Figuur 2. Geregistreerde werklozen,
driemaandsgemiddelden x 1000
Algemeen conjunctuurbeeld
De conjuncturele ontwikkeling in Nederland heeft een opgaande lijn te
pakken. De economische groei in
het tweede kwartaal was de hoogste
van de afgelopen twee jaar. De economische opleving in ons land gaat
vooralsnog niet gepaard met een duidelijke opwaartse druk op de consumentenprijzen. Het vertrouwen van
de consumenten in de ontwikkeling
van de economie is verder verbeterd.
De arbeidsmarkt ontwikkelt zich niet
ongunstig; het aantal geregistreerde
werklozen daalt gemiddeld met zeven duizend per maand.
Consumentenvertrouwen
Het vertrouwen van de consumenten
in de ontwikkeling van de economie
is vanaf het begin van dit jaar voortdurend toegenomen, zie figuur 1. Op
de vijf vragen die aan de indicator
van het consumentenvertrouwen
ten
grondslag liggen, werden in september per saldo 6% meer positieve dan
negatieve antwoorden gegeven. In
augustUs overtroffen de positieve antwoorden de negatieve met 3%. De
verbetering in september komt geheel voor rekening van de beantwoording van de twee vragen naar
de algemeen economische situatie.
Deze twee vragen worden samengevat in de deel-indicator van het economisch klimaat. Deze kende in september een forse verbetering. De
deel-indicator van de koopbereidheid, samengesteld uit twee vragen
naar de eigen financiële situatie en
Figuur 1. Consumentenvertrouwen,
saldo van positieve en negatieve
antwoorden in % van totaal
een vraag of de consumenten de tijd
gunstig achten grote aankopen te
doen, is daarentegen van augustus
op september iets verslechterd. Een
wat pessimistischer beantwoording
in september is overigens niet ongewoon.
zinsconsumptie tussen de 6% en 7%.
In de loop van het hersteljaar 1983
namen de prijsstijgingen af tot minder dan 3% bij een economische
groei van 1,4%. Een jaar later was de
groei van het bbp een stuk forser,
namelijk 3,1%; de inflatie steeg tot
3,3%. De dip van 1987 kende een stijging van het bbp en een daling van
het algemeen prijsniveau. Het prijsindexcijfer van de gezinsconsumptie
lag in dat jaar 0,7% onder het niveau
van 1986. De daarop volgende jaren
0988 en 1989) kenden een fors economisch herstel met groeicijfers van
meer dan 4%. De prijsstijgingen bleven desalniettemin beperkt tot circa
1%. De economische teruggang van
1993 was iets sterker dan die van
1987 maar veel minder fors dan in
’81/’82. Het bbp groeide licht
Werkloosheid
In de periode juni-augustus 1994
kwam de geregistreerde werkloosheid uit op 470 duizend. Dat is enkele duizenden hoger dan een maand
eerder (figuur 2). Een stijging in deze
periode van het jaar is echter normaal vanwege de instroom van
schoolverlaters op de arbeidsmarkt.
Gecorrigeerd voor seizoeninvloeden
komt het werkloosheidscijfer
enkele
duizenden lager uit dan vorige
maand en 35 duizend lager dan in
het eerste kwartaal. In de afgelopen
vijf maanden is de werkloosheid dus
gemiddeld met zeven duizend per
maand gedaald.
Herstel en inflatie
De internationale conjunctuur herstelt zich krachtig. Dit wakkert de
angst aan voor oververhitting van de
economie en een daarmee gepaard
gaande oplopende inflatie. In figuur
3 is de relatie tussen prijsontwikkeling en economische groei in Nederland in de afgelopen veertien jaar in
beeld gebracht. In het tijdvak 19811994 zijn een drietal jaren te onderscheiden waarin de economie uit
een meer of minder diep economisch dal klom. Dit zijn 1983,1988
en 1994. De recessie van begin jaren
tachtig ging gepaard met zeer hoge
inflatiecijfers. De volumedalingen
van het bbp (rond de -1%) gingen samen met prijsstijgingen van de ge-
(+0,4%) bij een inflatie van 2,6%. Het
economisch herstel in de eerste twee
kwartalen van dit jaar (2,1%) ging gepaard met een vrijwel gelijkblijvende
inflatie. Over de eerste acht maanden van dit jaar stegen de prijzen
met 2,9’%. In de figuur is geen duidelijke relatie zichtbaar tussen het aantrekken van de economie en het oplopen van de inflatie. Ook het meest
recente economische herstel heeft
niet geleid tot een duidelijke stijging
van de prijzen.
Figuur 3. Bbp-volume en consumentenprijsindex, procentuele mutatie t.O.V.
voorgaand jaar
.S bJ:uto biDDeDilmls pn>dub
– COIISUIIIelIIeljsiBdex
Kerngegevens recente ontwikkelingen, procentuele mutaties t.O.V.hetzelfde jaar daarvoor, tenzij anders aangegeven
1+
I
I
1+
I
1+
I
I
I
1+
I
I
-I
I
I
I
1+
I
I
..
1+
I
1+
I
1+
I
I
1.76
I,I~
2,71
1.76
I
..
I
I
I+->
.S
.12
-I
IS
-19
3
S
1
14
19
I+->
I+->
-4
104
lOS
-4
~
I
I
–I
I
….
I
….
1+->”
.1
1+
I….
ESB 28-9-1994