Jrg. 10, editie 513

28 OCTOBER 1925

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.

Econom1sch–
A
S
‘
tati*st1*sche

Beri” chten

‘ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJN VAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

10E JAARGANG

WOENSDAG 28 OCTOBER 1925

No. 513

INHOUD.

BIz.
DE OL’WEKKING VAN ELECTRISCHE ENERGIE IN DE PRO-
VINCIE LIMBURG
1
door
Jr. N. H. M. Doppler …….
944
Verbindendverklaring van Collectieve
A
rbeidsovereen-
komsten door
M. A. Jacobson …………………
946
De Noorsche Kreon door
Mr. C. J. de Vriese ………
947
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING:
Het Duitsch-Russische handeisverdrag door
Dr. II.
von Eckardt ……………………………..
949
AANTEEKENINGEN
Kosten van het levensonderhoud bij arbeidersgezlnnen
te Amsterdam …………………………….
951
Indexcijfers van groot- en kleinhandelsprijzen in
Nederl.-Indië ……………………………
951
De Lire………………………………….
952
Provinciale- en Gemeenteleeningen …………….
953
MAANDCIJFERS:
Postchèque en Girodienst……………………
955
Rijkspostspaarbazik ……………………….
955
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………….
955-962
Geidkoersen.

Bankstaten.

Goederenhandel.
Wisselkoersen.

Effecte

I
Verkeerswezen.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Wd. Algemeen &oreteris: Mr. Q. J. Terpstra.

ECONOMISCH-STATISTiSCHE BERICHTEN

COMMISSIE VAN AD VIES.
J. van EI a8Selt; Jhr. Mr. L. H. van Lennep; Prof. Dr. E.
Moresco; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Weldertn
Baron Rengcrs; Mr. Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerde leden: Prof. Mr. D. van Blom;
Prof. Mr.
H. R.
Ribbius.
•

Redacteur-Secretaris: D. J. Wansink. Secretariaat: Pieter de lloochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Po8trekeneng 8408.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco ‘p. p.
in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën
f
25,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van ‘het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaats-ing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen ‘en adver-
tenties: Nijgh 4 van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot.
terdam, Amsterdam,
‘8-
Gravenhage.

27 OCTOBER1925.

De geidmarkt bleef dexe week vast. Het aanbod van

geld was gering en kronip nog in, nadat de uitslag van

de inscffirijrving op het schatkistpapier was bekeuri ge-

worden. Op de aangeboden 65 millioen gulden werd
in het geheel ingesdhrvven voor slechts
f
54.611.000.

Hiervan werden toegewezen
f
20.920.000 d.riemaantls

promessen â
f
991,10 of
37/
p;Ot., f
14.050.000 zes-

maand’s prornessen t
f
981,25 of 311/
pOt.
en

f
16.452.000 biljetten h
f
1000,05 of circa 4 pOt. Deze

.prijzen waren niet onaanzienilijk hooger dan de taxa-
tie. Het gevolg was, dat het aanhod van geld voor par-

tieulier disconto bijna geheel ophielid. Wissels niet

drie handteekeuingen konden slechts vooi- het offi-

cieele tarief plaatsing ‘vinden en voor wissels niet

twee handteekeninigen moest meestal of ¼ pOt.

meer toegestaan anovden. Ook de prolongatieente was

hooger; voorbijgaand wand zelfs 4 pOt, genoteerd.
* *
*

De balans van De Nederlanzlsghe Bank o;nrlerging

dem week weinig verandering. De post binnenland-

schewissels daalde van
f
90,9 niilli.oen tot
f
90,1 mil-

lioën. Het bedrag der rechtstreeks bij de Bank ge-

plaatste sciiatkiisbpromessen blijkt met
f
‘2 imillioeti te

ziji afgenomen. De bel’eeningen liepen van f120 mii-
li.oen.tot f126,4 millioen tei-ug.

Het renteloos voorschot aan het Rijk daalde met

f
2,8 m’illioen. De zilvervoorraad der Bank vertoont

een vermeerdering van een goede
f
350.000. De post

papier op het ‘buitenland bleef vrijwel op dezelfde

hoogte, terwijl de diverse rekenin:gen onder het actief

een vermindering van
f
200.000 te zien gaven.

‘De biljett;encirc’ul.atie daalde van
f
887 .millioen tot

j
.
881,3 millioeri. De rekeningcourant-salidi van Ende-

ren verminderden met
f
100.000. Het beschikbaar me-

ta.lsalido steeg met
f
1,6 miljoen. Het dekkiugaper-

centage bedraagt ruim 48.

De stemming voor Franscihe francs onderging aan-

vankelijk weInig verandering. Donderdag trad echter

weder een wanikeling in en een idaarop intredende

onafgchroken daling bracht den koers gisteren bij de

opening op 9 93 ben achtte de Fiansche legeeung
blijkbaar ingrijpen oruafwijbaar n een tegen geen

kotmi •opziende steun bracht een hersrtel tot 10,50

1060. In tegenstelling hiermede was er vpor de Bel-

gischo frnc weinig belangstelling. De koer bleef on
eiapdrljlc op 11,33 A. 11,34 Ook voqr de Soandna

vis
,
nhe”wissels was •de bel.angstellinig gering, ondanks

ees•erke sdhonim’eling voor Oslo op Dinsdag en een

daling van ruim
f
1,— voor Kopenhagen op Woena-

dag. Voor de .gbnd,wissels
wet
de kteinimiïsg vrij flau,*.

Vooral. Dollars en Marken waren sterk aangeboden,

maar ten slotte kon ook de sterlingkoers zich niet aan

de’flauiwe stemming onttrekken en daaldo onder 12,04.

LONDEN, 26 OCTOBER 1925.

Nodat geld in de eerste helf t •van verteden week

zeer krap bleef, werd do toestand langizasuerhand gun-

stiger, geholpen d’oor het goedkooper worden van den

Dollar en daarmede het wegvallen van de vrees voor

verdere groote goudiiitvoeren naar Amerika.

Disconto werd diengevolge latsr in de week iets

emaldkelijllcer, zonder dat dit nog tot uitdrukking

kam in de noteering, die op 3% pOt. voor prima

3-naands bankaccepten sloot.

Dol’lars en Gnldns zijn heden belangrij’k •goedkoo-

ier 4,84
31
/1.e, 12,04%.

r

.

944

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 October 1925

DE OPWEKKING VAN ELECTRISCHE;
ENERGIE IN DE PROVINCIE LIMBURG.

1.

T-Jet is met grootebelangs’LelIiri’g, dat de schrijver
kennis nam van het Verslag der derde Staatscommis-
sie, welke bij Eon. Besluit van 30 Mei 1921, Staats-
blad No. 96, werd ingesteld, om van voorlichting te dienen omtrent de e]ectriciteitsvoorzieni ng van het
land, en in het bijzonder van ‘de daarin voorkomende
bijlage, welke gewijd is aan cle opwekking van electri-
citeit in de Provincie Limburg. Deze bijlage toch be-
handelt een onderwerp, waarmede de welvaart van
het gewest ten iauwste bet.okken :is, en dit ‘was hem,
zelf Li’iburger zijnde, genoeg reden om een opstel

daaraan te wijden.

In de hierbovenbedoel’de lbijlage ‘dan worden drie

vragen onder de oogen gezien.
De eerste dier vragen Ittidt als volgt:
,,In hoeverre zijn in het Liniburgsche niijugebied, het-
zij in natitu’rl.ijken vorm, hetzij als afvalproducten der
mijnindustrie, niin.derwaarclige brandstoffei aiu.iwezig,
welke niet voordeel aangewend kunnen’ worden voor cle
electrieiteitsvoorziening van ‘het land ?”

Deze vraag houdt verband met een ‘nieening, d.ie eenige jaren geleden nogal ingang had gevonden, te
weten dict voor •de opwekking van electrische energie
in ons land gebruik zou gemaakt kunnen worden van
de minderwaardige brandstoffen, welke bij ‘de exploi-
tatie der Zuicl-Limburgsche steenkolenmijnen vrij-

kwamen.
De ‘Staatscommissie echter komt, en mi. terecht,
tot de conclusie, dat de hoeveelheid vrijkomende min-
derwaardige brandstoffen niet van dien aard is, dat

zij bij ‘den’ le’genwoordigen omvang der exploitatie
dienstbaar kan gemaakt worden aan de electriciteits-
voorziening van het land.
Die conclusie zal duidelijker zijn, indien men in
aanmerking neemt, dat ‘de minderwaardige brand-
stoffen, waarover ‘men
OP
‘de mijnen beschikt, gevÖe-

gelijk in twee soorten zijn te verdeelen:
Dezulke, welke een te ‘hoog aschgehalte hebben,
zooals wasc’hsteeuen en kolenslik;
die, welke slechts door hun korreigrootte slëcht
verkoopbaar zijn, zooals fijne magere kool en cokes-

gruis.
Uit de eerste categorie wordt nu ‘door verbetering
der wassoherijen steeds meer volwaardige brandstof
verkregen; wat er overblijft daalt dus voortdurend,
zoowel in hoeveelheid als in calorische waarde.
Wat de brandstoffen ‘der tweede groep aangaat,
deze tot nu toe als minderwaardig gestempeide kolen
zullen ophouden dat te zijn, als de omwenteling, die
bezig is zich te -voltrekken in d.e inrici’tti.n:g der ketel-
huizen en die het mogelijk zal maken tot poederkool-
verstoking over to gaan, tot stand is gekomen.
Met deze fei tn voor oogen zou men echter een
andere vraag kunnen stellen, ni. of ‘de eiectriciteits-
voorziening van bijv. ‘de aan Limburg grenzende ge-
deelten van Noord-Brabant en Gelderland van het
Zui’den van Limburg uit van belang kan zijn, niet
door het stoken van min’derwaardige, doch van vol-waardige kolen. In hoofdzaak zal dit kunnen, indien
de transportkosten van’ ‘den electrischdn stroom van
uit ‘het zuiden van Limburg geringer uitvallen, dan
die van de kolen zelf. Maar aan ‘den anderen kant
moet m.i. toc’h ook gelet worden op het feit, ‘dat een’
centrale in Zuid-Limburg, die bestemd zoude sij’u
voor ‘de opwekking van electrische energie, benoodigd
in het Noorden, een zeer regeimatige, en ‘daarom
steeds welkome afnemer za.l zijn en blijven voor de
omringende steenkolenmijnen. Vooral in tijden van
crisis en o’verproductie, wanneer veel moeite gedaan
moet worden om de kolen aan den man te brengen, zal een vaste regelmatige afnemer voor de kolenin-
dustrie groote waarde ‘hebben. Doch ook in tijden
van hooge conjunctuur lblijft zulk een centrale een
begeerenswaardige klant, waar ‘de mijnen toch ook

i n ‘die oogenbl ikken gemakkelijk even hooge prijzen
zullen kunnen bedingen van cle centrale ils van ‘hun
andere afneme:rs. Deze voordeelen zullen grootendeels
vervallen, indien voor de electric.iteitsvoorziening
van ‘de daarvoor in aanmerking komende streken in
Noord-Limburg, Gelderland en Noord-Brabant geen
gebruik gemaakt wordt van het Zuid-Limburgsche
steeukolendistrict ‘maar men integendeel deze gaat
voorzien door eeii aldaar afzonderlijk gebouwde
centrale.
T-let verdere deel ‘der conclusie den sub-commissie,
luidenicle, ‘dat de rn’ogelijikhe’iid van het bouwen van een
leiding voo:r ‘hooge spanning naar midden-Limburg,
Gelderland of oord-Brabant, onder de huidige om-
standigheden, dus bij niet voldoende aanwezigheid
van mi nderwaardige bran’dstoffen, toch opengehouden
moet worden en zelfs aanbeveling kan verdienen, kan
dan ook onderschreven worden, echter met dien ver-
stande, dat mi. de electriciteitsvoorziening van mid-
den-Limburg noch van het Zuiden-, noch van ‘het
Noorden uit, doch door het in expioitate brengen vat,
do ter plaatse aanwezige ene.rgihronnen, in samen-
werking met bestaande kolencent.raien, behoort te
gesciieden, wat lii eronder bij cle derde vraag nader
za] worden behandeld.
:De tweede ‘vraag, die de sub-commissie zich stelde,
luidt als volgt:

,,OI) welke wijze zal van te aanwezigheid van min-
derwaai’cli’ge brandstoffen het grootste voordeel getrok-ken kunnen
worden,
waarbij in het bijzonder te beschou-
wen is tle mogelijkheid, door concentratie van ‘cle opwek-
‘king van eleetriciteit voordeel te bereiken?”

Deze vraag stelt aan de orde het groote belang, dat
cle eiectriciteitsvoorziening van Limburg ‘heeft hij een
zoo economisch mogelijke producti.e van electrische
eneig.i.e door de Li’mburgsche mij tien, ‘hetgeen door een goede onderlinge Icoppeling der centrales bevor-
derd kon worden. Daardoor toch wordt het mogelijk
gemaakt, dat niet alleen de eene mijn reserve wordt
voor ‘de andere, maar ook dat de centrale, die bijv.
door haar goede organisatie of door ‘goedkoopere
brandstoffen het zuinigst kan werken, ook het groot-
ste aandeel in cle euergie-productie kan ontvangen.
In dit opzicht hebben ‘de bemoeiingen ‘der Staatscom-missie reeds meer ‘v:ruchten opgeleverd dan in de con-
clusie van de sub-commissie gemeld wordt, daar toch
de Staatsmijnen en de Oranje-Nassaumijnen op het oogeublilt volledig gekoppeld zijn, niet alleen voor
onderlinge hulp in geval van hood, maar ook voor de
regeimatige levering van electrische energie. Hier-
door is het mogeliik geworden, dat de Oranje-Nassau-
mijnen
01)
het oogenblik, een vermogen aan de Staats-
mijnen afgeven, waarmede deze ongeveer 25 pOt. van
de ‘behoefte cl er Stroomverkoopm aatschappij )cunnen
dekken, terwijl vroeger alles alleen moest opgewekt
worden in do centrales der Staatsmijnen. Met de
ovèrige mijnen is men echter op het oogenblik nog
niet zoo ver. Deze ‘zijn nog alleen onderling gekoppeld
voo:r onderlin’gen bijstand bij bed:rijfsstoringen, op
Zon- en feestdagen e.’d. Worden de koppelingen ech-
ter ook met deze mijnen volledig tot stand gebracht,
dan zal elite mijn, die daarvoor door hare bijzondere
voordeelen in aanmerking komt, een dienovereenkom-
stig gedeelte van haar stroom voor de electniciteits-
voorziening kunnen en moeten afstaan Er dient ech-
ter in liet oog gehouden te worden, dat een goede
onderlinge koppeling zonder meen niet voldoende is,
om hot ‘beoogde doel te ‘bereiken. Integendeel, er zal
een zeer speciale Organisatie’ noodig zijn, die over
alle gegevens moet beschikken, om aan den bovenge-
noemden eisch der meest voordeelige verdeeling der
belasting over de centrales te kunnen voldoen. Deze
organisatie bestaat nog in geenen dccle, ‘doch moet
zich langzamerhand ontwikkelen. Hoe die ontwikke-
ling echter ook tot stand moge komen, het einde zal
i.n elk geval moeten zijn, dat een afzonderlijke dienst
int het leven geroepen wordt, waani.n de leiding van
de helastin’gverdeeling geheel gecentraHserd zal zijn.

‘

28 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

945

Wij zijn thans gekomen aan de derde vraag, die
mi. wel de belangrijkste is en dan ook een bespre-
kii:ig overwaarci.
Zij
betreft ook meer de electriciteits-
voorziening van de p.rovi ncie Limburg zelf, waarover
wij .het blijkens ons opschrift in het bijzonder willen
hebben. .e vraag luidt:

,,Is van et bouwen van een waterkrachtcentrale aan
de stuw iii de Maas bij Linne, resp. van vaterkraohtcen-
traies bij cle sluizen in het aan te leggen laterale kanaal
Maastricbt-Maasbrach.t, voordeeï voor de electr.iciteits-
voorziening te verwachten?”

Om deze vraag te kunnen beantwoorden, dient mcii.
es zich vooreerst rekenschap van te geven, dat door
cle aanwezige onstanichgbeden aan een goede en doel-
matige electrific•atiie van de provincie Lianhusig eigen-
aardige moeilijkheden zijn verbonden, zooals de zeer
smalle en ]anggerdkte
vorm
der provi±Icie en de
rijkdom aan steenkolen, liggende iii den Zuid-Ooste-
lijken hoek van het gewest, terwijl ook met cle zeer
u.iteenloopende ‘bestaande of te verwachten iritensi-
telt der industrialiseering der verschillenjde deelen
rekening gehouden moet wonden. Met idit voor oogen,
zoïi. uit een oogpunt van electnificatie de provincie
verdeeld kunnen worden in drie gedeelten met eik
een eigen karakter, te weten: Zuid-Limburg,.dat men
goroeglijk zou kunnen rekenen z’ich uit te strekken tot de streek achter Sittard; dan mididen-Limiburg,
van Si,ttard tot Venlo; en ten slotte Noord-Limburg,
wat dais het gedeelte om,v’at, gelegen ten Noorden
van Venlo.

Ware de industrie over deze drie deelen gelijikma-
tig ‘verdeeld, clan zou de olectriciteitsvoorrciening de-
zet langgerekte provincie natuurlijk het cloelniatigst
k-ui:, tien geschieden door het oprichten van één cen-
trale in het. midden, die de gdheele p:rovlincie ‘van
stroom voorziet. Daar echter de grooti!od ustrie geen
geconcentreerd is in het Zuiden, terwijl in midden-
:Lirnbiug nog maar betrekkelijk weinig industrie aan-
wezig is en N.00nd-Lini’bung practisch gesproken ge-
heel daarvan is verstoken, zou voor een economische
voorziienin’g van Limburg in hoofdzaak het Zuidelijk deel ,in. aanmerking komen en de st’roomopwekkiing
dienen te geschieden van uit een punt, gelegen in of
natbij liet zwaartepunt dier industrie.
Die toeztantcl wordt bovendien ueei…wistig beïn-
vloed, doordat zich in den bodem van, het Zuidelijk
gedeelte natuurlijke enorgiebronnen bevinden in den vorm van steenkolen, welke veer die electr.i.c:iteits-
vsiorssiening uit den aard der zaak van cle alilergroot-
ste beteekonis zijn. Voor wat lbetreft. de beide ovprige
gedeelten kar •di;t echter iii et zonder meer gezegd worden, cii dient eerst nagegaan te worden of deze
energiebronnen ook daar van voordeel kunnen ‘zijn,
aangezien de energie, die in. Zuiid-Liniiburg opgewekt
wordt., door l.tosthare inrichtingen getrainspo.rteerd
moet worden.
Wat
Noord-Liirnibuiig aangaat, aldaar is binnen af-
zienharen tijd geen idebiet vaili beteekenis voor elec-
trische stroomi evering te ‘verwachten en wij rneonen
dit gedeelte dan ook verder buiten beschouwing te
mogen laten. Voer nriid.den-Liniburg echter zijn in dit
opzicht de toestanden veel ,gunst.iger, daar hjie.r reeds
een diebiet vooihanden is en in een niet ver verwij-
derde toekomst een belan.grijlke toenemiing van dit
dbiet mag verwacht worden door vestiging van in-
cl u.strieën, mits maar electrische energie op gunstige
noriditi es, voor lage tarieven beschilbaiir kan
worden gesteld. Het oogeniblik sueenen wij dan ook
gekomen, om de
vraag,
op
welke wijze midden-Lint-
burg op
de meest economische wijze vast electrischen
strooni te voorzien is,
onder de oogen te zien.
Als altei’natiief voor de stroomvoorzieriiirg van dit gedeelte der provincie komt namelijk nog een andere
energiebron in aanmerking. De gunstige omstandig-
held ,droet zich toch voor, dat evenals •in Zuid-Li,rn-
burg, ook uit het ‘hart van snid.den-Lirntbung electrisch
arbeiidsvernsogen betrokken kan worden. Ten gevolge van de Maaslcanalisatie komen op verschillende plaat-

EWC
t-

0
.–.

tTW
8ELjLD
N DERWEtRT

S.—
((NT

.
‘
NWA(N

..

RtRMOD…

(SS

NUt
K

NACHT
7
..

VLODROP.
(T

9OOSTER

‘

Z

/

-I

Iuq
rij
–

5IiTA9D

–
1

‘

•
S
•/’
—
.’h

•:

SAltMMA’.
NATHA
”
EIGELSHOVEN
MA’
—

—

•’•-

a;

.

SMAlL

LMINA
M.&LL(

AERKRAD(
MAASTRIHT
.’

T

.

C,bLZCRU. VCRHLARINC
–
RCST&HNDC
KAN,
._

KAN.
INAA9I.EC
JULIANA KANAAL
»
SCHUTSLUIS
Cus
•

••_

t

1′-:..

SPOORWEC(M
– .

.

.-:

VAALS

—–H.S.KABLC
10 Mv.
.,.

