RE
1 OCTOBER 1980
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
EconomischpwStatistische
Berichten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJN VAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
15E JAARGANG
WOENSDAG 1 OCTOBER. 1930
No. 770
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Prof. Mr. Dr.
G.
M. Verrijn Stuart.
ECONOMISCII-STATIST1SCiIE BERICHTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom.; J. van ilasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. N. J.
Polak; Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Rengers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Jan SchiUhuis;
Mr. Q. J. Terpstra;
Prof.
Mr. F. da Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr.
G.
M. Verrijn Stuart.
Redacteur-Secretaris: II. 21. H. A. van der Valk.
Secretariaat: Pieter de Iloochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 35000. Postrekening 8408.
Abonnainetsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f 20,—. Buitenland en ilotoniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden ‘en donateurs van het
instituut ontvangen het weekblad gratis.
J)c verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs koèteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet anders wordt beslist.
Aangetçckcndc stukken: Bijkantoor Rui geplaat weg.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnemnten en adver
–
tenties: Nijgh d van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchè qua- en giro-
rekening No. 6729.
30 SEPTEMBER 1930.
in den toestand van cle geidmarkt kwam geen ver-
anderitig. Aa]Lvatlkelïjk liepen de koersen iets terug,
vooral in het midden der week, maar later deed de
nadering vaji de maandswisseling de vraag naar geld
toenemen en kon de kleine daling weder worden in-
gehaald. Particulier disconto liep terug van 2 pOt.
tot
1/io
pOt, met mogelijkheid van plaatsing voor
bijzonder mooi papier â lYs pOt.; maar gisteren werd
weder voor 2 pOt. afgedaan, ook al omdat drie-
maan clssehatk i stpromessen ondershands eveneens voor
2 pOt.’ werden aangeboden. Cailgeld daalde van 1%
püt. tot 72 p(Jt. de werd gisteren weder voor
1’/4
pOt.
verhandeld .J)c prolongatierente noteerde meestal
2 pOt.
Op de balans van De Nederlandsche Bank vertoont de post binenlandsche wissels een vermeerdering van
f
400M00. Dc beleeningen blijken met
f
7,9 millioen
te zijn gestegen. liet tegoed van het Rijk, dat de vo-
rige weekstaat had aan te wijzen, heeft wederom voor
een debetsaldo van de schatkist plaats gemaakt. Het
renteloos voorschot aan het Rijk is tot het volle be-
drag van
f
15 millioen opgenomen.
De goudvoorraad onderging geen wijziging van be-teekenis. De zilvervoorraad daalde met
f
500.000. De
buitenlandsche uitzettingen van de Bank zijn gedu-
rende cle afgeloopen week weer vrij belangrijk toege-
nomen: de post papier op het buitenland klom met
f
3 millioen, terwijl de diverse rekeningen op de ac-
tiefzijde der balans een stijging van
f
4,8 millioen te
aanschouwen gaven.
De biljettencirculatie vermeerderde met
f
30,9 mii-
lioen. De rekening-courant-saldi van anderen bleven
zoo goed als onveranderd. Het beschikbaar etaa1-
saldo verminderde met
f
12,7 millioen. Het dekkings-
percentage bedraagt 4872.
* *
*
De w’isselmarkt is gedurende de achter ons liggen-
‘de week nog niet tot rust gekomen. De hoofdkoersen
waren nog steeds flauw. Waarom alleen de Gulden
het uitverkoren devies bleef, is nog niet geheel duide-
]ijk. De Duitschers, die voor eenigen tijd ook sterk
op de Zwitsersche markt opereerden, schijnen aan
den Zwitserschen }rank niet meer die waarde toe te
kennen als voor eenigen tijd. Met de Marken blij’ en
echter ook Ponden en Dollars nog steeds aangeboden.
ou men misschien de oplossing daarin moeten zoe-
ken, dat hier te lande al sinds eenigen tijd voor geen
noemenswaardige bedragen buiteniandsche leeningen
zijn ondergebracht, zoodat wij op het oogenblik de ge-
volgen ondervinden van het feit, dat ons geld niet in
voldoende mate naar het buitenland afvloeit?
• Poncien, die op 12.04% openden, stegen tot 12.05%
om op i2.04/io te sluiten. Dollars 2.4795-2.4806-
2.4787. Marken 58.98-59.06-59.01. Fransche Francs
9.73%-9.74%–972%. Belga’s 34,5772-34,56. Ook
(Ie overige dev.iezen alle lager. Peseta’s na 27.10-
26.45. Indische Guldens zijn weder op 100 aan de
markt.Yen beter 1.23. Rupees 897s. Milreis 25Y8. Met
de vastheid van den Argentijnschen Peso is het we-
der gedaan; van 89’% daaidede koers tot ongeveer 88.
Canada 2.48%.
Termijnen bleven vast. Eén- en driemaands Poncien
sloten
01)
7
/—% en agio; Dollars op deze
termijnen 10-11 en 21-22 punten report. Marken
noteerden 6%’—S% en 19-17 e- déport.
LONDEN, 29 SEPTEMBER 1930.
De periode van buitengewone geldruimte deed zich ook gedurende de geheele vorige week gelden en ver-
schillende teekenen wijzen erop, dat deze nog gerui-
men tijd kan aanhouden. Wei was er heden eenige
meerdere vraag voor de laatste dagen van het kwar-
taal, maar algemeen wordt verwacht, dat ook de
kwartaalswisseiing door geidruimte zal worden geken-
merkt.
Zelfs voor langere termijnen over het einde van
het jaar werden eenige posten
a
2 tot 214 pOt. af-
gesloten –
Disconto blijft onder den druk van overvloedig
geld zwak gestemd. De noteering is nu 2fa2-2’Jio pOt. zonder veel zaken. Wel werd nog eene zwakke poging
gédaan om de noteering voor Januari-wissels hooger
te houden, maar zonder merkbaar succes.
De wisselkoersen waren aan vrij groote schomme-
lingen onderhevig als gevolg van de verrassende
resultaten der Duitsche verkiezingen, welke ook aan-
leiding gaven tot ruime omzetten aan de effecten
beurzen tot verlaagde koersen.
864
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1
October 1930
BESCHERMING IN JAPAN.
Blijkens een overzicht van den wereidhandel over
cle jaren 1926—’28, uitgegeven door den Volkenbond
(Series Economie and Financial 1929 II 51 1) namen
Nederland en Japan in laatstgenoemd jaar met bijna
gelijke cijfers, resp. de achtste en de negende plaats
in. Een ontleding van die cijfers geeft het volgende
beeld (in millioenen gouddollars)
Invoeren
Nederland
Japan
1926
979
1086
1927
1022
995
1928
1079
990
Uitvoeren
1926
701
929
1927
762
906 1928
799
886
Totalen
1926
1680
2015
1927
1784
1901
1928
1878
1876
In de besproken jaren is het aandeel van Neder-
land aan den :internationalen goederenhandel van 2.11
pOt. tot 2.81 pOt. opgeklommen, maar dat van Japan
van 3.26 püt. tot 2.81 pOt. gedaald.
Neemt men het jaar 1927 als basis, dan bedroeg
de bevolking van de beide landen bij den aanvang van
(lat jaar resp. 7.6 en 63 millioe.n. Met een ongeveer 8
maal grootere bevolking slaagt Japan er derhalve niet
iii een voornamer plaats in den buitenlandschen handel
in te nemen dan wij, en dit feit treft te meer, omdat
Japan zich volkomen bewust is, dat het wegens de on-
voldoende vruehtbaarhdid van zijn bodem een vermeer-
dering van zijn middelen van bestaan buiten de gren-
zen heeft te zoeken. Evenals andere van nature arme
landen is Japan aangewezen op scheepvaart, visch-
vangst, kolonisatie, emigratie en export-industrie.
Het doel om langs dezen weg vooruit te komen,
heeft men echter veel te haa’stig en veel te eenzijdig zoeken te bevorderen. Zelf buitenlands veel verdie-
nen, maar het buitenland geen kans geven, is sedert
cle restauratie het- wachtwoord geweest van Japan’s
economische politiek. Bescherming in allerlei vorm
is hieruit voortgevloeid, bescherming van regeerings-
wege op allerlei terrein, bescherming die zi.chzelve
somtijds tegenwerkt, gelijk onvermijdelijk het geval
moet zijn, wanneer men bijv. èn de binnenlandsche in-
dustrie door hooge rechten, èn de scheepvaart door
subsidies zoekt te – stimuleeren. –
Dat een dergelijke fundamenteel onjuiste politiek
geen goede resultaten kon afwerpen, was te voorzien,
met hoeveel toewijding en bekwaamheid Japan zich
ook op de bescherming heeft geconcentreerd, en met
hoeveel talent men ook de donanetarieven heeft uit-gewerkt. Tengevolge van al de goed bedoelde, maar
verkeerd werkende bescherming is het economisch
leven van Japan een kasplantje gebleven, dat aldoor om verdere bescherming blijft vragen, en dat in zijn
geheel- de volkskracht niet schraagt, maar ondermijnt.
1-Jet toch zoo eenvoudige economische inzicht, dat
handel eek ruil is van goederen, en dat men daarom
niet kai uitvoeren, tenzij men daartegenover ook in-
voert, schijnt niet voldoende te worden begrepen, even–
min als de waarheid, dat het protectionistisch ideaal
van invoer van grondstoffen en uitvoer van fabrikaten
niet voor verwezenlijking vatbaar is, wanneer de ge-
heele wereld met datzelfde bijltje gaat hakken.
De trieste cijfers hieiboven gegeven leveren het be-
wijs, hoe slecht Japan bij zijn politiek van bescherming
â outrance is gevaren.. Terwijl Nederland in de jaren
1926-28 van de goede wereldconju.nctuur gebruik
heeft kunnen maken om zijn handelsomzetten te ont-
wikkelen, en terwijl het onder zijn fiscale douanepoli-
tiek den uitvoer even goed als den invoer-met 100 mil-
lioen dollars heeft weten te vermeerderen, is Japan
er wel in geslaagd zijn invoer met ongeveer datzelfde
bedrag te. verminderen, evenwel slechts ten koste van
een gelijktijdige vermindering van
zijn
uitvoer, zij het
dan ook met niet meer dan 43 millioen. Bij deze cij-
INHOUD.
BIz.
BESCHERMING
IN JAPAN
door
E. D. van Walree …. 864
De uitbreiding van het grootboek der ‘s-Gravenhaag-
sche Genieenteschuld door
M. Joëls Jr. ……….
856
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING:
Het prijsverloop in Frankrijk door
Prof. B. Nogaro
868
AANTEEKENINCEN:
De strijd om de contrOle over het Europeesche
grondcrediet …………………………..
869
De geldmarkt in September ………………..
869
Het prijsverloop van groothandelsartikelen gedu- rende het derde kwartaal van
1930 1 ……….870
Indexcijfers van groot- en kleinhandeisprijzen in
Nederlandsch-Indië
………………………
875
INGEZONDEN SPUKIdEN:
–
De oorzaak der werkloosheid door G. Morreau
met
naschrift van
Prof. Mr. Dr.
G.
M.
Verrijn Stuart 877
MAANDCIJFERS:
Couj unctuurgegevens betreffende Duitschiand ….
878
Postchèque en (.lirodienst……. .. …
.. ..
……
879
STATIS’IEKEN EN OVERZICHTEN
….. ………..
879-886
Geidkoergen.Bankstaten.
Verkeerswezen.
1
.
Wisselkoersen.
Goederenhandel.
fers moet niet worden vergeten, dat Japan in de be-
sproken jaren een 10 â 20 pOt. gedëprecieerde valuta
heeft gehad, welk feit wel is waar den invoer moest
belemmeren maar tevens den uitoer had moeten be-
vorderen. En nu – de omslag van de conjunctuur
is gekomen, ‘zijn de gevolgen nog veel ernitiger, want
terwijl de buitenlandsche handel van Nederland in de eerstehelft van 1930 tegenover hetzelfde tijdpeik van
1929 met 5.6 pOt. in waarde is verminderd (3.6 pOt.
hij den invoer en 8.4 pOt. hij -den ui.tvoei-), bedraagt
de achteruitgang in Japan-36.9 pOt.
(31.7
pOt. bij den
invoer, en 35.7 pOt. hij den uitvoer), waarbij intus-
schen met een circa 8
–
pOt. hoogere waarde van den
Yen valt rekening te houden.
Vergelijkt men de opbrengst dr douanerechten in
cle beide landen, dan ziet men, dat Japan van een in.-
voer, welke in de-jaren 1926–’28 ongevêer even groot
was als die van Nederland, gemiddeld per jaar 145
millioen Yen rechten heeft geïnd, tegen Nederland,
inclusief het statistiekrecht, circa 65 millioen gulden.
In procenten uitgéclrukt, bedraagt de opbrengst derin-
voerrechteii
in
Japan S â 9 pOt. van het totale staats-inkmen, in Nederland 9 – 10 pOt. maar terw’ijl zulks
voor Japan nog geen 3 gulden per inwoner uitmaakt,
is dit voor Nederland ruim 8 gulden. Ook wanneer
men cle geriiigere draagkracht van de Japansche be-
volking in aanmerking neemt, dan is het toch merk:-
waardig, dat onder een matig fiscaal tarief als het
onze per inwoner
bijkans
3 maal meer aan.inkomende
rechten wordt opgebracht dan onder het hooge be-
sbherrnende tarief van Japan. Dit feit geeft een aan-
wijzing, hoe effectief het Japansche tririef is, maar
ook hoezeer de belangen van zijn handel en scheep-
vaart worden geschaad door een bescherming, -welke
v56r alles het industrieel belang zoeict te dienen.
Het Japansche douanetarief van 1926 telt 647 ar-
tikelen, en is met veel zorg samengesteld; de rechten
zijn gedeeltelijk specifielc, gedeeltelijk in procenten
aangegeven; de hoogte is uiteenloopend, maar meeren-
deels zeer aanzienlijk (20, 30, 50 pot.); en dikwijls
prohibitief. Op luxe voorwerpen, waartoe de meeste
Europeesche consumptie-artikelen worden gerekend,
bedlraa&t het recht 100 pOt.
Ruwe katoen en wol zijn vrij van inkomende rech-
ten; garens, machines en granen daarentegen niet. In-
geval van misoogst kan het ipvoerrecht op rijst ver-
minderd worden; is de oogst te overvloedig, dan wordt
cle invoer van rijst somtijds verboden. UitvoerrechteiL
worden niet geheven.
Gesplitst naar de verschillende groepen van de
douanestatistiek, :bedrôeg Japan’s handel in 1929 in
ni 1 llioenen Yen:
—
–
Invoer Uitvoer
1
planten en dieren
1
4
11 granen, zaden, meel . …
219
43
1 October 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
865
invoer
Uitvoer
III
levensmiddelen, dranken
83
116
IV
huiden en leerwaren
32
8
V
oliën en vetten
111
27
VI
chemicaliën …………
162
35
VII
veristoffen
…………
21
5
VIII
katoen, wol, garens, zijde
735 835
IX
weefsels……………..
35
609
X
kleedingartikelen
3
103
XI
papier
……………..
31
33
XII
delfstoffen
…………
68
35
XIII
aardewerk en glas
10
50
XIV
ertsen en metalen
247
20
XV
metaalwaren
23
25
XVI
machines en instrumenten
186
39
XVII
diversen
…………..
248
114
Totaal
……..
2.213 2.103
De voornaamste in voerarti kelen zijn:
ruwe
katoen
………….
573
millioen
Yen
ijzer en ijzerwaren
160
meststoffen …………..
136
machinerieën …………
121
ruwe
wol
…………..
-. 102
minerale
olie…………
93
hout…………………
89
erwten en boonen ……..
.79
tarwe
………………
71
tezamen 1424 millioen Yen of 64 pOt. van den gehe-
ICn invoer.
De voornaamste uitvoerartikelen zij
Ii
ruwe zijde …………..
781
niillioen Yen
katoenen weefsels……..
413
zijden weefsels ……….
150
aardewerk …………..
37
katoenen garens
27
I;czari’ien 1408 millioen Yen of 67 pOt. v’an den gehee-
len uitvoer.
Een verdeeling van tien invoer in grondstoffen,
haiffabri kateu en fabrikaten is moeilijk nauwkeurig
aan te geven. Van regeeringswege is onlangs echte
gezegd, dat Japan jaarlijks nog voor 600 millioen Yen
vreemde febr ikaten betrekt, welke men moest trach-l.en zooveel mogelijk in het lanci zelf te fabriceeren.
Bij dcii u:i tvoer :is cie schaarschte aan voortbreug-
selen van eigen bodem opvallend. Zondert men zijde
en zijden weefsels uit, clan is aardewerk met 37 mii-lioen het voornaamste export-artikel van dezen aard. lancibouwproducten heeft Japan niet te missen; inte-
gendeel, bij de snelle vermeerdering van cie bevolking
niet circa 000.000 per jaar is een stijgende invoer van
vond ingsmi ciclelen, rijst, tarwe, booneu, oliezaden etc.
te voorzien. Behalve alweer de zijde moeten cle meeste
industrieën op .1 tigevoerde grondstoffen drijven. Bij
katoen en hij wol is dit bijna geheel het geval, want
cle voor katoenbouw geschikte gronden ontbreken, en
met de schapenteelt heeft men nog weinig succes ge-
had. iJzerertsen worden :in onvoldoende mate aange-
troffen, zoodat de ijzer- en staainijverheid de ertsen
van tien Yangtze en uit Manchoori:je moet betrekken.
De petroleumwi nnihg is onbeteekeriend; steenkolen
word e ri moer i n – dan u i tgevoerd.
Betrekkelijk gering als de cijfers van Japan’s bui-
tenlandschen handel zijn, moet voorts in aanmerking
worden genomen, dat daaronder nog een ‘rij belang-
rijk veredei i ig’sverkeer schuilt, dat voornime1ijk voor
Ol:i.i na werkt, maar waarvan het voortbestaan pnzeker
is, nu Clii ria tari.efvrijheid heeft gekrégen. Ook waii-
neer men als zoodanig de katoennijverheid buiten
bescliouwing wil laten, zoo leveren dernaal-nijverheid
en de su:iker-raffinaderij hiervan voorbeelden. Te-
genover een invoer van tarwe A 71 millioen staat een
in Ivoer van tarwemeel van 23 millioen; tegenover een
i ivoer van Java-suiker van 31. millioen een uitvoer
van geraffineerd van 30 millioen. In beide gevallen
wordt liet bedrijf echter begunstigd door een te hooge
restitutie van .inkomend recht.
Waar ruwe katoen vrij binnenkömt, kan dit laatste
bij den uitvoer van fabrikaten van katoen niet het
geval zijn. De ontwilckeli.ng van de Japansche katoen-
nijverheid moet dan ook niet als kunstmatig worden
beschouwd. Zij is vooral te dankn aan de vaardig-
heid en geschilctheid van de arbeiders, en aan de be-
kwame leiding, goede organisatie en moderne inrich-
ting, welke zich gunstig onderscheiden van de toestan-
tien in de meeste andere takken van industrie. Onge-
twijfeld hebben ook de lage bonen der landelijke ar-
beiders en arbeïdsters, en de lange wericuren tot de
opkomst der katoennijverheid ‘bijgedragen, maar zij is
deze periode voorbij, en tegenwoordig een industrie,
welke op solieclen grondslag berust. Zij is een van de
weinige takken van bedrijf, welke op zichzelf durft
te vertrouwen, en niet aanhoudend om regeerinshulp
en bescherming roept.
De overige J’apansche
nijverheid
zoude goed doen.
liet voorbeeld van de katoenindustrie ter harte te ne-
men. Immers zoodra zich in eenige branche een ongun-
stige conjunctuur openbaart, ziet nieri in den regel, dat belanghebbenden niet hun moeilijkheden bij de
overheid aankloppen, en hun verliezen op de schatkist
zoeken af te wentelen. Doorgaans slaagt men er wel in
parlementaire vertegenwoordigers der betrokken
streek voor het gevhl te interesseeren, en daar sedert
een tiental jaren het parlementarisme zich tot een zui-
ver partijstelsel heeft ontwikkeld, gelukt het maar al
te dikwijls het bizonder belang aan het algemeen be-
lang te doen voorgaan.
Intusschen geldt dit niet alleefl voor de industrie, maar evenzeer voor den landbouw, de scheepvaart,
den mijni)ouw en liet bankwezen. Ook wanneer de
oorzaak van den ongunstigen toestand is gelegen in
onoordeelkundig beheer of mislukte speculatie, wordt
uit politieke overwegingen somtijds nog steun ver-
leend. Ti:jciens de bankcrisis van 1.927 heeft de Bank
van Japan ouder regderingsgarantie circa 500 mil-
hoen Yen bevroren credieten van particuliere banken
overgenomen, cii naar ‘het schijnt vordert de afwikke-
liTng daarvan slechts langzaam.
Een teekenend voorbeeld voor de huidige situati.e
vormt de geschiedenis van de Japansche kopervin-
.uing. Wegens de schaarschte aan ijzer is koper van oudsher een veelvuldig in Japan gebruikt metaal. In
de voorgaande eeuwen was koper een van de voor-
naamste artikelen van uitvoer. Tengevolge van de
hooge’ beschermende rechten zij ii de koperinijnen ech-
ter niet met den tijd meegegaan, waardoor zij zelfs in het eigen land telkens weer concurrentie ondervinden van Amerilcaansch koper, en dan telkens weer tarief-
verhooging verlangen. De invoer van koper overtreft
daarom doorgâaiis den uitvoer.
Met tal van andere artikelen is het nvenzoo gesteld.
Als u.:i tvloeisel van de genoten bescherming hebben
producenten gemeend zich niet meer ‘behoeven :iri te
spannen, zijn cle installaties verouderd, en7 is de kwa-
liteit van het product slecht gebleven of achteruitge-
gaan. Gevoegd bij de neiging om onvolcioendetf te
sch:ri,jven en veel te hooge dividenden uit te ‘keereu,
zijn tal van Japansche ondernemingen in een precai-
ren toestand geraakt, welke ze allërrninst voorbereid
maaict om een periode van malajse te doorstaan.
De economische wereicicri.sis, welke sedert verleden
jaar is ingetreden, heeft Japan dan ook zwaar getrof-
feit. Om met tien landbouw te beguhnen, heeft de af-
genomen vraag naar ruwe zijde in Amerika een prijs-
verlaging veroorzaakt tot een niveau, dat voor de
1.800.000 gezinnen, welke hij de cultuu.r zijn betrok-
ken, een zeer onvoldoeiide belooning Lsat. Gëdreven
door dcci wensch tien prijs van het artikel, dat naar wij
zagen de voornaamste plaats op de betalingsbalans in-
neet, op te houden, is met regeeringshulp een valo-
y sati epogi.ng ondernomen door een’ groo t kwantum
uit de markt te houden, een poging, welke intussehen
tot mislukking schijnt gedoemd.
Ondanks hooge subsidies gaat het de scheepvaart
bizonder slecht, gelijk trouwens geen wonder is, van-
neer men nagaat dat een aanmerkelijk deel der vloot
uit verouderde schepen bestaat, en dat daarôp nog
veel te zware schulden rusten. Zoowel de icheepvaart als. de scheepsbouw vragen natuurlijk vorderen steun
886
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1 October 1930
-uiI de staatskas, de latste in dén vôrdi van regee
riEgiopdrachten.
In de industrie is onderlinge aansluiting in tal van
branches aan de orde, waarbij er in de meeste geval-
len niet naar *ordt gestreefd om door rationalisee-
ring uieter product tot lageren prijs te leveren, maar
veeleer om door productiebeperking de prijzen hoog
te houden. Als uitvloeisel daarvan is de werkloosheid
tot ongeveer 350.000 gestegen, welk feit te ernstiger
is, omdat nog geen voorziening van staatswege bestaat.
Vele fabrieksarbeiders keeren naar de provincie terug,
waaf de boeren het door de lage prijzen van
rijst
en
van zijde toch reeds arm hebben. Aan den anddren
-kant wordt door de industrie ook ditmaal weder niet
vergeefs om hulp aangeklopt bij Vadertje Staat. Te
-beginnen met de spoorwegen zijn alle regeeringsde-
partementen er op uit alleen goederen van Japansch
iaaksel aan te schaffen, ook wanneer die slechter of
duurder zijn dan het bu:itenlandsch fabrikaat. Tevens
wordt onder het puhlie
.
k officieele propagnda ge-
maakt om dezelfde gedragslijn, te volgen, ofschoon het nauwelijks :is te verwachten, dat dit veel zal uitwerken.
* *
*
Alles tezamen genomen, toont het economisch leven
van Japan door de overdreven -bescherming alles be-
halve een beeld van innerlijke kracht. Er heerscht
‘eel mismoedigheici en twijfel. Zulks is te onaangena-
mer voor de tegenwoordige regeering (Hamaguch.i),
omdat deze zich sedert haar optreden ernstig heeft
bezig gehouden met een verbetering van de staatsf i-
nanciën, welke door de verkwistende methoden van de
vorige regeering waren geschokt. Na den gouden stan-
daard te hebben hersteld, tracht zij thans cle staatsuit-
gaven te besnoeien, en het sluiten van nieuwe leenin-
gen te voorkomen. Onder de omstandigheden is dit
-een roeien tegen den stroom, want onder leiding vén
de oppositie dagen van alle zijden liefhebbers van re-
geeringssteuu op, welke niet kunnen worden bevredigd
zonder het regeeringsprogram :in gevaar te brengen.
in het bizonder zijn de oogen hegeerig gericht op een
-fonds, waarin de 2000 millioen Yen van de postspaar-
bank zijn gestort, en dat voornamelijk wordt gebezigd
voor nationale doeleinden, waarbij.het in confesso is,
dat verschillende vorderinge.0 onvoldoende zijn gedekt.
Intuschen heeft de geschetste miserabele toestand
dit goede, dat voor het eerst eenige aandacht wordt
geschonken aan de stemmen van de weinige vrijhande-
laren, welke voornamelijk in Osaka zetelen. In dit
centrum van de katoennijverheid en an andere ex-
port-industrieën begint men to begrijpen, dat op den duur alleen heil is te verwachten van lage prijzen en
internationaal ruilverkeer. Haar woordvoerder, de
heer Muto heeft zich reeds met goed gevolg verzet
tegen een voorgenomen tariefverhoëging voor ijzer en
•zwavelzore ammonium. Meer algemeen wordt beseft,
dat de- zware bescherming alleen voordeelig is ge-
‘eest voor een gering aantal kapitaaikrachtige con-
cerns, maar dat zij de industrie i.n haar geheel niet
heeft bevorderd, en dat de massa het gelag betaalt.
– Laatstelijk schijnt ook de in het nauw gedreven be-
kwame en invloedrijke Minister van Financiën Inouye
zijn bekomst te hebben – gekregen van de onvermoeide
aanvallen op de schatkist, en zon heeft men onlangs
in Genève het verrassende verschijnsel kunnen waar-
nemen, dat Japan in de
–
bres is gesprongen vpor ver-
laging van de internationale tolmureu, behalve clan
voor zooveel het de sleutelindustrieën betreft, welke
voor ‘s lands veiligheid niet kunnen worden ontbeerd.
