16 DECEMBER 1936
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Economi*sch~Stati*sti*sche,
Ber
–
i*chten
–
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN. EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN .HET NEDERLANDSCH ECONOMISCH INSTITUUT
21E JAARGANO
WOENSDAG 16 DEOEMBER 1936
No. 1094
COMMiSSIE VAI’ UEDACTIE:
P. Lie/tinek; ‘N. J. Polak; J. Tinbergen; F. de Vries en
II. Al. 17. A. van der Valk (Rcdacteur-Secretaris).
Assistent-Redacteur: L. R.
W.
Soutendijk.
Rcdactic-adres: Pieter de Hoocliweg 122, Rctterdanz.
Aan geteekende stukken: Bijkantoor Ruige plaa tweg.
Telefoon Nr. 35000. Postrekeiing 8408.
Advertenties vôorpagina f 0,50 per regel. Andere pagi-
na’s f0,40 per regel. Plaatsing bij abonnement volgens
tarief. AiIm inistra tie van abonnementen en advertenties:
Wijgh c van Di’tmar N.V., Uitgevers, Rotterdam,
Am-
sferiiam, ‘s-Gruvenhage. Postchèque- en giro-rekening
No. 145192.
Abonnementsprjs voor het weekblad franco p. p. in
Nederlinil f 16,—. Abonnementsprijs Economisch-Statis-
tisch Maandbericht. f 5,— per jaar. Beide organen samen
f 20,— per jaar. Buitenland en Koloniën ‘resp. f 18,—,
f 6,— en f 23,— per jaar.- ‘Losse nummers 50 cent. Dona-
teurs en leden van
•
het Nederlandsch Economisch Instituut
onh’an’gen ‘het’, weekblad en het Maandbericht gratis en
genieten een rèductie op de verdere publicaties.
INHOUD.
‘•
Blz.
DE EORG VOOR DE WERKLOOZE JEUGD
door
Meyer.de
Vries……………………………………914
De Nederlandsch-Indische theecultuur door
Mr. F. W.
A. cie Kock van Leeuwen …………………….. 916
Woninghuur en inkomens van het tuindorp Vreewijk
te Rotterdam door
J. M. C. Koert …………….917
Rotterdam in het derde kwartaal’van
1936
door
Mr. W.
F. Lichtenaster ……………………………..919
De prijsstijging op de kolenmarkt ………………
920
AANTEEKENINGEN:
Nieuwe kartelpolitiek in Duitschianci …………
921
Economische stimule,ering door de Zwitsersche weer-
baarheidsieening …………………………
922
Resultaat van de rondvraag van de Internâtionale
Vereeniging voor de Suilzerstatistiek …………
922
De zichtbare suikervoorraden ‘in de wereld . ‘ …..
923
I3OEKAANK0NDIOINGEN:
Das Deutche Wirtschaftswunder, Dr. Hans E. Pries-
ter. Bespr. door
Dr. H. M. H. A. van d”r Valk .. 923
O4GENBOE
K
E
N
.. …………………………
924
Statistiekeii:
Groothaiidelsprijzen
…..
..’
.
926-927
Geldkoersen-Wisselkoerscn-Bankslaten
………….
‘
924, 925, 928
RO’Ll’ERDAM, 14 DECEMBER.
Uit Nederlandsch-Iidië komen meer optimistische
geluiden dan voor eenigen tijd. De uitvoerwaarde is
van
f 43
millioen in September tot
f 53
millioen in
October gestegen. Voor het meerendeel is deze ver-
betering een gevolg van de clepreciatie van den Gul-
den. Ook de uiteenzetting over het prijsverloop en de
prijsbewaking in NederIaudsch-Indië sedert 27 Sep-
tember ji., welke ‘de Regees-ing aan den Volksraad
heeft doen toekomen, gewaagt van verbetering door
prijsstijging en door verbeterde vraag op de wereld-
markt.
De Indische middelen hebben in October
1936
een
hoogere opbrengst gegeven dan in de maand October
van het vorige jaar. De Indische Regeering ziet hier-
in, blijkens een rondschrijven aan de Departementen
van Bestuur, een bevestiging van het verrnoeden, dat
de daling van dê landsinkbmten ‘tot staan is ge-
bracht. Tot een. sluitende rekeiiing denkt men nog
niet te komen, want al zal waardedaling van dn
Gulden stijging van verschillende lan.dsmiddelen te-
weegbrengen, uit dezelfde oorzaak vloeien ok weer
bepaalde stijgingen aan de uitgavenzijde voort, als-
mede inkomstenderving door verlaging van opcenten-
heffingen, van invoerrechten en van den zoutprijs.
Het opschorten van de maatregelen tot salarisver-
laging per 1 Januari a.s. in Indië zal zeker bijdra-
gen tot een verdere toeneming van het vertrouwen.
Wat de gevolgen van de depreciatie in Nederland
betreft, ten aanzien van den Landbouw heeft de
Voorzitter van het Dreutsch Landhouwgenootschap
erop gewezen, dat de verwachtiiigen niet zijn verwe-
zenlijkt, hetgeen wellicht meer ‘een gevolg is van de
maatregelen, die na de devaluatie zijn genomen, dan
van de devaluatie -zelf.
In het antwoörd van de Regeering op het Voor-
loopig Verslag van de Tweede Kamer inzake de he-
grooting van Landbouw en Visscherij en het Land-
houwcrisisfonds merkt de Minister op, dat van de
depreciatie in haar geheel voor den landbouw geen
groote voordeelen te verwachten zijn, indien deze
niet gepaard’ gaat met een ruimer handeisverk-‘eei.
Dit laatste heeft ook Dr. F. R. Fentener van Vlis-
singen te Groningen nogmaals uitdrukkelijk bepleit.
De kans op succes lijkt hem daarbij niet zoo gering
als vélen wel meenen. De slechte ervaringen met de
autarkie opgedaan 7ullen velen een andere -richting
doen, zoeken. ‘
914
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1936
DE ZORG VOOR DE WERKLOOZE JEUGD
Toen in het voorjaar 1931 de toenmalige Minister
van Binnenlancische Zaken, wijlen de onvergetelijke
Jhr. Ruys de Beerenbrouck, de sociaal zoo warm voe-
lende staatsman, onder wien destijds de werkloozen-
zorg ressorteerde, in een rondschrijven een opwekking
tot de gemeentebesturen richtte om hun aandacht ook
te wijden aan de werklooze jeugd, was de gedachte, dat dit werk zich in den loop der komende jaren be-
langrijk zou uitbreiden, nog verre. De nood der tijden
heeft echter langzamerhand aller oogen geopend voor
het groote en algemeene belang van deze zaak; ge-
leidelijk breidde het werk zich uit en nam tegelijker-
tijd, door het juiste inzicht van de opvolgende Minis-
ters Slotemaker de Bruïae en Slingenberg, in inten-
siteit en belangrijkheid toe.
Zoo waren er in het jaar 1933, 100 gemeenten,
welke cultureel werk voor werkloozen, d.w.z. cursus-
sen in algemeene ontwikkeling, vakcursussen ed.
zoowel theoretische als practische, organiseerden. Dit
aantal nam geregeld toe, in 1934 waren er 170 ge-
meenten en in 1936 een 200 gemeenten, in welke
met subsidie van het Departement van Sociale Zake.it dergelijk werk mogelijk werd gemaakt.
Het orgctniseeren van cursussen.
De eerste vorm van zorg voor de werklooze jeugd bestond in den beginne hoofdzakelijk uit het organi-
seeren van verschillende cursussen. Het was in den
aanvang dikwijls min of meer goedbedoelde ,,Spiele-
rei”; •een beetje timmeren of knutselen en enkele
cursussen in algemeene ontwikkeling, soms stenogra-
fie, typen e.d., in een enkele grootere gemeente tot
meer erustige arbeid uitgroeiencle. Langzamerhand is
het zwaartepunt van de cursussen verplaatst naar de
vakcursussen; immers steeds meer werd de behoefte
gevoeld aan geschoolde jonge arbeiders. De vakbe-
kwaamheid van de jonge werkloozen liet dikwijls te
wenschen over. Zij waren 6f te kort in het bedrijf
werkzaam geweest, 6f hadden na het volgen van vak-
onderwijs nog in het geheel niet kunnen werken. Om
nu zooveel mogelijk den arbeid in den normalen zin
te doen aanvoelen en te benaderen, is men in een
aantal gemeenten overgegaan tot omvorming van de
vakcursussen in z.g. Centrale Werkplaatsen (C. W.).
Zoo werd naast de reeds goed functionneerende
vakeursussen in de gemeenten Amsterdam, Rotter-dam, ‘s-Gravenhage e.a., in de gemeente Dordrecht
een C.
W.
voor jonge werkloozen in ccii oude fabriek
ingericht. Werkbanken, motoren, machines werden
daar opgesteld, evenals in een werkelijk bedrijf. De
jongens werkten er onder een werkmeester en (le
sfeer benaderde die van de fabriekswerkplaats. Als
tegemoetkoming in de kosten van slijtage van klee-
ding en schoeisel werd aan de jongens een zakgeld
van
f
1.— per week verstrekt.
Het hier gegeven voorbeeld heeft veel navolging
gevonden. In de tweede helft van het jaar 1936 wer-
den reeds in 26 gemeenten Centrale Werkplaatsen
geteld en wel in de volgende gemeenten: Apeldoorn,
Alkmaar, Amsterdam, Bergen op Zoom, Breda, De-
venter, Dordrecht, Druten, Heerlen, Ilelmond, 1 [aar-
1cm, Krimpen a. d. Ijssel, Lekkerkerk, Nijmegen,
Papeudrecht, Ridderkerk, Rotterdam, Sliedrecht, Til-
burg, Utrecht, Velsen, Wormerveer, Zwolle, Zwijn-
drecht, Den Helder en ‘s-Hertogenbosch.
Van werkgeverszijde bestaat voor deze instelling
veel belangstelling, zoodat velen hun uieuw aan te
werven jonge arbeiders door middel van de Centrale
Werkplaats betrekken. Gemiddeld wordt op deze wijze
75 pCt. van de deelnemers in het vrije bedrijf op-
genomen.
De ontwikkelingscursussen hebben zich eveneens
uitgebreid. Deze hadden echter van den heginne af
met een grooter verloop te kampen. Met veel enthou-
siasme werd het cursusjaar aangevaugen, maar het
verkrijgen van tijdelijk werk, de ongelijkheid in ont-
wikkeling en intelligentie, waren een handicap voor
het bereiken van werkelijke resultaten. Het gevolg
was, dat de animo versiapte en dikwerf een cursus
verliep. In de k1ine gemeenten, waar de werkloozen
dikwijls niet:tôten bepaalde vakgroep behoorden en
bovendien slechts over een enkele geschikte leer-
kracht of leider werd beschikt, bracht cle organisatie van deze cursussen vaak veel teleurstelling.
Aan deze moeilijkheden werd reeds eenigermate
tegemoetgekomen door de individueele cursussen,
welke het Poiytcehnisch Bureau Nederland te Arn-
hem tegen speciale tarieven voor werkloozen beschik-
baar stelde. Deze cursussen betreffen echter in het
bijzonder de technische cursussen. Voor de algemeene
ontwikkeling is in het jaar 1936 een nieuwe methode
naar voren gekomen, welke inderdaad de mogelijk-
heid in zich draagt, ook dergelijke cursussen ccii
meer algemeene belangstelling te verzekeren. Be-
doeici worden de cursussen volgens de Daiton-metho-
de, welke het individueele onderwijs mogelijk maken.
Door middel van ,,taken”, uitgegeven door een van-
wege Rijk en gemeente gesubsidieerd speciaal in het
leven geroepen instituut te Amsterdam, kunnen de
deelnemers zich, ieder volgens eigen capaciteit, aan-
leg en ontwikkeling in een bepaald vak bekwamen.
Op deze wijze wordt niet alleen de moeilijkheid van
tijdelijk verzuim van een cursu.s ondervangen, maar
ook die van de voor de andere cursussen noodige spe-
ciale leerkrachten voor elk onderdeel.
* *
*
Ter verkrijging va.n een inzicht in liet aantal deel-
nemers aan de cursussen en de Centrale
WT
er
kpl
aa
t
sen in de maanden Februari t/m Augustus 1936
moge het volgende staatje, overgenomen uit cle mede-
deelingen van het Centraal Bureau voor de Statis-
tiek, welke de gegevens, ingekomen hij het Departe-
ment van Sociale Zaken, maandelijks verwerkt, dienen:
J)eelnemers aan Individueele deelnemers
cursussen
1)
aan Centrale Werkplaatsen
Februari ……
38.789 (3.391)
1.576
Maart ……..
35.676 (4.348)
1.871
April
…..
…
32.397 (4.033)
1.745
Mei
……….
25.754 (3.549)
1.837
Juni
………
21.769 (3.315)
1.749
Juli
..
……
13.713 (1.332)
1.647
Augustus
8.524 ( 371)
1.806
i)
Er wordt de aandacht op gevestigd, dat verschillen-
de cursisten aan meer dan 66n cursus deelnemen.
Uit dit staatje, waarin de cijfers tusschen haakjes
cie aantallen vrouwelijke deelneemsters aangeven,
blijkt, dat het anthl deelnemers aan de cursussen in
cle zomermaanden afneemt. Eensdeels is de werkloos-
heid in de zomermaanden geringer, zoo hijv. op het
platteland, waar velen dan weer tijdelijk werk ver-
krijgen, anderdeels is liet een algemeen verschijnsel, riet de belangstelling voor liet hierhedoelde werk hij
cle intrede van den zomer verflauwt. Het aantal deel-
nemers aan de Centrale Werkplaatsen is niettegen-
staande de zomermaanden toegenomen. Hierbij dient
echter te worden opgemerkt, dat het aantal werk-plaatsen zich in de.n loop van het jaar uitbreidde.
1-let gemiddelde aantal deelnemers daalde in enkele
gemeenten evenzeer als bij de gewone cursussen.
Het uitvoeren van wer1eobecten.
Hoewel de bovenuiteengezette cursussen zeker in een behoefte voprzien, werd reeds in 1934 de nood-
zaak gevoeld, om de jongens ook de gelegenheid te
geven practisch werk te verrichten. Gedurende het
jaar 1934 werden in ruim 40 gemeenten werkobjec-
ten in uitvoering genomen; in 1935 was dit aantal
gestegen tot 75 en in 1936 tot ruim 100. Bij de keuze
van de werkobjecten, die deels gemeentelijke objec-
ten betreffen, deels ten goede komen aan particuliere
16 December
1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
915
organisaties, een algemeen nut beoogende, zooals
speeltuinvereenigingen, jeugdvereenigingen en sport-
organisaties, dient er op gelet te worden, dat de ob-
jecteti geen werk onttrekken aan de vrije arbeids-
niarkt eti dat niet
01)
het terrein van de werkver-
schaffing voor ouderen wordt getreden. Bij deze
werkobjecten wordt 6f halve dagen 6f heele dagen
gewerkt, of wel ten hoogste 35 tot 4.0 uur per week,
terwijl jongens uit verschillende vakken hierbij te
werk gesteld kunnen worden. De deelnemers ontvan-
gen een zakgeld, dat, naar gelang van den werktijd
en den leeftijd van de deelnemers, wisselt van
f
1.-
tot
f
3.50 per week.
Dit bedrag behoeft niet in mindering te worden
gebracht op het eventu.eele steunbedrag van het hoofd
van het gezin, waartoe de tewerkgestelde behoort. De
belangstelling voor dit werk is van de zijde der jon-
gens (die niet ouder mogen zijn (lan 24 jaar) over
het algemeen zeer goed te noemen, hoewel uit het
volgende staatje toch ook blijkt, dat het aantal deel-
nemers in de zomermaanden afneemt.
Aantal deelnemers aan werkobjectcn.
Februari
……….
Z.042
Juni
…………..
1.859
Maart ………….
2.230.
Juli …………….
1.859
April
………….
2.153
Augustus
……….
1.910
Mei
……………
2.172
1 let feit, dat al het hiergenoemde werk steeds meer
aan beteekenis wint, spreekt os. uit de maatregelen,
welke men heeft moeten nemen inzake de verzek-e-
ring tegen ongevallen van deelnemers aan cursussen, waar handwerkzaamheden van practischen aard wor-
den verricht, van tewerkgesteiden in de Centrale
Terkplaatsen
en aan de werkohjecten, alsook va
hen, die aan cle werkkarnpen (waarover straks meer)
deelnemen. Tijdens hun werkzaamheden zijn de jon-gens nu vrijwillig verzekerd tegen ongevallen, welke
hun tijdens de werkuren overkomen, terwijl tevens
het z.g. straatrisico is inbegrepen.
Het kampwerk.
In den loop van het jaar 1935 werd nog een derde
vorm van arbeid voor de jonge werkloozen georgani-
seerd, nl. liet kampwerk. Voordien werden reeds doo.r
verschillende jeugdvereenigingeit met subsidie van
het Nationaal Crisis Comité kampen voor werklooze
jongens en ook enkele voor werklooze meisjes gehou-
den. Deze kampen duurden, echter in het algemeen
niet langer dan ten hoogste drie weken. Langzamer-
hand deed zich de behoefte gevoelen aan langere
kampen, waar tevens het begrip
werk
meer op den
voorgrond zou staan. Ook in de korte kampen werden
wel werkobjeeten uitgevoerd, doch de bedoeling er-van was in de eerste plaats om de jonge werkloozen
eenigen tijd uit hun neerdrukkende omgeving te
halen. Sinds de opheffing van het Nationaal Crisis
Comité zijn ook de ,,korte” kampen onder direct toe-
zicht van het Departement van Sociale Zaken ge-
komen. De lange kampen herbergen de deelnemers
ongeveer 8 weken. Groote werkohjeeten worden hier
in uitvoering genomen, zooals het onderhoud van
bosschen en parken of natuurreservaten; soms ten
behoeve van derden, die in dit geval alle mate-
riaalkosten en de kosten van de technische leiding
dragen, soms van de organiseerende vereeniging, wel-
ke dan een gedeelte der materiaalkosten draagt. In
de kampen wordt 40 uur gewerkt, de jongens ont-
vangen er ligging en voeding en een zakgeld van
f
1.75 per week. De directe kamp-onkosten worden
voor 75 pCt. door het Rijk bekostigd, terwijl het res-
teerende gedeelte. uit de eigen middelen van de vier
organiseerende Centrales wordt bijgelegd. Met het
oog op een goeden gang van zaken zijn nl. vier Cen-
trale organisaties in het leven geroepen, welke de
jongens naar de verschillende levensovertuigingen
kunnen opvangen. Zoo zijn er een Protestantsch-
Christelijke, een Roomsch-Katholieke, een Moderne
en een Neutrale Centrale.
Een overzichtjc van het aantal deelnemers aan de
korte en lange kampen in dc maanden Februari t/nl
Augustus 1936 moge een indruk geven van den om-
vang van het werk:
Maand
Aantal deelnemers
14
t/in
24
jaar
Februari
………………
852
Maat-t …………………
987 (70)
April
…………………
1427 (100)
Mei
…………………..
1445 (100)
Juni
………………….
1737 (97)
Juli
…………………..
1409 (97)
Augustus
……………..
1182
(—)
De getallen tusschen haakjes geven ook hier dc
a aritalien deelnee risters weer.
Opleiclingscursussen voor meisjes.
lIet bovengenoemde werk is in hoofdzaak bedoeld
voor de mannelijke werkloozen. Wel nemen ook hier
en daar enkele meisjes aan het werk deel, doch dit
is slechts een klein deel.
Reeds in liet jaar 1934 werd van Regeeringswege
gewezen
01)
liet wenschelijke om tot het organiseeren
van cursussen voor opleiding tot dienstbode over te
gaan. In 1935 waren in 13 gemeenten 18 cursussen
net ongeveer 350 deelneemsters.
