Jrg. 11, editie 562

6
OCTOBER 1926

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN

Economïsch,statistische.

Berichten
,

ÂLGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN
VERKEER

ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTiTUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

1
IIE
JAARGANG

S

WOENSDAG 6 OCTOBER 1926

No. 562
1

INHOUD.

BIz.
HET NEDERLANDSOFI-BELGISOHE VERDRAG EN DE TWEEDE
MEMORIE VAN ANTWOORD
door’
Jan Schiithuis ……
876
Het Ontwerp voor een Indische Bedrijvenwet door
Ir.
J. Th. Gerlings ……………………………..
878
De Gouvernementsbedrjven in Nederlandsch-Indië door
Ir.
P.
A. Roelofsen …………………………
879
BUITEN LANDSOHE MEDEWERKING: Het Rapport van de Indian Currency Commission II
door Prof. Dr. T,. E. Gregory ………………
881
AANTEEKENIN(EN:
Bescherming van de Keramische en Glasindustrie..
882
Indexcijfers van groothandelsprijzen …………..
883 STATISTIEKEN EN OVERZIOHTEN..

.

.. 885-894
Geidkoersen,

Bankstaten.

Goederenhandel.
•

Wisselkoersen.

Effectenbeurzen.

Verkeerswezen.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris. Mr.
Q.
J. Terpstra.

•

ECONOM1SCII-STATISTISCHE BERICHTEN.

COMMISSIE VAN ADVIES.
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Ilasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep;
Mr. K. P. ven der Mandele;
Prof.
Dr. E. Moresco;
Mr. Dr. L. F. 11. Regout
;
Dr. E. van Welcleren Baron Rengers; Prof. Mr. R. R. Ribbi’us; Jan Schilthuis; Mr.
Q. J. Terpstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof. Mr. Dr. G. M. Verrjn Stuart.
Redacteur-Secretaris
:
D. J. Wansink.
Secretariaat: Pieter de Hooch’weg 122, Rotterdam..
Telefoon Nr. 3000. Postrekening 8408.

Âbonnementsprjs voor het weekblad franco P. p. in
Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.

Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver
–
tenties: Nijgh d van Ditmar’s Uitgevers-Maatschëppij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Post chèque- en giro.
rekening No. 6729.

5 OCTOBER
1926.

In verband met de ‘maandswisseling was de vraag

naar geld iets •grooter; dit kwam echter bijna uitslui-

ten’d tot uit’drukking in een vrij sterke, maar ook

weder snel vooi’bijgaan’de stijging van de callrente.

Blijkbaar had men algemeen, in ‘de verwachting van

een veel grootere gel’dvraag voor de herfstmaanden,
uitgebreide maatregelen ‘getroffen, zoodat ten slotte

het beschikbare geld ruimschoots voldoende bleek te

zijn voor de behoefte. Alleen op de ultimo bleek er

flinke vraag voor cailgeld, die den koers in, den loop

van den dag tot 3 pOt. ‘deed oploopen en ook alleen

op den laatsten was de rente voor particulier discon-

to op 3 pOt,.; gisteren werd weder voor 2
7
/s pOt. af-

gedaan. Ook de prolongatierente was alleen voor ulti-

mogelci ‘iets boven de 3 pOt.
* *-

Nadat er verscheidene iaanden geen ‘rechtstreeks

bi.j De N’ederlandsohe Bank geplaatst •sehatkistpapier

in ‘de portefeuille der centrale credietinstelling was

voorgekomen (‘de laatste balans, waarop men dit

papier aantrof, dateert.van 19 April jl.), is in ‘de af-

geloopen week, blijkbaar in ‘verband met ‘de zeer be-

lhngrijke eischen, die de maan’dwisseiing ‘ditmaal aan

‘s Rijks schatkist stelde, weder een bedrag van
f
35

millioen aan schat’kistpapier rechtstVeeks bij de Bank

ondergebracht.

Als gevolg hiervan steeg ‘de post binnenlan’dsche wis-

sels tot
f
86,9 millioen. De beleenin’gen blijken weinig

of geen invloed van de maan’dwisseling te hebben onder-

vonden, zij noteeren rond
f
3 millioen lager dan ver-

leden week. Het renteloos ‘voorschot aan het ,Rijk

geeft een vermeerdering van
f
6,9 millioen te zien.

‘De voorraad gouden munt en de zilvervoorraad

daalden resp.
f
200.000 en
f
900.000. Het hoofd munt-

rateriaal blijft nagenoeg onveranderd. De post papier

op het buitenland steeg met
f
200.000, terwijl ‘de di-

verse rekeningen on’der het actief zich
f
5,6 millioen

hooger stelden. De biljettencirculatie klom van
f
823,6

‘millioën tot
f
866,9 millioen. De rekening-courant-
saldi vertoonen een stijging van
f
300.000.

Het beschi’kbaar metaaisaldo daalde met
f
9,9 miL

ioen. Het dekkingspercentage bedraagt
49.
S

*
*
S

*

De wisselmarkt was deze week weder zeer kalm; ‘de

bewegingen waren zelfs nog geringer ‘dan de vorige

week. Vooral Dollars waren zeer stabiel en de’ mid-

denkoers wa’s vrijwel iederen dag gelijk, terwijl Pon-

den ook nu weder niet meer dan hoogstens % cent

schom’melden. Franken en Lires waren eveneens vrij

stabiel. De vaste stemming ‘der vorige week ‘bleef aan-

van’kelijk nog aanhouden, maar later trad weder een

klbine ‘daling in.

LONDEN, 4
OCTOBER
1926.

Het ‘ein’de van het derde kwartaal viel in de afge-

loopen’berichtsperiode en bracht ‘de ‘gebruikelijke

grootbre vrag naar geld, ‘die een beroep op de hulp
van de Ban’k van Engeland noodig maakte. Het be-

‘drag, waal-voor ‘deze hulp werd verleend, was echter

niet bovenmatig groot Na het einde van de maand

werd geld ruim eii liep de prijs voor ,,overnight

rnoney” sterk terug.
S

Hoewel deze geldruimte van de eerste ‘dagen van

October wel enigen invloed uitoefende, bleef de

stemming in cfe discontomarkt beslist vast, vooral toen

Vrijdag de Treasury Bills weder tegen
411/16
werden

‘toegewezen. Prima 3-maands bank’accepten handhaaf-

‘cln’z:ich ‘dan ook op
4f16—%
met preferentie voor
het laatste cijfer.

Francs en Lire vertoonden weer ietwat grootere

schpmmelingen bij geringen omzet.

876

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 October .1926

HET NEDERLANDSCH-BELGJSCHE

VERDRAG.EN DE TWEEDE MEMORIE;
VAN ANTWOORD.

Met het verschijnen onder dagtekening van 29
September 1926 van de tweede Memorie- van Ant-

woord van den Minister van Buitenlan-d-sche Zaken is
een nieuw hoofdstuk geopend in den strijd om het

Neder.landsch-Bel-gische verdrag. Zooveel is echter
reeds over het verdrag geschreven en gesproken en

zoo uitvoerig werden in de eerste Memorie van Ant-
woord de vele vraagstukken en Nederlan-dsche natio-nale bel-dn-gen, welke het raakt, reeds behandeld, dat

de Minister in den aanvang van dit nieuwe stuk de

opmerking maakt, dat ,,’daarin nieuwe gezichtspunten

nauwelijks geopend kunnen worden”. Voor een groot
gedeelte bevat de nieuwe verdediging van het ver-

drag tegen de tallooze bedenkingen, die er tegen zijn
ingebracht, dan ook ‘her-halingen, zij het dikwijls in eenigszins anderen vorm, van wat reeds in de eerste

Memorie van Antwoord werd -betoogd. Indertijd is
•die eerste uiteenzetting van ‘s Ministers standpunt

uitvoerig in dit tijdschrift behandeld
i)
en ditmaal

‘kan dus worden volstaan met een kortere bespreking
van een aantal opmerkingen, die in de nu verschenen
memorie het meest de aandacht trekken. Waarmee dn
echter niet gezegd is, dat nu op de andere pûnten de

tegenwerpingen van den Minister als afdoende te

aanvaarden zijn.
In ‘de eerste plaâts dan is het van belang, dat de

Memorie nieuw overleg met de Belgische regeering,

.dat zoowel in als buiten de Tweede Kamer in civerwe-
ging was gegeven ter verkrijging van een verdrag,
.dat voor de Ned-erlandsche vol-kswelvaart minder ge-
varen met zich brengt dan het nu aanhangige, onmo-
gelijk noemt. Niet slechts wordt volgens den Minister
reeds ten -gevolge der inmiddels door het Belgische
parlement aan -het verdrag gehechte goedkeuring die

nm-ogelij-kheid geschapen, ‘doch ook zonder die -goed-

keuring zou herziening in den door de tegenstanders
gewenschten zin niet te bereiken zijn, om’dat de te

berde gebrachte bezwaren de grondslagen van het
verdrag raken en nieuwe onderhandelingen slechts

,,p -geheele -of gedeeltelijke -tenietdoening van het ver-

drag zouden zijn gericht”. De tegenstanders van het
verdrag kunnen zich dus voor -gezegd houden, dat buiten wat met het Additioneel Protocol werd ver-
‘kregen, geen verzac’hting meer te bereiken valt en
-dat het verdrag in zijn tegeuw-oordigen vorm is an

te nemen of te verwerpen. In verband -hiermede is
van beteekenis de ontken-nende beantwoording do6r
‘den Minister van •de vraag, of bij -den wensch der
regeerin-g om het verdrag tot -stand te zien kom-en, o&k
overwegingen in het -spel zijn, -die -bezwaarlijk in het
openbaar kunnen worden medegedeeld (-biz. 9 van de
2e Memorie van Antwoord). Die ontkennende beaiit-

woording is ook daarom van zooveel beteekenis, omdat
velen in Nederland, ‘die -de talrijke bezwaren tegen het
verdrag overigens zeer -goed inzien, tot nog toe vor
-een weigering terugdeinsden, -omdat zij vreesden vobr
eventueele onbekende geheimzinnige krachten, die aan
‘de formuleering -der verdragsbepalingen zouden heb-
ben iëdgewerkt en bij een weigering zich wel eens op
voor Nederland onaangename wijze kon-den doen ge-
voelen. De onjuiste -beteekenis, -die gehecht is aan de
opmerkingen van Prof. van .Eysinga over -ce qu’orc
ne voit pas” in -de vergadering van 12 Juli te Utrecht
van -de Nederlandsche Maatschappij. -voor Nijverheid
en Handel, heeft aan die vrees nieuw -voedsel gegeven
en “s rofess-ors in enkele ‘bladen verc’hen-en tegen-
spraak van –die uitleggi-ng -drong te weinig ‘door tot
n, die onder zijn ,,ce – qu’on ne voit pas” invloed
van -derden ‘hadden verstaan. Aan de bedekte toespe-
lingen op -dien -invloed -kan dus nu een einde kom-en,
wat in Nederland ‘kan ‘bijdragen t6t een -zuiverde.r
beschouwing- van de argumenten vôôr en tegen het
verdrag.

1)
In -de Nos. van 9 en 16 Juni11.

Evenals in ‘de eerste Memorie van Antwoord wordt

ook nu weder veel – aandacht -gewijd aa-n -het verband
tusschen d-en vorm, waarin het verdrag nu aan de

Volksvertegenwoordiging wordt aangeboden – en -de
Belgische desi-derata van 1919, alsmede aan het argu- –

ment des Ministers, dat het verdrag voortvioeit uit

het schei-din-gstracta-at van 1839. Ook nu weder
–
treft

-de tegenspraak tusschen verschillen-de van ‘de opmer-
kingen dienaangaandé, die -de Memorie -bevat. Aan

-den eenen kant leest men, ‘dat ,,-de -opvattin-g, dat het
verdrag in verlegenhei’d en druk zou zijn geboren”,
-den -gedachtengang ontkent, die aan ‘h-et ver-drag ten

grond-slag ligt, en -die ‘gedachtengang is- ‘dan de wensch

om -met België te -komen tot een oplossing van -de
verschillen-de -hangende vraagstukken. An-derzij d’s ech-

ter schrijft de minister, dat -het bij
,,den going naar

Parijs” (niet Can-ossa) niet -ging om de vraag, welke
voordeelen men zou kunnen behalen, -doch om de op-

los-sin:g van problemen, w-elke de -veiligheidswaarborgen

raakt-en, -die in -de plaats moesten kom-en van België’s
gegarandeerde neutraliteit. Dat zijn -dus de -bekende
vèrreiken’de ei-schen, indertijd ‘door België gesteld. Dat

van die als- veiligheid-swaarborgen bedoelde ei’schen
niets -kwam, -beschouwt de Minister als een voordëel,
dat het verdrag ons -brengt -en is volgens hem de

weerleggin-g van de veel -gehoor-de
–
klacht -0v-er -de een-

zijdigheid van het verdrag. Dit wil zeggen, dat, al
versèhaft het verdrag, zooals ‘het nu voor ons ligt, aan
Nederland weinig compensaties tegenover -de vele te-

grnoetkomin-gen aan België, -het toch zeker wel als
compensatie -mag worden beschouwd, ‘dat -het -opwer-
pen van de -kwestie -der veiligheidswëar’borgen zon-der

gevolgen bleef. W-at i -dit anders, dan een erkenning,
‘d-at het -de Belgische eischen van 1919 waren, ‘die er
in hooge mate -toe meewerkten, dat aan België ‘bij- -dit
verdrag -zoo groote voor-deel-en worden toegekend, ter
–

wijl België’s op economisch gebied liggend verlangen
naar uitwegen voor zijn scheepvaart en -de overtui-

ging -des Ministers-, dat het verdrag van 1839 ons tot
de vervulling -daarvan wel verplichtte, -daarva-n slechts
een ‘deel uitmaakte? De ontkenning in -de Memorie
van -de -gegrondhei-d ‘der in ‘het Voorloopig Vers-lag
voorkomende veronderstelling, -dat de Nederlan-d-sc-he –

medewerking -tot het verd-rag werd verleend, ,,ajs corn-
-pen’satie, omdat van aanranding van de Nederlandsche
territoriale rechten en souvereiniteitsrechten is af-ge-
-zien” is met ‘s Ministers zooeven aangehaalde rede-
neering omtrent de ,,-geboorte in verlegenheid en

-druk” -niet -goed te vereeni-gen.
– De ‘bezwaren, welke voor België voortspruiten uit
zijn ligging ten opzichte v-an Ned-erland, spelen dan
verder een groote rol, -ook in -deze nieuwe mernorie.
Op -blz. 7 lezen wij:, -dat Nederland op België’s ver-
langens -heeft geantwoord: ,,wat uw veiligheid -be-
treft is er -geen reden voor ons- verplichtingen – aan te
gaan, die wij
-bij-
-de schei-ding niet hebben aanvaard.
Wat Uw economische ontwikkelingsmogelijkheden be-

treft, ligt de zaak -an-ders; in verband daarmede wer-
-den bij -de ‘schei’dingsregeling speci-ale voorzieningen
-getroffen -en wij zijn berei-d met U na te gaan in hoe-
-ver deze binnen -het -kader -dier regeling aan -den te-
geuwoor-digen -eisch vol-doen”. In één a-dem ‘vervolgt

dan
—
echter de Minister, -dat -de positie, watde veilig-
-heids-kwestie betreft, é-r niet gemakkelijker -op zou zijn
geworden, als- wij ook in ‘de jkwestie -der waterverbin-
– -dingen een negatieve houding ‘hadden aangenomen.

Daar komt -dus -da-delijk wed
–
er het verban-d v-oor den

-dag tussch-en – -de ,,anrau-ding van -de Nederlan-dsche
territoriale rechten en -souv-ereiniteitsrechten” en de
economische voordeelen, die -het v-ejidrag via – de wa-
terwegen aan België – biedt. Het obk nu weder door
den Minister -herhaal-de betoog, -dat -de beginselen van
het verdrag van 1839 aan België. eigenlijk reeds het

recht geven op inwilli-ging zijn-er verlangen’s ten op-
zichte ‘der waterwegen, verliest -dus veel aan waar-de.
De M-emorie zegt op blz. 17, -d-at ,,reeds ‘bij opper-
vlakkige lezing van -de -bepalingen van 1839 blijkt,
dat niet -kan worden volgch-ouden, -dat ‘de deelneming

6
October 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

877

van Antwerpen aan het verkeer langs
(10fl
Rijn des-
tijds ‘door ‘de Mogon’dheden niet is beoogd.’
1?at
zal

ook niemand trachten vol te ‘honden want art. 1X van
liet verdrag van 1839 bevatte immers juist ‘de bepa-

lingen, die aan Antwerpen de mogelijkheid tot clie
‘deelneming verzekerden. Mnder juist is echter de op-
meiking van den Minister, dat §
4
en 5 van art. IX
een ,,goede en ongestoorcie” ‘scheepvaart’verbin’ding

tusschon Antwerpen en den Rijn voorzagen en dat

par. 8 do strekking had, die ,,goede en ‘ongestoorde”
verbinding ook in de toekomst te ‘verzekeren. Ner-
gens echter leest men in het scheidingsvercirag iets

van een ,,goedo verbinding” en •dat is maar gelukkig ook, want, ,,goed’ is een zeer onbepaald •begrip. Niet

0
1
)
zoo onbepaalde wijze zijn in het verdrag van 1839
de Nede.riandsche verplichtingen. ten opzichte van
Antwerpens verbinding met den
Rijn
omschreven. Er
staat daaj, ‘dat ‘de scheepvaart ‘op ‘de bestaande water-

wegen, ‘die Antwerpen met ‘den Rijn verbinden, vrij
moet ‘zijn en par. 8 verplicht ons tot het aanwij-
‘zen,vau
even goede
en veilige waterwegen als de be-
staande, wanneer ‘door de natuur of door kunstwerken
de bestaande wegen onbruikbaar worden. Doorgaande
op ‘het bogri p ,,goed” iconit ‘dan ‘cle Minister tot de con-
clusie, dat bij ‘de voortgaande ontwikkeling ‘der scheep-
vaart België’s verlangen naar een .nieuwen elders aan
te leggen waterweg niet kon worden ‘geweigerd, doch
van uit de eenig juiste basis, deuooeven genoemde be-palingeri van art. IX, is ‘die conclusie niet te bereiken.

De Minister verklaart in de Merno,rie, ‘dat ‘het de
Nederlandsc’he bedoeling is geweest, ,,het binnen de
,,grenzjen der scheidio’gs.regeling ‘daarheen te leiden,

,,’dat de ligging van ‘het oene land ton opzichte van
,,het andere zich niet opnieuw tot een struikelblok
,,in “cle verhouding ‘zou ontwikkelen”. Doch dient men
dan maar da’delijk ‘de eischen te vervuilen van een
.nabuur, die eenige door ‘de natuur op ons gebied ge-
schapon omstandigheden, welke ‘hem sommige voor-
‘deelen onthouden, die hij anders had kunnen deel-
achti’g worden, als ,,struikelblok” gelieft te heschou-
wei? Do Nederlandsche havens bezitten nu eenmaal
van nature voordeelen, ‘die Antwerpen mist. Omge-
kee.i’cl is natuurlijk hetzelfde het geval, en evenzeer
zouden zoowel Antwerpen ‘als de Nederiandsehe ha-
vens gaarne ten koste van den concurrent een deel

van diens voordeelen veroveren. Het verdrag nu stelt
Antwerpen daartoe in ‘de gelegenheid door aan Bel-
gië het Antwerpen-Moerclijk kanaal toe te staan.
Zelfs gingen ‘de Belgische eischen ook op ‘dat punt
eerst nog ‘verder, want op hlz. 5 der Mem’or,ie van
Antwoord staat te lezen, dat ‘de Belgische desislerata
met ‘betrekking tot ‘de waterwegen na maandenlang
onderhandelen ‘zijn teruggebracht tot de ,,afmetingen”,
die nu liet verdrag ons toont. Maar dat kan toch niet
dienen ter verdediging van ‘die nu te accepteeren ,,af-
metingen”!
Win
bij onclerhan’del.i.ngen overv raagt, ver-
krijgt ‘daarmee toch geen vermeerdering ‘van rechten!
l.r is vel niemand in Nederland, ‘die in Nederlands
geografische ligging aanleiding wiL vinden om aan
Antwerpen belemmeringen in den weg te’ leggen of
er bezwaar tegen heef t, dat op den grondslag van het
verdrag van 1839 op loyale wijze, zooals tot nog toe,
wordt ‘voortgegaan met het in stand houden van de
bestaande ‘ve.rb.in’clinigswegen van Antwerpen met den
Rijn, ‘doch ‘dit is nog iets anders dan in koeien bloede
cle natuurlijke voordeelen afbreken, die onze havens
bezitten tegenover Antwerpen en daarmee de Neder-
lan’dsche havens een ‘deel der kansen ontnemen in den
concurrentiestrijd. De Minister geeft ditmaal toe, dat
l:iij het ‘verzet tegen liet Antwerpen-Moerdijk kanaal
tot ‘op ‘zekere hoogte verklaarbaar acht, en dat de
regeering er allicht niet anders over zou hebben ge-
dacht clan cle tegenstanders, indien zij het Belgische verlangen naar dit kanaal op zichzelf, los van andere
vraagstukken, had kunnen beschouwen. Zelfs leest
men op blz. 18, ‘dat indien werkelijk het kanaal den
bloei onzer havens bedreigt, ,,een overweging in het
spel zou komen, waaryoor andere, hoe gewichtig ook,

–
v
allicht zouden moeten wijken”. l)at verband met
andere vraa’gstuklcen was er echter vel en het is, nu

maar ‘de vraag, of ‘dit tot aanvaarding van het ver-drag en dus ondet meer van het kanaal mag leiden.
,:Do Îv[inister, clie immers ‘die vraag bevestigend wil

beantwoorden, voert weder aan, dat toename van

Antwerpen’s Rijnverkeer ten gevolge van het kanaal nog geen achteruitgang voor onze haven’s behoeft te
,beteekenen en doelt daarmede blijkbaar op mogelijke
toename van het totaal van dat verkeer. Terminde

ring van het Noderlan’dsche percentage en ‘vermeer-

iloring van het Antwerpsche behoeft dan voor Ne-
derlan’d nog geen absolute afname in de goederen-
hoeveelheid te heteekenen. Als voorbeeld wordt dan
verwezen naar ‘den vooruitgang onzer havens sedert
lo vaart op de Schelde werdl opengesteld, wellce toch
ook Antwerpen weer tot bloei heeft ‘doen komen. Maar
de ‘mogelijkheid van dien vooruitgang is ‘niet uitge-
gaan van ‘die havens zelf. Zij ‘ontitond ‘door de eco-
nomische ontwikkeling van het achterland en ivie

kan heoordeelan, of zulk een toenamé van liet verkeei
met het achterland er ook in de toekomst weder voor
zal ‘zorgen, ‘dat een kleiner percentage van ‘het geheele

Rij n,verkeer een grootere goeclerenhoeveeihe,idl zal ho-
toekenen? in ‘den loop der laatste maan’d’en is men

in Nederland aliengs ‘gaan overhellen tot ‘s Minister’s
rnoenin’g, ‘dat ten ‘opzichte van ‘het Rijn-Maas-Schelde
kanaal, al brengt ook dit gevaren voor Nederlands
aandeel in de Rijnvaart met zich, onze medewerking
paaweiijks kan worden geweigerd, ‘doc:h wanneer de
Minister met verwijzing daarnaar ‘de vraag stelt, of
;,nu ter vervanging van de route’door het kanaal van
Zuid-Beveland een andere oplossing werd gevraagd,
op ‘dit punt het vraagstuk der tenitoriale verhou-
‘ding, ‘dat in het wezen der zaak de spil was waarom ‘de herziening ‘draaide, en waaruit het annexionisme is opgebloeid, niet moest worden geteld”, ‘clan dient
‘hem te worden geantwoord, dat die vraag onjuist i’s

geformuleerd. Zij legt namelijk weder een laakhaar
verband tdisschen België’s onvervulbare eisohen van
1919 en de kwestie ‘der waterwegen.