Het is te hopen, dat de slechte ondervinding, welke
Japan met het beschermende slsel heeft opgedaan,
in ruimen krihg de aandacht zal trekken. Met zijn
arheidzame bevolking en bekwame voorgangers, en
met zijn overvloed van goedkoope watericracht, kan het
land er slechts bij winnen, wanfleer het door een dras-
tische verlaging van zijn douanetarief en verminde-
-ring ifan directe en indirecte subsidies zijn onderne-
mers tot verhoogde krachtsinspanning noodzaakt.
–
–
E. D. VAN WALREE.
DE UITBREIDING VAN HET GROOTBOEK DER
‘SGRAVENHAAGSCHE GEMEENTESCHULD.
Blijkens een mededeling van Burgemeester en
Wethouders in de Raadsvergadering van 2 September
I.I. hebben Gedeputeerde Staten. van Zuid-Holland
hun goediceuring gehecht aan het raadsbesluit van
30 Juni 1.1. tot uitbreiding van het Grootboek der-
Haagsche Gemeenteschuld. Eventueele administra-
tieve bezwaren an gemeenteljken aard, waaromtrent
wel eens twijfel werd geuit, bleken bij evengenoemd
bestuurscollege niet aanwezig te zijn. Vermoedelijk
zal nu spoedig de gelegenheid – tot inschrijving wor-
den geopend. In dit verband lijkt het dienstig deze
nieuwe figuur van geidbelegging bij de gemeente
‘s-Gravenhage nader te beschouwen. –
Het bestaandé Grootboek des’ Haagsche Gemeente-
schuld dateert van 1916. De aanleiding tot zijn in-
stelling was de wensch de Haagsche Ge.meentelee-
ningen in nog ruimer kring dan zulks reeds het geval
was plaatsing te doen vinden, waarvan men een
gunstigen invloed op de te bedingen koersen bij emis-
sies verwachtte. Als vour deelen han inschrijving i.n
het Grootboek verbonden werden genoemd: dat cle
Haagsche gemeenteobligaties niet door diefstal, brand
e.d. kunnen verloren gaan, de rente steeds aan de
werkelijk daarop rechthebbenden wordt uitgekeerd en
de grootboek-admi.n:istratie zich belast met de con-
trôle op de uitlôtinig der obligaties, welke handelin-
gen alle kosteloos worden verricht.
De meeste wenscheljke figuur n.l. cle gelijksoortige
aan het Rijksgrootboek kon niet verwezenlijkt wor-
den, omdat het Rijk in de Grootboekwet een aantal
bepalingen in het leven heeft geroepen, die de rechts-
verhouding thsschen het Rijk en de ingeschrevenen
speciaal regelen en waarin bepalingen voorkomen,
die van het gewone burgelijke recht afwijken. Daar-
voor moest een oplossing worden gevonden in dien
un, dat in een gemeenteverorciening bepalingen ver-
den vastgesteld, waaraan ieder, die als eigenaar van
obligaties der gemeente ‘s-Gravenhage in haar Groot-
boek wenscht te worden ingeschreven, zich heeft te
onderwerpen. Deze inschrijvingen dragen het karak-
ter van een. verbintenis, die in het algemeen door de
regelen van het Burgerlijk Recht en in het bijzonder
door cle regelen der gemeentelijke Groothoekveror-
dening wordt bepaald. Het is duidelijk, dat de nieuwe
gemeentelijke instelling vooral aangewezen was voor
de verzekering tegen onrechtmatige vervreeniding of
toeëigening door beheerders van vermogens, die aan
-anderen bijv. minderjarigen toebeliooren en het ka-
±akter dioeg van instituut voor bewaargeving voor bijzondere gevallen. De practijk heeft bewezen dat
slechts eeh matig gebruik van deze instelling is ge-
maakt;
o
p 31 December 1929 bedroeg het totaal in-
geschreven bedrag
f
6.915.000 of 4.28 pOt. van de in
obligaties uitgegeven leeningsschuld. –
:De uitbreiding, die thans aan het Grootboek is ge-
geven, verandert deze instelling ganschelijk van ka
rakter; naast de gelegenheid om gemeentelijke obli-
gaties, deel uitmakende van de gemeentelijke geld-
leeningen, in het G-rootboek in te schrijven wordt
thans de mogelijkheid geopend rechtstreeks kapitalen
-int te schrijven.
Aan deae uitbreiding liggen blijkbaar twee redenen
ten grondslag. De eerste is het voorzien in een be-
hoefte, die volgens Burgemeester en Wethouders be-
staat; er doen – zich herhaaldelijk gevallen voor, dat
particulieren, stichtingen, vereenigingen, fondsen e.d.
-bedragen ter belegging beschikbaar hebben, waarbij
,,de veiligstelling” van het bezit en een rustige be-legg.ing op den voorgrond staan en waarbij tevens
waitrborgen orden gewenscht, dat rente en aflossing
op tijd worden gestort en niet in verkeerde handen
komen.
De tweede en zeker de meest interessante is, dat de
Gemeënte op deze wijze de gelegenheid krijgt, -buiten
het op de gewone wijze sluiten van leeningen om,
over gelden te beschikken, die zij kan gebruiken ter
1 October 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
867
financiering van den kapitaaldienst tegen voordee-.
liger rente en koers dan bij openbare emissie het ge-
val is. Hier wordt een, zij het bescheiden, poging ge-daan om meer efficiënt en op minder onereuse voor-
waarden over leeningsgeld te beschikken. Men moet
inderdaad niet onderschatten de nadeelen voor de ge-
meenten van het telkenjare aflossen en leenen voor
dezelfde objecten. Wel treffend kwam dit op de ver-
gadering van 10 Juli 1929 te Breda van de Vereeni-
ging van Nederlandsche Gemeenten bij monde van
den Arnhemschen Burgemeester, Mr. S. J. R. de
Monchy, tot uiting in de volgende woorden: ,,Het is
te dwaas, dat men elk jaar in nagenoeg alle gemeen-ten tegeljker tijd schulden aflost en nieuwe schulden
aangaat. Men zou bijna zeggen dat de bankiers en
commissionairs in effecten hier de hand in het spel
hadden, want zij zijn de eenige, die daarbij zijde spin-nen.” De heer de Monchy volstond niet met dezen uit-
roep maar deelde tevens mede,, dat hij het financie-
ringstelsel der gemeente Luzern had bestudeerd, waar
men leeningen sloot, die in haar geheel, gewoonlijk
na 30 jaar, worden afgelost. Bij de algemeene be-
schouwingen over de Haagsche Gemeentebegrooting
voor 1930 is uit den Raad eveneens de aandacht op
deze kwestie gevestigd en daarbij op het Engelsche
voorbeeld gewezen, waar in
bijzondere
gevallen lee-
ningen zonder jaarlijksche aflossingen mogen worden
gesloten. Het spreekt vanzelf, dat intern ervoor ge-
waakt wordt, dat er geen kapitaalsvernietiging plaats
vindt en het geleende geld niet zonder meer wordt
opgesoupeerd. Indien’ dit geld in bedrijven wordt
vastgelegd, dan moet met de waardevermindering
van de objecten, waarvoor geleend is, voldoende wor-
den rekening gehouden. Er is echter één bedrijf, dat
zich uitermate leent voor belegging van gelden op
langen en vasten termijn en wel het Gemeentelijk
Grondbedrijf. Het totaalactief van dit bedrijf is vol-
gens de balans op 31 December 1929 ongeveer
f 77
millioen. Hierop is naast de kapitaalrekening der
gemeente ‘s-Gravenhage van ongeveer
f 8
millioen
een schuld van
f 50
millioen aan derden gevestigd.
Van dit bedrag wordt telken jare een deel afgelost,
maar hetzelfde bedrag wordt weder onmiddellijk ge-
leend. De administratieve figuur is nl. dat van de
schuld niet wordt afgelost, wel wordt een deel van
den canon der in erfpacht uitgegeven terreinen ge-reserveerd, opdat na afloop van den 15 jarigen erf-
pachtstermijn een zoodanig kapitaal door reserve en
bijgeschreven rente is gevormd, dat de op de uitge-
geven terreinen rustende schuld kan worden afge-
lost. Het behoeft geen hetoog,,welk een bedrag wegens
disagio en kosten voor het sluiten van geldleeningen
wordt uitgespaard, indien een voor een aantal jaren
vaststaand kapitaal in het grondbedrijf wordt vast-
gelegd.
Het College van Burgemeester en Wethouders heeft
-. en zeer terecht – gemeend, dat voorloopig een
limite van
f 10
millioen aan de inschrijvingen moet
worden gesteld. Het lijkt iutusschen niet uitgesloten,
dat bij aldien deze wijze van geldbelegging ingang
vindt en behoefte aan verhooging van het maximum
bedrag zal ontstaan, daaraan zal worden voldaan.
In het kort zij thans de vastgestelde gang van aken
geschetst. Kapitalen van
f
500 of veelvouden daar-
van kunnen worden ingeschreven. De inschrijvingen
gelden voor 10 jaren, in bijzondere gevallen kunnen
inschrijvingen voor een veelvoud van 10 jaren wor-
den toegestaan. De rente wordt zoowel voor 10 jaren
als voor een veelvoud van 10 jaren gefixeerd; deze
rente mag niet hooger worden gesteld dan de rente,
die wordt afgeworpen door overeenkomstige obliga-
ties der gemeente ‘s-G-ravenhage met inachtneming
van den koers der Amsterdamsche beurs. De rente
wordt door B en W., gehoord de Commissie voor de
Financiën, vastgesteld en gewijzigd. Publicatie zal
daarvan geregeld geschieden. Ingeschrevenen kunnen
zoowel natuurlijke als rechtspersonen zijn. Overdracht
van inschrijving zal slechts kunnen plaats vinden met
goedkeuring van de Gemeente. De mogelijkheid wordt
geopend om in
bijzondere
gevallen een groothoekin-
schrj ving in te wisselen in z.g. Grootboek-obligaties,
teneinde
inschrijvers
in de gelegenheid te stellen hun
inschrijving, zoo noodig, tusschentijds te gelde te ma-
ken. De opzegging moet minstens drie maanden voor
den datum, waarop een
inschrijving
eindigt geschie-
den. De bevoegdheid tot opzegging is een wederzijd-
sche. Wordt niet tijdig opgezegd, dan is de inschrij-
ving automatisch voor 10 jaren verlengd’ tegen de op
den uitersten datum van opzegging geldende rente.
Voorts zij nog opgemerkt, dat aan leden van de
Vereeniging voor den Effectenhandel te Amsterdam,
van de Ver. v. Effectenhandelaren te Rotterdam en
van den Bond voor den Geld- en Effectenhandel in
de Provincie te ‘s-Gravenhage alsmede aan notarissen
voor hun bemiddeling ter zake van inschrijving een
provisie tot ten hoogste
3%
pOt. van het nominaal
bedrag der
inschrijving
wordt toegekend.
De bovenstaande details zijn wel de voornaamste
momenten van de nieuwe figuur, die in een gemeen-teverordening ten nauwste omschrijvende de rechten
en de plichten zoowel van de gemeente ‘s-Gravenhage
als van de toekomstige inschrijvers vervat zijn.
Na deze uiteenzetting moge tenslotte nog de vraag
worden gesteld, of de gemeente ‘s-Gravenhage het
voordeel van inconvertahiliteit eenerzijds voor den
belegger gepaard gaande aan het voordeel van uit-
schakeling van disagio en emissiekosten anderzijds
voor de gemeente niet hadden kunnen verwezenlijken
door den verkoop over de toonbank van 10 jarige
,,notes” tot een bepaald maximum bedrag tot den
panikoers en tegen een rentetype, dat is aangepast
bij den geldenden rentestand van obligaties. Indien
de nieuwe figuur van het Grootboek ,,uitsluitend”
heteekende het scheppen van een andere dan de tot
heden gevolgde wijze van financiering der buitenge-
wone uitgaven, dan zou misschien de . uitgifte van
dergelijke notes in overweging zijn genomen, omdat
inderdaad deze notes een gemakkelijker verhandel-
baar object zijn dan grootboek-inschrjvingen of groot-
boekobligaties. De bedoeling van het Haagsche ge-
meentebestuur is echter tevens geweest het’seheppen
van de gelegenheid om persoonlijke vorderingen
0])
de gemeente ‘s-Gravenhage te vestigen omringd niet
de noodige waarborgen, waarbij ook de realiseering
van het bezit niet al te gemakkelijk wordt gemaakt,
hetgeen in vele gevallen dikwijls wenschelijk is.
Met belangstelling zal de ontwikkeling van dit
nieuwe instituut gevolgd dienen te worden. Niet ont-
kend kan worden., dat de inschrijvingen in het Haag-
sche Grootboek voor menigeen aantrekkelijkheid zul-len bezitten. Deze
zijn
toch een rustig bezit met een
gegarandeerd vast rentetype voor een bepaald aantal
jaren, zoodat de belegger zich niet bedreigd ziet dooi’
conversie van leeningen zooals maar vaak gedurende
de laatste jaren plaats vond en zich dientengevolge niet met een lagere ,rente, dan waarop gerekend is,
moet tevreden stellen.
De belegger dient zich daarbij rekenschap te geven,
dat een dergelijke inschrijving impliceert, dat gedu-
rende den looptijd der inschrijving geen voordeel van
een eventueel hoogeren rentestand kan worden ge-
trokken en zijn inschrijving, indien hij deze dan tu.s-
schentijds ten gelde wil maken, naar verhouding van den hoogeren rentestand in waarde is gedaald.
Mocht deze onderneming inderdaad slagen en hij den belegger populair worden, waartôe het vertrou-
wen in de Haagsche Gemeenteschuid, hetweik zoo-
wel bij emissies als hooge noteering der obligaties ter
beurze steeds tot uitdrukking komt, zal kunnen hij-
dragen, dan is door B. en W. van de Gemeente ‘s-Gra-
venhage weer een deel efficiency tot stand gebracht,
dat kan en mag worden gevoegd bij vele doeltreffende
maatregelen, die in hét decennium ‘1920-1929 zijn
verwezenlijkt.
M. JolLs Ja.
868
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1 Octobe’r 1930
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
HET PRIJSVERLOOP IN FRANKRIJK.
Prof. B. Nogaro te Parijs schrijft ons
Het verloop der prijzen in Frankrijk heeft sedert
den oorlog een bepaald aantal bijzonderheden getoond,
– waarvan het resultaat is geweest, dat de ontwilcke-
ling in belangrijke mate afweeir van die in vele an-
dere landen. Allereerst was langen tijd een eigenaar-
dig feit, dat de
stijging
van de groothandeisprjzen
veel grooter was dan die van de kleinhandeisprijzen.
Anderzijds ondergingen, wat de prijsbeweging van de
groothandelsartikelen betreft, de prijzen van de ge-
importeerde goederen langen tijd een grootere stijging
dan die van de binnenlandsche producten. Deze twee
verschijnselen stonden bovendien met elkaar in ver-
band; de groote
prijsstijging
in de periode na den
oorlog was vooral toe te schrijven aan de daling van
het Fransche ruilmiddel. Deze daling trof, direct de
geïmporteerde producten en de pijs van deze beïn-
vloedde sneller en intensiever den gemicideiden prijs
van de groothandelsartikelen dan dien van de klein-
handelsartikelen.
Sedert twee jarefl is echter de verhouding tusschen
de beide prijscategoriön omgekeerd. Terwijl in Fe-
bruari 1928 het indexcijfer van groothandelsprijzen
nog 100 punten hooger was dan dat der kleinhandels-
prijzen (622 tegen 522), was dit indexcijfer in Mei
.1929 iets lager dan. dat van de kleinhandelsprijzen
(623 tegen 626). Sedert Juli 1930 bevindt het index-
cijfer van de kleinhandeisprijzen zich ongeveer op het
niveau van 600, terwijl dat van de groothandelsprij-
zen tot ongeveer 550 is gedaald.
Aan den
anderen
kant i.s de daling van de groot-
handelsprjzen toe te schrijven aan de geïmporteerde
producten. Terwijl het algemeene indexcijfer van
groothandelsprijzen volgens de Statistique Générale de
la France in Juli 1930 540 bedroeg, was dat van de
geïmporteerde producten 461 en dat van de binnen-
landsche producten 598.
Hieruit kan men dus de gevolgtrekking maken,
dat het
prijsverloop
in
Frankrijk
weerstand biedt aan
de prijsdaling op de wereldmarkt.
Deze gevolgtrekking schijnt nog frappanter, indien
men de verschillende tegenwoordige prijscategoriën
vergelijkt met de overeenkomstige categoriën van en-
kle jaren geleden.
Het indexcijfer va.n kleinhandelsprijzen, dat thans
ongeveer 600 bedraagt, bereikte in 1926 tijdens de
valuta-ciisis een niveau van 630, hetgeen 1.00 punten
hooger ‘is dan het peil, waarop het aan het eind van
1927 was teruggevallen.
Daarentegen is ‘het indexcijfër van de groothan-
delsprjzen, dat op het oogenblik ongeveer 550 be-
draagt, 300 punten lager dn het maximum, dat in
1928 werd bereikt en eveneens lager dan het niveau,
waarop het aan het eind van 1927 was teruggevallen.
Hierbij dient opgemerkt te worden, dat de prijzen van
de geïmporteerde producten zich op een niveau be-
vinden, dat 200 punten lager is dan dat van 1928 en
bijna 400 punten •lagr dan dat van 1926. De prijs-
daling heeft bovendien de industrieele grondstoffen
nog meer getroffen dan de voedingsmiddelen, want,
hoewel het tegenwoordig indexcijfer van de eerste
groep op het oogenblik iets hooger is dan dat van de
tweede (556 tegen 542 in Juli 1930), ‘bedraagt de da-
ling ten opzichte van 1928 119 punten en die van
de voedingsmiddelen slechts 45 punten.
Het resultaat van deze prijsontwikkeling in Frank-
rijk, die gekenmerkt wordt door de omkeering ,van de verhoudingen tusschen de groot- en -kleinhandelsprij-
zen en door het weerstand bieden aan de algemeenë
daling op de wereldmarkt, is dat de goudprijzen in
Frankrijk, die van een aantal andere landen benade-
ren. –
Voor de groothandelsartikelen bedragefi de goud-
prijzen op het oogenblik 111 vergeleken met 129 in
1928 en 126 in 1929; daarentegen zijn zij voor de
•
kleinhandelsartikelen 122 tegen 111 in 1928 en 124
in 1929.
De eerste groep is nog iets lager dan die van de
meeste andere landen. Wat de goudprjzen van de
kleinhandelsartikelen betreft, is het verschil in het
algemeen markanter. Dit verschil .neemt echter zoo-
wel voor de eene als voor dean dere groep af; want
de daling van de goudprijzdn, zoowel voor de groot-
als voor de kleinhandelsartikelen, springt in de mee-
ste andere landen meer in het oog.
‘Dit feit is ‘bovendien toe te
schrijven
aan de gevolg-
trekking, die wij reeds hebben gemaakt betreffende
het weerstand bieden aan de algemeene prijsdaling
op de wereldmarkt, hetgeen men op het oogenblik
itt
Frankrijk waarneemt. Want sedert de Fransche franc
is gestabiliseerd, wordt het verloop van de binnen-
landsche prijzen
noodzakelijk gevolgd door een gelijke
beweging van de goudprjzen.
*. *
*
Het’ is overbodig op de moge1jk gevolgen van
deze ontwikkeling den nadruk te leggen. Frankrijk,
dat zich sedert vérscheidene jaren in een buitenge-
woon gunstige positie op de wereldmarkt heeft ver-
heugd tengevolge van de lage kostprjzen, in goud be-
rekend, ziet langzamerhand dit voordeel verdwijnen
eii de achteruitgang van de Fransche uitvoeren is
zonder twijfel voor een gedeelte aan ‘deze verande-
ring toe te schrijven. Evenwel neemt de passiviteit
van de handelsbalans in den laatsten tijd af en in
vëband hiermede kan de aandacht gevestigd worden
op de merkwaardige ontwikkeling van het afzetge-
bied in de koloniën.
De oorzaken betreffende het weerstand bieden aan
de algenieene prijsdaling, kunnen ongetwijfeld in
vérschillende richtingen worden gezocht. De Banque
de France heeft de uitgifte van bankbiljetten aan-
zienlijk verhoogd, hetgeen tegelijkertijd gepaard is
gegaan met een stijging van den goudvoorraad. De ‘fîduciaire circulaire is van Frs. 60 milliard in 1928
‘gestegen tot boven de Frs. 70 milliard in 1930. Men
moet zich evenwel afvragen, of tengevolge van de
verdwijnidg van de leeningen op korten termijn in
den vorm van schatkistbiljetten de bankbiljetten niet
ôp ,groote schaal worden opgepot. Het is in het ge-
heel niet zeker, dat de werkelijke circulatie is ver-
meerderd. Overigens is de mogelijke verhouding tus-
schen de monetaire circulatie en het
prijsniveau,
vol-
gens schrijver dezes, veel gecompliceerder en moei-
lijker te bepalen dan men gewoonlijk toegeeft,
Maar de regeeringsbemoeiing in verschillenden
vorm heeft een
stijging
van de groothandelsprijen
teweeggebracht. Het vrijgeven van den uitvoer van
agrarische producten heeft zich langzamerhand geuit
in een werkelijken uitvoer, vooral van vee, die de bin-
nenlandsche
prijzen
op het ‘niveau van de wereldgoud-
prijzen heeft gebracht. Buitengewone maatregelen
zijn bvendien genomen teneinde de prijzen van biet-
suiker, koren en wijn te doen stijgen, en een geheele
ommekeer van de oogstvooruitzichten, wat de twee
laatstgenoemdë producten betreft, heeft plotseling
den prijs weer doen stijgen, zelfs boven de officieele
i’erwachtingen.
Wat de fabrikaten ‘betreft, deze hebben aanzienlijk
geprofiteerd van de verhooging van het tarief in
1.927, doorgevoerd> op het moment van de totstand-
koming van het Frans’ch-Duitsche handeisverdrag.
Het schijnt dus, dat een van de oorzaken van het
weerstand bieden aan de algemeene prijsdaling ge-
legen is in de herziening van het tariefstelsel. Boven-
dien moet evenèens de aandacht gevestigd worden op
cle markante tendens in den kleinhandel, die, sedert
lange jaren aan de prijsstijging gewend, de prijzen
verhoogde, zoodra de groothandelsprijzen i-n de
hoogte liepen, maar er zich vaak wel voor wachtte op
gelijke wijze rekening te hbuden met prijsverla-
gingen. Tenslotte heeft de invoering van de sociale
verzekering een nieuwe gelegenheid geopend om de
prijzen in talrijke industrieën te verhoogen.
1 October 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN
869
AANTEEKENINGEN.
De strijd om de contrôle ijver het Europeesche
grondcrediet.
1)
Eenige dagen geleden verscheen in de pers het be-
richt, dat de van ilongaarsche zijde met een buiten-
landsche bankgroep gevoerde onderhandelingen in-
zake de concentratie van de verschillende Hongaarsche
pandbriefemissies afgebroken waren in verband met
de onmogelijkheid om voor de algemeene modaliteiten
van latere emissies vrijheid van handelen voor te°
behouden.
Uit dit korte bericht krijgt men nauwelijks den in-
druk, dat hierachter gebeurtenissen van zeer bijzon-
dere beteekenis en een voor het economisch leven
van Europa zeer belangrijke strijd om de vôrkrijging
van de contrôle over het Europeesche grondcrediet
verborgen zijn. Van welingelichte zijde vernemen wij
hierover het volgende.
Verschillende onder leiding der ,,Guaranty Trust”
samenwerkende Amerikaansche grootbanken streef-
den sedert eenigen tijd naar en monopolie voor de
uitgifte van Hongaarsche paiidhrieven, waarbij zij
bevoegd zoudn .zijn de pandbrieven in Amerika, En-
geland, Nederland en Zwitserland uit te geven. Als
tegenprestatie voor dit emissiemonopolie wilde deze
hankgroep zich in geen geval tot de onmiddellijke
overname van pandbrieven tot een vast bedrag ver-
plichten, maar slechts een 6 pOt. leening van
$ 15.000.000 met een looptijd van twee jaren verlee-nen. Het aanbod van deze bankgroep werd hiermede
gemotiveerd, dat bij een afzonderlijke uitgifte van
Hongaarsche pindbiieven in het buitenland door en-
kele Hongaarsche banken een ongunstiger resultaat
te verwachten was als bij een emissie door een cen-
traal lichaam.
Naast de onhoudbaarheid van dit standpunt is
tenslotte het gevaar van de concentratie van Hon-
gaarsche pandbr.iefemissies, in dcii vorm zooals de
G’uaranty Trust zich dat voorstelde, duidelijk gewor-
den. Reeds bij het begin van de onderhandelingen
bleek de onjuistheid van de voorstelling, dat het ge-
makkelijker zou zijn een zoo aanzienlijk kapitaal, als
waaraan het Hongaarsche hypotheekbedrijf behoefte
heeft, van één enkele bankgroep te verkrijgen. Het
bewijs hiervoor leverde de Amerikaansche bankgroep
zelf, daar zij in het geheel niet van plan was een aan-
zienljken post Hongaarsche pandbrieven op dit oogen-
htik op te koopen, hoewel dit voor den landbouw in-
deidaad noodzakelijk was. Bovendien was het duide-
lijk, dat bij de verstrekking van dergelijke bedragen
niet alleen economische, maar ook politieke factoren
zouden meespreken, wat in mindere mate het geval
zou zijn, indien verschillende banken of bankgroepen
op de markt zouden verschijnen. In de Ver. Staten
zijn voor $ 73.000.000 pandbrieven en obligaties van steden geplaatst. Indien nu pandbrieven zouden wor-
den uitgegeven, welke naast de bankgarantie nog de
garantie van de Hongaarsche circulatiebank en de
1l1’ongaarsche regeering bezitten, is een koersdaling
van de vroeger uitgegeven waardepapieren niet te
voorkomen, waarbij er mede gerekend moet worden,
dat, indien pandbrieven ten bedrage van meer dan
$ 15.000.000 (het bedrag van het vroeger vermelde ere-
cflet) zouden terugvloeien, de geheele transactie daar-
door illusoir zou zijn en voor de toekomst voor gun-
stiger credietzaken den weg versperd zou worden.
To dien aanzien kon de Guaranty Trust geen zeker-
heid geven.