De cursussen beoogen werklooze meisjes op te lei-
den vooren betrekking als clienstbode. In den aan-
vang was deze opleiding niet aan omschreven regelen
en voorwaarden gebonden. Een zoeken en tasten was
noodzakelijk, alvorens aan deren zorg voor het werk-
boze meisje vastere vorm kon worden gegeven. Aan-
gezien aan deze zaak echter niet alleen een sociaal
belang, maar ook een economisch belang verbonden
is door het feit, dat nog tal van meisjes werkloos
zijn, bleek het noodig, nader, omschreven regelen aan
deze opleiding te verbinden. In nauwe samenwerking
niet het Departement van Onderwijs, Kunsten en We-
tenschappen is een schema voor een leerprogramma
opgesteld, waaraan het lesrooster moet voldoen.
De
plaatselijke
opleidingscursussen zijn vanzelf-
sprekend alle extern. In het Zuiden van het land
werd echter gevoeld, dat voor vele meisjes, die
huishoudeljken arbeid ontwend waren, een verblijf onder goede leiding in een internaat tot veel betere
resultaten zou leiden. Door de Katholieke Vrouwe-
lijke Jeugd Vereeniging werd nu op het Kasteel
Bouvigne te Ginneken een ,,internaat” geopend, waar
thans reeds zeer vele meisjes in een ideale omgeving
haar opleiding hebben ontvangen. De vierde opiei-
clingsperiode is juist beëindigd. Van Protestantseho
zijde is dit voorbeeld gevolgd. In een ,,internaat” te
haarlem worden 40 meisjes opgeleid, terwijl een vol-
gend ‘,,internaat” in een speciaal gehuurde villa in
voorbereiding is. Ook van ,,Neutraie”
zijde
wordt de
behoefte gevoeld om op dit gel)ied werkzaam te zijn.
Binnenkort kan de opening van een ,,initernaat” van
deze richting worden verwacht.
Al mogen dan ook de nu bereikte resultaten nog
niet zoo groot zijn (in het eerste halfjaar 1936 wer-
den 351 meisjes opgeleid, waarvan 249 werden ge-
plaatst) toch mag worden aangenomen, dat het aan-
tal meisjes, dat én door de plaatselijke cursussen én
door cle internaten wordt opgeleid, geregeld zal toe-
nemen. In de maand November 1936 waren 16 cur-
sussen loopende.
Andere middelen.
Naast de boven uiteengezette vormen van zorg
voor de werkloozen, welke gericht zijn op het onder-
houden van -de vakhekwaamheid en het ,,fit” houden
van de jonge menschen voor den arbeid, is getracht
langs anderen weg aan de gevolgen der werkloosheid
tegemoet te komen. Allereerst heeft men pogingen
aangewend de jongeren te doen opnemen in het be-
drijfsleven, zij het, dan ook voor z.g. onbenutte arbeid,
d.w.z. arbeid, welke anders niet zou geschieden en waar-
voor dan obk geen ioon, doch slechts een vergoeding
916
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1936
worclt gegeven. i)e jongens verken op deze wijze in
het bedrijf en zij verliezen niet geheel het contact met
het gewone bedrijfsleven. Aan de uitvoering bleken
echter groote moeilijkheden verbonden •te zijn, zoo-dat nog maar in een enkel beclrjf hiermede een proef
is gehomen. Ook het ,,2
dj
1″ stelsel, een andere methode, heeft
ten doel de werkloosheid onder de jongeren te be-
strijden door teurerkstelling van
2
jongens op de
plaats waar anders 1 zou staan, met dien verstande,
(lat tegen de helft van het loon ‘door de jongens
halve dagen in. plaats van bede dagen wordt gewerkt.
De overige tijd wordt dan besteed aan het volgen van
cursussen in theoretisch onderwijs. Bij onderscheidene takken van het gemeentebedrijf te ‘s-G-ravenhage, als-
mede in verschillende particuliere bedrijven, zooals
bij Heinekens Bierbrouwerij te Rotterdam, wordt dit
systeem reeds toegepast. Ook het PTT-bedrijf geeft
aan dit stelsel uitvoering benevens de S’taatsmijnen.
Verschillende particuliere bedrijven bereiden de in-
voering van liet stelsel, voor.
Registratie van jeugdige wericloozen.
Tenslotte moge in het verband van dit overzicht
nog genoemd worden de registratie van de jeugd,
zooais.deze in de gemeenten Breda en Nijmegen thans
in toepassing wordt gebracht. Men moet deze regis-
tratie zien als een voortzetting van het speciale on-
clerzoek naar de.n omvang van de werkloosheid onder
de jeugd, in 1934, 1935 en 1936 ingesteld in Amers-
foort, Enschede, Rotterdam, Middelburg, Tilburg en
Almelo. Het onderzoek in die gemeenten, door huis-
bezoek, toonde aan, dat van het werkelijk aantal
werklooze jongeren slechts gemiddeld 50 pOt. bij ,het
ingaan der arbeidsbemiddeling stond ingeschreven.
Latere steekproeven in andere gemeenten gaven een
oveeenkomstig beeld. –
Nu was het beeld der werkloosheid, zooals dat tot
uiting komt door inschrijving bij het- orgaan der
.
ar-
beidsberniddeling ‘per 1 October 1936, het volgende:
Gemeeiiten met Gemeenten niet Totaal van aIIè
5000 en
meer
minder
dan 5000
gemeenten
inwoners
inwoners
Man
Vrou- Man-
1
Vrou- Man- Vrou-
nen
wen
nen
wen
nen
wen
1.van14-17jaar 13.287 6216
1.205 469 14.492 6685
2. ,, 18-24 ,, 48.805 5783
4.385 385 53.188 6168
Er waren dus op 1 October als werkloos ingeschre-
ven 67.680 jongeren tot 24 jaar. 1-loeveel zijn wel
werkloos en niet ingeschreven? Zeker nog tiendui-
zenden. De.-registratie wil ook op dit punt meer
zekerheid geven.
Als proef – het is noodig bier voorzichtig te werk
te gaan – is daarom in Augustus 1936 in de ge-
meenten Breda en Nijmegen begonnen met een alge-
meene jeugdregistratie, omattende de geheele niet
schoolgaande mannelijke jeugd van 14 .tot 21 .jaar.
Oj het hevolkingsregister zijn de namen van alle
jongens vnu dien leeftijd opgenomen. Daaruit zijn
eerst gesorteerd alle schoolgaanden van die jaren;
deze blijven verder buiten beschouwing.
Alle overigen zijn nu geleidelijk opgeroepen om
hun ,,Staat van Dienst” boekje in ontvangst te ne-
men. Gelijktijdig was per circulaire de medewerking
der werkgevers gevraagd. Vrij algemeen bleek men
in die kringen veel voor het systeem te gevoelen.. • lederen jongen, die zijn böekje in ontvangst kwam
iimen, werd individueel het doel en het nut onder
oögen gebracht. -De opkomst
Was
zeer bevredigend. Bij eersten op-
roep verscheen pl.m. 85 pOt. Als na herhaalden op-
roep de jongen nog niet kwam, werd huisbezoek
gedaan. . Binnnenkort zullen nu alle jongens hun
boekje hebben; dat zijn er in Nijmegen pLm. 3700
en in Breda een 3400 (nog niet alleil bereikt).
Een voorloopige specificatie geeft het volgende
resultaat:
totaal verkendl werkloos hiervan op C. W.
Nijmegen …..3700
2600
1100
200
]3red.a ……..2700
2350
350
60
Nu alle jongens zijn ingeschreveu, zal de dienst
van de jeugd registratie als volgt funetionneeren.
Van alle staat-van-dienst-boekjes wordt op het bu-reau een
kaartsysteem
bijgehouden, dat alphahetisc:h
gerangschikt is. De jongen weet, dat hij iedere ver-
anderi ng in betrekking, het werkloos-worden, het
deelnemen aan 0. W. of werkkamp, enz. direct moet
komen melden. Dit wordt dan in zijn boekje en op
de kaart aangeteekend.
Het bureau controleert n.0 iedcren jongen eens in
de twee maanden. De werkende jongens staan op een
tweede kaartsysteem volgens de werkgevers gerang-
schikt. Bij iederen werkgever wordt nu eens in de
twee maanden nagegaan, of er mutaties hëbhen plaats
gehad, behalve die, welke reeds aan het bureau be-
kend waren. De ,,nalatige” jongelui worden dan op-
geroepen. Ten opzichte van de wërklooze jongens, die
zich niet in den loop der twee maanden zijn komen
meiden, geschiedt hetzelfde.
Daarnaast maakt het bureaugeregeld aan het eind
van iedere twee maanden een overzicht van den stand
van zaken.
Met nadruk moge ik erop wijzen, dat er geen
arbeidsbemiddeling plaats vindt; wel worden de noo-
dige gegevens aan de arheidsbeurs verstrekt. In heide
gemeenten blijkt, dat het overgroote deel der jeugd
de zaak zeer waardeert en voelt, dat zij er een eer
in kan stellen te zorgen een zoo volledig mogelijk
boekje te bezitten. In het vervolg zullen de nieuwe
jongens direct vanwege de schoolhoofden worden op-
gegeven en ingeschreven. Wat de leeftijdgre:ns naar
boven betreft, ligt het in de bedoeling, de jongens
die 21 jaar geworden zijn, niet af te schrijven, maar
tot 24 jaar aan te houden.
Het bureau bestaat uit één leider niet twee assis-
tenten en pim. 5 jongere administratieve krachten,
allen in werkverschaffing arbeidende.
Uit dit
alles
blijkt, dat het bureau contact houdt
met de jongens, die voorzien worden van een werk-
boekje, dat door de werkgever wordt geteekend, wan-
neer de jongen zijn dienst verlaat.
Door inlevering van het hoekje is het bureau in
staat een inzicht te krijgen in de mogelijkheden en de
werkprestatie van den jongen, hetgeen bij werkloos-
heid zijn kans op liet verkrijgen van werk kan ver-
grooten.,- terwijl hij bij het ontbreken van werk wordt
gewezen op de voordeeIn, welke verbonden zijn aan het volgen van tle cursussen, het deelnemen aan een
werkobject, Centrale Werkplaats of werkkamp.
MEYER DE VRIES.
DE NEDERLANDSCH-INDISCHE THEECULTUUR.
De Nederlandsch-Indische theecultuur is één der hedrjfstakkën, die voordeel trekken uit het loslaten
van den gouden standaard aan het eind van Septem-ber. De waarde van het hereide product wordt voor-
namelijk bepaald op de Londensche markt, derhalve
in Ponden Sterling en dus is de muntontwaarding
de theeprijzen in Nederlandsch codrant ten goede
gekomen. –
Zoolang de voornaam’te ‘levensbehoeften in Incliö
niet duurder worden, zullen de looilen vermoedelijk
niet noeenswaardig stijgen. De bonen der inheem-
sche werkkrachténi ‘in de theecultuur waren gelukkig
reeds heel wat beter dan die in vele andere bedrijven
op Javt. .
• Hoewel zulks over ‘het jaar 1936 nog nauwelijks
het geval zal zijn, kaii eéii ‘verbetering in de fina’n-
•cieele ‘resultaten ‘der thee-maatschappijen derhalvë
niet uitblijven, iïaér deze was dah ook – éenigë.he-
voorrechte thee-ondernemingen daargelaten – zeer
16 December 1936
ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
917
nood ig. Deze verbetering wordt echter verzwakt door-
dat de Regeering, blijkbaar niet willende wachten. øp
cle 20 pOt. winst-belasting, terstond na cie ,,depre-
ciatie” een extra uitvoerrecht instelde van 2 pOt. De reederiju verhoogden haar vracht-tarieven ter-
stond met 25 pCt., derhalve met nog rnéér dan de
gulden-dep.reciatie bedroeg, niettegenstaande cle ta-
rieven vSSr dien reeds méér dan het dubbele bedroe-
gen van clie, waarvoor de concurreerencie thee van Calcutta naar hier werd vervoerd.
De Indische theecuituur verkeerde in wërkelijk-
heid niet in zulk een fraaie positie als niet-, of half-
ingewijden vaak hebben gemeend. Dezulken kijken
naar de beurs-noteeringen van enkele thee-onderne-
mingen – onder deze rubriek worden ca. 25 van de 325 vermeld – en zien verder naar de Amsterdam-
sche veilingprijzen, waaruit dan een conclusie wordt
getrokken, die ten aanzien van de theecultuur als
geheel te rooskleurig is.
Men vergeet nl., dat de thee-restrictie aan de on-dernemingen in Nederlanclsch-Indië een bijzonder
drastische oogst-beperking oplegt, waardoor vooral
die kleinere, zelfstandige ondernemingen worden ge-
troffen, clie niet medecleclen aan de uitbreiclingswoede
van sommige concerns, welke tot in de crisis nieuwe,
reusachtige thee-ondernemingen aanlegden en thans
de voor Indië vastgestelde beperkings-percentages
toepassen op telken jare hooger liggende, geticxeerde
potentieele of standaard-producties. –
Deze Indische heperkings-percentages zijn overi-
gens niet mis! Het begon in het voorjaar van 1933
met 32 pct. en zal met ingang van April 1937 op
grond van het kortelings door de Britsch-Nederland-
sche Thee-commissie afgekondigde inter.natiohale he-
perkiugs-percentage voor 1937/38″ oploopen tot 45
Ot. Dit is meerendeels een gevolg van de böven ge-
schetste uitbreidingen, waardoor de totale poten-
tieele productie van Nederlandseh-Indië buiten ver-
houding gestegen is.
Men hoede zich dus- voor overdreven verwachtingen
en stare zich niet l)hnd op de gemiddelde opbrengst-
prijzen alléén. –
In het afgeloopen jaar is het prijsbeloop tot Octo-
ber merkwaardig stabiel gebleven. In de eerste maan-
den verdween het laatste restje van de prijsverhoo-
ging, die in October tevoren had plaats gehad. De
prijzen waren toen – vooral te Amsterdam – als
gevolg van angst voor sluiting van het Suez-kanaal,
geringen aanvoer en aanmerkelijke kwaliteitsverhete-
ring, opgeloôpen tot ongeveer hetzelfde niveau als
dit jaar in October onder den invloed der munt-ont-
waarding bereikt werd. Sinds Maart waren de vei-
ling-prijzen t/m. September onveranderd blijven
schommelen tusschen 36 en 37Y
,
2
ets. per pond. In
October liepen zij successievelijk op tot 48 ets., welk niveau in November gehandhaafd bleef.
Uit het bovenstaande moge voldoende gebleken
zijh, dat iu de theeprijzen nog veel on.natuurlijks zit.
In die meening wordt men versterkt, wanneer men
het verloop der Londensche voorraacleijfers nagaat.
lIet jaar 1936 opende niet slecht met een totalen
voorraad van 247 millioen lhs., zijnde ongeveer het;
haifjaarlijksche verbruik van Engeland, Ierland en
Nederland. Dit cijfer lag 32 millioen lbs. onder dat
van het voorafgaande jaar.
Op ult. November jl. beliepen zij 215 millioen lbs.
of 12 millioen onder dat van November 1935. Bijzoic-
der fraai is dit niet en het toonto.i. slechts aan, hoe
noodig cle handhaving van het internationale beper-
kingspercentage van 173′ op de vroeger gefixeerde
uitvoer-quota van 1929—’31 isgeweest of wil men
het anders zeggen, hoe de beperking het terugloopen –
de wereldverhruik tracht bij te houden.
Volgens de statistieken van de Internationale
Thee Commissie bereikte het uereld-verbruik van
thee zijiï hoogtepunt in 1929 met 913 millioen lhs.
Daaina zien wij het volgende verloop:
1930
……………..
902
millioen lbs.
1931
…………….
901
1932
…………….
890
1933
…………….
866
1934
…………….
854
1.935
…………….
874
Qver 1936 mogen wij op grond der tot dusverre
bekende cijfers een aanzienlijk lager verbruik ver-
wachten dan in 1935. Vooral Rusland draagt hier-
van schuld, doch ook in Engeland en Nederland wij-
zen de cijfers een vrij sterken achteruitgang van het
thee-verbruik aan ten opzichte van 1935: De ver-
zwaarde theebelasting in Engeland en de handhaving van het veel te hooge invoerrecht te onzent zijn hier-
van ongetwijfeld de oorzaak.
Jai’./Oet.
36
1935
ni-inus
Invoer tot verbruik
in
Nederland …
8.427.000kg 1.0.237.000kg 18
%
invoer tot verbruik
in EngeFanci . . .
368.036.000 ,,
372.661.000 ,,
11/
4
%
De verhooging van lasten, die de thee in de .3
voornaamste productielanden door toedoen van over-
heid en anderen te dragen heeft gekregen, is wel een
duidelijk bewijs, hoe de restrictie hij dezen volksdrank
in zooverre psychologisch verkeerd heeft gewerkt, dat
zij juist aanleiding is geweest tot te gunstige denk-
beelden omtrent de resultaten der theecuitniur’ en
daardoor tot maatregelen, welke voor de thèehelaii-
hebbenden niet anders dan zeer nadeelig genoemd
mogen worden.
Met recht geldt hier het gezegde, dat men de huid
reeds heeft verdeeld vôôrdat de beer geschoten was!
De :verlenging van de Nederl.andsch-Britsche thee-
restrictie voor een nieuwe periode van 5 jaar na
ulto. Maart 1938 moge in het licht van bovenstaande
omstandigheden onontkoombaar lijken, inderdaad is
zij een ,,testimonium paupertatis”, waartoe hoven-
dien Nederlandseli-Indië zwaarder offers brengt dan de andere deelnemers en om van de niet-deelnemers
maar te zwijgen. Zoo voerde bv. Nyassaland (Sék
Britsch) in 1929—’31 ca. 1.9 millioen lhs. thee uit;
in 1935 ruim 6 millinen en in 1936 nog meer. Op
Malakka werden tijdens de restrictie-periode nieuwe
thee-ondernemingen opgericht. In Japan gaat men
steeds meer er toe over om zwarte thee te bereiden
in plaats van groene, in China doet de Regeering
thans ernstige pogingen tot verbetering van den
thee-uitvoer en in Rusland neemt de met thee be-
bouwde oppervlakte volgens ooggetuigen aanzienlijk
toe.
Wij voor ons gelooven niet, dat de Britsch-Neder-
lancische thee-propaganda, die in 1936 totaal rond
£ 350.000.— zal kosten, haar geld zal opbrengen, om-
dat de oorzaken van het dalende verbruik niet, in
hun – wortel worden aangetast. –
Mr. F. W.
A. DE KOOK
vAN
LEEUWEN.
WONINCHUUR EN INKOMENS VAN HET TUINDORP
–
VREEWIJK TE ROTTERDAM.
–
De N.V. Vreewijk bouwde op voet van de bepalin-
gen van de Woningwet in de jaren 1918 tot en met
1936 het tuindurp Vreewijk te Rotterdam, thans groot
c:i rca 4200 woningen, winkels, schuren, enz.
Een onderneming van dezen omvang
–
krijgt in den
loop der jaren statistische gegevens over volkshuis-
vesting, welke allicht belang hebben en geldend zijn
voor grootere stadskwartieren, voor de stedelijke
samenwoning. Deze veronderstelling geeft aanleiding tot de volgende cijfers en mededeelingen.
De – loop van cie wonincjhuur in de iaren 198
t/m.
Van 1918 tot en met 1923 zijn de huren stabiel
gebleven, zoodat onderstaande opgave van den ge-
-middelden huurprijs van 1-858 woningen over dejaren
1
–
923 t/in. 1936 eveneens geldt voor 1918 t/m. 1936.
918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1936
Gemiddelde huren.
1118/1923
………
f
6.98 1931
……..
f
7.36
192,4
…………….
