Interne emissiehandel: bedrijven en het klimaatprobleem
Aute ur(s ):
Hoff, T. (auteur)
* De auteur is Manager environmental affairs van Shell Nederland.
Ve rs che ne n in:
ESB, 86e jaargang, nr. 4328, pagina D20, 11 oktober 2001 (datum)
Rubrie k :
Dossier: Klimaatbeleid
Tre fw oord(e n):
uitvoering
Ofschoon er nog veel onzekerheden zijn over de gevolgen op het klimaat van meer broeikasgassen in de atmosfeer, zijn er naar mijn
mening voldoende aanwijzingen die het nemen van preventieve maatregelen ondersteunen. Zou het bedrijfsleven de maatregelen voor
zich uitduwen, dan loopt de branche het ongewenste risico dat iedereen én het milieu het nakijken hebben op het moment dat er echt
iets moet worden gedaan.
Keuzevrijheid
Voor het implementeren van klimaatbeschermingsmaatregelen zijn voornamelijk twee instrumenten beschikbaar: het convenant en
marktconforme middelen zoals een emissiehandelssysteem.
In het eerste geval kennen we in Nederland het energy benchmarking convenant. Daaraan neemt meer dan negentig procent van de
energie-intensieve industrie deel, inclusief Shell. De uitdaging is om in 2012 tot de wereldtop van energie-efficiënte bedrijven van hun
branche te horen.
Hebben we het over emissiehandel als instrument, dan is het bedrijfsleven daar sterk vóór. Immers, het kan dan zijn investeringen
spreiden en daarbij de goedkope maatregelen als eerste en de duurdere als laatste nemen. Binnen de emissiehandel kiest het
bedrijfsleven voor emissie-efficiëntie als prestatiemaatstaf voor de hoeveelheid toegestane productie van CO2 (broeikasgas) 1. Dit
standpunt wijkt af van wat de EU wil, namelijk een emissieplafond per bedrijf of bedrijfstak. In dat geval zal de keuzevrijheid van de
bedrijven worden beperkt. Wat de industrie betreft, moet economische groei met efficiënt energiegebruik samen kunnen opgaan.
Shell
De Koninklijke/Shell Groep herkent en erkent het huidige klimaatprobleem. De Groep heeft zich onverkort uitgesproken voor de reductie
van de uitstoot van kooldioxide en methaan. In dat kader ondersteunt ze de uitgangspunten van het Kyoto-protocol. Eind 2002 wil Shell
de emissie van haar broeikasgassen met tien procent hebben verminderd ten opzichte van het niveau van 1990. Op dit moment is het
volume zelfs al met elf procent omlaag gegaan.
In lijn met die opstelling werkt Shell in Nederland al enige tijd aan energie-efficiëntie in haar productieprocessen in Pernis en Moerdijk en
op diverse nam-locaties. Zij stelt zich daarbij zakelijk op het standpunt dat de te nemen technische maatregelen niet ten koste mogen
gaan van haar concurrentiepositie. Hogere kosten als gevolg van klimaatmaatregelen zijn alleen acceptabel als ze voor de hele branche
gelden. Daarbij zij aangetekend dat die branche, wat mij betreft, niet bij de landsgrenzen ophoudt. De noodzakelijke coördinatie zal in
eerste instantie in EU-verband worden geregeld.
Kosten van uitstoot
Vooruitlopend op Europese regelgeving, doet Shell momenteel al ervaring op met een intern systeem voor handel in CO2-emissie.
Daarmee is de doelmatige handel in reductiemaatregelen op gang gebracht. Twee vragen wil het bedrijf beantwoord zien. Is de handel in
emissierechten de meest kosteneffectieve manier om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen? En: zijn er maatregelen te
identificeren die op korte termijn al kostenverantwoord en op grote schaal uitvoerbaar zijn?
Als gevolg van een multinationaal handelssysteem in emissierechten zullen de kosten van de uitstoot van kooldioxide en methaan (cost
of carbon) gaan fluctueren met veranderingen in vraag en aanbod. Shell toetst daarom al haar investeringen in nieuwe projecten op het
verwachte rendement, gegeven de nieuwe onzekerheden. Deze projecten zullen naar verwachting minimaal honderdduizend ton CO2emissie per jaar met zich meebrengen. Berekend wordt of die projecten nog winstgevend zijn als er later kosten voor uitstoot op zouden
drukken, waarbij wordt gewerkt met aannames van vijf, twintig en veertig dollar per ton koolstof. Uiteraard spelen bij het doorrekenen
van modellen voor nieuwe projecten nog meer zaken dan alleen de emissies een rol. Een verantwoorde beslissing zal daarom altijd
worden afgemeten aan de balans van triple p: people, planet en profits.
Scenario’s
Ervan uitgaande dat fossiele brandstoffen deze eeuw een voorname rol blijven spelen in de mondiale energiehuishouding, zal de reductie
van de uitstoot van broeikasgassen hoog op de agenda blijven staan.
Daarmee verplichten wetenschap, overheid en bedrijfsleven zich om verder onderzoek te doen naar de klimatologische gevolgen van CO2
en methaan in de atmosfeer. Shell zal in de tussentijd het gebruik van ‘schone’ brandstoffen, zoals gas, waterstofgas, zonne- en
windenergie, omarmen. Daarbij baseert het bedrijf zich op zijn strategische langetermijnscenario’s (global scenario’s). Die stimuleren en
ontwikkelen dat pad naar het gebruik van schone brandstoffen. Voorwaarde is wel dat de ontwikkeling en het gebruik van de duurzame
bronnen – net als bij emissiebeperkende maatregelen – economisch haalbaar zijn.
Dossier Klimaatbeleid
J.P. Pronk: Klimaatbeleid na Bonn
A.M. Gielen, H.L.F. de Groot, P.R. Koutstaal en P.J.G. Tang: Klimaat en economie
E.C. van Ierland en R.S.J. Tol: Aanpassen of reduceren
T. Wams en J. Korff: Doorstoken en dijken bouwen is geen optie
M. Harmelink, K. Blok, D. de Jager en C. Hendriks: Emissiereductie: welke gassen en sectoren?
H.L.F. de Groot en P.J.G. Tang: Klimaatbeleid: nu of later?
J.C. Bollen en A. Manders: Klimaatbeleid: hier of daar?
A.M. Gielen en P.R. Koutstaal: Over het kind en het badwater
T. Hoff: Interne emissiehandel: bedrijven en het klimaatprobleem
M. Mulder: Klimaatbeleid in Nederland
H.R.J. Vollebergh: Van de regen in de drup
B. Metz: Wie gaan reduceren
H. Bersee: Internationale klimaatonderhandelingen
A.J. de Zeeuw: Klimaatonderhandelnigen vanuit speltheoretisch perspectief
M. Davidson en J.P. van Soest: Het klimaat van de economie
1 Met emissie-efficiëntie wordt de hoeveelheid CO2 per geproduceerd product of per gebruikte hoeveelheid energie bedoeld
Copyright © 2001 – 2003 Economisch Statistische Berichten (www.economie.nl)