Men gaat niet te ver, indien men achter het vol-hardende streven van deze hankgroep naar de ver-
– krjging van een monopoli.e van pandbriefemissies in
Hongarije, het eigenlijke doel vermoedt, namelijk om in het belang van den Amerikaanschen landbouw aan
het Amerikaanscle kapitaal in de agrarische landen,
die de Europeesche markten met graan voorzien, op
1)
Deze besciouwing ontvingen wij van. den perselienst
van de B.I.B. (lIed.)
basis van een credietmonopolie, een bljvenden in-
vloéd te verschaffen. Er is reden om te veronderstel-
len, dat in de toekomst ook in Roemenië en Toego-
Slavië door dergelijke onderhandelingen getracht zal
worden de agrarische belangen van deze staten, oj ba-sis van een monopolie met betrekkelijk geringe finan-
eiëele opofferingen in de hand te krijgen. Daarmede
ware tevens het gevaar van een samengaan van de
Europeesche agrarische staten voor den Amerikaan-
schen landbouw afgewend en ware verder ook het tot-
staudkomen van een gesloten front van Europeesche
agrarische landen, en de doorvoering van den econo-
mischen strijd van Europa tegen Amerikaansche land-
bouwproducten, zooals deze is aangekondigd, waar-
schijnlijk verhinderd. Dat deze grootsch opgezette Amerikaansche poging
tot het verkrijgen van een helanigrijken invloed op
den Midden-Europeeschen landbouw langs den weg
van crediethulp mislukt is, is ook toe te schrijven aan
de op te richten internationale hypotheekbank, in
welke de B.I.B. weliswaar niet officieel heeft deel-
genomen, maar waarbij zij is geïnteresseerd, door-
dat een lid van haar bestuur tot president is ge-
kozen. De leiders van dit op te richten instituut
hebben bij persoonlijke besprekingen den landen, wel-
ke voor het verkrijgen van het dringend noodzake-
lijke hypothecaire crediet in aanmerking komen, veel
betere vooruitzichten geopend, als door de voorge-
stelde transactie van Amerikaansche zijde bedoeld
was. Toch blijft nog af te wachten of de verwachtin-gen, die men in het bijzonder in Midden-Europa van
het nieuwe internationale grondcredietinstituut koes-
tert, in vervulling zullen gaan. –
Men moet niet vergeten, dat de internationale hy-
potheekbank voor haar toekomstige werkzaamheden
hoofdzakelijk op den Franschen kapitaalovervloed re-
kent, en dat de Franische kapitalen een blijvende nut-tige aanwending zullen opzoeken en zich met een ge-
ring rendement tevreden zullen stellen, indien zij
minder zijn blootgesteld aan de voortdurende rente-
fluctuaties, zooals die tot dusverre op de markt voor kort crediet plaatsvonden. Om van deze zijde mono-polistische tendenzen, die gemakkelijk tot een onge-
wenschten politieken invloed kunnen leiden, tegen te
gaan, bestaat ook de mogelijkheid tot ontwikkeling
van het hypothecaire crediet op basis van de in Bazel
opgerichte Société Internationale de Placemeuts, die
niet onderschat moet worden. Deze z.g. ,,Fixed Trust”
heeft ten doel ddor samenvoeging van een bepaald
aantal uitgekozen aanideelen het risico voor het bc-
legging zoekende publiek te verdeelen. Daar echter
blijkbaar aan de samenbrenging van internationale
heleggingswaarden is gedacht en goede pndbrieven
steeds als zoodanig beschouwd worden; kan naar alle
waarschijnlijkheid deze Fixed Trust, die zooals wij
vernemen, in de naaste toekomst op gelijke basis
n.og door vele andere zal worden gevolgd èen opleving
van het pandbriefbedrijf met zich brengen en naast
de internationale hypotheekbank betere voor uitzich-
ten op voordeelige agrarische credieten voor Europa
openen.
De geidmarkt in September.
Van feitelijke veranderingen op de geldmarkt kan
men in de afgeloopen maand over het algemeen niet
spreken. Zekere verhoudingen werden weliswaar ge-
accentueerd, o.a. door de verscherping der politieke verhoudingen in Duitschland, doch de toestan.d on-
derging nagenoeg geen wijziging.
De goede barometer, die de geldmarkt is, wees bij
voortduring op aanhoudende depressie en voorspelt
ook voor de toekomst nog weinig goeds. De nog steeds
voortdurende daling van de goederenprijzen, welke
door de hechtste kartelorganisaties en de kapitaal-
krachtigste steunorganisaties niet op peil gehouden
konden worden, moedigt niet• aan tot versterkte
productie, terwijl ook de politieke verhoudingen niet
van dien aard zijn om het vertrouwen snel te doen
(Zie voor vervolg bis. 874.)
.l?R
IltI juni JULI AUG 5EP OCT NOV DEC.
Fi PEn 100KG
TADWE
870
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1
October 1930
Het Prijsverloop van Groothandelsartikelen
gedurende het derde kwartaal van 1930.
TARWE.
Gedurende de laatste 3 maanden zijn de vooruit-
zichten van de nieuwe oogsten in het Noordelijk half-
rond en de op geregelde tijden gepubliceerde schat-
tingen van de vermoedelijke opbrengsten van grooten
invloed geweest op den loop der prijzen. Vooral van
de berichten uit Noord-Amerika werd met de groot-
ste belangstelling kennis genomen. De weersomstan-
digheden waren in de Vereenigde Staten van dien
aard, dat de opbrengst van winter-tarwe allengs groo-
ter werd geschat en die van zomer-tarwe, tengevolge van onvoldoenden regenval, kleiner dan oorspronke-
lijk was geraamd. De totale opbrengst van tarwe in
de Vereenigde Staten beloofde echter grooter te wor-
den dan die in het vorige jaar, welke verwachting
ook inderdaad volgens de laatste officieele ramingen
van het Landbouwbureau is uitgekomen. In Canada
waren verschillende streken, waar onvoldoende regen
viel en het was moeilijk een betrouwbare schatting van de obrengst te maken, daar de uitkomsten zeer
verschillend waren. De totale opbrengst van Canada
is, zooals ook werd verwacht, grooter geworden dan
die van het vorige jaar, toen zij, tengevolge van ge-
deeltelijke mislukking, zeer klein was. Van den von-gen oogst waren bij het begin van het nieuwe seizoen
groote voorraden tarwe nog aanwezig, tengevolge van
de inkoopen in de Vereenigde Staten door den Farm
Board en het achterhouden van voorraden door de
Canadeesche tarwepool, in afwachting van betere
prijzen. Deze groote voorraden en de gunstige voor-
uitzichten van den nieuwen oogst hebben gedurende
het geheele afgeloopen kwartaal een drukkenden in-
vloed op de
prijzen
geoefend. In afwachting van de
resultaten van de uitkomsten bij het oogsten van
wintertarwe en de eindresultaten van den oogst van
zomertarwe, waren koopers in Europa over het
algemeen zeer terughoudend en kochten zij niet meer
dan voor hun dadelijke behoefte noodzakelijk was.
in Europa zijn de weersomstandigheden voor de te
velde staande tarwe niet gunstig geweest. Eerst
maakte men zich bezorgd over te groote droogte in
het Noorden en Oosten van Europa, later gedurende
de maand.Augustus over te veel regen. In Frankrijk
en Italië is gedurende den geheelen groeitijd het weer
bijna steeds ongunstig geweest en in beide landen
zijn de resultaten slechter dan een jaar geleden. Voor-
al in Frankrijk is dit het, geval, waar dQ opbrengst
hoe langer hoe lager werd geschat, terwijl over de
kwaliteit ten zeerste wordt geklaagd. In andere Euro-
peesche landen zijn de gezamenlijke resultaten onge-
veer
gelijk
aan clie van het vorige jaar. In sommige
is de opbrengst kleiner, welk tekort echter weder
goed gemaakt wordt door een grootere opbrengst in
andere landen. Ln Juli zijn de prijzen aan de ter-
niijnmarkten in Noord-Amerika allengs gedaald. Wel
trad op sommige dagen herstel in, in verband met
minder gunstige oogsthenichten, vooral uï.t Europa,
doch aan het eind van’Juli waren de prijzen belang-
rijk lager dan in het begin dier maand. In Augustus
is
een vrij sterk herstel ingetreden, tengevolge van
berichten over groote droogte in de Vereenigde Sta-
STATISTISCH OVERZICW
.
.
TARWE HardWlnter
No.2loco
Rotterdam!
Amsterdam
per 100 K.O.
R000E
.
AmericanNo.2
2
)
loco
Rotterdam
per 100 K.Q.
MAIS
La Plata
loco
•
RdamjA’dam
.
per 2000 K.G.
OERST
Amer.No.28)
loco
Rotterdam
per
2000 K.G.
LIJNZAAD
La Plata
loco R’damlA’dam
per 1960 K.G.
STEENKOLEN
Westfaalschej
Hollandsche bunkerkolen,
ongezeefd t.o.b.
R’damjA’dam
per 1000 K.G.
PETROLEUM
Mid. Contin.
Crude
,
t/m 33.9e
Bé s. g.
.
per barrel
IJZER
Cleveland
Foundry No.3
f.o.b.
Middlesbrough
per Eng. ton
KOPER
Standaard
Locoprijzen
Londen
per Eng. ton
f1.
0(
01.
oIo
6.
°Io
‘II.
°Io
01.
01
f1.
O/
$
0/
Sh.
0
10
f
0
j
Jaargemldd. 1925
17.20 100.0
13,075
100,0
231.50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
10,80
100,0
i
1.68
100,0
731-
100,0
62.116
100,0
1926
15.90
92,4
11,75
89.9
174,25
753
196,751
83,4
360,50
77,9
17,90
165,7
!
1.89 112,5
8616
118,5
58.11- 93,5
1927
14.75
85,8
12,47
5
95,4
176,00
76,0.237,001100,4
362,59
78,4
11,25
1I’4,2
1
1.30
77,4
731-
100,0
55.141-
89,7
1928
13,47
5
78,3
13,15 100.6
226,00
97,7
22.50
96,8 363.00
78,5
10,10
93,5
1.20
71,4
66!-
90,4
63.16j-
102,8
I92
12,25
71,2
10875
83,2 204,00
88,1 179,75
76.2
419,25
90,6
11.40
105,6
1.23
73,2
7016
96,6
75.141-
121,9
r,ari
1928
13,50
78,5
12,70
97,1
207,50
89,6
247,75
105,0
361,00
78,0
10,30
95,4
1.22
72,6
65!-
89,0
62.-!-
99
1
9
rebruari
,,
‘13.80
802
12,876
98,5
226,50
97,8
243,75
103,3
361,00
78,0
10,00
92,6
1.21
72,0
65/-
89,0
61.121-
99,2
Maart
,,
14,60
84,9
14,00
107,1
240,75
104,0.
255,75
108,4
350,75 75.8 9,95
‘92,1
1.19
70,8
6516
89,7
61.316
98,6
April
,,
15,30
88,9
14,97
5
114,5
239,50
103,5
261,00
110,6
358,25
77,5
10,05
93,1
1.19
70,8
66/-
90,4
61.14/6
99,4
Mei
,,
15,30
88,9
15.47
5
118,4
238,50
103,0
260,75
110,5
372,00
80,4
10,60
98,1.
1.19
70,8
661-
90,4 62.151-
101,1
14,37
5
83,6
14,27
5
109,2
234,00
101,0
252,50
107,0
365,25 79,0
10,10
.
93,5
1:19
70,8,
661-
90,4
63.171-
102
1
9
j uli
Augustus
:
14,25
82,8
13,07
5
.
100,0
246,75
106.6
241,00
102,1
359,75 77,8
10,10
93,5
1.19
70,8
661-
90,4
62.181-
101,3
12,00
69,8
12,625
96,6
214,75
92,8
226,75
96,1
350,75 75,8
10,05
93,1
1.21
72,0
661-
90,4
62.1016
100,7
September ,,
11,65
67.7
‘
11.57
5
88,5
198,75
85,9
198.25
84,0
350,75
75,8
10,00
92,6
1.21
72,0
661-
90,4
63.81-
102,1
October
,,
12,27′
71,4
12.27
93,8
218.50
94,4
189,50
80,3
366,00
79,1
9,95
.
92,1
1.19
70,8
661-
90,4
65.121-
105,7
November
12,325
71.7
12,07
0
92,4
227,25
98,2
165,50
78,6
386,25 83,5
10,20
94,4
1.18
70,2
661-
f0,1
67.181-
109,4
December
,,
12.30
71,5
11,90
91.0
220,25
95,1
180,50
76,5
373,75 80,8
10,10
93,5
1.18
70,2
661-
9u,4
70.31-
113,0
januari
1929
12,35
71,8
12,20
93,3
231,50
100,0
194,25
82,3
365,00 78,9
10,10
93,5
1.16
69,0
661-
90,4
75.10/6
121,7
Pebruari
,,
12,72
5
74,0
12,65 96,7.
236.00
101,9
194,75
82,5
357,25
77,2
12,90 119,4
1.11
66,1
6616 91,1
78-16
125,7
Maart
1
12,65
73,5
12,62
5
96,6
.233,00
100,6
191,75
81,3
359,00
77,6
12,00
111,1
1.11
66,1
671-
91,8′ 89.81-
144,0
April
•
12,12′
70,5
11,62′
88,9
218,00
94.1
185,25
78,5
373,25
80,7
11,05
102.3
1.11
66,1
681-
93,2
82.1716
133,5
Mei
•
11,125
64,1 10.575
80,9
198,25
85,6
177,50
75,2
363,50
78,6
1115
103,3
1.16
69,0
6916
95,2
75.416
121,2
Juni
,,
10,875
63.2
10,20
78,0
193.50
83,6 71,25
72,6
355,25
76.8
11:25
104,2
1.30
77,4
71/-
97,3
74.11/-
120,1
Juli
Augustus
:
12,80
74,3
11,20
85,6
218.50
94,4
191.25
81,0
415,50
89,8
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
72.1216
117,0
13,125
76,3
10,75
82,2
202,50 87,5
182,75
77,4
452,50 97,8
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
73.17/-
119,0
September
12,62
5
73,4
.10,20
78,1)
191,00
82,5
172.00
72.9
506,75
109,6
11,40
105,6
1.30
77,4
7216
99,3
74.191-
120,7
October
12,10
70,4
9,875
75,6
185,00
79,9
168,00
71.2
516,50
111,7
11,25
104,2
1.30
77,4
7216
99,3
72.16/-
117,3
November
11,775
68,5
9,20
70,4
174,00
75,2
164,75
69,8
483,25
104,5
11,35
105,1
1.30
77,4
7216
99,3
70.51-
113,2
December
12,625
73.4
9,35
71,5
166,00
71,7
163,75
69,4
482,00
‘
104,4
11,75
108,8
1.30
77,4
7216
99,3
68.6/6
110,1′
Januari
1930
12,675
73,7
9,35
71,5
149,25
64,5
151.25
64,1
433,75 93,8
11.75
108,8
1.21
72,0
7216
99,3
71.9/6
115,1
Februari
11,725
68,2
8,175
62,5
1
139,00
60,0
133,75
57,5
3
0
8,50
86,2
11,75
108,8
1.11
66,1
72/6
99,3
71.12/6
115,4
Maart
10,90
63,4 7,15
54.7
143,90
62,0
125,00
53,0
390,00
84,3
1155
‘106,9
1.11
66,1
701-
95,9
68.1916
111,1
April
‘»
11,17
5
65,0
7,625
5′,3
180,25
77,8
129,75
55,0
431,00
93.2
11:35
105,1 1.165
69,3
6716
92.5
61.31-
–
98,5
,Mei
,,
10.45
60.8
6,55
50,1
14850
64.1
114,50
48,5
405’0)
87,6
II
75
105,1
1.18
5
70,5
6716
0
2,5
53.91-
86,1
Juni
10.05
56,4
5,175
396
145,50
62,9
103,75
40,0
38.59
83,4
11’35
105,1
1′.1
5
70.5
6716
92,5
50.116
,
80.7
Juli
,
9,55
53,5
5,825
44.6
157,75
f8,1
108.00
45,8
34′,75
74,8
1135
1071
1.18′
70,5
6716
92,5
48.2/-
77,5
Augustus
»
9,45
54.9 6.33
48,2
146.00
63
1
116,25
49.3
365,00
789
1:35
105
:
1
1.18
5
70,5
651- 89,0 47.151-
76,9
1 September
1
9-
‘2.3
5.75
44.0
13900
60,0
14,00
400,3
332,00 71,8
11.33
1
107.1
1.18′
70.5
63/6
87,1
47.151-
76,9
8
9,-
52.3
5.50
42
1
134î0
57.9
107,00
453
345,00
74
,6
11,35
1
105.1 1.190
70.5
03/6
87,1
47.1216
76,7
15
8,50
49,4 5.25
40,2
179,00
55.3
96,00
4°.7
32,f0
71,1
11,35
1(5,1
1,195
70.5
6316
87,1
47.-!-
75.7
22
1
8,-
‘6,5
5,-
38.2
122,00
52,7
93.00
394
311.00 f.7,2
Ii 33
j
105,1
1,18
8
7,5
63/6
87,1
45 126
73,5
29
,,
/
7,50 43,6
4,75
.
36,3
114,00
49,2
85,00 36,0
277,00
59,9
11,35
/
105,1
1,1E
1
70,5
6316
87,1
43.101-
70,1
‘1)
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nummerg van 8 en 15 Augustus 1928 (No. 658 en 659) pag. 689190 en 709.
2)
.Western vôôr de invoering
va,
4
1 October 1930
1.
ECoNoMISCH.STATISTISCHE BERICHTEN
871
ten, welke vooral den mais-oogst bedreigde, en van
ongtiïistige weersomstandigheden ir Europa. De ver-beterde prijzen hebben zich echter niet kunnen hand-
haven en aan het eind van Augustus stonden zij in
Chicago weder ongeveer op gelijke hbôgte als aan het
begin dier maand, terwijl zij in Winnipeg lager sloten.
Daarna ‘zijn in September de prijzen geregeld gedaald,
tot ‘ze op een in vele jaren niet bereikt laag niveau
zijn aangeland. Schattingen over .de
in
uitvoerlanden
aanwezige voor uitvoer beschikbare hoeveelheden,
waarbij de voorraden van den ouden oogst in Noord-
Amerika moeten worden opgeteld, wijzen op een uit-
voersurplus in het rui loopende seizoeii, dat veel hoo-
ger is dan de door invoerende landen in en buiten
Europa benoodigde hoeveelheid tarwe. Bij die voor
uitvoer 1)eschikbare hoeveelheid wordt rekening ge-
houden met de nu te velde staande oogsten in Argen-
tiriië en Australië, waarvan natuurlijk met zekerheid
nog niets te zeggen is, doch welke er op het oogen-
blik onder gunstige weersornstandigheden zeer goed
voor staan. Verschillende regeeringen hebben maat-
regelen genomen om den invoer te beperken door 11et verhoogen van invoerrechten en door voor te
schrijven, dat een percertage inlandsche tarwe in
meel moet worden vermalen. Deze maatregelen wer-
ken den invoer van buitelandsche tarwe tegen, doch
de behoefte in invorende landen, in en buiten Europa
wordt dit jaar toch grooter geschat dan in het vori-
ge; door de overweldigende voorraden in uitvoerende
landen heeft deze grootere behoefte echter geen ver-
betering in de stemming kunnen brengen. In Frank-
rijk waren bij het begin van het nu loopende seizoen
nog belangrijke voorraden van den ouden oogst aan-
wezig, doch in de meeste andere importeerende lan-
den was dat niet het geval. Er bestaat dan ook een
goede vraag en geregeld komen flinke zaken tot stand.
Aan de Europeesche vraag kon gemakkelijk voldaan
worden en de concurrentie .is groot tusschen de vele bnitehlandsche tarw’e-soorten, welke worden aange
HANDELSPRIJZEN’)
boden. Rusland is in September sterk als verkooper
op den voorgrond getreden en uit het groot aantal
schepen, dat is bevracht om in Rüssische havens te
laden,. blijkt wel, dat de verschepingen ook in de
naaste toekomst zullen worden voortgezet. Canada is
doorloopend dringend aan de markt en concurreert
tegen het Russische aanbod.
ROGGE.
Het aanbod van rogge uit Duitschland heeft ge-
heel opgehouden, daar de Duitsche regeering inland-
sche rogge koopt tot hoogere
prijzen
dan bij uitvoer
te makeh zouden zijn. Zij tracht de aldus gevormde
voorraden gedeeltelijk te doen gebruiken voor vee-
voeder door aan hen, die haar rogge koopen en aard-
appelvlokken, toe te staan buitenlaiidsche gerst te
-,
F1.
PFQ
mb
am
–
———-
-.
—-
_-___
_
–
Jul
II
OCt NOV. OSC.
importeeren tegn een tot de lielft gereduceerd in-
voerrecht. De vraag naar buitenlandscho, rogge in
invoerende West-Europeesche landen was gedurende
den zomer slechts matig en de prijzen brokkelden ge-
regeld. af
. in den ioop der maand September kwam
ruim aanbod aan de markt van Rusland en den Donau en de prijzen ondergingen dientengevolge een nieuwe
belangrijke verlaging, tot zij op een niveau kwamen,
dat het loonde rogge in meerdere mate ,voor veevoe-der in te voeren. De vraag werd daardoor levendiger.
TIN
–
iocoprijzen
Londen per
Eng. ton
KATOEN
for Middling
locoprijzen
New York per Ib.
WOL
gekamde
Australische, Merino 64’s Av.
loco B’radford
perib.
WOL
gekamde
Australische,
CrossbredColo-
nial Carded,
50’s Av. loco
Bradford per Ib.
RUBBER4)
Standaard
Ribbed Smoked
Sheets
loco Londen
per ib.
SUIKER
Witte kristal-
suiker loco
R’dam/A’dam,
per IOOK.G.
KOFFIE
Robusta
Locoprijzen Rotterdam.
per ‘/ K.Q.
THEE
All. N.-I. theev.
A’dam gem. pr.
Java- en Suma-
tratheep.111K0.
Indexcijfer
vlh. Centr. B.
v. d. Stat.,
herleld
van 1913
=
100
tot 1925
100
Indexcijfer
van The Economist,
herleld
1927
=
100
tot 1925=100
010
$
cts.
1
0
10
pence
0
10
pence
0/
Sh.
–
0
1
0
tI.
0
1.
cts.
°Io
cts.
0J
261.171-‘
100,0
23.25
1100,0 55,00
100,0
29,50
100
1
0
2111,625
1
1
00
,0 18,75
100,0
61,375
100,0
84,5
100,0 100,0 100,0
290.1716
111,1
17.55
75,5
47.25 85,9
24,75
83.9
21-
1
67,4
17.50
93,3 55.375
90.2 94,25
111,5
93,2
92,9
290.41-
110,8 17,50
75,3
48,50
8,2
26,50
89,8
116,375
51,6
19,12
5
102,0
.46,875
76,4
82,75 97,9
95,4
89,5
227.51- 86.8 20,00
86,0
51,50
936
30.50
103,4
-110.75
30,2
15,85
84,5
49,625 80,9
75,25
8.1
96,4
87,6
203.15
1
6
77,8
19,15
82,4
39,-
70,9
25,25
85.6 -110,25 28,8
13,-
69,3
50,75
82,7
69,25
82,0
91,5
82,6
255.11-
97,4
19,25
82,8 53,00
96,4
29,75
100,8
1/7,25
54,0
17,37
5
92,7
46
74,9 84,5
100,0
98,7
87,9
233.1016
89,2
18,35
78
1
9
54,75 99,5 31,75
107,6
113,75
44,2
16,75
89,3
46
74,9
79,5
94,1
96,8
87,9
233.1716
89,3
19,35
83,2 55,00
100,0
33,25
112,5
110,75
35,8
16,87
5
90,0
4,.
76,6
79
93,5
98,1
89,2
234.61-
89,5 20,65 88.8
54,50
99,1
33,00
111,9,
-19,375 26,3
16,87
5
90,0
47
76,6
74,25
87,9
98,7
90,5
230.13!-
88,1
21,55
92,7
54,25
98,6
32,25
109,3
-19
25,3
16,62
5
,
88,7
48,25 78,6
78,25 92,6
–
98,1
91,2
218.816
83,4
21,35 91,8
55,50
100,9
31,75
107,6
-19,25
26,0
15,75
84,0
49
79,8
73,25
867
98,7
898
211.19!-
80,9
21,75
93,5 53,00
96,4
31.25
105,9
-19,25
26,0
15,50
.
82,7
49,875
81,3
71,25
843
95,5
88,2
211.181-
80
1
9
19,30
83,0 51,75
94,1
30,00
101,7
-19,25
26,0
16,00
85,3
51,875
84,5
67,75
80,1
92,9
86,6
214.716
81,9
18,55
79,8 47,00 85,5 29,00 98,3 -18,5 23,9
15,875
84,7
52,75
86,0
70,25
83,1
93,5 85,4
221,191-
84,8
19,45
83.7 46,25
84,1
27,25 92,4 -18,8
24,7
14,625
78,0
53
86,4
73
86,4 94,2
83,1
232.1016
88,8
19,90
85,6
47,25
859
27,50
93,2
-18,625
24,2
14,00
74,7
‘
53
86,4
75,75 89,6
‘
95.5
85,1
228.81-
87,2 20,45 88,0
45,25
84,1
28,00
94
1
9
-‘8,5
23,9
13,925
74,3
51,75
84,3 76,5
90,5
95,5
84,8
222.716
84,9
20,20
86,9
46,75
–
85,0 28,75 97,3
-19,875
27.9
13,775
73,5
53,125
86,6 77,25
91,4
94,2
84,6
222.111-
85,0
‘
20,10
86,5
44,25
80,5
27,75
94,1 11-
33,7
13,375
71,3
.54
88,0
74,25 87,9
94,2
85,4
221.016
84,4
21.25 91,4 44,00 80,0
27,50
93
1
2
110,125
34,0
13,50
72,0
54
88,0
72,75
86,1
94,8
85,8
207.516
–
79,2 20,45
88,0
43,25
78,6.
27,25
92,4 -110,5
29,5
13,37
5
71,3
54
88,0
74,25
87,9
92,9
83,9
197,516
75,3
19,40
83,4
41,50
75,5
26,25
89,0
-110,875
.
30,5
$7
1
0
12,25
65,3
54
88,0
73,50
91,6
81,7
200.5!-
76,5
18,75′
80,6
40,00
72,7
25,75
87,3
-/10,625
29,8
12,00
64,0
54
88,0
69,50
82,2
91,0
81,9
209.516
79,9
18,65
80,2
38,75
70,5
24,75 83,9
-III
30,9
13,425
71,6
54
88,0
68,50
81,1
91,0
83,7
210.111-
80,4
18,60
80,0
37,00
67,3
24,00
81,4
-110,5
29,5
13,00
69,3
53,50
.87,2
64
75,6
91,6
83,6
205.516
–
78,4
18,90
81,3 34,25
62,3
23,75
80,5
-110125
28,4
13,475
71,9 51,75
84,3
64
75,6 91,0
82,0
1
188.916
72,0
18,45
79,4
32,50
59,1
22,50 76,3 -19,625
27,0
13,30
70,9
48,50
79,0
66
.
78,1
90,3
80,5
182-16
69,5
17,50
75,3
34,25
62,3
23
1
00
78,0
-18,125
22,8
12.50
66,7
41,75
68,0
66,50
78,7
88,4
78,8,
178.1816
68,3
17,25
74,2 31,25 56,8
21,25
72,0
-18
22,5
12,075
64,4 36,75 59,9
60,75
71,8
87,1
78,8
174.
