Voor beleidsmakers zijn de nieuwste inzichten uit onderzoek vaak niet toegankelijk en, met name voor jonge onderzoekers, is het lastig om in contact te komen met de relevante beleidsmakers. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid legde daarom een register aan van alle voor hen relevante promovendi en organiseerde een dag met presentaties van dertig promovendi. We lichten er twee uit.
SZW promovendiregister
In het Mobile Welfare-project onderzoeken we de rol van sociale voorzieningen in het land van herkomst en bestemming in intra-Europese migratiebeslissingen. Het debat rond het gebruik van sociale voorzieningen door migranten wordt vaak gedomineerd door het idee dat migranten aangetrokken worden door aantrekkelijke verzorgingsstaatarrangementen in het land van bestemming. Daarbij wordt over het hoofd gezien dat toegang tot sociale voorzieningen sterk samenhangt met leeftijd, gezinssamenstelling en arbeidsverleden. Variatie in de compositie van migratiestromen met betrekking tot deze karakteristieken is duidelijk zichtbaar: uit Zuid- en Oost-Europa zagen we in 2013 bijvoorbeeld voornamelijk jonge mensen in de werkleeftijden naar Nederland migreren, terwijl migratiestromen vanuit België en het Verenigd Koninkrijk gekenmerkt werden door een relatief groter aandeel gezinnen en ouderen (figuur 1). Dergelijke informatie geeft een eerste inzicht in welke sociale voorzieningen relevant zullen zijn voor immigranten na migratie.
In analyses op basis van economische modellen voor migratiestromen tussen 25 Europese landen blijkt met name de leeftijd van individuen op het moment van migratie van belang. Onze resultaten laten zien dat de invloed van factoren zoals afstand, economie en sociale zekerheid op migratiebeslissingen verschilt voor mensen in verschillende levensfasen. In onze studie vinden we geen duidelijk bewijs voor een ‘magneetwerking’ van sociale zekerheid. Ook kwalitatieve interviews met migranten in Nederland laten zien dat migratiebeslissingen binnen de EU doorgaans niet genomen worden met verwachtingen voor de lange termijn. Vooral voor jonge individuen zonder relatie of gezin blijkt de beslissing om te migreren relatief vrijblijvend. De opties om in Nederland te blijven, terug te keren of ergens anders heen te gaan worden na migratie herhaaldelijk heroverwogen. Belangrijke levensgebeurtenissen, zoals het stichten van een gezin of juist het verbreken van een relatie, het zoeken van een baan na het afronden van een opleiding of het aflopen van een arbeidscontract, spelen hierbij een belangrijke rol. Welke factoren migratiebeslissingen beïnvloeden, varieert daarom sterk over de levensloop. Dit is zeker het geval voor factoren waarvan de impact verschilt voor personen in verschillende levensfasen, zoals sociale zekerheid.
