21 JULI 1920
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN
Economisc h-Statistische
Ber chten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL NIJVÈRHEID, FINANCIÊN EN VERKEER
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
5E JAARGANG
WOENSDAG 21JULI1920
.
No. 238
INHOUD
BIz,
RECENTE ONTWIKKELING VAN HET ARBE
‘
IDERVRAAGSTUK
IN
N.-O.-INDIE (SUMATRA’S OOSTKUST) II
door
Dr.
P.
Endt.
623
De Internatbnale
Zeeliedericonferentie te Genua 1
door
jhr.
Jan Nolen
….
…….
.
………………….
626
De Economische Positie der Boomkweekerij door
C. Ph.
Moerlands
………………..
……………
…
628
Dividend- en Tantièmebelasting doorJ.
P.
Croin
……
630
Index-cijfers
………………………………..
630
Londensche
Correspondentie………………………
632
BOEKAANKONDIGINGEN:
Mr. J. C. Schreuder:
Het bedrijf als grondslag der
Arbeidersorganisatie, bespr. door
J.
van den Tempel.
633
Bulletin
Mensuel
de
l’Office Permanent de l’Institut
International de Statistique………………….
634 MAANDCIJFERS:
Résumé uit het ,,Monthly Bulletin of Statistics”
……
835
Handelsbeweging over de maand Mei 1920 ……….
636
STATISTIEKEN
EN
OVERZICHTEN
…….
.
…….
637-643
Geldkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen,
Goederenhandel.
Bankstaten.
Verkeerswezen.
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE . GESCHRIFTEN
Algemeen Secretaris: Mr. 0. W. J.
Bruins.
Assistent-1edacteur voor het weekblad: D. J. Wanaink.
Secretariaat: Pieter de Hooghweg 122, Rotterdam.
Aarsgeteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 87.
Telef. Nr. $000. Tele gr.adres: Economisch Instituut.
Postcheque en giroreken4n.g Rotterdam No. 8408.
Abortn.ementsprijs voor het weekblad franco p.p.
in Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 22,50
per jaar. Losse nummers 50 cents.
Leden• en, donateurs isan het Instituut ontvange,n
het weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abon.né’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.
Advertentiën f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonae-
men.t volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s Uitgever8.
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s- Gravenhage.
20 JULI 1920.
In den tdestand van de •geldmarkt kwam deze be-
richtsweek geen verandering. De prolongatierente no-
teerde onveranderlijk 5Y2 püt. en particulier •disconto
was oor 3ys è. 3 pOt. te plaatsen. Oallgeld was
weder flink aangeboden, maar werd ook weder grif
opgenomen. Vooral de Indische banken waren weder
sterk nemers.
.5
S
*
De rekening-courant saldi van anderen, die op den
vorigen weekstaat van de Nederlandsche Bank plot-
seling 37 millioenhooger waren, zijn deae week weder
met een gelijk bedrag gedaald en daartegenb’ver is
het te goed van de regeering eveneens met een even-
groot bedrag toegendmen als het de vorige week ver-
minderd was. In de bankbiljetten-omloop kwam geen
verandering, maar het overschot van de gelden uit
1
rekeniug-courant werd geibruikt tot terugibetalirag van
bijna 3 millioen ‘binnenlandsche wissels en tot aflos-
sing van ruim 20 millioen beleeningen, die daardoor
voor het eerst sedert weken een flink bedrag terug-
10
01)
en
*
S
S
De wisselmarkt was tamelijk stil. De om.etten
waren gering en voor de meeste wissels tot terug-
loopende koersen. Alleen dollars waren sterk gevraagd
tot dagelijks oploopende koersen, zoodat heden ten
slotte 289Y2 betaald werd voor T.T. Nèw York. Ook
Indië was weder hooger 104 h 104%. Daarentegen
zuid-Afrika veel flauwer. De premie voor T.T. Kaap.
stad daalde in Londen in enkele dagen ongèveer 4 pOt.
LONDEN, 17 JULI 1920.
De geidruimte was in vergelijking met het einde
der vorige week in het •begin dezer week tamelijk
groot. Daggeld werd allengs duurder door opneming
yan groote posten •schatkistwissels en door opzeggin-
gen van de zijde der ,,Big-Five” banken ter voldoe-
ning der inkomsten-belasting.
In thet begin dezer week werd voor daggeld betaald
4Y2 h 5 pOt.,, sommige posten werden zelfs afgedaan
op 4 pOt.; op het einde dezer week 1hadden afdoenin-
gen plaats op 5 â 5Y2 pOt. Zevendaags geld noteerde
5Y2 pOt:, terwijl voor 2-, 3-, 4- en 6-maands papiér
resp. 6 pOt., 6°/is pOt., 6% pOt., 6% pOt., 6’jio pOt.
en 6
7
/8
pOt. werd betaald; wegeiis gering aanbod wer-
den prijzen eerder iets gemakkelijker. Dè wisselmarkt
is ‘dan ook in de afgeloopen week zeer beperkt ge-
weest, een uitzondering hierop werd op Donderdag
gemaakt, toen Amerika met groote posten 60-dagen.
zicht wissels, levering Augustus-September, aan de
markt was, naar alle waarschijnlijkheid voor katoen-
verschepingen.
RECENTE ONTWIKKELING VAN HET
ARBEIDERSVRAAGSTUK IN
NEDERL.-O.-INDIË.
5)
SUMATRA’S OOSTKUST.
II.
Aan het slot ‘van ons vorig artikel vermelden wij,
dat de regering de laatste jaren herhaaldelik had
laten weten, tot opheffing der poenale sanktie beslo-
ten te hebben, dat van planterszijdeevenvel een over-
5)
Vereenvoudigde spelling.
624
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Juli 1920
gangstijd van 20 jaar nauweliks lang genoeg werd
geacht.
Het lijdt echter geen twijfel of de opheffing der
strafsanktie – eerst op de reënigagementskontrakten,
later ook op de emigratie-ikontr.akten – zal binnen
enkele jaren reeds volgen. Daajivoor staat niet de
veelgeloofde etiese koers in de koloniale regerin,gs-politielc ons borg, noch de aktie ‘van enige politieke
partij in Nederland; doch in de eerste plaats: het
on
–
tw’aken’de volksbewustzijn, de nationale réveil in
het verre Oosten, die niet nalaat telkens en telkens
weer zijn wensen en eisen aan de regering kenbaar
te maken. Niet de onjbe.wuste, achterliike massa der
koelie-emigranten zelf, maar het bewuste, omhoog-
streven:de deel der inlanjd’se bevoljkinig, voelt zulke
kontrakten tussen partikulieren werkgever en koelie
meer en meer als een
diepert smaad
voor het Javaanse
ras. Wij iichben IMer te doen met elementaire krachten
die nu eenana,al ‘buiten een Inidiese ondernemers-calcu-
latie ,,van de goBden ouden tijd” vallen. Maar waar-
mee een gouvernement ernstig rekening moet houden,
wil ht noodlottig gevaar van achter-de-feiten-aan-
lopen ontgaan.
De Brits-Indiese koloniale geschiedenis is in dit
opzicht een waarschuwend voorbeeld. Ook daar stootte
de rzg. ,,inden’tur.ed eniigration” (van Voor-Indië naai
:
Brits-Guyana, Fiidizji-eilanden etc.) meer en meer op
scherp ‘verzet van de nationale partij der Brits-
Indiërs. –
,,Educatd opinion in Intd
i
ia has for long regarded
it as intoler.aible and as a stiga upon their race,” –
zo moest -Lord Hardin’ge, de Br.-In,diese gouverneur-
generaal, reed’s in 1917 erkennen.
Nu is de kwestie der inden’tjured emiigration van
Br.-Ind’ië wel niet geheel dezelde als die der poenale
saniktie in Ned.-Injdië. Bij de eerste gaat ‘het meer
om het immorele ‘van ronselen en kontraikteren voor
een totaal onbekend,
zeer ver
gebied voor den lang-
durigen tijd
van 5 ‘a 10 jaar; ‘bij de twede kwestie is de
h1fslavernij, het
abnormaal overwicht
van den blan-
ken werkgever der springende Punkt. Maar de beide
kresties hebben toch dit gemeen, dat zowel in het
Indië der ‘Britten als in dat der Hollanders de pas-
on.twaaik’te vol’ksgeest van het Oosten zich verzet tegen
een arbeidakontrakt, dat misbruik wil maken van de
inlandse ras-eigenschappen en zwakheden.
1)
Op Java uitte zich dit o.a. in een aktie van de
Saiiikat Islam tegen de aanwerving voor Deli, in be-
sprekingen. op sommige S.I.-konigressen en in artike-
len der Maleise pers (Abdoel Moeis in ‘de ,,Neratja”).
Ook in den N.-Indiese Volksraad kwam het koelie-,
kontrakt onder p:oenale san’ktie •reeds meer dan een,s
in denzeifden geest ter sprake. Zo dienden de volks-
raadsleden ‘Ihajeb, Teeuwen, Tjokroaminoto, Moe’is,
Waworoento en Van Hinioopen Labberton in Tdo zit-,
ting van 1919 een voorstel tot verschillende wijuigin-
gen der ‘koeilie-ordonniantie in; een voorstel dat door
de regering beantwoord werd met de mededeling, dat
zij zelve ‘belangrijke wijzigingen (o.a. de geleideii’ke
opheffing der poenale sanktie) in oaîerweging had
genomen en het daarom ,,ter voorkoming van verwar-
ring niet gewensciht” achtte op de door ‘Ihajeb c.s.
voorgeslagen ‘veranderingen in te gaan. Ook deelde
de regering bij die igelegenbeid mede, dat een Onige-vallen-ordonnan’tie ter aanivulliing der koe}ie-or,don-
nanties voor de buitenibenittingen ‘door haar wordt
voorbereid. –
Een geiheel afrzonder.lik standpunt neemt het
Ohinese tvolksraadiid Kan in. Wij hebben gezien, dat’
i) Ook Suriname ondervindt de gevolgen der nationale
Br.-Indiese aktie tegen emigratie naar W.Ind.ië. Zie Econo-
misch-Statistische Bereichten
5
Mei
1920
,,Rapport van het
Suriname Studie-Syndicaat”, waarin ook de zeer juiste
opmerking voorkomt: ,,Wie waarborgt ons, dat hetgeen
thans in Br.-Indië ten opzichte van Demarara gebeurd is,
n.1. het verbieden van emigratie van
arbeiders
met eenig
dienstvcrbanci
naar de Enigelsche W..Indische koloniën,
ook
niet op Java voor Suriname te wachten staat?”
vroeger het aantal Ohiinese koelies ter Oostkust van
Sumatra, dat ider Ja,vaanse overtrof, terwijl het sinds
1907 h 1910 n’et omgekeerd is. Toch vormen de
Ohinese imimiigrés er nog een belangrijk kontingent,
ongeveer 40.000 van de 2 A 300.000 kontraiktkoeliester
Oostkust. De heer Kan, in den Vo&sraad hun belan-
gen bepleiten.d, ‘vonid de poenale saniktie op het
arbeidskontraikt niet het ergste. Zijn voornaamste
grief betrof veeleer het feit, ,,dat ten
tijde
van het
teekenen der reëngagemenit,s-kontrakten aan het bot-
vieren van de laagste hartatochten van den menach
door de koelies geen paal of perk wordt gesteld.”
Dranik, dobbelspel, opiuim en sexuele lusten zijn de
lokm.iddelen waarmee de Ohiines’e koelies na afloop
van hun kontrakt (terwiijl hun ingeboren gehechtiheid
aan den geboortegrond hen terugdrijft naar Ohina)
tot ,,bijtekenen” worden orvergehaald. Zeven acht
millioen gulden per jaar word’t aan de schatkist bijge-
dragen door de opium’scihui’vers ter Oostkust. Boven-
dien is de Ohinees een hartstochteli’k speler en het
toeziend personeel (tandi’ls, hoofdimaiidoers e.d.) is
-kwi’stiig met het ‘verstrekken van voorschotten. Wie het tot het spelen dier gelidsclaietersrol in staat stelt,
zullen wij straks zien. Zo steekt dus de Oiiiinese koelie
zich in de schuld; en ‘hij kan die schuld aan zijn tandil
op geen ‘andere manier afdoen dan door…. ibijteke-
nier, reën,gageren.
Nog in April j.l. was in een ‘verslag van landsge-
rechtszitting te Medan een opmerkelike verklaring
van een ‘hoof±nandoer te lezen’, die bij een vervolging
wegens gelegenheid-geven tot hazardspel als getuige
was gedagvaard. Wij citeren de ,,Sum’atra Post” van
9 April ’20:
,,Deze als getuige voorgeroepen, erkende inderdaad
toestemniing tot het dobbelen te hebben gegeven, zeg-
gen’de,
dat de administrateur hem., te voren medege-
deeld had, dat er wel gespeeld mocht worden.”
Zulk
een geval nu, staat niet op zichzelf, maar is typerend
voor Deliaanse toestanden.
De administrateur, de werkgever, heeft er belang
bij, dat de Ohiinese arbei’der doör dobbelspel, opinim en
andere verderfelike middelen tot reëngageren bewo-
gen wordt. En juist tegen deze ergerliike wantoestan-
den wil het volksraadliid Kan, dat de regering krach-
tig zal optreden.
Dit is een sinds jaar en dag ingeworteld kwaad,
en het is goed, dat er nogmaals op dit euvel gewezen
wordt; maar toch lijikt het ons foitief om – gelijk
de heer Kan deed – alle verband tussen het arbeids-
stelsel onder poenlale .sanktie en de aan de kaak ‘ge-
stelde immoreele toestanden te loochenen. Zonder te
beweren dat afschaffing der strafsanktie Deli eens-
klaps zal maken tot een koe]iieparadijs, menen wij toch
dat het voor den planter zo ,,zuinige” aiibei,dsstel’sel
der kontrakten onder strafsa’niktie zodra het wordt
vervangen door een stelsel van juridies
vrijen arbeid
(gebazeerd op hoger loonniiveau) ook ‘vele misbruiken
en uitwassen mee ten gra,ve zou slepen. Er zouden
minder koeli’es reëngageren. Zeker. Maar .hun gehalte
zou beter zijn en de werving in Zuid-Ohina zou wel-
licht ‘vlotter van stapel lopen, omdat de reputatie
‘van
Sumatra als emigraitieland er bij zou hebben ge-
wonnen.
Zo ‘ook is ei’ wel degelijk verband tussen het
arbei’dsstelsel der poenale sanktie en andere donkere
misstanden ter Oostkust ‘van Sumatra. Met die mis-
standen bedoelen wij. de veelvoorkomende klap-per-
Icara’s
(rechtszaken waarbij ‘Europese employé’s en
assistenten strafrechterlik ‘verivolgd worden wegens het uitdelen van slaag en klappen aan de koelies); en
de aanslagen ‘van den kant der koelies op het leven
van den Europesen assistent
Al-voreni dit causaa’l verband tussen het ajibeids-
stelsel ‘der semi-slavernij enerzijds eii de borvenge-nöeszde twee categorieën van misdrijven anderzijds
nader toe te lichten, is het noodzakelik beide catego-
rieën wat meer in ‘bizonderheden te beschouwen.
21Juli1920
0
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
625
De klap-perkara’s zijn deels het ge-volg van het feit,
dat het Europees personeel te weinig takt heeft
om
met Javaans en Ohinees wer.kivol.k om te gaan, deels
een gevolg ‘van de relatieve zeldzaamheid ‘der arbeids-
kradht. In izeer vele gevallen begrijpt de (‘vaak weinig
ontwijk-kelide) ‘Deli-assistent den koeli verkeerd, aan-ge-
zien ‘hij noch van Oosterse zeden en .gbruiken in ‘t
algemeen, noch van de Jaivaanse’ taal en mentaliteit
in ‘het bizonder, ooit veel studie ‘heeft gemaak
–
t. Ver-
meende brutaliteit ‘van den koelie, ongeduld over het
niet terstond uitvoeren van een bevel, brengen den
assistent ertoe, den werkman.met een -stokslag of met
een fermen klap met de hand, mores te leren. Ook
komt het voor (en dit bedoelden wij toen we de zeld-
zaamheid der arbeidskracht als twede oorzaak ver-
meldden) dat de koelie wegens overtreding ‘der koelie-
ordonuantie strdbaar is, doch de werkgever ‘hem lie-
ver niet aanklaagt omdat lhij ‘dan ‘s ‘mans wer’kkracht
weer ‘n paar dagen missen moet; in zulke gevallen
drukt. de planter zijn assistenten op het hart,’ maar
liver zèlf rechter te -wezen en den koelie ‘n enkele
tik toe te dienen.
Lang niet altijd komen deze ‘gevallen van ‘meest
lichte, maar ook wel eens zwaardere mishandeling aan
het’ licht. Doch ‘het komt nogal een’s voor; dat de ‘koelie
de ‘hem aangedane’ bëlaandeliug beantwoordt met ‘het
trekken ‘van zijn
piso blat-i,
het korte mes der Java-
Den; ‘m’et dit kleine, geduchte wapen brengt hij den
assistent een steek toe, die -van ernstigen aard, sdms
zeLfs’dodeljk kan zijn. –
– ,De meest ‘simplistiese verklaring van de veelvuldig
yoo’rkomende klap-perkara’s en ‘der aanvallen op
assistenten is nu: de assistent maakt zich schuldig
aan het slaan ‘van den arbeider – deze laatste beant-
woordt dit met een ‘attentaat.
In ‘vele gevallen is dit een juiste verklaring van de
toedracht der zaken. Toch is zij te simplisties. Het is
niet waar dat
alle
attentaten v’oordgegaan worden
door een klap van ‘het toeziend personeel. Er zijn tal
yan andere oorzaken. Zo ‘kan het onrechtvaardig
korten en knibbelen op het arbeidsloon den Ohinesen
koel’ie – tuk op geldveiidienen – woest en driftig
maken. De Ja-vaanse koelie, veel
minder ontvankelik
voor materiële goederen, hecht daarentegen sterk aan
een ‘goede, niet te ruwe bchandeling. Ruwe behande-
ling, belediging, e.d. kunnen den Javaan tot moorde-
naar maken. Ook ‘kan ‘het voorkomen, dat de Europese
assistent zich tegenover de vrouw van een Javaansen
koelie m-isdragen heeft Gevolg: dat deze laatste het
mes trekt.
Kortom ‘het gehele treurige verschijnsel der klap-
perkara’-s en ‘der aanvallen o’p assistenten’ is niet tot
één oorzaak te hei-leiden. Wij staan hier voor een
komplex van oorzaken: één der diepste is natuurlik
ook, dat de ‘mannelike en vrouwelike kontrakt-koeljes
uit het miserabe’lste proletariaat van Java wor-den
gerekruteerd.
Statistiese gegevens Omtrent de ‘gesignaleerde mis-
standen, izijn in ‘de vijf verslagen der Ar-beidsinspektie
– ‘vaarvan de laatste is ‘verschenen in 1919 – te
vinden. Daar-uit blijkt een afnemin’g der klap-per-
kara’s; ’75 veroordelingen van Europese assistenten
door ‘den Raad -van Justitie te Medan in 1914 en
slechts 47 in 1915.
Wat de aanvallen van ko’elies op de Europese assis-
tenten ‘betreft, citeren wij het volgende lijstje:
1912 ……40 ‘aanvallen (1 met doodeliken ‘afloop)
1913 ……41
(1
1914 ……32
(2
1915 ……26
(2
1916 ……34
(3
1.917 ……32
(1
,,
)
Ook hierbij dus een geleidelike daling, die nog
meer van betekenis wordt als wij voor ogen ‘hou-den,
dat het aantal koelies in die zes jaren met ruim 60
pOt. ‘vermeerderde. De cijfer.s over 1917—’20 staan
ons niet ten dienste, schijnen echter een kleine
stij-
ging
te vertoonen; percentagewijze kan ‘dit echter
nog wel een daling zijn, of een -stationair-‘b]ijven van
het aantal attentaten.
In welk verband staan nu beide verschijnselen, de
lichte mishandeling der koelichevolking en de aan-
slagen op -het leven der assis-tchten door de ‘koelies met
het ‘gehele’ arbeidssysteem, met het ar-beidssteisel der
po’eiiale ‘sanktie?
De’ si’mplistiese ‘verklaring geeft ook hier weer een
helft van de waarheid. Die verklaring zegt: de koelie
voelt ‘zich gbonden door het arbeidakontrakt, hij voelt
zich
déraciné
in Deli, waar niets hem aan zijn ge-
boorteland Java herinnert. In wanhoop heft hij de
hand op tege4 den witten man die ‘boven ‘hem gesteld
is en dien’ hij ‘v’oor denbewerker tvan zijn ongeluk houdt.
Te eer omdat ‘hij weet, dat dan ‘de Arbeidsinspekjie
zijn ‘kontrakt izal ontbinden; zulk een aanslag is dus
voor hem een ‘manier om op den duur zijn trbheid te
herkrijgen. Via de gevangenis…, naar de vrijheid.
Afgezien van het feit, dat een koelie nadat hij
wegens zulk een aanslag zijn gevangenisstraf uitge-
zeten heeft,
lang niet altijd
‘wordt vrijgelaten, maar heel dikweis eenvoudig wordt overgeplaatst naar een
hudere plantage van dezelfde maatschappij’, klopt
bovenstaande redenering niet geheel en al. ‘(Men vindt
haar o.a. in ‘de ibeginselverklaring der Ind. Soc. Dam.
Vereenigin,g). – – –
Zeker: het komt voor, dat ‘aanslagen op assistenten
plaats -hebben in verb and met de terecht ‘of ten
onrechte gekoesterde illusie, daardoor uit de Deli-
aanse tredmolen bevrijd te worden. Doch wie uit zulke
gevallen een regel
gaat afleiden, generaljzeert te veel,
redeneert simpljstjes en geeft maar een halve waar-
heid. Terwijl het ons om de hele te ‘doen is. Er zijn
tal van uindere motieven tot een aanslag. Wij somden
er hierboven al enige op.
Niet
al
‘deze motieven staan in causaal verband met
de semi-slaivernij, met liet onvrije ar-beidssteisel. Maar
de meeste motieven staan er direkt of indirekt toch
wèl -mee in verband. Nemen wij het (niet zo vaak
voorkomende) geval dat wij boven al aanstipten: dat
een assistent ‘zich misdraagt tegenover de vrouw ‘van
één der koelies. Zo oppervlakkig zou men zeggen: dit
komt immers ‘ook voor op Java, waar de arbeid
jnridies -vrij is.
Beschouwen wij echter de zaak op den ‘koper, dan
moeten wij zeggen: Gebeurt iets dergelijks op Java,
dan zal ‘de koelie in kwestie -wellicht met of zonder
opgave van reden-en zijn dienst verlaten. Een dergelijk
vertrek is als “t ware •de veiligiheidsklep voor -de ge-spannen ,,heikle” situatie.
Ter Sumatra’s Oostkust echter kân dat niet. Het
dienstverband kan daar niet gemakkelijk verbroken
worden. De koelie -maakt zich, als hij -het tôch doet,
schuldig aan overtreding der ordonnantje; en kan
bovendien teruggevoerd worden met den sterken arm
naar -de onderneming waar -hij tuis hoort.
Zo i-s van haast elk motief voor een ‘koelie-aansla,g
op een assistent
1
) te bewijzen, dat het middellik of
onmiddellijk voortjvloeit uit de uil te grote gebonden-
heid van den werknemer, uit wat wijlen Mr. A. J. van
Blommestejn terecht noemde: ‘het
abnormaal over-
wicht
-van den planter; ‘kortom: uit het verouderde
a’rbei-dsstelsel der poenale ‘saniktie.