13!-
66,7
17,15
‘73,8
29,50
53,6
19,25
65,3
-/7,375
20,7
11,67
5
62,3
35
57,0
60,50
716
84,5
76,9
174.41- 65,5
15,45
66,4 28,50 51,8
17,75
60,2
-18
22,5
11,40
60,8
35
57,0
58,25
68:9
81,3 75,2
165.181-
63,4
15.20
65,4.
26,25 47,7
16,50
55,9
-17,625
21,4
10,70
57,1
35
57,0
62,25
73,7
78,7
74,2
161,1716
61,8
16.45
70,8
27,25
49,5
17,25
58,5
-17,375
20,7
10,55
56,3
35
57,0 59,50
70,4
78,7 72,8
145.-!-
55,4
16,50
71,0
28,75
50,3
‘
18,00
61
1
0
-16,875
19,3
9.80
52,3
34,75 56,6
58
68,6
76,1
72,0
136.416
52,0 14,50
62,4 27,75
50,5
17,50
59,3
-16,125
17,2
9,775 52,1
33
.
53,8
58
68,6
76,1
70,4
134.1716
51,5
13,10
56,3
27,00
49.1
16,75
56,8
-/5,625
15,5
9,270
49,5
31,50
51,3
55,50
65,7
742
69,3
135.516
51.7
11,95
51,4 27,25
49,5
16,50
55,9
-14,875
13,8
8.50
45,3 29,50
48,1
55,25
65,4
735
67,9 133.151-
51,1
11,65
5
50,1
5
27259
49,9
16,00
6
54,2
9
-/4,75
13,3
8.62
46,0
28
45,6
55,506
65,7
6
133.1216
51,0
11,056
47,56
27,2510
49510
16,0010
54.2
00
-!3.935
11,1
8,25
41,0
28
45.6
63,75
12
75,512
134-1-
51,2
10,Q0
7
46,9
7
21,0005
49,1
11
15,7.”
53,411
-1
0
,025
11.4
‘8,-
42.7
28
45,6
132.216
50,5
10,358.
44,58
26,2512
47,712
15,50
12
52,5
12
-139375
–
11,1
7,75
413
28
45,6
128.-1-
48,9
.
-13,75
10,5
7,25
38,7
29 47,3
e huidige officieele noteeringswijze (Jan. 1928);vanaf 16 Dec.1929 74/5 K.G. Hongaarsche; vanaf 26Mei1930 Z.-Russische.
0
1 = Malting vSôr de invoering van de huidige
ftic. not.wljze (Jan. 1928).’
4)
Jaar- en maandgem. afger. op ‘/$ pence. 6) 5 Sept. 6)12 Sept. 7)19 Sept.
8)
26 Sept.
8)
4 Sept.
10)
11 Sept.
U)
18 Sept.
11)
25 Sept.
872
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1 October 1930
MAIS.
De prijzen voor maïs zijn gedurende de laatste 3
maanden aan sterke schommelingen onderhevig ge-
weest. in het begin, toen de verschepingen van Donau-
maïs vermiriderden, en die uit Zuid-Afrika nog niet
van grooten omvang waren, was het voornamelijk
i’lata-maïs, welke in de behoefte moest voorzien. Do
verschepingen waren niet van dien aard, dat het aan-
bod de vraag overtrof en de
prijzen
bleven zich in
;rult
tusschen vrij nauwe grenzen bewegen. In Augus-
tus kwamen berichten over groote droogte in de Ver-
eenigde Staten, waar de oogst ernstig bedreigd scheen
en de
prijzen
aan de termijnmarkt te Chicago sterk
stegen. De prijzen van Plata- en Zuid-Afrikaansche
maïs stegen als gevolg van de Amerikaansche droog-
te-berichten eveneens, doch van langen duur is de
stijging voor die soorten niet geweest. De verscheuin-
gen van Argentinië en Zuid-Af
.rika werden grooter
en tegen het einde van Augustus stonden de prijzen
weder op ongeveer hetzelfde peil tls v66r de verhoo-
PEP 2000 kG
MAIS
Moll”%
i
MMMMIM
ME
MM
MM
———-
•
———–
MMMMMMMMMIMEM
IN FEBE MPT APR MEI JUNI JULI AUG SEPT OCT NOV DEC.
ging. De vraag verflauwde in September en een ver-dere geregelde verlaging der prijzen was daarvan het
gevolg. Houders van maïs voelden weinig lust over te
gaan tot het opslaan der binnenkomende partijen en gaven er de voorkeur aan tot lagere prijzen af te ge-
ven. Telkens kocht de consumptie bij verdere verla-gingen weder. De vooruitzichten aan den Donau van
den maïs-oogs’t zijn gunstig, hoewel niet zulk een
groote opbrengst verwacht mag worden als in het vo-
rige jaar werd verkregen. Het uitvoersurplus teza-
men met den voorraad van den vorigen oogst zullen
echter het doen van flinke verschepingeu mogelijk
maken. Gedurende de laatste weken waren afladers
an den Donau aan de markt met aanbiedingen van
rnaïs op spoedige en latere verschepingen. Niettegen-
staande het lage prijsniveau wordt van die aanbie-
dingen nog slechts een matig gebruik gemaakt.
GERST.
Zoowel aan den Donau als in Rusland is de oogst
van gerst goed uitgevallen en de verschepingen waren
steeds groot. Het verbruik van gerst is tengevolge
van de lage prijzen toegenomen, doch herhaaldelijk
was het aanbod grooter dan de vraag en ondergingen
de prijzen verlagingen. In Juli was het aanbod zeer
dringend en moesten binnenkomende partijen tot on-
gekend lage prijzen worden opgeruimd. In Augustus
ON
MM
M
M MMM
–
-MM
‘
–
MMM M
M M MM
trad een aanmerkelijke verbetering, in, toen ook de
mais-prijzen sterk werden verhoogd, waarna de stem-
ming weer verflauwde. Nog een opleving ontstond
hij het bekend worden van maatregelen der Duitsche
regeering, waarbij het invoerrecht op gerst in Duitsch-
land werd verlaagd voor degenen, die ook rogge wil-
den voeren. Van dezen maatregel werd grootere vraag
in Duitsehiand verwacht, doch toen de vermeerderde
I)uitsche vraag niet kwam, zakten de
prijzen
in Sep-
tember langzamerhand weder tot het prijsniveau van
Juli, zonder dat tegen de verlaagde
prijzen
cle vraag
verbeterde. Uit de Vereenigde Staten wordt geen
gerst aangeboden tot de op de wereldma±kt geldende
prijzen, doch Canada, waar groote gerstvoorraden
aanwezig zijn, verlaagde in den laatsten tijd haar prij-
zen aanmerkelijk en is nu ook geregeld aan de markt.
LIJNZAAD.
Kon reeds in het overzicht van 2 Juli er gewag
van gemaakt worden, dat het verbruik van Lijnzaad
en de daaruit vervaardigde producten achteruitgaan-
de was, in den loop der daarop volgende drie maan-
den kwam dit steeds duidelijker naar voren. Britseh-
Indië bleek een goeden oogst te hebljeu en er de voor-
keur aan te geven om tot de prijzen, die in Europa te
bedingen waren, te verkoopen, terwijl Argentinië in
de hoop op een herleving van de vraag slechts uiter mate langzaam exporteerde. De Lijnzaadprijzen, die
begin Juli nog
f
356 per last noteerden, zakten lang-
zaam terug tot
f
335 omstreeks half Juli. Toen ver-
ontrustte Noord-Amerika met ‘berichten omtrent
droogté de markt en inderdaad slaagde men er in de
prijzen belangrijk omhoog te drijven en wel zoodanig,
dat tenslotte in begin Augustus
f
372 per last moest
worden betaald voor stoomend Lijnzaad naar Holland.
Een algemeen optimisme omtrent de mogelijkheid van
verdere verhobging der prijzen heeft er toe geleid,
dat ruime omzetten in vrijwel alle termijnen tot stand
kwamen. De outgoocheling liet niet lang op zich
wachten en al naar mate het duidelijker bleek, dat
inderdaad de behoefte aan Lijnzaad zeer was vermin-
derd, dat Britsch-Indië in staat was, om ongeacht de
Argentijnsche afzijdigheid, aan een groot gedeelte
van de consamptievraag in Europa te voldoen en dat
F1 PER 1960 K.G.
LIJNZAAO
wuaauui•
MMENEW
MEME
a
No
MOWN
No
WE
W.4
IN
MM
.am
EM
No
JPJI. FEOR. NRT
APft MEI
JUNI JULI AUG. SEP OCT NOV DEC
de schade aan den Lijnzaadoogst in Noord-Amerika
niet zoo groot was als men gemeend had, gingen de
prijzen langzamerhand terug. Die teruggang in den aanvang nog schoorvoetend en gering, nam allengs
scherper vormen aan, al naar mate de ‘berichten om-
trent de werkzaamheden voor den nieuwen Argentijn-
schen oogst gunstig gingen luiden. Toen tenslotte ook
nog bleek, dat het mogelijk werd, dat Argentinië met
een belangrijk overschot vanhaar ouden oogst 1929,
die toch niet overmatig groot was geweest, zou moe-
ten blijven zitten, indien niet de prijzen verlaagd
werden, ging de teruggang in vermeld tempo. in de
tweede helft van September zijn tenslotte de prijzen,
onder den druk van d& lage graanprijzen en tenge-
volge van de gunstige vooruitzichten voor de’ nieuwe
oogsten, voor het eerst sinds jaren weer op ongeveer
f
300 aangeland. De laatste paar weken heeft ten
overvloede de bevestiging 4ebracht van het feit, dat
Noord-Amerika in tegenstelling met het vorige jaar,
niet in staat is om ook maar eenigermate belangrijke
hoeveelheden buitenlandsch Lijnzaad op te nemen en het wegvallen van dezen grooten kooper, gepaard aan
de ruimre Oost-Europeesche oogsten die op 30/40.000
tons geschat worden, heeft de prijzen van Argen-
1 October 1030
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
8.73
tijusch Lijnziiad nu naar beneden gedrukt tot
f
215
per last, hètgeen sinds 20 jaren de laagste noteering i.
PETROLEUM.
Veel meer dan de gebeurtenissen op liet gebied der
productie. van ruwe olie, hebben gedurende de ver-
slaperiode, clie op de markten der eindprodueten cle
aandacht getrokken, en vooral de internationale prijs-
verlagingen in September hebben heel wat pennen i.n
beweging gezet.
Aan deze prijsverlagingen ligt het in het laatste
overzicht reeds gereleveerde feit ten grondslag, dat
weliswaar de productie van ruwe olie in overeenstem-
ming is met de verwerking, dat echter de verwerking
te groot is vergeleken met het verbruik, vooral van-
neer in aanmerking wordt genomen, dat cle voorraden
grooter zijn dan noodzakelijk is, en het aanhouden
daarvan belangrijke kosten veroorzaakt, die minder
gaarne gedragen worden, naarmate de algemeene toe-
stand minder gunstig wordt. Niettegenstaande sommige raffinaderijen haar ver-
werking belangrijk hebben ingekrompen, zijn de ben-
zine-voorraden in de V. St. midden Sept. op pl.m.
39.6 millioen barrels te schatten, d.w.z. ze zijn sinds
einde Maart, toen zij niet 55.239.000 vaten het hoogte-
punt hadden bereikt, met plm. 15.6 millioen afge-
nomen, terwijl de vermindering in 1929, waar even-
eens einde Maart het hôogste cijfer werd geregis-
treerd (48.224.000 barrels) weliswaar niet. grooter
was, maar de voorraden tot e:inde September tot
33.247.000 barrels deed dalen; een cijfer, (lat tot einde
1.929 op 43.131.000 barrels was aangegroeid (33.066.000
einde 1928), waardoor 1930 reeds met veel te hooge
voorraden begon.
2,00
$ PEP BAPQEL
I)tI ktJLtUI
– – – – – – – – — – –
150-
1930
1929
—
.
-1928
100
050
—-
JAN FESO MOl APO MEI JUI1I JULI AUG SEP OCT NOV DEC
Het streven naar vermindering dier voorraden
leidde tot dringend aanbod, en tot plaatselijke prijs-
verlagingen in de V.St., en tot verseherpten con-
currentiestrijd. Ook voor den export kon, niettegen-staande de pogingen van de Petroleum Export Asso-
eiation, waarin nagenoeg alle belangrijke exportee-
rende maatschappijen zijn vereenigd, de invloed van
de ongunstiger geworden marktpositie niet worden
uitgeschakeld. Waar in de meeste voorname impor-
teerende landen outsiders en kleinere onafhankelijk
zich goedkoopere benzine konden verschaffen, waren
prijsdalingen aldaar onvermijdelijk waarop de Export
Association, alhoewel officieel nog aan den ouden
prijs wordt vastgehouden, niet het toestaan van kort-
tingen voor de naar deze landen te verschepen ben-
zine volgt.
Van deze prijsdalingen in de verbruikslanden die-
nen te worden gememoreerd: Nederland van 18 ets.
op 16 ets. per Liter. (De daling werd in de hand ge-
werkt door de pers, die de noodzakelijkheid hiervan
aantoonde.) Diitschland: verlaging met 1 Pf. per
Liter, nadat de groote concerns reeds de kosten van
plus
1/2
Pf. per Liter, veroorzaakt door cle ,,Spritbei-misehungszwang”, niet op den verbruiker hadden af-
gewenteld. IDe z.g. ,,Benzinkonvention” werd kort
voor het einde der verslagperiode practisch ontbon-
den, doordat de groote concerns zich terugtrokken. In
Groot-Brittannië beloopt de verlaging 2 d. per Imp.
Gali. In Zwitserland is zij, tengevolge van een bij-
zonder seherpen strijd, zeer belangrijk: de prijs aan
de pompen daalde van 54 op 40 eent.imes per Liter. In Oostenrijk werden, niettegenstaande kort geleden
een kartel tot stand werd gebracht, de prijzen ter be-
strijding der outsiders met 4 10 Groschen per Liter
verlaagd, en in Tsj echo- Slowakij e met 25 Heller.
Het succes, dt de Kon:inklijke en cle Standard Oil
met de productie- en exportregeling in Roemenië
hebben bereikt, heeft blijkbaar toch niet kunnen voor-
komen, dat op verschillende plaatsen Roemeensche
benzine belangrijk onder cie ,,offieieele” n6teeringen
werd verkocht.
Het verschijnsel, dat een algemeene benzineprijs-
verlaging slechts in overeenstemming is met het al-
gemeen dalende prijsniveau der voornaamste goede-
rn, doet niets af aan het feit, dat het voornamelijk
de verkoopen der outsiders waren, die door de groote
concerns met deze stappeii werden beantwoord, en de
oniiddellijke aanleiding tot deze
prijsverlaging
wa-
ren. Dit weer laat verwachten, dat de concurrentie-
strijd nog niet geëindigd is, maar zal wordenfvoortge-
zet, tot de prijzen een niveau hebben bereikt, dat voor
bepaalde verkoopers niet meer winstgevend is. Waar
deze grens ligt, zal zeker in sterke mate bepaald wor-
den door de ontwikkeling van het Amerikaansche
verbruik, van cle Amerikaansehe productie en van de
Amer:i kaansche voorraden.
IJZER.
Sinds liet einde van het tweede kwartaal heeft de
depressie op de exportmarlct voor ruwijzer zich in
versterkte mate voortgezet. Verbruikers van Oleveland-
ijzer hebben zich den geheelen zomer afzijdig gehou-
den. In Schotianci werd het zoo goed als geheel door
Lux. 3 en Indisch gieterij-ijzer verdrongen, terwijl
Lux. 3 aan de Tees en een enkele maal zelfs in de
Midland, zij liet ook niet in groote hoeveelheden, kon
worden geplaatst. De Oleveland-produeenten hebben
echter de politiek van de beperking der productie in
overeenstemming met de vermindering van de vraag
voortgezet, zoodat de voorraden op een laag niveau
konden worden gehouden. Van de 41 hoogovens, welke
aan het begin van dit jaar aan de N.-O. kust onder
vuur stonden, zijn er thans nog maar 25 in werking.
Toen echter na het einde van de langer dan gewoon-
lijk durende vacantie in Augustus ook de seizoen-
opleving uitbleef, verlaagden de producenten d no-
teering, die het vorige kwartaal reeds niet 5/- gezakt
was, nog eens met 4/- tot 63/6, zonder dat dit even-
wel dadeljk een uitbreiding van de vraag tengevolge
had. Pas de laatste twee weken is deze i.ets toegeno-
men.
Zooals gezegd was Lux. 3 meer en meer in staat
vasten voet in Sehotland te krijgen. Dit kon geschie-
den door aanzienlijke prijsconcessies, speciaal van Fransche zijde. Terwijl de officieele noteering van
het West-Europeesche Gieterij-ijzerkartel eerst mid-
den September tot 581- f.o.b. Antwerpen (631-) ver-
laagd werd, was toen reeds de effectieve prijs 521-
minimum In Sehotland werd Lux. 3 het vorige kwar
taal nog tegen 65/- f.o.t. Grangemouth verkocht, in
den loop van het derde kwartaal daalde de noteering
geleidelijk tot 601-
it
61/-, terwijl de laatste week reeds
een transactie tegen een prijs, die onder de 58/- f.o.t.
G-rangemouth lag, werd afgesloten. De binuenlandsche noteering voor België werd mid-
den Augustus eveneens verlaagd en wel van 620 frs.
tot 565 frs. f.o.t. hoogoven of franco Fransch-Luxem-
burgsch-Belgische grens.
874
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1 October 1930
KOPER.
De daling der koperprijzen houdt nog steeds aan.
Eenige weken geleden heeft het Koperkartel den
Europeeschen prijs op $ 10.80 voor Electrolytisch
koper c.i.f. Hamburg gebracht, terwijl Londen
£ 49.–.— – £ 50.—.— per ton noteert. De prijs ligt
ver beneden de v66r-oorlogsche noteering, terwijl op
het oogenblik, dat wij dit overzicht schrijven, Amerika
opnieuw den koperprijs heeft verlaagd.
Niettegenstaande deze lage noteeringen, nemen de
consumenten nog steeds een afwachtende houding aan
en is er geen animo tot dekkingskoopen over te gaan.
Dat het metaal minder gevraagd zou worden, mee-
nen wij te naoetçn betwijfelen. De grootste consu-
mente, de Electriciteits-industrie, verwerkt nog altijd
enorme kwantiteiten. Een bewijs van de belangrijk-
heid van koper blijkt wel uit de hieronder volgende
cijfers Van verbruik per hoofd over 1913 en 1929 in
cle voornaamste landen:
Verbruik per jaar
Bevolking in
in lbs.
duizendtalleu
1913
1929
1.913
1929
Amerika
……….
8.22
18.55.
97.111
120.718
Frankrijk
……..
5.68
7.22
39.719
41.800
Duitschiand
……
8.53
7.34 67.090 65.100
Engeland
………
6.72 7.41
46.036
46.300
Bij deze marktpositiè bestaat dan ook het gevaar,
dat, mocht er eenige opleving komen, ieder zich
zal trachten te dekken, hetgeen een sterke prijsstij
–
ging tengevolge zal hebben. Bij een dergelijk ver-
schijnsel zijn het veel meer psychologische dan sta-
tistisché factoren, welke den prijs beïnvloeden.
0FO FNC
Ton
KOPEP
J929
75
—
—
–
–
,6
119;8
•-Lii:i
60—
-‘-
-f–
150
–
s
i
FESQ rIPT aPP
MEI JUNI JUlI
auG
SEP OCT NOV DEC
De statistische positie is nog steeds verre van roos-
kleurig. Hieronder volgen de Amerikaansche cijfers over de maanden J’uni, Juli en Augustus:
Verschillen
Juni
Juli
Aug. Aug.t.o.v.Juli
Prod. geraif. koper 124820 123770 1213,70 (— 2400 t.)
Uitvoer ……….44810
42460.
38350 (— 4150 t.)
Binnenl. aflever. ..
71880
75430
56810 (_18620t.)
Voorr.geraff. koper 316750 322030 347723 (+ 25693 t.)
,, ongerafi.
,,
. 256530 242210 234210 (— 8000 t.)
Totaal voorraden 573280 564240 581933
De voorraden koper zijn toegenomen. Alhoewel’ de
productie met 2400 ton is verminderd,, wijzen’ de biri-
nenlandsche en export-afleveringen op een veel groo-
ter dalende tendens. Hierbij komt, dat de uitslag der
verkiezingen in Duitschland op de afname van koper
een ongunstigen invloed zal hebben en waar Duitsch-
land de belangrijkste Europeesche afnemer is (in
.1.929 gebruikte het 216.700 ton)’ ziet het er voor de
naaste toekomst niet al te rooskleurig uit.
i)
De Compagnie du Haut Katanga heeft nog steeds
op volle productie kunnen werken en waar haar kost-prijs beduidend lager is dan de tegenwoordige notee-
ring, is voor haar de toestand niet z66 hopeloos.
1)
Mn spreekt reeds van eenkoperprijs van 8 i 9 dollar cent per ib. Een gevolg hiervan
zou
zijn, dat een aantal
Amerikaansche mijnen zouden gesloten moeten worden. In
België hebben de kopermaatschappijen tot nu toe nog be-
trekkelijk goede zaken gemaakt.
(Vervolg vctn,blz. 869.)
terugkeeren. De geldmarkten geven daarvan een
weerspiegeling.
In ons land is de geldruimte in de afgeloopen
.roaand zeer groot geweest. De koersen van particulier
dTsconto, prolongatie en cali zijn uitermate laag ge-
bleven. Wij hebben ons wel eens afgevraagd, welk.deel
cie . risico-premie, in tijden van depressie, zooals wij
thans beleven (van het totaal disconto) uitmaakt en
of het lage disconto van thans, na aftrek daarva, wel
een redelijke vergoeding aan de banken overlaat. Wij
meenen, dat dit nauwelijks het geval is. Het lijkt dan
ook zoo gezien verkeerd, indien gevolg gegeven zou
worden aan den kortgeleden door den heer De Groot
uitgesproken wensch om de rentevergoeding bij de
Rijkspostspaarbank verhoogd te krijgen. Wij hebben
vroeger reeds eenige mededeelingen gedaan over den
.strjd tusschen de algemeene- en de spaarbanken in
Duitschland: hoe daar de banken in het Rijnland
ge-
–
dwongen werden de vergoeding voor deposito’s –
ii iettegenstaande verlaging van het Reichsbank-dis-
conto – op een te hoog peil te handhaven. Het zou
zeker te betreuren zijn, indien ook in ons land een
dergelijke tegenstelling zou ontstaan.’ Vooral in tij-
den zooals wij thans medemaken, is zulks zeer onge-
wenscht.
De banken toch zijn de groote credietgeefsters en hoe grooter de marge is tusschen hetgeen zij aan de
•eerie
zijde
atn haar cliënten voor de haar toever-
trouwde gelden vergoeden en hetgeen zij aan de an-
dere
zijde
ontvangen van haar’debiteuren, des te groo-
ter is het risico, dat zij kunnen loopen. Bij een ge-
dwongen opvoering van de vergoeding aan de eene
zjd en – door conjunctuurinvloeden – otinatuurlijk
g&lrukte rente-inkomsten aan de andere zijde kan de
rentemarge tot beneden de risicopremie dalen. Hier-
door zullen
1
de banken gedwohgen worden zich voor
een deel van het gebied der credietverleening terug
te.’trekken, zeer ten nadeele van handel en bedrijf.
Laat men dit gevaar toch vooial vermijden. Het
staatsbedrijf der posterijen heeft door giro- en incas-
sodienst toch reeds te ver het terrein van het parti-
cicliere bankbedrijf betreden.
In het laatste nummer van ,,Index” geeft J. M.
.Keynes zijn meening te icennen over de oorzaken van
den hoogen rentestand voor credieten oj korten en
langen
termijn,
zooals deze voor het intreden der
crisis was, en het toekomstig verloop der rente.
Naar zijn oordeel werd de hooge’ rentestand gemo-
.tiveerd, doordat door den oorlog en de liquidatie daar-
van – stabilisatie incluis – groote behoefte aan mid-
delen was ontstaan. Hij meent, dat, nu de oorzaken-
grootendeels zijn verdwenen, een lagere rentevoet voor’ de naaste toekomst verwacht mag worden en
dat de tegenwoordige vergoeding voor credieten op
langen termijn ook niet langer gerechtvaardigd is.
Zoodra men tot dit inzicht gekomen zal zijn, zal er
een algemeene race naar belêggingsfondsen plaats-
vinden: ,,there will be a tremendous hurrying and
scurrying .not to miss the bus”.
Wij gelooven niet, dat het zoover zal komen.
Keynes verzacht trouwens zelf zijn uitspraak, als hij
zegt, dat er nog verscheidene onbevredigde crediet-
nemers zijn, zooals Zuid-Amerika, Australië, enz. Hij
meent echter niet, dat deze groep groot is Uiteraard
zal ‘bij een terugkeer. tot normale omstandigheden deze
groep kleiner worden. Dat wij echter van het – om
het zoo eens te noemen – ,,bevredigingspunt” nog
ver verwijderd zijn, ‘blijke bijv. wel uit de aanhoudend
dringende .credietvraag, speciaal voor credieten op
langen termijn, uit Midden- en Oost-Europa. Slechts
die ondernemingen, welke zeer groote zekerheden kon-
den bieden, konden leeningen plaatsen of haar kapi-
taal uitbreiden. Vrijwel de geheele middel- en klein-
industrie viel daarbuiten. Er ligt hier nog een zeer
groot gebied braak, dat alleen op betere economische
en politieke tijden wacht om te worden ontgonnen.
Breken die tijden aan, dan kan men een nieuwen
1 October 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
875
stroom van kapitaal naar die gebieden verwachten.
Alleen dan wanneer de risico’s aan de geld- en kapi-
taalverstrekking te groot mochten blijken, buy, door-
dat in die landen toestanden zouden gaan heerschen,
zooals thans in Rusland, zou men kunnen verwach-
ten, dat de geidgevers zich tot een klein gebied be-
perken, waardoor de rentestand uiteraard sterk zou
worden gedrukt. Zoover zijn wij echter nog lang niet
en onder normale verhoudingen mag men dat ook niet
verwachten.
Zeker, in de verre toekomst zal, ceteris paribus,
de rentevoet voor leeningen op langen termijn lager
worden. Het ziet er echter niet naar uit, dat het in de
landen, die nu nog voor een groot deel van crediet-
verleeniug verstoken zijn, reeds binnen bijv. één of
twee jaar alles ,,couleur de rose” zal zijn. Daarvoor
is de ontwrichting te groot geweest en het vertrouwen
te zeer geschokt.
Onze markt, om daar nog eens op terug te komen,
ondervindt van deze invloeden sterk den weerslag.
Een groot deel van het kapitaal, dat op een gunstige
gelegenheid wacht om te emigreeren, wordt thans
0
1
)
korten termijn uitgezet. Aan den anderen kant is de
vergoeding daarvoor zoo gering geworden d
a
t een
deel daarvan plaatsing zoekt op de binnenlandsche
markt en wel door belegging in de meer soliede pa-
pieren, als staats- en gemeenteobligaties. Wij zien,
dat den laatsten
tijd
de 4 pOt. leeningen vlot worden
opgenomen (wij voorspelden dat reeds eenigen tijd geleden) en dat de openbare lichamen van de gele-
genheid op ruime schaal gebruik maken.
