Ceteris Paribus

ceteris paribus
Vraag v/d week
Aan A. Slager, onderzoeker aan de Universiteit van
Tilburg.

Welk stabiliserend effect
hebben pensioenfondsen
op de kredietcrisis?
We kunnen bij een financiële crisis eigen­
lijk nooit genoeg pensioenfondsen heb­
ben als dempende factor; zij zorgen voor
rust. Als een bank in de spiegel kijkt ziet
zij een pensioenfonds. De langlopende
bezittingen bij een bank zijn langlopende
v
­ erplichtingen bij een pensioenfonds; de
schuldpapieren die een bank uitgeeft zijn
weer de beleggingen bij een pensioenfonds.
Pensioenfondsen kunnen de kredietcrisis
niet oplossen, maar wel de scherpe kanten
eraf halen. Ze houden nog een markt in
stand voor risicovollere en illiquide beleg­
gingen die anders geheel opgedroogd zou
zijn. Persoonlijk vind ik dat pensioenfond­
sen dat meer zouden kunnen doen, mits zij
de expertise in huis hebben.
Maar belangrijker is dat pensioenfondsen
banken ook financiële lucht geven. Een
mooi voorbeeld is de transactie waarbij het
pensioenfonds en bank risico’s delen. Dit is
mogelijk door het verschil in (beleggings)
horizon van een pensioenfonds en bank.
Het pensioenfonds neemt kredietrisico’s
over in ruil voor een vaste vergoeding, zoals
bij de Collateralized Loan Obligation. Het
pensioenfonds heeft er een stabiele beleg­
ging bij en spreidt de beleggingen verder,
en de bank hoeft minder duur kapitaal te
reserveren. Beide varen er wel bij; cruciaal
is daarbij wel dat banken en pensioenfond­
sen verschillende toezichtregimes blijven
houden.

ESB-Top 10
Impulsaankopen in de supermarkt (percentage
van de aankopen per productsoort dat impulsief
wordt gekocht).

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Snoep
Chocolade
Brood en gebak
Kruiden
Zoete koek
Koude sauzen
Zoute snacks
Broodbeleg
Producten in blik
Diepvries

87%
84%
80%
77%
76%
76%
71%
71%
69%
67%

Bron: Distrifood 2007

Uit de oude ESB-doos
In het Westen zullen de productiemiddelen
niet meer door enkelen gemanipuleerd worden,
maar op den duur in handen van millioenen
en millioenen individuele werkende bezitters
komen, waardoor deze naast hun actieve
deelneming aan het productieproces ook nog
een passieve, resp. controlerende functie zullen
verkrijgen. In Frankrijk, in Engeland, in Duitsland
en vooral in Amerika zijn tal van bedrijven al
in “property-owning†werkgemeenschappen
veranderd en met trots kan vermeld worden,
dat de Philips’ Fabrieken in Eindhoven één jaar
geleden aan de arbeiders de vrijheid gegeven
heeft een gedeelte van hun lonen in certificaten
Philips om te zetten (…) “Wat danâ€, vroeg
een groep wantrouwende arbeiders aan een
industrieel, “wanneer wij door hard sparen
eenmaal de bedrijven bezitten?â€. “Dan kunnen
jullie ons eruit gooien, indien jullie met onze
leiding niet tevreden zijnâ€
was het antwoord. “Wij
kunnen niet meer doen dan
jullie de ­egale weg daartoe
l
effenenâ€.
Commissie van redactie ESB,
Volkskapitalisme, ESB 1952,
nr 1755, p 5.

Colofon
ESB signaleert nieuwe ontwikkelingen in de
economische wetenschap. Daarnaast worden
in ESB economische inzichten toegepast om
beleidsrelevante aanbevelingen te doen voor
de overheid, maatschappelijke instellingen en
bedrijven. Ook analyseert ESB de belangrijkste
ontwikkelingen in de Nederlandse economie.
Artikelen in ESB verschijnen op persoonlijke
titel.
ESB-redactie
Hoofdredacteur: Albert Jolink
Redacteuren: Izaak Dekker, Mark Dijkstra,
Eva Niesten
Bureauredactie: De Twee Hanen v.o.f.
Redactiemedewerker: Mike Dell
Redactiesecretariaat: Carla van der Meulen
Marketing: Jacinta Gelauff
Uitgever: Roel Langelaar
Commissie van Redactie
P. Kooreman, W.T.M. Molle (voorzitter),
E.J.J. Schenk, L.L.G. Soete,
C.N. Teulings, H.A.A. Verbon, H. Verbruggen.
Redactieadres
Postbus 20025
2500 EA Den Haag
tel. (070) 378 92 37
fax (070) 799 98 40
esb@sdu.nl
www.esbonline.nl
Kopij
Auteursaanwijzingen staan op internet:
www.esbonline.nl. Gelieve kopij elektronisch
aan te leveren op het redactieadres.
Abonnementen
Sdu Klantenservice, Postbus 20014,
2500 EA Den Haag, tel. (070) 378 98 80,
fax (070) 378 97 83, sdu@sdu.nl. Tarieven
voor Nederland en België incl. btw: bedrijven
en instellingen € 253,34, particulieren
€ 121,90, studenten € 27,56.
Toeslag buitenland: € 63,60.
Losse nummers
€ 8,53 incl. btw en portokosten.
Losse nummers van ESB zijn te
bestellen via Sdu Klantenservice,
tel. (070) 378 98 80, fax (070) 378 97 83,
sdu@sdu.nl.
ESB verschijnt ook online (www.esbonline.nl).
Advertentieverkoop
Product- en Personeelsadvertenties:
Asiea van der Geest, tel. (070) 378 07 06
fax (070) 799 98 79.
E-mail: a.v.d.geest@sdu.nl
Basisvormgeving en artdirection: Flinc.Design
Opmaak: Jacques van Schie
Illustratie: Loek Weijts
Strip: Johan van Zanten
Foto’s: Robert Goddijn, Arenda Oomen,
Hollandse Hoogte
Druk: De Groot Drukkerij bv.
ISSN 0013-0583
ESB is een uitgave van Sdu Uitgevers
ECORYS Nederland BV is houder van de merk­
naam ESB (Economisch Statistische Berichten)

544

ESB

93(4542) 5 september 2008