Op drie vlakken gaat het in Nederland mis bij inclusief ondernemerschap, en daar zouden we allemaal wakker van moeten liggen. Inclusiever ondernemerschap kan namelijk een belangrijke bijdrage leveren aan economische groei, niet alleen omdat er meer ondernemers komen als vrouwen en mensen met een cultureel of etnisch verschillende achtergrond gestimuleerd worden om te ondernemen, maar vooral ook omdat dan een veel uitgebreider palet aan kansen benut kan worden. Van nieuwe markten in het buitenland tot hoogtechnologische oplossingen voor maatschappelijke problemen.
Als eerste gaat het bij de selectie van ondernemingsvoorstellen voor financiering mis. Uit diverse studies komt naar voren dat mannen op basis van hun potentie beoordeeld worden, en vrouwen en minderheden op basis van de resultaten uit het verleden. Dat is, omdat de beoordeling van potentie van iemand makkelijker is naarmate de beoordelaar een vergelijkbare achtergrond en cultuur heeft (FD, 2022). Een gunstige beoordeling van de potentie vergoelijkt de zwakheden in iemands cv. Als echter puur en alleen naar het cv gekeken wordt, dan scoren vrouwen veelal een stuk beter dan de geselecteerde mannen. Dit effect van het ‘voordeel van de twijfel’ kan het beste weggenomen worden door duidelijker op basis van past performance te selecteren.
Als tweede gaat het mis bij het netwerken. Bij de selectie van ondernemingsvoorstellen gaat het om wie je kent, en spelen prijsprikkels van de markt een beperkte rol. Bij dit selectie- en coördinatie-mechanisme is de positie van de aanvrager in het ondernemersnetwerk belangrijk: in de kern van het netwerken vinden de meeste deals plaats (Elfring et al., 2021). Dus ook deals voor de financiering van nieuwe ventures, ook al zijn het uitermate slechte of dubieuze deals, zoals bijvoorbeeld de mondkapjesdeal van Sywert van Lienden. Vrouwen en etnische minderheden bevinden zich vaak in de periferie van die netwerken en hebben daardoor meer moeite om financiering te vinden voor hun innovatieve ideeën. En zonder financiering is opschuiven naar de kern niet mogelijk. Dit tot uitsluiting neigende netwerkeffect kan voorkomen worden door van aankomend ondernemers hun netwerk in kaart te brengen en juist degenen in de periferie te helpen. Bijvoorbeeld door relaties naar de kern van ondernemersnetwerken aan te bieden, zodat zij hun innovatieve ideeën in de kern van het netwerk kunnen pitchen.
Als derde gaat het mis omdat het durfkapitaal-model (venture capital) van Silicon Valley heilig verklaard wordt. Dit model jaagt monopoliewinsten na door de concurrentie te beperken. Aan deze ‘dark side’ van het ecosysteem van Silicon Valley zijn het de mannelijke ondernemers die met hun bluf voor monopoliewinsten de aandacht van durfkapitaalvertrekkers krijgen (Aksenova, 2020), terwijl vrouwelijke ondernemers die ook aandacht hebben voor het maatschappelijk belang, ondersneeuwen. Als de negatieve maatschappelijke effecten van de vrijwel uitsluitend door mannen gestarte bedrijven in Silicon Valley meegenomen worden, blijkt dat hun individuele succesverhalen zijn gebaseerd op maatschappelijk drijfzand. Het wordt daarom hoog tijd dat economen weer onderzoek gaan doen naar monopolievorming en de negatieve effecten daarvan op economische groei en innovatievermogen. Zodra deze monopolies namelijk opengebroken worden, verdwijnt de aantrekkingskracht van het durfkapitaalmodel en leidt het marktmechanisme zelf tot ondernemerschap dat inclusiever is en bovendien een grotere bijdrage levert aan de maatschappelijke uitdagingen van nu.
Literatuur
Aksenova, G. (2020) The dark side of ecosystem orchestration: an empirical investigation of building information management in the digital built environment sector. Proefschrift, University of Liverpool.
Elfring, T., K. Klyver en E. van Burg (2021) Entrepreneurship as networking: mechanisms, dynamics, practices, and strategies. New York: Oxford University Press.
FD (2022) Investeerder en onderzoeker Eva de Mol: ‘Vrouwen trekken moeilijker durfkapitaal aan’. Het Financieele Dagblad, 4 februari.
Auteur
Categorieën
