Jrg. 11, editie 541

12 2I[Ei 1926

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN

Ec6nomisch-Statistischè

Beri*chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAI4 VOOR DE MEDEDEELINCEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJN VAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

1
1E
JAARGANG

WOENSDAG 12 MEI 1926.

.

No. 541

INHOUD.

BIz.
REN’I’E
VERGOEDING 131J WIN POS’rGIEEQUE-
EN GIRODIIINS’I’
door
Mr. D. Crena de Iongh ………………….430
De Aflossingsvoorwaarden voor de Pandbrieven onzer
Hypotheekbanken 1 door
Mr. H. R. van Maasdijk.
..
. 431
De In tei-nationale Sctieepvaartconferentie
1926
door
Mr. F. W. A. de Koek van Leeuwen …………….. 433
,,Business Research” door
H. Leemhuis …………..
436
BOEKAANKONDIQING:

–
Dr. J. Siroomberg: De beteekenis der Psychotecliniek voor het bedrijf, bespr. door
Dr. P. M. van Wulfften
Paithe ………………………………..437
OVERzICHT VAN TIJDSCHRIFTEN
…………………
439
MAANDCIJFERS:
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank …………
439
Statistisch Overzicht van den economischen toestand
van Nederland …………………………..
440
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
………….-…
44 1-448
Geidkoersen.

I
Bankstaten.

Goederenhandel.
Wisselkoersen.

I
Effectenbeurzen.

Verkeerswezen.

INS’I’I’I’UU’I’ VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: MI:. Q. J. Terpstra.

ECONOAJISCJI-STATISTISCFIE BERICHTEN.

COMMISSIE VAN ADVIES.
Prof. Mr. D. van Blom; J. van. Ha.sselt; Jhr. Mr. L. II. van
tennep
;
Mr. K. P. vms der Mandela; Prof. Dr. E. Moresco;
Mr. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen Baron
Rangers; Prof. Mr. H. R. Ribbius; Mr. Q. J. Terpstra;
Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof.
Mr.
G.
M. Verrij’n. Stuart.
Redacteur-Secretaris: D. J. Wansjnk.
Secretariaat: Pieter de Hoochiweg 122, Rotterdam.’
i’elefoon Nr. 3000. Postrekening 8408.

Abonnementsprjs VOOr het weekblad franco p. p. in
Nederland f20,—. Buitenland en Koloniën f23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van, het ïn.stituut ontvangen het weekblad gratis.

Advertenties .f 0,50 per regel. Plaatsing bij abomsement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver.
tent’ies: Nijgh d van Ditma.r’s Uit gevers.Miat8chappij, Rot-
terdain, Amsterdam, ‘s- Gravenhage. Postchèqne- en giro-
rekening No. 6729.

11 MEI
1928.

In den toestand van de geldmarkt kwam weinig ver-

aridering. Aan het einde der week kwam er iets meer

aanbod van geld voor particulier disconto, zoodat de

rente op
2151in
pOt. kon ‘terugloopen. De vraag naar

caligeld bleef daarentegen onverminderd aanhouden

en de prolongatierente toonde zelfs nog eenige neiging

tot stijgen. * * *

Het opereerend kapitaal van De Nederlandsche

Bank gaf in de afgeloopen week een niet onbelang-

rijke daling te Eien. De post ‘binnenlandsche wissels

op de weekbalavs der Centrale Oredietinstelling ver-

miiiderde van
f
74,1 ‘inillioen tot
f
73,4 millioen. De

beleeningen blijken met
f
37,5 millioen te zijn afgeno-

men. Het renteloos voorschot aan het Rijk liep van

f
-8,1 millioen tot
f
1,3′ millioen terug.

De voorraad gouden munt steeg, blijkbaar als ge-

volg van nieuwe aanmunting, met
f
6,8 miljoen. De

post ‘muntmateriaal vertoont een teruggang van
f
7

millioen. De zilve:rvoorraad
l”
1
c’ef
vrijwel op dezelfde

hoogte. Do post papier op htu buitenland steeg met

t 200.000, terwijl de diverse rekeningen onder het

actief eên vermeerdering van
1
12 millioen te zien

geven.

‘De biljettencirculatie daalde met
f
33,4 iiillioen.
De rekening-couran.tsaldi vermeerderden met
1 1,1

millioen. Het beschikbaar metaaisaldo blijkt met
f
6,6

millioen te
zuL
gestegen. J:Tot dekkingspercentage be-

draagt ruim 51. * * *

De cléhacle van den Belgischen frank nam aanvan-

kelijk nog hand over hand toe. Donderdag werd voor

1,0 afgedaan en ondanks de vrij sterke nieüwe ‘daling

van den Franschen franc bestond er ioeii een disagio

tegen Parijs van 48 h 50 cent. Op berichten van ver-

an-deririg in de regeering trad daarop eenig ‘herstel in,

waarvan ook de Fransche frank profiteerde, zoodat

gisteren laat beide koersen ongeveer gelijk kwamen

en op 7,85
it
1,88 sloten. In de overige wissels was

niet veel verandering.

Londen schommelde ondanks de geweldige werk-

‘staking nauwelijks
/8
cent. Oslo ias flatiwer ‘en sloot

op 53,55. Yen eveneens vrij sterk aangeboden en iets

lager. Daarentegen Buenos – Aires na een inzinking

tot 994 weder vaster. Een vrij ‘hevige baisse-aanval

op Lires’ had niet veel resultaat. De koers voor con-

tant daalde slechts van 10,02 op 9,95, daarentegen

werd de termij’nrnarge veel grooter en bedroeg ten

‘slotte circa 50 cents.

LONDEN, 10 MEI
1926 –

Onder den invloed van de algemeene staking, die

hier verleden week is uitgebroken, zijn raken in de

City zeer stil geworden.

Men neemt den toestand echter kalm op en er

herscht een rustig optimisme, dat ‘de algemeene

staking niet lang zal duren.

De gel-dmarkt is stil en gemakkelijk; voldoende vlot-

tend materiaal, geholpen -door eenige aankoopen van
wisels door de regeering, is in de markt aanwezig om
aan alle eischen aan haar gesteld’ het höofd te bieden.

De discon’tomarkt is eveneens stil, terwijl dè ten-

denz, die aan het einde •der vorige week ‘beslist vast

was (4
°
/—%), hedenmorgen aanmerkelijk verzwakte;

noteeri’ng nu 4%-4%

430

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

.

12 Mei 1926

RENTEVERGOEDING BIJ DEN

POSTCHEQUE- EN GIRODIENST.

Bij dle beantwoording van de vraag :bet
r
effe
i
i.de

de wen’scheli.jkheicl van rentevergoeding op de gelden,

toevertrouwd aan den Postchèciue- en Girodierst

wordt steeds, al komt in principe clere quaestie eigen-

lijk eerst later aan de orde, de eisch van het self-sup-

porting zijn belangrijk geacht. Te dien opzichte be-
staat tusschen den heer Westervei•d en mij, krachtens

zijn artikel in het No. van 5 Mei 11. van dit tijdschrift,

geeii verschil van meening. De dienst.is
van openbaai’

nut; aanleiding echter om de gebruikers uit belasting-

gelden te subsidieeren bestaat er niet. Bestaat er dan

rel reden om een dienst, bedoeld als verreken.ingsin-
stituut, om der wille van •cle.renta’biliteit te deriatu-

reeren tot •cleposito-bank? Mij dunkt evenmin. De

Girodienst wil zijn een bdtalingsinstituut, wil dus het

betalingsverkeer vergemakkelijken. De voordeel en, die

de gemakken in den dienst aan den gebruiker opleve-

ren, moeten dus zoo groot zijn, dat de gebruiker de on-
kosten (rentederving en commissie) daarvoor over

heeft. Heeft deze •dit niet, weegt dus het economisch nut niet op tegen de kosten van den dienst, dan voor-

ziet •deze, naar de opinie van de gebruikers, blijkbaar niet in een behoefte (wat ik intusschen niet aa1neem);

of men daarnaast een deposito-bedrijf gaat inrichten,

welks ‘baten het verlies op den giro moeten goedmaken,
zou aan zulk een feit niets veranderen.

Intusschen het verslag
1.923/24
zegt over de ren-

tabiliteit absoluut niets; de onderlinge kostenverre-
koning met de post, gratis diensten aan het Rijk he-

wezen, porto-vrijdom ete., zijn tot dusver steeds onze-

kere factoren geweest, die een inzicht in de winst- en
verliesrekening volkomen onmogelijk maakten; het
laatste verslag, dat het aandeel in de ui.tgayen der post

terijen over 1923 met
f
2.571.891 en over 1924 met

f
104.363,28 becijfert (een deugdelijke grondslag vaii
dit jaar waS volgen’s het verslag niet te vinden) ont-
neemt ieder elk recht, om omtrent de rentabiliteit

eenige conclusie te trekken.

Moge het verslag over 1925 nu spoedig verschijnen

en moge over deze punten eens wat uitvoeriger toe-

lichting
bijgevoegd
worden; een beschouwing van den
accountant hierover ware niet overbodig. Ook ter be-
oordeeling van de resultaten der posterijeu zoude eene

juiste verrekening reeds van groot belang zijn.
Wat de kosten der .rentberekening zelve betref t,
daarover denkt de heer Westerveld mi. wel zeer op-
tiistich. De renteberekemng, vooral over rekenin-
gen met groote omzetten, zooals de post die heeft, is
een zeer tijdroovend werk, dat zeker belangrijke kos-
ten met zich zou brengen. Ieder, die dit werk van
nabij kent, zal dit zonder twijfel onderschrijven.

Rekent men nu echter eens verder, welke finan-
cioele gevolgen de rentevergoeding ‘hebben zal. Ge-
steld het Rijk gaat 13 pOt. vergoeden. Dit heeft per

jaar direct een verlies ten gevolge van
f
825.000 op cle

ult. Dec. 1924 renteloos verkregen
f
55.000.000. Al-

•vorens dus van winst kan. worden gesproken, moeten,
behalve de meerdere kosten, die de renteberekening

nieclebrngt,
f
825.000 vevdiend worden. Het is dan
ook niet te verwonderen, dat Duitschiand, Frankrijk
en België van rentevergoeding niet willen weten. Dat
door de afschaffing van de rentevergoeding de daling

der saldi niet zoo ‘belangrijk is als de verhouding,
door den heer Westerveld genoemd,
(f
1000 1.918123

tegenover
f
550 uit. 1924) zou doen vermoeden, wordt
duidelijk als men bedenkt, dat het algemeen indéx-
cijfer, in 1919 304.en in 1920 292 bedragende, ultimo
1924 was gedaald tot 1,56. Het aantal rekeningeti. is
steeds stijgende en ‘bedroeg ultimo April 115.665

tegen 106.124 hij ‘de heropening.
Bestaat er in het algemeen gesproken bezwaar (van
opvoedkundigen aard) tegen, gebruikers van bepaal-
de diensten daarvoor niet te doen betalen, maar tte
trachten langs indirecten weg de kosten op hen’te
verhalen, bedrijfstechnisch begaat men in het on-

dorhavige geval een fout, die zich wreken moet, im-

mei’s de rentewinst ‘houd geenszins gelijien tred met

de meerdere kosten, gemaakt door meerder werk. e-
men de overschrijvingen toe, en de daarmede samen-
hangende kosten, dan zal de geforceerde bron van

inkomsten uit rentewinst niet verder te hulp ‘Ico-

men. Belast men daarentegen de overschrijvingen
niet een kleine remuneratie, dan houdt deze ge-

lijken tred met de kosten, die het meerdere werk

met zich brengt. Rekent men per giro
f
0,10, zoo
zonde dit naar den maatstaf van April 1.926 een

meerdere hate van ruim f770.000 per jaar geven;

vermindering van gebruik zou daardoor geenszins ont-
staan, omdat er geen enkele manier van geldverzen-
ding bestat die goedkooper en minder tijdroovend

is. In deze berekening zijn de giro’s van het Rijk

inbegrepen, doch het is mi. geenszins een bezwaar,
oni tot een juiste calculatie te komen, het Rijk voor

cle bemoeienissen door den giro-dienst te belasten. Een

verhooging niet 5 ét. van het chequerecht en een klein

recht op .stor.tingen. zal, waar deze handelingen vrij’ zijn
van het bij het verkeer niet particuliere instellingen

to betalen zegel ad
f
0,10 en porto, zonder bezwaar
kunnen worden ingevoerd en de ihovengeschatte bate

niet ci:rca 50 pOt. verhoogen. Men diene ook niet te

vergeten, dat ‘het gebruik van den giro thans voldoen-

de is ingeburgerd, zoodat cle kostbare reclame ervoor,
het werken onder
kostprijs,
niet mëer noodig is. Naast

het invoeren van een commissie voor de overschrij-

‘ingen kan m.i. ook het zeker te lage minimum-saldo
van f 5 •zeer zeker verhoogd worden. Dergelijke
kleine rekeningen, welke zonder. twijfel den dienst

verlies laten, parasiteeren op het bedrijf.

Doch thans ten principale. Mag de Girodienst

deposito’s aantrekken? Ik ‘meen van niet. Het karak-
ter van den dienst i’s betalingsinstituut; gelden ter
rentek’weeking daar gebracht, hebben dus een andere
bestemming, nl. rentekweeking. Wil de Staat ‘derge-

lijke gelden aantrekken ter versterking van eigen mid-
delen, zoo is dit een vraagstuk op zichzelf. Gaat de
Girodient dit doen en ‘belegt hij die dposito-gelden

in effecten, dan drijft
hij
een rente-arbitrage, die

bovendien, onjuist is, omdat dan. kort-loopend geld in
in waarde fluctueerende effecten wordt belegd. Wil
cle dienst de gelden blijven houden, zoo •zal wel-dege-
lijk in tarieven met de banken moeten worden ge-

con curreerd en zullen dus deze gelden aan de ban
ken, t.w. aan handel en industrie, worden onttrokken.
Het is mij niet ‘duidelijk, dat de heer Westei’veid een
ander gevolg van den door hem bepleiten maatrégel

kan verwachten.
Bij den vroegeren Girodienst heeft zeer zeker de
weinig fluctueerende rentevergoeding, die daardoor
vaak ‘boven het peil van de
vrije
markt uitkwam, een rol gespeeld bij de aantrekking van deposito-saldi en
ook nu weer’ zou de Girodien’st •door ‘hooge tarieven
gelden moeten aantrekken en aldus mede helpen de
rente-tarieven op de markt van kort-geld in de hoôg-
te te drijven, daar de gelden daarvoor bestemd, door
den Girodienst naar de beleggi’ngsmarkt zouden wor-
den overgebracht. Het zoude mij intusschen te ver
voeren om aan te tooneii hoe verwarrend het hier.
werkt te zeggen
gelijk
de heer Westerveid doet, dat

het geld toch
altijd
wel den kant zal uitgaan, waar

er het meeste profijt
van is te trekken.
Resurneerend acht ik dus rentevergoeding door den

Girodienst:
principieel onjuist;
uit een oogpunt van rentabiliteit een middel
dat waarschijnlijk netto weinig, baten zou opleveren,
integendeel zelfs verlies. (Het feit of de dienst self-

supporting is of niet, is bovendien niet voor bespre-
king vatbaar dan na ontvangst van het jaarverslag over
1925, mits daaraan een behoorlijke kostenberekening
is toegevoegd, op basis van eene werkelijke kostenver-
rekening, met de daarvoor in aanmerking komende
adrninistraties);

.
geenszins verantwoord als middel tot verbete-

12 Mei 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

431

ring, indien men niet eerst (10 euvels van dec onna-

tiiurlijkeri gratis-Girodicust en miniatuur-rekeningen
heeft verholpen.
CRISNA UN lONG!!.

DE AFLOSSINGSVOORWAARDEN VOOR DE

PANDBRIEVEN ONZER HYPOTHEEKBANKEN.

L

De aflossingsvoorwaarden voor de pandbrieven onzer

hypotheekbanken zijn door ondergeteekende reeds

eenige malen in dit blad
1),
in verband met een twee-

tal toen voor het hypotheekbankbedrijf actueele vragen

ter sprake gebracht, in het bijzonder het door een

gedeelte van die banken, die zijn opgericht in de lang-
durige periode van goedkoop geld, welke eenige jaren

na het uitbreken van den wereldoorlog een einde nam,
voor hare nieuwe pandbrieven sedert 1918 ingevoerde
aflossingssysteem, neerkornende op
ee’ne verplichte
uitloting cl pan (aanvanqende in den regel na afloop

van 2 jaren na de uitgifte) voor elke serie pand brieven

in uiterlijk 25 jaar met een zooveel mogelijk vast per-centage van
4
pct. per jaar, berekend over het oor-
spronkelijic bedrag der serie.

Daar deze maatregel is ingevoerd onder invloed

van
bijzondere
tijdsomstandigheden, t.w. in een pe-

riode van duur geld, en de banken, nu deze periode
wederom achter ons ligt, hare daarin uitgegeven

6 pet. en 5% pet. pandbrieven reeds weer grooten-
deels hebben moeten intrekken en de meeste zelfs
teruggevallen zijn op de uitgifte van 434 pOt. rente-
type, terwijl
met de
mogelijkheid
gerekend moet worden,

dat de rentestand nog verder zal dalen, is niet slechts
de vraag van belang, hoe de nieuwe maatregel heeft
gewerkt, doch zeer zeker meer nog deze, hoe de ver-
king daarvan zal zijn bij een voortduren, resp. nog
verder dalen, van den tegenwoordigen rentestand.

Indien deze vraag in ongunstigen zin mocht moeten worden beantwoord en men reeds thans tot het inzicht
zou zijn
gekomen, dat tot het kiezen van bedoeld af-
lossingssysteem te overijid is overgegaan, dient tevens
de vraag te worden gesteld, welke verbeteringen daarin
alsnog wenscheljk kunnen worden geacht.

Dat deze vragen niet uitsluitend van theoretischen

aard zijn, blijkt reeds uit de omstandigheid, dat niet
slechts meerdere banken sedert 1918 het systeem ,,serie”-
uitloting ad 4 pCt. per jaar voor hare verder uitge-
gegeven rentetypen reeds hebben verzacht door dit te
vervangen door eene ,,circulatie”-uitloting – d.w.z.
eene verplichte uitloting
it
pari ad 4 pCt. per jaar,
telkens berekend over het aan het einde van het aan
die uitloting vooraf gegane boekjaar van de betrokken
serie
nog uitstaande
bedrag – doch dat sommige
het jaarlijksch percentage van 4 pOt. voor dit ge-
wijzigde systeem tegelijkertijd hebben teruggebracht

tot 234 pOt. of daarbeneden en dat zelfs onlangs eene
bank twee series pandbrieven van éénzelfde rentetype
gelijktijdig, ter keuze van de geldbeleggers, is gaan
uitgeven, de eene serie met eene verplichte uitloting
van 4 pCt. per jaar, de andere zonder eenige uitlo-
tingsverplichting.

De hierboven gestelde vragen kunnen thans zelfs
van een bijzonder actueel belang worden geacht, om-
dat er
bij
den nog steeds dalenden rentevoet rekening
mede moet worden gehouden, dat bij handhaving van
het verplichte uitlotingssysteem ad 4 pOt. per jaar,

deze aflossingsplicht gaandeweg voor de geheele pand-
brievencirculatie der betrokken banken staat te wor-
den doorgevoe’rd.
* *
*

Allereerst moet op den voorgrond worden gesteld,
dat, althans in theorie, het eenig
zuivere
aflossings-
systeem voor pandbrieven van hypotheekbanken is

dat onzer oudste hypotheekbankinstellingen, der Na-tionale Hypotheekbank en der Rotterdamsche Hypo-

1)
Zie de artikelen in de ,,Ec.- Stat. Berichten” van
11
Dec.
1918,
no.
154 en van 20 en
27
Oct.
1920,
nrs.
251
en
252.

theekbank, opgericht resp. in 1860 en 1864
1).
Deze

banken hebben zich verplicht
alle
door haar op de

hypotheken ontvangen aflossingen – niet minder,

doch ook niet meer – te bezigen tot intrekking
(it

pan) van pandbrieven en het bedrag, hetwelk van
eene bepaalde serie aan hypotheken wordt afgelost,

wijst telkens van zelf het bedrag aan, dat van de

overeenkomstige serie pandbrieven, na aanwijzing

door uitloting, uit de cirtmlatie moet worden genomen.

Bij dit systeem is er van uitgegaan dat de werk-

kring eener hypotheekbank is: het mobiliseeren van

het grondcrediet door het ter leen verstrekken van

gelden op onroerende goederen met gelden
van derden,

die de bank zich verschaft door de uitgifte van

schuldbekentenissen, de pandbrieven. Zij fungeert

dus feitelijk slechts als tusschenpersoon tusschen de

geldgevers – de pandbriefhouders – en de geld-
nemers en hare hypotheken vormen voor die geld-
gevers in de eerste plaats de zekerheid.

Een pandbrief van eene hypotheekbank ïs dan ook

in zoover van geheel anderen aard dan de obligaties
van de meeste andere instellingen, dat zijn looptijd
van te voren niet kan worden bepaald, omdat men

niet weet of de hypotheken, al zijn zij voor een be-

paalden duur afgesloten, toch niet vroeger worden
afgelost, dan wel na verstrijken van den aanvankelijk

gestipuleerden termijn niet
bij
herhaling worden ge-

continueerd.
2)

Dat de
looptijd
der hypotheken geheel onzeker is
en deze zelfs bij de verschillende instellingen voor
eene zelfde periode zeer belangrijk uiteenloopt,
wordt bevestigd door eene door ondergeteekende over

de jaren 1907-1924 opgemaakte berekening, van
welke de détails hier in verband met de plaatsruimte

achterwege worden gelaten, van den looptijd der
leeningen van de Nationale, Rotterdamsche, Hol-
landsche, Zuider-Hypotheekbank en van de Eerste
Nederlandsche Hypotheekbriefbank, die voor deze 5
banken een gemiddelden looptijd aanwijst van resp.

11%, 14, 21, 14 en 10 jaren.

* *
*

Nu moet eerst de vraag worden beantwoord, waarom
de overige banken bij hare oprichting het aflossings-

systeem van de Nationale en Rotterdamsche Hypo-

theekbank niet hebben overgenomen.
Zulks is in de eerste plaats een gevolg hiervan,
dat deze zijn opgericht in een periode van goedkoop
geld en als toen de uitlotingen van de pandbrieven

der oudste banken den houders, die hierdoor genood-
zaakt waren hunne veelal boven pari noteerende
stukken telkens tegen nieuwe te verwisselen, geens-
zins welkom waren. In eene periode van duur geld
met lage koersen toch wordt aan eene uitloting â
pari groote waarde gehecht, tewiji deze in een periode
van goedkoop geld met hooge koersen eerder als een
kwaad wordt gevoeld.
Met de nieuwe bepaling, dat alle door haar op de
leeningen ontvangen aflossingen in de eerste plaats

Nog een tweetal, resp. in
1877
en
1882
opgerichte, ban.
ken heeft dit systeem overgenomen, doch bijzondere om-
standigheden, die de plaatsruimte belet hier volledig te
ontvouwen en die wij voor het doel van deze beschouwin-
gen niet noodig hebben, zijn oorzaak, dat de resultaten bij
deze banken afwijken van die van de twee genoemde in-
stellingen.
Zulks is daarentegen bijv. ve1 het geval met obligaties
van een publiekrechtelijk lichaam, dienende ter financeering
van een bedrijf, van industrieele ondernemingen enz. Hier kan men vooruit nauwkeurig den tijd bepalen, waarin een
dergelijk bedrijf gefinanceerd moet worden. Daarom geven
dergelijke instellingen hare obligaties in den regel slechts periodiek uit bij publieke inschrijving en alsdan onder af-
lossingsvoorwaarden, die uitsluitend worden beheerscht
door
de
ten tijde der emissie geldende
omstandigheden en
met een
vasten looptijd,
correspondeerende met het doel waar-
voor zij worden uitgegeven. Hypotheekbanken daarentegen
doen voor hare obligaties
continueel
een beroep op de geld-
markt en gewoonlijk niet bij publieke emissie.

