Video is de beste scheids

Video is de beste scheids
Aute ur(s ):
Reitsma, A. (auteur)
redacteur ESB
Ve rs che ne n in:
ESB, 87e jaargang, nr. 4368, pagina 501, 28 juni 2002 (datum)
Rubrie k :
Van de redactie
Tre fw oord(e n):

“Dit is de diefstal van de eeuw” schreef El Pais over de door Zuid-Korea gewonnen wk-voetbalwedstrijd tegen Spanje, afgelopen
zaterdag. En internetsite SportPlanet bericht: “Net als de Italianen werden ook de Spanjaarden twee geldige treffers onthouden door
arbitrale dwalingen”. Ook ondergetekende keek haar partner enigszins beduusd aan na afloop van voornoemde wedstrijd. Want
hoezeer het ook goed deed dat Zuid-Koreaans ereburger coach Guus Hiddink, ‘onze Guus’, met de Koreaanse overwinningen Holland
nog een woordje mee liet spreken op het wk, een twijfelachtige zege is toch niet zo veel waard als een ‘echte’.
Dit hele wk al zijn er ernstige klachten over de arbitrage. 57 procent van de stemmers op een Spaanse site over het wk voetbal 2002 is van
mening dat de arbitrage slecht tot zeer slecht is 1. 400.000 boze Italianen stuurden de internationale voetbalbond fifa een mail na de
uitschakeling van Italië tegen Zuid-Korea. Het Italiaanse parket stelt een onderzoek in naar de scheidsrechter uit die wedstrijd. De
Duitsers bestrijden een verleende gele kaart, de Portugezen hebben een klacht ingediend bij de fifa, de Slovenen voelen zich ‘bestolen’ na
hun wedstrijd tegen de Spanjaarden en de complottheorieën over bevoordeling van outsiders zijn niet van de lucht. Zelfs fifa-voorzitter
Blatter moest toegeven dat er op de arbitrage wel wat is af te dingen, al wijst hij elke klacht over partijdigheid van de hand.
Wat is de achtergrond van dit tumult? Welnu, voor het wk worden arbiters vooral geselecteerd op de potentie dat ze niet partijdig zijn.
Ze moeten bij voorkeur zo min mogelijk binding hebben met de landen die in een wedstrijd tegen elkaar uitkomen. Doel daarvan is dat het
spel zo spannend en zuiver mogelijk blijft en voor zoveel mogelijk kijkers interessant. Daarom zijn er op het toernooi ook arbiters die uit
‘kleinere voetballanden’ afkomstig zijn. Deze slaan weliswaar geen gek figuur in eigen land, maar zijn in vergelijking tot doorwinterde
internationals uit de scheidsrechterij relatief onervaren. Ze doorzien gewiekste ‘valpartijen’ van door de wol geverfde voetballers mogelijk
minder goed, terwijl ook het hoge tempo van het topvoetbal hen kan opbreken bij het inschatten van situaties. Een probleem is tenslotte
dat de grensrechters en scheidsrechters in één wedstrijd uit verschillende landen afkomstig zijn, wat, wanneer nodig, de communicatie
niet makkelijker maakt.
Gelukkig zijn er elektronische hulpmiddelen zou je zeggen, die bijna op hetzelfde moment uit alle denkbare camerahoeken de situaties van
dichtbij vastleggen. En die vaak op levensgrote schermen op het veld vrijwel direct een beeld kunnen herhalen. Die beelden kunnen ook
eventuele communicatieproblemen rond de arbitrage uitstekend verhelpen: of je nu Egyptisch of Trinidads of Ugandees spreekt (zoals de
scheids- en de lijnrechters van afgelopen zaterdag): wat de camera vastlegt is waar. Het gebruik van videobeelden wordt door de fifa
echter vierkant van de hand gewezen. Een wedstrijd stilleggen om het beeld te laten spreken of de resultaten herroepen, wordt namelijk
gezien als verstoring van het kijkgenot en de spanning.
Kort gezegd probeert de fifa de voetbalwelvaart te maximaliseren door zowel de onpartijdigheid als de ‘menselijke beslissing’ voorop te
stellen. Het tumult, ja zelfs de beschuldigingen van partijdigheid, roepen echter de vraag op of een zodanige uitwerking van het
maximaliseringsprobleem nog wel optimaal is.
Dit klemt temeer omdat er ook op het niveau van spelers en clubs veel te verliezen is door een onjuiste scheidsrechtersbeslissing. Een
voetballer die met zijn nationale team het wk wint, kan al gauw een half tot een heel miljoen aan individuele premie toucheren. Bovendien
wordt hij zeer aantrekkelijk voor andere clubs: hoe beter de prestatie op het wk, hoe groter de kans dat hij wordt verkocht en dat de club
waarbij hij speelt een grote transfersom tegemoet kan zien. Dat geld is van belang omdat het via via terechtkomt bij de opleiding van
jonge spelers. Een verkleinde transferkans kan daardoor gevolgen hebben voor het niveau van het voetbal van (verkopende clubs in)
het verliezende land. Nu is nog voorstelbaar dat het per ongeluk of het opzettelijk bevoordelen van voorheen zwakke voetballanden als
Zuid-Korea, er via transfers toe leidt dat het voetbal ook daar op meer niveau komt, waardoor er over enkele jaren een gelijker speelveld
met meer spanning ontstaat. Wil zo’n herallocatie van middelen echter efficiënt zijn, dan is wel nodig wel dat de intrinsieke kwaliteit van
voetballers aldaar even goed zou kunnen worden, en het is nog veel te vroeg om dat vast te stellen.
Al met al valt, nu ook het volk mort, niet meer vol te houden dat de opbrengsten van de inzet van zo uitheems mogelijke scheidsrechters
en het gebruik van het feilbaar menselijk oog, opwegen tegen individueel misgelopen premies of onzekere uitkomsten van herallocatie
van middelen. Er moet iets gebeuren.
Op 28 juni vergadert de fifa over de toekomst. Wat moet ze beslissen om het gekrompen voetbalsurplus weer te doen groeien? Mijns
inziens moet allereerst het gebruik van videobeelden worden toegestaan. Verder kun je én onpartijdigheid én niveau van de arbitrage
verbeteren door een pool van scheidsrechters uit alle landen te maken en die mensen op te leiden. Tenslotte mag meer geïnvesteerd
worden in échte voetbalontwikkelingshulp voor jonge spelers.

Als het voetbal wel wil varen, mogen de huidige regels best op de schop

1 Zie www.laopinion.com/mundial2002/

Copyright © 2002 – 2003 Economisch Statistische Berichten ( www.economie.nl)