• Bij een verbetering op de internationale kapitaal-
markt lijkt het ons heelemaal niet uitgesloten, dat
deze dalende tendens tot staan zal komen, of geremd
zal worden, daar het publiek en de banken zich dan
weder meer naar het buitenland zullen wenden. Een
goede politiek lijkt het ons thans van de gelegenheid
tot conversie gebruik te maken.
Onder de bekende conjunctuurinvloeden blijft de
geldmarkt zeer ruim. Het zal de aandacht getrok-
ken hebben, dat op den voorlaatsten weekstaat van
De Nederlandsche Bank de post rekening-courant
saldi van anderen dan het Rijk van 13 tot 21% mii-
lioen gulden is opgeloopen. Dit was vrijwel de eenige
wijziging van beteekenis. De stijging zal vermoedelijk
daaraan toe te schrijven zijn, dat eau-geld vrijwel niet onder te brengen was en plaatsing vond
bij
De Neder-
landsche Bank.
Sterk heeft de toestand in Duitschiand in de af ge-
loopen maand de aandacht getrokken. Niettegen-
staande verklaringen van Rijkspresident en Rijkskan-selier, hèbben de verkiezingsresultaten niet nagelaten
een diepen indruk te maken. Zelden zal de ontwik-
keling der gebeurtenissen in Duitschiand met zooveel
aandacht gevolgd zijn als in de afgeloopen maanden.
Vooral in Engeland en Frankrijk is de Hitler-
affaire en de oorzaken, die daaraan ten gronaslag lig-
gen, ernstig opgenomen. Van Fransche
zijde
heeft
dit reeds geleid tot een aanzienlijke beperking der
credietverleening. Is dit laatste in ons land misschien
niet zoo sterk het geval, zeker is, dat tenzij zich
de verhoudingen grondig wijzigen – een aantal ere-
dieten na afloop niet zullen worden verlengd, ten-
einde het risico bij onze oostelijke buren te beperken.
Onder deze omstandigheden is de mark zeer flauw
geweest. Dit behoeft o.i. trouwens geen verwondering
te wekken, daar een druk op den markenkoers zijn oor-
sprong vindt in algemeen economische factoren. Door
sociale en andere lasten zijn de ondernemingen daar
zoo zwaar belast, dat zij gedwongen zijn tegen – in
verhouding tot het buitenland – te hooge prijzen te
produceeren, waardoor de ,,Konkurrenzfiihigkeit” af-
neemt. Een relatieve
prijsstijging
kan onder omstan-
dighedén als thans in Duitschland heerschen (waarbij
nog komt de ongezonde proteetie- en subsidiepolitiek)
niet uitblijven. Een permanente druk op .den wissel-
koers moet daarvan het gevolg zijn.
De Reichsbank is daardoor verplicht geweest, een
aanzienlijke hoeveelheid goud naar het buitenland, o.a. Nederland, af te geven. Het grootste deel heeft
de Banque de France opgenomen.
Deze laatste ontving ook uit Engeland wederom
een hoeveelheid goud. Niettegenstaande de goudont-
trekkingen kon echter de goudvoorraad der Bank of England toenemen en wel doordat de groote banken
haar goud uit eigen reserves ter beschikking stelden.
Wellicht vinden
wij
later gelegenheid op dit interes-
sante
verschijnsel
terug te komen.
v.o.Ba.
Indexcijfers van groot- en kleinhandeisprijzen in Nederlandsch-Indië.
De maandstatistiek 1930 No. 6 van het Centraal
Kantoor voor de Statistiek bevat o.m. het volgende:
iwvoer.
De serie van de invoerartikelen omvat
72
arti-
kelen, welke in vijf groepen zijn verdeeld.
Bij cle groep
textiele goederen
vallen enkele kleine prijs-veranderingen te constateeren, het groepsindexcijfer daalde
met édn punt tot
161.
Door de lagere prijzen van kedelee, Australische ham en
Australisch meel liep het indexeijfer van de groep
levens-
middelen
met
2
punten tot
140
terug.
Bij de groep
metalen
en bij de groep
diversen
deden zich
geen belangrijke prijsveranderingen voor. De groepsindex-
Indexcijfers van
72
invoer- en
20
uitvoerartikelen in den groothandel te Batavia, Soerabaja en Semarang.
Invoerartikelen.
–
‘
1913.
100
100 100 100
100
100
100 100
1924.
213
164
167
160
168
178
155
173
1925.
208
161
160
150
165
172
146
166
1926.
185
157
151
153
169
165
137
159
1927.
174
148
149
149
173
160 130
154
1928.
172
149
141
144
162
155
125
149
1929.
172
149
142
142
183
155
123
148
Juni
1929.
172
148
142
145
162
156
123 149
Juli
,,
.
172
149 142
145
162
158
127
149
Augustus
.
172
148 142 142
163 155
124
148
September
.
172
149
141
142 163
155
123 148
October
,,
.
172
150 140
141
161
154
121
147
November
.
171
148
141
141
160 154
120
146 December
.
170
147
139 140 160
153
111
144
Januari
1930.
170
147
139
140
159
153
105
143
Februari
•
170
145
139 139
159
152
100
141
Maart
.
169
144
138 139
151
150
98
139
April
,,
.
187
144
137
138 152 149
95
138
Mei
,,
.
162 142 136
138 156 148
94
136
Juni
,,
.
161
140
136
137
156
147
88
134
1)
20
art.
2)
12
art.
8)
12
art.
4)
15
art.
) 13
,rt.
cijfers bleven statioauair, nl. respectievelijk
136
en
156.
Door de lagere prijzen voor liars en zinkvit daalde het
Indexcij fers van kleinhandelsprijzen van verbruiksartikelen
van in- en uitheemschen oorsprong te Batavia.
In-
heemsch
1)
1
heemsch
Uit-
1)
Totaal
Voeding
2)
1913114
100
100 100
100
1924 ..
182
158 170
170
1925 .
.
169
152
160
159
1926 ..
169
148 159
156
1927 .
.
166
147
157
155
1928..
160
148
154
153
1929 ..
182
145 153
151
Juli
1929 .
.
158
145 152 149
Augustus
,,
. .
160
144
152
150
September
,,
. .
160
144
152
150
October
,,
…
161
143
152
150
November
– .
162
144
153 151
December
,,
..
163
145
154
153
Januari
1930 .
.
163
146
154
153
Februari
..
166
145
155
154
Maart
,,
..
161
145
153
153
April
,,
..
156
145
151
150
Mei
,,
. .
182 144
153
151
Juni
,,
. .
157
144
151
149
Juli
,,
156
1
144
150 148
1)
20
artikelen.
2)
35
artikelen.
•
•
•
Ism a
0
1
Q
N
M
…
‘1
IIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIuIuiiiiiii
•
iinhIIiIuuuuIIOuIIIIIIuhIIIIIIIuIuuhIII
•
ÏiIEi’IIIIIIIIIHhPiIIIIIIIlIjillII
1111111111
11111111111M
11111
INS
I
I
•
11111111Nhl
1
IhhhhhhhhIIhIIhhIIIhhhIIhh
IIIIEi!!!
INS
ME
11111111
Hill
HIM
11111011111110111
1iii1I2!I!11I11IhhhIlflhhlhhIflhhhhhhhh
IN
HIM
IN
HIM,
IIIIIIII
I
IN
1111
Ills
I
I
IN
IIIII
MW
11111111111
N
Iii
INNER
HE
HIM
•
HE
Ihi
111111111
111111
111111111
11111111
INNER
:.
II
UNION
NOR
•
HIM
$
I
MMMM
11111111111
1111111
HIM
I
I
III
HIM
NORhIhlhIhhflhhIhIhhgIqIh
HIM
I
hIqhhhhhhh
•
1111111111111111111111111111
HIMphgl
indexeijfer van de groep
chemicaliën
en
‘verfstoffen
met
één punt tot 137.
Het indexeïjfer van dcii geheelen invoer liep met één
punt tot 147 terug.
Uitvoer.
De serie uitvoerproducten omvat de prijzen van
20 producten.
Wederem zijn de prijzen van de meeste producten lager
dan in de vaorafgaande maand. Het laagste punt vah het
prijsniveau is blijkbaar nog niet bereikt. Het indexcijfer van de prijzen van copra liep terug van 79 in Mei tot 72
in Juni, dat van koffie van 88 tot 79, suiker van 79 tot
73 en tapioca van 114 tot 104. De grootste daling ver-
toonen de prijzen van kapok,.
til,
van
f
82.57 per 100 KG.
in Mei tot
f
06.38 in Juni. De prijs van tin (Singapore
uoteering) daalde van
f
171.33 per 100 KG. tot
f
160.68.
Alleen de prijzen van cacao, citronella-olie en witte peper
waren in Juni iets vaster.
Het indexcijfer van den geheelen export daalde met niet
minder dan zes punten tot 88.
liet iudexcijfer van clan in- en uitvoer tezamen daalde met 2 punten tot 134.
Dit algemeene mdcxcii far
heeft
geen andere bctcekenis
dan dat het het gemiddelde prijsverloop voorstelt van de
92 met name genoemde producten.
Kleinhandelsprijzeit.
De tabel kleinhandelsprjzen omvat
de prijzen van 40 verbrniksartikelen, verdeeld in een serie
inheemsche en een serie uitheemsche artikelen.
liet ipdexcijfer van de serie inheemsche artikelen liep in
Juli met 1 punt terug tot 156 tengevolge van de lagere
prijaen van suiker.
1 October 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
877
liet indexcijfer van de uitheemschd artikelen bleef on-
veranderd 144, terwijl dat van den geheelen kleinhandel,
in- en uitheemsche artikelen tezamen,
150
bedroeg tegen
151 in Juni.
Pasa-rprijzcn.
De tabel voor de pasarprijzen omvat de
gemiddelde prijzen van een reeks voedingsmiddelen van de
utiheemsche bevolking afkomstig van
119
pasars op Java
en Madoera.
De prijzen van padi, beras, cassave, gaplek, bataten,
uardnoten en kedelee varen in Juni iets lager dan in Mei.
De maisprijzen Nvaren iets vaster. Worden de pasarprijzen
van Juni 1930 vergeleken met J mii
1929,
dan blijken de
prijzen met uitzondering van die van cassave, gaplek en
batatee iii eerstgenoemde maand lager te zijn dan in
Juni
1929.
INGEZONDEN STUKKEN.
DE OORZAAK DER’ WERKLOOSHEID.
De [[eer G. Morreau te Amsterdam schrijft ons:
Onder den titel ,,Werkverruiming” komen in de
Ee. Stat. Ber. van 24 Septernber 1930 enkele beschou-
wringen voor van dc hand van Prof. Cr. M. Verrijn
Stuart naar aanleiding van het door S.D.A.P. en
N.V.V. betreffende deze aangelegenheid uitgebrachte
rapport. De opmerkingen, welke Prof. V. S. vastknoopt
inzonderheid aan het gedeelte, waarin het kapitalis-
tische product.iestelsel voor de werkloosheid aanspra-
kelijk wordt gesteld, dienen m.i. niet onwedersproken
te blijven. Een debat over de tegenstelling kapitalis-
me-socialisme moge, zooals Prof. V. S. opmerkt, met
betrekking tot deze aangelegenheid en
dit
rapport
een ietwat academisch karakter dragen, de genoemde tegenstelling is, beziefl in ruimer verband, niet alleen
an jiet allerhoogste belang, doch tevens van groote
actualiteit. Waar Prof. V. S. uiteraard geen volledige
en afgeronde critiek op het socialistische productie-
stelsel beoogde te geven, kunnen zijn beschouwingen
met enkele korte tegenwerpingen beantwoord worden.
Prof. Verrijn Stuart betoogt, dat de socialistische
maatschappij er met betrekking tot de werkloosheid
slechts in zeer enkele opzichten beter aan toe zou zijn
dan onze maatschappij. Ter verdediging van dit stand-
punt voert hij allereerst aan, dat structuurverande-
ringen, seizoeniuvloeden en de normale wrijv ing van
een groot productie- en distributiestelsel ook in het
socialisme hun werking zouden doen gevoelen. Wat
de structuurveranderingen betreft, onderscheidt ech-
ter het socialisme zich wel degelijk zeer gunstig van
het kapitalistische productiestelsel. Wanneer in het
kapitalisine nieuwe en verbeterde productiemethoden
11un zegetocht aanvangen, brengeû concurrentiehe-
langen met zich mede, dat de technisch betere pro-
ductiemiddelen al dadelijk op groote schaal in gebruik
genomen worden, waardoor af zetgebieden worden ver-
overd, en de bestaande productiemiddelen een econo-
mische depreciatie ondergaan, d.w.z. vrijwel onbruik-
baar worden, hoewel zij bij lange na niet afgeschreven
zijn. Van hoe groote heteekenis de factor van de econo-
mische depreciatie voor de maatschappij is, valt niet
gemakkelijk vast te stellen, doch Robert Liefmann ziet er niet minder dan de hoofdoorzaak in van het
crisisverschijnsel. Ook in het Socialisme zullen tech-
nische verbeteringen worden ingevoerd, doch de nieu-
we productiemiddelen zullen geleidelijk, al naar mate
de oude zijn afgeschreven, in gebruik genomen wor-
den. Deze geleidelijke invoering beteekent, in verge-
lijking met de kapitalistische methode, niet, zooals
Prof. V. S. aanneemt, een vermindering, doch een
vermeerdéring van de welvaart. Wanneer door kapi-
talistische ondernemers een verbetering van de tech-
niek in een bestaanden tak va.n productie wordt over-
,wogen, wordt de winst, die met het te besteden kapi-haal door de verdringing van gevestigde ondernemin-
gen gemaakt kan worden, vergeleken met de winst
bij ecu mogelijkd andere besteding van het kapitaal.
liet verlies van de. economische depreciatie van be-
,taande productiemiddelen wordt, voor zoover het de
genoemde ondernemers niet zelf treft, principieel
buiten beschouwing gelaten, en het feit dat dit ver-
lies tevens de geheele maatschappij treft, speelt even-
min een rol. Ook wanneer het in het Socialisme niet
mogelijk zou zijn een scherpe vergelijking te trekken
tusschen het voordeel van het
onmiddellijk
invoeren
van technische verbeteringen en het nadeel van de
economische depreciatie – hetgeen ik overigens meen
te mogen betwisten – dan nog zou in nagenoeg alle
gevallen vel stilzwijgend aangenomen mogen worden, dat het verlies van de economische depreciatie zwaar-
der weegt. Zou het bijv. economisch te verantwoorden
zijn, om het Nederlandsche Spoorwegnet in zeer snel
tempo te electrificeeren, en het bestaande materiaal
maar eenvoudig aan den dijk te zetten?
Voor zoover de werkloosheid conjunctuurverschijn-
sel is, valt op te merken dat, wanneer de opvatting
van Robert Liefmann juist is, de conjunctuur met het
geleidelijk, systematisch invoeren van verbeterde pro-
(luctiemiddelen verdwijnen zal, zoodat ook deze oor-
zaak van werkloosheid in het socialisme zal ontbreken.
Tot dezelfde conclusie komt men, wanneer men uit-
gaat van andere conjunctuur-theorieën. Zoowel Oassel
als Irving Pisher – hoezeer ook tegenvoeters op het
terrein der conjunctuurtheorie – zien in de gebrek-
kige aanpassing van de rente aan de kapitaalvorming,
iesp. aan de veranderingen van het prijsniveau één
‘an de voornaamste oorzaken van het conjunctuur-
verschijnsel. In het socialisme zal de rente – niet
ulleen volgens nagenoeg alle socialistische theoretici,
maar ook volgens vele gezaghebbende burgerlijke
auteurs, ontbreken, zoodat de conjunctuur en daar-
mede een groot gedeelte van de werkloosheid en van
andere nadeelen aan de conjunctuurvisseling verbon-
den, in het socialisme overwonnen zullen zijn.
Ik meen daarom te mogen concludeeren, dat het ka-
ptalistische productiestelsel wel degelijk voor de
werkloosheid als belangrijk en verontrustend maat-
schappelijk verschijnsel aansprakeljkmhg worden ge-
steld.
N a s c h r i f t. De heer Morreau zal het mij ten
goede houden, wanneer ik te dezer plaatse niet zoo
uitvoerig inga
OP
zijne opmerkingen, als met de be-
tcekenis van het behandelde onderwerp in overeen-
stemming zou zijn. :Dan toch zouden wij beiden voor
onze polemiek een boekdeel in plaats van een week-
bladkolom noodig hebben. Ook ik moet noodgedron-gen de uiterste kortheid betrachten.
Wat in de eerste plaats de groote structuurveran-
deringen in het economisch leven betreft, zoo kunnen
wij het èr, meen ik, over eens zijn, dat vele daarvan
zich in verschillende landen in den vorm van her-
groepeering der productiefactoren met de daaruit
voortvloeiende wrijvingsverschijnselen zullen mani-
festeeren, geheel onverschillig, welk productiestelsel
ci heerscht. hoe het in een socialistischen wereld-
staat zou gaan, kunnen wij voorshands veilig buiten
l:eschouwing laten. De feitelijke grondslag van iedere
discussie zal deze moeten
zijn,
dat men te maken heeft
met een aantal verschillende volkeren met verschillen-
de belangen en elk met eene eigen economische ontwik-
keling. Dat zich in zulk een situatie gevallen kunnen
voordoen als verscherpipg van internationale tegen-
stellingen, inzonderheid op het gebied der handels-,
en meer in het algemeen nog der welvaartspolitiek;
dat industrialisatie van tevoren agrarische gebieden, technische verbeteringen met daaruit voortspruiten-
(Ie concurrent i emogelijkheden voor producenten in
andere landen en dergelijke wijzigingen meer, hun in-
vloed kunnen doen gevoelen in reeds bestaande pro-
ductieceutra en ook den aan het internationaal ver-
keer deelnemenden socialisteustaat kunnen nopenot
clrastischen ombouw van het bedrijfsleven, schijnt mij
moeilijk te betwisten. Dat zulks veelal gepaard zal
moeten gaan met verplaatsing van arbeiders, die
,ceteris paribus”, als men ze niet werkloos wil laten
of op verliesgevende wijze laat doorwerken, voor-
loopig met rager loon tevreden zullen moeten zijn,
zal ook een groot optimist inzake de verwezen-
878
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1
October 1930
lijking van het socialisme niet kunnen loochenen.
Het vraagstuk van de depreciatie van eenmaal ge-
investeerd kapitaal kan inderdaad netelig zijn, doch
het is ook voor het kapitalisme verre van onoplosbaar.
De goed geleide industrie, welker kapitaal om techni-
sche redenen aan groote waardedaling onderhevig kan
zijn, zal zich daartegen door snelle afschrijving dek-
ken, terwijl vertrusting en kartelvorming in een aan-
tal bedrijfstakken voor de oplossing van dit probleem
mogelijkheden bieden, waarmede de geachte inzender onzes inziens onvoldoende rekening houdt.
Wat tenslotte de conjunctuur betreft, zoo moge
hier worden volstaiin met een citaat uit Oassèl,
op
welken schrijver ook de heer
M.
een beroep doet en
met wiens uitlating over het socialisme ik het eens ben:
,,Die Sozialisten geben sich der Eloffuung lijn, dass ciiie
Sozialisierung der Procluktionsmittel mit der Beseitigung
des privatkapitalistischen Unternehmertums auch die Kon-
junkturbewegungen beseitigen würcle. Diese Annalime
scheint iii euler wissenschaftlichen Analyse der Konjunk-
turen wenig begrüudet. Die Möglichkeit, die geseilsehaf t-
liche Produktjon etwas zu stark in die Richtung einer ge-
steïgerten Produktion von festem Kapital zu lenken, ist bei
jeder Gesellschaftsordnung vorhanden. Wenn soiche Ver-
schiebungen in letzter Linie aal einen Willen zum Fort-
schritt, auf ciiie Lust, ueue Möglichkeiten sich ohne Ver-
zug zugute za machen, zurückzuführen sind, würden sic
kaum von einer sozialistischen Geseilschaft besser. als von
der ,,privatkapitalistischen” vemieden werden können. Alle
bisherige Erf ahrung hat gezeigt, class den Anspriichen an
Staat und Konimune, ganz besondera hei demokratischer
Verfassung, schver za viderstehen ist. Die öffentlicheu
Körperschaften haben schon jetzt cme umfassende produk-
tive Tatigkeit, die besonders viel festes Kapital in Au-
spruch nimmt. In dieser Stelluug haben sie aber kaum zu
einer Miissigung der Konjunkturbewegungen beigetrageri,
mi Gegeuteil, durch ilire gesteigerten Anspriiche clie Hoch-
konjunkturen eher noch verschiirft. i)ie wei.tere Ueber-fahrung des Besitzes von festem Kapita.l auf Staat unci
Kominunenstellt also an undfür sich kaum ciii Mittel zus’
Dii.rnpfûng der Koiijunkturbewegungen clar.”
G.M.V.S.
MÂANDCIJFERS.
CONJUNCTUURGEGEVENS BETREFFENDE DUJTSCHLAND.
(Zie voor de gegevens van 1925-1930 E.-S. B. van 3 September j.l.).
Productie
i),
Handel en Verkeer
–
Productie-index van
‘
Buitenlândsche handelS)
•.-..
Scheepvaart-
‘+..
verk. v. d
be
‘.’
Invoer
Datum
Uitvoer
i
N
,
•7′
Iangr.havens2
,,c
.
15
,
–
–
(1)
Totaal1
Grond-‘
stoffen
Fabri-
1
katen
Totaal
Grond.I
Fabri-
°
,_,
.-.’0
n
o
0
n.
1 1
stoffeni
katen
1
Gemiddelde van 1928
=
100
1000
in millioenen R.M.
.
1
000
MilI.
N.R.T.
R.M.
1930
–
Januari
94,8′
112,6 109,2 103,7
85,6 99,2
2.483 1.305
634
174
1.092
249
795
212 3.450 3.465
360,6
Februari
93,0
101,9
106,7
103,7
89,8
100,3
2.656
982
524
168
1.026
224
756
+
45
3:144
3.073 340,3
Maart
94,2
97,1 100,8
97,6 99,5 96,6 2.347
883
493
168
1.104
2 1
834
+
221
3 633
3.535
385,7
April
95,8v
96,2
93,1
9,0
94,1
107,5
2.081 888 480
159
977
200
735 +
81′
3.544 3.550
379,4
Mei
90,8v 92,5
85,9 84,1
92,0 92,3
1.889
830
454
159 1.097
236
813
+
267
3.971
3.975 386,5
Juni
85,7v
92,3 79,4
79,0
90,9v 79,4
1.835
814
441 151
910
187
670
+
96
3.887
3.7141
400,9
Juli
84.5v
86,3v
77,2 70,7
89,1
1.901
909
479 150 950
199
707′
+
41
3.863
3.985 415,5
Augustus
‘
1.948 796
437
137 971
185
1
740
+
175
5)
De indexcijfers van
de productie zijn ontleend aan
de publicaties van het Institut für Konjunkturforsehung.
2)
Deze cijfers, ontleend
aan Wirtsehaft und Statistik, zijn voor ‘de jaren 1925-1929
maandgemiddelden.
8)
De cijfers van 1925-1929
zijn maandgemiddelden.
v) voorloopig.
DIJITSCHLAND.
Kapitaalmarkt’)
Effectenbeurs
Geidmarkt
1)
Prijzen
‘
Emissies
2)
—
Indexcijfer van
9
.
9
1′
i:
P
ij
II
1
i
UWI
1924-1926
=
100,
in millioenen R.M.
1 1
1913=119
13141
.
100
1i)5O
Jan.
120
141
123 80 149
102 ‘92,5
322
319
3
163
159
303
19
9.359
6,43
6,33
8,30
132
152
1.106
Febr.
121 143
123
82
148
102
93,7
433
77
156
.
34
399
337
96
9.548
.6,36
5,54
7,41 129
1
150
1.103
Maart
119
139 123
81
146
101
94,2
450
355
95
23.
427
321 129
9.637 5,88 5,12
6,93
126
149
1.142
April
122
139 123
82
150 106
96,5
473 369
104
45
428
273 200
9.724
4,80
4,46
6,0(‘
127 147
1.006
Mei
122
138
121
81
156
108
98,2
321 27
49 27
294 214
107
9.836
4,34 3,89
5,3
126 147 1.062
Juni
1
116
1
351
118
78
151
10
01
98,7
753
247 506
21
732
r
175
578
9.912
4,04
3,58
4,96
125
148
853
Juli
110 129
112
73
142 94
419
378
41
94
325
346
73
10.008
4,46
3,40
4,73
125 149
977
Aug.
103
125
103
67
133 89
–
3,82 3,24
4,78
125
149
810
De cijfers betreffende de kapitaal- en geldmarkt zijn ontleend aan ,,Wirtschaft and Statistik”.
Cijfers van 1925-.–1929 zijn maandgemiddelden. Een scheiding tusschen privaatrechtelijke ondernemingen en publiek-
rechtelijke lichamen is voor Duitschland uiterst moeilijk. Wij hebben getracht deze zoo zuiver mogelijk
weer te geven.
8)
De cijfers hebben betrekking op het einde van de maand, resp. van h’t jaar.
waarvan 5 buiteni. cm. in Duitschland.
1
,,
,,
,,
,,
C)
,,
2
,,
,,
,,
,,
6)
,,
19
,,
,,
1 October 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
879
POSTCHEQUE EN GIRODIENST.
(In duizenden guldens).
Juni 1930
Juni1929
Aantal
Bedrag
Aantal
Bedrag
Aantal rekeningen
op ulto.
……..
160.075
145.164
Bijschrijviugen ….
2.0 69.727
446.953
1.817.589
427.212
wegens:
….
112.355
785.484
114.977
a.
Stortingen ……..872.796
b.
Overschrijvingen.
..
van andere rek.
1.196.809
322.590
1.031.975 301.511
van Ned. Bank.
122
11.961
130
10.684
c. And. onderwerpen
–
47
–
40
Afschrijvingen ….
1.268.172 504.127
1.095.832
125.306
wegen:
61.786
181.377
60.623
b.
Overschrijvingen.
..
1.049.939
1.01> aidere
rek.
322.590
904.165
301.511
.
Cheques
………207.115
2. naar Ned. Bank
940
60.624
1.005
63.128
.
And, onderwerpen
10.178
59.127
9.285
44
Gezamenlijk tegoed
op uit°
107.915
100.027
Bedrag der beleg.
ging
6)
–
84.217
76.805
1)
Hel. bedrag, dat vroeger tegen vergoeding van rente
aan de rchatkist werd verstrekt, wordt tegenwoordig, voor zoover het nog niet voor vaste belegging is aangewend, te
zamen met andere bedragen in rekening-courant met het
Staatsbedrijf der posterijen en telegrafie begrepen en is
daarom itiet meer in het bedrag der belegging begrepen.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
heteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
OPEN MARKT.
1930 1929
1928
11
1914
27S
ti
ep
.