Op ‘de overige verlceers-econom ische ‘vraagstukken,
‘çl’io het ‘verdrag iven’scht te regelen, Icunirieri wij niet
wc:ler u itvoe:rirg ingaan. Slechts enkele opmerkingen

‘dienen echter nog een plaats te vinden.
Zoo ‘zij er op gewezen, dat als eeni’gé in het verdrag
zic’hbharo I3elgisc’he compensaties in cle nieuwe Me-morie van Antwoord gewezen wordt op de verbetering
in ‘den waterafvoer en in ‘de verbinding van het
Luiksche industriegebied met onze zeehavens. De

‘lyl:inister vreest, dat het tot ‘die laatste ‘verbetering piet zal lcomeiî, als het verdrag niet wordt gerati’fi
ceerd, omdat dan het tot stand komen van een directe
verbinding met Antwerpen, geheel over Belgisch ge-bied, waarschijnlijk zou zijn. Hierbij mag worden op-
geme:rkt, ‘dat in ‘de eerste laats ‘de Neclerlandsche zee•
‘havens ‘van do betere verbinding va:n Luik naar Maas-
richt waarschijnlijk slechts weinig zullen piofitee-
ren, wanneer België gebruik maakt van zijn recht om
liet gedeelte van de Zuid-Willemsvaart ‘van Maas-
tricht westwaarts evenzeer te verbeteren. Het verkeer

gaat dan niet ‘door het Juhianakanaai naar ‘de Neder-
la n’d scho zeehavens, ‘doch wes twaarts ci aar A’n twor-
pen. En dan bestaat nog ‘de kans, dat België van zijn
recht tot verbetering van ‘dat kleine ‘deel Zuid-Wil-
iemsvaart geen ‘gebruik maakt en toch ‘do directe ver-
binding Luik-Antwerpen tot stand brengt. Op die
mogelijkheid was de wensch der Kamer van Koop

handel en Fabrieken te Maastricht gegrond om do
verbetering van het vaarwater van Maastricht west-
waarts en aansluiting daarvan aan de groote Belgi-
sche waterwegen in het verdrag als Belgische ver-
plichting op te nemen.
Omtrent het ‘Schelde-regime brengt deze memorie
w’einig nieuws. Geruststellend ontkent zij de geva-
ren voor Zeciands oeverbelangen, nu het Additioneel
Protocol vastlegt, dat ook die belangen bij de uit-
voering van werken ten behoeve van den waterweg

878

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 October. 1926

van Antwerpen naar zee gewicht in de schaal mo-

ten leggen. Herhaaldelijk is betoogd, dat hiermede ‘het
gevaar niet wordt weggenomen, omdat onaangetast
blijft •het beginsel, dat de scheepvaartbedangen in de

eerste plaats
blijven
komen. ,,Het ligt op zichzelf

,,reeds voor de hand”, ‘zegt •de Memorie, ,,’dat èen
,,commi’ssie, die is ingesteld ter behartiging ‘van de

,,belangen van de scheepvaart, bij ‘de vervulling van

,,haar taak in ‘de eerste plaat’s met ‘die belangen heeft
,,rekenin’g te houden”. Evenzeer ec’hter, zou men zeg-

gen, ligt het. voor ‘de hand, dat verbeteringen in het

belang van de ischeepvaart ton behoeve van een vreem,

do haven (of zelfs van eigen havens) slechts kuiinen

worden aangebracht, wanneer het behoud van ‘het aan

don waterweg liggn’de land daardoor niet in gevaar
wordt gebracht.

Verder ‘deze tweede M’emorie vn Antwoord op den

voet volgen’de, zullen ‘den lezer passages opvallen, die
tot tegenspraak uitlokken. Meer en. meer heeft zich

echter den laatsten tij’d in ons land de aandacht ge-

concentreei’d op ‘het Antwerpen-Moerdijk kanaal. Deze
nieuwe uiteenzetting van den Minister tracht sleohts
in heperke mate de ‘gevaren, welke dit kanaal voor

Nederland meebrengt, te ontkennen, en uitvoeriger is

het betoog, waarom tot het aanvaarden van -clie ge-
varen wel moet wor’dên overgegaan. Eigenlijk nieuwé
gronden worden daarvoor echter niet aangevoerd e

wie v66r het
verschijnen
dezer Memorie van meening
was, dat het verd:ra op ‘grond van do schade aan cle

‘volkswel’vaart, welke het ons brengen moet, dient

te -worden afgewezen, zal er nu niet anders over den
‘ken, vooral mi ‘gebleken is, ‘dat
hij
den aandrang dor
Regeering ‘tot, aanvaarding van het verdrag ,,geen

,,ovenvegingen in het spel zijn, die bezwaarlijk in het
,,openbaar kunnen worden medegedeeld”.

JAN
SduhITI-IuIs.

HET ONTWERP VOOR EEN INDISCHE

BEDRIJVENWET.

Reed’s meer dan tien jaren geleden kwam de In-

dische Regeering tot ‘het inzicht, ‘dat ‘s Lands belang ‘de inrichting eener commercieele boekhouding voor
‘de lan’d.sbedrijv’en vorderde. Met medewerking Van
een daartoe ingerichten gouvernemonts-accoun’tants-

‘dienst ‘is geleidelijk voor een aantal bedrijven eene
boekhouding tot stand gebracht, die aan de eischen
van een ‘goed commercieel beheer voldoet.

Do uitkomsten dezer boekhouding worden -tegen
roordig als toélichtirkg aan ‘h’et Indisch ontwerp ‘der
algemeene laudsbegrootin g -toegevoegd. Deze laatste
heeft nog den ouden vorm, overeenkomstig ‘de rege-

len der Indische c•ompta’biliteitswet. Vergelijkt ‘men
echter de •hegrooti’n g met eene uit een vroeger tijd
–
perk, -dan merkt men opvallende verschillen op. De
algemeene la’n’dshegrootin.g •is thans, wat de -hecirij-
ven betreft, aan -de nieuwe boekhouding aangepast.
De ‘bednijf’suitgaven zijn gesc’héideni van’ ‘de ka’pitaals-
uitgaven en de begrooting omvat niet alleen ‘de -kas-
muta’ties, maar ook de rn-‘z-teri’eele kosten.

Iieruit blijkt, -dat de oude comptabiliteitsregelen
geen onoverkomelijken hinderpaal vorm’den voor de

samenstelling van bogrooti’ngen voor de landsbednij-
ven, die commerci’eeie opvattingen kunnen bevredi-
gen. Zooals die -begrootingen thans zijn, ingericht
heeft men ‘daaraan slechts weinig toe te voegen om
eéne volledige hedrijfsbegrooti’ng te vormen. Dit wei-
nige bestaat uit ‘sommige personeelkosten, ‘die onder
andere af’deelingen der ‘begrooting zijn opgenomen,

de ‘kosten ‘der pensioenen, -benevens ‘de afschrijvingen
en reserves. Hinderlijk blijft ‘alleen ‘de splitsing der
uitgaven in ,,uitgaven in Nederland” en ,,uitgaven

in Indië”.

Het is -dus niet -tot hervorming van ‘de •boekhou-
-ding -der i-an’dsbedrijven, .dat behoefte ‘bestaat aan eene
Indische bednijvenwet, waarvan het ontwerp den
3 Augustus 11. bij -de Tweede Kamer is ingekomen:. In hoofdzaak zal ‘die wet ‘dienen om wettelijke sa’nc-

tie te ‘verleenen aan maatregelen, ‘die wegens hare

noodzakelijkheid reeds tot- uitvoering zijn ‘gekomen. De
commercieele -boekhouding werd tot dusverre door
de wet n’iet erkend en ‘stond ‘dientengevolge niet

-onder het toezicht der Reken-kamer. Zij zal nu -de haar

toekomen’de plaats in de ‘administratie verkrijgen.
Eene welkome ‘hervorming, welke -de nieuwe wet

zal brengen, is, ‘dat een einde zal komen aan -de split-

sing ‘dér ontvangsten en uitgaven, naarmate zij in
Nederland- of in Indië voorkomen. Het gel’delijk be-

heer ‘der lands’bedrijven ‘zal voortaan uitsluitend to’t

‘den In-dischen ‘dienst -behooren. Hetgeen op ‘dit gebied

in. Nederland zal zijn te verrichten, zal geschieden
volgens opdracht en -onder verantwoordelijkheid der

Indische Regeerin’g.

Men stelt zich voor daartoe in Nederland een

agentschap van ‘do Indische Regeerin-g te vestigen.

Hierdoor zal vereenvoudiging van het beheer en -eene

moer krachtige leiding der zaken worden verkregen.

De Indische -bedrijvenwet i-s geenszins als eene
navolging van de Nederlandsche wet van 1912 ‘te -be-
schouwen. Deze laatste ging aan de
practij-k
vooraf;

hare bepalingen waren -dientengevolge, ‘d-oor ‘het ont-
breken van ervaring, niet
–
in alle opzichten doeltref-
f end te noemen.. De tegenstand, wel-ken de toepassing

heeft gevonden, was om ‘die reden niet altijd 011-gemo-

tiveerd.
In Indië is een -betere weg gevolgd; eerst heeft
men voor de -bedrijven eene commercieele boelchou-

ding ingericht, daarna
–
hoef-t ‘men ‘de bepalingen ‘der
beclrj’venwet in overeenstemming gebracht met het-
geen in ‘de practijk ‘doeltreffend was gebleken.

De voorschriften’ zijn dientengevolge veel soepeler
dan in de Nederla-ndsche wet; in ‘het
bijzonder
is met
-de vs’ranc’derlij’kheid -der bedrijfsuitkomsten rekening
gehouden door de bepaling, ‘dat ‘de ‘begrootingsposten

die op exploitatie-uitgaven betrekking -hebben, niet
als -binden-de credieten zijn te beschouwen.

– Do beschikbare plaatsruimte laat niet toe hièr een
overzic’ht te geven van den inhoud ‘d-er wet. Belang-
stellenden vinden eene uitvoerige uiteenzetting in

het weekblad ,,’de Ingenieur” van 21 November 1925
No. 47, alwaar -onder ‘den titel ,,Het ontwerp eener
Indische bedrijvenwet” een voordracht is afgedrukt,

-den 6 Juni 1925 in de vergadering van de Af’deeling
voor Technische Economie van h-et Ken. Instituut
van Ingenieurs gehouden ‘door
Ir. M. H. Dannrne,
die in Indië, al’s lid -der -daartoe ingestelde commis-
bie, een werkzaam aandeel aan de samenstelling der
wat heeft ‘gehad. In ‘deze voordrach’t zijn in het bij-
zonder de verschillen met ‘de Nodenlan’d’sche hedrij-

venwet aangewezen.

Welke takken van ‘den staats’dienst •als lanclsbedrijf
in ‘den zin dier wet zijn aan. te merken, zal hij or’dou-
nantie worden aan
. -gezen.
In Nederland heeft -deze
aanwijzing
(bij -de
vet)

tot veel wrjving en teleurstelling geleid. Het Staats-
boschbeheer, dat in 1921 onder de Badrijvenwet was
gebracht, werd in 1925 weder aan de -toepassing dier
wet onttrokken. Van de aanwijzing van den Rijks-
gebouwen’dienst als staatsbedrijf (we-tsowtaverp van
25 Mei 1923) werd in – het volgende jaa:r weder afge-
zien. Voornamelijk schijnen ‘het de bezwaren te zijni
geweest, verbonden aan ‘de samen-stelling der ope-
nin,gsbalans, die bij nadere overweging tot het inzicht
hebben geleid, -dat voor do ‘bovenvermel’de -diensten -de
toepassing der Bedrij’venwet geen voordeel oplever-
-de, geëvenr-edigd aan den voor de invoering -vereisch-

ten arbeid.
Op ‘de moeieljkhed-en, verbonden aan -cle samenstel-
ling ‘der openings-balans, heeft in ‘dan Volksraad de
heer ‘s J’acob gewezen. Ook deze
–
taak is nu door. -de

Regeering aan eene Commissie opgedragen, waarvan
genoemd vol’ksraadslid ‘deel uitmaaict. Door ‘de Ne-
‘derlandsche on’dervin-din-g -geleerd, zal men zich in
In-dië
bij
de aanwijzing vermoedelijk wel -beperken tot
de werkelijice -bedrijven en ‘de landsdiensten uitslui-

6 October 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

879

ten, clie ‘slechts naar het uiterlijk daarop gelijken. Als
urterium zou icunnen gelden, dat een werkelijk ho-
‘cirijf wordt uitgeoefend, indien regelmatig goederen

of diensten worden voortgebracht om tegen vergoe-
ding aan derden te worden geleverd.
1)
Wordt dit

dooi niet nagestreefd, dan bestaat geene behoefte aan
eene nauwkeurige kostenbepalung en is aan de corn-mercieele boekhouding geen belangrijk pract’sch be-

lang verbonden. Aan bovengenoemden maatstaf ge-
toetst, is de Nederlarudsche Rijksgebo’uwendienst geen

bedrijf en het Staats’boshbeheer in Nederland slechts

‘voor ‘een klein onderdeel.
Dat op het L:imburgsche Staatsmijnbedrijf de Ne-

(lorlandsche bedrijvenwet niet ‘toegepast is, moet
waarschijnlijlc geweten worden aan het bindend karak-
ter, dat die wet aan de bcg.rootin’g voor de exploitatie-
uitgaven toekent. Dit bezwaar wordt in de Indische

wet ‘ontgaan.

De ontwerp-bedrijvenwet werd in don Volksraad
met ingenomenheici begroot. Slechts een enkel punt
gaf aanleiding tot erns’tige critiek. De blijkens Art. 8

lid 2a beoogde vorming van winstreserves in het be-
‘drijf werd door de leden. Tahna en Stokvis in strijd
geacht met de beginselen der wet.
De geheele winst van het ‘bedrijf komt toe aan het
Land als eigenaar. Daa:rtegenover waakt ‘de wet zorg-
vuldig tegen cciie te hooge berekening der winst. Ter
compensatie van •de waardevermindering der bezit-
tingen als ‘gevolg van het gebruik zullen afschrijvin-
gen plaats hebben en daarenboven door de vorming
van reserve- en vernieuwingsrekeningen ‘de middelen
woeden verzameld, vere.iseht voor vernieuwingen, niet
begrepen in het gewone onderhoud, a’smede tot dek-
i.:ing van verliezen. Deze reserves, welker vorming
terecht tot de lasten ‘der exploitatie wordt gerelcen’d,
zuilen in het bedrijf blijven. De belegging geschiedt
cl oor uitkeerin g aan de schatici st, waartegen’over het
bedrijf cciie ren’tedra’gende vordering op het Land
verkrijgt.
Daarnevens wil ‘de Regeerin’g nu ‘de mogelijkheid
scheppon om reserves te vormen uit ‘de winst. De wet
bepaalt dit weliswaar niet uitdrukkelijk, ‘maar in Art.
8 lid 2a leest men, .dat tot ‘de lasten ‘der exploitatie

behooren:
,,een uitkeering van het Land wegens rente over ‘de
,,vorcleringen, wellce tegenover reserve- en vernieu-
,,wingsrekeningen staan,
voor Zoover de reservereke-
,,nun.gen, niet uit de winst gevormd zijn.”
Uit ‘de Mernorie van toelichting blijkt, dat deze
winstreserves ten doel hebben ,,’d’e ongelij’kniatige re-
,,sultaten van fiscale ‘bedrijven over opeenvolgende
,,ja.ren te nivellee.een en daardoor mccle, in verband
,,met ‘do belangrijke positie welke de uitkonisten der
,,’bodrijven onder “s Land’s middelen innemen, ku,rinen
,,bij’dragcn tot de stabiii’seorin’g van. ‘den geheelen
,,d i enst ‘van Nederlan’clsch-In’dië.”
Door cle critici iwerd erop ‘gewezen d’at het juiste mid-
del ren d:it doel te ‘bereiken daarin bestaat, dat cle Re-
gecringv an do winsten ‘der bedrijven slechts een deel
onder de gewone inkomsten en het overige onder de

buitengewone inkomsten opneemt. Het laatstbedoelde deel is ‘de winstreserve. Daar deze niet aan het bedrijf
toebehoort, zal de plaatsing op de bedrjfsbalans het
ontstaan ‘van een bedenkelijk misverstand bevorderen.
De bedrijfsleider zal allicht geneigd zijn zich op liet
standpunt te plaatsen, ‘dat het bedrijf aanspraken be-
houdt op de in vroegere jaren gemaakte ‘en ‘toen ge-reserveerde winsten, op geljken’ voet als ‘cle moreele
aanspraak, ‘die het bedrijf behoudt op ‘de tot compen-
satie van waardevermindering gevormde reserv’e- en
vernieuwi ngsrekoningen. Aan deze ‘verkeerde opvat-
ti lig zal ook de hegrootingswetgever zich moeielijk
kunnen onttrekken; bij het debat in ‘den Volksraad
i)leek reeds, dat men ‘de winstresen’e van een bedrijf
bestemd achtte tot uitbreiding van hetzelfde bedrijf.
1)
Deze ctefinitie is onUeend aan
.Mr.
J. W. Beyeiv,
Over-
heidsbedrijven (De Rechtskeunis van den :I:ngenieur, Eerste
deel blz. 63).

Het voorkomen van een groote winstreserve op de bo-
‘drijfshaians zal zeker, in tijden van achteruitgang of
verlies, ‘den prikkel tot zuinigheid verswaicken.
Uit cciie uitlating van den Directeur van Fina’n-
mdii
is zelfs af te leiden, ‘dat men, naar ‘diens ziens-
wijze, van de wi’nstreserve een zeer ver gaand gebruik

zal kunnen maken. Indien in tijden van ‘depressie

verlies wordt geleden, zal men dit verlies van ‘de

wi’nstreserve kunnen afboeken, en, ondanks ‘het ver-
lies, ‘de gebruikelijke uitkeering van rente – en zelfs

van winst – aan ‘het Lan’d kunnen doen ter opne-
ming onder de ‘gewone inkomsten.

De Directeur van Financiën bleek niet genegen

om van de boeking ‘der winstreserves in de bedrijfs-

balans afstand te doen. De Heer Stokvis verzocht
daarop aanteekening, dat ‘hij geacht wilde worden
tegen de artikelen S en 11 te hebben gestemd.

J. Tii. GEisLlNos.

DE GOUVERNEMENTSBEDRIJVEN IN

NEDERLANDSCH-INDIË.

Ir. P. A. Roelofsen (Dir. van Gvt.-bedrijven, met
verlof in Nederland), schrj’ft ons:

In het nummer van 29 September ji. verscheen
in dit weekblad onder bo’v’enstaan’den titel een artikel
van Ir. J. van der Waerden, dat ‘aldus aanvangt:

Het Departement van Goi,wernements-bedrij’ven in
,,Ned.-Indië voegt in zijn begrootungsoverzicht gaarne
,,’do vijf. ‘z.g. belangrijkste Gouvernementsbedrijven ,,sarnen (Bankatinwinning, Steen’lcolenmijnen, Zout,

,,Post-, Telegraaf- en Telefoondienst, Staatsspoor- en

,,Trarnwegen). Het totale netto-overschot wordt dan
,,gepooid en kan over ‘de investeering worden omge-
,,slagen. Dezelfde gedragslijn is gevolgd in een artikel
,,in ,,De Ingenieur” van 3 April jl., waarvoor door den
,,Departern’entsc’hef van Gouvernernentsibedrjven ge-
,,gevens werden verstrekt. Op een investeering van
,,487 inillioen, werd aldaar een netto-overschot over
,,1925 van
16
millioen gecalculeord. Het spreekt ‘van-
,,zeif, dat het op deze w’jie geheel onmogelijk wordt
,,te volgen en te weten, wat elk onderdeel van Staats-
,,zorg en ovei’heidsbemoeiung – en vooral die met. het
,,bodrijfsieven èn ‘op zichzelf èn voor het geheel ho-
,,teekent en waard is.”

Hier werd bij ‘de lezers der Economiich-Statistische
Berichten de in’druk gewekt, dat het Departement
van Gouvernementsbednijven in de jaariijksche pu-
blicatie zijner financieele uitkomsten (begrootings-
overzicht) erop uit zou wezen, ‘die uitkomsten van ‘de
vijf grootste der onder het Departement ressorteeren-
de bedrijven op zoodunige wijze samen te ‘voegen of te
vermengen, dat het.„geheel onrnogelijlc wordt” te we-
ten wat elk onderdeel ‘op zichzelf waard is. Een stelsel
van carnoufla’ge dus, van ‘d’e in comme:rci’eeien zin
minder gunstige resultaten ‘van en’lcele ‘dier bedrijven;
dat oolc in ‘t ‘Ingenieursartikel zou zijn doorgevoerd.

Deze bedoeling van den inzender kan men als een
rooden draad ‘door het geheele artikel terugvinden. In
‘de derde Icolom, handelend over de kolenmijnen, vin’dt
men bijvoorbeeld de opmerking:

,,Men kan ‘dit niet tegensprelcen ‘door deze mijnen
,,in een ,,pool” te ‘doen ‘verschijnen en ze te doen dec-
,,len in cle afstraling van 16 ‘millioen netto-winst,
,,ve.rworven met een lcapitaal van
481
millioen, terwijl
,,ze in werkelijkheid met 20 millioen kapitaal tot een
,,verlies van een vol m’iilioen gulden bijdragen”. In
een volgende Icolorn leest men: ,,Met. andere woorden,
,,’clat niet ‘cle Spoorwegen of ‘de Mijnen in ‘de schaduw
.,(of de zon?) van Tin en Zout mogen gebracht of
,,niet veeren versierd, w’el’ke niet ‘de ‘hunne zijn”, ter-
wijl aan het slot de raad volgt: ,,M’en malce zich voor
,,’clat open leggen (open ‘kaart spelen) geen ‘zorg”.
Ik wil mij thans ‘beperken tot de vraag of van een
normalen lezer van tijdschriften van ‘het ernstige ge-
halte als deze ,,Economisch-Statistische Berichten” en
het genoemde vakorgaan ,,De Ingenieur”, inderdaa’d
verwacht zou mogen worden, ‘dat de kennisname der

880

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 October 1926

begrooti .ngsoversichten van het Departement van Gou-

vernenontsbedrijven en ‘van cie daaruit door den
ET,00fclrodacteur ‘van ,,De Ingenieur” geputto cijfdr-

staten, dien lezer zoodanig op een dwaalspoor ioaden
kunnen
brengen al’s ‘de heer Van der Waerden ons

wil ‘suggeroeren.

Vindt men in ‘die begrootingsoverzichten dan in
hoofdzaak samengevoogde, ‘ve.rmengde of,, gepoolcle’

bedrijfsuitkomston? Het tegendeel is waar!
Zijn
de

zuiver gesplitste
cijfers
van elk bedrijf afzonderljk

dan niet of moeilijk te vinden of althans niet gelijk
–
tijdig vermeld of niet even volledig gepubliceerd? Ook
hiervan kan geen spralce
zijn.
Slaat men hijv. ‘de laat
ste ‘begrootm’gstoehc.htingen van dat Departement er

op na (deze worden tweemaal per jaar ingediend in

den Volk’sraa’d, ‘de plaats waar ‘do jaarljksche bedrijfs-

resultaten in zoogenaam’de begrootingso’verz.ichten
iegen te worden ‘gepubliceerd), – dan ‘ontbreken de

afonderljke •hcelrij’f’sut(omsten nimmer en is beoor-

deeling dier uitkomsten voo.r elk bedrijf afzonderlijk

‘oiknmen
mogelijk
en ook stelselmatig toegepast.

In de bijdragen van het Departement van Gouver-

nementshedrijven tot •de ontwerphegrooting, welke in
het voorjaar 1926 in den Vol’ksraad verscheen, treft

‘men in het geheel geen enkelen verzamelstaat van be-

drijfsuitiomsten aan. Men kon blijkbaar volstaan met
ve.vwjin’g van den Voi.ksraad naar ‘de
–
oorafgegano

uitgave van de in bodkvorm
verschijnende
Verzame-

ling van bedrijfsuitkomst’en, waarin elk ‘bedrijf geheel
afzonderlijk behandeld wordt.

Bij ‘de daaraan voorafgaande begrootingsstukkeu,

namelijk die in het, najaar van 1925 werden .gpu’hii-,

ceord, ‘treft men een o’verzidhtstaat aan, die de uit-
kornsten der vijf grootste bedrijven op de volgende
wijze weergeeft:

Overzicht van cle verwachte nitkoinsten der voornaamste
Gouvernements bedrijven over 1925.

(In duizendtallen guldens).

‘.
.
0
N
0
CL.
°’..’

2fl

Bruto-ontvangsten
. .
57.700
14.050
19.380
30.086
78.970
Bruto-uitgaven
1
16.8481
13.690
8.534 23.314
52.984

Bruto-overschot”r
,
.* . .
1
40.852
360
10.846
6.772
25.986
Afsehrijving
. . . :. .
1.3241
1.284
339
3 717 1.770
1
)
Kapitaal op 1Januari
13.454
19666
10.038
45.409
398.018
2
)
1)
Benoocligcle storting in voruiieiiw’ingsfouids hoven reads
in de uitgaven begrepen vernieuvii.ugskosten..
3)
Kapitaal na aftrek van de lijnen niet uit he:lrujfsoog-
punt aangelegd.

