Sinds twee jaar brengt ESB elke juli en december een dubbeldik nummer uit. Door het samenvoegen van twee nummers ontstaat er voor de redactie adempauze in een vol tijdschema, en voor de lezer de mogelijkheid er eens extra goed voor te gaan zitten in de vakantieperiode.
Ditmaal (inhoudsopgave hier) kun je tussen het optuigen van de kerstboom en het afsteken van vuurwerk door ontspanning vinden in het jaarlijkse kerstverhaal, een ludieke kerstpuzzel, een interview met Freakonomist Steven Levitt en de nieuwste lijst van topeconomen (met een terugblik op ruim dertig jaar topeconomenlijstjes).
Dubbel zo dik is ook dubbel zo informatief. Nog meer dan de reguliere edities van ESB geeft het kerstnummer antwoord op belangrijke vragen die Nederlandse economen en beleidsmakers sinds kort of al jaren bezighouden, op uiteenlopende beleidsterreinen. Hieronder alvast enkele van de behandelde vragen, gesorteerd naar beleidsterrein – om serieus aan te puzzelen voordat je het nummer openslaat.
Pensioenen
Terwijl menigeen zich verbaast over de complexiteit van pensioenvraagstukken blijven economen oog houden voor de basale vragen. Bouwen huishoudens wel genoeg pensioen op? Waarom is het goed dat we geen vrijheid hebben om voor een pensioenregeling te kiezen? Houden ontwikkelingen in de pensioenregelgeving voldoende rekening met solidariteit en de economische voordelen van verplichtstelling? En: welke boeken moet je lezen om de pensioenontwikkelingen goed te kunnen duiden? Zie voor de antwoorden de artikelen van Marike Knoef, Kees Goudswaard, Koen Caminada en Jim Been (hier), van Roel Beetsma en Damiaan Chen (hier), en van David Hollanders (hier).
Bankwezen
Er is veel te doen over de houdbaarheid van het financiële systeem en de noodzaak van strengere kapitaalseisen voor banken, maar een denkkader dat politici, bankiers en wetenschappers op één lijn brengt ontbrak vooralsnog. Op basis van een goed begrip van kapitaal en balansen is de vraag welke misvattingen er bestaan over de aard, de kosten en het nut van kapitaal bij banken. Beschikt het bancair systeem wel over voldoende risicodragend vermogen; en wat kan de overheid doen om dit te verhogen? Ook een andere rol van banken wordt in het ESB kerstnummer bevraagd: hebben banken niet te veel geldscheppend vermogen; zouden ze meer liquiditeit aan moeten houden voor het dekken van girale tegoeden die bij hun uitstaan? Zie voor de antwoorden de artikelen van Arnoud Boot en Sweder van Wijnbergen (hier), en van Wim Boonstra (hier).
Woningmarkt
Veel consumenten kampen met een betalingsachterstand op hun hypotheek en de marktwaarde van de woning is bij veel jonge huishoudens lager dan de hypotheek die erop rust. Schulden moeten worden afgebouwd. Welke inefficiënties en externe effecten rechtvaardigen overheidsingrijpen bij de afbouw van (hypotheek)schuld van consumenten? Welke maatregelen hebben andere landen genomen om de herstructurering van schuld te bevorderen; en wat moet de Nederlandse overheid hieraan doen indien economisch herstel uitblijft? En met betrekking tot hypotheekschulden: richten hervormingen zich niet teveel op terugdringing ervan en te weinig op mogelijkheden tot verzekering tegen de gevolgen van prijsschommelingen? En welke gedragseconomische factoren liggen ten grondslag aan de beperkte behoefte aan verzekering via bijvoorbeeld de Nationale Hypotheek Garantie? Zie voor de antwoorden de artikelen van Michiel Bijlsma en Nancy van Beers (hier), en van Ruben Cox (hier).
Gezondheidszorg
Nieuwe zorgtechnieken redden levens maar zijn duur. Moeten de zorgkosten in gewonnen levensjaren worden meegenomen in economische evaluaties van nieuwe medische technologie? Hoe groot zijn deze kosten en wat welke invloed hebben ze op de welvaartseffecten van toepassing van nieuwe technologie? En wat betekent dit voor de relevantie van de richtlijnen voor het uitvoeren van economische evaluaties van nieuwe medische technologie; moeten de richtlijnen worden aangepast? Zie voor de antwoorden het artikel van Marieke Krol, Werner Brouwer en Pieter van Baal (hier).
Openbare financiën
In de canonserie van ESB is het de beurt aan openbare financiën. Onder welke voorwaarden is belastingheffing efficiënt? Wat is de juiste mate van progressiviteit van de inkomstenbelasting? Moet werk worden gesubsidieerd en kapitaalinkomen worden belast? Wat kosten publieke goederen? En welke kennis hebben we nog meer opgebouwd in vele jaren van economisch onderzoek op het gebied van public finance? Zie voor de antwoorden het artikel van Bas Jacobs, Ruud de Mooij en Rick van der Ploeg (hier).
Vertrouwde ESB vragen zijn er ook: welk onderzoek is net af en waar zijn Nederlandse economen mee bezig? Hoe staat het met onze economie; wat vertelt beeld en statistiek ons hierover? En wat geven de vaste columnisten (ditmaal: Bernard van Praag en Eric van Damme) ons mee?
Voor het hele nummer, zie hier. Voor abonneren of uitproberen, klik hier. Voor nu of de kerst, veel puzzelplezier!
Auteur
Categorieën