Tegen ‘het stelsel als zijnde mensonterend en ‘tegen
de uitwassen die er ‘het gevolg van zijn, kant zich
scher’per en scherper de ekonomiese en politieke o’nt-
waking van het Indiase volk. Zolang de aanwerving
op Java voor de kultuur-onderneminge
n
ter Oostkust
gebazeercl is op listen en voorspiegeling *aA leugens,
1)
Dat het blootstaan aan deze koelie-aanslagen voor den
assistent een ‘al te groot risiko meebrengt, heeft ten slotte ook
cle
N.-I.
wetgever begrepen. Hij doet in de in
1920
door
den Voiksraad aangenomen ,,Assistentenregeling voor de
Oostkust van Sumatra” een poging de ergste gevolgen dezer
afschuwelike misstanden niet meer uitsluitend ten laste van
het -slachtoffer te laten komen.
626
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Juli 1920
zolaiig men van de gebondenheid der poenale sanktie
profiteeit ôm het aibeidsloon .sogenaamd ,,op peil te
houden” en de inlander het gevoel heeft met lijf en
zieLverkocht te zijn (,,djioewal dji’v.a dan kapala”, –
gelijk hij zelf ‘t kernachtig zegt), zolang zal de
Deliaanse arbeidskwestie een steen des aanstoots en
eeii :agitatiepiiddel der inlandse beweging blijven.
Stei±er nog: de oppositie tegen dit âlbeidsstelsel der
halfslavernij’op de buitebeiittinlgen 7,al moer en meer
wôrden een der trefpunten, waar de nationalistiesei
niaximalisten van het Oosten en de iuternationaiis-
tiese van het Westen elkaar de hand reikei. –
Doch het is •kentekenend dat – tenwiji toch de
termiijn ‘waarmee de regering haar geleikleliike ophef
finig der .strafsankbie wijl laten gepaard gaan, nog z6
onzeker is – de grote gebeuirteniis der eindelike af-
schaffing. haar schaduwen reeds nu vooruit werpt.
Het is met deze regeiiinigumaatregel der sauktie-
fschaffing, gelijk het met vele maatregelen en voor-
emons der regering is: zij kunnen ‘vloer de planter
een spoorelaig, zijn to ibriinig theiir house in order.
• Wij wiillen ter pr.eciseritng een rvoorbeeld van recen-
ten datum aainihalen.
Begin Deoeniber 1919 deelde de directeur van
Justitie den. Volk siiaad mede, idat
hij
aan de regering
had voorgesiteld in de koelie-erdonnantie ‘voor te
schrijven, dat de arbeider de ar-beidso’ver,eenikonist mag
laten
onbinden
dor de Acheidsins-pektie, wanneer
het loon te l-ag is in verband met de opgelopen levens-
middel-enprijzen. Dit sloeg niet op de rij.stprijzen,
want rijst wordt op de ondernemingen nog steds ver-
strekt 10 cents per K.G., een-prijs waarop de werk-
gevers jaarliks duizenden guldens moeten toeleggen,
ten gevolge der geweldige prjsstijiging van dit voor-
naamste voedingsartiikel; het slaat dus op de in
onderneim’ings-lcedehs (plan.tage-winkels) verkrijgbare
suiker, koffie, toe, petroleum, kledingstukken etc. Als
van die artikelen ‘de prijs z6 gestegen is dat ‘de koop-
kracht ‘van het koelieloon niet meer toereikend is,
mag dit feit gerekenid worden tot de ,,bieon’dere ge
vallen” ‘van welke Art. 4 sub. 15 der orcionnantie
spreekt; d.w.z. de birz.ondere gevallen waarin sinds
1915 de Arbeidsinspektie het koeliekontr-akt mag ont-
binden. Partijen hhben ziqh
bij
de beslissing der
°
inspektie neer te leggen en zien van alle rechten en
aanspraken af.
• Wat zaig men nu (reeds enkele weken nadat dit pIm
tot wijziging der bestaande praiktijk door de regering
was ‘bekend gemaakt) ter Oostkust glieuren? Dat
zowel de A. V. R. 0: S (vereniging van werkgevers in
de rubbei’-branehe) als -de D. P. V: (Dell Plantersver-
en-iiging in de talbakakultuur) het arbeidsloon verhoeg-
den. De eerste organisatie voerde een verhoging in
van het minimumloon, dat
bij
de aanwerving op Ja,va
den koelie wordt gegarandeerd, waarop au-tomaties
een algemeene loon’stijiging op de oniderneminigen zal
volgen; de twede werkgeversvereniging ‘verhoogide
tegelijk cie aribeidslonen ‘vor alle verschillende soor-
ten van werk met een zeker percentage.
Wanneer men daarmee vergelijkt de naimeloze moeite diie enige jaren geleden, eerst de arbeid’s-
inspektie en TveiTvolgens ‘de ‘voormalige gouverneur
vanSumartra’s Oostkust Van. ‘der Plas gehad hebb&i
om het zeer 1-age ‘bundel- en sorteerloon in het teba’ks-
bedrijf met enkele centen ite verhogen, – dan is het
onidersdheid wel zeer opmerkelik. Zodra het behoud
van het poenaal gesaniktioneeiide ar,beiidkorrtraikt ook
maar héél even op losse schroeven wordt gezet,
reageert de loon-harometer als zat er onweer in de
lucht. On’wiillekeuri’g denkt men bij de gevoeligheid
op dit punt aan de woonden van Leroy-Beaulieu,
w-armee hij de houding der slaiveu’bezâ’tters in de
Engelse koloniën karairtérizeerde, toen de invoering
van het vrije arbeidsstelsed er verzekerd was (1833):
,,L’esprit ‘huimain eet aiinsi feit qu’il ne rec.ourt aux
gran’des . réso-l-utions qué quanid une .si-tuabion eet nette
ét dafinitive; il ne se dégaige ‘de la routine et n-e prend
p.6sition de toistes ses res-sources que quau-d il voit
s’eahâpper tbut autre espoir de salut.”
– Niet dan nood’gedron,gen zullen de plan-bars van
Sumatra’s Oostkust oveiigaan tot de -invoering ‘van den
juridies vrijen arbeid. Niet dan, na krachtigen drang
van den kant der Inid-i.ese ‘volksbeweging zal het gou-
vernement
zijn
tempo van ‘heroverin-g- ‘der betreffende
ordonnan-tie versnellen. En de. vraag is
bij
dit alles
niet meer:
Hoe lang is Uw Oharenzfrist, hoe lang
kunnen -wij pianters op uitstel rekenen ten einde
langs’
lijnen
van ‘gelei’delikiheid van het vereu:derde
arbeidssteisel – der j-uriiidiese on-vrijheid over te gaan
totdat
0:
ekon&niiese,?
Dodh ‘de ivraag luidt in deze dagen van ‘rapide gees-
telike en sociale ontbol-stering: Als straks de’ ophef
–
fing der strafsanktie een feit wordt, welke bakens
hebt gij planters dan -verzet, in verband met het
schieli-k verlopen van het tij? Dr.
P.
ENDT.
DE – INTERNATIONALE ZEPJLIEDENCONFE–
RENTIE TE GENUA. –
I.
– –
Het i’s dan ‘nu achter den rug -het tweede inter-
nationale aiibeidscongres. Na Washington, Genua. En
Geive zal de derde in de rij zijn. De dagbladpers
heeft weinig aandacht aan dit congres geschonken
en de telegraimm-en ‘van de internationale persburéau’-a
bleken aan ingewijden vaak feitelijk onjuist. In het
bestek -van dit weekblad past het echter niet een uit-
voeriger berichtsgeving op te -nemen, noch rectifica.
ties te plaatsen. Slechts enkele algemeene indrukken
-mogen ‘hier een -plaats vinden: –
– Wat mij -het allereerst -heeft getroffen, is dat -deze
conferentie -zoo weinig
interiationaal was, ondanks
de deelneming van ca. 25 staten, over de geheele aard-
bol verspreid. Maar een rverzameling afgevaardigden
van de meest uiteenloopende nationaliteit ‘vormt nog
geen internationaal geheel, wanneer
zij
volstrekt geen
geheel vormt. Wat was de internationale gedachte,
het ideaal-cement waarmede de gescheurde en out-
wrichte were]clbouw gevoegd ‘moet worden, ‘ver van
de Genueesche atmospheer!
Nationaleri,
waren het –
die ‘daar bijeen waren, ieder ziende naar, ik zou bijna
zeggen, zich blindstarend op eigen nationale belangen
en behoeften en -daarvoor strj.dend met alle daartoe passende middelen. En welke middelen zijn bovenal
passend
gebleken? Het allermeest: diplomatiek en politiek spel. Het zijn enkele diplomaten
bij
Gods
genade geweest, die van den aanvang af ‘de leiding
tot zich hebben getrokken en ‘die tot het einde -heb-
ben -behouden.
Ik zal u eenige voorbeelden geven van nationale
tegenstellingen, welke in den strj.d zijn -geworpen.
Reeds -bij den ‘aanvang, véôr -de opening, wer-d een
rassenverschil op den voorgrond geschoven, dat tot eigenaai’dig ‘verschillende opvatting leidt. De men-
taliteit vaal -het L,atijn-sche ras kent een geheel andere
waarde aan ‘wetgeving toe ‘dan het Angelsaksische ras
– en ook wij – gewend is -daaraan toe te kennen.
Zooals de eminente directeur van het Internationale
Arbeidsbureau, de – Fransche oud-minister’ Albert
Th-om-as, – geestig -het Fransche -beginsel van wetge-
ving kensc-hetste: ,,Art. 1. Le ‘principe est posé;
Art. . 11 ne sera pas appliqué.” Daartegen-over het
Engelsc-h-Hollandsch-Duitsche begrip, – dat een wet
of verdrag, eenmaal tot stand gekomen, ook streng
moet worden nageleefd en dat met de daarin be-
lichaamde beginselen niet getransigeerd mag worden.
Dit meeningsver-schil heeft bij ieder van de drie groe-.
pen, regeerin-gsvertegen’woordigers, werkgevers en ar-beiders van den -aanvang af bestaan en geen van bei-de
partijen scheen geneigd
–
haar beginsel prijs te -geven.
De uit een internationaal oogpunt absoluut toeval-
li-ge omstandigheden, dat Engeland
zijn
werkeloozen
momenteel -bij tienduizenden telt en Frankrijk nau-
welijks voldoende zeelieden heeft voor de ‘behoefte van
21 Juli 1920
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
627
zijn vloot, heeft eveneens aanleiding gegeven tot
scherpe ‘belangntegenstelli.ngen, zoowel ‘bij de be-
sprekingen over ‘do arbeidsduur als bij het tweede
punt ‘van de agenda: arbeidsbemiddeling en werkeloos-
heidsverzekering.
Ons Hollanders was het vreemd, dat met een be-
roep op de gruwelen van den duikbootoorlog bezwaar
werd gemaakt tegen de toelating van sommige leden
der Duitsche deiegatie. Met het afleggen van een
handig in elkaar gezette ,,verklaring van berouw” is
echter dit incident op vreedzame wijze beëindigd.
Van meer ‘belang was het feit, dat de Vereenigde
Staten zich ‘van officieele deelneming aan het interna-
tionale vredeswerk onthouden. De Amerikaansche
zeelie’denorganisatie ‘had wel een afvaardiging naar
Genua gezonden om aan het onderling overleg hun-
ner .vakgenoèten deel te nemen. Dit leidde tot een
motie om de Amerikaan’sche zeelieden tot het congres
toe te laten, een verzoek, dat uitteraard niet voor in-
williging vatbaar was, daar de conferentie slechts be-
staat uit afgevaardigden door de
regeerngen.,
leden
van den Volkenbond, aangewezen.
Het eigenaardige nu van ‘de nationale tegenstel-
lingen, waarvan ik enkele voorbeelden gaf, die nog
met vele aüderen te vermeer’deren zouden zijn, is
dat minder uitsluitend dan verwacht zou kunnen
ivorden, werkgevers en arbeiders, groepsgewijze nauw
aaneengesloten, scherp tegenover elkaar stonden en
door hun argumenten trachten zoo’danigen invloed op
de in aantal dubbel-sterke regeeringsgroep uit te
oefenen, dat een voldoende ‘meerderheid was te ver-
krijgen voor hun denkbeelden. Neen, de arbeiders wa-
ren onderling verdeeld, •de werkgevers waren ver-
deeld en ook de regeeringsgdelegeerden konden zich
niet aan den invloed van ‘deze atmospheer ontti’ekken.
Wel trachtte vooral de arbeiders- en werk’geversgroep
naar buiten den schijn te wekken van 64n geheel te
zijn, maar dat waas van eenheid was vaak mar al te
doorzichti.g! Bovendien was er een sterke wantrou-
wen scheppede factor, die tegenwerkte, dat men ei-
kander gemakkelijk ‘begreep en tot elkaar kwam. De
oorzaak daarvan ‘w’as de teleurstelling, die voor velen
der deelnèmers dit congres heeft gebracht. Daar wa-
ren vooraanstaande leiders uit heel de wereld, leiders
van handeisfirma’s met wereldnaam en daaraan even-
rediigen onavaug, leiders ‘van de grootste nationale en internationale vaikvereeni’gingen, die uit hun drukken
werkkring waren gebroken en ‘zich soms een reis van
vele weken naar Genua hadden getroost om
za1en te
doen,
om met elkander te spreken, elkaars argumen-
ten te hooren en mogelijk snel tot een beviedigend
resultaat te komen. In plaats daarvan zagen zij zich
deelgenoot van een
diplonio,.tielc
congres, waar zij zich
niet thuis gevoelden, waar over ‘hun hoofden heen
draden werden gesponnen, die zij niet vatten konden,
maar die zij toch haifbewust gevoelden. Dat schiep bij velen naast teleurstelling, een gevoel van onrust
en vaii wantrouwen.
Natuurlijk heeft ook een de
e
l van de deelnemers
zich teruggetrokken achter een wal van ‘star conser-
vatisme, van niets willen toegeven of alles willen ver-
krijgen, maar het spreekt vanzelf ‘dat voor deze uiter-
ste elementen geen succes was weggelegd. Hoogstens
konden zij op een vlotte normale ontwikkelig van
zaken remmend werken of gaven zij aan de meer
plooibare en fijner ‘besnaarde diplomaten t
r
oe
v
e
n
in
handen zonder dat zelf
te
‘beseffen.
Een voorbeeld van deze uiterste richting was, dat
verscheidene afgevaardigden zich op het standpunt
stelden, dat de arbeidsduur van ,,8 uur per ‘dag of 48
uur per week”, principieci neergelegd in de vredes-
verdragen van Versailles en St. Germai’n en in de
conventies van de Washington-conferentie op de be-
slissingen van dit congres zoodani’g prejudiceerde,
dat ook voor de zeevaart van ‘dit beginsel onder geen
beding mocht worden afgeweken. Volgens hen was
de taak van deze conferentie geen andere dan de
toe-
passing
van dit beginsel op de zeevaart te regelen,
zonder dat afwijkingen van den rondregel feitelijk
geoorloofd waren.
Daartegenover stak een groep reeders, met name de
Scandina’viërs, ‘hun meening niet onder stoelen of
banken, dat het congres
absoluut
vrij was mde rege-
Ii’ng van “den arbeidsduur, daar het
zijns
inziens noch
met Washington, noch met Versailles iets te maken
had. Zij verklaarden eenvoudig de daar gehouden
conferenties
onbevoegd
om iets ter zake van de zee-
vaart te beslissen. Een halstarrig vasthouden aan
zulke uitersten moet ‘toch wi verwondering wekken,
want het moest toch een ieder duidelijk
zijn,
dat zoo
al niet de waarheid, dan toch zeker de praktische op-
lossing in het midden was te ‘vinden.
N’en déplaise de vele ‘sierlijke en beminnelijke rede-
‘oeriugen op de officieele recepties ge’houden; moet ik
hier constateeren ‘dat de ‘keuze van plaats ‘voor deze
conferentie in alle opzichten een vergissing is ge-
weest.
Genua is om te beginnen geen stad waar een
vreemdeling, die aan het klimaat niet gewend is, in dezen tijd van het jaar kan werken. En werklust zat
er in ‘de leiders van de conferentie stellig. Zonder
ophouden wisselden de voltallige vergaderingen en de
veel talrjker commissievergaderingen elkander af
van ‘s Maan’dagsmorgens 10 uur tot Zaterdagsavonds
6-7 uur. Doch in de atmospheer, die in ‘de vergader-
zalen vank heerschte, werd het denken soms moeilijk,
het luisteren een last, het spreken onmogelijk. Want
de welwillend afgestane,vergaderruimten in ‘het Pa-
lazzo San Giorgio, zetel van de Oonsilio autonomo del
Porto di Genova, waren voor het doel uitermate on-
geschikt. Aan de haveb gelegen, was het straatrumoer oorzaak, ‘dat er geen raam open kon blijven, wilde bij
de slechte accoustiek der zaal niet ‘het grootste ge-
deelte van het gespro’kene verloren gaan. En tenslotte:
de Italianen zijn een complimenteu’s en welwillend
volk, maar orgnisatoren zi$n ‘het volstrekt niet, ter-
‘vijl het land thans niet veel minder dan een crisis
‘d,00rmaakt. Dat ‘hebben de congressisten door tal van
kleine on’aangenaamheden aan den lijve ondervonden.
Een uiterst representatief ,,comité de réception” was
‘niet in staat de noodi’ge voorbereidingen tijdig te
‘treffen. Spoorwegstaking, tramstaking, keilnersta-
king enz. leverden soms eigenaardige en meestal kost-
bare verrassingen. De voornaamste stukken moesten te
Lon’den en te Parijs gedrukt worden en waren daar-
door zooals vanzelf spreekt niet tijdig
gereed.
Het Internationale Arbeidsbureau mogen wij daar
allerminst een verwijt van ma’ken. Maanden van te
‘voren waren de vragenlijsten aan de verschillende
regeeringen toegezonden, ‘doch de antwoorden kwa-
‘men traag in en ontbraken van sommige landen nog
op den dag ‘der opening. Dat niettemin het Bureau
enkele dagen na de officieele opening een ontwerp-
conventie op .den arbeidsduur gereed en gedrukt ‘had,
bewijst van ijver. Het duidt er echter ook op, welke
krâchten op de resultaten dezer conferentie van meer
‘invloed zijn geweest dan de ijver en goede wil van
do deelnemers! Want de resultaten •mogen ondanks
de hierboven geoefende critiek niet worden onder-
schat.
La critique est aiseé, mais l’art est difficile. Het
‘is boven twijfel verheven, dat het voorbereiden van internationaal overleg, in een omvang als tot heden
nog nooit was geschied, op niet te onderschatten
‘moeilijkheden stuit. Van hoe uitnemend belang echter
moeten juist congressen als dit niet geacht worden
‘door de opvoe’dende kracht die, van internationaal
standpunt, daarvan uitgaat. Hier vindt de interna-
tiocuale gedachte vruchtbaren grond om’ tot rijper
ontwikkeling te komen. De plant i’s nog jong en teer,
dat is geen verwijt, maar zij is in gezonden ‘bodem
gep’lant en ‘mits :beschut en gekoesterd, zal een snelle
wasdom voor ‘haar zijn weggelegd. Maar een eerste
vereischte is idaarbij, dat de leiders telkens weer in
de gelegenheid’ worden gesteld elkaar te ontmoeten,
• zich met elkaar te verstaan, bovenal elkaar te gaan
628
ECONOMISCH$TATISTISCHE BERICHTEN
21 Juli. 1920
waardeeren. En nu Genua een van de eerste stappen
op dan nieuwen weg naar een groot ideaal is geweest,
mogen wij haar zeker geen onvolkomenheid verwijten.
Haar voornaamste ibeteekenis schuilt,’ dunkt mij, dieper
dan in een oppervlakkig .succe ôf in de resultaten
welke
direct
zijn behaald.
Alvorens over deze directe resultaten enkele woor-
den te zeggen, wil ik nog oven wijzen op den rol door
Nederland op deze conferentie gespeeld. Andere lan-
den, ‘bijv. Japan, dat een delegatie van 56 personen
uitzond, hadden meer dan onze regeering dc dpvoe-
dende kracht begrepen, welke er voor de deelnemers
(en hier bedoel ik meer de raadslidden dan ‘de offi-‘
cieele ‘gedelegeerden) ‘aan zulk een congres is verbon-
den, maar wat aanzien en gezag betreft wist de Ne-
derlandsche delegatie zich spoedig een eerste plaat
te veroveren. Wij danken dat, zonder anderer verdien-
sten tè kort ‘te willen doen; aan ‘de internationale be-
kendheid en aanzien – ook •bij de adbeiders van
on’zen werkgeversafgevaardigde, den heer Nij,g’h en aan
de groote bekendheid met personen en toestanden van
den voorzitter onzer delegatie, Mgr. Nolens, die ook
de conferentie te Washington in ‘dezelfde 1cvalitcit
bijwoonde.
De rechtstrecksche resultaten van de conferentie
zijn in een aantal ,,convonties” en ,,recom’mendaties” neergelegd. Ieder land dat lid is van de internatdonale
arbeidsorganisatie is verplicht binnen 10 maanden
een ontwerp van wet ‘bij het parlement in to dienen;
ton einde de uitvoering ener conventie te verzeke-
ren. Hot parlement blijft natuurlijk ‘bevoegd aan dit
voorstel zijn goedkeuring te ont.houden. De ,,aanbe-
velingon”. leggen aan de regeetingen minder verplich-ting op. Deze kunnen zij naast zich neerleggen zonder
‘het limaa’tsch’ap ‘van den Volkenbond ‘daarmde te
verspelen.
De agenda bevatte, behalve het voornaamste punt:
de ‘regeling van den arbeidsduur, die ik in een vol-
‘gen’d •artikël zal behandelen: arbeidsbemiddeling en
werkeloo’shei,dsverzeker’in’g, regeling van den arbeid
van kjnderen,onder 14 jaar en ontwerpen van,. -‘éen
internationale zeemans-code.
Reeds den eersten dag wrden, Ier afzonderlijke
behandeling, van ‘de agenda afgescheiden de visscherij
en de binnenvaart.
Wat de visscherij betreft is een aanbeveling ,aan
genomen, waarbij do regeeringen in overweging wordt
gegeven den arbeidsduur in de visscherij bij de wet
te regelen, rekening houdende met de beginsele±i neer-
gelegd in de vredesverdragen en de Washington-con-
venties en met de éigen’aardigheden vn ‘het bedrijf.
Voor de ‘binnenvaart is een dergelijke aanbeveling
aangenomen, waarbij evenwel nog een splitsing ‘is ge-
miakt in nationale binnenvaart, die bij nationalé wet geregeld moet worden en internationale binnenvaart
(zooals ‘de Rijnvaart) die bij ‘overeenkomst tusschen
de lbelanghebbende landen ‘dient geregeld te worden.
In, zake arbeidsbemiddeling en iwerkeloosheidsverze
kering zijn niet minder dan 2 conventies, 1 -aanibeve-
ling ën 1 resolutie aangenomen, waarin het beginsel
van openbare gratirbemiddeling, onder toezicht van paritaire commissies en van den staat is vastgelegd,
terwijl aaii den zeeman een gefixeerde vergoed’in’g van
twee maanden loon is toegekend’ ingeval van werke-
looshei-d tengevolge van schipbreuk.