..•.•

••
………..

iiCLCCTT,c,TnrsrABo.
•

SCHAKELSTATIAN

sen uatuuriij’ke bronnen ter verki’ijging ‘van energie
in den vorm ‘van
witte steenkool
beschikbaar, en zelfs
iS
-0
1)
–
één plaats die energiehoeveeiheid om zoo te zeg-
gen reeds
voo,rh
ander. Ïk bedoel hiermede de stuav
in de Maas bij Lin,ne. Nu leert een losteniberekening,
dat indien men stroom ‘van Zuid-Litrulburg uit wil aan-
voeren, alleen, reeds de aanlegkosten van een lijn voor
zeer hooge spanning, die voor liet transport dier enes’-
gie noodig, is, en die met een volledige reserve zal
uitgerust nioeten zijn, even groot zijn als die voor het
bouwen van een watereentrale te Li,nne, welke laatst-
bedoelde kosten volgens een ibiS het Rapport dor Sub-
commissie ge’voegde Nota, afkonsst:i-g van den. Hoofd-
ingenieur van den. Rijkswaterstaat ii. F. L. Schuin-
gemanin, op 1/7 miii ioen ‘gulden moeten worden ge-
steld. Alhoewel dus de kosten van beide uitiv:oerinigen
even groot zijn, zuilen de fi nancieele resultaten bij de
exploitatie echter een igroot verschil opio’eieii.
.11 het -eerste geval ‘toch heef t men een bedrag uitgegeven
voor der -bouw van een lijn van hoo-ge span ning zon-
des- meer, en ‘de hoeveelheid elect:r’icite.i,t, die daardoor
getran sp;orteerd wordt, moet eerst worden, betaald, ter-
wijl het transport zelve natuurlijk nog met i’erl iezen,
zooais die in elike leiding optreden, gepaard. gaat. Ge-
heel andes’s is ide toestand in liet 2e geval, waar mcii
voor clerrzelfden piijs in’iet bezit gesteld word t van
een volledige watercentrale, waarbij do electrische
stroom niet veel inteer zal kosten dan een’ bedrag voor
s’ovte-, onderhoud’s-, sifschrijviogs- en bedieniingskos-
ten der centrale, i’elk bedaag men :in het eerste geval
eveneens voor cle lijn van ilioege spannIng moet beta-
len.
Nu kan een. centrale, igedreven. ‘door de stcLw hij
Ijinrne, volgens de reeds -genoemde Nota van ‘den
Hoo-fdingen iect
t
.
vai:t den Rijkswaterstaat, den stroom
oplwdkken voor een bedrag van 0,88 cent per kWli,,
welk bedrag ii, Nederland door geen enkele kol.enceii-
trale ooit ‘bereikt is, doch waarbij toch ook direct de
ies’tnictie gemaakt moet worden, dat rio totale ojwek-
kingskus-ten per 1W-1i. Nvel. ‘htooger zuilen zijn dan ‘dit
bedrag, en wel beu gevolge van het, feit, dat, zooaln
hieronder ‘blijiken zal, nog over een, andere energiebron beschikt moe-t worden, om van -die ‘te Linne behoorlijk
partij te knnnien trekken. Niettemin loont; hot naar
mijne meeninig echter zeker de moeite, om ‘de vraag
in studie te iremen, of het eoon’ornisdh mogelijk en

946

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 October 1925

t.edhnisch uitvoerbaar geacht moet worden, om naar
analogio van Zuid-Limburg ook midden-Limburg van
een eigen centrum uit van electniischen stroom te
vooraien, en wel door gebruik te maken ‘van de in of

nabij dat
cen
t
rm
voorhanden -waterikracihten.

Ook de SuJb-commijssio der Staatsoomjmiissiio heeft
deze vraag aangeroerd en aan de hand van de in haar
Rapport voorkomende mededee1ingn moge daarom thans op -deze kwestie nog iets nader, worden inge-
gaan, waarbij het hierbij gaande kaartje van Zuid-
en midden-Limburg igoede dienatlen kan bewijzen.
Op het kaartje is de stuw te Linne aangegeven,
evenals de weg dien het laterate kanaal zal nemen,
met de sluizen te Bom, Roosteren en Ivtlaashraclit;
voorts de plaats waar de steenikolenimijnen liggen en

liet tbest.aande net ten ‘b€boeve -van de elecbri.ci.tleits-

voorziening.
Nu is ‘di-t bestaande net ‘voor een doel-matige dec-
trici-tei.tsvoomieninig van midden-Limburg onivoldoen-
de geoatiilleend. De voeding van ‘hot 10.000 voltuet is

nie m
t onder alle ostandigheden verzekerd. Het net is
bovendien volbelmt. Daarbij is op het oogerublik in
midden-Limburg nog ten minste 6000 te electrificee-
ren P.K. voorhanden. De coneessie-verieening voor
de ontginning van de steeoiolenimijneni naar den kant
van Vloidio’p maakt een uitbreiding -van het dbi’et
voor electrische stroomlevering in de toekomst meer
dan waarscihijnilijik. Ook mag verwacht worden, dat de
totistanld’koming eener uitgebreiide kolenindustrie in
de aangrenzende doelen van België welke zich bezig
is te voltrekken, een vestiging van nieuwe industrieën
krachtig in de ‘band zal werken. Ook Venlo zal op
den duur bediend moeten worden. Men mag ‘dus aan-
nemen, dat eik jaar de benoodigdo thoeveoldiold elec-
‘trisohe stroom igrooter zal worden. Kan dit op ge-
makkelijke en goodkoope wijze igeschioden, -dan zal een
i.ndiu,strieele bloei zeer sterk bevorderd ‘worden. Spoe-
ruige verbetering -der electriciteit-svoorzienirug van

nriidden-Limburg is dus dringend noodig.

(Slot volgt).

N. H. M. DOPPLzR,
Ing.:
Eleclrotechnisch odWseur bij de Arbeidsinspect-e.

VERBINDEND VERKLARING VAN COLLEC-

TIEVE ARBEIDSOVEREENKOMSTEN.

Om over de verbindendverklaring van Collectieve
Arbeidsovereenkomsten een oordeel te kunnen vellen,
te zeggen of men voor- of tegenstander van eén
dergelijken wettelijken maatregel is, moet men met de
historie van de C.A.O. en de werking ervan bekend
zijn. Er zijn mij velen bekend, die zoowel den voor–tijd als de werking der C.A.O. hebben meegemaakt
en waarvan een deel voor-, een ander deel besliste
tegenstanders zijn. Zoo juist kreeg ik nog een dezer
dagen uitgekomen geschrift in handen van iemand,
die met beide beenen in deze materie staat, minstens
10 jaren de C.A.O. heeft helpen uitvoeren, en zich als volgt uitlaat: ,,Wij hopen echter, dat deze zaak
niet op de lange baan wordt’ geschoven, omdat wij
er van overtuigd zijn, dat het bedrijfsleven in het
algemeen gebaat zal zijn door meerdere Collectieve
Arbeidsovereenkomsten en dat de kracht dezer over-
eenkomsten niet weinig zal worden bevorderd door

de verbindendverklaring.” Aan den anderen kant
staan zij, die eveneens de werking der C.A.O. heb-
ben meegeleefd, en die zich niet dat groote heil van
de verbindendverklaring voorstellen. Ik schaar mij

aan de zijde van deze laatsten.
Hoe is de C.A.O. tot stand gekomen? Zoover mij bekend heeft geen enkele werkgeversorganisatie in
eerste instantie hieraan medegewerkt en
zijn
het

groepen van werknemers, die de werkgevers gedwon-
gen hebben, een Coil. Arbeidsovereenkomst met hen
aan te gaan. Het is bekend, dat de werkgevers hier-
toe niet bereid waren en in ons bedrijf, de steen-
drukkerij, waren het partieele werkstakingen, onder-
neming voor onderneming, die er den stoot toe gaven
met de werknemers een compromis te sluiten: sta-

king opheffen, onder’voorwaarde, dat een C.A.O. af-
gesloten zou worden. Dat de werknemers goed heb-
ben gezien bleek wel uit de propaganda, welke zij toen voor hun zaak maakten. Men moest toch met
een bepaald percentage aangesloten werknemers bij
de werkgevers komen, om de zekerheid te. hebben,
dat de afgesloten overeenkomst zou worden nage-
komen. Maar ook de werkgevers zaten niet stil; alle

werkgevers in het
bedrijf
door het geheele land

moesten door een kleine groep worden bezocht, om
een algemeenen werkgeversbond te vormen, hetgeen niet zoo gemakkelijk ging.

Zeer geruimen tijd was men aan het onderhan-
delen en 1 April 1914 trad onze eerste C.A.O. in
werking met bepalingen over loon, arbeidsduur, over-
werk, leerlingregeling, vacantie, ziekte, aanneming
en ontslag en het verplichte lidmaatschap. Dit laat-
ste bracht zoowel de werkgevers- als de werknemers-

organisaties – tot de grootst mogelijke uitbreiding,
met het gevolg, dat in ons bedrijf’ 95 pCt. weder-

zijde
aangesloten
zijn.

Bij de hernieuwing der tweede O.A.O werden de
bepalingen herzien en de werknemers stelden hun
eischen zôô hoog, dat het, onderhandelen meer een
kibbelpartij dan rustig overleg leek. Het instituut
der C.A.O. moest telkens worden uitgebouwd; even-zoo ging het bij de volgende onderhandelingen, zoo-
dat men gerust kan zeggen, dat de C.A.O. een over-
eenkomst is geheel ten voordeele van de werknemers.

Zeker heeft men als groot voordeel herhaaldelijk hooren verkondigen, dat door de C.A.O. rust in het
bedrijf is gebracht, maar het is heel gemakkelijk
om, wanneer men eerst onrust verwekt, door de be-

vrediging van de gestelde eischen die rust weer te
doen terugkeeren. Dit alles duurt echter maar zoo-lang, als aan de gestelde eischen voldaan kan wor-
den; is ‘dit niet meer mogelijk, dan dreigt het spook

der werkstaking opnieuw.
Kan een C.A.O. dan ook, zoolang de overeenkomst
duurt en partijen zich aan de bepalingen houden,
rust in het bedrijf brengen, bij de verlenging zal
de kans, dat er een arbeidsconflict zal uitbreken,
minstens even groot zijn als in de bedrijven waar
geen C.A.O. van kracht is. Ja, misschien nog groo-
ter. Immers alle grieven, die tijdens den duur der
C.A.O. zijn ontstaan, worden dan gezamenlijk en bij
een Landelijke C.A.Q. voor het geheele georgani-
seerde bedrijf naar voren gebracht, zoodat de kans
op een conflict eerder grooter is dan bij naar tijd

en omvang gedecentraliseerde regelingen. Zelfs wan-
neer de economische toestand van het bedrijf en de
vergelijking met andere bedrijven geenszins eenige
wijziging in de arbeidsvoorwaarden zou motiveeren,
zullen de leiders der vakvereenigingen toch steeds

bij den afloop der C.A.O. een
lijst
van verlangens

naar voren brengen.
Uit het bovenstaande blijkt voldoende, dat ik de
CAO. geenszins beschouw als het instituut, dat ons
de oplossing van hot arbeidersvraagstuk zal brengen.
De C.A.O. is een maatschappelijk verschijnsel met
steeds wisselenden vorm en inhoud en met verande-
rende samenstelling en onderlinge verhouding der
coutracteerende partijen, al naar gelang de economi-
sche en de sociaal-politieke factoren in het maat-
schappelijk productiepmoces zich wijzigen. Als zooda-
nig kan de CAO. zeer zeker in verschillende bedrijfs-
takken een gew’enschte vorm zijn om de arbeidsvoor-
waarden te regelen. Daarentegen kunnen er andere
bedrijfstakken zijn, voor welke het voor een betrekke-
lijk langen tijd vastleggen ‘der arbeidsvoorwaarden met het oog op den economischen bedrijfstoestand

niet mogelijk is.
Hoe dit instituut, zich zal ontwikkelen is een vraag,
die niet kan worden beantwoord, omdat daarop te veel
factoren in wisselende mate hun invloed doen gelden.
Een feit is, dat, terwijl hot aantal landelijke C.A.O.
van 4 in 1913 steeg tot 31, in 1920, dit aantal thans

28 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

947

weer tot 11 is gedaald. Merkwaardig is verder, dat,
terwijl het aantal C.A.O. afgesloten door een of meer
werkgevers individueel een weinig steeg, nl van 592

in
1.920
tot 624 in 1924, het aantal C.A.O. afgesloten
door een of moer werkgeversorganisaties daalde van
345 in 1920 tot 185 in 1924. Verder zijn de bedrijfs-
takken, waarin de O.A.O. zich ‘het meest heeft ontwik-
keld, vrijwel alle bedrijven, die voor de nationale of
])laatsehjke markt werken. Voor de bedrijven, die aan
cle internationale concurrentie zijn blootgesteld, is
het nu eenmaal onmogelijk, de arbeidsvoorwaarden
voor langen tijd vast te leggen.

Is het, nu gewenscht de mogelijkheid te openen om
een instituut, waarvan de waarde nog lang niet on-
omstootelijk vast staat, bindend te verklaren? Wij zijn
hier in ons lieve vaderland, in te laatste jaren zon ge-
zegend met allerlei wetten, wij zijn zoo van alle kan-ten oringcl door wettelijke ge- en verboden, dat men,
afgescheiden van al het andere, zich toch zeker in de
allereerste plaats gaat afvragen of het nu zoo urgent is, alweer nieuwe wettelijke bepalingen in het leven

te roepen.
Wil men intusschen het instituut der C.A.O., •dat,
daar twijfel ik niet aan, zichzelf zeker wel zal ont-
wikkelen, in die bedrijven, waar het mogelijk en go-
wenscht is, een cl ieust bewijzen, clan zal men zoo spoe-
clig mogelijk bepalingen, moeten maken, opdat vast
kome te staan, welke de verhoudingen zijn, die er
bestaan tusschen de contractanten, aan welke voor-
waarden contractanten moeten voldoen, welke waar-
borgen voor richtige naleving moeten worden gegeven
en welke sancties daar eventueel op van toepassing
zijn. Doet men dit, dan wordt ten minste’een goede

gron.d gevarmd, waarop de CAO. zich ei1de.r kan
ontwikkelen. Aan de verbinciendverklaring is echter
geen enkel voordeel, ook niet voor to O.A.O. als zoo-
danig, verbonden. Immers ôf de outside’rs heteekenen
weinig en dan is bindendverkiaring niet nooclig, èf
zij hebben een grooten invloed en dan zou het onbil-
lijk en oiigewenscht ziju hen door den sterken arm er-
toe te dw’ingen dezelfde arbeidsvoorwaarden als cle con-

tracta eten toe to passeI.

Ons bedrijfsleven vraagt vrijheid, omdat het zich
daardoor slechts kan. ontwikkelen. Te veel is deze ons
reeds in cle laatste jaren ontnomen! Wanneer nu zij,
die, door welke omstandigheden dan ook, zich niet
kunnen aanpassen aan de voorwaarden, die bij de
overwegende meerderheid der andere ondernemingen
gelden, door de bindend verklaring gedwongen worden
ook onclot clie voorwaarden te doen werken, dan zouden
inkrimping ler’bocl:rijven en werkloosheid weer een
van cle allereerste
• di•ecte gevolgen ‘daarvan zijn. En
aangezien ‘dit toch zeker nooit als een gewenschte
politiek beschouwd kan worden, acht ik cle mogelijk-
heicl tot bii:idendverkla.ri.ng van Collectieve Arbeids-
overeenkomsten ook daarom u.i.t den hooze.

lilaarieni.

M. A. JACOBSON.

DE NOO1S’CRE KROON.

Ee.0 langgerekte kustlijn en eenzijdigheid in cle
producten van eigen bodem hebben de Noren ge-
maakt tot een zeevarend volk met grooe afhankelijk-
heid van in- en export. Hierdoor waren zij in hooge
nate blootgesteld aan de gevolgen van den oorlogs- en
naoorlogstijd, zoodat de balans van hun scheepvaart
en handel na den wapenstilstand enorme deficitten
aanwees.
:De posten van dit deel ‘hunner betalingsbalans zijn:

de import, welke steeds het grootste is;
cle export;
.de vracht van de handelsvloot, waarvan men
aan;aeemit, .dat ongeveer
Y
3
in het buitenland blijft en
aan Noorwegen ton goede komt;
het toeristenverkeer, dat voor 1924 geschat
wordt Kr. 20 millioen te ‘hebben opgebracht;
de walvischvangst aan de Zuid-Pool, waarvan
de producten meestal rechtstreeks van daar naar het

buitenland worden verkocht en welke in 1924 Kr. 65
millioen moeten hebben opgeleverd.
Wel waren de eerste vrodesjaren de slechtste en
trad er van 1921 tot 1924 een geleidelijke verbetering
op, maar ongunstig was toch nog telkens de jaar-
uitkomst (in millioenen kronen):

nadeelig ‘saldo % van cle te dekken door van in- en exp. bruto vracht toeristen en
walvisehvangst

192.1

………..
825,6

362,8

462,8
1922

………..
526,5

308,1

218,4
1923
………..
512,-

322,-
1924
………..
484,1

.

360,1

124,-

Bovendien violen in dozen zeifden tijd. de grootc tekorten op de staatsbegrooting, het financieel vast-
loopen van talrijke gemeenten en do geruchtmakende
hankasoeilijkheden en als gevolg daarvan tbeschreef
de kroon een bochtige, neerwaartsche lijn tot kort
boven cle 50 pOt. van haar oorspronkelijke notee.ring.

Men zette ondertussehen alle krachten op het ver-
Icrijgen van evenwicht in de staatsbegrooting, de be-
richten over de bankmoeiljkheden en de gemeente-
financiën luwden en door een herstel in bijna alle
takken van bedrijf klom do handel met ‘het buiten-
land, met inbegrip van een noodzakelijke stijging voor
do toename der bevolking, weder geleidelijk tot onge-
veer de volumen van 1913. J)e bovengeschetste verbe-
tering in •de onderlinge verhouding tusschen de vijf
balansposten van handel en scheepvaart hield daarbij
aan en terwijl het gemiddeld nadeelig saldo van in-
en export in 1924 nog Kr. 40,3 millioen per maand
was, bedroeg idit voor de eerste helft van 1.925 nog
slechts Kr. 30,2 millioon. . Aangezien mcii nu mag
aannemen, .dat te vracht van do hande]svloot tezel-
der tijd tegen dit deficit opwoog, vormden de reve-
nuen van de walvischvangst en het toeristenverkeer
dus een surplus.
Zoo werkte alles er toe mee om voor de kroon een
rustige marlct niet eenigo reëele vraag te scheppen
en vanaf Juii 1924 trad dan oolc een geleidelijke
stijging in. Di.t was piecies wat men in Noorwegen wilde. Om
zoo te zeggen alle vooraanstaande personen ‘hadden
zich in de afgeloopen jaren uitgesproken voor een herstel van cle oude goudkroon. In harmonie hier-
mede hield de President der circulatiehank op 16 Fe-
bruari 1925 een rede, waarin hij bevestigde, dat de
particuliere lbanken een verbetering van de Noorsche
kroon heoogden en dat het eveneens de politiek van Norges Bank ivas cle daling van de kroon to keeron
en een opwaartsche beweging in het leven te roepen. Vermoedelijk heeft deze uitspraak wol eenigen in-
vloed op den koers van de kroon gehad, maar vreemd
genoeg heeft men daaraan toch niet dezelfde aandacht
geschonken als aan zijn volgende rede van 16 Juni toen hij nogmaals bevestigde, dat Norges Bank in-
stemde met de pogingen om de kroon langzaam op te
werken. Geruggesteund door do rjzi.ng van cle ster-
kere Deensche kroon greep men nu plotseling deze
uitspraak aan als een motief voor een ,,veilige” spe-
•culatie, zoodat de vraag van het buitenland allesover-
heerschend werd.
Onmiddellijk na de vergadering van 16 Jun:i be-
gon dan ook een scherpe rijzing. Nog in dezelfde
maand werd er voor ruim Kr. 10 millioen Noorsche
effecten meer aan het buitenland verkocht, dan terug-
gekQcht en in de volgende maaiid stroomde er ruim
Kr. 51 millioen deposito’s van buitonlandsche banken
het land binnen.
Nu ging het voor do Noren zelf natuurlijk veel te
snel en verschenen er ingezonden stukken in de cou-
ra’nten, waaibij fabrikanten en handelaren hun be-
zorgclheid uitdrukten, dat zij in de naaste toekomst
niet meer zouden kunnen concurreeren. En inderdaad
steeg het riadeelig saldo van in- en export in Juli tot Kr. 51 millioen, nadat het gedurende de twee
voorafgaande maanden slechts Kr. 33,5 millioen had
bedragen.
Een volle 7 tot 8 maanden ‘hadden zich geen gevol-

0/

diagio

10

15

20

25

30

55

40

45
50

1924

.1925
90

85

80

75

70

65

60

55

50

948

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 October 1925

Wisselkoers Amsterdam—Oslo. (Hoogste en laagste noteering per week)

gen van de kronenstijging iii de goederenprijzen ge-
manifesteerd, doordat zoowe] de groothandelsprijzen als de kosten van levensonderhoud eveneens omhoog
waren blijven gaan. Daarna trad in deze twee wel
een daling in, maardeze hield in het geheel geen ge-
lijken tred met cle felle hausse in ‘s lands munt. En
voor de toekomst staat nu te vreezen, dat de wijzigin-
gen. in den koers van de kroon en in de prijzen der
goederen bij opeenvolgende fluctuaties zich telkens
ongelijk zullen ontwikkelen, zoodat de moeilijkheden daarmede nog niet ten einde zijn.
1924

1925

Groothandel-prijzen
Kosten van Levensonderhoud – – – in Nooi:wegen.
(19131’14= 100).

De mentaliteit der aibeiders stond ondertusschen
nog geheel in het teeken der loonsverhoogingen. Voor
1.024 en de eei’ste 2 maanden van 1925 was dit vol-
komen verklaarbaar op grond van do aanhoudende
stijging der kosten van levensonderhoud; maar toen
deze begonnen te dalen, trok men hieruit niet on-
micidellijk cle consequenties. Nadat in Maart 1925 een
loonsverhooging van 5 pOt. in een uitgebreide serie
bedrijven had plaats gevonden, verkregen de metse-
laars, die reeds mede hadden geprofiteerd, in Augus-
tus nogmaals een opslag van 4 pOt. en gedurende den
mid’clenzo.mer werden er bovendien besprekingen ge-
voerd over de bonen in dé drie grootste exportindus-
trieën naar aanleiding van eischen van arbeiderszijde.
Wel hielden de werkgevers nu stand, zoodat de moi-

lijkheden grootendeels geregeld werden door •de be-
staande overeenkomsten voor een jaar te vei1engen,
maar handhaving van den status-quo is toch feitelijk
achteruitgang ruim een jaar, nadat de kroon begon te
stijgen, en een vol half jaar, nadat de goederenprijzen
hun daling aanvingen.

Wel is nu het aantal werkzoekenden, dat ingeschre-
ven is bij de arbeidsbeurzen, in. dozen •zomer als ge-
volg der opkomende moeilijkheden toegenomen, in
plaats van volgens den normalen gang van raken ver-
der te dalen, maar doordat de Staat steeds grooten
steun pleegt te geven in den vorm van noodarbeid,
wordt de werkloosheid niet zoo sterk gevoeld als men
anders uit de cijfers zou conciudeeren. De ajbeiders
zijn goed georganiseerd en plegen zich streng te hou-
den aan de consignes hunner vakvereenigingen en
aangezien de werkgevers nu bovendien door jaarcon-
tracten zijn gebonden, zullen loonsverlagingen bijna onmogelijk door te voeren zijn. Zoo is ook in dit op-zicht de toekomst van handel en industrie niet roos-
kleurig.
Maar ook in andere takken van bedrijf wordt men
gevoelig door de kroneohausse getroffen. In de eerste
plaats de reeders; want doordat zij het grootste deel
hunner vloot in vreemde munt hebben verhuurd,
wordt er in vele gevallen plotseling en tegen de veu-
wachting in met verlies gevaren. En in de tweede
plaats de banken; immers de onder regeeringstoezicht
gestelde banken behoeven een gunstigen handelstoe-
stand voor de afwikkeling van vele oude engagemen-
ten, terwijl de zelfstandig gebleven instellingen alles
baten wat het algemeen vertrouwen opnieuw zou
kunnen schokken. Met zorg spiedt men daar dus
rond of er soms een nieuwe handelsdepressie komt
opzetten.

