Jrg. 2, editie 70

–

—

2 MEI 1917

Economischs.
,
~
.
Stát`she

Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL. NIJVERHEID. FINANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

2E JAARGANG

WOENSDAG 2 MEI 1917

No. 70

-.

INHOUD

B)z.
NEDERLANDSCHE EN NEDERLANDSCH-INDISCHE MONSTER-
KAMERS
……………………………….
:
321
De Uitvoercentrale in de Eerste Kamer …………….322
De Zomermeikregeling …………………………324
De regeling van het Duitsch-Zwitsersch handetsverkeer
..
325
Goudproductie en goudbeweging in 1916 …………..326
De buitenlandsche handel van Japan en Amerika in 1916.. 327
INGEZONDEN STUKKEN:
Clearing te Amsterdam ……………………..328
Staatsmonopolie van Levens- en Brandverzekering 329
REGEERINGSMAATREGELEN OP HANDELSGEBIED …………
329

MAANDCIJFERS:
Emissies in April 1917 ……………………..330
Spaarbankcijfers …………………………..330
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN ………………
331-338
Geidkoersen.

Effectenbeurzen. Wisselkoersen.

Goederenhandel.
Bankstaten.

1

Verkeerswezen.

INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE

GESCHRIFTEN

WEEKBLAD ECONOIfIBCH
–
BTATIBTIBCIIE BERICHTEN

Het secretariaat van het weekblad is
gevestigd
te

Rotterdam, Pieter de Hooghweg 122, telefoon no. 8000.

Bijdragen en mededeelingen, den inhoud betref-

f
ende, gelieve men te zenden aan het secretariaat.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland, f 10,—, buitenland en koloniën
f
12,-

per jaar. Losse nummers 25 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het

weekblad gratis.
Advertentiën
f
0,85 per regel. Plaatsing bij abonne-

ment volgens tarief.

–

Mededeelin gen betreffende abonnementen en adver-
tentiën richte men tot Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-

Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, Den Haag.

1
MEI 1917.

Wel
is waar
blijft
er op de geidmarkt goede
vraag

bestaan en heerscht er eénige meerdere levendigheid,

maar in den stand der koersen is dit ook deze week

nog niet tot uitdrukking gekomen.

De rioteering van particulier disconto liep in het

begin der week iets op, zoodat algemeen
2% pOt. be-

taald moest worden voor het
disconteeren van prima

papier, later kwam echter meer aanbod van geld, zoo-

dat voor l
7
/ tot 2 pOt. kon worden afgesloten.

De noteering voor prolongatie-rente was
2%

2 pOt.

*

Nogmaals doet de Minister van Financiën een

beroep op de geldmarkt tot het plaatsen van Schat-

kistpapier. Ook nu weder wordt voor een totaal be’irag

van 30 miljoen gulden aangeboden in dezelfde soor-

ten als voor veertien dagen, n.l, schatkistpromessen

met looptijd van drie en zes maanden en 4% pOt.

schatkistbiljetten met looptijd van een jaar.

De wisselmarkt blijft nog steeds onregelmatig. De

verbetering in
de koersen voor Londen, Parijs en

New York werd Dinsdag weder plotseling onderbro-

ken door een sterken val. De volgende dagen trad

echter weder direct een herstel in, zoodat de slotno-

teering niet veel lager was dan de vorige week. De

koers voor Berlijn was eveneens aanvankelijk flauw

met een later intredende verbetering; de schommelin-

gen waren echter deze week slechts gering.

Te Berlijn bleef de dagelijksche stijging
van 1 Mark

sran
den koers voor Holland ook deze week verder

doorgaan, zoodat Zaterdag 265,— genoteerd werd. De

spanning tusschen de noteering hier en die te Ber-

lijn, welke enkele weken geleden tot 7 pOt. was ge-

stegen, is nog slechts gering.

In den
ieekstaat van de Nederlandsche Bank zijn

enkele beduidende veranderingen, welke echter slechts
gedeeltelijk in verband staan met de maan’dswisseling.