432

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

12 Mei 1926

zouden mogen worden gebezigd tot afsluiting van

nieuwe leeningen en eerst in de tweede plaats zouden

behoeven te strekken tot aflossing der pandbrieven,
en dat deze aflossing niet slechts zou mogen plaats

hebben door eene intrekking na uitloting i pan,
doch ook door inkoop,
hebben de jongere banken in
de langdurige periode van goedkoop geld, die in 1917

een einde had genomen, dan ook groot succes gehad

en het gevolg daarvan is géweest, dat men de eene

nieuwe instelling na de andere zag ontstaan en in
het jaar
1916
kon wijzen op niet minder dan
52
uit-
sluitend in Nederland werkende hypotheekbanken.
Meerdere dezer hypotheekbanken zijn zoo snel gegroeid,

dat, blijkens het hieronder volgende ,,Overzicht van
de bedrijfsresultaten van
12
hypotheekbanken”, op
31 December
1924
Oeu tiental dezer reeds kon wijzen

op reserves, welke die der oudste twee banken, niet

alleen in verhouding tot de pandbrieven-circulatie,
doch zelfs ook in bedrag (voor wat een viertal betreft

echter nog alleen het bedrag van de eene dezer) te

boven gingen en dividenden konden uitkeeren, welke

die van de twee oudste banken benaderden, bij enkele
harer deze reeds niet onbelangrijk overschreden.

pandbrieven waren gaan uitgeven en de jongere zich
voor hare beneden pari gedaalde
334
pCt. en
4
pOt.
pandbrieven bepaalden tot inkoop daarvan belangrijk

onder den parikoers, is gaandeweg op haar systeem

een ander licht gevallen en zijn de pandbriefhouders

gaan inzien, dat hun belang niet onder alle omstan-

digheden – speciaal niet in eene periode van duur
geld – op de beste
wijze
wordt gediend, wanneer

ecne bank de bevoegdheid heeft hare pandbriefschuld
uitsluitend
te amortiseeren door inkoop beneden pan,

m.a.w. hare pandbrieven uitgeeft
zonder zich dadelijk

daarbij te verplichten tot eene rationeele aflossing,
waarmee men bij den aankoop rekening kan houden.

Die veranderde zienswijze heeft zich allereerst daad-

werkelijk geuit in de door de Rijkspostspaarbank aan

de banken, die zich niet tot eene volledige uitloting

verplicht hadden, gestelde voorwaarde om telken

jare 1/10 van de gekochte stukken zonder koersver-

lies weer te zullen terugnemen en haar voorbeeld is

zeer spoedig door andere groote geldbeleggers als

spaarbanken, levensverzekeringmaatschappijen, enz.
en ten slotte ook door de Rijksverzekeringsbank, ge-
volgd. De drang tot het
verkrijgen
van
bijzondere

Overzicht van de bedrijfsresultaten van 12 Hypotheekbanken.

Kapitaal
Reserves per
0.

Naam.
Zetel 31 Dec. 1924
Pandbrieven-
Winst vOOr
.E
(Na winst.
circuÏatie.
afschrijvingen.
‘8
Geplaatst.
Gestort.
verdeeling).

Algemeene Hypoth.bnk.
Amsterdam
1889
f
2.400.000,—

f

342.600,—

f

801.509,16

f
12.249.600,—

f

186.929,81
20
Friesch-Gron. Hyp.bnk.
Groningen
1890,,
3.250.000,—
,,

718.000,—
2.376.960,88
,,
44.226J00,—,,
416.994,98
24
‘s-Gravenh. Hyp.b.
v.
N.
‘s-Gravenh.
1882
,, 2.000.000,—
,,

650.000,—
,,

899.594,97
,,
20.268.600,—,,
251.030,47
40
Hollandsche Hyp.bank.
Amsterdam
1877
,, 2.280.000,—
385.500,—
819.621,13
,,
23.567.500,–,,
198.904,56
15
Hyp.bank voor Neder1.
Alg. Waarborg-mij.
>
j
Idem
1889
,, 2.000.000,—
200.000,— 770.000,—
,, 21.793.300,—
205.445,38
29

Mij.v.Hypothec.Gr.inN.
‘s-Gravenh.
1889,,
2.000.000,—
,,

640.000,—
1.902.131,11,,
18.3,24.400,—,, 350.331,33
30
Nederlandsche Uyp.bnk
Veendam
1890,,
4.000.000,—
891.200,—
1.839.997,45
40.384.300,—,,
438.836,32
20
tJtrechtsche
Utrecht
1882,,
4.000.000,—
500.000,—
932.377,921
38.324.450,—,,
369.652,29
30
W’estlandsche

,,
‘s-Gravenh.
1893
,, 4.000.000,—
,,

400.000,—
1.592.317,20.,
3

36.572.800,—,,
443.914.52k
40
Zuider

,,
Breda
1899,,
1.650.000,—
,,165.000
2
—
,,

857.011,35
,,

16.434.100,—,,
243.002,70
25

f
27
.
58
O.
000,
_
f
4.892.300,—

f
12.791.521,18
f2fl.l45.?50,—
f
3.105.042,36

Gemiddeld:
‘
f

1.279.152,12
f

310.504,24
27

Nationale Hypoth.bank’ Amsterdam F
1861
f

400.000,_*
f

400.000,—
f

870.000,—
f
49339.500,_f

240.920,51

35
Rott. EIyp.b.
v.
Nederi. Rotterdam

5.000.000,—

,,

500.000,—

,,

763.605,84

,,47.986.500,—,,

283.588,13

30

f
5.400.000,—

f

900.000,—

f 1.633.605,84

f
97.326.000,—
f

524.508,64

Gemiddeld:

f

816.802,92

f

262.254,32

32

*) Benevens

een

waarborgfonds

groot
f
4.000.000,_

door

aandeelhouders

gedeponeerd

en vervangende het bij de
andere instellingen gebruikelijke obligo der aandeelhouders.

le groep 2e groep

Reserves ……………..2,61 ><

1,82 X

het gestort kapitaal.

4,70
0
/0

1,68
0
/0

van de pandbriefcirculatie.
Winst in verhouding tot pandbrievencirculatie + gestort
kapitaal
– . 1,121
0
/0
0,534
0
/0

Bovendien blijkt uit dit overzicht, dat ook het ge-
middelde jaarlijksche winst-percentage van die 10 jon-
gere banken dat van de twee oudere belangrijk overtreft.

Dat het systeem van volledige uitloting, vooral in
tijden van lagen rentestand met hooge pandbrief-

koersen, voor hypotheekbanken zeer bezwaarlijk is,
wordt door vorenstaand overzicht aangetoond. De
betrokken banken zijn dan ook, teneinde de voor haar
kostbare en niet eens door alle beleggers gewaardeerde
uitloting zooveel mogelijk te beperken, genoodzaakt

den looptijd der leeningen kunstmatig op te voeren,
door eenerzijds – dit ten nadeele der gelduemers –
eene vervroegde aflossing der hypotheken te verbieden
of met een hooge boete te belasten en anderzijds,
door – dit ten nadeele van haar zelve – bijzonder
coulant te zijn met continuaties van leeningen tegen
verlaagden rentevoet. De verplichting tot volledige

uitloting werkt eene stroeve werkwijze in de hand.
Nadat echter, in verband met het
stijgen
van den
nlgemeenn rentestand, de banken hooger rentende

aflossingsvoorwaarden van de
zijde
der groote geld-
beleggers werd nu zoodanig, dat de banken het gevaar
begonnen in te zien van op den duur vast te loopen,
of genoodzaakt te zullen worden den looptijd harer
leeningen geforceerd te verkorten (een maatregel,

die het bedrijf ten ernstigste zou benadeelen).

Hier kwam nog de overweging bij, dat wanneer zij
zich tegenover houders van pandbrieven verplichten
hun de terugbetaling van het geld zonder koersver-

lies binnen een voor obligaties zelfs buitengewoon
korten termijn te verzekeren, niet slechts enkele
bevoorrechten, doch
alle
houders een gelijk recht
behooren te hebben, m.a.w. het uitgeven van ,,gepri-
vilegeerde” pandbrieven wilde men voor de toekomst

vermijden.
De banken hebben toen onderling overleg gepleegd
ter invoering van een verplicht afiossingssysteem
voor hare pandbrieven, dat eenerzijds aan alle geld-
beleggers zou kunnen voldoen en anderzijds de in-
stellingen niet te zwaar zou belasten.

12 Mei 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

433

Dat zij er niet aan dachten het
systeem
der oude

banken te aanvaarden, spreekt bij de resultaten, die

haar van dit ‘systeem bekend waren, vanzelf
1)•
Wèl

echter heeft men bij de ontwerpen van het nieuwe

systeem de jaarlijksche uitlotingscijfers van bedoelde

twee oude banken tot richtsnoer genomen. Deze

wezen op een intrekkingspercentage, berekend over

hare jaarlijksche circulaties, van gemiddeld 8,7 en

7,2 pCt. per jaar (overeenkomende met den reeds

gemelden gemiddelden looptijd harer pandbrieven en

leeningen van resp. 113/2 en 14 jaren) en men kwam tot de conclusie, dat eene verplichting tot amortisatie

van 4 pOt. per jaar, zelfs wanneer deze doorgevoerd

zou
zijn
voor het geheele bedrijf — en met dit ‘laatste

moet een voorzichtig bestuur toch steeds rekening
houden – geen bezwaar zou opleveren. Men over-
woog daarbij, dat er zelfs na eene zoodanige door-
voering jaarlijks van de aflossingen op de leeningen

nog voldoende geld zou overblijven om daarna een

gedeelte te gebruiken voor oversluiting in nieuwe
leeningen en bovendien nog voldoende geldmiddelen
om aan den inkoop der pandbrieven ter beurze de

hand te houden.

Het voordeel van een aflossingssysteem, waarbij niet
alle terugontvangen hypotheekgelden worden besteed
voor uitloting â pari is n.l. onder alle omstandig-

heden dit, dat de bank alsdan gelegenheid heeft met
een gedeelte der aflossingsgelden door inkoop ter
beurze die houders te helpen, die niet kunnen of
willen wachten – en dit is de meerderheid – totdat

hunne stukken door uitloting ter aflossing â pan
zijn aangewezen en indien dan ook eene der jongere
banken tot invoering van eene volledige uitlotings-
verplichting overging, zou zij ervaren, dat haar hier-
door veroorzaakte onmacht om ter beurze door
inkoop steunend op te treden een angstwekkenden val

van den koers harer pandbrieven ten gevolge zou
hebben.
2)

Hypotheekbanken immers doen voor haar pand-

brieven, in tegenstelling met andere instellingen en
lichamen, die obligaties uitgeven,
continueel
een be-
roep op de geldmarkt en gewoonlijk
niet
bij publieke
inschrijving. Dit verschil brengt eene geheel andere
wijze van behandeling van haar fonds gedurende

deszelfs looptijd mee. De hypotheekbanken moeten
den beurskoers regelmatig ophouden om voortdurend
nieuwe stukken te kunnen blijven plaatsen. Dit

plaatsen geschiedt tegen hoogere provisies dan ge-
woonlijk voor die van andere 1 klasse obligaties
worden betaald. Ten gevolge van deze hoogere uit-
keering komt de
vraag
bijna
uitsluitend van de
commissionnairs, doch komt het
aanbod
grootendeels
aan de beurs.
Hierdoor is voor het couranthouden der pand-
brieven van de jongere banken de inkoop, als middel
om naast eene uitloting het fonds courant te houden,
op den voorgrond komen te staan, zijn dn geldbe-
leggers èn commissionnairs hieraan gewend geraakt
en de pandbrieven behoorlijk verhandelbaar gebleven. Ook voor het couranthouden der nieuwe pandbrieven,

waarvoor eene verplichte uitloting werd ingevoerd,
is de practijk: eene combinatie van inkoop en van
uitloting £ pan,
terwijl
de meeste banken bovendien
zijn overgegaan tot eene vrijwillige –
zij het dan ook
beperkte – uitloting van de in eene vroegere periode
uitgegeven stukken, meerdere harer echter telkens
slechts dân, wanneer de koers daarvan
beneden pan
noteert, omdat overigens de maatregel overbodig is
en slechts last en kosten zou veroorzaken.

De volgende maal enkele opmerkingen over de

Ook o.a. in Duitschiand hadden reeds vôôr den oorlog de meeste hypotheekbanken het volledig uitlotingssysteem
prijsgegeven.
De oude en goede reputatie onzer oudste
2
instellingen
is
ongetwijfeld een zeer groote factor, die een voortdurende
vraag naar haar fonds bevordert en bij deze banken, naast
de volledige uitlotingsverplichting, den koers bijzonder
steunt.

ervaringen, met dit nieuwe amortisatie-systeem

of
,
gedaau en een voorstel in zake de aflossings-

vciorwaarden, die ondergeteekende zich onder alle om-

standigheden de meest practische denkt.

(Slot volgt).

H. R. VAN MAASDIJK.

DE INTERNATIONALE

SCHEEPVAART CONFERENTIE 1926.

Een eenigszins volledige beschrijving te geven van
de ca. twintig punten, die in de jongste van 14-16

April te Londen gehouden derde Internationale

Scheepvaart Conferentie werden behandeld, gaat bui-

ten het bestek van dit artikel. Ik zal
mij
dus bepa-
len tot die onderwerpen, die niet in het bijzonder
tot scheepvaart-technische aangelegenheden moeten
worden gerekend.

Vooraf zij medegedeeld, dat den deelnemers der

Conferentie door de Britsche Regeering een maaltijd
werd aangeboden. Uit de tafelrede van den President
van den ,,Board of Trade”, Sir Philip Cunliffe-Lister,
die de Regeering ten deze vertegenwoordigde, wil ik
slechts het typisch Engelsche devies aanstippen, onder

hetwelk z.i. een Regeering haar taak met betrekking
tot de zeescheepvaart behoort op te vatten: ,,be pro-
gressive,
bui
be practical”!

Deze uitlating acht ik daarom van belang, omdat
in’ Engeland de scheepvaart zoowel technisch als

oeconomisch onder één Bestuurslichaam nI. den ,,Board
of Trade” ressorteert en uit technisch oogpunt wen-

scheljke maatregelen somtijds oeconomisch niet te
rechtvaardigen zijn. Vandaar dat de Heer Cunliffe
Lister er aan toevoegde, dat het voor de overheid
dikwijls nog meer van belang is, zich van wettelijk
ingrijpen te onthouden dan nieuwe voorschriften uit
te vaardigen.

Aan de besprekingen, die in één der vele voor-
malige gildehuizen te Londen, de Salter’s Hall plaats
vonden, werd deelgenomen door reeders-afgevaardig-
den uit de navolgende landen: Australië, België,
Canada, Denemarken, Duitschland, Frankrijk, Groot-
Brittannië, Italië, Japan, Nederland (met een elf
leden sterke delegatie), Noorwegen, Spanje, de Ver-
eenigde Staten en Zweden.

Bovendien waren als gasten aanwezig vertegen-

woordigers o.m. van de Volkenbonds-Sub-Commissie
voor Havens en Zeescheepvaart.
1)
De leiding der bij-
eenkomsten berustte bij den oud-President van den
,,Board of Trade”, thans President der Engelsche

Kamer van Scheepvaart, den Heer Walter Runciman,
die een in alle opzichten uitmuntend voorzitter bleek
te zijn, zoodat de besprekingen een vlot verloop hadden.

Een der hoofdpunten van de agenda betrof de be-

moeiïngen van het Internationaal Arbeidsbureau met
scheepvaart-technische zaken in het algemeen en met de
vereenvoudiging van de inspectie vanemigran-
ten in het bijzonder. Dat de discussies over dit belang-
rijke onderwerp betrekkelijk kort duurden vond zijn

oorzaak wel daarin, dat de geheele Conferentie zoo
eenstemmig van meening bleek, dat dit punt, het-
welk ondanks gemaakte afspraken over verdeeling
van arbeidsveld en niettegenstaande het daartegen
uit de scheepvaart gerezen verzet toch op de Agenda
der op 26 Mei e.k. aanvangende Internationale
Arbeids-Conferentie werd geplaatst, buiten de be-

voegdheid van het I.A.B. lag. Een emigrant, naar een
nauwkeurige
omschrijving
waarvan internationaal
tot nu toe vruchteloos is gezocht, is, hoewel in vele
gevallen werkzoekende, gedurende zijn verblijf aan
boord een passagier, d.i. klant van den reeder, en geen
,,werker” in zijn verhouding tot een werkgever. Zou
het aan het I.A.B. geoorloofd zijn,
zijne
bemoeiingen
uit te strekken tot alles, waarin ,,arbeid” een rol
speelt, dan zou zijn arbeidsveld onbeperkt zijn, wat
toch nimmer de bedoeling der oprichters is geweest.

1) waarin als Nederlander Dr. A. G. Kröller zitting heeft.

434

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

12 Mei 1926

In het onderhavige geval zou bovendien een gevaar-

lijk precedent worden geschapen.

De onder den schoonen naam van ,,vereenvoudiging
van inspectie van emigranten” aangekondigde ont-

werp-regeling komt blijkens de bedoelingen van het

I.A.B. practisch neer op de instelling van een geheel

nieuw internationaal regiem voor het verplicht

medevoeren van Regeerings-inspecteurs (doktoren)

aan boord, die verantwoordelijkheid met den gezag-

voerder zouden moeten deelen,
ook
in die landen,
waar een zoodanige contrôle
aan boord
thans niet
bestaat.

De op dit punt met eenstemmigheid aangenomen
motie volge hier in haar geheel:

,,This International Shipping Conference, representative
of the shipping industry throughout the world:
Regrets that it is proposed to discuss atthe forthcoming
International Labour Conference proposals for a Draft
Convention on the ,,Simplification of Inspection of Emigrants
on board ship.”
They recail the correspondence between the Director
of the International Labour Office and the Chairman of their last meeting in
1924
when dear lines of demarcation
between the funetions and jurisdiction of the International
Labour Office and the International Shipping Conference
were laid down and, it was understood, accepted by the
Director in the interests of simplification and efficiency
of international procedure. They cannot bot regard the
present action of the International :rabour 0ff ice as incon-
sistent with the understanding then reached, and deplöre
the manifest tendency of the Office to interfere in maritime
questions other than labour questions with which they are
not competent to deal.
Haviog examined the terms of reference of the Inter-
national Labour Office as contained in Part XIII of the
Treaty of Versailles and supported by the highest legal
opinion, they cali attention to the fact that the consider-
ation of this subject is outside the competence of the
0ff
ide.
They, therefore, cali
UOfl
all Governments represented on the International Labour Conference and Office to demand
the withdrawal of this subject from the agenda of that
Conference
1)
as ultra vires and undesirable as a matter
for discussion in that place.
Finally they declare their willingness to consider an
international convention dealing with the subject on sound
economic lines to be promoted by the appropriate body
should such a Convention be shown to be useful and gene-rally desired.
That the Comité IvEaritime International be invited to
make such enquiries and take such other action as may
be necessary for a due consideration of the matter and in
preparation for action
by
the Brussels Diplomatic Maritime
Conference should that be agreed to be useful.”
* *
*

Het tweede hoofdpunt, waaraan wel langdurige

besprekingen
zijn
gewijd betrof een eenigszins netelig
onderwerp. Het aantal internationale organisa-

ties dat zich met scheepva art- zaken is gaan bezighouden
is n.l. zoo groot, dat
10
de stem der bij uitstek be-
voegde lichamen kans loopt minder gewicht in de

schaal te leggen,
20
veel dubbele behandeling van
dezelfde zaken plaats vindt. Het werd langzamerhand

hoog tijd, dat paal en perk werd gesteld. Van de
bedoelde internationale organisaties noem ik hier den
Volkenbond (w.o. I.A.B. en Sub-Commissie voor
Havens en Zeescheepvaart), de Internationale Scheep-
vaart Conferentie, de Internationale Kamer van
Koophandel, de International Law Association, het
Comité Maritime International. Een paar typische
voorbeelden, die de dubbele en meervoudige behan-

deling bewijzen, zijn de immuniteit van staatsschepen
en het vraagstuk der scheepshypotheek en bevoor-
rechte schulden. Het eerste is door
alle
bovengenoemde
lichamen behandeld met uitzondering van de Inter-
national Law Association, het tweede eveneens door
allen behalve – voor zoover mij bekend – door den
Volkenbond en de Internationale K. v. K. De reeders

hebben nu te Londen de volgende oplossing uit de
moeilijkheid het best bevonden:

1)
Conform art.
402
van het Verdrag van Versailles.

,,This International Shipping Conference, representative
of the Shipping Industry throughout te world:
1. Views with grave concern the rapid. growth and muh tiplication of international organisations representing both
Government and trade and other interests, as involving
unnecessary interference witb the activities of those who
are directly responsible for the carrying on of industry and
as making excessive calls upon their time.
2. Will be prepared to co-operate with te beague of Na-
tions with a view to securing and maintaining freedom
of communications and transit and equitable treatment for
the commerce of all nations, but are of opinion that the
activities of the League in regard to maritime matters
should be limited to such objects.
3. To attain such objects it is essential that:
The Committee of the League dealing with maritime
matters should be so constituted as to represent .fully the
Governments of the principal maritime countries of the
world and those engaged in maritime commerce.
Such Committee should recognise its functions as those
of co-ordination, relying upon technical bodies for the sug.
gestion, preparation and working out of proposals.
4.
Further, that to attain such objects the fullest advan-
tage should continue to be taken of the co-operation of both
the Comité Maritime International and the Brussels Diplo-
matie Maritime Conference in regard to all questions
of
international maritime law, and of special Conferences of
Maritime (“‘overnments on technical shipping questions such
as the Conference of London 1914.”

De uitdrukking in sub 2: ,,secure and maintain

freedom of communications and transit and ecuitable

treatment for the commerce of all nations” is ont-
leend aan art. 23 (e) van het Pact van den Volken-

bond. Over het Internationaal Arbeids-Bureau behoefde

in dit verband niet afzonderlijk te worden gesproken

(zie hierboven). In de resolutie is van de Internationale Kamer van Koophandel evenmin gerept. Nochtans ligt

het in de bedoeling, dat zij als vertegenwoordigster
van alle takken van handel en industrie de voorstellen
der Internationale Scheepvaart Conferentie (van wie
»dus het initiatief moet uitgaan) welke voor behan-

deling door den Volkenbond in aanmerking komen,

tevoren zal onderschrijven.
Evenmin is melding gemaakt van de International

Law Association en dit heeft tot reden, dat aan het
Comité Maritime de voorkeur is gegeven voor ver-
dere samenwerking met de T. S. 0. Deze keuze is niet

gemakkelijk geweest, daar beide lichamen op juridisch-

technisch scheepvaartgebied op een zeer verdienstelijken
gedrags-staat konden wijzen: het Comité op de meeste
der Brusselsche Conventies, de Law Association op

vrijwillige of als
vrijwillig
bedoelde regelingen zooals

de York-Antwerp Rules en de Haagsche Conditiën

(die het later echter tot een Brusselsche Conventie
hebben gebracht). De Conferentie heeft zich voor

toekomstige samenwerking met het Comité uitge-
sproken in hoofdzaak omdat het zich, naar de naam

reeds aangeeft,
geheel op
scheepvaartzaken heeft toe-

gelegd en de Brusselsche diplomatieke zeerecht-con-

ferentie achter zich heeft.
Dat de Amerikaansche delegatie zich van stemming

over de resolutie onthield zal, gezien de afwijzende
houding van Amerika tegenover den Volkenbond, wel

geen verwondering wekken.
* *
*

De berooide toestand der schatkist in de meeste

landen na den oorlog leidde er toe – zooals den
lezers van dit blad bekend—dat dubbele en meer-
voudige belasting meer dan ooit voorkwam. Vooral
bij een zoo bij uitstek internationaal bedrijf als de
zee-scheepvaart, die het juist de laatste jaren toch
al niet voor den wind gaat, traden de tot groote on-
billijkheid aanleiding gevende gevolgen wel heel dui-
delijk aan het licht. Dat schepen, die op een reis zegge
vijf verschillende landen bezoeken, twee en meervou-
dige belasting moeten betalen, in sommige gevallen
zelfs wanneer de reis verlies heeft opgeleverd (be-
lasting berekend over zeker percentage der uitgaande
vrachten), is geen zeldzaamheid.
Beperking van belasting over inkomsten uit het

12 Mei 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

435

zee-transport verkregen tot het land, waar de reederij

haren zetel (residence) heeft
1),
werd dus zoowel door

de internationale reederswereld als door de Deskun-
digen van den Volkenboud en de Internationale Kamer

van Koophandel
2
) noodzakelijk geoordeeld en daar

periculum in mora was, werd het sluiten van bilaterale
tractaten aanbevolen, in afwachting van de vermoe-

delijk nog jaren zich wachten 1atnde totstandkoming

eener Conventie, die een oplossing geeft voor het

geheele
zoo moeilijke vraagstuk der dubbele belasting:

De op dit stuk aangenomen resolutie is van genoeg

algemeen belang om haar hier in haar geheel te laten
volgen.

