Jrg. 3, editie 114

6 MAART 1918

A UTEURSRECHT VOORBEJ-IQUDEW

Economischo-Statis4ische

Berl”chten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

3E JAARGANG

WOENSDAG 6 MAART 1918

No. 114

INHOUD

BIz.

HET ENGELSCHE BANKWEZEN ……………………197
De Zeehaven te Deifziji II door
U. G.
Schilthuia ……..
199
De Rubbermarkt in 1917 ……………………….201
Index-cijfers …………………………………202
Zwitsersche Steenkool…………………………..203
AANTBEKENINCEN:
Amerikaansche bankstaten ……………………203
De Handelspolitiek van Zuid-Afrika…………….204
De Oorlogsconjunctuur en advertenties …………..204
INGEZONDEN STUKKEN:
Het Bruinkoolwetje door
H. van Groenendael ……..
705
OVERZICHT .VAN TIJDSCHRIFTEN
……………………206
REGEERINGSMAATREGELEN OP HANDELSGEBIED …………
206
MAANDCIJFERS:
Emissies…………………………………. 207
Ontvangsten van Spoor- en Tramwegmaatschappijen.. 207
Nederlandsche Handeisstatistiek ……………….. 208
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
………………210-219
Geldkoersen.
Effectenbeurzen. Wisselkoersen.

Goederenhandel.
Bankstaten.

I

Verkeerswezen.

INSTITUUT

VOOR ECONOMISCE GESCHRIFTEN

Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Br’uins.

WEEKBLAD ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
Becretaris-Redacteur: G. E. Huffnagel.

Secretariaat: Pieter de Hooghweg 1, Rotterdam.
Telef. Nr. 8000. Tele gr.adres: Economisch Instituut.
Postcheque en girorekening Rotterdam No. 8408.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland f
1e,—.
Buitenland en Koloniën f 14,
–
per jaar. Losse nummers 80 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen hei
weekblad gratis.

Advertentiës. f 0,35 per regel. Plaatsing bij abonne-
ment volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage.

4 MAART 1918.

Ook wederom deze bericlttsweek bleef de toestand

van de geidmarkt vrijwel de zelfde. In verband met

de maandswisseling was er iets meer vraag naar geld,

zoodat de prolongatiekoers eenige malen 436 pOt.

noteerde, maar in de rente van particulier disconto

kwam geen verandering en voor 3 tot 336 pOt. was

tot dit doel regelmatig geld voorhanden.
De wisselmarkt opende wedr buitengewoon flauw,

aanvankelijk vooral voor de Ententewissels, maar in
het verdere verloop van de week waren ook Marken

en Kronen sterk aangeboden. De daling voor Londen

en New York, die de vorige week reeds 2 pOt. be-

droeg, nam nog sterkere afmeting aan, zoodat ii twee

dagen wederom 2 pOt. verloren ging en de koersen

ongeveer op het laagste punt van den oorlog 10.41 en

2.18 kwamen. Daarna trad voor deze wissels eenige
verbetering in, het slot bleéf echter voor alle wissels

zeer flauw.

HET ENGELSCHE BANKWEZEN.

Is het Engelsche bankwezen wel in alle opzichten
op de hoogte van zijn tijd? Aldus de vraag, die ook
reeds voor den oorlog door velen werd gesteld.

Zij, die deze vraag niet in alle deelen bevestigend
beantwoordden, wezen voornamelijk op twee in hun
oog zwakke zijden,
10,
de organisatie der Bank of

England en 2
0
. het feit, dat door de bestaande joint
stock bauks het liquide kapitaal van het Engelsche
volk voor het overgroote deel uitsluitend aan de Lon-
densche wisselmarkt en de effectênbeurs ten goede
kwam.
Beide vragen zijn ook gedurende den oorlog her-
haaldelijk en met klem naar voren gebracht.

Het vraagstuk van de. organisatie der Engelsche
bank, o.a. reeds ten vorigen jare
dRor
de Associatie
der Kamers van Koophandel aan de orde gesteld, is
thans door de belangrijke rede, welke Sir Edward Rolden, de president der London City & Midland
Bank enkele weken geleden op de jaarvergadering der
bank gehouden heeft, w’eder in het centrum der be-
langstelling geplaatst.

Sir Edward’s betoog was in enkele woorden als
volgt. Hij begon met een uiteenzetting van de Orga-
nisatie der Reichsbauk en van het Fed. Res. stelsel
en toonde aan, hoe de in beide gevallen bestaande
elasticiteit in deze
tijden
haar nuttige zijde had ge-
had. In Duitschiand was hierdoor en door de instel-
ling der Darleheuskassen een moratorium vooi-komen,
in Amerika hadden de Federal Reserve Banks, niet-
tegenstaande hun kort bestaan, bij de uitgifte der
Liberty loans diensten verricht, die men in Engeland
tevergeefs van de Bank of England zou hebben ge-
vraagd. Sir Edward, die intusschen niet naliet een
scherp licht te .doen schijnen op de outzaglijke toe
neming van biljetten der Darlehenskassenscheine
vooral in de tweede helft der tot dusver doorleefde
oorlogsperiode, gaf als zijn meening te kennen, dat,
ware der Engelsche bank indertijd bij de Peel-act van 1844 een weinig meer elasticiteit gegund, zoowel het
moratorium uit de eerste dagen van den oorlog als
verschillende moeilijkheden van financiering in later
dagen te vermijden, waren geweest. Sir Edward ein-
digde met het uitspreken van den wensch, dat een
comité van een zestal ervaren bankiers zou worden benoemd teneinde de vraag in den breede onder het
oog te -zien.
De beschouwingen, die Sir Edward Rolden gere-
geld op de aandeelhoudersvergadering der machtig-
ste onder de joint stock banks ten beste geeft, ple-
gen steeds in hooge mate de aandacht te trekken. Dat
zulks ditmaal in het bijzonder het geval is geweest,
laat zich met het oog op het aan de orde gesteld vraag-
punt gemakkelijk verklaren. Intusschen, ten opzichte
van de remedies, die zouden moeten worden aange-

198

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1918

bracht, bleef Sir Edward zich in vrij vage termen
uitdrukken. En juist hier zou men klaarheid hebben
gewenscht. Immers terwijl ae Peel-act aan den eenen
kant de biljetten-emissie boven een vast regeerings-
crediet slechts tegen volledige gouddekking tolaat en
dus inderdaad in dit opzicht de regeling volslagen
inelastisch heeft gemaakt, bevat diezelfde wet in af-
wijking van de meeste andere bankwetten, waar-
onder ook de Federal Reserve Act, geen enkele be-
paling ten opzichte van de dekking van deposito’s en
verdere opeischbare schuld, voor zoover deze niet den
vorm van bankbiljetten heeft aangenomen. Tegenover
starheid aan den eenen kant dus volledige vrijheid
aan den anderen, een vrijheid, die voortdurend meer
beteekenis kreeg, naar gelang mèt de joint stock banks
het chèqueverkeer in omvang toenam en ten slotte
zelfs aan de biljetten der Bank of England voor het
dagelijksch betalingsverkeer vrijwél alle beteekenis

ontnam. Overneming van het door Sir Edward ten
voorbeeld gestelde stelsel zou
1
dus op het stuk der
bankbiljetten grooter elasticiteit brengen en bij plot-
selinge hevige goudonttrekkingen, als in de eerste
oorlogsdagen, het op zij zetten der wet misschien
onnoodig maken. Op een ander wel zoo belangrijk deel
van het bedrijf der bank zouden evenwel nieuwe ban-
den wordén aangelegd, daargelaten nog, dat een ver-
grooting van den goudvoorraad voor het bereiken van
een naar continentale begrippen voldoend dekkings-
percentage vermoedelijk noodig zou blijken.

Nog op een ander punt wees Sir Edward in dit
verband. In den oorlog is ook in de biljettencirculatie der Bank of England weder een stijging gekomen. In 1913 -circuleerde £ 29 millioen, in 1916 39 millioen,
thans 46 millioen. Deze. toeneming schrijft Sir
Edward toe aan een nieuwe vraag naar bankpapier,
opgekomen onder de abnormale omstandigheden van het heden, een vraag die weliswaar in de eerste plaats
tot uiting komt ten opzichte van de nieuwe durrency
notes van 1 en
1/2
pond sterling, doch zich ook tot het
grootere papier uitstrekt. En zelfs meent hij, dat
thans de vraag naar dit papier in werkelijkheid nog
belangrijk grooter is en dat de circulatie dus, ware
de beperking der Peel-act niet aanwezig, zich nog be-
langrijk verder zou kunnen uitbreiden. Is dit zoo,
dan is zulks inderdaad een bezwaar, van beteekenis
tegen de bestaande regeling, van welke regeling trou-
wens niemand de gekunsteldheid en zwakheid ontken-
nen zal. Een blijvende verhooging der biljettencircu-latie zou voor de Engelsche bank stellig een voordeel
zijn en haar positie op de geldmarkt, die wel eenigen
steun kan gebruiken, belangrijk kunnen versterken.
Echter zou dit alleen kunnen worden bereikt ten
koste van de algemeene toepasselijkheid van het
chèquestelsel, iets, wat zij, die in dit laatste een
hoogeren organisatievorm van het betalingsverkeer
zien, terecht een te hoogen prijs zouden achten.

Niet ten onrechte is dan ook reeds dadelijk tegen
Holden’s beschouwingen de opmerking gemaakt, dat
ten slotte. bij dit alles niet in de eerste plaats de tech-
nische eigenaardigheden der Peel-act, waarvoor de
practijk tot dusver telkens wel een oplossing heeft
weten te vinden, beslissend zijn, maar veel meer de
bestaande relatieve verhoudingen tusschen de positie der centrale bank en die der groote particuliere bank-
instellingen. Vloeit door een veranderd betalings-
stelsel de groote massa van de liquide kasmiddelen
van het Engelsche volk niet meer naar de centrale
bank doch naar de gezamenlijke joint stock banks, dan
behooren deze ook zelf in de eerste plaats de schok-
ken, die zich in het betalingsverkeer mochten voor-
doen, op te vangen en kunnen. zij niet van de cen-
trale bank eischen, wat in landen, waar het bank-
biljet vooralsnog de voornaamste betalingsvorm is,
van zelf op de schouders der dan zoovéel krachtiger
circulatiebank neerkomt.

Dit alles neemt natuurlijk niet weg, dat ook de tech-
nische herziening van de Peel-act een vraagstuk blijft,
dat de belangstelling ten volle waard is, mits de ver-
wachtingen van het resultaat niet hooger zijn dan

deze bij een technische herziening mogen wezen. Te-
genover de door Sir Edward gewenschte commissie
van bankiers w&rdt voorts de aandacht gevestigd op
het enkele weken tevoren ingesteld Currency Oom-
‘mittee, .dat ook de hier besproken vragen niet geheel
zal kunnen
voorbijgaan.
De joint stock banks zijn
echter in deze commissie slechts in geringe mate ver-
tegenwoordigd.

Het tweede in den aanhef dezes genoemde pullt,
de eenzijdige bestemming van de aan de joint stock
banks toevertrouwde gelden, blijft eveneens nog voort-
durend aan de orde. Ter gelegenheid van de oprichting
der British Trade Bank is dit vraagstuk in deze ko-
lommen – 1916, blz. 621 – uitvoerig besproken,
zoodat hiervan thans kan worden afgezien. Wijziging
van het tot dusver aanvaarde beginsel is blijkens ver-
schillende uitlatingen van de leiders der joint stock banks thans zoomin als in 1916 te wachten. Ook in
de toekomst zullen dus de gelden der joint stock
banks, voor zoover niet tijdelijk in regeerings-o6rlogs-
papier belegd, in hoofdzaak worden benut voor het disconteeren op de Londensche wisselmarkt en het
geven van voorschot op onderpand van effecten. Ont-
kend wordt niet, dat dit disconteeren van in Londen
gedomicileerd wisselmateriaal voor een niet onbelang-
rijk deel neerkomt op een credietverleening aan niet-
Engelschen, terwijl aan den tnderen kant de Engel-
sche industrie en export-handel van dezen vorm van
credietverleening weinig of geen nut trekken.
Echter blijven de joint stock bauks zich ook thans
zonder uitzondering op het standpunt stellen, dat
banken, die een zoo belangrijke rol in het betalings-
verkeer vervullen en voor o ontzaglijke bedragen de
liquide kasmiddelen van het gansche volk in hun
hoede hebben genomen, hun gelden slechts op de meest
soliede wijze mogen beleggen, als hoedanig in hun
oog slechts de genoemde wijzen van credietverleening
en in ieder geval niet het verleenen van industriëe]e
credieten en de financiering van den export naar
den vreemde kunnen gelden.
De juistheid dezer redeneering behoeft thans niet
te worden onderzocht, en evenmin of niet andere
omstandigheden, waaronder wellicht een al te zeer
vasthouden aan wat vanouds gold mede een rol spelen.
Het feit is daar en in dit feit vindt de oprichting
der British Trade Bank, waaraan zooeven reeds her-
innerd werd, voor een groot deel haar verklaring.
Naast de Trade Bank wordt thans, naar enkele
weken geleden bekend werd, de oprichting van een
groote organisatie voor het verleenen van speciaal
industriëele credieten overwogen, welke organisatie
onder den naam van ,,Imperial Bank of Indastry” in
het gansche Britsche rijk haar a.rbeidsveld zal vinden.
Volgens de berichten is het de bedoeling een kapitaal
bijeen te brengen van niet minder dan £ 50 millioen,
waarvan de eene helft in Engeland zal gevonden
worden., £ 6 millioen in Canada en Australië ieder en
de rest in de verdere Engelsche koloniën en bezit-
tin gen. Over het algemeen hebben de gezaghebbende
kringen te Londen tegenover het plan, dat inderdaad
blijkens het noodig geacht kapitaal wel van zeer
breeden opzet is, in hoofdzaak een afwachtende hou-
ding aangenomen. Daar staat evenwel tegenover, dat
een groot aantal mannen van beteekenis in alle
deelen des rijks, waaronder de premiers van Australië,
Nieuw-Zeeland en Newfoundland hun steun hebben
toegezegd, zoodat het plan in ieder geval niet zonder
meer bij de vele in deze jaren te berde gebrachte en
weer vergeten projecten kan worden ingedeeld. Men
zal thans moeten afwachten, of en zoo ja in welken
vorm de plannen tot uitvoer zullen worden gebracht.

Ten slote mag in eene bespreking van het En-
gekhe bankwezen de nieuwe belangrijke voortgang,
die het concentratieproces onder de groote Loudensche
joint stock banks in de laatste weken heeft gemaakt, niet onvermeld blijven, ook al werden in het jongste
effectenbeursoverzicht in dit blad reeds enkele woor-den aan het verschijnsel gewijd.

.1

6 Maart 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

Het getal der Londensche joint stook banks bedroeg
op 31 December. j.l. 12, welke banken als volgt naar
orde hunner depoitobedragen waren te rangschikken.

Disconto’s

£

Rek.-cour. en

Kas-

en andere
n

deposito’s

voorraden uitgestelde
gelden
London, City & Midiand
220.551.768 44.110.354 147.212.450
Lloyds …………..
174.068.047 34.684.836 108.559.960
Lond., County & Westm.
142.267.949 25.197.730 92.072.880
Barclays …………
129.067.902 24.526.865 82.462.264
National Provincial

112.597.469 17.294.994 57.357.903
Parr’s …………..
68.631.321

12.713.526 44.201.119

LJnionofLond.& Smith’s
62.818.388 13.542.447 38.957.769
Capital & Counties..

58.646.454 12.174.497 32.819.866
London Joint Stook

57.979.280 11.087.649 37.499.074
Lood. & South-Western
38.664.148

7.648.035 27.043.755

London & Provincial

35.981.878

7.4a8.394 24.710.109

Glyn Mills ……….
24.781.965

4.650.405 14.030.910

In de eerste weken van Januari werden nu achter-
eenvolgens niet minder dan vier fusies bekend ge-
maakt tueschen telkens twee der bovengenoemde twaalf

banken en wel:
a.
de London. & South-Western en ‘de

London & Provincial bank,
b.
de National Provincial
en de Union of Londen & Smith’s bank, c. de London

County & Westminster en Parr’s bank en
d.
de Lou-

don City & Midland en de Loudon Joint Stock bank.
Gevolg dezer fusies is, dat de boven gegeven bang-
orde een belangrijke wijziging ondergaat. Bovenaan
blijft de London Joint City & Midland, gelijk de bank
thans zal heeten, met een totaal aan deposito’s van
ruim £ 278 millioen. Dan volgt de onder
c.
genoemde

combinatie met £ 210 millioen, terwijl ook de combi-
natie van de National Provincial en de Union of
Loudon & Smith’sbank met £ 175 millioen in rangorde
Lloyds bank, die tot dusver de tweede plaats innam,

teboven gaat.

Dat deze fusies in Engeland de algemeene belang-stelling tot zich hebben getrokken, is niet te verwon-
deren. Nog in 1913 overtrof bij geen enkele bank het
totaal der deposito’s en rekening-courant-saldi de

£ 100 millioen. Sedertdien is echter de oorlog geko-
men, die reeds op zichzelf de financiële macht der
groote joint stock banks dermate is komen versterken,
welk proces thans door de fusies nog wordt versneld,
terwijl tegelijkertijd het kleiner aantal aan ‘de positie
van ieder der banken in toenemende mate in eigen
kriig een monopolistisch karakter geeft. Toen dan
ook de derde der achtereenvolgende fusies bekend
werd, heeft de kanselier der schatkist, Bonar Law
in het Lagerhuis medegedeeld, dat hij in overleg met
den President van den Board of Trade voornemens
was een commissie te benoemen van bankiers, koop-
lieden en industriëelen, teneinde de vraag onder
•
de

oogen te zien, in hoeverre het algemeen belang bij de
toenemende concentratie in het Engelsche bankwezen
is betrokken en welk standpunt de regeering tegen-
over het verschijnsel behoort in te nemen.
Waar de concentratie op bankgebied waarlijk niet
uitsluitend een Engelsch verschijnsel is en waar ook
buiten Engeland dit proces door den oorlog belang-
rijk is versneld geworden, zal het door de commissie
uit, te brengen rapport niet nalaten in ruimen kring
de aandacht te trekken. B.

DE ZEEHA VEN TE DELFZIJL.

(Haar economische beteekenis.)

In het vorig nummer schreven., wij over den tech-
nischen toestand van de haven Deifziji, wij zetten onze
beschouwing thans voort met eene bespreking harer

economische heteekenis.
Bij het begin van den oorlog werd de vaart op de
Noord- en Oostzee stilgelegd. Het. gevolg daarvan
was, dat in de tweede helft van 1914 en de eerste
helft van 1915 de aanvoer van hout te Delfzijl, die
in hoofdzaak geschiedt door Duitsche en Zweedsche
stoombooten, ophield. Daar ook de kolenaanvoer had
opgehouden, had gedurende een geheel jaar de scheep-

vaartbeweging te Delfzijl niets te beteekenen en ston-
den de verdiensten der havenarbeiders stil. De ge-
meente Delfzijl had te voorzien in hun onderhoud,
Na den eersten Juli 1915 is daarin eene groote ver-andering gekomen. Gedurende de tweede helft van
dat jaar nam de aanvoer van hout zoo groote afme-
tingen aan, dat in dien tijd het recordcijfer van
41.072′ standaard aan gezaagd hout bereikt werd en
108 stoomschepen en 28 zeilschepen, tezamen metende
320.695
M.
3
in 191.5 in de haven binnen kwamen.

Daar de weg over zee van Zweden naar Harlingen,
Zaandam, Amsterdam en Rotterdam voor Duitsche
stoomschepen, in verband met Engelsche torpedo’s
te gevaarlijk is om de reis te wagen, en Delfzijl
bijna als het ware ,,binnendoor” te bereiken is, out-
stond een levendige import, vooral van gezaagd hout,
op Delfzij’l, niet alleen voor rekening van den Noord-
Nederlandschen houthandel, maar van dien in geheel Nederland, tot Middelburg toe. In 1916 werd de aan-
voer van gezaagd hout in de maand Mei hervat. Be-
halve Duitsche en Zweedsche, namen daaraan ook
Nederlandsche en Oostenrijksche stoom- en zeilsche-
pen deel. Hij werd voortgezet tot Augustus. In Juni
en Juli lagen te Delfzijl op sommige dagen elf tot
vijftien stoombooten en nog enkele zeilschepen, alle
met hout, te lossen in de haven. Belemmeringen, door
de Duitsche regeering aan de houtvaart op neutrale
havens met Duitsche schepen in den weg gelegd, deden
den aanvo&r in Delfzijl in Augustus 1916 vermin-
deren. Tot November was deze van weinig belang,
doch gedurende de maanden November en December
kwamen nog een aantal Duitsche booten met hout
binnen, nadat de Duitsche regeering hare voor-
schriften omtrent de houtvaart had gewijzigd. Zoo
steeg het aantal ingevoerde standaards gezaagd hout
in 1916 tot 48.254. Het’ geheele aantal binnèngeko-
men stoomschepen bedroeg 110, dat der zeilschepen
28, te zamen metende 351.497 M.
3
, waarvan 2 stoom-
schepen beladen waren met cellulose.
Tusschen 1 Juli 1915 en einde December 1916 ver-
keerde het havenbedrijf in Delfzijl dus in zeer gun-
stigen toestand en werd, zoowel door werkgevers als
door werknemers goed geld verdiend. Sinds eene
reeks van jaren wordt in Detfzijl de havenarbeid niet geregeld door de werkgevers, maar, soms met hunne
instemming, soms met lijdelijk verzet hunnerzijds, in
het wezen der zaak door de in eene vereeniging geo1-
ganiseerde havenarbeiders. Sedert het provinciaal
bestuur de exploitatie der haven heeft ter hand geno-men, heeft het er naar gestreefd ook den havenarbeid
te régelen, en een einde te ziën gemaakt aan de vele
misstanden, die van den bestaanden toestand het ge-
volg waren. Veel medewerking heeft het daarbij van
geene der beide partijen onçlervoxiden.

In overleg met den provincialen havenmeester heb-
ben de cargadoors te Delfzijl, te zamen met de Ver-
eeniging vanhouthandelaren in de provincie Gronin-
gen, in het begin van 1917 eene stuwadoors-maat-
schappij opgericht, die zich, onder leiding van eenen huns inziens bekwamen stuwadoor, zou belasten met
de regeling van allen havenarbeid. De bonen, werk-
tijden en de verdeeling der werkploegen werden ge-
regeld en de havenarbeiders maakten aanvankelijk
geen bezwaar, zelfs werd het loon in overleg met hen
vastgesteld. ‘Toen in April de eerste stoombooten met
gezaagd hout in de haven aankwamen, werd het werk
op de voorwaarden der stuwadoors-maatschappij aan-
gevat, maar nauwelijks was de eerste boot gelost, of
de havenarbeiders weigerden op de nieuwe voorwaar-
den te werken, doch wenschten zelf weder de leiding
te nemen ‘ van het havenbedrijf en hunne voorwaar-
den aan de cargadoors voor te schrijven. Dezen waren
daarvan niet gediend, wilden wel een deel van de
gestelde eischen, doch niet alle toegeven en zoo ont-
stond een staking, die geduurd heeft van 30 April tot
12 Juni. Gedurende dien tijd werden de houtbooten
slechts zeer langzaam, met eigen equipage, enkele
werkwillige havenarbeiders, of door middel van de
stoomkranen op de kade, gelost. Daar aanvoer van

200

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1918

hout in andere Nederlandsche havens practisch on-
uitvoerbaar is, was er een landsbelang mede gemoeid,
dat de/aanvoer in de haven van Deifziji niet tenge-
volge van eene staking, door geschillen tusschen
cargadoors en havenrbeiders, werd verhinderd.
Daarom besloot de regeering aan Gedeputeerde Sta-
ten van de provincie Groningen te verzoeken, naast
beheer en exploitatie van de haven ook de regeling
en het beheer van den stuwadoorsarbeid in de haven op zich te nemen. De directeur-generaal van den ar-
beid ontwierp, in overleg met Gedeputeerde Staten,
eene loonregeling, terwijl de arbeidsregeling namens
Gedeputeerden door de havencommissie – waarvan
in het eerste artikel op pag. 180 sprake was – zou
geschieden. 11 Juni hebben zich de havenarbeiders
bij die loon- en werkregeling neergelegd en 12 Juni
den arbeid hervat. Er lagen toen 13 booten in de
haven om gelost te worden en nog 3 op de reede te
wachten op beschikbare ruimte in. de haven. De
nieuwe regeling vrzekert den havenarbeiders een
goed loon en eene doelmatige verdeeling van den arbeid. Sedert 12 ‘Juni heeft het in de haven nooit
aan werk ontbroken.
Niettegenstaande in de eerste vijf maanden de
scheepvaartbeweging bijna geheel stil stond, bedroeg
het totaal aantal schepen, dat de haveiï in 1917 be-
zocht, 208 stoomschepen en 19 zeilschepen, te zamen metende 629.100 M.
3
. Van deze schepen waren 171
stoomschepen en 12 zeilschepen beladen met gezaagd
hont, juffers en balken van de Oostzee, 2 stoomsche-

pen en 1 zeilschip met cellulose, 6 stoomschepen met
.iucifers. Dertig ledige stoomschepen kwamen in de haven om er kolen of cokes te laden,
I
terwijl van de
schepen, die met ladingen binnenkwamen, 25 stoom-
schepen en 4 zeilschepen met eene lading kolen of
cokes vertrokken. De totale hoeveelheid verscheepte
steenkolen bedroeg 65.007, die der cokes 14.314 ton.
Evenmin als iii het laatst van 1914, in 1915 of 1916
kwamen ook in 1917 in Delfzijl schepen binnen uit
Engeland of in het algemeen uit andere dan Scan-
dinavische of Duitsche havens.
De uitvoer, behalve van steenkolen en cokes, lag
geheel stil. Het scheepvaartverkeer bepaalde zich tot
den invoer vaii hout en den uitvoer van kolen
en cokes, welke beide in 1917 voor Delfzijl onge-
kende verhoudingen aannamen. Op een, dergelijk
verkeer, is de haven in haren tegen,woordigen
staat niet ingericht. Zoowel de havenruimte als de
hulpmiddelen zijn daarvoor onvoldoende. Toch is in het
begin van 1918 de uitvoer van steenkolen en cokes nog
aanmerkelijk vermeerderd. Tot einde Februari bereikte
deze reeds het totaal van
bijna
75.000 ton. Sedert de
hervatting der werkzaamheden in Juni, heeft de ha-
ven voortdurend vol schepen gelegen, soms tot een ge-
tal van 28 zeeschepen tegelijk, terwijl een deel der zeeschepen op de reede geakerd, was, zelfs tot een
totaal van 24 stuks. Door hooge heffingen ten bate van
de Provincie werden de in de haven liggende schepen
niet bezwaard. Het havengeld dat geheven wordt, is,
vergeleken bij dat in andere havens, belachelijk laag, daar het slechts éônmaal in 28 dagen behoeft te wor-
den betaald. De grootste diepgang van binnenkomende
schepen was 67, van uitgaande schepen 73 d.M. De
ontlossing werd herhaaldelijk vertraagd door een on-
voldoend aantal beschikbare binnenschepen en door
moeilijkheden, veroorzaakt door binnenschippers, die
van de gelegenheid misbruik maakten, door het stel-len van eischen, die niet konden worden, ingewilligd
en bij herhaling de tusschenkomst van de Afdeeling
Vervoer van Orisiszaken in Den Haag noodig maak-
ten. De havenarbeiders hebben aan een geregeiden
gang van het werk geene ernstige moeilijkhedén in den
weg gelegd. Wel werd deze herhaaldelijk zeer belem-
meid door het onvoldoend aantal beschikbare spoor-
wagens, vooral gedurende den tijd, dat de scheepvaart
door het ijs. gesloten was.
De in 1917 opgedane ervaring heeft geleerd, dat
eene uitbrdiding der beschikbare havenruimte, en van
voor den opslag geschikte terreinen, en eene betere

uitrusting der haven een vereischte
zijn.
Zullen deze
echter tot hun recht komen, dan zal daarmede moe-
ten sa.mengaan een voldoend aantal lichterschepen,
opdat de lossing der zeeschepen geen ernstige vertra-
ging ondervinde van onvoldoende aanwezigheid dier
vaartuigen. Terwijl de havenarbeiders v66r den oorlog
een ongeregeld dagloon verdienden van gemiddeld
f
3,30 per dag, van tien werkuren, is hun, door de
door den directeur-generaal van den arbeid ontwor-
pen en door Gedeputeerde Staten van Groningen
goedgekeurde arheidsregeling, een minimum dagloon
voor het lossen van gezaagd hout gewaarborgd van
f
5,50. Voor het lossen van meer dan 70 standaards
hout per ploeg van 12 man wordt acht cents per man
en per standaard extra betaald. Steenkolen worden ge-
laden naar een tarief van 45 cents per ton, terwijl
vpor cokes een daggeld wordt betaald van
f
7 per
man. Voor andere artikelen
zijn
evenredige bonen
vastgesteld, terwijl nachtarbeid voor het laden van
steenkolen en cokes het loon met vijftig procent
verhoogt.