De rekening-courant-saldi van anderen zijn met
f
14

.millioen verminderd. De overige veranderingen zijn

eehter ontstaan door de behoeften van de Regeering

en door den invoer van goud, dat deze week na gerui-

men tijd van stilstand; naar men zegt over de oos-

telijke grens ons land is binnengekomen. De goud-

voorraad vermeerderde n.l. met zes millioen; de Bia-

nenlandsche wissels met zeven millioen schatkistpro-

messen en de biljetten-omloop vermeerderde met 18

.,
1
rnillloen.

• NEDERLANDSCHE EN NEDERLANDSCH-

INDISCHE MONSTERKAMERS.

In de Memorie
van antwoord behoorende bij de be-

grooting van Nederlandsch-Indië voor het dienstjaar
1917, heeft de Minister van Koloniën in
verband
met

de
in
het
voorloopig verslag gemaakte opmerkingen

een en ander medegedeeld omtrent de plannen ter
bevordering van den kolonialen handel. De afdeeling
Nijverheid en Handel van het Departement van Land-
bouw te Buitenzorg zal zich in het vervolg ook bezig
gaan houden met de bewerking van de voor Indië
thans van zoo groot belang zijnde nieuwe afzetgebie-
den van Indische voortbrengselen. Dit zal plaats

hebben met ônthouding van voor den handel onge-
wenschte bemoeiingen en met eerbiediging van liet
particulier initiatief; verwacht wordt, dat objectieve

voorlichting ongetwijfeld goede gevolgen zal hebben.
Daartoe wordt in de eerste plaats noodig geoordeeld

de inrichting van koloniale
monsterlca?ners
en
mon-

sterverzamelingen in het buitenland en de
aanstelling

van koloniale handelsagenten
;
Met de inrichting van

die monsterkamers en verzamelingen zal
aanstonds

een aanvang gemaakt worden. De Monsterkamers,

322

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 Mei 1917
1

welke onder beheer van bedoelde handelsagenten ko-

men, zullen gevestigd worden te New York, San

Francisco, Tokio, Sydney, Melbourne, Parijs, Wennen
en Kopenhagen. De kolôniale handelsagenten zullen zich bezig houden met het verzamelen van gegevens
in den vreemde ten behoeve van den kolonialen han-
del en met het verstrekken van inlichtingen over de

voortbrengselen van de Nederlandsche koloniën. Voor
de inrichting van monsterverzamelingen komen de
volgende standplaatsen van Nederlandsche consulaire
ambtenaren in aanmerking: Bremen, Hamburg,

Petrograd, Hâvre, Marseille, Zürich, Genua, Lou-
don, Liverpool, Antwerpen, Athene, Triëst, Lissabon,

Barcelona, Stockholm, Shanghaï, Kobe, Kaapstad,

Buenos Aires, Rio de Janeiro, Quebec, Montreal,

Brisbane, Freemantie en Adelaïde. Om een v6ortdu-
rende verbinding met de practijk te krijgen, zal de

vGorlichting gevraagd worden van een kleinen raad,

bestaande uit personen uit de Indische handeiswereld,
terwijl wat de tewerkstelling der koloniale handels-

agenten betreft, de steun zal verzocht worden van het

Departement van Buitenlandsche Zaken.
Bovenstaande uiteenzetting van den Minister van
Koloniën omtrent de plannen, welke aan zijn Depar-

tement en bij de Indische Regeering bestaan omtrent de

wijze waarop aan de koloniale voortbrengselen in den
vreemde meerdere bekendheid zal worden gegeven, is

in het laatst der maand Januari 11, overgenomen in
onze groote dagbladen. Te weinig is aan deze plan-

nen de aandacht geschonken door hen, die in de laat-

ste maanden in de Nederlandsche economische tijd-
schriften hunne denkbeelden omtrent de voorberei-

ding van Nederland op handelsgebied hebben aange-
geven. Het is mogelijk, dat men na kennisneming van
dit gedeelte der memorie van antwoord, deze plan-

