Bij het kiezen van werk of opleiding en het inschatten van de noodzaak voor omscholing is een vooruitzicht op baanzekerheid belangrijk. Het automatiseringsrisico is hierbij, gezien de technologische vooruitgang, een belangrijk aspect. Toch blijkt dat werknemers slecht kunnen inschatten in hoeverre automatisering hun baan bedreigt.
Om het automatiseringsrisico in te schatten, gebruiken we een maatstaf die beroepen classificeert in laag, gemiddeld en hoog automatiseringsrisico. Deze classificering van het automatiseringsrisico leggen we naast de enquêtedata waarbij werknemers zelf het risico op baanverlies door automatisatie moeten inschatten (figuur).
Het blijkt dat er weinig verschillen zijn in hoe werknemers het automatiseringsrisico inschatten, ongeacht de verschillende risiconiveaus volgens de maatstaf (figuur). Ruim vier op de tien mensen in beroepen met een klein of gemiddeld automatiseringsrisico geven aan in dit opzicht geen bedreiging te ervaren. Voor mensen in beroepen met een hoog automatiseringsrisico is dit aandeel met 36 procent amper lager.
Ook als we naar het percentage werkenden kijken dat de kans op baanverlies door automatisering (zeer) hoog inschat, dan zien we opvallend kleine verschillen naar automatiseringskansen van het beroep. Zeven procent van de mensen werkzaam in een beroep met lage automatiseringsrisico’s ervaart een (zeer) grote dreiging van automatisering. Dit percentage is, met zes procent, vrijwel gelijk in beroepen die een gemiddeld automatiseringsrisico hebben. Hoewel significant hoger, ervaart slechts elf procent van de mensen die in een beroep met een hoog automatiseringsrisico een (zeer) grote bedreiging van automatisering voor baanbehoud.
Deze resultaten suggereren dat veel mensen de kansen op baanverlies door automatisering onderschatten. Voorbeelden van beroepen die geclassificeerd zijn als banen met een hoog automatiseringsrisico – maar waarbij de werknemers een dergelijke dreiging niet ervaren – zijn winkelverkoopassistenten, kantoorbedienden in het algemeen, en accountants.
Zolang werknemers geen noodzaak zien tot om- of bijscholing, is het niet te verwachten dat zij zich zullen voorbereiden op de komende veranderingen in de arbeidsmarkt. Het is daarom belangrijk ervoor te zorgen dat werknemers beter op de hoogte zijn van de automatiseringsrisico’s van hun beroep.
1 reactie
Voorspellen vinden vel mensen moeilijk, vooral als het om de toekomst gaat.
Verder kunnen veel mensen zich eigenlijk niet goed voorstellen dat situaties wezenlijk veranderen, is mijn ervaring. Dat zag je ook bij Corona: Mondkapjes en lockdowns waren -letterlijk- onvoorstelbaar.