Belanghebbenden hebben beweerd, dat tengevolge
van deze aanmerkelijke verhooging der bonen, die
naar zij meenen ver uitsteken boven die, welke in
andere Nederlandsche zeehavens voor hetzelfde werk
worden betaald, de ontlossing en verwerking van hout
in de haven van Delfzijl onevenredig kostbaar gewor-
den is. Deze klacht mist elken redelijken grond. De thans in Delfzijl betaald wordende bonen zijn aan-
merkelijk hooger dan die, welke v66r den oorlog wer-
den betaald, hetgeen zij met alle werkloonen voor los_
sen arbeid gemeen hebben. Verdere vergelijking kan
men echter niet maken. Dat in Harlingen, Zaandam,
,A.msterdam of Rotterdam niet even hooge bonen
gedurende deren crisistijd zouden worden betaald,
wanneer daar even overvloedige aanvoer van hout
plaats zou vinden, laat zich niet denken. Wil men
echter Delfzijl met die havens vergelijken, dan komt
aan de lossing te Delfzijl de betrekkelijk lagere zee-
v.racht ten goede.

De vracht van hout van het Sundsvall-distrjct in
Zwedefl naar Delfzijl bedroeg in 1917 gemiddeld
f
80
per standaard, van meer noordelijk gelegen havens
in verhouding iets meer, van zuidelijker havens iets
minder. De binnenvracht van, Delfzijl naar de bestem-
mingsplaats staat gelijk met ongeveer
f
14 per stan-
daard. De vracht voor de enkele schepen, dié hout
brachten naar Rotterdam, waarvan de laatste op
hunne terugreis werden opgebracht naar Engelsche
havens of getorpedeerd, heeft bedragen van
f
95 tot
f
115 per standaard, of meerendeels ruim
f
20 hooger
dan de vracht naar Delfzijl plus de binnenvracht.
Tegenover een twijfelachtig verlies aan arbeidsloon
stond voor verreweg de meeste ladingen eene zekere
winst aan vracht. Voor het seizoen 1918 zijn reeds
weder bevrachtingen gesloten voor
f 100
per stan-
daard en hooger.

De provinciale exploitatie van het stuwadoorsbe-
drjf heeft van 12 Juni tot 12 December er toe geleid, dat niettegenstaande de ongunstige omstandigheden,
waaronder in 1917 bij overstelpenden aanvoer werd
gewerkt, per ploeg van 12 man en per dag gemiddeld 66 standaard gezaagd hout werd gelost, welk gemid-
delde v66r dien
tijd
niet meer dan 51 standaard per
ploeg en per dag heeft bedragen. Op 52 schepen werd premie betaald voor de lossing van meer dan 70
stan-
daard. Het gemiddelde dagloon bedroeg
f
6,06′, per
man, de gémiddelde kosten van bossing bedroegen per
standaard
f
2,44. Volgens
het oude tarief verdienden
de havenarbeiders per man en per dag gemiddeld
f
3,30
en waren de kosten van bossing gemiddeld per stan-
daard
f
1,67. Deze cijfers toonen overtuigend aan, dat
door het ingrijpen in het stuwadoorsbednijf door de
provincie de regeling van den arbeid aanmerkelijk
verbeterd is. Het losloon per standaard toch is minder
gestegen dan het uitbetaalde loon. Er is dus meer
waar gekregen voor het geld. In vergelijking met de tegenwoordige zeevracht en binnenvracht spelen de
hoogere bossingskosten geen overwegende rol. Bij te-

6 Maart 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

201

rugkoer van normale vrachten wijzigt zich echter
deze verhouding eenigszina.
•De eigenaren der schepen zouden zich mogen be-
klagen ôver het oponthoud hunner vaartuigen door
de vertraagde lossing, de eigenaren der ladingen heb-
ben zeker geen reden tot klachten, hunne winst is
grooter dan hun verlies, geheel afgescheiden van het
feit, dat aanvoer vati hout thans slechts in Deifziji
en in geene der andere Nederiandsche havens moge-
lijk is. De haven van Deifziji en de importeurs van
hout in die haven hebben dus in den laatsten tijd van
de voor alle andere Nederlandsche havens ongunstige
oorlogsomstandigheden geprofiteerd. De overgroote
aanvoer in die haven, die van den oorlog een gevolg
is, is in dien omvang van tijdelijken aard. Er is echter
alle reden om te verwachten, dat wanneer de inrich-
ting en uitrusting der haven gelijken tred houden met
de behoefte, een groot deel van het vervoer, dat zich gedurende den oorlog naar de haven van Delfzijl ge-
richt heeft, daar zal blijven, vooral wanneer de voren-
genoemde weeklijnen tot stand zullen komen, waar-
van een meer geregeld scheepvaartbedrijf hot gevolg
zal zijn. Men mag zich er van verzekerd houden, dat
het roinciaal bestuur alles zal doen wat in zijn ver-
mogen is, om het verkeer naar en van Delfzijl te be-
vorderen, vooral wanneer de regeering tot voorloo-
pig afdoende verbetering van de haven zal hebben
besloten en daartoe hare maatregelen zal hebben ge-
nomen. De oorlogsomstandigheden hebben voor de
‘veilige en gunstige ligging van de haven, ook onder
normale omstandigheden, eene goede reclame ge-
maakt. Waarom ‘zou eene geleidelijke ontwikkeling rau het scheepvaartverkeer in die haven niet te ver-
wachten zijn?
Zooals reeds gezegd, is zij met Groningen verbon-
den door een ruim kanaal met 4,50 M. diepgang. Van
daar uit zijn, langs goede waterwegen alle plaatsen
van eepig belang in de welvarende Noordelijke pro-viuciën te bereiken. Met Amsterdam en de van Am-
sterdam uitgaande waterwegen naar de overig pro-
vinciën des Rijks, verbindt haar het kanaal Gronin-
gen—Lemmer. Op dit oogenblik voldoet dit kanaal nog
slechts aan matige eischen, ‘doch plannen zijn in
overweging tot aanzienlijke verbetering van dit ka-
naal, waarop wij nader
,
zullen terugkomen.
Voor aanvoer van steenkolen en cokes te water uit
Duitschland, voor overlading te
Delfzijl,
kan worden
gebruik gemaakt van het Dortmund-Eemskanaal, dat
bij Emden in de Eems mondt. De bodembreedte van
dit kanaal bedraagt 1,8
M.,
de waterspiegel is breed
30 M., de diepte is 2,5
M.,
terwijl het water kan wor-
den opgestuwd tot 3
t
3,5 M. Het kanaal is ingericht
voor schepen van minstens 6 tot 800 ton laadvermo-
gen. De langs dit kanaal aangevoerde steenkolen en
cokes werden v66r den oorlog overgeladen te Emden.
Ook toen reeds zijn pogingen in het werk gesteld een
deel van dat vervoer te leiden over Deifziji: Die pogin-
gen zijn afgestuit op de onvoldoende ruimte en uit’ rusting te Delfzijl, waardoor de overlading niet met
voldoenden spoed en op even economische wijze als te
Emden kon geschieden, welke haven in die opzichten
aan veel hoogere eischen voldoet. De stoombooten, die
hout aanbrachten te Delfzijl, gingen ter belading met
steenkolen en cokes, voor ‘hun retourvrachten naar
Emden. WTa
nn
e
e
r
de haven en de uitrust.ing te Delf-
zijl zullen zijn verbeterd, zullen die schepen niet te Emden, maar te Delfzijl hunne ladingen kunnen en
moèten innemen. Omgekeerd mag men verwachten,
dat de stoomschepen, die v66r den ooilog van de
Zwarte Zee, beladen niet graan, voor een aanzienlijk gedeelte ‘voor rekening van den grâanhandel in Gro-
ningen en Fresiand, naar Emden voeren ter on,tlos-sing, zich althans voor een deel naar Delfzijl zullen
richten, wanneer die haven voor eene snelle en doel-
matige lossing van graanbooten zal ‘zijn ingericht.
Thans staat zij ook daarin bi
•
j -Emden ernstig ten
achter.

Het Eems-Jade-kanaal verbindt Delfzijl met Oost-
friesland, Oldenburg en het overige Noord-Duitsch-

land. Aan de rivier de Eems ligt de haven zelve 12 K.M. dichter bij den mond der rivier dan de haven
van Emden. Dit is voor Delfzijl een groot voordeel,
aangezien de haven van Emden daardoor aanmerkelijk
eerder door het ijs gesloten en dus onbereikbaar
wordt dan die van Delfzijl. l)e buitengewoon gunstige
ligging van Delfzijl aan eene bieede diepe rivier zijne
verbinding met het Nederlandsche en Duitsche ach-
terland door goede of, indien onvoldoende, te verbe-
teren waterwegen, zijne ligging in eeiie welvarende
provincie, waar landbouw, nijverheid en handel bloeien
en zich voortdurend ontwikkelen, bieden den waar-
borg, dat het scheepvaartverkeer in die haven zich aanzienlijk zal uitbreiden, wanneer hare inrichting
en hare uitrusting zullen voldoen aan de eischen, die een zich ontwikkelend verkeer mag stellen.
Wanneer het- Rijk v66rgaat door afdoende verbete-
ring van de inrichting, zal de Provincie zeker volgen
door te zorgen voor haar aandeel in de uitrusting.
Wanneer belanghebbenden, zoowel werkgevers als
werknemers, ook hunnerzijds hunne medewerking ver-
leenen en geen obstructie gaan voeren
1
ter bereiking
van onmididellijke, kleine voordeelen, waardoor cciie
gezonde ontwikkeling van het havenbedrijf wordt
tegengehouden of belemmerd, maar wanneer’ die me-
dewerking komt van alle zijden, dan.is
voor de be-
langhebbenden een loonend bedrijf, of goed, betaald
regelmatig werk en daarmede de bloei en de welvaart
der haven duurzaam verzekerd.
Niet alleen aan de Noordelijke Provinciën, maar
aan ons geheele Vaderland zal de gezonde ontwikke-ling van het scheepvaarthedrijf in deze,gunstig gele-
gen Noordelijke ‘haven ten goede komen. De bevor-
dering van die ontwikkeling ligt op deif weg van
allen, die geroepen worden daarop hunnen invloed uit
te oefenen.
ScHILTI-icis.

Groningen, Februari 1918.

DE .RUBBERMARKT IN 1917.

Onze medewerker sohrijft:

–

Prijzen Plantagesoortn. – Het jaar
bégon op 3/- voor prima Orepe en smoked Sheets,
met een iets lagere noteering voor de verdere termij-
nen. In Februari, toen Duitschland den verscherpten
duikbootoorlog begon, stegen de prijzen tot 3/4%,
doch cle markt in Indië was flauw, tengevolge van
gebrek aan scheepsruimte en opeenhooing van voor-
raden. In Maart, toen de Russische revolutie een aan-
vang nam, daalden de prijzen, totdat de oorlog tus-
schen Amiika en Duitschiand uitbrak, die een einde maakte aan de onzekere houding in Amerika, waar-
door de prijzen weder stegen. In April werden de
assurantiepremies door het Engelsche Gouvernement
verhoogd van £ 2.2.— tot £ 5.5.— püt. en de notee-
ringen daalden voor het eerst van het jaar benedèn
3/-. In Mei verbeterden cle prijzen weder eenigszins,
hetgeen oorzaak vond in de vrees voor gebrek aan
scheepsruimte. In Juni begon de markt te dalen,
daar de beschikbare hoeveelheTd voldoende was voor
de behoefte en de nieuwe verschepingen alle regel-
matig aankwamen. Wij zagen een daling tot 2/4V4.
In Juli verl)eterde de noteering weder tot 2/7% voor
loco, terwijl tengevolge van
#
de speculaties door out-
siders de verdere
termijnen
tot 2/9% verkocht wer-den. In Augustus daalden de prijzen tot 2/5% voor
prima Orepe, doch deze berstelden zich weder en de
maand sloot op .2/8%. In September werd tot 2/10%
voor prima betaald, terwijl in October cle prijzen we-
der wat lager waren.
J)e zeer flauwe stemming van de markt ‘in Indië
had in November ernstigen invloed op de prijzen te
Londen en noteeringen liepen terug tot 2/5%. De nog
lagere prijzen in December waren het gevolg van de
real isaties der outsiders speculanten, doch daarna
trad eeuige reactie in en het jaar sloot op 2/6.
P
1
ij z e n
v
a ii P a r a. – Dc noteeringen fluc-
tueerden van 2/5% tot 3/5, de hoogste prijs werd ge-
maakt in October en de laagste in November. Het

202

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1918

Braziliaansche Gouvernement heeft de
prijs
nu vast-
gesteld op
2/9,
hetgeen het speculeeren in dit artikel
zeer bemoeilijkt en waardoor de noteeringen vrijwel
stabiel blijven.
Productie en Consumptie. – De wereld-
productie was in 1917 weder belangrijk grooter dan
in 1916. Was deze in 1916 in totaal circa 200.000 tons,
in 1917 bedroeg deze rond 257.000 tons, een vermeer-
dering dus van circa 57.000 tons.

Plantage-soorten ………………204.348 Tons
Para, Caucho, etc……………….39.370
Wilde rubber, zooals Congo, etc…..13.258

Totaal ..

256 976

Tons
Stoomende 31 Dec. 1916 …………27.988

284.964 Tons

De vermeerderde productie werd ook thans wedr
door de consumptie opgenomen, dank-zij het enorme
verbruik in Amerika, dat de geheele vermeerdering voor zijne rekening nam. Het verbruik in de andere
landen is vrijwel op hetzelfde peil gebleven, zelfs ver-
bruikte Groot-Britannië iets minder. Het volgende
staatje zal eenig denkbeeld geven van het verbruik
in de verschillende landen. Daarbij zij cle opmerking
gemaakt, dat de statistieken, die ons nu ten dienste
staan, meer dan in andere jaren op taxatie berusten,
aangezien tengevolge van den abnormalen toestand,
groote hoeveelheden rubber in de afscheephavens op-
geslagen liggen, die nog niet verscheept konden
worden.
Amerika ……………………..175.000 Tons
Engeland ……………………..

25.983
Frankrijk

……………………17.000
Italië

………………………..9.000
Rusland

……………………..7.500
Canada

………………………7.000
Japan en Austr . ………………

4.500
Scandinavië

………………….4.701
Duitschiand, Oostenrijk etc . ……..

3.000

Totaal ..

253.864

Tons
Stoomende 31 Dec. 1917 ………..

31.280

284.964 Tons

Toen in 1913 de wereldproductie 108.000 tons be-
droeg ei4 de rubberprijzen ver beneden 2/- daalden,
meende men, dat de reeds lang voorspelde over-pro-ductie werkelijkheid ging worden. Thans, nu de pro-
ductie 2-maal zoo groot is en bovendien Duitsch-
land en Oostenrijk niet in de markt zijn, is daarvan
nog steeds geen sprake, dank zij het enorm toegeno-
men verbruik in Amerika. Men is het er echter vrijwel
over eens, dat dit toe te schrijven is aan den oorlogs-
toestand en daardoor de kwestie van overproductie
voor een paar jaar verschoven werd. Want van ver-
dwijnen dezer vrees kan geen sprake zijn, integen-
deel treedt deze in den laatsten
tijd
weder op den
voorgrond. Men schat de wereldproductie in 1918 op
circa 290.000 tons en gezien de feiten tot op heden,
zullen de duikbooten deze hoeveelheid wel niet noe-
menswaard verminderen. De groote vraag blijft nu
maar, of Amerika in staat zal zijn de meerdere 30.000
tons op te nemen, want van de andere landen valt in
dit opzicht weinig of niets te verwachten, integen-
deel, Rusland b.v. zal in 1918 wel minder dan in 1917
verbruiken
Deze vraag heeft reeds.vele beschouwingen tenge-
volge gehad, zoowel optimistische als pessimistische.
Zooals men echter wel zal begrijpen, spelen vele
factoren hierin een rol en is de toekomst zoo onzeker
(indien b.v., wat o.i. echter niet
-waarschijnlijk
is, de
vrede spoedig tot stand komt, wordt de positie direct een
geheel andere), dat wij er ons niet aan durven wagen
een iheening daarover te uiten. Het consigne is
ook
-hier, evenals op het oogenblik overal elders ,,Afwach-
ten”. Dat echter het gevaar door insiders niet onder-schat wordt, blijkt wel uit de plannen der Engelsche Rubber-Maatschappijen, die hare productie zooveel mogelijk willen gaan beperken. In hoeverre dit plan
practisch uitvoerbaar is, blijft voorloopig een open
vraag. –
Rotterdam, 4 Maart 1918..

INDEX-CIJFERS.

Over Januari wijst het
index-cijfer
van ,,the
Eco-
YAomist’I eene vermindering aan. Ten naasten
bij
is de
jongste November-noteering weer bereikt. Gelijk de
cijfers nader uitwijzen, is de teruggang in het bijzon-
der te danken aan de beweging in de groep ,,granen
en vleesch”, welke wederom haar oorsprong vindt in
lagere prijzen voor rund- en lamsvleesch, ,,a fact” –
zegt ,,the Economist” – which will doubtless appear

an idie mockery to the queue-standing housewife.”
De prijsdaling op de vleeschmarkt is dan ook zuiver
relatief en spruit slechts voort uit organisatiemaat-
regelen van den Pood Controller.
Tegenover het totaalcijfer 5785 ultimo Januari
j.l. staat resp. voor de drie voorafgaande jaren 4953,
3840 en 3003. Hier volgt de gebruikelijke staat.

Data
Granen
en
vleesch

Andere
oor.
–
dings.
en

–
nolm.

er
erf-
sloffen
fij.
stoffen

Ober.
sen:
olien,
hout.,
rubber,
enz.

Totaal Alge.
meen
index.
cijfer

Basis (gemidd.
1901-5)
. .
500 300 500 400
500
2200
100,0
1 Januari1914
563 355 642 491 572
2623
119,2
1 April
560
3504 6263
493 567
2597
118,0
1 Juli
5654-
345 616
4714
551
2549
115,9
EindeJuli
579 352
6164
4644
553
2565
116,0
Aug. ,,
641 369
626 474 588
2698
122,6
Sept. ,,
646
405
6114
4724
645
2780
126,4
Oct.
6563
4004-

560 458 657
2732
124,2
Nov.
683
4074-
512
473
6843
2760 125,5
Dec. 714
4144
509
476
6864
2800 127,3
Jan.1915
786 413
535
521 748
3003
136,5
Febr.,,
845
411
5524
5614
761
3131
142,3
Mrt. ,,
840 427
597
644
797
3305
150,2
April,,
847
4393
5944
630 816
3327
151,2
Mei
893
437 583 600
814
3327
151,2
Juni
818 428
601 624
779
3250
147,7
Juli
8383
4404
603
625
774
3281
149,1
Aug.
841
4384
628
6104
778
3296
149,8
Sept.,,
8094 4704
667
6194
7694
3336
151,6
Oct.

,,
834
4434
681
6313
781
3371
153,2
Nov. 8713
444
691
6673
826
3500
159,1
Dec.
97
446
731
7114
8484 3634
165,1
Jan.1916
9464
465
7824 7614 8844
3840
174,5
Febr.,,
,
983
5204
8054
8013
8973
4008
182,2
Mrt.
9493
503
7964
851
913
4013
182,4
April,,
9703
511
7944
895
1019
4190
190,5
Mei.
1024
529 805
942
1019
4319 -196,3
Juni
989
520
794
895
1015
4213
191,5
Juli
961 525
797
881
1040
4204
191,1
Aug.
9994 5313
882
873 1086
4372
198,7
Sept.
1018
5364
937
8584
1073
4423
201,0 Oct.
11244
543
9903
8503
10874
4596
208,7
Nov.
11774
558
1091
850
3

1102
4779
217,2
Dec.
1294
553
11244
8243
1112
4908
223,0
Jan.1917
1310
561
1137
8253
11194 4953
225,1
Febr.,,
13124
5813
1189
8294
11594
5072
230,5
Mrt.

,,
1346
6104
1226
8344-
1283
5300
240,9
April,,
1362
642
1240
842
1293
5370 244,5
Mei

,,
13764
648
12614
8394
12864 5412 246,0
Juni
14324
6523
1441
8413
12784 5646
256,6
Juli
13334
607
1512
840
12963
5589
254,4
Aug.
1342 670
15044
830
13114
5658
257,1
Sept.
12213
726
15094
8223
13544 5634
256,1
Oct.,,
12264
724
15754
824
1351
5701
259,1
Nov.
12364
679
16604-
848
1344
5768
262,2
Dec.
12864
686
16844-
8394
13483
5845
265,7
Jan.1918
12214
686 17194
829
1329
5785 262,9

Bij de weefstoffen blijft stijging zih voordoen.
Ook
het delfstoffen-cijfer wordt in belangrijke mate b6- heerscht door de overheids-maatregelen. Wijziging
van beteekenis heeft zich op de mineralen-markt niet
vertoond; huisbrand aan de mijn is iets gemakkelij-
ker. Rubber is weer 6 pence gevallen en de maximum-
lederprjs is één pence verlaagd.

Keinhandcls prijzen.
De verhoudingscij fers van
verbruiksartikelen, in den handel gebracht door de
Coöperatieve Winkelvereeniging van ,,Eigen Hulp”
te Amsterdam, Haarlem, Arnhem, Utrecht, Leeuwar-
den en ‘a-Gravenhage (voorheen
E. II.),
welke – zoo-

6 Maart 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

203

als de lezer weet, thans nog slechts voör dezulke, waar-
omtrent in de verslagmaand en de daaraan vooraf-
gaande door dezelfde coöperaties prijsopgaven werden
verstrekt – door het Centraal Bureau voor
d e St a t i s t i e k gepubliceerd worden, zijn de navol-

gende.

Art ikcle,i
1913
1914
1915
1916
1917

Erwten (grauwe) .
125
139
157
177
232
–
–
Kaas (Goudsche)

.
194
125 137 125
127
– –

11

(Leidsche)

.
140
139
160 180
221 247
–
8R
91
100 118
128 149
Margarine

……..
127,
99 102
110 122
125
132
105 110
152
195
314
–
–
124
129 159
159
212
–
–
97
130
149
232 308
308
en
(patt) ……
135 142
207
228 285
–
–

Koffie
………….94

11

(tarw’c)

…….
Olie

(boter)

…….94

136
137 192
214
311
–
—

Meel

boekweit) …..