i’&en als uitsluitend voor Indië bedoeld, geheel op zich
zelve heeft beschouwd en er niet verder bij heeft stil
gestaan. Toch verdient het behandelde onderwerp

met het oog op de toepassing er van voor de voort-
brengselen der Nederlandsche nijverheid, in hooge
mate onze aandacht. Immers wanneer weldra zal wor-

den overgegaan om het totstandkomen van Nederland-

sche monsterkamers in Europeesche en overzeesch
centra te bevorderen, zal bij de uitvoering verband
kunnen worden gezocht met de koloniale monsterka-
mers. Men zal b.v. overleg kunnen plegen omtrent het

gemeenschappelijk huren van geschikte lokaliteiten;
de huurprijzen in den vreemde zijn gewoonlijk in ver-
geljking met de onze zeer hoog, zoodat deze bedragen.
in verhouding tot het totaal der kosten van gewicht
zijn. Er zullen verder nog vele andere uitgaven zijn,
welke gemeenschappelijk gedragen kunnen worden,

zonder dat zulks aan de zelfstandige werkzaamheid
van beide deelen schaadt. Blijkens een bericht in
Amerikaansche bladen is te San Francisco tot stand
gekomen een ,,commercial museum of the Nether

lands” met het doel om de handelsbetrekkingen tus-
schen Californië en Nederland en Nederlandsch-Oost-
Indië tot meerdere ontwikkeling te brengen. Volgens

mededeelingen van een hier tijdelijk vertoevend Ne-
derlander, die jaren lang in Californië heeft gewoond,
komen vele Nederlandsche producten in aanmerking
om ter Westkust der Vereenigde Staten een afzetge-bied te vinden. Wanneer men in Nederland een alge-
meen plan voor de vestiging van monsterkamers zal
vaststellen, verdient het aanbeveling, ook op andere, centra der Vereenigde Staten en van Canada acht te
slaan. Aanvankelijk zal te New York en te Montreal
een monsterkamer moeten komen, en blijken deze in-
stellingen nuttig te werken, zoo zullen dergelijke mon-
sterkamers ook in andere plaatsen van Noord-Amerika
gevestigd kunnen worden. Wat Zuid-Amerika aan-
gaat wordt in verband met de stoomvaartverbinding
der Koninklijke Hollandsche Lloyd in de eerste
plaats gedacht aan Buenos Aires en Rio de Janeiro.

Vooral in eerstgenoemde plaats zullen de kosten eener monsterkamer belangrijk zijn, tenminste wanneer men
goed voor den dag wil komen en dit is een hoofdver-

eischte. Een voordeel is ook hier, dat partij getrokken

zal kunnen worden van de kennis en ervaring der
aldaar gevestigde Nederlanders. Wat de Westkust van

Zuid-Amerika betreft, werd dezer dagen in de Eerste
Kamer door oud-Minister Kraus nog gewezen op het
belang voor ons van Chili. Ook Santiago komt in aan-
merking voor het vestigen eener Nederlandsche Mon-
sterkamer.

Ter Jaarbeurs te Utrecht, waar in het algemeen
veel belangstelling bestond voor Nederlandsche mon-

sterkamers in den vreemde, was deze voor het plan

eener dergelijke instelling te Kaapstad z66 groot, dat
de totstandkoming vermoedelijk spoedig haar beslag
zal krijgen. Met de reeds bestaande monsterkamer te
Johannesburg,- voor welke eene toenemende belang-

stelling van de Nederlandsche fabrikanten kan aan-

getoond worden, zal op deze wijze voorloopig een vol-

doende propaganda voor de Nederlandsche producten
in de Unie van Zuid-Afrika gemaakt kunnen worden.