De ar:lieid van kinderen onder 14 jaar is -bij een con
‘entie verboden aan ‘boord van alle schepen van alle
landen (ook Indië, dat met ‘Siam een hoogere leef-
tijdsgrens had verzocht) behalve wanneer uitsluitend
de familie van het kind aan boord woont en behalve
voor op:leidingsschepen, welke onder behoorlijk toe-
zicht staan van ‘t openbaar gezag. Voorstellen om te
verbieden, dat jongens onder 18 jaar als stoker of
trem-mer werken en onder 17 jaar ‘s naehts wacht
loopen, ‘konden niet in behandeling komen, omdat dit
punt niet op de agenda vermeld ston’d, ‘doch zullen
nu wel op de volgende conferentie behandeld worden.
Zoals’ te verwachten was, k,wam het vraagstuk
eener inter’natiQnale code nu nog niet tot oplossing.
Dit is een onderwerp dat jarenlange arbeid en nauw-
gezette studie vereischt. Niettemin heeft do bijzo’n-
dére commissie, ‘,00r dit punt der, agenda ‘door de
conferentie benoemd, onder leiding van den jurid-i-
schen raadsman, verbonden aan het secretariaat van
-den Volkenhond, Dr. Hudson, goed werk verricht en
enkele ‘belangrijke grondslagen vastgelegd, waarop het
Internationale Arheids Bureau met vrucht verder’
kan verken, een arbeid, die haar met gerustheid kan
worden toevertrouwd.
Mr.
JAN
NOLE.
Amsterdam.
DE ECONOMISCHE POSITIE DER BOOM-
KWEEKERIJ.
Sinds de. heer Rutgers ‘het artikel ,,Regeerings-
crediten aan de Boomkweekerij” schreef, is het des-
hetreffend wetsontwerp ingediend en door de Tweede’
Kamer aangenomen.
In de Memorie van Toelichting vinden ve voor
deze steunverleening een ander motief dan een van
beide beweegredenen, welke volgens ‘bovengenoemd
artikel daarvoor kunnen gelden, nl. buitengewoon
nadeel berokkend door regeerin’gsmaatregelen of bui-
tengewoon belang van het bedrijf als bron van natio-
nale welvaart. Immers de Minister van Financiën
baseert de credietverleening ‘op de volgende overwe-
ging: ,,De Nederlandsche boomkweekerij, welke in
hoofdzaak voor export werkte, verkeerde voor den
oorlog in zeer bloeienden toestand. Ze wordt door •de
tegenwoordige lbuitengewone omstandigheden met
den ondergang bedreigd, doch gaat naar do’ algemeene
‘verwachting een tijdperk van belangrijken wederop-bloei tegemoet, wanneer ze in staat wordt gesteld de
tegenwoordige moeilijkheden te doorworstelen. Deze
moeilijkheden en har e oorzaken dragen een z66 bij-
zonder karakter, dat de Regeering het ‘tot instand-
houding van dezen bedrijfstak in het ‘algemeen be-
lang wenschtlijk acht, met Rijk-shulp voor de hier-
bedoelde oorlogs-slachtoffers de ‘mogelijkheid te ope-
nen door eigen krachtsinipanning weer in hun on-
derhoud-te voorzien.” Met deze ‘beschouwing heeft de
meerderheid der Kamer- zich ‘blijkbaar vereenigd.
Voor zoover ze de taak der Overheid aanroert, meen
ik ze verder te mogen laten rusten. Dat is een piin
cipieele kwestie, waarover i’k wel een gevestigde mee-
ning heb, doch waarvan ik de uiteenzetting gaarne
aan meer bevoegden overlaat. Daarentegen geloof ik
te handelen in overeenstemming met de ‘strekking van
dit tijdschrift,, wanneer ik nader inga op den hui-
digen toestand en de toekomstige bestaansmogelijk-
heid onzer exportboomkweekerj, temeer waar daar-
omtrent nogal verscheidenheid van inzicht bestaat,
zooals reeds blijkt uit een vergelijking van het -ge-
zegde in het artikel van -den ‘heer Rutger’s en in bo-
vengenoemde Memorie van’ Toelichting vap hot
wetsontwerp tot wijziging en verhooging van het
zevende hoofdstuk B der Staatsbegrooting voor hot’
dienstjaar 1920. ‘ –
Waar de heer Rutgers de vraag stelt, of de voor-
uitzichten der boomkweekerij voldoende kansen bie-
den om een kunstmati-ge instandhouding’v’an het be-
drijf in zijn vollen omvang
te
rechtvaardigen, luidt
zijn antwoord, dat niet minder dan 82 pOt. van het
afzetgebied ih 1913 thans gesloten is en dat -iedere
credietverleening, dus ook, -die der Regcering, reke-
ning moet houden met de kansen op export naar de
verloren 82 pOt. van het afzetgehied. Hierbij valt
terloops op te merken, dat de Regeerin’g zich
-bij
het
verleenen van steun principieel op een -ander stand-
punt plaatst dan een -bankier, gelijk blijkt uit -meer-
genoemde M’e,morie van, Toelichting, waar deze zegt,
d’at geen crediet zal Worden toegestaan, waarbij niet
voor minstens 10 pOt. een ban’ki-nselling is betrok-
ken, ‘die -speciaal werkzaam is ten -behoeve van het
land-, en tuinbouwbedrijf. Wel volgt hieruit, dat het
niet de bedoeling is het ‘bedrijf kunstmatig in zijn
21 Juli
1920
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
629
voilen omvang in stand te houden, doch alleen die
zaken, welke levenskracht bezitten, aan cle noodige
middelen ‘te helpen. Trouwens het verlies dat de
Staet bij de credietvcrleening zal kunnen lijden en ‘de
noodzakelijke onkosten •der te scheppen organisatie
wor.den sanen zoo geraamd, dat daarvoor op den
dienst van 1,920 wordt uitgetrokken een bedrag van
‘4 millioen gulden, terwijl de ‘totale credietverleoning
aan boornkweekers en ‘tuinders voorshands nie’t meer
dan 3Y ruiliioen zal ‘bedragen. De uitvoering dor
steïinve.rleenig zal geschieden in dezelfde lijn ‘als de
Regeeringscommi’ssie voor liet M.iddenstandscrediet
heeft gevolgd. Of er ‘druk -gebruik -van zal worden ge-
maakt, moet nog worden afgewacht. Van het Midden-
standscrediet, in 1917 geopend, werd in het Boskoop-
sche centruni, ongetwijfeld wei het -voornaacuste en
meest getroffen middelpunt van -boomkweekerij,
slechts 60.000 gulden opgenomen, doch inmiddels is
do nood, vooral der grootere
‘bedrijven,
aanizienlijk
töegenomeii.
Het is echter slechts ten dccle juist, dat de toe-
komst onzer exportboornkweekerij geheel afhankelijk
isvan het terugwinnen van het verloren afzetgebied,
of zooals de heer R. concludeert: ‘de toekomst van het
bedrijf in zijn tegenwoordigen omvang staat of valt
met de openstelling der A-merikaansche grenzen.
Want niet alleen is do boomkweekerij reeds aanzienlijk
in’gëkrompee, maar ook is de ‘hoofdzaak, dat zij ge-
legenheid ‘krijgt oich aan te
passen aan -de n’iouave toe-
standen, hare productie in te richten
01)
de gewijzigde
vraag en daarbij kan financieele steun haar helpen.
Laat ik in het ‘kort schetsen, hoe ‘de handel reeds
in -die richting werkzaam is en daarna hoe ‘de cultu-
ren zullen -volgen. Ik. maak ‘daarbij gebruik van de exportcijfers van den Bond van, Plantenhandelaren,
wiens leden ongeveer 70 pOt. van den. uitvoer onzer
boom’kweekerj-producten bewerken. ‘De handel
,
op
Scandinavië, waaronder ik hier ‘gemakshalve versta
Zweden, Noorwegen,
Denemarken
en Finland, was
‘voor den oorlog onaan,zienlijk. De hoor Rutgers bere-
kent ‘dien (zonder Finland) op 3 pOt. van liet totaal,
d.i. voor 1913 ongeveer 150.000 gld., voor 1914 onge-‘eer 1,75.000 gld. De uitvoercijfers van ‘den Bond zijn
voor 191,7—’18 ruim 350.000, voor 1918—’19 bijna
800.000 ,gld. en voor het najaar 1919 alleen ruim
700,000 gid. Tot mijn ‘spijt besohik ‘ik nog niet over
cle uitvoercijfers van het voorjaar 1920. Dit voorjaar
bood trouwens bijzondere transportmoetlijklieden, ge-
lijk ‘bekend is, doch hadden deze zich niet voorgedaan,
zoo kon de voorjaarsuitvoer wel geschat worden op
60 pOt. van de najaar’sexport en zou dus de Bond ‘in ‘liet ben’deisseizoen 1919-
1
20 ‘hebben ui’bgevoerd vôor
ruim 1, en ons land voor meer dan 1’% millioen gul-
den naar Scandinavië, -d.i. dus het lO-voudige van
het bedrag onmiddellijk voor den’ oorlog. Rekent men
in kronen, dan spreekt deze toeneming d’er vraag nog
veel sterker en vergelijkt men ‘daarmee de uitvoer-
cijfers -naar de Vereenigde Staten van Noord-Ame-
rika voor ‘den oorlog
–
in 1913 en in 1914 exporteer-
de nare ‘boornkweekerij daarheen voor een waarde van
ongeveer 1’4 millioen gulden
-,
‘an zou men ge-
neigd zijn vol enthousiasme te concludeeron, dat
onze weerbare exporteurs ‘het verloren afzetgebied
der Unie ‘hebben heroverd in Noord-Europa. ‘Daarin
schuilt natuurlijk eenige overdrijving, daar inmid-
dels ‘ook’ do koopkracht ‘van onzen gulden aauzienlij’k
is verminderd en Duitsohland met zjjii lagen valuta-
stand weer als concurrent op de Scandinavische
markt verschijnt, doch iiiettomin toont reeds dit voor-
beeld, dat onze wakkere boomkwee’kers niet bij de Pakken neerzitten en in dagen van nood waard zijn
geholpen te worden. Immers hoeveel geringer zijn de
inwoners van Scandinavië ‘dan die der Vereenigde
Staten in ‘aantal en koopkracht.
De handel op Engeland’ is eerst sinds kort weer
Vrij. In het najaar 1919 voerde de Bond daarheen uit
voor ongeveer
f
350.000. Was het transport dit voor-
jaar niet bemoeilijkt, dan zou daarbij ‘nog
‘
wel
f
100.000 gekomen” zijn en zou onze geheelo boom-
kweekerijwel voor 6 ton goduren’de het verzendsei-
zoon 1919—’20 naar Groot-Brittannië en Ierland
hebben verscheept en ‘dat terwijl dit a’fzetgeiidd nog
bijn’a niet ‘herei’sd was. Dat hier nog eeveelbelövend
anbeids’veld ‘voor onze exporteurs ligt, heeft liet reis-
seizoen van
dit
voorjaar wel reeds o’vertuigend ge-
leerd.
Terwijl
de ‘totaalwaarde van •onzen Engelsohen
export voor den oorlog slechts 4 k 5 ton ‘bedroeg, kan
hij wellicht ‘zoo groot worden als onze Duits,he export
toen was.. Men verlieze niet
uit
het oog, dat vroeger
toen schier de geheelo gematigde zône van Europa
en Noord-Amerika voor onze, producten openston-d,
vele exporteurs als terrein hunner werkzaamhëid En-
geland’ met de Vereenigde S’taten verwisselden,
–
omdat
zij daar zoovoel ‘gemakkelijker afzet vonden, doch dat
zo thans door de omstandigheden worden gedwongen
al ‘het mogelijke te ‘doen om zich een behoorlijken
handel to verzekeren. Daaiibij.izulJen zo natuurlijk niet
alleen hebben te rekenen met toenemende prod-ueti
in het afzetgebied zelf, doch ook in België en Frank-
iij’1c, waar men onder lage valuta produceert en dus
althans tijdelijk scherp ‘met de prijzen zal coneurree-
ren. Overigens is de export dezer ‘heide landen zeer passief, daar ze we’ini’g reizen en de Nederlandsche
plantenhandelaren ‘de eerste reizigers der wereld in
hunne branche zijn. In elk geval is het Vereenigd
Koninkrijk met zijn koopkracht en zijn groote liefde
voor planten voor onzen export eeii markt, waarvan
we voor de toekomst wat kunnen verwachten.
De uitvoer van den Bond naar Z’witserland had in
1917—’18 ccii waarde ‘van pIm.
f
30.000, in 1918—’19
van pl.im.
f
60.000 en in het ‘najaar ’19 van
f
80.000,
doch kan voor ‘liet afgeloopen handelsseiizoen ge-
raaimd worden ‘op f135.000 of voor ons land op bijna
f200.000. Ook deze handel is nog voor uitbrei’ding
vatbaar, al mogen we ons niet ontveinzen, dat we hier
deeerste jaren nog zullen hebben te kampen
tegen
çle goedleoop’ere productie van Duitschland. België en
Frankrijk.
Een
.hioogist
belangrijk afzetgebied waren ‘nog in de eerste oorlogsjaren de Vereenigde Staten van Noord-
A’merika. In 1915 ex-porteeiden we daarheen nog voor
ruim 1’4 en in 1916 ‘voor ongeveer 2 millioenigulden
en het ‘zal dus niet bovreemden, dat tot de afkondi-
ging ‘van ‘het inrvoervenbod (Quarantine Act No. 37)
handel en cultuur steeds imeor zich naar de eischen
dezer imarkt wijzigiden, naarmate de afzet in het ou’de
Europa ‘verminderde. ‘Toch is
–
Noord-Amerika nog
niet geheel
voor
onzen export verloren: Canada ‘is nog
open en de Unie laat nog onderstamm voor rozen en
vruchtgoed bin’nen. De Bond exporteerde in 1917—’18
nog voor ruim f250.000, in 1918—’19 voor ruim
f
750.000. Dit geschiedde in ‘het ‘voorjaar, 1’ Juni
werd het invoerverbod van ‘kracht en in het. najaar
was de export naar ‘NoordAmerika slechts
f
100.000.
Dit cijfer is ontstellend laag, doch ‘in 1919 werd dit
af,zetgebied ‘niet bereisd en dit vodrjaar vel: onze
expôrteur’s geven geen kamp: Canada “wordt vlijtiger
bewerkt dan ooit en, in de Unie rzoeken ze een markt
van beteokenis voor de genoemde onderstammen. Met
een enkel woord oij ten slotte nog over enkele andere
landen gesproken. Duitschland nam de iaatste jaren
nog wel wat onder bijzondere voorwaarden en, in het
najaar ‘van 1919 zelfs nog bij een marktwaarde van
3 ct. en een invoerverbod ‘voor rui’m
f
60.000, Frank-
rijk ‘voor f7000, België ‘voor
f
8000, Portugal voor
f
2000, Italië voor
f
1000, Zuid-Amerika voor
f
6500
en Japan en Austrahië ‘voor enkele honderden guldens,
doch dat legt geen gewicht in ‘de schaal.
Wanneer we nu de waarde van den export in het
han.delsseinoen 1919—’20 ‘schatten op ruim 23~ mil-lioen ‘gulden, dan is er ‘ongetwijfeld een sterke terug-
gang, want in, het jaar 1914 was hij zeker 6 mi-lhioen,
maar anderzijds maig ‘de toestand toch allerminst als
hopeloos worden ‘voorgesteld. Wel is het afzetgebied
zeer geslonken, doch de afzet niet in die mate en deze
630
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Juli 1920
afzet is voor uitbreiding ‘vatbaar, ‘wanneer de cultu-
ren zich ‘zoo nauwkeurig mogelijk gaan aanpassen aan
de vraag der imarkt, die ons gebleven is. Dat kost tijd
en geld; tijd om voorraden to maken van artikelen,
die bijzonder in Scandinavië, in Groot-Brittannië en
Ierland, cnn. gezocht zijn; geld omdat een opstand
‘van leverbare planten, waaraan jarenlang gekweekt
is voor de Duitsche of Aimerilkaansche markt, vernie-
tigd moeten worden. Reeds legt ‘men ‘zich in verschil-
leude centia op groote schaal toe op de productie van
plantsoen voor bosch en haag,
dijken
en wegen, op
odersta5mmen voor rozen en vruchtgoed en bij he
wereldtekort aan deze artikelen, bij de verwachting
van een aanhoudende vraag naar hout en fruit over-
vegen reeds verschillende exporteurs het zoeken van
buiteniandscihe relaties yobr de afnemi’ng van bosch-
plantsoen, vrucihiigoed, enz. Andere kweekers willen
hunne culturen wij,zigen in dien zin, dat ze meer
werk gaan maken van het ‘z.g. Fransche goed, d.w.z.
het kweeken van jong goed door izaaien, ste’kken, enten,
enn., weer anderen willen ‘zich met de borst toeleggen
op ‘de cultuur van vaste ‘planten, ‘alpinen’ en rotspian-
ten, in liet bijzonder voor de Engeise,he markt; ‘kortom
liet geheele bedrijf ‘maakt niet alleen een crisis, maar
ook een ‘metamorphose door, grooter en acuter dan liet
er ooit een heeft doorleefd. Dat daarbij ‘Regeeri’ngs-
crediet voor velen een steun in den rug, voor het
geheele bedrijf een schokbreker kan zijn, zal na het
voorgaande weinig’ betoog meer behoeven. ‘Vooral :n
de z.g. Boskoopscihe cultureu, de teelt van BUXUS,
Ooniferen, Rhododendrons, Sparren, Taxus, en’z. zal
een belangrijke verandering moeten worden gebracht,
al za.l de overtuiging daarvan eerst geleidelijk tot de
massa der kwee’kers doordringen. Autamatisch zal
door deze ‘etamorphose de productie inkrimpen:
vele bedrijven, welke reeds v66r den oorlog weinig
levenskracht toonden, zullen
verdwijnen,
maar aan de
taaie leven.kracht onzer exportboom’k’weekerij in haar
,geheel, aan het volihardingsvermogen, de energie en de
vasliberadeniheid ‘harer beoefenaren behoeft niet te
worden getwijfeld: als de Regeering hun den onmis-
baren steun in deze moeilijke periode niet onthoudt,
dan ‘zullen ze er wel in singen het bedrijf uit de eco-
nomische ‘branding te redden. C. Pn.
MOERLANDS. Boskoop.
DIVIDEND- EN TANTIEMEBELASTINO.
De heer J. P. Croin schrijft ons alsnog:
Aan het verzoek, dat ‘mij, naar aanleiding van mijn
artikel in het No. van 26 Mei j.l. van d’it weekblad,
van meerdere zijden gedaan werd, een systematische
‘wijze van ‘berekening te geven van het van winstaan-
deden en salarissen in te houden belastingbedrag,
noodig voor het juiste naleven,van art. 11, la’atste lid
der wet, voor naamlooze vennootschappen enz., voor
wie art. 3, juncto art. 10, laatste lid, toepassing
vindt, voldoe ik hierbij.
Eerste berekening.
Men ‘berekede voor elk der commissarissn, direc-
teuren en leden van het personeel het winstaandeel,
zooal’s ‘dit volgt uit de winstver’deeling (dus zonder
aftrek van belasting). Men vuIle, zoo noodig, voor
ieder der directeuren en leden van het personeel (dus
niét voor commissarissen) zijn salaris uit zijn winst-
aandeel aan tot
f 10.000.
De hierna overblijvende
winstaandeelen of deelen van winstaandeelen telle
men samen tot één bedrag, hetwelk genoemd wordt bruto-tantième en in ‘de volgende berekening wordt
voorgesteld door
T.
Tweede berekening.
Zij
T
het bruto-tan’tième;
p liet percentage, ‘dat, met inbegrip vn rijks- en
gemeente-opcenten, van
de ta.niièmes en salarissen
geheven wordt. (Dit kan verschillen va’n het percen-
tage, dat van de dividedden en’s. geheven wordt, in
verband met art. 3a der Opcentenwet.);
D
het totaal der uitdeelingen over ‘het ‘boekjaar,
zonder winstaandeelen van commissarissen, directeu-
ren en leden’van het personeel;
d
het bedrag, dat in het ‘boekjaar genoten wordt
ter zake van het bezit van aandeelen op naam in
andere vennootschappen enz.;
100x
het bedrag, waarover de belasting an de
win’staandeele’n van commissarissen, directeuren en
leden van het personeel zal worden berekend, zoodat
px
deze belasting is.
Men berekent nu x uit de vergelijking:
N.B. Men verzuime niet de aldus
erekende waarde van x te
T – px – i OOx =
p
controleeren door subsli:u’
– iX
tie in nevenst, vergelijking.
Deze waarde van x vermenigvul.d’ige men met p,
zooda’t
px
gevonden wordt. Dit is het totale bedrag,
dat van de winstaandeelen van commissarissen, direc-
teuren en leden van h’et personeel voor belasting in
mindering moet wor’den gebracht. Dit bedrag verdeele
men over commissarissen, directeuren en leden van
het personeel in verou’ding tot de bruto-bedragen
der winstaandeelen, voor zoover deze niet gediend
hebben om ‘het salaris tot
f 10.000
•aan te vullen. Op
deze wijze vindt men het bedrag wat men van ieders
tentième voor belasting behoort in te houden en dus
ook het netto-tantième, wat overblijft en – eventueel
vermeerderd met het (onbelaste) tantième, wat ge-
diend heeft, om het salaris tot t 10.000 aan’ te vul-
len – op het aangifte-biljet moet worden ingevuld.’
Derde ‘berekening.
Men’ trekke vn het salaris van elk der commis
sarissen, directeuren en leden van het personeel, dat
het belastingvrije bedrag, bedoeld in art. 7 der wet,
te boven gaat, dit belastingvrije bedrag af en telle
de restanten (bruto-restanten) bijeen. Deze som ver-
menigvuldige men ‘met 100
waardoor men het
totale belasting;bedrag vindt, idat van de ‘salarissen van
commissarissen, directeuren en leden van het perso-
neel in mindering moet worden gebracht. Dit heçlrag
verdeele men weer over commissarissen, ‘directeuren
en leden van het personeel in verhoudin’g tot de bruto-restanten, zooeven genoemd. Op deze wijze vindt men’
het bedrag, wat men ieders salaris behoort in te hou-
den en dus ook het netto-salaris; wat overblijft en wat,
inclusief het ‘belastingvrije ‘bedrag volgens art. 7, op
het ‘aangiftebiljet moet worden ingevuld.
–
.
J. P. CROIN.
INDEX-CIJFERS
Algem. Cern. pon-
Herleid
index-cijf.
denkoers
algemeen
van
,,the
over den
index-
Datum
Economist”
af g.
mnd.
cijfer.
1
Januari
1914
……..
119,2
12,11/4
119,6
1
Januari
1915
……..
127,3
11,78
124,1
1
Januari
1916
……..
151,6
11,02 138,3
1
Januari
1917
……..
223,0
11,68
215,6
1
Januari
1918
……..
263,2
11,06
240,9
1
April
,.
……..
266,6
10,395
229,4
1
Juli
,.
……..
277,5
9,57
214,4
1
October
..
……..
283,5
9,86 228,1
1
Januari
1919
……..
277,0.
11,19
‘
256,6
Einde Januari’
1919..
265,9
‘
11,33
‘ ‘
249,4
April
,.
….
262,4
11,535 250,1
Juli
,
…..
293,2 11,70
,
284,0
October
,.
….
.
308,1
11,06 282,1
,
Januari
1920..
353,1
9,83
286,7
Februari
,…..
370,9 8,985
‘
275,9
Maart
,
…..