(raap)

…….
Stijfsel..

………
103
107
130 157
320
–
–
100
100
125 161
179
182
182
Suiker (basterd)
89
91
105
115
116
118
116
Stroop ………….

11

(melis)

.
. .
85

.

89
98 102
103 103 103
Thee …………..
112
113
116 119
127 117 117
Zout …………..
.80
.
80
90
90
110 130
140

De prijzen voor het jaar 1893 werden gelijk 100
gesteld.

ZWITSEESCHE STEENKOOL.

Zwitsersche steenkool doet steeds een weinig denken
aan de beroemde Zeeuwsche nachtegaal, voornamelijk
door hare afwezigheid schitterend, indien dit gezegd
kan worden van zoo iets zwarts als kool. Toch heeft
men in vroegere jaren Zwitsersche kolenmijnen ge-
exploiteerd. Sedert echter de verbeterde verkeersge-
legenheden Duitsche en Belgische kool tegen betrek-
kelijk lagen prijs hebben
verkrijgbaar
gesteld, werd
dè exploitatie der zoowel qualitatief als ook quanti-
tatief zooveel inferieurder Zwitsersche mijnen niet
langer loonend. Dit alles hebben de huidige oorlogs-
omstandigheden fundamenteel gewijzigd. Niet slechts
stegen in het door Duitschiand geadministreerde ko-
lengebied de exploitatie- en vooral de
vervoers-
kosten der steenkool en kon voorts slechts een betrek-
kelijk gering percentage der vroegere hoeveelheden
geleverd worden, zoodat dientengevolge de aloude
economische verhoudingen terugkeerden, die de Zwit-
sersche exploitatie loonend plachten te maken.Ook
heeft de Zwitsersche industrie zich,.bij vervlogen tij-
den vergeleken, aanmerkelijk uitgebreid en is dien-
tengevolge de behoefte aan steenkool ten zeerste toe-
genomen. Als ware bloedhonden van het delfstoff en-
dom hebben dus onze zeer bedreven mijnbouwkundige
ingenieurs dalen en hellingen van Alpen en Jura af
loopen snuffelen naar half en heel vergeten mijngan-
gen alsook naar nieuwe beddingen.
In het eerste opzicht is hun succes Vrij groot ge-
weest, in het laatste minder. Aan den Noorderoever
van het Lac Léman, op de Bernsche hoogvlakte, in
de Alpen, en bovenal in de Boven-Rhônevlakte, in
den Valais, zijn de meeste oude mijnwerken weder in
exploitatie genomen. De .qualiteit van het anthraciet
van den Valais is zelfs vrij goed. Een nadeel er van
is, dat het nogal steenhoudend is en dat bij verbran-
ding de koolbrokken zich spoedig omgeven met eene
sintelkorst, die doorgloeiing verhindert. Zeer goede
resultaten heb ik zelf er echter mede bereikt, door dit
anthraciet te laten fijn kloppen en te doen samen- t
persen met een mengsel van bruinkool en turf. Als-
dan kan het verbrandingsproces volldig plaats vin-
den. Voor den exploitant is het eveneens een nadeel,
dat het anthraciet in den Valais veelal orographisch
lastig gelegen is en dan nog voorkomt in zoogenaam-
de ,,poches”, onderling soms verbonden door uiterst
onbeduidende kolenaderen, soms ook in het geheel
niet verbonden, zpodat men den loop der steenkool-
gesteenten moet volgen om den volgenden zak te
bereiken. Dit heeft tengevolge gehad, dat in den
Valais iallooze, kleine,
plaatselijke,
weinig kapitaal-

krachtige exploitanten elknder zijn opgevolgd. Zoo-
lang als men in de ,,poche” arbeidde, loonde het werk,
maar alvorens door het zeer harde gesteente de vol-
gende ,,poche” bereikt werd, had meestal het failliet den al te ondernemenden avonturier achterhaald.
Thans is de exploitatie op vele plaatseii ter hand
genomen door eene sterke Anglo-Zwitsersche maat-schappij, die ook in Virginië en Ceylon opereert. De
grootste hoop had men hier te lande echter gevestigd
on het in Finkrjk vooruitspringend staatkundig
schiereiland van den Bernsehen Jura.
Daar
is in den
omtrek van Porrentray steeds eenigermate aan mijn-
•bouw gedaan.
Het
feit, dat de Fransche kolenstrata
tusschen Le Creusot en Belfort vlak langs onze Zwit-
sersche grens loopen, heeft de verwachting gewekt,
dat op zekere diepte onder de krijtformaties van den
Zwitserschen Jura deze strata terug te yinden zouden zijn. Diepboringen in den allerlaatsten tijd, met fede-
rale subsidie ohdernoen, hebben tot op 800 meter
echter nog geen gewenscht resultaat opgeleverd.
Thans komt bericht uit het Zuidenyan Zwitserland,
dat waar menschenhand faalde, nar ht schijnt, de
elementen zelve ons gunstig willen zijn Eenigen tijd geleden namelijk vond in. de spits van
den Tessino een aardbeving plaats, tengevolge waar-van het meer van Lugano bedekt werd met eène olie-
achtige substantie. De aandacht der oeverbewoners
werd hier zeer sterk op gevestigd, doordat dit natuur-
verschijnsel groote sterfte veroorzaakte onder de
waardevolle visch van het meer. Geologen verklaarden
het uit rotsverschuivingen, die plaats zouden moeten
hebben gevonden aan de overzijde van het meer in
den Monte Caprino. Men ging aan het zoeken en vond
inderdaad aardspleten van recente formatie, die bij
naspeuring schenen te wijzen op de aanwezigheid van
steenkool. Eene Fransch-Italiaansche maatschappij
heeft thans de exploitatie dezer nog juist op Zwit-
sersch gebied gelegen beddingen ter hand genomen,
en is er tot nog toe reeds in geslaagd zeer bruikbaar
ligniet te vinden.
Intusschen, welke resul1aten ook ten deze in Zwit-
serland zijn bereikt, men begrijpt, dat de verkrijging
van steenkool uit den vreemde nog steeds van het
allergrootste gewicht is.
I. I.
B.
Lausanne, Februari 1918.

–

AANTEEKENINGEN.

Ameri1aansche baksaen.
—Tot
dusver werden in dit blad onder de bankstaten, wat de
Vereenigde Staten betreft, naast de voornaamste cij-
fers der Federal Reserve Banks, opgenomen de weke-lijks gepubliceerde cijfers der Vereenigde New York-
sche Banken en Trust-maatschappijen. Sedert 7 De-
cember van het afgeloopen jaar wordt thans door
den Federal Reserve Board nâast de cijfers der Fed.
Res. Banks ook gepubliceerd een reeks van cijfers
nopens de bij het stelsel aangesloten particuliere bank-
instellingen, zijnde de national banks in de eerste
plaats en
1
in de laatste maanden in toenemende mate
ook State banks en Trust Companies. Wij hebben ge-
meend voor publicatie in dit blad aan deze cijfers bo-
ven die van de Vereenigde New Yorksche Banken en
Trust Maatschappijen de voorkeur te moeten geven.
Weliswaar blijven deze laatste speciaal voor den
oogenblikketlijken stand van geld- en credietmarkt te
New York een bruikbare aanwijzing en hebben zij
v66r, dat zij telegrafisch hier te lande worden ontvan
gen en dus, vooral in deze tijden, van veel recenter
datum zijn, daar staat tegenover, dat de nieuwe cij-
fers een beter inzicht vermogen te geven in den alge-
meenen stand van het credietwezen in de Vereenigde
Staten, en dus van de zoo snel groeiende cijfers der
F. R. Baaks de juiste aanvulling vormen. De oude New
Yorksche cijfers beliepen zoowel wat eenerzijds de
deposito’s als anderzijds de beleeningen en disconto’s
betreft, om en bi5 4 miljard dollar; voor alle bij het Fed. Rs. stelsel aangesloten banken klimmen beide
groepen van cijfers, blijkens den nieuwen staat, tot

204

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1918

over de 10 milliard. Aangeteekend zij nog, dat de ge-
geven cijfers niet alle aangesloten banken betreffen,
doch alleen die, van welke de Fed. Res. Boardtijdig
de noodige gegevens ontving. Gevolg is, dat er steeds
enkele, en naar uit den staat blijkt, een telkens wis-
selend aantal, ontbreken. In dit blad zijn uiteraard
slechts de totaalcijfers voor de geheele Unie opgeno-
men. De officiëel gepubliceerde cijfers, o.a. wekelijks
in den Chronicle te vinden, geven bovendien een spe-
cificatie over de 12 afzonderlijke Reserve Banks. Tegelijk is op voetspoor van de officiëele Amerikaan-
sche
cijfers
een kleine verandering gebracht in den
weekstaat der F. R. Banks zelf. Als eerste dekking.s
percentege werd. sedert dezen zomer – zie vorige
jaargang blz. 715 en 729 – gegeven het verhoudings.
cijfer tusschen aan den eenen kant: goud en lawful
money, verminderd met den voor de dekking der F.R.
notes aangewezen goudvoorraad, en aan den anderen
kant: de netto deposito’s met inbegrip van het kaiii-
taal. Thans komt hiervoor in de plaats de percents-
gewijze verhouding tusschen alle ,,reserves”, dus den
ganschen goudvoorraad en de verdere kas van iawfui
money en alle ,,liabilities”, dus netto
deiosito’s
en
F. R. Notes tezamen. Deze wijziging, die de officiëci
gepubliceerde cijfers nog nauwer bij de usanties van
de centrale banken an het Europeesch vastiand doet
aansluiten, is zonder twijfel een verbetering. Als
tweede verhoudingscijfer blijft gehandhaafd, dat tus-
schen de speciaal voor de circuleerende F. R. Notes
aangewezen gouddekking en deze notes zelve./Voor
hen, die de trapsgewijze ontwikkeling van het Fede-
rai Reserve stelsel hebben gevolgd, zal het echter wel
geen betoog behoeven, dat naarmate aan den eenen
kant de niet voor deze dekking henoodigde goud-
voorraad en het niet hiervoor aangewezen commer-
cial paper en aan den anderen kant de deposito’s toe-
nemen, dit laatste verhoudingscijfer allengs meer en
meer aan waarde verliest.

De Handelspolitie1c v an Zuid-
A fi i Ic a. –
Sprekende over den levensstandaard in
zijn gebied gaat Consul-Generaal Mr. J. D. v. Ketwicil
Verschuur te Pretoria in zijn onlangs verschenen
verslag over den economischen toestand van Britsch
Zuid-Afrika
1)
verder
Een groote factor tot het doen ontstaan van de duurte
van levensonderhoud is voor Zuid-Afrika, dat hoofd-
zakelijk een import-land is, natuurlijk de grooteaf-
stand van de wereldmarkten en dc daaruit voort-
spruitende transportkosten, zoowel van grondstoffen.
als van industrieele artikelen, die voor het binnen-
land ng met die van het spoorwegvervoer over groote
afstanden worden vermeerderd. Men bdenke, dat bv.
Pretoria, Johannesburg en Blobmfontein per spoor
resp; ongeveer 1664, 1617 en 1131 K.M. afstand van
Kaapstad en de beide Transvaalsche steden
01)
onge-
veer 768 en 721 K.M. van Durban en op 527 en 480
K.M. van Lourenço-Marques zijn gelegen.
Maar de voornaamste oorzaak voor de groote duurte
van liet leven zijn de hooge invoerrechten en accijn.
-hen, sedert den oorlog nog voor vele artikelen belang-
rijk verhoogd, die de voornaamste bron Van de in-
komsten voor de schatkist vormen. De inkomsten uit
invoerrechten maken ongeveer dc helft uit van alle
uit belastingen verkregen inkomsten en daarvan valt
weer op voedingsmiddelen en andere onmisbare be-
noodigdheden, als kleeren, schoenen, katoenen en wol-
len goederen, meubelen, huishoudelijke artikelen,
zeep, petroleum en dergelijke ongeveer 65 pOt., op
luxe-artikelen, als wijnen, tehak, parfumerieën, zijden stoffen, automobielen;.-..enz: ongeveer 25 pOt. en
0
1)
andere artikelen (machines, cement, touwwcrk, ver-
ven, smeeroliën, enz.) onge.veer 1.0 1)Ct. Met andere
woorden ongeveer een derde gedeelte van de in de
Unie uit belastingen verkregen inkomsten worden
getrokken uit voedsel en omisbaro artikelen van da-gelijksch gebruik. Berekent men de verhouding van
het invoerrecht van verschillende voedingsmid de Ieu

Economische Verslagen, lie Jaaigaug, No. 8.

en andere allereerste levensbenoodigdheden tot hunne
waarde, dan komt men tot de conclusie, dat er daar-
onder zijn, die met een recht van . niet minder dan
45 pOt. ad
valorem worden belast. Het komt schrijver
dezes dan ook voor, dat het naast natuurlijke oorza-
ken – de ligging, de groote uitgestrektheid en dc
geringe bevolking van liet sub-continent (de grootte
van de-Unie is 473.100 vierkante mijlen en de bevol-
king 12,63, waarvan 2,70 blanken, per mijl) – voor-al de buitensporig hooge rechten zijn, die de duurte
van liet leven veroorzaken en dat deze op hare beurt de ontwikkeling in den weg staat van industrieën
0
1)
grootere schaal dan tot dusverre, met uitzondering
van landbouw-industrieën en enkele andere, waarvoor
Z.-Afrika zelf de grondstoffen levert, als b.v. de ieder-
industrie. De groote afstand van de wereldmarktcii
(de afstand van Kaapstad naar Londen bedraagt 6201.
zeemijlen) ,zal voor Z.-Afrika veelal de grondstoff en
zoo duur maken, dat- de daaruit vervaardigde artikelen
niet met de geïmporteerde zuilen kunnen concur-
reeren.

De tegenivdordige invoerrechten, hoewel fiscaal be-
doeld, werken natuurlijk reeds krachtig in bescher-mende richting en vormen te zamen met -de hooge
v.rachten een beschermenden muur,- die alleen niet
daarom binnenlandsche prodjictie in het leven -roept,
omdat hij door andere factoren als de ligging der Unie,
de duurte van het leven en de daaruit voortkomende
hooge bonen voor ,,skilled labour”, de groote binnen-
landsche afstanden, samengaande met eene kleine
binnenlandsche markt, die dit uitgestrekte land niet
slechts 1 millioen blanke inwonrs biedt, alsmede
door gebrek aan kapitaal in het jongè weinig spaar-
zame land wordt geneutraliseerd. Zoolang deze fac-
toren of de er uit voortvloeiende moeilijkheden niet
wrorden uit den weg geruimd, wat in de naaste toe-
komst bezwaarlijk denkbaar is, is het ontstaan van
industrieën op belangrijke schaal hier niet te-ver-
wachten. Natuurlijk zou door sommige invoerrechten
geheel prohibitief te maken cciie broeikas-industrie
van bepnalde artikelen in het leven kunnen worden
geroepen, doch de consument zou daarvoor het gelag
moeten betalen, het leven zou nog duurder gemaakt
en de vestiging van andere industrieën nog meer be-
moeilijkt worden, een vicieuse cirkel! –

Er bestaan hier in hoofdzaak twee opvattingen over
de door de Unie te voeren handelspolitiek: de eerste
staat de invoering van beschermende rechten tegen,
niet het oog op de -belangen van den producent ,,at
home”: de aanhangers van deze school – een niet tal-
rijke,
–
maar wegens hun invloed op half-officieele li-
chamen als kamers van koophandel alsmede op een
groot deel der En.gelsche pers, invloedrijke groep, –
bestaat in kern uit Engelsche importeurs hier. J)c
tweede wenscht beschermende, practisch prohibi tieve,
rechten in de hoop daardoor in de Unie eene nationale
industrie in liet leven te roepen. Deze groep hestaar
uit de steeds groeiende groep van nationale elementen,
die onder de leus ,,Afrika voor de Afrikaners”, door
liet uitsluiten van buitenlandsche artikelen hun jand
geheel ,,self-supporting” meenen te kunnen maken.
Zooals thans de omstandigheden gelegen zijn, maakt
het dan indruk, dat de tweede groep, die op eene zelf-
standig nationale ontwikkeling aanstuurt, op dcii
duur aan liet langste eind zal trekken en dus de dag
niet ver meer is, waarop – dit land welbewust den weg
ten verderve van cciie beschermende handelsiiolitiek
zal inslaan.

– De oorlogsconunctuur en adve-rten-
t i e s.
– Het laatste nummer van het ,,Weltwirt-
sehaftliehe Archiv” bevat een aardig stukje over den
invloed van den oorlog in de Ver. Staten op liet
advertentiewezen in de dagbladen.
Bij de bezwaarlijkere bevoorrading naast de dringender
behoefte in een land in oorlog gewikkeld, bestaat
grootev aanleiding van de ‘publieke tribune der con-
ranten gebruik te maken voor oogenblikkelijke ver-
bruikers om een euquete in te stellen, voor tijdelijke

6 Maart
1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

205

houders om zich als bezitter van een begeerd goed
bekend te maken. Wij kennen de ,,partijtje’s schroeven
annonces”, die geleidelijk in onze bladen haar intrede
doen, terwijl het ,,Gesucht” en ,,Angeboten” reeds
geruimen tijd bij onze oostelijke buren een opmerke-
lijke groeikracht heeft vertoond. Intusschcn naarmate
ovorheidsbepalingen aan het bedrijfsleven in grcotere
mate reglementaire banen voorschreven en aan gele-
genheidskooplieden en den z.g. kettinghandel het
bestaan bemoeilijkten, vcrminderden de bovenbedoeldo
advertenties weer in veelvuIdigheid.
Een Amerikaansche statistiek van het aantal adver-
tentie-regels illustreert de voréngema akte opmerking
in hare algemeene strekking; al verdient dan aange-
stipt te worden, dat de V. S. in de vermeldejaren
niet kunnen gezegd worden in oorlog geweest te zijn,
daarentegen niettemin aan hunne nijverheid een dus-
danig aanschijn gaven.

Plaats van
verschijning

1916

1915

Vermeerdering

New York..

109.722.314 102.187.722

7.534.592
Chicago ……

51.230.642, 50.182.026

7.048.816 Philadelphia

55.358.700

45.709.800

9.648.900
St.
Louis ..

33.708.744

29.610.423

4.098.321 Washington

27.977.588

26.461.044

1.516.544
Minneapolis

26.915.784

24.091.020

2.824.764
St. Paul ..
.

18.215.554

15.906.102

2.309.452
Cleveland . . .’

35.310.900

28.980.375

6.330.525
?.Iilwaukee

23.653.401

21.056.713

2.596.688
San Francisco

26.024.866

25.118.436

906.430
Buffalo ……
27.967.223

26.092.370

1.874.853
Los
Angeles.

47.409.232

44.570.736

2.838.496
Baltimore..

36.196.317

30.060.213

6.136.104

525.691.265 470.026.980 55.664.285

In de cijfers zijn 77 toonaangevende dagbladen be-
grepen.

Onder de overzichten in dit nummer treft men het
jaaroverzicht aan betreffende specerijen van den
heer M. P. van Jinnelt, makelaar -te Amsterdam.

De Hoofd-Commissie voor de N o r mali s a t i e in
Nederland
1)
bericht, dat van de uitgave (Ier ,,S t a n d nar
vormen
VOO
r de Nederlandsche Nijverheid”
de le aflevering ,,Klinknagels” in druk verschenen en bij
de firma J. H. de Bussy te Amsterdam verkrijgbaar is
gesteld.
Aflevering 2. ,,Schroefbouten”;
3. ,,Spoorstaven en Laschplaten voor Neder-
land en Nederlandsch-Indië”;
en

4. ,,Bovenbouw van Locaalspoorwegen en
Tramwegen”,
zijn in handen van de hoofçl-commissie gesteld en zullen
eveneens spoedig verkrijgbaar zijn.
Verder zijn studie-commissies ingesteld om te onderzoe-
ken, in hoeverre het mogelijk is, vereenvoudiging tot stand
te brengen in het gebruik van walsprofielen en cia eenheid
te brengen in benamingen van onderdeelen van constructie,
terwijl op verzoek van de Afdeeling voor Werktuig- en
Scheepbouw van het Kon. Instituut van Ingenieurs een der
leden van de hoofd-commissie
is
aangewezen om zitting te
nemen in de commissie, die de voorbereiding op zich heeft
genomen van een voorstel tot het brengen van eenheid in
de uitvoering van teekeningen.
Ter bespoediging van de werkzaamheden der hoofd-com-
missie zijn plannen in voorbereiding tot het stichten van
een technisch bureau onder bekwame leiding, waar de voor-
stellen der verder nog in te stellen commissies worden
uitgewerkt, en de reeds door anderen verrichte normalisatie-
arbeid tot eéuheid – zal worden gebracht. Reeds heeft de
hooïdcommissie de beschikking gekregen over uitgebreide
verzamelingen van genormaliseerde onderdeejen, haar door
verschillende machinefabrieken afgestaan.
Zij doet een dringend beroep op allen, die zich met for-malisatie bezighouden dit voorbeeld te volgen, haar daar-
door in de gelegenheid te stellen haar werkzaamheden met
kracht voort te- zetten en haar te steunen in haar pogingen
om eenheid in de normalisatie tot stand te’ brengen.

1)
[Zooals de lezer zich zal herinneren door de samen-
werking van de Maatschappij van Nijverheid en het Ko-ninkljk Instituut van Ingenieurs tot stand gekomen.j

De tegenwoorclige sameustelling der hoofci.cornmissie is
cle volgende:
J. F. Hulswït, Haarlem, Voorzitter, G-. S. de Clercq,
Haarlem (Paviljoen), Secretaris, ir. E. A. du Croo, Amster-
dam, ir. E. C. W. van Dijk, Utrecht, prof. ii. 1. Franco,
Utrecht. ir. B. M. Gratama’s-Gravenhage, prof. L. A. van Royen, ‘s-Gravenhage ir. D. H. Stigter, Amsterdam, H. J.
E. Wetickebach, ‘s-Graveuhage.

INGÉZONDEN STUKKEN.

HET BRUINKOOLWETJE.

In het nummer van 6 Februari I.I. komt een arti-
kel voor, onder bovengenoemden titel, waarin eene
lans wordt gebroken voor spoedige aanneming van
bedoeld bruinkoolwetje.
Echter is daaj-over bij de
rjweede
Kamei- ook een
geheel ander geluid- vernomen. De beide maatschap-
pijen, welke thans in Limburg reeds bruinkoolgroeven
exploiteeren, hebben in een goed. gedocumenteerd
adres de bezwaren uiteengezet, welke aan dit wets-
voorstel kleven.
Vooreerst bezwaren van- wettelijken aard. Het wets-
ontwerp druischt regelrecht in tegen
het .systeem
der
mijnwet, die steeds de mijn erkent als een nieuw
i-echtsobject, geheel afgescheiden van
•
den grond-
eigendom; ook geeft de bestaande mijnwet zekere aan-
spraken aan dengene, die een mineraal heeft
ontdekt
en’daardoor dus de exploitatie heeft mogelijk ge-
maakt, de wet moedigt aldus dezen opsporingsarbeid
aan. Het voorgestelde wetsontwerp wil alleen aan den
eigenaar,
enkel om het feit, dat hij grondeigenaar is,
recht tot ontginning geven, zonder dat den ontdek-
ker eenig recht gewaarborgd wordt. Mijnrechtelijk is
dit een terugtreden naar een standpunt, dat reeds
sinds eeuwen is verooi-deeld en thans nergens meer
wordt aanghangen. Bovendien zal dit het initiatief dooden van hen, die nog verder mineralen zouden
willen zoeken, naardien eventueele vondsten alleen
den gi-ondeigenaar voordeel kunnen brengen.
Men bedenke, dat in Nederland – wonderlijk ge-
noeg! – nog altijd eene ,,opsporingswet” bestaat,
welke het opsporen van delfstoffen. – . – verbiedt!
Door den -Minister van Landbouw kunnen evenwel
vergunningen tot opsporing van bruinkolen worden
verleend. Maar het is zeker merkwaardig, dat thans;
in dezen tijd van schaarschte aan brandstoffen, de
beide bruinkool-exploiteerende maatschappijen er over
klagen, dat op ingediende aanvragen om vergunning
tot opsporing, na verscheidene maanden nog geene
beschikking is gevolgd.
Het groote practische bezwaar tegen toekenning van
het exploitatierecht van biuinkool aan den grond-
eigenaar is gelegen in het feit, dat de grondeigendom
ten onzent eindeloos is versnipperd. Om eenigszins
economisch te worden opgezet moet de exploitatie op
vrij groote schaal worden begonnen. De lagen zullen
zich evenwel vrij zeker op het gebied van meerdere
eigenaren uitstrekken. Moet nu ieder eigenaar-exploi-
tant niet de exploitatie ophouden bij het einde van
zijn grondgebied, dan zal ôf wel een groot gedeelte
van het minei-aal in den bodem blijven zitten, ôf wel
door het groote aantal zeer kleine ontginninkjes zal
het bedrijf hoogst oneconomisch gevoerd worden. Men
bedenke b.v., dat in- het kleine concessie-veld Oaris-
berg II, nog geen 30 hectaren groot, reeds 172 kadas-
trale perceelen voorkomen, toebehoorende aan meer
dan honderd eigenaars. Ware het voorgestelde nood-
wetje op dit veld van toepassing geweest, dan zou hier nooit eene exploitatie kunnen begonnen zijn.
Wat het resultaat zal zijn, wanneer de exploitatie
geheel afhankelijk wordt gesteld van het welwillen der eigenaars, bewijst een recent geval in ditzelfde exploi-
tatieveld. Midden in dit veld staat eene vrij bouw-
vallige arbeiderswoning. Ten einde de exploitatie regel-
matig te kunnen voortzetten, trachtte de exploitee-
– rende maatschappij dit perceel aan te koopen; voor
circa
f
6000, een hoogen prijs, werd dit perceel voor-
loopig toegezegd. Alvorens evenwel de akte gepas-
seerd werd, had een slimme speculant de zaak in den

206

ËCQNOMISCH-STATISTJSCHE BERICHTEN

6
Maart 1918
1

neus gekregen, kocht gauw voor eèn veel hoogeren
prijs het huisje van den eigenaar af en…. de exploi-
teerende bruiiikoblmaatschapij kon het thans slechts
krijgen voor
f
32.000. Het spreekt van zelf, dat, wan-
neer meer dergelijke slimmigheidjes werden toegepast,
de exploitatie van een bruinkolenveld economisch on-
mogelijk wordt.

