Er zijn twaalf EU-lidstaten die op basis van hun verwachte EMU-saldo van 2023 de tekortnorm overschrijden. De Europese Commissie heeft aangekondigd in het voorjaar van 2024 de Raad van de Europese Unie te adviseren om buitensporigtekortprocedures te openen naar aanleiding van de overschrijding van de drieprocents-tekortnorm. In de afgelopen jaren werden begrotingstekorten boven die norm vanwege de coronapandemie en de energiecrisis door de vingers gezien.
De Commissie baseert haar oordeel op de vraag of er sprake is van een buitensporig tekort op realisatiecijfers voor het begrotingstekort in 2023. Eurostat publiceert deze cijfers in het voorjaar van 2024. De herfstraming van de Commissie van november jongstleden schetst echter al een voorlopig beeld van welke lidstaten mogelijk de drieprocents-tekortnorm in 2023 hebben overschreden: België, Spanje, Finland, Frankrijk, Italië, Letland, Malta, Slovenië, Slowakije, Tsjechië, Hongarije, Polen en Roemenië hebben een tekort hoger dan drie procent in 2023 (figuur).
Het besluit van de Raad voor het vaststellen van een buitensporig tekort hangt af van de realisatiecijfers van 2023 en een beoordeling van de Commissie. Het onderzoek door de Commissie kijkt breder dan alleen naar de overschrijding van de tekortnorm. Zo toetst de Commissie of overschrijding van de tekortnorm wellicht exceptioneel, tijdelijk en beperkt is. Daarnaast houdt de Commissie rekening met de macro-economische en budgettaire situatie in lidstaten, de zogenoemde relevante factoren.
Besluit de Raad dat er sprake is van een buitensporig tekort, dan doet deze direct ook aanbevelingen aan de betreffende lidstaat om het begrotingstekort in een bepaald tempo terug te dringen. Indien dit onvoldoende gebeurt, dan kan dit uiteindelijk leiden tot financiële sancties.
Op dit moment bevindt de herziening zich in de eindfase. In de herziene regels blijven de referentiewaarden voor het begrotingstekort (drie procent van het bruto binnenlands product) en de staatsschuld (zestig procent) behouden. Hoewel de beoordeling in het herziene raamwerk verandert of de schuldquote van lidstaten in voldoende tempo richting de zestig procent beweegt, blijft de buitensporigtekortprocedure op basis van overschrijding van de drieprocents-tekortnorm grotendeels ongewijzigd.
Auteurs
Categorieën