7.07
1932
……….
7.36
1925
……………
7.15 1933
……….
7.36
1926
……………
7.10 1934
………..
7.36
1927
…………..
,
7.32
1935
………
,
6.81
1928
…………..
7.36 1936
Jan……
6.49
1929
…………..
.,
7.36
1936
Sept……
5.71
1930
……………
7.36
Daling van den gemiddelden huurprijs in maximum
22.42 pOt. Daling sedert 1931 22.42 pOt.
Bovenbedoeld complex woningen bestaat uit onge-
veer: 88 pOt. arbeid.rswoningen; 10 pOt. woningen
voor kleinen middenstand; 2 pOt. woningen voor
eenigszins beter gesitueerden.
Behalve deze 1858 woningen werden in de jaren
1925 t/m. 1933 gebouwd en gekocht circa 2100 wo-
ningen. (Het aantal gekochte woningen bedroeg 77).
De loop van de gemiddelde huren in de woning-
complexen, waartoe deze woningen behooren, is als
volgt, te rekenen vanaf de
eerste
verhuring.
Compi.: VIIa
XIa
XÏ.b
XII
XIII
XIV
1926
…..
5.73
1927
…..
5.73
1928
…..
5.55
5.72
1929
…..
5.55
5.72
1930
…..
5.55
5.72
6.09
1931
…..
5.55
5.72
6.09
132
…..
5.55 5.72 6.09 7.26
1933
…..
6.54
5.72
6.09
7.26 1934
…..
5.54
5.72
6.09
7.26
1935
…..
5.40
5.49 5.81
6.73
7.07
13.16
1936
Jan
4.99
5.17
5.47
6.48
6.61
8.97
1936
Sept 4.59
4.74
4.95 5.77
5.87
8.23
Daling
–
In max.
20 % 17.13 % 18.72 % 20.52 % 17 % 30.2 %
Daling sedert
1931 17.3 % 17.13 % 18.72 % 20.52 % 17 % 30.2 %
Complex Vlia, groot 481 woningen, bestaat uit uit:
sluitend arbeiderswoningen. Complex XIa en XIb, tezamen 661 woningen, idem.
Complex XII, groot 398 woningen, uit circa 90 pCt.
arbeiderswoningen en 10 pCt. woningen voor kleine
middenstanders.
Complex XIII, groot 472 woningen, idem als XII.
Complex XIV, groot 77 woningen, uitsluitend klei-
ne middenstand en middenstand.
Tot slot volgt hier een overzicht van de gemiddel-
de weekhuur van alle woningen in het tuindorp Vree-
wijk (zonder de winkels, enz.).
Gemiddelde weekhuur: uitsluitend van woningen.
1918/1923
………
/6.9
8
1931
……..
f
8.75
1924
…………….
7.07
1932
……….
8.81
1925
…………….
7.15 1933
……..
,,6.81
1926
…………..
,,
6.82 1934
……….
6.90
1927
…………..
..7.-
1935
……….
6.52
1928
…………….
6.82 1936
Jan……
6.16
1929
…………….
0.82 1936
Sept……
5.49
1930
…………….
6.75
Daling van den gemiddelden huurprijs in maximurji
23.22 pCt.
Daling van den gemiddelden huurprijs sedert 1931
18.67 pCt.
De grondslag, wairop de huurprijzen van de
wo-
ningbouwvereenigingen wordt bepaald, heeft in den loop der laatste twintig jaren nogal eenige wijziging
ondergaan.
In den aanvang werd zij vastgesteld op grond van
de jaarljksche exploitatie-uitgaven, zoo noodig ver-
minderd met een bedrag aan subsidie in de exploi-
tatie door Rijk en Gemeente te dragen. Daarna in de
oorlogs- en de na-oorlogsjaren was de
huurprijs
de-
zelfde als voor soortgelijke particuliere woningen
v66r 1914 het geval was, afgezien van den exploita-
tieprjs. Later was de huurprijs een zeker percentage
van de exploitatiekosten en tenslotte minstens 100
pOt. van dat bedrag. Gedwongen door de verlaging
in inkomsten der bewoners, de daling in bouwkosten,
de ruimte op de woningmarkt, is in de laatste jaren
meer oi den voorgrond gekomen de huurbepaling op
basis van reproductiekosten en tenslotte heeft mede
het algemeen belang om den arbeider-bewoner in
zijn goede woning te houden, afgezien van
zijn
finan-cieelen draagkracht, invloed gehad op den loop van
den
huurprijs
van de laatste jaren en in het hijzoti-
der van het laatste jaar. Ondanks de groote tegemoetkoming van Rijk en
Gemeente is de huurlast nog sterk drukkend op het
arbeidersbudget. Redelijkerwijs dient daarbij vermeld
te worden, dat zulks in
vrijwel
alle landen thans het
geval is en dat vergeijkenderwijze de Nederlandsche
woningtoestanden en huurvoorwaarden tot de beste
in Europa behooren. Mijn inziens staat onze volks-
huisvesting bovenaan. Dit verandert echter niets aan
het feit, dat de huur der woningen zeer hoog is in
verhouding tot het inkomen.
Een onderzoek, verricht in Juli 1935 naar de in..
komens der huurders van het tuindorp Vreewijk,
waarbij 3839 gezinnen betrokken werden, gaf tot
resultaat een gemiddeld inkomen van f1350 per
jaar.
Aangezien de gemiddelde huur van de tuindorp-
woning is
f
5.49 per week, bedraagt de woninghuur
gemiddeld ruim 21 pCt. van het inkomen van den
Vreewijkschen huurder. Ongetwijfeld is sedert Juli
1935 het inkomen eerder verlaagd dan verhoogd, zoo-
dat de verhouding zeker niet verbeterd is. Waar-
schijnlijk zal de arbeider woneud in Rotterdam een
nog minder gunstige verhouding tusschen huur en
inkomen te dragen hebben.
Dit percentage, 21 pCt., is te hoog om voldoende
geldmiddelen over te houden voor de voorziening in
andere noodzakelijke levensbehoeften, op den duur is
het niet vol te houden.
De oude leuze: ,,Een dag arbeiden voor de huis-
huur” moge ook in den ouden tijd lang niet altijd
zijn opgegaan, toch heeft zij groote waarde als maat
staf van het bedrag, dat het arbeidersgezin naar
oudervinding kan afzonderen voor woninghuur. On-
geveer 15 pCt.
En thans de wericlooze gezinnen in Vreewijic en
hun huisvesting.
Dato October 1936 woonden er in het tuindorp
664 werklooze huurders, verdeeld over alle woning-
complexen, welke arbeiderswoningen bevatten.
De verdeeling in de huurklassen blijkt als volgt
te zijn:
166
gezinnen in woningen
v.
f
4.-
t/m.
f
5.-
weekh.
425
,,
,,
,,
•.,,, 5.05 ,,
,, 6.-
,,
63
,,
,,
,,,,,, 6.05 ,,
,, 6.75
S
,,
,,
, ,,,,, 7…-.-
11
1
,,
,,
,,
,,
1
1
7.50
11
1
,,
,,
,,
,, ,, 8.-
11
‘J’otaal
664
gezinnen, geniidd. weekhuur
f
4.94 op 20.9.’36.
Het meerendeel der werklooze gezinnen woont dus in de huurklassen van
f
5.- tot en met
f
6.- en een
heel klein aantal in de huurklassen boven de
f
6.75.
Een betrekkelijk gering percentage woont in de laag-
ste huurklassen van
f
4.- tot en met
f
5.- huur per
week.
Ter vermijding van misverstand moge opgemerkt
worden, dat deze laatste huurklassen woningen be-
treffen, die voor gezinnen met meer dan
twee jonge
kinderen te klein zijn (kinderen boven de 8 á 10 jaar
van verschillend geslacht) en dat de gemiddelde kin-
dersterkte per gezin twee is. Het groote meerendeel
der werklooze gezinnen kan geen behoorlijke huisves-
ting vinden in de allergoedkoopste tuindorpwoning.
Aan steun en huurtoeslag ontvangt deze groep van
664 werklooze gezinnen per week en per gezin ge-
niiddeld
f
13.14.
Aangezien de gemiddelde weekhuur bedraagt
f
4.94
16 December 1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
91.9
is de huurlast gemiddeld 38 pOt. van het wekeiijksch
inkomen.
Volledigheidshaive dient vermeld te worden, dat het
feitelijke inkomen van den werklooze grooter is dan
het bedrag, dat hij in geld ontvangt uit de werkiooze.ii-
kas.
Rijk en Gemeente verschaffen hem de gelegenheid
om kosteloos of tegen verlaagde prijzen verschillende
levensmiddelen te krijgen. Eveneens geneeskundige hulp, medicijnen, schoolonderwijs en voeding. Er i.s
een fonds voor schoeisel en kleeren, terwijl familie-
leden, kerkgenootschappen en l)urgerweldadigheids-
zin mede een handje helpen.
Indien ik deze toeslagen per gemiddeld gezin, dus
4 personen groot, taxeer op ongeveer
f 4.-
per week,
dan wordt de verhouding tusschen woninghuur en
totaalinkomen eenigszins gunstiger en betaalt de
werklooze 29 pOt. van zijn inkomen aan huishuur. Nu doet zich het eigeuaardie verschijnsel voor, dat ondanks een leegstand van circa 4000 woningen van
lageren huurpijs dan
f
5.- in Rotterdam, de werk-
boze gezinnen
niet
verhuizen naar deze goedkoope,
particuliere woningen. Er bestaat al dan niet ge-
rechtvaardigd wantrouwen bij de woningzoekenden
tegen de kwaliteit van deze woningen.
Dit is een internationaal verschijnsel der laatste
jaren, dat berust op de groeiende behoefte aan hygië-
nischer levensomstandigheden
bij
de groote massa.
Cultureel heeft dit verschijnsel waarde, m.i. zelfs
groote waarde, mits men zich hoede voor overdrij-
ving, die in de practijk wel eens naar voren kômt.
Uit bovenstaand overzicht van de huren van het
tuindorp Vreewijk, welke
cijfers
en verhoudingen eer-
der gunstiger dan ongunstiger zullen zijn dan de
cijfers voor geheel ‘Rotterdam geldend, springen eeni-
ge gegevens naar voren en wel: T. de groep werklooze gezinnen in Vreewijk, groot
664, omvat in totaal 2656 zielen op circa’ 16.000 in-
woners. In Rotterdam ongetwijfeld 150.000 zielen op
een bevolking van circa 560.000. Het is een groote,
belangrijke groep.
Deze groep betaalt circa 38 pCt. van zijn we-
kelijksche steun aan woninghuur, bi een gemiddelden
huurprijs van
f
4.94 per week, of 29 pOt., indien
rekening gehouden wordt met ,,steun in natura”.
De werkende huurder betaalt in Vreewijk ge-
middeld 21 pOt. van zijn loon aan woninghuur en
gemiddeld per week
f
5.49.
Deze percentages zijn m.i. te hoog om op den duur
gedragen te kunnen worden en daarom
zijn
maat-
regelen, welke bevorderen de huren van arbeiderswo-ningen te verlagen, nog steeds noodig.
J. M. C. KOERT.
ROTTERDAM IN HET DERDE KWARTAAL VAN 1936.
Uit statistisch oogpunt hebben wij het met het
gouduitvoerverbod buitengewoon goed getroffen, door-
dat het ongeveer gelijktijdig met de kwartaalswisse-
ling is afgekomen. Voor het afgelopen kwartaal be-
hoeven
wij
als beheersende factoren van algemene
aard nog slechts rekening te houden met de verlaging
van vele Rotterdamse gemeentelijke haventarieven
met 28 pOt., ingegaan op 14 Juni 1936, alsmede met
de naweeën van de Antwerpse havenstaking in Juni
1936. In het vorige overzicht in No. 1081 van dit
blad toonde ik aan, hoezeer de Rotterdamse verkeers-
cijfers waren opgefleurd, toen de aantrekkingskracht
van Antwerpen op het Rijngoed tijdelijk was uitge-
schakeld. Onder de invloed der genoemde bijzondere
factoren is de reactie op deze plotselinge uitslag van
de registreernaald ten gunste van Rotterdam aarze-
lend en traag geweest, terwijl het, zoals trouwens was te verwachten, zeer
twijfelachtig
is of de öude stand
ooit of althans in afzienbare tijd weder zal worden
bereikt.
Het is onder deze omstandigheden de moeite waard
om dezelfde barometers als wij over het vorige kwar-
taal raadpleegden opnieuw te consulteren, waarbij
ter wille van het overzicht de oude cijfers worden
herhaald:
Vermeerdering of vermindering (bij vergelijking van
1936
mat
1935)
van:
de tonnage der binnengekomen reesohepen
.A.nitwerpen
Rotterdani
April …………….
+ 14,1 %
+ 4,3 %
Mei
……………..
+ 13,1
+ 4,7
Juni ………………
-44,2
+ 40,1
Juli
……………..-
0,7 ,,
+ 13,2
Augustus ………….
+ 4,8 ,,
+ 19;6
September …………
+ 4,5 ,,
+ 8,7
‘het goeclereiiverkeer ter zee van cii haar
Antwerpen
Rotterdani.
April
…………….
+
29,9
%
+
16,2
%
Mei
………………
+
19
,,
+
10,4
Juni
……………..
-43,1
,,
+
16,1
Juli
……………..
–
3,7
,,
+
38
Auigu.stus
………….
+
22,9
+
15
September
…………+
1,1
,
+
11,3
het goederenverkeer langs de Rijn van en naar
Antwerpen
Rotte rda.m
April
…………….
+
17,9
%
+
10,5
%
Mei
……………..
+
16,2
,,
+
11,2
Juni
………………
–
8,2
+
46,7
Juli
……………..
+
11,2
,,
+
16,9
Augustus
…………+
1,4
+
2,9
September
…………+
3,6
,,
+
14,6
Het blijkt dus enerzijds, dat Rotterdam, nu een
deel der tegenwerkende factoren aan kracht heeft ver-
loren, opnieuw vermogen tot ontplooiing heeft ge-
toond, al kan helaas niet worden gezegd, dat de mate,
waarin zulks is geschied, opvallend gunstig afsteekt
bij de maanden vôdr de Antwerpse havenstaking.
Overigens blijkt uit de cijfers over de Belgische ha-
ven, dat ook deze nog over een bewonderenswaardige
vitaliteit beschikt.
Er is echter meer. Nu Rotterdam voor de op het
schip vallende kosten niet langer abnormaal duur is,
blijken de kleinere havens aan de Nieuwe Waterweg
een groot deel van haar aantrekkingskracht, welke
grotendeels negatief was in deze zin, dat zij een
toevluchtsoord waren voor de het dure Rotterdam
ontwijkende zeeschepen of zeeladingen, te hebben in-
geboet. Zo stond b.v. in het derde kwartaal van 1936,
vergeleken hij hetzelfde tijdvak van 1935, tegenover
een winst van 377 rechtstreeks uit zee binnenkomen-
de schepen voor Rotterdam, een verlies van 28 vaar-
tuigen voor de andere havens in de Rijn-Maas-delta.
Ten aanzien van de tonnage bedroegen deze cijfers
onderscheidenlijk zelfs 598.297 en 140.930 tons. Voor
het goederenvervoer ter zee vinden wij volgens het-zelfde stelsel een winst van 1.520.734 ton voor Rot-
terdam tegen een verlies van pl.m. 125.000 ton voor
de kleinere havens in de omgeving. De Rijn bracht Rotterdam een winst van pl.m. 625.000 ton, elders
in de ‘Rijn
–
Maasdelta een verlies van niet minder
dan pim. 113.000 ton. Een deel van de Rotterdamse
winst blijkt dus voor onze volksgemeenschap neer
te komen op de bekende transactie tusschen vest- en
broekzak. Het is daarom belaugwekkeud voor dit
kwartaal ook de gegevens van Antwerpen en de ge-
hele Nieuwe Waterweg – bij uitstek voor vergelij-
king vatbare grootheden trouwens – naast elkander
te stellen, waarbij ter vergelijking de
cijfers
voor Rot-
terdam alleen worden toegevoegd:
Nieuwe Rotterdam
Antwerpen Waterweg
alleen
Tonnage binnengekomen
zeeschepen ………
+ 2,9 %
+ 8,6 %
+ 13,8 %
Goederenverkeer ter zee
+ 5,8 ,,
+ 17,3 ,,
+ 21,4
Goederenverkeer langs de
Rijn ……………
+ 5
2
3 ,,
+ 8,6 ,,
+ 11,4
De afleiding van vervoer naar Antwerpen blijkt
dus wel tijdelijk gestuit, doch er is, vooral wat het
Rijnvervoer en dus de doorvoer betreft, nog geen
sprake van, dat de Nieuwe Waterweg op beslissende
wijze een belangrijk gedeelte van het aanzienlijke
920
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1936
errein, dat verloren ging, heeft herwonnen. De uiter-
ste waakzaamheid en inspanning blijven geboden, wil
onze haven zich weder kunnen ontwikkelen in over-
een stemming met haar omvang en outillage. Het is
verheugend en bemoedigend, dat vele leden van de
Tweede Kamer hij de behandeling van de begroting van handel, nijverheid en scheepvaart een open oog
hebben getoond voor deze toestand door de noodzaak
naar voren te brengen om ian de Belgische politiek
VUIl
verlening van Rijnvaartpremies een einde te
maken door het enige probate middel: bestrijding
met een gelijkwaardig middel.
op
de Rijn.
Deze overweging wordt nog versterkt door het
opmerken van het feit, dat ongeveer 40 pOt. van de
vooruitgang van het Rijnvervoer va.n en naar Rotter-
dam is terug te voeren op de verdere sterke ontwik-
keling van het Duits-Duitse vervoer, d.i. dus de
goederenverplaatsing tussen punten in het Duitse
Rijk, welke om redenen van verkeerseconomie langs
de Rijn en overzee wordt geleid, doch waar de Neder-
landse handel, Rijnvaart, zeevaart, banken en verze-
keraars in elk geval buiten staan. Op zichzelf is het
natuurlijk verheugend, dat althans de overlading dier
goedeten nog te Rotterdam plaats vindt, doch de
daardoor veroorzaikte toenéming is uiteraard niet
op één lijn te stellen met acuzwelling vah de inter-
nationale doorvoer over onze havens. Omtrent de om-
vang van dit Duits/Duitse vervoer gedurende het
derde kwartaal van 1935 en 1936 kunnen bij be-
naclering – de volgende cijfers (in tons) worden
gegeven:
Duits/Duitse Internationale doorvoer
doorvoer
naar of van Duitsland 1935
1936
1935
1936
Graan …………
114.000 79.000
17.000
7.000
Natuursteen ——-
18.000 174.000
–
–
Kunstmest ———
24.000 82.090
23.000
20.000
IJzer e.d. ……….
20.000 33.000
52.000 104.000
N.a.g. mineralen
1)
– 11.000 62.000
32.000
54.000
Totaal dezer igoedercu
1.87.000 430.000
124.000 185.000
l) Waaronder aarde, klei, zand, grind, slakken.
De zuiver passieve doorvoer over Rotterdam neemt
dus een naar verhouding steeds grotere plaats in,
zelfs in een betrekkelijk zo gunstig kwartaal als het
onderhavige. In Antwerpen kan de Duits/Duitse
doorvoer zich vooralsnog niet in deze mate ontwik-
kelen, omdat de vaart van de Duitse zeehavens naar
Antwerpen voor de gewoonlijk betrekkelijk kleine
schepen, waarmede deze wordt onderhouden, aanmer-
kelijk langer duurt dan naar Rotterdam, hetgeen op
deze korte afstand een verschil uitmaakt, dat voor
dit goed, wanneer het althans (zoals allicht het geval
is) op doorcognossement wordt vervoerd, een tegen-
richt oplevert tegenover de werking der Rijnvaart-
premies, voor zover het al gepremiëerd vervoer betreft.