379;6
10,125 318,2
April
374,2
10,65
329,9
Mei
372,7′
10,655
328,7
Juni
356,7
10,905
322
Het .totale index-cijfer vertoont aan het
einde van
de maand J’uni een
aanzienlijke vermindering. Het bedraagt thans 7847 punten, zijnde 352 punten lager
dan einde Mei, ‘terwijl
het percentueele
cijfer van
372,7 tot 356,7 is gedaald. Het
index-cijfer
.is thans,
n’a sin’ds M’aart geleidelijk gedaald
te zijn, bijna gelijk
aan dat bereikt op einde
Januari’ van dit
jaar, toen
het 7768 ‘bedroeg.
21 Juli 1920
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
631
Zooals uit de onderstaande tabel, w1ke de maan-delijksche veranderingen sedert het sluiten van den
wapenstilstand geeft, valt te zien, is het index-cijfer
thans echter nog
26
pOt. hooger dan op dat tijdstip;
het cijfer op dien datum werd gelijk
100
gestld.
1918-November .. 1)70
1919-September .. 106
December
98
October …. 109
1919 Januari ….
94
November .. 112
Februari .
93
December .
118
Maart ……92
1920-Januari .
125
April
93
Februari. .
131
Mei ……..96
Maart ……134
Juni
99 .
April ……132
Juli ……..104
Mei ……..132
Augustus
105
Juni ……126
Zooals ,,the Economist”
bij
de
cijfers
opmerkt, ziet
men bij vergelijking van de laatste drie maanden,
April, Mei en Juni van •it jaar, ‘met de overeenkom-stige drie maanden van het vorige jaar een tegenge-
steld verloop, daar toen de prijzen snel stegen.
Hieronder volgt de gebruikelijke tabel.
–
Data
Granen
en
V
leeSCfl
Andere
ooc.
dingi.
en ge.
nolm.
Weef.
,
toffen
Dcl!-
,
Ioffen
Diver
,en:
olien,
hout,
rubber,
ene.
Totaa
l
Alge.
meen
Index.
cijfer
Basis (gemidd.
1901-5) .
.
500
300
500
400
500 2200
100,0
1 Januari1914
563
355
642
49.
572 2623 119,2
1 April
560
3504
6264
493
567
2597
118,0
1Juli
,,
5654
345 616 4714
551
2549
115,9
1 October
646
405
6114
4724
645 2780
126,4
1Januari1915
714
4144 509
476
6864
2800 127,3
1 April
,,
840 427
597 644 797
3305
150,2
1 Juli
,,
818
428
601
624 779
3250
147,7
1 October
8094
4704
667
6194
7694
3336
151,6
1 Januari 1916
897
446
731
7114
8484
3634
165,1
1 April
,,
9494
503
7964
851
913
4013
182,4
1Juli
,,
989
520
794
895
1015
4213
191,5
1 October
1018 5364
937
8584
1073
4423
201,0
1Januari1917
1294
553
11244
8244 1112
4908
223,0
1 April
,,
1346 6104 1226
8344
1283
5300 240,9
1 Juli
,,
14324
6524
1441- 8414 12784
5646
256,6
1 October
12214
726
15094
8224 13544
5634 256,1
1 Januari 1918
12864
686 16844
8394 13484
5845
263,2
1April
,,
1244
7444
1760
850
13424
5941
270,0
1 Juli
,,
1274
7774
1808
8894
1379 6128
278,5
1 October
1271
780 1889
8784 13914
6210 282,6
1 Januari 1919
1303
7824
18054
816
1337
6094
277,0
Einde Jan.
1287
7824 16184 828
1335
5851
265,9
Febr.
12884 7824 15964
818
13104
5796
263,8
Mrt.
1285 7824
1502 8444
1294
5708
259,4
April,,
13064
752
15124
9124
12904
5774
262,4
Mei
13104
7764
1643
931
1327
5988
272,2
Juni
1338 800
17414
937
13714
6188 281,8
Juli
13394 8054 18544
10334
1417
6450
293,2
Auk. ,,
1380 8224 18774 1040 1383
6503 295,6
Sept.
1399 8174 19794
1047 1344
6587
299,4
Oct.
1412
838
2123
1064
1358
0795
308,9
Nov.
14274
866
22024
1093 1396
6985 317,5
Dec.
,,
14414
8814
24424
1145
14534 7864
834,7
Jan.1920
1461
8574
27024
12114
15354
7768 353,1
Febr.,,
1454
8864
29514
12534 16144
8160
870,9
Mrt. ,,
1508
914
29744
1246
17094
8352
379,6
April,,
14984 908 29384
12324
16544
8232
374,2
Mei
1484
9814
2819
12954 1619
8199 372,7
Juni ,,
1511
9294
2562
1289
15554 7847
356,7
Alleen de eerste groep ,,granen en vleesch” ver-
toont een vermeerdering, welke voornamelijk toege-
schreven moet worden aan een stijging in den prijs
van haver. In de tweede igroep der voedingsmiddelen
vertoont thee de aanzi.enlijkste daling. De grootste
daling vertoont de 1groep ,,weefstoffen”, alleen de
prijs van vlas is gestegen. Wolprijzen zijn nog steeds
dalende, tengevolge van verminderde vraag naar ruw
materiaal, zoowel voor binnen- als buitenlandsche
rekening. Zijde vertoont opnieuw een sterken terug-.
gang, de noteering is thans nog minder dun de helft,
drie maanden geleden bereikt. Jute en hennep even-
eens iets lager. Bij ‘de groep ,,delfstoffen” zijn ijzeren
staven hooger, lood is nog al sterk gedaald. In de
groep ,,diversen” is de teruggang de oorzaak van een prijsdaling van oliezaden, talk en rublier.
Ten slotte geeft ,,the Economist” nog een verge-
lijkende tabel van de
prijzen
van
22
artikelen aan het
einde van het eerste halfjaar ‘van de laatste vier jaar
en op
30
Juni
1914.
Einde
1914
1
1917
1
Juni van:
1918
1
1919
1
1920
01ev. No. 3 ruw-ijz
5116
92/6
95/
160/ 217/6
Stalen rails ……
2251
217/6
300/
460/
KoperStand. p:ton
£
602/,
£
130’/4
£
110
1/
£
78’h
£
89
7
/s
Tin Standaard
,,
£
1371/
2
C2437/
6
£331′,,
Y, 238
1
/1
£260′!,
Lood (Eng.)
.120/
£
19/4
£
30
£
29
£
23’/d
£
36
1
!1
78/1
7414 7313
7819
75/
5815
62/8
8712
Haver
………..20/
55/2 47/8
4817
64/7
Schap.vl.pr
. p.8lbs
6/10
1218
9/6
9/6
101
Suiker (W.-I.)p.cwt
1113
42/3
5516
5516
9519
Koffie (Santos)
,,
52/6
82/6
122/6
132/
1451
Thee (ordin.) p. 1b.
6
.’! d.
18
8
/4
d.
14
d.
211/
4
d.
12
Rijst ……p. cvt.
711
1
12
2613
2613
371
38
Katoen (mid.).p.lb.
7,63 d.
19,45 d.
23,22 d. 20,92 d.
26,62 d.
Tarwe
…………34/3
Gerst
………..25/4
id.
(40’s veft)
10
1
!8
d.
23
1
/2 d.
49
d.
38
d.
50’l
EI.
Wol (N.Z.Wal,)
14’12 d.
58
1
/
d.
58
2
/8
77’/,
84
d.
Talk …… p.cwt.
321
5716
72/ 97/
73/
Hennep (Man.) p.t.
£
26
1
/2
£
85
£ 100
£
55
£
59
Zijde(Canton) p.lb.
131
17/9
24/
27,6
28/
‘las (RigaZK) p.t.
£
29 1/2
X. 133
£147
£
177
£382
1
/2
Petroleum p. 8 lbs.
7
1
12
cl.
14
1
12
d.
22/2 d.
16′!2
d.
25’/4d.
Rubber (Fine hard
para.
. . .
p. lb.
219
3/4
2/11
2/
3/1
8/a
215
‘/4
11111/
2
Vergeleken met
191.9 is
de
‘belangrijkste
verande-
ring een stijging van ijzer- en staalprijzen. Tin ver-
toont een opvallende daling, terwijl ru’bber aanzienlijk
gedaald is beneden het niveau van voor ‘den oorlog.
Kleinhandeisprijzen.
De verhoudingscijfers van
verbruiksartikelen, in den handel gebracht door de
Coöperatieve Winkelvereeniging van ,,Eigen Hulp”
te Amsterdam, Haarlem, Arnhem, Utrecht, Leeuwar-
den en ‘s-Gravenhage (voorheen E. H.), welke door
het Oentraal Bureau voor de Statistiek
gepubliceerd worden, z?jn de navolgende. Bij be-
schouwing van deze cijfers neme men in aanmerking,
dat het voorkomt, dat een artikel tijdelijk door een of
meer der
6
coöperaties niet werd verkocht, wat van invloed kan zijn op den loop der verhoudingscijfers.
ArtIkelen
1914
1915
1916
1917
1918
1919
4
2
rg
Mei
Boonen(brui:ie)
157
175 214 136
111
146 211 218
,,
(witte)
172
200 259
338
221
238
345 345
Erwten(capuc.)
153 178 192
236
211 217
194
211
(grauwe)
139
157 177
220
191
209
243
284
(groene)
143
160
203 140
103 130 180
190
123
142 161
135 123
197
197
219
(boekweit)
117 171
200 292 312 292 329
337
(haver)
103
137
150
147
120
120 200 200
Kaas (Leids.)
140 160 179 221 207
253
287
276
,,
(Gouds.)
125
133 123 126
177
195
201
212
Gort
………
Koffie ……..
91
101
118
174
169
157
.156
Margarine.
99
.
29
102
110
122 136 148 163 163
Meel (tarwebl.)
159 159 212
224
259
329
347
(boekw.)
.88
114 152
195 324
362
314
343 343
Olie
(boter)
.
101
127
149
235
409
381
287 287
(patent)
141
207 228
293
351
446
466
466
(raap)
…..
137
188 208
329
540
519
414
414
116 112 122
125 122
169
337
347 117
283
267
417
•283
467 533
Stijfsel
……
107 130
160
320 680 577 343
343
100
125
154
179
193 200 200 200
Stroop
……..
Suiker(basterd)
91
107
115 116 120
147
216 216
11
(melis)
89
97
100
103
103 121 177
179
Rijst
……….
113
117
120
127
119
139 143 143
Soda
………..83
Vermicelli
..
124
203
207 272 266
300 328
331
Zeep (sv.Brist.)
100
119 126 160
183
191
153
153
Thee
……….
,,
(zachte)
87 121
168 121
117
275
362 350
90
90
110
190
160
160 160
Zout
………80
Gemiddelde ver-
houdingscijfers
116
141
165
195
228
239
265
272
De prijzen voor het jaar 1893 werden
gelijk
100
gesteld.
632
ECONOMISCHSTATISTISCHEBERICHTEN
21 Juli 1920
LÛNDIi’NSCHE CÖRRESPÖNDENTIE
De credieti’antso enen door cle banken;
de buitenlancische Staatsschuld en de raming der uit’aven; de handelsbewe-
ging; cle onderhandelingen met Rusland.
Ome Londensche Correspondent schrijft ons d.cl.
16 Juli 1920: –
We have ‘heen witnessing this week the ciosing
stages of the anti-Ohaucellor cnmipaign. The Govern-
ment stood fir.m on Monday, when the elosing’ stages
of the Excess Profits Debate came on, and
the event showed that the ‘City took the maintenance
of the 60 pCt. rate with coolnaas, if not with pleasure.
Mr. Ohamfberlain, in order to placate the o’p.position,
made one conditional statemeut, which he may find
rather emibarrassing later on. The government, he
said, nevèr contemplated that the 60 pOt. rate should
continue ibeyond the year. ,,If ‘they were responsibie
for the f’inance of next year, they should not propose
to the House a rate of duty in excess of 40 pOt. And
if the Government succeeded in the interim in find-
ing a satisfactoi-y alternative, they might not have to
make even that proposal.” It is always a bad thing to
make statements of this character, and particularly
at a time like the present, when the political situation
all over the world is sounsettled,
Mr. Ohamberlain gave the House some interesting
inor’matton as to his responsibility for t h e r a t i-
oning of credit by the ‘banks, which it
appears was due to his initiative. The rationing of
credit ‘was the alternative to a further rise in the
Treasury ‘bill rate. ,,Having taken every step within
his power, he found that ihe was being forced into a
fresh infiation, not because he was borrowing
new
money, but because the demands for, money were so
gréat that the attraction of Treasury Bill’s was
insufficient as compared with the other opportunitie
of investment. Before raising the rates again, he
sought an interview with bankers to see if they could
help, pointing out to them that it was useless for
him. to restrict the creation of credit, if they only
took acivantaige of his self-denying ordinance to .create
credit on a langer scaie themselves. He told tham that
he ‘did not think that they could go on increasing the
amount of their overdrafts and loans, or that they
ougiht to allotw the ovcrdrafts and loans to ‘be used
for speculative •purposes, and in particular for the
speculative holding up of stocks for hi,gher prices.”
In other words, the business community could put up
with higher rates for money, due to higher treasury
bill rates, or with lower treasury bill rates with
limited credit, so that the Government could get its
fair share of such money as was available. There has
heen
a
good deal of grumibling at the rationing of
credit, as the extract whioh 1 quoted from Barclays
Bank circular last weak showed, but of course so long
as the governmept goes on borrawing, the highest
bi’dcler will in anym case get what supplies are offering,
and witli the decine in demands from overseas
narkets, there is no proof that higher prices would
suit the manufacturer better than limited accomoda-
tion.
As a matter of fact, the limitation which .has
actual]y taken place, ‘has probably been greatly
exaggerated. Tihree of the leadiug joint-stoek back’s
have this weak published their half yearly balance
sheets: the iban:ks being Barelays,’ The London Joint,
City and Midiand and the Natioid Provincial and
Union Bank. The rdsults are interesting. Taking
advanes and overdrafts, acceptances and .ibills dis-
counted as an index of the volume of accomodation
afforded to the customers (including the Government where the Treasury BuIs held are includedamoii’g the
Bills), the movemeut can he thus displayed:
London Joint, City and Midiand Bank:,
3016/20
31112/19
30/6/19
Ady. on CurrentAccounts
£
185.2
£
163.0
£
116.9
Buis
………………
,,
67.1
,,
67.3
,,
62.2
Acceptances…………
,,
21.7
,,
29.0′
,,
16.1
Advances on War Loan
,,
J1.9
15.6 12.3
Totals……..
£
285.9
£
274.9
£
207.5
Barclays Bank:
Advances …………..
£
153.9
£
130.1
£
94.5
Buis
………………
,,
31.5
,,
30.3
,,
41.2
Acceptances …………
,,
13.5
,,
13.6
,,
6.4
Totale ……..
£
198.9
£
174.0
£
142.1
National Provincial and Union Bank:
Advances …………..
£
135.9
£
140.4
£
117.8
BiIls
………………
,,
32.0
,,
23.9
Totals ……..
£
167.9
£
164.3
It will be noted that the components of the items
.have dhanged in certain cases, but that there is in no
case an nggregate reduction. It follows that the
complaints cannot .be taken as indicating anything
like a general eessation of credit granting.
The movoment for stimulating a sense of reapon-
‘sibility on matters of finance continues unaibated.
Last week T referred to a memorandum to the British
Government, issued by the Federation of British
Industries. This morning we have had a letter to the
pub1ic, signed by some rvery distinguished names,
inciudiug two very prominent bankers, Sir Robert
Had±ield of the Iron and Steel Institute (the hero of
last weks debate in the House of Lords), Lord
Midieton and others, stating that in the opinion of
the signatories ,,there is no cure for the present
state of affairs exeept in the constituencies” and
informing the public that the signatories have formed
themselves into ,,a consmittee for the purpose of
premoting the views here expr.essed.” As 1 have
previously indicated in these letters, such complaints
are mainly of academie importance; the general
public is not in the least liikely to do more than
grumbie, being itself largely to blame for the recent expenditure, in so far as that ‘has been due to subsi-
dies to bakers and to the railways to keep bread and
fares do’wn, to say nothing of its lack of interest in
foreign policy, wlaioh is one of the serious factors in
the situation.
Meanwhile it is some satisfaction to know that th e
trading operations of the Government
seem to have been conducted with con’siderable
success. From a recent return (Omd. 788), it appears
that though up to March 31/1919, there was an excess
of expenditure over income of nearly £ 61 millions,
the fijgures for the last year show a balance the other
way of £ 79 millions, so that the Government is come
£ 18 millions to the good. The ad,ministrative costs
woiik out at a very small ratio to sales, it a,mount’ing
in the case of all materials to 0.33 per cent, and if
comptred with turnover to 0.147 per cent. The trading
departments have gijven up the attempt to keep dowu
prices by the policy of selling cheap to the dealers,
having found that the latter simply made the profits
that the department might haive made in their piace,
so that the explanation of the larger i-eceipts in the
last trading year are easily explained.
This week also the Government has published some
interesting figures as to th e e x te
r
n al d eb t.
Your readers will remem’ber that the dead-weight
a.mount outstanding on 31 Maroh this year, as shorwn
in the return 1 gave in your number of 7 July,
amounted to £ 1.278.714.000. A year :before it had
been £ 1.364.850.000. Of ‘the amount butstanding,
nearly the whole is owed to the United States. Of the
total ansount outstanding on March 31:
Owed to:nijies
for
whidh we possess cou.ntei-
claims
…………………………
£
113.500.000
Owed to the United States …………….
1.033.692.000
Owed
to
Canada ………………….,,
73.419.000
21Juli 1920
ECONOMISCHSTATISVSCHE BERÎCH’ÏÊN
633
Since March 31, 1919 up to date the,Aimerican de4bt
Jias been reduced by nearly £ 70 millions with the
prospect of a further reduction in Octoher, the Cana-
dian Ddbt has heen reduced by £ 60 millions, and the
ddbt to the Argentineby £ 10 millions.
Statisfactory as these ‘indications of reduced
iridebtedness abroad are, it would be a great mistake
to over.look the enormous burdens which remain.
•
The
average taxpayer is forgetting the golden days before
the war, but the return published last week, which 1
had not space to mention in my last leatter, is a sad
reminder o’f how things have changed.
Oomparing the expenciiture 1913-’14 with the
Estimated Expenditure of the current financial year,
one gets the following picture:
Actual Expenditure 1913-’14:
Nationa’l Debt
……………………..
£ 24.500.000
Fightiing Servces ……………………
.
86.028.000
Civil
Seryices ……………………….,,
55.006.000
Revenue Departanents ………………….
29.461.000
Estimated Expeniditu,re, 1920-’21:
National DebI
……………………..
£ 345.000.000
Fightiug Services ……………………,,
269.170.000
Civil
Services ……………………….,,
555.626.000
Revenue Services
…………………… ..
61.’280.000
Amoiig the expenditure, for which no similar provi-
sion had to be made at all in 1913-14, are the
followinig items:
Pensions
……. . …………………… £
123.000.000
Grants to ex-soldiers … ………………. .,,
27.013.000
Loans to AlIies and for r,61ief …………..,,
36.000.000
Eailway and Onnal Subsidies …………..,,
25.378.000
Breaicl Subsidy ………….. . …………… ,,
45.000.000
Housing
Subsidy ……………………..,, 15.885.000
Minitry of Munitions ………………..,,
27.323.000
IvLinistry of Shipping ………………….,,
16.280.000
Coal Mines Deficiency (Acivance by the o-
vernment)
……………………….,,
15.000.000
in addition to a host of smaller aimounts whioh ;bring
up the total of new seiwices, as compared with
1913-’14 to no less than £ 341 millions, which is
itself nearly twice the pre war expenditure.
The Foreign Trade returns, whichl sent to
you last week, did not include the details of the
division ainong the several classes, which are as
followa:
Imports
Class i
Ciass II.
Ciass III.
ci
iv
Monthended Food, ini &
Art1CeS
Miscel-
Tobacco
unmanufactd. manufactd. ancous
June
30, 1919..
59.6
43.9
19.3
0.1
June
30, 1920. .
67.6
57.9
44.7
0.3
Difference ….
+ 8.0
+ 6.0
+ 25.4
+ 0.2
Exports
June
30, 1919..
2.7
9.7
51.2
0.9
June
30, 1920..
4.3
11.4
99.1
1.5
Difference •. ..
+ 1.6
+ 1.7
+
4
7.
9
+0.6
Imports:
Six
months ended
June
30, 1919..
325.3
253.6
135.6
2.3
June
30, 1920..
381.5
424.3
226.0
1.4
Difference •.
. . + 56.2
+ 170.7
+ 70.4
– 0.9
Exports:
Six
months ended
June
30, 1919..
13.4
44,6
271.3
5.4
June
30, 1920..
25.3
81.8
521.7
8.6
Differ.ence ….
+ 11:0
+ 37.2
+ 250.4
+ 3.2
The Floating Debt figures show a slight net decline,
though a considerable redistribution in the items,
in the first ten days of the month:
Adv. from the Bank
June 30
July
10
Difference
of Engiand £
69.750.000 £ 39.500.000 – £30.250.000
Adv.by Govern.
Departments,,
173.941.000 ,, 172.491.000 -,, 1.450.000
Treasury Blfls-
outstanding ,,
1050.090.000 ,, 1078.629.000 +,, 28.539.000
Totale ……
,,1293.781.000
1
,1290.620.000 -,, 3.161.000
This week’s B a n k R e i u r ii Aows the following
movements:
‘
Public Deposis ……………………
214:637
cIown
Other Depôsita ………………….,,
2:587.071 up
GoivernmenL Securities …………….,,
7.083:730 up.
Other Securities
.
………………….
5.272.052
down.
Reserve …………………………..
647.970 up.
Note circulation ……………………
1.493.825 up.
Coin and Bullion ……….. ……….
,,2.141.795 up.
This weeks return is more than ever associated
with movements in the Ourrency Note Return; the
latter shows that the volume of notes outstanding has
one up by £ 2.154.623, against whieh the account
holds an increase of £ 2.200.000 of Bank of England
notes. There has consequently been a net decline in
the circulation of Bank notes, outside the holdirigs
of the Curréncy note account, iof about £ 700.000. The
interesting question is this: where does the Bank get
its inreased bullion supplies from? The ,,Times” this
morning states that ,,bhis useful addition, it is under-
stood, does not reipresent a mere transfer froii the
cellais of the joint stook banks.” It is very unlikely,
that with gold rising to 106/6 per ounce, that the
Bank has been buyin.g gold in the market, as Barelays
circular suggests should be done, is it at all possible
bhat some of the despised Russian gold sho.uld have
already reached this coufitry?
The Russian negotiations are approach.
ing a new stage, if the statement in this morninigs
Press, that the conditions announceci iby Mr. Bonar
Lw in the House of
•
Oommons this week have been
accepted by the Sovjet Government is true. The Cor-
respondent of the ,,Manchester Guardian” this week
published an interesting and detailed list of the
mining and forestry concessions, which the Sovit
Government is prepared to grant in return for goods.
These cdncessions are stated to be conditional, the
surplus of the concessionaires goods not exported iby
him must be sold througih the Government organisa-
tion, the code of lahour laiws and the regulations as
to the conservation of natural resources must be
adhered to, and the concession is to be for a fixed term of years, at the end of wihich the concession
must be handed over in working osder. Olearly, this
represent a higher stage in the exploitation of ,,new
countries”, than one is usually conversant with, and
it will be interesting to see twhat the financial and
trading press and interests will finally say to it. The
Sovjet _Governiment is said to have no preferences
at to whom the concessions are to go. Some light may
be thrown iby this piece of news on the American
attitude towards trading with Russia.