Ten slotte vervliegt ook de kans op evenwicht in de
staatsbegrooting, doordat de goudtoeslag op •de in-
voerrechten aanzienlijk bij de raming teii achter moet
blijven, zonder dat het voordeel van goedkoopere rente
en aflossing der buitenlandsche leeningen hiertegen
opweegt.

Allerwege heeft men dus er belang bij, dat de kroon

28 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

949

weer een belangrijk stuk van -haar tegenwoordigen
koers prijsgeeft en dan daarna vooral vrij blijft van
scherpe fluctuaties.
In dit verband wijzen de President der Circulatie-
bank en ‘de particuliere bankiers er nu terecht
op, dat in de redevoeringen van Februari en Juni
1925 wel partij werd gekozen voor een ‘herstel van
de kroon, maar slechts voor een langzaam her-
stel en zonder te spreken oer de vraag hoever dat
zon gaan, terwijl ‘het mogelijk is, .dat men nu, ge-
dwongen door de omstandigheden, tot stabilisatie zou
moeten overgaan. En terwijl een in September be-
noemde vaiutacomm.issie beraadslaagt over de vraag,
welke voorstellen ij aan de Regeering over devalva-
tie of herstel van de oude goudkroon zal doen, is ge-
lijktijdig een prealabele vraag voor alle belanghebben-
den of het mogelijk is, en hoe, om de speculatie, die
roet in het Noorsche eten wierp, den nk te breken.

Mr. C. J.
DE VRIE5E.

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

EDT DII F.TSCH-RUSSIESCH’E JTDELSVE.1)RAG

Dr. H. von Eckardt te Hamburg schrijft ons:

Op 12 October jl. werd te Moskou het Duitsch-
Russische economische verdrag onderteekend, waar-
mede de Duitsche Regeering zich aan den vooravond
van de conferentie van Locarno principieel had ver-
eenigd. Het nieuwe verdrag is na elf maand’en van
buitengewoon moeilijke onderhandelingen tot stand
gekomen. Men is thans overeengekomen, een mantel-
verdrag te sluiten, waaraan een economische, een ves-
t,ig:ings-, een zeescheepvaartovereenkomst en een over
de bescherming van den industrieelen eigendom zijn
gehecht. Alen heeft derhalve getracht, ten aanzien van
alle vragen en gebieden der Duitsch-Russische kan-
cl elsbetrekkingen, ‘datgene wat niet duidelijk was
definitief op te hel’deren. Men is daarbij principieel
op den grondslag van meestbegunstiging tot elkaar
gekomen. Weliswaar heeft Duitschiand ervan afge-
zien, voor zich aanspraak te maken op de voordeelen,
welke door Perzië, Afghanistan en Mongolië aan de
Sovjet-Unie ‘zijn verleend, waarmede de Duitsche
Regeering heeft toegegeven, dat Rusland in Midde-
Azië een hevoorrechte positie inneemt. Aan ‘den ande-
ren kant bieden bepaalde punten van het verdrag den
Duitschen handel zeer ruime mogelijkheden voor tran-
sitverkeer ‘door Rusland naar Midden-Azië, een ge-
bied, welks opnemingsvermogen juist voor Duitsche
goederen in ‘de tochomat vermoedelijk voor sterke
vergrooting vatbaar zal zijn. De beteekenis van de
meestbegunstigingsclausu’le, welke deze verdragspun-
ten bevatten, beperkt zich voornamelijk hiertoe, dat
Rusland toezeggingen doet, geen anderen staat, waar-
mccle het in de toekomst verdragen sluit, voordeelen
toe te kennen, die niet ook aan Duitsc’hland ten goede
komen.
:Ln de vostigingsovereenkomst zijn aan Duitsche
burgers faciliteiten voor het binnenkomen in de
Sovjet-Unie verleend, zo’owel. al’s ‘het recht
an deel-
nemin.g ‘in Runsische maatschappijen, ‘o ‘grondslag ‘van
volkomen gelijikheid met de eigen nationalen. Aan
Duitsche technici, arbeiders, enz. wordt bovendien het
echt verleend, zich aan den Sovjet-Russischen vakver-
eenigingsdwarig te onttrekken. Voor kleine machines
en gereedschap wordt vrijheid van invoer en invoer-recht verleend. Bovendien wordt de uitvoer van ver-
niogeus en erfgoed eveneens wederzijds gewaarborgd.
,l)eu naar Rusland gaanden Duitschers is ten slotte
volledige vrijstelling van openbaren arbeidsplicht, mili-
taire requisities, gedwongen leeningen en van gevaar
voor ,,administratieve verplaatsing” door ‘de Sovjet-
autoriteiten toegezegd. Dit laatste punt heeft een
zeer bijzondere practisc’he beteekenis, aangezien de
,,admi n’i stratieve verplaatsing” zonder vorm van pro-ces volgens het oude tsaaistische voorbeeld een van de
meest voorkomende politieke straffen. der Sovjet-R&
geering is geworden. Duizenden Russische arbeiders

en zelfs ook ‘,rreemdelingen zijn gedurende de laatste
jaren naar het uiterste Russische Noorden, naar de
kusten van de IJszee en naar Siberië gezonden en
verbannen. De bescherming, welke de Duitscher’s ge-
nieten, is dan nog tot ‘heperking van confiscaties,
requisities en ontoigeningen uitgebreid. Ten slotte
zullen alle zich in Rusland bevindende Duitsche
staatsburgers gewetens-‘ en godsdienstvrijheid genie-
ten en het recht, acties bij ‘de rechtbanken in te stel-
len, alsmed& bescherming van hun persoon volgens de
opvattingen van het volkerrecht, ‘doch niet verder
gaande dan die, welke de eigen nationalen genieten. In geval van gevangenneming e.d. bestaat de plicht,
den Duitschen ‘vertegenwoordigers mededeeling te
doen, terwijl ‘de consuls het recht hebben, hun gevangen
gezette landslieden te bezoeken. Met ‘dit alles is vol-
geifs West-Europeesche opvattingen voldoening ver-
leend aai vanzelf sprekende eischen tot ‘bescherming
van ‘den persoon tegen een willekeurige regeering.
Paiticuliere ‘maatschappijen van Duitschen oor-
sprong worden principieel met de gemengde publiek-
rechtelijke ondernemingen der Sovjet-Unie gelijkge-
steld, wat weliswaar niet steeds een voordeel behoeft
te zijn, aangezien de Sovjet-Regeering krachtens de
volheid van ‘haar macht, gelijk bekend, gerechtigd is,
zich in buitengewonen omvang met ‘de gestie der Rus-
sische maatschappijen te bemoeien. Hoe dit ook zij, in
ieder geval zullen maatschappijen van Duitschen oor-
sprong op grond dezer rechtsgaranties en naar den
geest der in het verdrag neergelegde gelijkgerechtigd-
heid geac’ht kunnen worden, in Rusland te kunnen
werken, ‘mits intusschen ook in ieder afzonderlijk ge-
val macht en invloed, zoowel als wetgeving van het
Centrale Bestuur van de Unie van Socialistisc’he
Sovjet-Repuklieken, zich tegenover ‘de locale ‘besturen
der talrijke republieken, welke van de Federatie deel
uitmaken, zullen ku3lnen doorzetten. Hier ligt voor
buiten lan ders
de
in oeilij’hiaeid bij hun economische
wezknaaniilieid op het gewedidige gebied der Unie,
aangezien voorbeelden leeren, ‘dat ‘het wel gelukt ‘het
eens te worden met de Moskousche Sovjet-regeering,
doch dat het niet steeds mogelijk is, on’gerechtvaar-
digd ingrijpen van locale sovjets af te weren. Vroeger was de hemel hoog en de Tsaar ver weg en ook t’hans
houdt de macht van Moskou in werkelijkheid veel
eerder op, dan de heerschers’ op het Kremi willen
toegeven. De plaats gevonden hebbende oplossing van
het nationaliteitenvraagstuk en de schepping van de
federatieve Unie moeten natuurlijk gedurende de
eerste jaren van ‘den over.gangstijd met een verslap-
ping van den samenhang in den Staat en van tijd tot
tijd aan den ‘dag treden’de verswakking van den cen-
traJen invloed betaald worden.
De zeescheepvaartovereenkomst regelt ‘de wederkee-
righei’d.
‘bij
ide behandeling van schepen en ladingen
en legt een tegemoetkomende houding bij de ‘oprich-
ting van agenturen vast. Practisc’h is ‘dit voor de Duit-
sche scheepvaart van aanzienlijk nut, aangezien hier-
mede de weg wordt verbreed, welke indertijd door de
oprichting van de met succes arbeidende ,,Derutra”
(Deittsch-russische Transportgesellschaft, waarbij de
Hamburg-Amerikalijn is geïnteresseerd) is betreden. Ten slotte verklaart Rusland zich ook principieel be-

rciid, concessies aan visscherj-onderriiemingen te vei’-
leenen en verdere artikelen van dit verdrag regelen
op de gebruikelijke wijze de voorschriften over de

uitrusting der schepen, averij-commissarissen, enz.
Het voornaamste gedeelte van het verdrag is dat,
hetwelk het directe ‘handelsverkeer betreft. Het geeft
een duidelijke begrenzing van hetgeen valt te verstaan

onder het veel ‘omstreden Russische monopolie vai’i
den buitenlandsc’hen handel, van het privilege van
de handlsvertegenwoordiging der Sovjetdelegaties,
in Duit schland den ‘handel met het buitenland en wat
daarmede annex is te drijven. Voor staatson’dernemin-
gen wordt een publiciteitsprincipe opgesteld en de
exceptie van nietigheid wegens het toebrengen van
schade aan den staat wordt principieel uitgesloten.

950

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 October 1925

Vervolgens wordt bepaald, op welke wijze eens ver-
leende Russische ‘licenties voor in- en uitvoer verder
van kracht zullen
zijn.
Invoer en vrijheid van invoer-
rechten voor verpakkingsmateriaal en Vrij transit
voor het pakk-etpostverkeer vormen den inhoud der
volgen-de punten. Ten slotte worden de oprichting
van publieke entrepôts, gelijkheid van behandeling
ten aanzien van binnenlandsche heffingen, zoowel als
zekere faciliteiten ten aanzien van proef: en monster-
zendingen en de toelating van coneignatievoorraden
geregeld.
l)e overeenkomst over de bescherming van den in-du.strieelen eigendom bevat bepalingen, die op priri-
cipieele gelijkstelling van de Duitsche met de Rus-sische nationaién uitloopen en welke de geldigheid
van termijnen, gedurende welke pate.n ten v.roegêr wer-
den beschermd, waarborgen.

De kern van liet gèheele complex van verdragen zal
slechts twee jaren, de overige overeenkomsten zullen
vier tot zes jaren van kradlit zijn. Tot een verder gan-
de regeling kon men aan beide kanten blijkbaar niet,
besluiten, aaigezien het bestaan van het monopolie
voor den bui ten lanidschen handel den Dui.bsoh’en lianrlel
voor en na moeilijkheden -bereidt, welker practische Overwinning ee.t’st moet worden beproefd. Wanneer
bi,jv. aan vertegenwoordiger’s van -den Duitschen han-
del het recht, wordt verleend, i.n Rusland te werken
om det afzet van Dal tsche goederen voor te bereiden,
dan moet liet verkeer ‘dezer personen toch tot betrek-
kingen niet staatsinstellingen, trusts enz., beperkt
blijven en wel to-t die ondern-ninfgen, welke he’t recht
valt clireeten jukoop in het buitenland ‘bezitten. Hier-
door wordt liet- van tevoren nnmogeljk gemaakt,
direct clie breecle kringen te naderen, welke men zich
van Duitsolien kan-t als afnemers gaarne zou uitkie-
zen., aangezien men met hen reeds vroeger betrekkin-
‘gen onderhield. Het zal er dus bij blijven, dat men
slechts met regeeningsorganen handel kan drijven en
dus volkomen aan het logge en bureaucratische appa-
raat van het Commissariaat voor den Buitenland-
se-hen Handel is overgeleverd. De groote practische
belemmeringen, welke hierbij plegen te ontstaan, en
die zich in een buitengewoon langen duur der onder-
handelingen uiten, zijn ieder met Rusland ‘handel-
drijvend koopman bekend.

Een bijzondere rol spelen ten -slotte nog de bepa-
lingen over -de extra-territorialiteit van de handels-vertegenwoordiging der Sovjet-Unie. In dit opzicht heeft men aan Duitsche-n kant tot een tegemoetko-
ming moeten besluiten, die niet geheel in overeen-
stemming met de openbare meeniig in Duitschiand is.
J)eze vraag heeft ongetwijfeld echter aan actualiteit
verloren, aangezien de vrees, dat de handelsvertegen-
woordiging ‘haar voorrechten tot politieke agitatie zou
Icunnen misbruiken, niet meer zoo tragisch behoeft te worde.0 genomen als voorheen. De achteruitgang van den communistischen invloed, de onvastheid en gees-
telijke hulpeloosheid van het communistische pro-
graniina treden immers duidelijk aan den dag. De
communistische partij in Duitschland moet zich op
bevel van het Uitvoerend Comité der Communistische
internationale (Execu’tiieve), d.’w’.z. van Sino-wjew,
steeds opnieuw splitsen en verdeelen; de directieven
van ‘Moskou passen niet meer op den rustiger gewor-
den gang der ‘dingen in Duitschland. Het is derhalve
niet meer zoo geiaarlijk als vroeger, of en ‘hoeveel
Russisehe communistische agenten zich tussehen de
arbeiders in Duitsche fabrieken mengen; de gezanten
van het staatskapitalistische Moskou, -die des voor-
middags credieten van de Duitsche zware industrie en
van de banken trachten te verkrijgen, vinden op den
avond van denzeifden dag geen weerklank meer, wan-
neer zij trachten tegen, deze gel-dgevers en tegenpartij
bij •de onderhandelingen op te hit’sen. Daarbij komt
nog, dat het programma van het Moskousche commu-
nisme armer aan denkbeelden geworden is en de Duit-
sche regeering kracht genoeg bezit, maatregelen te

nemen tegen een invasie -van IS,toskousche agenten.
* *
*

Onderzoekt men den inhoud van het hieibo’en ge-scibets’te complex verdragen, dan ‘dient men zieli in
-de eerste plaats te iealiiseeren, dat ‘het ibij verdi’aigen
met Rusland niet op ‘de letter dor verschillende arti-
kelen aankomt. Bij ‘de -grootste voorzidhtiighei
1
d en on-
danks de evoreonstemming van beide partijen schijnt
het niet mogelijk, de tegenstelling tus-sohen het st-aa’ts-
kapitalistische principe van het’ Russische -monopolie
van den buitenlanid:sclie.n handel en het vrije Duit-
sdhe -econo’miisc.he -leven te c>verhruggen. Uit deze te-
genistelling -zullen ook in ide toekomst zoo groote nioei-
lijikheden voortvloeien, idat slecht’s met een langzame
verdere out-nikkel ing -der Duitisch-Russi sche handels-
betrekkingen kan worden gerekend.
Doch nog belangrijker dan de -directe goederen-ruil
en het on,der’haivj’ge verdrag zijn de belangen der beide
Rijken. Deze voeren Duitscihers en Ru’sse.0 in econo-
mish opzicht, ik-ome wat wil, -tot dezelfde (doeleinden,
tot een zoo intensief mogelijke venibi,ndin-g der econt-o-
ezische krachten. ‘W’anneer de Duit-sch-R’uss’isohe hart-
dol tot dusverre- nog niet cle resultaten -heeft afgewor-pen, welke ‘men sinds het sluiten -van het -v’erdrag”van
Rapallo eigenlijk mocht verwachten, lag dit ‘aan de
ten deole nog bestaande onmogelijkheid, ‘de wederzijid-
scthe belangen werkelijk te Idienen. Rusland heeft geld
en crediet nooidig en Duitsclrlanici was tot dusverre
niet in staat dit -geld op -te brengen. Thans wil men
intussch en een poging cl oert, met cr cd i-et’verleen’in-g -op
groote schaal -een aanvang -te -maken. Het c.red jet vait
100 millioen llk., waartoe ‘de D’uittsche gro-ote banken
besloten 1t-e’hben, zal door cle Ru,s’si-sdhe r-egeeni-n,g tot
aankoop van Duitsche ‘goederen iii -Duitscihiand wor-
den aangewend. Indirect willen de R
uss
e
n
hiermede

– hun, ‘deviezen-fon’cls steun-en en den Tsjerwonetz -op peil houden. -Gelukt aan de Russische SVaats)bari’k de
afwikkeling van deze transactie, dan wint zij vele
maanden tijd,
10.
voor de realisatie ”an het 11-ussr-sche graan en 2o. om
‘den Rurssi’schen landbouw zoo-
veel ‘doenlijk werktuigen en -machines in betaling ‘voor
liet afgeleverde graan te geven. Door een en ander
zou, gegeven het -wantrouwen van den Rus’sischen boer tegen contant geld, de -graanprjs in het Ru-ssi-
sche binnenland. voor iden Staat’ als kooper veel gun-
stiger worden en de uitvoer voor verliezen bewaard
blijven. Tot dusver bestond nl. lh.e-t gevaar, dat de Sov
–

jet-Regeering steeds opnieuw te snel moest verkoop’ert,
waardoor ze haar export niet rendabel maakte. Geluk-
ken echter fverdere Duirtische credietiverieeui,-oigen niet,
dan zal het- hanidelsverdrag de ‘Du.itsc,he ‘v-olkh-ui-sho-u-
ding maar weinig kunnen -baten. De -Russen moeten
daar ikoopen, waar zij ide goeder-en ‘goedkoop kun cien
krijgen en waar (hun gemakkelijke bet’alinigisrvoorwaar
den word-en geboden. In den laia’trsten tijd ging dien-
tengevolge een verrassend groot deel ‘der Russische
bestll’ingen naar En-geland en de Vereeni’gde Staten.

Uit het voorgaande wordt duidelijk, hoe weinig
overzichtelijk het probleem ivan de Duitsch-Russiscihe
handels-betrekkingen -nog steeds is. Voor een van -de
principieel meest belangrijke dingen, nl. ‘de verwer-
ving van industrie-concessies, -landerijen-, viissc-he.rij(en
enz: in Rusland, is geruimen tijd noedig, alvorens
over hun -succes een oordeel ‘kan worden uitgesproken.
Voor men kan beslissen, ‘in hoeverre zo’odanige con-
cessies voor het Duitsc(he economische leven -van prac-
tisdh nrtt
zijn,
zullen -nog vele jaren moeten vergaan.
Rusland is immers ongehoord verzwakt, bezit thans
bij reusachtitge behoeften -slechts een zeer kleine -koop-kracht en -moet ide tegen-waarden’ ter -betaling van. den
import eerst door moe,iiznmen arbeid verkrijgen. Le-
vert de handel -met het buitenland ,winst, -dan wordt
deze door het veel te grôote en improiductief nrbei-
dende han del’sapparaat snel verteerd. Deson dan In -zou
het niet hillijk zijn, Ruslands groote economische pres-
taties op den weg naar liet’ herstl te willen misken-
nen. Het belangrijkste blijft voorloopi’g nog het weder

28 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

951

gewennen aan prorchictieven arbeid en aan het econo-
miscih huishouden, zaken, die gedurende cle revolutie
en de verwoestende ,,socialo experimenten’ verloren
zijn gegaan. Uit eigen kracht zullen volk en staat in
Rusland dese verliezen xi auwelij’ks kunnen herstellen.
Derhalve is voor Rusland iedere band iniet de econo-
mischo Icrachten van antclere 1 anden, in ‘het bijzonrd ei
van Duitzc’hJad, van groote waarde.

Hiermede is dan echter 1e algemeene be,teekenis van
h et complex verdragen ‘ook uitgeput. Het bevat in den
grond toch nog niet veel meer dan ‘de betuiging van
den gemeerijsohappelijken wil, dconomisch te deniken
en te ‘werken. Deze zelfde ‘wil lag ok aan het verdrag
van Rapallo tea grondslag, toen men de wederkeerige,
onzinnige herstelivorderingen opruimde. Gelukt het
thans, den wederzijdsc’heu ecorcornd sdhen betrekkingen
werkelijk een practiechen vorm te geven, ‘dan zal dit
uit zicjhzalf ecn p’oli’t,iche ‘toenadering ‘in
zich
siuirteii.
G’eukt dit voorloopig niet, ‘dan zullen ook alle verkla-
ri ogen der staatslieden niet• cel kunnen •betekercen.
Een Duitsoh-Ruseiscih bondgenootschap, waarover zon-
veel wordt gefabeld, zon immers eerst aladat de eco-
ii omische be’trekki ngien 1 recht zij ci ge’wor dcii, aan de
onde komen ,’ ‘derhalve was het consequent en geheel
eerlijk .geaneeiiid, dat de D.ui’tsch,e Regeering zich na

goedkeuring van liet hier
besproken verdrag naar
Lo-
carno begaf. Tegen Rusland zal Duitschlanid zeker
nooit optreden, omdat liet zijn ecoiroini’sdhen belangen
en hoop niet zelf een einde ‘kan bereiden. Met Ruis-
land lca’n het ehtcr, waarop steeds ‘opnieuw de nachuik
moet worden gelegd, eerst samengaan, wanneer ook
zijn eigen economisch leven ‘versterkt is. Deze ver-
sterki nig is echter eerst mogelijk, wanneer de overeen-
komsten van Locarno Europa cii cle wereld niet een
geest van vreedzaa,rnheid en lust tot den arbeid zullen
hebben ‘vervuld.

AANTEEKENINGEN.

Kosten van liet levensonderlioucl bij
arbeidersgezinnen ie A
ms
t
er
d
am
.i)_

.ETet i.nrdexcijfer over September 1925 van dc kosten
van levensonderlio u.d voor arbeideinigezinnen te Arn-
sterdaan bedraagt 83,6 ‘Vegen 83,8 in Juni ji.

1 Stijging en 1
daling in perc.I

ding2) Rest3)

Totaal
Is
Voe-
edert Mrt. 201 Index-

1
Voe- Rest cijfer
1
ding

Gemiddelde weke-
lijksche uitgaveper
gezinseenheid
4)
in
fS,564f5,704
fll,27

100
100
100

Bedragen, welke p.
gezinseenheid zou-
den

zijn

uitgege-
ven,indien besteed
aan hetzelfde als in
Mrt. 1920, in:
Juni

1920.
. ..
,,
5,754,,
5,784 ,, 11,54
3,4
1,4
102,4
Sept.

1920 ….
6,20
,,5,83
,, 12,03
11,4
2,2 106,8 Dec.