22
83
228
229
204
Sept.
Sept. Sept.
Sept. Sept.
Juli
Amsterdam
Partic.dlsc.
l’>/IG
1
15!2
1
51i
3
J1
1718.1
5
116
Prolong.
2
1>14-2
1
3
14-2
1
3
14-2
518116
5-
3
/4
4I10l2
4l4-/4
3115_3/16 2114-314
Londen
Dageld…
11
1-2
1114
.2
1-2 1-2
1
14
4.531
4
2/2-4
13/
4
-2
Partic.dlsc.
2
1
132
1
116
2
1
1:n_
1
116
2
1
116
3
I32
211_1/
5
7
116.6
3
116
4
1
Jhe
2
1
14
3
J4
Berlijn
Daggeld…
45
1
12
2
1
135
1
12
21/
3
5
11/331/3
56/
4
_10
5-8
–
Partic.disc.
30-55 d…
33/4
3l5-3/4
3
1
18_
1
/4
3l/
7’I81s
6:8-
3
l4
–
56-90 d…
3>/4
3313_314
3
1
1s.
1
1
3
1
18
718
3
1
6
5
15-
3
/4
2
1
19-
1
1,
Waren-
wechsel.
4-
1
/8
411
s
33/51
3
3
:s-
1
12
7
3
14
7/4
–
We,e York
Daggeld
)
2-1/4
21/
4
2
1
14
2
910
1
14
6-8
1
14
1
8
1-2
11
i
Partic.disc.
2
2 2
211
3
_3/
4
511
4
451
s
–
1)
Koers van 26 Sept. en daaraan voorafgaande weken
tjm
Vrijdag.
WISSELKOERSEN.
EOESEN IN NEDERLAND.
Data
New
Londen
Berlijn Parijs
Brussel
Batavia
Vork
)
)
)
•) •)
1)
23 Sept. 1930
2.48
12.05k
59.01
9.734
34.564 1001
24
,,
.
1930
2.481/
12.05
7
/
8
59.10 9.744
34.59.
100
1
/
25
1930
2.48
12.05y
4
59.054 9.73k
34.574
100
26
1930
2.48
12.05
59.044 9.734
34.574
100
27
1930
2.48
205T’5 59.054
9.734
34.58
100
29
1930
2.477/
t
12.045/
59.01
9.73
34.564
100
Laagsted.w.1)
2.4715/
12.044
58.97
9.724
34.54
99
61
/66
Hoogste d.wl)
12.06
59.10
9.744 34.61
1100 /I6
22 Sept. 1930
2.48
12.05
59.034
9.744
34.574
1001/
8
15
,,
1930
2.486/
s
12.071/
59.15
9.754
34.63
1001/
Muntpariteit
2.484
12.10%
59.26
9.75
34.59
100
Data
Weenen
Prac3
Boeka-
Milaan
Madrid
23 Sept. 1930
48.12
35.021.
7.364
1.484
12.98
26.85
24
1930
48.14
35.02w
7.364
1.484
12.99
26.55
25
1930
48.11
35.02).
7.364
1.484
12.99 26.65
26
1930
48.11
35.00
7.36 1.48
12.99
26.50
27
1930
48.11
35.00
7.364
1.484
– –
29
1930
48.10
35.00
7.365
1.48
12.984 26.15
Laagsted.w.’)
48.08
34.95 7.354
1.46J
2.97
26.-
Hongsted.wl)
48.15 35.05
7.37
1.494
13.01
27.-
22 Sept. 1930
48.1334
35.023,
7.36
1.48
12.99
26.95
15
,,
1930
48.19
35.10
7.374
1.484
13.005 27.124
Muntpariteit
48.-
35.10
7.371
1.488 13.09
48.524
Data
Stock-
holin
‘)Igen5)I
1
Kopen-I
Oslo’)
sing-
fors’)
Buenos-
Aires1)
Mon-
treal
1)
23 Sept. 1930
66.65
66.35 66.35
6.244
8934
2.48%
24
1930
66.674
66.40 66.374
6.25
89s/
8
2.48k
25
1930
66.65 66.374
66.35 6.244
89′
2.481j
26
1930
66.624
66.374
66.374 6.244
88
,
/
s
2.483/
s
27
,,
1930
66.624
66.374
66.35
6.244
8834
2.48%
29
1930
66.60
66.35 86.35
6.244
883,
2.485/
10
Laagsted.w.l)
68.55 66.30 66.30
6.234
8734
2.48
Hoogste d.wl)
66.69
66.40
68.40
6.254
893/
4
2.4834
22 Sept. 1930
66.65
66.374 66.35
6.244
8934
2.4834
15
,,
1930
66.75
66.474 66.474
6.254
907/
9
2.487/
6
Muntpariteit
66.67
66.55
66.67
6.264
95%
2.48%
‘) Noteering te Amsterdam. “) Not, te Rotterdam.
1)
Part. opgave.
Laatstbekende noteeringen te Amsterdam en Rotterdam op
30 September 1930 voor
telegrafisehe
uitbetaling op:
Gulden per
Pari
Koers
do
Europa.
610
Londen’)
£
12.104 12.044
3
Mark
59.26 58.98
4
Parijs’)………..
.
Franc
9.747
9.724 24
1
00
Belga
34.59 34.56
24
Berlijn
‘) ………….
1
00
100
Franc
48.-
6.91
Zürich
S
)
,
………..
.100
100
,,
48.-
48.104 24 100
Kronen
7.374
7.354
4
1
0
0
Schilling
35.- 35.-
5
Weenen
‘)………..
Boedapest
… . .-…
100
Pengö
43.51
43.374
54
100
Lei
1.4880 1.474
9
Boekarest
……….
100
Leva
48.-
1.794
10
100
Dinar
4.379
4.40
54
Turksch
£
10.93
1.174 100
Drachme
3.23
3.214
9
100
Lira
13.09
12.984
54
100
Peseta
48.-
25.85
6
Brussel
*)
……….
Escudo
2.684
0.114
74
Luxemburg
………
Kopenhagen’)
.. …
100
Kronen
66.67 66.35
4
Oslo’) …………
100
66.67 66.35
44
Praag
……………..
Istanbul
………….
100
,,
66.67
66.60
34
Sofia
……………
Belgrado
…………
100
IJsl.Kr.
66.67
54.65
100
Zioty
27.91
27.80
64
Kovno (Litauen)
…
100
Lita
24.88
24.75
6
Athene
…………
Milaan
…………
Reickjavik
………..
Riga (Letland)
… .
100
Lat
48.-
47.70
6-7
Madrid
…………
Lissabon
…………
Reval (Estland).
.. .
100
Esti. Kr.
..
66.67
66.05
8
100
Finnmrk.
6.264
6.24
6
Stockholm
‘) ……..
Tjerwonets
12.80 12.70
Helsingfors
……..
(10
Roebel)
100
Gulden
48.42
48.174
4
Amerika.
Warschau
……….
New-York’)
$
2.4878
2.474
24
Canad.
$
2.4878
2.484
Moskou
………..
Montreal
……….
Mexico
…………
Mex. Dollar
1.24 1.175
Danzig…………
Peso (papier)
1.0568′
0.874
La Paz (Bolivia)
4)
Boliviano
0.9080
0.89f
Rio de Janeiro….
Milreis (pap.)
0.8075
2
0.264
Buenos Aires………
Peso (papier)
0.30
0.304
Bogota(Columbia)
4)
Peso
2.42
2.38
Valparaiso
………
Quito (Ecuador)
. .
Sucre
1.21
0.49
Lima (Peru)
8) ….
Sol 8)
0.924
0.84
Montevideo (Urug.)
Peso
2.5725
2.02
Caracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795
0.454
Paramaribo
…….
Gulden
1.-
0.994
Willemstad (Curaç.)
Gulden
1.-
1.014
San José
(Ç.
Rica)
Colon
1.16
–
Quetzal
2.48%
2.48
Managua (Nicar.)
4)
Cordoba
2.484
2.44
SanSalvador
4)….
Colon
1.2440 1.184 Azië.
Rupee
0.91
0.894
5
Gulden
I.C.
1.-
“°0T’5
44
Yen
1.24
1.224
Dollar
0.804
Taël.
0.99
Guatemala
……….
Calcutta
. ………
Batavia
………….
Straits Doil.
1.4125
1.354
Hong Kong
…….
Shanghai
………
Phil. Peso
1.214
1.214
Singapore
………
Bangkok
……….
Baht
1.10
1.094
Kobe
………….
Manilla
………..
Teheran (Perzië)
. .
Kran
0.214 Afrska.
Kaapstad
.
£
12.104
12.01
6
Alexandrië ……..
Egypt.
£
12.42 12.36
Australië.
Melbourne, Sidney
.
en Brisbane
….
£
12.104
11.264
Nieuw Zeeland
. …
£
12.104
11.444
1)
Goudøeso.
21
Milreis Goud.
‘)Not.
te
A’dam
ûv
nnt n8rf
nno
3
)1 Sol.= f 0.97
1
J2.
4)
Zichtkoers.
880
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1 October 1930
KOERSEN TR NEW YORK Cablej.
Data
1
Londen
1
($ per £)
1
Parijs
1
I($
P.
100 fr.)If’$
Berlijn
1
p. 100 Mk.)l($
Amsterdam
p. 100 gid.)
23 Sept.
1930 4,86
1
/
52
3,92
5
/
8
23,81%
40,32
24
,,
1930
4,86
1
,,
3,925
23,8134
40,32
25
1930
4,86
3,928/
8
23,807/
5
40,3334
26
,,
1930
4,85
31
/
82
3,9234
23,81
‘
40,33
27
,,
1930 4,86
1
/
32
3,9234
23,811/
40,333(
29
1930
4,86
3,92%
23;80s/,
40,34
8
4
30 Sept.
1929
4,86
3,928
23,83%
40,14
P4untpariteit..
4,8667
3,905/
8
1
23,8134
40sj,,
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen en Not eerings-
13Sept. 20Sept.
22127
Sept.’30
27
Sept.
Landen
eenheden
1930
1930
LaastelHooilste
1930
Alexandrie..
Piast.
p.0
974
97M
977
/1
p.X
375
375
3745/
4
Bangkok….
Sh.p.tical
1110
1
/
10
1j97/
Budapest
..
.
Pen.
p £
27.761
27.76
27.75
Buenos Aires
d. p.$
41
4034
397/,
Athene……Dr.
Sh. p. rup.
1/526/ 1/551/
54
115%
Constantin..
Piast.p.0
1.025
1.025 1.025
Calcutta …. ..
Hongkong ..
Sh. p.
$
1/3
3
%
11381/39
113
18
/
16
Sh. p. yen
21012/94
2/0
13
/
32
203I,
Kobe
…….
Lissabon.,..
Escu. p.
£
10834
108%
108
1
/8
Mexico
….
$
per
£
10.25 10.25
10.15
Montevideo
.
d.per
411,
4034 397/
8
Montreal
…
$
per
£
Riod. Janeiro
d. per Mi
Shanghai …
Sh. p. tae
Singapore ..
Id. p.
$
Valparaiso
3).
$
per
£
Warschau ..
Zl. p.
£
1)
90 dg.
ZILVERPRLJS
GOUDPRIJS
8)
Londen’)
N.York’)
Londen
22 Sept. 1930..
17
361/
5
22 Sept. 1930….
8510%
23
1930..
17
361,
23
,,
1930…..
8510%
24
1930..
167/, 36%
24
1930…
.
8510%
25
,,
1930..
167/,
368/, 25
1930….
851034
26
1930..
16%
3634
26
,,
1930….
85034
27
1930..
1634
36i,,
27
,,
1930….
85/034
28 Sept. 1929.. 235/,, 5034
28 Sept. 1929…. 84/1134
27 Juli 1914..
59
27 Juli 1914… . 84111
1)
In
pence p.ozstand.
1)
Foreign silver In $c. p.oz.flne.
8)
In sh. p.oz.fine
STAND VAN’. RIJKS KAS.
Vorderingen.
IS Sept. 1930
1
23 Sept. 1930
Saldo van’s Rijks Schatkist bij De Ne-
derlandsche
Bank ………………
–
/
960.185,40
Saldo
b.
d. Bank
voor
Ned. Gemeenten
/
549.315,81
53.998,18
Voorschotten
op
uit. Aug. 1930 aan de
gemeenten verstrekt
op
voor haar
door de Rijksadministratie te heffen
gemeentelijke
ink.bel.
en
opc.
op
13.123.217,78
,,
13.123.217,78
,,
94.098.695,55
….
96.000.137,69
Id. aan
Suriname …………………
11.595.376,88
,,
11.607.789,11
Id. aan
Curaçao ………………….
,,
4.053.261,68
4.055,513.90
de
Rijksink.bel…………………….
Voorschotten aan Ned.-lndië……….
Kasvord. weg. credietverst. a!h. buitenl
.101.315.426,14
,,
101.322.180,12
Saldo der postrekeningen van Rijks-
….
comptabelen
…………………..
.
20.591.982,58
.,
19.548.062,79
Vord.ojh.Algem.Burg. Pensioenf.
1)
224.468,54
..
»
323.514,84
Vordering
op
andere Staatsbedrijven’)
14.348.480,43
–
14.274661.41
V
er
p11 c Ii
ti n gen.
Voorschot door Ned. Bank ingevolge
art. 16 van haar octrooi verstrekt..
/
1.979.080,18
–
Voorsch. d. Ned. Bank verstrekt’)
–
–
Schatkistbiljetten in omloop
………
,,141.283.000,-
/
141.283.000,- 56.990.000,-
,,
56.990.000,-
Daggeldleeningen ………………..
.-
–
Zilverbons in Omloop ……………
4.647.256,50
.
,,
4.522.710,-
Schatkistpromessen in omloop
……..
Schuld aan het Alg. Burg. Pensioent.
1)
…..
–
–
Id. a.
h.
Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.’)..
,,
8.626.572,60
134.269,45
..
6.999.152,84
,,
134.269,45
Id. aan andere Staatsbedrijven’)
……….
Id. aan diverse instellingen
1)
………..
9.493.568,03
»
9.428.321,45
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCH.INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
27 Sept. 1930
Vorderingen:
Saldo
bij
‘s
Rijks kas
……………..
–
–
Saldo bij de Javasche Bank ……….
…
– –
–
Verplichtingen:
Voorschot
‘s
Rijks kas ……………
t
93.229.000,-
/
96.506.000,-
,,
11.850.000,-
,,
11.850.000,-
Betaalmiddelen in
‘s
Lands Kas
…..
,,
39.853.000,-
–
Schatkistpromessen
…………………
,,
2.795.000,-
..
–
,,
19.116.000,-
18.843.000,-
Waarvan Muntbiljetten …………
….
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds.
..
3.795.000,-
»
3.848.000,-
Muntbiljetten in omloop
…………..
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank.
–
946.000,-
,,
889.000,-
Voorschot van de Javaache Bank……
7.621.000,-
,,
7.123.000,-
• NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 29 September 1930.
4ctiva. Binnenl.Wis-(Hfdbk.
f
39.374.948,95
se1s,Prom.,Bijbnk. ,,
666.720,60
enz. in
disc.!
Ag.sch.
8.660.192,40
f
48.701.861,95
Papier o. h. Buitenl. iisconto ……
Tdem eigen portef. .
f
942.9 12.221,-
Af :Verkocht maar voor
de bk. nog niet afgel.
–
242.912.221,..-..
Beleeningen Hfdbk.
f
33.078.615,45
mcl. vrsch.
Bijbnk. ,
5.781.683,66
in
rek.-crt.
Ag.sch. , 52.273.880,43
op onderp.
f
91.134.179,54
Op Effecten …..
.f
89.838.083,50
Op Goederenen Spec. ,, 1.296.096,04 91.134.379,54
Voorschotten a. h. Rijk …………….. ,,
15.000.000,- Munten Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
64.759.470,-.
Muntmat., Goud .. ,, 325.820.298,38
fi
390.579.768,38
Munt, Zilver, enz. •
23.669.245,37
Muntmat.. Zilver.. ..
–
–
,,
414.249.013,75)
Belegging
8/
kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds
……………………,,
25.900.681,06
Gebouwen en Meub. der Bank
……..,,
5.000.000,-.
Diverse rekeningen
…….. ……….
..
57.051.480,28
Passiva.
f
899.952.437,58
Kapitaal
……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds
……………………,,
7.199.946,44
Bijzondere reserve
………………,,
8.000.000,-
Pensioenfonds
………………….,,
6.742.786,35
Bankbiljetten in omloop …………..
,,
831.055.185,-
Bankassignatiën in omloop
……….,,
381.912,02
Rek.-Cour.Ç Het Rijk
f
–
saldo’s:
Anderen,,
21.271.184,67
21.271.184,67
Diverse rekeningen
………………,,
5.301.423,30
f
899.952.437,58
Beschikbaar metaalsaldo
………….
f
72.775.176,10
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is. ,,
181.937.940,-
1)
Waarvan In het buitenland
f
28.846.779,33.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Munt
1
Muntmat.
Circulatte
opetschb.
i
sqhulden
Metaal-
saldo
1)
ktngs
perc.
29 Sept.’30
64.759
325.820
831.055
21.653
72.775
484
22
»
’30
64.774 325.820 800.112
22.210 85.489
50
35
’30
64.781
325.820 812.274
13.303
84.369
50
8
’30
64.789
325.820
824.353
12.508
79.640
50
2
’30
64.795
325.820
843.799
17.778
69.943
48
95 Aug. ’30
64.808
325.820
799.828 25.071 84.967
50
30 Sept. ’29
65.596 377.442
851.686 21.424
112.466
53
25 Juli
‘141
65.7031
96.410
1
310.437
1
6.198
43.521
1
54
Totaal
Schatkist-
B 1 ee-
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
t
n
g i
op het
reke-
disconto’s
rechtstreeks
buiten!.
ntngen
2)
29 Sept. 1930
48.702
–
91.134
242.912
57.054
22
1930
48.323
–
83.262
239.867
52.270
15
1930
48.436
–
89.043
239.785
47.371
8
1930
48.797
–
91.517
234.401 53.010
2
3930
48.697
–
115.586
234.352
49.657
25 Aug. 1930
47.421
–
84.291 234.291 44.166
30 Sept. 1929
86.748 31.000
100.454
185.577
450.89
25
Juli
1914
67.947
–
81.686 20.188
509
‘;
seaert oen oanKstaat van
84
Jan.
wener op ae Dasis van 9
metaaldekking. 1) Sluitpost activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
Ç
schulden
o
Apcehb.
Discont.
Div. reke-
ningen’>
23 Aug.
1930..
911
1.208
440 982 498
16
1930.
910
1.276
461
988 528
9
,,
1930-
911 1.321
444
988
529
2
1930-
920 3.508
478
991
542
24 Aug.
1929-
801
1.535
599 993 519
5
Juli
1914…
646
1.100
560
735
–
896
‘)Slultp. der activa.
4.85
1
–
4.85*
4.85%
4
81
183
4
31
/32
4
31
/
32
1/725/
33
118
1,721
8
213
49
/
64
213
59
/
44
2/3
27
/
2
39.64
39.94 39.88
438/
8
438f
8
435/
979/
16
375% 375
1/101/
8
1/101/
8
27.78 27764
408/, 39
hI16
1/5
51
/
54
1.025 3.025
1(414
2/07/
t
,
108’/ 10834
10.35 10.25
4034 40
8/
4.858/, 4.85sj
51/
16
1/8%
2/4
39.94
439/,
1 October 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
881
JAVASCHE BANK.
Voornauuie posten in duizenden guldens. be
eauengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatie
opelschb.
metaal-
schuldeq
I
saldo
27 Spt. 19301
1300
257.300
44.000 49.780
20
1930
168.800
260.300
39.500 48.880
13
1930
168.100
264.600
37.300 47.340
30Aug.1930 138.832
27.87
260.750
39.260 46.700
23
1930 138.812
28.427 262.152
49.632 42.526
16
1930 138.442
26.648 269.342
40.951 40.973
9 ,, 1930 138.805
26.664 270.656
42.152 40.345
28 Spt. 1929 146.656
23.224 300.035
67.264 20.560
29 Spt. 1928 171.938
15.558 319.978
54.073 37.875
23Juli1914 22.057
31.907 110.172
12.634
4.842
D
a
0
Dis-
conto’s
buiten
N.-Ind. betaaib.
Belee-
ningen
27 Spt. 1930
1070
20
1930
109.200
13
1930
108.600
30Aug.1930
9.927
29.248
40.282
23
1930
10.001
33.682 47.515
16
1930
10.135
31.366
46.494
9
,,
1930
10.506
32.133
44.038
28 Spt. 1929
9.708
36.934
130.486
29
,,
1928
12.399
32.961
92.080
25 Juli1914
7.259
6.395
75.541
‘)
Sluitpost activa.
BANK VAN ENGELAND.
‘ourna,,Inst.e posten in duizenden ponden sterling.
I
.ci
Bankbilf.
I
Bankbilf.
1
Other
Securities
Data
Metaal
in
in
Bankingl Disc,
and
rculatie Departm.
Ad
vances
8
cuhut
5
Data
00v.
Sec.
Public
Depos.
Other Deposits
1
Other Bankers IAccountsl
1
Reserve’
Dek-
kings-
1
pere.’)
24 Sept.’30
41.056
13.310
64.174
34.195 61.658
/82
17
,,
’30
38.766 8.934 65.308 33.786 59.743
552/
10
,,
’30
45.911
9.013 67.166 34.137 55.247
50
3
.,
’30
47.881
7.917
67.427 34.616 52.539
/12
27Aug.’30
49.141 18.173
62.600
33.799
55.020
48
20
,,
’30
49.371
21.045
61.665
33.594
53.574
46
25 Sept.’29
68.872
14.705
56.954
36.448
32.141
2923/
22 Juli
’14
11.005
13.736
42.185
29.297
52
1)
Verhouding lusechen Reserve en Deposite.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen franes.
1
Te goed
Wis-
Renteloos
Data
Goud
Zilver
in het
sels
IT
aar
t
“I
.
Belee-
phein
g n Ia.
voorschot
buiten!,
buiten!.
d. Staat
19 Spt. ’30
47.672
432
t
6.726
23.844
18.871
2.790
3.200
12
’30 47.543
417
6.839
23.669
18.768
2.804
3.200
5
,,
’30
47.478
407
6.832
23 719
18.768
2.836
3.200
29Aug.’30
47.242
397
6.838 25.233
18.764
2.731
3.200
20 Spt. ’29
39.060
80
7.211
26.444
18.749
2.407
3.200
23 Juli’14
4.104
640
–
1.541
8
769
–
Bonsv.d.
Dl
Rekg.ourant
Data
zelfSt.
sen’)
Circulatie
Staat
ZeIfSt.
lPart
1
19 Spt. ’30
5.304
1
umore.a.cuLuren
1.801
72.479
4.600
6.2601
7.029
12
,,
’30
5.304
1.716
72.875
4.508 6.105 6.753
5
’30
5.304
1.941
73.453 4.458
5.535 6.928
29Aug.’30
5.304
2.016
73.677
4.729
5.380
7.734
20 Spt. ’29
5.612
1.540
65.318
7.050
6.864
5.227
23Juli’14
–
–
5.912
401
–
1
943
1)
Sluitpost
activa.
DUITSCHE RLJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark.
Daarvan
Devitzen
Andere
Data
Goud
b(I bui-
als goud-
wissels Belee-
ten!. circ.
dekking
en
nïn
ge!z
banken
1)
geldende
cheques
23 Sept. 1930
2.583,6
149,8
223,7
1.351,8 56,0
15
1930
2.618,7
149,8
320,5 1.366,2
62,6
7
1930
2.618,9
149,8 392,1 1.571,9
57,0
30 Aug. 1930
2.618,9
149,8
369,0
1.730,0
212,2
23
,,
1930
2.619,0
149,8 356,1 1.346,7 57,1
23 Sept. 1929
2.192,0
149,8
326,6
2.116,7
43,2
30 Juli
1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2
D a a
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse
ten
Actival)
latte
Crt.
Passiva
23 Sept. 1930
102,7
677,5
4.033,0
443,2
–
228,3
15
1930
102,7
665,1
4.245,6
352,2
226,4
7
1930
102,7
668,1
4.486,2
368,4
225,0
30 Aug. 1930
102,7
855,2
4.707,4 415,6 224,6
23
,,
1930
102,7
685,2
4.049,8
600,8
225,0
23 Sept. 1929
92,8 594,7
4.202,0
519,4
360,1
30 Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
‘J
unuelasi.
,
w.o. KentenoanKscnelne
2.1,
1
bept., 3U, ZJ Jug. 30,
23 Sept. ’29, resp. 54; 45; -; -; 49; 48 mOl.
–
NATIONALE BANK VAN BELGIE.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Ooud
1
70
Rekg. Cri.
Data
–
”
1930
‘3
t
.,
‘
41
‘.
0
.
25 Sept.
1248
852
68
744
1
28
311
3.051
4
145
18
1210
893
68
735
1
31
311
3.048
18
132
11
1210 895
68
745
1
32
311 3.079
11
22
4
1210 889
67
751
1
32
311
3.082
15
96
28 Aug.
1210
872
67
776
1
31
311
3.056
10
155
26Sept.
1
1023
551
44
748
45
343
2.628
29
61
•,
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANE(S.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
bet aal-middel,
Zilver
Totaal
Dekking F. R.
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
Notes
etc.
inember
markt
baaks
gekocht
17Sept.’30
2.975,6
1.584,8
151,8
163,1
208,9
10
,,
’30
2.959,6
1.586,3
152,9
183,2 193,1
3
,,
’30
2.934,6
1.600,3
151,7
231,3
170.4
27Aug.’30
2.955,9
1.611,2
183,7
193,3
163.3
20
,,
’30
2.939,0
1.573,5
168,1
196,2 158,9
13,,
’30
2.945,3
1.583,1
169,7 190,5
154,3
18Sept.’29
2.989,4
1
1.613,8
166,7
1
933,9
1
241,1
Belegd
:
Notes
– –
Totaal
–
Gestort
Goud-
Dek-
Alaem.
Ii’ek-
Data
in
.
s.
Gov.Sec.
in circu-
Kapitaal
kings-
kings-
latie
perc.’)
perc.
2)
_____________
17Sept.’30
610,4
1.349,3
2.485,5
169,9
77,5 81,6
10
,,
’30
602,0
1.351,3
2.476,6
169,8
77,3
81,3
3
,,
’30
602,0
1.387,6
2.454,0
169,8
76,9
80,8
27Aug.’30
601,9 1.337,2
2.470,1
169,8
77,6 81,9
20
’30
601,9
1.323,7
2.469,1
169,8
77,4 81,9
13
’30
606,3
1.333,0
2.463,8
169,8
77,5
82,0
18Sept.’29
177,8
1.847,4
12.428,5
1
166,7 69,9 73,8
9 vernouaing totaten gouavoorraa tegenover opeiecnoar.
schulden: F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmaterlaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.
t
Data
10Sept.’30.