“This International Shipping Co”hference, representative
of the shipping industry troughout the world:
1•
welcome the progress which has been made in inter-
national arrangements avoiding double taxation of shipping;
reaffirm their acceptance of the principle that shipping
should be subject to taxation in the country of residence,
which is predominately the country to which the origin of shipping profits is attributable, and consider that it should be applied to shipping universally;
observing the apparent limitations within which its
application by means of reciprocal arrangements may be
accepted by Governments, they are of the opinion that a permanent solution of the problem of double taxation of
shipping can only be found in a general international plan
f
o
r avoidance of all double taxation, in which the appli-
catiou of the principle of ,,residence” to shipping can be
accepted by all countries as part of the general plan which
offers a fair balance of advantage.
They recoguise that the decision of the League of Nations to refer the subject to a full Conference of ex-
perts
8)
represents a deflnite step forward and anticipate
that if full advantage is taken of the readiness of those
engaged in commerce and shipping to co-operate the Con-
ference may well result in the adoption of a plan which
will be generally acceptable and
will
remove the burden
of double taxation;
remit to the Double Taxation Committee for study
and report any further problems wich await consideration
in this connection”.

Bij (2) zij aangeteekend, dat deze uitspraak haar
aanleiding vond in het feit, dat de Volkenbonds-Sub-
Commissie voor Havens en Zeescheepvaart van het
hierboven genoemde criterium van ,,residence” nadere
en
duidelijker
omschrijving wenschte.

Bovendien werd er in de Conferentie de nadruk
op gelegd, dat geen Regeering op de waarschijnlijk
groote
moeilijkheden
barende algemeene Conventie zou
wachten en intusschen het sluiten van de dringend aan-
bevolen tweezijdige overeenkomsten zou opschorten.
Voor de Nederlandsche Regeering
zij
dit een aan-
sporing om nu eindelijk eens het voorbeeld van
Engeland, Amerika, Frankrijk, Italië, Japan, Noor-
wegen, Duitschiand enz. na
te volgen en over te gaan
tot het sluiten van de zoo hoog noodige tractaten,
bij gebreke waarvan onze scheepvaart in niet geringe
mate bij die van de bovengenoemde landen ten achter
staat en welke toch voor Nederland, dat reeds ge-
ruimen tijd – terecht – de vreemde scheepvaart
zonder
voorwaarde van wederkeerigheid heeft vrijge-
steld van belasting-betaling over op zee verkregen
inkomsten, geen enkel overwegend bezwaar kunnen
opleveren.

Het tegengaan van vlagbevoorrechting be-

hoort bij uitstek tot de werkzaamheid der Interna-
tionale Scheepvaart Conferentie, daar het beginsel
van
gelijkheid
van vreemde en nationale vlag een der
hoeksteenen vormt van het internationale zee-transport.
De aandacht van den Volkenbond werd gevestigd
op het feit, dat de groote meerderheid der onder-
teekenaars, waaronder Nederland,
tot heden in gebreke

Volgens het Engelsch begrip: van waar de ,,controll”
plaats vindt en de ,,brains of the undertaking” gevestigd
zijn.
Dit lichaam sprak van ,,het land, waartoe de schepen-
bezittende vennootschap behoort”.
8)
Deze heeft nu in Mei te Genève plaats.

is gebleven de Geneefsche Conventie betr. het Inter-

nationaal Regiem der Zeehavens van 8 Dec. 1923,
kortweg Haven-Conventie genoemd, te ratificeeren. Is het voor een land als het onze, dat zoozeer op vrij

handelsverkeer is aangewezen, niet beschamend?

Met de verplichte verzekering van zee-
passagiers wil het niet
bijster
vlotten. De plannen
tot het opstellen van een internationalen be-
vr acht ing s code werden voorloopig, ook op aan-

raden van Nederland, begraven. Hetzelfde geschiedde

met het denkbeeld internationaal gelijkvormige regelen

voor het vervoer van gevaarlijke goederen te stellen.
Goedkeuring van de te Gothenburg geformuleerde
York-Antwerp Rules, 1924 had evenmin plaats

als in het ten vorigen jare te Brussel gehouden Congres
der Internationale Kamer van Koophandel wegens

de nog niet tevreden gestelde oppositie tegen de
nieuwe bepalingen voornamelijk in Amerika, waar
een Commissie uit de U.S. Chamber of Commerce

thans aangeraden heeft de nieuwe bepalingen te
aanvaarden met weglating van de geletterde be-

palingen A-G, benevens debepalingen 16 en 23, en
wat het opmaken van dispaches betreft o.m. heeft

aanbevolen, daarvoor de bestemmingshaven te kiezen
ingeval het schip voor één Europeesche haven bestemd
is, doch New-York indien het zich naar meer dan één

Europeesch land begeeft, een onderscheid waarvan
de logische gedachte mij ontgaat. Na den oorlog week
men voornamelijk in Amerika af van de vroeger
bestaande practijk, de dispache, bijzondere omstandig-
heden voorbehouden, ter
bestemniingshaven
te doen
opmaken. De Internationale Kamer van Koophandel
veroordeelde deze handelwijze te Rome (1923), hoewel
zij erkende dat in sommige gevallen, (bestemmings-

haven in land, waar geen of notoor-slechte dispacheurs
zijn) de dispache moeilijk anders dan in de haven
van vertrek kan worden opgemaakt.

Waarom Amerika thans het- beginsel van vôôr den

oorlog herstellen wil voor één, maar niet voor meerdere
Europeesche havens, is mij dus niet duidelijk.

Behalve zaken van technisch belang kwamen nog
twee punten in behandeling, waarvan te dezer plaatse

melding mag worden gemaakt. Zij betreffen cognosse-
menten.

Keurde de Internationale Scheepvaart Conferentie
1924 in het algemeen het afgeven, van g a r a n t i e-
b r ie v en tegen schoone cognossementen af, scherp
veroordeeld werd deze praktijk door de Int. Kamer
van Koophandel te Brussel (1925), die bovendien
aanried, de assuradeuren ingeval van reclames van
het bestaan van den garantie-brief te verwittigen.
Ter Conferentie werd erop gewezen, dat de na 1924

gevoerde reeders-actie tot gevolg had gehad, dat
bedoelde afgifte veel minder voorkwam.

Met de Engelsche Kamer voor Scheepvaart meende
men echter, dat geheel verbieden niet mogelijk was.
Wel moest het afgeven van garantiebrieven binnen
zoo eng mogelijke grenzen worden gehouden en niet
plaats hebben, wanneer het goed belangrijk afweek
van de omschrijving op het cognossement.

Aan den wensch, om het afgeven van cognosse-menten met den aanhef ,,ontvangen om te worden
verscheept” te verbieden, meende de Conferentie in

het belang van sommige takken van handel niet te
moeten voldoen. Men zou dan het misbruik van af-
geven van ,,verscheept” cognossementen in gevallen,
dat de goederen zich in werkelijkheid nog niet aan
boord bevinden, in de hand werken. Beter ware het

daarom, zoo werd uitgemaakt, de afgifte van ,,ont-

vangen om te worden verscheept”-cognossementen
aan zekere voorwaarden te binden.

De technische onderwerpen, waarover de Conferentie

beraadslaagde betroffen de in de Sanitaire Conventie
van Parijs (1912) in Mei a.s. aan te brengen wijzi-
gingen, de veiligheid ter zee, w.o. een verminderd
vrijboord voor tankschepen wegens hun grootere vei-

436

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

12 Mei 1926

ligheid,
1
) radio-telegrafie (dit met het oog op de in

1927 te
Washington te honden conferentie tot her-

ziening van de Radio-Conventie van 1912), alsmede

de herziening der Londensche Conventie van 1914
betr. beveiliging van menschenlevens op zee, waartoe vermoedelijk de Britsche Regeering een diplomatieke

conferentie bijeen zal roepen. Een bijzondere com-

missie zal worden benoemd ter bestudeering van evtl.
wijzigingen in de van 1863 dateerende bepalingen

ter voorkoming van aanvaring op zee. Voor gelijk-

making der scheepsmeting bleek men uit vrees voor daaruit voortvloeiende kosten niet te gevoelen.

Wat aangaat het vraagstuk der verontreini –

ging d
o o
r olie van openbare wateren, voornamelijk
veroorzaakt door het overboord pompen van ballast-

water uit tanks van olie-stokende schepen en het

doorroesten van tanks van oorlogswrakken, is tegen
8 Juni een voorloopige internationale conferentie

van Regeeringsafgevaardigden te Washington bijeen-

geroepen ter bespreking van maatregelen tot vermin-

dering der vooral in Amerika en Engeland toege-

brachte schade aan den vischstand en overlast voor

badplaatsen. De wensch werd in Londen geuit, dat

ook scheepvaart- deskundigen deze conferentie zou-
den bijwonen. Mr.
D.
K. v. L.

,,BUSINESS RESEARCH”.

De uitdrukking is alweer afkomstig uit Amerika,

waar ook cle bijzondere arbeid, die hiermee wordt aan-
geclui.cl, de meeste waardeering heeft gevonden en
0])

de meest onbekrompen wrijze wordt uitgevoerd.

Het Bureau of Business Research van de Harvard

un iversi ty te (Jam bridge, Massacinasets, mag althans
van naam bekend worden verondersteld, maar het zal

misschien minder bekend zijn, dat aan verscheiden
van de grootste Amerikaan sche universiteiten tegen-
woordig soortgelijke bureaux zijn verbonden. Het aantrekkelijke ‘hiervan is de wijze, waarop een

samenwerking tot stand wordt gebracht tusschen we-

tenschappelijke instellingen en ‘het zakenleven, een
samenwerking, die zonder twijfel is in het voordeel

van ‘heide partijen. Bij de Amerikaansche bureaux

is in de meeste gevallen ‘het belang van het bedrijfs-leven het uitgangspunt geweest en veelal worden zij

clan ook door verschi1ide werkgeversorganisaties ge-
subsidieerd. Er ‘zijn echter ook soortgelijke instellin-
gen, zooals bijv. ,,E[arvarcl Committee on Economie
Research”, die zich op een meer onafhankelijk weten-
schappelijk standpunt stellen, maar hun werk gaat

geheel in dezelfde richting en er schijnt over het al-
gemeen geen reden te zijn, cle uitkomsten van ,,husi-
ness research” als wetenschappelijk mi nderwaardig

materiaal te besohouiwen. –
Aldus verklaart tenminste in,, The Economic
Journal” van September 3.1. prof. Z. C. IDickinson te
M.ichigan, wiens mecledeolingen en beschouwingen
den in d:it onderwerp belangstellenden ter lezing wor-

den aanbevolen.
In dan aanhef van zijn artikel verklaart prof.

Dick inson omtrent deze bureaux:
they appear to show that, through co-operative
arrangemeuts between nu iversities anti business associa-
Lions, not merely the arts of business administration and
of
pedagogy ronnected tiierewibh, buL also economie science
itselt may
1w
advanced
in
a unique
‘way.”

01) welke- wijze deze ‘bureaux ten behoeve van het
bedrijfsleven werkzaam zijn, is misschien wei het beste
aan de hand van een vooeheeld te demonstreeren.
Voor ons ligt een der publicaties van het ‘bureau
der Harvard Universiteit ,,Operating Expenses in the
Wholesale Grocary Business in 1923″.
In deze brochure van welhtast 10 bladzijden vindt

men
01)
verschiliendemaniereri gegroepeerd een me-
nigte cijfers, afkomstig van ruim 500 grossierszaken
in. ‘koloniale waren en aanverwante artikelen.

1)
Dit punt en het daarop betrekking hebbend studie-
materiaal is aaiv de Regeeringen ter nauwkeurige over-
weging aanbevolen.

Men kan uit dergelijk materiaal voor deren bedrijfs-

tak een aantal gemiddelde cijfers samenstellen, die,

gezien ‘het groote aantal deelnemers, ook inderdaad
als geldend mogen w’ordlen beschouwd. Zoo vindt men

gemi’dclelden aangegeven van de omzetbedragen, van

bruto-win stmares, exploitatiekosten en.netto-‘w:i.nsten
in procenten van die omzetten, van omzetsnelhei•d der
voorraden, maar claiik zij ‘cle ‘nauwkeurige specifica-

tie der verstrekte gegevens ook van ondercieelen der
–
exploitatiekosten als ‘bureaukosten, kosten van ver-
koop, van expccl itie, verl ieren uit hoofde van kwade
schuld enz.

Na de berekening van de algemeene cijfers, gaat
men dan de bedrijven splitsen in groepen, eerst naar

de grootte van don omzet, vervolgens regionaal, dan

naar de grootte van de vestigingsplaats en naar cle
bedrjfs.iesultaten en stelt voor die groepen afzonder-
lijk dan weer cle gemiddelde cijfers vast ‘en vergelijkt

deze met elkaar. Dit alles voorzien van de riooclige

verklaringen en objectiéf-critische beschouwingen.

liet aantal deelnemende ‘bedrijven steeg van 108
in het eerste jaar (1916) regelmatig tot 501 in het
laatste.

1?ergelijke bro’l1ures zijn over een kleiner of groo-

ter aantal jaren ook voor verschillende andere takken
van bedrijf samengesteld. Zoo telt de laatste catalo-
gus van het TJa rvard Bureau in totaal 55 nummers.

Au clere takken van ‘bedrijf werken voor hetzelfde doel weer samen met de ‘hureaux van andere univer-

siteiten. Zon verstrekken bijv. de kleedingbedrijven
hun gegevens aan het bureau van de North Westerri

Universify te Chicago.

Ter wille van de beknoptheid moge roet dit korte

overzicht worden volstaan.

De waarde voor de practijk van dergelijk materiaal
behoeft wel nauwelijks nade.r cii teen te w’o rderi gezet.
[let biedt den
bedrijfsleider
een gelegenheid, die hij
op geen andere w’ijze gemakkelijk zal vinden, de cijfers

uit zijn zaak te toetsen aan die ‘van andere overeen-
komstige bedrijven. Het ‘zoeken naar een verklaring
voor sterke afwijkingen van cle normale cijfers, zal
veelal kunnen leiden tot het ontdekken van fouten in

de bedrijfsleiding.

Wat dit laatste betreft is ook hier te lande reeds

een i ge ervaring opgedaan.

T-Jet zijn hier vonr zoover ons bekend de rijksnij-
verheidsconsulenten geweest, die hier het eerst soort-
gelijke werkzaamheden ‘hebben verricht en met hun
vergelijkende cijfers van een aantal wassc’herijbedrij’
–

ven een zoodanig goed resultaat hebben ‘bereikt, dat
thans bezig zijn ook andere takken van klein-
industrie op deze wijze voor te lichten.

Terder ‘heeft de schrijver dezer regelen reeds eenige
achtereenvolgenci e jaren een hedrjfsstatistiekje
‘samengesteld uit ‘de cijfers van een beperkt aantal
grossi ersbedrijven in koloniale waren en aanverwan te
artikelen. Het laatste daarvan werd opgenomen in
het Maandblad van het Centraal Bureau voor de Sta-

tistiek, aflevering Januari 1926.

Ook hiervan mag woeden verklaard, dat ‘bij de be-
langhebbenden een steeds toenemende waardeering
voor dit werk is te constateeren en dat ‘het als hulp-
middel ‘bij het opsporen van fouten in het bedrijfs-
beheer reeds is gebleken. niet ‘zonder beteekenis te zijn.
Dit echter niet alleen, het geeft den zakenman ook
een beterep kijk op den bedrijfstak, waarin ‘hij werk-

zaam is. Zoo kon ‘hijv.
01)
grond der in Amerika ver-zamelde cijfers, de ook hier zeer populaire dwaling worden weerlegd, dat de kleine zaken toch zooveel voordeeliger kunnen werken dan de groote. Aan de
hand van dergelijk materiaal is ook met eenige zeker-
heid een antwoord te geven op de vraag: wat mag in
dit bedrijf een redelijke winstmarge worden genoemd.

In het algemeen kan het eenig denkbeeld geven van
de distributiekosten van verschillende groepen van
artikeien, iets vaaromtrent men vaak nog volkomen

in het ‘duister tast.

12 Mei 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

437

Hiermee zijn tevens reeds de voornaamste redenen

aangegeven, waarom ook in het algemeen belang

,,buS i ness research” – wie help t ons aan een goed
Nederlandscli woord? – client te worden gepropa-
geerd.

Veel wordt •iiog geklaagd over de duurte. Deze

klachten zijn van -zoodanigen ernst, (lat hij’. cle regee-

ring een ondeezoek opclroeg aan cle Commissie voor

Economische Politiek en cle Maatschappij voor Nij-
verheid en Handel het vraagstuk aan hare cleparte-

menten voorlegde tot stu.clië en onderzoek.
Wat
is nu in dit geval duur, wanneer zijn de
distributielcoste.n te hoog? :De vraag is niet gemakke-
lijlc. Men zal in het algemeen moeten volstaan met het
cenigeziris lakonieke antwoord in een artikel in ,,llar-

va:rd Business Review” van October ji.: ‘zoodra het
goed kooper kan.

Pit plaatst echter voor -nieuwe vragen en een rede-
-lijk antwoord daarop is alleen te geven, indien, men

kan beschikken over behoorlijk statistisch materiaal.

Dit leeren bv. •cle publicaties van cle ,,National :Distri-
lution Conference”, in cle Vereenigde Staten op initia-
tief der Ohaniber of Commerce of the U.S.A. gehou-
den. Het ee:rste rapport, dat door -deze conferentie

werd vastgesteld, draagt tot titel ,,Co-liectio-n of
Business Figu.res as a Means toward accomplishing
Economics in Dist,ribution”.

T.iiermee moge eeuigszins zijn aangegeven, wellce
waarde de nuchtere Amerikaansche zaken-man toekent
aan statistische cijfers met ‘betrekking tot zijn bedrijf
en tevens, dat op dit gQbied hier te lande een groote
leemte bestaat, waarvan de aanvulling een,belang is,

dat ver uitgaat boven de belangen der bij de resp.
bedrijven rech,tstreelcs betrokkenen.
t) i t laatste in het
bijzonder, nu hij het instellen van verschillende on-
derzoeki ngen naar de ooezakeu der hooge kosten van
1 cvenson derhouci, de han cl cl shect riJven een speciale be-
la ngstefling -genieten.
rr

,
ee
ë
r
l
e
i kan daarbij van ,,bustness research” wor-
den verwacht: eerstens 4ikaii het cle publieke
oiin
ie
omtrent de kosten en uitkomsten van verschillende
bedrijven verholderen, ten tweede zal het niet zelden
rechtstreeks econom ischer funet i on neon ng van he-
cl rij ven Icu nnen ‘bevorderen.

:De ‘vraag, die ‘wij thans zouden willen stellen, :is ook reeds geuit door D
.r.
J.
F. van Oss in het jubi-
leumnu’mme.r van ,,In- en Uitvoer” van 3anuari ji.
en dat .is deze: ‘heeft niet de Nect. Handeishoogeschool

en eventueel oolc cle Amsterdamsche’handelsfaculteit,
daarbij een taak te vervullen?

WTe hebben reeds gezien, dat het verkrijgen van
stu.diemateriaal bij dit werk in Amerika steeds neven.-
doel en soms zelfs hoofcicloel is. Uitvoering van dit
soort werkzaamheden door de studenten, onder lei-

ding van -de hoogleeraren, zou vrij zeker ‘het hooger
han’delsouderwijs ten goede kunnen komen en zou dit
waarschijnlijk moer populair maken. In het bijzonder
diegenen der studenten, dië mettertijd secretariaats-
werkzaamheden, hetzij bij een werkgeversorganisat,i e
of bij een Ranier van Koophandel te vervullen zullen
krijgen, zouden hiervan profiteeren.

1-let begin kan bescheiden zijn en de lcosten dus
ook zeer gering. Prof. Dickinsori deelt mccle, dat ook
in Amerika dit werk zich vaak ,,ont of a one -man’s
business” heeft ontwikkeld. Zelfs daar noemt ‘hij ‘dit
thans nog experimenteel en hier mogen dus -zeker de
verwachtingen in den aanvang niet te hoog worden
gesteld.

T-Tot is duidelijk, dat ,,husines-s research”, zooals ‘dat
hier is beschreven, ‘het eerst in aanmerking komt,
waar een betrekkelijk groot aantal ongeveer eenvor-
mige ‘bedrijven wordt gevonden. In ons lcleine land is
cle toepassing dus mogelijlc bij die industrieën, die

hier eeuligazins talrijk vertegenwoordigd zijn en ver-
der
–
voornamelijlc hij de clist.ributieve ‘bedrijven.
Er lijkt ons ‘dus alles v66r, eens een proef te onder-nemen en daartégen pleit in elk geval weinig of niets.

Samenwerlcing zoeken -met heclrijfsorgani sati es zal

hier, evenals in Amerika, cle eerste stap moeten zijn.

Door tegenstand uit cle p.ractik ‘zal -men 7i.ch n:iet
moeten laten ontnioecligeu. Het nut hiervan zal lang

niet iederen zakenman aanstonds duidelijk zijn en
ove.r -het algemeen is men e:r in Holland niet gauw
bij, de cijfers van zijn zaak voor anderen open te leg-

gen. Wat dit laatste betreft zal echter een geheel on-

afhankelijke wetenschappelijke i n’stelling niinder he-

zwraar ontmoeten, dan een bo.ndsbu:reau, dat, ook wel
neutraal is, maar toch met de belanghebbenden in ccii
voortdurend contact staat.

Ook dergelijke moeilijkheden zijn er echter om te

worden overwonnen. Tot heil van theorie en practijk.

Amsterdam.

–

H. LEEMHUIS,

BOEKAANKONDIGING.

Dr. J. Stroon-iberg. De beteeken’is der
Psychotechniek voor het bedrijf.
Uitgave
H. J. Paris, Amsterdam 1925.

De psychotechnische literatuur breidt zich, ook in
Holland, den laatsten tijd beangstigend snel uit! On-

geveer tegelijkertijd met het proefschrift van Dr. Prak,
dat ik eveneens in dit tijdschrift besprak, komt nu
de dissertatie van den Heer Stroomberg in den handel,
met een voorwoord van Prof-. Volmer en een inleiding
van Prof. Dr. F. Roels.