1920….
,, 6,15
,,5,54
11,69
10,5
–
2,9 103,7
Maart

1921….
,,5,83
5
2
234
11,06
4,8
–
8,2
98
2
2
Juni

1921
……
,
5,88
,, 5,084
,, 10,964
5,7
-10,9
97,3
Sept.

1921….
5,43 5,07
,, 10,50
–
2,4,
-11,1
.93,2
5,154,,
4,884
,, 10,04
–
7,3
-14,4
89,1
Maart

1922….
5 ,214
4,91
10,124
–
6
2
3
_13,9
89,8
Juni

1922….
,, 4,93
4,924
9,854
-11,4
-13,7
87,4
Sept.

1922….

…

,, 4,33
,, 4,884
,,

9,214
_224
-14,4
81
1
8
Dec.

1922….
4,384,,
4,914
9
2
30
-21,2

82,5

Dec.

1921 ……..

,
4
2
264
4,83
9,094
-23,4 -15,4
80,7
Juni

1923….
,,4,37 ,,4,78
,,

9,15
-21,5
-16,2
81
1
2
Sept.

1923.
.
..
4,344
,,4,784
9,13
-21,9
-16,1
81,_
,4,584,,
4,78
,,

9,364_17,6
_16,2
83,1
Dec.

1923 ……
,4,634,,
4,804
,,

9,44
-16,7
_15,8
83,8

Maart

1923
……

,
4,34
4,80
,,

9,14
-22,0
-15,9
81
1
1
,4,444,,
4,85
,,

9,294_20,1

82,5

Maart

1924 ……

,
4,654,,
4,884
9,54
-16,4
_14,4
84,6

Juni

1924……
Sept.

1924 ……

4,55
,,4,90
9,45
-18,2
-14,1
83,9
Dec.

1924……
Maart

1925 ……..
J uni

1925.
.. .
,, 4,594,,
4,85
,,

9,444
-17,4
-15,-
83,8
Sept.

1925….
4,504,,
4,914
,,

9,42
-19,1
-13,8
83,6

Verg. p. 670
in het
nummer
van
5 Augustus
ji.
Brood, beschuit,
koek,
grutterswaren,
melk,
kaas,
eieren,

Het Bureau licht de cijfer’s als volgt toe:

Het inidexcijfer ter. kosten van liet levensonderhoud, be-
rekend op de basis van Maart 1920 = 100, bedraagt over
September 1925
83,6.
Waar dit cijfer over cle maand Juni
ji. 83,8 bedroeg, is er sedert laatstgenoemde maand een
verdere vermindering ingetreclen, en wel met 0,2 op 83,8 of
0,2 pOt.,
zoodat cle clalingsbeweging, welke na December
1924 is ingetreden, zich tot nog toe onafgebroken heeft
voortgezet. De dal ing sedert September 1920, toen de duurte
niet een indexcijfer van 106,8 op de basis van Maart 1920
het hoogste punt bereikt had, bedraagt iii September 1925
21,7
pOt.
tegen 21,5 pCt. in Juni 1925.
Voor de voeding afzonderlijk is de ‘daling sedert Maart
1920
19,1
pOt.,
tegen l7,4 pOt. in Juni 1925. Voor dit ge-
cleelte van het budget neemt de vermindering in het afge-
loopen kwartaal dus grootere afmetingen aan
(2,1 pOt.)
.dan voor de totale uitgaven. Doch deze grootere vermin-
dering wordt door een aanzienlijke stijging op den post
huishuur te niet gedaan.
Wat de voeding zelf betreft valt op te merken, dat ook
hier verschillende bewegingen in tegenovergestelden zin zijn
i’aar te nemen, welke echter in ‘hun werking op het eind-
cijfer elkaar neutraliseeren. De posten melk, eieren, vleesch
(verhooging der prijzen van bevroren ru•ndvleesch met in-
gang van 31 Augustus), visch en vetten (de artikelen na-
tuurboter, reuzel, spek) vertoonen een. stijging; de stijging op melk en eieren neemt zelfs vrij belangrijke a.fmetingen
aan. Daartegenover staat’ echter (le sterke vermindering der
prijzen van groenten, fruit en aardappelen. De. verminde-
ring voor groenten is niet alleen toe te schrijven aan cle
omstandigheid, dat de soorten, welke ‘in Juni en tevens iii
September verkrijgbaar zijn, in laatstgenoemde maand goed.
kooper wareii dan in de eerste, doch in nog sterkere mate
aan het feit – en dit geldt eveneens i’oor fruit -‘ dat
het seizoen in September goedkoopere soorten aan cle markt
brengt dan tijdens de periode, ivasrop cle vorige berekening
betrekking heeft. Vervolgens is nog te wijzen op ccii ge-
ringe prijsvermi tedering van suiker en eindelijk op enkele
kleine wijzigingen (prijsverhooging van rijst en cap(1eijners,
prijsverlaging van bruine boonen, thee, kranten en roiij-
nen), welke echter in de berekening der uitgaven per een-
iteid-en per week voor de betreffende posten niet tot uiting komen. De op 30 September ingevoericle verlaging van de brooctiprijven heeft nog slechts een zeer geringen invloed
Oj)
dit ‘indexeijfer, omdat zij niet door alle bakkerijen wordt
toegepast en overigens slechts voor dCti (lag kon worden
meegerekend.
Bovengenoemd cijfer 83,6 bp cle basis Maart 1920 = 100,
omgerekend op de basis van Jit prijsverscliil gedurende cle
periode 1911-1913 = 100 en Maart 1920 = 213,7, geeft
een cijfer van 178,7 of 78,7 pot. boven het peil van vOOr
den oorlog. In Juni 1925 bedroeg ‘dit laatste cijfer 79,1 pOt.
Ook thans moet u’eer worden herinnerd aan het voorbe-
houd, dat tegen deze herleiding wordt gemaakt.

vleesch, visch, vetten, suiker, andere kruidenierswaren,
groenten, fruit, aardappelen.
Kleeding, schoeisel, huishuur, brandstof, gas, electri-
citeit, poetsartikelen, wasch, fondsgelden, verzekering, con-
tributie, periodieken, tabak, sigaren, dranken, instandhouding
huisraad, ontspanning, tram, diversen.
De herleiding tot gezinseenheden geschiedt aldus, dat
de man geldt voor 1, de vrouw voor 0,9, een kind in het
eerste levensjaar voor 0,15, in het tweede voor 0,2, in het
derde voor 0,3 volwassene en zoo geleidelijk opklimmende
met 0,05 voor elk leeftijdsjaar.

Indexcijfers van groot- en lcle’inhandels-
prijzen in Nederl.-Indië. – No.9
van de maand-
statistiek 1925 van het Centraal kantoor Voor de
Statistiek te Weltevreden bevat o. m. het volgende:
Invoer.
Gedurende de maanden Dec. t/m. Mrt. vertoont
het prijsvei’loo:p der iirvoerartikelen een groote stabiliteit,
niet een ‘zeer lichte neiging tot dalen. Deze neiging is in
April en Mei ‘iets sterker tot uiting gekomen, terwijl Juni
en Juli zeer weinig van Mei verschillen. De
levcnstnicldc-
fax liggen in April cliie en gedurende Mei/Juli vier pim-
ten beneden Maart;
metalen
zijn in Mei/Juli vijf ptinteii
lager dan in Maart, terwijl
chemicaliën,
‘door een prijs-
daling van chromaat.geel, in Mei vier panten lager zijn
dan in April, en sindsdien door het
zoutzuur
nog een punt
zijn gedaald. De
teztiele goederen
stonden het vorige jaar
op 208, in Maart op 209, in April en Mei op 207, in Juni
op 206 en in Juli op 202. – Op bovengenoemde neiging tot
dalen vormt alleen de groep
diiversen
een uitzondering. Het
algemeene ‘iadexcijfer voor deze groep bedroeg in 1922 en
1923 gemiddeld 176, het vorige jaar 189 en de laatste zes

952

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 October 1925

maanden (Febr./nli) geven ahereeitvo1gns 196, 198, 199,
199, 199 en 201. Deze hooge inciex-cijlers worden voorname- –
lijk veroorzaakt door
goenie-zakkeiv.
Het algemeene •in’clexcijfer voor den
geheelen invoer
stond
voor Januari op 186 en voor December, Februari en Maart op 185, hetzelfde cijfer als het gemiddelde voor 1924, ter-
wijl April 184, Mei en Juni 183 en Juli 182 geven.
Uitvoer.
Ten einde voor de laatste zes of zeven maan-
(teii onderling vergelijkbare cijfers te erlangen, client men
bij de berekening van het algemeene indexeijfer der uit-
voerartikelen het artikel
huiden
uit te sluiten, daar van-
dit artikel (dat een -grooten invloed ,heeft op het alge-
nieetie indexcijfer) in de maanden December-Februari en April/Juli noteeringeu ontbraken. Dan blijkt ook hier t/in.
?claart stabiliteit te heersc.hen, hoewel van gevoeliger aard
dan die, welke hij den invoer werd geconstateerd, terwijl
iii April en Mei het ‘indexcijfer Vrij aanzienlijk lager is –
en Juni weder een punt beneden Mei ligt. De algemeene
indexcijfers voor den gelieelen uitvoer (zönder Luiden) be-dragen 154 (December), 152 (Januari), 149 (Februari), 152
(Maart), 145 (April), 142 (Mei), 141 (Juni). In Juli is
de koffie
wederom gedaald (Januari 190, Maart 183, Mei
180, Juni f68, Juli 159), -doeL
peper
en vooral
rubber
zijn
in prijs gestegen, waardoor liet algemeene inclexcijfer op
149 lwam.
In
rubber
is een boom” ontstaan. Het vorige jaar had
zielt een voor de’markt van liet product ongunstig beeld
gevormd van de behoefte in verband met voorraden en pro-
ductie.
01.
grond hiervan ging men in Malakka en de
Strai.ts zelfs tot gedwongen beperking der productie over.
in de afgeloopen maanden even9vel bleken cle voorraden
en de aanvoeren veel te gering voor cle behoeften van de
markt te Londen, waardoor de prijs sinds Jan./Febr. met
ruim 240 pCt. steeg. in Mei ‘werd de prijsstijging van
i-ubbei-
te niet gedaan door een prijs-daling -van
suiker,
in
Juni door een prijsdaling van
lcatjtng-olie,
terwijl in Juli
liet uitvallen van ‘de laag genoteerde
cacao
een belemme-
ring -voor liet stijgen van liet ‘algemeene ‘i-ndexcijler opliief.
lie prijsstijging van
rubbei-
schijnt intussehen in Juli voor-
loopig haar hoogtepunt te hebben ‘bereikt.
De
theeprijzen
zijn liet laatste halve jaar vrijiwel oci-ver-
:t,ndercl op hu.n liooge niveau blijven staan.
Het algemeene in-dexcijfer voor in- en u’itvoerartikelen
te samen (zonder hui.den) bedraagt iii April 175, voor-
namelijk ten gevolge van cle daling van liet indexeijfer (er
uitvoer-prijzen vier punten lager dan iii de voorafgaande maand; in Mei 1.74, in Juni 173 en in Juli 175.

Indexeijfers van kleinhandelsprijzen van verbruiksartikelen
van in- en uitheemschen oorsprong te
Batavia enBuitenzorg.

In-
1

1

Uit-
1
heemseb 1hpemsch au Totaal

1913/14 ………….100

100

100

1923 …………….193

178

186

1924…………….180

161

171
Januari

.1925 …………….180

161

171
–
Februari

,………….
..176

160

108–
Maart

,……………175

160

168
April

,…………..
.177

161

169
Mei

,…………..176

161

169
Juni

………….173

162

168
Juli

,…………..174

161

168
Augustus

,. ………….
.176

162

169
1)
17 artikelen.
2)
16 artikelen.

van 1924, hetgeen er aanvankelijk op scheen te wijzen,
dat .de prijsdaling, liet vorige jaar eenigszins onderbroken,
zich zou voortzetten. De ‘maand Juni evenwel vertoont op
verschil-len-cle1iinten ‘weer een andere neiging, en in Juli
zijn
padi, lieras, mais, bataten
en
onqepçlde aai
–
dnoten
in
prijs -gestegen.

D
€
j
i r e. – Gedurende -het jaar 1924 heeft de
Lire een in hoofdsaak daieride tende.nitie vertoont,
waailbij ‘de koers zonder bij’so-nidere ‘sohomanelingel) van
ongeveer 1.1,60 in Januari 1.924. -daalde tot ongev
–
ee:r
1.0,60 in December van dat jaar. In 1925 zette ideze
dalende be-weug’i,nig zich voort, zoodat in Mei ‘de koers
om ide 10 schommelde, -om in Juni plotseling scherp
te daden; in de eerste dagen van Juli werd -me-t enige-
veer 8,40 het laagis-t,e punt bereikt; ‘daarna trad een
herstel in, zoodat god-ureri-de Juli en ‘de eerst,e helft van Augustus– ruim 9 genoteerd kon wojiden, hierna
verbeterde de koers ver-der, zo’odat ‘begin -Sep teiniber
wdder ‘de 10 bereikt werd; een oo-genlbli-k werd
]i,
1
o’g
voor ongeveer 10,50 -afgedaan, daar:n,a .vernwakte de
koers iets en na de eerste week ‘u’an Oat:dher werd we–
de:r benedien -de 10 genoteerd.

Het -koersvez-lio-op van de Lire ‘vertoon-t in hoofdna-
ken eeni-ge o’vereenikonis-t -roet -liet koersverloop van iden.
Franselien Franc. Vooral in Juni was dit zeer duidelijk

Indexcijfers van 51 invoer- en 19 uitvoerartikelen in den groothandel te Batavia en Soerabaja.

–

Invoerartikelen.
ifitvoerartikelen.

Totaal
groothandel.

Levens- 1 Textiel-1

1

1
Chemi-

1 Zonder t

Met

II
Zonder
1

llet
middelen ‘goederen
2
Metalen3 cali6n4 Diversen
5
1
Totaal ii
huiden
1
huiden
II
huiden
1
huiden

1913.. .
–

100 100
100
100 100
100
100
100 100
100
1922…
176
211
181 153
176
186
130
123.
173
170
1923…
174 208
186
165
176
187 140 133
176
173
1924…
173
208
182
159
189
185
150
141
178
174
Januari

1925…
–

167
208
182 159 197
–

186
152
–
178
–
Februari

–

…
168
208
181
157
196
185
150
–
177
–
Maart

…
166
20,9
180
157 198
185 152
144
179
176
April

.. .
163
207
173
157
199
184
145
–
175
–
Mei

…
162
207
175
153
199
183
142
–
174
–
Juni

…
162
1

206
175
152

–
199
183
141
–
173
–
Juli

…
162
202
175
152
201 182
1

149
–
175
–
1)
8 art.

2)

iS
art.

3)

8
art.

4)
8
art.

5)
8
art.

Kleinhaai4elsprjzen..
Wat de -algemeene indexcijfers betreft v,ertoonen de
kleiniiandelsprij-zen een beeld van stilstand. Sindsrtnm een
jaar bliji’en -de in:dexcij-fers voor -de
uitheemsche
artikelen
staan op 160
iL
162 en sinds Februari van ‘dit jaar schom-
mei-den clie der
inheernscice
om 1 75, een vijftal punten be-
neden 180, ‘het gemiddelde voor 1924.

Passei-pr-ijzen.
In de jaren 1920-1923 zijn ook ‘de in-
heemsehe voedingsmiddelen 0-ver het algemeen iauzienlij-k
in prijs gedaald, terwijl- de gemiddeiden over 1924 in de
meeste gevallen op een iets -lager of op ‘vrijwel hetzelfde
peil staan als die over 1923. Een uitzondering op d-it laat-
ste maken
pech, rijst
en
cassave.
Voor laatstgenoemd arti-
kel trad reed-s -in den loop -van 1923 een lichte prijsstij-
ging op, w’elke
,
,zich in 1924 accen-tueerde, tersvijl
padi
en
rijst
i-n 1924 niet onbelangrijk in prijs zijn gestegen. -De
eerste vijf maanden van dit jaar gaven bijna doorloopen-d
lagere prijzen te zien clan -de overeenko-m-stige maan-den

te sien, toen de Fra.nscuhe Franc me-t den Belgischen
Franc en -de Lire -groo-te koe,i,is’veriiersen boekte. De
F’ransc,he Franc was in Mei reods vrij-sterk aan ‘liet
dalen, door iversoh i.-l1-en de oorna.ken, welke -zich concjen-
treerden iii den, toestand ‘der staatsfinanciën. Toen nu
einde Mei. door Amerika wederom -het Inutier’geallieer
de schuldeuvr-aagis-tuik aan de -orde gesteld werd en dit zoo netelige probleem weder op ‘den inoorgroiid -kwam.,
is daar waarschijnlijk een groot aantbo:i van Francs
op gevolgd, evenals van Lires, want ok Italië moet
nog -met Amerika tot een regeling komen.

In Italië werd de groot-e ‘koersval aan speculaties
toegeschreven, maar in di-t geval had-den -deze ,,b’a-isse”-
speculatiez dan toch een -zeer redelen onid-eiigron-d. De
Ital,i-aanscihe Regeeri-nig slaagde er in, na verwisseling
van mini-ster van Financiën – voor de Stefani kwam

28 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

95

Volpi in de plaats

door krachtige maatregelen den
devieze-nhande-1 te bechv’ingen en een herstel te forcee-
ren, hieibij waarsehij:nlij’k gesteund door een vijftig
millioen Dollar-crediet van de Firma J. P. Morgan
& Co. te New York, welke Firma volgens -de laatste be-
richten succursalen gaat openen te Milaan en te Rome
en waarschijnlijk bemid4ele.inrl aal optreden bij de on-
deriiairsdelingen over het scihuldenvraagstuk, welke
1 November as. -in Washington geopend zullen wor-
den.
1)
De jongste troebelen in Italië en het mislukken
van de Franische schuldregelinig met Amerika hebben echter de laatste weken. den koers weder tdben dalen..

De Italiiaansc.he pers, wijzende op den bloei van han-
del en industrie in Italië, tracht ‘voortdurend aan ‘te
toonen, dat ide daling van •de Lire alleen veroorzaakt
wordt door de uitgebreide baisse-speculaties, maar
vergeet -daaribij -op te merken, dat wanneer er s1e6hts
redenen tot ,ver-trouiwen” -konden zijn, ‘er voor specu-
la’ties en in het bijzonder v’oo-r baisse-speculaties geen
grond ‘zou zijn.

Ontegenzeggelijk maakt het bedrij-fzleven en in het
bijzon der de -bu,itenla.nidsc’he handel -met -de daarmee
verbonden industrieën in Italië een ‘guundgen -tijd
door, hoewel de ‘vraag gesteld moet worden of de goede
gang van zaken niet voor een groot gedeelte berust op
eèn geleidelijke inflatie, welke do’or de voortdurende
daling van de Lire plaats vindt. Voor 1924 was het
I;tuliaenjsnhe indexcijfer 609, terwijl het in Augustus
1925 tot 761 gestegen was. Onder de bloeiende indus-
-trieën staan op deni voorgrond ide metaal-industrie, de automobiel-industrie, welke zich tegenwoordig ook op
do fabricatie van kleine wagens is gaan toeleggen, de chemische industrie en de kunotzWe. Ook in het bin-
.nenianrl heeft ‘de industrie een nieuw afzetgebied ge-
vonden, daar men vooral in den landbouw den laatsten
tijd veel mCt machines is gaan werken; verder breidt
de bevolking zich tegenwoordig ‘veel sneller uit, vooral
als igefvolg ‘van de moeilijkheden, welke aan de land-
verhuizing verbonden zijn.

Dat echter -de hanidelsbalanis, ‘ondanks den. belangrij-
ken uitvoer, toch passief is, vindt vooral zijn oorzaak
in het feit-, dat Italië voor ‘de voornaamste grondstof-
f en der idusie, zooalis steenkool, ertsen’, wol, katoen
en dergelijke op het buitenland is aangewezen .13oven-
dien moesten door een verkeer-de politiek van uitstel
na den elecirten igmanougst in Italië in 1924, dit jaar

zeer groote giaauaantcoo-pen in het buitenland plaats
vinden, tot een ibedragg van ongeveer 3 milliard Lire.
Het spreekt ‘vanzelf, .dat dergelijke feiten, ongunstig
op den koers moeten werken. –

De door de Stefani in het laatst van zijn minister-
schap ingeslagen politiek van -duurder geld, is -door
zijn opvolger krachtig voortgezet. In het bijzonder
worden diens maatregelen – waarover de bekende
Italiaansche econoom Prof. Riccar-do Bachi in een van

d
–
e laatste nummers van den ,,Wirtsehaftsdienst’ een
interessant artikel -schreef – effectief gemaakt door
de nauwe samenwerking, welke ontstaan is tusschen het bankwezen en het Ministerie van Financiën.

Men tracht thans tot een inperking -der te hooge
credietverleening te kon, in het bijzonder door een
•streiige selectie der credietzoekenden. Bovendien is
het particulier disconto- door de banken op 8Y2 A
9 püt. en hooger gesteld, bij een officieel -disconto van
7 pOt. Prof. Bachi
betwijfelt
echter, of dit een vol-
doende inperkin-g bewerken kan. Op -de kapitaalmarkt
is echter met een belangrijke daling, in het bijzonder
d er aandeeleilkoersen, een terugslag ingetreden.

Einde Augustus werd -de Minister van Financiën
gemachtig(l een serie -maatregelen te treffen, welke
in ht bijzonder beoogden de speculatie in Lires te be-
teugelen en den uitvoer van kapitaal tegen te gaan.
Het werd in de eerste plaats verbodet, aan buitenlan-
ders
–
Lire-credieten te openen; -dan werd het verbo-

1)
Volgens -het Italiaansche Ministerie van Financiën -be-
draagt de hoofdsom dezer schuld ruim 8.5 milliar-d Goud-
Lire.

den, de door buitenlandsche firma’s op haar Italiaan-
sche filialen getrokken Lire-wissels in disconto te
nemen. Verder werd het verboden ten gunste -van
buitenl-andscke firma’s Lires uit -te betalen op ere-
diet-brieven, waarvan -de tegonwaarde in deviezen niet
beschikbaar is; dan kwam -de verplichting, om aan
het Ministerie alle termijnzaken in wissels onder be-kendmaking der tegenpartij mede te deel-en; de ver-
plichting om de aan expor-tfirma’-s ver-leende credieten
na te gaan, om te voorkomen, dat de gootte dezer
credieten -die firma’s in de gelegenheid zou stellen,
groote bedragen deviezen door verkoop hunner pro-
ducten in het buitenland te verwerven. Ten slotte nog
een ver!bod aan -de banken, den klanten desv’iezen te
‘erkoopen, indien niet tegelijkertijd de tegen-waarde
in Lires ‘betaald wordt.
Het plotselinge invoeren van -deze ingrijpende en
strenge- maatregelen heeft de deviezen-speculatie een
geheel andere richting gegeven en allereerst tot een
belangrijk aanbod van de buitenlan-dsch-e cleviezen in
Italië zelf jgeleid, welke -daar gehouden werciSen in do
verwachting eener verdere daling der Lire; terwijl er op -de buitenlandsche markten veel vraag naar Lires
ontstond. De koers liep dan ook spoedig omhoog. Ver-
der heeft de scherpe contrôle de speculatie in Lires
zeer
–
bemoeilijkt.
In hoeverre h-et echter mogelijk zal zijn met deze
maatregelen ook, op den duur den koers der Lire bin-
nen beperkte grenzen te hou-d.en is thans nog niet te
beoordeelen. De uitslag van de onderhandelingen te
Wachington zal uiteraard mede van grooten ‘invloed
zijn. Zoolang intusschen het buitenland nog njet in
staat is, een- gefundeerd vertrouwen, in Italië en in.
het bijzonder in -de Italiaarische -binnenlanclsche poli-
tiek te stellen, zullen alle economische maatregel-en
zeer waarscihijn-ljk niet in ‘staat zijn, om kromme
sprongen der Lire-curve te voorkomen.

