Looptijd staatsobligaties loopt nog op, ondanks gestegen rente

De rente op overheidsobligaties kende lange tijd een dalende trend en bereikte in 2019 zelfs negatieve niveaus. Zo stond de tienjaarsrente voor Nederlandse obligaties eind 2020 zelfs op −0,57 procent. Tegelijkertijd was het verschil tussen de korte en lange rente (termijnpremie) relatief laag. Dit maakt het uitgeven van langlopende obligaties relatief goedkoop. Nederland en veel andere Europese landen hebben hiervan gebruikgemaakt door de looptijd van staatsobligaties te verlengen. Hoewel de rente inmiddels sterk is gestegen, lijkt de trend van langere looptijden nog niet te veranderen.

Door de looptijd te verlengen (figuur), hebben de Europese agentschappen de tot voor kort lage renteniveaus voor een langere periode vastgelegd. De gemiddelde looptijd van de staatsschuld van eurolanden is tussen december 2015 en juni 2023 gestegen van 7,41 naar 8,61 jaar.

De looptijd van de Nederlandse staatsschuld nam sterker toe, van 6,61 jaar naar 8,72 jaar. In 2012 was de gemiddelde Nederlandse looptijd nog 3,5 jaar, waarmee die inmiddels boven het gemiddelde van de eurozone ligt. De aanzienlijke verlenging van de looptijd sluit aan bij het nieuwe renterisicokader van het Nederlandse Agentschap uit 2019, waarin een gemiddelde looptijd van minimaal acht jaar als doelstelling voor 2025 is opgenomen.

Sinds 2022 is de kapitaalmarktrente in de eurozone sterk gestegen. De hogere renteniveaus betekenen dat Europese agentschappen er momenteel van profiteren dat hun schuld een lange looptijd heeft. Over een deel van de schuld wordt immers nog de lagere rente betaald.

De stijging van de rente zou schuldagentschappen er mogelijk toe kunnen bewegen om de looptijd van obligaties weer terug te brengen, al lijkt daar nog geen sprake van te zijn. De gemiddelde looptijd voor de eurozone is sinds eind 2021 redelijk stabiel gebleken en er is nog geen daling zichtbaar. Mogelijk speelt hierbij een rol dat het verschil tussen de korte en lange rente in de eurozone nog steeds beperkt is. Voor Nederland geldt dat de looptijd het afgelopen jaar nog wat verder is verlengd, mede als gevolg van aanhoudende vraag van investeerders naar langlopend papier.