Bijzonder groot was ter Jaarbeurs de belangstelling
voor de in Zuid-Afrika bijeengebrachte verzameling
monsters van aldaar gangbare fabrikaten, met bijbe-

hoorende rapporten. Eene dergelijke verzameling, mits

met zorg en oordeelkundig bijeengebracht, is van veel
nut voor onze industrjëelen. Het zal ten zeerste aan-

beveling verdienen om dergelijke verzamelingen ook

raet betrekking tot andere landen te laten bijeenbren-
gen. Zooals vanzelf spreekt moet de persoon, die met

het bijeenbrengen der monsters en het opstellen der

rapporten belast wordt, de noodige kennis van het
vreemde afzetgebied bezitten en commercieel zijn aan-
gelegd, vandaar dat niet ieder voor dit soort werk ge-

schikt is, en dat deze werkzaamheden behoorlijk ge-
salariëerd moeten worden.

Volgens ontvangen mededeelingen valt in Australië
nog heel wat te verrichten ter uitbreiding van het
afzetgebied der Nederlandsche nijverheidsartikelen.
Vôor het vestigen van monsterkamers zouden in den
eersten tijd in aanmerking komen Melbourne en Syd-
ney. Voor het vervoer van Nederlandsche goederen
naar Australië kan gebruik gemaakt worden van de
–
Nederlandsche stoomschepen op Indië en van daar

tot Australjë van den dienst der Koninki. Paketvaart

Maatschappij. Bij onze consulaire vertegenwoordi’ing

in Australië zal voor eventueele oprichting van ge-
noemde monsterkamers ook wel belangstelling wor-

den aangetroffen. Wat Britsch-Indië aangaat, bestaat
er alle aanleiding om te Calcutta meerdere bekendheid
te verschaffen aan de Nederlandsche artikelen. –
Voorzoover de landen buiten Europa betreft, zal
men zich voorloopig kunnen beperken tot liet oprich-

ten van monsterkamers in de boven aangegeven
centra. Niet alle overzeesche landen komen voor ves-
tiging eener monsterkamer van Nederlandsche nijver-

heidsartikelen in aanmerking. Later na opgedane er-

varing voor een bepaald gebied kan tot uitbreiding
van het aantal monsterkamers in zoo’n gebied wor-
den overgegaan.

Voor wat Europa zelve betreft zoude eene opsom-
ming van hoofdsteden en groote havenplaatsen over-
bodig zijn. Het valt bijna niet te betwijfelen, dat meer-
dere bekendmaking onzer njverheidsartjkelen in

voorname Europeesche plaatsen aan onze nijverheid
slechts ten goede zal kunnen komen. H. C.
o.

DE UJTVOERCENTRALE IN DE

EERSTE KAMER.

De mededeelingen, een paar weken geleden door
de ministers van Financiën en van Landbouw ge-

daan, omtrent de plannen tot centralisatje van den
in- en uitvoer, hebben j.l. Donderdag in de Eerste
Kamer bij de behandeling van de begrooting van het
Departement van Landbouw aanleiding gegeven tot
een discussie, waarbij den minister critiek niet werd

gespaard en die er ten slotte toe leidde, dat van
regeeringswege over de plannen meer licht werd ver-
spreid.

2 Mei 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

323

In zijn antwoord toch deelde de minister mede, dat

door hem op 24 Maart aan ,,degenen, van
wie
wij

meenden, dat zij in de eerste plaats moesten worden

gehoord,” een uitnoodiging werd gericht om enkele
dagen later op zijn Departement met den minister
en zijn ambtgenooten van Buitenlandsche Zaken en

Financiën bijeen te komen om de middelen te bespre-
ken om te komen tot een concentratie van den export.

Deze concentratie werd, aldus het uitnoodigings-

schrijven, in de eerste plaats noodzakelijk geacht in
verband met de wijze van betaling der verschillende

oorlogvoerenden. Het schrijven somt daarnaast nog
als andere dringende redenen op:

,,ht zooveel
mogelijk
beschikbaar houden van de

credietmiddelen onzer bankinstellingen voor binnen-

landsche doeleinden;

,,het meer regelmatig verdeelen van de lasten van
den export over de verschillende te exporteeren arti-
kelen;

,,het uitbreiden van de binnenlandsche voorziening
tegen passende prijzen;