Naar meerdere geologen beweren, moet Nederland
ook buiten Limburg nog zeer belangrijke bruinkool-
lagen bevatten. Indien er vergunning werd verleend
om deze’op te sporen – of liever nog hèt geheele op-
sporingsverbod werd ingetrokken – en de vinder er
op kon rekenen,- dat hij ook inderdaad binnen afzien-
baren tijd concessie zal krijgen (de laatst verleende
concessies hebben zoowat 10 jaren in de ministerieele
portefeuilles gesluimerd), dan zouden hier wellicht
spoedig zeer belangrijke exploitaties kunnen ontstaan. Daarentegen kan het bedoelde noodwetje met zijn uit-
sluitend recht aan den grondeigenaar er slechts toe
bijdragen om de verdere ontginning te versnipperen
en flinke industrieele exploitaties te verhinderen.
Wilde uit dit noodwetje nog iets goeds geboren
worden, dan zo’ude het zijn gunsten niet moeten be-perken tot de grondeigenaars, maar
bij
voorkeur aan
de ontdekkers van nog onbekende bruinkoolafzettin-
gen eene voörloopige vergunning moeten waarborgen,
met ”erkorting dus van de inderdaad te lange ter-
mijnen, in afwachting eener latere definitieve con-
cessie ingevolge de mijnwet.
H. VAN GROENENDAEL.
ÔVERZ1CHÏ VAN TIJÖSCHRIFTEN.

Tijdschrift voôr Economische Geo-
g r a p h i e. – ‘s-Gravehhage, 15 Februari 1918.
Dr. H. Bliit.1i,
Het Internationaal Intermediair In-
stiWut
en
de ecbnoische vôôlichtingsdienst in Ne-
der1âd; Ontwikkeling der fabrieksnijverhêid in Ne-derlandsôh-Indië éën economische eisch, (3hr. J. 0.
Reygersbèg Versliïy); China als 1andbouwtaat,
(Dr. Frêihérr von Mackay); Het bankwezen in Ne-
delandsch WètIndië, (Mr. G. J. Fabius).

Weltwj.rtschaftliches Archiv. – 3ena,
15 .Februari 1918.
Dr. H. Wehberg,
Englische und französische Ver-
sicherungsvertrage im Kriegsfalle.
Prof. Dr. W. Ger-
loff,
Grundlinien der belgischen Zôll- und Handels-
politik von der Gründung des Königreiches bis zui
Gegenwart. Dr. L. i’chulrnan,
Handel und Verkehr in
Syrien. I. Der Handel;
A. Janson,
Zur Entwickiung
der Gemüseversorgung Deutschiands.
Prof. Dr. Oskar
Kende,
Neuere Literatur zur wirtschaftlichen Ent-
wickiung Oesterreich-Ungarns. Bij de ,,Ohronik und
Archivaliën” o.m.:
W. M. Schröder,
Entwickiung der
Schiffsfrachten und ihr Einfluss auf die Waren-
preise in England wehrend 1916.
R. Manschke,
Die
norwegische Handelsflotte und Seeschaffahrt in den
letzten Jahren.
A. Bauer,
Der Fracht-, Personen- und
Lohntarif auf den Eisenbahnen der V.S. von Ame-
rika im vergleiche mit anderen Lândern..
W. M.
Schröder,
Die Bewegung des englischeu Aussenhan-
dels in den Jahren 1911 bis 1916.
F. Hoffmann,
Die
Getreideproduktion der Türkei.
Dr. M. Bing,
Das
Gesete iber die Wiederherstellung der deutschen
Handeisfiotte.

Journâl of the Iûstitute of Ban-
k ei- s. — Loiidéii, Februâii 1918.
Pof. A. W. KiTcdld,,
Iidustrial and commercial
reorganisati6h aftef the war.

REGEERINGSMAATREGELEN OP

HANDELSGEBIED.

Broodkaarten
voor
arbeiders in het
b u i t e n 1 a n d De behikking, volgens welke twee
broodkiarten konden worden uitgereikt aan in
Duitschland wérkende Nederlandsche arbiders, is
ingetrokken.

Br o o d k a a r t en. Iii verband met de stijgende
papierprijzen en de toenemende schaarschte aan kar-
ton, isbesioten het formaat der broodkaarten te ver-
kleinen.

13 z e r en S t a a 1. Door den Minister van Land-
bouw zijn nieuwe maximumrjzen en prijsverhoogin-
gen per 10 K.G. vastgesteld voor handelsmaterialen in
ijzer en staal, zoowel oud als nieuw.
B 1 ô k z i n k. Op verlangen van en in overleg met
hét Rijksbureau voor Blok- en B]adzink hebben ver-
bruikers van hersmolten blokzink een Centraal In-
koopbureau in het leven geropen voor de verdeeling
der beschikbare vöorraden blokzink en regeling der
prijzên.

L o o d. Aan het Rijksbureau voor Blok- en Blad-
zink is opdracht verstrekt regelend op te treden ten
opzichte van den handel in en de distributie van lood.
– P e t r o 1 e u m. Aan bezitters van Rijkspeti-oleum
distributiekaarten zal over de periode van 6 tot 31
dezer nog 2 liter petroleum worden verstrekt tegen
inlevering van de kaart met de nog daaraan gehechte
lons Nos. 10, 11 en 12. Gelijk in ons vorig ,overicht
reeds werd vermeld, zal na Maart geen petroleum
meer voor huishoudelijk gebruik ter beschikking
worden gesteld.
S m e e r o 1 i e. Behoudens uitzonderingen (o.a. voor den dienst van leger en vloot en de spoorweg-
maatschappijen) is verboden cle verkoop, de afleve-
ring en het vervoer van alle soorten smeerolie in elken
vorm. Dit verbod treedt op 5 dezer in werking.
Z e e p p o e d e r. Maximumprjzen zijn vastgesteld
voor zeeppoeder in groot-, tusscheu- en kleinhandel.
Visscherij -benoodigdheden. Met het
oog op de zeer beperkte voorraden katoenen garens
en de geringe kans op uieuwen aanvoer in de naaste
toekomst, heeft het Rijksbureau voor Visscherj-be-
noodigdhedeu bij de visschers op groote zuinigheid bij
het verbruik van materieel aangedrongen.

B e e t w dr tel en. Volgens mededeelin.g van het bestuur der Suikervereeniging zal de prijs der beet-
wortelen voor de campagne 1918—’19 door den Mi-
nister van Landbouw gelijk worden gesteld aan dien
van verleden jaar.
Geel m o ster d z a a d. Verboden is de aflevering
en het vervoer van inlandsch geel mosterdzaad. Voorts
wordt alle inlandch geel mosterdzaad van den oogst
1917 en van vorige oogsten door de Regeering in bézit
genomen. Voor oogst 1917 en vroegere oogsten is een
maxiumprjs vstgetteld vaA
f45
per 100 K.G.
• B o e k w e i t. Voor boekweit van den oogst 1918 is
‘een garantieprijs vastgesteld van
f
30’per 100 K.G.
Goederenvervoer te water en te
1 a n d. Met ingang van 16 Febr. j.l. wordt ten aanzien
van het biilnenlandschê goederenvervoer de toestand
hersteld, die v66r 1 Januari bestond eû in verband
met de vorst en het dicht raken van waterwegen tij-
delijk is gewijzigd. Van 16 Febr. ii. af is het dus weer
verboden per spoorweg goederen te laten vèrvoeren
tusschen stations, gelegen in of nabij plaatsen, die te
water door een geregelden beurtbootdienst met elkaar
in vérbinding staan. –
Vervoer per spoor. Het verbod van vervoer
pti spoôr in binnénlândsch verkeer zal tot nadér order
gèén betrekking hebbeh
oii
landbôuwwerktuigén,
meubelen eiL pianô’s, vooi zô&vèr – het niet betreft
vervoer tusschen stations, gelegen in of nabij plaatsen,
tusschen welke een geregelde beurtbootdienst bestaat.
Slachtverbod én vetvoorziening. Door
den Minister van Landbottw is op grond van de wet
inzake het slachtverbôd &dhe regèling vastgesteld,
wâârbi.j in het algëmèen vêrboden ii het slachten van runderen, schapeh en varkéns. Terzelf der
tijd
wordt
vail dit vérbod ontheffing verleènd vôor bepaald aan-
geduide gevallen, onder zoodanige voorwaarden echter,
dat het van de slachtingen afkomstige vet ten goede
zal komen aan de algemeene vétvoorziening door het
Vetdistributiebnreau. Geruststellende verzekeringen
worden door den Minister afgelegd ten aanzien van

6 Maart 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE ‘BERICHTEN

207

hen, die gewoon zijn varkens voor eigen gebruik te
slachten (huissiachtingen).
Voorts wordt, onder intrekking van de beschikking
van 6 November j.l., vastgesteld eene nieuwe distri-
butie-regeling voor vet van geslachte dieren en zijn
prijzen bepaald, tegen welke ruw vet en veta.fval, van
slachtingen afkomstig, tea hoogste zullen moeten wor-
den afgeleverd.
V 1 e e s cli v o o r z i en i
xi
g. Volgens mededeeliug

van het
B. M.
V. zal oplossing van de moeilijkheden,
die zich bij de vleeschvoorziening voordoen, niet
gevonden worden in verandering der maximumprijzen
voor rundvieesch, doch in het bepalen van maximum-
prijzen voor vee. Het”ligt in de bedoeling onder de
nieuwe regeling ook de voorziening in de legerbe.
hoeften te doen vallen.
Op 11 dezer hoopt men met de aflevering van de
,,eeuheidsworst” te kunnen beginnen.
A a r d a p pelm eel. Maximumprijzen zijn vast-
gesteld voor aardappelmeel (pakmeel), bereid onder
rabbinaal toezicht.
A a r d a p p e 1 e xi. Maximumprijzen zijn vastge-
steld voor gedroogde aardappelen, gedroogd v66r 1
Januari j.l., geschikt voor menschelijke consumptie

f
35, geschikt voor veevoeder
f
15 per 100 K.G. netto,
exclusief haal, vrij boord plaats van levering.
P o o t a a r d a p p e 1 e xi. Door den Minister van
Landbouw zijn nieuwe regelen vastgesteld inzake
levering van kleipootaardappelen en tevens prijzen
daarvoor bepaald.
Z a
xi
d en g r in d. Behoudens bepaalde uitzonde-ringen is verboden de aflevering en het vervoer van
zand, grindzand en grind.
Economische regelingen. Door den Mi-
nister van Buitenlandsche Zaken is op 27 Februari
j.1. geïnstalleerd eene Commissie, welke een onderzoek
heeft in te stellen naar de basis, waarop onze econo-mische betrekkingen met de Centrale Mogendheden
dienen te worden geregeld, wanneer op 31 dezer de bestaande schikking met Duitschland afloopt. In de
toekomst zal het advies dezer Commissie worden ge-
vraagd over alle regelingen van economischen aard,
die met het buitenland worden getroffen; uitgezon-
derd de voorbereiding der regeling met de geasso-
cieerde regeeringen, waarvoor reeds een andere Com-
missie werkzaam is.
A p p e 1 s t r o o p. Vastgesteld zijn maximumprij–
zijn in groot-, tusschen- en kleinhandel voor appel-
stroop in potten of glazen.

MAANDCIJFERS.

EMISSIES IN FEBRUARI 1918.

Provinc. en Gemeentelijke leeningen
f 1.370.250,-
zijnde:
Prov. Limburg
f1.400.000,—
4
1
/2
0
/0 obligaties
A 97
/8 0/0.

Bank- en Crediet.instellingen …… ,,

317.000,-
zijnde:
Helmondsche Bank
f
200.000,—
aand.
128
O/o.

N.V. Noord-Nederlandsch Landbouw
–
crediet
f
50.000,—
aand.
ii 122
0
/0.

Hypotheekbanken (werkzaam in

Nederland)

……………… ..1.070.000,-
zijnde:
Stedel. Hypotheekbank
f1.000.000.-
4h/
0/
pandbrieven
!L
98 °/o.
Nederi. Grouclbriefbank
f 500.000,-
aand. (met
10 0/

storting)
A.
180 °/o
Industriëele Ondernemingen ……., 1.275.000,
zijnde:
Nejerlandsch-Indische Portian d Ce-
ment-Mij.
f1.275.000,— 6 ‘1e
obi.
!L
100
0/.

Cultuurondernemingen, Hand eisver-
eenigingen en Handelsvenn…..,, 5.250.000,-
zijnde:
Ned. md. Mij. t. Voortzetting d.
Zaken
v.
d. Linde & Teves en
R. S. Stokvis & Zonen Ltd.

–
f
3.000.000,—
aand.
fi175 °/o.
Diversen …………………….,

920.000,-
zijnde:
N.V. Alg. Norit Mij.
f800.000,-
gew. aand.
ft
115
0/•

Spoorwegleeningen …………… ,,

2.000.000,-
zijnde:
Deli-Spoorweg-1lj.
f
2.000.000,— 50/o
obi.
fi 100
O
/o.

f
12.202.250.-

Totaal der emissies in Januari
. . f
536.940.910,-
Februari . . ,, 12.202.250,-

Algemeen Totaal……
f
549.143.160,-

Door de Nedprlandsche Uitvoer Maatschappij werd een
5 o/,
obligatieleening aangegaan ten bedra van
f40.000.000,-
ondershands
A.
pari geplaatst.
Tevens bestond hier te lande gelegenheid tot inschrijving
op de inkomst.obligatieleening der General Provision
Company groot
f
750.000,—.

ONTVANGSTEN VAN SPOOR- EN TRAMWEGMAATSCHAPPIJEN NOVEMBER 1917.

(Ontleend aan de ,,Ingenieur”.)

Namen dêr Maatschappijen.
Personenvervoer.
Goederenvervoer.
Totale ontvangsten.

Nov.
1917
Nov.
1916.

lfaatsch. tot Exploitatie van Staatsspoorwegen
f1.655.038,—
f2.658.299,—
f4.449 038,—
f4.211.996,—
Eoll.
IJzeren Spoorwegmaatschappij

……..
1.696.907,—
,, 1.316.913,—
3.134.941,—
2.990.796,.-
Ned. Centraal Spoorwegmaatschappij ………
,,

143.916,—
…
180.435,—
326.898,—
313.557,-
Noord-Brnb.—Duitsche Spoorweg-maatschappij
,,

22.234,—
79.683,—
,,

105.874,—
53.552,—
Rollandsche Buurtspoorwegen

…………..
…,

9.615,61
15.443,76
,,

26.363,63V,
,,

15.505,06
1
!2
Dedemsvaartsche Stoomtrarnwegmaatschappij..
11.157,02
22.487,36
,,

34.604,34
30.001,32
rramw.mij.,,de Meijenij”: lijn Veghel—Eind-
hoven—Belg. grens en St.Ocdenrode—’sBosch,
–
–
24.269,01
18.700,55
lijn Eindhoven—Helmond—Asten en
Geidrop—Heeze …………………………..
–
–
8.069,36
5.691,16
1
!2.
Zuid-Nederi. Stoomtramweg-maatschappij
..
16. 372,41′!,
47.280,98
1
!2
,,

64.663,98
49.531,79
Nederlandsche Tram wegmaatsch appij

……..
,

47.951,86
1
!2
,,

65.029,68
,,

116.864.63
1
12
95.478,84
Rotterdamsche Tramwegmaatsehappij
–
–
216.480,05
203.546,88
Westiandsche Stoomtramwegmaatschappij ….
,,

7.347,53
,,

31.386,05
1
12
28.439,11
2emeentetram te Amsterdam …………….

…

,,

525.856,15
–
525.856,15
477.1 15,63
Eaagsche Tramwegmaatschappij

………….

…21.910,15

,,

256.455,11
.
–
258.908,36
232.942,29
Rotterdamsche Electr. Tramwegmaatschappij.
233.447,38
1
!2
–
,,

233.447,38′!2
,,

222.245,35
1
f2
De ontvangsten der groote maatschappijen, the in de ,,lngenieur” ontbreken, zijn aan het ,,Maandschrift Centr. Bureau Statistiek” ontleend.

Nagekomen oîer September.
Nederlandsch.Indische Spoorwegmaatschappij
lijn Samarang—Vorstenlanden—Willem 1..
Deli Spoorwegmaatschappij………………
Kedirie Stoomtrammaatschappij …………
Malang Stoomtrammaatschappij …………..

,, 116.000,—

1
, 365.000,-

491.000,—

645.443,-

432.000,—

387.401,-

76.011,—

83.534,-

61.636,—

,,
64.566,-

208

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1918

NEDERLANDSOHE HANDELSSTATISTIE’K.

In afwachting van het wederom maaudelijks verschijnen dr maandcijfers van in- en uitvoer, waarna voor de thaits
(loot- het Centraal Bureau voor de Statistiek samengestelde gegevens een definitieve vorm van weergave zal worden ge-
kozen, zijn hieronder de gelijktijdig voor Juli tot December 1917 verschenen cijfers, volgens de indeeling die tot op
heden gebezigd is, gesteld naast clie van invoer tot verbruik en uitvoer uit het vrije verkeer in (Ie overeenkonistige maanden
van het jaar 1916.
(In duizenden Kilogrammen).

JULI
AUGUSTUS
SEPTEMBER
Invoer
Uitvoer
Invoer Uitvoer Invoer
Uitvoer

–
Algemeene
1916
–

1917
1916
1917
1916
‘

1917
1916
1917
1916 1917
1916
1917
(tot
(Uit
vrije
(tot
(uit
Vrije
(tot
(uit
Vrije
voedings-
verbruik)
verkeer)
verbruik)
verkeer)
verbruik)
verkeer)

middelen.
Aardappelmeel.
0
0
419
35
0 0
241
2
5
0
482
1
60
0
3.680 3.176
0 0
3.243
768
1
0
2.709
135
Eieren
0
0
2.600
1.667
0 0
2.819 2.025
0
0
2.340
1.347
Tarween -meel
1)

117.230
36.356
17
101
70.058
15.069
21
62
59.889
2
9
33

Boter

…………..

79
7.951
11
1
13.406
0
8 0
973
1
1
0
Andre granen
1
)
59 .844
23.588
7
0
88.239
6.324
106
0
143.766
12,627
212
0
Rijst

…………..

?

.
?
11250 10246
? ?
9.146
4.492
?
?
9.339
136
Versche zeevisch
?
?
5.917 3.693
?
?
7.578 3.056
?
?
.

8.620
662
Haringenbokking
0
0
6.929
408
0
4
17.802
iii
0
0
10.493 349

Kaas

………..

Versch vleesch
?
0
104
8
?
0
134
5
?
0
608
3
Gez. of ger.vleesch
?
0
1.553
540
?
0
.

178
405
?
0
2.953
2846
Krachtvoeder-
koekenen -meel!
14.591
3.349
?
?
18.332
75
? ?
19.056
319

Genotmiddelen.
Cacaoboonen.
1.494
400
0 0
53
28
0
0
1.450
2.375
0
0′
Cacaopoeder ….
0
0
955
36
0
0
479
285
0
0
681
203
5.967
978
2.833
2
14.424
255
3.825
1
4.189
2.209
1.494
0
1
514
?
?
?
22.
? ?
1
0
?
R.uwsuiker
63
4
0
0
103
0
0
1
93
0
0
2.211

Koffie

……….
Thee

…………….

Kandij,meL,bast
2
1
2
3
3.888
1
2
1.089 1.240
.

0 0
4.024 2.178
547
647
2.152 3.834
1.044
601
6.231
2J28
1.602
441
3.253
Tabak

………
Sigaren
2 3
271 ‘

389
,

1
2
247
285
0.2
1′
202
142

Olien, vetten en
grondstoffen
daarvoor.
–
13.251
6.970
0
0
1.981
907
0
0
5.134
1.188
0
0
Kokosuootolie
.
0
711 48
0 0
205
5
0
33
300
42
0
2.971
162
4
15
554
60
5
3
299
27
‘

0
7
Margar.(eetbare)
0
1
13.729
10.336
0
–

0
12.624 12.850
9
2
14.328 2.960
Ivlargar. (ruwe).
2.511
.

84
0 0
2.978
71
0
0
1.948
.

147
0
.

0
–
Katoenpittenolie
2.871 994
0
0
2.046
313
5
0
2.036
0
0
0

Copra

………

Grondnoten
.. —
41
2.778
0 0
605 681
0
0
48
83
0
0
Paimpitten

.. ,
523
2.992
0 0
4349
106
0
0
3.739
83
0
0

Reuzel

……….

Palmolie
0
39
128
0
0
137
0 0
311
1
0
0
Sojaboonen

—
0
204
0 0
1
100
0
1)
0 0
0
.

0
Soja-olie
467
614
0 0
184 748
0
0
1.592
1.059
1
1
Koolzaaci
51
638
1
0
307
0
9
0
2.452
0
3
0
Lijnzaacl
2.267
0
,0
0
10.725
0
0 0
3L410
0
1
0
Lijnolie
0
0
133
68
7
0
139
10.
0 0
91
43
16.230
1.520
1
1
10.685
.

3
1
2
13.591 12.597
12
0
Petroleum …….
Miner.smeeroliën
922
945
? ?
4.323
216
?
1.624
300
Talk,roetensmeer
525
856
156
0
1.828
488
94
0
1.080
780
51
2

Wee
fatoffen.
.
Hennep (ongeh.)
199
11
0
0
86
55
0
0
138
0
0
0
Ongetw.en ongev.
katoenen garen
1.220
2.066
0
0
1.413
1.396
0
0
2642
2.855
63
0
Katoen (ongespi
3533
184
32
0
3.709
0
16
0
3.866
2.147
15
0
Vlas

(geroot

en
gezwingeld)

..
5
0
1.523
1.827
0
0
1.270
1.482
1
0
20
1.232
Wol (alle soorten,
wolafval en
kunstwol) ….
255
832
28
0
621
367
4
01
607
570
13
0
Metalen.
IJzer(ruwgegot)
6.301
1.713
2 9
4.651
1.667
0
0
2.005 2.143
0
.

0
IJzer (smeed-,
band-enpl.ijzer)
46.248 9.059
4.682
0
29.199
10.086
871
0
23.062 12.498
1.759
0
IJzer.(spoorstaL)
1.758
104
85
94
370 213
0 0
272
355
1
77
IJzer (gaspijpen)
4.715
872
105
.

11
3.454
828
174
1
1.786 558
85
2
Staal (in staven)
4.132
1
169
?
2.958
1
238
?
1.549
1
217
Koper (ruw)
28
11
0 0
325
67
1
.0
.65
0
0
0
Lood (ruw)

….
373
2
38
5
447
.

102
0 0
387
50
5
0
Tin (ruw)
108
119
2
0
184
0
‘

6 0 0 0
3
0
Zink (ruw)

….
33
0
623
21
25
•
0
163
25
153
15
446
0
Steenkolen.
Steenkolen

. – – .

537.350 1294.246
1
3.475
1
10.872 1528.921 1134.166
1
3.282
1
3.380 1509.260
1
75552
1
7.692
1
6.255
Diversen.
3.421
1
4
1.488
317
1
0
2.590
260
1
0
Chilisalpeter

– –
0
28.893
0.
0
6.520 1.164
0
0 0
0
0
0
Cement, tras..
–
42.375 35.780
41
0
35.960
42720
57
0
35.754
44.016
41
0

Soda

…………1.613

Huiden (gedroogd
onbereid)

.
150
14
35
0
300
31
18
,
0
254
119 25
0
Huiden (gezout.)
960
36
990.
0
279
0
251
0
384
0
792
0
1)
Tarwérneel is uitgedrukt
in tarwe;
aangenomen is, dat 75 K.G. meel met 100 K.G. tarwe
gelijk staat.

Bij
,,andere
granen” vond voor
roggemeel eenzelfde verrekening
plaats.

6 Maart 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

‘209

NEDERLANJ)SOHE HANDELSSTATISTIEK.

De cijfers voor de waa,j’dit Januari, Februari en Maart zijn opgenomen op pag. 445, de macuden April, Mei en Juni
op pag. 698 van den vorigen jaalgang. In het volgend nunhiner zullen dc cijfers berekend voor de eerste negen en twaalf
maanden der onderscheidene jaren plaatsing vinden.

–

(Iii duizenden Kilogiammen).

OCTOBER
NOVEMBER
DECEMBER
Invoer Uitvoer
Invöer
Uitvoer
Invoer Uitvoer

Algemeene
1916 1917 1916
1917
1916
1917
1916
1917
1916
1917
1916
1917

voedings.
(tot
verbruik)
(uit
vrije
verkeer)
(tot
verbruik)
(Uit
vrije
vei-keer
(tot
verbruik)
(uit
Vrije
verkeer)
middelen.
Aardappelmeel
0 0
465
1
0
0
3.070
0
0
0
2.632
2
Boter’
.
………
0
2.052
571
0
11
2.238
3.615
0
13
1.670
2.418
Eieren
….