Nog lijdelijker natuurlijk is de rol van onze havens
bij
–
het Rijnzeeverkeer, waarin de goederen inderdaad
zonder meer voorbij varen. Uit onderstaande staat
blijkt, hoe dit vervoer tegen alle crisisverschijnsele.n
in is gegroeid:
Rijazeeverkeer
in tons in het derde
kwaotaal van:
Rijitopwaarts:
Rijnafwaarts:
1929
……
-……
52.282 74.336
1930
–
.
————
82.037 123.347
1931
………….
93.735
122.684
1932
………….
94.305
122.705
1933
………….
102.595 117.628
1934
………….
91.359
125.028
1935
………….
116.708 164.379
iaalûa
98559
100V
………………
Het zijn voral ijzer, staal en steen, die tot deze
ontwikkeling bijdragen..
Ik heb er reeds meer de nadruk op
.
gelegd, dat
tgenover dergelijke verschijnselen – vdrgelijkbaar
mét natuurverschijnselén – optimisme noch pessi-
misme past. Men moet hen slechts nauwkeurig in het
dog houden en zich voornemen op ander gebied, waar
men wel enige invloed kan uitofenen, deze zoveel
mogelijk ten bate van onze nationale havens aan te
wenden, onder eerbiediging van de rechtmatige be-
langen van anderen.
Zoals te verwachten
Wras’
is het aantal id de haven
verrichte taken dit kwartaal toegenomen en wel met
6 pOt., waarbij het slechts belangwekkend is op te
merken, dat de ,,vaste” hav.enarbeiders op zichzelf
een daling tonen met 4 pOt., terwijl de ,,losse” 28
pOt. meer taken hebben. vericht. Het incidentele
karakter van de winst abn havenarheid’ wordt hier-
door wel duidelijk in het licht gesteld. Hoe welkoni zij begrijpelijkerwijs desniettemin is geweest, blijkt
uit de gunstiger spaarhankcijfers. De terugbetalin-
gen overtroffen de inleggingen slechts met pl.n.i.
f
200.000 tegen met pl.m.
f
1.900.000 in het derde
kwartaal van 1935, toen overigens in de dagen van
de kabinetscrisis de monetaire onrust een woordje
meesprak.
Ook de algemene arbeidsmarkt bood aan het einde
van het kwartaal een enigszins bemoedigender beeld
dan tevoren, omdat de mate van toeneming der
werkloosheid afnemende was. Op de laatstdn van de
drie thans afgelopen kwartalen des jaars bedroeg de toeneming van het aantal der hij de arbeidsbeurs in-
geschreven werkloze mannelijke werkzoekenden – in
vergelijking met de overeenkomstige data van het
voorafgaande jaar – onderscheidenlijk 3.450, 4.227
en 1.953. Voor de mdtaalbewerkers en in de zeevaa’rt
is er zelfs daling.
Zo rechtvaardigt de uitkomst van het derde kwar-
taal onze hoop op de mogelijkheid van verwerving
ener betere toekomst, mede doordat ook dit tijdvak
ons weder duidelijk onze moeilijkheden voor ogen
stelt en daarmede onze geest tot de overwinuig daar-
van helpt sterken.
Mr. W. F.
LICHTEN AUER.
DE PRIJSSTIJGING OP DE KOLENMARKT.
Onze vaste medewerker voor kolen schrijft ons:
De toestand op de kolenmarkt is bezig zich, dank
zij het door de algemeene industnieele opleving groo-
ter wordende kolenahsorptievermogen, in gunstigen
zin te ontwikkelen.
Allereerst dient het verheugende feit te worden
vermeld, dat vrijwel alle cokesovens in Engeland en
op het Continent, die een jaar hebben stilgelegen,
weder in bedrijf zijn gekomen, terw’ijl er buitendien
vele nieuwe, modernere ovens bijgebouwd worden. De
oorzaak is in hoofdzaak toe te schrijven aan de meer-
dere vrhag van de ijzer- en staalindustrie, de groote
cokesafnemers hij uitnemendheid. Ook al zou deze opleving van zeer tijdelijken aard zijn, veroorzaakt
als zij in hoofdzaak wordt door den tegenwoordigen
hewapeningswedloop, dan kan de levendigheid in den
cokeshandel toch nog jaren doorwerken, aangezien
het bouwen van oorlogsschepen en dergelijke nu een-
maal niet het werk is van ènkeie maanden.
Overal ziet men rationalisatie van de kolenpro-
ductie en over de geheele linie is deze stijgende.
Het Rijnsch-Westfaalsche Kolensyndicaat heeft de mijnen geheel vrijgelaten wat den omvang der pro-
ductie betreft en zelfs wordt hier en daar met Ueber-
schichten gewerkt.
Ook de scheepvaart levêrt haar deel in de grootere
vraag naar brandstof. Sinds enkele dagen’ reeds loo-
pen de viachten gestadig omhoog en er worden prj-
zen’ betaald, waarvan men’ eenigen tijd geleden niet
had durven droomen. Allerminst wil hiermede gezegd
zijn, dat de, scheepvaart nu uit haar narigheden is.
Niet alle vrachten zijn op een peil, hetwelk den ree-
der in staat stelt alle kosten te betalen, en voorzie-
ningen te treffen voor rente en aflossing van ge-
leende kapitalen.
De nieuwbouw door de scheepvaart gaat uiteraard
in de niëhting van ‘,,economy ships”, die een 20 tons
kolen per dag verstoken tegen. 30/35 tons voor een
16 December 1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
921
schip van dezelfde grootte van ‘circa twintig jaren
oud. Niettegenstaande modernere schepen in de vaart
komen, nemen toch de leveranties aan zeeschepen hand over hand toe. Vroeger was het de gewoonte
met de reeders jaarcontracten voor bunkerkolen
tegen vaste prijzen af te sluiten, met zelfs nog een
faliclause er in, voor het geval de prijzen eens zou-
den dalen. De ‘laatste paar jaren heeft men met dit
toch altijd eenzijdige systeem gebroken en worden
contracten van 1 Januari tot 31 December slechts
afgesloten op de basis van dagprijs op den dag van
levering minus 6 d. rabat voor de contractanten.
De groote vraag naar brandstof wordt nog ver-
meerdrd door de vele stakingen, die in Frankrijk
aan de orde van den dag zijn en waarvan ook de ko-
lenmi,jnen niet verschoond zijn gebleven. Den grooten
stoot aan de prijsverhooging gaf Engeland, toen op
1 Augustus jl. de ,,Central Selling Schemes” in
werking traden. Het voornaamste oogmerk van deze
Schemes is door gecentraliseerden verkoop tot ratio-
nalisatie van de prbductie, en daarmede tot prjsver-
butering van het geëxporteerde artikel te geraken.
De vraag naar kolen is er zeker niet minder om ge-
worden. Een uitzondering hierop vormt alleen Zuid-
Wales met zijn excellente kolen, die nu eenmaal voor
de meeste beurzen onbereikbaar zijn. Het wordt voor
Zuid-Wales elk jaar moeilijker om op de vereldmakt mede te concurreeren, waarvan overigens de export-
cijfers een sprekende getuigenis afleggen.
Kolen zijn een bij uitstek geliefd artikel om bij
handelsverdragen te worden uitgespeeld en vele lan-
den maken daarvan een dankbaar en zeer nuttig ge-
bruik. Deze politiek leidt ertoe, dat er dikwijls van
een vrij spel van vraag en aanbod geen sprake meer
kan zijn, zoodat de prijzen op zichzelf betrekkelijk
weinig zeggen. Bepaalde landen getroosten zich na-
melijk groote opofferingen bij den uitvoer van hun
kolen om in staat te zijn, bij wijze van tegenpresta-
tie, andere artikelen te ruilen of terug te koopen.
‘Ook contingenteeringen en clearingovereenkom-
sten beïnvloeden in groote mate het prjshe]oop. Er
zijn maar weinig landen ter wereld, waar kolen nog
Vrij ingevoerd kunnen worden en hoeveel compensa-
tiezaken er op basis van kolen aan den eenen kant en
iets anders aan den anderen kant gedaan worden, is
niet meer na te gaan. Kwam er vroeger een aanvrage
uit het buitenland bij een kolenexporteur, dan was
het diens taak prijzen bij de mijnen aan te vragen, de
vracht te calculeeren en daarnaar zijn offerte op te
bouwen. Tegenwoordig zijn er practisch geen mijnen
meer, die geheel vrij, zooals voorheen, kunnen ver-
koopen, omdat bijna alles op de een of andere wijze
gecentraliseerd is. Anderzijds wordt het hierdoor
voor bepaalde exporteurs gemakkelijker zaken te doen
en monopolies uit te deelen of een bescheriningspoli-
tiek te voeren. Dit voorkomt onnoodige concurrentie
en prijsbederving. Tegenover, dit geniak moeten zij
rekening houden met uitvoerconsenten, invoervergmn-
ningen aan den anderen kant, betaling via meestal
zeer langzaam werkende clearingen en met de daar-
mede gepaard gaande renteverliezen. Tallooze abso-
luut onberekenbare factoren, die geheel buiten hun
contrôle vallen, zijn van invloed op de resultaten van
hun bedrijf.
Duitschland, dat zijn kolen alg deviezen beschouwt,
voert de ,,Tauschgeschiifte” sterk door om aan grond-stoffen te komen.
Polen en Turkije doen er aan mee, terwijl de an-
dere landen, vooral Engeland, met handeisverdragen
werken.
Italië is hét land, dat er blijk van geeft goed doom-
dro.ngen te zijn van wat het aan unstie handeli-
voorwaarden kan verkrijgen, indien het zich bindt
van een bepaald land zijn kolen af te nemen. Het
land is,
w
ranneer afgezien wordt van ettelijke hon
derdduizenden tonnen tamelijk minderwaardige kolen,
clie aan de Adriatische Zeekust aan den dag gebracht
worden, geheel op de andere kolenproduceerende
landen aangewezen.
Eigenaardig is ook het feit, dat behalve Engeland,
elk ander kolenproduceerend land, dat een leven-
digen export onderhoudt, toch ook steeds nog kolen
invoert. De oorzaak is meestal, dat de eigen produc-
tie juist niet die kwaliteiten in voldoende mate.
geeft die gevraagd worden, of ook wel, dat econo-mische factoren als het vervoer te water of te land
invloed uitoefenen.
Engeland, dat het tweede cokesproduceerende land
van Europa is, en zichzelf in dit artikel steeds heeft
kunnen bedruipen, niettegenstaande het toch hon-
derdduizenden tonnen jaarlijIs uitvoert, is sinds
dezen zomer voor een gedeelte van zijn behoefte aan
cokes op het buitenland aangewezen, gedeeltelijk om-
dat de export onverminderd doorgaat. Het heeft
groote contracten afgesloten met Nederland en Bel-
gië en er vinden geregeld cokesverschepingen over
Rotterdam naar Engeland plaats. De Internationale Cokesconventie, die in beginsel
op pooten staat, en die ook reeds door de deelnemers:
Duitschiand, Engeland, Nederland, België en Polen
wordt nageleefd, kan elk oogenblik definitief wor-
den. De cokesprijzen stijgen gestadig en zijn 30 á 40
pOt. hooger dan enkele jaren geleden. Men spreekt
van een prijs van 22/- fob. voor 1937. Er hebben
zich, zooals te verwachten was, enkele moeilijkheden voorgedaan in verband ‘met de kwautiteitsverdeeling,
maar het ziet er uit alsof, toch de oorspronkelijk
vastgestelde quota gehandhaafd zullen blijven.
De hoop wordt gekoesterd, dat deze Conventie de voorlooper moge zijn van een Internationale Kolen-
conventie, doch de moeilijkheden, die daarvoor zou-
den moeten worden overwonnen, zijn zoo talrijk en
zwaarwegend, dat zij slechts langzaam zullen zijn te overhruggeu. Ook voor steenkoolhriketten bestaat er
al sinds eenige jaren een Conventie, zoodat theore-
tisch een Kolenconventie ook ‘bereikbaar zal moeten
zijn. Oppervlakkig beschouwd zou het voor beide
partijen, producenten zoowel als consumenten, te
wenschen zijn, dat deze Internationale Kolenconven-
tie niet te lang meer op zich laat wachten, omdat
beide partijen slechts kunnen welvaren hij een goed
geordende vereldkoleumarkt, die in alle behoeften
kan voorzien op voor beiden economisch te verant-
woorden grondslagen. Wij laten nu maar in het mid-
den, dat wij op die wijze steeds verder verwijderd
raken van de vrije markt met al haar mogelijkheden
voor durf en ondernemingszin.
AANTEEKENINGEN.
Nieuwe kartelpolitiek in Duitschiand.
De kern van het onlangs genomen besluit van den
Reichswirtschaftminister, waarbij nieuwe grondsla-
gen worden gelegd voor de Duitsche kartelpolitiek,
ligt in de overdracht van bepaalde, uitsluitend aan
den minister toegekende bevoegdheden aan zèlf ge-
kozen vertegenwoordigende lichamen. De ,,Kartel-
stelle” blijft in stand, doch wordt beperkt tot een
meer neutraal algemeen toezicht.
Het is interessant deze regeling iets nader te be-
kijken, vooral daar zich hier de kwestie voordoet
van afbakening der staatsbevoegdheden tegenover
die, aan het bedrijfsleven zèlf toegekend.
Het’ besluit behandelt vnl. de overdracht dezer spe-
ciale staatshevoegdheclen aan een vertegenwoordi-
ging, gekozen ‘door cle hij het kartel aangesloten
bedrijven: deze, vertegenwoordiging krijgt publiek-
rechtelijke bevoegdheid. Het recht van• informatie
over prijsafspraken wordt toegekend aan belangheb-
benden, dat van dèel te mogen nemen aan vergade-
ringen, handeleud over maatregelen tot regeling van
de markt wordt overgedragen aan dIen ,,Reichswirt-
schaftskammer” tezamen met de Rijksgroepen ,,In-
dustrie” en ,,ilandel”. Verder wordt aan de bedrijfs-
922
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1936
groepenvertegenwoordiging nog een soort ,,recht van
amendement” toegekend, naast dat, om van tevoren
ingelicht te mogen worden over staatsvoorstellen be-
treffende ingrijpen in het kartelwezen.
Inderdaad wordt daarmede aan de industrie zèlf
de hehartiging van haar belangen overgedragen; de
staatsbenioeienis blijft hiernaast beperkt tot een op-
pertoezicht, waarbij zij ervoor waakt, dat het ,,privat-
wirtschaftliche” belang niet in botsing komt met dat van den Staat.
Het besluit verbiedt uitdrukkelijk ieder machts-
misbruik bij het nemen van maatregelen tot regeling
van de markt. Opgemerkt wordt, dat het uitermate
moeilijk zal zijn in de practijk vast te stellen, wiiuir
precies van machtsmisbruik gesproken kan worden.
Het besluit zèlf treft daartoe een tweetal voorzienin-
gen, om deze moeilijkheid zooveel mogelijk het hoofd
te bieden.
De eerste betreft een scherpere persoonlijke schei-
ding tusschen de groepsvertegenwoordiging en de kartels, maar niet in den zin van een absoluut ver-
bod. Afgewacht dient te worden in hoeverre dit doel-
treffend is, daar buy. de mogelijkheid blijft bestaan van een vertegenwoordiger, geheel afhankelijk van
de kartelleiding.
In de tweede plaats blijft een handhaven van de
,,Kartelstelle” als staatsorgaan, hoezeer ook haar be-
voegdheden beperkt worden, vooral echter in den overgangstijd gewenscht. De Frankfurter Zeitung
(No. 589), waaraan het bovenstaande is ontleend,
verwacht, dat belanghebbenden bij het nemen van be-
slissingen teveel geleid zouden worden door overwe-gingen van eigenbelang, hetgeen niet strookt met den
opzet: zij hoopt, dat de ,,Kartelstelle” als hoogste
instantie, zich in hoofdzaak beperkend tot de alge-
meene leiding, beter de juiste richtlijnen zal kunnen
aangeven dan het bedrijfsleven zèlf daartoe in staat is.
Economische stimuleering door de Zwitsersche
weerbaarheidsieening.
Toen de Zwitsersche Bondsraad het crediet van
Zw. Ers. 235 millioen voor versterking van de lands-verdediging voorstelde, heefi hij in het bijzonder den
nadruk gelegd op den factor van de werkverruiming.
Door de inkrimping van de bouwmarkt, en de terug-
werking daarvan
01)
Ie metaal- en machine-industrie en de consumptiegoederenindustrie is de werkloos-
heid van 1931 tot 1935 zeer toegenomen.
In ,,])er Deutsche Volkswjrt” van 20 November ji.,
waaraan wij het
een
en ander ontleenen, wordt er
daarbij op gewezen, dat de sedert 1930/31 aan de
koopkracht gegeven steun waarschijnlijk voorkomen
heeft, dat de werkloosheid nog grooter is geworden.
In aanmerking moet hier worden genomen, dat de
werkloozeu, ook in het bouwbedrijf, meerendeels ge-
schoold zijn en physiek niet zoo geschikt zijn voor
de werkverschaffingen als stratenaanleg, enz. Vooral
uit het gezichtspunt van l)ehoud van geschooldheid
van de industrieele arbeiders, welke de gevolgen van cle vermindering van den export zoo sterk ondervon-
den, is op de heteekenis van de bewapeningsvoorstel-
len gewezen. Van het totaalbedrag van het crediet
zal meer dan de helft, nl.
Zw.
Frs. 135 millioen, aan
de hinnenlandsche industrie ten goede komen; ver-
der ca. 11 millioen aan kleinbedrijf en handwerk,
en ongeveer 31 millioen aan het bouwbedrijf. Slechts
Frs. 20 millioen zal direct naar het buitenland gaan.
De Komrnission für Konjunkturbeobachtung” heeft
berekend, dat 60 pOt. van de waarde van de indus-
trieele opdrachten voor bonen en salarissen zal wor-
den besteed. Daar de arbeidsintensiteit in het klein-
bedrijf en ook in het bouwbedrijf nog hooger is,
zal van het bedrag van in het binnenland geplaatste
opdrachten meer dan Frs. 100 millioen verbond
worden.
Het zou kunnen zijn, dat de depreciatie van de
valuta een verandering in deze verhouding teweeg-
brengt, maar daar staan weer voordeelen op ander
gebied tegenover.
Dat de industrie rekent op het spoedig komen van
opdrachten voor de bewapening blijkt uit de ontwik-
keling van den invoer, die na de inkrimping aan het
begin van het jaar bijv. voor ruw ijzer en ruw staal
reeds aanmerkelijk is toegenomen.
Ook de sterke overteekening van de weerbaarheids-
leening beteekent een economische impuls. Nu de
Bondsraad namelijk heeft besloten het geheele inge-
teekende bedrag van Frs. 335 millioen voor de lands-
verdediging te gebruiken zal het niet alleen mogelijk
zijn de door de depreciatie ontstane prjsverhooging
te dragen, doch tevens de reserves van wapens, mu-
nitie, enz. te versterken en tenslotte bepaalde plan-
nen te verwezenlijken die, zooals de bouw van Alpen-
wegen, w’el niet direct tot het bewapeningsprogram-
ma behooren, maar toch voor de laudsverdediging
van belang zullen kunnen zijn.
Resultaat van de rondvraag van de Internationale Vereeniging voor de Suikerstatistiek.
Dr. Gustav Mikusch te Weenen zendt ons onderstaand overzicht van de Internationale Vereeniging voor
de Suikerstatistiek:
Aantal
Bebouwde opper-
Hoeveelheid
Suikerproductie
fabrieken
Aantal
1
i
v ak e in
ia.
verwerkte bieten
in metrieke tonnen
in bedrijf
ant-
in metrieke tonnen
ruwsuikerwaarde
woorden
1936137
1935136 1936137
1935136 1936137 1935136
1936137 1935136
211 212 211
343.097 340.622
10.546.055 9.857.024
1.740.105
1.675.682
Tsjecho-Slowakije
114 114
114
147.022 146.384
3.984.527 3.352.540
703.674
572.228
Duitschiand ………….