,,de wenscheljkheid, om, voorzoover de overheid

daarop rechtstreeks of indirect nvloed kan uitoefe-

nen, de binnenlandsche productie van levensmidde-
len en huishoudelijke artikelen gelijkmatiger dan tot

nu toe dienstbaar te maken aan de binnenlandsche
behoeften bij een mogelijke afsluiting van den toe-
voer;

,,het beter in de hand hebben van den uitvoer ook
na de mobilisatie;

,,de groote wenschelijkheid sterker te staan tegen-
over het buitenland ten einde betaling van voor het

buitenland geëxporteerde goederen in de eerste plaats te verkrijgen in grondstoffen en hulpstoffen, waaraan

onze nijverheid en landbouw behoefte hebben en de
betaling met credietpapier of met goud tot den twee-
den rang terug te brengen.”
Ten einde deze doeleinden te
verwezenlijken
werd de stichting wenschelijk geacht van een naamlooze
vennootschap, die optreedt met het doel het alge-
meen belang te dienen.. Oonsenten van uitvoer zullen

slechts door haar bemiddeling kunnen worden ver-
kregen, terwijl de vennootschap zelve op eigen naam
den ganschen in- en export van ons land zal bezorgen.
Naast deze vennootschap werd in het schrijven de
oprichting noodzakelijk geacht van een bank, welke

met haar in nauwe relatie staat en ervoor zal hebben
te zorgen, dat, voorzoover de exporten naar het

buitenland met credietpapier worden betaald, dat niet
tegenover vorderingen wegens ingevoerde grond- en
hulpstoffen kan worden ingewisseld, dit credietpapier
rechtstreeks of indirect genomen wordt door de be-

langhebbende producenten en exporteurs. Ook hier-van zullen de eventueele overschotten in ‘s Rijks kas
vloeien.
De statuten, die eenvoudig kunnen zijn, zullen, wat
de naamlooze vennootschap betreft, het eindoordeel
in alle beslissingen bij den minister van Landbouw
laten, wat de bank betreft,
bij
den minister van

Financiën.
Is hiermede de hoofdinhoud van het uitnoodigings-
schrijven weergegeven, de bedoeling is, dank zij de

discussie, op verschillende punten nog verduidelijkt.
De vennootschap zal in beginsel den ganschen in-
en uitvoer van ons land, onze eigen productie zoo
goed als de nog hier te lande aanwezige Indische
producten omvatten. Of ook, zooals de heer Oremer
vroeg, de producten als suiker en rubber, die thans
direct van Indië naar Engeland, Amerika en andere
landen worden verkocht en verscheept, onder de rege-
ling zullen vallen, werd door den Minister niet mede-
gedeeld. Wèl, dat het uitvoerverbod voor tabak, dat
velen, o.a. den president van de N.O.T., volkomen
heeft verrast, er niet mede samenhing.
De vennootschap zal – aldus de minister in ant-
woord op den heer Stork – niet optreden als loüter
provisiegenietend tusschenpersoon, maar als zelfstan-

dige tusschenschakel tusschen den binnenlandschen
producent en den buitenlandschen afnemer en omge-keerd. De vennootschap koopt op eigen naam, wan-

neer het uit te voeren goederen betreft, tegen dan

door haar billijk geachten prijs, die geheel los staat

van wat zij in het buitenland kan maken, en handelt

bij verkoop van in den vreemde aangekochte goederen

desgelijks. Haar monopolie ,is volstrekt.

Intusschen was omtrent dit laatste punt de Minis-
ter niet geheel consequent. De heer Stork stelde het

voorbeeld, dat een fabrikant een contract heeft aan-

gegaan voor de levering van een machine op Java of

Cuba; zal dan de vennootschap zich in het contract
mengen, den fabrikant geven wat zij den kostprijs

met een
billijke
winst acht en zelf de machine ver-

koopen? Neen antwoordde de Minister. ,,Er wordt
door die maatschappij niets geleverd, maar er is een

fabrikant, die machinerieën heeft te vervoeren naar

Ouba, en die fabrikant kan aantoonen, dat do prijs,
dien hij voor die machinerieën krijgt, gelijk staat met

