■ Marjo de Jong (DNB)
In het eerste halfjaar van 2017 zijn de winsten van Nederlandse banken aanzienlijk gestegen ten opzichte van dezelfde periode van vorig jaar. De halfjaarwinst na belasting van het Nederlandse bankwezen bedroeg over de eerste zes maanden van 2017 zeven miljard euro, 27 procent meer dan een jaar eerder. Hiermee zet de trend door van een toename van bancaire winsten, die ook zichtbaar is in de jaarcijfers van de laatste paar jaren (figuur).
Deze toename komt nog duidelijker tot uitdrukking als de winsten worden afgezet tegen het balanstotaal van het Nederlandse bankwezen. De return on assets is het afgelopen jaar met een derde toegenomen, veroorzaakt door de toenemende winst, maar vooral ook door de afnemende omvang van de balansen van de banken. In vergelijking met de andere landen van de Europese Monetaire Unie bevindt het Nederlands bankwezen zich per eind vorig jaar met een return on assets van 0,42 procent in de middenmoot.
Mede onder invloed van dalende marktrente zijn zowel de rente-inkomsten als de rentelasten in de eerste zes maanden van 2017 verder gedaald. Maar omdat de lasten harder zijn gedaald dan de baten, zijn de nettorente-inkomsten in vergelijking met dezelfde periode van 2016 gestegen met ongeveer een half miljard euro. Ook het jaar daarvoor waren de nettorente-inkomsten al met 250 miljoen euro gestegen. Daarnaast hebben de provisiebaten uit bancaire dienstverlening bijgedragen aan de toegenomen winst, die zijn ten opzichte van de eerste zes maanden van vorig jaar met 200 miljoen euro toegenomen. Dividendinkomsten vormen slechts een klein deel van de inkomsten, maar ook deze zijn verder toegenomen. Ten opzichte van het tweede kwartaal van vorig jaar hebben ook de resultaten, als gevolg van reële waardebepaling van diverse financiële activa, bijgedragen aan het hogere operationele resultaat. Hierop werd een winst geboekt van 900 miljoen euro. Een afname van de waardevermindering van financiële activa, een kleinere dotatie aan voorzieningen en minder afschrijvingen op niet-financiële activa hebben het afgelopen jaar eveneens een positieve bijdrage geleverd aan het rendement van de banken. De personeelskosten en overige organisatorische kosten zijn echter de afgelopen twee jaar licht gestegen.