Hoewel beide. schrijvers een soortgelijk onderwerp
behandelen, bestaat er in de wijze van uitvoering een
diepgaand, principieel verschil. Bij Prak zagen we een

sterk persoonlijk element, een vaste overtuiging in de
juistheid van uitsluitend
zijn
opvatting en een scherp
omlijnde meening, hoe, volgens hem, de psychotech-
niek beoefend moet worden. Stroomberg streefde er
in zijn dissertatie naar om een objectieve beschouwing

en een analytische bespreking te geven van hetgeen
tot heden in de bedrijfspsychotechnjek gewerkt en

bereikt werd. Sine ira et studio worden de verschil-

lende onderzoek-methodes besproken en op hun juiste
waarde geschat. Een droge opsomming wordt het echter
geenszins en ook dit boek wordt gedragen door een
persoonlijke overtuiging, die zich voornamelijk uit in
een voortdurende oppositie tegen het, ook mijns in-

ziens, zoo schadelijke schematiseeren in de psycho-
techniek en in het stellen van een overmatig vertrouwen

in cijfers en in – fictieve – exactheid, kort gezegd tegen
het systeem van kilo’s afwegen op een milligrambalans.
* *
*
Na in het eerste hoofdstuk het ontstaan en het
wezen der bedrijfspsychologie besproken te hebben,
behandelt de schrijver in de volgende hoofdstukken
het intelligentie-onderzoek en ,,,het zoeken naar den
rechten man”.

Meerdere wegen tot efficiency en de problemen van reclame en verkoop voimen het onderwerp van hoofd-

stuk IV en V, terwijl aan het slot schrijvers opvat-
ting omtrent de grenzen en toekomst der bedrijfs-psychotechniek zeer kritisch en zeer helder wordt
uiteengezet.

Enkele op- en aanmerkingen zijn er natuurlijk wel
te maken, al doen zij aan de waarde van het boek
als geheel weinig of niets af. Zoo is het b.v. in.een
werk als dit, dat van ,,efficiency” en van ,,economische
arbeidsverdeeling” doortrokken is, vermakelijk om te

zien, hoe oneconomisch de schrijver zelf metdeschrijf-
technische samenstelling van het boek is te werk ge-
gaan: haast ontelbare auteurs worden aangehaald en
inplaats van nu al dozen auteurs een nummer te geven
en achterin een genummerdehiteratuurlijst te plaatsen,

worden onder aan elke blz. telkens en telkens weer
dezelfde namen van schrijvers afgedrukt, met de, in de

psychotechniek zoo hinderlijk langdraderige, titels
hunner werken. Ik heb eens de moeite genomen om
te tellen hoéveel maal afgedrukt werd: H. Miinster-
berg: ,,Grundzüge der Psychotechnik” en H. Münster
berg: ,,Psychotechnik und Wirtschftslehen”, Ve
Aufiage, Leipzig 1925″ en kwam tot de ontstellende

438

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

12 Mei 1926

ontdekking, dat dit één en twintig maal in zijn vollen
omvang aan den voet der verschillende bladzijden te

lezen was. Het toppunt is wel, dat op blz. 76 drie-

maal onder elkaar afgedrukt staat: J. B. en L. M.
Gilbreth: Fatigue Study London 1919″. Dat is toch

waarlijk al te veel onnoodig schrijf- en drukwerk en

een oneconoinische energieverkwisting! Ook van de

dure, op kunstdrukpapier bijgevoegde afbeeldingen
hadden gevoegelijk een aantal achterwege kunnen

blijven; de niet-medische lezers, waarvoor het boek

toch voornamelijk bestemd is, hebben niets aan de
afbeelding van physiologische instrumenten en de me-
dici kennen ze uit den aard der zaak alle. Maar –

zooals gezegd – zijn dit slechts kleinigheden. die in

het niet verzinken bij de overigens zoo keurige ty-
pografische verzorging, die van dit proefschrift een

smakelijk en aangenaam leesbaar boekje maakte.

Principieel ernstigere bezwaren komen op, zoodra

schr. beschouwingen gaat geven op meer speciaal

psychiatrisch gebied en zoo zijn dan ook
zijn
opvat-

tingen over de karakterologie en psychognostiek (pag.

5, 6 en 7) eèn grove onderschatting van de door

psychiaters verrichte onderzoekingen op dit gebied.
Over ‘t algemeen maakt het den indruk, dat schr.

evenals zooveel andere ,,psychologen” van meening

is, dat de psycho-pathologie, de leer der geestelijke
afwijkingen, iets of zelfs veel te danken zou hebben

aan de psychologie. Zooals de zakenvoorloopig nog

staan, heeft het onderzoek naar de ,,diepere oorzaken
van psycho-pathologische
afwijkingen”
(pag. 7) veel

geleerd, wat ten bate is gekomen aan de algemeene
psychologie en niet andersom, zooals schr. ons zou

willen doen gelooven.
Weldadig doet het daarentegen aan, dat de schr.

de grenzen der psychotechnische bemoeiingen in zake
personeel- selectie nauw en nauwkeurig weet te trekken.
Het zielkundig experiment wil, naast het oordeel, dat
men zich van een candidaat, door persoonlijken indruk bij
een onderhoud of aan de hand van getuigschriften b.v. vormt, andere objectieve gegevens verschaffen. Daartoe legt het aan
alle solliciteerende personen onder volkomen uitsluiting van
individueele vooroordeelen een gelijken maatstaf aan. De resultaten van het betreffende onderzoek stellen ons ver-
volgens in staat het al dan niet aanwezig zijn van bepaalde
eigenschappen, soms van psycho-pathologische afwijkingen,
1)

vast te stellen. In zekeren zin kan het psycbotechnisch
onderzoek daarbij op tn lijn gesteld worden met een
me-

dische keuring.’)
Het geeft eenig inzicht in een, op een
gegeven oogenblik, aanwezigen toestand, die bepaalde ver-
wachtingen voor de toekomst wettigt. Dit maakt het dan
mogelijk – afgescheiden van moreele en karaktereigen-
schappen – onder de candidaten hen aan te geven, die
waarschijnlijk
ongeschikt zijn en hen, die
blijkbaar
de meeste
kans op succes bieden. De kans op mistasten wordt zoodoende
geringer. (p. 132.)

Ik vind het jammer, dat Dr. Stroomberg nog niet

een stap verder is gegaan en gepleit heeft voor het
in één hand laten van de medische en de psychotech-
nische keuring bij de personeel-selectie.

Het geneeskundig onderzoek te laten verrichten
door een bedrijfsarts en het psychotechnische deel
door den bedrijfs,,psycholoog” geeft op den duur stellig
allerlei narigheid en is bovendien oneconomisch.

Het zij verre van mij te beweren, dat een medicus
op grond van zijn artsdiploma psychotechnisch werk-
zaam zou kunnen zijn; zonder grondige voorbereiding

en studie der problemen is hij daartoe volkomen on-
geschikt. Niets staat echter den bedrijfsarts in den
weg om zich voor die taak voor te bereiden en zich
de kennis en ervaring van den psycholoog — zij het
dan ook meer in practischen dan in theoretischen zin

– eigen te maken.

Uit de verschillende beschouwingen van Dr. Stroom –

berg over personeel-selectie – vooral, waar
hij
b.v.

spreekt over het ontdekken van ziekelijke afwijkingen
bij een candidaat door den psycholoog, die ze niet
beoordeelen en op hun waarde schatten kan – zou

men verwachten, dat ook
hij
logisch tot de conclusie
zou gekomen zijn, die hierboven is uitgesproken: het

in één hand brengen of laten van medische en psy
–

chotechnische keuring. Helaas zagen we deze slotsom.

nergens en dit moet ten deele wel toegeschreven

worden aan de laksheid van de meeste medici, die

den indruk deed vastzetten, dat ze de psychotechniek

niet au serieux nemen en derhalve niet de aange-

wezen personen vormen om psychotechnisch werkzaam

te zijn.

Ten slotte wil ik niet nalaten om nog eens met na-
druk te zeggen, dat naar mijn meening het werk van

Dr. Stroomberg geworden is tot een goed, nuttig

boek, dat door allen, die in de beteekenis der psy-

chotechniek voor het bedrijf belangstellen, met voor-

deel bestudeerd kan worden. Het is, zoo als Prof. Roels

het in de inleiding noemde, een veilige gids op een
gebied, waar de dwaallichten haast even talrijk zijn

als de wegwijzers.

.0
enruariu.

Dr.
P. M. VAN WULFFTEN PALTTTE.

Die Deufsch-Russischen Rechts- und Wirtschafts-

vertritge
nebst Konsularvertrag vom 12. Oktober

1925. Dargesteilt und erlautert van Geh. Reg.

Rat Georg Oleinow. Verlag von Reimar Hobbing
in Berlin S.W. 61. 358 bldz. Prijs in linnen

band Mk. 14.
De bedoeling van dit werk is, naar de schrijver in zijn
voorbericht opmerkt, een Nachsc.hlagewert te zijn voor een
ieder, die zich interesseert voor de Duitsche betrekkingen
tot den Oostelijken buurstaat, zooals die thans beheerscht
worden door het verdragencomplex, dat 12 October 11. tot
stand kwam.
Daartoe is de samenhang aangegeven tusschen den eigen-
lijken tekst der verdragen eenerzijds en de talrijke, op de
artikelen betrekking hebbende overeenkomsten, welke in
het slotprotocol zijn opgenomen, benevens de verklarende
toelichtingen der onderhandelaren, welke in de zittings-
protocollen zijn vastgelegd, aan den anderen kant. Ten
slotte zijn ook de diplomatieke nota’s van 12 October daar
opgenomen, waar zij krachtens hun inhoud thuis behooren.
Aan dit officieele materiaal heeft de schrijver dan zoo-
danige wetten, verordeningen en internationale bepalingen
toegevoegd, die geëigend zijn, de verschillende verdragsbe-
palingen aan te vullen en te verklaren.
Dit materiaal is in het tweede deel van het boek verwerkt.
Het eerste wordt gevormd door een inleidend memorandum,
door het Ministerie van Buitenlandsche Zaken voor den
Reichsrat opgesteld.
Het derde deel bestaat uit een uitvoerigen commentaar van den schrijver. Hij is bij het samenstellen daarvan ge-
leid door de overtuiging, dat de verschillende verdragen
een veel grootere politieke dan economische beteekenis
hebben. Zij beteekenen, volgens hem, een poging tusscben
twee ver uiteenliggende oevers, het individualistische Duitsch-
land en het collectivistische Rusland, een brug te slaan. Welke beteekenis zij in dit opzicht hebben is bij gebrek aan ervaring thans nog slechts bij toetsing aan de voor-
naamste
politieke gezichtspunten na te gaan. Daarom gaat
schr. dieper in op den samenhang tusschen de verdrags-
bepalingen en het rechtsstelsel der Sovjet-Unie. Voor den
zakenman, die in de Sovjet-Unie werken wil, zal uit zijn
uiteenzettingen, meent hij, spoedig blijken, hoe noodzake-
lijk het is, den politieken achtergrond van iedere wets. en
verdragsbepaling te kennen. Tot het geven van een derge-
lijke uiteenzetting kan men den schrijver bij uitstek be-
voegd rekenen. Niet alleen kent hij het oude Rusland uit
eigen veeljarige aanschouwing, doch ook in het nieuwe
heeft hij sinds
1921,
zooals hij in het No. van
28
April 11.
van dit weekblad schreef, jaarlijks minstens vijf maanden
doorgebracht.
Achtereenvolgens worden, na een inleiding, besproken,
de wederkeerigheid in de betrekkingen met den ,,revolu-
tionairen staat”, de meestbegunstiging, de economische
werkzaamheid op het gebied der TLS.S.R. en de handels-
organen der U.S.S.R. in Duitschiand. Deze beschouwingen
zijn ook van belang voor den niet-Duitscher.
Een uitvoerig register, dat het vinden van bepaalde
onderwerpen vergemakkelijkt, besluit het werk.

1)
Cursiveering van mij.

12 Mei 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

439

Suriname
von Missioiïskaufmann Siegfried Beck –

Paramaribo. In Kommissionsverlag bei der Mis-
sionsbu.chhandlung in llerrnhut und Verlag ,,Die

Brücke mr Ileirnat”. Berlin S.W. 11. z j.
23
1)
De beer Beek, clie door zijn veeljarige economische werk
zaamheid in Suriname dit gebied als weinigen kent, be-
doelt door deze brochure cle aandaCht op Suriname te ves-
tigen van die Duitsche kringen, welke zich voor koloniale
economische activiteit inteTesseeren. Hij doet zulks, omdat
in cle eei-ste plaats cle Regeering de vestiging van Duit-
sehers in de kolonie zeer gaarne zou aien, iets wat thans
niet in vele landen het geval is en voorts, omdat het er
met het vraagstuk der werkkrachten gunstiger gesteld. is
cmii in de Britsche West-Indische koloniën, aangezien voor
Suriname Java als reservoir beschikbaar is. Een overzicht van klimaat en bevolking en van de ver-
schillende cultures, hun lotgevallen en vooruitzichten volgt
op deze inleidende opmerkingen, alsmede een schets van de andere takken van bedrijf, welke in de kolonie worden
beoefend.
Schrijveis conclusie is, dat aanmerkelijke ontwikkelings-
mogelijkheden vooi’banclen zijn. Kunnen deze nu voor Duit-
sche kringen nuttig gemaakt worden? Voor de oprichting
van groote koloniale ondernemingen
–
ontbreekt in Duitsch-
land het kapitaal. Is in Suriname echter voor Duitschers een werkkring te vinden, die geen belangrijke kapitaai-
investeering met nich brengt? Misschien eenmaal in de
sinaasappelencultuiir, meent dc beer Beek. Voorloopig ont-breekt te dien opzichte eohter nog voldoende ervaring. Zijn
raad aan jonge DuitsChers is dus, als plantagn-opziehters
te beginnen – als zij een plaats kunnen krijgen – en dan
verder te zien. Bij voortschrijdende ontwikkeling der kolo-
nie – te dezen aanzien is sehr. optimistisch – zijn der-
gelijke beti-ekkingen wellicht te verkrijgen. In ieder geval
beveelt de schr. den Duitsohers, die naar economische acti-
viteit
01)
koloniaal gebied streven, ernetig aan, hun aan-
dacht op Suriname gevestigd te houden.

OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.

The Amerian Economie Review. –
St. Albans, Vt., Maart 1926.
Â. A. Young,
Econornies and war;
H. A. Wooster,
A forgotten factor in Arnerican industrial history;
J. H. Bicldley,
Public utility vaivation for rate pur-

poses;
M. D. Andersorr,
A note on elasticity of the

curreucy;
F. H. Knigh,t,
Economics at its best;
A. B.

Wolf e,
Cassel’s theory of pricirig.

3
ahrbücher für Nati on alökon omie
u n d S t a t is tik. – 3ena, Jan-Febr. 1926.

F. Â. v. Hayek,
Bemerkungen mum Zurechnungs-
prohiem;
F. [foyer, Probieme der’britischen Agi-ar-

politik;
F. K. Mann,
Zur Frage der steucrlicheu Las-
tenverteilung. Eine Ergii.nzung unci Entgegnung;
A. litinlein-,
Die Deutsche Rentenihank-Kreditanstalt;
F. X. Weisz,
Gibt es ein al]gerneines Ert.ragsgesetz fiir alle (lebiete des Wirtschaftslebens? Eind Richtig-stellung; Erwiderung von
R. Stucken-.

Revue d’Economie Poiitique. – Parijs,

Jan.-Febi
–
. 1926.
U. Ricci,
La bi de la demande individueble et la
rente de consornmateur;
Ga-in-berg,
La situation éeo-
noni ii] ue en Albemagne d’ap.rès les banquiers alle-

mands;
Fr. Divisia,
L’indice monétaire et la théoi-ie
de la monnaie (suite ot fin)
; L. Bauclin.;
L’or dci

Transvaal;
14
7
. Oualicl,
La
Banciuc
de Madagascar.

The 0-eographical Journal. – Londen,

Januari 1926.
The death of Queen Alexandra;
11. G. Thompson.

From Yunnan-Fu to Peking along the Tibetan and
Mongohian borders;
F. Rodd,
The origin of the Tu-

areg;
H. Hennilcer-Heaton,
Did Sii- Richard ilawkins

v.isit the Faikl:and Islands?
J. H. Reynolds,
The ques-
tion. of pronunciation tables far British sheets of the
international Map;
.H. G. Ford/ram,
Saxton’s general

map of Erigiand and Wales;
0. G. S. Crawford,
Ar-
chaeology and the Ordnance Survey; The Kalamho

Falis.

1 cl e m. – Londen, April 1926.
J. P. Mills,
The Assam-Burma frontier;
Prof. L.

1V.
C’ollet,
The Alps and Wegener’s theory;
E. J.
S
al isbua-y,
The geographi cal di stribu ti on df plan ts
in relation to climatic factors; 1.1
7
. G. Ivens,
Notes
on the Spanish account of the Sobornon Islands, 156S;
K. Featherstone,
The Biafo giacier.

Tijdschrift van het Koninklijk Ne-
clerlandsch A a r d r ij k s k u n d i g Genoot-
s c h a p. – Leiden, Januari 1926.

Dr. H. J. Lulofs,
Iloe de Meteoi-ologie begon;
Dr.
Easton,
Vijftig jaar poolonderzoek, 1875-1925;
J. H. B. Jaspers,
Van de Kendari-baai naar cle Lasobo-
rivier; Oostkust van Celebes;
J. van- Boon,
Do geo-
grafische waarde van het Jaarverslag van den md.
Topogr. Dienst;
Dr. 0. Pastma.,
Verdronken plaatsen
aan de Westkust van Friesland. (Naschrift);
0. F.
Tydeman,
liet staande roeien hij de Papoea’s.

T d e m. – Leiden, Maart 1926.
J. van Boon,
Generaal J. J. K. Enthoven (19 Juli
1851-25 Dec. 1925);
Dr. A. A. Bee/cman.,
De over-
stroorningen van 1925-26;
Dr. 0. Postma,
De be-
grenzing van de
Middeizee;Dr. S. R. Steinmetz, Ter Veen’s boek over de IIaariemmermeer-bevolki ng;
Dr.
G. L. Smit Sibinga,
Eerste geologische expeditie door
Litauen;
Dr. Zwierzycki
en
Dr. Post/rumus,
De pa-
laeo-botanische Djarnbi-expedit.ie;
Dr. G. t. L. Kent-
merlrng,
De vulkaan G. Dobo op Flores;
Dr. G. L. L.
Keanmerlang,
Het Sopoetangobcrte in de Minahassa;
M. Neuanan’rt van Padang,
De nieuwe uitbarsting van
den vulkaan van Santorin.

D e 1 n d i s c h e 0 id s. – Amsterdam, 1 April
1926.

Mr. F. D. E. van Ossen bruggen,
liet magisch den-
ken van den inlancier;
B. M. Goslings,
Het ontstaan
van de Javaansche
WTajang;
Da-. J. R. Beversluis,
liet
Nederlandsch-Indische boschweze.n op Java;
J. 1V.
J. Welian,
Twee aristocraten in het begin van de 11e
eeuw;
Mr. Chr. P. van Wijngaiirden.,
Indische stads-
gemeenten binnen het gebied van de provincie West-
Java; naschrift door
Mr. S. Cohen Fzn.

De Naamlooze Vennootschap. – Roer-
mond, 15 April 1926.

Prof. J. G. Ch. Volmer,
Het jaarverslag der Naam-
boze Vennootschap;
A. J. Loyens,
Wet op de Divi-
dend- en Tantièmebelasting 1911 liet vervallen van

art. 11, 3e lid;
Da-. W. Mautner,
Bank-wetgeving in
i)uitsch-Oostenrijk;
M. J. Smeets,
Personeele belas-
ting van auto’s, gehouden door Naambooze Vennoot-
schappen;
Mr. G. Russel,
Onbillijlchoden bij belasting-

procedures tot schade va ii con t:ri buabel en –

Rechtsgoi.eerd Magazijn. – lîaariem,

Jrg. 45, af!.
112.
Mr. P. H. Snrits,
Een onderzoek naar de theorie der
natuurlijke of onvolkonien verbintenissen en haar
hetoekenis voor het moderne recht, in het bijzonder
niet het oog op ons Nederla.ndsch geldend recht;
Prof.
Mr. J. V. van Dyck,
Nieuwe literatuur over een nieuw
wetboek; Dr. Jr. J. van Hetiinga Tromp,
Over de
mogelijkheid, van meer samenwerking tusschen Tweede
en Eerste Kamer en Raad van State.

MAANDCIJFERS.

GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSCHE BANK.

1

Maart
1926

II

Maart
1925

Posten
1

Bedrag
11
Posten
I

Bedrag

Voor reke-
ninghouders
55.430
f2.766.862.000
54.083 (2.519.247.000

waarvan door
de 11.-bank plaatselijk

40.735 ,,2.371.284.000 39.938 ,,2.179.219.000

Ter voldoe-
ning van
1.754
1,.

9.132.00011 1.754
1,.

7.499.000

440

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

12 Mei 1926

STATISTISCH OVERZICHT VAN DEN ECONOMISCHEN TOESTAND VAN NEDERLAND.

(Niet met * gemerkte gegevens ontleend aan het Maandschrift “en het Centraal Bureau voor de Statistiek.)

1925

1926

11

Jan/Maart

Aug.
I
Sept.

Oct.

Nov.
I
Dec.
I
Jan.
I
Febr.

Maart
11
1925

1926

Arbeidsmarkt.
Bedrag der gehouden
aanbestedingen
X
f
1000 ………..6.567

8.013 14.686

8.432

13.879
1
6.195

9.853

12.471

23.862

28.518

waaronder voor fabrieksbouw
X
f
1000 ……………..
271

196

281

147

116

263

493

271

1.211

1.027
‘Staats en part, mijnen.
Aantal arbeiders op len der maand

30.705 30.621

30.446

30.413

30.791
J
31.03l

31.245

31.208 30.315
19
)
‘Metaal industrie Aantal
meerderj. arbeiders op 1Jan. en 1 Juli

27.163

.{ Gemiddeld aantal taken p. week v. ‘ Amsterdam

17,5

18,1

17,4

17,1

17,6

14,0

16,2

16,8

55,3

47,0
Haven-

alle b. d. Havenarbeids-Reserve”

()<
1000)
bedr
ij
f

ingeschr.”losse arbeiders tezamen
f
Rotterdam

44,33)

39,0

37,1

40,1

47,2

1
42,4

39,7

11

Jndexcijfer der Werkloosheid.

7,2

L
6,2
fi
13,8

15,2
[L IL ..JQL
I
LLQ2

Arbeidsbemiddeling.
1)
Aanbiedingen v.
f
Ingeschreven ged. de maand.

465

485

489

584

692

51,1

41,1

449
werkzoekenden.

Overgebl. op het einde v. de md

}

6
1
:5

62
:9

64
:
8

80
:
2

93
:
8

7
:
8

81
:
7

68:6
Aanvragen van
f
Ingeschreven ged. de maand.
..
.

II
20,6

21,5

21,1

18,3

1
22,7

21,4

21,4

24,7
werkgevers.
i_
Overgebl. op het einde v. de mnd.

x

4,6

4,8

4
1
4

4,0

3,8

4,2

4,7

5,3

Plaatsin een………………………………………
jj
1
64
17,1
.
16,8

14,9

j 19,0

j_

17,1

1
9,5

Arbeidsloonen.
Ondergrondsche arbeiders ……….(

bij de mijnen

f5,33

f5,35
f
5,36
f
5,38

f5,38

f5,35

f5.36

f5,34

f548
19
)
Bovengrondsche

t
(loon per dienst)

,, 3,94

,, 3,91

3,90

3,92

,, 3,91

3,93

,, 3.96

,, 3,89

,,4,02
19
)

f
Metselaar uurl%komen …………….
..,, 1-

,,0,94

0,93

0,92

,,0,94 –

0,91

,,0,93

,,0,91

,,0,92
1
9)
Bouwbedrijven

Timmernan

………………0:91

,,0,91

0,90

0,91

,,0,94

,,0,91

,,0,92

,,0,93

,,0,9119)
Amsterdam. ‘. Opperman

………………0,88

,,0,85′ ,, 0,86

0,89

,,0,88

0,85

,,0,86

,,0,85

,,0,84
1
9)
Metaalindustrie, uurinkomen van meerderjarige arbeiders –

-.- –

,, 0,57 13)
Artilleriein-
f
Wapenfabriek te Hembrug

.

f0,65
4)

f
0,59

,,0,64
2
)

,,
0,66
2)
Fabrieken van munitie en ontplof
richtingen .

bare stoffen te Hembrug……….
J

0 57
4)

0 57
2

11
0
,
57
1)

Voortbrenging en verbruik.
Zee.

f
aanvoer in Ned. havens 5)
X
1000 K.G. 6 8.987

9.214 616.164617.447 6 7.200
§
3.273

3.971
visscherij.
l_ opbrengst
X
11000 …………………….
2.597

2.841 94.019

3.478

1.910

1.208

1.295
‘Productie der
kolenmijnen >< 1000 ton
6)

.
§
590
§
618
§
653
§
628
§
632
§
631
§
592
§
706
§
1.576
§
1.929
Voor binnenlandsch verbruik beschikbaar gekomen hoe-
veelheid
steenkolen X
1000 ton
7)

.
§
791
§
899
§
957
§
915
§
841
§
790
§
889
§
969
§
2.576
§
2.648
In consumtie gebrachte
suiker
8)
X
1000 K.G…………17.397 18.055

17.173

19.482

16.475

14.546

14.917

17.214 46.788

46.677
Aan de consumtie onttrokken
suiker
9)
X
1000 K.G.
843

866

801

843

1.300

1.612

1.130

1.115

2943

3.857
‘Schepen in aanbouw;
inhoud in bruto Registertonio)….