Door eene’dergelijke samenvoeging wordt aan de

mogelijkheid van beoo•rdeeling van elk bedrijf afzon:
derlijk toch zeker niet tekort gedaan, noch odk wor-‘den enkele hunner ,,met voeren versierd, welke niet

cle hunne ‘iijn”. –

in ‘de hegrootiigstukken, die in ‘het voorjaar’vucn
1,925 in den V’olksraacl versohenen, ziet men een
v
‘o
r
L

zamelstaat van hedrijfsuitkomsten aan het slot van dè
in leiding ‘der Mernorie van Toelichting (op his. 4),
waarin ccii overeenkomstige groepeering van de be-
drijven i’s toegepast ‘als in den hovenstaancien staat,
wodat ‘de heoor•deelin’g van iedere hedrjf’suit’komst af-
zonderlijk al even ongeiin’d’erd plaats kon vinden.
Ditzelfde lkan trouwens getuigd worden van nog wel
een tiental vôôrgaan’de bedrijfsbegrootingen, welke

dan ook al].e zonder eenige wijziging ‘door den Volks-

raad
‘zijn
aanvaard geworden.
Thans het artikel van den heer iv. R. A. van ‘San-
dick in ,,Do Ingenieur”, waarin ir. Van der Wae.rden
cciie ‘oortetti ng zie,t van ‘de ‘door hein gewraakte,
doch slechts in zijne eigen -verbeelding bestaande, ge
rlra’gslij’n van ‘het Departement van Gouvornement

bedrijven. . .
In de eerste plaats vindt men in dat artikel ‘de hier
boven af’edrukte bedrij’fscij’fers in dezelfde g.
r
oepeei

ring volledig weergegeven, zoodat ook ‘hier ‘de on’der

li’ng. uiteenloopende uitkomsten der versôhillen’cle ho-

drijven , voor iede.ren normalen lezer volkomen bloot-

liggen. Daarop heeft ‘de schrijver laten volgen een
ui.t die cijfers getrokken verzamélstaatje van netto-

overschotten, w’aarin nog meer direct en duidelijk,
zelfs ‘voor een oppeu-viakkigen lezer, te zien wodt ge-

geven hoe sterk clie financ.ieeie uitkomsten onderling

Luiteenloopen hij ‘de in aard en historie zoozeer ‘ver-
sohillende G’ouvernementsbedrij:v’en. 1)at staatje zag

er nI. aldus uit:

Netto-overschotten der 5 voornaanuste Gouvernemcnis-
.becli-ijven over 1025 in ronde cijfers.
Bangka-tinwinning ……………..
f_
f 39.5
millioen
Steenkolenmijnen ………………-

0.9
Zout ………………………..+

10.1
Post-, telegraaf- en telefoondiensten —

3.0
5
Staatsspoor-entrammetauto-diensten_f..

24.2

Te samen . ……. +
f

millioen

Om ‘den lezer nog kortelijks het ‘gl’ohaal verloop van

dit totaalcijfer tij’d’ens en na ‘de economische crisis te
laten zien, volgde ten slotte een kort uittreksel, waar-
uit ‘bleek, dat dit totaaloverschot van
f
18,9 millioen
in 1921 ‘geleidelijk tot het voreustaande cijfer in 1925

opgevoerd is (met een bedrag van rond
f
12 millioej, daarin geholpen dooi- den oploopenden tinprijs). Het
is ‘dunkt mij: zonder
twijfel
voor ieder zeer duidelijk

te zien gegeven, dat in de financieele uitkomsten der
onderscheidene Gou’vernements’bedrij’ven groot ver-
schil bestaat.

Ook ten opzichte ‘van hetgeen in ,,De Ingenieur”

werd overgenomen uit de hegrootingstoelic’hhingen

van het Departement van Gocuvernemoritsbedrjveru,

past het dus kwalijk te spreken van het maken ‘van
een ,,pool”, ton gevolge hebhen’cl, dat ‘de ‘beoo.r’doeling
van de ‘geldelijke uitkomsten ‘van enkele dier hed,rij-‘ ven. wordt bemoeilijkt of zooals ir. Van ,der Waerden
‘het meent te moeten zeggen: ,,dat het op deze wijze

,,geheel onmogelijk wordt te volgen en te ‘eten, wat
,,eik onderdeel van Staabszorg en overheiclshemoei-,,ing. . . . èn op zichnelf èn voor het geheel beteekent
,,eu waard is”. De in liet artikel gekozen volgorde en ‘verscheiden-

hokt van cijfogroepeeririgen ‘maken ‘het juist bijzonder
gemakkelijk om in kort bestek te overzien, wat elk der
beschouwde bedrij’fsobjecten èn op zici.uelf èn voor
het geheel (der G’ouvernementsbedrijveu) beteekerut
en waard is. De bijzondere kwaliteiten, die de Hoofd-
redacteur’van ,,De ingenieur” juist ‘op ‘dit punt bezit,
zijn in ‘de technische wereld van Nederland en Ïndië
‘dan ook algemeen erkend.
Uit ‘den aard ‘der zaak ‘had ook dle overige inhoud
van het dooi- den heer Van ‘der Waerden ingezonden
artikel wel mijne belangstelling en hier en •daar mijne
sympathie, ‘doch ‘ik wil van ‘de mij ‘door de Redactie aangeboden gelegenheid tot een kort wedevwooi’d in
dit weekbia’dn’ummer geen onbescheiden gebruik ma-
ken. Op de ietwat vlotte cribiek dôor iv. Van der

Waerden op het
bedrijfsbeleid
bij een negental dier
Gouvernementshedrijvenin een paar bladzijden druis
geleverd, za] ik’ ‘dus niet verder ingaan; vooral ook
omdat de meeste, zoo niet alle, aangevoerde pu,nteci
reeds uitvoeriger en hij herhaling in de gepubliceerde
Volk’sraadstukk’en ‘werden behandeld of in officieele
modedeelingen en brochures (o.a. hetreffn’de de ta-
riefpoi.itiek ‘der S.S.) weeriegging vonden. Voor zoo-
ver ‘,ul’ks nog niet ‘volledig mocht hebben plaats gehad,
zal het bovendien toch beter kunnen worden overge-
laten aan de betrokken bedrijfsleiders of hunne mede-
werkers ii:u indië, ‘dlie niet op pIm. 12.000 KM. va:n
hun archief- en compleet cijfermateriaal verwij-
d erci zijn.

Rectificatie. In ons nummer ‘van 29 Sep-
tember jl. moet in ‘de boekbespreking ‘van Prof. Dr.
0. A. Verrijn Stuart
‘ op bl’z. 865 regel 6 ‘van ‘de tweede
kolom aldus worden gelezen ,, of waarheen ‘de ‘goede-ren onze grenzen passeerden, terwijl onder ‘den invodr
tot verbruik en den uitvoer uit het vrije verkeer ook
een groot ‘stuk ‘doorvoer ‘begrepen was.”

6
October 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE
BERICHTEN

BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.

HET RAPPORT VAN DE INDIAN CURRENCY
COMMISSION.
1)

II.

Prof.
:n1.
T. E. Gregory te Londen schrijft ons:

De moeilijkheden bij de invoering van den ,,Gokl

Bullion Standard” ‘beginnen met de kwestie, welke autoriteit in ‘de toekomst met te zorg ‘voor de geld-

circulatie moet worden belast. Tot ‘dusverre was het
de Regeering zelve, die deze taak vervulde. De over-

gang naar ‘den nieuwen toestand kan w’orden voltrok-

ken ôf onder leiding van de Regeering èf door een
andere, reeds bestaande instelling èf’door eene nieu-

we, hiervoor in het leven te roepen autoriteit.
De bezwaren tegen een gei’dwezen, dat door de Re-
geen ng word t ‘geregeld, zijn gen oegzaam bekend en

behoeven hier niet to worde.0 herhaald. Doch in Indië,

waar het verbreiden van Westersche invloeden voor
een goed deel het werk der overheid is geweest, is de
Regeoring de eenige, ‘die over voldoende ervaring be-
schikt. Overdracht van de zorg voor het geldwezen
aan een nieuw lichaam zal ‘dus veeleer beteekenen eene

veran’derjng in ‘de wet, dan eene verandering der per-
sonen, die met de behandeling dezer zaken belast zijn.

Alles, wat, er gebeuren zal, is, dat er een nieuwe stan-

‘daard wordt ingevoerd en dat deze aan de zorg •van
een ‘nieuw lichaam zal worden toevertrouwd, doch dat
d
e
leidende personen rlezeifdeu zullen blijven als
thans. ,l)e vraag verliest daardoor veel van haar pnin-
cipi cel belang en krijgt veeleer een politi eic karakter.
Jiet •eeuige reeds bestaande lichaam, waaraan de
rorg voor liet gei’rlwezen zou kunnen woeden toever-
trouwd, is de impenial Bank of India. Er is veel voor
te zeggen om cle bestaande banden tu’sschen de Regee-

ring en de Bank te versterken en om •de laatste met
‘de zorg voor ‘de nieuwe geidregeling te ‘belasten. De
Bank heeft reeds de kas ‘der Regeering onder hare
berusting en treedt feitelijk reeds op als ,,Bankers
Bank’, daar zij ook de •kasreserves ‘der andere banken
onder zich heeft. I)adeiijk na haar oprichting in 1920
heeft ‘rij een aantal bijkantoren opgericht en daardoor
voor een belangrijk deel ‘de zorg voor ‘de binnenland-

sche geldzendingen van de Regeer.ing kunnen overne-‘
men. De Bank houdt nauw contact met de belangrijke inland’sche geldmarkt. haar gezag in ‘den lande is dan
ook groot.’
Ondan’ks dit alles wil ‘de Commissie er niet van
weten om de Imperial Bank te maken tot een Reserve
Bank naar Europeesoh model, en verlangt zij ‘de op-
richting ‘van eene nieuwe Centrale Bank op ‘de vol-
gende gronden: Eone centrale bank mag zich naast
‘de overwegingen van algemeen belang nimmer laten
leiden door commercieele motieven. Wilde men nu de
imperia] Bank tot centrale bank maken, zoo zou haar
huidig charter moeten worden gewijzigd en zouden
de reeds thans geldende beperkingen van haar weric-
kring nog vermeerderd moeten worden. Dit zou
ten gevolge hebben, dat het land werd beroofd van
cene instelling, ‘die het voor de ontwikkeling van het
bankwezen ‘dringend noodig heeft. Een nieuwe Cen-
trale Bank zou weliswaar den huidigen werkkring
van ‘de Imperial Bank wat inperken en ‘daardoor in-
breuk maken op het prestige, ‘dat deze thans geniet,
,,doch”, ‘zegt het rapport, op velerlei wijze kan won-
‘den gewaarborgd, ‘dat de ‘bank haar filialennet langs
‘do huidige lijnen verder tot ontwikkeling kan ‘bren-
gen”. Zoo beveelt ‘het rapport aan om de Impe’rial
Bank te gebruiken als agentschap van ‘de Reserve
Bank buiten ‘de groote steden en ,,in verband met deze
functie zooveel fondsen ter beschikking van ‘de Im-
porial Bank te stellen, dat ‘de filialen dezer instelling
self supporting
worden gemaakt”. Het is volkomen
duidelijk, ‘dat de Commissie de Imperial Bank niet
wenscht terug te brengen tot den toestan a
d ‘der n-
dere, gewone han’deisbanken in Indië, ook al verval-

1)
Het eerste stuk van dit artikel vindt men in het
No.
van IS Augustus
11.

len ‘de thans geldende beperkingen van haar werk-Idring. Wat Indië noodig heeft, zegt het rapport, is

eene Organisatie, welke niet slechts op eene Centrale

Bank berust, zooals men zulks in meer ontwikkelde landen ‘heeft, ,,doch op eene Centrale Bank en eene

groote handelsbank, welke een officieus tintje heeft
nu bij het onontwi’kkeide publiek ‘vertrouwen te velc-
ken en die allen mogelijken steun van overheidswege
krijgt om pionnierswerk ‘op het gebied van het bank-
wezen te kunnen verrichten”.

Wat zal nu ‘de taak moeten zijn van de nieuwe Cen-

ti’ale Bank, tot oprichting waarvan ‘het rapport advi-
seert?
Zij
zal ‘de biljettencirculatie moeten regelen,
‘het tegoed van de Regeening onder zich moeten hou-

‘den, de sterlingremises voor de Regeening moeten uit-
voeren en als Bankers Bank voor ‘de rest van het In-
dische bankwezen moeten fun.geeren. In een eenigszins
verwaa,rloosd gedeelte van het rapport vindt men het

voorschrift, ‘dat andere banken eene verplichte kas-
reserve bij ‘de Centrale Bank moeten aanhouden, en
wel van 10 pCt. van ‘hare direct opvraagbare ver-

diehtin’gen en van 3 pCt. ‘van ‘de deposito’s. De ban-ken, welice hieraan niet voldoen, worden gestraft met

eene boete van 3 pCt. per jaar voor de eerste zeven dagen, gedurende welke zij in ‘gebreke zijn, en van

ii pCt. ‘s jaars ‘daarna. Voorls zullen de banken, zoo-
lang zij aan ‘deze verplichting niet ‘hebben voldaan,
geen nieuwe voorschotten mogen geven noch dividend
mogen uitkeeren.

Indië ‘zal ‘dus Zuid-Afrika volgen en ‘de betrekkin-

gen tu’sschen de particuliere banken en de Centrale

Bank regelen naar ‘het voorbeeld van het Federal R,-
sei-‘,’e System in de Vereenigde Staten. Eene nadere
verdediging van dit voorstel vindt men in het na»-
port zelf niet; dit bepaalt zich tot ‘de opmerking, dat
‘deze regeling ,,zeer wenschelijk schijnt”. Het is na-
tuurlijk bekend, ‘dat sommige banken in Indië slecht
geleid worden en te weinig kasreserve aanhouden,
‘doch ‘het ‘valt te betwijfelen, of aan ‘het beginsel eenei’

gedwongen minimum ‘kas wezenlijke beteelcenis valt
toe te ‘kennen. In elk geval zal het zeer moeilijk
zijn aan te geven, welke banken en bankfirma’s zulke
minima zuilen moeten aanhouden. Het rapport er-
Icent ‘dat zelf, waar ‘de opmerking wordt gemaakt, (lat
de verdere uitwerking ,,een grondiger onderzoek zal
vereischen ‘dan wij zulks hebben ‘kunnen doen, en wj
hevelen dan ook nadere studie van deze zaak aan”.
De organisatie van ‘de nieuwe bank volgt ‘die van (le
bestaande Imperial Bank of India. Het bestuur van

de bank zal federatief zijn. De Centrale Directie zal
vorden gevormd ‘door ‘de Presidenten en Vice-Presi-
denten van 3 te benoemen locale Directies, terwijl
de aandeelhouders in elk district een extra lid
zullen kiezen, terwijl ten slotte ‘de Regeering het
recht zal hebben ‘drie leden van ‘de Centrale Di-
rectie te benoemen. Voorts zullen twee permanente
leden als Gouverneur en plaatsvervangend Gouver-
neur ‘deel uitmaken van de Centrale Directie, en zal
de Regeering het recht hebben om een Regeerings
commissaris te benoemen, die ‘de Directievergadenin-

gen zal mogen bijwonen en a’dviseeren:de stem heeft.
Bepalingen zijn gemaakt om politieke invloeden uit
,te schakelen, door leden van vertegenwoordigende
lichamen uit te sluiten van het lidmaatschap den Cen-
trale Directie; vertegenwoordigers van particuliere
banken mogen noch van ‘de Centrale, noch van een
locale Directie lid zijn; en om overwicht van locale

belangen in de ‘Centrale Bank te voorkomen is het
stemrecht van aandeelhouders beperkt. Waar ‘de Bank bedoeld is als her-disconteeningsin
stituut en een deel ‘van haar biljetten tegen discoii

teering van handelswissels in omloop zal brengen,
zijn ‘de bepalingen betreffende het ‘discontobedrjf van
groot belang. In dit verband behelst ‘het rapport nog
een verrassing. In de latere jaren heeft de z.g. ,,ope’n-
markt-politiek” zeer ‘de aan’dacht ‘getrokken, in hef, bijzonder sedert de uitvoerige bespreking in het rap-
port van den Federal Reserve Board over 1923. Nu is

882

ECO&OMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 October 1926

lt ‘voorloopig niet, de bedoeling van ‘de Corninissi

om- aan ‘do nieuwe ‘bank bevoegdheid te geven tot
opcu-markt-operattes. De Commissie meent ni., dal;;
hoewel open-markt-operaties een essentieel ‘bestand-

deel vormen ”van ‘cle werkzaamheden van, een worke
lijke Centrale Bank ,,wanneer clese erop uit is, zich

behoorlijk te kwijten van haar eerste plicht om het

crediet te regelen en voor de stabiliteit van hel; geld

te zorgen”, toch zulke operaties niet, oio’ntbeerlij’k zijn
voor een Reserve Bank ,,in den tegenwoordi’gen staat

van ontwikkeling van de wisselmarkt in Indië”, ter-

wijl andcizij’ds de ervaring in andere landen leert, dal;
met •de totstandkoming van een Centrale Bank en dc

ontwikkeling van een gezond bankwezen, die daarvan

het gèvolg is, een wisselmarkt vanzelf in zeer korten
tijd tot stand te brengen is. ,,D,e Bank moet daarom
speciaal toestemming ‘vragen om open-markt-o’jiera-

ties te verrichten, zoo dikwijls zij deze bevoegdheid

noodzakelijk vindt bij ‘de vervulling van haar taak tot

regeling van den, omvang van het crediet”.

Indien de Commissie mende, dat het ontbreken

van ecu speciale permissie om handel te drijven .i
wissels op de open markt ‘dergelijke operaties geheel

onmogelijk zou maken, dan vergist sij zich. Onder ‘de’

bevoegdheden, welke de Bank ‘krij.gt, komt eene bepa-

ling voor, waarbij de Bank gemacht.igd wordt om tt’

25
pOt. van •haar verplichtingen kortloopend schat
–

kistpapier in portefeuille te hebben. Verder mag dë
Bank obligaties van het Indische Gouvernement met,

een looptijd van niet meer dan
vijf
jaar bezitten tot

hét bedrag van het gestorte kapitaal en van ‘de reser-‘

vos. Onder deze omstandigheden zou het ‘de Bank mo-

gelijk zijn, om ‘de open markt te controleeren, niet
door handel in wissels, ‘doch door aan- en verkoop van
effecten. Feitelijk toch is voor een open-markt-poli-
tik handel in wissels heelemaal niet, noodig, zooals

het voorbeeld ‘van Amerika toont.

De laatste vraag, welke nog beantrooiding eischt,
is die van ‘de dekkin.gsrogeling en van de positie van
het zilver. Deze zullen wij in een sl’otarti’kel behan-

delen.

AANTEEKENINGEN.

Bescherming -van de Maastrichtsche Keramische

en Glasindustrie.

Na de wolle’nstofindustrie ‘heeft zic’h thans de Maas-
trichtsche aardewerk-, porcelein- en gltsin’dustrie met
een a’dres tot Regeering en Staten-Generaal gewend,
waarin zij verzoekt om bescherming tegen ‘de heftige

buitenland sche concurrentie. A’drssanten zijn: De
N.V. Kristal-, Glas- en Aar’dewerkfabrieken ,,De

Sp’hinx”, voorheen Petrus Regout & Co.., de N.V.
,,Soeiété Céra’mique”, ‘de Comm. V’enn. Porselein- en
Muurtegeifabriek ,,Mosa” en ‘de N.V. Kristalunie
,,Maastricht”, allen gevesti’gd te Maastricht.

Tw’eeënie.i ‘soort van coiicurrentie wordt in ‘dit adres
besproken, t.w. ‘de valutaconcurrentie, thans uiteraa.od’
komende van de zij’de van Frankrijk en België en het
duniping, hetwelk in het bijzonder een Duitsche prak-‘

tij’k is.

‘Wat de ‘valutaconcurrentie betreft, zoo is deze vol-
1

gens het adres thans vooral hinderlijk met betrekking
tot het Belgische glaswerk en wel speciaal voor het’
artikel tafelglas, waarvan een onderdeel, ‘de romers,’
naar men mag aannemen, het Noderlan’dsche fabri-‘
kint ‘reeds geheel ‘heeft verdrongen. De toekomst,
woiclt ‘door de Maastrichtsohe fabrikanten met be-
zorg’dheid tegemoet ‘gezien, .in’dien de Fransche en
Belgische fabrikanten zich meer bij de E[oliandsche vraag zullen hebben aangepast. Toch meenen adres-santen, ‘dat valutaconcurrentie op zichzelf thans nog
geen reden zou sijn om voor ‘d’e ‘keramische industrie’ bijzondere maatregelen te treffen. Het adres toch con

ciudeert als volgt:

Oîschonn derhalve ‘de nadeelige gevolgen van cle jongste
‘alutadumping ten opzichte van den biuneulan’clschen af-
zet der Maastrichtsohe industrie zich deels reeds heljbeiu’

doen gevoelen, deels nog voor de naaste toekomst dreigen,
700 ZIJII
deze nochtans ILiet i’aii dusclaiiigen aard, (lat wij
voor onzen iiidustriet;ilc uit ‘dien hoofde alltn het treffen
van bijzondere niaatregelen van hooger hand gemotiveerd
zoudeii kunnen achten. Viiij willen ons daaroin van verclei e
toelichtingen omtrent deze desbetr’effeiide erval’iligen wit-
houden, om (les te meer de aandacht te laten valleii op de be-
teeken’is van dehier te lande plaats hebbende dunip’ing in
ii’ijdere ii z,i il.

Met betrekking tot het du’mpingvraagstuk
wijst
het

adres er ‘voorts ‘op, ‘dat ‘de politiek der Du’itsohe in-

‘dustnioelen er ook in de ‘keramische branche op ge-

richt is, ‘de .binnenlanclsche ‘prijzen ‘hoog te houden,

zoo’dat ‘daardoor ‘de algemeene onkosten ‘gedekt zijn,

ten ‘einde langs ‘dien weg de buitenlandsche markten

te kunnen veroveren en beheerschen.
Cijfers geeft liet adres te dezen aanzien niet, doch

wel wordt in het algemeen opgemerkt, ‘dat pnijs’ver-‘
schillen van 20-30 pCt. ‘tusschen ‘het Hollandsche

en het Duitsche fabrikaat niet tot de uitzonderingen

behooren. Zulks wordt vooreerst toegeschreven aa’n

de abnormale uitbreiding, welke’de’keramische indus-
trIe in Duitschiand na den oorlog heeft ondergaan,

welke bij’. voor ‘de porseleinindustrie tegenover 1914

op 10 pOt. valt te stellen. Daarnaast valt te
wijzen
op
‘de omstandigheid, ‘dat Duit’se’hland voor zijn finan-
cieel herstel en voor het afdoen der ‘buitenlandsche

schulden onder hoogen druk leeft en
zijn
export, zee- –

veel
‘doenlijk,
poogt oi te voeren, waarbij Nederland,

dat het Duitsche fabrikaat, niet n’oemenswaardig ‘be-

last, dit als een magneet tot zich trekt:

E.n nu zegge men niet, dat de inheemsche consumptie zoo
weinig gewicht in ‘de ‘schaal legt. Wie aldus spreekt wordt
verwezen naar de statistische cijfeis. Nederlaud, ‘hoewel niet
groot, ‘is als consumeerend land zeer belangrijk. Het ‘is voor
Duitschlan’d verhoud’ingsgewijze het gewichtigste exportge-
bied geworden en neemt zelfs absoluut tusscheu afnemers
van den Duitschen werek export een zeer beduidende plaats
iïu. Nederland
is
een zeer belangrijk afzetgebied voor de
Duitsche industrie, hoeveel belangrijker afzetgebied zou het
kunnen
zijn voor de uiteraard veel beperkter nationale in-
dustrie!