Provinciale en Genseenteleeningen.
– Sinds 1. Augustus 1924 ontvangt het Centraal Bu-
reau voor de Statistiek van alle provinciën en gemeen-
ten een opgaaf van -de in de afgeloopen drie maan-den
opgenomen leeningen en bovendien van den stand
der opgenomen en uitstaande kasgelden. Ons beper-
kend tot de cijfers der eerstgenoemde geconsolideerde
leenirigen is hieronder zoowel het in elke periode op-
genomen totaalbedrag vermeld als het aantal provin-
ciëi’i en gemeenten, -dat deze gelden heeft opgenomen.

,Aantal Aantal
–
provinciën,
.Opge
gemeenten,
Opge-
erio es
die gelden
nornen
die gelden
nomen
hebben bedrag
hebben bedrag
–

–
opgenomen
opgenomen

Xfl000
Xfl000
lMei’24-lAug.’24
–
–
153
19.843
lAug.’24-lNov.’24
1
4000
124
19.254
1Nov.’24.1Feb.’25
1
1002
226
39.609
1Feb.’25-1 Mei’25
1
1198
165
81.763

lMei’24-1 Mei’251
.

2
1

6200

11
474
1
160.469

1Mei’25-1Aug.’251
5
1

17.292

11
215
1

81.769

Van de 1082 gemeenten hebben -dus in de jaar-
periode 1924/1925 474 gemeenten gelden opgenomen
tot een gezamenlijk bedrag van ruim 160 millioen
gulden; gedurende het kwartaal 1 Mei-1 Aug. 1925
bedroeg -dit bedrag reeds bijna 82 millioen voor 215
gemeenten.
Met behulp van de in bovengenoemd Maandschrift
voorkomende gegevens is het mogelijk, ‘zoowel een
onderscheiding te maken naar de doeleinden, waar-
voor geleend werd als naar -den koers en het renteper-
centage. Voor de jaarperiode en de periode 1 Mei-
1 Augustus 1925 zijn de totaalcijfers der provinciale
eu der gemeentelijke leeningen hieronder vermeld.
Vooraf zij vermeld, dat bij de indeelin-g naar de doel-einden de onderscheiding gevolgd is, die sinds 1924 i
ingevoerd voor de gemeentebegrootingen en -rekenin-
gen en dat de totaalcijfers van hei-de staatjes van
elkaar
afwijken,
omdat in de gevallen, waarbij een

954

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 October 1925 1

)

leening in veischil1ende gedeelten wordt opgenomen,
in den verdeelingsstaat naar de doeleinden reeds da-
delijk het
toaa2bedrctg
der leening wordt verantwoord
in de periode, waarin voor het eerst gelden worden
opgenomen, terwijl in den ‘verdeelingsstaat naar •den
koers en hef, rentepercentage een dergelijke leening
meermalen voorkomt, doch telkens slechts voor het
gedeelte, dat in een bepaalde periode wordt opge-
nomen.

Nominaal bedrag der geconsolideerde leeningen,
verdeeld naar de doeleinden.

Periodes

1
Mei 1924-
11
Mei-I Aug.

1
Mei 1925

1925

XfI000

Xfl000
Provinciale leeningen

4.000

1

–

2.200

17.292

6.200

1

17.292

Gemeenteleeningen

Vroegere diensten ………………206

31

Algemeen beheer ……………….788

197

Openbare veiligheid ……………..719

98
Volksgezondheid………………

.2
..536

1.178
Volkshuisvesting ……………..

.

.5.522

4.864

Openbare werken ………………15.860

2.496
Eigendommen niet voor den publie-

ken dienst bestemd …………..10.055

374
Onderwijs, kunsten en wetenschappen

15.017

6.348
Ondersteuning aan behoeft. en werkl

1.329

64

Landbouw ……………………75

2
Handel en nijverheid ………….
1

985

47

Belastingen ……………………15

–

Bedrijven ……………………..32.659

5.910
Kasgeldvoorzieningen …………..367

–

Geldleeningen ………………….82

52

Conversie ……………………..50.318

60.792

Overige doeleinden ……………..18.265
2
)

135

Totaal der gemeenteleeningen..

164.802

1
82.687

i) Voor een nadere omschrijving van de uitgaven ressor-
teerende onder de verschillende rubrieken zij verwezen naar
het begrootingsmodel A der gemeenten, opgenomen in het
Provinciaal Blad over 1923 van elk der provincién. Tot
de rubriek ,,Vroegere diensten” behooren de achterstallige
uitgaven van vorige, dienstjaren.
2)
Hicroudor een bedrag van f17.525.000 voor’ nog en-
bekende doeleinden geleend.

Van de door gemeenten gesloten leeiingen zijn snel stijgende bedragen voor conversie bestemd. In de vijf
kwartalen, waarover bovenstaande cijfers loopen, be-
drongen ‘zij rdsp. fl101.000, f 167.000, f3.711.000,
f46.339.000 en f60.792.000. Van de ten behoeve der
gemeentelijke
bedrijven
geleende bedragen kwam ten
laste van electriciteitsbedrijven resp. f 13.835.000 en
f 493.000, van gasbedrijven
f
5.870.000 en’
f
659.000,
van grond- en woningbedrijven
f
6.1.20.000 en

f
4.550.000 en van waterleidingbedrijven f 2.193.000
en f193.000

Nominaal bedrag der geconsolideerde leeningen,
verdeeld naar den koers en het rentepercentage. —

Periodes
Rente-

Koers

percentage

1 Mei 1924-

1 Mei-
1 Mei 1925

1 Aug. 1925

Xfl000′

Xfl000
Provinciale leeningen
100

4.5

–

1.000
5

–

701)
99-100

4_4.5

–

6.500
5

–

5.996
5.5

2.200

–
98-99

5

–

1.096
5.5

.

4.000

–
96-97

4.5

–

2.000

Totaal der provinciale leeningen

6.200

17.292
Gemeenteleeningen
b6ven100

5

–

15
5.5

10

34
6

49

6
0.5

12

– –

100

renteloos

– ‘

23

0.4
2.5

–

10
3

38

71
3,5

141

–
4-4.5

119

8
.4.5-5

407

107
5-5.5

4.621

.

2.544
5.5-6

7.606

8.135
0-6.5

9.229

71
6.5

3.754

40
99-100

‘ 4.5

–

20
5-5.5

26

19.678
5.5-6

6.444

1.031
6-6.5

5.628

200
6.5

370

–
98-99

5

15.450

20.757
5.5-6

15.521

–
6

26.094

10(1
6.5

38

–
97-98

5-5.5

761

20.286
5.5

24.060

•28
6

13.205

24
6.5

‘

96

–
96-97

5

21.700

2.300
5.5

125.

–
6

2.790

–
95-96

5

1.716

705
6

40

–
94-95

5

50

5.5

73

–
92

5.5

12

–
90

5.5-6

254

–

‘J.’otaal gemeenteleeningen…. 160.469.

1

81.769
1
)
1)
In dit cijfer is begrepen de door Amsterdam opgeno.
men premieleening van
f
5.000.000,_ rentende 3 pOt., die
in verband met haar bijzonder karakter in de tabel even-
wel buiten rekening is gelaten.

.Dat de gemeenten in ‘het algemeen in liet laatste
kwartaal op gunstiger voorwaarden gelden konden opnemen clan in de vorige periode is uit ‘de cijfers
duidelijk merkbaar. Nog duidelijker blijkt dit als
wordt, nagegaan, hoe hoog voor de niet tegen den
parikoers gesloten leeningen cle rentevoet geweest zou
zijn, indien ook deze leeningen tegen parikoers waren
1
uitgege.ven.
In
onderstaand staatje is een samenvatting opgeno-
men van alle (voor zoover noo’dig tot den parikoers
herleid e) gemeente] eeni ngen, waaibij tevens de ver-
‘höudingscijfers zijn vermeld ten aanzien van het
totaalbedrag in elk kwartaal opgenomen.

Periodes.

1
Mei-

1Aug.-

1Nov.’24- lFebr..-,

1Mei-
1
Aug.’24

1
Nov.’24
1
Febr. ’25

1 Mei ’25

1
Aug.’25

Absolute bedragen in duizendtallen guldens.
–

12

11

–

0.4
153

–

26

–

81
33

–

75

11

8
198

68

86

55

142
457′

‘337

2;940

40.595

66.302
792

527

15.502

37.072

9.801
16.948-

16.496

19.916

3.895

395
1.263

1.813

1.047

136

40

Totaal. . 19.843
1
19.254
1
39.609
1
81.763 181.769
1
)

In
0
/0
van het totaal.

Renteloos . …

–

0,06

0,03

–

0,00

Beneden 4
o/
0
..

0,77

–

0,07

-.

0
1
10
4 -4,5

. .

0,16

–

0,19

0,01

0,01
4,5-5

. .

1,00

0,35

0,21

0,07

0,17
5 -5,5

. .

2,30

1,75

7,44

49,65

81,09
5,5-6

. .

3,99 ,

2,74

39,14

45,34

11,99
6 -6,5

..

85,41

85,68

50,28

4,76

0,48
6,5-7

..

6,37

9,42

2,64

0
2
17

0,05

Totaal.. 100,-
j
100,-
j
100,-
I
100,-
I
100,-
2)

In dit cijfer is begrepen de door Amsterdam opgeno-
men premieleening van
f
5.000.000,-, rentende 3 pOt., die
in verband met haar bijzonder karakter in de tabel even-
wel buiten rekening is gelaten.
De som van bovenstaande verhoudingscij Iers is kleiner
in verband met de in noot 1 genoemde omstandigheid.

De tegen een la’geren rentevoet dan 4,5 pOt. opge-
nömen ‘bedragen zijn ‘betrekkelijk van weinig belang.

Doeleinden
1)

Electriciteitabedrijven …………
Conversie ……………………

Totaal der provinciale leeningen.

Ren te-
percentage

Renteloos
Beneden 4
0
/0
4 -4,5
4,5-5
5 -5,5
5,5-6
0 -6
1
5′
6,5-7

28 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

955

Over het laatste halfjaar komen •de hoogste percen-
tages voor in de groep van 5-5,5 pCt., terwijl voor
cle daaraan voorafgaande kwartalen dit nog het geval
was voor de groep van 6-6,5 pOt.
– V.

ONTVANGEN:

Reparation und Wiederaufbav. von Dr. Hugo Ferdi-
nand Simon, Vortragender Legationsrat und
Oberstleutnant a. D. Berlin; 1925.
Oarl Heymanns
Verlag.
In bovenstaand werk wordt een overzicht gegeven van
de ontwikkeling van het herstel- en reconstructievraagstuk
vanaf Versailles tot en met het Dawes-rapport. Het is in-
gedeeld volgens de verschillende perioden, welke in dit
tijdsverloop duidelijk vallen te onderkennen en die door
Versailles, het Londensche Ultimatum, de conferentie van
Cannes én de toestemming van de in de Commissie van
Herstel vertegenwoordigde mogendheden tot instelling
der commissies van deskundigen van elkander worden ge-
scheiden. Voor ieder dezer perioden wordt dan een beeld
gegeven van de politieke en economische houding der bij
het hersteivraagstuk in de eerste plaats geïnteresseerde
mogendheden. Vervolgens worden de feiten en gebeurtenis-sen, welke hieruit op 6nancieel en economisch gebied voort-
vloeien, in zooverre zij voor den voortgang van de recon-
structie en het herstelvraagstuk karakteristiek zijn, naar
voren gebracht. Bij de financieele resultaten wordt in de
eerste plaats de kapitaalvoorziening van het verarmde
Europa, zoowel uit leeningen als uit herstelgelden onder-
zocht, waarbij de resultaten van het opbrengen der herstel-
lasten, evenals hun verdeeling, kort worden belicht. Naast
het kapitaalvoorzieningsvraagstuk wordt de ontwikkeling
van het vraagstuk der intergeallieerde schulden geschetst.
De bedoeling van den schrijver is, een indruk te geven
van de buitengewoon veelzijdige en noodiottige uitwerking
van het herstelvraagstuk op de politiek en het economisch
leven, op de reconstructie van Duitschland, Europa en de
wereldhuishouding en den draad, die door de verschillende
phasen van het herstelvraagstuk heen loopt, op te sporen.
In het boek is zeer veel materiaal verwerkt, waarvan
het hanteeren door een zeer uitvoerig inhoudsoverzicht en
een uitgebreid register gemakkelijk is gemaakt. Mocht men
den inhoud van het boek desondanks toch een enkel maa’l
tevergeefs raadplegen, dan kan de litteratuuropgave aan
het slot allicht den weg wijzen.

MAANDCIJFERS.

POSTOHEQ1JE EN GIRODIENST.

Augustus 1925

September 1925

Aantal Bedrag. Aantal

Bedrag

Aantal rekenin- gen op
ultO.

110.852

111.460
Ontv. stortingen 355.258 63.552.399 381.257 60.587.760
Uitbet. chèques. – 117.122 45.474.597 117.560 49.570.945
Bijschrijvingen .

860.284 331.297.773 921.829 374.790.367
waarvan ingiro

266.905.241

.

307.046.352
Afschrijvingen .

574.949 314.458.282 592.448 357.068.006
waarvan in giro

266.905.241

307.046.352
Gezamenlijk te.
goed op ultO. . .

395.789.983

413.487.468
Belegd

63.811.496

71.892.029

RI JKSPOSTSPAARBANK.

SEPTEMBER

1923

1924

1925

Inlagen ……………
f

9
.
595
.
380
f
10.526.445f 10.114.903
Terugbetalingen … ,, 8.379.761

10.237.280

9.616.412
Tegoed der inleggers
op ultimo ………. 297.977.737 302.540.100,, 304.166.118
Nom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes

op ultimo ………,, 44.481.950,, 44.062.850

42.055.450
Spaarbankboekjes:
Aantal nieuw uit-
gegeven

9.017

9.943

10.027
Aantal geheel af.
betaald

5.988

7.264

7.205
Aantal in omloop
op ultimo …

.-. .

1.947.9481

1.965.8041

1.979.736

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDI5CONTO’S.
N d (Disc. Wissels. 3
3 Oct.’25
Zwits. Nat. Bk. 3
22
Oct.’25
Bk Bel.Binn. Eif. 4 S
Oct.’25
N.Bk.v.Denem. 5j
7Sept.25
Vrsch.inR.C. 5 S
Oct.’25
ZweedscheRbk 4j
8Oct.
’25
– Javasche Bank . –
420
Oct. ’24
Bank v.Noorw. 5
148ept.’25
Bankvan Engeland 4
1
Oct.’25
Bk. v. Tsjecho.
Duitsche Rijksbk. 9
26Feb.’25
elowakijë… 7
25 Af
rt. ’25
Bank v. Frankrijk 6
9Juli’25
N.Bk.v.O’rjk.9
3Sept.’25
+2
Belgische Nat. Bnk.
52
Jan.’23
N. Bk.v.Hong. 7
22 Oct. ’25
Fed. Ree. Bank N.Y. 3+
2
6 Feb.’25
Bank v. Italië. 7
17Juni ’25
Bank van Spanje.. 5
23Mrt.’23
Z.-Afr.Res.bnk 5

OPEN MARKT.

1925

1924
0
1923

1914

19-24

12-17

5-10

20-25

22-27

20-24
24 Oct.

Oct.

Oct.

Oct.

Oct.

Oct.

Juli

Partic.disc.
39I16
3313_314
3
’14/16
3I16-‘I8
43/4_5114
Prolong.
3
1
12
3114-4
3.1/4
2314-3
41145
Londen
Daggeld
. .
2
3
1-3
1
12
2
3
14-4
2
1
/24
1
1,
2.3
4

23/4-4
Partic. disc.
3314
3
3
14-
33
i16
3
5
116-14
3’116-
3
/8
33
14
13
11
Berlijn
L)aggeld ..
7-9

7-9
1
1

8-10

8-10

–

–

–
Partic. disc.
30-55 d..
–
7
118

7
1
1s

711s

71
/8
-1
/4

—

–
56-90 d..
.
7

7-1
/8

7/

7

–

–

2
1
–
1
1
Waren-
wechsel.
8’14-
7
18

8
3
/4-9

8
7
/-9

S’/s-9

–

–

–
11
New Yorkl)
Cail money
4
1
14
1
/2

4_3j4

4
1
/25314

411
3
.531
4

21/
4

45114

131421/2
11
Partic.disc.
–

–

–
351

35
18

3
5
18

1

36
/8
1)
Cail money-koers
v. 23Oct. en daaraan voorafgaande weken t/m.Vrild.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

D
°
New
.

Londen
Berlijn
Par4fs
Brussel
Bataeial)
York

)
S
)
)
)
)

20 Oct.

1925
2.481s/
12.041
59
.
24
1
11.01

11.34
100%
21

1925
2 .48’3/
16

i.0
4
*
59.24
10.98

11.34 100%
22

1925
2.48
5
/
8

12.0
59.231
10.76+ 11.34
100%
23

19252.4851
12.041
5
9.
2
0+
10.50

11.34
10034
24

1925
–
12.04+
59.16
10.34

11.35 100%
26

1925
9.483/
8

12
.
04
1
59.121
10.40

11
.
27
1
100%
Laagsted.w.
1)
2.48s/,
12
.
03
1
59.10
9.90

11.10
100j
Hoogste d.w
1)
2.487/
t
19.05
59.26
11.03

11.36
1003%
19 Oct.

1925 2.481,
12.041
59.24
10.95

11.34
10051
8

12

,,

1925
2.4813/

10

12
.0
4
*
59
.
22
1
11
.
4
41 11.36
100%
Muntpariteit
2.48% 12.10 59.26
48.-

48.-
100
5)
Noteering te
Amsterdam.
5*)
Noteering te Rotterdam.
1)
Particuliere
opgave.

Data

e’rM
­
d
I
Weenen
I
Praag Boeka.I Milaan Madrid
)

1)
rest’)

*5)

*5)

20 Oct.

1925
47.93
35.071,
7.37
1.18
9.93
35.70
21

1925
47.95 35.07%
7.37
1.17+
9.95 35.69
22

1925
47.95
35.07%
7.37 1.18
9.8
2
1
35.60
23

1925
47.90
35.07% 7.36
1.18
9.75
35.57k
24

,,

1925
47.88
35.05
7.371
1.18
–
–
26

1925
47.85
35.05 7.38
1.10
9.85
35.56
Laagsted.w.1)
47.80
35._
7.35 1.12
9.73
35.50
Hoogste d.wl)
48.-
35.15
7.40
1.25
1
9.98
35.75
19 Oct.

1925
47.95 35.07%
7.371
1.20 9.91
35.72
12

,,

1925
48.-
35.07%
7.38
1.20 9.95
35.771
Muntpariteit
48.-
1
35.-
50.41
48.- 48.-
48.-
5)
Noteering te Amsterdam.
**)
Noteering
te Rotterdam.
1)
Particuliere opgave.

Data
Stock-
kalm
5
)
Kopen-
hagen)
1
Oslo)
for!’)
Buenos.
Aires
1)
Man-
treal
1)

20 Oct.

1925
66.60 62.50 51.15
6.27
.102% 2.49
21

1925
66.60
61.20 50.50
6.271

1023%
2.49
22

1925
66.62+ 61.50 50.60
6.
2
71
102sI
2.48%
23

1925
66.60
61.60
50.70
6
.
2
71
102%
2.488,
24

1925
66.60 61.35 50.35 6
.
27
+
102%
2.48%
26

1925
66.60
61.40
50.65
6;27
10234
2.483j
Laagste d.w.1)
66.50 60.20
50.20
6.25
102%
2.48%
Hoogste d.w’)
66.65
62.30 51.40
6.30
103
2.49%
19 Oct.

1925
66.60
62.30
50.60
6.271

1025/
2.49
12

,,

1925
66.821

60.35
49.90
6.271
102%
2.49
Muntpariteit
66.67

1
66.67 66.67
48.-
105
2.48%
5)
Noteering te Amsterdam.

*5)
Noteering
te
Rotterdam.
1)
Particuliere opgave.

2314

31141J18

2
3
14-3

211
4
3/
4

21141/5

1314-2
3
1
/8-
3
116
1

Op
Effecten
…….f 124.276.752,91
OpGoederenenSpec.
,,

2.120.255,-

,, 126.397.007,91
Voorschotten ah. Rijk
……………..,,
10.177.665,17
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
…….f

56.184.160,-
Muntmat., Goud
.. •,,
362.152.448,28

f 418.336.608,28
Munt, Zilver, enz..

23.396.550,94
Muntmat., Zilver..

–

Effecten
441.73 3. 159,22

Belegging Res.fonds.
f

6.457.514,29
id. van
i
5
v.
h. kapit.
,,

3.991.050,69
10.448.564,98
Gebouwen en Meub. der Bank
………
5.171.000,-
Diverse

rekeningen
………………
.
38.551.378,57

f
966.567.873,99
Paseiva.
Kapitaal
………………………..f
20.000.000,-
‘Reservefonds
……
………………

,,
6.483.597,96
Bijzondere

reserve
……………….,,
12.000.000,-.
Bankbiljetten in omloop……………
881.287.400,-
Bankassignatiën in omloop
………..
1.271.505,61
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
f

–
saldo’s:

Anderen

33.881.964,21 33.881.964,21
Diverse rekeningen
……………….
11.643.406,21

f
966.567.873,99

Beschikbaar metaalsaldo
………….f
257.888.842,24 Op
de
basil van
2/

netaaidekking….
74.600.668,28
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd
is. ,,
1.289.444.210,-
•

Voornaamste posten in duizenden
guldens.
1

1

1

1

R,’,hi6h

1
fl’L_
Data

1
Goud
1
Zilver
1
Circulatie

kings

956

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 October 1925

t-

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D
a a
Londen
Parijs
Berlijn
Amsterdam
($
per
£)
($
p.IOOfr.)
($p. lOOMk.)
($p. 100 gld.)