127.775

108.894

Handel en Verkeer.

{ Invoer

865

199

205

205

197

212
1

611

615
Handelsbeweging
zonder gouden en
zilveren munt en muntmateriaal (in

Uitvoer ……….’174

178
1
163

148

141

122

130

.

143

423

395

millioenen) …………………….Saldo invoer ….

189

51

64

84

68

69

189

220
Ontvangsten der Spoôrlvegmaatsch.
(in millioenen)

16,0

14,1

13,9

§
12,0
§
12,413,1 S 11,8 S 13,1

37.2

S 36,1
S
Ontvangsten per
dagkilometer
sedert 1Jan. (in gld.) . .. .

120,3

121,28 § 121,47
§
120,40
§
119,27

116,17

116,04

116,05 113,68

116.05

1.469

1.387

1.296

1.315

1.319

1.296

1.143

1.404

3.680

3.843
zeeschepen)

lN
n

iden
Inklaringen(geladenf
Nieuwe Waterwe}(ifl 1000 N.R.T.)
{

379

317

383

356

320

324

272

308

892

9.042

Inklaringen
} LObitheladen rivierschepen in 1000 ton

2.845

2.539

2.661

2.401

2.259

2.357

2.776

2.785

5.628

7.918
Uit klaringen

1000
1<.G.) ……………
…….1.76!

1.373

1.351

1.240

1.088

1.041

988

1.286

3.977

3.315
Opgelegde zeeschepen
old. len der maand: aantal
11)

34

3!

3!

22

19

24

20

20

1719)
Idem:
ruto inhoud in 1000 registertonnen ………………..161

158

152

117

103

122

‘
108

102

89
19
)
‘lndexc,v, scheepsvrachten.(Volle ladingen ,,The Econom.”)

111,5

114,2

115,8

118,9

121,8

117,0

110,4

e
r
Gelost bij invoer…………'(in i000f .

1.985

1.894

2.172

1.824

1.644

1.503

1.651

1.839

4.946

4.976
Goederenvervo r

839

770

793

773

699

605

648

834

1.925

2.087
in dehavens’2

Geladen bij uitvoer ……..

Doorgevoerd met overlading) ton)
t::

1.916

2.134

2.302

1.528

1.657

_1.907

1.557

2.048 jj 5.317

5.511

Prijzen, kosten van levensonderhoud.
Indexcijfers der
groothandelsprijzen
f
Algemeen cijfer

155

in Nederland (1913 = 100) ……..1 Voedingsmidd. ed.

153
Kosten van
I
Arbeidersgezinnen A’dam (Mrt. ’20 = 100).
levens-

Arbeidersgez. te ‘s-Gravenhage (1921
–
100).
onderhoud.

Ambtenaarsgez. te ‘s-Gravenhage (1921 =100)

Financiewezen.
‘Opbrengst
Rijksmiddelen
(totaal) . .
*

Beu rsbelasting ………..
Invoerrechten ………. … …..
.
(In millioenen)

Statistiekrecht ……….
‘Gegireerd
door den
Postch.
en
Girodienst
(in millioenen)
‘Giro-omzet bij de Ned. Bank
(in millioenen) …………
Wisseldisconto der Nederi. Bank
Particulier disconto

.
gemiddeld pCt……….
Prolongatie

)
1. Nijverheid [Aand. van 49 ondern.]…………
”jj

II. Bank- en credietinstell. [Aand. van 7 ondern.]

–
cj

–

III. Scheepvaart [Aand. van 7 ondern.] ……….
1V. Indische fondsen [Aand. van 24 ondern.]
. V. Petroleum [Aand. Kon. Ned. Petr. Mij.] ……
1. Ned. Grootboekobligaties ………………..
Nederl. Staatsleeningen …………………. Ned. Indische leeningen………………….
Gerneent. en provinc. leeningen …………
Spoorwegleeningen ……………………..
Fondsen II tm. V ……………………….
* Emissies
(in millioenen) …………………………….

Aantal uitgesproken Faillissementen.

]
=
§
Voorloopige cijfers.
11 Omvattende de werkzaamheden van 39 districtsarbeidsbeurzen, van
drie andere arbeidsbeurzen en voor zoover bekend, van de correspon-
dentschappen der arbeidsbemiddeling.
21
Januari. 31 De week,
waarin een staking viel, buiten beschouwing gelaten.
41
Op 1Juli1925.
51 Zoowel door Nederlandsche als buitenlandsche schepen.
6]
Kolen
slik
niet
inbegrepen.
Wel
zijn inbegrepen de steenkolen, welke voor
eigen gebruik dienen alsmede de kolen, die aan de mijnwerkers ge-
geven worden [z.g. ,,beputatkohlen”].
71
Saldo invoer plus eigen pro-
ductie.
8]
D.w.z. onder betaling van accijns in het vrije verkeer ge-
bracht. Aangenomen mag worden, dat deze suiker, zoo al niet in

155

1

154

154

155

153

149

145

158

149
153

153

156

160

156

152

145

158

151
83,6

82,9
82,9

81,8

80.4

40,8
43,7
39,2
43,1
35,7
40,1
110,1
118,9
0,642
0,768
0,495 0,667 0,383
0,386
1,413 1,436
4,72
4,58
4,52 4,53 4,86
5,70
9,14
15,09
0,382
0,351
0,327
0,317
0,331
0,361 1,028
1,009
304
283
367
369 306
321
857
996
2678
2462
2532
2512
2534
2.767 7.467 7.813
3,53
3,50
3,50
3,50
3
1
50
3,50 4,08
3,50
3,40
3,35
3,43
3,07
2,26
2,67
3,42
2,67
3,38
3,47
3,59 2,93
2,41
2,82
2,34
2,72 96
97
95
95
97
96 93
‘
93 95 99
100
101
99
97

85
83 87
87
85
78 76
1
131
136
141
139 140
138 136
106
111
113
113
111
108
107
)
3,98
4,04 4,09 4,07
4,05 4,52
.
4,05 4,03
4,71
4,68
4,67
4,63
4,64
4,57
4,93
4,91
4,88 4,90 4,88 4,90 4,90
E
4,72
4,77
4,71
4,66
4,66
4,63
4,65
(.
1
i
4,58
4,59
4,57
4,51
4,52
4,50
4,50 4,73
4,74
4,71
4,67 4,67 4,67
4,68
50,2
‘)i
20,4
18
)
40,7
124,8
21
)
29,5
22
)
21,9
14
)
151,3
51
)
176,2
20

408

319 1 306340

317

J 339
11
1,095 1

980

dezelfde maand, dan toch binnenkort de consumenten bereikt.
9
1 D.w.z. waarvoor restitutie van accijns is verleend wegens uitvoer
in den vorm van suikerhoudende goederen. .10] 1. Op den laatsten van
het kwartaal. Cijfers van Lloyds.
11]
Te Amsterdam en te Rotterdam.
12] Amsterdam, Rotterdam,’Vlissingen, Vlaardingen Hoek van Holland
Terneuzen, Zaandam, DeIfzijI, Harlingen,Maassluis,I5ordrechf,lJmuiden
en overige havens.
131
Eerste halfjaar.
141
Nom. 1,8 voor conversie.
151 Nom. 4,4 voor conversie. 161 Nom. 6,6 voor conversie.
171
Nom. 21,9
voor conversie.
18
]
Nom. 8,8 voor conversie.
191
Maart.
201
Nom. 27,4
voor conversie.
21
1 Nom. 12,8 voor conversie.
321
Nom. 12,8 voor con-
versie.
23]
Nom. 90,5 voor conversie.

37,9

37,5
0,363

0,433
3,88

4,72
0,374

0,348
267

307
2380

2605
4,-

4,-
3,72

3,60 3,55

3,26
93

93
91

91
83

82
120

124
103

103
4,07

4,03
4,75

4,76
4,95

4,95 4,68

4,69
4,63

4,60 4,75

4,75
31,315) 21,1 10

12 Mei 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

441

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvange.n.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.
N d (Disc.Wissels. 3
3 Oct.’25
Zwits.Nat.Bk. 3*22
Oct.125
Bk Be1.Binn.Eff. 4
3 Oct.’25
N.Bk.v.Denem. *
7Sept.’25
tVrsch. in R.C. 5
3 Oct.’25
ZweedscheRbk q
8
Oct.’25
JavascheBank….
4*20
Oct.’2
4 Bankv.Noorw.
5*2OApr.’26
Bank van Engeland 5
3
Dec.’25
Bk. v. Tsjecho.
Duitsche Rijksbank 7
27 Mrt.
’26 slowakije .. 6
13Jan.’26
Bank v. Frankrijk. 6
9Jnli’25
N.Bk.v.O’rijk.
7*28Mrt.’26
Belgische Nat. Bnk. 7 23Apr.’26 N.Bk.v.Hong. 7
22Oct.’25
Fed. Res. BankN.Y.
3*22
Apr.’26
Bank v. Italië. 7
17 Juni’25
Bank van Spanje … 5 23
Mrt. ’23
Z.-Afr.Res.bnk 5

OPEN MARKT.

1926
1925

11

1924
1914

8 Mei
3-8Mei
26April-1
19-24
ij4_9 MeiIIS_IOMeiij
20-24

1
1
Mei
April

Ii
t

Ii
Juli

Amsterdam

Partic.disc.
21I6
2
15
116_3
2151
16
_311
4
1
2
3
14-l
5
1
311012
411
3
/..51
3
1
18_
3
116
Prolong.
3
1

3-
1
/
3-/7
1

2
1
143
2
1
123
1
12
31/
2
_431
4
J
211
4
-3/
4

Londen
1
DageId ..
42)
1

4_1j
3

3314.4314
1

311-/
3113.4214
1-2
1
12
1
3
14-2
Part,c. disc.
401,62)
4184116

411
4
_5
75

411
4
_3/
3

411_5/
3
211
4
3/

Berlijn
DageId ..
4-5
4_611
1

3-6
1
/2
3-5
8’/2-10
1
12
– –
Partic. disc.
30-55 d..
.
431
4

431
4

431
4

4314
8-118
–
–
56-90 d…
4314
01
4

431
4

4314
8
.

–
211-1/
Waren-
wechsel.
511
4
.1/
7

5.31
4

5114_314
51214
8
7
13-913
–
–
New Yorkl)
Cail money
4.1/4

3117.41j4

3.431
4

34114
31/-4
31/7_314

12141-2112
Partic.disc.
3114
314
311
4

311
4
.1/
9

3
1
14.
1
12
–
–
Ii
Cali rnoney-koers v. 7Mei en daaraan .voorafgaande weken t/m.Vrijd.
2) Noteering van 7 Mei.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

T)
a a
New
Londen
Ben/In
Parijs
BrussellBatavial)
York”)

‘)
)

4 Mei

1926
2.4871,
12.08*

59.27
8.13
8.11
1001,
5

1926
2.48’s/
12.08*
59.24*
7.88 7.52
1001/
8

6

1926
2.4815/
1
2
.08*
59.
2
7*
7.79
7.54
1001/
7

1926 2.487/
t

12.08*

59.25
7.771.
7.59
100′
8

1926
–
12
.
08
*
59.26

7.83*

7.65
100′,
10

1926
2.48/
6

12.08
59.24*

7.77J
7.66
1001/
8

Laagsted.w.l)
2.4813/
12.07*
59.22
7.68
7.20
100
Hoogste d.w1)
2.49
1
/s
12.09
59.28
8.18
.

8.18
1008/
8

3 Mei

1926
2.4818/
12.09
59.24
8.18
8.24
1001/
8

26 April 1926
2.4881!
13

12.10*

59.27 8.33
8.94
1008/
8

Muntpariteit
2.48% 12.10
59.26
48.-
48.-
100

Data
seZ
r
,
d

Weenen
Praag
Boeka-I
Mtlaan
Madrid

4 Mei

1926
48.1634
35.15
7.38
0.90
9.99
35.9
2
*
5

1926
48.17 35.15
7.38
0.86 9.99
35.82*
6

,,

1926
48.20 35.20
7.38
0.80
9.99
35.80
7

,,

1926
48.16 35.20
7.38
0.80 9.98
35.82*
8

,,

1926
48.16 35.20
7.38
0.80
–
–
10

1926
48.16
35.19
7.37
0.95
9.95
35.75
Laagsted.w.l)
48.10
35.10
7.36
0.75 9.92 35.70
Hoogste d.wl)
48.22
35.25,
7.39
1._
10.01
35.971
3 Mei

1928
48.15 35.15
7.38
0.94
9.98
3
5.87*
26 April 1926
48.10
35.20
7.38 0.95
10.01
35.90
Muntpariteit
48._
35.-
50.4148.-
48.-
48.-

Da a
Sfock-
IÇopen-
i

•
Iel-
Buenos.
Mon-
holm’)
hagen’)
Aires
1)
treal
1)

4 Mei

1926
66.67*

65.10

54.
12
*
6.27Jr
100 2.487/
s

5

,,

1926
66.65
65.10

53.90
6.26
100v
2.48%
6

1926
66.65
65.05

53.72*

6.26
9934
2.49
7

,,

1926
66.65
65.10

53.65
6.27*

9934
2.49
8

1926
66.65
65.-

53.55
6.27
100
2.49
10

1928
66.62*

65…….

53.75
6.27
100
2.49%
Laagsted.w.l)
66.55
64.90

53.50
6.25
9934
2.48s/,
Hoogste d.wl)
66.70
65.15

54.40
6.30
100%
2.49%
3 Mei

1926
66.60
65.10

54.40
6.27
100
2.48%
26 April 1926
66.70 85.20

53.80
6.27*

1
100%
2.49%
Muutpariteit
66.67
66.67

66.67
48.-
105
2.488/
9

‘) Noteerlog te Amsterdam. “) Noteering te Rotterdam.
8) Particuliere opgave.
In het eerste nummer van iedere maand komt een over-
zicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wissel-
koersen.

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

Data
Ld7r
($ per £)
Parijs
($ p.IOOfr.)
Berlijn
($p.
I0OMk.)
Amsterdam
($p.
100
gld.)

4 Mei

1926 4,859/,
3,24
23,80
40,1734
5

,,

1926
4,859/
3,17
23
9
80
40,18
6

,,

1926
4,851/
9

3,14
23,80
40,17%
7

1926
4,85l1/ 3,15
23,80
40,18
8

1926
4,85%
3
,15* 23,80
40,17
10

1926
4,85sI
3,15*
23,80
40,1834

11
Mei

1925
4,85 5,22
23,80
40,20
Muntpariteit
-.
4,8667
19,30
23,81%
401/
ig

KOERSEN TE LONDEN:

Plaatsen en

INoteenings-I
Landen
I
eenheden
24
Apr.
1926
1
Mei

1
1926

_
318
Mei’26
Laagsfeffoogste
8Mei
1926

Alexandrië.
.
Piast.
p. y,
9734
9734
9717
132
182
9717t
III
Athene

….
Dr.
p. £
391 394
389
395 395
Bangkok
…
Sh.p.tical
1/10%
11101/,
1/10,
1110%
1’lO
1

rr
Budapest
. ..
Pen.
p. £
27.80 27.80
27.80
27.80 27.80
B.
Airesl).
..
d.
p. $
451/
45
45%
45 ‘/8
Calcutta
. . . .
Sh. p.
rup.
115
55
/
1
1
15
57
1
1/5
18
/16
1
531/
51
11311
:
5

32
Constantin..
Piast.
p. £
925
8)

915
928
937
937
Hongkong
..
Sh.
p. $
21219
132
‘!:281:32
2/37/
1

2/4%
2/3%
Kobe

……
1:11
,
1
lils
1/11
1/11

3

3
111 9
1
Lissabon
1) . .
.Sh.p.yen
d. per
Esc.
2171
82
217
182
217!
882
2171
’32
217′
ls
Mexico…….
d. per
$
24
24
24
8
/8
245
248/
8

Montevideo
1)

d. per
$
51
507/
9

50%
51
51
Montreal
…
$
per
y

.

.
per
Mil.
4.85
T
9
W

486′
4.84% 4.85%
4.84%
R.d.Janeirol)
7
7’i
/82
7u1
7
,
/
15

Shanghai
.. .
Sh.
p.
tael
2/10+
2/113
s

2/10
3
/
8

2/11

1

2/117/
8

Singapore.
.. id.
p. $
2/3
81
/
38

213151
2/4 2/4
1
/
32

214
1
1
33

Valparaiso
1).
$ p.c
39.80 39.80 39.80 39.90 39.80
Warschau
..
Z1.p..2
48
4)
508)
*5* *5*
*5*
1) Telegrafisch transfert. 2)90 dg.
3)
Laten.
4)
Bieden.

ZILVERPRLJS GOUDPRIJS 3)
Londen’) N.York
2
)
Londen
3 Mei
1926..

2911/
19

64,/
&

3 Mei

1926.
84111%
4
1926- 305/
86

4

1926….
84110
5

,,
1926..

30
1
/8

668/
8

5

,,

1926…..
84/10
6
1926..

303/

647/
9

6

1926…..
84/1011
7

,,
1926.. 21115,
1

64%
7

,,

1926
84111%
8

,,
1926.. 30s

65%
8

1926
84/11%
9 Mei
1925..

31%

677/
8

8 Mei 1925-
84/11%
20 Juli
1914..

2415j6

541/8
20 Juli

1914…
84/10
1)
in pence
p.
oz.stand.
8)
Foreign silver in
tc. p.oz. Line.
8)
in sh. p.oz.fine

STAND VAN ‘s
RIJKS KAS.
De Minister
van Financiën maakt bekend:

Vorderingen.
1

23 April 1926
1
30 April 1926

Saldo bij de Nederlandsche Bank….
–
–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
f

–
f

–
Voorschot
op
uIt. Mrt. 1926 aan de
meenten
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
,,
52.861.933,88
,,

52.861.933,88
Voorschotten aan de koloniën ……..
12.428.007,18
,,

12.061.052,14
de Rijksinkomsten belasting… …. ..

205.381.674,17
,,203.967.152,06
Voorschotten aan het buitenland
……
Daggeldleeningen tegen onderpand

….

van Staalsschuldbrieven

……….
…5.200.000,-
,,

13.900.000,-
Saldo der postrekeningen van Rijks-
33.897.911,47
,,

24.128.111,15
comptabelen

………
…………….
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P.,
–

–
T.

enT.
2
)……………………………
Id.
op
andere Staatsbedrijven 2)
3.748.348,03
,

3.748.348,03

Verplichtineen.

Voorschot door de Nederl. Bank

/
10.952.929,52
f

9.232.801,29
,,
135.503.000,-
,,
65.380.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank

–
–
14.523.163,50

Schatkistbiljetten in omloop’)………..133.127.000,-
Schatkistpromessen in om1oo

………74.150.000,-

Schuld a. d. Bank
v.
Ned. Gemeenten
2)..

3.150.763,21
,,

971.380,20
Zilverbons in omloop
……………..,,

14.760.589,50

Id. a. h. Alg. Burg. Pensioenfonds 2)
..

10.622.887,41
,,

18.928.984,42
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.
2)..,,

67.157.896,97
77.405 475,05
Id. aan andere Staatsbedrijven 2)

110.000,-
……
80.000,-
Id. aan diverse instellingen 2)

…2.432.213,04
,,

2.432.821,29
Waarvan
f
37.056.000 vervallen
op
of na
1
April 1927.
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
De Minister van Koloniën maakt bekend:

1

24 April 1926
1
Mei 1926

Voorschot uit
‘5
Rijks kas aan N.-Indië
/
1.329.000,-
f

594.000,-
Indische Schatkistprom. in omloop
.. 29.100.000,-
,,2i.500.000,-
350.000,-
,,

350.000,-
Ander Schatkistpapier

……………….
Voorschot Javasche Bank aan N.-Indië
4.133.000,-
,,
14.866.000,-
Muntbiljetten in omloop

……………
32.065.000,-
,,31.903.000,-
Ten voordeele van Ned.-Indië ge.
boekte beleggingsgelden van het
Ned.-lnd. muntfond,………………..
4.535.000,-
,,
4.535.000,–
Idem van de Ned.-Ind. Postspaarbank
,,

481.000,-
,,

868.000,-
Totaal ……………………
f72.353.000,-
/74.616.000.-
In
‘s
lands kassen aanwezig
–
.
–

442

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

12 Mei 1926

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 10 Mei 1926.

Activa.
Binnenl. Wis
–
t Hfdbk.
f
35.344.869,59
sels,Prom., Bijbnk. ,, 14.637.688,19
u1.l

tg.aeu.

,,

.’1u’s.1,00

f
73.387.479,13
Papier o. h. Buiteni. in disconto
–
Idem eigen portef.
.
f
184.232.804,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nognietafgel.

–
184.232.804,-
Beleeningen
nc1. vrsch.
Hfdbk.

50.578.172,25

in rek..crt.
•Bijbnk.

12.275.279,62

op onderp.
Ag.sch.

72.503.266,64

f
135.356.718,51

Op Effecten…….
f
133.457.818,51
OpGoeder.enenSpec. ,,

1.898.900,-
135.356.718,51
Voorschotten a. h. Rijk
…………….,,
1.256.563,32
Munt en Muntmateriaal

–
Munt, Goud
……f

62.501.620,_
Muntmat., Goud
.. ,,
365.210.011,94

f
427.711.631,94
Munt, Zilver, enz.
•

25.767.101,48
Muntmat., Zilver..

–

Effecten
453.478.733,42

BeleggiugRes.fonds.
f

6.341.559,17
id. van’

v. h. kapit.,,

3.955.508,87
10.297.068,04
Gebouwen en Meub. der Bank ……..
5.171.000,-
Diverse

rekeningen
………………
,,
76.483.425,32

f
939.663.791,74
Passiva.
Kapitaal
………………………..f
20.000.000,-
Reservefonds
……………………
,,
6.483.597,96
Bijzondere

reserve
……………….

..
12.000.000,-
Bankbiljetten in omloop……………,
854.086.510,-
Bankassignatiën in omloop…………,
373.723,23
Rek.-Cour. J Het Rijk
f

–
saldo’s:

Anderen,,

25.114.423,12 25.114.423,12
Diverse rekeningen
…………. ..
.
,,
21.605.537,43

f
939.663.791,74

Beschikbaar metaalsaldo
……………f
277.014.655,05
Op
de basis van
i

metaaldekking….
101.099.723,78
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is.

1.385.073.275,-

Voornaamste posten in duizenden guldens.

–
Goud Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Munt
1
Muntmat.
Circulatie
opeischb.
schulden
Metaal-
saldo
kings
oerc.