The same paper pnbliLshes some rather pessimistic
comments on the trade situation in the cotton and
woollen and clothing industries. The foreigner is
una’ble to buy, the home consumer, facad with the
prospect of harving to dear off the high priced stocks
of manufacturers, is also holding bak. Nor will the
trade situation be improrved by the raisé in freights,
whioh is now imiminent. The passenger rates are to go up early in August fear of the ‘Fesentment of the voter preventing the original intenfion ‘of fixing the
date on the first of the month, and this will mean a
further reduction in the purchasing ability of the
great mass of the population, who will have now to
double their expenditure en travel, and who will pay higher prices. on all goods in consequence of higher fieights for goods.
BOEKAANKONDIGINGEN.
Mr. J. C. Schreuder.
Het bedrijf als
grondslag der arbeidersorganiisatie. Dis-
sertatie Amsterdam 1920.
De organisatie der arbeiders La oorspronkelijk ge-
schied naar het ,vak”. Onder de loontrekkende werk-
lieden voelden niet zij, die in een zelfde bedrijf werk-
634
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Juli 1920
zaam waren, in de eerste plaats de behoefte aan
nauwere aaneensluiting om op •die wijze te trachten
zich• het leven mi iider zorgelijk te maken, maar zij,
die eenzelfde vak .. of beroep uitoefenden. Geleidelijk
had evenwel uit allerhande oorzaken eene ontwikke-
ling plaats van de arbeidersor.gan.isatie in-de richting
van de ‘bedrijfsorganisat,ie, waaronder is •te verstaan
de arbeiders’vereenigin, waarin alle in het bedrijf
werkzame loontrekkenden zijn ‘vereeni’gd. Opgenomen
worden dus zoowel de geschoolde als de ongeschoolde
arbeiders; zoowel zij, wier arbeid als speciaal tot het
bedrijf behoorend kan gerekend worden, als zij, die
bijkomende diensten verrichten; zowel de laagste.
rangen als zij, die met toezicht zijn belast of met
eenig gezag bekleed; en eindelijk zoo wel het technische
als ‘het admnistratieve personeel.
Deze ontwikkeling wordt door den heer Schreuder
in zijn dissertatie uitvoerig geschetst. Hij is zelf
blijkbaar een oveituigd voorstander van de bedrijfs-
‘anbeidersorganisatie. Het eerste deel van zijn: geschrift
is geheel gewijd aan de bespreking van de doelmatig-
hei’d van ‘het beginsel: het hed.rij,f als grondslag der
arbei’dersorganisatie. Daarbij worden behandeld de
arbeiderbo’nd al’s orgaan van medezeggenschap der
arbeiders in het lbedrijf en in zijn betrekking tot de
overheid, alsmede de argumenten, waarmede ‘de leiders
‘der anbei’derbonden zelve, ‘het bedrijf als igrondslag
‘der arbeider’organisatie verdedigen. In deze ‘hoofd-
‘stukken is zeer veel sociale litteratuur en wetenswaar-
digs betreffende dé ontwikkeling der arbeidsver-
houdingen •in den jongsten tijd verwerkt, meer zelfs,
‘dan men iin verband met het onderwerp der dissertatie
‘verwachten zou. Men vindt ‘hier igegevens zoowel ower
‘het verplichte lidmaatschap als over het georgani-
seerd overleg hij Rijk en gemeente, over de Whitley-
councils, de Duitsche Ar’beitsgemeinschaft, den Ne-
‘derlandschen Hoogen Raad van Arbeid, ena. De be-.,
‘handeling van deze omvangrijke stof is echter bovenai
‘beschrijven’d; zij helpt duidelijk te maken waarom uit
allerhande oorzaken de ontwikkeling der arbeiders-
‘organisatie in de aangegeven richting moest ‘gaan.
L& het tweede deel van ‘het geschrift wordt nage-
gaan in hoever thans reeds in Nederland ‘het bedrijf
‘de grondslag ‘der arbeidersorganisatie ‘is en worden
‘enkele bijzondere moeilijkheden besproken, welke zich
‘bij de. organisatie der arbeiders naar de bedrijven
voordoen. De ‘schrijver is merkwaardig goed geïnfor-
meerd en heeft het leven der ‘vakbeweging blijkbaar
met groote belangstelling en warme liefde gadege-
‘slagen. Men moge op enkele onderdeelen wat kunnen
‘afdingen, over het geheel ‘genomen is de voorstelling
van den igang van zaken in de vakbeweging o.i. juist
‘en worden de moeilijkheden en de waarde ‘der .gevon-
‘den oplossingen juis’t gewaardeerd. Het boek is als
bijdrage tot de kennis onzer vakbeweging ‘van nut,
‘niet alleen voor de sociologen, maar zal ook bij menig
akvereenigingsman ‘het begrip verhelderen van de
beteekenis der strijd’vragen, waarbij hij persoonlijk
betrokken was.
Het vraagstuk,.in dit geschrift behandeld, was tot
‘dusverre in ons-land niet aan eene getotte beschou-
‘sving onderworpen. Des te meer moet het treffen, hoe,
volgen’s de hier gegeven beschrijving, de vakbeweging,
wat ‘betreft ‘haar inrichting en vorm van organisatie, zich’ in ‘voortdurende evolutie aanpast aan de veran-
derende omstandigheden. Daarbij wordt geen vast
systeem gevolgd en leiden overwegingen van doelima-
tigheid iblj
,
kbaar tijdelijk voor de diverse
bedrijven
tot
‘on derlinig afwijkende oplossingen, die theoretisch
vrijwel ouverkl’aarbaar zijn. Maar over een l
an
ge
r
en
tijdsduur beschouwd is ‘de ‘diepere beteekenis der!
voortdurende verandering onmiskenbaar.
Drieërlei omstandigheden beheerschen naar onze.
meaning de ‘voortdurende ‘vormverandering ‘der vak-
organisatie in de aangegeven richting,’ ‘vaak zonder
dat dengenen, die haar helpen voltrekkeû, dit volkomen
duidelijk voor oogen staat. Van beslissend belang zijn
de ontwikkeling van het igrootbedrbf, waardoor op
‘steeds uitgebreider schaal “beoefenaars van diverse
vakken ‘in eenzelfde onderneming worden aamenge-
‘bracht; de veranderde ‘verhouding tot het bedrijf en
de leiding der ondernemin’gen eener,zijds, tot de ge-
meenschapsorganen anderrzijids, naarmate de arbeiders-
‘organisatie aan invloed en aanzien wint; de h’o&gere
‘eischen,’ welke bij het toespitsen van den econ:omischen
strijd, aan inrichting, functioneering en weerstands-
vermogen der organisatie worden gesteld. In de uit-
voerige beschrijving van het ontwikkelin’gsproces door
‘den heer Schreuder vindt men aan deze drie elemen-
ten aandacht geschonken, al
,is
de belichting van de
‘innerlijke .iioodza!kelijkheid en gebondenheid der ont-
wikkeling niet zeer sterk.
In het algemeen blijft ‘het ‘verdienstelij’ke boek
eeni.gszins vlak. Het vraagstuk van de ‘bedrijfs-arhei
:
dersorganis’atie houdt uit den aard der zaak nauw
verhan’d,snet dat van de vervormin,g van het ‘bedrijfs-
leven, welke than’s van ‘verschillende zij deii wordt
nagestreef’d. Heiniij de ontwikkeling ‘moge gaan in de
richting van ‘de R. K. ‘bedrijfsradenorganisatie of van
de socinlisa’ti’e, ide samenwerking ‘van de in het bedrijf
werkzame groepen arbeiders en beambten, ‘de onder-linge yei-houdin’g wat lbetreft irestatie en belooni’ng,
de ‘discipline in de ondernemingen en ‘de verhon:ding
ten opzichte van’ de ‘leiding der ondernemingen blij-ven uitermate belangrijke aangelegenilTeden, die ‘de
wijze van organisatie van het personeel raken. Er is
ook nauw ‘verband ‘met de strj;d’vraag of ‘de sociale
wetgeving ‘moet worden uitgebouwd op gelijken
grondslag v,00r alle loonarbei’ders of, idat meer dan tot
dusverre, differentiatie moet plaats ‘hebben en aan-
sluiting moet worden gezocht
ibij’
het
bedrijf. Zoo
noodt de behandeling van het onderwerp tot het ope-
nen van perspectief. –
Het boek voert ons slechts tot den rand van deze
groote
tij’d-
en strjidwragen. Het opent geen verge-
zichten. Doch deze grondige en zuivere behandeling van ‘het organisatie-vraagstuk, welke in eene weten-
schappelijke proeve te waardeeren is, zal velen een
steunpunt ‘kunnen bieden bij het tastend zoeken naar
nieuwe wegemi. , . J. v.
D.
T.
Bulletin Mensuel de l’Office Perm’a-
nent de l’In-stitut Int erno.t’ional de
Statistique.
Aflev. 1, Den Haag, Van
Stockum.
Het te ‘s-Gravenhage gevestigde Office Permanent
de l’Institut International de Statistique heeft dezer
dagen een nieuwe publicatie in het licht gegeven.
Naast het Annuaire,’waarvan thans het deel met gege-vens van sociaal-economischen aard ter perse is, is nu
het ,,Bulletin Mensuel” verschenen. –
Ofschoon de puiblicatie van dit Maa.ndschrift in het
Reglement op het Office Permanent voorgeschieven
is, waren er, naar ‘de door Mr. H. W. Methor’st getee-
kende inleiding mededeelt, heel wat moeilijkheden
te overwinnen eer met de samenstelling ‘van ‘het Bul-
letin een aanvan’g gemaakt kon worden.
De eerste aflevering behandelt eenige onderwerpen,
welke vooral in ‘de tegenwoordige tijdsomstand-igheden,
ieders belangstelling hebben.
In de eerste pl’aats de
prijzen.
De index-cijfers der
prijzen, welke in een ‘aantal landen gepubliceerd wor-
den zijn onderling niet vergelijkbaar, daar zij verschil-
lende artikelen, in aantal varieerend tueschen 19 en
294, betreffen. Het Office Permanent wil nu tot
nieuwe, zooveel mogelijk vergelijkbare index-cijfers
komen, door ‘yoor de verschillende landen prijzen van
‘dezelfde
artikelen (een 90-tal) te verzamelen.
Al kon dit doel nog niet ten volle bereikt sorden,
doordat ‘het aantal ingekomen gegevens daarvoor niet
voldoen’de was, toch is met de uitgave van het nieuwe
bulletin niet langer gewacht, daar de ‘beschikbare op-
gaven, ook op zich izelf,. belangrijk waren.
‘Van de voornaamste artikelen zijn voor de jaren
21 Juli 1920
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
635
1911-1010 en van Januari 1919 tot en met April
1920 voor elke maand tde werkelijke prijzen van een
viii
groot aantal artikelen vermeld, en daarnaast de
indexcijfers, waasibij de gemiiddelde prijzen van de
tienjarige periode 1901-1910 als basis genomen is.
De prijzen zijn die van den groothandel; als regel
zijn het de prijzen
bij
koep uit de eerste hand betaald.
Behalve de markten, waarvoor de prijzen golden, zijn
zoeveel mogelijk ook de soorten der goederen vermeld.
Als aanvulling izVn nog opgenomen, en in een gra-
fiek samengdbracht, de vrijwel algemeen bekende, doch
meestal niet zoo volledig gepubliceerde indexcijfers
voor Duitschlan’d (Oonr’ad), Frankrijk (Stat. gén’-
rale), Engeland (Boar.d of Trede, The Economist;
The tatist), Italië (Bachi), Zweden (Svensk Han-
dolstidnin), Zuid-Afrika (Otfice of Oensus and
Stat.) Oanada (Labor Gazette), Vereenigde Staten
(Labor Review, Bradstreet’s, Dun’s Review en Gijb-
son), Engelseli Indië (Stat. Bureau), Japan. (Minis-
terie van Landbouw en Handel) en Australië (Bu-
reau of Oensus and Statistios).
De kleinhau.delsprijzen, die vooral voor de verbrui-
kers van veel belang zijn, konden wegens gebrek aan tijd, nog niet verzameld worden.
Een ander onderwerp, waarover het nieuwe Maand-
schrift niet onbelangrijke gagevens publiceert, is de
werkloosheid onder de georganiseerde aribeiders in
een 13-tal landen. In één tabel, wordt voor elk der
jaren 1913-1919, en verder maandelijks, een over-
zicht gegeven van a. het aantal werkloozen per 100
georganiseerde arbeiders,
b.
het gemiddeld ledental
der organisaties welke opgaven verstrekten en
c.
het totaal aantal georganiseerden. Natuurlijk zijn de op-
gaven uit de verschillende landen zonder meer niet
vergelijkbaar, doch zoowel een beknopte inleiding,
welke de methoden dezer statistiek in de onderschei-
dene landen bespreekt, als noten bij de cijfers, waar-
schuwen voor verkeerde gavolgtrekkingen.
Wegens het universeele belang van dit internatio-
nale werk ‘-
s
– dat ‘geleidelijk verbeterd en uitgebreid
zal wor.den – mag verwacht voiden, dat het Office
Permanent niet te vergeefs een beroep doet op de
statistische autoriteiten der verschillende landen, om
door ‘geregelde toezending van de nieuwste gegevens,
de maandelijksche verschijning van het Bulletin te
bevorderen.
Wij ontvingen het Jaarboek 1920 van de
Vereeniging van Nederlandsche Wijn-
h a n d e 1 a
S
r s. Bekalve de gewone rubrieken als
statuten, jaarverslagen, overziciht van in- en uitvoer,
bevat het jaanboekje een interessante beschouwing
van Dr. W. S. Unger ovei den Mïddelburgschen wijn-
handel van 1217 tot 1580, door hem getoetst aan Het
Handeisboek van E’ustace Oaigniart, Wijnhandelaar
te dier stede van 1541-1562, dat tevens van waarde
is als bijdrage tot de kennis van de hoogst eetivoudige
wijze van boekhouding van dien tijd. De heer G. A. M.
de Bruyn deelt aan de hand van o1ide böeken eenige
,,Konstige Handgrepen” uit het bedrijf in de 18e
eeuw mede:
ONTVANGEN:
Voorleziagen over de economie
dobr Mr. P. A. Dic-
penhorst, 1, Geschiedenis, Utrecht 1920.
MAANDCIJFERS.
RESUME UIT HET MONTHLY BULLETIN OF STATISTIOS (STJPREME ECONOMIO OOUNOIL)
Maandel. gemidd.
‘1 9 19
‘
1 9
.
20
1913
1
1919
Sept.
•, Oct.
I
Nov.
Dec.
Jan.
Feb,.
Mrt.
I
April
Productie van
24,336
19,731
18,352′ 21,567′ 19,350′
21,766′
19,567′
19,790
2
23,893′
17,947
2
steenkool
.
43,100
41,157
49,669
58,71,3.
23,946
40,405
50,867
42.162
49,031 40.309
(1000
tons)
3,404
1,8692
1,838
8
2,265
8
1,8208
2,066
8
2,200
8
2,715′
2,3806
–
14,383
9,049
9,962
10,358
10,217
10,458
10,322
9
10,322
0
–
–
Productie van
Frankrijk …………
869
627
590
452
634
642 676
656
710 682
ruw ijzer
Engeland ………..
Ver.
Staten ………
,
2,622
2,590
2,529
1,894
2,431
2,676
3,064
3,028
3.431
2.785
(1000
tons)
434
110
– –
–
–
–
–
–
–
Ver.
Staten ……..
1,074
524
534
551 528
8
5288
–
–
–
—
Schepen
op
Engeland ………….
1,957
2,994
2,817
‘
‘
g
2,994
)
‘
(
3,394
stapel eind
Frankrijk ………….
Duitschiand ……….
148 2,967
,
3;471
Ksvartaals-
J
2,967
!
Kwartaals-
2,573
240
taals-
der maand
229 217
175
1
opgave
1
217
opgave
iKwar
op.
(1000
tons)
Duitschiand ……….
Ver.
Staten ………..
Frankrijk …………
Italië
……………
–
315 286
)
I
315?)
3557
gave
Imports(net.
54,931
122,299
132,876
133,845
123,298
143,575
158,034
147,910 149,616 146,747
to)
1000
£
30,501
64,809 87,693
81,401
86,200 76,530 95,910
94,592 97,303
100.000
28,071
99,262
0
91,926
93,445 89,080
177,662
80,087
105,677
124,914
115,504
12,152
55,056 50,314
49,039 49,988 68,372
–
–
– –
Exports (bin-
Engeland ……….
43,771
66,531 66,501 79,061 87,111
90,858
105,880
85,964
103,699
106,252
nenlanclsche
42,505
134,562
120.977 120,270 151,869
139,226 149,835
131,737
167,305
1
139.300
producten)
Engeland ……….
22,934
.
29,044
6
27,760 28,722
27,802 99,585 28,896
52,953
53,506
55.076
1000 £
Ver.
Staten ……..
Frankrijk ……….
8,372
17,295
22.224
25,456
23,763 30,858
–
–
– –
Scheepsbew.:
Engeland …………
Italië
………….
Engeland
(geladen)
4,089
2,463 2,839
2,872
2,678 3.006
2,588
2,420 2,950
2,749
Binnenkom.
Ver. Staten
schepen
Ver.
Staten …….
(gel. en ballast). .
4,440
3,892 4,872 5,016 3,456 3,674
3,016
–
– –
–
(1000
tons)
Frankrijk ……….
Italië
………….
Frankrijk (geladen)
2,876
1,903
2,131
1,979
2,248 2,372
2,230
–.
–
–
Index.cijfers:
Engeland
Groothand.-
,
(Ecouomis,t)
100
235.2 244.7
252.4 259.4
273.5
288.5
303.1 310.2
805.7
prijzen
Ver. Staten
(Bradstreet’s) ….
100
202.7
211.4
211.9 216.1 219.0
221.2
226.6
225.8
224.9
100
358.3
360.0 383.8 407.1 424.9
489.3
524.6
557.4
–
Wisselkoer-
NewYork
op
Londen
100
91.18
85.94
86.15 84.21 78.19 75.71
69.28 76.79
80.63
een: (wekel.
Frankrijk ……….
NewYork
op
Parijs
100
75.03
61.21
60.32
55.28
47.83
44.70
‘
36.61
38.01
32.91
gemiddelde)
Parijs
op
Londen
.
100
125.53
140.24
142.45 152.61 153.76 170.39
190.66
.
201.50
247.73
‘) Vijf weken. ‘) Vier weken.
8)
Inclusief de productie van Lotharingen.
4)
Voorloopige opgave.
6)
Inclusief de productie van Lotharingen.en het Saargebied. ‘) Inclusief Elzas-Lotharingen.
7)
Inclusief Triëst.
8)
Gemiddelde voor de
,
twee maanden November/December.
0)
Gemiddelde voor de twee maanden Januari/Februari.
636
–
–
ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
21 Juli 1920
AÉLSËEÉGiG oEi DE iAÂND MÈI
io
de
der naamlijst van goederen, opesteld door het Centraal Èureau voor de Statistiek.)
(volgens
groepen
nvoèr.
Uitvoer
Saldo Invbei-
Saldo Uitvoer
Groepen
–
Gewicht
Waarde
Gewicht
Waarde
[
Gwicht
Waarde
Gewicht
–
Waarde
–
–
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
1 ]iieren en dierlijke
producten
8.136.046
11.134.347
34.719.505 34.233.476
– –
26.583.459
23.099.129
11
Plantaard.
voort-
166.048.540
68.798.789
124.772.951
27.034.792 41.275.589 41.763.997
– –
III Mineralen,metalen
brengselen
…….
en
niet in andere
men fabrik. daarv.
64.3.206.799
roepen
opgeno-
61.339.787 67.078.997
1.126.096
576.127.802
46.213.691
–
–
IV Meel en Pieelfabri-
.
.
2.81.222
18.297.581
5.188.860
– –
10.782.720
2.373.638
V Chemische produc-
0
katen
…………7.514.861
ten,
geneesmidde-
len, verfwarcn en
kleurstoffen
….
14.037.942 7.804.929 5.260.335
4.969.911
8.777.607 2.835.018
–
–
VI Olie,hars,was, pek,
teer en distillatie-
–
producten vanteer;
fabrikaten van dezë
stoffen, ii. a. g.
33.384.744
11.567.174
12.239.388 12.233.488
21.145.356
–
–
666.314
VII Hout en fabrikaten
.
van
hout en derge- lijke stoffen; meu-
belen, v.a.s …….
97.271.761 17.909.212 4.717.858
1.617.767
92.553.905
16.291.445
–
–
VIII Huiden, vellen, le-
lederwerk
–
1.872.638
8.834.724
4.079.377 11.440.782
–
–
2.206.739 2.606.068
der
en
IX Garens, touw
en
touwwerk, weefsels
..
en stoffen, kleede-
S
ren en modewaren
8.636.884
45.272.105
4.935.309 24.696.833
3.701.515
20.575.272
–
–
X Aardewerk; porse-
leiti,
pottenbak-
kerswerk,
gebak-
ken steen en andere
.
16.206.235
1.976.659
5.361.332
1.100.382
10.844.903
878.277
–
2.556.1
4
2
1.273.270 6.734.274
2.433.002
–
–
4.178.132
1.159.732
kunststeen
………
7.948.651 5.531.927
36.085.726
9.241.093
– –
28.137.075 3.709,166
XI Glas …………..
XIII Voedings- en ge-
0
XII Papier …………
notmiddelen,
niet
genoemd in de groe-
pen 1,11, IV en VI
30.699.047
21.172.823 23.417.022
17.810.952
7.282.024
3.361.871
–
–
XIV Rijtuigen, voertui-
gen, vaartuigen en vliegmachines..
5.111.438
6.829.972
765.963 695.344
4.345.475 6.134.628
–
–
XV Andere
goederen
–
dan gebracht onder
de groepen
1 tot
en met XIV
..
21.130.814 26.781.446
12.179.873
9.141.299 8.950.741
17.640.147
–
–
1.063.762.84
1
299.042.386
360.645.549
176.964.077
703.116.792
122.078.309
–
Waarvan Gouden Zilver,
Totaal ………
al of niet gemunt (op
–
genomen in groep III)
580
528.224
72.658
6.570.940
–
–
72.078
6.042.716
OVERZICHT
van
de waarde
van den
In- en Uitvoer
voor
elke maand
van het
loopende jaar
en
de
drie daaraan
voorafgaande
jaren, met
uitzondering
vn
Munt en Muntmateriaal,
in guldens.
Invoer
.
.
S
Uitvoer
Maanden
1917
1918
1919 1920
1917
1918 1919 1920
Januari
…………..
115.159.177
68.009.520 75.073.388
2-56.207.615
74.819.462 51.437.578
41.321.453
135.932.785
Februari
………….
71.927.189 45.903.517 106.229.028
233.591.043
81.728.903 54.372.261 44.543.205 113.340.509
Maart
48.897.456
148.758.852
187.916.138
68.751.001
47.372.422
52.660.723
68.210.466
35.302.563
189.565.086
203.592.812
71.320.538 30.702.241 50.827.142
99.448.337
Mei
35.055,767
257.009.336 298.514.162
61.928.103
35.843.354
96.188.708 170.393.137
Juni
.33.786.855
30.330.163
258.183.821
–
84.585.917 23.040.469 126.270.353
–
………………
Juli
…………….
96.712.651
47.764.858
274.284.390
–
98.699.121 35.046.826
133.623.129
–
Augustus
…………
..
..