20
Oct.

1925
4,841/
4,44
23,80
40,19
21

1925
4,846/
4,38
23,80
40,19
22

1925
4,847/
4,30
23,80
40,22
23

1925
4,84% 4,23
23,80
40,23
24

;,

1925
4,84l3/ 4,10
23,80
40,25
26

1925
4,84
16
/ia
4,29
23,80
40,25

13
Oct.

19251
4,8411
8

4,52
23,80
40,19
Muntpariteit
..j

4,8667
1

19,30
23,81J,
408/
18

TE LONDEN.
KOERSEN

Plaatsen en
Landen
Noteerings-
eenheden
10 Oct.
1925
17 Oct.
1925
19124 Oct. ’25
LaagsteHoogste
1
24 Oct.
1925

Alexandrië.
.
Piast. p.
£

97h
97M
9718/
9717/

Bangkok…
Sh. p. tical

1/10
3
/8
11101
1110 r
3
1/10/
1/10
B. Aires’). …
d. p.
$

4619/33
4
6
7
/
16

46
11
/
32

469/
je

46
13
1
83

Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
1/6
3
/
116/
1/66/
33

1/6
7
/
33

116
7
/
32

Constantin..
Piast. p.
£

852%
857k
850
870
8571i
Hongkong ..
Sh. p.
$

215/
2/519/32

2/5k
2/5
18
/
8
6
215191
33

Lissabon
1)
. .
d. per Mii.

2
17
/
32

217/
33

234
2
6
/
16

2171
33

d. per
$

26
26
24
26
25
Montevideo’)
d. per
$

50%
503
8

50
50%
50%
Mexico …….

Montreal
.
..
$
per
£

4.83
4.83k
4.83
1
/8
4.841/
4

4.837/’i
R.d.Janeirol)
d. per Mii.

713/
33

77/
33

75/
7
/
71,,
Shanghai
..
.
5h. p. tael

3/29/,
3/3
3/2%
3/38/5
3/216/16
Singapore. ..
id. p.
$

2/4s1
2/4s,
2/41/.
2144
2148/
Valparaiso
2).

peso p.0

39.60
39.70
39.40
39.70 39.40
Yokohama
. .
Sh.p.yen

1/8
9
/
33
1

1188/
8

1

1/8%
1187/16

1/88/
*
Koersen der voorafgaande
dagen.
1)

Telegrafisch
transfert.
2
)
90
dg.

ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)

Londenl) N.Yorkl)
Londen
19
Oct.

1925..

71%
19
Oct.

1925.

84/11
1
4
20

1925..

3211/
io

711/
9

20

.

1925…..

84/11%
21

1925..

33

71% 21

1925 …..84/11%
22

1925..

33
1
/8

71% 22

125…
.

84/1134
23

1925..

331/

7134
23

1925…
.

84/114
24

1925-

331/9

713/
9

24

1925….

–
25
Oct.

1924..

351,

70
24
Oct.
1924-

92/2
20
Juli

1914..

24
91
/86

54i,
20
Juli

1914….

84/10
1)
in pence
p.
oz.stand.
1)
Foreign silver in Sc.
p.
oz.fine.
3)
in sh.
p.
oz.fine.

STAND VAN
‘s RIJKS
KAS.
De Minister van

Financiën
maakt bekend:___________
Vorderingen

1

19
October
1925
1

26
October
1925

Saldo bij Nederl. Bank
-I
f
–
f

–
Saldo bij betaalmeesters..
3.332.677,28
,,

2
.636.1
4
7,
2
8:
Voorschot op ult.Sept.
1925
aan de gemeenten op
voor haar door Rijk te•
heffen gem. ink.bel. en
opcentenopRijksmnk.bel.
,, 65.390.361,16 ,, 65.390.361,16
Voorsch. aan de koloniën
22.066.048,06 . ,, 17.661.340,99
Voorsch. a. h. buitenland
,,214.837.394,64 ,,213.957.555,88
Daggeldleeningen tegen
onderp. v. schatk.papier
.

–

4.000.000,-

Verplichtin
gen.

V.00rsch.doordeNed.Bank
f
14.995.720,87
f 11.158.829,06
Schatkistbilj. in omloop’)
,,146.849.000,- ,,146.834.000,-
Schatkistprom. in omloop
121.660.000,- ,,1 19.660.000,-
Waarv. direct bij Ned. Bk.
13.000.000,_ 11.000.000,_
Zilverbons(met inbegripv.
de bedragen bij de betaal-
meesters in kas) ……….
,,
18.604.304,_

18.084.642,-
Door den Postch.- en Giro-
dienst in ‘s Rijks Schat-
kist gestort ………..
,,
41.037.959,91 ,, 44.789.614,65
Schuld a. d. Bank v. Ned.
Gemeenten . … ……..,,
1.832.389,34 »

213.558,59
1)
Waarvan /
37.056.000
verval en op of na
1
April
1927.

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
De Minister van Koloniën maakt bekend:
17
October
1925
1

24
October
1925

Voorschot uit ‘s Rijks
kas

aan N.-I.
…. …….
f
13.220.000,-

f

8.869.000,-.
md. Schatk.prom. in oml.
44.650.000,
–
,, 44.650.000,-
Voorsch. Jav.Bk. aan N.-I.
10.235.000,-
11.235.000,.-.
Muntbiljetten in omloop.
35.487.000,- 35.177.000,-
Ten voordeele v. N.-I. ge-
boekt beleggingsgeid v.
h. N..I. muntfonds….
6.222.000,_
6.222.000,-
Totaal

.-.
…
…..
flO9.8l’L000,_

f106.153.000,.

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op
26
October
1925.

Activa.
• Binnenl.Wis-gHfdblc.
f 47.489.763,56
seis, Prom., Bijbnk.

16.773.121,64
enz.indisc.
I
Ag.sch.
,, 25.871.051,94 f

90.133.937,14
Papier o. h. Buiteni. in disconto ……..
–
Idem eigen portef.
. f 243.955.161,-
Af :Verkochtmaar voor
•
de bk. nogniet afgel.
243.955.161,-
Beleeningen

»
Hfdbk.
f 44.521.337,63
incl. vrsch.j

in rek.-crt. Bijbnk.
,, 10.802.700,61

• op onderp. Ag.sch.
,, 71.072.969,67

f 126.397.007,91

26
Oct.
’25 418.337 23.397

881.287 35.153 257.889 48
19

’25 418.355 23.036

886.959 35.687 256.306 48
12

’25 418.355 22.753

897.944 25.206 255.921 48
5

’25 418.355 22.745

907.839 26.313 253.713 47
28
Sept.
’25 418.355 23.432

878.564 34.802 258.557 48
21

,, ’25 418.356 23.198

870.153 37.969 259.370 49

27
Oct.
’24 489.345 10.855

956.666 24.319 303.485 51
25
Juli
’14 182.114 8.228

310.437

6.198 43.521
1
) 54

Hiervan

Papier Di
rek
ve
1

e
Totaal Schatkist-
Belee-

op het
Data

bedrag
t
discontO’s promessen ningen

buiten-
ningen
9)
rechtstreeks

land

26
Oct.
1925 90.134

11.000 126.397 243.155 38.551
19

1925 90.920 ‘13.000 128.992 243.881 38.762
12

1925 97.834

20.000 124.266 243.640 39.558
5

1925 101.591

22.000 126.493 243.429 41.428
28
Sept.
1925 83.135

–

127.620 243.323 38.371
21 ,, 1925 85.120

–

122.247 243.187 39.599

27
Oct.
19241 138.083

3.000 164.588 53.743 144.992

25 Juli 19141 67.947

14.300

61.686 20.188

509
1) Op de basis van
215
metaaldekking.
8)
Sluitpost activa.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
latle
op’
1culb.
schulden
Discont.
1D

reke-
ningenl)

19
Sept.

1925..
1.002 1.686
661
992 255
12

1925..
1.001
1.702
661
982 246
5

1925-
1.002 1.773 602
980
210
29
Aug.

1925.
1.003 1.824
619 987
254
22

,,

1925..
1.004
1.545
803
986 300
20
Sept.

1924..
1.146
1.458_
915
1.026
309
5
Juli

1914-
645
1.100
560
735 396
1) Sluitpost
der
activa.

28 October 1925

EÇONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

957

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duIzenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data

Goud
I
Zilver
I
Circulatleopeischb. me taal-
schulden
saldo

24 Oct. 1925

18

336.500

57.000 107.550
17

1925

186.750

325.500

74.500 106.750
10

1925

187.000

334.000

70.000 106.200

19Sept.1925 132.276

42.869 324.926

58.994 99.093
12

1925 132.313

43.390 325.048

61.657 98.973′
1925 132.373

44.107 321.652

51.853 102.443
29Aug.1925 132.310

44.229 315.127

50.865 104.024

25 Oct. 1924 148.784.

57.346 276.063 114.341 128.684
27 Oct. 1923 160.616

61.243 259.535 140.204, 142.608

25 Juli1914 22.057 1 31.907 1 110.172 1 12.634

4.8421

Wissels,

–
Dek-
Dis-

buiten

Belee-

verse

kings-

a a

conto’s

N.-Ind.

ningen

re e-1

percen-
betaalb.

n agen

tage

24Oct. 1925

1450

–

‘

47
17 ,, 1925

178.500

••*

47 10

1925

185.000

:

”

46

19Sept.1925

7.752 29.251 101.328

55.738

46
12

1925 17.752 29.008 102.290

58.870

46
5 ,, 1925 17.895 30.963

92.904

55.385

47
29Aug.1925 17.627 32.010

86.230

53.131

48

25 Oct. 1924 34.326 17.685 105.509

35.841

53
27 Oct. 1923 38.139 26.187

96.023

40.972

56

25 Juli1914
1
7.259 1 6.395 1 47.934

2.228

44
1) Sluitpost activa.
3)
Basis
115
metaaldekking.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes, in duizenden ponden sterling.

Data
Metaal
Circulatie
Bedrag
Bankbilf.
1
Oov. Sec.

21 Oct.

1925
152.741 142.541
291.901 56.250 240.817
14

1925
155.843
143.134
293.735
56.250
242.537
7

1925
157.917
143.961
294.478
56.250
243.453
30 Sept. 1925
160.467.
144.775
293.004
56.250
242.188
23

1925
160.660
142.911
291.731
56.250
240.566
16

,,

1925
161.064
143.527
293.773
56.250 242.661

22 Oct.

1924
128.488
122.906
285.218
27.0002)
240.869

22 Juli

1914
40.164
29.317
–
–
–

Data
1

Oov.
Other
Public
—
1

Other
Reservel
Dek-
Tiings-
1

Sec.
1

Sec.
1
Depos.

1
Depos
1′

21 Oct. ’25
32.379
74.111
9.618 109.182
29.950
2534′
14

’25
28.822
68.229
8.455 109.182 9.618
29
7

125

33.742 69.238
9.547
103.413 32.459
28s/
30Sept.’25
36.773
75.576
27.110
109.508
33.706
273i
23

’25
36.934
75.364
17.047 102.391
35.442
2834
16

’25
38.014
71.445
17.450
114.473 37.499
29

22 Oct. ’24
42.468
77.116 14.758 112.497
25.332
19,90

22 Juli ’14
11.005 1
33.633
13.7351
42.185
29.297
523/
3

1)
Verhouding tusschen Reserve en Dposits.
2)
Gouddekking.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten
in millioenen
francs.

Waan’.
Te
goedlBuit.
gew.l
Schat-
Wis-
Data
Goud
1

in hef IZiIverI
in het
1
voorsch.
1
kist bil-
sels
buitenl.I
1
buitenl.IaJd.
Staatljetten
1)’

22 Oct. ’25
5.547
1.864
310 565
30.350
5.147 2.796
15

’25
5.547
1.864 310 563
.
30.500 5.144
2.950
8

,,

1
25
5.547
1.864
310 562
30.800
5.142
2.844
1

., ”25
5.547
1.864
310
561
30.350
5.133
3.691
24Sept.’25
5.547 1.864 310
561
28.900
5.130 3.212

23 Oct. ’24
5.544
1.864
302
572
22.700
4.813 4.973

23 Juli’141
4.104
–
640
– – –
1.541

Waarvan
1
Uitge-
Belee-

Rekg.
Courant
Part 1-
1
cujierenl
Staat
Data
op het
buitenl.
1
stelde
Wissels’
ningen
Circulatie

22 Oct.’25
16
6
2.670
46.599
2.320
45
15

’25
17
6
2.662 46.914
2.261
45
8

1
25
17
6
2.745
47.165
2.282.
36
1

1
25
15
6
2.677
46.354
2.719 23
24Sept.’25
14
6
2.841
45.557
2.144
33

23 Oct. ’24
21
9
2.753
40.460
1.737
19

23Juli’14
8
–
769
5.912
943
401
1)
in disc, genomen wegens voorsch. v. d. Staata.buitenl. regeeringen.

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in mjllioenen Reiohsmark.

Data
Goud
Daarvan
bij bui-
teni. circ.
banken
1)

Deviezen
als goud-
dekking
geldende

Andere
wissels en cheques

Belee-
ningen

15 Oct.. 1925
1.204,5
124,4
306,4
1.483,2 28,9
10

,,

1925
1.174,7 94,6
321,4
1.636,0
13,7
30 Sept. 1925
1.174,7
98,6
318,9
1.717,3 56,4
23

1925
1.174,8
128,6
284,5
1.528,5
8,5
15

,,

1925
1.144,5 98,6 332,6 1.601,6
11,3
15 Oct.

1924
613,6
172,1
204,5 2.153,9
15,9

30 Juli

1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2

Data

Effec-
I
Diversel Circu-
Rekg.-
1
Diverse
ten

Activa
2
)l
latie
I
Crt.
t
Passiva
1

11
disc.

15 Oct.

1925

207,2

698,6 2.493,9
785,8
438,6 607,5
10

,,

1925

207,1

555,4 2.807,8
645,1
435,3 542,0
30 Sept. 1925

202,3

460,0 2.649,1
620,2 429,5
531,5
23

1925

202,1

669,3 2.311,7
881,5
473,9 494,5
15

1925

202,1

612,9 2.413,3
814,6
466,1
469,4
15 Oct.

1924

77,5

929,9

1.396,7
828,5
938,7 256,2

30 Juli

1914

330,8

200,41 1.890,9
944,-1
40,0
–
‘) Onbelast.
2)
W.o. Rentenbankscheine
15, 10
Oct.,
30,23, 15,7
Sept.,
resp.
‘319,2;

109,7; 120,2; 342,1; 276,1;

193,9
miii.

NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen
francs.

V
n.::

.J15

‘c

Data
e

22Oct.’25
392
85
480
1.193
404
5.200
7.622
166
1
15

25
390
85
480
1.395
428
5.200
7.749
212
8

’25
390
85
480
1.387
429
5.200
7.731
250
1

’25
389
85
480 1.401 474
5.200
7.760 232
24Sept.’25
389
85
480
1.264 370
5.200
7.582
245
17

,,

’25
388
85
480
1.243 375
5.200
7.602
196

23Oct.’24
356
85
480
1.303
390
5.250
7.573
294

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in mjill.ioenen dollars.

Goudvoorraad wettig
Wissels

Data
betaal-
middel,
Totaal
Dekking
In
her-
.

.
disc. v d
In
de
open
bedrag
F.
R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
gekocht

7 Oct. ’25
2.781,4
1.424,2
101,1
644,0 283,9
30Sept.’25
2.760,0
1.436,1 105,6
633,2 268,3
23

’25
2.765,5
1.454
3
4
105,4 640,7
238
3
5
16

1
25
2.772,7
.
1.537,6
109
1
0
487,9
212,0
9

3
25
2.770,7 1.495,5
110,2
639,2
.214,1
2

3
25
2.776,7
1.484
3
8
121,2
576,9
213,2

8 Oct. ‘241
3.045,9
2.024,5
85,7
266,4
175,4

Data
Belegd
in
u. s.
F.P.
Notes
Totaal

Gestort
Goud-
1

Dek-
Algeni.
Dek-

Gov.Sec.
in
circu- latie
Ç’;
Kapitaali
kings-
1

perc.’)
kings-
perc.
2
)

7 Oct. ’25
324,1
1.701,1
2.283,1
116,5
69,3
.
71,8
30Sept.’25
342,9
1.685,1
2.268,0
116,4 69,8
72
3
5
23

’25
323,1
1.670,3
2.267,5
116,4 70,2
72
3
9
16

’25
409,2
1.677
3
3
2.230,2
116,4
70,9 73,7
9

25
327,1
1.680,1
2.244,5
116
3
4
70,5
73,4
2

’25
326,2 1.637,7
2.235,7
116,4
71,6 74,8

8 Oct.
3
24
581,2
1.757
3
5
2.255,6
112,0
75,9
78,0
V CIHUUUtlIg LUIatCI guuUvUO, ,aau Icgc.zuvcl uJJçL,..,,ualca.IIu.uc
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL. Voornaamste posten in millioenen dollars.
Dis-
Reserve’
Totaal
Waarvan
Data
Aantal
conto’s
Beleg-
bJf
de
depo-
time
banken
en
beleen.
gingen
R.
banks
sito’s
deposits

30Sept.’25
725
13.832
5.440
1.649 18.423
5.234
23

’25
725
13.632
5.416
1.648 18.093
5.189
16

’25
727
13.598
5.464
1.628
18.293
5.185
9

’25
727
13.442
5.457
1.651
18.050
5.203
2

’25
727
13.475
5.443
1.835
18.098
5.199

1
Oct.’24
745
12.782
5.411 1.620 17.778
4.675
Aan diet einfl van ieoer Kwartaal WO{1t een overzlcnt
..gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bânkstaten.

958

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 October 1925

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 26 October 1925.

Gedurende de achter ons liggende week heeft cle beurs
te 1′ a r ij s geheel onder den invloed van de koersdaling
van den franc gestaan. Deze achteruitgang is weder in het
leven geroepen -door cle onzekerheid ten aanzien van de
eerstvolgende stappen op financieeL gebied, zoowel wat be-
treft de op te leggen nieuwe belastingen, de vernieuwing
van de binnenkort vervallende vlottencie schulden, de even-
tueele uitbreiding van den biljetitenomloop, als de regeling
van de buitenlandshe schulden, ena. Bovendien hebben de
geruchten omtrent oneenigheizi in den boezem van het mi-
nisterie er toe bijgedragen, het wantrouwen in het Fransehe
betaalmiddel en, dientengevolge, in Fransche fondsen, te
doen toenemen.
De oppositie der Duitsch-Natioualen tegen de verdragen van Locarno ibeeft aan het optimisme, de -vorige week ter
beurze hierdoor gewekt, -den domper opgezet. Bovendien is
de onrust in de Duitsche nijverheid nog geenszins tot een
em-de gekomen. Na moeilijke en langdurige onderhandelin-
gen is men er eindelijk in geslaagd een steunsyndicaat voor
het Richard Kah-n-concern te vormen, doch terzeifder tijd
zijn weder geruchten omtrent verwikkelingen in andere
takken van ind!.lstric opgedoken. Het slot der week was
evenwel in herstel.
Te’ L 0-ad en heeft de beleggingsmarkt een vaste hou-
ding te zien gegeven, ondanks cle aanvankelijk voortgaan-
de gouduitstrooming, die intussehen in den loop van cle week tot staan kwam wegens een daling van den dollar-
koers. Wat de aancleelensoorten betreft, hebben rnbberaan-
deelen niet meer zoo opvallend in het centrum der belang
–

stelling gestaan; de aandacht werd ook gericht op som-
mige industrieele ondernemingen – zooals Courtaulds en
Dunlop – en op petroleum en theesoorten.
Te N e
w
Y o r k is, na een tijdelijke onderbreking, de op-
gewekte tendens weder o-verheerschend geworden. De voor-
afgegane daling had zich voornamelijk uitgesproken voor
automobielwaarden, doch men neemt thans aan, dat dit
slechts het gevolg was van markt-technische omstandig-
heren en niet van moeilijkheden in de desbetreffende nijver
–