den kostprijs en een zekere winst.” Erg duidelijk is
het antwoord niet, het voorbeeld, dat zonder bezwaar

met tientallen anderen vermeerderd kan worden, is
echter uitnemend geschikt om de ontzaglijke moeilijk-
heden en tegelijk de verreikende bevoegdheid te illu-

streeren, die de regeling voor de op te richten ven-
nootschap zal medebrengen. 06k tegenover den land-

bouw, voor wien de heer Da Boer ernstige gevaren
ducht. Op dit punt dacht de Minister evenwel anders.
Thans stellen Engeland, Duitschland en de Minister
de
prijzen
vast, in de toekomst een centraal lichaam.
Zal dit zooveel verschil maken?

Ernstiger, en het was speciaal de Minister, die
hierop wees, is, dat met de opheffing van alle Vrije
verkeer met den vreemde, onze eigen buitenlandsche
handel, import zoo goed als export, in den voistrekten
zin uitgeschakeld wordt. ,,Het waren deze bezwaren
– aldus de heer Posthuma – die mij als Minister
van Handel, zoo lang
mogelijk
hebben doen verzet-
ten tegen een
dergelijke
export-centrale.” Intusschen

de algemeene belangen, die de Minister aanwezig
achtte, hebben bij hem den doorslag gegeven, mits
dan ook niet alleen de landbotiw, doch alle bedrijf s-takken in de regeling werden opgenomen.

Ontkend kan niet worden, dat tegenover de em-

stige bezwaren, die tegen dit inderdaad zeer diep
ingrj.pen in het bedrijfsleven kunnen worden inge-
bracht, de voordeelen staan, die vooral thans concen-
tratie van in- en uitvoer beide in een hand biedt. Is
om dit doel te bereiken echter wel een zoodanige op-zet noodig, vroeg de heer Van Nierop?
Nog een andere
zijde
van het vraagstuk bracht de

heer Stork naar voren: ,,Een derde bezwaar, dat ik
hier wil opperen – aldus de heer Stork – is, dat
wij hier weer zouden krijgen – dat begrijp ik althans – een naamlooze vennootschap, dus een vereeniging
van bijzondere personen, die voor ons den baas zou-den spelen. Wij kennen zulk een maatschappij-reeds
in de N.O.T., waaraan wij ons in vele opzichten
moeten onderwerpen. Ik zal van de N.O.T. geen kwaad
zeggen. Ik erken, dat de heeren, die daaraan verbon-
den zijn – al zijn zij niet zoo belangloos als men wel
eens vermoed heeft – – heel groote diensten aan ons
land hebben bewezen, maar of het aangenaam is, dat wij ons in alle mogelijke opzichten hebben te onder-werpen aan hetgeen de heeren b&palen en vaak apo-
dictisch voorschrijven, meen ik te mogen betwijfelen.
Als er eenmaal over ons gebaasd moet worden, dan
heb ik liever, dat dit geschiedt door de Regeering
dan door onze gelijken.” Een beschouwing van den
heer Stork, die, het
zij
in het voorbijgaan gezegd, een
eenigszins ander standpunt verraadt dan indertijd in
de kolenquaestie, en waarvan de burgemeester van
Rotterdam wellicht met zeker genoegen zal kennis
nemen.

Ten slotte werd door den heer Van Houten een
motie ingediend, waarbij de Kamer als hare meening

324

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 Mei 1917

uitsprak, dat de instelling van het bedoelde lichaam,

indien noodig geacht, behoort te geschieden bij

speciale wét.

Gevraagd of de Regeering de motie aanvaardde,

maakte de Minister eenige reserves. Op voorstel van

den heer Oolijn is hierop de motie in hoofdelijke

stemming gebracht en met algemeene stemmen aange-

nomen. Een besluit, toe te juichen niet enkel om de

zaak zelf, die
ingrijpend
als zij is, een openbare be-

handeling in hooge mate wenschelijk maakt, maar

ook omdat het votum een reactie beteekent tegen het
beginsel, dat zoo spoedig niet een begrootingspost in

de zaak gemoeid is, de Regeering uit hoofde harer

regeermacht tot eiken maatregel bevoegd is, een be-

ginsel, dat thans hoogtij viert, doch waarover ook uit

staatsrechtelijk oogpunt nog wel het een en ander
valt te zeggen.