40.567.746 313.403.610
–
76.058.261
25.501.391 163.771.619
–
……………75.943.200
April ………………60.390.470
September
……….
80.496.497
67.610.188 298.107.886
–
—
67.335.222 27.641.796
162.131.110
……………..88.189.135
October
…………..
..
67.716.675
63.996.898 87.702.922
319.833.079
–
46.730.074
12.704.155 214.577.467
–
November …………
64.322.295
..
57.929.790 296.251.809
–
63.531.083
15.278.909
171.171.804
–
December ………….
48.090.197
..
..
63.282.114 288.958.920
–
43.959.519
22.268.327
–
154.241.692
–
964.731.239
..
608.356.618
2.825.139.214 1.179.821.77
810.245.204 381.209.729
1.411.308.405
587.325.234
Totaal …….
21 Juli 1920
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
637
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN,
BANKDISCONTO’S.
Ned.1Vrsch.inR.C.
Disc. Wissels.
44 1Juli’15
Zweeds.R.ksbk7
9Mrt.’20
Bk Bel.Binn.Eff.4
1Juli’15
Bk.v.Noorw.6-64
18Dec.’19
54
19Aug.’14
Zwits. Nat. Bk. 5
21Aug.’19
Bk. van Engeland 7
16Apr.’20
Belg. Nat. Bk. 54
28Apr.’20
Duitsche Rijksbk. . 5
23Dec. ’14
Bank v. Spanje 5
12Nov.’19
Bk. van Frankrijk 6
8Apr.’20
Bank v. Itali.6
20Mei ’20
Oostenr. Hong. Bk, 5
12Apr.’15
F. Res. Bk. N.Y. 6-74
Juni’20
Nat. Bk. v. Denem. 7
19Apr.’20
Javasche Bank 34
1Aug.’09
OPEN MARKT.
Data
Amsterdam
Londen
Part.
‘Berlijn
Part.
u
0I
I
Port.
N. York
Cali-
p
0
,g
P,olon.
______________
1
disconto
gatie
disconto disconto
disc.
monei.i
17 Juli
’20
3
‘Is-
l/
5
l/j
)
6
1
/
4-‘/s
–
89
1)
12-17 J. ‘2013’/s_1/4
51/1
6’/
4-
1
!,
–
7-11
5-10 J. ’20
3’/
5’/-‘/
0/5
4-‘/
–
6-10
28J.-3J.’20
3I/
g
_8/
51/,_I/,
62/
s
4
1
/,
–
6-15
14-18 J. ’19
3
8
/4
131/1_4
3
T3
T
9
4-
1
/s
–
6-7
1
!2′
15-20 J. ’18
2ij,-
7
/8
3
3I7/.
4_l/,
–
5
1
12-6
20-24Ju1i’14
3’/-‘/,, J2
1
4-
1
/
2
1
/-
0
/
2
1
/9-
1
/2
2
8
/
1
1
1-2’/,
1)
Noteering van 16 Juli 1920.
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
In aanshsiting aan New York was hier Londen de ge-
heele week ‘aangeboden. De koers ‘van Londen liep daardoor
terug van 11.18 op 11.11; heden 11.02. Daar echter de
daling in New York aau’zienlij.k grooter was dan hier, waren
dollars ‘hier sterk gevraagd en liep de’koersopvan 28234 tot
28534;
‘heden
28934. Door ide ‘daling van den Londen-koers
waren Parijs en Brussel eveneens eerder aangeboden, zon-
der dat dit echter in een daling van de koersen tot uit-
drukking kwam. Marken en Oostenr. Kronen eveneens
flauwer. De gunstige afloo.p vali de Spa’sdhe conferentie
huid geen n3eI’,kbar.en invloed op den ‘koers. Een kleine ver-
heffing werd weder spoedig te niet gedaan en ‘het slot bleef
flaniw. S’kandina,viië was iuet vast. Vooral Chrstiauja kon
nich s’te,’k ‘herstellen vais den ‘val der vorige weken. Zwit-serland uog steeds geoo1it ‘voor reizigersverkeer. De koers
bleef edhter
.
‘stationnair. Bataivia ‘nanzien’lij’k ‘vaster 104
ft
1043/,. Spanje flau,w.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
Londen
)
Parij,
‘1
Berlijn
‘1
Weenen
“)
Brussel
‘)
New
York”)
12 Juli
1920..
11.17
2385
7.45
1.974
25.55
2.82
8
1,
‘
13
–
1920..
11.15 23.45
7.35 1.92
25.30
2.82/8
14
1920..
11.134
23.70
7.35
1.90 25.25
2.83/4
15
,,
1920..
11.06 23.55
7.30
L924
25.124
285/8
16
1920..
11.11
24.-
7.424
1.92
25.474 2.85
17
1920..
–
—
–
–
–
–
Laagste d.w.’)
11.08 23.40
7.20 1.85
25.05
2.82
iloogste
0
11.18
24.20
7.65
2.-
25.65
2.86’14
9 Juli 1920..
11.18
23.80
7.40
1.974
.25.40
2.824
3
,,
1920..
11.17
24.75
7.50
1.974
224.85
2.824′
Muntpariteit.
–
12.104
48.-
59.26
50.41
48.-
2.48’/
.1
tNoteenng te Imsterdam.
)
Noteering te Rotterdam,
1)
Particuliere opgave. ‘)Noteering van 2 Juli 1920.
D
°°
Siock-
holm’)
Kopen-
hagen’)
Chrls-
iianio’)
Zwitser.
land’)
Spanje
‘
t
.)
Batavia ‘1
telegrafisch
2Juli
1920
62.65
47.-
47.25
50.75
46.-
104-14
13
1920
62.75
47.20
47.30
50.65
45.65
104-‘/4
14
1920
63.-
47.90
4790
5060
4565
104-‘!,
15
1920
6270
47.60
47.65
50.50
45.50
104-‘!4
16
1920
63.35
‘
47.60
48.-
50.60
45.75
104-‘/
17
1920
–
–
–
– ,
4&50
104-‘/,
L’ste d.
w.’)
62.40
46.90
47.-
50.40 45.25
104
fl’ste
,,
,,
‘)
6350
48.-
48.40
50.75
46.25
104’/
9 Juli 1920
62.40
46.60
47-
60.80
46.-
2
102′!,
2
3
,,
1920
62.60
46.60
48.25
51.-
46.50
102′!,
Muntpariteit
66.67
66.67 66.67
48.-
48.-
100
I.
.m.,emam. ) rartIculjere opgave.
23
Notecring van 10 Juli 1920.
KOERSEN TE NEW YORK,
*
D
t
a
•
Cal,leLon,j.
(in
$
per)
ZichtParij, I
(in
ci,.
per
$)
Zicht Berlijn
(in
cl. P.
4Rm.)
IZicht Amsterd.
(in cts
p.
gId.)
17 Juli
..
1920
3.87.25
831
nom.
‘
Laagste d. week
3.94.75
8.38
nom.
Hoogste,,
,,
3.87.25
8.28
nom.
10
Juli
..
1920
3.95.12
8.46
,
nom.
2
,,
‘ ..
1920
3.95.87
8.34
nom.
Muntpariteit..
.
4.86.67
5.18’/
95
1
/
40
1
/,.
KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP TÂ’)Nl)RN.
Plaatsen en
Landen
Noteertngs.
eenheden
3Ju1i
1920
lOJuli
1920
1
12-17 Juli
1
Laagote
)
Hoogste
17Juli
1920
Alexandri.,
Piast.
p. £
977/
977/,,
977!1,
977/
je
977/
je
eB. Aires’)..
d.
p. £
56
8
/
56/,,
56
573/s
56’14
Calcutta
. . . –
£ p.
rup.
1/9
7
/8
1110
1
!,
119’/8
1110/8
1/101/
8
Hongkong
..
id. p. $
3/7
1
/2
3/7′!,
3171/2
3/8
1
!,
3/8
Lissabon..
.7
d.
per
Mil.
11
1 l’/,
10′!3
11’12
111/
4
Madrid
….
Pe’set.
p.6
24.25
24.40 24.05 24.50
24.34
5
Montevideo’
d. per
$
56
1
!2
56
1
/s’
56
57′,’4
56’/4
Montreal….
$
per
£
4.51
4.49
1
!,
4.39
4.51
4.41
*R.d.Janeiro.
d. per
Mil.
14
1
/1
6
1417/3
‘
14!4
14
1
/,
14’/4
Lires
p. £
64,50 65.50
65.-
66.75
66.25
Shanghai
..
£ p.
tael
5/14 2)
5/0′!,
5/0
5/3′!,
5/12/
4
Rome
……..
Singapore
. .
‘id.
p. $
2!4’/,,
214
2/3″!,,
214
7
/1,
2/322/
82
•Valparalao..
d.
p.
peso
l3’/a
1217/,,
11
8
!4
1229/
82
112/
4
Vnlrnhama
.c
nl,,,
nh,,
‘.1,.
2/7°!,,
NOTEERING VAN ZILVER.,
Noteering te Londen
–
te New York
17 Juli
1920
……..
52
89/8
10
1920
……..
52′!,
92
1
!,
3
1920 ……..
511/,
89′!,
‘)
26 Juni
1920
………
50’/2
‘
90
18 Juli
.1919
……..
54’/4
105′!,
20 Juli
1918 ……..
48″!,,
99
20 Juli
1914
……..
24″/,,
54′!,
Noteering van 2
Juli
1920.
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans
op
19 Juli
1920.
Activa.
Binnenl.Wis-(H.-bk.
t
26.264.533,40’12
sels, Prom.,B.-bk.
1.582.770,15
–
eng, in di,c.I Ag.sch.
76.407.517,731i1
,P
104.254.821,29
Papier
o.
h. Buitenl; in disconto
–
t
Idem eigen portef.
.’ t
41.709.476,-
Af :
Verkocht maar voor
debk.nognietafgel.
–
Beleeningen
1
,,
41.709.478,-
H.-bk.
(116.427.222,38
ncl. vrsch.
B.-bk.
,,
28.623.948,66′!2
in rek.-crt.1
Ag.sch.
,
185.679.461,10′!,
1
op
onderp.
f330.730.632,15
Op
Effecten
……f317.745.632,15
Op
Goederen en Spec.
,.
12.985.000,-
,,
330.730.732,15
Voorschotten a. h. Rijk
…………….
..
–
Munt enMuntmateriaal
–
Munt, Goud ……
f
56.426.870,-
–
Muntmat., Goud
..
,,579.912.075,53
(636.338.945,53
Munt, Zilver, ena..
14.714390,02
1
!2
–
Muntmat., Zilver
Effecten
651,053.335,55112
Bel.v.h.Res.fonds,.
t
3.668,159,82
1
!,
–
id. van ‘/sv.h.kapit.
3.890.127,37′!,
7.558.287,-
Geb.enMeub. der Bank
…………….
,,
3.594.000,-
Diverse rekeningen
………………
..47.769.987,46’/,
:
(1.186.670.539,46
1
Passiva.
Kapitaal
……………………..
t
20.000.000,-
Reservefonds
…. …………………
..5.000.000,-
Bankbiljetten in omloop
…………
,,
1027.293.660,-
‘Bankassignatiën in
omloop ……….
‘,,
2.268.261,13
‘Rek.-Cour.1, Het Rijk
f
16.796.253,02
saldo’s:
J
Anderen
,,
108.749.974,85′!2
•
,,
125.546.227,87
1
/
Diverse rekeningen
………………..
6.562.390,45′!,
(1.186.670.539,46
‘,
i ——–
. .
j.’u J
I 1126
hjs
I5
Z) i
Z) 1″/
Koersen der vooralgaande dagen.
t)
Telegrab,ch tran,fert.
Noteering van 30 Juni 1920.
638
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Juli 192Ö
NED. BANK 19 Juli 1920
(vervolg).
Beschikbaar metaalsaldo…………..
f
419.236.143,10
Op
de basis van
2
1 metaaldekking ……
188.214.513,30
Minder bedrag aan bankbiljetten inomloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is
.. ,,
2.096.180.715,-
Verschillen met den vorigen weekstaat
Meer
Minder
Disconto’s
2.695.168,56
Buitenlandsche wissels
275.249,-
Beleeningen
20.362.552,58
1
/1
Goud …………………27.563,83
Zilver ………………..298.286,68’/
Bankbiljetten …………739.975,-
Part. Rek.-Ort. saldo’s
36.958.376,93
1
I2
Voorna.ainste posten in duizenden guldens.
Andere
Data
Goud
Zilver
b1lj’7’n
opeischbare
schulden
19 juli
1920
.. ..
636.339
14.714
1.027.294 127.814
12
,,
1920
….
636.311 14.416
1.026.554
151.474
5
1920
….
638.305
14.141 1.040.751
127.594
28 Juni
1920
…
636.304 13.894
1.004.808
145.846
21
,,
1920
….
636.027
13.493
995.152
160.079
19 Juli
1919
….
651.403
8.635
1.010.346
70.147
20 Juli
1918
….
715.258
7.729
910.655
77.111
25 Juli
1914
.. ..
162.114
8.228
310.437
6.198
Totaal
1
catist-
Beohi&-
1
Dek.
Data
bedrag
Hiervan
I
Ee/ee-
1
baar
1
kings-
disconlo’s
promessen rechtstreeks
ntnzen
1
1
Metaal-
saldo
1
vercsn-
1
(age
19Juli 1920
104.255
13.000
330.731
419.236
56
12
1920 106.950
13.000
351.093
414.329
55
5
1920 109.214
13.00’0
338.151
415.984
56
28Juni1920
177.252
21.000
296.978
419.315
57
21
,,
1920
124.932 24.000
296 295
417.959
56
19 Juli 1919
113.747
61.000
208.275
441.012
61
20 Juli1918
44.854 23,000
114.844
524.526
73
25 Juli 1914
67.947
14.300
81.686
43.521
1
)
75
1)
Op de boei.
von
1/5
metaaldekking.
Uit de bekendmaking van den M i n i s t e r van Finan-
cin blijkt, dat uitstonden op:
12
Juli
1920
.
1
19
Juli
1920
Aan schatkistpromessen
f
293.350.000,-
f
294.350.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst
,,
13.000.000,-
.,,
13.000.000,-
Aan schatkiatbiljetten 2.394.000,-
,,
2.394.000,-
Aan zilverbons …….. …51.626.423,25
,,
52.039.560,75
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrokken
cijfers der laatste weken zijn telegraphisch ontvangen.
Andere
Bank.
Data
Goud
Ztler
biljetten
oiadsl’.
,cnu oen
10 Juli
1920
523000
3
,,
1920
542.000 490.500
15 Mei
1920……
–
4.999
322.150
119.068
26 Juni
1920………
184.406
5.128
318.749
110.413
1
1920.
182.476
4.927
316.257
104.827
18
.7.293
183.105
4.785
317.078
103.439
8
1920.
……
12
Juli
1919 ……
136.047
5.433 250:360
90.264′
24 April 1920…….
101.951
12.446 193.483
62.204
13. Juli
1918 …….
25 Juli
1914 ……
22.057 31.907
1
110.172
1
12.634
Wissel,,
Diverse Beachik.
Dek.
a a
D
t
Duiten
CI
k
Daar
eings.
conto’,
N..Ind.
ningen
ntZeCn
t)
metaal.
percen.’
betaalbaar
saldo
tage
10Juli 1920
291000
”
105.250
3
,,
1920
281.500
•*C
107.500
26 Juni1920
267.000
‘°
107.006
0′
.15 Mei 1920
34.840.
104.246
43
i9273
25.606
156.34
8
1920
19.347
24.491
149.167 37.441 103.907
44
1
,,
1920
17.448
24.999 150.569 33.706
103.381
45
24Apr.1920
15.394
24.330
139.958 35.394 103.995
46
12Juli 1919
9.936 16.170
81.610
9.524 73.582
42
13 Juli 1918
8.036 22.995
72.369
24.643
63.401
45
25Juli 1914
7.259
6.395
47.934
2.228
4.842′
44
1)
Sluitpoot
der ativa.
1)
Op
de baai,
van
3/5
metaaldekking.
DE SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
C
(
rculatic
Andere
opeischb.
schulden
Disconto’s
0.
re e-
Di k
ningenl)
5 Juni 1920
..
1.070
1.974 848
1.641
503
29 Mei
1920
..
1.069
1.807 817 1:645
.
387
22
1920
..
1.069 1.707 955 1.681 379
15
,,
1920
..
1.067
1.761
1.030
1.736
118
7 Juni
1919
..
1.023 1.540
873
1.408
144
8 Juni 1918
..
6642 1.408
802
1.124
598
25 Juli
1914
..
645
1.100
560
735
396
1)
Sluitpoot der activa.
1)
Hiervan zilverbons 60 dz. gid.
BUJTENLANDSCHE BANKSTATEN.
–
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden pond sterling.
Data
Metaal
Circulatie
Currencg, Notea.
Bedrag
I
Goudd.
Gov. Sec.
14 Juli
1920
122.879
124.238
362.277
28.500
331.679
7
,,
1920
120.738
122.744
360.122
28.500
331.847
30 Juni 1920
117.882 120.058
357.356
28.500 331.660
23
,,
1920
117.815
115.240
334.012
28.500
331.113
16 Juli
1919
88.704 78.897 342.167
28.500 326.328
17 Juli
1918
66.499 55.369
260.956
28.500 238.303
22 Juli
1914
40.164
29.317
–
–
–
D
ata
Gov.
Sec.
Oiher
Sec.
Public
Depos.
Other
Depos.
Re-
servo
Dec’)
14 Juli ’20
59.439
78.623
17.671
119.623 17.092
12,50
7
,,
’20
52.425 83.895 17.888
117.035 16.444
12,25
30Juni’20
90.078
103.188 15.748
175.967 16.274
8,50
23
.,,
’20
53.003 80.140 17.869
118.474
21.025
15,40
16Juli ’19
44.691 82.406 24.915 112.623
28.257 20,50
17 Juli’18
55.778
105.528 38.212 134.798
29.580
17,10
22 Juli
‘141
11.005
33.633
13.735
42.185 29.297
52
8
/a
1)
Verhouding tuoochen Keaerve en L)epoaite.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens-
kassenacheine, in duizenden Mark..
Data
Metaal
Daarvan
Goud
Kassen.
scheinè
Circu-
latte
Dek-
kings-
7 Juli
’20
1.095.430 1.091.716 17.272.274 54.045.201
34
30 Juni ’20
1.094.984 1.091.717
17.251.609 53.975.118
34
23
’20
1.095.174 1.091.714
16.492.649 51.656.516
34
15
’20
1.094.896
1.091.737
16.188.525
50.808.598
34
7 Juli
’19
1.134.469 1.114.529
9.005.663
29.817.464
34
7 Juli
’18
2.467.358 2.346.419
1.808.693
12.569.699
34
23 Juli
’14
1.691.3981.356.857
65.479 1.890.895
93
5)
Dekking der
circulatie door metaal
en
Kaaaenacbeine.
Data
Wissels
Rek. Cr1.
Dar!chenskasoenscheine
Totaal
In kas hij de
uitgegeven
Rekhsbank
7 Juli
1920
44.167.064
16.939.980 30.925.600 17.231.100
30 Juni 1920
50.954.107
23.528.955 30.947.100
17.193.700
23
1920
37.155.990 11.579.770
29.856.600
15.843.100
15
1920
40.638.681
15.312.599 29.606.200 16.147.200
7 Juli
1919
29.501.648
9.144.253
21.146.000 8.984.700
7 Juli
1918
15.653.243
8.319.906 9.499.700
1.794.300
23 Juli
1914
750.892
943.964
1
–
-.
OOSTENRIJKSCH
–
HONGAARSCHE BANK.
Vnnrnr,n,mg+.p nnaton in
duizenden Kronen.
Daa
~
_Waal-en
buttenl.
goudwissels
1
Disc, en
beleenin gen
Ajz.’schuld
Oostenrijk
en Hongarije
1
flank
1
biljetten
.
I
Rek. Cr1.
saldi
7Feb.’20
9
290.428 19.251.400
32.954.600156.994.022
6.057.646
31Jan.’20
291.083 19.162.543
32.954.000156.772.802
6.220.536
31Dec.’19
287.640
19.196.063
32.954.000154.481.264
7.906.378
23
,,
’19
297.363 17.836.786
32.954.000153.109.418
7.641.778
23Juli’14
1.589.267
954.356
–
2.159.759 291.270
1)
waarvan
222.662 goud, 10.818 buitenlandache goudwissele en 5
6345
munt en rnuntrnateriaal
zilver.
4
21 Juli 1920
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
639
•
I
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden trance.
Data
Goud
Waarvan
in hei
Buitenland
Zilver
Te goed
in het Buitenland
BuiLgew.
voorsch.
old. Staal
15 Juli’20
5.588.603
1.978.278 247.484
662.866
26.000.000
8
’20
5.588.511 1.978.278 247.447
687.846
26.000.000
1
,,
’20
5.588:146 1.978.278
241.909
658.736 26.000.000
24Juni’20
5.587.869
1.978.278
240.859
652.465
26.000.000
17 Juli’19
5.566.290
1.978.278
301.206
912.817
23.450.000
Î8 Juli’18
5.430.715 2.037.108
269.949
1.480.899
18.900.000
23 Juli ‘1414.104.390
–
639.620
–
–
Uitge.
stelde
Wissels
BeIge-
ning
Bankbil-
jelten
Rek. Cr1.
Pont-
culieren
Rek.
01.
I
Staat
1.848.130
511.916
1.936.454
38.010.973
3.194.301 168.428 1.822.834
515.263 1.957.605 38.012.119
3.408.105 52.285 2.024.004 519.693 1.874.628
37.762.706
3.706.255
44.813
o
v
1.768.000 522.887
1.847.271
37.543.905
3.578.016
75.047
847.290
769.759
1.255.464
34.976.725
3.060.097
90.178 1.129.085
1.071.657
913.899 29.111.096
3.896.644 172.409
1.641.080
–
769400
5.911.9101
942.5701400.590
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in duizenden trance.
Metaal
i.
Ti.
Bio,,.
1
Rek.
Dato
1
mci.
1
buitenl.
van
builenl.
van
prom. d.
wissel,
en
1
Ci,cu.
1
latie
Cr1.
saldi
vonden.
pravinc. bdeen.
t
portie.
15juli’20
356.333
84.653
480.000
735.675
5.341.535
1.506.372
24 Juni’20
356.687
84.653
480.000 748.696 5.166.370
1.623.471
17
,,
’20
356.587
84.653
480.000
727.709 5.143.138 1.671.000
10
,,
’20
357.285
84.653
480.000 745.916
5.150.094
1.479.538
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVi BANKS.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Data
Goudvoorraad
Zilver
cle.
F.R. Notes in
eircu.
Totaal
Dekking
in hei
bedrog
I
F. R. Notes
buitenl.
latie
25 Juni ’20
1.969.375
1.284.096
111.531
139.230
3.116.718
18
,,
’20
1.962.321 1,287.079
111.531
138.579 3.104.810
11
,,
’20
1.965.058 1.353.429
111.531
137.533
3.112.205
4
,,
’20
1.960.853
1.253.576
111.531
138.087
3.127.291
27 Juni ’19
2.147.784 1.236.603
–
68.472
2.499.180
28 Juni ‘181
1.949.021 1.021.414
16.275
57.17811.722.216
ata
isse
Totaal
Depo,ito’s
Gestort
Kapitaal
Algem.
Dek-
king,-
perc.
1)
Percent.
Goud-
dekking
circul.