Na enkele gegevens te hebben verstrekt over het
achteruitgaan van h’et aantal arbei’ders in de ver-
schillende Maastric’htsche fabrieken, besluit het adres

met de volgende woorden:

Het wordt door de betrokkenen een hoogst onaangename
taak geacht, steeds weder dezelfde lijdensgesch’iedenis te nioeten voordragen. Toch willen wij niet nalaten, bij cciie
gelegenheid als deze, opnieuw te
w’ijzen
op den teruggang,
welke gedurende de latere jai’en in rie Maastrichtsohe in-
dustrie heeft plaats gegrepen en welke een scherpe aan-
klacht tegen liet bestaande regime schijnt in te ‘houden.
Cijfers, gelijk de bovenve’rnielde, omtrent den teruggang
van het aantal arbeiders in eeue i-eeks van oudsher be-
staande ondernemingen, spreken duidelijker taal dan alle
betoogen.
Endien men in Nederland volhar’den wil, dergelijke toe-
standen volkomen lijdelijk aan te zien, dan is het althans
gewenseht, dat op het bestaan van deze toestanden het
volle daglicht valt. Wanneer men blijft vasthouden’ aan cle
meening, dat liet belang van Nederland als overwegende
hai deisstaat elke concessie verbiclt aan ‘de levensbelangen
der ,zgn. binnenlandsche, di. de op den binnenlandschen af-
zet geheel of ten cleele aangewezen industrie, of wanneer
men van meening blijft, dat ‘in deze alles voor de deels
slechts schijnbaar gediende belangen van den Nederland-
schen conume.nt wijken moet, dan ivete men althans ii’elke
offers men daarmede, voorwaar niet alleen van enkele f a-
brikanteti, maar van groote groepen pi-oucenten vergt.
Dan geve men er zich scherp rekenschap van, wat handha-
ving der huidige han’delspolitiek zeggen
wil
voor die deelen
van ons land, waar die binnenlandsche industrie tot zekere
ontwikkeling is gekomen, maar thans in hare verdere ont-
wikkeling belemmerd of zelfs in haar voortbestaan, bedreigd
is. Dan brenge men ina.w. de kwestie onzer handeispolitiek
tot hare ware proportie terug, te weten tot een belangen-
conflict binnen onze eigen grenzen, waarbij kennis der on-
derscheidene belangen niet alleen voorop moet staan, maar
waarbij ook althans een zekere mate van ‘onpartijdigheid
mag verwacht worden.
Men onthoude er zich met name van, ‘hen, die om klem-
niende redenen afweermid’clelen meenen te mogen bepleiten
in ecu economischen strijd, welke op den oorlog gevolgd

6 October 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

883

is en waarbij ons land als eenliug iii zijn volkomen weer-
boze hoa(ling is blijven vollia.rden, nog langer af te
wijzen
met een zinledig beroep op onze traclitioneele vrjhan.dels-
1)Olitiek. Zinleclig, omdat de verbijsterende tolmuren, waar-
Ifletle
un
eenmaal iie landen van vrijwel geheel Europa en
ilaarbiiiteti zie1i omringd hebben, omdat vooral ook de
ikksichts1os” herstel politiek van onze Oostelijke naburen,
voor ons land geheel nieuwe en ernstige gevaren hebben in
het leven geroepen, welke men vroeger niet kende en waar-
mede
uien
in vroeger tijd dus ook geen rekening heeft kun-
nen. houden. Zinledig ook, omdat het ware vrijhandelsbeg.in-
sel veeleer thans juist tot tegenactie noopt, op gronden van
redelijkheid niet minder daL op gronden van billijkheid.
Wat ten slotte onze desiderata betreft, deze hebben, naar
wij utieenen, steeds rekening gehouden met de overwegende
belangen, welke Nederland uit anderen hoofde bij zoe wei-
nig mogelijk belemmeringen
in
liet internationaal verkeer heeft en met cle groote omzichtigheicl, welke daarom tea
aanzien van cle handelspolitiek voor ons huid is geboden. Waar wij dezerzijcls bij vroegere gelegenheden steeds op
hebben aangedrongen, is dat men ons in den te voeren zoo
ongelijken strijd niet geheel alleen laat staan, maar oiis
door een matigen steun eenigermate tegemoet komt. Wij
hebben met name hij herhaling bepleit eene afivijking van
het eenheidstarief
cii
eene verhooging tot zegge 15 pCt.
voor artikelen, als cle hier aangeduide, welk percentage
uiterst gunstig afsteekt tegenover cle gangbare buiten-
landsche tarieven en dooi ons als een noodzakelijk mini-
mum beschouwd wordt. Als tegenwicht tegenover cle econo-
nrisclie penetratie van het buitenland zou eene nog beperk-
ter tariefverhooging nauwelijks beteekenis hebben. De op-
gedane ervaring omtrent cle uitwerking der fiscale ver-
hoogii.ig van 5 pCt. tot S pCt. kan zulks ten overvloede
bevestigen.
In plaats van een hoogere
weae-deheffircg
dan cle thans
geldende, ware voor ons artikel ook te stellen eene ge-
wichtshe [[ing,
welke om meerdere redenen nog cle voor-.
keur schijnt te verdienen, in aoover.re deze wijze van tarief-
heffing voor keramische artikelen in vrijwel alle landen
toepassing heeft gevonden en deze toepassing zooveel een-
voudiger en zonder gevaar voor ontduiking geschieden kati.
Een ander voordeel is hierin gelegen, dat cle voor de na-tionale industrie zoo nadeelige dumpingartikelen in ver-
houding het zwaartste getroffen worden.
Het voorgestelde gewiehtstarief ka.n evenzeer in ver-gelijking met cle buitenlandsche heffingen uiterst matig
worden genoemd. Ook deze gewichtheffing is, evenals de
voorgestelde waardeheffing van 15 pCt. als een minimum-
tarief gedacht, met het karakter eener zeer beperkte steun-
vorleeniug.

Ten aanzien van de vraag omtrent de gevenschtheid
van tijdelijke i-nvoerverboden, zij clezerzijds nog opgemerkt,
dat de Maastrichtsche keramische industrie zulke iugrijpelc-
de mnatregelen eenerzijds in verband met haar exportbelan-
gen minder wenschelijk zou achten, anderzijds ook met het
oog op het zeer tijdelijke karakter van zulk een maatregel
niet op -de juiste wijze geholpen zou zijn, waar liet terug-
winnen van de verloren binnenlandsche markt slechts zeer
geleidelijk zal kannen pliats hebben.

Wij zullen geen uitvoerig commentaar geven op dit
adres, doch willen niet nalaten een tweetal punten
uit
het betoog
te lichten, die ons bedenkelijk voor-
komen.

Van v.rijhandels’sijcle wordt gewoonlijk tegen den
aandrang tot al dan niet tijdelijke protectie aange-
voerd, dat de belangen ‘der consumenten ‘daarbij in ‘het
gedrang zullen komen. Deze bedenking woi-dt in het
adres van de keramische industrie op waarlijk verbluf-
fen-de wijze op zij-de gezet. Niet slechts dat men zich
op het belang van den consument niet ,,’blind wil sta-
ren”, het adres gaat nog een stap verder: het con-
siimentenbeiang is met clan huidigen toestand
,,deels
slechts schijnbacu- gedien.d”!

hoe nu?
mag men
vragen. Welke consumenten
van
keramische artikelen zijn
zoo verlangeud naar
be-
scherming der Nederlan-dsche industrie? En welke
.reëelo, dus niet schijn’bare consumentenbelangen zijn
gediend met de prijsverhoeg.ing, waarop deze adres-
santen aansturen?

i[et ware belangwekkend
hierover uit -den kring
der belanghebbenden eens •eenige nadere opheldering
te ontvangen.

En het tweede punt is het beroep op ,,het ware
vrijhan’delsheginsel”, dat in het -adres wordt gedaan.

Zdlk
een bei-oep zou e
–
hnigen grond kunnen hebben in
een verzoekschrift tot toepassing van i-etorsiemaatre-
gelen of
zelfs van tijdelijke protectie. Doch het is on-
vereenigbaar met het slot van
-dit
ach-es. Daar
toch
blijkt, dat adressanten met
tijdelijke
bescherming niet
tevreden zijn, •dat
zij van invoer
–
verboden, die in
het
algemeen toch zeker nog krachtiger werken dan be-
schermende rechten, niet weten willen.
…
omdat deze
invoer-verboden
slechts tjjdelij7
zouden zijn en ,,het
terugwinnen van -de verloren hinnenlandsche markt

slechts zeer geleidelijk zal kunnen plaats hebben”.

Alsof ‘deze markt
niet terston’d ‘h’erwonnen zou
zijn,
zooclra
het
buitenlandsche fabrikaat onze grens niet
meer zou Icunnen passeeren!

T
–
her blijkt wei zonek1aar, ‘dat dit adres met ,,’den
waren vrijhandel” al heel weinig te maken -heeft en
‘dat ‘de bedoeling zuiver protectionistisch is.

S.

Indexcijfers van groothandelsprjjzen.

T-Jet
–
indoxcijfer
van
groothandeisprijzen,
schrijft
,,The Econ-omist”, toont een vei’dere stijging van 90
punten per einde September, ‘doch ‘deze stijging is

evenals in Augustus ‘het gevolg van een verdere stij-
ging der -kolenprijzen, ‘daar in ‘de berekening weder-

om ‘de noteeringen voor ‘buitenlandsche, ingevoerde
kolen gebruikt zijn. Ook bij metalen, alsmede bij enkele
min-der belangrijke voedingsmiddelen had een stij-
ging plaats, ‘doch -deze werd -gecompenseerd door da-
lingen in andere groepen. De volgen-de tabel toont
‘de wijzigingen in iedere
groep
en in
–
het totaalcijfer.

Data
Granen
en
iileesch

Andere
Doe-
ding,-
en ge-
notm.

Wee!-
stoffen
De!!-
stoffen

Se:
ri
ollen,
hout. rubl,er,
enz.

Totaal

–

Alge-
meen
index-
cijfer

Basis (gemidd.
1901-5)
…
500
300
500 400 500
2200
100,0
EindeJuli1914
579 352
6161
4641
553
2565
116,6
Nov.1918
1289
7821
1848
903
13891 6212
282,6
Dec.1923
853 815
1382
774 755
4580
208,2
Dec.1924
992
7891
1452
8151
806
4855
220,7
Sept.1925
934
7021 12501
752 788
4427
201,2
Oct.

,,
886
6991
1203
7491 7881
4327 196,7
Nov.

,,
918k

7041
11741
7371
787
4322
196,4
‘Dec.

,,
9361
679 1120 733
:~ 7821
4251
193,2
Jan.1926 8921 6941
1117
726
1
t
–
7581
4189
190,4
:-

Febr.

,,
884
699 1058 736 762
4139
188,1
Mrt.

,,
880
688
10251
7231
771
4088
185,8
Apr.

,,
894
6781
1000
714
7661
4053
184,2
Mei

,,
8851
681
9781 7181
7651
4029
183,1
Juni

,,
8931
6821
9631
735
7601
4035
183,4
Juli

,,
910
6781
945 763
7481
4045
183,9
Aug.

,,
914
695
954 849 744
4156
188,9 Sept.

,,
893
708
942J1
963
7391
4246
193,0

De voornaamste voedingsmiddelen bewogen zich
meeren-deels in dalende richting, ‘doch bij -do overige
voedingsmiddelen von’d een kleine stijging plaats. In
de groep weefstoffen
was het
voornaamste
feit
de ver-
dere ‘daling in Amerikaansche katoen, ten gevolge van
de publicatie van de offici-eele schatting van een bui-
tengewoon ‘grooten oogst. De wolprijzen
waren ‘deze
maand iets hooger. In ‘de
groep delfstoffen was, af-
gezien van de stijging in kolen, de voornaamste wij-
ziging ‘de verdere stijging in ijzer en staal. De voor-
raden van ruw ijzer zijn practisch vrijwel nihil en
staalfabrikanten geven bijna geen noteeringen meer.
Tin is weder iets hoogei-, doch lood en ‘koper liepen
terug. In ‘de groep ‘diversen is ru-bber iets -hooger,
-doch -de ‘overige ivijzigingen ‘zijn in ‘dalende richting.

De tabel
-op pag
884 toont
-de veranderingen in
–
het
indexcijfer van elk ‘han-delsarti’kel afzonderlijk, ver-
geleken met
het
einde van Augustus; het cijfer 50
-stelt telkens -den gemiddel’den
prijs -gedurende -de
periode 1901-1905
voor.

De bewegingen gedurende -de
af-geloopen maand
‘doen het totale in’dexcijfer
–
stijgen tot 65,5 pOt, boven
het voor-oorlogscijfer, tegen 62 pOt. einde Augustus
en 72,6 pOt. verleden jaar om ‘den-zelf-den tij
–
d, zooals

884

ECONOMISCWSTATISTISCHE BERICHTEN

6 October 1926

ii

”
I.ul+

Tarwe (btl.
98
6

–
26
Katoen(Am.)
735
—18
Koper
486
–
6
(Eng.5
85°
—15
,
(Egypt.)
117
1
– 45
i
Deifstojf.
963
i71
Meel
90
–
9
Garen
89
6

–
3 1 Hout
Gerst
94
–
35
Laken
102
–

i
(Baltisch)
93 Haver 66
–
6
(Eng.)
113
+
5
Hout
Aardapp.
59
+
3
(Austr.)
Zif

Wol

de
1046
+
25
(Amerik.)
775
Rijst Rundvl.
121
676
–
2
–
46
Vlas
85
87
–
3
Leder
605
…
Schapenvi.
87
+
3
Hennep
63
108
–1

56
Petroleum
Oliën
1088
74
–
Varkensvl.
1245
+15
5

jute
+
Oliezaden
73
–
4
‘iT
7
9425
‘°
Gran.
en
vi.
Weefstoffen
Talk
696
–
1
ïï
+13
Thee
‘i’i
j”T°
Ruw-Ijzer
Indigo
76°
Koffie
139
5

…
Stalen rails
71
+
4°
Soda
85
6

Rietsuiker
996
+4
ljz. staven
90
5

+
6 Rubber
216
+
1
Bietsuiker
98°
+
4
Kolen (st)
2271
+
44°

Diversen
7396
—46
Boter
855
3°
,,
(huisbr.)
162°
+
4
5
Totaal
Tabak
116
5
…
Lood
133
4
And. voed.
Tin
120
+
56

—
E13
en genotm.
708

de’ volgende tabel te zien geeft, clie ook de positie der

vijf groepen toont.

Data
en en
vleesch

Andere
voe-
dings
en ge-
notm.

Wee!-
stoffen
De ll’-
stoffen

Diver-
sen:
oliën,
hout,
rul, her,
enz.

Totaal

Juli

1914..,
100
100
100
100
100
100″

December

1918….
226
222
293
186
241
237,5

December

1923….
148
231
225
167
736
178,6

December

1924….
171
224
235
175 146
189,3

September
1925.. ..
161
199
203
162 143
172,6

October
…
153 199
195
161
143
168,7

159

200
191
159
142 168,5

December

…
162
193 182
158
141
165,8

Januari

1926 154
197 181 156 137
163,3

153
199 172
158
138
161,4

152
196 767
156
140
159,4

November,……..

Februari,…….

154
193
162
154
139
158,0

153
194
159
155
139
157,1

Maart

,…….

Juni

,,’
154
194
156
158
138
157,3

April,…….
Mei

,…….

157
193
153
164
135
157,7
Juli

,……
158
197
155
183
134 162,0
Augustus

,
……
September

,,
,
154
201
153
207
134 165,5

De groep ‘delfstoffefl, di.e eenigen tijd geleden de
kleinste stijging boven het voor-oorlogsniveau te zien gaf, vertoont nu de grootste stijging, terwijl cle weef-

stoffen thans op 6én na ‘de laagste plaats innemen.
Hieronder volgt voorts nog een overioht van den
prij’SloOP in een aantal belangrijke landen.

0
6

66
66
.

0
ca

•0

.
66

N

0

–

1913
100
1005
100
1005)
100
6
)
100 100
.

100
Novemb.
1918
Hoogste

1920
206
(272
358
591
438 679
…
… …
325 367
366 392
297
214′
322
(Mrt.)
Decemb.
1923
Mei)
151
(Apr.)
458
(Apr.)
577
140
(Jan.)
183
(Juni)
160
(Juli)
154
211.
Decemb.
1924
157
507
640
147
171
168
160
214′
Augustus
1925
160
557
731
144 159
159
155
200
September,
160
556
721
145
159 157 155
201′ October
158
572 716
144
157
154
154
200
November
158
606
712
145
157
155
154
197
Decemb.
156
632
715
143 156
156
155
194′
lanuari

1926 156
634 708
141
155
153
153
192
ebruari
»
155
6315
704
139
151
152
149
188,
Maart
,,
152
632
693
138 148
149
145
184′
April
151
650 692
137 147
150
143
181
Mei
,,
152
688 698
136 145
151
143
177
Juni

,,
152
738 708
135 145
150
144.
177
juli
151
837
724
134 146
148
141
Augustus
149
770
691
133
146
147
139
1)
Bureau of Labour.
2)
Frankfurter Zeitung. Sedert Januari
1924
ge-
baseerd op
100
artikelen in plaats van op
98.
3
Sedert
1922
gebaseerd op
48
artikelen in plaats van op
53.
4)
)

Sedert October
1923: Juli
1914= 100.
6)
Midden
1914.

De oiiderstaan’de, aan het Oentraal Bureau voo de
Statistiek ontleende opmerkingen hebben betrekking
op ‘de Necle’rlan-dsche in’dexcijfers met basis 1913.

Het algemeen in’dexcijfer is i.n Augustus 1926, in
vergelijking met Juli 1926, met 2 punten, dat der
voedingsmiddelen met 5 punten gedaald. Evenals in
Juli komt in Augistus de’ze’da’ling in hoof&zaak vor
rekening van de voedingsmid’cl1en en wel voorname-
lijk voor ‘de artikelen •tarwe, haver, aardappelefl en

peper.

• Wat het aigenïeen’
inclexcijfer
bet:ref t, staat, tegen over een prijsdaling van 15 artikelen ‘met 210 punten,

een prijsstijging van eveneens 15 artikelen met 123 punten. Met 10’of moer punten daal-d de artikelen:

tarwe (48), aardappelen (46), peper (31), ‘haver (25),
rogge (11) en gerst (10 punten). Met 10 ef meer p,in-

ten ‘stegen: eieren (23), kaas (17), kalfsvleesch (12),
paardehuiclen (10) en steenkolen (10 punten).

ONTVANGEN:

T’ulkaanstudiën op Java,
Ir. N. J. M. Taverne.

‘s-Gravenhage, 1926. Algemeene Landsdrukkerij.

Catalogue No. 524 of Books on Sociology and Econo-

mics.
‘s-Gravenhage, 1926. Martinus Nijhoif.

Inleiding tot de studie der Bedrijfshuishoudkunde,

door J. Grooten, Directeur der Levensverzeke-

ring-Maatschappij, opgericht in 1863 door het’

N. 0. G., Leeraar M. 0., Wiskunde en Boekhouden.

Rotterdam, 1926. Nijgh & Van Ditmar’s Uitge-

vers-Maatschappij.

De Maatschappij van het landgeld vergeleken met het

–

hedendaagsch kapitalistisch stelsel,
door H. W.

–

Zuidhoif, Amsterdam, 1926; J. H. de Bussy.

Memorandum sur les. Monnaies et les Ban ques Cen-
–

trales 1913-1925.
Volume 1 et II. Société des

–

Nations,
Genève,
1926.

Onrechtvaardig Gezinsloon’in het Bezoldigingsbesluit

– 1925,
door Dr. A. Opre], Rotterdam, 1926; Nijgh

– & Van Ditmar.

La Orande-Roumanie.
Sa structure économique sociale,

flnancière, politique et particulièrement ses ri-
chesses par C. G. Rommenhoeller, Consul général
de Roumanie. ‘s-Gravenhage, 1926; Martinus
Nijho.

XIX artikelen, een bijdrage, tot de herziening van-
ons Naamlooze T
7
ennootschapsrecht
door Mr.
H.

– M. A. Schadee, Notaris en Advocaat te Rotter-

– ‘dam. Rotterdam, 1926; Nijgh & van Ditmar’s
Tiitg.-Mij.

Landbouwatlas van Java en Madoera
Deel II: Tekst
en tabellen. No. 33 der Mededeelingen van het
Centraal Kantoor voor de Statistiek. Welte-
‘vreden, 1926.

Landbouwatlas van Java en Madoera.
Deel 1: Kaar-
tenatlas. No. 33 der Mededeelingen van het

Centraal Kantoor voor de Statistiek. Welte-

–

vreder,, 1926.

De opsporingen naar delfstoffen op het eiland Timor,
– samengesteld door I.ngr. C. W. A. P. ‘t Hoen,
met medewerking van Ir. L. J. 0. van Es. Over-
drulc uit het Jaarboek van het Mijnweaen in
– Ned.-Indië 1925, Verhan-dolingen. Weltevreden,

1926; Lan-dsdrukkerij.

Gemeentebeheer
-door F. M. Wibaut. Amsterdam,

1926; N.V. Ontwikkeling.

Indische Spoorweg-politiek.
Doel IX. De tarieven der

–

S.S. en Tr. op J’ava van 1878 tot en met 1910
door S. A. Reits-ma. Weltevreden, 1926; Lands-

•draklcerijl.

–

Bandoe’n.g. The Mountain City of Netherlands India.
Samengesteld ‘door S. A. Reitsma. Weltevreden,

1926;
G.
Kolff & ‘Co.

Met leege handen.
Uitg. No. 2 (Juli) der Vereeniging

voor Actieve Haudelspolitiek.

Het Engelse Mijnkonflikt. Een vraagstuk van be-

drijfsorganisatie,
-door Dr. Ir. Th. van der Waer-

–

-den. Amsterdam, 1926; N.V. Ontwikkeling.

De nationaliteit der Naans,looze Vennootschap
door

Mr. A. Wolfabergen. Rotterdam, 1926; Nij-gh &

Van Dit,mar’s Uitg.-Mij. –

6 October 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

885

lIet Aanbod
door Mr. Dr. L. B. A.
M.
Jnnssens, Am-

sterdam,
1926; II. J.
Paris.

De Coöperatieve TTereenigin.g,
door Dr. R. Kuperus,
Adj. Directeur der
Ooöp.
Zuivelbank Leeuwar-

don, Amsteidam,
1926; iii.
J. Paris.

liet Painansch, Contract,
door Dr.
W.
J.
A.
do

Leeuw, Amsterdam,
1926; EI. J.
Paris.

De Ontwikkeling van de Werkloosheicisverzekering in
Nederland
door Mr. G. J. Ooedhart. D:issortatio

L&den,
1926.

T
7
oorschriften
betreffende
de inrichting der gemeen-
iebegrootirtg, der gerneenterekening en der boek-

houding van de ontvangers der gemeenten,
Alphen ad. Rijn,
1926; N.
Samsan.

Rapport, uitgebracht aan hei bestuur der Nederland
–
sche Advocaten-vereeniging, over de Naantlooze

Vennootschap volgens hei ontwerp-Nelissen—

Heemskerk,
door Mrs. J. Salomonson en J. Coert,

s-Gravenha•ge,
1926;
Gebr. Belinfante.

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

OPEN MARKT.

1926
1925

11

1924
1914

Oct.
2

ct.
7Sept.-
20-25
13-18

Il28Sept.-fl29Sept.-
20-24
2 Oct.
Sept.
Sept.
3 Oct.
4 Oct.
Juli

A msterdam
Partic.dis.
2
1
5119
2
15
113
2151
19
3
2
13
1′-3
3I8-I8
4
1
1-
1
1
3
1
/8
–
116
Prolong.
3
231311
2
1
13
3
1’4
214-3
3
1
12
3
1
12-4
211
4
_11
4

Londen
Daggeld ..
3-4
3-5 3-5
3
1
12-4
1
14
2-3112

2
1
12-4
1914-2
Partic. disc.
451
4h/16_hh/16
4
1
12-116 41(2.9(16
3116-I8
351
5
_71
9

211
4
-81
4

Berlijn
Daggeld ..
Partic.disc.
7
21
1
-7l
12
2
1
1_4
1
1
211
2
6
811
1
-11
– –

30.55 d…
5
‘(8
5_
1
19
5
5
7I1
–
–
56-90
d..
.
5
1
18
471
9
_551
9

431
4

4314
7
–
2
1
18.
9
/3
Waren-
wechsel.
5
1
12
SIa-‘l,
511
4
.11
3

5
1
14.
1
12
9
–
–
New York’) Cail money
51/
3
_31
4

5114.611
4

5.31
4

4119.5914
412-614
2
1
12-3
1
/4
13142112
Partic. disc.
4
1

4
4
4
35/
s

–
–
II
Cail money-koers van
1
Oct. en daaraan voorafgaande weken t/m.
Vrijdag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Da a
New
York”)
1
Londen
)
Berlijn
‘)
Parijs
‘)
‘)
BrussellBatavial)

28 Sept. 1926
2.49%
12.114 59.49
7.01

6.71 100%
29

,,

1926
2.4999/,,
12.14
59.47
6.984

0.71
100%
30

,,

1926
2.49% 12.114
59.47
7.08

6.804
100k
l
Oct.

1926
2.49y,
12.114
59.454
7.024

6.77
100%
2

,,

1926
–
12.1 14
59.49 7.004

6.77
1004
4

,,

1926
2.49%
12.114
1211
59.49
7.01

6.78
100%
Laagsted.w.
1
)
2.499/
9

59.454
6.98

6.69
10011
8

Hoogste d.w’)
2.497,
a

12.1.2
59.50
7.11

6.83
i00’i,
27 Sept. 1926
2.49t
11
/,
12.114
59.464
6.954

6.67
1003.
20

,,

1926
2.4981
8

12.114 59.47
6.974′

6.75
1O0
Muntpariteit
2.48% 12.10
59.26
48.-
1
48.-
100
9)
Noteering te Amsterdam.
9*)
Noteering te Rotterdam.
9)
Particuliere opgave.

o
a a
Z7lf
ser
Weenen
9)
Praag
1)
Boeka-
rest’)
Milaan
*9)
Madrid
*9)

28 Sept. 1926
48.26
35.25
7.39
1.271
9.574
37.974
29

1926
48.26
35.25
7.40 1.30
9.49
37.924
30

,,

1926
48.27
35.25 7.40
1.28
9.38
37.95
1 Oct.

1926
48.28
35.25
7.40
1.28
9.374
37.95
2

1926
48.28
35.25
7.39
1.30
–
–
4

,,

1926
48.284
35.25
7.40 1.30 9.41
37.674
Laagsted.w.’)
48.24
35.15 7.364
1.25
9.30
37.674
Hoogsted.w’)
48.30 35.30
7.42 1.35
9.60
38.-
27 Sept. 19261
48.244
35.25
7.3711
1.25
9.224
37.95 20

,,

19261
48.23
35.224 7.384
1.31
9.05
37.824
Muntpariteit
1
48.-
35.-
50.41
1
48.-
48.-
48.-

‘)
Noteering te Amsterdam.

)
Noteering te Rotterdam.
9)
Particuliere opgave.
Data
Stock-
‘w1m’)
Kopen-
hage,i’) Oslo’)
.

torF’

Buenos.
Aires
1)
Man-
treal
1)

28Sept. 1926 66 75

66.324′
54.75
6.29

1019/,
2.50t/,
29

1926 66.75

68.30

54.724
6.30
101
2.50)
30

.,

1926 66.75

66.30

54.70 6.30
1029/
2.50
.1
Oct.

1926 66.75

66.30

54.70
6.30
102
2.50
2

,,

1926 66.75

66.30

54.70
6.29
102%
2.50
4

,,

1926 66.724 66.324 54.75
6.30
102
2.50
Laagsted.w.’) 66.65

66.224 54.85
6.26
101%
2.49%
Hoogste d.w’) 66.80

66.35

54.80
6.324
102s1
2.50%
27 Sept. 1926 66.75

66.30

54.774
6.274
101l.
2.50
20

,,

1926 66.80

66.30

54.70
6.284
1011/
9

2.49
7
/8
Muntpariteit 66.67

66.67

66.67
48.-
105
2.48s1
‘)
Noteering te Amsterdam.
“)
Not, te Rotterdam.
‘)
Part, opgave.