0 0
0
L321
583
3
0
646
221
0
0
525
229
Tarwo en -meel’)
66.542
1
54 113
43.845
1
281
148
78.915
278
112
28
Rijst

………..1.249
0
3
1
1.607
0
–

1
0
6.151
0
0
0
Andere granen
1
)
81.630
6.506
36
500
66.679
504
6 0
126.432
2
37
0
1
?
3.837
314
?
? 3537
4.756
‘
?
2.811
4.066
Versche zeevisch
?
1
12.088
1.489
1
?
2.489
‘1.577
?
1
3.100
625
Elaringenbokking
5 0
12.449
51
276
0
8.132
142
177
0
3993
221

Kaas

…………

Versch vleesch
1
0
600
436
?
0
1.029
985
?
0
1.384
5
Giez.ofger.vleesch
1
0
2.737
548
?
0
3.102
266
1
0
1.737 538
Krachtvoeder- koekenen -meel
24.701
7
1
?
5.809
0
1
?
28218
2.797
.?
I.îenotmlddelen.
Cacaoboonen..
4.960
475
.

61
0
841
1.100
0 0
691
61
26
0

.
Cacaopoeder ….
20
0
710
148 .

0
0
646
–

35
0
0
512
–

33
Koffie

……….
5.251
‘

249
668
,

0
2.102
1.531
‘
1.873
0
3.673
1.108 1.870
0
1
0
1 1 1
0
? ?
?
0.?
?
Ruwsuiker
73
0
0
3.786
9
0
0
5.403
171
0
0
.3.655

Thee

…………

Kandij, mel.,bast
459
‘

0
0
3.673
108
0
4
2.923
209
0
0
2.879
Tabak

………
3.387
57
432
2.119
2.425
988
510
1.295
4.095
•,

16
423
1.145
Sigaren
1
0
225
156
1
0
237
267
1
0
215
288
Olièn, vetten en
grondstoffen daarvoor.
10.642
1.789
‘

0
0
5.157
10
0
0
7.670
0
0
0
Kokosnootolie
1.41.3
1.001
77
0
169
1.729
‘

328
0
226
768
21
‘

0
870
1

‘
1
1
‘

0
,

7
1
78
0
0
3
Margar. (eetbare)
20
1
14.455 5.538
S
‘

8
16.934
,
6.258
2
S
19.355
5.063
Margar(ruwe)
3.641
227
0
0
370
0
0 0
987
0
0
0
Katoenpittenolie
2.842
205
0
0
657
0
0
0
801
0
0
.

0

Copra

………

Grondnoten .
. .
1.373
.468
0
0
1.451 1.894
0
0
207
474
0
0
Paimpitten

….
3.914
0
0
0
3.697
0
0
0
4.999
0
‘

0
0

Reuzel

…………

Palmolie
20
194
‘0
0
552
16
0
0
79
0
0
0
Sojaboonen….
123
584
0 0
515
0 0
0
309
–

0
0
‘

0
Soja-olie
359
733
0 0
1.356 1.122
1
0
2.710
508
0
0
Koolzaaci
510
0
19
0
81
0
65
0
3.698
.

0
15
0
Lijnaad
7.296
0
2 0
9.282
0
54
0
24.7-10
0
0
0
Lijnolie
0
.

0
229
13
0
0
122
0 0
1
–
‘112
0
12.307
1
3
1
18.734
3
6
1
13.173
9
2
1
Petroleum …….
Miner.smeeroliën
1.445
88
?.
7
1.419
83
7 7
942
69
Talk,roet ensm eer
1.268
577
14
0
1.229
?

19
2
0
1.435
38
10
0
Weef stoffen.
Hennep (ongeh.)
398
22
‘

0
0
723
8
31
0
56
0 0 0
Ongetw.enongev.
katoenen garen
2.111
‘

615
42
0
2.331
100 80
0
1.513
0
66
0
Katoen (ongesp.)
1.512
41
16
0
3.241
.

0
74
0
2.378
0
21
0
Vies -(geroot en
gezwingeld)
0 0 0
744
0
0
0
1.336
0
0
0
180
Wol (alle soorten
wolaf val en
–
kunstwol)
. . – –
391
139
0
.

0
524
81
0
0
941
0 3
0
Metalen.
IJzer(ruwgegot.)
2.830
1.446
0
0
597
1.313
0
0
5.118
2.361
0 0
IJzer. (smeed-,
band-enpl.ijzer)
12.116
8.426
1.164
‘

3
3.919
9.037
2
0
739
10.882
11
‘

0′
IJzer(spoorstav.)
312
77
0
24
‘

0 0 8
23
0
7
0 3
IJzer (gaspijpen)
2.216
1.369
1
0
378
631
3
0
30
771
72
2
Staal, (in staven)
765
?
2
7
302
?
228
?
164
7
22
7
Koper
(ruw)
….
72
5
0
0
27
‘

0
0
0
181
‘

0
0
0
Lood (ruw)
356
0
0
0
113
152
23
0
358
0 8
0
Tin (ruw)
89
1
0
0
269
0
0 0
387
0
0
0
Zink (ruw)

.
.
..
19
52
434
0
982
0
432
Q
14
125
1.047
0
Steenkolen.
Steenkolen

.. .
.1
411
.
073

1136.410
1
8.554
1
5.930 1303.408
1290.876
1
3.480
1
8.432 1316.807
1215.485
1
120
1
5.018
Diversén;
1.149
3
0
3.452
374
1
1
2.724
.

120
4
0
Chilisalpeter

. .
0
1.189
0 0 0
0
0 0
12.190
0 0
.

0

Soda

………..2.348

Cement, tras….
31.881 27.994
19
2
25.261
13.556
2.248
0
12.877 11.724
112
2
Huiden (gedroogd
onbereid)

.. ..
772
9
45
0
553
22
9 0
352
13
9
0
Huiden (gezout.)
165
0
838
0
241
.153
987
0
88 33
596
0
1)
Tarwemeel is
uitgedrukt in tarwe; aangenomen is, dat75
K.G.
meel met
100 K.G.
tarwe
gelijk staat.

Bij
,,andere
granen” vond voor roggemeel eenzelfde verrekening
plaats.

210

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1918

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN

BANKDISCONTO’S.

20
Juli
1914

Disc. Wissels.
–
ed.

4’/,sedert 1Juli ’15
3’/,sedert23
Mrt. ’14
B
e
lBj
flfl
Elf
IVrsch.in

41/t

,

1

,,

’15
4

,,

23

,,

’14
R.C.
5
1
/2

,,

19Aug.’14
S

,,

23

,,

’14
Bank van Engeland
S

,,

5Apr.’17
3

,,

29 Jan.
1
14
Duitsche Rijksbank
S

,,

23 Dec.
1
14
4

,,

5
Febr.’14
BankvanFrankrjk
5

,,

20Aug.’14
3
1
/2

29 Jan. ’14.
Oostenr. Hong. Bk.
5

,,

10Apr.’15
4

12 Mrt. ’14
Russische Staatsbk.
6

,,

27 Juli ’14
5

1 Apr.’14
Nat. Bank v.Denem.
5

,,

10

,,

’15
5

,,

6 Febr.’.14
Zweedsche Rijksbk.
6’Ia

,,

1 Feb.’18
4
1
!3

6

,,

’14
ZwitserscheNat.Bk.
41/t

,,

2Jan.’15
3
1
/3

19

’14
Bank van Italië..
5

,,

10 Jan.’18
S

,,

9Mei

1
14
Feder. Res. Bk.N.Y.
3-4

–
–

–
Javasche Bank….
3
1
/2

,,

1 Aug.’09
3
1
/2

,,

1 Aug.’09

OPEN MARKT.

Data
Amsterdam
Londen Part.
Berlijn
Part.
Parijs
Part.
N. York
Cail.
Part.
Prolon.
disconto
gatle
disconto
disconto
disc.
monesi

2 Mrt. ’18
3
4l/_1/
31/
8

4_I/
–
51/2_.6
1)

25 F.-211.’18
3_’/
4-‘i2
3
1
!8
4-
1
/,
–
2’1,-6
18-23 F. ’18
3
–
‘/4
4
–
‘/4
3/
4..8/
–
2
1
/2-6
11-16

,,

’18
3
1
/,’/
4’/…5
314v’

4
1
/s
–
4-6

26 F.-3 1%1217
21/4-‘/B
3_1/2
5
1/._l/
4.8/8
–
2
–
‘!2
28 F.-4 M.’16
1 ‘/-2
ij,

2-
1
/4
5

_i/

4
1/_8/
1 ‘/4’2

21
0-24Jul.’14
11
3
2
1/4_3/4

2
‘[,
–
‘/
2 ‘/,’/,
2’/4
1/4’2
‘/2
1)
Noteering van 1 Maart.

• WISSELKOERSEN.

WISSELMARKT.

Op de wisselmarkt heerschtc deze week weder een zeer flauwe stemming. Er was veel aanbod, vooral in het begin
der week en houfdzakeiijk van Londen en New York, waar
tegenover bijna geen vraag stond. Op het belangrijk ver-
laagde koerspeil ontwikkelde zich daarna flinke kooplust.
Zobals gewoonlijk wachtten echter belanghebbenden iets te
lang zoodat het grootste gedeelte van het aanbod reedsi’
verwerkt was en plotseling weder een belangrijke stijging ititrad. Nadat aan deze vraag was voldaan, zakte de koers
weder ir, de daling bleef echter nu beperkt.
Berlijn en Weenen bleven de geheele week aangeboden.
De omzetten waren echter niet groot, zoodat de daling
aanva’ kelijk nog gering was. Alleen Donderdag en Vrijdag
nam die eenigszins grootere verhouding aan. Het slot was
echter eerder iets vaster, zoodat de geheele daling nauwelijks
2 o/o bedroeg.
Ook de neutrale deviesen waren flauw; vooral Skandi-
navië liep weder belangrijk terug, ‘waarbij Kopenhagen een
oogenblik zeer nabij het normale goudpunt kwam. Voor
circa 66.75 werd afgedaan.
Behoudens kleine uitzonderingen was de handel overigens
weder zeer beperkt.
KOERSEN IN NEDERLAND.

Londen

Parijs

Berlijn

Weenen

SI.Pe-

New
Data

5)

5)

5)

•

ter,.

York’)
burg ‘)

25 Febr.1918

. .

10.55

38.85

43.9217 28.90

–

2.20’14
26

,,

1918

..

10.43 ir 38.45

43.80

29.-

–

2.181/
27

,,

1918

..

10.53

38.70

43.80

29-

–

2.20’/2
28

,,

1918

..

10.61

38.75

43.52k 28.70

–

2.22
1 Mrt. 1918

. .

10.54

38.70

43.17

28.32

–

2.211/2
2

,,

1918

– .

10.544 3.80

43.20

28.35

–

2.21’/2
Laagste d. w. 1)

10.41

38.30

43.05

28.15

–

2.18
Roogste ,,

,,

‘)

10.65

39.15

44.15

29.15

–

2.23
~3 Febr.1918

..

10.60

39.10

43.95

29.05

2.22’/4
L6

,,

1918

..

10.79+ 39.80

43.95

28.90

–

2.27
liluntpariteit

. .

12.10

48.-

59.26

50.41

1.28

2.488/

) Noteenng te Amsterdam.
1)
Particuliere opgave.

a
130
t

Stock-

Kopen-

Chri.,.
‘1
Zwitser.

Spanje

Batovia
1)
holm’)

hagen’)

tiania’)

land’)

1)

telegrafisch

25 Febr. 1918

12.56

68.25

69.75

49.85

54.25

99-100+
26

1
918

71.25

67.25

68.-

49.55

54.-

99-100+
27

,,

1918

71.25

67.25

68.-

49.90

53.75

9
9+
-1
00+
28

,,

1918

71.75

67.75

68.50

50.-

54.-

99+
-1
0
0
+
1 Mrt. 1918

71.20

67.-

67.90

49.60

54.12+

99f
1
0
0
1

2

,,

1918

71.05

67.-

67.80

49.80

54.12+

99-100+
L’ste d. w.’)

70.50

66.50

67.25

49.30

53.-

992/4

H’ste
,,

,,

‘)

73.10

68.75

70.25

50.10

54.60

100
1
!2
23 Febr. 1918

73.-

68.75

70.25

50.10

54.50

99-100+
16

,,

1918

74.75

69.50

72.25

50.80

55.30

99+
-1
00+
Muutpariteit .66.67

66.67

66.67

48.-

48.-

100

‘1 Noteerng te Amsterdam.
1)
Particuliere’bpgave

KOERSEN TE NEW YORK.

Cable

Zicht

Zicht

Zicht

1)a
°
t

Londen

Parijs

Berlijn

Amsterd.
(in
$

(in frs.

(in
cents

(in cent,
per

P. ,f)

p. Rm.
4)

per gid.)

2 Maart

1918

4.76.45

5-72
*
/2

nom

”

Laagste d. week..

4.76.45

5.721/2

–

Hoogste,,

,,

..

4.76.45

5.72’12

23 Februari 1918

4.76.45

5.72
1
/2

nom.

43’h ‘)
16

,,

1918

4.76.45

5.72V,

nom.

43’/
Muntpariteit..
..

4.86.67

5.18’I

95
2/4

40′!,,
1)
Noteering van 21 Februari.

KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN.

Plaatsen en

Noteering,-

24Jan.

5 Febr.

6
–
21
Feb,.

21
Febr.
Landen

eenheden

1918

1918

1918

1918

Tijdperk

Laagste

Hoogste

Alexanclrië.
.
Piast. p. £
19’/52
97
13
4

97
1Z/

97
7/je

97 ‘ho
B.

Aires…. d.p.gd.pes.

50
1
/

50
1
!2

50

.51

50′!2
Calcutta
. . ..
sh/d.p.rup.

1/5
1/

1/5
1
/82

115

16 V,,

115
1
!82
Hongkong

..

id. P.
$

2/11’/,

2/11
1
/2

2/11
1
/2

2/110/4

2/11’12
Lissabon .
…
d. p.escudo ’29 /o

29
1
/s

2911
4

301/
4

2901
4

Madrid

.. ..
Peset. p.0

19.68

19.82

19.50

19.75

19.60
Montevideo..

d.p.peso

59

•59
1
/

59

•60’h

590/4
Montreal ..
..

$
per £

4.80/4 4.16H

4.81

4.82/4 4.81
1
/2
Petrograd

..
R. p. £ 10

362

365

360

370

365
2)

R.d.Janeiro’)

d.p.milr.

13
3
/

13
19
!82

13”!,,

1321/32

13”/32

Shanghai

..
sh/d.p.tael

4/3

413

4/21/2′
4/31/2

412′!2
Rome

…… ..Lires

p. £

40.22

40.80

40.80

41.69

41.65

Singapore

..

id.

p.
$

2/4
1
/,o

214
1
/1 a

2/3
1
/8

2/4
1
!8

2/4
Valparaiso

1)
d.p.pap.p.

13
1
!8

13
28
!,,

13
21
!83

14
5
/a

14
Yokohama
..
sh/d.p.yen

2/2

212

2/1
1
!,,

212
1
/4

2/1
11
!,,

Noteeringen op 90 dagen.
Noteering van 14 Februari.

GOUD EN ZILVER.

Sedert 29 Juli 1918 worden de dageljksche ontvangsten
en ontttekkingen van goud door de Bank van Ergeland
tijdeljk niet bekend gemaakt.

NOTEERING VAN ZILVER.

Noteering te Londen.

te New York

2

Maart 1918 ……..42′!,

•

85118
23

Febr.

1918 ……..42′!,

85
1
18
16

,,

•

1918 ……..42’/

.

85
1
/
9

,,

1918

……..42′!,

85’/
2

,,

1918 ……..

43’/4

86
1
1a
28

Jan.

1918 ……..
43
1
/,

87’/

–
3 Maart 1917 ……..37′!,,

.
76
1
/8
4 Maart 1916 ……..27

56
3
/
20 Juli

1914′. …….. 24″/,
2)
Noteering van
II
Januari.

6 Maart 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

211

NEDERLANDSCHE BANK.

Verkorte Balans op 2 Maart 1918.

Activa.

Binnenl. Wi8{ H.-bk.
1
14.618.162,48
1/

sels, Prom., B.-bk.

1.335.284,22
enz. in disc. Ag.sch.

10.409.1 18,46
f
26.362.565,16
1
!2
Papier o. h. Buiten!. in
disconto ……………………..
–
Idem eigen portef.. f 7.873.309,-
Af: Verkocht maar voor
de bk. nog niet afgel.

–

7.873.300,-
Beleeningen

73.628.618,36
mcl.
vrsch.
in rek.-crt. B.-bk.

4.139.380,38
1
!2
op onderp. Ag.sch. ,, 46.253.673,46

f124:o21.672,2o ‘Ii

OpEffécten ……f121.974.072,20’/s
OpGoederen én Spec. ,, 2.047.600,- ,, 124.021.672,20 ‘1

Voorschotten a. h. Rijk …………….
–

Munt en Muntmateriaal
Münt, Gôud ……
f
96.446.135,-Muntmat.,Goud……627.299.532.22
1
/
2

f 723.745.667,22
2
/,
Munt; Zilver, enz. • ,, 7.239.986,71
Muntmat.. Zilver .. ,,

–
,, 730.985.653,93
1
!,
Effecten
Bel.v.h.Res.fonds.. f

5.159.192,50
Id. van Ihv.h.kapit.

3.956.939,62′!,
911613212′!,
Geb.en Meub.der Bank …………….
rekeningen

…………
……

74.925.547,98

f 97.749.880,41

Paesiva.

Kapitaal ……………………….
f

20.000.000,-
Reservefonds
……………………
,,

5.234.534,18 ‘1,
Bankbiljettén in omloop …………..
..870.333.610,-
Bankassignatin in omloop…………
,,

2.320.715,06
1
/1
Rekening-Côurant saldo’s:
Van het Rijk……
f

7.373.257,88
Van anderen
……,,
61.593.909,75
68.967.167,63
Diverse rekeningen
.
………………
7.893.853,53

f 974.749 880,41

Besèhikbaar metaalsaldo…………..
f

541.906.919.52
‘/2
Op de bajis
van
sh metaaldekhing
……
,,

347.061.365,85
1
!2
Minder bedragaan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is
..
,,
2.676.928.320,-

Verschillén met den vorigen weekstaat:
Meer

Minder
Disconto’s

4.211.923,73
1
!2
Buitenlandsche wissels..

322.147,-
Beleeningen …………7.992.157,28
Goud ………………9.067.160,18
Zilver ………..
…….
55.019,25′!,
Bankbiljetten…………24.477.670,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s .. 20.999.398,41 ‘.J,

Voornaamste posten in duizenden euldens.

Data
Goud
Zilver
.8
.
°”
etten
w
Andere
opcischbare
schulden

2 Maart1918

….
723.746
7.240
870.334
71.288
23

F6br.

1918

….
714.679
7.295
845.856 83.485
16

1918

.. ..
716.341
7.275
854.035
90.845
9

1918

….
716.432
7.278
859.834
99.821
2

,,

1918

….
707.609
7.275 892.087
58.386
26

Jan.

1918

….
707.000
7.176
871.586
77.132
19

1918

….
707.988
7.031
883.034
60.031
12

1918

….
697.459
6.933
883.869
45.127
5

,,

1918

….
697.181
6.940
895.174
45.968
29

Dec.

1917

….
698.233
7.028
890.273 57.200
22

1917

….
698.663
7.001
866.538
52.454
15

,,

1917

….
694.417
6.946 865.867
41.949
8

,,

1917

….
699.508
6.836 867.659
53.834

3 Maart1917
591.560
8.481
744.585 89.988
4 Maart1916

….
495.530
4.798
686.149 79.686

25 Juli

1914

….
162.114
8.228
310.437
.6.198

Disconto’,

Belee-
Beschik.
baar
Dek.
king,-
D
ata
Hiervan
Totaal
Schatkist-
ntngen
Metaal.
percen- promesscn
saldo
tage
rechtstreeks

2Mrt. 1918
26.363
–
124.022 541.907
78
23 Febr.1918
30.574
–
116.030
535.386
78
16

,,

1918
24.090
–
139.462
533.877
77
9

,,

1918
30.120 8.000
145.838
531.013
75
2

,,

1018
80.657
66.000 90.157
524.005
75
26Jan. 1918
78.114 53.000
90.515
523.613
75
19

,,

1918
72.498 47.000
90.346
525.582
76
12

1918
66.729
39.000,
93.627
517.764
75
5

,,

1918
72.738 40.000
103.235
515.063
75
29 Dec. 1917
81.819 49.000 107.448
514.916
74
22

,,

1917
69.985 52.000 92.809 520.093
77
15

,,

1917
67.837
52.000 88.423
518.913
77
8

,,

1917
60.520
47.000
94.314
521.142
76

3Mrt. 1917
78.218
58.000
91.014
430.226
72
4Mrt, 1916
61.380
40000
71.227
366.489
75

25 Juli 1914
67.947
14.300
61.886
43.521
1
)
54
1)
Op
de
basis van
2
/5 metaaldekking,

Uit de bekendmaking van den Minister van Finan.-
ciën blijkt, dat uitstonden op:

JAVASCHE BANK.
Voornaamste oosten in duizenden guldens.

4

Data
Goud
Zilver
Bank
biljettn
Andere
opeischb.
schulden

85.962
17.622
173.918
55.571
8

Dec.

1917 …….
85.944
17.167
174.695 57.182
1

,,

1917 …….
85.550
16.898
174.535
53.560 85.622
16.736 175.781
56.067
24

Nov. 1917 …….
17,

,,

1917 …….

72.009
22.907 159.086
47.519
9

Dec.

1916 …….
43.720 32.485
140.747
31.128
11

Dec.

1915 …….

25juli

1914 …….
22.057 31.007 110.172
12.634

Data

____________

Dis-
conto’s
1

Wissels,
buiten
N..Ind.
betaalbaar

Belee.
ningen

1
1
1

–
I
ningen
Beschik.
baar
metaal-
saldo

5
king,.
percen-
tage

18Dec.1917
7.687 32 991 67.351 23.511
57.686
45
1

,,

1917
7.204
32.979 70.119 23.800
56.735
44
24Nov.1917
7.170 33.501 67.564
22.992
56829
45
17

,,

1917
7.156 33.570
71.791
22.671 55.989
44

19Dec.1916
6.396 37.250 62.344
9.800 54.043
46
11Dec.1915
5.949
19.810
48.520
25.395
41.830
44

25 Juli1914
7.259 6.395
47.934
2.228
4.842
1
)
44
‘)
Sluitpost
der
activa.
2)
Op de basis van

metaaldekking.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste oosten in duizenden Luldens.

Data
Metaal
Circulatie
Andere
opeischb.
schulden
Disconto’s
Div. reke.
nin gen
2)

43
Nov.
1917

..
591
1.241
903
1.023
998
27 Oct.

1917

..
592
1.198
897
1.000
960
20

1917

..
569
1.214
906
999
1.000
1-3

,,

1917

..
579 1.202
890
1.000
828

4 Nov. 1918

..
680
1.090
728 892
774
6-Nov. 1915

..
697 969
1.034
875
1.104

25 Juli

1914

..
645
1.100
560
735
396

1) Sluitpost der activa.

2Maart 1918
23Feb,. 1918

Aan schatkistpromessen..
f
59.430.000,-

f
59.430.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst

Aan schatkistbiljetten
..
,,
61.802.000,-
78.349.000,-
Aan zilverbona

………
,,
27.418.119,-
,,
27.012.192,50

S

212

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1918

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

Aan liet eind van ieder kwartaal wordt een ovrzicht gegeven
van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currecy Notes,
in duizenden p. st.

Data
Metaal
Circulatic
Currenci, Notes.

Bedrag
Goudd.
Gov. Sec.

27 Febr. 1918
59.353
47.251
*4* *4*

20

1918
58.471
462O7

13

,,

1818
58.943
48.061
215.164
28,500 190.020
6

,,

1918
58.610 46.131
213.580
28:500 188.020

28 Febr. 1917
54.296
38.585
144.351
28.500
112.573
1 Mrt.

1916
56.110 33.307 100.893 28.500 65.203

22 Juli 4914
40.164
29.317

Data
Gov.
Sec.
Other
Sec.
–
Public
Depo3.
–

Other
Depos.
Re.
servc

Dek-
king,.
percen-
lage
t)

27 Febr.’18
58.350
98.641
42:650 124.767
30.552
18,24
20

’18
56.351
101.441
38.562
131.879
30.714
18,02
13

’18 56.350
95.867
39.013
126.265
31.332
18,96
6

’18
56.889
.96.894
41.430 125.504
30.928 18,56

28 Febr.’17
82.446 117.383
47.846
167.992 34.161
15,82
1 Mrt. ’16
32.839
96.743
50.631 102.019 41.253
27

22 Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185
29.297
52′!8

1)
Verhouding
tusschen Reserve
en
Deposits.

DUITSCHE RIJKSBANK.

Voornaamste posten, onder bijvoegiug der Darlehens-
kassenscheine, in duizenden Mark.