5)
25 Juni ’20
2.830.979
2.504.067 94.506
43,6 48,3
18
’20
2.694.728 2.567.580
94.462
44,5
49,4
11
,,
’20
2.926.846 2.553.036
•94.284
43,0
47,5
4
’20
2.974.946 2.596.791
94.108 42,5
46,9
27 Juni ’19
2.122.598 2.436.757
82.764
49,5
64,2
28 Juni ’18
1.086.023
2.049.906
1
75.858 59,3
–
5)
Verhouding tusechen: den totalen goudvoorraad. Zilver otc.. en de
opeischbare echulden F R.
Notes
en
netto depositoo.
2)
Na aftrek
van 35 pCt. der totale
dekkingsmiddelen
al, dekking voor de netto
depoai’o’s.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Data
t
Aantal
Totaal
uitg ezette Reaeroe
hij de
Totaal
1
Waarvan
time
1
banken
gelden en
beleggingen
F. R. bank
depostla,
1
deposito
18 Juni’20
814
17.049.347
1.368.251
14.563.392
2.684.497
11
,,
’20
812
17.047.868
1.428.040 14.316.597
2670.523
4
,,
’20
813
17.081.737
1.419.343 14.255.580 2.667.977
28 Mei ’20
814
17.053.589
1.415.397 14.280.397
2.645.705
20 Juni’19
771
14.349.049
1.323.267 12.825.091 1.756.894
21 Juni’181
695
12.422.6171
1.147.421
11.203.5321
1.869.809
Aan het eind van ieder kwartaal wordt e’en overzicht gegeven
van enkele niet wekelijks opgenomen banketaten.
EFFECTENBEURZEN.
•
Amsterdam, 19 Juli 1920.
• De internationale markten hebben ook in de afgeloopen
week weinig van hun ‘levendige st’mnning van voor enkele
maanden herkregen. Niet alleen de vacan’tietijd legt een
boden last op hel en’tameei’en van nieuwe ‘zaken, doch ook
de ontwikkeling van den in.ternationalen poli’tieken en
economischen ‘toestand vormt te vele momenten van •groote
onzekerheid, dan dat met volle gerustheid eenigszins be-
trouwbare perspectieven geopend kunnen worden. De con-
ferentie van Spa behoort nu tot ‘het verleden, waarmede
echter allerminst kan worden gezegd, tint een ‘definitieve
oplossing van het moeilijke en ingewikkelde vredesvi’aag-‘stuk is ‘gevonden. Wei is ‘door de Duitsche gedelegeerden
op de hoofdpunten toegegeven, ‘doch de toekomst zal moe-
ten ‘leeren ‘in hoeverre ook uitvoering aan •de overeenge-
konien bepalingen kan worden gegeven.
In ieder geval heeft het tot stand kômen der overeen-
komst ‘we] ec’nige ontspanning veroôrzaak.t, niet name op
cle Dui’tsche ‘beurzen, Gedurende den loop der on’clerhande-
lingen was de tendens •t B e r lij ii zeer nerveus en eerder
mat gestemd geweest; telkens iweescle men liet afbreken
der conferentie te zullen vernemen, vaar,door natuurlijk de
wederopbouw in economisch opzicht geheel op ‘losse ‘schroe-
ven zou zijn gesteld. Thans is dit ‘niet geschied en al zijn
de voorwaarden, waaraan de DnïLeche Regeering zal moe-
ten voldoen, bepaald drastisch ‘te ‘noemen, •di•t voordeel be-
staat toch; ‘dat men thans in ieder geval weet, waaraan
men zich ‘te houden heeft. Er kan een budget opgemaakt
worden en cle mIddelen hunnen worden ‘licraamd, op welke
wijze men ‘het best aan de verplichtingen zal knn:neü vol-
doen. Het gevolg van een en ander ‘is geweest, dat ‘de ‘koer-
seir zich aan ‘de Berlijnsche ‘beii’s in een stijgende richting
beiogen, eenigseins gestimuleerd ‘door •de lichte inzinking
der buitenlandsohe deviemn. Vooral kolen- en chemische
waarden konden van cle betere stemming profijt ‘trekken
algemeen ‘neemt men ‘aan, dat tle productie zal worden
veumeerclei-,d, nu ‘behalve voor ‘de Entente, ook voor het
eigen Rijk moet worden gewerkt. Eii men verwacht, dat ok dit laatste zal geschieden, nu cle arbeiders-afgevaar-
iligdente Spa een werkzaam aandeel anti cle voorbereidende
besprekingen hebben genomen.
Een scherpe inzinking ‘hebben petroleuniwaarden on-
cler.gaan, ‘hetgeen echtér alleen moet worden opgevat • als reactie-beweging •ten opzichte van de vroegere ongemoti-
veerde koersverheffing.
Ook te Londen hebben de zaken ‘geen groeten omvang
aangenomen. De aandacht was in de afgelooen wek voor-
namelijk ‘gevestigd op rubberwaarden, waaromtrent men
zeer optimistisch gestemd bleef. Niet alleen ‘heeft de we-i’eldprijs van ••het ruwe ‘product eenige neiging tot ‘mon-teeren vertoond, ‘doch algemeen beweert ‘men ter beurze,
dat zelfs tegen cle verhoogde noteeringen handelaars wei-
gel-en groote posten af te geven, omdat zij ‘tegen het na-
jaar een vei’dere verheffing togenmoet zien. Dientengevolge
is op de ‘effectenbeurs •de afdeeling voor rubber-aandeelen vast van toon.
– Daarentegen bleven ook hier pe’troleomwaarden veron-
achtzaaind. De ‘tendens was weliswaar niet bepaald on-
geanimeerd te noemen, doch de omzetten bleven onder ‘het
middelmatige met, als gevolg, een lichte afbrokkeli.ng der
koersen. Eenigszins ‘gestimuleerd werd deze af’deeling ‘nog
door ‘het vooruitzicht, dat de •nieu’ive aandeelen Shell
Transport & Trading Company heden ‘ter ‘beurze van Lon-
den verhandeld zullen worden.
-Te P a r ij s is de stemming iets gunstiger geworden.
liloeivel zich ook hier de vacn’tietijd zeer sterk doet gel•den,
is het toch opmerkelijk, ‘dat de omzetten voortdurend toe-
nemen. Aanvankelijk is als gevolg van de conferentie ‘te
Spa een eenigszins gedrukte tendens ov’erheerschend ge-
weest, voornamelijk toen bleek, dat ‘niet alle eisOhen ‘dei;
Fransche natie ingewilligd zouden worden. Zoodra echter
de kolenleveririg van Duitsohland een fait accompli was
geworden, ‘klaarde ter beurze van Parijs de ‘hemel op en
werd de stemming veel beter.
T’e N e w Yo:rk is het eveneens zeer stil geweest. Toch
is te grondtoon hier veel beter geworden, ‘dein eenige weken
geleden het geval is geweest. Als voornaamste oorzaak’
hiervan moet worden aangemerkt het reorganisatieplan
betreffende •de spoorwegtarieven, waaronrtreut in deze ko-
lommen reeds een en ander is medegedeeld. Alleen op deze
wijze kunnen de spoorwegen uit ‘hnn benarde positie wor-
dcxi gered, en het is ‘derhalve zeer ‘waarschijnlijk, dat ‘de
verschillende systemen ook werkelijk , een behoorlijke ver-
hooging zullen kunnen ‘toepassen. Dit vooruitzicht heeft
13
Juli
16
Juli
19
Juli
Rijzingof
Amsterdamsche Bank
….
180
1
/
18014
180′!3
NedHandel-Mij. certv.aand
236
8
/
234′!2
2331/s
–
31/
Rotterd. Bankvereeniging.
137 137 135
3
/g
–
1’/4
Amst. Superfosfaatfabriek
136/4
139/4′
137
+
81
Van Berkel’s Patent …….
131
129
127
– 4
Insulinde Oliefabriek ….
203
5
4 197/ 196!4 – 7
640
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Juli 1920
eenige kooporders in de betrokken
waarden siaar vorCU
geroepen, ook van het buiteiiland
en hierdoor
is eenige
meerdere levendigheid in Wailatreet
ontstaan: Ook de ‘geld-
markt bleef gemakkelijker,
zoodat
van een dissonant in
dit opzicht geen sprake is igeweest.
Te
o ii
z
e n t
heeft
cle
niarkt ‘voor
staas[oadscn
een
uitermate kalm verloop gehad. De binnonlandselie soorten
waren
eenigszins
verdeeld vnu
toon,
zoodat
enkele frac-
‘tioneele koCrs-reacties, nadere daarentegen een zekere prijs-
stijging konden aantoonen. Over het
algemeen echter was
de gronidtooiL vast te noemen.
Van
cle’ buitenlaizdsche
soorten
‘verdienen
vermelding
Braziliaatisohe
staatsfondsen,
die
in
navolging
vati de
markt te Londen, op eenigszins grootere
schaal werden
gekocht.
13
Juli
16
Juli
19
Juli
RijzingoÎ
5
0
1
0
Ned. W. Sch.
……
86/t a
86
1
1io
86
1
/,
+
/8
41%
°
/o
,
,,
,,
‘, 1916
84
/2
84
1
/,
83
1
/16
–
4
0/
,,
,,
.,,
1916
738/4
75
75/
+
-2
334
0/
,
,,
,,
. . .
60
61
61
8
/
-+• la/s
3
0/
,,
,,,,
….
52
3
h6
2/2
0/
Cert. N. W.
S…..44 ‘/8
51
1
!
51!,
–
3/
4
44!8
441/4
+
1
/5
5
0/
Oost-Indië
1915
91
1
/8
90/4
90/
4
–
‘/8
4
0
/0
Hongarije Goud
..
8
8’14
8
–
4
0/
Oostenr. Kronenrente
6′!ii
6
1
/js
6’/8
+
O/j
5
0/
Rusland
1906
……1
5!
8
1
5
1
l
14
1
!2
–
1/
434 °/
0
lwangorod Dombr..
12
12
1
/8
12’lg
–
1/
4
0
1
0
Rusland Cons.
1880
14
13
13′!,
‘/,
4
0’/,
RusI. bij Hope
&
Co
J
15
1
/1
l5’/,
–
8/
4
4
0/
Servië
1895
……17’ls
17’/
17’/
434
0
/0
China Goud
1898
538/
4
532/
4
533/
4
4
0
/
5
Japan
1899 ……..49′!,
491!,
491/3
4
°/,Argentinië Buitenl
50
1
h
501/8
–
5
0
/0 BraziH8
1895
…….53
53’h
54
+ 1
5
0/
,,
1913
……5i!4
–
De locale markten ‘hebben, naast een zekere levendig-
held voor ciii cle afdeeliiugeu, mecr’en’cleel ecn ongeaninieerci
verloop gehad. In het bijzonder kwam dit wel uit voor de
petrofeuirt-marlct.,
waar echter liet hooficifonds deze keer
eenigszins op ‘den aohteng.rouicl is gedrongen. De koers
variaties’ voor aancieelen Koninklijke Petroleum Maat-
schappij waren miniem, vooral in vergelijking ‘met diè
voor aandeélen Geconsol’ideerde Hol.landsche i’etroleun’t
Maatschappij. Voor laatstgefioonide is thans ‘de insdhrijving
opengesteld op nieuwe aaiuleeieit h 100 pCt., uitsluitend
voor aandeel’llou’ilers in verhouding van
6
tot 1. Dit is
derhal’ie de zoo 1aug verwachte ,,bonus”, welke ‘thans te
beschikking vajn aandeelhouders wordt gesteld, na de de-
claratie van liet hooge dividend ad. 2234 pCt. Het eenig
gevolg is echter ‘geweest een zeer scherpe koersdaling,
welke nog in een te vreenider licht trad, waar tegelijker-
tijd aandeelen Astra Roinana (van welke aaudeeleu, naar
men weet, ‘de Ceconsolideer(le deholding-company is) tot
steeds stijgende prijzat uit de markt werden genomen en
bovendien e. koers van ‘de Roeineensclie Lou een opwaart-
sohe richting inslaat. Tot op den laatsten beursdag der
beriehtsperiode isde tendens voor de betrokken aandenled’
uiterst mat gebleven. Alleen tegen het slot werd een
zëkere opleving opgemerkt, welke echter spoedig weer tôt
het verleden behoorde, itoen de overige marktaldeeli’ngen,
niet name cle
suikermarkt,
een gedrukte stemming vef
kreeg. ‘ –
Deze laatstgenoemde ‘tendens werd veroorzaakt door tot
nu toe onbevestigde berichten, dat sui,ke, uit den nieuwen
oogst in Indië tot
f
45,—
per picol zou zijn afgedaan.
Hoewel op zich ‘zelf dit cijfer zeer zeker fraai mag wor-den genoemd, vormde het toch een teleurstelling, omdat
men ‘algemeen op verdere op’brengstprijzen van
f
50,—
en
meer ‘per picol had gerekend. Andeelen Han.d’elsvereeni-
ging ,,Amsterdarn” en Çultuur-Maatsehappij ‘der Vorsten-
landen leden vrij sterk onder den druk van verkoopen,
meestal iii blanco, ‘van beurs-specnlan’ten. De baisse kan
dan ook geenszins als aanduiding van de algemeene markt-
opinie worden aatige’merkt, temeer, waar het publiek zich
vrijwel van het doon van zaken, zoowel in de eene als in
de andere’ richting, geheel onthoudt.
13
Juli
Riizing
of
18
Juli
19
Juli
daling,
Jurgens’ Ver. Fabr. pr.aand.
98
1
/8
98
97
‘/
–
‘Is
Ned. Scheepsbouw-Mij
….
129
1
/
129
1
/4
128
–
1′!2
Philips’ Gloeilampeufabriek
830
‘
840
846
+
16
R. S.
Stokvis
&
Zonen
….
598 598
598
Vereenigde Blikfabrieken.
.
135
135
135
Compania MercantilArgént.
299
1
/4
316′!3
314’12
+14/4
Cultuur-Mij. d. Vorstenland.
394
5
!a
387 382
–
12/s
Handelsver. Amsterdam
..
832
816’13
805′!,
–
26’/3
bil.
Transatl. Handeisver.
991/
2
–
–
Linde Teves
&
Stokvis
…
200′!,
197 199
–
i’i,
VanNierop&Co’sHan’del-Mij.
187
187 189
+
2
Tels
& Co’s
Handel-Mij
…:
15l
1
!
152
152
‘
+
‘/
Cecons. Hol!. Petroleum-Mij.
277
248
1
!2
250′!,
_261h*
Kon. Petroleum-Mij.
……
668!4
667
1
!
669
+
1/4
Orion Petroleum-Mij …….
85
83
82
1
!3
–
21!2
Steaua Romana Petr.-Mij..
.
159
8
!
15981
4
Amsterdam-Rubber-Mij…..
234
231
232
–
2
Neclerl.-Rubber-Mij.
…….
130′!,
132
1
!,
132′!2
+
2
Oost-Java-Rubber-Mij.
. ..
418 411
‘
410!4
–
73/
4
Deli-Maatschappij
……..
540′!,
544
543
1
!2
+
3
Medan-Taba.k-Maatschappij.
328
324
1
l
324
1
!2
–
3′!3
Senembah-Maatschappij
….
572
571’lz
572
* ex
claim.
Van de
itaitdefsvewiwo tse/tappen
waren aandeelen Corn-
pania Mereantil Argentina goed gezocht, in verband niet
het aangekondigde dividend sid 42 pOt.
Ook voor
ihee-aandcelcu
‘bestond sterke bel angstell i og,
waarvan vooral aancleeleii West-Java Thee ‘konden prof i-
teeren. lEet gerucht circuleerde, dat ‘deze aandeelen ‘door
insi’clërs werden opgekocht in verband ‘niet een aanstaande
fusie.
Dergelijke fusiegeruchton hebben ook de
ia’baksmarkt
zeer sterk gestimuleerd. Ii cle laatste ‘dagen echter is
hierimi eenige ken’tering gekomen. Wel zijn de koersen nog
vast te noemen, doch ‘het dian is er toch wel eenigszilis uit
verciwene,,, zooclat ook ‘de omzetten niet ‘meer zoo groot
zijn, als eenige weken geleden.
De
ru’b’bermo,r/ct
werd gesteund door de hierboven ‘gere-
levcerde geruchten uit de Londensulie markt. Vrijwel alle
waarden konden hiervan profi’teeren, hoewel tegen het
slot, als gevolg van ‘de algonicen apathisohe stemming, ook
hier
,
een lichte reactie viel op te rner,kn.
De
scheepvaartmarkt
bleef ‘bij voortduring stil en mat,
met terciggaiunde noteeringeti, speciaal voor enkele minder
courant verhandeld wordende waarden.
13
Juli
16
Juli
19
Juli
RiizÇ5of
Holland-Amerika-Lijn
.
. . .
395 992
394
– 1
,,gem.eig.
385
1
!,
382
382
–
3′!,
Holland-Gulf-Stooniv.-Mij. ,.
235 235 235
Roll. Alg. Ati. Stoomv.-Mij.
151
1
/
151
1
14
15114
‘Elollandsehe Stoomboot-Mij.
184
184 184
Java-China-Japan-Lijn …
306
302 295
– 11 Kon. Hoilandsohe Lloyd ..
166
164/4
165
– 1
Kon. Ned. Stoomb..Mij.
..
209’L
203′!,
203’/
–
6
Kon. Paketvaart Mij……
223
224
209
–
14
Maatschappij Zeevaart .
.. .
273
249
249
–
24
Nederl.
Scheepvaart-Unie..
275′!3
273
246
–
291/
1
*
Nievelt
Goudriaan …….
558 515 510
–
48
Rotterdamsche Lloyd ……
245!4
240 240
–
53/
4
Stoomv.-Mij.,,Hillegersberg”
263 263 263
,,Nederland”
.
.
292
3
!
281’/ 277′!,
–
,,Noordzee”
–
.
117 117
116
– 1
,,Oostzee”
.’….
248
3
/
244’/
244
1
!9
–
4’/
*
ex dividend.
Van ‘de
Amer’ikaansehe afdcelinçj
r
trokken voorna.mel ij k
de liOhtere spoorwegs’harcs ‘de aandacht, clie “clan ook alle
in ‘koers ‘konden monteeren.
13
Juli
16
Juli
19
Juli
Riizing of
daling.
American Car & Poundry
157 155 155
–
2
Anaconda Copper
……..
l28′!s
127
3
!4
128’I,e
– ‘ho
Un. States Steel Corp…..
107
106
1
/,
106
– 1
Atehison Topeka
……..
89
90!4
90
+ 1
Southern Pacific
……..
‘106’/i
105
1
i,,
104/2
–
2
Union Pacific …………
l3O!e
1,30
1
!,
130
1
/
–
‘Is
Int. Mere. Marine orig,,Com
,38
5
!8
36
357/
1e
–
3/1m
,,
,,
,,
,,
prefs
105
3
/8
105
1
!,
lOS’!s
+
1/4
De
yekl’mnarkt
bleef vast, doch kalm; prolongatie door-
loopen’cl
534
pCt.
Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.
Soorten.
1
19 Juli
1
12 Juli
1
19Juli
1
1920
1
1920
1
1919
Tarwe
5
…………..
8
)
Rogge (No. 2 Western) ‘.)
Mais (La Plata) …….
1
)
Gerst (48 Ib. feeding)
. .
t)
Haver (38 ib. white cl.). .
1)
Lijnkoeken (Noord-Ameri-
ka van La Plata-zaad)
8
)
Lijnzaad (La Plata).. . .
4)
‘) P. 100 K.G.
1)
p.200
1960 K.G.
5)
Hard/Red
I
36,50
37,50
–
32,-
32,50
–
365,-
368,-
485,-
460,-
460,-
478,-
23,50
23,25
25,-
215,-
215,-
345,-
750,-
745,-
1250,-
K.G.
t)
P.
1000 K.G.
4)
per
‘inter ur. 2.
0
21Juli1920
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
641
GOEDERENHANDEL.
GRANEN
20 Juli 1920.
Wij schreven reeds in ons vorig overzicht, dat vaak de
bei’ichten van schade aan den nieuwen oogst in •clezen tijd
van het jitar in Amerika overdreven worden. Zoo ‘b1ek
ook het bericht betreffende zwarte roestschade m€er schrik
te hebben verspreid dan waartoe de feiten aanlei’diiig ga-
ven, en het gevolg is geweest, dat de prijzen wederom
gedaald zijn. In deze wedk heeft de heropen’io’g plaats ge-
vonden van de termijn-markt van tarwe te Chicago. Zoo-als men weet, is Chicago de grootste tarwemark’L van de
wereld en nu de tarwe-handel geheel Vrij is, kon op den
duur de termijnmarkt aldaar niet gesloten blijven. Men is
begonneii te verhandelen op December- en op Mei, en zoo-
als begrijpelijk is, zoekt de markt nog een bepaalde basis.
De prijzen, waartoe geopend werd, zijn natuurlijk hoog,
ofschoon belangrijk lager ‘dan ‘de prijzen die voor directe, levering verkrijgbaar zijn. Na twee dagen van scherpe da-
litig
vond een reactie plaats en het slot is zeer vast, o.a.
wegens minder gunstige berichten, uit het Noord-Wasten.
Verleden jdar om ‘dezeij tijd is het weder zeer ongunstig
gevorleu in het Noord-Westen, niet ‘het ‘gevolg dat de stand
van den oogst toen op het laatst nog zeer ‘is achternitge-
gaan. Het Washington-bericht per 1 Juli geef t wederom een v.erbeterig aan voor den stand van win’tertarwe van 78,2 (per 1 Juni) tot 79,7, (Inch de stand van :de zomer-
tarwe wordt aangegeven als 88,- tegen 89,1. per 1 Juni.
De totale oegst van zomer- nu .wintertarwe wordt nn ge-
sChat op 809 mill’ioen bushels, tegen verleden jaar 940
millioeu.
In Argentinië is de •gewenschte regen gevallen en zelfs
sneeuw, iets wat daar hoogst zelden voorkomt. Het schijnt
evenwel dat deze neerslag nog niet voldohnde geweest is,
doch volgens de weerberichten woi-d,t meer regen verwacht.
Zooals reids in ons vorig bericht medegedeeld, zal als uit-voeriaiid van ‘tarive, ‘de Zukl-Amer,ikaan.sdhe Republiek
spoedig geheel zijn uitgeschakeld, zoodat tot Januari dan
iii hoofdzaak Noord-Amerika oveiiblijft. Het is gelukkig
dat Europa nu juist zijn eigen oogsten binnenhaalt, izoodat
het ‘voorloop.ig siiet zooveel meer lbehoeft te koopen. Over
het ‘algemeen zijn doze oogsten goed. In Engôland blijkt de
bezaaicle oppervlakte tegen te ‘vSllen, terwijl bovendien in
den laatsten tijd te veel regen gevallen is. Bij meer zo.ane-
sChijn verwacht men evenwel nog een goeden oogst. In de
meeste landen van Europa is van den ouden oogst zoo goed
als niets meer over cii de hoeveelheden, die de boeren ter
markt brengen, zijis in’ verh’oudi:ng ‘tot vorige jaren bijzon-
der klein, vandaar dat •de groote aanvoeren, die b.v. En-
geland in den laatsten tijd ‘gehad heeft, vlot zijn opgeno-
men, zoOdra ze door de Regeering aan de markt gebracht
werden.
–
In den maïshandel is sedert ons laatste ‘beriekt niet veel
verandering gekomen. De meeste markten zijn kalm gestemd
en er komen slechts weinig zaken tot stand. De prijzen
toonen evenwel geen verdere ‘neiging ‘tot ‘dalen, tvooral ook
omdat voorloopig de vraditenniarkt iets beter gestemd •is.