Laatstbekende noteeringen te Amsterdam
en Rotterdam
op
1
Sept. 1926 voor
telegrafische
uitbetaling
op:

______________________

Gulden per
Pari
Koers
Bank-
dis-
conto

Europa.
OJ
Londen’)
£
12.104 12.114
5
100
Mark
59.264
59.484
6
100
Franc
48.-
7.024
74
100

48._
6.77
7
100

48._
4.28
34
100
Kronen’
50.41
1

7.384
6

Brussel
‘)

………..

Weenen
‘) ………
100
Schilling
35.-
35.25
7

Berlijn
‘) …………
Parijs’)
………….

Miii.
Kronen
50.41
1)

35.-
6

Zürich
‘) …………

100
Lei
48.-
1.28
6

Praag

…………..

100
Leva
48.-
1.804
10
Boekarest

……….

100
Dinar
48.-
4.40
7
Sofia

…………..
Belgrado
…………
Turksch
£
10.93
1.28
Stamboel

……….
100
Drachme
48.-
2.96
10
Athene

…………
100
Lira
48..-.
9.374
7
100
Peseta
48,-
37.95
5
Lissabon
Escudo
2.684
0.124
8
Kopenhagén
‘) ..
100
Kronen
66.67
66.30
5
10
0

66.67
54.70
5
100

66.67
611.75
44
100
IJsl.Kr.
66.67
55.20
100
Zloty
48.-
28.f.ç
10

Oslo ‘) ……………
Stockholm
‘) ………

Kovno (Litauen)
100
Lita
24.88
24.50
7

Reickjavik
………..

Riga (Letland)
100
Lat
48.-
48.
8

Boedapest

………..

Reval (Estland).
..
100
Estl.Mk.

..

0.664
0.664
10
100
Finnmrk.
(1.26
6.284
74
Tjerwonets
12.80
12.80

Milaan
‘)

……….

(lORoebel)

Madrid
‘)

………..
.
………….

100
Gulden
48.40 484
54
Amerika.
New.York’)
$
2.4875
2.49%
4

Warschau

……….

Canad.
$
2.4875
2.50
Mexico

……….
Mex. Dollar
1.
21
*

Helsingfors

……..
Moskou

………..

Buenos Aires ……
Peso (papier)
1.0568
2
1
.0
2
*

Danzig

…………

La Paz (Bolivia)
.
Boliviano
0.97 0.89
Rio de Janeiro ….
Milreis (pap.)
0.8075′
0.37*

Montreal

……….

Peso (papier)

..

0.9080e
0.30*
Bogota (Columbia)
Peso

.

2.42
2.444
Valparaiso
………

Quito (EcuadOr)

.
Sucre
1.21
0.45
Per.
£
12.104
9.6)4
Lima (Peru)

…….
Montevideo (Urug.)
Peso
2.5725
2.51
Caracas (Venezuela)
Bolivar
0.4795
0.48
Gulden
1.-
0.99
Paramaribo

…….
Willemstad (Curaç.)
Gulden
1.-
1.014
San José
(C.
Rica)
Colon
0.6220
0.624
Peso
0.0415
0.0415
Managua (Nicarag.)
Cordoba
2.484
2.524
San Salvador(Salv.)
Colon
1.2440
1.
24
*
Azië.
Calcutta
………..
Rupee
0.807
0.91
4
Batavia

…………
Gulden I.C.
1.-
1.004
Kobe

…………
Yen
1.24 1.214
3
Dollar
1.234
Taël
1.564
Straits DolI.
1.4125
1.41

Guatemala
………

Manilla

……….
Phil. Peso
1.214 1.214
Bangkok
……….
Tical
0.914
1.13
Teheran (Perzië)
.
Kran

..

0.244

Hong Kong

……..

Afrika.

Shanghai

………
Singapore

………

Kaapstad

….

..
£
12.104 12.074
Egypt.
£

..
.

12.42
12.424
Aus
traiië.
Alexandrië………

Melbourne, Sidney
en Brisbane
.
£
12.104
12.14
Nieuw Zeeland
£
12.104
12.13
‘) varlteit oer voorin. (Jostenr. Kroon.
2)
(jouclpeso.
2)
Milreis dloud.
‘)Not. te Amsterdam. “) Id. te Rotterdam. Overige not, part. opgave.

86

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Octoberid 926

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D ata
Londen
Parijs
Berlijn
Amsterdam
($
per £)
(3 p.IOOfr.) ($p.
lOOMk.)
($p. 100 gld.)

28 Sept.

1926

4,85
8
/
16

2
,80*

23,82

40,06
29

,,

1926

4,85%

2
,84*

23,82
.
1
4

40,05%
30

,,

1926

4,85%

2
,8
4
*

23,82%

40,05%
1 Oct.

1926

4,85%

2,81

23,82%

40,04
2

,,

1926

4,85%

2,81

23,82%

40,04
4

1926

4,85%

2,83

23,82%

40,04

5 Oct.

1925

4,84
2
/8

4,62

23,80

40,19
Muntpariteit..

4,8667

19,30

23,81%

4031

,

r.
KOERSEN TE LONDEN.

Plaatsen en
Noteerings-
18
Sept.
25
Sept)
27 Sept.12 Oct.
1
26
1926

1LaagstelHoogste
l

2
Oct.
Landen
eenheden
1926
1926

Alexandrië.
.
Piast.
p.0

97%
9734
97
1
97°!
97%
Athene

….
Dr.p.0
413%
411
403
415
407j.
Bangkok … Sh.p.tical
1110
r>
‘/’°T5

111081
8

111081
8

111081
8

Budapest
.
..
Pen. p.
£
27.70
27.70 27.60 27.90
27.65
B. Airesi). ..
d. p.
$
453,
45
2
,
1
’45,
1
,
1

46’1
45311

Calcutta
. .
.. Sh.
p. rup. 115
31
/
32

1/5k
115
29
/32

6
lf5
Constantin..
Piast.p.0
92734
92734
925
960
942%
Hongkong ..
Sh. p.$
212H
‘21111
2
1
‘0
T
A
V
211,
1
w
210%
Sh.p.yen 2/0
1
/16

2101133
1/1111
2/0i/
l/llfi
Lissabon
1)
. .
d.
per .Esc.
2171
33

2171
33

283154
‘2351
217/33

d. per
$
24
23.25
23.25
23.25
23.25
Montevideo’)
d. per
$
4
9
1
/
49%
49%
50
49%
Montreal’)
.
$
per
£
4.84%
4.84k
4.84%
4.84%
4.844.

Kobe

….
….

Mexico ……..

R.d.Janeiro
1)
d. per Mii.
7
17
132
7%
7
11
1,
7%
7
8
18
Shanghai
. . .
Sh.
p. tael
219
6
1
16
2/8%
21671
8

2/8%
2/791,
Singapore…
id. p.$

213181
18

213
15
1
16

213+
.2/4
2f3+
Valparaiso 2).
$
p.0
39.30 39.40 39.30 39.40 39.40
Warschau ..
Zl. p.
£

1

42%
42
40
45
4334
1)
Telegrafisch transfert.
2)
90 dg.

ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)

Londen’)
N.Yorkl)
Londen
27 Sept. 1926.. 27
58t1
27 Sept. 1926.,. .
84111%
28

,,

1926..

27
58%
28

,,

1926
84111%
29

,,

1926..

267,
5781
9

29

,,

1926
84111%
30.

,,

1926….

26218

.
5671
5

30

,,

1926
84111%
1 Oct.

1926.. 265/
572/
s

1 Oct.

1926
8419%.
2

,,

1926..

26
21
/
16

577
/8
2

,

1926.. …
84/11%

3 Oct.

1925..

321
70%
2 Oct.

1925
8411134

20 Juli

1914.. 24
1
11
54
1
/8,
20 Juli

1914
84111
1)
in pence p. oz.stand.
2)
Foreign silver in $c. p. oz.fine.
3)
in sh.
p.oz.fine

STAND VAN ‘s RIJKS KAS.
De Min ister van Financifn maakt bekend:

Vorderingen.
1

23Sept.1926
1

30Sept.1926

Saldo bij de Nederlandsche Bani
–
–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
f

831.334,85
—
Voorschot op uit. Aug.1926 aan dege-
meenten op voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
.1
inkomstenbelasting en opcenten op
de Rijksinkomsten belasting…………
37.188.173,79
/
37.188.173,79
Voorschotten aan de koionifn…………
11.455.082,84
,,

li.217.l23,74
Kasvord. weg. credietverst.ajh.buitenl.
,,142.641.526,04 .,145.415.833,80
Daggeldieeningen

tegen onderpand
van Staalsschuldbrieven

… …. …
–
Saldo der postrekeningen van Rijks-
19.715.705,44
,,

14.047.030,15
comptabelen

……………………
Vordering op het Staatsbedrijf der P.,

..3.800.000,-

–
T
.enT.
2
) ……………………..
…….
–
Id. op
andere Staatsbedrijven 3)
,,

2.870.348,03
,,

2.750.348,03.

Verplichtingen.
1
Voorschot door de Nederi. Bank
f

5.996.585,80

f
14.159.583,44
1
97.062.000.-
,,
97.062.000,-
38.660.000.-
,,
50.660.000,-
–
Waarvan direct bij de Ned. Bank
Zilverbons in

omloop …………….
,

–
13.766.121,-
,,

12.000.000,-
,,

14.075.115,50

Schatkistbiljetten in omloop’)…………
Schatkistpromessen in omloop
………

Schuld a. d. Bank
v.
Ned. Gemeenten
2)
.
,
‘

–
,,

32.709,43
Id. a. h. Alg. Burg. Pensioenfonds’)
..,,
16.519.267,14

….

,,

11.813.586,21
Id. a h. Staatsbedrijf d. P., T. en T.
2)..
,,
39.717.670,57
37.451.364,66
61
Id. aan andere Staatsbedrijven’)………..
470.000,-
450.000,-
Id. aan diverse instellingen
2)

…
3.586.428,99
,,

4.489.144,30

NEDERLANDSCHE BANK.
–

Verkorte Balans op 4 Oct. 1926.

Activa.
Binnenl.Wis-( Hfdbk.
f’
83.696.286,13
sels,Prom., Bijbnk.

7.715.101,20
enz.in
disc: Ag.sch. ,, 15.472.544,39
f
. 86.883.931,72
Papier o. h. Buiteni. in disconto

–
Idem eigen portef. ‘.
f
218.672,583,-
Af :Verkocht maar voor
debknognietafgel. «

218.672.583,-
Beleeningen Hfdbk.
f
49.673.317,05
ncl.
vrsch.
Bijbnk.

11.363.243,89
in rek..crt.
o p onderp.1 Ag.sch

69.779.029,13

(130.815.590,07

Op Effecten ……-
f
127.495.790,07
‘OpGoederenenSpec. ,, 3.319.800,_ 130.815.590,07

Voorschotten a. h. Rijk .

,,

10.918.201,45
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……..
f
62.845.685,-
Muntmat., Goud … ,, 356.281.443,22

f
419.127.128,22
Munt, Zilver, enz..
,,

26.510.947,34
Muntmat., Zilver.

. . ,,

–

Effecten
445.638.075,56

BeleggingRes.fonds.
f

7.012.755,51
id. van
11
5
v.
h. kapit.,,

3.991.542,38
11.004.297,89
Gebouwen en Meub. der Bank
… …….,,
5.142.000,-
Diverse

rekeningen
…………………..-.

,,
47.727.787,65

f
956.802.467,34
Pa8siva.
Kapitaal
…………………………..
f
20.000.000,-
Reservefonds
………………………..,,
7.047.731,06
Bijzondere reserve
………………….,,
8.800.000,-
Bankbiljetten in
omloop……………..,,
866.947.710,.-
Bankassignatiën in omloop ………..
,,
493
.
7
1
6
,
30

Rek.-Cour.
Ç
Het Rijk
f

–
saldo’s:

k
Anderen

45.078.907,41

,,
45.078.907,41
Diverse rekeningen
…………._. ..

,,
8,434.822,57

f
956.8.2.467,34

‘Beschikbaar metaalsaldo
…
………-…
f
262.561.009,58
Op cle basis van
21
3
metaalciekking….
,,
80.056.926,84
Mindet bedrag aan bankbiljetten in om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is. ,,
1
.312.805..045,-
Voornaamste posten in duizenden
guldens.’

Goud Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Munt
1
Muntmat. Circulatle
opeischb.
schulden
Metaal-
saldo
k
perc.

4 Oct.

’26
62.846 356.281
866.948
45573
262.561
49
27 Sept. ’26
63.050
356.290
823.552
45.028
272.431
51
20

»

‘2€.
63.184
356.290 819.978
54.434
271.260
51
13

’26
63.314
356.290 827.878
44.588
271.549
51
6

’26
63.438
356.290
841.558
33.775
271.106
51
30 Aug. ’26
63.702
356.290
838.011 38.006
271.811,
52

5 Oct.

1
25
56.184
362.171 907.839
26.313
253.71’3
47

25 Juli

’14
65.703 96.410
310.437 6.198 43.521
1
)
54

–
Totaal
1 Schatkist-
ee
B t

–
Papier
‘Diverse
Data
bedrag
promessen nie
ngen op het
reke-
–
disconto’s rechtstreeks
buit eni.
ninen
8)

4 Oct.

1926
86.884 35.000
130.816
218.673
47.728
27 Sept. 1926
51.062
–
133.835
218.446
42.164
20

1926
50.422
–
‘131.098
218.288
48.526
13

1926
51.340
–
133.336
218.207 48.554
6

,,

1926
52.451
–
132.851
215.733
47.156
30 Aug. 1926
51.855
–
127.390
216.218 47.354

5 Oct.

1925
101.591
22.000
126.493
243.429 41.428

25 Juli

1914
67.947
14.300
61.686
20188
509

2) Op
de basis
van
31

metaaldekking.
2)
Sluitpost
activa.

‘)
Waarvan
f
12.056.000 vervallende op 1 Juli 1929
2)
In rekg.-crt. met ‘s Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
De Miniater van Koloniën maakt bekend:

1

25 Sept. 1926
2 Oct. 1926

Voorschot uit ‘s Rijks kas aan N.-lndië
f
122.000,-
f

60.000,-
Indische Schatkistprom. in omloop ..,,
17.550.000,-
,,
14.350.000,-
Voorschot Javasche Bank aan N.-lndië
–
–
Muntbiljetten in omloop

……. …. .’
,33.742.000,-‘
,,33.673.000,-
.
Ten voordeele van Ned.-lndië ge-
boekte’ beleggingsgelden van het
Ned.-lnd. muntfonds….. …. .. …. …
,
3.855.000,-
,,
3.885.000,
Idem van de Ned.-lnd. Postspaarbank.
,,

1.282.000,-
,,

1.291.000,-
f49.795.000,-
f
47.336.000,-
Totaal…………………….
Te goed bij de Javasche Bank. …….
…6.756.000,-
,,

5.893
000,—“”

–

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaa.mste posten in duizenden guldens.

Data
Metaal
rcu
Ci

–
latie
Andere
opeischb.
1 1
Discont.
1Div. Te
ningen
shulden
1

21 Aug.

1926..
1.068
1.486 1.040 899
579
14
.

1926..
1.069
1.494 1.155
881
526
7

1926..
1.069
1.591
716
888
388
31 Juli

1926..
1.082 1.657 796
899
–

436
24

,,

1926-
1.072
1.498
887 896 493

22 Aug.

1925-
1.004
1.545 803 986 300

5 Juli

1914..
645
1.100
.
560
735 396

‘)
Sluitpost der activa.

6 October 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

887

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Andere 1Beschikb.
Data

Goud
1
Zilver
1
Circulatie
1
opeischb. 1 metaal-

255ept.1926

22.750

329.000

69.000 150.150
18

1926

229.500

33.000

64.500 150.200
11

1926

229.500

334.000

55.000 151.700

4Sept.1926 199.322

31.029 330.808

55.888 153.472
28Aug.1926 199.391

31.016 328.353

64.370 152.305
21

1926 199.494

31.262

333.596

53.416 153.811
14 ,, 1926 199.350

31.897 338.670

45.006 154.861

26Sept.1925 132.086

43.297 323.632

67.257 97.930
27 ,, 1924 149.940

61.305 264.642 116.746 135.521

25Juli1914 22.057

31.907

110.172

12.634

4.842′)

Wissels,

Dek-
D

Dis-

buiten

Belee-

verse

king’s-
a a

conto’s

N,-Ind.

ningen

1re,

percen

betaaib.

n ngen
1)

lage

25Sept.1926

1491180

58
18 ,, 1926

147.460

‘

58
11 ,, 1926

139.920

”

60

4Sept.1926
îiiï iZi•
•82.704

42.204

60
28Aug.1926 12.208 24.676

78.830

51.459

59
21 ,, 1926

12.116 24.324

67.013

57.531

60
14 ,, 1926 11.884 24.067

62.120

57.856

60

26Sept.1925 17.173 29.582 107.102

61.520

45
27 ,, 1924 37.566 18.634

89.994

32.011

55

25Juli1914

7.259

6.395

47.934

2.228

44
1)
Sluitpost activa.
1)
Basis lis metaaidekldng.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden ponden sterling.

Data
Metaal Circulatie
Currency_Notes
Bedrag

Bankbilj. Oov. Sec.

29 Sept. 1926
155.833
140.517
287.858 56.250
237.467
22

,,

1926
155.930
138.975
287.388 56.250 236.385
15

,,

1926
155.850
139.455
289.572
56.250
238.668
8

1926
155.393 140.303
290.650
56.250 239.912
1

» ,

1926
155.499
141.289
291.076
56.250
240.229
25 Aug. 1926
154.806
140.271
56.250
239.844

30 Sept.1925
160.467
144.775

1
210*111

293.004
56.250
242.188

22 Juli

1914 1
40.164 1
29.317
1
–
–
–

Data
Oov.
Sec.
Other
Sec.
Public
Depos.
Other
Depos.
Reserve Dek-
kings

29Sept.’26
33.641
71.986 21.177
101.182
35.066
2851
22

’26 34.290 68.528
18.348
102.888
36.706
30(
15

,,

1
26
33.030
68.765
14.242
105.419
36.145
30
8

’26
31.993 70.605
13.005 106.161
34.840
29
1

’26
38.057
70.568
15.732 108.581
33.960
25 Aug.’26
38.774 73.314 26,116
102.057
34.285
26

30 Sept.’25
36.773 75.576
27.110
102.391
35.442
27

22juli ’14
11.005 33.633
13.735
42.185 29.297
5281
5

fl..O.LVCII IJpUltD.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.

Data
Goud
‘Waarv.
1
in het
Zilver
1

t Te goed
in h t
buit
ee
n1
]
–
Wis

Waarvan
op het
Belee-
buitenl.I
sels
buiteni.
ningen

30Sept.’26
5.549
1.864
339
579
5.882
13
2.148
23

’26
5.549
1.864 339 579 4.861
13
2.191
16

,,

’26
5.549
1.864 339
580
4.703
12
2.194
9

’26
5.549
1.864
339 578
5.061
17
2.236
2

’26
5.549
1.864 339 577
6.329
18
2.157
1 Oct. ’25
5.547
1.864
310
561
3.691
15
2,677

23 Juli’14
4.104
–
640
–
1.541
8
769

Buit. gew.I
Schat-
1
Diver-
1
Rekg. Courant
Data
voorsch.
1 kistbil-
J

2)
Circula iie
1
1
Parti-
ajd._Staatlietten
1)
1
culieren

Staat

30Sept.’26
36.650
5.470 4.072
55.010
2.885
37
23,,

’26 36.400
5.469
4.602
54.507 2.958
36
16,,

’26
36.850
5.460 4.454
54.913 2.856
38
9

’26
37.000
5.453 4.575
55.458
2.936
28
2

’26
37.350
5.431
3.787
55.346
3268
9
1 Oct. ’25
30.350
5.133
3.665
46.354
2.719
23

23 Juli’14
–
–
5.912
943
401
1
in disc, genomen wegens voorsch. v. d. Staat a. buiteni. regeeringen. 2)
Sluitpost activa.

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reichsmark

Data
Goud
Daarvan
bij bui-
tenl. circ.
banken
1)

Deviezen
als goud- dekking
geldende

Andere
ivissels
en
cheques

–
Belee-
ningen

23 Sept. 1926
1.566,8
201,8
456,7 1.238,8
7,4
15

,,

1926
1.541,0
201,8 446,3
1.266,3
13,9
7

,,

1926
1.518,7
200,4
483,1
1.281,5
7,5
31 Aug. 1926
1.492,8
197,6
497,6 1.251,5
100,1
22

,,

1926
1.492,8
229,0
384,1
1.065,8
12,4
23 Sept. 1925
1.174,8 128,6
284,5 1.528,5
8,5
30 Juli

1914
1.356,9
–
–
750,9 50,2

Data1 Effec- 1 Diversel Circa- 1 Rekg.- 1 Diverse II Rijksb.
ten Activa
2
)
latie

Crt.

Passiva
II
geher-
II disc.

23 Sept. 1926
91,4 697,9
2.799,2
855,2
179,6
–
15

,,

1920
91,4 666,0
2.901,4
725,7
168,8
–
7

,,

1926
91,4
666,0 3.101,7
573,4
140,8
–
31 Aug. 1926
91,4 687,8 3.225,1 541,9
119,3
–
22

,,

1926
89,5
866,8
2.756,1
803,5
139,0
–
23 Sept. 1925
202,1
669,3
2.311,7 881,5
473,9 494,5
30 Juli

1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
–
1)
Onbeiast.
8)
.o. Rentenbankschejne
23,15,7
Sept., 31,22 Aug.,
resp.
295,9; 270,9; 255,9; 446,8, 306,8 miii.

NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste Posten in millioenen
franns.

Data

c
,-
‘
n
.50.0

‘

Voorsclz.ojdSt.
Q.

C
.

c

…

(
–

….

30Sept.’26
358
30
1.633
477
5.200
1.025
9.507
316
23

,,

’26
359
30
1.489
371
5.200
1.025
9.234
247
16

,,

’26
359
30
1.501
389
5.200
1.025
9.253
242
9

,,

26 359
30
1.500
420
5.200
1.025
9.274
279
2

,,

’26
359
30
1.482 570
5.200
1.025
9.237
225
26Aug.’26
359
30
1.507 395
5.200
1.025
9.148
144
1 Oct. ’25
359
30
1.401
474 5.200
–
7.760
232

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD.AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Goudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
betaal-
middel,
Zilver
Totaal
–
Dekking
F. R.
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
Notes
etc.
member
markt
banks
gekocht
15Sept.’26
2.832,7
1.491,1
132,4 565,5 262,5
8,,

’26
.831,5 1.462,4
130,5
614,3 266,0
1

,,

’26
2.828,3
1.448,9
138,0
626,3
253,5
25Aug.’26
2.840,6
1.498,1
137,3
570,6
254,6
18

,,

’26
2.834,3
1.515,3
,

137,9
534,5
254,1
11

,,

’26
2.837,2
1.503,1 137,4
549,0
231,0
16Sept.’25
2.772,7
11.537,6
109,0
487,9
212,0

Data
Belegd
1
in
u. s.
1

Totaal
Gestort
1
Goud-
1

Dek-
Algem.
Dek-
Gov.Sec.1
in circu-
JP0,;
Kapitaall kings-
king’s-
_________
latte
1

perc.’)
perc.S)
____________
15Sept.’26
488,0
1.724,1
2.417,3
123,8
68,5 71,6
8

,,

’26
312,3
1.746,5
2.242,3
123,7
71,4
74,3

1-

’26
319,0 1.702,9
2.282,3
123,5 70,9
74,4
25Au’26
321,2
1.692,6
2.258,0
123,5
71,9
75,4
18

8,

’26
360,0 1.685,8
2.272,3
123,4
71,6
75,1
11

,,

’26
365,7
1.682,2
2.267,9
123,1
71,8
75,3
16Sept.’251409,2
1.877,3
2.230,2
116,4 70,9
73,7
–

UUVUUjlflU LC5CIIOVCI UpcI8çLIvMrc SdHUlUen:
F.
R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totaien voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Data Aantal
banken

Dis-
conto’s
en
beleen.

Beleg-
gingen

“Reserve
bij de
F.R.
banks

Totaal
depo-

1
sito’s

1

1
Waarvan
time
deposits

8Sept.’26
697
14.198
5.605
1
1.637 18.758
5.712
1

,,

1
26
697
14.179
5.599
11.655 18.763
5.712
25Aug.’26
697
14.069
5.615
1.630
18.621
5.702
18

,,

’26
697
14.065
5.620
1.643
18.694 5.706
11

,,

1
26
698 14.110
5.612
1.653
18.804
5.720
9Sept.’25
727
13.442 5.457
1.651
18.050
5.203
iiieracnter voigen enicele banastaten, wellie aan liet eind
van ieder kwartaal rworden opgenomen.