7
7
7
36.263 43.495
838.332
1.146.992
145.053
205.870
Hongarije …………..
12
12
12
39.270 37.000
915.000
688.972 137.250 116.960
8 8
25.805 27.514
725.190
584.790 97.750 89.878
Oostenrijk
……………
Roemenië …………..
13
13
13
27.000
36.400
470.000
775.000 74.480
134.549
Groot-Brittannië
18
.
18
18
142.577 151.727
3.371.655 3.532.314
547.727
548.762
Joego-Slavië
………..8
lersche
Vrijstaat
4 4
4
23.800
21,556
625.000
572.185 97.000
89.018
35
34 35
47.179 45.440
1.620.000
1.590.000
240.006 240.225
België
……………..
51
50
51
105.000
84.100
2.305.200 2.175.500 327.900 310.780
Italië ……………….
Polen ………………
.
60
61
60
120.000 118.745
2.665.000
2.484.023
460.000 444.600
Denemarken
…………..
9
9
9
39.100 43.500 1.300.000
1.534.900
220.000
244.800
19 19
19
51393
50.582
1.802.000 1.840.767
304.600
294.501
Zweden……………..
1
1
1
3.181
3.073
80.000 10.690
10.500
8.655
Finland
…………….
Turkije (Europ. en Aziat.)
4
3
4
22.606
20.639
414.513 334.046
71.000
59.808
Totaal
……………..
566
565
566
1.173.293
1
1.170.777
31.662.472
30.539.743
1
5.177.045
1
5.036.316
16: December 1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
923
De zichtbare suikervoorraden in de wereld.
De
zichtbare voorraden per 1
Nov. zijn volgens C. Czarcikow
1936
1935
1934
tons
tons
tons
Duitschiand
…………..
578.000 543.000
513.000
Tsjecho-Slowakije
……..
342.000
275.000 334.000
Frankrijk
…………….
420.000
568.000
411.000
Nederland
…………….
180.000
194.000
254.000
België
………………
90.000 86.000 90.000
Hongarije
…………….
57.000
62.000 91.000
Polen
…………………
147.000 149.000 170.000
U.K.
Geïmp. suiker
……
148.000
235.000
162.000
Binnenl.
,…….
49.000
37.000
64.000
Europa
……..
2.011.000
2.149.000
2.089.000
V.S.
Alle havens
……..
284.000 426.000
441.000
Cubaansche havens
221.000
336.000 532.000
Cuba binnenland
……….
525.000 510.000
850.000
Java
………………..
825.000
1.384.000
2.310.000
Totaal
……3.866.000 4.805.000 6.22.000
De haring-contracten met Rusland.
R e c t i f i c a t i
e Op pag. 879 van E.-S.B. van
2 December jI. staat, aan het einde van de eerste
alinea van bovengenoemd artikel, dat de export naar
Rusland in de jren 1933-1935 gemiddeld 69.100
Schotsche tonnen heeft bedragen. Deze zin moet even-
wel luiden:
,,In de jaren 1933-1935 bedroeg de export naar
Rusland
in totaal
69.100 Schotsche tonnen.”
Gemiddeld was de uitvoer dus niet 69.100, maar
ruim 23.000 Schotsche tonnen.
Javasuiker naar Nederland.
R e c t i f i c a t
i e. In E.-S.B. van 2 December jL
is op pag. 874 in de Invoerstatistiek het totaalcijfer
voor 1935 foutief opgenomen. Dit moet niet zijn
93.209 tons, maar
90.507
tons. De totalen-generaal
blijven ongewijzigd.
BOEKAANKONDIGINGEN.
Das deutsche Wirtschaftswunder
door
Dr. Hans E. Priester. (Amsterdam
1936; Querido Verlag).
Het nieuwe regime in Duitschiand heerscht thans
bijna 4 jaren en intusschea heeft de conjunctuur zich
aanhoudend verbeterd. De werkloosheid is, mede dank
zij bepaalde maatregelen, die het aanbod van ar-
beidskrachten in het werkelijke productieproces heb-
ben beperkt en de vraag er naar hebben gestimu-
leerci, zeer aanzienlijk gedaald; de industrieele
productie is tot een recordhoogte gestegen; het bank-
wezen, dat in 1931 volkomen was vastgeloopen, is
weer liquide geworden; de toestand in den landbouw
is sterk verbeterd; prijzen en
nominale
bonen zijn
volgens de officieele statistieken Vrij stabiel geble-
ven, kortom er is een groote bedrijvigheid, die op
den buitenstaander zeer veel indruk maakt, vooral
indien men naar de vermindering van de werkloos-heid kijkt. Is dat niet een economisch wonder?
Laten wij beginnen met te erkennen, dat er zeker
wat te leeren valt, niet alleen op economisch, maar
ook op sociaalpolitiek gebied. Bovendien zullen op
credietpolitiek gebied de ,,liberalen” hun ideeën meer verwezenlijkt vinden dan de ,,conservatieven”. Het is
niet te verwonderen, dat de nieuwe theorie van Keynes
in Duitschland ijverig bestudeerd wordt. Het nieuwe
boek van Keynes, dat zoo juist in de Duitsche uit-
gave is verschene, zal dan ook zeker in breede krin-gen de belangstelling trekken. Keynes schrijft in zijn
voorwoord tot deze uitgave, dat de theorie van de
productie als geheel veel gemakkelijker aan de ver-
houdingen van een totalen Staat kan worden aan-
gepast dan de theorie van productie en verdeeling in
een maatschappij, waar de voorwaarden van vrije
concurrentie vervuld zijn.
Dit laatste verschijnsel is in Duitschland in geen
enkel opzicht aanwezig. Er is in dit land geen ge-
bied meer van het economisch leven, dat niet geregle-
menteerd is. Een zeer goed inzicht in den huidigen
economischen toestand van Duitschland geeft het
zoo juist verschenen boek van Dr. Priester. Dit boek
bevat een volledig overzicht en een critische bespre-
king van de maatregelen, die in de laatste 4 jaren zijn genomen. Voor de kennis omtrent de econo-
mische gebeurtenissen, die in Duitschland hebben plaats gevonden, is het onontbeerlijk. Naast waar-
deering, die vooral Dr. Schacht geldt, legt het de
zwakke plekken van het huidige regime bloot. Den-
genen, die aan een Duitsch economisch wonder ge-loofden, worden door dit boek de oogen wel geheel
geopend.
Dat het Duitsche systeem is te handhaven, is voor-
namelijk een gevolg van de sterke centralisatie. De Staat staat aan het roer en de vroeger zoo machtige
,,captains of industry” zijn, volgens den schrijver, tot
AANVOER_VAN_GRANEN._(In_tons
van 1000_kg.)
Rotterdam
1
Amsterdam
Totaal
Artikelen
29 Nov.15
Dec.I
Sedert
Overeenk.
129 Nov.15
Dec.
Sedert
Overeenk.
1936
1935
1936
1jan.
1936
tijdvak
1935
1936
1Jan.
1936
tijdvak
1935
Tarwe
……………..32.244
917.934
924.965
300
9.641
18.451
927.575
943.416
Rogge
………………1.775
241.488
216.418
–
1.976
701
243.464
217.119
Boekweit
……………915
22.463
23.685
–
350
–
22.813
23.685
M ale ………………
…
.11.394
758.876
751.371
2.098
139.217
116.659
898.093
868.030
Gerst
……………..8.902
310.576
331.720
413
25.533
.30.154
336.109
361.874
Haver
……………..1.851
103.447
141.592
–
1.675
1.660
105.122
143.252
Lijnzaad
……………7.589
262.625
161.669
5.678
163.688
309.227
426.313
470.896
Lijnkoek
……………420
46.830
44.760
–
375
–
47.205
44.760
Tarwemeel
………….66
34.583
19.249
35
9.473
6.894
44.056
26.143
Andere meelsoorten
543
34.258
30.880
–
1.136
3.371
35.394
34.251
Rotterdam
Amsterdam
Totaal – –
Artikelen
6112
Dec.
Sedert
Overeenk.
6/12
Dec.
Sedert
Overeenk.
1936
19
1936
1Jan.
1936
tijdvak
1935
1936
1Jan.
1936
tijdvak
1935
Tarwe
………………….16.781
934.715
940.028
302
9.943
18.851
944.658
958.879
Rogge
…………………5.220
246.708
231.033
–
1.976
701
248.684
231.734
Boek weit
………………..1.097
23.560
25.384
–
350
50
23.910
25.434
Maïs ………………..
..
25.206
784.082
761.028
4.153
143.370
118.404
927.452
879.432
Gerst
……………….6.030
316.606
336.866
2.383
27.916
31.533
344.522
368.399
Haver
………………..3.174
106.621
146.254
–
1.675
1.660
108.296
147.914
Lijnzaad
…………….8.551
271.176
165.393
202
163.890
317.297
435.066
482.690
Lijokoek
……………..2.048
48.878
45.012
–
375
–
49.253
45.012
Tarwemeel
……………1.445
36.028
20.214
495
9.968
6.894
45.996
27.108
Aiidere meelsoorten
450
34.708
32.248
–
1.136
3.371
35.844
35.619
924
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16′ December 1936
scheepsjo.ngens gedegradeerd. Alles moet voor het
eene doel, de weerhaarmaking van het Duitsche volk,
wijken. De ontwikkeling vai Duitschiand tot een
militaire macht van den eerstn rang in Europa vSSr
den oorlog, kan men op 50 jaren schatten. Wat in de
laatste jaren op dit gebied is gepiestee.rd, heeft in
de moderne geschiedenis niet zijns gelijken. Daar-voor moesten offers gebracht worden door het ge-heele volk. In de eerste plaats wel door den detail-
handel en den middenstand, omdat de prijzen niet
mochten stijgen en de onvermijdelijke prijsstijglng het
iu
eerst werd opgev:igen in het neerdriikken van de
distributiekosten. Deze groepen zijn juist (le iJverig-
ste .trawanten van de nationaal-socialistische bewe-
ging geweest. Hoewel het nominale loon niet is ge-
stegen, daalt het reënle loon zeer sterk door de niet
te vermijden prijsstijging en de hooge belastingen, die
niet alleen de arbeiders doch ook de ondernemers
treft. De schrijver toont duidelijk aan, op welke
wijze de winsten door den Staat worden afgeroomd.
De hooge belastingen zijn echter noodig voor de
financiering van de staatsconjuu&u ur. De uitgaven
van het Derde Rijk worden door hem tot het einde
van dit jaar op R.M. 30 milliard geschat. Daarvan
komt 46 pøt. uit inkomsten rcsp. besparingen, 11
pCt. uit geconsolidee:rde credieten en 4.3 pOt. of ruim
12 milliard uit zwevende schulden. Dit beteekent
dus, dat ondanks de geweldige offers, die de bevol-
king zijn opgelegd, nog een enorme credietexpansie heeft plaatsgevonden, die een voortdurende beclrei-
gi.hg vormt en waartegen Dr. Schacht herhaaldelijk, doch zonder resultaat, heeft gewaarschuwd. De aan-
kondiging van het tweede Vierjarenpian, dat volgens
den schrijver Dr. Schacht geheel verraste, beteekent
dan ook een voortzetting van de staatsconjunctuur.
Een onstelling van de staatscoiajunctuur naar
een vrije conjunctuur zou door een stijging van den
uitvoer vergemakkelijkt worden. Door den val van
het goudblok zijn de uitvoermogelijkheden echter zeer
verzwaard. Dr. Priester acht dan ook een devaluatie van de Mark onafwendbaar en op dit punt daalt zijn
waardeering voor Dr. Schacht, die er bovendien over
verstomd moet zijn geweest, dat de Franschen hem
bij zijn bezoek aan Parijs geen mededeeling hebben
gedaan over het toen voor de deur staande monetaire
accoord.
Wat de toekomst van Duitschia:nd zal zijn, daar-
over is de schrijver niet zeer optimistisch. Bij voort-
zetting van de staatsconjunctuur zal liet volk nog
meer offers moeten brengen. ,,Schacht denkt unci
Hitler lenkt”, reeds daarom moet een voorspelling
over de economische toekomst van. Duitschland in
politieke speculaties eindigen. Wij hebben uit dit
boek van ongeveer 360 blz. slechts ei’n greep kunnen doen. Het is met groote kennis van zaken geschreven.
en wie over den economischen toestand in Duitsch-
land, volledig ingelicht wil worden, zal dit boek moe-
ten lezen. v. cl
.
‘.
ONTVANGEN BOEKEN.
Petroleum
door L. Nauwelaerts. (Tilburg 1.036;
N.V. Het Nederlaiidsche Boekhuis. Prijs ingen.
f 2.50,
geb.
f 3.50).
Achtereenvolgens worden behandeld:
Van de bron tot den verbruiker, pnroleuni in legende
en eschiedenis, Rockefeller en Deterdimig, De strijd tus-
sohen de Standard en de :Eon’iirklijke, do Nobel-onderne-
ming. in Rusland, Rusland, De Perz’isühe olievlek, Mexico,
Het Chaco-conflict, Duitsohiand en ‘liet petroleunivraag-
stuk, Frankrijk’s , petroleumbelangen, België, Japan, Een
poging tot internationa.le overeenkomst, Hoe ontwikkelt
de ‘petroleum-industrie
zich
verder?
Uitvoeringsb epalingen.
Suppiemen t op Koop en ver-
koop op afbetaling door Fischer Frank. (Haar-
lem 1936; IT. D. Tjeenk Willink. Prijs f0,25).
Waar het om gaat.
T-let ,,Plan van den Arbeid”. out-
leed, samengesteld door het Verl3ond van Neder-
landsche Werkgevers. (Den. Haag 1936, N.V.
Electrische Drukkerij ,,Luctor et Emergo”)
E4n ‘bestrij’cling van liet Plan van den Arbeid.
Waar het op staat.
Het Plan van dn Arbeid verde-
digd, door Ir. H. Vos, Directetir van het Weten-
schappelijk Bureau der S.D.A.P. Antwoord aan
het Verbond van Nederlandse Werkgevers. (Ani-
sterdani 1936; N.V. De Arheiderspers).
Een weerleggicig van bovenstaande brodhure.
STATISTIEKEN.
Laatstbekende noteeringen
LC
Amsterdam en Rotterdam op
15
i)ecember
1936
voor
telegrafi8che
uitbetaling op:
Gulden per
Pari
Koers
disconto
Europa
0
/0
Londen *)
£
–
9.01
2
Berlijn
*
)
100 Mark
59.26e
73.93
4
100 Franc
–
8.57
2
Brussel *)
100 Belga
24.90
6
31.05
2
100 Franc
6.22
8
7.764 Zürich *)
100
,,
–
42.22
11
100 Kronen
–
6.48
3
‘Veenen *)
35.01
34.45
34
100 Pengö
43.51
36.25
4
Praag …………..
..100
Schilling
100 Lei
1.48
8
1.374
45
100 Leva
1.79
7
2.25
6
Belgrado ……….
100 Dinar
–
4274
5
Turksch
£
–
1.474
Drachme
–
1.66
7
.
..
Milaan
………..
100 Lira
–
9.674
Parijs
)………….
Madrid
5)
Peseta
48.-
–
5
Luxemburg
………
………
Lissabon ……….
..
–
0.08X
6
44
Kopenhagen *)
100 Kronen
–
40.25
4
Boedapest
……….
–
45.274
35
Boekarest
……….
Sofia
…………..
Stockholm
)
…….100
.-
46.45
25
Istanbul ………..
IJs!. Kr.
..
–
40.70
Athene
………..100
Zloty
27.90
9
34.65
5
Reickjavick
…….100
Kovno (Litauen)
• .
E
.scudo
.100
100 Lita
24.88 31.50
6
Oslo *) …………100
Warschau
………100
Riga (Letland) •…
100 Lat
48.-
36.50
5-55
Tallion (Estland) •.
100 EstI. Kr.
–
50.-
45
Finnmrk.
–
3974
4
Tjerwonets
–
35.-
Helsingfors
…….100
Moskou
………..
(100 Roebel)
Danzig
………..
100 Gulden
27.90
9
34.75
5
A
merika. New-York
*)
$
1.46
9
1.83%
15
Canad.
$
–
1.83%
24
Montreal
………
Mcx. Dollar
–
0.50
Mexico
………..
Buenos Aires ……
..Peso (papier)
–
0.56
La Paz (Bolivia)
8)
Boliviano
–
–
Rio de
Janeiro….
Milreis (pap.)
–
0.114
34
Peso (papier)
0.15
0.07
5)
44-6
Bogota (Columbia)
8)
Peso
–
1.044
Quito (Ecuador)
..
Sucre
–
0.175
Valparaiso
………
Sol
–
0.455
Montevideo (Urug.)
Peso
–
1.015
Caracas (Venezuela)
Bolivar
–
46.80 Gulden
–
1.004
Paramaribo
…….
San
J05é (C. Rica)
(2olon
–
–
Quetzal
–
].84y
16
Willemstad (Curaç.)
Gulden
–
1.004
Managua (Nicar.)
8)
Cordoba
–
–
San Salvador
8)
….
Colon
–
0.73
51
Azië.
Rupee
–
0.56
3
Batavia
………..
Gulden 1.0.
–
1.00
4
Yen
–
0.525
3.285
Lima (Peru)
…….
Dollar
–
0.565
Shanghai
………
Dollar
–
0.544
Civaternala ……….
Singapore
……..
Straits Dol!.
L41 1.054
Islanilla
………….
Phil. Peso
–
0.93
reheran °)(Perzië)..
Pa hlavi
–
11.20
Calcutta ………..
Baht
‘ –
0.83
Eobe
………….
lTongkong ………
Bangkok ………..
Afrika.
Eaapstad
£
–
9.005
34
Alexandnië ……..
Egypt.
£
–
9.24
Australië.
ktelbourne, Sidney
.
en Brisbane
….
£
–
7.21
.
24
ieuw Zeeland
….
£
–
7.24
1)
0ff. 036 Vrije markt 0.09.
4)
Mu,iteenlicid =RiaI (een Kran.)
5)
Nom.
3)
Goudpeso.
2)
Milreis Goud.
*) Not, te Adamn. 0v. not, part. opg.
EKEN.
NTU’,.
Lissabon
….
44
5Mei’36
Londen ……2 So
Juni’32
Madrid ……5
9
Juli ’35
N.-York F.R.B. 141
Feb.’34
Oslo
……..4
7Dec.’36
Parijs
……
2
15 Oct.’36
Praag
……3
1 Jan.’36
Pretoria
….
3415 Mei ’33
Rome ……..
41
18
Mei’36
Stockholm
..
24
1Dec.’33
ToKio 3.285
7Apr.’36
Weenen ……
34
10Juli’35
Warschau….
5
26Oct.’33
Zwits. Nat. Bk.14 25 Nov.’36
16 December 1938
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
925
STATISTI
1SANKDIC(
gDisc.Wissels.
2
3Dec.’36
Bel.Binn.Eff.
24
3 Dec.’36
Ivrsch.inR.C.
24
3 Dec.’36
Athene ……….
7
14Oct.’33
Batavia……….
4
1 Juli
‘3.5
Belgrado
……..
5
1 Febr. ’85
Berlijn
……….
4
22 Bept.’32
Boekarest ……..
44
15Dec.’34
Brussel ……….
2
16Mei’35
Boedapest
……
4
28 dtig.’SS
Calcutta
……..
3 28Nov.’35
Dantzig……….