Aantal
banken
37
Dis-
conto’s
en
beleen.
t
Reserve
1
Beleg-
1
bil de
1
gingen
1
P. R.
1
1
banks
6.353
1.817
Totaal
depo-
sito’s
21.185
1
Waarvan
tune
1
deposils
1
7.478 16.812
3
,,
’30
79
16.830 6.338
11.786
21.123
1
7.471
27Aug.’30
40
16.793
1
6.329
11.814 21.091
1
7.439
20
’30
44
16.795
1
6.340
1.807
21.077
1
7.405
13
,,
’30
38
16.857
1
6.235
11.789
21.145
1
7.394
11Sept.’29
–
–
–
1
–
–
1
–
Hierachter volgen
enkele
hankstaten, welke aan
het eind
van ieder
kwartaal
worden
opgenomen.
Diverse
reke-
k’!n’s-
I
percen-
ntngen’)
ee.
57
ese
56
S”
56
44.987
56
48.170
51
51.077
53
51.484
53
29.283
46
52.812
50
2.228
44
24 Sept. 1930
157.427
355.769
60.536
5.672
21.586
17
1930
157.511
357.768
58.652
5.377
22.409
10
1930
156.574
61.326
54.220
5.770 21.641
3
,,
1930
155.522
362.983 51.477 6.229
21.559″
27 Aug. 1930
155.888 360 868
53.971
6.460
22.187
20
.
,,
1930
155.366
361.791
52.543
6.115 25.434
25 Sept. 1929
131.938
361.071 30.866
3.233
22.k78
22 Juli
1914
40.164 29.317 33.633
882
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1 October 1930
I. FEDERAL RESERVE BANK TE NEW YORK.
(In millioenen Dollars.)
Goudvoorraad
Wettig
Wissel3
Totaol
Dekking
In herdisc.
van de
1
de open
Data
betaal-
middel,
bedrag
F.R. Notes
Zilver
dc.
member markt
I
gekocht
bank,
27 Aug.1930..
976,2 320,2 43,3
31,2
44,5 20
,,
1930..
944,6 273,2
45,7 32,0
37,2
13
1930..
935,8
273,3
47,2
32,3 49,9
6
1930..
908,1
273,4
46,6
45,2
44,8
30 Juli 1930..
1.002,8
273,4
49,7 33,4 28,6
23
1930.
.
1.009,5
273,4
49,9
26,9
37,2
16
,,
1930.
.
985,0
273,4
49,7 31,4
51,5
9
,,
1930..
904,3
273,4
49,8
47,3
54,7
2
1930..
931,4
273,4
48,8 48,6 55,8
25 Juni 1930..
1.006,4
273,4
54,8
38,2
10,2
18
1930..
988,9
273,5
53,6 24,1
35,7
11
,,
1930.
.
977,1
273,5
55,7
28,1
40,7
4
1930..
926,7
273,6
54,4
48,6
74,7
28 Aug.1929..
881,7
304,5
71,3
240,8
72,2
29 Aug.1928..
890,9
1
194,3
26,7 292,5
45,0
Data
U. S. Gov
.
FR.
Noiesl
In
1
Totaal
Gestort
Algemeen
Dek.ksng,.
Sec.
circulalle
1
Deposito’s
1
i
Kapitaal
perc.
1)
27 Aug.1930..
187,7
170,7 1.025,7
65,6
85,2
20
1930..
187,7
157,2
1.001,4
65,6 85,5
13
,,
1930..
192,2 151,7
1.018,8 65,6 84,0
6
1930..
180,5
155,4
977,8
65,6
84,1
30 Juli 1930.
.
180,5
156,2
1.043,3
65,6 87,7
23
1930..
180,2
158,7
1.053,2
85,6
87,4
16
1930.
.
180,7
160,6
1.053,6
65,2 85,2
9
1930.
.
194,6 164,7
996,8
65,3 82,1
2
1930..
200,1
172,9
1.033,8
65,3
81,2
25 Juni1930..
179,9
172,5
1.020,8
65,4 88,9
18
,,
1930..
211,5
177,7
1.035,7
65,4
85,9
11
,,
1930..
200,5
182,6 1.023,1
66,2 85,7
4
1930..
182,9
185,4 1.014,2
66,3 81,8
28 Aug. 1929,..
31,7
310,3
921,7
64,2
77,4
29 Aug.1928..
35,3
343,6
891,4
48,9 74,3
‘)
vernouuing totajen voorraan muntmateriaat en wettig Detaal-
middel tegenover F.R. notes en deposito’s.
II. ZWEEDSCHE
RIJKSBANK. (In millioenen Kronen.1
L.,ata
ou
Bulienl.
tegoed
en
wissels
Zweed.
sche en
sreemae
Staatsf.
Di3.
conto’ ,
en
Beleen.’)
Circu-
alle
Rek.
rt. ___
6
Spt. ’30
242,4
280,4
84,1
115,6 553,1
.
119,1
30Aug.’30
242,4
282,0 85,0
109,3
569,9
105,6
23
’30
242,5
280,1
85,5 94,3 511,7
134,9
16
’30
242,5
280,2 85,9
105,0
524,7
136,1
9
’30
242,6
284,7
87,2 90,0
524,9
126,1
2
’30
242,6
292,4
88,0
97,0
555,5
111,0
26 Juli’30
242,7
295,1 88,0
81,1
499,6
151,1
19
’30
242,7
295,4
88,1
95,8 513,9
156,1
12
’30
242,8
296,4
88,1
118,9
522,6
173,3
5
’30
242,8
308,9
88,1
157,3
549,6
196,9
18Juni’30
242,8-
325,0
88,1
137,8
562,1
184,3
11
’30
242,8
303,9 84,8 143,0
538,8
185,2
14
,,
’30
242,9
298,1
83,6
129,7
525,3
181,7
7 Spt. ’29
242,2
134,9
73,1
283,5 292,2
151,4
8
Spt. ’28
229,3
62,8
73,3
306,0 489,5
147,5
15
Juli’14
105,8 115,6
28,0 92,4
206,2
68,2
‘)
vanar
‘3cr.
l
exci. ue voorscnorren en Kascreuleten, ciie
nier
voor dekking beschikbaar zijn.
M. BANK VAN NOORWEGEN. (In
millioenen Kronen.)
Dato
Goud
Tcgoed
in ho
bullenl. Effecten
Di,.
COfltO
‘
s
Beleen.
Clrcu.
Rek.
7 Sept.
1930..
146,5
27,8
48,5
210,5
305,5
65,7
30 Aug.
1930..
146,5
25,1
49,0 219,8
314,5
62,0
22
1930..
146,5
19,8
49,0 211,7 304,7 56,9
15
1930.
.
146,5
20,4
49,0
216,8
308,4
59,0
7
1930..
146,6
23,8 48,0
217,5
310,7
57,5
31
Juli
1930..
146,6
22,3
48,0 222,3 314,8
60,3
22
1930..
146,6
25,8
46,5
218,4
312,7 65,6
15
1930..
146,6
27,1
46,6
220,7 315,4 66,5
7
1930..
146,6 34,3 47,1
220,7
315,8
72,0
30 Juni
1930..
146,6
55,0
36,2
228,0
316,4
89,7
23
,,
1930..
146,6
37,7 36,2
217,5
306,4
65,4
15
1930..
146,6
37,2
36,2
220,5
304,8
73,9
7 Sept.
1929..
146,8
45,8
21,4
251,6 311,1
87,7
7 Sept.
1928..
146,9
40,0
9,3
264,6 311,7 91,7
12 Juli
1914..
52,4
65,7
8,9
79,3
1120,8
10,7
IV. NATIONALE BANK VAN DENEMARKEN.
(In millioenen Kronen.)
Data
Goud
Pasmunt
Bwtenl.
saldi,
munt en
wissel,
BMnenl.
wissels
bel, en
c,cd.
Circu.
latie
Rek.
Cr1.
30Aug. 1930
..
172,2
7,4
71,4
103,1
349,8
43,0
31 Juli 1930
.,
172,2
7,3
65,9 101,0
347,2
49,1
30 Juni 1930
..
172,2
7,4
75,2 98,8
365,6
49,2
31 Aug.1929
..
172,5
7,4 104,2
85,2 360,6
47,6
31 Aug.1928
..
181,8
10,9
90,0
80,2
340,9
42,3
30 Juni 1914
1
).
75,6
6,6
–
–
159,8
4,8
‘,
wegens anuere oereicening niet vergeiijlcoaar.
V. BANK VAN SPANJE.
(In millioenen Peseta’s.)
Data
Goud
Zilver
Slaat,-
fond-
‘en
t)
Di,-
conto,
en
Beleen.
Circu.
lalie
Rekg. Crt.
Partic. Slaat
20 Sept.
’30
2.475
712
583 2.021
4.500
814
243
13
’30
2.475
711
583
2.028
4.530
826
197
6
’30
2.474
714 583 1.979
4.541
815
185
30 Aug.
1
30
2.474
720
583
2.000
4.456
832
212
23
,,
’30
2.474
719
583
1.917
4.447 824
178
16
’30
2.473
716
583
1.939
4.484
815
183
9
,,
130
2.473
717
584
1.874
4.487 805
236
2
’30
2.473
722
584
2.008
4.449
807
305
26 Juli
’30
2.472
721
584
1.922
4.396
825
237
19
’30
2.472
719
584
1.943
4.419
818
258
12
’30
2.472
718 584
2.027
4.462 842 252
5
,,
’30
2.471
719
584
2.095
4.459
816 291
28 Juni
’30
2.471
724
584
1.869
4.335 814 278
21
,,
’30
2.471
719
584
1.826
4361
811 221
21 Sept.
’29
2.565
711
585
2.123
4.353
910
458
22 Sept.
’28
2.609
700 586 1.927
4.290
899
295
24 Juli
’14
543,5
1
726,8
1
494,4
783,8
191,0
497,9
t
en oeurage van
344
millioen, plus voorscnot in rek.-crl.aan de sChatk.
VI. ZWITSERSCHE NATIONALE BANK.
(In millioenen France.)
ata
ou
tver
Goud-
deslezen
Dis.
conto’,
en
Beleen.’)
Ci,.cu-
latic
Rek.
Cr1.’)
15 Sept.
1930..
639,6
–
340,5 94,8
903,7
246,0
7
,,
1930.
.
639,6
—
342,3
106,6
924,0
229,3
30 Aug.
1930..
639,3
–
341,6 65,2
942,7
175,9
23
1930..
628,7
–
343,3
70,5
872,5 236,1
15
1930..
626,5
–
337,5 70,4
879,2
232,3
7
1930.
.
610,2
–
332,2
74,9
900,7 183,4
31
Juli
1930..
610,1
–
333,0
79,0
928,3
171,2
23
1930..
594,5 336,9
84,0
862,8
221,6
15
,,
1930..
578,9
–
326,4
83,9
870,6
199,4
7
1930..
578,9
–
300,1
95,5
895,0
144,2
30 Juni
1930..
578,9
–
299,7
107,8
928,7
130,2
14 Sept.
1929..
506,8
32,8
217,6
190,6
870,1
74,7
15 Sept.
1928..
449,2
52,9
228,7 212,6
824,1 111,5
23 Juli
1914.,
180,1
18,9
–
107,8
267,9
105,2
‘) zo
eaert
31
Maart
zonder rek.-crt. saldi in liet buitenland. Deze
zijn niet ingang van dien datum met den post buitenlandsche wissels
tot den post gouddeviezen samengesmolten.
2)
Sedert 31 Mrt.’28 uitsluitend de dagelijks vervallende verplichtingen.
VII. OOSTENRIJKSCHE NATIONALE BANK.
(Voornaamste posten in millioenen Schillingen.)
11
Data
Goud’
Vreemd
geld, desle- zenen tegd.
~
ijh. buit.l.’)
4
e
n
de
7
.
isa uta
Dis-
conto’s
en
Beleen.
Voor-
schot
old.
Slaat
Clrcu- latie
Rek.
Co.
15 Spt. ’30
214;6
221,0
476,8
80,2
101,3
918,5
179,4
7
,,
’30
214,6
224,9
477,7 100,0
101,3
960,1
161,9
31Aug.’30
168,6
273,7
478,1
109,5
101,4
1.018,1 117,4
23
’30
168,6
273,0
473,7
70,8
101,4
886,7
205,8
15
’30
168,6
272,0
470,0
86,9
101,4
930,8
173,2
7
’30
168,6
272,8
470,1 101,2
101,4
952,1
16
7
,6
31 Juli’30
168,6
273,2
470,2
115,8 101,4 1.020,6
114,6
23
’30
168,6
269,4
440,0
79,3
101,4
885,0
180,7
15
,,
’30
168,6
268,6
432,7 91,2
101,4
927,6
141,6
7
,,
’30
168,5
268,1
426,6
106,1
101,4 974,4 102,8
30 Juni’30
168,5
266,3
421,0
124,8
101,5
1.028,2 60,4
15 Spt. ’29
168,6
222,3 377,7
197,5 109,6
953,3
125,3
15 Spt. ’28
134,5
300,4
327,7
82,1
166,4
9 5,0
97,9
,
i
o.riiiIing u.uw+ gouueronen
=
Iu.uuu
papiericronen.
‘) Als dekking der circulatie en saldi in rekg. cii. geldende, volgens
art. 85 der Statuten.
1.. October 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
883
VIII. NATIONALE BANK VAN HONGARIJE.
(In millioenen Pengö’s. 1 Pengö = 12.500 Kr.)
Data
Goud
Vieemd
tegoed
Binnen!.
Voor-
schot
aan den
Circu-
latie
Rekg.. Courant
–
in het
en
e
ff
eclen
Staal
Staat
Pa,tic.
builenIN
15 Sept. ’30
163
32
164
69
384
53
18
7
,,
’30
163
36
183
69
411
48
18
31 Aug. ’30
163
42
198
70
440
37
21
23
,,
’30
183
39
181
71
377
70
26
15
,,
’30
163
38
180
71
408
38
25
7
’30
163
43
185
71
429
22
31
31 Juli
’30
163
43
203
72
46
6
28
23
’30
163
35
180
74
372
45
47
15
,,
’30
163
22
180
74
387
40
20
’30
163
28
199
75
416
40
20
30 Juni ’30
163
32
234-
79
449
35
35
15 Sept. ’29
163
40
273
89
431 118
26
15 Sept. ’28
197
55
344
104
446
1
239
15
1)
Als dekking van biljetten en saldi in rekg.-courant geldende, vol-
gens art. 85 der statuten.
IX. TSJECHOSLOWAAKSCHE NATIONALE BANK.
(In millioenen Tsjechoslow. Kronen.)
Liata
Vorde-
ring op
den
Staal
c a
OU
en
toer
z i
geld en tegoed in
hetbuit.!.
Discon-
to’s en
6dec-
ningen
Ciie,,.
lai,e
Rek.
Cr1.
15 Sept.
1930
3.523
1.414
2.376
238
6.506
1.129
7
,,
1930
3.526
1:41
4
2.349
312
6.805
858
31 Aug.
1930 3.530
1.414
2.309
337
7.077
155
23
1930 3.538
1.414
2.219
297 6.285
1.139
15
1930
3.540
1.414
2.164
351
6.454
949
7
,,
1930
3.542 1.414
2.154
371
6.592 808
31 Juli
1930
3.624
1.414
2.063
393
6.897 482
23
1930
3.626
1.380
2.101
372
6.126
1.311
15
,,
1930
3.627 1.380
2.154
382
6.372
1.240
7
,,’
1930
3.630
1.313
2.193
413
6.804
846
30 Juni
1930
3.644 1.313
2.135
434 7.196
439
23
,,
1930
–
3.657 1.313
2.080
291
6.160
1.185
15
,,
1930
3.658 1.313
2.079
304 6.364
1.004
15 Sept.
1929
3.944
1.205 1.757 817
6.998 672
15 Sept.
1928
4.178
1.158
2.000
385
7.056
1.003
X. ZUIDAFRIKAANSE RESERVEBANK.
(Voornaamste posten in duizenden Ponden.)
Data
Goud en Goud.
cert.
conto’s
en
heleen.
Waar’
1
van
1
Reg.-
1
papier
1
Circu-
latie
Rek.-
Cr1.
Alge-
meen
Dekkings
29 Aug.
1930..
6.843
8.077
206
8.676
7.070 43,9
22
1930..
7.007
7.596
239
7.214
7.738 46,9
15
1930..
6.872
7.270
244
,
7.509
7.159 46,5
8
1930..
6.799
6.730 219
8.160 6.458
46,7
1
1930..
6.744 8.099
181
8.922
6.494
44,3
25 Juli
1930..
6.488
8.204
261
7.459
7.164
44,7
18
,,
1930…
6.684
7.528
260
7.499
6.982
47,2
11
1930..
7.095 7.789
265
7.926 6.928 47,8
4
1930..
7.075
7.974
415
8.688 6.586
47,0
27 Juni
1930. .
6.923
8.024
224
8.550
6.297
1
46,6 20
1930..
6.653
7.646
224
7.421
6.809
46,4
13
1930..
6.522
7.807
202
7.753
6.653
44,5
30 Aug.
1929..
7.901
9.255 286 9.533 6.794
48,2
31 Aug.
1928..
8.064 8.048
200
9.124
6.925
51,6
*) Verhouding goud, goudcert. en pasmunt tegenover opeischbare
schulden: bankbiljetten en deposito’s.
XI. BANK VAN LITI-IAUEN.
(In millioenen Lita’s.)
Data
Goud
Ziloer
i
De,,i:-
zen
Dis-
conto’s
en
Beleen.
Kapi
taal
Bank-
Jbiljetten
n
omloop
Depo-
atos
15 Sept.1930
35,3
3,8
89,9
92,5
12,0
102,6
108,9
31 Aug. 1930
35,3
3,9
76,4
93,4
12,0
103,2
95,0
15
,,
1930
35
1
3
4,1.
78,0 89,9
12,0 99,1 97,9
31 Juli 1930
35,3
4,t
78,1
89,6
12,0
99,7 95,6
15
,,
1930
35,3
4,3
76,4 89,9
12,0
96,8
98
3
2
30 Juni 1930
35,2
4,3
75,9 90,1
12,0
97,4 98,4
15 Sept.1929
34,5
4,4
45
3
2
85,8
12,0
86,4
76,9
15 Sept.1928
34,2
4,4
41
3
5
83,7 12,0
81,3
74,3
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
30 September 1930.
In cle flauive stem.ming, welke reeds gedurende geruirnI1
tijd op de t a r w e-markt heerscht, is ook in de vorige
week geen verbetering gekomen. Integendeel, de prijzen zijn geleidelijk verder teruggeloopen onder den druk van
ruim aanbod uit zoo goed als alle tarwe-uitvoereiide la-ticleti.
i)e termijw:uarkt te Chicago heeft
01)
sommige dagen be
langrijke verlagingen ondergaan en de dagen, waarop eenige
verbetering intraci en Jioogere koersen werden gemeld, be-
hoorden tot de uitzonderingen. Ook in Viniiipeg en ii
Zuid-Amerika is kuit verloop van de prijzen ongeveer het-
zelfde geweest als iii Chicago. Toch bestaat er voor tarwe
geen slechte vraag. 1)1 Eurcxpa worden geregeld stoomende
partijen gekocht, terwijl er ook op spoedige aflading zaken
tot statid komen. Ook lauden buiten Europa, welke ge-
regelcl tnrve moeten iii’oeren, tredeic als kooper op en in
cle vorige vcek zijn onder anderen vbrschilleiicle. zaken naar
het verre Oosten gedaan. ‘In Eiropa is Italië geregeld als
koopei anti de markt cii in (lat land zijn belangrijke zaken
in Russiscliü tai’we afgesloten. De behoefte aan tarwe is
echter iiiet groot genoeg om de aangeboden hoeveelheden
te kunnen opnemen, welke door uitvoerende landen drin-
geuci worden aangeboden. Canada wil niets liever clan van
haar overvloed ccii soo groot mogelijk gedeelte van de hand
(tOCh, Cli
is telkens aan cle markt tot prijzen, waarmede
scherp tegen het Russische a;iiibo1 wordt gecoeicurreerd.
En cle Vereetaigde Staten is men niet zoo dringend aan de
markt geweest, doch gednrende de laatste dagen zijn cle
termijnkoersen teruggeloopen mccle op een geringe vraag
voor fiar.dwinters voor export. De koersen voor dcii. De-
ceniber-termijn te Chicago zijn sedert de vorige week 7
1
/
4
dollarceuts per 60 lbs. gedaald. De October-terinijn te Win-
nipeg 5% loilarcents. In Argentinië waren cle koersen
voor October te Buenos Aires 59 cents en te Rosario 65
cents per :100 KG. lager. Vooral in de tweede helft der af.
geloopen week waren de verlagingen groot.
i)e liaiitiel is sterk onder den indruk van liet aanbod
van Riissische tarwe en vele verhalen over ,,dnmping’ en
prijzen-tactiek, ii’elke onrust in Europa en Amerika ten ge-
volge zonden moeten hebben, doen de ronde. Aan deze ver-
halen wordt gaarne geloof gehecht, ook omdat ze gepaard
gaan niet bi-richten over hongersnood in van de graan.
verbonwende districten verwijderde gedeelten van het Rus-
sische rijk. Van andere zijde wordt er echter op gewezen,
dat wegens moeilijkheden in het traitsportivezen dergelijke
toestanden in Rusland altijd hebben bestaan en dat de
Rnssische uitvoeren niets buitengewoons zijn. Er wordt aan
herinnerd, dat vöÔr den oorlog cle cxporteu van Rusland
veel grooter waren dan ze nu beloven te worden. Men ver-
wacht namelijk, dat .in dit ja-ar de uitvoeren uit Rusland van tarwe 6 millioen quarters zullen bedragen, waarvan
2 millioeu dluarters zouden zijn verscheept.’ In het seizoen
1908/1909 bedroegen de uitvoeren uit Riisla.ncl 27.800.000
quarters en in 1909/1910 28 millioen quarters. Het gemid-
delde der Bussische verschepingen in 5 seizoenen van 1909
tot 1914 was 19.600.000 quai-ters. Of het aanbod van Rus-
sische tarwe een logisch gevolg is van economische om-
standigheden, of dat er andere redenen aan dat aiinhocl ten
grondslag liggen, een feit is het, dat door dat aanbod een
groote di-uk is ontstaan op de tarw’einarkt en dat in Ca-
itada en in de Vereenigde Staten de daar aanwezige gi-oote
voorraden tot zeer lage prijzen moeten worden Verkocht.
In Canada zijn de aai.Ivoeren naar de binnenlandsche mark-
ten iets Weiner geworden en is het dorschen vertraagd
tengevolge van sneeuw cii legen. Volgens de laatste be-
richten is in Manitoba 95 pCt. van den oogst gedorscht, in
Saskatehewan 70 tot 75 pCt. en in Alberta 55 pCt. De
kwaliteit van de aangevoerde tarwe is in Canada over het
algemeen seer goed, doch het ongunstige weder in de vorige
week heeft. tengevolge gehad, (lat een gedeelte van de in
die periode gedorschte tarwe een grooter percentage vocht
bevat. De berichten over den nieliwen oogst in Argentinië
waren over het algemeen gunstig. Op sommige (lagen werd
voust gemeld, doch daarvan heeft alleen het te velde staande
lijnzaad geleden. Uit Australië blijven de berichten gunstig.
Alleen klaagt men over droogte in de Oostelijke Staten,
waar zeer spoedig regen noocl.ig is. Over de opbrengsten der
oogsten in Europa zijn in de afgeloopeii week nog eenige
cijfers bekend geworden. De opbrengst van tarwe in Polen
wordt door liet Bureau voor Statistiek geschat op 8.800.000
quarters tegen 8.400.000 quarters in liet vorige jaar. De
Poolsche regeering heeft besloten om ook na 1 November
de exportpremies voor granen te laten voortbestaan. In
Duitseliland wordt de opbrengst van winter- en zomer-tarwe
884
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1
October1930
AANVOEREN in tons van 1000 KO
Artikelen
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
21127
Sept.
Sedert
Overeenk.
21127
Sept.
Sedert
Overeenk.
1930
1 Jan.
1930
tijdvak
1929
1930
1Jan.
1930
tijdvak
1929 1930 1929
61.362 1.224.997 1.268.896
–
60.457
99.389
1.285.454
1.368.285
Tarwe
……………..
Rogge
……………..
7.222
322.676
157.787
–
26.354
400
349.030
158.187
Boekweit ……………
181
31.351
29.524
13.023 777.881
415.614
15.252
595.922 339.334
101
4.066
210
1.739
134.485
28.843
640
157.094
3.294
14.762
912.366 444.457
15.892
753.016 342.628 4.221
140.906 154.932
–
2.812
2.746
143.718 157.678
Mais ……………….
375
66.105
108.202
7.872
199.208
258.276
265.313
366.478
Gerst
……………..
Haver
……………..
388
104.747 174.990
100
100
450. 104.847
175.440
Lijuzaad ……………
Lijnkoek
……………
6.772
103.204 65.725
613
31.138
21.235
134.342
86.960
Tarwemeel ………….
Andere
meelsoorten
1.292
=_
16.097 15.206 296
3.102
–
19.199
15.206
tezamen geschat
Op
16.422.000 quarters tegen 15.420.000
quarters in het vorige jaar.
.i.n verband met cle lage prijzen
voor tarwe heeft cle Duitsche regeering besloten het in-
voerrecht op tarwe te verhoogeu van Mark 15 .op Mark 18%.
Verder wordt overwogen om het percentage inlancische
tarwe, dat bij de fabricage van meel wordt vermalen, te
verhoogen van 60 op 80 pCt. in de maanden October en
November. In Frankrijk schijnt cle regeering er niet veel
voor te gevoelen het bij de meelfabricage toegestane per-
centage buitenlandsche tarwe van 10 pCt. te •verhoogen
op 25 pCt., zooals door de molens wordt gevraagd. Binnen-
kort zal ‘nog een officieele schatting van de regeering van
cle tarwe-opbrengst verschijnen en men meent, dat deze tusschen cle 30 en 32 mullioen quarters zal zijn. Er is in Frankrijk veel tarwe van inferieure kwaliteit, welke niet
voor meelfabricage gescbikL zal zijn. Hiermede rekening
houdencie en ook met de van den ouden oogst nog aanwezige
voorraden, komt men op een waarschijnlij.ken invoer van
tusschen 7 en 9 millioen quarters.
Op de zo gg e-markt zijn weinig verandering voorge-
komen. De vraag is niet levendig en de prijzen zijn nog iets
verder gedaald. Amerikaansche alladers zijn in de vorige
week weder met offertes aan de markt gekomen, doch de
voor clie roggesoort gevraagde prijzen zijn te hoog om zaken
mogelijk te niaken. De Poolsche rogge-oogst wordt geachat
op 31.300.000 quarters tegen 30.600.000 quarters in het
vorige jaar. De Du’itsche rogge-oogst op 35.466.000 quartcrs
tegen 37.490.000 cinarters in het vorige jaar.
:De m als-markt was in cle afgeloopen week gedrnkt.