888

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 0ctoberi926

1. FEDERAL RESERVE BANK TE NEW YORK.
(In millioenen Dollars).

Goua’voorraad
Wetlig
Wissels

Totaal
Dekking
Data
betaal- middel,
In herdisc. i

i

open
van de

markt
–
bedrag
FR. Noles
Zilver
dc.
member
gekochttt
bank,

8 Spt.1926..
965,1
360,2
25,1
192,6
46,0′
1

,,

1926..
1.015,0 361,3 26,9 176,2
33,2 t
25 Aug. 1926. .
991,8
392,7
27,5
140,1
43,8i
18

,,

1926. .
996,3
393,9
28,6
145,9
3,3
11

»

1926..
972,5
370,2
29,1 190,3
37,1
4

,,

1926..
994,1
371,5
29,9
166,2 34,8
28 Juli 1926..
1.005,0
372,7
36,0
150,8
33,41

21

,,

1926. .
1.001,7
374,0
36,1
126,4
31,0′
14

,,

1926..
973,1
355,6 37,0 145,5
49,2′
7

,,

1926..
946,5
262,0
36,0
238,0
52,4
30 Juni1926. .
1.054,0
398,1 38,3
102,5
55,6
23

,,

1926..
1.041,3 394,6 40,2
92,3
1,41

16

,,

1926..
1.003,3 436,2
41,3
67,1
44,1 i

9 Sept.1925..
880,9
363,2 28,8
254,3
22,1.”
10 Sept.1924..
003,8 574,0
19,6
36,5
51,2″

Data
U. S. Gov
.
FR. Vol es’
In
Totaal
Gestort
1
Algemeen
1
Dekking,-
Sec.
circulatle
1
Deposito’s
Kapitaal
i

perc.
1)

S Sept.1926..
61,4 393,4 856,3
35,7
79,2
1

,,

1926…
60,7
389,1
883,6
35,7
81,9 ‘
25 Aug.1926..
60,3
384,4
834,6
35,7 83,6
18

,,

1926..
70,7
388,8
855,5
35,7
82,4
11

,,

1926..
72,6
387,9
872,7
35,6
79,5
4

.,

1926. .
73,9
394,1
868,1
35,5
81,1
28 Juli 1926. .
73,9
391,0 868,7
35,3
82,6
21

,,

1926. .
84,2
393,8
856,6
35,2
83,0
14

,,

1926. .
91,4 397,8
873,9
35,4
79,4
7

,,

1926
:
.
75,9
411,9
9i)5,9
35,4
74,6
30 Juni 1926..
82,6 408,7
883,1
35,4
84,6
23

,,

1926. .
79,1
400,0
880,9 35,4
84,4
1.6.

,,

1926..
160,3
403,2 909,5
35,4
79,6.

9
Sept.1925..
57,5 349,5
862,0
31,9
75,1
10 Sept.1924..
185,9 306,7
868,0
30,2
78,6
‘)
vciiiuuuiiig tuLalcil vuuiiaau i,iuni,,ateriaaj en wettig uetaai-
middel tegenover F.R. notes en deposito’s.

II. ZWEEDSCHE RIJKSBANK.
(In millioenen Kronen.)
Data
Goud

Buiten!.
tegoed
en
wissels

Zweed.
sche en
vreemde
Staats!.

Di,-
conto’,
en
Beleen.

Circu- laffe
Rek.

–
1
Cr1.

18Sept.’26
227,5
139,1
46,9
217,6
484,2
71,1
11

,,

’26
227,7
136,7
46,9
228,1
485,2
74,5
4

,,

’26
227,9
137,2
46,9
241,2
500,7
74,6
28Aug.’26
228,0
136,4
46,9
220,2 465,9
85,7
21

,,

26
228,0
134,2′
‘46,9
221,5 456,4
94,4
14

,,

’26
228,1
132,0
47;2
225,0
469,6
92,8
7

,,

’26
228,2
126,0
47,2
236,0 477,0
82
1
5
31 Juli’26
228,1
125,5
4,3
241,9 494,2
24

,,

’26
228,3
126,5
47,3
248,2
448,8 122,9,
17

,,

’26
228,3
125,3
47,3 265,7
462,1
127,2′
10

,,

’26
228,4
126,5
47,3
290,2 473,4
140,6
3

,,

’26
228,4
126,4 47,3 326,3
509,6
143,2′
26Juni’26
228,4
125,7
47,3
283,8 468,6
135,1
,

19Sept.’25
231,8
160,1
47,9
256,4
489,7
130,9
20Sept.’24
246,6
46,9
56,1
373,7
502,2
145,9

25Juli’14
105,8
115,6
28,0
–

92,4 206,2
68,2

IU. BANK VAN NOORWEGEN.
(In millioenen Jironen.)

Data
Goud
Tegoed
in het
huttenl.
Effecten

Dis.
CO
e
fl
,
O

Belgen.

C

.
latle
U

Rk
C
e
r
,..

22 Sept.

1926..
147,2
70,1
25,8
359,9 320,6
218,9′
15

,,

1926..
147,2
71,1
24,7 359,7
320,5
217,6′
7

,,

1926..
147,2
72,5
23,4
354,1
330,8
201,:
3
31 Aug.

1926..
147,2 72,5
23,4 340,3
334,3
i84,6
23

,,

1926..
147,2
72,3
23,4
333,7
331,2
181,5
16

,,

1926.-.
147,2
72,8
23,3 336,8
333,5
182,5
7

,,

1926..
147,2
73,8
23,3
336,8
336,0
180,7k
31

Juli

1926..
147,2
76,9
21,8 340,4
339,5
183,2
22

,,

1926..
147,2
77,5
21,8
334,7
337,1
180,3
15

,,

1926..
147,2
78,1
21,6
336,1
339,7
179,5
7

,,

1.926..
147,2
81,7
21,6 341,7 344,9
184,9 30

Juni 1926..
147,2
81,2
21,6
339,0 343,0
184,1
22

,,

1926..
147,2
81,7
21,2
328,6
335,1
182,5

22 Sept.

1925..
147,2
64,2
12,5
310,3 363,8
99,4′
22 Sept.

1924..
147,2
31,0
9,0
430,4
381,0
128,5′

22 Juli

1914..
524
65,7
8,9
79,3
120,8
10,7,
‘
i

IV. NATIONALE BANK VAN DENEMARKEN.

(In millioenen Kronen.)

Data
Goud
Zilver
Id
in het
buiten-
conto’.,
en
Iland&ken.__

Circu.
latle
Rek.
Cr1.

31 Aug. 1926..
209,1
15,8
36,9
227,9
376,5 26,3
31 Juli

1926..
209,1
15,4
39,4 248,0
388,7
26,3
30Juni1926..
209,1
15,4
50,5
252,4
401,0
22,2

31Aug. 1925..
209,4
20,7
14814
251,8.
442,1 75,2
30Aug. 1924..
209,5
20,1
25,0
499,7
471,1
83,7
30 Juni 1914..
75,6
6,6
19,8 95,6
159,8
4,8

V. BANK VAN SPANJE.

(In millioenen Peseta’s.)

Dato
Zilver
Staat,-
jond
–
sen
t)
Goud

Di,-,
conto,
en
Beleen.

Circu-
lat!e

Rekg. Crt.

Particj Slaat

25 Sept.

’26
2.557
669
588
2.286
4.356
1.085
462
18

,,

’26
2.557
667 588
2.256
4.375
1.029 439
11

,,

’26
2.557
‘

667 588
2.235
4.399
1.031
424
4

,,

’26
2.557
670
588
2.243
4.391
1.026 459
28 Aug.

’26
2.556
674
588
2.253
4.343
1.037
489
21

’26
2.556
671
588
2.224
4.365
1.033
451
14

’26
2.556
669 588
2.258
4.399
1.027
456
7

’26
2.556
669 589
2.296
4.405
1.029
473
31

Juli

’26
2.555
674
589
2.314
4.353
1.038
524
24

’26
2.552
673
589
2.310
4.350
1.052 520
17

’26
2.550
670
589
2.319
4.379
1.062
524
tO

,,

’26
2.547
669
589
2.396 4.403
1.067
526
3

’26
2.545
671
589
2.425 4.403
1.092
515
26

Juni

’26
2.541
674
589
2.743
4.333
1.068 562

20 Sept.

’25
2.537
656 590
1.137
4.376
974
453
27 Sept.

’24
2.535
655
591
2.108
4.458
902
324

24′ Juli

1
14
543,5
726,8
494,4
1

783,8
1919,0
497,9
vil
ucuiage
yOu
.’v* ,uu,il,oen,
plus voorscnoi In ree.-crt. aan aescflatk.

VI. ZWITSERSCHE NATIONALE BANK.

(In millioenen Franes.)

Data
Goud
Zilver
Tegoed
jn hel
buiten-
land

Dis.
conto’s
en
Belgen.

Circu- laffe
‘Rek.
Crt.

23 Sept.

1926..
424,8!
85,9
18,2
362,3
763,0
114,0
15

,,

1926..
424,7 85,8
17,8
360,0
763,3
118,6
7

,,

1926..
424,5 85,6 20,3 336,5 779,5
73,8
31 Aug.

1926..
424,5
85,9
24,1
336,8
802,8
59,2
23

,,

1926..
420,3
88,6
15,2
325,9
745,1
91,3
14

,,

1926..
420,2
88,2
10,9
333,3
753,2 92,0
7

,,

1926..
420,1 87,9
9,1
348,3 776,5
77,1
31

Juli

1926..
420,0
88,1 14,6
363,3
803,4
80,7
23

1926..
419,9 88,9
11,1
352,4 753,9
109,6
15

1926..
419,7
88,6
11,2
354,5
752,8
126,4
7

1926..
419,5
‘

88,1
13,5
360,0
770,7 104,6
30 Juni

1926..
419,4
88,4
14,3
364,7
800,4
83,3
23 Sept.

1925..
490,5
89,1
20,0
331,2
780,8
136,7
23 Sept.’ 1924..
504,9 93,8 35,6 324,0
832,5
114,8

23 Juli

1914-
180,1 18,9
–
107,8
267,9
105,2

VII. OOSTENRIJKSCHE NATIONALE BANK.
(Voornaamste posten in millioenen Schi1lingen.)”

ata
ou
Vreemd
geld, dcvie.
»enen tegd.
uh. buit.l.2)
Andere
e ei-
.
valuta.)

Dis-
conto’s
en
Beleen.

Voor-
schot
a(d.
Staat

Circu-
latie
Rek.
–
Cr1.

23Sept. 26
46,8 477,5
129,5
61,2
178,5
770,3
127,0
15

,,

’26
45,7
480,3
129,5
62,4
178,5
791,2
108,9
7

,,

’26
43,4 490,2
129,5
77,2
178,6
820,0
102,1
31Aug.’26
43,0 490,5
128,6
82,9
178,9
858,2
68,3
23

,,

’26
41,5
490,6 . 127,5
66,6
179,7
781,6
127,1
15

,,

’26
40,2
486,8
119,0
69,9 180,5
810,8
87,8
7

,,

’26
38,3
501,5
117,1
79,7
181,3
835,0
84,6
31 Juli’26
37,6
509,1
113,2
90,4
181,9
885,0
48,3
23

,,

’26
39,1
500,0
113,2 76,0
182,1
795,8
114,9
15

,,

’26
36,7
496,7
104,7
79,7
182,4 816,7
85,1
7

,,

’26
19,1
514,1 98,7
85,1
182,5
843,6
57,4
30 Juni’26
18,6
514,3
100,2 80,9
182,7
836,4
61,9
23

,,

’26
18,4
480,8
83,1
67,5
182,8 735,1
99,1
23Sept.’25
14,8
487,3
72,5 69,4
197,1
755,9 85,3
23Sept.’24
10,9
355,8
–
290,6 221,9
72,3
149,1
‘
j
t
ocniiiing
= U.O4
goucieronen
=
Iu.uuu papierkronen.
Als dekking der circulatie en saldi in rekg. crt. geldende, volgens
art. 85 der Statuten.
Tot dusverre slechts kostdeviezen in
$
en £. Tot einde 1924 wer-den deze onder ,,Vreemd geld enz.” opgevoerd. Zie pag. 236 in het
No. van 18 Maart 1925.

6 October 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

VIII. NATIONALE BANK VAN HONGARIJE.

(In millioenen Pengö’s. 1 Pengö = 12.500 Kr.)

Data
Goud

Vreemd
geld,
deviezen
tegoed

Binnen!.
wissels,

ceelen
e,

Voor-
schol
aan den
Circu-
lolie

Rekg.-
Courant
–

in hei
e
ffecten

Staat Staat
Partic.
_
tenl.’)

23 Sept. ’26
169 78
158 150 393
1.97
13
15

’26
169 79 156 150
403
189
12
7

,,

1
26 160
84
158
151
413
187
13
31 Aug.

’26
169
82
159 152
432
166
11 23

,,

’26
168
76 149
152
383
190
17
15

’26
168
73
152 152
399
172
12
7

’26
148
89
155
152
405
166
12
31

Juli

’26
141
94 162 152
424.
150
8 23

’26
137 102
143
152
j59
195
16
15

’26
133 99
147
152 366
173
19
7
‘

1
26
127
104
104
152
382
178
12
30 Juii

’26
121 107
165
152
395
166
9
23

,,

’26
119
112
147 152
354
193
12
23 Sept. ’25
50 180

1
‘130
157
372
186
11
23
Sept. ’24
43
106
135

1
158
290
108 34
1)
Als dekking van biljetten en saldi in rekg.-courant geldende, vol-
gens art. 85 der statuten.

IX. TSJECHOSLOWAAKSCHE NATIONALE BANK.

(In millioenen Tsjechoslow. Kronen.)

Data
Vorde-ring
op
den
Sto0t

Goud
en

Zilver

d
geld en
tegoed in
hetbult.!.

n-
to’s
en
belee-
ningen

Circu.
1

latie
Rek.
C,t.

15 Sept.

1926
4.878
1.034
1.378
181
6.859
1.194
7

,,

1926
4.882 1.034
1.330
188
7.014
1.082
31 Aug.

1926
4.884
1.034 1.324
191
7.161 1.030
23

1926
4.885
1.034 1.314
172
6.513
1.382
15

1926
4.885
1.034
1.311
185
6.718
1.174
7

1926
4.886
1.033 1.304
188
6.899
1.018
31 JulI

1926
4.890
1.033 1.290
194
7.199
849
23

,,

1926
4.890
1.039 1.258 207
6.570
1.260
15

1926
4.895
1.039
1.269
215
6.720
1.160
7

,,

1926
4.897
1.038
1.289
225
7.018
938
30 Juni .1926
4.899
1.041
1.284 202
7.220
685
23

,,

1926
4.903
1.048
1.259
167
6.437
1.393
15

,,’

1926
4.909
1.058 1.232
165
6.548
1.253

15 Sept.

1925
5.270
1.031
1
686
1.055
7.313
694
15 Sept?

1924
10.100*1

1.051
657
1.775
7.853
4.540
) ‘orcleringen op de 0.-hong. J3ank, in liq.: Bankbil-
j etten, rekening.crt.-saldi en schatkistbons.

X. ZUIDAFRIKAANSE RESERVEBANK.

(Voornaamste posten in duizenden Ponden.)

Data
I
Gouden
Goud.
conto’s
en
keken.

”°°-
van
Reg..
paer

Circu-
latie
Rek..
Crt.

Alge-
meen
(Dekking,
j.)

11

Sept.

1926..
7.305
7.205
943
6.991
6.442
53,1
4

1.926..
7.209 7.392
928
7.552 5.952
52,4
28 Aug.”- 1926..
6.969 6.515
913
7.261
5.941
52,2
21

,,

1926..
7.153 6.604
929
6.792 6.098
54,7
14

,,

1926..
7.187
7.082 929
7.001
6.072
54,3
7

,,

“1926..
6.833 6.897 919
7.521
5.476
52,0
31

Juli

1926..
7.180
6.724
904 7.924
5.526
53,7
24

1926..
7.505 6.073
930
6.947
5.324
61,5
17

1926..
6.863
6.523
820
7.084
5.145
55,4
10

1926..
7.420
6.508
980
7.400
5.484
56,9
3

1926..
7.285
6.581 1.233
8.014 5.085 55,0
26 Juni

1926..
7.572 5.796
1.183
7.506
5.169
59,0
19

,,

1926..
7.654 5.644
1.169
7.110 5.306
1

60,8
12

1926..
7.984 5.512
1.340
7.339 5.603 60,9
5

1926..
7.896
5.450
1.339
7.855 4.962 60,8

12 Sept.

1925..
10.001
5.968
3.385
8.943
6.559
63,6
13 Sept.

1924..
10.775
5.025
1.100 10.083
4.581
71,9
)
Verhouding goud, goudcert. en pasmunt tegenover opeischbare
schulden: bankbiljetten en deposito’s.

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 4 October 1926.

De achter ons liggende week heeft op geen enkel gebied
buitengewoon opmerkenswaardige gebeurtenissen opgeleverd, zoodat de algemeene stemming van de internationale fondsen-
markten eeTder een matten toon te hooren heeft gegeven.
Een kleine uitzondering dient te worden gemaakt voor de
beurs te 13 e r 1
ij
n, omdat daar ter plaatse de belangstelling
groot is geweest voor de in de laatste dagen tot stand gekomen

internationale overeenkomst in de staal- en ijzerindustrie.
Blijkens het koersverloop van de desbetreffende papieren acht
men deze aaneensluiting vooi’ de Duitsche ,,zware” nijverheid van nut, hoewel het nog niet zeker is of, behalve voor de con-
tingenteering van de aangesloten landen, ook bepalingen.ten aanzien van de prijzen zijn gemaakt. Een verderen stimulans
heeft het vlotte verloop der geldmarkt tegen het einde van de
maand gehad. Men had zich voorbereid op eenige moeilijk-
heden, doch, hoewel de geld.koersen wei iets zijn opgeloopen,
kon aan alle aanvragen geheel worden voldaan. Behalve deze
omstandigheid op zichzelf, vormde ook de verwachting, dat
de na 1 October vrijkomende gelden weder naar de fondsen.
markt zouden stroomen, aanleiding om nieuwe zaken te onder-
nemen. Als gevolg van één en ander zijn alle afdeelingen aan
de bern-s te Berlijn tamelijk sterk gestegen. In het bijzonder
zijn naar voren getreden Deutsch-Luxemburg, Gelsenkirchen,
Stahiverein, Harpener en Farbenindustrie.
Te L o n d e n is de markt wei.felend geweest. Zelfs de
hernieuwde geruchten omtrent een spoedig einde van de kolen-
staking hebben geen enkelen invloed uitgeoefend. In de eerste
plaats is dit gerucht reeds vaak vernomen zonder dat het
werkelijkheid is geworden, in de tweede plaats is men van
meenung, dat, zelfs bij een spoedig einde van de staking, de
nawerking nog lang zal worden gevoeld. Bovendien waren er
enkele andere factoren,welke een drukkende uitwerkincr hebben
gehad. In de eerste plaats de mislukking van de leening ten
laste van Nieuw Zuid Wales – waarbij de ,,underwriters” 84 % van het bedrag moesten opnemen – waartegenover
moest worden gesteld de groote vraag naar obligaties van de
leening. ten laste van Hambrug. De 6 % leening is ettelijke
keeren volteekend en deze uiteenloopende resultaten hebben
niet nagelaten een ongunstige werking op de geheele beurs uit
te oefenen. Daartegenover stond een kleine rijzingin Conversion
Loans, a]s gevolg van het aanbod der regeering tot conversie
aan houders van 5 % iSchatkistbiljetten. Wat de aandeelen-
markten betreft, heeft alleen de rubberafdeeling eenige aan-
dacht getrokken, hoofdzakelijk in verband met de overteeke.
ning van de uitgifte van aandeelen der Laras Rubber Mij.,
welke uitgifte het gevolg is geweest van de overneming van
terreinen op Sumatra van het Nederlandsch Indisch Land
Syndicaat.
Te P a r ij s heeft de markt weinig teekenen van levendig-
heid te zien gegeven. Het betrekkelijke succes, dat de Bank van Frankrijk heeft gehad met haar oproep tot aankoop van
goud en zilver heeft een goede uitwerking op de fondsenmarkt
gehad, hoewel de meeste aankoopen in den vorm van zilver
hebben plaats gevonden en het tot nu toe bereikte bedrag
niet buitengewoon groot kan worden geacht. De koers van het
Fransche betaalmiddel heeft zich dan ook eenigszins kunnen
herstellen en de beurs heeft iets meer vertrouwen gekregen.
Te N e w Y o r k heeft de vaste houding van de geldmarkt
eenige stagnatie in de levendigheid ter beurze veroorzaakt.
Men was algemeen van mecning, dat de Federal Reserve Bank
zou overgaan tot verhooging van haar disconto, doch toen dit
niet geschiedde, heeft de markt den heilzamen invloed hiervan
ondervonden. Nu het kriticke oogenblik is doorstaan, gelooft
men, dat de herfsteampagne een verhooging van het bank-
disconto niet onmiddellijk noodzakelijk zal maken, al dient de
grootste voorzichtigheid in acht te worden genomen. De on-
zekere houding van de geidmarkt en de overtuiging, dat te
groote engagementen op de fondsenmarkt wel eens tot ver-
hooging van den rentevoet zouden kunnen leiden, hebben
eenige aarzeling in het leven gehouden.-
T e n o n z e n t is de stemming over het algemeen kalm
gebleven. De
beleggingsmarkt
heeft geen veranderingen van
heteekenis aangetoond, hoewel de meeste desbetreffende
fondsen goed gevraagd zijn gebleven. Het feit, dat de geldmarkt
den moeilijken termijn van 1 October heeft doorstaan, zonder
dat de geldkoersen eenige neiging tot verhooging te zien hebben
gegeven, heeft vrij grooten steun verschaft. 6 % Ned. Werk.
Schuld
1922: 107, 107’/, 107/;
41/ % Ned. Werk. Schuld
1917: 1 00’/
4
. 1
00n/,
101; 1
% Ned. -Indië: 1 00’/, 100
100/; 5% Brazilië:
1903 £ 100,-: 703/,
80, 80/; 8% Sao
Paulo:
105
11
1,
105
1
/.
De aandeelenmarkten hebben geen van alle groote wijzi-
gingen aangetoond. De ruimste variaties zijn nog op te merken
geweest voor aandeelen in
scheepvaartonderneningen.
Deze
werdenover de geheele linie uit de markt genomen, waarbij er
enkele zijn geweest, die met het oog op bepaalde oorzaken het
meest op den voorgrond hebben gestaan. Zoo bleken aandeelen
Java China Japanlijn opnieuw gevraagd als gevolg van het
bericht, dat de reederj het aantal schepen met een drietal zal
gaan uitbreiden. Dit werd door dc beurs opgevat als teeken
van een gunstigen gang van zaken. Voorts waren aandeelen
Van Nievelt Goudriaan & Co. gevraagd in verband met de
aankondiging van de conversie der uitstaande 6 % obligatie-
léening. Vervolgens werd de aandacht gevestigd op aandeelen

890

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Octoberti 926

Koninklijke Hollandsche Lloyd en Holland Zuid-Afrika Lijn,
welke soorten gedurende langen tijd verwaarloosd zijn geweest.
Holland-Amerika Lijn: 54, 531/
2,
56
1
/
2
; Java China Japan Lijn:
134
1
/
42
133/
21
136; Kon. Ned. Stoomboot Mij.: 98’/41 973/4,
991/s; Neci. Scheepvaart Unie: 178, 179/
4
, 179/; Stoomvaart
Mij. Nederland: 177
1
/, 178
1
176/4.
12