,..jata
elaa
_________________

Daarvan
Goud
Kassen-
scheine
Circu-
latie

Dek-
hings.
percen-lage
‘)

2

I%[rt. 1918
3.846.892
2.407.691
1.323.063 11.310.828
34
23
Febr.
1918
2.523.383
2.407.691
1.264.270
11.122471
34
15

,,

1918
2.522.258 2.407.525
1.239.326 11.079.710
84
7

,,

1918
2.520.737
2.407.345
1.248.585 11.121.678
34

28 Febr. 1917
2.542.919
2.527.315 342.578 7.855.506
38
29 Febr. 1916
2.500.988 2.457.149 482.545 6.544.309
46

23 Jnli

1914
1.691.669
1.356.857
.
65.479 1.890.895
93

t)
Dekking der circulatie door metaal en Kassenscheine.

–

Data

.

Wissels
Rek. Crt.

Darlehen,kauen,chejne

Totaal
In kas hij
uitge-
de Reich,-
I

________________

geven
bonk

2 Mrt.

1918
13.048.493
6.590.131 7.904.000
1.310.900
23 Febr. 1918
12.355.895
6.069.318′
7.717.700
1.292.500
15

,,

1918
12.875.503
6.215.941 7.659.700
1.287.700
7

,,

1918
12.609.315
6.303.441
7.661.800
1.236.600

28 Febr. 1917
8.984.825 4.076,591 8.825.800 330.900
29,Febr. 1916
5.781.322 1.986.805 1.606.800 439.500

23 Juli

1914
750.892
943.964

RUSSISCHE STAATSBANK.

Voornaamste posten in millioenen Roebel

Data n. St.
Goud
Tegoed

tenland
Zil

ver
Schat-
Dis-
conto’s
en helee.
gen

Circa.
latie
Rek.
Cou-
rant

5 Nov. ’17
1.292
2.309
178
15.507
2.177
18.917
2.898
29 Oct.

’17
1.295
2.309
178
15.222
2.155
18.062 2.726
21

’17
1.296
2.309
168
14.479
2.071 17.859 2.715
13

,,

’17
1.297
2.309
155
14.098
2.150 17.290
2.721

5 Nov. ’16
1.556
2.055
110
8.014
798
7.935 1.770
5 Nov. ’15
1.604
35 26
3.119
1.249
5.054
1.397

21 Juli ’14
1.601
144
74
….
757
1.634
1.099

BANK VAN FRANKRIJK.

Voornaamste posten in duizenden francs.

Data
Goud
Waarvan
in het Buitenland
Ziloer
Te goed
in het
Buitenland

Butt.gew.
000rsch.
old. Staat.

28Feb.’18
5.368.646
2.037.108 254.920
1.103.007 12.950.000
21

,,

’18
5.366.727
2.037.108
253.415
1.118.933
12.650.000
14

,,

’18
5.365.356
2.037.108
252.168
1.072.234
12.500.000
7

’18
5.363.847
2.037.108
250.589
1.065.836
12.700.000

1 Mrt.’17
5.148.881 1.945.603
270.512 912.730 9.000.000
2 Mrt.’16
5.015.040
–
360.775
840.889
5.900.000

23 Juli’14
4.104.390
–
639.620
–
–

Wissels
,Uitge-
stelde
Wissel,
Belee-
ning
Bankbil..
jetten
Rek. Cr1.
Parti
..
culieren.

1

Rek.
t

r1.
C
Slaat

1.312.234 1.114.635 1.170.383
24.308.307 2.581.225
52.227 1.252.873
1.118.749 1.212.577
23.986.287 2.808.098
19.294
.
1.334.854 1.124.022
1.217.104
23.821.176
2.634.425 41.918
1.347.016 1.126.259 1.236.626
23.740.119
2.581.404
270.599

556.823
1.295.948 1.234.469
18.097.436 2.455.566
92.681
422.981 1.717.979 1.252.285
14.460.136
1.954.813
59.154

1.541.080
–
769.400
5.911.910
942.570
400560

SOCItTV GÉNÉRALE DE BELGIQUE.’)

Voornaamste posten in duizenden france.

Date
Metaal
t

inc!
1
saldi

Beleen.
van
builenl.
vorder.

van
prom. d.
provinc.

Btnn.
wissels
en
heleen.

Circu-
latie

1

Rek.
1
1

saldi

28 Febr. ’18
596.459
94.497
480.000
151.779
1.196.653
215.746
21

’18
891.471
94.406 480.000
157.172
1.205.067 207.743
14

,,

’18
693.362
94.271
480.000
150.145
1.205.640 202.303
7

,,

’18
634.018
93.486
480.000
141.713
1.168.715
173.035

1 Maart’17
339.673
85.953
480.000
65.467
852.822
108.743
2 Maart’16
194.975 52.771
480.000
60.211
824.397
161.480
‘) sedert
einde 1914
met
de
tunctie van circulatiebank
belast.

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.

Voornaamste posten in duizenden dollars.
Waarvan
1
Waar.
1
1
FR

Data
Goud
1 voor dekking
van in
1
het bui- 1
Zilver
1
eic.
Notes in
circu-
F. R. Notes
tel

1
1
latie

11
Jan. ’18
1.697.533 801.366
52.5001
50.324
1.244.280
4

,,

’18
1.687.720
1

816.481
52.500!
45.310 11.251.205
28 Dec.

’17
1.671.133
1

801.198
52.5001
49.635
1.246.488
21

,,

’17
1.645.543
764.089 52.500 48.127 11.227.642

12 Jan. ’17
775.664
276;294.
–
16.769
288.168

Percent.

Totaal
Waar-
Dek. Goud-
Data
Wissels
Deposilo’s
van
king,.
dekking
Kapitaal
percen-
circa-
lage
t)
latie

11

Jan.

’18
838.429
1.784.308 71.565
61,7
64,4
4

,,

’18
897.151
1.793.479
70.825
60,2
65,3
28 Dec. 17
956.072
1.771.037 70.442
59,7 ‘

84,3
21

,,

’17
971.452
1.831.272
69.852
60,1
62,2

12 Jan. ’17
140.334 819.583 55.706
81,4
103,0
1)
Verhouding
tusschen:
den
totalen goudvoorraad, zilver etc., en de
opeischbare schulden

F. R.
Notes en netto deposto’s met
inbegrip
van
het kapitaal.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED.
BES. STELSEL.

Voornaamste posten in duizendn
dollars.

Data
Aantal
Totaal
uitgezette
Reserve
hij de
Totaal
Waarvan
time
banken
gelden en
F. R. bank,
deposito’,
depo,its
beleggingen

4Jan. ’18
640
11.235.168 1.193.952
10.69.106
1.460.927
28 Dec. ’17
630
10.853.941
1.181.823
10.383.805
1.321.944
21

,,

3
17
614
10.968.616
1.089.127 10.110.913
1.231.155
14

’17
619
11.593.125 1.266.040
10.076.988 1.280.186
7

,,

’17 607
11.678.897 1.137.765 9.650.871 1.259.906

6 Maart 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 4 Maart 1918
Gedwongen door de omstandigheden, is dan toch eindelijk
geschied,, hetgeen wij in deze kolommen reeds vaker als
perspectief hebben gesteld: de afzonderlijke vrede tussehen
Noordelijk Rusland en de Centrale Mogendlieden is een
feit geworden door de onderteekening der vredesvoorwaar-
den te Brest-Litofsk. Het uitstel héelt Rusland geen voor-
lee! bezorgd. Definitief zijn de grenslanden van het
vroegere Tearenrijk afgescheiden, zoodat het enorme aan-
eengesloten Rijk van nog slechts enkele jaren geleden vrijwel
in zijn sa.menstellencle deeleii ontboiiclen is. Want ook de
Oekraïne behoort thans reeds tot de zelfstandige naties en
in Siberië schijiit Zich een crisis te voltrekken die eveneens
een ontbindende uitwerking op het Aziatisch deel van het
Russische Rijk zal kunnen verkrijgen.
Naar liet schijnt hebben de regeeringspersonen in Noorcie-
lijk Rusland meer op de buitenlaudsche dan
01)
cle binnen-
laudsclie verhoudingen gelet; in ieder gevel heeft de uit-
komst bewezen, dat zij in dit opzicht een verkeerd inzicht
hèbben gehad. Zij hebben klaarblijkelijk te veel gerekend
op het dlan, dat van de revolutionnaire beweging in Rusland
op cle overige Europeesche landen zou uitgaan en hebben
hierop speculatieve beschouwingen omtrent een groeienden
al
g
emeenen onwil bij cle Europeesche legers gevestigd Toen
bleek, dat de psychologie der massa totaal anders was,
moest natuurlijk wel een gewijzigde tactiek worden gevolgd
en werd besloten tot het aanvaarden, der Duitsehe vredes-
voorwaarden.
Ontegenzegljk is hierdoor de positie der Centrale
Mogendheclen veel krachtiger geworden, zoodat de onderhan-
delingen met Roemenië, die inmiddels reeds waren afge-
broken, weder zijn hervat op verzoek van laatstgenoemd
land. Binnen af zienbaren tijd kan derhalve het krjgsbedrijt
op het Oostelijk oorlogstooneel tot het verleden behooren.
De internatiohale beurzen hebben hierop ieder in verschil-
lende en geëigende mate gereageerd, zonder dat echter iii
cle algemeene houding tot ijting kwam cle verwachting,
dat nu ook ccii algeheele vrede ‘spoedig te verwachten zou
zijn.
Vooi-al te B e
1
1 ij n hebben de gebeurtenissen veld de
afgeloopeit week de beurs zeer sterk beïnvloed. Wel werden
de omzetten eei’iigszius beperkt loor de aankondiging, dat
een verhooging der benrsbelasting zal worden voorgésteld,
doch dit influenceei-de toch slechts in geringe mate den
handel in Russische fondsen en het is juist deze handel
geweest, (lie karakteristiek was, vooral voor liet midden
der vorige week. Toen toch verluidde, dat een conferentie
tussuhen vertegenwoordigers uit de bank- en bankierswereld
met het ])irectorium der Rijksbank was gehouden, ten einde
tot een regeling te komen, waarbij zou worden bepaald,
dat vervallen Russische obligaties en coupons bij leveranties
uit cle Oekraïne in betaling gegeven zouden mogen worden.
Op grond van deze gerechten ging cle koers van coupons
en lossiugen sprongsgewijze omhoog. Tot vooi- enkele dagen
golden deze waarden niet meer dan circa 45 9 50 pCt., op
den dag echter der boven gereleveerde conferentie, 28 Febi-.
nl., monteercie de koers tot 70 pCt. en zelfs nog daarboven
Ook cle overige Russische fondsen echter verclen in de
spheer der belangstelling getrokken, wijl men onderstelt,
dat biiinenkort tot een inventarisatie van het bezit aal,
Russische waarden zal worden overgegaan om op deze wijze
bepaalde compensaties te verkrijgen. Zoonis het ter beurze
echter vaker geschiedt, heeft men het belang van deze maat-
regelen, in zich zelve zonder eenigen twijfel van buiten-
gewoon nut, stei-k overdreven, althans voor zoover liet de gevolgen voor de naaste toekomst betreft. Vçle onderhan-
delingen zullen nog gevoerd moeten worden en in verband
hiermede zal nog geruime tijd moeten verloopen, alvorens
een dergelijke overeenkomst zdO tot stand is gekomen, dit
zij practisch kan worden dooi-gevoerd. Tengevolge van deze
gemoderees-de opvatting is clan ook cle handel in cle zon
gefavoriseerde Russische waarden eenigszius ingekrompen,
gepaard gaandle met een inzinking van het koerspeil. Ook
Roemeensche soorten ivaren aanvankelijk sterk gezocht
geweest, omdat men hetzelfde verloop voor deze papieren
in het vooruitzicht stelde; in verband echter met den gang
van zaken in de Russische markt en vooral niet het oog op
de buitengewoon groote onzekerheid met betrekking tot het
vet-loop van akeii met Roemenië is ook hier de tei-ugslag
niet uitgebleven.
Zooals gezegd, weiden de omzetten in de ovei-ige fondsen
eeaigszins ongunstig geaffecteercl door het vooruitzicht op
een verhooging der beursbelasting, die ook za.l worden toe-
gepast op cle tot nu toe vrijgestelde staatsleeningen. Een uit-zooclering vorniden aandeelen in steenkoolmijnen, ivijl men
aannam, dat een prjsverhooging voor de productie dezer

maatschappijen in ieder geval zal worden doorgevoerd.
Overigens gaf men de voorkeur aan een afwachtende
houding
;
hoewel) de stemming voor andere dan speciale
oorlogswaarden niet ongeanimeerd was te noemen.
Te L o n d e n is de beurs sterk onder den indruk gekomen
van de voortgezette débacle in Rusland; niet alleen ‘Rus-
sische fondsen, doch ook alle andere buitenlandsche soorten
hebben hiervan cle ‘gevolgen ondervonden. De Engelsehe
goudgei-ande waarden waren bovendien gedrukt door de
pogingen, die men aanwendt om op groote schaal National
War Bonds te plaatsen. Aandeelen in inheemsche spoorweg-
waarden, vroeger een geliefd speculatie-object ter Lon-
densche beui-ze, zijn geheel, verlaten, in verband mct de
onzekerheid, die tea opzichte van de exploitatie uit den
oorlog bestaat; ook Canadeesche spoorwegaandeelen onder-
vinden geenerlei belangstelling, nu de zon zeer verlangde
overname door den Staat niet schijnt te geschieden of althans naar een zeer ver verschiet wordt verschoven.
Alleen baiikaancleelen hebben
01)
grootere schaal de aandacht
getrokken in verband met de ook hier ter plaatse vermelde
fusies van den laatsten tijd. Meer en meer voltrekt zich
in het Engelsche bankwezen de n’ieest – volstrekte concen-
tratie; op liet oogenblik reeds heeft de Loudon Joint City
and M,idland Bank alleen de beschikking over een grooter
beding aan deposito’s dan 22 van de kleinere Engelsche
banken tezamen. Behalve, dat enen in ‘deze beweging cle
erkenning moet zoeken van de noodiakelijkheicl tot omvor-
ming en moderniseering van het Engelsche bankwezen, is er o9k nog een andere factor in te$onderseheideu,
D.I.
dlie
van de vorming van een instituut, dat leiding zal moeten
geven iii den tijd van ovei-gang, clie ons ongetwijfeld na den
vrede te wachten ‘staat. Ook de van hooger hand ‘geleide
actie
01)
de geldmai-kt spreekt hiervooi-. Tlians’reeds wil
men klaarblijkelijk in het binnenland lagere renten over-
heerschencl houden, waartoe men de rentevergoeding voor
schatkistwissels tot 3
J/
pCt. heeft verlaagd, terwijl men,
ter voorkoming van onttrekking van het buitenland cle
vreemde credit-saldi nog 4Y
2
pCt. rentevei-goeding toestaat.
Te N e w Y o r k is cle stemming gedurende de afgeloopen
week tamelijk vast gebleven. Toch is in de laatste dageic een keiitering op te merken geweest. Dit hangt klaarblij-
kelijk samen met de aankondiging van de derde Amen-
kaansche oorlogsleening, die men zich voorstelt in de eerste
dagen van Apt-il te emitteei-en. Of, juister gezegd, in de
eerste dagen van April zal uien beginnen met de proPa
–
‘
gancia, die vermoedelijk wel eenige weken in beslag zal
nemen. En verband hiermede verwacht men in Walistreet
i-ealisatids van de overige beleggingswaarden cii anticipeert
men 01) dit vooruitzicht door thans reeds tot verkoopeii
ovel- te gaan. Van den anderen kant echtei- zijn deze realisa-
ties niet van al te omvang’rijken aard, oniclat men steun-
aaukoopen verwacht, zoodra de markt dreigt
•
een al te
geclemoraliseerd aanzieii te verkrijgen. Behalve deze aanlei-
ding waren er dan ook geen bijzondei
–
e factoren, die vei-kon-
pen zouden kunnen uitlokken. 1-let wetsontwerp op de staats-
exploitatie der spoorwegen is thans verschenen en de bepa.
hagen daai-vaa zjjn zelfs gunstigec- dan aanvankelijk was
gedacht. O.a. zijn ook dc zijlijnen in de sta ats-exploitatie
opgenomen, -zooclat hiei-voor door de maatschappijen zelf
geen risico wordt geloopen en geen kosten ‘behoeven te
worden gemaakt. De bedrijvigheid in cle industrie schijnt
alleszins bevredigend en men overweegt reeds een kleine ver-
hoogii]g voor de staal- en koperprjzen, waardoor de directe
vooruitzichten voor de verschillende ondernemingen onge-
twijfelci weder veel verbeterd zouden worden.
T e o n z e n t heeft de markt voor staatsfondsen een vrij
rliStg verloop gehad. De binnenlandsche soorten bleven
vrijwel
01)
hetzelfde niveau zonder opvallende omzetten of
koersvariaties. Van cle buiteulandsche hebben Mexicaansche
fondsen nog steeds sterk de aa,ndacht getrokken. 1
–
let publiek
trad op vrij groote schaal als
konl)er
op en aan deze vraag
‘kon door de arbitrage -veelal worden voldaan met stukken,
die in Duitschlancl werden aangekocht. Russisçhe waa.i-deu
ondervonden hier vrijwel geenei-lei terugsiag van de uiterst
geanimeerde stemming, die te Berlijn voor deze fondsen
heeft geheerscht; wel was de tendens vast te noemen, doch
tot sensatioueele koersverhefuingen is het hier niet ge-
komen.

26 Febi-. 1 Maart. 4 Maart9
ng.

41/2
0/5
Ned. W. Schuld . . :. 961/j

96/
10
96
00
/li
4
0
/2
0
/0 ,,

,,

,,

1916 97

97

96/16
–
1
/16
4

0/

,,

,,

,,

1916 90

90
1
14

9OIii +
7
/1i
3
1
/2
0
/0

,, , ,,

……
79’/’

781/s

7911
4

– i/
4

3

0
1

‘ 71/io

69
0
/in

691/2 – lid/ja
2
1
/2
0
/0
Cent. N. W. S……
‘
.

60/

591/it

596/s – 1

5

°/o
Oost-Indië ‘1915

9 9’/2

997/

9911(
+
7
/ö
4
– 0/
Hongarije Goud – . .. 52

53

53116 + 1/io’

214

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1918

26 Febr. 1 Maart. 4 Maart
°t

4

Io
Oostenr. Kronen rente 47
11
/,
46
1
/0

46814
–

5

°/o Rusland 1906 ……33

33

33
4118
01
Iwangorod Dombr..

30

31
1
1s

31
1
18
+ 1/s
4
0/
Rusland Cons. 1880

31

30

29/4 –
11/
4

4

0/
Rusl.hijllope&Co.

33

31
l5/

31
0
12

1h/
2

4

“/o Servië 1895 ……..351/4

351/
4

351/
4

41/
2
0/
China Goud 1898

63
0
/8

63
3
18

63 2/
4
0/
Argentinië Buiteni.

64
1
/2

–
5

0/
Brazilië 1895 ……61
1/
4

–

–

Van de locale markten heeft de
sclloepvaartafdeeling
een
uiterst bom aanzien gehad. Onder aanvoering van aan-
deelen Hollandsche Stoomboot.Maatschappij ontstond, zooal
niet een algemeene verkoopdrang, dan toch een zekere lu4t
tot realisatie die een afbrokkeleuden invloed op het koers-
peil heeft gehad. Nu na de algemeene vergadering van aan-
deelhouders der Hollandsche Stoomboot-Maatschappij op
Zaterdag j.l. is gebleken, dat de reveiiuen van deze, wel
als uiterst winstgevende vennootschap gedoodverfde onder-
neming betrekkelijk bescheiden zijn geweest, zijn de ver-
wachtingen omtrent de uitkeeringen *’an de overige rede
rijen niet al te hoog gespannen. Vooral de mededeeling van
de zijde der directie, dat de geruchteii omtrent phenomenale
winsten, die ter beuize de ronde hebben gedaan, geheel en
al op een verzinseltje hebben berust, heeft nogal teleurstel-
ling veroorzaakt. Onder de houders van aandeelen Hol-
landsche Stoomboot-Mij. in de eerste plaats, waarvan een
gedeelte heden 9 circa’ 276 pCt. aan de markt was, doch
voorts ook onder de bezitters van de overige scheepvaart-waarden, die de. pessimistische beschouwingen reeds van
toepassing bp hun eigen maatschappijen maakten. Deze
afdeeling verlaat dan ook de week in ongeanimeerde stem-
ming.

Rijzing
26 Febr. 1 Maart. 4 Maart0f

Amsterdamsche Bank .. . . 198/ 197 ‘/o 197 ‘/ – 1 ‘)g
Ned.Uandel-Mij.cert.v.aand. 191
1
/ 191
1
12 192
1
!9 + 01/
Rotterd.Bankvereeniging . . 148 148 148’/4 +
1/4

Amst. Superfosfaatfabriek.. 179’/2
174814
1721/4

71/4

Van Berkel’s Patent ……178’/

178
1
/2 178
1
/
Insulinde Oliefabriek……243

240
0
/4
237’/

– 51/1

Jurgens’ Ver. Fabr. pr. aand. 106
1
/ 106

1050/4
–
1
/2
Ned. Scheepsbouw-Mij. ….
.174°/4 1741, 174

– 8/
4

Philips’ Gloeilampenfabriek. 397

396
8
14 395

—2
R. S. Stokvis & Zonen…. 699

720

729/ +30V,
Vereenigde Blikfabrieken .. 146

141’/

141
1
/2 –
Compania Mercantil Argent. 230

2331/
4
234

+ 4
Cultuur-Mij. d. Vorstenland.. 213
0
/4 210
0/4
211

– 2814
Handeisver. Amsterdam…. 440

430

438

—2
Hou. Transatl. Handeisver. 182

177

179

– 3
Linde Teves & Stokvis …. 226 227 ‘/2 225 —1
Van Nierop&Co’sllandel-Mij. 2191/
4
218’/4 217
1
14
—2
Tels & Co.’s Handel-Mij. .. 185V, 1870/
4
190 + 4V2
Gecons. Holi. Petroleum-Mij. 238
‘/a 235

2361/4 – 21/
4

Kon. Pétroleum.Mij. …… 547
1/4
545

535

– 12
1
h
Orion Petroleum-Mij. …. 104

100
8
/8 101
5
/8 – 2/8
Steaua Romana Petr.-Mij… 251

246/4 253’/4 + 2/4
Amsterdam-Rubber-Mij. .. 238

233

234

—4
Nederl. Rubber.Mij. …… 135 8/
4
1358/4 132

– 38/
4

Oost-Java-Rubber-Mij…..274
1
1:
2731/4
273 ‘/

–
11/
4

Deli-Maatschappij ……..551
1/

544
1
/

548

– 3’/8
Medan-Tabak-Maatschappij.. 238’/4 237

239

+ 2/4
Senembah-Maatsehappij …. 622
1
1 620
8
/4
621

–
1
1
/2

Anders was het gesteld op de
tabaksonarkt.
Wel was hier
onder den invloed van winstnemingen een reactie ontstaan,-
doch juist heden vlamde nieuwe ondernemingslust op, die
zich uitte in verschillende, anders nogal op den achtergrond
geschoven fondsen als
Holland
Deli. De berichten omtrent
profitable tabaksverkoopen in Nederlandsch-Indië houden
steeds aan en beloven goede resultaten voor de maatschap–
pijen gedurende het jaar 1018.
Ook de rnbberafdèeling
was meer gezocht, doch spiaal
voor enkele soorten, als Suriname Balata, Vereenigde
Indische Cultuur Ondernemingen, ènz. Over het geheel
kwamen in deze afdeelingen slechts zeer weinig afdoeningen
tot stand. De maatregelen, door de Engelsche maatschap-
pijen genomen met betrekking tot de beperking der iro-
ductie, werden verschillend beoordeeld. Eenerzijds betoogde men, dat nu een grooter afzetgebied geschapen werd voor de
Nederlandsch-Indische ondernemingen, anderzijds, dat ook
deze nu wel spoedig tot inkrimping van hare productie
gedwongen zouden worden. Dit had een weifelende houding
in de rubberafdeeling tengevolge, waardoor slechts de hier
genoemde en nog enkele andere fondsen van de gedecideerd
betere stemming voor rubberwaarden konden proliteeren.
De markt voor
handefsonderneminyen
was niet meer zoo

levendig als de vorige week het geval is geweest, doch zij behoorde niettemin tot de meest opgewekte ter beurze. De
goede verwachtingen, die men ten opzichte van deze maat-
schappijen koestert, zijn nog steeds van kracht gebleven, af
en toe
zelfs
aangevuld met dividend-ramingen over het jaar
1917, die soms zulke phantastische bedragen deden noemen,
dat bijna stellig een teleurstelling zal moeten volgen. Echter
dient ook opgemerkt te worden, dat niet alleen op grond
van dergelijke overwegingen tot aankoop wordt overgegaan;
grooter is dè rol, die de vooruitzichten voor (le naaste
toekomst spelen, vooral nu het handelsvcrkeer door de
Entente schijnbaar wat meer wordt vrij gelaten.
De
petroleumafdeeling ws
zeer flauw gestemd voor aan-
deelen Koninklijke Petroleum Maatschappij. Nog steeds
houdt het aanbod van Engelschè en Amerikaansche zijde aan en al is de koers voor certificaten Koninklijke Petro-leum te New York in de laatste weken wel iets gestegen,
toch is de marge nog ruim genoeg, om tot verkoop te
Amsterdam en aankoop te New York over te gaan. Doch
ook de ovçrige waarden weerspiegelden niet het beeld, dat
algemeen er van verwacht werd. Zelfs heden, toen bekend
was, dat de vredes-onderhandelingen met Roemenië weder
heryat waren,
vlotte
de rechte kooplust niet. Zoo bestond
voor adndeelen Orion eerder aanbod, terwijl Qok aandeelen
Geconsolideerde Petroleum aangeboden waren. Daarentegen
bestond voor aandeelen Astra Romana op de iets verlaagde
koersen flinke vraag. Aandeelen en oprichtersbewijzen
Internationaal Roemeensche waren echter zeer ongeani-
meerd; vooral voor de laatste varen bijna geen koopers
in de markt, zoodat de koers een vrij groote inzinking te
aanschouwen gaf.
De markt voor
suikerwaairden
heeft in de afgeloopen
week verder gereageerd, welke reactie echter in de laatste
dagen eenigszins tot stilstand is gekomen. Zoo iponteerden
aandeelen Uandelsvereeniging ,,Amsterdam” enigszins en
konden ook aandeelen Nederlandsch-lndische Handelsbank iets van hun laagste peil opkomen.
Van
diversen
dienen hier te worden gereleveerd aandçelen
Brocades & Stheeman, die op geruchten van zeer winst-
gevende zaken een twintigtal procenten konden stijgen. Ook
aandeelen Stokvis hebben hun rijzing voortgezet en blijven
op het verhoogde niveau bij voortduring goed gevraagd.
De
mljnrnarkt
trpk eenige belangstelling door de koers-
verheffiug in aandeelen en Debentures Great Cobar, naar
aanleiding van de mededeeling, dat de tweede betaling op
de receiver-certificaten te Londen was aangekondigd. Hoe-
wel hieruit geenerlei hoop op eenige betaling voor de
Debentures en zeer zeker niet voor de aandeelen kon worden
gedistilleerd, werden toch beide soorten uit cle markt geno.
men, zoodat in enkele dagen de debentures een tiental en
de aandeelen een zestal procenten konden stijgen. Spoedig
echter daalde de belangstelling, waarmede tevens een
gedeelte van het behaalde avance verloren ging.