Aangeteekend zij ten slotte, dat de Minister in den

loop Van de discussie mededeelde, dat in voorbereiding

is een vertegenwoordigend lichaam van den grooten

goederenhandeL den grooten geldhandel en de groote

nijverheid en waarin bovendien de landbouw een

plaats zal hebben. Een mededeeling, waarvan velen
met voldoening zullen kennis nemen.

DE Z OMERMELK1EGELING

Men schrijft ons:

Veehouders zoowel als handelaren voerden tegen

de vorige regelingen der melkvoorziening steeds als
grief aan het puur-automatische karakter dier rege-

lingen. Basis was steeds de toestand van 1914, onge-

acht de vraag, of die toestand op zichzelf toen nor-

maal of abnormaal was. Een plaats, die bij toeval in

1914 een hoogen melkprijs had, hield dien ook later;
hadden veehouder en handel door bijzondere omstan
digheden in 1914 met verlies gewerkt, zoo werden zij

ook genoopt in de oorlogsjaren daarmee voort te gaan.

Allerlei ongewenschte verhoudingen deden zich voor.
Melk uit eenzlfde plaats, onder gelijke verhoudingen

geproduceerd, bracht verschillende prijzen op. Wie
te Halfweg woonde, kreeg minder voor de me]k, wan-

neer hij naar Haarlem dan wanneer hij naar Amster-
dam leverde. Uit Zevenhuizen werd melk geleverd
naar Rotterdam, Gouda en Den Haag, maar in elk
der gevallen waren de prijzen verschillend. Te Gouda

had in den zomer van 1914 een concurrentiestrijd
tusschen de melkhandelaren gewoed – de oorlogsjaren
handhaafden de te lage winstmarge. De veehouders
om Amsterdam hadden in den zomer 1914 eenige ver-
hooging van den melkprijs veroverd, terwijl te Rot-
terdam juist een daling was opgetreden – het bevrie-

zingssysteem handhaafde het Amsterdamsche voor-
deel en het Rotterdamsche nadeel.
Het is de groote verdienste der meikregeling voor
den zomer 1917, dat zij breekt met een systeem, liet-
weyk oude fouten steeds vergrootte. Thans geldt,
wat de veehouders betreft, over het geheele land één
prijs: elf cent per liter, afgehaald aan de boerderij;
alleen in de z.g. eigenlijke consumptiemelkstreek: de
beide Hollanden en Utrecht is de prijs een halve cent
hooger. Het gedeelte van Noord-Holland boven 1J en Noordzeekanaal, dat niet naar de Zaanstreek en Am-
sterdam levert, en het deel van Zuid-Holland, bene-
den Maas en Lek, dat niet naar Rotterdam of l)oi-
drecht ]evert en hoofdza’kelijk gemengd bedrijf heeft,
wordt daarbij niet tot de eigenlijke consumtiestreek
gerekend.
Is deze verandering van groote beteekenis voor den
producent en handelaar, nog grooter is de verande-
ring, die in zake de melkprijzen voor het grootste deel
van het publiek is opgetreden. Eik dorpje, hoe laag
de melkprijs ook was, genoot den afgeloopen winter
een toeslag van 2/ of 3 cent, en zoodoende kwam
het, dat het publiek op tal van plaatsen niet meer
dan 9 ct. voor de melk behoefde te betalen; te Tholen
was de prijs zelfs 86 et. De nieuwe regeling maakt
daaraan een eind, door te bepalen, dat men overal

den kostprijs van de melk moet betalen plus distri-

butiekosten, een en ander tot een maximum van

13 cent per liter. Zijn ergens de distributiekosten
nihil, dan betaalt men voor de melk 11 of 11Y2 ct.,

