In 2022 zijn Nederlanders positiever geworden over de opvang van vluchtelingen ten opzichte van voorgaande jaren (figuur). Anno 2022 vindt 84 procent van de Nederlandse respondenten dat mensen asiel moeten kunnen aanvragen indien ze vluchten voor oorlog of risico lopen op vervolging (figuur). In 2021 was dat nog 78 procent. Ook het percentage dat vindt dat Nederland ‘vol’ is, daalde het laatste jaar aanzienlijk, van 42 tot 30 procent. Op beide vlakken blijven Nederlanders iets coulanter dan het Europese en mondiale gemiddelde.
Toch blijft er ook in Nederland scepsis bestaan over het toelaten van meer vluchtelingen: de helft van de Nederlandse respondenten heeft twijfels over de integratie van vluchtelingen. Ook is nog ongeveer de helft van de Nederlandse respondenten van mening dat vluchtelingen vooral om economische redenen naar Nederland komen en gebruik willen maken van de (sociale) voorzieningen. Wel daalde in 2022 het percentage Nederlanders met dit wantrouwen van 56 naar 49 procent.
De oorlog in Oekraïne lijkt een van de oorzaken te zijn van deze veranderende houding ten opzichte van vluchtelingen. Bijna de helft van de Nederlandse respondenten geeft bijvoorbeeld aan de afgelopen twaalf maanden vluchtelingen te hebben geholpen, waarvan ongeveer de helft weer aangeeft dat zij daartoe gemotiveerd waren door de situatie in Oekraïne. Binnen het internationale panel staat Nederland zelfs op de derde plaats wat betreft het percentage mensen dat financiële of materiële hulp heeft verleend aan vluchtelingen.
Ook de krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt kan bijdragen aan de verbeterde houding tegenover vluchtelingen. Vanwege de Regeling Tijdelijke Bescherming Oekraïne mogen Oekraïense vluchtelingen direct aan de arbeidsmarkt deelnemen. Volgens cijfers van UWV hadden tussen april en juni van dit jaar reeds 24.000 Oekraïense vluchtelingen werk gevonden in Nederland. Een positieve ervaring op de werkvloer draagt mogelijk verder bij aan het verbeterde imago van asielzoekers.