10 Mei ’26
62.502
365.210
854.087 25.488
277.015
51
3

,,

1
26
55.703 372.210
887:518
26.110
270.423
50
26 Apr. ’26
56.027
372.172
817.162
40.669
282.255
53
19

’26
56.179 372.172
818.435
36.570
282.513
53
12

’26
56.376
372.172
830.887 28.896
281.563
53
6

’26 56.588 372.359
849.766
31.636
277.280
51

11 Mei’25
58.284 423.187 916.415
25.651
311.555
53

25 Juli

’14
65.703
96.410
1310.4371 6.198
43.521′)
1

54

Totaal
Schaticfst-
Bee-

e
Papier
DiveT
Data
bedrog
promessen
n1 ngen
ophef
reke-
iningen
disconto’s rechtstreeks
buiten!.
9)

TO Mei 1926 73.387

–

135.357 184.233 76.483
3 ,, 1926 74.118

–

172.837 184.029 64.452
26 Apr. 1926 68.226

–

138:425 183.764 48.126
19 ,, 1926 74.251

6.000 -131.790 183.425 47.288
12 ,,

1926 77.411

7.000 129.079 177.068 52.467
6 ,,. 1926 85.321

15.000 146.102 176.941

52.988

11 Mei 1925 98.483

4.000 160.548 163.167 56.626

25 Juli 1914 67.947

14.300

61.686 20.188

509
1) Op de basis van
21
metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.

•

CURAÇAOSCHE BANK.
–
–

Vooriiaamste posten in duizenden guldens.

Diverse
Diverse
Data
Metaal
Circu-
Dis-
conto’
ch
Voor-
sotten1
reke-
reke
–
latie
s
aan
de
ningeni
ningena
.
–
kolonie

1
April

1926
991
1.828
73
27
1.136
65
1
Maart

1926
1.026
1.766
73
24
1.119
57
1
Februari 1926
1.028 1.691
74
5
1.086
67
1
Januari

1926
1.053
1.582
77
332
994
72
1
December 1925
945 1.566
78
77
864
75

iLApril

1925
880
1.547
82
185
1.110
310

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken cijfers (Ier laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Data
Goud
Zilver
Circulatie
Andere
1
opeischb.
1
schulden

IBescflikb.
1
metaal-
1
saldo

8 Mei 19261
234000
331.500
48.500
183.000
1

,,

1926
239.250
331.500
1

49.500
163.050
24Apr.1926
239.250
333.500
1

48.500
162.850

10

1926
201.387

344′
335.762
48.090
164.862
3

1926
201.860

40.184
331.039
54.393
165.609
27 Mrt. 1926 201.960

39.920
328.218
55.945
165.642 20

,,

1926
202.100

39.603
330.420
56.182
164.947
9 Mei 1925
133.551

50.042 282.821
42.199
119.435
10

,,

1924
148.721

64.597
264.710
76.315 145.737

25 Juli 19141
22.057

31.907 110.172
12.634
4.8422

Data
1

Dis-
Wissels,
buiten
Belee-

1
Diverse

I
reke-

Dek-
kings-

1
conto’s
N.-Ind.
ningen
1
percen-
betaalb.
nngen
taue

8 Mei 1926
1 1926
24Apr. 1926

10

1926

10840
95.760
96.750

‘

”
‘

67.756

63 63 63

63
9.281
20.378
42.065
3

,,

1926
9.141
19.951
41.892 77.729
63
27Mrt. 1926
9.005
20.032
42.076 75.664
63
20

,,

1926
8.679
19.536
42.744
77.547
63

9 Mei 1925
20.339
17.731
44.394
59.084
56
10

,,

1924
35.422
15.084
56.908
14.987
62

25 Juli1914
7.259 6.395
47.934
2.228
44
1)
Sluitpost activa.
9)
Basis
2
1 metaaidekking.

BANK VAN ENGELAND.
bornanniste posten, onder bijvoeging der Curreucy Notes,
in duizenden ponden sterling.

Data
Metaal
Circulatte
Currency Notes

Bedrag IBankbi!j.l
Oov. Sec.

5 Mei

1926
147.475 141.196
**
xs•

28 April 1926
146.372 141.097
294.473
56.250 243.681
21

1926
146.410
140.161
293.375
56.250
242.723
14

1926
146.491
140.717
295.314
56.250 244.921
7

1926
146.655 141.892
297.726
56.250
247.680
31 Maart1926
146.769
142.762
295.337 56.250
244.585

6 Mei

1925
154.683
148.288
292.535
53.950
243.629

22 Juli

1914
40.164
1

29.317
–
–
–

Data
Gov
Sec
–
Other
Sec.
Public
Depos.
Other
Depos.
Reserve
Dek-
k ings;

5 Mei ’26
42.230
73.544
16.701
107.351
26.029
21
28 Apr.’26
39.495
67.822
18.925
95.657
25.025
21+*
21

’26 39.270
68.031 13.369
103.196
25.998
22′
14

,,

’26
40.210 66.577
10.964
103619
25.524
221/
4

7

,,

’26
45.140 68.205
13.176
106.972
24.513
20i/
31 Mrt. ’26
37.015
86.570
35.441
93.607
23.757
188/
8

6 Mei ’25
37.610
72.735
11.021
107.717
26.146
22

22
,Juli
’14
11.005
33.633
13.735
42.185 29.297
5231
8

–
1 vernuuu.ng LU8SÇIICII 18.e,erve en iJeposIrs.

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen fran.

Waarv.
Te goed
Buit.
gew.
Schat-
Wis
Data
Goud
in hef
Zilver
in hef
voorsch.
kist
bil-
lietten
se1
5
buiten!. buiten!,
old.
Staal
‘)

6 Mei ’26
5.548
1.864
334
577
35.250
5.322 3.875
29Apr.’26
5.548
1.864
334
575
35.150
5.307
4.190
22

’26
5.548
1.864
333
573
35.300
5.306 3.399
15

’26
5.548
1.864
332
571
35.650
5.303
3.482
8

’26
5.548
1.864
332 573
36.250
5.301
3.344

7 Mei ’25
5.546
1.864
317
573
23.850
4.980
4.870
23 Juli’14
4.104
–
640
–
–
–
1.541

Waarvan
Uitge-
B 1

–
e ee
Rekg.
Courant
Data
op het
stelde
ningen
Circulatie
Part!-
buitenl.
Wissels
culiereni
Staat

6Mei ’26
18
1
2.487
53.181
2.661
20
29Apr.’26
13
1
2.413 52.208
2.791
36
22

,,

’26
13
1
2.460 52.014
2.646
45
15

’26
12
1
2.479
52.443
2.687
11
8

’28
13
1
2.538
52.851 2.822
4
7 Mei ’25
25
6
3.176
43.409
1.912
12
23Juli’14
8
–
769
5.912
943
401
1)
sluitpost Oer activa.
‘)
Sluitpost Oer
passiva.
)
iegoed
v. Ii. (JOuv
1)
in
disc,
genomen wegens voorsch.
v.
d. Staata. buitenl. regeeringen.

12 Mei 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

443

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaaixste posten in millioenen Reichsmark.

Daarvan
Deviezen
Andere

D a a
ud
bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
ten!. circ.
dekking
en
ningen
banken
1)

geldende
cheques

23 April 1926
1.491,4
260,4
256,4
1.161,1
-7,6
15

,,

1926
1.491,2
260,4
278,4
1.227,9
8,4
7

,,

1926
1.491,1
262,6
481
9
4
1.127,7
7,7
31Maart1926
1.491,1
262,6 481,2 1.215,9
77,5
23

,,

1926
1.449,2
220,8
483,1
1.094,5
5,4
23 April 1925
1,004,1 128,9
334,7
1.266,7
6,0

30 Juli

1914
1.356,9
– –
750,9 50,2

Door

Data
Effec-
Diverse
Circu.
Rekg.- Diverse
Rijksb.
ten
Activa
2
)
latie
Crt.
Pass iva
geher-
disc.

23 April 1926
89,0 1.089,8
2645,9
1.055,6
169
9
4
264,1
15

1926
89,9 1.110,9
2.790,3
1.007,1
172,4
270,1
7

,,

1926
246,4
1.011,2
3.061,4
770,7
379,5 329,5
31Maart1926
244,5
922,9 3.159,6 625,4 386,9 413,5
23

,,

1926
240,6
943,5 2.513,7 963,2 562,6 460,0
23 April 1925
199,9 1.411,7
2.022
1
1
974,6
975,6
683,2

30 Juli

1914
330,8
200,4
1.890,9
1

944,-
40,0
–
)
iJflUIdt.
‘7
W.U.
rçenvenuanscneine
£3, 13,
t
t%prII, 3!, £3 1fl!!., Ebp.
572,4; 50,6; 485; 464,9; 477,9 miii.

NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen francs.

ie
r.ij.i;
Data
.

6 Mei ’26
395
480
1.337
510
5.200 7.984
350
332
29Apr.’26
395
480 1.479
684
5.200 7.924
1
357
22

26
395
480
1.403 662
5.200
7.730
7
448
15

’26
395
480
1.337
619
5.200
7.778
1
290
8

,,

’26
396 480
1.343
637
5.200
7.747
–
346
1

’26
396 480
1.301
613
5.200
7.689
1
340

7 Mei ’25
378 480 1.268
345
5.200
7.566 22
204

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voont aamste posten in millioenen dollars.

Goudvoorraad
Wettig
Wissels

Data
betaal-
mi ddel
,
Totaal
Dekking
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
markt
banks
gekocht

21 Apr.’26
2.795,2
1.55,9
155,2
449,7 229,5
14

’26
2.781,8
1.438,2
.157,0.
577,3 274,1
7

’26
2.783,3
1.432,3
150,3
578,6
229,8
31 Mrt.’26
2.766,9
1.410,5 153,0
632,4
249,6 24

’26
2.794,5
1.462,4
155,3 617,5
252,2
17

,,

’26
2.811,3
1.490,8 153,4
480,8 257,1

22 Apr.’251
2.844,3
1.6140
141,5
412,4 275,5

Belegd
Notes
1
Totaal

Gestort
Goud-
Dek-
Algem.
1

Dek-
Data in U. S.
Gov.Sec.
in circu-I
‘7P?;

Kapitaal
kings-
1
kings-
latie
1
perc.’)
1

perc.
2
)

21 Apr.’26
388,6 1.662,3
2.219,8
121,5 72,0 76,0
14

’26
377,0
1.681,1
2.347,2
120,9
68,9
73,0
7

’26
342,0
1.652,9
2.278,5
120,5
70,8 74,6
31 Mrt.’26
329,8
1.656,5
2.323,4
120,4 69,5
73,4 24

’26
308,2
1.659,0
2.313,6
120,4 70,3
73,6
17

,,

’26
352,6
1.659,2
2.264,7
120,4
71,6
74,6

22 Apr.’251
353,1

1
1.687,7
2.217,81
114,7
1

72,8 76,5
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opeischbare schulden:
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover idem.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in millioenen dollars.

Dis-

1
Reserve’
Totaal
Waarvan
Data
Aantal
conto’s
1

Beleg-
de
depo-
time
banken

1

en
beleen.
1

gingen banks
‘
sifos

deposits

14Apr.’26
708
13.897
5.600
1.711
18.697
5.505
7

,,

1
26
709
13.962
5.530
1.622
18.570
5.516
31 Mrt.’26
710 14.052
5.495
11.655
18.674 5.477 24

,,

1
26 711
13.947
5.575
1
1.647
18.522
5.486
17

,,

’26
712
13.945
5.699
1.662
18.859 5.466

.15 Apr.’25
736
13.128
5.482
11.599
18.021
5.052

Aan liet eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankataten.

EFFECTENBEURZEN.
.

Amsterdam, I0 Mei 1926.

i)e ulgwiteetie staking •in .. linge]atic[ heeft zelfs daar te
laIl(le geen ciieit ingiijpeiide gevolgeii op cle effectenbeurs
gehad. :I)e handel tr l)eurze van L o n d e n was uiterniate
gen ng, doch opvallelici was, dat va ii een paniek, of
zelfs maar van een al te zwartgallige stemming, geen
sprake is geweest. Veeleer onthielden de bezitters van
fondsen zich – in groote trekken gesproken – van aan-
bod; het spreekt vanzelf, dat ook de vraag tot een minimum
was geslonken. Iets van beteekenis is alleen omgegaan in
de beleggingsmarkt, welke over het geheel vrij vast is
gebleven.
Te B e r 1 ij n is de tendens nogal verdeeld geweest. Aan-
vankelijk hebben montaanaandeelen, speciaal aandeelen in
steenkoolondernemingen, de vruchten geplukt van de over-
weging, dat de staking in Engeland de vraag naar Duitschè
steenkool grooter zou doen worden. Dientengevolge bleken
aandeelen Deutsch Luxemburg, Gelsenkirchen, Harpener,
I’.Iannesmann, Phönix, ete. alle hooger. Later echter daalde
het optimisme eenigszins, toen men bevreesd begon te
worden voor de ongetwijfeld ook nadeelige gevolgen, welke
de Engeische staking zou kunnen .niedebrengen. Niëtte-
ittin is de steinnnn.g niet ongean imeerd geworden, iowe1
ook dc vlaggenkwestic eenigszius storend werkte wegens do
mogelijkheid van binnenlai.idsohe politieke conflicten. Dat
de geheele markt desondanks niet bepaald ongunstig is ge-
iveest, is gebleken uit de vaste houding voor bankaancieelen
– in liet bijzonder Darmstiidter en Disconto Gesellschaft. IDe wankele basis, waarop de kwestie der teruggave van
Duitsch eigendom in Amerika nog lierust, heeft een daling
v;I Ii
scheepvaartitandeelen to voorsehiji geroepen. Machine-,
niet;utl- cii wagonfabriekwuideelen avaren verdeeld. Elec-
tro-aaiidi’elen vast; aanzienlijke koersstijgingen vonden on-
der leiding van Siemens en T[alske plaats. 1. G. Farbenin-
dustrie stegen hij levendige onizetteit in de verwachting valt
een gunstig jaarverslag. Kali-waardea rustig.
Te P a r ij s heeft de staking niet op den voorgrond
gestaan, doch de regeling van de schuld aan de Unie. Over
het algemeen heeft deze regeling nogal protesten uitgelokt.
De indruk hiervan in het buitenland is ongunstig geweest,
zoodat een daling van het Fransche betaalmiddel is ver-
oorzaakt, onmiddellijk gevolgd door de bekende fluctuaties
aan de fondsenmarken. Tegen. het einde der berichtsweek
echter volgde een licht herstel, zoodat arbitragewaarden
te Parijs lichtelijk daalden en de beleggingsmarkt een beter
aspect verkreeg
Te N e w Y o r k zijn de omzetten sterk verminderd. Ook
hier is de staking, wat den invloed op de fondsenmarkt
betreft, slechts op het tweede plan gekomen, hoewel een
zekere druk uit dien hoofde toch zeer goed merkbaar is
geweest. De mededeelingen uit de kringen van handel en
nijverheid luidden echter nog steeds gunstig en zoo hebben goede en slechte tijdingen samengewerkt tot het verkrijgen
van een eenigseins onzekere houding, bij weinig veranderde
koersen. –
Te n o n z e n t is de markt buitengewoon kalm gebleven.
De berichten uit Engeland hebben er toe bijgedragen de
omzetten, welke in den laatsten tijd toch al reeds sterk
waren ingekrompen, nog verder te verminderen. De
be-
leggingsmarkt
heeft hiervan geen grooten invloed onder-
vonden. Integendeel is op een enkel gebied de handel zelfs
grooter geworden, met name voor Mexicaanache staats.
fondsen, welke gezocht varen in verband met de betere
vooruitzichten voor de rentebetaling. 7
Ojo
Ned. Werk.
Schuld 1922 : 106%, 10611/, 1067/; 414
0/0
Ned. Werk.
Schuld 1917: 991/, 995, ; 7
0/
Ned.-Indiii: 1013,’
8
,
1015/
8
, 101tu/;
5
o/
Brazilië 1913 £ 20-100: 65I5/, 64,
64%
;
8
0
/0
Sao Paulo: 105, 10415.
De
rubbermarkt
was eenigszius onregelmatig. Voor den
handel in rubber verwacht men niet veel nadeel van de
Engelsche staking, omdat groote partijen rubber in den
laatsten tijd toch al reeds hun weg vonden van het Verre
Oosten naar New York, zonder Londen aan te doen. Aan
den anderen kant heeft men echter ook geen voordeel voor de rubbermarkt in den tegenwoordigen toestand vermogen te ontdekken. De afdeeling werd dus grootendeels geïnflu-
enceerd door den rubberprija en waar deze binnen enge
grenzen heeft geschommeld, was hetzelfde met de aandeelen
het geval. Een stimulans heeft nog de dividend-aankondi-
ging van de Kendeng Lemboe gevormd, doch langen tijd
heeft dit niet geduurd. Amsterdam Rubber: 34271,,
337
‘i,
335%; Deli Batavia Rubber: 250, 2393, 242; Hessa Rub
ber: 452, 458, 444; Java Caoutchouc: 195, 1861, 1851
Kali Telepak: 370%, 378, 382; Kendeng Lemboe: 4161.6,’ 436, 442; Ned. md. Rubber & Koffie: 334, 3313/
4
; R’dam

444

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

12 Mei 1926

Tapanoeli: 16414, 158%, 159; Sumatra Rubber: 373, 366,
363; Wai Sumatra Rubber: 2761/,, 283, 280.
Tabaksaandeelen
hebben evenmin een bepaalde stemming
te zien gegeven. De uitslag van de op Vrijdag j.1. gehouden
inschrijving is van dien aard geweest, dat de vooraanstaande
Sumatrasoorten opnieuw gezocht werden, waardoor de koer-
sen over het algemeen konden stijgen. Later echter trad
een geringe reactie in, welke het voordeel weer uit den weg
ruimde. De variaties zijn evenwel, noch in de 46ne, noch
in de andere richting, van grooten omvang geweest. Arends-burg: 505, (ex div.) 518, 519; Deli Batavia Mij.: 414, 421)4,
395)4; Besoeki Tabak: 220, 217; Deli Mij.: 384%. 376)4,
38014 ; de Oostkust: 197, 196, 192)4; Senembah: 436)4,441, 427.
SuIceraa48deelen
varen nagenoeg verlaten, metuitzondering
van aandeelen H. V. A. Reeds enkele dagen vielen voor dit
fonds ruime aankooporders op te merken. Ten slotte werd
deze kooplust opgehelderd door de mededeeling der directie,
dat een uitgifte van nieuwe aandeelen zal plaats vinden,
waaraan voor de aandeelhouders een waardevolle claim is verbonden. Het fonds steeg, onmiddellijk na deze bekend-making, vrij krachtig, doch kon, onder den invloed van de
algemeene marktsternming, het behaalde koersavance niet
volkomen handhaven. De stemming is echter vast gebleven.
Cultuur Mij. der Vorstenlanden: 173, 172)4
2
172; flan-
dlverg. Amsterdam: 655111, 663, 65634, Java Cultuur Mij.:
348, 352, 351; Ned. md. Suiker Unie: 230
2
226, 22714; Poer-
woredjo: 109, 10814, 107 ; Tjepper 650, 641.
Petroleurnaancieelen
hebben . niet aan de verwachtingen
beantwoord. Men had gedacht, dat de staking in de steen-
koolmijnen in Engeland groote vraag naar stookolie te
voorschijn zou roepen en dat daarvan de Koninklijke de
vruchten zou plukken. Het is niet bekend, of dit verschijnsel
zich werkelijk in beteekenende mate heeft voorgedaan, doch
indien dit het geval is, hebben de algemeene ongunstige
factoren, welke aan de staking inhaerent zijn, deze gun
stige omstandigheid overschaduwd. Het koersverloop van
aandeelen Koninklijke is in ieder geval – evenals voor de
overige soorten – omlaag gericht geweest. Dordtsche Petr.
md. Mij.: 373, 36814, 367; Kon. Petr. Mij.: 38914, 38714,
38614; Perlak Petroleum: 71, 6814, 678/
8
; Peudawa:

1/8,
361/
8
, 36.

–
De .scheepvaartrnarkt
was kalm en heeft geen aanleiding
tot bespreking verschaft. Holland-Amerika Lijn: 45)4, 47,
48; Java China Japan Lijn: 117, 116%, 117 ; Kon. Ned.
Stoomboot Mij.: 83, 84
1
1j,
84
1
4; Ned. Scheepvaart Unie:
173%, 1748/
4
, 1741/
2
; Stoomvaart Mij. Nederland: 169,17014.
De afdeeling voor binnenlandsche industrieefe aandeelen
was verdeeld. Aandeelen Jurgens bleken tamelijk vast te
zijn, vermoedelijk in verband met de mededeelingen der di-
rectie in de laatste algemeene vergadering van aandeel-
houders. Daarentegen bestond er aanbod voor aandeelen in
kuustzijde-ondernemingen, waarop tegen het einde der
berichtsweek aandeelen Enka een uitzondering hebben ge-
vormd. Centrale Suiker Mij.: 11714, 116%, 117
7
/
8
; HolI.
Kunstzijde md.: 114, 109, 10514; Jurgens:
1637/8,
16714,
1681/; Maekubee: 131, 133
5
/
8
, 125; Ned. Gist & Spiritusfa-
briek: 368%, 343, 346, 343; Ned. Kunstzijdefabriek: 323%, 315, 325; Philips Gloeilampen: 365, 36614, 368.
Bankaandeelen
waren kalm, doch vast. Amsterdamsche
Bank: 160 , 162, 161%; Koloniale Bank: 198%, 197%,
19811,; Ned. md. Handelsbank: 16214, 1611/
1
, 161%; Ned.
Handel Mij.: 1455/
2
1450/
1
, 1455/
s
; R’damsche Bankverg.:
693/, 68, 67; Twentsche Bank: 133.
De afdeeling voor
mijnaandeelen
heeft geen wijzigingen
van beteekenis aangetoond. Alg. Exploratie Mij: 117, 119,
114; Billiton le Rubriek 643, 840; Redjang Lebong: 258,
255, 258.
De
Amerikaansche markt
heeft slechts weinig aandacht
getrokken, doch was over het algemeen niet zeer opgewekt.
Anaconda Copper: 93)4, 95, 93; Studebaker: 5214, 53)4,
5214; United States Steel Corp.: 121%, 1231/
8
, 121%; At-
chison Topeca: 130%, 130
1
4; Ene: 3034, 317/
t
, 30% Union
Pacific Railvay: 148, 149sf,, 148%; Wabash Railway:
3910/35, 40
10
1
32
, 40.
De
geidmarkt
bleef vrijwel onveranderd; prolongatie
steeg iets in den loop van de beurswe1k. De noteering
stelde zich doorgaans op 3
a
3

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.
11 Mei 1926.