5
21 Oct.’35
Helsingfors ……
4
3 Dec.’34
Kopenhagen ……
4
19Nov.’36
O1’EN MAIKT.
1936
1935 1934
1914
12
7112
5
30
Nov.)
9114
10/15
20)24
Dec. Dec. Dec.
5 Dec.
Dec. Dec.
Juli
A,,,sterda,n
Partic. disc.
15
11
161,4_It!,,
I
1
f
1_I16
3-
1
14
112
311_31
Prolong.
1
1
12
1
1
14-
1
12
l/a 114314
2’14-3
1
2
1
j4-
3
j
Londen
Daggeld
.
‘l,
–
I
(,.
1
,-I
1
1
–
1
112-1
I1
4
..I
I51,-2
Partic. disc.
II16
13
(1,_uh,,
31_9
9116_
13
129
8
s
-3
h
h
!
s
41
4
.ij
4
Berljn
Daggeld…
3
1
14
23)4
3114
231,-3
2
1
2-3$8
318
3J
4
1
1
4
–
MaandeId
2j4-3
2
3
14-3 2
3
14-3
2314-3
314
1
13
314-4
–
Part, disc.
3
3
3 3 3
3
1
)2
2
1
18-
1
,
Warenw.
. .
4-
1
I2
412
4_112
4.1
2
4_114
4
1
14
–
New York
DageId
1)
1
1
1
1
1
1
3
14-2
1
12
Partic.disc.
h
‘
2(
4
1(4
ij4
1
12
5
116
1
116
–
t)
Koers van II Dec. en daaraan voorafgaande weken t/m. Vr dag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
New
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Batavia
York)
)
)
)
)
1)
8 Dec.
1936
1.83%
9.01%
73.95
8.57%
31.09
100%,
9
,,
1936
1.83% 9.00%
73.924
8.56%
31.08
100
6
10
,,
1930
1.83%
.
9.00%
73.924
8.56%
31.08
100
11
,,
1936
1.8384
9.00%
73.90
8.56%
31.064
100%,,
12
,,
1936
1.83%
9.00%
73.90
8.56%
31.06
100%
8
14
,,
1936
1.83%
9.01%
73.93 8.57%
31.04
100%,,
Laagste d.w
1
)
1.83%
9.00 73.85 8.56
31.01
100%
Eloogste d.w
1
)1
1.84
9.01%
73.974
8.58 31.13
100%
duntpariteit 1
1.469
12.1071
59.263
9.747 24.906
100
Data
srland
Weenen
Praag
Bo:ka-
Milaan
Madrid
8 Dec.
1936
42.24
–
6.50
–
– –
9
1936
42.22
–
6.50
.-
–
–
10
1936
42.23
–
6.50
–
– –
11
1936
42.22%
–
6.50
–
–
–
12
,,
1936
42.23
–
6.50
– –
–
14
,,
1936
42.24
–
6.474
–
–
–
Laagste d.wl)
42.18
34.75
645
1.55
9.70
–
Hoogste d.w
1
)
42.28
34.90
6.52
1.60
9.90
–
Muntpariteit
1 48.003
35.007
7.371
1.488
13.094
48.52
Data
Stock-
Kopen-
Oslo
Hel-
Buenos-
Mon-
holm
)
hagen5)
forf’) 1Aires’)
1
treal
t
)
8
Dec.
1936
46.50 40.25 45.30
3.974
53 Y
4
1.84
9
,,
1936
46.474
40.224
45.274
3.98
53%
1.84
10
,,
1936
46.45
40.20
45.25
3.974
55%
1.84
11
,,
1936
46.45 40.224 45.274
3.98
55%
1.84
12
,,
1936
46.45 40.25
45.274
3.98
55%
1.84
14
,,
1936
46.474
40.25 45.30
3.97
55%
1.84
Laagste d.w’)
46.35
40.15 45.20
395
53
1.83%
Hoogste
d.wl)j
46.524
40.30 45.35
4.-
56
1.84%
Muntpariteit
1
66.671166.67
1
66.671
6.266
95%
2.1878
S)
Noteering te Amsterdam.
5*)
Not, te Rotterdam.
1)
Part. opgave.
In ‘t lst.e
of
2de No. van ieder maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
KOEBSEN TE NEW YORK. (Cable).
Data
1
Londen
($ per £)
Parijs
1
(5 p. 100
fr.)I($
1
Berlijn
p.
100
Mk.)I($
1
Amsterdam
p. 100
gid.)
8 Dec.
19361
4,90
25
1
32
1
4,66%
40,23%
54,46
9
,,
1936
4,00
0
)
32
4,66%,,
40,23%
54,45
10
,,
1936
4,9019
32
4,66%
40,23 54,46
11
,,
1936
4,90
1
‘/
4,66k
40,24
54,44
12
1936
4,90
11
/
32
4,66%
40,25
54,44
14
1936
4,90
15
1
4,66%
40,23
54,46
16 Dec.
1935
4,93
6.61%
40.23
67.75
Muntpariteit..
4,86
3,90%
.
23.81%
40%
KOERSEN TE LONDEN.
Plaats n en
Landen
Noteerings-
eenheden
28Nov. 1
1936
1
5Dec. 1
1936
1
LaagstelHoogstel
7,12
Dec.
’36
1
12Dec.
19J6
Alexaudrië.
.
Piast.
p.Cj
97%
97
36
97% 97%
97%
Athene
. .. .
Dr. p. £
550
547%
540 555
547%
Bangkok….
Sh.p.tical
1110i3
1110,s
1/10%
1110%
110%
Budapest’)..
Pen. p.
£
27 27
26 28
27
BuenosAires’
p. pesop.L
17.55
16.95
16.10
17.00
16.25
Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
1/6%
1/6%
116
3
1
35
1/6%,,
116
5
1
32
Instanbul
. .
Piast.p.
611
612 612
613 613
Hongkung
..
Sh. p.
$
1121%,
1/2
1
%,,,
1
2e4,,
3%
12%
Sh. p. yen
112
11
35
111
58
1
64
1,1
29
1
32
2
1
1
32
1119
35
Kobe
…….
Lissabon….
Escu.p..
110%8
110%
6
110
110%
110%,,
Mexico
. .. .
$ per £
18
18.
17% 18%
18
Montevideo
8)
d. per
£
26%
26%
26%
27
263/,
tIontrea1
..
$
per
£
4.88%
4.89%
4.89
4.90%
4.89%
Rio d.Jlneir.
4
d. per Mii.
2
29
1
229
35
225
1
33
2
51
1
32
Shanghai
. .
Sli. p.
$
1,’2
17
‘
53
1/217/33
112X
8
1
1
21%,,
112
17
1
32
Singapore
. .
id. p.
$
214
5
1
2
1
4
5
1,
2
24%,,
2/4%
24
5
1
33
Valparaiso
5).
$
per £
131%
131%
131%
131%
13134
Warschau
..
Zi. P. £
26
26
25%
26%
26
fl
ûÇfir
nnf
tO
Nov lAt!.,
2
D
e
c
15f.
10
Dec
1011
2
21
fl961,’
not
15 laten.
geii. not., welke hup. hebben te betalen 2 Sept. 17.00;
10 Dec. 16.12.
3)
Offic. not.
6 Oct.
397J.
4)
Id. II Mrt. 1935
411
4.
5)
90 dg. Vanaf 28Aug.
laatste
•
export” noteering.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
5)
Londen’)
N.Yorks) Londen
8 Dec.
1936..
21%
45%
8 Dec.
1936….
141194
9
,,
1936.. 21%
45
9
,,
1936….
14119
10
,,
1936..
21%,,
45%
10
,,
1936….
142,04
11
,,
1936..
21%,,
45%
11
,,
1936….
141194
12
,,
1936..
21,,
–
‘
12
,,
1936….
141110
14
,,
1936..
21%
45%
14
,,
1936….
14119
16 Dec.
1935.
.
26
59%
16 Dec.
1935….
141114
27 Juli
1914..
24’S/e
59
27 Juli
1914….
84110%
t)
in pence
p. oz. stand.
2)
Foreign silver
in $c. p. oz.
fine.
3)
in sh. p. oz. fine
STAND VAN
‘s
RIJKS KAS.
v
0
r
0
e r
t
ngen.
1
iU
I’40v. tujo
t
uec.
l.5o
Saldo vati ‘s Rijks Schatkist bij De Ne-
dertandsche Bank ……………….
1
31.386.130,03
1
45.808.504,95
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
•
1.121.318,67
283.933,90
Voorschotten op ultinio October 1936
a(d. ge.neent. verstr. op a. haar uit te
kéeren hoofds. der pers, bel., aand. in
de hoofds. der grondbel. en der geit.
fondsbel., alsmede opc. op die belas-
tingen en op de vermogensbelasting
–
–
Voorschotten aan Ned.-lndit ……….
,,
82.368.607,29
89.443.528.57
Idem aan Suriname ……………….
,,
13.007.996.93
•
13039.823,59
Kasvord.weg.credietverst. alh. buitenl
,,
113.878.811,10
113.757.415,15
Daggeldieeningen tegen onderpand
–
–
Saldo der postrck. v. RijksconptabeIen
•
31.759.333,70
.
35.666.656,52
Vord. op het Alg. Burg. Pensioenf.’)…
,,
23.171,50
–
Vord. op andere Staatsbedrijven
1)….
12.227.052,82
•
12.193.608,23
Verstr. ten laste der Rijksbegr. kasgeld-
leeningen aan gemeenten (saldo)…
•
28.120.000,
–
28.120.000,-
Verp1ichtingen
Voorschot
door De Ned. Bank ingev.
art.
16
van haar octrooi verstrekt
–
–
Schatkistbiljetten in omloop ……
.
…
.f458.866.000.-
f439.300.000.-
Schatkislproinessen in omloop ……
..56.770.000,-
41.130.000,-
Zilverbons in omloop ……..
……..
,,
1.155.775,50
,,
1.154.949,10
Schuld op ultinio October 1936 ajd.
gein, weg. a. II. uit te keeren hoofds.d. pers. bel., aand.
i.
d. hoofds. d. grondh.
e.
d.
gem. fondsb. alsrn. opc. op die
bel, en op de veritiogensbelasting
1.713.575,18
,,
1.713.575,18
Schuld aan Curaçao’) ……………..
,,
1.193.489,97
,,
1.204.827,19
Schuld
aan het Alg. Burg. Pensioenf.1)
–
2.091.930,37
Id. a. h. Staatsbedr. der P.T. en T.’)
,,
81.682.703,91
87.380.771,79
Id. aan andere Staatsbedrijven
1)
2.000.000,-
2.000.000,-
Id. aan diverse instellingen’) ………
..
105.127.459,02
59.082.797,15
1)
In rekg.-crt. met ‘s Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCHINDISCHE_VLOTTENDE SCHULD.
vorueringen:’)
Saldo Javasche
Bank
……………
f
815.000,-
–
Saldo b. d. Postchèque- en Girodiensi
,,
323.000,-
/
228000,-
Verplichtingen:
Voorschot ‘s Rijks kas e. a. Rijksinstell.
,,
89.444.000,-
.
86.755.000,-
Schatkisipromessen in omloop …….
4.250.000,-
,,
4.250.000,-
Schatkisbiljetten in Omloop
………
2.000.000,-
2.000.000.-
Schuld aan het Ncd.-lnd. Muntfonds
1.514.000,-
1.514.0170.-
Idem aan de Ned.-lnd. Postspaarbank
611.000,-
.. ..
.
613.
1
00,
–
Belegde kasmiddelen Zelfbesturen……
(390.000,-
,,
690.000,-
Voorschot van de Javasche Bank
–
,
621000,-
1)
Betaalmiddehen in ‘s Lands Kas op 21 Nov.
1936
f
47.040.000,
–
.
CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Circu-
Voor-
Dis-
Diverse
Diverse
Data
Metaal
latie
~schotten
aan de
conto’s
reke-.
reke-
kolonie
ningen’ ningen’
1
November
1936
4.529
4565
19
45
1.085
125
1 October
1936
4.556
4.687
111
46
1.044
125
1 September1936
4.559
4.801
244
46
1.056
111
1
Augustus
1936
4.562
4.865
103
47
1.154
105
1
November1935
4.636 4.318
13,8
47
602
111
1)
Slultp.
der activa. ‘)Shuitp. der passiva.
926
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1936
STATISTISCH OVERZICH’
GRANEN
EN ZADEN
TUINBOUWARTIKELEN
VLEESCH
TARk’E
a la R000E
MAIS
GERST
g LIJNZAAD
WITTE
KOOL
UIEN ROODE
KOOL
RUND-
VARKENS-
anca
OCO
74 kg Bahia
La Plata
a
a a
La Plata
Ie kwal.
gewoon
ie kwal.
tr
img
Blanca loco
loco
loco
1-5 pond
per 100 kg
1-5 pond
(versch)
(versch)
A°
R’damjA’dam
R’damjA’dam
0/>’d
R’dam/A’dam
per 100kg
Broek op
per 100 kg
per 100kg per 100kg
pr
S
i
per 2000 kg.
p2ooOkg
p
1960kg.
Broek op
Langendijk
Broek op
Rotterdam
Rotterdam
P;r 100 kg.
alo
1925
17,20
100,0
13,075
100,0
231,50
100,0
236,00
100,0
462,50
100,0
–
–
1926
15,90
92,4
11,75
89,9
174,25
75,3
196,75
83,4
360,50
77,9
—
–
–
–
1927
14,75
85,8
12,47
5
95,4
176,00
76,0
237,00
100,4
362,50
78,4
—
–
– –
– –
1928
13,475
78,3
13,15
100,6
226,00 97,7
228,50
96,8 363,00
78,5 4,55
100,0
13,25
100,0
17,23
—
–
100,0
—-
93,-
—
——–
100,0
17,50
100,( 1929
12,25
71,2
10,87
5
‘
83,2 204,00
88,1
179,75
76,2 419,25
90,6 7,38
162,4 11,78
88,9
9,10
52,8 96,40
103,7
93,12
5
120,
1930
9,67
5
56,3
6,22
5
47,6
136,75
59,1
111,75
47,4
356,00
77,0 2,05
45,1
2,14
16,2
5,77
33,2
108,-
116,1
72,90
94,1
1931
5,55
32,3
4,55 34,8
84,50
36,5
107,25
45,4
187,00
40,4
3,06 67,3
1,94
14,6
6,96 40,4
88,-
94,6
48,-
61,5
1932
5,22
5
30,4
4,62
5
35,4
77,25
33,4
100,75
42,7
137,00
29,6
1,49
32,8
8,07
60,9
1,84
10,7
61,-
65,6
37,50
48,
1933
5,02
5
29,2 3,55 27,2
68,50
29,6
70,00
29,7
148,00
32,0
082
18,0
2,30
17,4
2,60
15,1
52,-
55,9
49,50
63,I
1934
3,67
5
21,4 3,326 25,4
70,75
30,6
75,75
32,1
142,50
30,8
3,23 71,0
189
14,3
3,04
17,6
61,50
66,1
46,65
60,
1935
4,12
5
24,0
3,07
5
23,5
61,00
26,3
68,00
28,8
131,75
28,5
2,21
—
48,6
2,58
19,5
—-
——–
5,25
30,5
48,125
51,7
51,62
5
66,1
Jan.
1935
3,30
19,2
3,525
27,0
74,25
32,1
89,25
37,8
137,25
29,7
1,13
24,8
2,59
19,5
2,89
16,8
53,62
5
57,7
45,62
5
58,1
F’ebr.
3,20
18,6
3,375
25,8
68,00
29,4
71,25
30,2
124,25
26,9
0,91
20,0
2,14
16,2
4,26
24,7
51,90
55,8
47,55
61,4
Maart
3,20
18,6
3,07
5
23,5
67,75
29,3
64,00
27,1
120,50
26,1
0,88
19,3
2,92
22,0
7,69 44,6
51,40
55,3
51,20
66,1
April
•
4,07
5
23,7
2,95
22,6′
70,75
30,6
66,75 28,0
125,00
27,0
—
–
-.
51,925
55,8
50,25
64,1
Mei
4,05 23,5
2,90
22,2
60,00
25,9
67,25 28,5
125,50
27,1
—-
50,80
54,6
48,50
62,1
Juni
4,02
23,4
2,90
22,2
57,50
24,8
75,00 31,8
124,25
26,9
48,-
51,6
46,12
5
59,
Juli
3,92
22,8
2,55
19,5
54,50 23,5 66,75 28,3
124,50
26,9
—-
48,-
51,6
47,375
61,1
Aug.
4,25
24,7
2,625
20,1
55,25 23,9
64,50
27,3
132,25
28,6
—
——-
—————————
44,80
48,2
52,55
67,1
Sept.
4,75
27,6
3,-
22,9
55,75
24,1
64,50
27,3
.
139,50
30,2
–
–
43,375
46,6
56,62
5
73,1
Oct.
4,95
28,8
3,35
25,6
57,75 24,9
64,75
21,4 142,75
30,9
—
—
46,07 5
49,5
64,62
5
83,
Nov:
4,65 27,0
3,20
24,5
55,00
23,8 59,75
25,3
137,75
29,8 3,83 84,2
2,65
–
20,0
42,75′
46,0
56,85
73,4
Dec.
5,15
29,9
3,40
26,0
56,75
24,5 60,75
25,7
146,50
31,7°
4,32
94,9
2,59
19,5
6,17
35,8
44,75
48,1
52,25
67,4
Jan.
1936
5,45 31,7
3,525
27,0
56,00
24,2
63,50 27,0
153,50
33,1
4,47
98,2
2,26
17,1
6,41
37,2
44,-
47,3 50,87
5
65,1
Febr.
,,
5,225 30,4 3,40
26,0
55,25
23,9 64,50
27,3
152,50
33,0
–
4,50
98,9
2,59
–
19,5
–
7,43
43,1
43,775
47,1
48,25
62,
Maart
5,225
30,4 3,50
26,8
59,50
25,7
69,75 29,6
150,00
32,4
6,60
145,1
3,05
—
–
—–
–
—
–
–
–
—-
–
–
—
–
–
–
—
–
—
–
–
–
—
–
—
–
—–
–
—
–
–
–
—
–
23,0
9,06
52,6
45,75
49,2
46,57
5
60,1
April
5,17
5
30,1
3,45
26,4
64,00 27,6
70,00
29,7
147,25
31,8
—
–
–
–
—
–
—
–
–
–
—-
48,50
52,1
45,375
58,(
Mei
5,125 29,8
3,17
5
26,6
63,75 27,5 72,25
30,6
147,15
31,9
—
–
—–
–
—–
—
–
–
—
–
—–
–
—-
—
—
51,60
55,5
44,30
57,
Juni
,,
5,05
29,4 3,45
26,4
66,00
28,5
71,50 30,3
154,00
33,3
54,15
58,2
46,25
59,
Juli
,,
5,625
32,7
3,65 27,9
71,75
31,0 74,75
31,7
162,50
35,1
-.
57,35
61,7
47,75
61,(
Aug.
6,35
36,9 4,025
30,8
84,00 36,3
88,00
31,3
170,00
36,8
60,40
64,9
50,20
64,1
Sept.,,
6,50
37,8 4,40
33,7
85,00
36,7
88,00
37,3
166,75
36,1
——–
–
—
–
—
–
—
–
——–
–
—
–
—
—
–
–
61,05
65,6
51,875
66,1
Oct.
8,80
51,2
6,02
5
46,1
97,50
42,1
120,50
51,1
199,75
43,2
——–
–
—
–
—
—
–
–
—————-
58,85
63,3
52,30
67,
Nov.
