In een situatie van arbeidsmarktkrapte en een vergrijzende bevolking wordt de groei van de arbeidsproductiviteit steeds belangrijker voor het in stand houden van onze welvaart. Die groei vertoont echter al jaren een dalende trend. Een deel van de verklaring voor deze afname is dat een steeds groter deel van de werkenden in sectoren werkt waar de arbeidsproductiviteit nauwelijks toeneemt en een steeds kleiner deel in sectoren waar de arbeidsproductiviteit nog wel flink groeit. Dat is logisch, omdat een groeiende arbeidsproductiviteit bij eenzelfde productie tot een lagere vraag naar arbeid leidt.
De figuur laat het negatieve verband zien tussen de groei van de toegevoegde waarde en de verandering van het aandeel van sectoren in de totale werkgelegenheid. Onder andere de sectoren Verzorging en welzijn, Gezondheidszorg en Uitzendbureaus combineren een beperkte groei in de toegevoegde waarde met een sterke groei in het werkgelegenheidsaandeel. Het gaat hier om arbeidsintensieve sectoren waar werkzaamheden door mensen niet eenvoudig kunnen worden overgenomen door machines.
Afwijkingen van dit negatieve verband betreffen de sectoren IT en Openbaar bestuur. De IT-sector combineert een hoge arbeidsproductiviteitsgroei met een groeiend aandeel in de totale werkgelegenheid, juist vanwege de hoge vraag naar automatisering en digitalisering. Het Openbaar bestuur wijkt af, omdat het een relatief bescheiden groei in toegevoegde waarde combineert met een dalend aandeel in de werkgelegenheid.
Om de gemiddelde arbeidsproductiviteit te laten stijgen, is het belangrijk dat er meer sectoren het voorbeeld van de IT en het Openbaar bestuur volgen, zodat we met minder werkgelegenheid meer toegevoegde waarde genereren.
Auteurs
Categorieën