20 Febr. 1 Maar.t 4

Holland-Amerika-Lijn …. 432
3
h 430

429

—3’/

,,gem.Eig. 419’/4 415

415

4
1
1

Holland-Gulf-Stoomv.-Mij… 340

336

338

—2
Roll. Alg. AtI. Stoomv.-Mij. 199
1
!2
198′!2 198
1
/2 —1
Hollandsche Stoomboot-Mij.. 295
1
/8
286 1/4 276
8
/8 – 18/8

Java-China-Japan-Lijn …. 296’/, 295

295

– 1
1
/2

Kon. Hollandsche Lloyd ..
191
1
!,
187

1871/ – 41/

Kon. Ned. Stoomboot-Mij. .. 263
1
/, 260’/4 261

—2
1
/2

Kon. Paketvaart-Mij…….293

288
1
/ 289

—4
Maatschappij Zeevaart …. 400 410 415 + 15
Nederl. Scheepvaart-Unie
.
. Ml/s
270
1
/, 269/8 —4
Nievelt Goudriaan ……..1310 1300 1300 —10

Rotterdamsche Lloyd ……291

288′!2 285’12 – 5’/

Stoomv.-Mij. ,,Hillegersberg” 431

431

431

,,Nederland” .. 277

277

274

– 3

,,Noordzee” . . 302/ 294’/ 293

– 9/
,,Oostzee”

455

455

455
De
Amerikaansche markt
was aan onze beurs alleen leven-
dig gestemd voor Marinewaarden en Steels; de overige
soorten hebben vrijwel een schimmenbestaau geleid. In de
twee genoemde soorten bleven de fluctuaties echter beperkt
tot de aanwijzingen van Wallstreet; eenig initiatief ging
van onze markt niet uit.

26 Febr. 1Maart. 4 Maart
d
Rijzing
0f

American Car
&
Foundry
73151
750/
4

741/8
+
8/
Anaconda Copper

……..
142 ‘/
141 ‘/io
1
.
1 “ho
–
Un. States Steel Corp…..
95
10
/,
96
1
/
96

–
+
8
/16
Atchison Topeka ……….
91
89
1
1i,
91
8
/,
+
0/8
Southern Pacific ……….
89
8
/g
90
9018
+
1’/8
Union

Pacific …………
130’/4
131
8
/
130
–
1/
4

Int. Merc.Marineafgest…..
33
8
/j
33
0
/16
339/,
–
Via
prefs.
1120!
113 ‘t,
–
11218
–

4 Maart

25 Fehr.
1
4 Maart
Soorten.

1918

1918

1917

Tarwe ………………
576,_
8
)
576,_-_1)

Rogge (No. 2 Western)
.nom.
nom.
400,-‘)
400,.-‘)
Gerst (46 lb. feeding)..
400,-‘)
400,._1) Mais

(La Plata)

………

Haver (38 lb. white clipped)
20,-‘)
20,_2)

Lijukoeken (Noord-Ame-
rika van La Plata-zaad)
300,’)
300,-‘)
Lijnzaad (La Plata) …….
nom.
nom.

‘)
Regeeringsprijs.

509,-‘)
nom.
345,-‘) 345,-‘)
20,1)

200,-‘)
740,-

6 Maart 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

215

De
geidmarkt is
niet gemakkelijker geworden; eerder is
eenige terughoudendheid op te merken. Dit komt echter
niet zoo sterk uit in de prolongat.iekoersen, die niet boven
4Y4 of 4 pCt. gedurende de afgeloopen week zijn gestegen.

GOEDEREFHANDEL

•

GRANEN.

4
Maart 1918.

De oogstberichten, die ons deze week bereikten, luidden
over het algemeen gunstig. Over het te velde staande graan
in West-Europa worden geene klachten vernomen en in
Noord-Amerika is de toestand gunstiger dan ten tijde der
samenstelling van het oogst-iapport van 31 December. Uit
de Vereeiiigde Staten wordt bericht, dat voldoende neerslag
gevallen is in het Zuid-Westen, waar de tarwe te lijden had
van voortdurende droogte. Slechts in Oklahoma blijft cle
toestaM slecht, doch deze staat beslaat geene groote opper-
vlakte. Ook Californië, waar zeer over droogte geklaagd
werd, heeft eindelijk regen gekregen, waardoor dc situatie,
die vooral wat de gerst betrof, zeer zwart werd afgeschil-
derd, waarschijnlijk grootendeels gered is. In Argentiuie
heeft de mais voldoenden regen gehad, zoodat een flinke
opbrengst mag worden verwacht. Uit Britsch-Indië luidefl
de berichten omtrent de tarwe gunstig en de met tarwe
bezaaide oppervlakte is daar belangrijk uitgebreid.
De aanvoer van tarwe aan de Noord-Amerikaansche
markten blijft nog steeds zeer klein. Als oorzaak daarvan
wordt nog steeds het ongunstige weder aangegeven, dat lang
koud gebleven is met sterken sneeuwval en waa.rdoor het
spoorwegverkeer sterk belemmerd is. Met de intrede van
beter weder werd verbetering verwacht. Voor de maïsaan-
voeren is die in Februari reeds ingetreden en de aange-
voerde hoeveelheden zijn zelfs zeer groot geweest. Aan maIs
is bij de spoorverzending de voorrang gegeven ten einde een
zoo groot mogelijk gedeelte der vele vochtige mais nog
gedurende het koude weder naar den consument vervoerd
te krijgen en daardoor dus de maïs te behoeden voor bederf
in het voor zachte vochtige mais zoo gevaarlijke warmere
seizoen. De vraag was groot, zoowel voor direct gebruik
als veevoeder, als voor drogerijen en voor de industri
doch van uitvoer is tot nog toe weinig sprake. De industrie
heeft zeer groote hoeveelheden opgenomen, gedeeltelijk ten
gevolge van het meerdere yerbruik voor menschelijk voedsel
ter vervanging van tarwe. In de laatst ontvangen berichten
is nog steeds sprake van de wenschelijkheid, de voedselbe-
sparing in de Vereenigde Staten verplichtend te stellen, doch tot nog toe schijnt dat niet te zijn geschied. Wel is

Noteeringen.

de prijs vastgesteld, dien de regeering aan de tarwever-
bouwers garandeert voor hun product van den oogst 1918.
Deze is dezelfde als de tegenwoordig geldende en dus
$ 2,20 pariteit Chicago. Over verhooging van den maximum-
prijs van mais, die te Chicago $ 1,28 bedraagt, schijnt
gedacht te worden, doch ook op dit punt nog geene beslis-
sing getroffen te zijn.
De aanvoeren van haver lijden aan hetzelfde euvel als
die van tarwe. Het onvoldoende spoorwegverkeer is niet
in staat, een flinken aanvoer van haver te bewerkstelligen
en ofschoon eenige der gealliëercle regeeringen groote
behoefte hebben aan haver, zijn zoowel in de Vereenigde
Staten als in Canada slechts zeer weinig zaken tot stand
gekomen, omdat de verzending naar de kust voorloopig nog
onmogelijk was.
In de Vereenigde Staten is de verwerking van gerst tot
mout sedert eenigen tijd verboden.
In Argentinië hebben in navolging der Europeesche
Entente-landen ook eenige andere regeeringen overeen-
komsten omtrent levering van tarve gesloten. Brazilië zal
450.000 ton tarwe en 150.000 ton tarwemeel ontvangen,
tenzij later zal blijken, dat Argentinië deze hoeveelheden
niet kan missen, en Zwitserland zal waarschijnlijk 100.000
ton tarwe uit Argentinië betrekken. Van den laatsten
Argentijnschen maïsoogst heette begin Januari nog 500.000
ton voor uitvoer over te zijn, nadat 350.000 ton was ver-
scheept. Wanneer deze cijfers juist zijn, is de opbrengst in
1917 zeer onderschat en bestaat er, nu ook de nieuwe oogst
goede resultaten belooft, alle grond voor de prijsverlaging
vn mais in Argentinië van den laatsten tijd. De prijzen
van lijuzaad blijven zich met eenige- schommelingen in
Argentinië vrijwel op dezelfde onlangs bereikte hoogte van
$ 21 t $ 22 handhaven. De sterke Amerikaansche vraag
en daarmee samenhangende kooplust bij speculanten
zijn daarvan de oorzaak benevens eenige verlaging der
schatting van de voor uitvoer beschikbare hoeveelheid, die
niet hooger meer dan 700.000 ton wordt aangenomen. Voor
het begin van dit jaar werden groote verschepingen van
lijuzaaci naar Noord-Amei
–
ika verwacht. Begin Januari lagen
in Argeutijnsclie havens alleen 30 zeilschepen ter belading
met lijnzaad voor de Vereenigde Staten. dat land wordt
ook voor het komende seizoen weinig van den lijnzaadoogst
verwacht. Volgens verschillende berichten wordt weinig
lijnzaad in de Vereenigde Staten uitgezaaid, omdat de
gegarandeerde tarweprijs voordeelier en vooral zekerder
resultaten belooft dan lijnzaad, hetwelk zoo gevoelig is voor
vorst en waarvan daardoor de opbrengst zoo wisselvallig
is. Eene interessante illustratie van het algemeene gebrek

Loco-prijzen te Rotterdam/Amsterdani

•

Chicago

Buenos Ayre.,

Data

Tarwe

MaTs

HaverTarwe

Man LiJnzaad
Mei
I
Mei
I
Mei • Maar!
I
Maart
I
Maart

2 Mrt.’18
220
)
127
87/8
12,95
6,70
22,00
23Feb.’18
220
5)
126/
87/
8
13,05
6,95 21,15
2 Mrt’17
1848/4

105’/
58’/4
13,95)
8,95
5)

2l,30)
2Mrt.’16
11
l’/4
737/a

42
1
1s
8,60
5,455)
12,50
2 Mrt.’lS
142
1
/2
72/4
555/s

12,20
5,80
5)

9,70
20Juli ’14
82
1)
56/e
1)

361/2
2)

9,40
2)

5,38
8)

13,70
8)

1)
per

Dec.

‘)
per

Sept.
0)

offic.
vastgestelde locoprjs
4)
per April.
1)
per Mei.

AANVOEREN in tons van 1000 K.G. voor verbruik in Nederland.

Rotterdam
–
Amsterdam
Totaal

Artikelen.
24 F-2 M,t.

Sedert

Overcenk.
24 F.-2 Mri.

Sedert

Overeenk.
1918

–
19l7
1918

I
Jan.
1918

tijdvak
1917
o
l9l8

1
Jan.
1918

tijdvak
1917

Tarwe ……………..
–
–
73642
– –
4.53
–
78.195
–
….
–
•

4.465
–
–
–
–
4.465
–
–
654
–
–
– –
654
Mais

…………….
– –
46.306
–
–
37.219
–
83.525

Rogge

……………….

Gerst

…………….
S

–
2.608
–
–
5.492
•
–
8.100

Boekweit

…………..

Haver

…………….

–
–
–
–
6.790′
– –
6.790
Lijnzaad …………..

.

–
2.842
•

–
–

•
7.560
–
t
10.402
–
—
8.920
–
–
9.132
–
18.052
Lijukoek…………….
Tarwemeel …………

–
3785
•

– – – –
3.785

AANVOEREN
in tons van
1000 K.G.
voor België.

–
•
•

57.550 61.608
–
• –
–
57.550
61.608
10.146
10.146 7.479
–
• –
–
10.146 7.479
Tarwe ………………

Rogge

…………….
–
–
–
–
–
–
– –
Mais

………………

Tarwerxieel …………
–
..
–
-,—
–
–
–
–
–
Gerst

……………..
• –
..
–
144
–
–
–
–
144

216

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart
1918

aan scheepsruimte voor den graanaanvoer geven de volgende
cijfers. De Fransche regeering had oorspronkelijk hare
behoefte aan buitenlandsche tarwe over 1917/1918 geschat
op 22.000.000 qrs. Noodgedwongen, in verband met het
gebrek aan schepen, reduceerde zij dit cijfer later op
17.500.000 quarters terwijl tot nog toe de aanvoeren niet
grooter zijn geweest. dan naar eene juarhoeveelheid van
12.000.000 qrs. Italië had zijne behoefte aangegeven op
14.000.000 qrs., doch heeft in Augustus, September, October
en November te zameu slechts 2.698.000 qrs. ontvaagen.

SUIKER.

NOTEERINGEN.

Londen
Amte,dom

New York
Dato

pet

Tate

I

W/,ite

Maart

1 Cubes

Ja000

lated Centrifugali.

1
No.I

fob.

1 Maart1918
..
1
–

5319

15/6

–

–
22 Febr. 1918 ..

–

53/9

–

–

–
1 Maart1917 . .

22I

47/1
t!!
–

32/6 5,02 i5,27
1Maart1916 ..

29,- 42/6

19/-

25/- 5,02 ft5,05
21 Juli 1914 . .

11″!,2 18/-

–

–

3,26

Uit suikerkringen in Duitschiand worden steeds driti-
gender verzoeken tot de regeering gericht om eindelijk
nieuwe prijzen vast te stellen voor beetwortels en suiker,
teneinde eene bij handhaving der tegenwoordige prijzen zekere
inkrimping van den aanplant alsnog zooveel mogelijk tegen
te gaan.
De oogst in Frankrijk heeft 198.000 tons geraffineerde
suiker opgeleverd, terwijl uit de Fransche Koloniën dit jaar
ruim 100.000 tons vervacht worden. Dit zal te zamen bijna
voldoende zijn om aan dc sterk ingekrompen consumptie te
voldoen.
De voorraden in de voornaamste havens van E n g.e land
werden dd. 16 Februari als volgt opgegeven:

1918

1917

1916
London ………..51.547

33.525

22.401 tons
Liverpool ……….57.305

7.358

8.723
Clyde …………15.258

4.341

10.956

Totaal . . .

124.110

45.224

42.080

Op Java is de markt stil. Nieuwe verkoopen werden
in den afgeloopen week niet gemeld. Totaal zijn uit den
nieuwen oogst ruim 2 millioen pic. verkocht, waarvan bijna
1 millioen aan eenen Chineeschen exporteur en. speculant.
Gedeeltelijk hebben verkoopers zich daarbij verplicht om
deze verkoopen aan de Jasra Suiker Vereeuiging over te doen
voor het geval deze voor het oogstjaar 1918 wordt verlengd of gereconstrueerd. Tot dusver bepalen zich de werkzaam-
heden der Vereeniging uitsluitend tot de liquidatie van den
oogst 1917.
De Foed Controller in Amerika heeft de volgende
prijzen voor den detailverkoop voorgesteld: Cnbes en Chips
6
1
/2
d per ib, G-ranulated en andere witte suiker, alsmede
West Indiau en Yellow Crystals 5
8
4 d per lb, Muscovados
en andere bruine suiker 5’/2 d per lb. Hierbij wordt eene
speling gelaten van
1/4
d per lb naar beneden of naar boven
al naar gelang de districten gelegen zijn in de nabijheid
eener aanvoerhaven of suikerfabriek, dan wel hiervan ver-
wijderd zijn.
Omtrent de financieering van den C u b a-oogst berichten
de dagbladen, dat die als volgt geregeld is in overeenstem-
noing met de federale levensmiddelen-commissie en in
samenwerking met het Internationale Suikercomitd. Een
banksyndicaat zal een crediet verschaffen van $ 100 millioen
en daartegen wissels trekken en notes afgeven. De rente
van de voorschotten zal 80/o bedragen. De Cubaansche oogst
wordt geschat op
31/4
millioen ton; hiervan is voor 201,
millioen ton gecontracteerd tegen
41/je
c. per Ib, met recht van
optie op het restant. De Scheepvaart-Raad heef
1
t scheeps-
ruimte toegestaan voor het vervoer van
0/4
millioen ton per
maand, te beginnen met Februari, tot de geheele oogst aan
de markt is gebracht. Uitvoermaatschappijen zullen worden opgericht, die voorschotten zullen ontvangen van het bank-
syndicaat uit het $ 100 millioen fonds. Deze maatschappijen zullen geld leenen aan de eigenaars en houders van de notes,
welke laatste een looptijd hebben van 90 dagen. De banken
der stad New-York zullen voor een bedrag van 40 il 60
millioen dollar in het fonds deelnemen, terwijl de rest door
de banken in andere steden zal worden bijeengebracht.

Cuba-statistiek:

1918

1917

1916

Ontv. der week tot9 Febr. 145.327

121.494 127.530 tons

Totaal sedert 1 Dec. 1917 660.760

571.286 758.262

Werkende fabrieken . . . .

192

182

170

De oogst van For m os a wordt geraamd op ongeveer
380.000 tons Centrifugals – waarvan 140.000 tons dispo-
nibel vooi export – en ongeveer 60.000 tons witte suiker.
In Australië en Zuid-Afrika (Natal) hebben
ongunstige weersgesteldheid en overstrooiningen aanzienlijke
schade toegebracht aan den oogst.

DE MARKT DER SPECERIJEN IN 1917.

l’eper. Aangezien ei- geen nieuwe aanvoeren plaats
vonden en de uitvoer verboden was, bepaalde zich de handel
uitsluitend tot tweedehandszakeu voor binnenlandsche con-
sumptie. Door de N. O.T. werden in het begin van het jaar kleine partijtjes vrijgegeven, waardoor de coüsumptie zich
een igszins kon voorzien. In de maand Juni kwam een ver-
scherpte bepaling en wel dat geen enkele verkoop meel-
ZOU
worden goedgekeurd. Deze maati-egel werd in zooverre ge-
wijzigd, dat slechts voor enkele der aanwezige partijen
toestemming, tot aflevering van kleine hoeveelheden werd
gegeven. Hierdoor werd ook de handel voor de binnenlandsche
consumptie nagenoeg stopgezet.
Witte Muntok bij het begin van het jaar 85 Cts., noteerde
aan het einde des jaars 215 Cts. en zwarte Lampong in
Januari 50 Cts. werd in December tot 75 Cts. verhandeld.
De laatste officieele statistische opgave dateert van
December 1918, waarin de voorraad per 31 ])ecenober 1916
wordt aang’geven met 1394 Tons.
De berichten over de Laapoag
en ilfu’nlolc-Oogsten 1916117
luiden aangaande kwantiteit en kwaliteit gunstig. Over de
nieuwe Oogsten 1917/18 zijn noggeen bijzonderheden bekend.
Kr u i d nagel en. De voorraad bestond slechts uit zeer
kleine partijtjes, waarvan hij enkele balen en bij Kilo-
grammen in consumptie werd verhandeld tot prijzen van
f
3,- tot
‘f
4,- per
I
/o K.G.
De reeds in 1918 alhier gearriveei-de partijen Amboina-
Nagelen zijn door de N.O.T. nog niet vrijgegeven.

7
lgens Daily Report dd. 31 December 1917, bedroegen
de voorraden te
Londen:

1917
1916 1915
Zwarte Peper ….
2.328
1.671
1.477 Tous
Witte Peper ….
1.695
1.881
1.384 Tons
Piment

……..
33.621 20.087
9.612 Balen
Zanzibar Nagelen
11.807 17.442
5.234 Matten
–

M u sk a a t noten. Tengevolge van het uitvoerverbod in
November 1916 vei-keerde de markt in het begin van het
jaar in gedrukte stemming. De afloop van de eerste dej-
di
–
iemaandelijksche periodieke veilingen in Januari was
dienovereenkomstig.
‘oor de binnenlandsche consumptie werd het stuktal
Bauda produkt goed opgenomen; de grove .stuktallen flink
boven taxaties. Van de bijsoorten en het .ordinair kon
daai-entegea slechts een klein gedeelte onder taxatie ver-
kocht worden.
De stemming Nverd allengs beter bij levendigen handel
in tweedehanilspartijen en bestond er in de April-veilingen
veel belangstelling.
Aangezien het aanbod van Bauda in deze veilingen slechts 56 kisten bedroeg, die ver boven taxatie werden opgenomen,
konden ook de bijsoorten grootendeels boven taxatie woi-den
verkocht.
De, stemming bleef vervolgens voor het artikel vast niet
geregelden omzet bij oploopende prijzen en werden de uit vroegere veilingen nog onverkochte partijen grootendeels
afgedaan.
Wegens onvoldoenden voorraad vonden de twee laatste
periodieke veilingen niet plaats.
Het aantal colli aangeboden in de eei-ste hand bestond uit’:

1917

1916

1915

1914
Stuktal, Banda en Siauu’

683

4.182

5.145

6.077
Idem, bijsoorten …………

141

1.754

495

1.152

Ongelijk en ord., v. alle soorten 1.317

6.499

5.586

5.616

Ofschoon sedert 13 Novembei 1916 geeti noteeringen meei-werden opgemaakt, bleef bij de Amstei
–
damsche Liquidatiekas
gelegenheid bestaan tot het registreeren van contracten. De
speculatie begon weldra wederom belang in het artikel te
stellen, waardoor de pi-ijzen, welke door het uitvoerverbod
in November 1916 van 165 ets. tot 82/2 ets. waren terug
–
geloopen, spoedig tot 92
0
/2
ets. omhoog liepen. De contracten
wisselden’ vervolgens dikwijls van eigenaar tot steeds ver-
hoogde prijzen, zoodat in de maand September 194 ets.
betaald werd.
Op winstnemingen en tengevolge van niaati-egelen tot
beperking der speculatie in verschillende goederen, toonden
koopers meer terughoudendheid.

6 Maart 1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTENI

217

De omzetten bleven sedert dien beperkt en de prijzei
daalden tot ongeveer 175 cts.
De jaaromzet bedroeg 13.950 kisten tegen 30.050 kisten
in 1916 en 3.050 kisten in 1915.
Foe.li. Behalve voor de nog bestaande Vrije partijen,
bestond er voor dit artikel weinig belangstelling, zoodat in
de Januari-veilingen bijna niets verkocht werd. Later out-
stond eenige vraag voor Binda en toen bekend werd, dat
daarvan in de April-veilingen nagenoeg niets zou worden
aangeboden, werden de in de vorige veiling opgehouden
partijen van dit produkt opgenomen.
Van de in de Aprilveilingen aangeboden bijsoorten werden slechts enkele koopen opgenomen. Voor Banda bleef verdere
vraag bestaan, waartegenover bijsoorten veronachtzaamd
bleven.
De speculatie interesseerde zich langzamerhand voor de
vrije partijen, welke dikwijls van eigenaar wisselden, tot
steeds verhoogde prijzen. Einde September werd voor prima
kwaliteiten
f
3,— tot
f
4,— per
1
/2
K.G. betaald.
Om dezelfde redenen als bij Noot trokken koopers zich
geleidelijk terug en bleven sedert de omzetten beperkt.

( prima Noot 110115 st……60 tot 130 Cts.
Loop der

,,

,,

150155 ……55 ,,

90
prijzen N.O.T.I Banda Foelie Ltr F ……110 ,, 160′
. Siauw

,,

prima ……110

130

Aangevoerd werden alleen in Januari 834 Colli Noot en
259 Colli Foelie.

–

M.
P. VAN JINNELT.

JAVA.-KINABASTEN.

– (Opgave van het Kina-Bureau).

Volgens bericht van den vertegnwoordiger der fabrikanten,
is de Unit voor de toewijzing vau23Jauuari 1918, in verband
met het gemaakte compromis, vastgesteld op:

10,87 Cts. per
1
12
K.G.

Eerste hands Fabrieks- en Pharmaceutische Kinabasten.

Voorraad te Amsterdam op 25 Januari 1818 ..

976 Coili
Aanvoeren: nihil.

– –

Afleveringen en verkoopen:

976 Colli

Toewijzing 27 Februari 1918 . .

– Colli
Veiling

28

,,

1918 ..

67
Ondershandsche afdoeningen ..

59
,,

126

Voorraad te Amsilerdam op 1 Maart 1918 ….850 Colli
hiervan zijn
837
Colli ex s.s. Billiton en Sumatra door de
N. 0. T. nog niet vrijgegeven.

RUBBER.