De
rubber?narkt is
eenigszins op den achtergrond gedrongen
De geringe schommelingen in den prijs van het product
hebben geen aanleiding tot ingrijpen gegeven. Aan den anderen
kant hebben de groeiende voorraden te Londen er ook niet toe
bijgedragen de reeds bestaande posities op de fondsenmarkt
uit te breiden. De algemeene toestand op de rubbermarkt is
vrij onoverzichtelijk gebleven, in hoofdzaak ook wegens de
onzekerheid ten aanzien van .de toekomst van het plan
Stevenson en meer in het bijzonder, omdat nog niet is beslist
welke houding zal worden aangenomen tegenover de uitvoer-
vergunningen in handen van de exporteurs. Amsterdam
Rubber: 348
1
/,
342
1
/,
340
1
/
4
; Dell Batavia Rubber: 285
1
/
8
,
273, 279
1
/
2
; Hessa Rubber:
4943/4,
488, 485/
4
; Java Caout-
chouc: 220, 214,
2191/4;
Kali Telepak:
3301/,
323, 328; Ned::
md. Rubber & Koffie: 362, 358,
3581/2;
R’dam Tapanoeli:
166, 161
1
/
1
159’/; Serbadjadi: 358
1
/, 344, 343; Sumatra
Rubber: 394, 386, 385
1
/; Verg. Indische Cultuur Onder-
nemingen: 207
1
4
1
202
1
/
2
, 201/
8
.
Tabaksaandeelen
hebben geen handel van beteekenis te zien
gegeven. De ondergrond is tamelijk vast geweest, mede in
verband met de gunstige taxaties, welke ten aanzien van de
komende – laatste – najaarsinschrjving door de makelaars
zijn opgemaakt. Arendsburg: 584, 580, 586; Dell Batavia:
458, 464, 462; Dell Mij.: 425
1
/
1
436
1
/
4
, 435; Holland Sumatra:
201, 207, 204; De Oostkust: 214
1
/
2
, 210
1
/
2
1
21 1’/
2
; Senembah
Mij.: 415, 41 1’/
2
, 419
3
/
4
, 411
1
/
2
.
,Suikeraandeelen
bleven eveneens stil. In de noteeringen voor
Cubasuiker is geen verandering ingetreden en van de V.I.S.P.
zijn in de laatste week geen afdoeningen gemeld. Zoo verkreeg
de markt ten onzent bijna geen enkele aanwijzing en de koersen
konden dientengevolge ook geen veranderingen ondergaan.
CultuurMij. der Vorstenlanden: 1 77/
4
, 175, 176; Handels Verg.
Amsterdam: 667
1
/
4
, 674
1
/
4
, 671
1
/
2
; Java Cultuur llIij.: 368
1
12
,
374, 369
1
/; Ned.-Ind. Suiker Unie: 258
1
/
4
, 259
1
/
4
; Poer-
woredjo: 1191/
4
, 1 17’/
4
; Sindanglaoet: 421, 429, 428; Tjepper:
675, 677, 670, 668; Tjoekïr:
5211/4,
525, 528.
Petroleurnaandeelen
konden zich eenigszins herstellen van de lustelooze houding, welke vooral aandeelen Koninklijke
Petroleum Mij. in de laatste dagen heeft gekenmerkt. Een
verbetering viel op te merken, welke echter geen groote pro-porties heeft aangenomen en tegen het einde van de berichts-
periode zelfs weer plaats heeft moeten maken voor een lichte
reactie. Ook in aandeelen Peudawa Petroleum Mij. viel een
daling van enkele procenten op te merken. Dordtsche Petro-
leum md. Mij.: 364/
4
, 361
1
/
2
, 364; Ccc. HoU. Petr. Mij.:
1
68/
4
, 1
66/,,, 170; Kon. Petroleum Mij.: 376/
8
, 378
1
/
8
, 380
1
/
2
,
378
1
/
8
; Perlak Petroleum: 81
1
/
4
, 82,
77’/2
(ex. terugb.); Peu.
dawa:
48
1
/
4
,
47
/,
47
/.
Binneniandsche industrieele aandeelen
hebben zich gekea.
merkt door een flauwe houding,’ althans voor zoover het aan
deden in kunstzijde ondernemingen betreft. Het jaarverslag
van de Maekubee heeft ter beurze een ongunstigen indruk
gemaakt en hieronder hebben alle desbetreffende soorten te
lijden gehad. De overige papieren uit deze afdeeling hebben
geen belangsteffing tot z:ich getrokken. Centrale Suiker Mij:
11 9’/,
1
20/
4
, 121; Hollandsche Kunstzijde md.: 78
1
/
4
, 72
7
/t,
753/4; Jurgens: 166/
41
164/
4
, 167; Maekubee: 113
3
/
42
107/
4
,
108/
4
; Ned. Kunstzijdefabriek: 261
3
/
4
, 260, 262/
8
; Philips
Gloeilainpenindustrie: 349, 343, 349/.
.1

Mijnaandeelen
waren rustig, ook voor tinsoorten, waarin de
veranderingen in den prijs van het metaal slechts ten deele
tot uiting zijn gekomen. Alg. Exploratie Mij.: 115, 113, 117;
Biffiton Ie Rubriek: 811, 830, 835; Redjang Lebong: 268,
265, 262/
2
; Sirigkep Tin Mij.: 498
1
/2, 478
1
/
2
, 498.
De afdeellngvoor
bankaandeelen
bleef vast, in overeenstem-
ming niet de beleggingsmarkt. Amsterdamsche Bank: 162
3
/
41

162, 163; Hollandsche Bank voor Zuid-Amerika: 80, 79, 793/8;
Koloniale Bank:
2151/4,
21
76/s,
217
3
/
4
; Ned. -md. Handelsbank:
170
1
1
1
2
, 173
1
/
2
, 1741/
4;
Ned. Handel Mij. C. v. A.: 160
1
/
8
, 159/
4
,
15 915/to;
R’damsche Bankvereeniging: 7 4’/, 7 4’/, 7 4V;
rj
ven
t
sc
h
e
Bank: 139, 140. –
Amerikaansche soorten
ivaren veronachtzaamd, doch meer-
endeels iets lager. Anaeonda Copper: 98/42
993/4,
98
7
/
8
; Stude-
baker: 58, 57
1
/
4
, 58; United States Steel Corp.: 149
1
/
2
, 151,
154
1
/
4
; Atchison Topeca: 155
1
/
4
, 157
9
/, 157; Ene: 351/8, 333/4,
351/,; Union Pacific: 164, 166, 169
1
/
8
; Wabash Railway,:
45
21
/32
1
46/321
45
/32. –
De
geidmarict
was ruim; de noteering voor prolongatie gold
doorgaans 3 %, na een oogenbhik
31/,
% te hebben bereikt.

GOEDERENHANDEL.
.

GRANEN.

October 1926.
Over de gevolgen op den Canadeeschen t a r iv e-oogst
l’2111
het ongunstige weder, dat geduretide Septeiiiber in
Cana:la heeft geheerscht, bestaat nog steeds onzekerheid en ofschoon de laatste 10 dagen het weder over het alge-
meen beter was, sohijnt
in
sommige gedeelten der prairie-
provincies nog altijd siieeuw te liggen, terwijl nog lang
niet alle tarwe clani- i’.as binnen
g
ehaald. 1-let is onder deze
ornstatidigheclen niet te i’erwonderen, dat aan de termijn-
markten in Noord-Amerika nogal prijsschommelingen voor-
kwamen, en dat op enkele dagen dci week een heel wat
hooger prijsniveau werd bereikt dan iii de vorige. In Eiiro-
pa is in den loop der vcck de vraag naar tarwe sterk in
omvang verminderd. In Engeland was in de eerste dagen
(e kooplust niet onbevredigend. Hij bleef zich voornamelijk
bepalen tot stoomende en laclende partijen. Het grootste
gedeelte der raken bestondi uit wintertarve der Vei-eenig
–
de Staten en Manitobas. in verband met de mogelijkheid
van een spoedig einde clr staking iii de Eiigelsche -kolen-
mijnen en dle verwachting, dat dit zon leiden tot verlaging
dei• zeevrachten, had ten gevolge, dat op latere positieS wei-
Ilig zaken werden gedaan. De vaste markten in Noord-
Anierika in liet begin der week, leidden clan ook in som-
nhige j)laatsen van het vasteland tot een vrij goecien omzet-
Zoo zette Frankrijk zijn gei-egelcle inkoopen van bnitenl.anci
sche tarwe voort, terwijl ook in Italië vrij wat zaken ver-
len gedaan in E[aid- en Reciwinter en in Manitoba. Duitseli-
land dlee:i echter slechts in bescheiden mate inkoopen van
t:u-we, en in de tweede helft der week was dit ook in En-
geland het geval. De zaken zijn daar toen sterk in om-i’ang verminderd en het ruimere aanbod van Russische
tarwe, waarvan eenigestoomende en spoedig te veriaden
ladingen naar Engelandl iveiden verkocht, werkte ertoe
mede, dat de oncierneImdlgslust mcli niet weder hei-stelde.
Indien niet de bekende onzekerheid bestond omtrent liet
ougstresultaat dier zomertarwe in Canada en de Vereenig-
de Staten ware een vaste houding als w’aarvan uNoord-
Amcrika.ansche markten in een deel (lezer week blijk ga-
ven, nauwelijks te verwachten geweest. De gezamenlijke
resultaten dier oogsten ‘.an het Noordelijk halfrond zijn
dan ook lang niet ongunstig en volgens het September-
overzicht van het Internationaal In stituut voor ‘den Land-
touiv te Rome is cle tarwe-productie van het Noordelijk
halfrond (zonder Rusland) ongeveer gelijk aan diie van
1925, en ongeveer 10 pCt. boven het gemiciclelie van de
5 jaren 192011924. In Europa is cle opbrengst ongeveer
gelijk aan 1923, toen die met uitzondering van 1925 .lioo-ger ivas dan in een der laatste 10 jaar. In Italië zijn nadere regeeringsmaatregelen afgekondigd, welke beperking van
dien invoer van tarwe en tarwemeel ten doel
hebben,
en in
Frankrijk worden pogingen aangewend om het aanbod van
inlancische tarwe, die slechts langzaam tr markt wordt
gebracht, te doen toenemen. Ook in Duitschland is het aan-
bod nog niet groot, wat echter niet voorkwam, dat de Za-
ken in tarwe in Du-itschiandi deze week allerminst leven-
dig waren. De groote verschepitigen van tarwe uit’oorci-
Amerika. welke ook deze week weder evenals in cie vorige
de Europeesche importbehoefte overtroffen, vestigen niet
en ifldli11k, dat in de invoeilancien voor een tekort aan
buitenlmui.dsche tai
–
we voorloopig behoeft te worden ge.
vreesd. Ook voor een meer verwijderde toekomst blijven
cie vooruitzichten goed. Zooiel uit Argentinië als uit Aus-
tr,tlië blijven goede berichten komen omtrent dien stand
der nieuwe tarwe. Toenemende Europeesche belangstelling
loor nieuwe Argentijnsche tarwe en zaken daarin naar
Italië, zoowel als naar Engeland, hadden echter eene vas-
tere houding der Argentijnsche termijumarkten ten ge.
volge. Wel trad later eenige reactie lin, maar op 5 October
sloot Februaritarwe te Buenos Aires en Rosario toch nog
20 t 25 centavos per 100 KC. hooger clan een
nieek
tevoren.
Te Chicago en Winnipeg zijn de tarweprijzen de laatste
dagen ingezakt wegens het wat beter Cauadcesche weder en
de onbevredigende Europeesche vraag. De prijsstijging van het eerste gedeelte der week is daardoor weder bijna geheel
verloren gegaan en de beide markten sloten op 4 October
sechts 34. t 1 dollarcent per 60 lbs. hooger dan
01)
27
September.
Rusland wils deze week weder liet cennge land, dat be-halve Canada en de
ereenigdle
Staten een een.igszins be-
langrijke hoeveelheid tarwe ter verscheping bracht. On-
cianks de nog steeds sterk uiteenloopeiide berichten omtrent
de Bussische oogstresultaten hodrt mcii, dat de voorraden
van tarwe, gerst en mais in cle Russische havens-der Zwarte
Zee toenemen, terwijl ook uit sommige plaatsen van’ liet
Russische binnenland flinke aanvoeren woicien giemeld.
De export schijnt echter te worden belemmerd door cie

6 October 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BËRICHTEN

891

Noteeringen.

Chicago
Buenos Aires

Data
Tarwe
Maïs
Haver
Tarwe
Maïs
LlJnzaad
Sept.
Sept.
Sept.
Oct.
Oct.
Oct.

2 Oct.
1
26
14034
1
)

81

1)

448/
8
1
)
13,_2)
6,30
2
)

15,90
2
)
25 Spt. ’26
13381
8

741,,
41
12,40
6,10

15,55
2 Oct.’25
135
8
1
8
1
)

78

2)
39341)
11,60
8
)
8,352)

19,102)

2 Oct.’24
14634
2
)
1
112/b1)
57
8
1
8
1
)
15,65
10,80

92,70
2Oct.’23
10671
8
1
)

7481
8
1
)
434
1)

11,552)
9._2)

23,952)

20Juli’14
82

1

562/
s

3634
9,40
5,38

13,70

2)
per December.
2)
per
November.

Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.

Soorten
4Oct.
1926
279S2e,t.
1
5Oct.
1925

Tarwe (Uardwinter II)
.
,1
15,10
14,90
14,-
Rogge (No. 2 Western)
. .
12,25
12,-
10,_
Maïs (La Plata)

……..
2

170,- 168,-
201,-
Gerst (48 lbs. malting)

•2

212,-
210,-
190,-
Haver (Canada 3)……..
1

11,25 11,10
10,70
Lijnkoeken (Noord-Amen.
kavanLaP1ata-zaad).
1

11,70
11,85 13,45
Lijnzaad (La Plata) …..
3

360,-
358,_
434,-
1)
per 100 KG.
2)
per 2000 KG.
8)
per 1960 KG.

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam

Artikelen

126Sept.12 Oct.’

Sedert
1
Overeenk.

1

1926

1 Jan.
1926
1
tijdvak
1925

Tarwe………………

.-

48.621

1.250.433

913.226
Rogge ……………..8.462

200.510

201.330
Boekweit ………………

16.039

17.756
Maïs ……………….18.998

. 604.062

573.771
Gerst ………………10.671

268.811

171.141
Haver ……………..
..363

153.868

175.993
Lijnzaad ……………..965

181.174

170.309
Lijnkoek …………..

..

.4.400

193.812

149.727
Tarwemeel ………….8.085

68.241

95.772
Andere meelsoorten …. 46 11.009 5.627

vaste vrachtenmarkt en het beperkte aanbod van scheeps-
ruimte.
Ook iii r o g ge zijn deze week weinig zaken gedaan en
terwijl in cle vorige week nogal wat stooniende en spoe-
(lig te verladen Donau- en Hongaarsche .rogge van Necler-
lancische handen in Duitsche overging, hebben deze week
zelfs zaken in omgekeerde richting plaats gevonden. En
Noord-Amerika hebben de roggprjzen weinig verande-
ring ondergaan, doch de prijzen zijn in vergelijking van
andere soorten nog al hoog en slechts enkele transacties
kwamen tot stand, waarbij Duitschland nauwelijks als koo-
per optrad. Aanbod van Duitsche rogge voor export is
echter nog steeds niet groet en de daarvoor gevraagde prij-
zen bieden nog weinig aanleiding tot inkoopen in 1e na-
burige landen. Slechts Frankrijk ontvangt geregeld Duit-
sche rogge over de lan.clgrenzen en interesseert zich even-
eens voor rogge uit Oost-Ekropa, welke echter slechts in
beperkte hoeveelheden wordt aangeboden. Ook werden deze
week nit Rusland, dat in de 2 vorige weken 1-ogge ver-
seheepte, geen aflaclingen van rogge gemeld.
]In m af
5
zijn op den eersten (lagdezer week, zooals wij
in ons vorige bericht reeds hebben gemeld, veel zaken, voor-
al naar het vasteland, gedaan, omdat de prijs na een Vrij
langdurige prijsdaling op een als goedkoop beschouwd ni-
.’ean was aangekomen. Daarop zijn aanvankelijk vastere
markten in Argentinië gevolgd met speciaal in Engeland
nogal vrij goede vraag voor spoedige posities. Ook in Ne-
derlancl was dat het geval en 2 stoomende ladingen Plata-
in als vonden daar plaatsing, terwijl voor aankoin en cle par-
tijen claiti de Nederlancische markt eenige premie boven
latere posities te krijgen was. Tot de iets verhoogde vraag-
prijzen w’orden echter op latere verschcpipg nair alle in-
voerla.nden weinig zaken gedaan, hetgeen voor een niet
onaanzienlijk deel ook het gevolg was van de ‘ooruitzioh.
ten, dat cle Engelsche kolenstaking spoedig zon zijn afge-
loopen en lagere vrachten den Europeesehen inafsprijs zouden
doen dalen. Voorloopig echter komt in den stand van de
staking weinig verandering cii de zeevrachtec handhaven
zich. De geringere Eiro1eesche vraag naar maIs heeft aan
de Argentijnsehe termijnmarkten geen verlaging met zich
gebracht en de niaïsniarkten sloten deze week overal stil
met zeer weinig omzet. Groote verschepiogen van Aigen-
tinië werkten het voortduren dezer kalme stemming in
cle hand. Ook dc nog altijd buitengewoon goede oogstbe-
richten uit Roemenië hebben diezelfde uitwerking. Het
binnenhalen der nieuwe Roemeensche mais neemt nu een
aanvang en telkens weder hoort men, dat de kwaliteit dit
jaar buitengewoon goed zal zijn, en dat misschien reeds
in October nieuwe mais uit Roemenië zal kunnen werden verscheept, terwijl dle opbrengst veel grooter zal zijn dan
in vorige jaren. Dit laatste is niet het geval in Hongarije
en Zuid-Slavië. Tit deze landen zal vrij wat minder mais
worden binnengehaald dan in 1925, doch ook daar is de
kwaliteit zeer bevredigend. Zaken in nieuwe mais van
Oost-Europa zij ii nog steeds zeer klein, gedeeltelijk ten ge-
volge van de beperkte. hoeveelheid scheeparuimte, welke

Amsterdam

II

Totaal

Sept.12 Oct.l

Sedert

Overeenk.

1926

1925

1926

1
1Jan.
1926
1
tijdvak
1925
II

2.256

12.695

17.224

1.263.128

930,450

200

1.411

300

201.921

201.630

110

1.060

150

17.099

17.906

1.730

79.235

58.833

743.297

632.604

– 319

7.684

7.806

276.495

178 947

–

2.165

602

150.033

176.595

585

1
173.299

46.894

354.473

217.203

–

–

–

193.812

149.727

3.038

18.794

14.937

87.035

110.709

–

–

–

11.009

5.627

aan den Donau koor verla.ding in de eerstvolgende weken
te krijgen is. Oude mais werd van dcii Donau deze week
niet verscheept, doch met de sehaarschte aan scheepsruimte
staat dat niet in verbirnd, want de ter verlacling gebrachte
hoeveelheid gerst was weder groot, en ook int Rusland
werden ru ilne verschepi.ngen gemeld.
Veel minder ge r St dan in cle vorige week werd uit
Noord-Amerika afgeladon en nu uit Oost-Europa den laat-
sten tijd zooveel gerst wordt verscheept en ook nog ver-
der ruim aanbod bestaat, werden deze week tot de hoogere
prijzen weinig zaken j]l Canadeesche gerst gedaan. Nu en
clan echter was Noord-Amerikaausche malting-gerst goed-
koop aan de markt en speciaal naar Duitschland had dat
een flinken omzet ten gevolge. Ook van de verscheepte
Donau en Rnssische gerst is een zeer groot gedeelte voor
Duitschlanl bestemd en dlie gi-oote verscbepingen hadden
ten gevolge, dat voor verdere posities de van den Donau
en uit Rusland gevraagde prijzen moeilijk te rnaiken zijn.
Herhaaldelijk waren weclerverkoopers iets lager aan de
markt.
In h a v e r zijn de zaken nog steeds zeer stil, zoowel in Engeland als op het vasteland. -Eenige uitbreiding onder-
gingen de exportzaken van Duitsche haver en in Nedlerl.andl
was cle omzet daarvan tot de als laag beschouwde daarvoor
geldende prijzen niet onbelangrijk.

SUIKER.

De verschillende suikermarkten waren de afgeloopen week
prijshoudend gestemd; de algemeene prijsstijging kwam echter
tot stilstand.
In A m e r i k a trokken in het begin der week prijzen voor
disponibele suiker alsook op de termijnmarkt nog flink aan,
doch tegen het slot was er een kleine reactie merkbaar,
hetgeen uit ondervolgende noteeningen blijkt:

Sp. C. Dec. Jan. Mrt. Mei
Slot voorafgaande week ……..4.55 2.80 2.83 2.75 2.83
Opening verslagweek ……….4.55 2.86 2.88 2.80 2.87
Hoogste punt verslagweek ……4.65 2.90 2.91 2.83 2.91
Slot verslagweek …………..4.65 2.86 2.97 2.81 2.89

De ontvangsten in de Atlantische havens der V.S. bedroegen
deze week 45.000 tons, de versmeltingen 70.000 tons (tegen
72.000 tons in 1925) en de voorraden 219.000 tons.
Prompte Cubasuiker bleef verder verhandeld tot 2/ d.e.
e. & fr. New York, waartoe alle offertes uit de markt werden
genomen.
De C u b a-statistiek is als volgt:

1926

1925

1924
Tons

Tons

Tons
Weekontvangsten tot 25 Sept.

37.990

54.269

51.574
Totaal sedert 1112 tot 2519 .. 4.273.085 4.721.479 3.785.518

Werkende fabrieken

–

–

–
Weekexport 25 September .. 109.091 103.524

69.155
Totaleexport sedert 111 t. 2519 3.596.349 4.081.860 4.066.642
Totale voorraad 25 September 676.738 639.439 273.426

892

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 October 1926

In E n g e 1 a n d waren raffinadeurs nog onwillig de aan-
vankelijke prijverhooging in Amerika te volgen. Eenige par-tijen Koloniale suiker werden echter naar Engeland verkocht
tot sh. 14/3 cif, basis Cuba 96
°
: De raffinadeurs verhoogden den
biimenlandschen prijs herhaaldelijk met 3 d. pei cwt.
De termijnmarkt te Londensloot op de volgende noteeringeu:

October …….Sh. 151111 . Maart ’27 …. Sh. 1611′
December .. . .

,, 1517

Mei
’27 ……,, 1615k
Augustus 27 .. ,, 1618
1
1.

Volgens F. 0. L i c h t was het weder gedurende de maand
September in Europa over het algemeen gunstig voor de
toename in gewicht en gehalte der te velde staande bieten.
Voor
Duitschiand
raamt hij een grootere bietopbrengst dan
in 1925 voor alle districten uitgezonderd Silezië, waar vrjwèl
op een niisoogst gerekend moet worden wegens overstroo-
mingen.
In T s j e c h o-S 1 o w a k ij e valt te rekenen met een aan-
merkelijk kleineren bietoogst, ofschoon het suikergehalte
beter zal zijn. Volgens rondvraag bij fabrikanten zâl de oogst
niet meer bedragen dan 1.017.000 tons; Licht handhaaft echter
zijn raming van 1.200.000 tons. Daar te lande is thans het
reglement voor den binnenlandschen suikerhandel bekend
gemaakt en toont het binnenlandsch kartel zekere punten
van verschil met dat van verleden jaar. De overeenkomst werd
dit keer slechts voor één jaar gesloten (van 1 October 1926-
30 September 1927), gedurende welken tijd pogingen gedaan
zuilen worden om tot een tienjarig kartel te geraken, waarin men bietverbouwers, ruwsuikerfabrikanten en raffinaderijen
wil vereenigen. In tegenstelling met de Gouvernementsmaat-
regelen van het vorig jaar, waarbij een onveranderljke prijs
werd vastgesteld, wil het ditjarig inlandsch kartel een ander
karakter toonen door in prijs mee te gaan ffiet de fluctuaties
op de wereldmarkt.
In Oostenrijk, Hongarije, Joego-Slavië,
Bulgarije, Polen en Italië zijnde weersomstandig-
heden gunstig geweest en mag men voor die landen grootere
oogsten verwachten dan verleden jaar.
Voor R o e m e n i ë wordt op eenzeifden oogst gerekend
als het vorig jaar, nl. 150.000 tons.
Van R u s 1 a n d zijn nog te weinig officieele gegevens
bekend; men weet slechts dat, dank zij het gunstige September-
weder, de bieten zich goed ontwikkeld hebben. .Het cijfer in de
nieuwe raming der Europeesche bietoogsten berust dan ook
op een ruwe schatting.
In F r a n k r ii k is, wegens het gebrek aan regen gedu-
rende Augustus en September, de bewerking van den grond
bij het rooien der bieten, waarmee reeds bijna overal een aan-
vang is gemaakt, zeer moeilijk. De suikeroogst zal echter
volgens Licht niet bepaald tegenvallen.
In B e 1 g i ë en .N e d e r 1 a n d was het weder gunstig.
Bier te lande rekent men op ongeveer eenzelfde suikeropbrengst
als vorig jaar, nl. 300.000 tons ruwsuiker ofschoon de uitzaai
rond 10 % minder bedroeg.
In Denemarken en Zweden waren de weersom-
standigheden de laatste maanden zeer gunstig.
Ook in E n g e 1 a n d en 1 e r 1 a n d was het weder over
het algemeen gunstig en rekent men op een suikeropbrengst
van 155.000 tons.
De bietsuikerproductie van Europa wordt voor de a.s.
campagne door Licht thans als volgt geraamd in vergelijking
met de opbrengsten der twee, vorige campagnes:

192627

1925/26

1924/25

Raming

Op

rengst
Tons ruw Tons ruw Tons ruw
Duitschiand …………..1.800.000 1.595.000 1.575.684
Tsjecho-Slowakije ……..1.200.000 1.488.000 1.409.703
Oostenrijk ……………80.000

78.000

75.000
Hongarije …………….185.000

166.000

202.354
Frankrijk ……………700.000

747.000

827.472
België ……………….285.000

332.000

400.105
Nederland …………..300.000

307.000

329.244
Denemarken ………….150.000

182.000

140.000
Zweden ……………..30.000

205.000

135.009
Polen ………………tOO.000

589.000

494.854
Italië ……………….270.000

182.000

422.000
Spanje ………………300.000

250.000

260.000
Rusland …………….1.000.000 1.050.000

458.375
Andere landen ………..440.000

300.000

348.000

Totaal Europa

….

7.340.000 7.471.000

7.077.791

De Zichtbare Voorraden zijn volgens
Czarni,kow:

1926
1925
1924
Tons
Tons
Tons
Duitschland 1 September ….

192.000 83.000
70.000
Tsjechoslowakije 1 September

104.000 76.000 18.000
Frankrijk 1 September.
.. . …

56.000.

