■ Maria Zumbuehl en Rik Dillingh (CPB)
De ontwikkeling van verschillende vaardigheden in de vroege jeugd is mede bepalend voor iemands latere arbeidsmarktkansen. Al voordat kinderen naar de basisschool gaan, blijken er meetbare en aanhoudende verschillen in vaardigheden tussen de verschillende sociaal-economische groepen in Nederland. Kinderen van ouders met een lager opleidingsniveau of een lager inkomen presteren minder goed op het gebied van taal en rekenen dan kinderen van ouders met een hoger opleidingsniveau of hoger inkomen. Deze verschillen verdwijnen niet gedurende hun jeugd en schooltijd.
De linker figuur toont de verschillen in taal- en rekenvaardigheid van twee- tot vijftienjarigen naar het opleidingsniveau van de ouders. De scores zijn gecontroleerd voor andere achtergrondkenmerken. De lijnen laten zien hoe de scores van kinderen van ouders met een laag opleidingsniveau (maximaal mbo2) verschillen ten opzichte van de scores van kinderen met hoogopgeleide ouders (hbo en universitair), uitgedrukt in standaardafwijkingen. Kinderen met middelbaar opgeleide ouders (mbo3, mbo4) of ouders van wie de opleiding niet bekend is, staan niet in deze figuur. Alle in de figuur getoonde cijfers zijn gebaseerd op data vanuit de COOL en pre-COOL-cohortstudies, aangevuld met microdata van het Centraal Bureaau voor de Statistiek.
Ook kinderen met een migratieachtergrond beginnen gemiddeld met een achterstand in taal en rekenen, maar deze achterstand neemt met de leeftijd af (rechter figuur). Vooral gedurende de basisschool maken zij een inhaalslag. Omdat kinderen met een migratieachtergrond relatief vaak ook ouders met een lager inkomen hebben (waarvoor in de rechter figuur is gecorrigeerd), zal voor veel van deze kinderen nog wel gelden dat ze achterblijven bij het landelijke gemiddelde. Hierin wijken ze uiteindelijk weinig af van kinderen met eenzelfde sociaal-economische positie, maar zonder migratieachtergrond.
Overigens zijn er ook verschillen in vaardigheden tussen jongens en meisjes. Deze zijn vaak even groot of groter dan de verschillen weergegeven in de figuur. Zo scoren meisjes gemiddeld duidelijk beter op taal en jongens juist beter op rekenen.