heid zelve. Tot de herleving van den omvang der affnires
en tot de opvaartsche koersbeweging heeft tevens bijgedra-
gen de opvatting, -dat men thans is aan,gekomen op het hoog-
tepunt van de geldeischen voor het herfstsei-zoen, zoodat uit dezen hoofde geen complicaties worden vërvaeht. –
T e n o n z e n t was de stemming 0-ver het algemeen niet
ongunstig. Op de
hele ggingsrnarkt is
een lichte reactie inge-
treden, -wrellicht in verband met cle iets stroevere gelclmarkt.
Van de buitenlandsche staatspapieren waren Mexienansche
soorten goed gevraagd tot hoogere prijzen, in verband met
de berichten omtrent een regeling van de oude schulden.
6 pCt. Ned. Werk. Schuld 1922: 106¼, 1057/8, 10513/; 4%
pOt. Ned. Werk. Schuld 1917: 93%, 985/, 08%
;
7 pCt.
Nec!. Indië: 101%, 101uu/
ie
, 101
5
/8; 5 .pCt. Mexico £ 100-
1000: 7%, 8,8%; 5 pOt. Mexico 1899 £ 20-100:
41%,
41,
43; S pOt. Sao Pan-lo: 104.
Van de anndeeenmarkten zijn
suikcraandeelen
-deze week
op den, voorgrond getreden, door een onverwachte stijging
van aaceleelen Handeisvereeuiging ,,Ainsterdam”. De gron-den voor deze koersverbetering moeten echter niet in betere
berichten van cle snikermarkt worden gevpniden. Integen-
deel vertoonde de noteering voor het product, vooral voor
Onbasuiker, bij voortduring neiging tot achteruitgang, zoo-
dat clan ook de overige snikeraandeelen lichtelijk atbrok-
kelden. De daling was hier nochtans niet heftig, doordat
geen -aanbod van beteekenis oritstonid. De plotselinge en
krachtige koersverheffin.g voor aandeelen H.V.A. moet ech-
ter worden toegeschreven aan de aankondiging, dat de
maatschappij een statutenwijziging zal voorstellen, waar-
door tevens de mogelijkheid van effectieve kapitaalsuitbrei-
ding zal – ontstaan. Hoewel tegelijkertijd is aangekondigd,
dat de directie voorloopig niet tot een emissie denk-t over
te gaan, verdisconteerde de fondsenmarkt de kans op een
uien-we uitgifte – met de verwachte claim” – reeds dade-
lijk dooi’ een stijging van ongeveer 20 pCt. Na een lichte
inzinking s-loot het fonds op nagenoeg het hoogst bereikte
peil. Cultuur Mij. der Vorstenlanclen: 147, 150, 148; Han-
dels Verg. Amsterda.m: 541%, 560, 557; Maron Cultuur
Mij.: 231,
237%,
237; Ned. mcl. Suiker Unie: 201%, 204,
199; Poerworedj: 103%, 104¼, 96¼; Sindanglaoet: 351,
355, 350; Suiker Cultuur Mij.: 245, 212%, 207; Watoetoelis
Poppoh: 667, 650, 645, 620.
De
rubbernsccrkt
was kalmer claat in de laatste weken het
geval is geweest. De omvang der affaiie is veel minder
geworden; daartegenover staat, dat het koerspeil zich voor
de meeste soorten good heeft kunnen handhaven en voor
enkele zelfs nog een vrij krachtige verbetering kou worden
geconstateerd. De prijs van het product is ongeveer stabiel
gebleven; men is ter beui’ze
–
van meening, dat de desbe-
treffende maatschappijen op het tegenwoordig niveau een
zeer bevredigende w’inst kunnen maken, zoodat de bereikte koersen nog eenige aantrekkelijkheid uitoefenen. Oolc heb-
ben de mededeelingen omtrent de in de jongste maanden plaats gehad hebbende vôdrverkoopen van diverse maat-
sehappijen de ondernemingslust tegen het einde der be-
richtsweek weder eenigszins geprikkeld. Amsterdam Rub-
her: 357, 371, 368
5
/8;
])eli Batavia Rubber: 2293c, 239;
Hessa Rubber: 421, 435, 438; Java Onoutohouc: 212, 225,
221%
;
Lampong Sumatra: 270, 280, 275%
;
Ned. md. Rub-
her & Koffie:
298%,
305, 304; R’dam Tapanoeli: 168, 171.
163
;
Serbadjadi : 349, 369, 378 %
;
Sumatra Rubber : 304,
315, 321%
;
Wai -Sumatra: 294, 314%, 336%.
De
tebaksafdeeling w’as
kalm, -doch’ met een gunstigeii
ondertoon, voornamelijk voor aandeelen Seuembah, in ver-
band niet gunstige dividendverwaohtiiigen. Arendsburg:
496, 501, 503%
;
Besoeki T abnk: 303, 301%
;
Deli :Batavic:
357%, 397%, 393; ])eli Mij.: 422%, 417
1
424, 42134; Se-
nembah Mij.: 487, 405%, 491%, 494%.
Opgewekt is ook de
petroleicmefcleeling
geweest. 1-liet be-
richt, dat cle prijzen van geraffineerd in de Vereenigde Sta-
ten opnieuw zijn verhoogd, heel t het vertrouw’en in de
naaste toekomst doen toenemen. Bovendien bleken er
eenige kooporders in aandeelen Koninklijke Petroleum Maat-
schappij voor huitenlandsche rekening aanwezig te zijn,
u’aarcloor mede de koers werd -gesteund. Dorcttsohe Petro-
leum md. Mij.: 35734, 363, 360; Geconsolideerde HoIl.
Peti.:
168
5
Y8, 163%, 165; Kon. Petr. Mij.: 387,
390%,
389%.
De
scheepvaartinerkt is
weder nagenoeg verlaten geble-
ven, •zooals in de laatste maanden regel is geworden. De
opwaartsche beweging van enkele w’eken geleden behoort
volkomen tot het verleden en van liet toen behaalde koers-herstel is slechts in enkele gevallen, zooals bij cle Indische
lijnen, iets overgebleven. Holland Amerika Lijn: 65, 62%,
65% ; Java China Japan Lijn: 107, 106, 109%
;
Kon. Ned.
Stoomboot Mij.: 79
2
a/, 77%, 77; Ned. Soheepvaart Unie:
161%, 157, 155, 156% ; Stoomvaart Mij. Nederland: 169,
168%, 169.
Aandeel en in iivclus trieele oivcleriwmin ge-vr
hebbe ii een vrij
opgewekt verloop gehad. De grootste aandacht is op kunst-
zijdesoorten gevallen, iii verband met de mededeeling, dat
cle Hollandsehe Kuustzijde Industrie te Breda overgaat tot
het uitgeven van nieuwe ;caucteelen. Behalve hierin, vonden
ook omzetten van beteekenis p-lnats in aandeelen Maekrcbee,
door de doorin-erking van cle geruchten, dat de desbetref-
fencle aan-cleelen aan cle beurs te Londen geïntroduceerd zul-
len worden. De medecleelinig, tegen het einde dci’ beriehts-week, dat van een zooclanige ihtroductie bij de c-ompetente
lichamen niets bekend was, heeft slechts voorbijgaan.cl eeni-
– gen druk op de aandelen uitgeoefend. Aandelen .Turgens
bleken eerder iets aangeboden. Daarentegen bestond er goede
vraag voor allerlei overige soorten, zooals Hollancische
Draad- en Kabelfabriek, 1:Ïeemaf, enz. Centrale Suiker Mij. 120, 123%, 121%; ]Tollandschc Kunstzijde Industrie: 161%,
15734,160%; Jurgeris: 127%, 122,
126%;
Maeknbee:
155%,
151%, 154%; Ned. Gi-st- en Spii-itusfabr.:
361%,
365, 360%,
364; Ned. Kunstzijclefabriek: 365, 361%,
360%;
Philips
Gloei lantpenfabriek: 410%, 409%.
in cle aideeliiig -voor
baakaa’ndecleit
viel een krachtige
stijging voor anncleeleu Jirvasche Bank
01),
als gevolg valt
de niecledeeling, •dat deed bank in -staat is geweest een on-
derpanci, -door haar vroeger ver-kregen, zoodanig te reali-
seeren dat hieruit geen verlies zal voortvloeien. Voor liet
overige waren -bankaaindeelen rustig, doch vast. Amster-
damsche Bank: 157%, 159, 158%; Roll. Bank voor Z.-Ame-
rika:
79%,
723/
2
(ex cliv.),
76%;
Javasche Bank: 305,
309%, 329%; Koloniale Bank: 171%, 170%,
170%;
Neci.
Inici. Handels Bank: 141%, 139%, 133%; Necl. Handel Mij.
C. v. A.: 143%, 141%, 140; R’-damsehe Baukvereeniging:
70%, 70,
69%;
Twcntsche Bank: 133.
De
mijnvra.rkt
was vrij opgewekt, waarvan aatucleelen Al-
gemeene Exploratie, Palehleh, enz. de vruchten hebben kun-
nen plukken. Alg. Exploratie Mij.: 1230I, 131
5
/8,
129%;
Billton Mij. ie Rubriek: 598, 625,
633%;
Redjang Labong:
311, 309, 317; Siloengkang: 36%, 33, 38; Singkep Tin:
219%, 217, 227
34,
230; Pa]nhleh Mijnbouw Mij.: 16, 18%, 20. Amerika ansche aandeelen
bleken niet veel aarntrekkings
kracht uit te oefenen. Na een voorbijgaand, kort herstel
voor aa-neleeleu Wabash, hetgeen met grootere omzetten ge.
paard is gegadn, is de rust hier op een lager niveau terug-
gekeerd. Anac’ouzla Oolper: 910/, 94
1
/8,
94; Stuiebaker: 1505, 1590, 1610; United States Steel Corp.: 125, 127%,
129; Artcihison Topeca:
123%,
124; Baltimore & Ohio: 8334,
87, 86%; Ene: 34%, 33%, 34%; Wabash Rw.: 40, 42a/, 40.

28 October 1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

959

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

27 October 1925.

De Graanma.rkt is deze week sterk onderhevig geweest
lan verandering in de stemming. Voor alle graansoorten
heeft dit gegoklen. Voor tarwe hing de onregelmatigheid
der markt vooral samen met weerberichiten uit Australië
eis Britsch-Iudië. Uit beide landen komen nog steeds klach-
ten over droogte, die ir, naar het schijnt, in Britsch-Indië
too zeilen leiden, dat daar dit jaar zr weinig tarwe voor
uitvoer zal overschieten en misschien invoer zal noodig
woeden. De Australisohe berichten zijn wat tegenstrijdig,
omdat men in sommige gedeelten van het Gemeenebest niet
over onvoldoeiiilen regenval te klagen heeft gehad, in andere
den ‘aatsten tijd nu en dan eenige regen is gevallen en
blijkbaar in slechts enkele districten de droogte in vollen
omvang cvooitclutirt. De laatste dagen weed er dan ook uit
Australië herhaaldelijk op gewezen, dat cle berichten, die
in Europa de ronde doen over de schade, die de droogte
heeft aangeerieht, overdreven zijn. Dat echter de Austra.li-
sche tarwe-opbrengst veel geringer zal zijn dan in het
vorige jaar, blijkt wel uit de ramingen, die van tijd tot tijd worden gepubliceerd en die niet hooger zijn dan 120 mil-
lioeii bushels tegen een opbrengst van 164 millioen in het
vorige jaar. De Australische droogte vormde in Europa een
steun voor de markt, evenals op enkele dagen koud weder
in Argentinië, waar’gev reesd werd voor vorstschade. De
onguustige Argeistijtische berichten werden echter dadelijk
weder .gevblgcl door zachter weder en regen, met de mede-
deeliug, dat eigenlijke schade nog niet had plaats gevonden.
Later volgde echter weder een herhaling van heit koude’
weder en door al deze uiteen.loopende weerberieliten had
niet slechts in Noord-Amerika, doch vooral in Argentinië
de tarwemarki deze
• .veek, een onrustig verloop. Sterke
prijsfluctuies kwamen vooral iii Argentinië voor, met
als eindresultaat een prijsverhoogiug aan de tersnijumark-
ten te Buenos Aires en Rosario van 20 t 40 centavos .per
100 KG. voor den Novennbertermijn en van 5 ceutavos voor
den nieuwen oogst. Sedert het
. begin der maand is oude
tarwe in Argentinië nu 75 t 95 centavos duurder gewor-den. Te Chicago was de tarsveprjs in den loop der week
gedaald eis te Wiunipeg svat gestegen, doch op 26 October
svaren beide markten zeer vast en het slot was te Chicago
t 1, te Wiinnipeg voor October 5 en December 134
dollarcent per 60 lbs. hooger clan een week tevoren. De zeer groote verschepingen der vorige week van Cana-deesehe tarsve hadden ten gevolge, dat in de meeste invoer-
landen te van tijd tot tijd vcrsehij’iiendc minder goede be-richten omtrent te te velde staande oogsten miuder indruk
insekten dan anders wel het geval zou zijn geweest. Dit
neemt echter niet weg, dat speciaal in Engeland zeer goede
sraag voor spoedige tanve
,
bestond, zoodat men daar ‘zelfs
iii tegenstelling met de vorige week eene premie voor stoo-niende Canadeesche tarwe betaalde. Dit was het gevolg van
dcii zeer geringen omvang der voorraden van de meeste
Engelscihe molens. Ook op het va,stelautl was nu en dan de

Noteeringen.
t

Chicago
Buenos
Aires

Data
Tarwe Maïs
Haver
Tarwe
Maïs
Ljjnzaad
Dec. Dec. Dec.
Nov.
Nov. Nov.

24Oct.’25 1428/
8

734
38%
12,25
8,-
18,50
17 ,,

’25 147h
76 ,(
39′,
12,-
7,90
18,75
24Oct.’24 14114
1013,1
4851
8

15.60
11,35
22,85
240ct. ’23 106h
725/,
413/,
12,45
9,65
23,25
24Oct.’22

109ij
65/,
4014

1

11,85′)
7,80
1
)
18,75
20Juli’14

82
56′,
36X
9,40
5,38
1
13,70

i) Per December.

vraag voor tarwe hier en daar weder wat beter, doch van
werkelijk gvoote ibeteekenis waren de zaken ook nu weder
niet en het is nog steeds duidelijk te zien, dat de groete
oogsten der invoerlanden de vraag voor import beperken.
Duitschland en Polen zijn nog steeds dringend met hun
tarwe aan cle markt en ontmoetten deze week meer belang-
stelling dan tevoren. De voornaamste kooper voor deze
tarwesoorten was Engeland, doch ook naar Frankrijk, Bel-gië en Nederland werden meer zaiken gedaan. Een belang
–
rijk verschijnsel vormden deze week de zaken in Zuid-Slavische tarwe naar West-Europa. Speciaal in Franrjk
werden daarin zaken gedaan en de tarsveprijs in Zuid:
Slavië is dus eindelijk op de pariteit der wereidiarkt aan-
geland, ‘nadat de houders zich daar ‘langen tijd tegen de
prijsdaling hadden verzet. Roemenië heeft met den uitvoer
van tarwe nog geen begin gemaakt, en men wacht daar
blijkbaar nog op verlaging ‘der uitvoerrechten. Rusland
heeft deze week aanzienlijk minder tarwe afgeladen dans
de vorige en is niet dringend aan de markt, doch het is nog
steeds niet duidelijk of dit het gevolg is van beperkte voor-
raden, of dat men daarin een poging moet zien om de
prijzen op peil te houden. In Canada waren de aanvoeren
wat kleiner wegens slecht weder en ook de verschepingen
van Canadee.sche tarwe zijn deze week lang ni-t zoo groet
geweest als in ‘de vorige. Ook zijn le aanvoeren aan de
Cainadeesche markten en die der Vereenigde Staten den
laatsten tijd kleiner geworden, doch alle verschijnselen
wijzen erop, dat Canada zijn best zal doen, voor het einde van zijn verschepingsseizoen ‘nog zooveel mogelijk tarwe
uit te voeren. In de Vereenigde Staten ‘blijft de markt bij
voortduring ouder den invloed van de o’mstaindighe.id, dat
daar slechts zeer weinig tarwe voor uitvoer zal overblijven,
en ‘als gevolg daarvan blijft de tarweprijs te Chicago zich
ongeveer 20 cents per 60 ibs. boven die te Winnipeg bewegen.
Voor r ogg e bestonid deze week meer belangstelling. In
RUS12,1141 schijnt rogge, in verband met den lagen prijs, meer
als voeclergraan te worden gebruikt, doch zeker zal nog veel
Russische rogge in dit seizoen ter verscheiping moeten
komen. Men haast zich echter niet met den uitvoer en ook deze week werd weder weinig Bussische rogge afgeladen.
Dringend blijft het aanbod van rogge uit Duitschland en
daar dit uit Noord-Amerika en Rusland in mindere mate het geval v1as, werd naar te invoerlanden een vrij goede
omzet in Duitsche rogge bereikt. Ook daar heeft nu de lage
roggeprijs er eindelijk toe geleid, dat rogge meer als voeder-
graan wordt gebruikt, waardoor het verbruik zich uit-
l)reidt. Naast Duitsche rogge kocht men in Nederland en
Scandinavië van tijd tot tijd Noord-Amer.ikaa.nsehe roggc,
waarvan de prijzen te Chicago weinig verandering onder-
gingen. Na geleidelijk wat lagere prijzen iii tien loop der
week sloot de markt na de ook voor rogge vaste stemming
.

van 26 October 1
t
1. dollarcent per 56 lbs. hooger dan
op den 19den.
M af s is ook deze week weder in ruime mate van Zuid-
Afrika verscheept, doch ‘de zeer lage prijzen, waartoe in de
s’oorafgaii.nde week Zuid-Afrikaansche en Donaumals op

Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.

s
oor
en
26 Oct.
1925
19 Oct.
1925
27 Oct.
1924

Tarwe

.. .. ………….
1

–

15,75
15,50
15,50
Rogge (No. 2 Western)

1
9,75
9,75
14,-
Maïs (La

Plata) ………
2
1
200,-
193,-
231,-
Gerst (48 ib. malting)•

2

196,-
196,-
250,-
Haver

……………..
1

10,90
4
)
10,75
4
)
12,70
4
)
Lijnkoeken (Noord-Amen-
kavan La Plata-zaad) 1
13,90
13,70
15,_
Lijnzaad (La Plata)

•

•
418,_
422,-
487,-

1) per 100 KG.
2)
per 2000 KG.
8)
per 1960 KG.
No. 2 Hard/Red Winter Wheat.
4)
Canada No. 3.

AANVOEREN in tons van 1000
KG.

Rotterdam
Amsterdam
Totaal

Artikelen
1
81
2
4 October
Sedert
Overeenk.
18124 October
Sedert
Overeenk.
1925 1924 1925
1 Jan. 1925
tijdvak 1924
1925
1Jan. 1925
tijdvak 1924

Tarwe
18.915
996.674
1.017.410
–
20.866
26.285 1.017.540
1.043.695

Rogge

…
9.234
233.847
453.661
100
450 3.775
234.297
457.436

Boekweit
.

……-.
225
17.981
17.748
–
–
528 17.981 18.276

Mate
.
22.082
637.501
614.963
4607
63.540
93.727 701.041
708.690

Gerst.
16.904 215.191
260.189
–
9.486 31.630
224.657 291.819

Haver
1.532
179.471 184.981
–
252
1.196
179.723
186.177

Lijnzaad
5.119
193.931
195.823 3529
50.423
56.269
244.354 252.092

Lijnkoek
2.480
158.435
166.284
–
–
700
158.435
166.984

Tarwemeel

..

._
1.204
100.490
201.289
–
16.074
22.517
116.564
223.806
Andere meelsoorten

–
195
7.523
6.287
–
–
–
7.523
,

6.287

960

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 October 1925

spoedig’e posities werd verkocht, behooren voorloopig weder
tot de geschiedenis. Toen het sterke aanbod van Af fika en
den Donau voorbij was, werd dachilijk, zoowel rin Egelan-d
als op het vasteland, hoogere prijzen betaald, voor-al -toen ook in Argentinië cle maïsma-rkt een veel vastere houding
aan ua1. Iater is -in de Argentijnsche -termijnma.rkt de
inaïsprijs weder wat -afgebrokkeld en -toen de Argentijasche
rnaïsverschepingen deze week grooter bleken dan men had
verwacht, liet zich deze min-der vaste stemming ook
in.
Europa gelden. Voor s-toomende mais van alle soorten blijft
echter wegens het niet driiigen-cle aanbod goede vraag be-
staan, doch Oost-Europeesche soorten op af.lading waren
-dagelijks nog goedkooper te koop. Uit Rusland namelijk is
eindelijk het aanbod van mais uit den nieuwea oogst be-
gonnen, terwijl ook uit de Balkanla.n
–
clen het aanbod sterk
toenam en ten gevolge van de zeer goede oogstresultaten
in Roemenië, Zuid-Slavië en Bulgarije was op het einde
der week mais uit die 1-naden ter verlading -in den winter en het voorjaar vrij ‘wat goedkooper te koop. Zoowel naar
Engeland als naar Nederland had dit een sterke vermeer-dering van den omzet op die posities ten gevolge. Tot de
flau:were Stemming -van mais op verwijderde posities werkte
ook de flauwe markt te Chicago mede, waar zelfs op 26
October, toen tarwe zoo vast was, de ninlsprjs verder claal-
de. Het slot was ongeveer 2
1
/
2
dollarcent per 56 lbs. lager
dan op den 19den en voor Noord-Amerikanusche bevindt de
prijs op af lading in de wintermaanden zich nu op ongeveer
hetzelfde peil als voor Oost-Europeesche soorten. Zoovel naar. Engeland als naar Nederland werden op af-
lading Deceinber/Jiunuari deze week tot de lagere prijzen
meer zaken in Noord-Amerikaa.nsche mais gedaan.

G er-st blijft vast, ‘daar op de vaste markten te Win-
uipeg in het einde der vorige week geen reactie is gevolgd.
De prijzen, waartoe gerst uit Noord-Amerika wordt aan-
geboden, worden echter op het oogenblik in Europa als te
hoog beschQuwd en het beperkte aantal zaken, dat tot stand
komt, wordt grootendeels gedaan -door wederverkoopers uit
cle tweede hand beneden Anierikaansche pariteit. De zeer
groote verschepingen dezer week van Rusland zoowel als
van Noord-Amerika werkten deze houding der Europeesche
markt in de hand.

In b a v e r zijn (le zaken nog steeds niet groot. Uit dc
.Vereeuigde Staten werd haver geleidelijk wat goecikooper
aangeboden, wat tot iets meer zaken leidde, doch blijkbaar
wordt nog steeds in West-Eurbpa de behoefte aan haver
goeddeels uit de eigen oogsten gedekt.

SÛIKER.

NOTEERINGEN.

Londen
Amster-
Data

dam per
–

Oct./Dec.

kristalsuiker
basis
990
26 Oct. ’25
f
145
/8
19 ,, ’25

15
6
/
32

26 Oct. ’24 ,, 23i 26 Oct. ’23 ,,
277I

ruwsuiker
basis
880
4 Juli ’14
f
1118/32

basis
990

f
1418/321

Ook de afgeloopen week was -de stemming op de verschil-
len de -suikermarkteu ongeanimeerd, ter-wijl prj-zen lang-
zaam terugl-iepen.
Hoewel er van cle zijde van Europeesche Raffinadeurs
eenige belangstelling bestond voor Cu-ba en andere -kolo-niale suiker, maakte dit weinig indruk in Amerika, aan-ge- zien Amerikaansehe raffinadeurs, hoewel zij slechts kleine
voorraden bezitten, zich op het oogenhlik -vrijwel geheel van
do markt hebben teruggetrokken wegens het geringe inte-
resse, dat de consumptie voor geraffineerde suiker aan -den
dag legt.

De noteeringen te New York waren als volgt:

Sp. C. Dec. Jan. Mrt. Mei
Slot voorafgaande week ……..3.83 2.07 2.13 2.21 2.30
Opening verslagweek ………3.80 2.08 2.11 2.18 2.29
Slot ‘verslagweek …………3.74 1.95 2.02 2.13 2.24

De ontvangsten in de AtI havens der V. S. bedroegen
deze week 27.000 tans, de versmeltingen 55.000 tons (tegen
44.000 verleden jaar) en de vooi-raclen 96.000 tons.
Prompte C u b -a-su’iker werd afgedaan tot prijzen dalende

tot 2 dc. c. & Ir. New York, terwijl naar Europa voor deze
positie sh.
9110%
werd -betaald.

–
De Cuba- statist ick is als volgt:

1925

1924

1923
Tons

Tons

Tons
Weekontvangsten 17 Oct…..34.041

11.959

9.697
Tot. 1 Dec. ’24-17 Oct………4.806.454 3.853.729 3.453.402
Weekexport 17 Oct………..60.042 46.954 51.828
Totale export 1 Jan.-17 Oct.. . 4.276.252 3.686.432 3.287.621-
Totale voorraad op 17 Oct. . .. . 536.507 167.297 165.787

In Engel a n d verlaagden Raffinadeurs deze w’eek hun-
ne prjsen twee keer met 6 d.
De Zichtbare Voorraden zijn volgens Czariikow:

1925 – 1924

1923
Tons

Tons

Tons
Duitschland 1 Sept . ………

82.000

70.000 264.000
Tsjechoslowakije 1 Oct…….