De
marktuit hebben in de afgelopen week natuurlijk
sterk oiiclei den iliVloed gestaan vati de aigemeeie staking
lii EIlgela.11d.
Op
de Engelsche markten kwamen bijna geei zaken tot stand. Biiiueulaudsche fabrieken, bevreasci geen
toevoer van tarave te k rijgen , hebben voor i nl and sche •ta.rwe
hier cii daar hooge prijzen betaald, ‘te meer, waar de aan-
‘oer van deze tajve in den laatsten tijd toch reeds zeer
gering
‘aS.
De aflavering van meel ondervindt niet veel
nioeilijlchecleii. Ofschoon het er naar uitziet, dat de voorra-
den nogal wat zll]]e11 afnemen, hebben noch fabrikaniteii
tiocli ha.tt dal aren op cleii toestand svi H en voorui tloopen en
z.ih vrijwel contihoud:en vaii hel ‘doen o’aii
II
ieuwe aan.koopen.
liititissclhen lis ook dc vorige week er weer 66ii geweest vali
zeer kleine verscllepiiigen, en ‘indien niet cle consiim.pbïe
YOU
do Europeesche ini.portland.eu
aaswierkelijk mijidei ge.
‘eest is
(]IAI
geschat, zal er spoedig in verachillende mark-
tea een nij1)end gebrek ontstaan. Dat cle consumptie zoo-
veel mi nder zal Avorden, •geloo’e
Ii
wij
0
auiwel ijk ., iii a.ar in
het algemeen wordt in tijden van schaarschte een grootere
hoeveelheid opgellol1cen
‘sl.Il
cle zgu. olLzichtl)are VOOrra:Iell,
die gewoonlijk zeer veel grooter zijn clan de siehtbare voor-
raden, waaraan uien toch meestal een overwegenden invloed
toeschrijft. Nu zal evenwel in verschillende landen reeds
sedert eenigen tijd beslag.zijn gelegd op een gedeelte dezer
onzichtbare voorraden, zoodat het wel mogelijk is, dat bij nog
verdere reductie de schaarschte zich sterk zal doen gevoeleo.
Over het algemeen was de stemming in de Europeesche
i’iicportmarkten vast, itlaar ook nu wederom beperkte de
kooplu’s.t zich bijna, uitsi ui’teitd tot spoedig verwachte taitwe.
act is dus zeer goed mogelijk, dat zich binnenkort eenige
ophooping van tarwe zal .vooi
–
cloen, vooral van Canadee-
sche tarwe in kI:.oiitreal, omdat naa,r men aanneemt, nog
zeer weinig valt het Canadeesche surplus naar Europa ge-
contracteerd is. Verschillende statistici ‘komen evenwel tot
de overtuiging dat er, gerekend tot AuguStus, geen over-
schot van tai;we aanlvenig is, veeleer een ‘klein tekort en
in,diett deze berekeningen bij, ‘benadering juist zijn, zal er
ongetwijfeld kooplust moeten oit tstaau voor deze Canadee-
sche tarwe, waarschijnlijk nog vddr zij een ‘druk op de
mai’kt zal uitoefenen.
[let oogst’bericht van Washington per t Mei brengt niet veel verandering ‘in den toestand. De goede stand ‘van de
wintertarwe iwordt bevestigd, en indien •de opbrengst zoo
groot ivorcit al’s clie thans geraamd wordt, zullen de Ver.
Staten ca. 150 •ni,illioen bu. meer wintei-tar’we oogsten.
Daarentegen staat ‘het er met de zoniertanwe minder gun-
stig voor, ‘doch er is nu alleen nog maar sprake van het
percentage, dat uitgezaaici is. Dit is ‘slechts 56,1 pCt. tegen
verleden jaar 65,8 pCt. Het weer was natuurlijk oo’ezaak,
geweest van den vertr’aagclen uitzaai, maar de laatste dagen
zijn berichten over alk’einewleu regenval gemeld; clie de
vrees voor den oogst valt .zoniertarwe aanmerkelijk hebben
doeti verminderen. Wel zijn er berichten, die er op wijzen,
dat ‘het noodzakelijk is, dat het weer gedurende het geheele
SCiZOOII
goa:[.b1ijft, wil uIen eelt redelij.keu oogst van sonier-
tarwe .venwahten, maar cle loop der prijzen toont niet aan,
dat men ,z’idh over den nieuwen oogst ongerust maakt. Vali
4 op 10 Mei zijn de prijzen voor Juli- en Septemlber-tanwe
in Chicago slechts een klemui’gheid hooger. Op Mei bedraagt
de ver.hooging te Chicago 3% ct. en te Winnipeg ongeveer
hetzelfde. Ook ‘iii ZuId-Amerika. zijn de prijzen weinig ver-
anderd. Buenos Aires is ruim 1 h 2 pCt. hooger clan een
week geleden, doch Rosario is geheel onveranderd,. Terwijl
dus de algemeene stemming in Bliropa vast is getveest, heeft
dit zich, wat ‘de prijzen betreft, alleen voor spoedig lever-bare ‘tarwe in cijfers uitgedrukt.
Over den nieuwen oogst ‘in Europa valt nog weinig te
zeggen. De algemeene opvatting is voorloopig, dat de oog-
steIl
11h
nder groot zuilen zijn cittit verleden jaar. Over Rus-
land zal men voorloopig wel in liet duister blijven tasten:
Een belangrijke internationale firma geeft als haar mee-
ning te kennen, dat men tin het volgend jaar waarschijnlijk
met eelt grooteren export van Rusland rekening moet hou-
dIen, zelfs hij ecu iiiicldelmatigeu oogst, omdat cle boeren
een tarnelij.k groote reserve valt den ouden oogst zouden
overgehouden hebben.
R o g ge. De markt voor rogge blijft vast gestemd en er
komen nog regelmatig zaken tot stand in Amerikaansohe
rogge voor spoedige levering, doch ook nu is de markt uit-
sluitend een consumptie-markt en onthouden speedlanten
zich van het doen van groote speculatieve inkoopen. Het
oogstbericht van Washington geeft een kleine verbetering
van den stand van rogge aan, doch ‘niet dat al wordt de
opbrengst geschat op-44.791.000 bu. tegen een eindopbrengst
van verleden jaar van 48.696.000 •bu. De prijzen zijn in

1926

417.797 66.191 9.289 332.408
117.659
66.809
148.139
93.540
25.030 5.709

1925

311.150
45.700
10.041
278.220
56.744
34.795
79.981
89.904
41.854
3.059

12 Mei 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN•

445

Noteeringen.

Chicago
Buenos
Aires

Data
Tarwe
Maïs
Haver
Tarwe
MaYs
L/jnzaad
Mei Mei
Mei Mei Mei Mei

8 Mei
1
26 161%
691/
8

405/
4

13,35
6,80
15,20
1

,,

’26

1641,
715
405/
8

13,35
1
)
6,80′)
15,30
1
)
8 Mei ’25 169
114-
45s/ 15.75
10,30
21,95
8Mei’24 10334
757/
s

47-
11,05
8,05
19,45
8Mei’23 1171/
3

78%
43%
11,85
2
)
8,40
2
)
21,352)

20Juli’14

82
56a/
8

36%
9,40
5,38
13,70

1)
per 3 Mei.
2)

per Juni.

Locoprijzen te Rotterdam/ iiisterdam.

s
oor en
10
Mei
1926
3
Mei
1926
II Mei
1925

Tarwe (Manitoba III)
.
1
16,50 16,50
*
17,50
Rogge (No. 2 Western)
..1
**
11,30
**
11,40
14,10
Mals (La Plata)

……..
2
168,-
170,-
266,-
Gerst (48 ib malting)…

2
192,-
193,-
260,-
Haver (Canada 3) ……..
‘
10,80
11,25
12,75
Lijnkoeken (Noord-Amen.
kavanLaPlata-zaad)..2
11,65 11,70
13,-
Lijnzaad (La Plata) …..
8
336,_
340,- 475,-

1
)
per 100 KG.
2)
per 2000 KG.
8)
per 1960 KG.
*
No. 2
srd/Red -Winter Wheat.
**
Zuid-Russische.

AANVOERISN in tons van 1000 KG.

Rotterdam

Amsterdam

Totaal

Artikelen

218
Mei
1

Sedert

Overeenk.
II
218
Mei
1926

1
Jan.
1926
1
tijdvak
1925

1926

18.630
411.515
301.652
Tarwe

……………
Rogge

………..
2.740
65.895 45.700
Boekweit
96
8.992
9.891
8.934
307.709
246.269
Gerst

..
.
1.164
113.610
53.791
Haver ……………..
7.330

.

64.814
34.645

Maïs ………..

Lijnzaad

…………..
–
70.423
61.531
Lijnkoek

……………

..

93.540
89.904
.8,645
456

.

20.886
35.120
Tarwemeel

………….
Andere meelsoorten
701
5.709 3.059

2.800

900
3.320

111

Sedert

I
Overeenk.
1Jan. 1926 1
tijdvak
1925

6.282

9.498
296

297

150

24.699

31.951

4.049

2.953

1.995

150

77.716

18.450

4.144

6.734

ft

merika weinig veranderd en dientengevolge blijven zij ook
iii Europa op ongeveer betzelf cle niveau, al is cle grondtoon
vast. Over de nieuwe oogsten in Europa zijn wel enkele
klachten ontvangen, doch over liet algemeen verwacht men
een goeden oogst, ‘ofschoon ook van deze graansoort min-
der groot dan een jaar geleden.
Al a ï s. Ook deze week deed zich weinig belangrijks voor.
De vraag in de Europeesche markten is over het algemeen
nog zeer teleurstellecici en dientengevolge zijn de prijzen
teruggeloopen. De voorraden zijn bijna overal gering; ook
in de Engelschö markten zijn clie afgenomen, maar men doet
zeer weinig moeite deze door nieuwe aaukoopen aan te vul-
len. Ta de Belgisohe markt is de vraag in de laatste dagen,
dank zij een ilieer stabielen wisselkoers toegenomen, doch ook
hier zijil de prijzen gedaald. In Nederland is cle vraag ab-
normaal klein en de zeer kleine aanvoeren hebben daarin
geen verandering gebracht. merika verraste eenigszuns
door een tamelijk scherpe vermindering van dcii ‘zichtba-
ren voorraad, wat iii strijd was met de algemeene mede-
dccli iigen betreffende de verminderde consumptie in dat
land. De prijs is to Chicago op 10 (lezer dan ook eelrigszins
gestegen, doch is toch nog iets lager dan een week geleden.
De goede berichten omtrent dcii nieuwen Plata-oogst wor-
den algemeen bevestigd. De schattingen omtrent het export-
surplus verschillen, doch alle vermelden zeer groote cijfers.
Vrij algemeen wordt verwacht, dat er 5 k 6 millioen tons
niaïs geëxporteerd zal worden. Het weer sehijut in den laat-
sten tijd wat te vochtig geweest te zijn voor het clo.rsolien
viii iiiaïs, niaar de aanvoeren zijn toch vrij voldoende, al
kun neli de verschepi igen,
iii
aanmerking genomen den
grooten en vroegen oogst, niet bijzonder ruim genoemd ivor-
den. De eerste aanvoeren van den nieuwen oogst toonen
een kwaliteit, die niet aoo fraai is als men gehoopt had.
De ge
1
s t-markt was zeer onbelangrijk; in de meeste lan-
den bepaalde de handel zich tot het liquideeren van voor-
raden. Nieusve aanvoeren viii Russische gerst waren vals
veel geringer kwaliteit. Er blijft overal tamelijke vraag
voor gerst bestaan, doch de speculatie onthiekl zich meestal
van het doen van inkoopen.
De h a v e r-markt ondervond ook den invloed van de
staking in Engeland. In de exportlanden zijn de prijzen
‘riju-el onveranderd gebleven, behalve in Canada, waar zij
iets stegen.

SUIKER.
Ook de afgeloopen week waren de verschillende suiker-
markten prijshoudend gestemd.
In A m e r i k a had
01)
de termijnmarkt in de eerste helft
van de week eene kleine inzinking der prijzen plaats, welke
zich echter in de tweede helft wisten te herstellen. Een en ander blijkt uit de ondervolgende cijfers:
Sp. C. Mei Juli Sept. Dec.
Slot voorafgaande week …….4.18 2.46 2.57 2.69 2.79
Opening verslagweek ……….4.21 2.44 2.55 2.66 2.77
Ilidden ,, ……….4.14 2.41 2.51 2.62 2.72
Slot verslagweek …………4.21 2.48 2.59 2.70 2.81

NOTEERING]iiN.

Londen
Amster-

White Java’s

Cuba’s
Daia

domper Tates f.ob. per
960

Aug.

Cubes

961 c.i.f.

Centri-

No. 1

Mei/Juni

Mei/Juni

fugals

kristalsuiker Ski.

Sh.

6h.

$ ets.
basis 990
10 Mei ’26
f
178,
86

33/_

15/3

11/6

4,27
26Apr.
1
26

172f

32/
7

151_

. 1119

4,14
1
.
0 Mei ’25 ,, 19%

35
/
3

15
/
6

126

4,27
26 Mei ’24

26’s/

45/6

22/6

21,9

5,90
ruwsuiker
basis 88°
4Juli ’14
f
1118/
35
181-

–

–

3,26

basis 990

1)
Het verschil tusschen ruwsuiker 88
0
en
f
14181

krist.suik.990 is aan te nemen opf3p. 100KG.

De ontvangsten in de Ati. havens der V.S. bedroegen
deze week 75.000 tons, de versmeltingen 68.000 tons en cle
voorraden 310.000 tons.
Prompte Cubasuiker werd in geringe kwantiteiten ver-
handeld tot ongeveer 2.318/d.c.c.& Ir. New York. De President
van de Cubaansche Regeerung heeft thans het wetsontwerp
geteekend tot vermindering van den Cubaoogst met 10
0/
0

van de laagste raming van het Ministerie van Landbouw
(5.197.000 tons) en is de wet op 8 dezer in werking getreden.
Wellicht was dit feit van grooteren invloed geweest op de
markten, indien niet de onzekerheid, geschapen door de
algemeene staking in Engeland, een tegenwicht gevormd had.
De produclieresultaten van 53 afgemalen fabrieken
toonen een mindere opbrengst van 187.100 tons in verge-
lijking met verleden jaar en van 135.100 tons in verge-
lijking met Gum.’s raming.
Na hevige regens verleden week, is het weer op Cuba
wel verbeterd, doch nog onbestendig.
De Cubastatistiek luidt als volgt:

1926

1925

1924

Tons

Tons

Tune
Weekontvangsten tot 24 April 145.760 199.477 95.500
Totaal sedert 21/11 tot 114 …. 3.204.121 3.343.616 2.832.063
Weekexport 24 April ………86.535 92.554 72.739
Totale export sedert 21/11 tot 114 2.161.108 2.263.593 1.938.397
Totale voorraad 1 Mei ouden en
nieuwen 000gst – ………..1.452.146 1.158.245 940.715

In Engeland sloot de termijnmarkt op de volgende
noteeringen:

–

Mei Sh. 13/9

Sept. Sh. 1417%

Aug. ,, 14/5%

Dec. ,, 14111%

Op Java was de markt deze week zeer stil en ver-
kochten de V. 1. S. P. slechts wat Hoofdsuiker uit oogst
1927 tot fl5.- (optie Muscovados tot resp. f 14%). In de
tweede hand ging nagenoeg niets om.
Volgens berichten van het Proefstation te Pasoeroean is
de stand van den oogst niet bepaald gunstig.

446

‘ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

$2 Mei 1926

liie r te 1 and e opende de markt in lustelooze stemming en brokkelden prijzen wegens geregeld aanbod af. Ook de
staking in Engeland had geen gunstigen invloed op de
prijzen. Toen echter New York vat vaster afkwam, ver-
anderde de stemming in eene prijshoudende, zonder veel
invloed op de prijzen uit te oefenen. Ten slotte werd Mei gedaan tot f 16.318, Augustus tot f 17._ en December tot
waarna tevergeefs aanbod bleef bestaan tot deze
prijzen.

KATOEN.

Marktberioht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, d.d. 28 April 1926.

De Amerikaansche katoenmarkt maakt een rustigen tijd
door en prijzen zijn onregelmatig. Dit is geen wonder als
men de depressie in den garenhandel en de nog niet tot een
oplossing gekomen moeilijkheden in de mijnindustrie in
aanmerking neemt. Ondanks al deze ongunstige omstandig-
heden bedroegen loco-verkoopen in Liverpool verleden week
toch nog 34.000 balen, waarvan 21.600 Amerikaansche en
5.000 Peruviaansche katoen. Egyptische soorten zijn even-
eens veel flauwer, hoewel hiervan 2950 balen verleden week
verkocht zijn. De oogst in Egypte maakt goeden voortgang
en de beplante oppervlakte wordt ongeveer gelijk geschat
aan die van verleden jaar.
De vraag naar Amerikaansche garens is eenigszins ver-
beterd. Verkoopen komen echter moeilijk tot stand, tenzij
men tot concessies bereid is. Het voorstel van de Federatie
van jI. Vrijdag, dat de Amerikaansche spinners een gebeele
week zullen stopzetten, te beginnen Maandag 3 iiei, wordt
algemeen ondersteund. Verschillende Spinners hebben in
verband hiermede reeds een vastere houding aangenomen,
waardoor verkoopen wat verminderd zijn. Voor ringgarens
bestond gisteren wat meer vraag, hoewel de orders niet
groot waren en deze schijnen speciaal te zijn afgesloten in
verband met de op handen zijnde stopzetting. Ook is de
vraag naar dhootygarens eenigszins verbeterd, doch in de
grovere nummers gaat nog weinig om. Spinners van grovere
nummers oefenden gisteren een scherpe critiek uit op de
redenen waarom sommige fabrieken niet zouden kunnen
stopzetten, zooals gisteren in een van de dagbladen ver-
meld was. Het bericht van een buitengewonen verkoop voor
een waarde van circa twee millioen pond sterling, welke
volgens een verklaring van een fabrieksdirecteur een dag
of tien geleden tot stand zou zijn gekomen, werd eenigszins
sceptisch ontvangen, daar het garengewicht in grove num-
mers correspondeerend met bovengenoemd bedrag bij de
momenteele prijzen verscheidene jaren werk zou beteekenen
voor een fabriek van meer dan 100.000 spindles. Voor het
binnenland worden bescheiden zaken gedaan, zoowel in
warps als enkel en getwijnde bundelgarens, terwijl er ook
aanvragen van Madras zijn voor mulegarens. In Egyptische
soorten werden enkele opruimingspartijtjes van de hand
gedaan, terwijl in getwijnde garens verkoopen zich voor
–
namelijk beperkten tot kleine orders voor direct gebruik.
Doekprijzen zijn iets vaster. Dit schijnt ons niet een
gevolg te zijn van een merkbare vermeerdering van het
aantal tot stand gekomen zaken, doch moet o.i. eerder toe-
geschreven worden aan de onvermoeide pogingen van Spin-
ners om hun huidige zeer slechte positie te verbeteren.
Onder deze omstandigheden kan men niet verwachten, dat er een einde zal komen aan de afzijdige houding van over-
zeesche koopers. Het draagt er alleen toe bij om het verS
schil tusschen prijsideëen van koopers en verkoopers te
vergrooten en koopeondities slechter te maken. Ook moet
men den deprimeerenden invloed van de mijncrisis niet vec-
geten, waardoor zelfs de Budgetkwestie op den achtergrond
komt.

Manchester, d.d. 5 Mei 1926.

Sinds ons laatste bericht heeft de Amerikaansche katoen-
markt door verschillende factoren geleden en prijzen zijn
flauwer. Men zegt, dat circa 90
0/
van de spinnerijen van
Amerikaansche garens deze week stilstaan, waardoor, medè
tengevolge van de dreigende stopzetting van de kolenaan-
voeren, zaken zich tot het hoogst noodige beperken. De
totaalverkoopen bedroegen de vorige week in Liverpool
30.000 balen, waarvan circa tweederde Amerikaansche katoen
en 4250 Peruviaansche, terwijl meer dan 3000 balen uit de
Engelsche Koloniën afkomstig varen. Egyptische katoen
bleef vast met beperkte vraag.
Met de mijncrisis in het vooruitzicht, waren verkoopen
van Amerikaansche garens gedurende de laatste helft van
de vorige week slechts van weinig beteekenis. Het mislukken
der pogingen in het eind der vorige week om een bevre-
digende oplossing tot stand te brengen had tengevolge, dat
er ‘s Maandags slechts weinig verkocht werd, terwijl gisteren

bij het uitbreken der staking, zaken slechts van weinig
beteekenis waren. Koopers toonen weinig neiging om orders,
waarvan de levering slechts problematisch is, te plaatsen,
zoodat de garenmarkt momenteel dan ook geheel gedésor
–
ganiseerd is, en de contracten, welke nog zijn afgesloten,
uitsluitend voor dringende behoefte tot stand kwamen.
Ook was het bezoek aan de Beurs slechts gering, waarvan
ongetwijfeld de transportmoeilijkheden de oorzaak waren,
terwijl ook de vergadering van de Federation, welke op
gioteren bepaald was ter bespreking der kwestievan ,,algemeen
geldende verkoopprijzen” om dezelfde reden werd uitgesteld.
Nieuwe zaken in de doekmarkt kwamen ook bijna niet
tot stand, meer als een gevolg van de algemeene staking
dan van de mijncrisis. Men is thans algemeen benieuwd
in hoeverre de industrie thans nog zal kunnen functionneeren,
doch het is nog te vroeg om hierover thans reeds een
opinie te geven. De meeste fabrieken schijnen nog in staat
te zijn om voorloopig door te werken, doch de transport-
moeilijkheden worden hoe langer hoe grooter en het begint
duidelijk te worden, dat de fabrieken hun productie moeilijk
zullen kunnen transporteeren.

–

28Apr. 5 Mei Oost. koersen. 27 Apr. 4 Mei
Liverpoolnoteeringen.

T.T. op Br. Indië
‘/5H
‘115
F.G.F.Sakellaridis 16,25 16,25 T.T.opHongkong2/2

213%
G.F. No. 1 Oomra 6,60 6,40 T.T.op Shanghai 2/10e 3/0

Noteeriiig voor Loco-Kahoen.

(iiictdling lJplatids.)

7Mei
1926
30
April
1926
1
23
April
1926
1

7 Mei
1925
7 Mei
1924

New York voor
Middling …
19,20e
18,90e
18,90e
23,40e 30,40e
New Orleans
voor Middling
18,13 c
17,95 c 17,89 c
23,45e
23,75 c
Liverpool voor
Middling
.
..
–
9,94 d
10,01 d’
12,54 d
17,52d*)
*) Voor fully middling ouden Standaard.

Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansche havens
(In duizendtallen balen).

1
Aug.’25
I
Overeenko
instige
periode
tot
30April’26
1924125

1

1923124

Ontvangsten Gulf-Havens
9038

9062

6397
11

Atlant.Havens Uitvoer naar Gr.Brittannië

2032

2428

1551
‘t Vasteland etc

3997

4196

2974
Japan …….
.1029

846

564

Voorraden.
(In duizendtallen balen).

Overeenkomstig
tijdstip
30April’26
11

1925

1924

1000
710
453
Amerik. havens………..
1478
508
435
Binnenland …………..
New York

……………
27
181
92
311 174 103
New Orleans ………….
Liverpool ……………..
550 683
311

KOFFIE.
Ook in cle afgeloopdn week bleef de stemming vast. In
Brazilië liep cle wisselkoers op Londen, clie op 22 April nog
op 7 cl. genoteerd stond, verder langzaam op cii kwam gis-
teren op
79132
cl., terwijl de kost- en vrachtaanbiedingen, zoo-
wel van Rio als van Sautos, voor een deel ook veclerom
iets hooger waren. Ook cle andere proctuctielancleu vermel-
den eene zeer vaste markt. Java staat met Rbusta W.I.B.
01) prompte vei
–
soheping vele centen boen onze pariteit en
zelfs cle prijzen, die aldaar gevraagd worden voor Palem-
bang Robusta en dergelijke soorten, zijn nog steeds hooger
clan hiei te maken is. En wat de Centraal-A.merikaansche
soorten betreft, de z.g. ,,Milds”, zoo houden cle berichten
omtrent schade door droogte, aan dcii volgenden oogst toe-
gebracht, onafgebroken aan en er wordt thans bericht, dat
in Colunibia en in Venezuela in de langst gelegen gedeelten
dier landen cle oogst zelfs gedeeltelijk mislukt is. De vroe-
ger reeds gegeven raming van eene opbrengst van 2& pCt. onder den loopencier oogst, wordt gehandhaafd en daar de
loopende oogst reeds niet groot is, beteekent dit 30
a
40
procent onder eene normale opbrengst. Aangezien bovendien
cle loopende oogsten van Haiti, Salvadoi-, Guatemala en Ni-
carugna als bijna geëiadigd kunnen worden beschouwd, is
ht verklaarbaar, dat eigenaars van wat in Venezuela en
in enkele andere landen nog onverkocht is, zich thans niet
zeer hantelbaar toonen en niet geneigd blijken om tot de

12 Mei 1926

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

447
.

hier geldende prijzen, die in verhouding tot Braziel-koff ie
laag zijn, af te geven.
Naar van vrsohillende
zijden
wordt gemeld (doch of 1 i-
cieel is (lit niet bevestigd), zou kort geleden door Brazilië
eeile nieuwe leéniiig van $30 Millioen te New-York en eene
even groote te Londen zijn afgesloten. Hieruit zou (his blij-
ken, (lat Amerika Zijne tegenwerking ten opzichte van de
plannen der Braziliaansche Regeering om de koffieprijzen
hbog te houden, heeft opgegeven.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op prompte verschepi.ng
zijn thans ongeveer 100/6 h.
101
1
6

per cwt. en van dito Prime ongeveer 102/-
A
104/-, terwijl
zij van Rio type New-York 7, met beschrijving, prompte
verscheping, bedragen
88/9
k 89/-.
Vaui Robusta op aflading zijn de aanbiedingen van Ne-
derlandsch-Indie op liet oogeniblik:
Palembang Robusta, Mei verscheping, 4SY2 ct., Palembang
Robusts Mei/Juni verselueping, 48 et., Palembang Robusta,
Juni/Juli verscheping 48 ct. alles per
1%
EG., e.i.f., uitge
leverd gewicht, netto contant.
De officieele loco-noteeringen werden deze week verhoogd
voor Superior Santos van 63 et. op 64 ct. per
3
EG. en

voor Robusta van 54 cl. op 55 ct.
De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt waren
aan de ochtend-eau als volgt:

Santos-contract

Gemengd Contract
basis Good

11

basis Santos Good

Mei Sept. Dec. Mrt. Mei Sept. Dec. Mrt.