Door het stopzetten van het telegrafisch verkeer met
Engeland was het noodzakelijk het publiceeren vant de
noteeringen te Londen eenigen tijd te staken, doch waar thans weder geregeld de prijzen bekend worden, kan dit
hervat worden.
Over den prijsloop in 1918 valt weinig te vermelden. De markt wa.s in de afgeloopen 2 maanden over het algemeen
flauw. Was op 2 Januari de noteering voor prima Crepe loco 2/6, langzamerhand liep deze terug tot 2/2, waarna
weder een kleine reactie intrad. In de laatste dagen is de
stemming vrij vast, hetgeen vermoedelijk toe te schrijven
is aan het torpedeeren van een schip, hetwelk naar verluidt
een vrij aanzienlijke hoeveelheid rubber inhad.
De week, eindigende 2 Maart, sluit op de volgende notee-
ringen, daarnaast zijn de noteeringen aan het einde van de
voorafgaande week gesteld:

Prima Crepe loco….
2/5
1
14

loco/Maart ……….2/3/4
April/Juni ..
2!6
1
l2

April/Juni ……… .
2/4’14
Juli,Dec ….. 2/7 ‘/4

JulitDec …………
2/56/
4

smoked Sheets
1
/2
d. minder

‘/ d minder.
hard cure fine Para .. 2/8

Para …………….2/8

TABAK.

(Uit het Maandbericht der firma P. Meerkamp van
Embden &- Zoonen.)

De belangrijkste gebeurtenis der afgeloopen maand was
het bekend worden der ministerieele beschikking van
14 Februari, waarbij de verkoop en aflevering benevens het
vervoer- van ruwe tabak verboden werden. Ontheffingen
van dit verbod kunnen verleend worden dobr het nieuw
gestichte Rijksbureau voor Tabak, aan welk bureau, met
medewerking van een commissie van toezicht tevens is
opgedragen het doen van voorstellen en het uitvoeren van

maatregelen om den kettinghandel in tabak tegen te gaan.
Verdere gegevens ontbreken nog; intusschen mag men uit
den afloop der inschrijvingen, welke zeer kort na het bekend worden dezer beschikking gehouden werden, wel de gevolg-
trekking maken, dat althans een deel der belanghebbende
fabrikanten omtrent de resultaten geen overdreven ver-
va.chtingen koestert. Inderdaad staat dan ook te bezien of
in de grondoorzaken der moeilijkheden de nieuwe maatre-
gelen veel verbetering zullen kunnen brengen, waar deze
toch in de eerste plaats te zoeken zijn in den reeds zoo
langdurigen totalen stilstand der aanvoeren. irlen mag ver-
wachten, dat de regeering- ook in dit opzicht haar voort-
durende aandacht aan ons artikel zal blijven wijden en
eenerzijds geen middel onbeproefd zal laten om bijv. de, voor-
raden, welke nog voor Hollandsche rekening in Amerika
en elders liggen, naar hier verscheept, te krijgen, anderzijds
ook daartegen zal waken, dat door te veêl beperkende
bepalingen het particulier initiatief, indien het voor nieuwe
zaken in deze richting werkzaam kan zijn, al te veel aan
banden gelegd zou blijken te zijn.
Belangwekkend zijn de door de ,,Indische Mercuur”
geregeld gepubliceerde uitvoercijfers van Java, volgens welke
de export van Java-tabak gedurende de eerste acht maanden
van 1917 bedroeg 6.560.000 Ki1Q’s tegen 53.750.000 Kilo’8.
gedurende hetzelfde tijdvak van 1916. Wanneer men deze
cijfers vergelijkt met die van de voornaamste andere export-
artikelen; blijkt wel overtuigend in welke buitengewoon
ongunstige positie Java-tabak verkeert door het feit, dat
deze nu eenmaal bijna geheel op de Europeesche markt
aangewezen is. Neemt men hierbij in aanmerking dat,
behalve de geheele 1917-oogst, nog minstens vier- tot vijf-
honderd duizend pakken van den 1916-oogt op verscheping
wachten, dan mag ook in dit opzicht zeker van een nood-
toestand gesproken’ worden.
In de afgeloopen maand werden twee N. 0. T.-inschrijvin,-
gen gehouden, waarvoor bekend gemaakt was, dat door het
Rujksbureau ontheffing van het verkoopverbod gegeven zou
worden, en wel op 19 Februari te Rotterdam voor 3235
pakken Java, op 22 Februari te Amsterdam voor 7032
• pakken Java, 1948 pakken Sumatra en 3000 seroenen
,Domingo.
Wat den uitva.l betreft geven alleen de partijen V o r-
sten landen aanleiding tot bespreking: deze bestonden
bijna geheel uit voet- en zandblad, waarbij enkele zeer
mooie rijpe dof-vale dekmerken voorkwamen; de . mérken-
verdeeling was echter over het geheel ongunstig, verschil-. lende partijen bestonden grootendeels uit stukbiad en uit-schtmerken.

Zooals boven reeds aangestipt, was de afloop buitenge-woon willig en de prijzen liepen gedeelleljk nog boven de
tot dusverre voor N. 0. T.-vrje tabak betaalde cijfers.
Qntegenzeglijk kunnen fabrikanten, welke niet ten
onrechte allengs de prijzen hunner fabrikaten mèer in
overeenstemming brengen met den markttoestand, geheel
andere cijfers aanleggen voor het ruwe product dan waarvan
yroeger sprake was, te meér omdat de tot lage cijfers
beschikbaar gestelde Syndieaats4abak den kostprijs in
doorsnede natuurlijk niet onbeduidend helpt verlagen. Tal
van fabrikanten – en dit pleit o.i. voor hun onderne-
mingsgeest en goeden wil om zich, steunend op eigen kracht,
zoo goed mogelijk door de moeilijke tijden heen te slaan, –
kozen dan ook liet iekere voor het onzekere en maakten van
de geboden gelegenheid om zich, zij het daii tot hooge cijfers,
van materiaal te voorzien grif gebruik.
De stemming voor kerftabak werd nog verlevendigd door
de mededinging van verschillende sigaretten fabrikanten
welke, vooral in de Rotterdamsche inschrijving, een vrij
groot kwantum uit de markt namen.
Bij de S u mat r a kwamen enkele partijen hslderbruin
zachtbladdig dek voor, doch het grootste deel bestond uit
partijen midden- en topblad, welke een zeer gewild omblad-materiaal leverden. Ook hiervoor bestond groote belangstel-
ling en de verkochte 1948 pakken brachten in doorsnede
circa 355 cents op.
De D om i n go viel zeer bevredigend en leverde even-
eens een goed bruikbaar ombladmateriaal, dat dan ook flinke
prijzen opbracht. Een eigenaardigen indruk maakte het, dat
bij -een zoo willige markt een deel der partijen aanvankelijk
nog opgehouden werd.

WOL.
1 Maart 1918.

Op de La Plat a-markt hebben de zaken een zeer goed
verloop; in de prijzen valt een stijgende tendenz waar
te nemen. De dageljksche verkoopingen op iie markt te
Buenos Airea overschrijden de 2000 balen en de voorraad
vermindert snel, te meer waar de aanvoer beperkt blijft.

218

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6
Maart
1918

KATOEN.

Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, dd. 31 Januari 1918.
,

Amerikaansche katoen is weer flauwer, de onzekere inter-
nationale toestand en de verminderde consumptie in Amerika
tengevolge van de brandstoffen-rantsoeneering hebben een
ongunstigen invloed op de markt gehad. Door dekkingskoopen
had gisteren weer een kleine reactie plaats, doch de markt
is toch flauw gesloten. De daling in Egyptische katoen heeft meer dan een penny per pond bedragen. De meeste spinners
zijn goed voorzien en de voorraad in Alexaudrië is zoo
groot, dat er geen gevaar voor spoedig gebrek bestaat.
De garenmarkt wordt langzamerhand ook wat kalmer en
spinners zijn thans wel tot een ige concessie, vooral voor
latere levering bereid. Fabrikanten zijn daarentegen niet
genegen voor lang vooruit te kopen en betalen desnoods
liever wat meer bij directe behoefte. Grove garens speciaal
zijn minder gevraagd, maar fijne en medio-nummers blijven
i’ast. Over het algemeen zijn prijzen voor kettiuggarens veel
beter dan die voor inslaggarens, terwijl voor boomen een
zeer lange leveringstermijn gevraagd wordt. Spinners van
Amerikaansrhe garens kunnen voor spoedige lévering nog
volle prijzen maken, teiwijl spinners van Egyptishe garens
zoo goed bezet zijn, dat de daling van katoen geen effect
op hun noteeringen heeft gehad. Voor. Indië is nog iets
gedaan in fijne medio garens, maar overigens is de export-
vraag zeer onbeduidend.
Er is zeer weinig nieuws in de doekmarkt, ofschoon de
vraag van China iets beter schijnt te worden en er ook voor
Java en de Straits wel gekocht wordt. De berichten van
Indië zijn echter verre van bemoedigend en als er niet
spoedig verbetering komt, zullen fabrikanten van lichte
goederen, die hoofdzakelijk op orders van het Verre Oosten
zijn aangewezen, zelfs niet met 60
0/
van hun productie
kunnen blijven doorwerken. In de zwaardere goederen zijn
de fabrikanten goed bezet en ook de Regeering is weer in
de markt. De binnenlandsche vraag blijft nog steeds zeer goed.

Noteeringen voor Loco-Katoen.

(Middling Iplands).

–

I4Mrt.’18 122 Febr.I8II5Fc6r.’
1
815Mr1.I
7
4Mrt.’l6

New YorkMidcl-

–
ling Uplands 33,30e 32,15 c 31,35 c 18,05 c 11,55 c
New Orleans
Middl.Tiplands 31,88 c 31,38 c 30,38 c 17,50 c 11,25 c
Liverpool Midd-
ling American 2 4,4 0 d
23,95
d 23,53 d 11,74 d

7,83 d

Ontvangsten iii, en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen.)

–
1 Aug. ’17
tol
Overeekomsiige perioden
•
..

-.

-.
1 Maart 18
1916— 17
I9I5-16

Ontvangsten Gulf-Havens..
4806 5880 5584
,,

Atlant. Havens
Uitvoer naar Gr. Brittannië

1

2022
1743
‘t Vasteland.
2897 1629
1523

–
Japan ete…
416
218
1
)

Voorraden in duizendtallen
1
Maart’18
1
Maart ’17
l Maart’16

1476
1295
1525

–
Binnenland …………..
1190
1111 1058
Amerik. havens ………..

154
323,
‘New York

……………138′)
416′)

.

421 391
New Orleans ………….
Liverpool

……………
468′)
‘
821
860

‘)

1 Februari.

‘) 2 Maart.
“-1

HUIDEN.

Bericht van de firma Grisar & Co.:
De huiden.inscbrijviug, welke op 1.1. Dinsdag gehouden werd, had voor droge huiden een vrij vast verloop; claaren
;

tegen waren gezouten en drooggezouten huiden totaal ver-
onachtzaamd en zal voor prima gezo’uten huiden de toestand
niet veranderen, vôördat de regering een beteren prjsmaakt
tusschen de diverse soorten ieder geschikt voor zwaar zool-
ieder.
Afgedaan werden in totaal 2350 droge huiden.

–
Voor in lands c h e h u i d e n werkt het seizoen slecht,
aangezien vele huiden met vormgaten zijn; en daar vele
looiers voorraden van winterhuiden hebben gekocht bestaat
er voor inlandsche koehuiden niet veel kooplust.

Zout zal zeer spoedig ter beschikking der huidenhandelaren
gesteld worden.
Kalf sv ellen. De binneniandsche looierij blijft zich voor
dit artikel interesseeren. Wij vreezen echter, dat, wanneer
er geen export naar Engeland komt, de voorraden, die zich
hier aanzamelen, groot zullen zijn. Het is bekend geworden,
dat de s.s. ,,Maasdijk” en ,,Poeldijk”, die reeds circa
8 maanden geladen waren met voor
1’/2
millioen gulden
aan vellen, meestal kalfsvellen, ontladen moeten worden.
(2 Maart .1918).

PETROLEUM

(Ontleend aan den ,,Petroleum Review” van 9 Februari 1918.)

Londen, 8 Februari. De prijzen voor geraffineerde petro-
leum waren:
Water ‘White . – . . 1 s. 7
1
12
d. per gallon.
Standard White. . 1 s. 6
1
12
d.,,,,

Smeeroliën waren als volgt genoteerd:
American pale …. £31
tot £ 37: 10 s.
American red

.. . .
£33
,,

£38 10 s.
American filt. cyl… £39
,,

£46 10 s.
Ajnerican dark cyl.. £33
,,

£38

De prijzen voor benzine waren:
No.2

…………
3s.6d.
No.3

………….
3s.Sd.

In Schotland en Ierland zijn beide merken 1 d. per gallon
duurder. Ofschoon de maximumprjs voor terpentijn door de
,,Controller” is vastgesteld op 125 s., zijn er deze week koo-
pen afgesloten tegen 124 s. 6 d. Hars is onder regeerings-
contrôle gebracht.
Paraffine wordt weinig aangeboden. De prijzen varieeren
van
8
1
I,
tot 11 d. in verband met het smeitpunt.
Geen noteering van stookolie en vethoudende oliën.

L i v e r pool, 7 Februari. Petroleum-producten vinden vas-
ten verkoop en het gallon gaat tegen 1 s. 5 d. tot 1 s. 6 d.
Geen Russische olie aan de markt. Benzine gaat tegen 3 s.
3 d. per gallon (kleinhandel.)

B a koe, 29 Januari. Geen verandering in dèn toestand.

New York, 7 Februari.
Geraffineerd in kisten .. 15,50 c. per gallon
Standard White in vaten 11,15
Credit Balances ……..3,50
Pennsylvaniau Crude .. $ 3,75 per vat.

Philadelphia, 7 Februari.
Standard White 11,15 c. per gallon.

VERKEERSWEZEN.

RIJN VAART.

De toestand is sedert de vorige opgave weinig veranderd.
De Ivaterstand op den Rijn bleef vallende, zoodat de schepen
zeer vlot moesten afladen, waardoor de belading ten zeerste
werd bespoedigd.
Bij ruime vraag naar scheepsruimte was het aanbod niet bijzonder groot, daar het gebrek aan scheepsruimte tenge-
volge van de langzame lossing in de loshavens wegens
gebrek aan wagons zich liet gevoelen.
Bev rachti ogen. Van Duisburg naar Manuheim werd
Mk. 4.— per ton genoteerd vanaf Ruhrhavens. Vanaf havens
van het Rhein-Herne-Kanaal werd 50 Pl. per ton verhooing
betaald.
De sleeploonen varieerden tusschen 17 en 19 p1. per Centner,
te St. Goar tusschen 9 en 11 pf. per Centner. De scheepvaart van Rotterdam naar Duisburg was zeer
flauw; het sleeploon werd met 60 cents boven het 50 cents
tarief genoteerd. Goederen werden niet bevracht.

SCHEEP VAART.

2 Maart 1918. Voor de vaart tusschen Groot-Britannië en
de Westkust van Frankrijk werden, met ingang van 11 Fe-
bruari, voor gealliëerde en neutrale schepen maximum-
vrachten vastgesteld, welke aanzienlijk lager zijn dan de tot
dusver geldende vrachten. Neutrale schepen werden na het
in werking treden der nieuwe bepalingen aanvankelijk
weinig aangeboden. Voorts werden voor dezelfde vaart
timecharter-vrachten vastgesteld, afwisselend van 42/6 tot
50/- voor schepen van 400 tot 750 tong en afwisselend van 25/- tot 31/- voor schepen van 750 tot 3600 tons d.w., alles
per bruto registerton per maand, exclusieve de kosten van
molestverzekering.

6
Maart
1918

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

219

Voor timecharter werden verscheidene afdoeningen ge-
KOLEN.

–
meld tot 35/- per ton d.w. per maand voor de vaart in

Card
1,
Oosik. Engeland
Amerikaansche wateren, 5/- extra voor erts en salpeter,
molestverzekerink voor reeders rekening. Voor de Belgian
Data
La
Relief naar Rotterdam en voor de Zwitsersche Regeering
Bor

I

G
enua
Port
Plaia
Rollen
Cron-

naar

Cètte

werd

geboden voor booten boven 6000 tons
r
_.J
sladf

draagvermogen 41/6 per ton d.w. per maand, van 4000 tot
6000 tons 4316 en beneden 4000 tons 46/6, molestverzeke-
25F.12Mrt.1918

–

–

-.

–

–

–
ring voor bevrachters rekening op basis van
£
40 per ton
18/23 Febr.1918

32/6

101/3

–

120/-

–

–
draagvermogen voor schepen beneden 10 jaar oud,
£
5
26F./3Mrt.1917

51/-

101/3

100/-

100/-

–

–

minder indien 10/20 jaar en nog
£
5 minder indien ouder
28F./411frt.1916 fr53,-

82/6

851-

50/- f6,-

–
dan 20
jaar.

–
Juli 1914 ,,

7,-

7/-

7/3

14/6

3/2

5/-

De levering van kolen door de Vereenigde Staten aan
Italië en Frankrijk werd stopgezet, zoodat Engeland alleen
DIVERSEN.
in de behoefte moet voorzien. Daardoor wordt de lange
–
Bombau
1

Birma

1
Vladivo-
Chili
reisduur

over

den

Oceaan

vermedei,

de Amerikaansce
havens worden ontlast en de Amerikaansche kolen, waar-
Dato
West
Europa
West
1

EL.ropd
t

stock
1

West
West
Europa
aan toch reeds een groot tekort is, blijven in het land.
(d. w.)
1

(rijst)

t

Europa
(salpeter)
De prijzen van bunkerkolen in de Hampton Roads havens
werden verhoogd en komen thans op
$
7 1
$
7.25, met inbe-
25:Febr./2 Maart 1918..

–

–

–

–
grip van trimkosten.
18/23 Febr.

1918..

275/-

500/-

–

185/-
In Argentinië werd een wetsontwerp ingediend, hetwelk
26 Febr./3 Maart 1917..

235/-

290/-

–

1551-
beoogt de havenkosten en z.g. sanitary
&
light dues met
28 Febr.14 Maart1916..

127/6

–
170/-

–

12716
50 pCt. te verhoogen.
Juli

1914..

14/6

1613

251-

2213

Gewoue bevrachtingen behooren bijkans tot het verleden.-
Nu en dan wordt een afdoening tot een fancy vracht gemeld,
doch een beeld van de vrachtenmarkt wordt daardoor niet
gegeven. Zoo wordt de be’rachting van een 4500 tonner
INKLARINGEN
van de Tyne naar Barcelona tot 415/. per ton gepubliceerd.
–
Voor andere Middellandsche Zeehavens wordt echter slechts
TE IJMUIDEN.
een vierde gedeelte van die vracht betaald.
Voor de Nederlandsche schepen (met uitzondering van
Februari 1918
Februari 1917
eenige lijnbooten), welke van Augustus 1916 tot Maart 1917
.Landen van

voor de Regeering uitgevaren Varen, werd alsnog de vracht
her kom s t
Aantal
N. R. T.
Aantal

N. R. T.
en vergoeding voor buitengewoon oponthoud vastgesteld op
schepen
schepen

denzelfden grondslag als voor de sedert 13 Mei 1917 gevor-
derde schepen.
Binnenl. havens

4

1.7-07

3

1.508

Voor de in Amerika voor rekening der Nederlandsche
Groot-Brittannië

–

11

5.271

13

6.664

Regeering liggende schepen, welke thans uit de vordering
Noorwegen

….

3

808

2

782
ontslagen zijn, werd een overeenkomst gemaakt betreffende
Zweden

2

220

–

–
vergoeding voor oponthoud en onkosten.
Spauje

–

–

2

1.128
Ned. Oost-Indië

–

–

3

9.904

GRAAN.
Vereen. Staten..

–

–

1

2.003
Over. Z.-Amerika

–

–

1

1.989

–

Totaal

20

8.006

25

23.978
Pelro-
Odessa
.411. Kust
Ver. Sloten
San Lo,enzo

Data
grad
Londen/
Rotler-
….
–
R’dam
dom
Rollen.
dom
Bnistol
Kanaal
Rolt.,-
dom
Enge.
land
Nationaliteit.

Nederlandsche

19

7.523

23

23.010
–
:-
25 Fb./2Mrt.1918

–

–

–

50/-

–

200/-
Britsche

–

–

2

968,
18/23 Febr. 1918

–

–

–

50/-

–

200/-
Noorsche

1

483

–

–
26 Fb./3Mrt.1917

–

–

–

301-

–

132/6
28 Fb./4 Mrt. 1916

–

–

f
12,50

16/-

f85,- 140/-
Totaal ……20

8.006

25

23.978
Juli

19141

11 d.

-7/3

1/111/
4

1)111/
4

12/-

12!-
–

(Halverhout & Zwart’s Scheepsagentuur.)

HOUT.

NIEUWE WATERWEG.
Cronstadt
Golf van Mexico

Data
Holland (gezaagd)

Oosik.
Engeland
(mijn.
Holland
(pltch.
pine)

Engdand
(pltch.
pine)
Landen van
Februari 1918
Februari 1917

stutlen)
herkomst
Aantal

N.R.T.

Aantal

N.R.T.
25 Febr./2 Maart1918..

–

–

–
schepen
schepen

18123 Febr.

1918..

–

–

–

–
26 Febr.13 Maart 1917..

–

–

–
Binneni, havens
13
2.340
12
2.671

28 Febr./4 Maart1916..

–

–

–

49216 ‘)
Gr.00t-Brittanliië
60
49.032
61
31.436

Juli

1914..

f12,-

24/6

751-

7718
Noorwegen
4
724
2
769
Zweden
5
1.083
1
229
•
Frankrijk …..
–
–
1
554
ERTS.
Achter-Indië
-.
–
1
3.110
Vereen. Staten..
10
28.513
7
20.205
Cartha. Grieken. t
Data
Bilbao
Midd!es-
gen
land

1
Mlddles.
Argentinië

….
1
2.160
S
5.473

kro
M’s-
Middles. 1
kro’ kro’ kro’
Totaal ..
. .

Nationaliteit.

93
81.852
88
64.447

25Febr./2Maart1918..

–

–

–

–
18123 Febr.

1918..

–

–

–

–
26 Febr.13 Maart 1917..

35/4

77/6

–

–
Nederlandsche
55
39.091
32
28.202

28 Febr,14 Maart 1916..

24/9

23/-

–

_.
Britsche
28
14.088
50
28.045

Juli

1914..

4/3

5/4
1
/2

5/9

8/6
Duitsche
–
–
1
–
–
Noorsche
1
2.464
4
6.421
)
Per zeilschip.
Belgische
6
17.296
1
1.779
Zweedsehe
4
7.298
–
–
Graan Petrograd per quarter van 496 Iks. zwaar. Odessa per Unti, Ver.
Vereen. Staten
1
1.615
–
–
Staten per guarter van 480 Iks. zwaar.

93
81.852
88
64.447
Hout gezaagd en pltchpine per
St.
Pet. Standard van 165 kub. ei., mijn.
Totaal
stuiten per oadem van 216 kub. vi.
Overige notoeringen per ton van 1015
K.G.
(Dirkzwager’s
Scheepsagentuurj

220

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

6 Maart 1918

NEDERLANDSCHE GRONDBRIEFBANK

J.
&
J. M. VOORHOEVE
HEERENGRACHT 495, AMSTERDAM

Makelaars
in
1lssurantien
tegen
pCt. Obligatien

Grondbrieven)
BeurskOerB

Anno 1836
Gecertificeerd door de Centrale Trust-Compagnie

ROTTERDAM
Verkrijgbaar in atukken van
f
2500,—,
f
1000,—,
f 500,—
en
f 100,-
op
elk goed eilectenkantoor

GEBROED ERS CHABOT
KONINKLIJKE

ROTTERDAM
HOLLANDSCHE

LLOYD
KASSIERS
en MAKELAARS
in
ASSURANTIËN

Deposito’s.
–
Rekening-Courant.
–
Franco Chèque-Rekening.
AMSTERDAM
Aan- en Verkoop van.Wissels op het Buhenland.
–
Aan- en Ver-
Geregelde
koop van Fondsen.
–
Bewaarneming en Administratie van Effecten.
Passagiers-

en

Vrachtdienst

met nieuwe, moderne

Oorlogs-. Transport-, Casco-, Brand-, Diefstal- e. a. verzekeringen
post-stoomschepen

van eiken aard.
TUSSCHEN

 :M S T ER 😀 A M

Jnternationie
Bank”

voor Zakelijken Waarborg

EN

UIDAMERIKA
TE GRONINGEN
.

Geeft
5
%
PANDBRIEvEN
uit in stukken van
VIA

NEW YORK

•

f
1000 en
f500
tegen deai koers van
97
%

GEO. H.
:
MCFADDEN
&
BRO. COTTON MERCHANTS

PHILADELPHIA—NEW YORK

•

Vertegenwoordiger voor
Nederland:
D.
–
BREEKLAND, O1denzaaI—Enschee

NAAMLOOZEVENNOÖTSCHAP

Wilton’S’MachinefabriekenScheepswerf

•

ROTTERDAM

•

Scheepsbouw en Machinefabriek

Speciale.inrichting v

oor reparatiën van eiken omvang
–

•

Drie droogdokken met. lichtvermogen tot
14000
ton

Drshe11ing

•

Drijvende kranen met lichtvermogen tot
120
ton

Telefoon: 7303 en 7304

Telegramadres: ,,WILTON” Rotterdam

Migh
&vaju
Ditalf”s uitgeversiaatsdilap
p

i

j

WIJNHAVEN 11 1;1 13

– ROTTERDAM

TELEFOON 7841- 7842 – 7843 – 7861

– Belast zich 7rnet het verzorgen van uifgaven en tijdschriften op elk gebied