Niettegenstaaude de verschepingen van _Argentinië en uit
Zuid-Afrika kleiner waren clan in cle voorafgaande week
en de stoomende voorraad, in vergelijking met dien van
het vorige jaar, niet zeer groot genoemd kan worden, be-
staat er dringend aanbod van stooniende Argentijnsche en
Zuid-Afrikaausche mais, terwijl de vraag beperkt is en
koopers terughoudend zijn. Wel vinden cle in de destinatie-
havens aankomende pai-tijen geregeld haar weg naar de
consumptie en vorclen geen groote voorraden gevormd, doch
om cle binnenkomende partijen van ‘de hand te doen moeten
de houders steeds lagere prijzen aceepteeren. Ook voor latere
verschepirig zijn cle prijzen voor heide genoemde maIs-soorten bijna dagelijks gedaald, terwijl er ook tot de ver-
laagde prijzen slechts matige kooplust
01)
aflading bestaat.
In BoemeniO is het weer gunstig voor het binnenhalen van
den maIs-oogst, waarmede cle boeren zijn begonnen en van-
neer gedurende den oogsttijd geen regen valt, zal de kwa-
liteit goed zijn. Indien de eerste verschepingen worden ge-
claan van oude en nieuwe maIs door elkaar gemengd, zou
angst voor cle kwaliteit bij aankomst in West-Europeesche havens geen beletsel behoeven te zijn voor het koopen van
Donau-maïs. De met mais bebouwde oppervlakte wordt van
partictiliere zijde geschat op 11.107.000 acres en de oogst-
opbrengst op 18.160.000 •quarters. Deze opbrengst is aan-
merkelijk lager dan die van ‘het vorige jaar, toen 29.330.000
quarters werd geproduceerd, doch toen was cle oogst bui-
tengewooii groot en ‘de schatting van dit jaar staat onge-
veer gelijk niet het gemiddelde van de jaren 1924-1928.
Men bericht, dat ongeveer 16.760.000 quarters in het land
zeil wordt gebruikt, zoodat van den nieuwen oogst onge-
veer 1.840.000 quarters voor uitvoer beschikbaar zou zijn
Hierbij moet worden opgeteld de van den vorigen oogst
nog aanwezige voorraad, welke belangrijk is, aoodat alle
reden bestaat flinke verschepingen van den Donau in de
komende maanden te verwachten. Ook Bulgarije heeft een
goeden maIs-oogst en in beide landen zijn af laders geregeld
aan cle markt tot in den loop der vorige week aanmerkelijk
gedaalde prijzen, welke op het oogenblik lager zijn dan die,
welke voor Plata-maïs worden betaald. De tengevolge van
slechte vraag ontstane flauwe stemming voor maIs heeft
de prijzen aan de termijnmarkten in Argentinië doen dalen.
Vergeleken met de vorige week ‘as het slot voor October
te Buenos Aires 43 en te Rosario 55 cent per 100 KG. lager.
De verschepingeu van ge r s t waren in de vorige week
niet zoo groot als in de diaaraan voorafgaande, voorname-
lijk omdlat Rusland minder gerst ter verscheping bracht.
De stoomencle voorraad is groot en het aanbod daarvan is
n
dringend, zoowel van de zijde van afladers, die overkoch-
te partijen hebben verladen, als van de tweede hand. De
voorraden in het binnenland vati invoeren’de landen schijnen
nog steeds vo1doende te zijn en daaraan zal mede de ge-
brekkige vraag te wijten zijn voor de binnenkomende par-
tijen gerst. Houders daarvan hebben hun prijzen moeten
verlagen, doch cle verlaging voor gerst is niet zoo groot ge-
t’eest als ‘die voor mais. Ook in de eerste hand zij.n de
prijzen verlaagd, doch afladers aan den Donau zijn eenigs.
zins terughoudend en offreren niet voor ‘de hier geldende lage prijzen voor ioco-gerst. Na de groote verkoopen van
cle vorige week zijn de Russen niet dringend aan de markt
en men hoort weinig van omzetten. Anerikaapsehe gerst
wordt geregeld aangeboden, doch zaken daarin zijn beperkt, omdat de meeste koopers de ])onau- en Russiscbe gerst pre-
fereeren.
In h a v e r gaat w’einig om. De prijzen zijn zeer gedrukt
en in den loop der vorige week nog verder gedaald.
SUIKER. –
In cle aïgeloopen week ondervonden de snikerprijzen eed
gevoelige daling. Hoewel in A m e r i k a betere vraag be-‘
stond voor geraffineerd, kochten raffinadeurs slécbfs mond-
jesniaat en werden eenige partijen ruwsuiker tot 1.15 •d.c. en
1.13 de. c. & fr. afgedaan. De New-York termijnmarkt, die
in de afgeloopen week zeer flauw opende, vertoonde een
zwakke tendens én sloot voor Oct.termijn zelfs onder
1.- cle. De noteeringen waren als irolgt: Oct. 0.98; Dec-
1.06; Jan. 1.08; Mrt. 1.16 en Spot. Centrifugals 3.10. De ontvangsten in cle Atlantische havens der V. S. ‘be-
droegen deze week 56.000 tons, de versmeltingen 61.000
lions tegen 49.500 lions verleden jaar en de voorraden
289.000 tons tegeit 623.500 toits.
De laatste C u •b a-statistiek is als volgt:
1930
1929
1928
Tons
Toas
Tons
Productie ………………4.671.260 5.156.315 4.037.833
Consumptie …………….85.554
117.315
137.833
Weekontv. afscheephavens. 36.019 28.001 40.601
Totaal sedert 1/1 ……….3.427.372 4.502.314 3.459.366
Weekexporten…………..87.977 103.563 74.282
Totale export sedert 1/1 …. 2.379.554 3.951.708 2.778.158
Voorraad afscheephavens ….. 1.179.294 551.335 .682.254
Voorraad binnenland ……..1.326.858 536686 440.634
In L ii ge 1 a n
cl
ging weder zoo goed als niets om. RaI-
finadeurs verlaagden hunne prijzen met 6
cl.
voor alle posi-
ties. De noteeringen
0
1
)
de termijnmarkt te Ionden luiddlen
aan het einde der week als volgt:
September 1930.. Bietsuiker basis 88
0
fob. Sh. 4/6
December 1930
,,
,,
,,
,,
,,
4151
Januari ……..Rietsuiker basis 96
0
cif.
5/3
Maart ……….
5/6k
Mei …………
5/9
Augustus
6/-
volgens Czarnikow:
1930
1929 1928
Tons
Tas
Tons
283.000
234.000 232.000
116.000 91.000
110.000
213.000
203.000
108.000
138.000
149.000
67.000
61.000 69.000
46.000
152.000
79.000
40.000
Dc zichtbare voorraden zijn
Duitschland 1/9
…………
Tsjecho.Slowakije 119 ………
Frankrijk 1/9 …….-. …..
Nederland 1/8 ………….. België 119 …………..
Polen 1/9 ………………
1 October 1930
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
885
Engeland 1/9Geïmp.Suiker
162.000 150.000 179.000
1/9 Binnen!.,…..2.000
7.000
8.000
Europa …………………1.127.000
982.000
790.000
Ati. havens 30/8 …………463.000
892.000
583.000
Cubaansdhe ,,
30/8 ……1.279.000
739.000 828.000
Cuba binnenland 30/8………1.425.000 630.000 550.000
Totaal …………… 4.294.000 3.243.000 2.751.000
In 1) u i t s cli 1 an d heeft men de exportquota van 5 tot
15 pCt. verhoogd, hetgeen, indien tulen de laatste rauting in
aanmerking neemt, op 325.000 tons voor export vrij geko-
men suiker uitkomt.
Op J a v a heeft de V.I.S.P. nog enkele wijzigingen resp.
verlagingen gebracht in cle limites voor sommige lestiaa-
ties. De verkoopen (lezer week beliepen slechts ea. 12.000
tons Superieur tot
f
8.50 en ce. 2.000 tons No. 16 &/hooger
tot
f
7.25. Het rendement van 152 fabrieken per half Sep-
teinber is ce. % pCt. minder dcii verleden jaar.
II
i e r te 1 ci n d e was cle markt eveneens zeer zwak.
Dagelijks hrokk]den de tioteeringen af, tot men aan het
einde der week op het volgende niveau belandde: Dec.
f
7%; Mrt.
f
8; Mei
f
8%; Aug.
f S%.
De omzet be-
droeg deze week 3.200 tons.
KATOEN.
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In dulzendtallen balen).
1
Aug.
’30
Overeenkomst/ge periode
tot
.
-,
19Sept.’30
1929
1928 –
Ontvangsten
Gulf-Havens.
}
1679
1272 710
Atlant.Havens Uitvoer naar Gr.Brittannië
107 127
58
,,
,, ‘t Vasteland etc.
585
887
411
het Orient.. ..
95 95
124
Voorraden.
(In dulzendtallen balen).
–
Overeenkomstig
tijdstip
19Sept.
–
1929 192
2288
931 767
Aiierik.
havens ……..
….
715
423
348
Binnenland
………….
New
York
……………
236
302
10
354
137
92
New
Orleans ………….
Liverpool
……………
190
240
307
Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, d.d. 24 September 1930.
Prijzen van Amerikaansche katoen zijti den laatsten tijd
iets flauwer geweest. Livdrpool noteerde gisteren voor iIid.
Amcriean spot 6.05 cl., ii’elk cijfer sedert September 1915
niet bereikt is. De Ginuing-eijfers, welke gisteren gepubli-
ceercl werden, gaven een totaal aan van 3.730.000 balen
reeds geginde katoen. Dit was tuinder dcii men algemeen
verwacht had, doch was sleehts vati weinig invloed
01)
cle
markt. New-York sloot 8-11 punten lager. Egyptisehe ka-
toen is ook iets flauwer geweest, doch men zegt, dat ver-
bruikers op het Continent zich reeds voor langer clan twee
jaar gedekt hebben. i)e vorige w’eek was er meer belang-stelling in ,,Spot Sales’, waarvan de totaalverkoop 28.510
balen bedroeg. Hiervan waren 11.160 balen Amerikaansche,
11.270 Zuid-Amerikaansche, 2970 Egyptische an Soeclanee-
sche, 1130 Afrikaansehe, 1580 oost-:Lndische katoen en het
restaut van kleinere markten.
De Amerikaansehe garaninarkt is zeer wisselvallig, ter-
ivijl er slechts bescheiden omzetten plaatvonden. Er zijn
enkele flinke posten grove nummers voor zwaardere drills
afgesloten, doch in medio nummers mule- en wefteops gaat
slechts op bescheiden schaal wat om. Naar ringcops en
beams bestaat een betere vraag. Instructies voor levering
tegen oude en natuurlijk hooger geprijsdc contracten komen
meer binnen, hetgeen 11e positie i’aui producenten van der-
gelijke garens zeer versterkt. Ook zijn er enkele flinke pos-
ten in fijnere 62s Ani. twist geplaatst en wat getwijnde ga-
reus betreft, worden enkele verkoopen voor binnenlancisch
gebruik gerapporteerd.
lIn Egyptische garens loopen (le ervaringen nog al uiteen; er is een goede vraag aan cle markt, doch verkoopen beper-
ken zich in de mcedte gevallen tot kleine hoeveelheden. In
sommige gevallen zijus er echter flinke kwanti, zoowel twist
als w’eftcops, geboekt. In getwijnde gareus wordan enkele
goede orders gerapporteerd, doch voornamelijk voor bin.
uienlauidsch gebruik, daar de exportvraag slechts gering is.
:lIn de dQekma.rkt begint de stemming ivel wat beter te
worden. De vraag wordt grooter en diverse markten, ii’elke
de laatste tijd niet gekoht hebben, begin een meer belang-
stelling t6 toonen. Hongkong blijft nog enkele soorten fan-
cies koopen; Java, Rangoon en De Straits plaatsen slechts
kleine hoeveelheden. De vraag van Indië heeft niet tot een
belangrijke vermeerdering der geboekte orders bijgedragen,
doch vo’lgens onze meening begint de politieke situatie tee-
kenen van verbetering te toonen. Ofschoon het aantal ge-
boekte orders vergeleken met de vraag slechts gering is,
schijnt er een beweging in cle juiste richting plaats te vin-
den; nico toont algemeen meer vertrouwen en er wordt ge-
regeld gekocht.
Liverpoolnoteeringen
Oost. koersen 16Spt. 23Spt.
17 Spt.
24 Spt.
T.T. op Br.-Indië 1/5
1/5%
F.G.F.Sakellaridis 10,50 10,20 T.T.opllongkong 1/3i°v 113%
G.F. No. 1 Oomra 3,30 3,10 T.T.op Shanghai 1/7% 1/7
8
%
KOFFIE.
(Mededeeling van de Vereeniging voor den Goederenhandel
te Rotterdam.)
Noteeringen en voorraden in Brazilië.
1
te Rio
1
te Santos
1
Wisselkoers
Data
1
1
1
teRio
Voorraad
1
Prijs
1
Voorraad
t
Prijs
1 op Londen
n,.,.,..ilay..-,nl,,..
29 Sept. 1930
317.000 13.4251.157.000
1
21.000 5128/
5j5
P
.
22 ,,
1930
289.000 13.625 1.079.000
1
21.000
15
,,
1930
295.000 13.425 1.215.000 21.000 5481
29 Sept. 1929
271.000 24.500 850.000 33.500 5604/55
1)
In ReIs.
Ontvangsten uit het binnenland van Brazilië in Balen.
te Rio
te Santos
Data
Afgeloopen
Sedert Afgeloopen
Sedert
week
1Ju1i
week
I 1Juli
27 Sept. 1930 ..
78.000
765.000
1
279.000
1
2.893.000
27 Sept. 1929 ..
60.000
753.000
203.000 2.023.000
In de afgeloopen week was cle houding van Brailië zeer vast. In de eerste plaats steeg cle wisselkoers er nog onge-veer 2% pCt., waardoor een stand bereikt werd van 5% d.,
en in de tweede plaats werden de kost- en vracht-aanbie-
dingen van Santos veel meer verhoogd clan door de stijging
‘an tIen koers alleen gemotiveerd was. Bedoelde offertes
tiamelijk liepen niet minder dan 4/-
li
5/- per cwt. op. Dit
is hoofdzakelijk liet werk van liet bekende Verdedigings-
Instituut van Sao Paulo, dat ditmaal wederom krachtig
heeft ingegrepen en van 1e indekkingen, waartoe vele
blanco-verkoopers op cle verschillende terrnijnmarkten ge-
dwongen werdeu, gretig gebruik heeft gemaakt om de markt
weder eens flink op te zetten. Zooals reeds in het vorig
Overzicht vermeld, is de overeenkomst der verschillen cle
koffie. produceerentie Staten ‘aIl Il3razili6 tot limitecriug der
aanvoeren wederom verlengd. Een nader bericht in de dag-
bladen deelt mede, dat de maxiuuuuin-voorraacl in de verschil-
lende Braziliaansche uitvoerhawens bij dib gelegenheid is be-
paald op 1.760.000 balen, verhoogd met twintigmaal de hioe-
veelheid, waarop de dagelijksche aanvoeren uit het binnen-
lan cl voor elke haven zij ii gelimiteerd, waarnaast is over-
eengekomen, dat cle dagelijksche aanvoeren in elk dier
havens v:tstgestelcl moeten worden hoogstens in verhouding
tot de hoeveelheid, uitgevoerd in de voorafgaande week of
in cle voorafgaande veertien dagen. Hoewel deze kennis-
geving niet uitblinkt door duidelijkheid, blijkt er in elk
geval uit, dat cle limiteering gehandhaafd blijft en dat de
clagelijkscbe aanvoeren ook in de toekomst, althans voor-
loopig, zullen blijven afhangen van de uitvoercijfers.
De kost- en vrachtprijzen van Rio en van Victoria zijn
ditmaal ook htooger, doch niet zooveel als van Santos. Rio
liep 113 h 1/6 per cwt. op en Victoria ongeveer 2/3.
Volgens dezer dagen ontvangen telegram uit Rio bedroeg
de voorraad, teruggehouden in het binnenland van den
Staat Rio de Janeiro
01)
31 Augustus 2.481.000 balen (niet
2.463.000 balen zooals vroeger geseind). De toeneming sedert
31 Juli bedroeg dus 872.000 balen.
De limiet der dagelijksehe aanvoeren in de haven van
Rio is vool de eerste helft van October vastgesteld op 12.993
balen tegen 15.916 balen voor de tweede helft van Sep-
tember.
dan de loco-markt was de afzet ook deze week iets beter
cii ce of licieele uoteering moest verhoogd worden voor Sti-
pei-or. Santos van 34
01)
36 ct. per % EG. en die voor
IHobusta van 28 op 29 ct.
Aan cle termijtmarlct liepen de noteeringen 1% it 2% ct.
per %. K.G. op; September 1931 echter steeg slechts
7/
g
et.
Dinsdag 30 dezer des voornuddcugs waren de noteeringen als
volgt: October 23%, December 23%, Maart 21%, Mei 21%,
September 20 ct.
Ib
886
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1 October. 1930
De ‘piijzen xian gewoon – goed beschreven Superior Santos
op piompte verscheping zijn thans ongeveer 54/6 it 57/6 per
cwt. en van dito Prime ongeveer 58/6 it.61/6, terwijl zij van
Rio type New-York 7 met beschrijving, prompte versche-
ping, bedragen 34/6 1. 35/6.
Nederlandseh-Indië was met de gewone ongewasschen
Sumatra Robusta-soorten
36 36
cl,. per 36 K.G. hooger
en met de betere 1Y et. Gewasschen Robustd, waarvan -het
aanbod echter buitengewoon gering is, liep zelfs 2%- ct. op.
De prijzen in de eerste hand zijn op ‘het oogeublik:
Palenbang Robusta, October-verscheping, 17 ct.; Benkoe-
len Robusta, October-verscheping, 1736 ct.; Mandheling Ro-
buste, Oetober-verscheping, .20 ct.; W.I.B. f.a.q. Robusta,
Sept./Oct.verscheping,
2836
ct.,alles per 36 K:G., nif, uit-
geleverd gewicht, netto contant.
De slot-noteeriugen te New-York van het aldaar geldende
gemengd cofltract (basis Rio No. 7) varen:
Dec.
I
Maart
Mei
I
Sept.
29 Sept. …… ..$ 7103
$ 6,44
$ 6,27
$ 6,01
22
,……..,, 6,50
,, 6,07
5,95
15
,……..,,
6,59
,,
6,23
6,13
8 Sept. ……
.
6,23
,, 6,-
,, 5,94
,,
–
Rotterdam, 30 September 193.0.
Statistiek der firma G. Duuring & Zoon.
Zichtbare voorraad op 1 September in duizenden balen.
1930 1929 1928 1927 1926
Voorraad in Europa… 1.866 2.165 2.107 1.781 1.458
Stoomend fBrazilië .
610
537
461
630
584
n.Europa Oost-Indië.
82
156
172
101
137
2.558 2.858
2.740
2.512
2.179
784
685
793
825
832
568
494
409
432
596
9
18
–
–
–
3.919
4.055
3.942
3.769
3.607
Voorr.
in
Pernambuco
2
1
2
–
–
Bahia
…
29
14
8
20
22
Victoria
. .
97
24
119
76
–
Riodejaneiro
274
281
266
222
293
Santos
…..1.122
865
1.099
977
1.005
Paranagua.
79
76
85
–
–
Totaal
..
–
*5.522
0
5.316
$5.521
0
5.064
*4.927
Op
1 Augustus..
t
*5.400
•5.447 •5.721
•4.842
*4.701
Op 1
Juli
……..
t
0
5.593
*5.338
*5729
*4.720
•4.571
•
Niet inbegrepen de binnen!, voorraden in Brazilië.
Niet inbegrepen de gouvernementsvoorraad v. Sao Paulo.
De
binnenlandsche voorraden te
Santos
Rio de Janeiro
1 Juli
1926
2.833.000 balen
1 Augustus
1926
3.098.000
1 September 1926
4.011.000
1 Juli
1927
3.312.000
•
1 Augustus
1927
5.289.000
1 September 1927
7.750.000
1 Juli
1928 11.672.000
1.180.000 balen
1 Augustus
1928 11.986.000
1.012.000
1 September 1928 13.018.000
992.000
1 Juli
1929
8.785.000
136.000
1 Augustus
1929 10.448.000
317.000
1 September 1929 12.531.000
,,
654.000
1 Juli
1930 21.210.000
1.621.000
1 Augustus
1930 20.520.000
,,
1.609.000
THEE.
De theemarkt had in de afgeloopen week een zeer vast
voorkomen, vooral te Amsterdam, waar de prijzen van
4-10 cts. hooger liepen en de middenprijs van 5534 ets.
tot .63% ets. steeg.
Voor Java-theeën steeg de middenprijs bijna 10 ets. Eens-
deels mag deze stijging worden toegeschreven aan de ver-wachting van kleinereu aanvoer in het algemeen jen in het
bijzonder van Noordelijk Britsch-Indië, vanwaar in Augus-
tus slechts 43.4 millioen lbs. werd uitgevoerd, tegen 53.3
millioen in 1929, hetgeen een- uitvloeisel is van de oogst-
beperking.
Anderzijds meenen wij de gevolgtrekking te mogen maken,
dat de consumptie, vooral hier te lande, en waarschijulijk
ook in Duitschland, over zeer geringe voorradeu meer be.
schikte, terwijl, als derden factor mag worden genoemd kwa-
liteitsverbetering der Oostmoessou-theeën, die thans aan de
markt ‘zijn en waardoor in het najaar de prijzen mestal
aantrekken. . . . . .
])e iuidige stijging is echter .te gtoot.geweest om alleen
. (lOOr dit laatste te worden verklaard.
Zuidelijk Britsch-Indië voerdé 4 millioen lbs. uit gedu-
rende Augustus tegenover 4.9 millioeu lbs. in Augustus
1929. In dezelfde maand bedroeg de uitvoer van Ceylon 1.7.5
millioen lbs. tegen 18.3 verleden jaar. –
J)e uitvoer uit Nederland’s entrepOt was blijkens de ge-
gevens van het Centraal Bureau ‘oor de Statistiek met
817.000 KG. aanzienlijk gr-ooter dan verleden jaar Augustus, toen 640.000 KG. w’erd uitgevoerd.
Amsterdam, 29 September 1930.
•
–
VRACHTENMARKT.
Graan van Nooi-d-Amer-ika.
Gedurende de geheele afgeloo-
pen week was de vraag gering en bleven de vrachtcijfers
laag.
De orders kwamen hoofdzakelijk vais Montreal, vanwaar
om. een September-boot werd bevracht naar de Middellancl-
sche Zee (niet tea Oosten van West-Italië), op basis van
$ 0.11
1
/2
en een boot per eind October/begiir November naar
dezelfde bestemming tegen $01336.
– Noord-Pacific.
Deze af-deeling opende vrij vast en 2 0e-
tobei
–
-booten van resp. 6800 tons 10 pCt. – en 7500 tons 10
pCt. werden afgesloten van Vancouver naar U.K./Contiuent
op basis van 23/- met volle opties, doch sedertdien is de
markt veel flauwer; meerdere booteu per October en No-
vember zijn op dezelfde basis aangeboden sonder evenwel
liefhebbers te vinden.
La Plata Rivier.
Sinds ons laatste rapport is deze markt
nog justeloozer geworden. Slechts een 10-tal hooten werden in de afgeloopen week bevracht. De- vrachten gingen steeds
verder naar beneden en aan het einde van de afgeloopen
week was deze slechts 12/- tot 12/6 van de Bovenrivier naar
UK/Continent voor October voor grootere booten en 1/-
meer voor booten van middelmatige grootte. Het aantal on-
bevrachte October-booten is vrij groot en op het oogenhlik
zijn de vooruitzichten voor reeders verre van.. bemoedigehd.
Meerdere booten zijn in ballast vertrokken naar Chili om
salpeter te laden.
Salpeter van Chili.
Door de slechte La Platamarkt slaag., deii bevrachters erin -cle vrachten te drukken. Nadat in het
begin van de week een 7500-touner per October/Noveniber
werd gesloten tegen de gereduceerde vracht van 2016 naar
Bordeaux/Hamburg range
(mcl.
Rouaan en Nantes) met
volle opties, werd ccii November-boot van ‘dezelfde grootte,
gesloten op basis van 19/6. –
Suiker van West-Indië.
Er zijn geen teekenen, die op een
verhoogde vraag wijzen. Een boot van 7500 ton, die precies
voldeed aan bevrachters wenschen wat grootte en positie
betreft, werd afgesloten van Cuba naar UK/Continent
tegen 14/3 per 1/10 October.
J)onau en Zwarte Zee.
Van den Donau was de vraag be-
trekkelijk gering, de vrachten bleven evenwel op peil. 151-
tot 15/3 werd betaald basis Antwerpen/Hamburg rangc.
Voor een 4000-tonner naar dezelfde bestemming werd 15/6
betaald, minus 6 cl. voor Antwerpen of Rotterdam, alles
voor October/November verscheping.
Van de Zwarte Zee werden opnieuw zeer veel booten van
iedere grootte en alle posities tot midden November opge-
nomen. Minstens 60 booten zijn bekend, die de afgeloopen
week bevracht werden, doch vermoedelijk zijn nog vrij
veel meer booten gesloten. De vrachten varieeren van 11/9 tot 12/6, basis Continent met volle opties.
– jl!iddellandsche Zee.
Er is geen verbetering gekomen in de
vraag naar tonnage, en, behoudens in 1
of
2 gevallen, is
onmiddellijk schee.psruimte beschikbaar voor de ladingen,
die in de markt komen. Slechts weinig bevrachtingen wer-
den gedaan. Voor erts werd betaald:
Huelva/Duinkerken 5f9 Lasahally Wharf 8/6, Bona/Em-
den 5/-, Follonica/Amsterdam 5/6 met opties Hamburg of
Harburg 5/9, Rendsburg 61-, Stettin of Danaig 6/6, Algiers/
Rotterdam 419, en voor pho.sphaat Sfax/Belfast 9/- en Sil-
loth 9110%. –
Kolen van U.K.
De vraag naar schepsruimte is niet ver-
beterd en het aantal afsluitingen is veel geringer. Alleen in
de richting Zuid-Amerika on-dergingen de vrachten eenige
wijziging; bevrachters waren gedwongen, tengevolge van cle
slechte La Platamarkt – de betere vracht van .14/6 naar
Buenos Aires te betalen, een verhoogiug van 3/6 vergeleken
bij de laatste afsluiting.
Afgesloten werd om. van Wales naar Rouaan 3/3, Leixoes
6/9, Marseille 7/3, G-enua 61136, Port-Said 6/9, Buenos Aires
14/6, Rsario 15/6 en een – -haven Noordën V. S. 7/-. Van de
Oostkust naar Hamburg 4/3, Rotterdam 316, Antwerpen 2/3,
Röuaan 3/6, Algiers 8/9, Genua 6/3, Alexandrië 6/10 36,
Pjraeus en Staniboul 13/9 voor cpkes en 1113 voor kolen,
Nieuw-Caledoaië 25/- voor cokes en 22/. voor kolen, Las
Palmas 7/7% en Buehos Aires 1416. – –
Voorraad Ver. Staten
Stoomend
1
Brazilië
naar
JOost-Indië
Ver.Staten
1
–