Gisteravond kwam de PvdA met haar verkiezingsprogramma. Eén van de plannen die veel aandacht kreeg, is het invoeren van anoniem solliciteren bij de overheid. Door het weghalen van kenmerken zoals geslacht, etniciteit, en leeftijd uit sollicitatiebrieven en cv’s hoopt de PvdA discriminatie tegen te gaan en zo kwetsbare groepen een grotere kans te geven op een sollicitatiegesprek en een goede baan.
Het is een opvallend voorstel gezien de eerdere grote weerstand van kandidaat-lijsttrekker Lodewijk Asscher tegen dit idee. Asscher zei eerder dit jaar “buikpijn” te voelen bij het anoniem solliciteren en het “principieel verkeerd” te vinden. Dat sommige gemeenten, zoals Den Haag, Utrecht en Den Bosch, de proef op de som nemen met anoniem solliciteren, vindt Asscher “nuttig en interessant”. Maar een experiment met anoniem solliciteren bij het Rijk vond Asscher afgelopen maart geen goed idee.
Zijn partij stelt nu in het verkiezingsprogramma voor om geen verdere proeven te doen, maar anoniem solliciteren tot norm te maken bij alle overheden en (semi) publieke instellingen. Dat is een slecht plan. Er is nog niet zo veel bekend over de effecten van anoniem solliciteren. Er zijn bij een klein aantal organisaties gunstige ervaringen opgedaan. Maar er zijn ook recente studies die een averechts effect laten zien.
Zo bleek in Frankrijk uit een grootschalig experiment dat in organisaties waar anoniem solliciteren werd ingevoerd minderheden minder vaak werden uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek en minder vaak een baan kregen, precies het tegengestelde van wat de bedoeling was. Ook in een kleinschaliger Duits experiment werden minderheden minder vaak uitgenodigd als hun cv en sollicitatiebrief waren geanonimiseerd. Een waarschijnlijke reden voor deze verrassende effecten is dat anoniem solliciteren niet alleen negatieve discriminatie tegengaat, maar ook positieve discriminatie.
Het is lang niet uitgesloten dat dezelfde onbedoelde effecten zich ook bij onderdelen van de Nederlandse overheid zullen voordoen. Maar zelfs als dat niet zo is, en minderheden door anoniem solliciteren vaker op sollicitatiegesprek mogen komen, dan nog is het de vraag of het ze uiteindelijk met een grotere kans aan een baan helpt. Want een sollicitatiebrief kun je anonimiseren, een sollicitatiegesprek uiteraard niet.
Het is goed dat gemeenten zoals Den Haag, Utrecht en Den Bosch het anonimiseren van sollicitaties eerst uittesten, en pas bij gebleken succes verder uitrollen. Het Rijk zou hetzelfde moeten doen, en is door zijn omvang ook veel beter in staat om een goede, betrouwbare test te doen.
Gelukkig is het gisteravond gepresenteerde verkiezingsprogramma enkel een concept. Het zou mooi zijn als de PvdA in de definitieve versie van haar verkiezingsprogramma het ‘eerlijke verhaal’ over anoniem solliciteren vertelt. En dat is dat het een kansrijk, maar nog onbewezen instrument is. De moeite van het uitproberen waard.
Auteur
Categorieën