,,
8,55
49,7
5,125
43,8
89,50
38,7
121,50
51,5
193,00
41,7 0,85
18,7
1,60
——–
–
—
–
—
—
—
——–
–
—
–
—
—
–
–
12,1
56,-
60,2
49,87
5
64,4
7 Dec.
,,
7,80
45,3 6,20
47,4
94,50
40,8
126,50
53,6
195,00
42,2
0,80
17,6
1,38
—
–
—-
–
—
–
—
—
–
–
10,4
1,44
83,6
57,_5)
61,3
49,50
5
)
63,1
14
,.
,
8,05
46,8
6,75
51,6
97,50
42,1
128,00
54,2
200,00
43,2
60,_6)
64,51
49,25
6
)
1
63,
5)
Men zie voor de toelichting op dezen staat de nos. van 8, IS Aug. 1928, 25 Febr. 1931 en IS Febr. 1933.
2)
Tot Jan. 1931 Hard Winter No. 2 van Jan. 1931 t
3) Tot Jan. 1928 Western; vanaf Jan. 1928 tot 16Dec. 1929 American No. 2, van 16 Dec. 1929 tot 26 Mei 1930 7415 kg Hongaarsche; vanaf 26Mei1930 tot 23Mei 19 23Mei1932 64165 K.G. Zuid-Russische. Van 23 Mei-19 Sept. 1932 No. 3. Van 19 Sept. ’32 tot 24Juli’33 62163 kg Z.-Russ. Van 24Juli ’33-7 Oct. ’35 64165 kg La Plat
Vervolg STATISTISCH OVERZICH
MINERALEN
TEXTIELGOEDEREN
DIVERSEN
STEENKOLEN
Westfaalsche/
PETROLEUM
BENZINE
KATOEN
WOL
WOL
Hollandsche
Mid. Contin.
Crude
.
Gulf exp.
_____________
gekamde
Australische,
gekamde
Australische,
KOE-
HUIDEN
KALK-
SALPETER
– ________
__________
bunkerkolen,
ongezeefd f.o.b.
33 t/m. 3390
641660
ets. per
Middling
locoprijzen
F. G. F.
Sakella-
G.
F.
No.
1
Merino, 64’sAv.
CrossbredColo-
nial Carded,
Gaaf, open
kop
Old. per
100kg
R’dam!A’dam per 1000kg.
Bé s.g. per barrel
U.S.
gallon
New-York
per Ib. rides
Liverpool
Oonira
Liverpool
loco
Bradford
per lb.
50’s Av.
loco
Bradford per Ib.
57-61 pnd.
netto
t
010
i
•010
ets.
0
0
1
ets.
•
010
ets.
0
0
10
ets.
•j
0
10
ets.
•
010
ets.
•
010
f
‘
°s
t
0
10
1925
10,80
100,0
4,16
5
100,0
36,85
1
100,0
57,7
100,0
147,5
100,0
47,1
100,0
277,2
100,0
148,7
100,0
34,70
100,0
12,-
100,0
1926
17,90
165,7
4,68
5
112,5
33,85
91,9
43,5
75,5
.81,8
55,5 31,8 67,4
238,1
85,9
124,7
83,9
28,46
82,0
11,61
96,8
1927
11,25
104,2
3,22
5
77,4
36,85
100,0
43,4 75,3
84,6
57,3
36,6 77.8
244,4
88,2
133,6
89,8 40,43
116,5 11,48
95,7
1928
10,10
93,5
2,97
5
71,4
24,75
67,2
49,6
86,0
96,8
65,6 37,9
80,4
259,6
93,6
153,7
103,4
47,58
137,1
11,48
95,7
1929
11,40 105,6
3,05
73,2
24,80
67,3 47,5 82,4 85,9
58,2
33,2 70,5
196.6
70,9
127,3
85,6 32,25
92,9
10,60
88,3
1930
11,35
105,1
2,78
66,7 21,75
59,0
33,6 58,3 60,5 41,0
19,8
41,9
134,8
48,6
81,9
55,1
25,36
73,1
9,84
82,0
1931
10,05 93,1 1,44
34,5
12,50
33,9
21,3
37,0 36,9
25,0
15,5
33,0
108,4
39,1
60,5
40,7
18,65
53,7
8,61
71,8
1932
8,00
74,1
2,01
48,2
11,16
30,3
16,0
27,7
26,3
17,8 15,7
33,3
80,6
29
1
1
42,8
28,8
11,15
32,1
6,15
51,3
1933
7,00
64,8
1,115
26,8
8,95 24,3
16,7
29,0
25,9
17,5,
14,0
29,7
97,0 35,0
47,9
32,2
13,26
38,2
6,18
51,5
1934
6,20
57,4
1,56
37,5
7,14
19,4
18,2
31,6 26.8
18,2′
13,5
28,7 97,0
35,0
51,7
34,7
12,07
34,8
6,11
50,9
1935
6,05
56,0
1,55
37,2
7,49
20,3
17,5
30,3 26,0
17,6
14,9
31,7
84,4 30,5
42,8
.28,8
1
2, 54
36,1
5,89
49,1
k
an.
1935
6,05
56,0
1,55
37,2 7,38
20,0
18,7
32,5
27,1
18,4
15,1
32,0 74,3 26,8
41,6
28,0
10,75
31,0
6,15
51,3
ebr.
,,
6,05 56,0
1,55
37,2 6,82
18,5
18,6
32,3
26,4
17,9
15,1
32,1
70,6 25,5
39,1
26,3
10.50
30,3 6,20
51,7
Maart
,,
5,90 54,6
1,54
36,9 6,80
18,4
16,9
29,2
24,4
16,6
14,1
29,8
69,3 25,0
37,8
25,4
10,25
29,5
6,25
52,1
April
,,
6,00
55,6
1,56
37,5
7,42
20,1
17,5
30,3 24,6
16,7
14,6
30,9 74,3 26,8
40,3
27,1
10,75
31,0
6,30
52,6
Mei
6,05
56.0
1,54
36,9 7,38
20,0
18,1
31,4 25,0
16,9 15,5
32,8 80,6
29,1
42,8
28,8
11,75
33,9
6,30
52,6
,,
6,05
56,0
1,54
36,9
7,81
21,2
17,4 30,1
24,3
16,5
15,0
31,9
84,4
30,5
42,8 28,8
12,-
34,6
6,30
52,6
l
uni
uli
6,05
56,0
1,54
36,9
7,73 21,0
18,0
31,2
24,3
16,5
15,5
32,9 92,0
33,2 45,4
30,5
11,75
,
33,9
5,40
45,0
ug.
6,15
56,9
1,54
36,9
7,64
20,7
16,9
292
24,7
16,8
14,3
30,3 92,0
33,2 46,6
31,4
12,-
34,6
5,40
45,0
Sept.
6,10
56,5
1,55
37,2
7,07
19,2 15,9
27,5
24,9
16,9 13,3
28,1
92,0
33,2
44,1
29,7
14,50
41,8 5,50
45,8
Oct.
,,
6,05
56,0
1,55
37,2 7,44
20,2
16,6
28,8
26,7
18,1
14,9
31,7 93,2
33,6
44,1
29,7
16,-
46.1
5,55
46,3
Nov.
,,
6,05
56,0
1,54
36,9
7,86 21,3
17,5
30,3
29,7
20,2
15,9
33,8
94,5
34,1
45,4
30,5
16,-
46,1
5,60
46,7
Dec.
,,
6,05
56,0
1,54
36,9
8,41
22,8
17,5
30,3 29,8 20,2
15,9
33,7
93,2
33,6
44,1
29,7
14,25 41,1
5,70
47,5
P2
1936
6,15
56,9
1,525
36,6
8,41
22,8
17,5
30,3 29,3
19,9
14,7
311
970
35,0
45,4
30,5
15,-
43,2
5.80 48,3
r. 6,15
56,9
1,51
36,3 8,56 23,2
16,9
29,2
27,7
18,8 13,8
293
970
35,0
46,6 31,4
15,-
43,2
5,85
48,8
Maart
,,
6,15
56,9
1,526
36,6
8,61
23,4
16,7
29,0
28,1
19,0
14,1
29,8
99,5
35,9
47,9
32.2
14,25
41,1
5,90 49,2
April
,,
6,20
57,4
1,525
36,6
8,51 23,1
17,1
29,7
27,6
18,7 13,8
29,2
99,5 35,9
47,9 32,2
14,-
40,3
5,95
49,6
•
Mei
,,
6,25
57,9
1,52
5
36,6
8,51
23,1
17,1
29,7 27,3
18,5
13,5
28,6
100,8
36,4
47,9
32,2
13,75
39,6
6,-
50,0
j
uni
•
6,30
58,3
1,525
36,6
8,33
22,6
17,6
.30,5
27,4
18,6
16,8
35,1
97,0
35,0
46,6 31,4
13,-
37,5
6,-
50,0
°
uli
,,
.
6,25
57,9
1,525
36,6
8,06
21,9
19,3
33,5
31,4 21,3
18,1
38,5
97,0
35,0
46,6
31,4
13,-
37,5
6,-
50,0
Aug.
•
6,30
58,3
1,525
36,6
7,94
21,5
17,9
31,0 33,3
22,5
17,2
36,6
99,5
35,9
46,6 31,4
13,50
389
5,25
43,8
Sept.
6,35
58,8
1,54
36,9
7,81
21,2
18,0
31,2 32,3 21,9
17,8
37,8
V
99,5 35,9
1
49,1
33,1
14,50
41,8
5,35
44,6
Oct.
7,80
72,2
1,95
46,8
10,27
27,9 23,0 39,9
42,0 28,5
21,9
46,5
121,0
43,7
1
61,1
41,1
19,25
55,5
5,40
45,0
Nov.
7,70
71,3
1,92
1
46,2
10,19
27,7 22,6
39,2 43,4
29,4 21,4 45,4
131,4
47,4
1
73,4 49,4
19,25
55,5
5,45
45,4
7 Dec.
7,85
72,7 1,915
46,0
10,11′)
27,4
23,2
40,2
41,83)
28,3
21,3°)
45,2
136,1
5
)
49,1
1
80,7
5
)
54,3
5,55
46,3
4
,,
,,
7,85
72,7
1,91
45,9
10,34
2
)
28,1
23,9
41,4
39,44)
26,7 21,4
4
)
45,4
134,1
6
)
48,4
1
81,6
6
)
54,9
‘
5,55
46.3
1)4
Dec. 2)11 Dec.
3
)2 Dec.
4)9
Dec.
5)3
Dec.
6)10
Dec.
7)
lndexeijfers op goudbasis resp. 40,2 en
34,9. 5)
Op goudbasis 41,4 en 34,8.’
16 December 1936
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
927
AN GROOTHANDELSPRIJZEN
1)
ZUIVEL EN EIEREN
METALEN
BOTER
BOTRR
KAAS EIEREN
KOPER
LOOD
TIN
d
GIETERIJ-
ZINK
GOUD
ZILVER
per kg
H
1
ffig
Alki!1;
Gem. n,ot.
Standaard
Locoprijzen
Locoprijzen
Fdy
IJZER
Locoprijzen
cash
cash
Leeuwar-
Crisis
Fabri€
Erermijn
Locoprijzen
Londen
Londen
No.3f.o.b.
(Ix III) p.
Londen Londen
Londen per
derComm.
Zuivel-
kaas
Roeronond
Londen
er En
ton
erEn
ton
Middlesb
Eng, t. t.o.b.
per
per ounce
Standard
Noteering
Centr.
kLrn(iner,
p. lOO st.
per Eng. ton
‘
per Eng.ton
Antwerpen
Eng. ton
line
Ounce
.’j
i
,f ,f
01
0
f
%
,f
•
Oj
,f
•
0
10
f
•
0
10
1s
°Io
/
S
01
f S
°Io
/
•
°jo
cts.•
0J
1925
2,31
100,0
–
56,-
100,0
9,18
100,0
751,00
100,0
440,75
100,0
3168,50
100,0
44,25
100,0
40,50
100,0
437,75
100,0
51,75
100,0 162,00 100,0 1926
1,98
85,7
–
43,15
77,1
8,15
88,8
702,50
93,5
376,00
85,3 3519,50
111,1
52,25
118,5
41,50
102,5
413,00 94,3 51,75
100,0 144,50
89,3
1927
2,03 87,9
–
43,30 77,3
7,96
86,7
674,00
89,7
292,75
66,4
3511,50
110,8
44,25
100,0
39,00
96,3 344,75 78,8
51,75
100,0 134,75
83,3
1928
2,11
91,3
–
48,05 85,8
7,99
87,0
772,00
102,8
254,75
57,8
2749,75 86,8
40,00
90,4
38,00
93,5
305,75
69,9 51,75
100,0
131,25
81,1
1929
2,05
88,7
–
45,40
81,1 8,11
88,3
916,00
121,9
281,25 63,8
2465,75
77,8
42,75
96,6
41,50
102,6
301,00
68,8 51,75
100,0
123,25
76,2
1930
1,66
71,9
–
38,45
68,7
6,72 73,2
661,25
88,0
218,75
49,6
1721,25
54,3
40,50
91,8
36,00
88,8
204,00
46,6 51,75
100,0
89,75
55,4
1931
1,34
58,0
–
31,30 56,9
5,35 58,3
438,75
58,4
145,75
33,1
1331,50
42,0
33,25
75,3 28,75 70,9
139,50
31,9
51,75
100,0
67,50
41,6
1932
0,94
40,7
–
22,70 40,5
4,14
45,1
276,50 36,8
104,00
23,6
1175,00
37,1
25,50
57,5
22,50
55,2
118,50
27,1
51,75
100,0
65,00
40,1
1933
0,61
26,4
0,96 20,20
36,1
3,71
40,4
267,75
35,6
95,25
21,6
1596,00
50,4
24,75 56,2
21,25
52,2
128,50
29,4
51,75
100,0
62,25
385
1934
0,45
19,5
1,-
18,70
33,4
3,45
37,6
226,50
30,2
82,00
18,6
1718,00
54,2
24,25 54,8
20,25
50,1
102,25
23,4
51,75
100,0
65,75
40,7
1935
0,49
21,2
0,99
14,85
26,5
3,20
34,9 230,75
30,7
103,75
23,5
1631,50
51,5
24,00
54,1
20,25
50,2
102,75
23,5
51,75
100,0
89,25
55,1
Jan.’35
0,58
25,1
0,90
14,95
26,7
3,12
5
34,0
205,00
27,3 75,75
17,2
1676,50
52,9
24,00
54,1
20,75
51,5
88,75
20,4
51,75
100,0
74,25
45,9
Feb. ,,
0,52
22,5
0,95
14,375
25,7
3,20
34,9
196,00
26,1
75,00
17,0
1650,50
52,1
24,00
54,1
20,75
51,5
86,75
19,8
51,75
100,0
74,75
46,1
Mrt. ,,
0,37
16,0 1,02
5
13,30
23,8
2,74
29,8
198,50
26,4 77,25
17,5 1503,75
47,5
23,00
52,1
20,50 50,4
84,75
19,4
51,75
100,0
79,50 49,0
Apr..
0,37
16,0
1,08
11,50
20,5
2,31
5
25,2
222,75
29,6
88,00
20,0
1585,50
50,0 23,25
52,7
20,25 50,0
91,25
20,9
51,75
100,0
91,75
56,6
Mei
0,34
14,7
1,10
11,85
21,2
2,38
5
26,0
242,00
32,2
100,75
22,9
1636,75 51,7
23,50 53,4
20,25
50,0
106,25
24,3
51,75
100,0
100,75
62,3
Juni
0,41 17,7
1,-
11,95
2t,3
2,416
26,3
227,50
30,3
103,75
23,5
1649,00
52,0
24,00
54,1
20,25
50,0
103,50
23,6
51,75
100,0
99,00
61,1
)uli
0,44
19,0
1,-
12,37
6
22,1
2,54
27,7
223,75
29,8
104,75
23,7 1701,00 53,7
24,00
54,1
20,25 50,0
102,75
23,5
51,75
100,0
92,25 57,0
Aug.
0,46
19,9
I,07
15,10
27,0
3,31
5
36,1
239,00
31,8
115,50
26,2
1641,00
51,8 24,25 54,8
20,25 50,0
108,00 24,7
51,75
100,0
90,00
55,6
Sept..
0,58
25,1
0,97
20,25 36,2
3,16 34,4
248,25
33,1
117,75
26,7
1636,25
51,6
24,00
54,1
20,25 50,0
113,75
26,0
51,75
100,0
88,50
54,7
Oct.
,
0,65
28,1
0,89
19,875
35,5
3,95 43,0
256,25
34,1
135,00
30,6
1656,25
52,3
24,00
54,1
20,25
50,0
121,25
27,7
51,75
100,0
88,75
54,9
Nov.,,
0,59
25,5 0,94
16,90
30,2
4,69
51,1
255,50
34,0
130,50
29,6
1641,75
51,8 24,50 55,5
20,25
50,0
118,50
27,1
51,75
100,0
88,50
54,7
Dec. ,,
0,57 24,7
0.95
‘15,80
28,2
4,60
50,1
255,50 34,0
121,25
27,5
1597,50
50,4 24,75
56,2 20,25 50,0
110,00
25,2
51,75
100,0
77,25
47,7
lan.’36
0,57
24,7
0,95
16,80
30,0 4,04
44,0 252,00 33,5
112,50
25,5
1516,50
48,0
24,75 56,2 20,25 50,0
106,25
24,3
51,75
100,0
60,50
37,4
Feb.
•
0,61
26,4
0,92
5
17,37
5
31,0
3,375
36,8
256,25
34,1
116,75
26,5
1493,50
47,1
24,75 56,2 20,25 50,0
111,00
25,4
51,75
100,0
60,25 37,2
Mrt.
,,
0,46
19,9
1,04
17,70
31,6 2,69
29,3 261,75 34,8
120,75
27,3
1544,25
48,7
24,75 56,2 20,25
50,0
116,75
26,7
51,75
100,0
59,50 36,8
Apr.
0,44
19,0
1,025
16,82
5
30,0
2,49
27,1
269,50
35,9
117,25
26,6
1522,75
48,1
24,75 56,2 20,25 50,0
110,75
25,3
51,75
100,0
61,00
37,7
Mei
0,47
20,3
0,99
18,75
33,5
2,52 27,5
270,25
36,0
114,75
26,0
1495,50
47,2
25,00 56,8 20,25 50,0
108,00 24,7
51,75
100,0
62,25 38,5
Juni
•
0,57
24,7
0,89 20,20
36,1
2,69 29,3
268,50
35,8
110,50
25,!
1358,25
42.9 25,00 56,8
20,25 50,0
105,50
24,1
51,75
100,0
60,75
37,5
juli
0,60
26,0
0,81
5
19,35
34,6
2,91
31,7
275,25
36,6
117,75
26,7
1382,00
43,6
27,00
61,0 20,25
50,0
101,00
23,1
51,75
100,0
60,50
37,4
Aug.,,
0,62
26,8 0,80
17,870
31,9 3,316
36,1
282,50
37,6
123,75
28,1
1358,75
42,9
27,00
61,0
20,25
50,0
101,00
23,1
51,75
100,0
59,75
37,0
Sep.,,
0,58
25,1
0,79
16,25
29,0
3,63
39,5
289,75
38,6
134,50
30,5
1459,00
46,0
27,25
61,6
20,25 50,0
104,25
23,8
51,75
100,0
60,75
37,5
Oct. ,,
0,63
27,3 0,77
5
17,55
31,3
4,85
52,8
374,75 49,9
1
169,00
38,3
1
1847,75
58,3
33,50
75,7 26,00
64,2
135,00
30,8 65,25
126,0
75,75
46,8
Nov.,
0,70
30,3
0,78
16,07
5
28,7
5,15
56,1
397,75
53,0
196,25
44,5
2079,75
65,6
33,00
74,6
25,50
63,0
149,00
34,0
64,50
124,6
79,50
49,1
7 Dec.,,
0,68v) 29,4
0,80
16,-6)
28,6 4,85
52,8
394,00
52,5
205,75
1
46,7
2044,50
64,5
32,75
74,0
25,25
62,3
147,75
33,8
64,-
123,7
80,00
49,4
14
,,
0,68
8
)
29,4
0,80
15,75
9
)
28,1
4,50 49,0
406,25
54,1
232,00
52,6 2077,75
65,6
33,00
74,6
25,25
62,3
161,50
36,9
64,-
123,7
80,251
49,5
Sept. 193279 K.G. La Plata; van 26Sept. 1932 tot 5 Febr. 1934 Manitoba No. 2; van 5 Febr. 1934 tot 6Juli1936 80kg. La Plata; van 6Juli 1936 tot 30Nov. 1936 Manitoba.
kg
Zuid-Russische; van 23Mei1932 tot 2 Oct. 1933 No. 2 Canada.