11 Mei 57

54’/

5261

508/
8
521/
8
497/, 473% 45i,

4 ,,

57

54
s
/
8
52

50ui

51

49

469( 445/
s

11

27 Apr. 557/
s
53

51

4
9o/

51

49

463( 44
20 ,,

548/
s
510/s
1
495/

481/
8

496/

475I

421/
g

De slot-noteeringen te. New-York van het aldaar geldend
geuïiengd contract (basis Rio No. 7) waren:

Mei

I
Juli
I

Sept.
I
_Dec.

10 Mei ……..
$17,45
$
17,02
$16,20
$
15,61
3

,,
,,

17,49
,,

17,08
,,

16,25
,,

15,70
,,

17,04

.

,,

16,84
,,

16,21
,,

15,70
26Apr……..
19
,,

16,98
,.

16,26
,,

15,65
,,

15,07

Rotterdam, 11 Mei 1926.

(Mededeeling van de Vereen:iging voor dQn Goederenhandel
te Rotterdam.)

Noteeririgen en voorraden in Brazilië.

Data
te Rio
te Santos
Wisselkoeri
te Rio
‘op Londen
Voorraad
1

Prijs
Voorraad
1
Prijs
(In Balen)
No.7
1
)
(In Blen)
1
No.4′)

1

10 Mei

1926
*159.000
126550
1.350.000 126.500
791
182
30 April 1926
74.000
1
26.425
1.354.000
26.500
771
/32
26

,,

1926
105.000
1
26.425
1.411.000
26.800
71f4

11 Mei

1925
154.000
33.025
2271.000
37.500
53!
22

Ouitvangeten uit het binnenland van Brazilië in Balen.

te Rio
.
te Santos

Afgeloopen
Data

Sedert
Afgeloopen
Sedert
week
1Juli
week
1Juli

8
Mei

1926……
29.000 3.484.000
131.000
7.963.000
9

1lei

1925….
19.000
2.958.000
171.000
8.592.000
1)
In

Reis.
*

Voorraad herteld;
vermeerdering
102.000 balen.

THEE.
De toestand op de theemarkt is vrij kalm. Er werden
nog enkele partijen thee, opgehouden ex vorige veiling
afgedaan, doch de markt ondervond hier nog geen invloed
van de algemeene staking in Engeland. Waar Londen de wereldmarkt is voor thee, bevinden zich daar ook groote
voorraden in entrepôt, voorraden, .die op uit° Maart I.I. nog
195 millioen lbs. bedroegen. Deze voorraden waarborgen
geruimen tijd de voorziening van thee voor het eigen land,
doch zijn, zoolang de algemeene staking duurt, niet meer beschikbaar om daaruit de vraag te dekken voor het thee-
verbruikende buitenland, dat voorloopig aangewezen is op
de uiteraard kleine voorraden in het land zelf.
Duurt de staking nog veel langer, dan is het te ver-
wachten, dat het buitenland zich tot de tweede stapeiplaats
van thee in Europa, dat is tot Amsterdam zal wenden,
doch waar de meeste zaken van dien aard tegenwoordig
gepaard gaan met het verstrekken van credieten op langeren
termijn, laat het zich niet aanzien, dat dergelijke nieuwe
zaken spoedig tot stand zullen komen.
Amsterdam, 10 Mei.

RIJST.

D, vaste stemming in het Oosten bleef aanhouden, met
het ‘resultaat, dat de Burmah Small Mills Specials thans
circa 15o/ hooger genoteerd zijn dan verleden jaar.
Tegenover (le ‘goede vraag uit het Oosten staat als tegen-
stelling een vrijwel zakenlooze periode in Europa, warvan
o m. de moeilijkheden door de Engelsche staking veroor-
zaakt, de hoofdoorzaak vortnen.
1/’aney-rjsten zijn onder deze omstandigheden liet sterkste
getroffen, daar Europa als belangrijkste consument zich nog
afzijdig houdt, doch, indien de thans in het Oosten vigee-
rende toestand zich bestendigt, laat het zich aanzien, dat
wil Europa van de prima expOrt rijst een goed aandeel
verkrijgen, boven de thans bestaande prijsideeën betaald
zal moeten worden.
Van Java luiden de oogsbericliten niet gunstig, daar de
droogte vroeg ingezet is en haar ongunstigen invloed reeds
doet gelden. De verwachtingen zijn dan ook een betrekke-
lijk late oogst, waarvan de opbrengst op circa 80
0
/0
van
die van het vorig jaar geschat wordt.

RUBBER.

De afgeloopen week was de stemming op de rubberniarkt
iets vaster. Ten gevolge van de staking in Engeland was
er van verschillende kanten vraag naar loco rubber, waar-
voor echter weinig aanbod was. De verdere posities vonden evenredig niet zooveel belangstelling.
De slotnoteeringen luiden:
la Crêpe:

einde voorafgaandeweek:
Mei

1.34%

…………..1.29
Juni

1.34%.. …. ……….1.29%
Juli/Sept.

1.31%

…………..1.30
Oct./l)ec.

1.30%

…………..1.30i/,
11 Mei 1926.

COPRA.
De markt opende begin-der afgeloopen week prijshou-
dend en sloot aan het eind vast.
Er bleek ook deze week goede vraag te bestaan voor
dichtbij stoomende partijen, waarin omvangrijke zaken tot
stand kwamen.
De slotnoteeringen zijn
Nederl.-Ind. f.m.s. stoomend ……….II. 347,
Mrt.!Ap’r. all……. 347,
Apr./Mei ,…….,, 34%
alles naar tMn haven.

10 Mei 1926.

KAPOK.
,Opgave van de Makelaars Gebrs. van der Vies, Amsterdam.)

Kapokstatistiek op 30 April 1926.

Voorr. Aanv. Verk.

Voorr.

1 Jan.

tot

tot

op
Importeurs:

1926 30Apr. 30Apr. 30Apr,

(in pakken).

J. A. Bergvelt ……….-

1185

1185

–

EI. G. ”h. Crone………20

968

968

–

Van Eehen & Co……..362

1032

874

520
N.V. Ha’del en Cultuur Mij.
v/h. Smidt
&
Amesz q.q.
Edgar

&

Co’s

Handel
–
Mij. Soerabaja ……..-
2652 2094
558
Hand.Verg.vjh.Reiss&Co

–
1612 1574
38
Jacobson v. d. Berg
&
Co

–
396
396
–
M. Kolthoff

…………-
240 240
–
Koning,Teves&Co…….
–

1417 1417
–
Landb. Mij. ,,Geboegan”

–
186
186
–
Maintz’Productenhandel

–
2978
2124
854
Mirandolle, Voûte
&
Co

–
3162 3100
62
Ned. Kolon. Handelsvereen.
–

1791
1738
53
Tiedeman
&
van Kerchem

–
1328
1328
–
Weise & Co …………..

118
878
912
84
Order

………………-
4897
4797
100

500
24722
22953
2269

STEENKOLEN.

Wat niemand verwacht had, is dan tenslotte toch ge-
beurd. Het werk in de mijnen van het Vereenigde Konink-
rijk is tot stilstand gekomen en alle markten, die tot
dusver van Engelsche kolen voorzien werden, hebben thans
naar andere productielauden te kijken. Een onmiddellijk
gevolg van de staking in Engeland is het oploopen van
alle soorten van kolen hier en elders.

448

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

12 Mei 1926

De prijzen zijn:
Northumberland Ongezeef de
Durham Ongezeefde ……….
Cardifi Ongezeefde…………
Schotsche Gezeef de ……….,,
Yorkshire Gewasschen Doubles ,, -,-
Westfaalsche Vetförder ……
f
12,_
Vetstukken …… 14,-
Smeenootjes . . . . ,, 13,75
Gasvlamförder . . 12,_
Gieteokes ……,, 16,-
alles per ton van 1000 KG., franco station Rotterdam!
Amsterdam.
Westfaalsc[ie bunkerkolen f.o.b. Rotterdam/Amsterdam

f
12.75.
Markt vast.

11 Mei 1926.

IJZER.

Sedert het vorige marktbericht werd gegeven, is er aan
de onzekerheid in Engeland, waaraan vn.!. gedurende de
laatste maanden de lustelooze stemming van de markt aldaar
was te wijten, een einde gekomen, doch in ongunstigen zin.
Zooals bekend is, werd de vorige week de staking gepro.
clameerd, die zich behalve tot de mijnindustrie, o.a. tot de
metaalnijverheid schijnt uit te strekken. De berichten, welke
omtrent den toestand in dezen laatsten industrietak binnen-
komen, zijn zeer schaarsch; de gewone publicaties verschijnen
niet en het is dan ook onmogelijk om Engelsche noteeringen
te geven. De Belgische markt, waar Engeland een belang-
rijke afnemer was, ondervindt reeds den invloed van de
staking: zij is nog stiller dan voorheen, ook al tengevolge
van de opnieuw ingetreden daling van den franc. De prijzen
zijn verder gedaald, behalve die van ruwijzer. Zooals uit
het volgend overzicht blijkt, is de prijsverhooging van
gieterijijzer in Frankrijk m.i.v. 1 Mei een feit geworden;
het is echter niet duidelijk of ook de prijs van semi-phos-
phoreus ijzer is verhoogd.

–
Noteering in de week van

26A./2Mei
3/9 Mei
1.411OMei
1926
1926
1

1925

Ruwijzer.
f.o. b. Micldlesbrough
Sh.
Sh. Sh.
Cleveland Foundry no. 1
–
_.
821-
3
–
–
77/.-
4
-.
–
76/3
Hematite East Coast
Mixed Numbers
–
–
81/6

Wagon départ Longwy
(Lot harin gen)
Frs. Frs. Frs.
Moulage P. L.no. 3. ..
407,50
420,-
345,-
Semi-phosphoreuse …
437,50 437,50
365,-

eb Werk Rheini.-Wegt falen
Mk. Mk.
Mk.
Gieszerei Roheisen no. 1
88
88 93
,,

3
86
86
91
93.50 93.50 99.50
f o.b. Antwerpen
Sh. Sh.
Sh.

Hutmatit……………..

Gieterij ruwijzer no.
31)
66
66
73-74
Walsproducten.
f. o. b. Antwerpen (vrijbi.)
5h.
Sh.
Stafijzer

………….
98-99
96-97
Plaatijzer 5 mM …….
..
103-l05
100-101
3

,
…….2-l13
..
110-111

METALEN.

Loco-N oteeringen te Londen:

Data
Koper Stan-
daard

Koper
Electro-
lytisch
Tin
Lood
Zink

10 Mei 1926..
56.10/_
64.10/.-
269.17/6
27.7,6
31.17/6
3

,,

1926..
56.17/6
64.15/-
268.17/6
28.2/6
31.1716
26April 1926.
.
57.10/.-
65.5/…
280.7/6 28.15/_
32.10/-
19

,,

1926..
57.7/6 65.51-
284.7/6
28.5/-
32.7/6
11 Mei

1925..
60.10/_
64.5/-
243.17/6
32.12/6
34.5/-
20 Juli 1914…
61.-/-
145.151_
19.-;-
21.10/-

VERKEERS WEZEN.

VRACHTENMARKT.
De Noord-Amerikaansohe graanvraohtenmarkt was kalm,
doch ten gevolge van de staking in Engeland waren de En-
gelsche reeders nog terughoudender en zijn de vrachten
dientengevolge vaster, hetgeen natuurlijk niet is toe te
schrijven aan meerdere vraag naar tonnage. Van Montreal
werden boeten van middelmatige grootte naar Antwerpen

of Rotterdam bevracht tegen 13 cents per 100 lhs., optie
Bremen of Hamburg 13% cents. Naar Avonmouth accp.
teerde een handige boot 219 d. per qtr. zwaar graan, optiê
andere IJ. K. havens tegen 3/- per qtr. Van de Golf van
Mexico werd een boot per laatste helft Juli bevracht naar
Liverpool, Londen of Hull tegen 3/6 per qtr., optie Lon-
den en Hull 3/9, optie Antwerpen of Rotterdam 15 cents
per 100 1bs.

Van West-Indië waren er slechts weinig suikerorders aan
cle markt. De eenige bevrachting bestaat in een 6000
tonner naar Vancouver tegen 17/- per Mei. Naar U. K./Con.
tinent wordt slechts 15/- in uitzicht gesteld voor booten van
ongeveer 5/6000 tons.
De North Pacif ie was zonder zaken. Ook de River Plate
was zeer kalm en er vonden slechts weinig bevrachtingen plaats. Tegen het einde der week zijn de vrachten iets op-
geloopen. Van de Boven La Plata havens wordt 18/6 gebo-
den naar U. K./Continent, doch tot nu toe zonder succes.
Van Buenos Aires is 171- te bedingen.
De salpeter vrachtenmarkt was flauw gestemd. Bevraoh-
tingen vonden niet plaats, ofschoon meestal om dezen tijd
vele partijen worden geboekt. Ruimte per Juni/Juli is be-
schikbaar naar An twerpen /Hamburg range tegen 16/., doch
bevrachters toonen hiervoor geen interesse. De eenige def i-
nitieve order is 4000 tons naar het Continent tegen 187-
netto, optie Denemarken 20/6 per Juli/Augustus.
Ook de markten van het Oosten waren toonloos en er
zijn er slechts weinig, die definitieve orders circuleeren.
Van Wladiwostock, Australië, Burmah en Britsch-Indië
vond geen enkele bevrachting plaats. Mauritius heeft een
5000 tonner bevraoht naar U. K./Continent tegen
241-
met
de optie Canada per einde Augustus/begin September. Van
Durban werden kolen bevraeht naar Aden of Perim tegen
10/9; Port Suclan 1113 en naar Colombo tegen 12/- per
prompt. –

De Donau bleef vast en de vracht is 17/6 voor booten
van middelmatige grootte en 16/6 voor groote booten naar
cle bekende Continentale loshavens.
De Zwarte Zee was kaimer en de bevrachters slaagden
erin tonnage te krijgen tegen de lagere vracht van 11/9. De
vraag is tamelijk groot.
Ook in de vrachtenmarkt van de Middellandsche Zee
heeft de staking haar invloed doen gelden; er vonden slechts
weinig bevrachtingen plaats. Naar Rotterdam kan tonnage
geplaatst worden van Les Falaises tegen 14/6. Naar de
Vereenigde Staten is veel vraag tegen ongeveer 819 van
Zuid-Spanje naar New York/Philadelphia of Baltimore. Ook
in fosfaat ging slechts weinig om; alleen naar de Fraôh.
Atlantische havens werd bevracht tegen 4/9 tot
4/1034.
Van
Âlexandrië werd niets gedaan.
Van de Golf van Biseaye ging ook slechts weinig om.
Een kleine boot werd bevraoht van Santander naar Her-
renwieck tegen
6/4%,
terwijl van Bilbao naar Rotterdam 419
en van Salta Caballo naar Rotterdam of IJmuiden 5/- iii
uitzicht wordt gesteld.
Als gevolg van de staking in Engeland is de vraag naar
tonnage voor kolen van Hampton Roads enorm gestegen.
Naar Rio werd bevracht tegen $ 4,-, hetgeen kan worden
herhaald, terwijl naar de beneden La Plata havens $ 5,-
werd betaald. Voor prompte belading werd een 9000 tonner
bevraoht naar de Canarische eilanden tegen $ 3,75, optie
Gibraltar $ 3,80. Naar Las Palmas werd 16/- betaald en
naar Dakar $ 3,50.

RUN VAART.

Week van 2 t/m. 8 Mei 1926.

De aanvoeren van zeezijde, hoofdzakelijk erts, waren iets
levendiger. Ten gevolge der staking in Engeland werden in
de Ruhrhavens de verschepingen zeer druk en werdaldaar
een groote behoefte aan ledige scheepsruimte gevoeld. In
verband hiermede sleepen nagenoeg alle schepen, die in
Rotterdam ledig kwamen, ledig op om kolen te laden. Even.
eens werden in Rotterdam diverse schepen gecharterd voor
Ruhrkolen op basis van de Ruhrorter exportkolenvracht.
Hierdoor werd de scheepsruimte in Rotterdam schaarscher.
Dientengevolge de ertsvrachten hooger. In het begin der
week bedroegen deze laatste fi. 0.20 met ( en
cl.
0.30
met 4 lostijd en in het laatste der week resp. 50-55 en
60-65 cents per last. Het sleeploon, hetwelk in het begin
der week
cl.
0.2234 tarief bedroeg, werd in de tweede helft
der week genoteerd volgens het 30 ets. tarief.
De Rijn was langzaam wassend, zoodat de waterstand
gunstiger werd. Zooals hierboven reeds gezegd, werden de
verschepingen voor export en bunkerkolen in de Ruhrha-
vens zeer druk, waardoor grootere vraag naar ledigescheeps-
ruimte ontstond. Hierdoor steeg de vracht van Mk. 0.60
per ton in het begin der week, tot Mk. 1.30 per ton met
Vrij sleepen in het laatste der week.,

12 Mei 1926

449

DE TWENTSCHE BANK

Amsterdam ..- Rotterdam – ‘s-Gravellhage -. Almelo – Dordrecht – Eilschede – Hoilgelo

Oldeilzaal Utrecht Zaalldam – Zviolle

Maandstaat op 30 April 1926

DEBET

..

Aandeelhouders nog te storten 90 pOt. op aandeelen B,

waarvoor waarborg gedeponeerd ………………….
Deelneming in de firma:

B. W. BLIJDENSTEIN & Co., te Londen …………
Deelneming in bevriende Bankinstellingen
. . . . f
10.348.081,13
waarvoor in geld gestort ………………………..
waarvoor effecten gedeponeerd ……………………

Effecten van Aandeelhouders
gedeponeerd bij bevriende instellingen ……………….
ten eigen gebruike ………………………………

Kassa, Wissels en Coupons ………………………….

Ned. Schatkistbilletten en Schatkistpromessen …………..
Saldo’s bij Bankiers ……………………………….
Daggeldleeningen
Eigen effecten en syndicaten ………………………..

Saldo te leveren en te ontvangen- fondsen ……………..
Prolongatiën gegeven ………………………………
Credietvereeniging …………………………………

Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en Saldi Rek.-Ort.
Af:.iôopende Promesseü

Voorschotten op .C.onsignatiën ……………………….
Gebouwen
.
……………………………………….

CREDIT

Kapitaal………………………………………..
Reservef ouds ……………………………………..
Buitengewone Reserve

Waarborgfonds Credietvereeniging ……………………
Reserve Oredietvereeniging …………………………

Aandeelhouders voor gedeponeerde Effecten als waarborg
voor 90 pOt.
storting op aandeelen B

……………………….
in Leen-Depot ………………………………..

Zieken- en Pensioenfonds …………………………..

Deposito’s

……………………………………….
Prolongatie-Deposito’s

…………………………….

Saldi Rekeningen-Courant

………………………….
,,

voor gelden in het Buitenland
Credietvereeniging …………..

Daggeldieeningen ………………………………….
De Nederlandsche Bank ………………………….

Te betalen Wissels ………………………………….
Geaccepteerd door derden …………… ……………..
Diverse Rekeningen …….. ………………………..

f

1.350.900,-

6.435.000,–

11
f
2.707.200,-

7.640.881,13

2.000.000,-
30.585.650.-
35.292.850,-
49.427.317,57
2.503.674,94 13.303.413,44

850.000,-
8.212.017,91 2.815.920,63
15.492,255,-
57.166.512,95

f
69.666.964,53

1.803.000,—

.

67.863.964,53 2.866.223,55
5.656.449,39.

Totaal……
f
276.877.381,04

f
36.000.000,-
9043.810,48
1.800.000,-
5.128.344,60 2.715.023,82

f
54.687.178,90

f
1.350.900,-
33.941.950,—

11
35.292.850,-
2.523.678,26
62.257.798,53
5.016.800,-

f
77.57L728,-
5.011.795,66 3.437.358.69
86.020.882,35
1.000.000,-
7.144.576,64 18.959.158,53 2.958.673,49 1.015.784,34

Totaal……
f
276.877.381,04

12 LEI 1926

11E JAARGANO No.
5
4
1

NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK

AMSTERDAM

‘s-GRAVENHAGE

ROTTERDAM

BATA VIA

AMOY, AMPENAN, BANDOENG,BOMBAY, CALCUTTA, CHERIBON, GORONTALO,

HONGKONG, KOBE, MAKASSAR, MEDAN, MENADO, PALEMBANG, PEKALON-

GAN, PROBOLINGGO, SEMARANG, SHANGHAI, SINGAPORE, SOERABAVA,
SWATOW, TEGAL, TJILATJAP, TOKIO, WELTEVREDEN, YOKOHAMA.

Ceiltralo

KONINKLIJKE MEUBELTRANSPORT-MIJ.

SuikerMaatsehannil

DE GRUTJTER
&
Co.

AMSTERDAM

DEN HAAG

ARNHEM

.

1′

Wester-SlllkerrafillladerlJ

–
AMSTERDAM

..-.-.

..
GROOTS TE RAFFJNADERI7

IN NEDERLAND

‘••-
Levert de mooiste Suikers

–

.

Produceert behalve alle soorten

Melissuiker en Baserd.

Cristallen,

groote

en

kleine

Klontje8

(Cubes), Theek2ont jes, Cru8hed (brokken)

Tab letten, Brooden, Poedersuiker, fijne

Fuiker8 voor Vruchten gebruik, ens. enz.

Verhuizingen.

Garde-MeubÏes
.
Adverteeren

geeft succes

THE

FIRST
NATIONAL BANK

OF BOSTON
Practisch

1• ter vereenvoudiging van aaministratie en

ten gebruike voor de vermOgefl8belastiflg

BOSTON, MASS.. U.S.A.:
67 Milk Street.
ENOS
BU4RES :F,dlAVAA: Bidg.

p
Een
rijs

Verkrijgbaar

bij

den

Boekhandel

en

bij

NIJCH

&

VAN

DITMARS

UITGEVER&MAATSCHAPPIJ,
Rotterdam.

der grootste en krachtigste banken
van Amerika.
–

Kapitaal en Reserve:
40.000.000.—.

Special Representative:
24. OLD BROAD STREET, LONDON.

NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP

Wilton’s MachinefabriekenScheepswerf

ROTTERDAM

Scheepsbouw en Machinefabriek

Speciale inrichting voor reparatiën van eiken omvang

Vier droogdokken met lichtvermogen tot
46000
ton

Dwarsheliing

Drijvende kranen met lichtvermogen tot
120
ton

Telefoon: 7303 en 7304

Telegramadrea: ,,WILTON” Rotterdam

NIJGH & VAN DITMAR’S BOEK- EN HANDELSDRUKKERIJ, ROTTERDAM