55.000 53.000

Nederland 1 Augustus ……

95.000

59.000

34.000
België 1 September ……..

25.000

35.000

15.000
Polen 1 September ……….

48.000

39.000

30.000
Engeland 1 September ……

375.000 325.000 215.000

Europa.. 895.000 672.000 435.000
V.S. Atlant. havens 29 Sept…

219.000 135.000

71.000
Cuba 25 September ……..

677.000 640.000 273.000

Totaal .. 1.791.000 1.447.000

779.000
Op J a v a was de markt kalm en werden geen nieuwe af-doeningen door de V.I.S.P. gemeld. Het rendement van 148
fabrieken bedroeg op 15 September ruim 1
4
‘/2
% minder dan
op dat tijdstip in 1925. H i e r t e 1 a n d e opende de markt prjshoudend tot vast
met overheerschende vraag, zoodat prijzen op de termijnmarkt
ongeveer
/ 1/
konden aantrekken. Het slot was echter kalm op
de volgende noteeringen:
October

t 1 8’/8

December

/ 1 8’/
d

Maart

1 8’/8

Mei

1 8/8
De omzet bedroeg 7500 tons.

KATOEN.

Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Soiis. Manchester, d.d. 22 September 1926.
Prijzen van Amerikaansche katoen gaan, bijna dagelijks
naar beneden, daar uien algemeen ,,bearisli” gestemd is,
ook in verband met de betere berichten over den nieuweil
oogst. Mid.-Americau Spot noteerde gisteren te Liverpool
zelfs 9.15, het laagste punt dat tot nu toe in dit seizoeTi
bereikt is, hetgeen nog 2 punten lager is dan de laagste
prijs van dcii vorigen oogst op 5 J icli. Aanvoeren beginnen
nu grooter te worden en de ontvangsten in de havens be-dragen thans ongeveer 100.000 balen meer dan verleden jaar. Egypt.ische katoen ‘is wat vaster geweest. De vraag is beperkt, terwijl locoverkoopea te Liverpool cle vorige
week 42.000 Jjaen bedroegen, waarvan bijna de helft Ame-
rikaansche en een groot gedeelte Peruaansclie.
In de Airier.ikaansche garenmarkt gaat weinig
om.
Het
wordt moeilijk voor cle spiliners om zelfs de verminderde
productie van de haad te doen en de vraag om ‘cicu werktijd
in de Amerikaansche sectie wederom te verminderen zal
as. Dinsdag ter sprake worden gebracht. De vraag naar alle
soorten is minder geworden, en cle omzet beperkt zich
hoofdzakelijk tot kleine hoeveelheden voor prompte leve-
ring. De daling van katoenprijzen, alsmede de vrees voor
nog een ,,bearish” Report, .dat morgen zal verschijnen,
hebben er toe bijgedragen om verkooppn tot een minimum
te beperken. In enkele kringen wint echter de meen.iug veld,
dat, indien de kolenmoeilijkheden uit den weg geruimd zou-
den zijn, prijzen thans wel een niveau bereikt hebben,
waarop zaken mogelijk zouden zijn. In Egyptische soorten
zijn te te maken prijzen voor epinners verre van opwek-
kend. Koopers be1ierken zich slechts tot kleine ,hoeveelhezlei
en waar het gaat om contracten van eenige bëteekenis, zijn
de geboden prijzen niet hooger dan op basis van vOOr de
prijsstijging van katoen tegen ‘het einde van Augustus.
Ook in de toekmarkt gaat weinig om. Prijzen kunnen
inh, vergeleken met re.u’e katoenprijzen, goed handhaven.
De meeste overzcesche koopers hebben echter geen vertron-
ven in de markt, noch in den tegenwoortligen algemeenen
toestand in Lancashire. De Maiichestermarkt wordt mojnen-
teel door verschillende kunstmaatregelen gesteund als bijv.
te vastgestelde verkoopprijzen van Amerikaansche gareils,
het kortere werken in alle ‘branches en de verhooging veld
productiekosten tengevolge van te kolenstaking. In dit
verband is het interessant te zien, dat niet alleen kolen-
prijzen enorm gestegen zijn, doch ook het effect hiervan
bijna verdubbeld is door het feit, .dat terwijl brandstoffen
vaste onkosten” ‘zijn, verschillende fabrieken slechts op de
helft van hun volle capaciteit w’erken. Spianers sprekei:i
weer over een verdere inkrimping van den werktijd en
het wordt voor fabrikanten hoe langer hoe moeilijker zich
staande te houden. Ook van de over.zeesche markten hoort
men weinig bemoecligends; Iuclië en De Straits koopen
slechts uiterst weinig voor direct gebruik, doch van een
geregelden algemeenen handel is ‘voor eenige wereldmarkt
geen sprake.

Manchester, d.d. 29 September 1926.
De daling in Amerikaansche katoenprijzen gaat uog
steeds door. Het contlitierapport, dat cle vorige week ge-
pubiceerd is, gaf den stand van tien oogst aan met 642.000
balen meel clan veertien dagen geleden. Deze vej
–
meerde-
ring wordt toegesohreven aan de buitengewoon warme
weercon.cities en indien deze zoo gunstig blijven, kan men
wederom een recordoogst verwachten. Er zijn ook betere
berichten over den Egyptischen oogst, hoewel de ontvang-
sten tot nu toe minder bedragen dan vol-ig jaar. Prijzen

6 October 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

893

van beide soorten zijn aanmerkelijk gedaald. Locoverkoo-
pen te Liverpool bedroegen de vorige week 42.000 balen,
ius ongeveer gelijk aan een week daarvoor.
In de Amerikaansche garenma.rkt gaat weinig om. De
voortdurende daling van ruwe katoenprjzen houden zaken
van eenige beteekenis tegen en de omzetten beperken zich hoofdzakelijk tot kleine hoeveelheden voor direct gebruik. Er is vrij veel vraag, doch het resultaat is gering en slechts
in enkele gevallen zijn er flinke kwanti geboekt tegen
,,Basic prices”. Met al de huidige ongunstige omstandighe-
den en •de verhoogde kosten van brandstoffen, die spinners
moeten betalen, is het geen wonder, dat men thans de
hoogere spinkosten niet kan verkrijgen, zoodat de Federa-
tie gisteren dan ook een verdere vermindering van den
werktijd heeft aanbevolen. Van de drie weken zouden de
fabrieken dan slechts én week werken en worden de
spinners verzocht twee weken te sluiten, te beginnen Maan-
dag 4 October. De voorbereidende maatregelen voor de
stichting van de ,,Cotton Yarn Association” voor het con-
troleeren der prijzen van Amerikaansche garens, maken
goeden voortgang. Verdere bijzonderheden zijn reeds gepu-
bliceerd; er zijn 59 gegadigden voor de verkiezing van
20 directeuren en (le stem.briefjes moeten 19 October inge-
leverd zijn. Wat Egyptische garens betreft, heeft de markt
nooit de stijging van katoenprjzea van eenige weken ge-
leden geassimileerd. Er worden hoofdzakelijk kleine par-
tijtjes voor direct gebruik verkocht. Hier en daar worden
enkele flinke posten getwijade garens voor binnenlandsch
gebruik genoemd, doch de exportvraag is over het alge-
meen rustig.
Prijzen in de doekinarkt zijn lager in overeenstemming
met den 1001) v.an katoenprijzen, hetgeen de positie voor
fabrikanten en handelaren nog moeilijker maakt dan zij
reeds was. De fabricatiemoeilijk.heden, waarop wij de vorige
week reeds wezen, alsmede het voortduren van de kolen-
staking, zijn zeker de oorzaken van de drastische maat-
regelen waartoe spinners thans overgaan om hunne pro-
ductie nog verder in te krimpen. Overzeesche koopers blij-
ven zich nog steeds afzijdig houden. Op het oogeablik schijnt
de toekomst van de markt af te hangen van de vooruit-
zichten van katoen en de huidige periode van dalende prij-
zen is voor iedereen nadeel.ig. Wanneer wederom een vast
prijsniveau bereikt is en het vertrouwen hersteld, schijnen
de vooruitzichten van den handel op Indië zeer gunstig
te zijn, •daar de economische positie voor die markt en de
vooruitzichten der verschillende oogsten gunstig schijnen
te zijn.
Er is geen verbetering in de berichten van China, hoe-
wel men wel hoopt, dat de ophef Hng van het boycot in
Cantoa zich spoedig zal weerspiegelen in een verbetering
der Hongkongmarkt. Rangoon en De Straits .koopen slechts
weinig en dit geldt voor bijna alle markten.

22 Sept. 29Sept. Oost. koersen. 21 Sept.28 Sept.
Liverpoolnoteeringen. T.T.opBr..Indië 1154 115}
F.G.F. Sakellaridis 18,00 17,15 T.T. op Honkong 2/1 i/
8
2/03
G.F. No. 1 Oomra.. 6,45 5,85 T.T. op Shanghai
1)
2/7k
1)
Feestdag. Noteering voor Loco-Katoen.
(Middling_Uplands.)

1
Oct.

24Sept.

17
Sept.

1
0-t.

1
Ocj.
1926

1926

1926

1925

1924

New York voor
Middling… 14,30e 15,15e 17,05e 23,55e

25,90 c
New Orleans
voor Middling 13,50e 14,58e 16,28e 22,80e

24,95 c
Liverpool voor
Middling . .. 7,79 d

8,43 d

9,52 d 12,62 d

14,82 d

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaanache havens.
(In dulzendtallen balen).

KOFFIE.

Ook deze week bleef het artikel kalm gestemd. Weliswaar
trad in de tweede helft eene kleine verbetering in, hoofd-
zakelijk gebaseerd op iiets vastere berichten van Brazilië,
doch spoedig g.ing die weder verloren toen de aanbiedingen
van Brazilië wederom gemakkelijker werden. De Rotter-
danische termijnmarkt sluit dan ook Dinsdagochtend op
noteeriugen, ongeveer %
It
1% ct. lager dan een week te
voren, terwijl aan de loco-markt houders tot afgeven ge-
neigd blijven en om tot zaken te komen meestal voor eene
concessie te vinden zijn.
Nederlandsch-madië was ook ditmaal met aanbiedingen
niet zoo bijzonder gemakkelijk. Evenals verleden week toon-
den afschepers aldaar niet veel geneigdheid om af te geven
tot de lage prijzen, waartoe in de tweede hand alhier en
in het buitenland van tijd tot tijd posten werden omgezet,
en bij het afsluiten van dit bericht zijn de prijzen voor
Palembang Robusta dan ook bijna onveranderd tegen een
week tevoren.
In loco is de afzet nog steeds matig; dit geldt zoowel
voor Braziel- en Java-koffie als voor de verschillende Cen-
traal-Amerikaansche soorten.
Volgens .de dezer dagen verschenen Statistiek van de
Firma G. Duur.ing & Zoon te Rotterdam, is in September
de Aanvoer geweest als volgt:

1926

1925

1924
balen

balen

balen

in Europa …………635.000

848.000

762.000

,,Ver. Statenv. Amerika 1.028.000

871.000

440.000

Totaal…. 1.663.000

1.719.000

1.202.000

De Aanvoeren in Europa en in Amerika te zamen
ge-
durende de eerste negen maanden van het jaar bedroegen
14.956.000 balen tegen 13.879.000 balen in 1925 en 15.141.000
balen in .1924.
De Afleveringen in September varen:

1926

1925

1924
balen

balen

balen

inEuropa …………610.000

914.000

841.000

Ver. Staten v. Amerika

948.000

1.014.000

692.000

Totaal….

1.558.000

1.928.000

1.533.000

De Afleveringen in Europa en in Amerika te zamen ge-
durende de eerste negen maanden van het jaar waren
15.085.000 balen tegen 13.850.000 balen in 1925 en
15.201.000 balen in 1924.
De zichtbare voorraad was op 1 dezer in Europa 1.483.000
balen tegen 1.458.000 balen op 1 September. In Amerika bedroeg hij 912.000 balen tegen 832.000 balen op 1 Sep-
tember. In Europa en in Amerika te zamen was de zicht-
bare voorraad dus op 1 dezer 2.395.000 balen tegen
2.290.000 balen op 1 September. Hij bedroeg op 1 October
1925 2.252.000 balen en op 1 October 1924 2.081.000 balen.
De zichtbare wereildvoorraad was op 1 October 1926
4.856.000 balen tegen 4.927.000 balen op 1 September en 5.230.000 balen verleden jaar (in deze cijfers zijn niet be-
• grepen de voorraden in het binnenland van Sao Paulo, die
op 15 September 1926 bedroegen 4.526.000 balen tegen
4.011.000 balen op 1 September 1926 en 2.604.000 balen op
1 October 1925).
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op prompte verscheping zijn thans ongeveer
941-
It
95/. per cwt. en van dito Prime ongeveer 961-
It
971-, terwijl zij van
Rio type New-York 7 met beschrijving, pronipte versche-
ping, bedragen 761-
It
771-.
Van Robusta op af lading van Nederlandsch-Indië zijn de
offerten in de eerste hand op het oogenblik:
Palembang Robusta, October-verscheping, 4214 ct.; Pa-
lembang Robusta, November-verscheping 4214 ct.; Palem-
bang Robusta, December-verscheping, 43 ct., alles per
16
KG., c.i.f., uitgeleverd gewicht, netto contant.
De of ficieele loco-noteeringen werden enkele dagen ge-
leden meer in overeenstemming gebracht met de waarde
van het oogenblik en kwamen toen op 62 ct. per 34 KG.
voor Superior Santos en 55 ct. voor Robusta.
De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt wa-ren aan de ochtend-call als volgt:

–

Santos-eontract

Gemengd Contract
basis Good

11

basis Santos Good

Dec.
1
Mrt.
1
Mei
1
Sept.
11
Dec.
1
Mrt.
1
Mei
1
Sept.

5Oct.
51
50
483%
46
9
’18
47
45y.
431,
28Sept.
5251
8

511
8

491<
4811,
49718
47’11
46′!,
443.
21

,,
527
513,
4934
–
50Y
4

4771,
4634
448%
14 53
52’1
8

50aj,
–
50
48
46X
45

De

slotnoteer.ingen

te
New-York van het aldaar
gel-
dende gemengd contract (basis Rio No.
7) waren:

1
Aug.’26
Overeenkomst/ge periode
tot
–

–
24Sept.’26
1925

1924

Ontvangsten Gulf-Havens.
}
1682

1494

1172
Atlant.Havens
Uitvoer naar Gr. B rittannië

171

187

266
‘t Vasteland ete

674

596

453
Japan

50

54

32

Voorraden.
(In duizendtallen balen).

Overeenkomstig tijdstip
24Sept.’26
–
1925 1924

Amerik. havens ………..
1004 763 506
.618
.

858 532 .

34
47
Binnenland …………..
New York

……………71
.
176
256
100
New Orleans …………..
Liverpool
.. . ……….. -.
371
138
110

894

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 October 1926

•

Dec.
Maart
1Mei
Sept.

4 Oct.

……..
$
15,80
$

15,50
$
15,25
$
14,63
–
27Sept ………
16,10
15,7.7
15,54 14,93
16,35
.. ..

.,,

15,90
,,

15,61

20

,………..
13

-,……….-
.

16,75
,,

16,18
15,90

Rotterdam, 12 October 1926.

(Mededeeling van de Vereeniging voor den Goederenhandel
te Rotterdam.)

oteeringen en voorraden in
Brazilië.

–

.

–

Data
–

–

te Rio
1
1

fe Santos
Wisselkoers
te Rio
op Londen
-Voorraad
1

Prijs
1 Voorraad
1

Prijs
______
(In Balen)
1
No.?’)

1
(In Balen)
1
No.4′)

4 Oct.

1926
.

281.000
21.850
940.000
24.000
7
27 Sept. 1926
299.00e
i.22.000
978.000
24.000
7
9
1,
20

,,

1926
293.0001

22.325
1.006.000
24.200
7
11
1
,
6

5 Oct.

1925
130.000
26.550 1.406.000
26.500
7
“8

Ontvangsten dit het binnenland van Brazilië in Balen.

te Rio

te San fos
–

Data

– –

–

.

t
–
–

Afgeloopen

Sedert Afgeloopen

Sedert

week

1Juli

week

1Juli

2 Oct. 1926 .. …

77.000
1
:
1..261.000

155.000

2.090.000
3 Oct. 1925.. .. 116.000

1423.
000 203.000 2.482.000
1)
In,
Reis.

THEE.

De stemming op de theemarkt te Londen in de afgeloopen
week .is, verge1èken bij die van de daaraan voorafgaande week,
omgeslagen ten gunste van verkoopers. Er was meer be1ang-stelling, ook voor de ordinaire en middensoorten en alle prij-
zen konden van
1/2
tot
3
/
4
‘d. per ib. rijzen.
De veranderde stemming was oorzaak, dat er hier nogal wat,
werd afgedaan in opgehouden partijen ex vorige veiling, die
dikwijls hoogere prijzen dan in veiling konden bedingen.
De maandstatistiek over September van het Thee Eta-
blissement te Amsterdam, geeft aanvoeren te zien ten bedrage
van’ 2 1.202 kisten Nederlandsch-Indische thee, vaartegenover
afleveringen staan van 20.460 kisten, zoodat de voorraad- met
ruim 700 kisten is tdegenomen en op ult°. der maand 61.819
kisten bedroeg. Op uit°.- September 1925 bedroeg de voorraad
in entrepôt 45.682 kisten, dus ruim 16.000 kisten minder.
De- aanvoeren in de afgeloopen maand steken gunstig af bij
die van verleden jaar, toen de aanvoercijfers belangrijk gedrukt
1

werden door de sterke droogte, die toen in de theegebieden
van Java heerschte. –
De afleveringen bewegen zich op ongeveer hetzelfde peil als
verleden jaar.
– -Amsterdam, 4 October 1926.

-.

..

COPRA.

Gedurende cie afgeloope-n week bleef -cle markt flauw. Nog
steeds werd er stoomend goed aangeboden, hetgeen tegeli’
lage prijzen en dan nog langzaam, koopers vond.
– De slo’tnoteeringen zijn:

Nedeil. Indische f. m. s. stoomend . -. . ‘6. 32
Oct./Nov. aflad . .

3251
5

• –

:

–

,,

Nov./Dec.

.

. ,, 32′,,
Dec/Jan.

. .

3211
8

Rotterdam, 4 October 1926.

–

–

VRACHTENMARKT.

– ‘De graanbevrachters van Noord-Amerika toonden slechts’
-eiuig neiging tot bevrachten en de eenige afsluitingen zijn:
van Montreal 23 cents per 100 lbs. zwaar graan naar Rotterdam–direct per October en 6/6 per qtr. basis dén haven Griekenland,
-Nov./Dec. Tegen het einde werd 22 cents geboden voor October.
naar Rotterdam direct en 1 8} cents voor November naar Ant-
werpen of Rotterdam. De Northern range was de laatste dagen
iets beter voor begin December en ér werd 19 cents geboden
naar Bordeaux/Hamburg range, 17 cents naar Antwerpen of
Rotterdam,- 18 cents -naar Bremen of Hamburg. Van de Golf
van Mexico waren ptactisch gesproken geen orders aan de markt. -,
De suikermarkt van West-Indië bleef kalm èn de bevrachters
zochten alleen booten voor die partijen, die zij moesten ver-
-schepen. Een- October boot is- bevracht van Cuba naar
Oontinent tegen -2 7/6,
–
hetgeen kan worden herhaald. Naar het,
Verre- Oosten blijft een flinke vinag bestaan en een October
bodt bedong $ 7,— :één, $ 7;25 twee loshavëns naar China/s
Japan. Verdere bcioten kunnen worden opgenomen tot Febr./
Maart. – –

.-
Ïn het begin der week liep de markt van de La Plata rivier
eenigszins terdg en de
rachten waren ook iets lager. Tegen
het einde was er echter meer vraag naar prompte en Oct./Nov.
booten en daar er slechts een gering aantal van deze booten
min de markt was, lieten de vrachten spoedig op. Van de boven
-La Plata-havens bedong een groote boot 35/. naar het Conti-nent, welke vracht zonder twijfel kan worden herhaald. Voor
1/20 Nov. werd 32/- geaccepteerd, terwijl Dec./Jan. 26/-
betaalde. Naar Bergen-Stockholm direct werd een 5700 tonner
bevracht tegen 29/6 per Nov./Dec. –
– De salpetervrachtenmarkt was de afgeloo5en week kalm.
Bevracliters houden nu, vast aan lagere vrachten terwijl de
lijnbooten in het algemeen een minimum van 25/. vragen voor
Nov/Dec, ruimte naar Duinkerken/Hamburg range en, of-
schoon ruimte naar Antwerpen/Iamburg te krijgen is tegen 6d.
minder, schijnt de optie van Fransche havens toch noodzakelijk
te zijn. Er is een weinig vraag naar ruimte voor yoll ladingen
per Dec./Jan. naar Scandinavië op basis van 27/6, doch hierop
wordt tot heden nog niet gereflecteerd. – – – –
De markten van het Verre Oosten waren vast en in de meeste
gevallen is een tekort aan tonnage waar te nëmen. Van Wia-
diostock werd een partij boonen van 4500 tons bevracht per
20 Dec./10 Jan. tegen 32/6 naar Antwerpen/Rotterdam/’
Hamburg, 33/9. Scandinavië, 35/. Hall. Van Java wordt nog
alleen naar het Oosten bevracht en daar de tonnage schaarsch
is, worden booten gezocht tegen 14/- tot 14/6, Oct./Nov.
– Australië was,5gedurende het grootste gedeelte van de week
kalm, doch- tegen het einde kwam er meer vraag en er werd
bevracht per Jan:/Febr. naar de Middellandsche – Zee/U.K.[
Continent op basis van 44/6. Burmah bleef kalm en er was
practisch gesproken geen vraag, en oök Britsch-Indië was
kalm. Er werd een boot bevracht van de Malabar-kust naar
hét Continent tegen 26/-, October aflading.
Het tekort aan tonnage van den Donau noodzaakte de
bevrachters hun vrachten wederom te verhoogen. Handige
booten bedongen 28/- en grootere booten tot 2 6/3. Ook van
de Zwarte Zee zijn de vrachten opgeloopen. Er was een flinke
-vraag- en minstens 20- bevrachtingen werden gedaan per 0e–
tober,. November en zelfs December. Voor prompt werd tot
22/- betaald, terwijl voor Nov. 21/- en Dec. 18/3 betaald is.
– -De -markt van de Middellandsche Zee lijdt nog steeds aan-
een tekort aan booten. Speciaal voor erts worden weinig.
booten -aangeboden. Bevracht werd oa. Huelva/Rotterdam
8/-, Huelva/Harston 14/-, Huelva/Triëst ôf Fiume 10/9. Voor-
fosfaat werd voor Sfax/La Paliice 10/- en Plymouth – 14/-
betaald. – – – – –
Van de
–
Golf van- Biscaye zijn meer orders aan de markt,.
doch de booteh geven er meestal de voorkeur aan in ballast
terug te keeren. Vodr Bilbao/Rotterdam wordt nu 5/3 in
uitzicht gesteld en Bilbao/Herrenwieck betaald 7/6. –
– De betere vooruitzichten op een regeling van de staking in
Engeland deden de vraag naar tonnage voor kolen van Ame–
rika afnemen.
–
De vrachten vertoonen een daling en tegen het.
einde werd betaald: – – – – -.
–

30 Oct. cancelling 221- tot 22/6

–
– –

10 Nov. .f
J

19/. tot 19/6

–

–
15 Nov.

–

17/6 tot 18/-

–
20-en 25 Nov. – – -18/-.

–
Het totale aantal bevrachtingen naar Engeland bedroeg. de afgeloopen weèk slechts 85/90 booten. Vor andere be-
stemmingen werd o.m. betaald: Havre 24/-, Oct.; Las Palmas-
Teneriffe $6,—, Oct.; Marseille 27/., Oct.; Alexandrië-
$ 7,75 Oct.
;
Port Said 25/- Oct./Nov.

–

–

– RIJNVAART.

–

–
–
Week van 26 September t/m. 2 October 1926.

– De aanvoelen van erts en bont waren beduidend grooter
clan -de vooraf-gaande week. – -.
Er was veel navraag naar scheepsruimte, clie voortdu-
rand schaai-sch bleef. Dientengevolge liepen de vrachtea,,
mede in verband – met het vallen van het water, voortdu-
rend op. –
De ërtsvi’nchten bedtmigen in het begin der week re,sp..
f0,95 met
1
/4
en
f
1,05 met % lo-stijd, in -het laatst dCr
‘eek .resp.
f
1,601f 1,80
1e-r
last.

Schepen, om in daghuud kolen te laden indé Ruhrhavend,
w’erdeii gechai-tercl en cle huur hiervoor bedroeg 4%
a
5 ets..
per toi. —
‘Naar den Bovenrijn steeg de dag-huur van 5 ets. tot 6 ets..
per ton met aflevering Ruhrhaveus.
-. – -.
Het sleeploon bedroeg gemiddeld 35
It
40 ets. tarief. – De waterstand bleef vallend.
Naai- -den -Boveurijn werd op M. 1,60
It
M.
1,70, en naar-
de :Ruiirhavens. op M. 2,10 en M. 2,20 afgelaclan……
In -de Ruhr’havens deed cle invloed van het,vallehde wa–
ter nich eveneéns in sterke mate gevoelen. De verschepixi-
gen bleven zeer druk, scheepsruimte -daarentegen
–
schaarsch.