4)
‘l’ot Jan. 1928 Malting; van Jan. 1928 tot 9 Febr. 1931 American No. 2, van 9 Febr. 1931 tot
an 7 Oct. ’35-18 Mei ‘3662163 kg Z.-Russische.
6)4
Dec.
6
)12 Dec.
7)
3Dec.
8)
10 Dec.
0)
II Dec.
‘AN GROOTHANDELSPRIJZEN.
BOUWMATERIALEN
KOLONIALE PRODUCTEN
VURENHOUT
S T E E N E N
CACAO
1
COPRA
KOFFIE
RUBBER SUIKER
THEE
INDEXCUFER
–
Kolo-
basis 7″
f.o.b.
Zweden!
binnenmuur
buitenmuur
G.F. Accra
Ned.-Ind.
Robusta
Standaard
Ribbed Smoked
Witte kristal-
All. N.-I. theev.
Finland
per
t. m.
S.
Locoprijzen
suiker loco
A’dani gem. pr
.
Grond-
nlale
per standaard per
per
50 kg c.i.f.
per lOO kg
Rotterdam
IoC
h
en
R’damiA’dam
Java- en Suma-
stoffen
pro-
van 4.672 M.
1000 stuks
1000 stuks
Nederland Amsterdam
per
1/
kg.
per II,.
per 100 kg.
trathee p. ijs kg. ducten
0
10
t.
io
7
0
1
7T
01
cts.
oi
7i
0
10
cts.
°jo
1925
159,75 100,0
15,50
100,0
19,-
100,0 25,71
100,0
35,87
5
100,0
61,375
100,0
1,80
100,0
.18,75
100,0
84,5
100,0
100.0 100.0
1926
153,50
96,1
15,75
101,6 19,50 102,6
29,65
115,3
34,-
94,8
55,375
90,2
1,21
67,4
17,50
93,3
94,25
111,5
96.0
102.6
1927
160,50
100,5
14,50
93,5
18,50
97,4 41,14
160,0
32,626
90,9
46,875
76,4
0,93
51,6
19,12
5
102,0
82,75
97,9
87.5
109.1
1928
151,50
94,8
12,-
77,4
18,50
97,4
34,64
134,9
31,87
5
88,9
49,625
80,9
0,54 30,2
15,85
84,5
75,25
89,1
84.6
91.4
1929
146,00
91,4
14,-
90,3
21,25
111,8
27,73
107,9
27,37
5
76,3
50,75
82,7
0,52
28,8
13,-
69,3
69,25
82,0
81.9
85.5
1930
141,50
88,6
12,50
80,6 20,75
109,2
21,12 82,2
22,625
63,1
32
52,1
0,30
16,5
9,60 51,2
60,75
71,8
66.0
64.3
1931
110,75
69,3
10,25 66,1
20,25
106,6 13,56
52,8
15,375
42,9
25
40,7
0,15
8,4
8,-
42,7
42,50
50,3
46.8
40.6
1932
69,00
43,2
9,25
59,7
15,-
78,9
11,80
45,9
13,-
36,2
24
39,1
0,09
4,9
6,326
33,7
28,25 33,4
36.1
30.0
1933
73,50 46,0
10,-
64,5
12,75
67,1
9,28 36,0 9,30
25,9 21,10 34,2
0,11
6,3
5,525
29,5
32,75
38,7
35.2
34.7
1934
76,50 47,9
8,50 54,8
10,50
55,3 8,17
31,8 6,90
19,2 16,80
27,4 0,20
10,9
4,07
5
21,7
40
47,3
34.4
32.1
1935
59,50
37,2
7,25 46,8
8,75
46,1
8,12
31,6
9,15
25,6
14,10
23,0 0,18
10,0
3,85
20,5
34,50
40,8
33.6
29.0
Ian.’35
66,00
41,3
7,25
46,8
8,50
44,7
8,52
33,1
8,77
5
24,5
16
26,1
0,20
10,9
3,50
18,7
33,75
39,9
32.9
29.5
1eb. ,,
66,00
41,3 6,75 43,5 8,25
43,4
8,57 33,3
9,376
26,1
15,62
6
25,5
0,19
10,5
3,45
18,4
32
37,9
32.4
28.9
Mrt.
59,00
36,9
7,-
45,2
8,25
43,4 8,02 31,2 8,576 23,9
14,626
23,8
0,16
9,1
3,55
18,9
29
34,3
30.9
27.4
Apr..
60,00
37,6
7,-
45,2
8,25 43,4
8,17
31,8 9,15 25,6
14,50
23,6 0,17 9,5
4,15
22,1
31,25
37,0
32.1
28.5
Mei
57,50
36,0
7,-
45,2
8,25
43,4
8,07 31,4
9,50
26,5
14,12
5
23,0
0,18
10,0
4,20
22,4
32,75 38,8
33.3
28.6
ui
•
n
u
i
li
57,50
36,0
.
7,25
46,8
9,-
47,4
8,02
31,2 9,07
25,3
13,87
6
22,6
0,18
10,0
3,876
20,7 30,25
35,8
33.2 27.8
57,50
36,0
7,25
46,8 8,75
46,1
7,97 31,0
8,-
22,3
13,50
22,0
0,18
10,0
3,575
19,1
30,75
36,4
33.4
27.1
Aug.
58,25
36,5
7,-
45,2
9,25
48,7
7,92 30,8 8,076
22,5
13,50
22,0 0,18
10,0
3,525
18,8
32,50
38,5
33.7
27.4
Sept.,,
57,75
36,2
7,-
45,2
9,-
47,4
8,12 31,6
8,476
23,6
13,50.
22,0 0,17 9,5 3,726
19,9
36
42,6
34.2
28.8
Oct.
56,50
35,4 7,25
46,8
9,25
48,7
8,12 31,6
9,975
27,8
13,50
22,0 0,19
10,5
4,225
22,5
46,25
54,7
35.5
31.9
Nov.,,
57,75
36,2 7,25
46,8
8,75
46,1
8,02 31,2
10,325
28,8
13,50
22,0
0,19
10,5
4,10 21,9
39,50
46,7
35.8
31.1
Dec.,,
900
36,3
7,50
48,4 9,50 50,0 8,17 31,8
10,45
29,1
13
21,2 0,20
10,9
4,20 22,4
39,50
46,7
35.4 30.4
lan.’36
63,00
39,4 8,25
53,2
10,-
52,6
8,47
32,9
11,12
6
31,0
13
21,2
0,21
11,6
4,32
5
23,1
39,50
46,7
35.5
30.9
leb.
,,
63,00
39,4
8,-
51,6 9,50 50,0
8,62 33,5
10,620
29,6
13
21,2 0,22
12,3
4,12
5
21,3
38,50 45,5
35.6
30.6
Mrt.
,,
64,25
40,2
8,-
51,6
10,25
54,0
8,47
32,9
9,776
27,2
13
21,2 0,23
12,6
3,925
20,9
37,25
44,1
35.0 29.9
Apr.
,,
65,00
40,7
8,-
51,6
10,25
54,0
8,67
33,7 9,725
27,1
13
21,2
0,23.
12,6
3,975
21,2
36,50 43,2
35.6
29.8
M’ei
,,
65,00
40,7
51,6
10,25
54,0
9,23 35,9
9,525
26,6
13
21,2
0,23
12,6
3,65
19,5
37
43,8
35.2
29.9
j
uni
,,
68,00
42,6 7,75 50,0
10,-
52,6
10,34
40,2
1
9,90
27,6
13
21,2 0,23
12,6
3,85 20,5
36,50
43,2 35.3
31.0
uli
,,
71,25
44,6
7,-
45,2 9,25 48,7
10,34
40,2
10,47
6
29,2
13,126
21,4
0,24
13,3
3,70
19,7
36,25
42,9
35.9
31.1
Aug..
73,25
45,9
6,50
41,9
9,-
47,4
10,89
42,4
10,825
30,2
13
21,2
0,23
13,0
3,55
18,9
36,75
43,5
36.2
31.1
Sep.
79,00 49,5
8,-
..
…
.
7,-
45,2
9,-
47,4
12,30
47,8
11,27
6
31,4
13
21,2 0,24
13,3
3,475
18,5
37,50
44,4
31.2 32.6
Oct.
,
107,00
67,0
7,25
46,8
9,-
47,4
17,24
67,1 76
38,7
14,87
5
24,2
0,30
16,7
4,47
23,9
46,
50
55,0
41.0 40.9
Nov.,,
106,00
66,4
17,45
67,9
1
1163:1826
44,9
15,25
24,8
0,32
t
17,8
4,576
24,4 48,50
57,4
49.3 43.4
7Dec.,,
106,00
66,4
.
18,75
52,3
16
26,1
0,35
1
19,4
4,50
24,0
48
5)
56,8
59.37)
43.77)
14
,,
,,
115,00
72,0
19,75
55,!
16
26,1
0,34
I
18,9
4,376
23,3
51.8
8
)
43,58)
)
De tege,rrvaarde in guldens, van de £ en
$
noteeringen, berekend tegen den wisselkoers van den dag. (Zie E.-S. B. van 7 Oct. 1936. bis. 733).
928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1936-
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 14 December 1936.
Activa.
Totaal
1
Schatkist-
1
De/ee-
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
disconto’s_recht st reeks!
op het
reke-
buitenl.
ningen
t)
14 Dec.
19361
22.359
–
1
282.28 1
2.274
5.443
7
,,
1936
22.596
–
1
327.210
2.268
5.482
25 Juli
1914J
67.947
–
61.686
20.188
509
t)
Onder de activa.
JAVASCHE
BANK.
Data
Goud
1
Zilver
1
Circulatie
opeischb.
metaal-
___________________________________
schulden
saldo
12Dec.
’36
2
1
105.590
165.770
29.390
27.526
5
,,
’36
2
,
106.790 163.230
28.460 30.114
14Nov.1936
88.565
1
18.056
162.670
23.071
32.325
7
,,
1936
88.565
19.501
163.439
24.134 33.036
25Juli1914
22.057
31.907
111.1.172
12.634
4.342
Wissels,
Diverse
Dek-
Data
1
buiten
Dis-
1
Belee-
rek’-
kings-
N.
–
Ind.
conto’s
1
ninen
ningea’)
percen-
1
betaalb.
1
tage
12Dec.
’36
2
,
1.910
71.521)
28 720
54
5
,,
1
36
2
)
2.150
73.700
21.580
56
14Nov.1936
2.878
10.181
54.221 13.000
57
7
1936
,,
2.767
10.252
53.843
15.951
58
25Juli1914
6.395 7.259
75.541
2.228
44
11
Sluitpost activa.
2)
Cijfers
telegrafisch
ontvangen.
BANK VAN ENGELAND.
Bankbilj.
1
Bankbilf.
1.
01/terSecurities
Data
Metaal
in
~
cir.cul
.
tie
un
Bankingl
Dic.and Securities
Departm.
1
Advances
9 Dec.
1936
1
249.315
458.852
1
40.808
1
8.146
1
20.925
2
,,
1936
1
249.171
1
451.587
57.073
1
8.462
20.176
22 Juli
1914
40.164
j
29.317 33.633
l
Gov.
Public
OtherDeposits
1
1
1
ek-
D
kings-
Bankers
Other
Data
Sec.
Depos.
1
Reservel
Accountsl
1
perc.
1)
9 Dec.
’36
1
81.718
1
17.491
1
86.985
1
38.884
50.463!
35
2
,,
’36
1
82.433
10.561
1
99.120
41.108
i
57.584) 38,2
22 Juli ’14
11.005 14.736
42.185
29
.
297
!
52
,veInl ,Juuilig tuaaLIIcI, ncsVI vC CII
UCpUSIIS.
BANK VAN FRANKRIJK.
Tegoed
Wis-
Waarv.I
Belee- Renteloos
Data
Goud Zilver in het
1
op het
voorschot
buitenl.
1
sels
buitenl.I
ningen
1v. d. Staat
4 Dec.’36
60.359 1
5111
6
1
1.458)
5.676 1
3.200
27Nov.’36
64.359
532i
5
0.441
1.461
5.268 3.200
23 Juli’14
4.104
640
!
–
1
.
541
8
1
769 _
–
Bonsv.d.
Diver-
1
Rekg.
Courant
Data
zelfst.
amort. k.
sea
t
)
Circulatie
Staat
Zelfst.
1
Parti-
__________
amort.k.J
cuUeren
4 Dec.’36
5.640
2.610
1
87.273
1
117
1
1.866 8.747
27Nov.’36
5.640 2.584
86.651
1
157
1
1.913
113.058
23 Juli’14
–
–
5.912
1
401
–
943
‘)Slu:tpost activa.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Daarvan 1 Deviezen 1
Andere
Data
Goud
bij bui-
1 als goud- 1
,vissels
i
Belee-
tent. (rc. 1
dekking
1
en
1
ningen
bankent)
geldende
cheques
7 Dec.
1936
66,4 1
28,3
1
5,5
1 4.695,4
57,3
30
Nov.
1936
66,1 1
28,3
1
1 4.851,6 1
67,5
30 Juli
1914
1.356,9 1
–
1
–
750,9 1
50,2
Data
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Diverse ten
Activai)
latie
Cr1.
Passiva
7 Dec.
1936
219,4
1
661,6
1
4.562,7
1
671,4 1
287,4
30 Nov. 1936
219,3
1
634,6
4.674,2
1
1
287,9
30 Juli
1914
330,8
200,4
1
1.890,9
1
044,- 1
40,0
‘) unucuast.
•;
wo. eentenoanescneune S uec., Sv 1NOV.
resp.
50, zv
miii.
NATIONALE BANKVAN BELGIE (in Belga’s).
Goud
8′
n
Rekg.Crt.
,4J
….
1
n
.2
Data
5eC
.2
a
0
0L
.CC
0
1936
‘
L
.Q:l8
•
92
0
10
Dec.
3.723
56
1
1.359
~
72
157
1
40
1
4.469
32
898
3
,,
1
3.710
1
55
1.352
75
157
40
4.480
58
843
FEDERAL RESERVE BANKS.
Goudvoorraad
Wissels
Data
1
Goud-
Other
In her-
1
In de
Totaal
cash ”
2)
i
certifi-
member
1
markt
disc. v. d.
1
open
_
caten’)
banks
_gekocht
2Dec.’36
8.822,4
1
8.811,0
246,4
6,3
1
3,1
25 Nov.’36
8.780,2
1
8.768,8
247,5
6,1
1
3,1
Belegd
F. R.
1
1
Goud-
1
Alniem.
Data
in
u. s.
Notes
i
Totaal
Gestort
1
Dek-
1
1i’e
k
–
Gov.Sec.
in circmt-I
Kap/bali kings-
1
kings-
____________
latie1
1
perc.
3
,l
1
perc.
4
)
2 Dec.361 2.430,2
1
4.202,8
1
7.096,6
130,3
80,3
1
–
25
Nov.’36
1
2.430,2
1
4.169,2
1
7.080,2
130,2
80,3
1
–
)
ueze ,.en1,iIcaLen weruen uoor ue ocnamist aan ue
no serve nanen
gegeven voor de overname V.in het goud, toen de $ op 31 Jan.
1
34 van
100 op 59.06 cents werd gedevalueerd.
2)
Other Cash” does not inciude Federal Reserve Notes or a Bank’s
own Federal Reserve
bank
notes.
t)
Verhoudlug tutalen guudvoorraad tegenover opelechbare
ectiutdeni: F. R. Notes en netto deposito.
4)
Verhouding totalen
voorraad muutmaterlaal en wettig betaalmIddel tegenover Idem.
PA IfT1CU LI ERL bANKEN AANGESLOTEN BiJ HEI’
FED. RES. STELSEL.
Totaal
1
Waarvan
Dis-
t
vel
Data
Aantal
1
conto’s
1
Beleg-
1
depo-
1
time
lleening.1en
1
gingen
sito’s
1
deposits
beleen.
1
1
banks
1
25 Nov.’361
2
t
8.779
t
13.622
5.431
t
27.629
1
5.034
18
,,
‘
36
!
3
1
8.752
113.690
5.41
1
27.695
5.029
oavaD,.uuu oa,un 0I
u.
land zijn in duizenden, alle
overige posten
in millioenen van do be-
treff..nde valuta.
rllfdbk.
f
20.091.
8
37,80
sels,Prom..
Bijbnk.
,,
262.796,78
enz. in disc.
J,
Ag.sch.
,,
2.004.083,89
,
p
22.358.7 18,47
Papier o. h. Buiten!, in disconto
……
Idem
eigen
portef.
f
2.274.000,-
Af: Verkochtmaar voor
debk.nognietafgel.
,,
–
2274
000-
Beleeningen
lufdbk.
f
245.683.522,911)
mcl. vrsch.Bbflk
inrek -crt.t
5.04.528,25
op onderp.j
iAg.sch.
,
31.583.348,43
f
282.281.399,59
Op Effecten ……
f
279.462.47 8T9
1
j
Op Goederen en Spec.
,,
2.818.921,40
282.281.399,591)
Voorschotten a. h. Rijk
…………..
Ilunt, Goud ……
f
124.107.050,-
Muntmat., Goud
..
,,
545.425.873,39
f
669 532 923,39
Munt, Zilver, enz.
,,
19.725.123,46
Muntrnat., Zilver.
–
,,
689.258.046,85
8
)
Belegging van kapitaal, reserves en pen-
sioefifonds
……………………
..
39.640.746,63
Gebouwen en Meub. der Bank
……….
4.600.000,-
Diverse rekeningen ………………
,,
5.443.205,26
Staat d. Nederi. (Wetv. 275’32, S. No. 221)
,,
11.958.329,12
Passiva,
f
1.057.814.535,92
–
Kapitaal ……………………….
f
20.000.000,-.
Reservefonds ……………………
,,
3.105.769,04
Bijzondere
reserve
…
…………..
,,
6.300.000,_
Pensioenfonds
………………….
Bankbiljetten
in omloop …………..
,,
10.289.311,41
..776.415.045,-
Bankassignatiën in omloop
……….
,,
73.348,41
Rek.-Cour.
f
Het Rijk
f
54 530.71097
saldo’s:
Anderen
,,
184.194.924,10
,,
238.725.635,07
Diverse
rekeningen ………………
..
2.905.426,99
f
1.057.814.535,92
Beschikbaar metaalsaldo
…………
f
284.18.ff
Minder bedrag aan bankbiljelten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is
,,
710.270.530,……
Schatkistpapier, rechtstreeks bij de Bank ondergebracht
………………..
..
–
Waarvan aan Nederlandsch-lndjë
(Wet van 15Maart I33, Staatsblad No. 99)………..
f
68.518.450,-
Waarvan in het buitenland… …………
………..
.
10.500.000,-
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Goud
Munt
1
Muntmat. Circulatic
Andere
opeischb.
1
schulden
Beschikb.
Metaal-
Dek-
kings
saldo
perc.
14 Dec. ’36 124107
545.426 776.415
238.700
284 108
6
7
,,
’36 124107
445.788 787.650
172.194
205.655
61
25 Juli
’14
65.703
96.410 310.437
6.198 43.521
54