35.000

7.000

9.000
Frankrijk 1 Oct………….

47.000

47.000

42.000
Nederland 1Sept. ……. ….

83.000

36.000

27.000
België 1 Sept……………

35.000

14.000

26.000
Engeland 1 Oct………….

294.000

148.000

257.000

Europa.. 576.000 322.000 625.000
V.S. Atlant. havens 21 Oct.

96.000

55.000

82.000
Cuba alle havens 17 Oct……

536.000 167.000 166.000

Totaal … 1.208.000 544.000 873.000

Op J ii v a was de markt flauw gestemd en hielden koo-pei’s zich gereserveei-d. Enkele partijen disponibele witte
suiker werden tot
f
8%,
f 8′
en
f 8%
afgedaan, terwijl
de V.LS.P. restanten No. 16 en .h. tot
f
7% verkoeht.
II
i e r te 1 au -de brokkelden de prijzen in sympathie
met Amerika langzaam af en sloot de markt in lu-stelooze
stemming. –
Opening- en slotnoteeringen -waren als volgt:

Oct.

klei

Aug.
Opening………………..
f
15
K

f
16.-

f
10j
Slot..

………………..

,, 14′

,, 15%

,, 16._

De omzet bedroeg deze week ongeveer 5000 tans.

KATOEN.

–

Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,

Manchester, d.d. 21 October 1925.’

Sinds de publicatie van ons laatste bericht is Aniei’i-
kaansehe katoen zeer vast geweest en hebben fluctuatiies
niet meer dan 20 punten bedragen. De vraag van den handel
is good geweest, doch op den 26sten wordt er weer een
nieuw Bureau Rapport gepubliceerd, hetgeen de markt
natuurlijk weer in de war stuurt. In enkele gevallen ver-
wachten koopers zelfs nog een -toename van de laatst ge-
publiceerde 14.750.000 balen, doch de weerberihten geven aali, dat de vorst en de regens de katoen geen goed gedaan hehbeu. Iii E.gy
1
ptische katoen is -de prijs van verleden
Woensdag tot -gisteren. van FG-F. Sakel 125 punten gedaald,
doch in futures was de daling geringer.
In Anieriknausehe gareus is gedurende de afgeloopeii
week slechts weinig gekocht en prijzen -zijn ten guinste van
koopers.. Spinners van grove Anierikaausclie garens rap-
porteeren een iets betere vraag. Naar de medio uuunners
bestaat minder belangstelling, hoewel er -in Dhootie garens
flinke zaken gedaan zijn. In Egyptisehe garens rapportee-
ren spinners een goede vraag van het Continent voor de
fijnere nummers van nieuwe Sakelkatoen en er zijn flinke
zaken geboekt. Ook naar poplingarens sahij-nt een goeie
vraag te bestaan.
])e toon van de doekma.rkt is deze week meer optimis-tisch. De vraag van India heeft zich niet zoo zeer ontwik-
keld als men wel had mogen verwachten, daar koopers nog
aarzelen cii alleen tegen zeer lage prijzen accepteeren; het
nieuws van China is verontrustend. Het – blijkt wel, dat
verschillende fabrikanten hun positie verbeterd hebben,
hetgeen in den toen der markt tot uiting komt en waar-door
doekprijzen ook vaster zijn. Er zijn geen zaken van belang
in din bepaald artikel te vermelden, hoewel er van ver
–
scliilleude markten kleine orders binnenkomen, waarvan ook het Continent zijn aandeel levert. De vooruitzichten
in de nabije toekomst hangen -natuurlijk geheel
–
af van het
volgend Bureau Rapport, dat miii of meer juist
de
grootte
van den Amerikaanschen oogst zal aangeven.

14Oct.21 Oct. Oost. koersen. 13 Oct. 20Oct.
Liverpoolnoteeringen. T.T.op Br.Indië 1/6j,6 1/6r3z
F.G.F. Sakellaridis 25,35 23,60 T.T. op Hongkong 2/5% 215%
G.F. No. 1 Oomra 8,70 8,65 T.T.op-Shanghai 312
8
4 3/2%

lates

Cubes

f.o.b per
1
96° c.i.f.

No. 1

Oct.jNos.
I
Nov.jDec.

lew York
96°
Centri-
fugals

30/9

11/6

9/7%

3,74
3119

12/11/ –

191_

3,80
4116

20/7%

22/_

6,03
5919

2416

32/_

7,00

18/-1

–

1

–

3,26
1)
Het verschil tusschen ruwsuiker
880
en
krist.suik.
990
is aan te nemen
opf3 p. 1001(0.

28
October
1925

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

Noteering voor Loco-Katoen. (Middling Uplands.)

23 Oct.
1925
1

16
Oct.
1925
I

9 Oct.
1925
22 Oct.
1924
23 Oct.
1

1923

New York voor
Middling …
21,80e
21,65e
22,10e
24,20e
30,85 c
New Orleans
voor Middling 20,80e 21,03e
21,20e
22,90e
30,25 c
[.iverpool voor
Middling

..
11,27 d
11,54 d
11,53 d
13,65 d
17,63d*)

*) Voor fully middling ouden Standaard.

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen).

1
Aug. ’25
tot
16 Oct.
’25

Overeenkomst (ge periode
–
1924
1923

Ontvangsten Gulf-Havens.
2862 2363 2104
11

Atlant.Havens
Uitvoer naar Gr. Brittannie
438 502
449
‘tVastelandete.
1108
869
811
Japan

….
122
122

.
116

Voorraden.
(In duizendtallen balen).

Overeenkomstig tijdstip
16Oct.’25
-‘
1924
1923

Amerik. havens ……..
1116 852
622
1264
.

891 931
144
19
Binnenland ……………
New York

……………32
368
209
111
New Orleana ………….
Liverpool

…………….
119
149
125

KOFFIE.

De stemming is ook de laatste week onveratiderci vast
gebleven. Voor loco was van enkele zijden iets meer vraag
te bespeuren op de in den laatsten tijd nog eenigszins ver-
luegde .prijaen en voor termijnen liepen de noteeriugen nog
verder op en bereikten tenslotte een stand van circa 1 i’
234 ct. boven de prjien, waarop het overzicht van de vorige week w’as gesloten. Ook ditpiaal trokken de prijaen van de verst verwijderde maanden het meest aan en hierdoor slonk
liet ddport van December :1925 op September 1926, dat twee
maanden geidden nog 834 ct. was, op 634 ct. De vaste stem-
ming op onee termijnmarkt en op de buitenlusrdsche mark-
ten was hoofdzakelijk het gevolg van de houding vanBie.
zilië, alwaar de wisselkoers op Londen nog iets opliep, (nl.
vuil 7
18
/
32
op 77s d.) en de. binnenia,ndsche Reis-prijzen voor
Santos Koffie met ongeveer 6 pCt. stegen.
Over den bloei van den 1926/27ei Braziel-oogst werden
nog geen of ficieele berichten ontvangen. Wel werd via New-
Vork uit particuliere bron gemeld, dat na den September-
bloei, die vertraagd en zeer onregelmatig is geweest, thans
ook de October-bloei héeft plaats gehad en dat de beoordee-
ling daarvan in Brazilië uiteen loopt. Volgens sommigen
zou deze bloei in eenige districten zeer goed zijn geweest en in de ôverige onregelmatig, doch volgens anderen was
hij over het algemeen niet veelbelovend. In elk geval moet
nog de November-bloei worden afgewacht, alvorens met
eenige zekerheid kan worden geoordeeld.
Berichten uit Ned.-Judië vermelden, dat die kwaliteit van
den loopenden oogst goed is en betreffende de aanstaande
Cen’traacl-A merikaansche oogsten wordt wit Noord-Amerika
gemeld, dat de oibrengst ongeveer gelijk zal zijn aan die
van den vorigen oogst, hoewel Guatemala iets minder doch
daartegenover San Salvador iets meer belooft. Over het alge-
meen zullen deze oogsten hoogstwaarschijnlijk iets vroeger zijn dan gewoonlijk en, behoudens onvoorziene omstandig-
heden, wordt verwacht dat de eerste . verschepingen zullen
plaats hebben ongeveer in het midden vuil November of in
het begin vml December. Omtrent cle kwaliteit wordt bericht,
dat in het bijzonder de Guatemala-oogst naar allen schijn
belangrijk beter’ zal zijn dan de vorige.
De prijzen, waartoe Brazilië offreert, zijn voornamelijk
van Santos koffie weder belangrijk liooger, nl. van gewoon
goed beschreven Snperior Santos op prompte verscheping
ongeveer 107/- A 108/- per ew’t. en van dito Prime ongeveer
1091-
A
112/-, tercwijl zij van Rio type New-York 7 met. be-schrijving, prompte verschaping, bedragen 84/6 1. 85/6.
In Robusta op aflading ging niet veel om. Op het oogen-
blik zijn de aanbiedingen

Palembang Robusta, Oet./Nov. verscheping, 4834 et.
W.I.B. f.a.q.

»

Oct./Nov.

alles per 3.4 K.G., cif, uitgeleverd gewicht, netto contant.

De officieele loco noteeringen bleven onveranderd 70 et.
per 34 K.G. voor Superior Santos en 61 cl,. voor Robusta.
De noteeringen aan cle Rotterdamsche termijnmarkt
we-
ren aan de ochteiid-call ais volgt:

–

Santos-contract

Gemengd Contract
basis Good

11

basis Santos Good

Dec.
Mrt.
MeiISept.l

Dec.
MrtMeilSept.
27 Oct. 5634
531/s

5134
50

.]
53
5334
488,
473( 20

55
5134
7
/8
5234
487/
8

467/8
4/8
13
50’/
464
522/
8

46
44
6

55
•

–
47
‘1
451/
8

5234
478/8
45

43
/8
De slotnoteeringen
I
ts New’ York van het aldaar geldende
gemengd contract (basis
Rio No. 7) ‘waren:

Dec.

I
Mrt.
I

Mei
Sept.

26

Oct.

……
$
18,45
$
17,45
$
16,88
$15,90
,,

17,93
,,

16,52
15,75
,,

14,70
19

,……..
,,

17,80

..

,,

16,30
15,45 14,20
9

,……..
5

,…….
.

17,80
,.

16,17
15,30 14,02

Rotterdam, 27 October 1925.

(Mededeel’ing van cle Vereen.iging voor den Goederenhandel
te Rotterdam.)
Noteeringen en voorraden in Brazilië.

Data
te Rio
te Santos
Wisse1koer
te Rio
op Londen
Voorraad
1 Prijs
Voorraad 1
Prijs
(In Balen)
1
No.7
1
)
(In Balen)
1
No.41)

26

Oct. 1925
207.000
23.550
1.290.000
1
27.500
7i
19

,,

1925
153.000
1
24.175
1.218.000
26.000
7191
82
10

1925
215.000
t 24850
1.434.000 26.500
717
132
27

Oct. 1924
332.000 37.450
1.699.000
1
40.000
6′
116

Ontvangsten uit het binnenland van Brazilië in Balen.

te Rio

t

te Santos
Data

–
Afgeloopen

Sedert

Afgeloopen

Sedert
week

1Juli

week

1Juli
24

Oct. 1925…,.

94.000

1.732.000 1

184.000

3.002.000
25

,,

1924….

105.000

1.699.000

151.000

3.334.000
1) In Reis.

THEE.
.111
de a1geloolien week bleef de theeucarkt haar vaste
stemmin
g
handhaven met prijsverhoo
g
in
g
eu van
3
/4
tot t cl.
per Ib. Vooral was cle stemming op de veiling voor Ned.-
Indische thee in Londen zeer vast en was er göede belang-
stelling voor alle soorten.
De verschepingen van de Noordelijke Britsli-mudische ha-
vens naar het Vereen’igd Koninkrijk tootien ‘voor de eerste
bdf t van October een teruggang aan van 400.000 lbs. ten
opzichte van verleden jaar, terwijl cle verschepingen van
Ceylon over hetzelfde tijdvak een ter.uggai.ig aantoon en van
700.000 Bis. . –
Het laat zich aanzien, dat voor de Amsterdaansuhe vei-
ling van 29 dezer tegenover het kleine aanbod een flinke
belangstelling zal bestaan en mag een prijsverriieerdering
tegenover de vorige veiling verwacht worden.

Amsterdam, 26 October.

RUBBER.
De stemming op de rubbermarkt was vast gedurende de
afgeloopen week, met stijgende prijzen. De meeste belang-
stelling is van de Vereenigde Staten, waar koopers hoofd.
zakelijk voor loco rubber geinteresseerd zijn.
De slotnoteeringen luiden:
la Crêpe:

einde voorafgaandeweek:
October

2663f ct. …………… 250t/, ct.
October/Dec.

261

,……………235j
,

Januari/Maart 240

…………….223

19 October 1925.

COPRA.

De markt was de afgeloopen week vast gestemd. De
prijzen liepen langzaam iets terug. Terwijl importeurs
weinig verkochten, toonden consumenten weinig of geen
belangstelling.
De markt sluit met de volgende noteeringen:
Nederl.-Ind. f.m.s. stoomend ……….fi. 358
October afl……..
»
3534
November ,…….
December ,…….

35._
26 October 1925.

962

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

28 October 1925

STEENKOLEN.

Over het algemeen is bij de Enge]sohe prijzen eec kleine
verstij’ving in’getrecleu, met uitzondering van de Welsli en
Schotsche districten, hetgeen voor een gedeelte toe te schrij-
ven is aan ietwat grootere vraag. De neiging om mijnen
te sluiten is bij cle Engelsehe mijneigeTlaars altijd nog zeei
groot zoodra zij vinden, dat de opbrengst der ikolen de kost-
)rij71) niet dekt. In Westfaleu heeft sindS eenigen tijd een
verlaging van de prijzen plaats gevonden, waarvan ook na –
derstaan1de prijzen getuigenis afleggen. Deze zijn als volgt:

Northum•berlan{ Ongezeefde ……..
f
10,60

Dur’hani Ongezeef.de ……………

..ii,-

Cardiff Ongezeefde …………….

..13,75

Sehotsche Gezeefde …………….

..9,85
Yorkshire Gewasseheit Do’nbles .
12,75
Westfaalsche Vetfo..der ………….1175
Vetstukken ………. ..14,-
Snieenootjes ………..13,50
Gas’vlamförder ………11,75
Gietcokes ………… ..16,75 –

alles per ton van 1000 KG., franco station :Rotterda.m/Ain-
sterdam.
Westfaalsche btinkerkoleir f.o.b. Rotterdaitl!Amster{lam

f
10,15. Markt prijshoudeed.
27 Ootober 1925.

METALEN.
Loco-Noteeringen te Londen:

Koper

Koper
Data

Stan-

Electro-

Tin

Lood

Zink
daard

lytisch

26 Oct.

1925..

62.716

68.5/_

281.6/_

39.10/_

40.6/-
19

– 1925..

62.2/6

67.15/_ 279.17/6

38.7/6

39.10/_
12

,,

1925..

62.7/6

68.2/6

274.1716

39.17/6

39.5/_
5

1925..

61.151_

67.2/6

268.17/6

39.10/_

40.6/-
27 Oct.

1924..

63.1716

67.1716 256.7/6

38.5/_

34.7/6
20 Juli 1914.,

61.-/- 1

145.151-

19.-_

21.101_

VERKEERS WEZEN.

VRACHTENMARKT.

De Amerikaansche graanvrachtenmarkt was de geheele
week flauw gestemd; definitieve orders zijn er slechts wei
nig gew’eest en de vraehten .vertoonen een neiging tot clalep.
Van Montreal werd bevracht naar Antwerpen/Rotterdam
per Oct.o’v. tegen vrachten tot 1.43 cents per 100 lbs
zwaar graan, doch tegen het einde der week w’as deze vracht niet meer te bediugen. Gi’oote booten accapteercien 14 cents
naar de Antwerpen/Hamburg range voor belading begin
November. Naar de Middellandsohe Zee is de vracht min
of meer nominaal gebleven, 3/9 d. per qtr. Ook de Northern
Range bevrachtte naar Antwerpen/Rotterdam tegen 13
cents ‘per November, terwijl naar Antwerpen/Rotterdsm/
BremenfHamburg voor een volle lading bayer 14y2 cents
per October werd betaald. Naar Gniekenlancl werd 19 cents
betaald voor een kleine December boot en een handige
lading werd naar Rio bevrac,ht tegen 21/- per ton zw’aar
graan, Oct./Nov. De Gulf is als voorheen, zonder zaken. Van ‘West-Indië bleef voor suiker een betrekkelijk goede
vraag bestaan en een November boot van 6000 tons bedong 18/- naar Liverpool/Greenock/Amsterdnm/Rotterdam, 18/6
Londen. Een handige lading werd bevracht naar Shan.hai
tegen $ 6.30 per Dec./Jan.
De North Pacjf ie is zonder definitieve zaken. Van ree-
derszijde werden eenige vaste offertes afgegeven, doch de
bevrahters hebben hierop geen tegenvoorslagen gemaakt.
Alleen voör lumber knnnen booteu bevracht w’orden naar
Australië.
De markt van de River Plate is sinds het vorige verslag
verbeterd. De vraag nam toe en de vrachten .voor prom.pte
en Nnvem:berbelading werden beter. Een flink aanta.l be-
vrachtingen vond op basis der hoogere vrachten plaats. Van
Upriver werd 17/- betaald naar Gibraltar/Hamburg ran.ge
.
Voor belading te Buenos Aires werd 15/6 bedongen voor een handige prompte boot naar U. K./Bordeauxfllarnburg
raage, terwijl een groote boot 16/6 heeft gekregen van Bahia
Banca naar de genoemde havens U. K./Cont’inent. Voor
nieuwe oogst belading is iets meer belangstelling tegen de
verlaagde vracht van ’20/6, welke vracht door verscheidene
booten werd geaccepteerd ivoor belading 10 Jan.110 Februari.
De salpetervrachtenmarkt was even flauw gestemd als
cle voorafgaande week. Naar Euroa bestaat nog een weinig
vraag per Dec/Jan. voor handige booten tegen 24/. naar
de Bordeaux/Ha.mburg range. 3000 tons ruimte werd ge-
boekt met een Engelsche lijnboot per begin Januari naar
Ardrossan tegen 25/3, terwijl ook met een Hollandsche lijn.

boot een afsluiting wordt gerapporteerd tegen dezelfde
vracht naar cle Duinkerken/Hamburg rarige per 15 Dec./15
Jan. Naar het Oosten vonden bevrachtingen plaats; een
boot bedong 26/3 per Nov/Dec, naar 2 havens Japan en
Shanghai.

Wat de markten van het Oosten betreft zijn de meeste
bijzonder flauw. Van Wladiwostock echter bestond meer
animo en zoowel volle als gedeeltelijke ladingen zijn defini-
tiet in de markt. Per 20 Febr/iS Maart werd 3000 tons
geboekt met een Holianclsche lijnboot tegen 32/6 naar Rot-
terdazo en iTaniburg (2 havens). Voor November werd 32/6
geaccepteerd voor een volle lading naar dezelfde ha.ven.
Van Saigoii is. 5:lechts weinig vraag naar ruimte. Er werd
afgesloten tegen 2716 basis één haven ‘in Frankrijk, terwijl van Saigon en Kohsichang voor een lading naar Cuba. (5/6
loshavens) 37/6 1werd betaald.
Van Burmab werd een partij geboekt naar Rangoon/
A]exaudrië per Oct./Nov. tegen 22/6. Britsch-Indië is zeer
kalm en er von’den geen afsluitingen plaats. Voor kernels
was echter iets meer vraag en men betaalde naar Mar-
seilles/IJ. K./Continent, 30/. per December en 31/3 per Ja-
nuari. Van Zuid-Afrika werd een 6900 tonner bevracht,
Cape Town/Durban Rauge naar U. 1.. /Continent per 10/30
November tegen 21/6 en een 5500 tonner Nov/Dec, tegen
22/6.
Van den Donau vond slechts één graana.fsluiting plaats
tegen 15/3 voor een 4200 tonner pci 1115 November. De
Zwarte Zee is kalm.
Het aantal afsluitingen van cle Middellandsehe Zee is
zeer gering en cle vrachten blijven ‘op een laag ‘peil .Erts
werd o.a. als volgt bevracht: i’ort Breira/’Mi’ddlesboro 613,
Melilla/Rotterdam 5/6, Carthagena/Autwerpen 7/.. Fosfaat
werd niet bevracht.
Van de Golf van Biscaye bestaat een tekort aan prolapte
bootei.i, doch zijn aan der anderen kant de orders ook niet
overvloedig. Afsluitingen zijn: Santander/Cardiff 6/-, Po-
vena/Glasgow 6/9.
De leiding van de time-oharter vrachtenniarkt is in han-
den van cle Ameri.kaansehe bevrachters. Groote booteu kun-
nen geplaatst iworden voor 519 maanden tegen probeer 3/6,
op. en teruglevering U. K./Continen.t en dezelfde vracht
geldt voor 12/15 maanden met oplevering U. K. of Ver-
eenigde Staten.
:l)e ko]enafsluitin.gen van Amerika bleven beperkt. De
beste vraag is naar Bio, waarheen $ 4 werd betaald per
November. Naar Paranagua werd $ 5.50 betaald per No-
vember. Van Sydney werd bevracht naar Montreal tegen
85 cents.
De vrachten voor kolen van Engeland liepen terug; ton-
nage wordt ruimschoots aangeboden. Van Zuid-Wales vercl
bevrauht: Rouaan 4/-, Lissabon 8/6, Genua 9/-, Buenos-
Aires 171., New York 7/8, en van ide Oostkust: Helsingfors
6/9, Aarlius 6/., Genua 9/3, Las Palmas 9/6, Newfonn’d-
land 7/..

RIJN VAART.
Week van 19 t/m.
24 October 1925.

De algemeene toestand in de afgeloopen week bleef on-
veranderd.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.

Bedrijfsleven en de strijd tegen

de Armoede in Nederland

door Dr. CH. A. VAN MANEN.

Prijs
ingenaaid
f
3,—.

Gebonden
f
4.75.

Voor leden der Vereeniging en geabon-

neerden op het Weekblad wordt dit werk

beschikbaar gesteld tegen den prijs van

f
2,50 ingenaaid en
f
4,— gebonden.

Bestellingen richte men tot het Secretariaat van het

Instituut, Pieter de Hooghweg 122, onder ‘gelijk-

tijdige remise per postwissel of op postchèque-
en

girorekening No. 8408, Rotterdam.