In Argentinië zijn de prijzen wederom iets gedaald, het-
geenivel liet gevolg zal zijn van ‘te weinig vraag uit ‘Euro
pa. J)e Noord-Aimeri,kaanshc oog’st schijnt er uitstekend
voor te staan en men spreekt zelfs van een ,,record oogst”. In de prijzen van haver ‘is weinig verandering gekomen, doch de ondertoon ‘is ‘niet flauw.
Ook in gerst gaat weinig om.
J)e noteerimigen vap lijnzaacl zijn in Argentinië gelei-
delijk teru’ggeloopou, doch in Europa zijn de prijzen niet
veel lager, en de olieprijzen beginnen ‘zoowël in Engeland als op het Continent vaster te worden, ia-t geen wonder is,
indien men in aanmerking neemt dat sinds geruimnen tij’d
zeer weinig liji.Lzaad aangevoerd is.
N e cl e r la mi d .])ccder’laiidshe molenaars ‘toonen nog
zeer weinig belangstelling in buitenlandshe tarwe, ‘of-
schoon die de volgende maand vrij mag ‘worden aangevoerd.
In buitenlandsch tarwemeel komen evenwel regelmatig
zaken tot stand.’ De vraag voor mais verbeterde en vooral
voor spoodige levering konden de prijzen ‘verbeteren, na aanvankelijk ‘te zijn teruggeloopen. Ook de prijzen in de
terniijimarkt tonnen de laatste dagen aanzienlijke ver-
hoogingen. In lijuzaaci ging ook h’ier weinig omn. Slechts
voor spoedige levering bestaat eenige attentie bij de olie-
slagers. Evenwel werd een enkele partij Augustus/Septem-
ber tot lagen prijs verhandeld.
SUIKER.
In D ci it’s cli .1 a ii d, waar ‘de verwerking van den ‘laat-
sten bietoogst slechts .w einig meer dan 700.000 ton ruwe
suiker opgebracht ‘heeFt en ‘waar dientengevolge het rant-
soen voor ‘binneu’landscli ver,bruik weer aanzienlijk ver-
minderd werd, is men omtrent den’oogst 1920/21 heel wat
optimistischer gcstenid. Dit is hoofdzakelijk te danken aan
den belangrijk ‘beteren stand der bietenvel’den, waarvan
iii ‘de eerste plaats ‘het gunstige weder, ten tweede eene
betere voorziening met .mes’tstolfen ens. de oorzaak is,
terwijl thans ook meer arbeidskrachten ‘beschikbaar zijn
dan verleden jaar. Voorts wordt van offieieele zijde ‘de
vermeerdering van den aanplant voor dcii nieuwen oogst
niet 10/12 pCt. aangenomen, ‘terwijl de Regeering tegen-
over de ivensehen der ‘landbonwers betreffende de prijs-
regeling eene welwillende houding toont..
In Fr ank r ij’k en 13 el gi ë zal de uitbreiding van
den aanplant 30,4 resp 38,6 pCt. bedragen, terwijl ook de
cijfers voor P ol e u en 1 tal i ë ‘belangrijk ‘beter luiden.
Noteeringen.
Chicago
,
Buenos Aij,e.,
Data
Tarwe
Mars
Haver
Tarwe
Mars
Lijnzaad
New
York
Juli Juli Juli Juli Juli
17Juli’20
310
151I8′
89
1
/8
27,-
9,458)
24,803)
10
,,
’20
310
161
97’h
25,-
9,558)
25,70e)
17Juli’19
226
193’/3
79/8
15,9011)
9,458)
40,50)
17Juli ’18
226
159’/
76
1
I8
12,30
8
)
6,-
8
)
25,601)
17Juli’17
207
160
4)
68’I
18,85
12,10
21,10
20Juli’14
82
1)
561/
8)
36’I9
‘)
9,401)
5,38
1
)
13,701)
‘) per Dec.
1)
per Sept.
‘)
per Aug.
4)
per Sept.
AANVOEREN in tons van 1000
K.G.
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
Artikelen.
12-17 Juli
Sedert
Overeenk.
12-17 Juli
Sedert Overeenk.
1920
1 Jan. 1920
tijdvak 1919
1920
1 Jan. 1920
tijdvak
1919 1920 1919
4.471 267.245 247.313
‘
–
89.146 34.359
356391
281.672
5.986
30.952
50.565
–
133
18.345
31.087
68.910
–
2.825
.
2.825
–
–
–
2.825 2.825
Mais
…………….
165.224
43.038
ca. 2.700
2&696
3.618
191.920
46.656
Tarwe ……………….
Rogge ……………….
2.817
18.217
144.330
-‘
320
42.315
,
18.537 186.645
Boekweit
…………….
829
20.178 142.032
,
– –
7.333
20.178 149.365′
Gerst
………………
10
…687
409
21.937 12.174
–
‘
6.938
12.919
28.875 25.093
Haver
……………….
24.325 26.514
‘-
1.406
200 25.731
26.714
Lijnzaad ……………..
Lijakoek …………….731
Tarweeel …………
m
–
.,
9.979
192.243
–
–
37.4,35
9.979
229.678
,
Andere meelsoorten….
53
4.377
138.746
–
.
100
10.708
4.477
149.454
642
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
21 Juli
1920
In E
11
ge 1 a i 4 heeft de Royal Oommission den bin-
nenlandschen engrosprijs voor vrije Granula4ed van
160/— verlaagd tot 145/— per cwt. en den detailprijs tot
1/6 per ib.
In dc positie der ver.shi-11-ende suikermarkten kwam
sedert het laatste weekbericlit slechts weinig verandering.
N e w Y o rk prijzen brokkelden een weinig af, -spot cen
trifugals van 18.56 tot 18.31, terwijl op de termijnmarkt
ongeveer 1 et. lager genoteerd werd, en wel 16.70 voor
Sept., 16.45 voor Oct. en 15.02 voor December.
De J h v a markt bleef -prijshoudend, aangezien Britsch1
Indische firma’s tot de verleden week gemelde verlaagde
prijzen als koopers voor disponibele suiker optraden. D
afschepingen in Mei en Jimi bedroegen 32.000 resp. 45.000
tons -tegen 77.000 reap. 126.000 tons in dezelfde maanden
van verleden jaar. De verwerking van den nieuwen oogst
vordert goed en de berichten over -het .su-iikergehalte luiden
bevredigend.
Volgens de laatste beriahten der -heer-en Willet & Gra
zal dè thans bijna afgeloopen C ub a-oogst niet veel nhin-
der clan 3.800.000 ton bedragen, hetgeen ongeveer 150.000
ton meer -is dan het laatst door andere statistici aange-
uomeu wert. – -.
NOTEERINGEN
–
Amster.
dom per
Londen
New York
96pCi.
Wit/te loco
Amer.
G0.
Data
!oopende
T
ales
Cubec
f.o.b. per
nu/old cii.
Centri.
–
Juli/Aug.
—
1
1
Scpt./
1
Oct.
–
Mei
1
maand
No.
/
fuga/s
Sh.
1
Sh.
1
Sh.
5h.
$cts.
14 Juli ’20
f
–
1161-1
9
2
/
6
90/-
–
18,31
7
,,
’20
,,
–
1161-
‘9716
1
951—
–
18,56
14 Juli ’19
,,
–
84191
–
1
581-
–
7,28
14 Juli ’18
,,
–
64
/
9
1
–
–
5,92
11 Juli ’14
,,11l8/
ct
l
18/-i
–
1
–
–
3,26
KATOEN.
Noteeringen voor Loco-Katoen.
(Middling Uplands).
19Juli20
12Ju1i’20
1
6Juli20
1
19Jul119
19Ju1iI8
New York voor
Middling
. .
42,25 c
40,50e
40,— c
36,55e
33,60e
Néw Orleans
–
–
–
voor Middling
39,75e
39,— c
39,50 e
34,50e
29,75
t
Liverpool voor
Middling.. ..
28,68 d 26,54 d
26,55 d
21,84 dt)
22,72 d
t
) Noteering van
18
Juli 1919.
Ontvangsten in, en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duiendtaUen balen.)
t Aug.
I9
Ooereenkom,tlge perioden
tot
16Juli20
1918-1919
1
1917-1916
Ontvangsten Gulf-Havens..
4223
3921
3485
11
Atlant.Havens
3008
2580
2780
UitvoernaarGr.Brittaflflië
3031
2538
2114
,,
,,
‘t Vasteland.
}
3217
27’74
1830
Japan etc…
Voorraden in duizendtallen
16Juli20
1
18Ju11’19
1
19
Juli’16
Amerik. havens ……….
8,3
1201
1039
T
Binnenland …………..
883 908
720
New York
…
90
124
1
…
357
–
344
New Orleans ……………..
Liverpool
……………
100 0
617
269
Marktbericht van de Heerea Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, d.d. 7 Juli 1920.
Het bericht van het Landbouw Bureau te Washington van
2 dezer geeft de oogstconditie vao’den Amerikaanschen katoen-
oogst aan met 70,7
O/o
tegen 70,0
0
/s verleden jaar en 85,8
°/o
in 1918. Dit is een belangrijke verbetering op het Juni-rap-port van slechts 62,4
O/
en het eerste resultaat was dan ook
een kleine teruggang in prijzen. Door de groote vraagnaar
Juli-leveringen en iets minder gunstige weerberichten heeft
de markt sedert gereageerd en zijn prijzen thans hooger
dan voor de ontvangst van het Bureau-bericht, vooral voor
oude oogstmaanden. Het bovenstaand percentage zou op
een aanplant van 35.504.000 acres tegen 35.135.000 acres
verleden jaar wijzen, hétgeen voor dit seizoen een oogst
beteekent van 11.450.000 balen behalve linters. De oogst-
berichten van Alexandrië zijn beter en de vraag is tot een
minimum – gereduceerd, hoewel fluctuaties in de termijn-
markt nog steeds belangrijk blijven.
De garenmarkt is buitengewoon kalm. Zelfs spinners,
die veel oude orders hebben, maken zich ongerust over de
totale afwezigheid van nieuwe zaken en prijzen dalen ge-
leidelijk. Noteeringen zijn ook zeer onregelmatig en het
wordt moeilijk de juiste prijzen te noemen. Men hoopt al-
gemeen, dat de tegenwoordige staat van zaken niet lang zal
duren, maar op het oogeablik is er absoluut geen vraag
voor het binnenland, noch voor export.
Over de doekmarkt valt weinig nieuws te zeggen. De han-
del is buitengewoon kalm, doch prijzen blijven vast en voor
enkele markten is de stemming zelfs iets beter. Er zijn
betrekkelijk veel aanvragen aan de markt, die tot uit toe
niet tot zaken leiden, hoewel men wel meent, dat speciaal
Indië langzamerhand wel geneigd zal zijn om te koopen.
Alen verwacht dit speciaal in verband met den geringen
voorraad van stukgoederen daar te lande, die kleiner is,
dan zulks in jaren het geval is geweest.
–
30Juni 7Juli
30Juni 7Juli
Liverpoolnoteeringen.
T.T. op Indië …. 1/9
119
7
/
F.G.F.Sakellarides 62,50 62,00 T.T.opllongkong 3/8’/2 3/7ij
2
G.F. No. 1 Oomra 13,25 13,00 T.T.opShanghai.. 5/2
1
1s 5/0
RUBBER.
De noteeringen zijn in de afgeloopen week nog verder gedaald en zijn thans op een niveau gekomen, zooals wij
in geruimen tijd niet gezien hebben.
Overal toont men zich zeer terughoudend, hetgeen de
daling natuurlijk sterk in de hand werkt. Gedwongen liqui-
daties van de zwakkere houders dragen er het hunne toe
bij om de baisse te laten voortduren, terwijl tengevolge van
den geringen kooplust de voorraden op de verchillende –
markten in Europa toenemen. – –
De noteeringen zijn: –
einde vorige week
Prima Crêpe loco ……….1/10
………… 2/-
Stand. Sheets loco ……….
1/9t/
i
, …………1/11
Prima CrOpe Aug,/September.
. 1111)14 …………2/_t/t
Oct./December..
21._t/
t
.
…………
2/2
Hard cure fine Para ……..1/11
…………1/11
8
/4
19 Juli 1920.
–
KOFFIE.
(Mededeeling van de Makelaars G. Duuring & Zoon, Kolff
& Witkarnp en Leonard Jacobson & Zonen).
–
Noteeringen en voorraden.
Data
–
Rio
Santoi
Wisse/koe,,
Voorraad
1
.
Voorraad
1
17 Juli
1920
357.000
9.950
1.394.000
12.200
14
5
/82
10
1920
347.000
10.350
1.429.000
12.200
14I2
3
1920
295:000
10.350
1.658.000
11.800
148/
t
17 Juli
1919
422.000
15.400
1.841.000
19.500
1410/tt
Ontvangsten.
Rio
Santos
Data
Afgeloo pen
Sedert Afgdoo pen
I
Sedert
week
1 Juli
week
t Juli
17 Juli 1920 ….
52.000.
1
134.000 121.000 285.000
17 Juli
1919
..
. .
41.000 105.000
69.000
171.000
JAVA THEE.
–
(Herleid tot 1/1 Kisten.)
Voorraad 31 Mei 1920………………-149387
Sedert aangevoerd …………………45582
194969
Sedert afgeleverd …………………..21635
Voorraad heden…………………….173334
Waarvan in de eerste hand …………130639
Amsterdam, 30 Juni 1920.
21 Juli 1920
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
643
COPRA.
De markt bleef deze week onveranderd kalm gestemd.
De prijzen op- Java blijven
betrekkelijk
hoog en meest
ver boven wat hier te maken is.
De noteeringen zijn:
Java f.m.s. loco……………….
f
50
1
/2
Mixed loco ………………….
48’I3
Ned.-Ind. f.m.s., Augustus/October.: ,, 50.-
METALEN.
–
Lçco-Noteeringen te Londen:
Data
Ijzer
Cle.
No.3
&,
°”
tanar
Tin
Lood
Zink
19Juli
1920..
noui.
90.7/6
268.15/-
34.&/-
4i16.-
12
,,
1920..
oom.
91.5/-
264.101-
34.10/-
42.151-
21 Juli
1919..
nom.
104.171’6
257.-1–
23.151-
43.15-
22Juli
1918..
oom. 122.-1-
373.-1-
30.10/-
52.-1-
17Juli
1914..
5114
61
7
I-
145.15/-
19.-!-
21.101-
VERKEERS WEZEN.
DE VRACHTENMARKT.
De -vrachtenmarkt was gedurende de laatste veertien
dagen nog -steeds ‘dalende, alhoewel er teekenen zijn, dat er
misschien een et5ilstand in den val zal komen. De Engelsche
Regeer’in-g heeft den reeders vrijwel de Vrije beschikking,
over ‘hun ‘tonnage gegeven. Wel moeten nog licencas worden
aangevraagd, doch deze zullen steeds -worden verstrekt.
Ook onze Regeering laat -de meeste schepen -voor een be-
Vaa’lden tijd vrij, daar zij evelsmi-n als importeurs kans z-ie
ladingen steenkolen van Amerika vast te secureere’n, en
de graaniverschepingen van La Plata nog niet los komen.
Deze schepen – en bovendien ihet groote aantal boeten, dat in
Amerika ligt te wachten op belading met steen-kolen en
waarvan een groot aan-tal charters geannufeerd zijn, druk-
-ken de markt
• In de .Vereenigde Staten is de toestand nog vrijwel onge-
wijzigd.
–
Hoewel er stoomschepen met steenkolen beladen
vertrekken, gebeurt liet, d-at boeten, waarvan ide charter
was geannuleerd en welke opnieuw met steenkolen he
–
vracht
waren, ten ‘tweede male de dupe zijn geworden. Veel hangt
van de positie der bevrachters af.
Deze ter plaatse vrijkomende boten oefenen in niet ge-
ringe mate liun invloed uit. Er werden steen-kolenvracli-ten
afgesloten met gegarandeerde belading voor
133.2
dollar
naar een Franadhe Atilantiiche -haven en 15 dollar naar
A!lexandrië. Op ‘het einde der week werden weer iets hoo-
gere vrachten bedongen. –
Alhoewel de algemeene itoestand, zooals gezegd, tamelijk
–
gedrukt is;
:verwach’t
men toch, dat er zich nieuwe aspecten
zullen openen en dat de vrachten hier meer of minder van
zuFlen profiteeren. Boven-dien zien de -reeders er groot ge-
zwaar in lagere vrachten te accepteeren, daar hunnen
–
kos-
ten nog -steeds stijgende zijn. –
De La P-l-ata-mar-kt vertoont eeni-ge verbetering. De mais-
prijzen zijn nog ongeveer dezelfde; toch komt er meer
vraag naar scheepsruimte en het lijkt of de – charterers
den tijd -van vnrkoop voelen -naderen. Terwijl in den loop van ver
–
leden week slechts 77/6 geboden ‘werd voor Up Bi-
ver U.K./Conzi-nent en 70/- -Dowu River, was het Vrijdag 1.1.
mogelijk een vracht van 80/- tot 85/- Up RFver/Continent
-te- bedingen. Indien het blijkt, dat er weinig tonnage zich
in die -richting heeft begeven, -is het niet uitgesloten, dat er
nog meer -verbetering voor September-belading te ver-
wachten is.
Op de ertsvraohteumar-kt werden – vele boeten bevraoh’t,
doch tot aanmerkelijk -lagere cijfers. Waar -voor Huelva/
Rotterdam drie weken geleden nog 30/- -te bedingen was, kan
men thans niet meer dan 23/- tot 24/- krijgen. –
SCHEEPVAART.
GRAAN.
Data
Pet,.-
Lo°Jn/
R’dam
Odessa
Rolt.,-.
dam
All. Kust
Ve,. Sloten
San Lor.nzos
Rolt.,-
t Bruto!
Rotte,-
Eng.-
dom
Kanaal
dam
land
12/17 Juli
1920
–
–
f
30
1)
10/-
–
801-
–
5110
,,
1920
—
–
101-
–
72/6
14/19 Juli
1919
–
—
f
90
1)
816
250/-
1
)65/-
15/20 Juli
1918
–
-,
–
50/-
–
225/-
Juli
1914
lid.
713
11118/4
1/11
1
!.
121-
12/-
KOLEN.
Card(ff
I
Ooslk. Engdand
Data
–
–Eo,-
deaux
Genua
–
Port
Said
La
Plato
Rte,
Rotte,-
dam
Goll,.n-
burg
12/17 Juli 1920
25/-
37/6
3716
37/6
–
1
12,-
–
5/10
,,
1920
25/-
3716
42/6
–
17/6
–
14119 Juli 1919
8)
541-
4716
4716
42/6
f
10,-
Kr.
35
15/20 Juli
1918
69/-
101/3
2001′-
120/-
–
–
,, 195
–
Juli
1914
ir.
7,—
7/-
713
14/6 3/2
41-
DIVERSEN.
Bombay
Birma
Vlodiso- Chtlt
D ata West West
siock
I
West
[(jalpetsr)
Europa
Europa
–
West
Europa
(d. to.)
(rijst)
Europa
12/17 Juli
1920
801-
1251-
–
–
5/10
..
–
1920
85/-
125/-
–
–
14/19 Juli
1919
……
155/- 215/-
–
–
15120. Juli
1918 ……
275/-
. 5001-
Juli
1914………
.14/6
1618
25/-
–
2213
8)
Per ton. ‘) Voor Britsche schepen.
8)
Voor neutrale schepen onder geallieerd time charter.
Graan Fetrograd per quarter van 496 its. ewaar, Odeosa per unit, Ver. Staten per quartrr van 480 iSo. ewaar.
–
–
Overige noteeringen per ton van 1015 Z.G.
ADVERTENTIËN
De. N.V. Nededandsche Huttelefoon-Madschup
Qnpij
ROTTERDAM
‘s-GRAVENHAGE
GRONINGEN –
Telefoon 8600
Telefoon H 280, 300
Telefoon 1555 –
AMSTERDAM
LEEUWARDEN
ARNHEM
Telefoon N 5580
–
Telefoon 2723
levert uit voorraad
TELEFOON-, SCHEL-, ELECTR. KLOK-INSTALLATIES,
etc.,
in huur en koop.
–
Herstelt en onderhoudt on d er garantie ook alle niet door haar uitgevoerde installaties. –
–
PROSPECTUS GRATIS.
–
644
21Juli 1920
GEBROEDERS CHABOT
KONINKLIJKE
ROTTERDAM
HOLLANDSCHE
LLOYD.
KASSIERS en MAKELAARS in ASSURANTIËN
Deposito’s.
– Rekening-Courant. – Franco,
dhèque-Rekening.
Aan- en
Verkoop van Wissels op het Buitenland. r—
Aan- en Ver-
koop van Fondsen – Bewaarneming en Administratie van Effecten.
Transport-, Casco-, Brand-, Diefstal-, Automobiel-
ka.
verzekeringen
van
eiken aard.
ONTVANG- EN BETAALKAS.
NIEUWE DOELENSTRAAT 20-22, AMSTERDAM.
Rentevergoeding voor gelden
&
deposito:
met 1 dag opzegging ………..
I
……….. . 1
1
/2
°Io
Bedragen’ tot f20.000,— terstond hetaalbaar.
met 10 dagen opzegging’
…… . ………. 1/
0
/0
Voor andere termijnen op nader overeen te komen -voorwaarden.
OPEN EN GESLOTEN BEWAARGEVING VOLGENS REGLEMENT.
SAFÊ..DEPOSIT..INRICIITING.t
GEOPEND: op Werkda
g
en van
8
3
14
v.m. tot 4
1
!, uur n.m.
op Zaterda
g
en en. Beursvacantiedagen van 8’/d v.m. tot 12 uur
Loketten van f2,50
per maand
–
f
10,— per jaar – en hooger
te
huur voor bij de Directie bekende of geîntroduceerde personen.
E
*
RÖÏTERDAM
WE
I
S
E
–
&
Import van
en
,
Handel
in
.
OVERZEESCHE PRODUCTEN
speciaal
RUBBER, GUTTA.PERCHA
én
BALATA
AMSTERDAM
Geregelde Passagiers- en
Vrachtdienst met nieuwe,
moderne post-stoomschepen
TUSSCHEN
AMSTERDAM
EN’
ZUID-AMERIKA
VIA
BOULOGNE s/M,, PLYMOUTII, OORUIiA,
LISSABON, LAS PALMAS, PERNAMBUCO,
BAHIA, RIO DE JANEIRO, SANTOS, MONTE-
VIDEO en BUENOS AIRES.
NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK
AMSTERDAM
BATAVIA
‘s-GRAVENHAGE
AMPENAN, BANDOENG, CHERIBOI, HONGKONG, INDRAMAJOE,’ KOBE,
MAKASSAR, MEDAN, MENADO, PEKALONGAN, PROBOLINGGO, SEMARANG,
SHANGHAI, SINGAPORE, SOERABAYA, TEGAL, TJILATJAP, WELTEVREDEN.
Kapitaal / 45.000.000, –
Reserven / 30.000.000,
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Hèt vraagstuk van de gellruimte in Nederland en de.
goudpolitiek van de Nederlandsche Bank
met ‘bijlage:
Neder1andsch-Oost-Indi en de Gold-Exchange-Standaard
door Mr. G. VISSERING
–
Prijs
f 1,50
Het Bankwezen in Nèderlandsch West-Indië
door
Mr.
G. J.
FABIUS
Prijs
f 1,50
Verkrijgbaar bij den Boekhandel en bij NIJGH & VAN DITMAR’S UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ, Rotterdam