zijn de distributiekosten één cent, dan betaalt men

12 of 12Y2 cent. Eerst, wanneer de distributiekosten

z66 hoog worden, dat de melk meer dan 13 ct. aan het

publiek zou gaan kosten, wordt een toeslag gegeven,

die maximaal 2 ct. bedraagt. Voor het ontvangen

van den maximum-toeslag komt alleen de melkhandel

in de grootste steden in aanmerking; in andere plaat-

sen is dc toeslag lager of ontbreekt zelfs. Daarbij

wordt dan nog rekening gehouden met de categorieën

van den meikhandel: de slijters en de inrichtingen,

zoodat in het algemeen de slijter, wiens distributie-‘

kosten uiteraard lager zijn, geringer toeslag ontvangt

dan de inrichting.
Voor verreweg het grootste deel van het land komt

de nieuwe regeling dus neer op een prijsverhooging

van de melk. In de kleinere steden is de opslag van

1 tot 2 ct.; op het platteland is
vrijwel
algemeen de

prijsopslag 24 ct.; te Tholen, waar de distributie-
kosten 1 ct. bedragen en het publiek den afgeloopen

winter, als gezegd, 834 ct. betaalde, zelfs 334 et.

Alleen in de groote steden van de beide Hollanden en
Utrecht treedt geen verhooging op, omdat de prijs

daar den afgeloopen winter reeds 13 ct. bedroeg en
voor den komenden zomer het maximum op 13 ct.

bepaald blijft.
Van uit psychologisch oogpunt bezien ,schuilt er

vooral op dit punt in de nieuwe regeling geen geringe

verdienste. De groote stadsbevolking, uitgesloten

van de eigenlijke productiemiddelen en niet deelend
in de welvaart, die over het geheel op het platteland

de beide laatste jaren heerschte, heeft geenerlei be-
grip van de stijging der productiekosten van de land-
houwvoortbrengselen en voelt elke prijsverhooging
dubbel, omdat zij niet, zooa]s Vrij algemeen op het

platteland wel het geval is, tegenover de verhoogde

kosten van levensonderhoud ook een verhooging van
het inkomen kan stellen. Een eenigszins belangrijke

stijging van den melkprijs in de groote steden zou,

zooal niet op verzet stuiten, in allen gevalle de reeds
zoo onwelwillende gevoelens van den stedeling jegens
den landhouwer nog onweiwillender maken en zou
bovendien door een breeden kring der bevolking be-

zvaarlijk kunnen gedragen worden. V[et al deze fac-
toren houdt de nieuwe regeling rekening – en voor
de schatkist bezit zij nog dit groote voordeel, dat de

kosten der meikvoorziening uit de publieke kassen
veel lager worden dan den afgeloopen winter.
Dezen winter toch werd overal op elke liter melk
een toeslag van 236 á 3 ct. per L. gegeven, wat Rijk

en Gemeenten tezamen op een
f 10.000.000
per half

jaar kwam te staan. Was voor den komenden zomer
het stelsel behouden, dat overal het publiek voor de
melk niet meer betaalde dan op dit oogenblik, dan
zouden dezen zomer de kosten voor de overheid zelfs

meer dan
f 10.000.000
komen te bedragen. Wel is

waar ontvangt in de buurt der groote steden de boer
dezen zomer meestal iets minder dan den afgeloopen
winter, maar over het geheele land gerekend krijgt
de veehouder voortaan meer. Men zal niet ver de
‘plank misslaan, als men aanneemt, dat de landbouwer
dezen zomer voor zijn melk ruim 34 ct. per L. meer
ontvangt dan in het afgeloopen seizoen. Moest die
halve cent uit de publieke kas komen, dan zou de
overheid nog een goede anderhalf millioen gulden

extra hebben bij te passen, waardoor de kosten der melk-
voorziening voor het zomerhalfjaar bijna
f
12.000.000

zouden bedragen.
Het stelsel van varieerende toeslagen nu geeft een
enorme besparing, vooral, omdat in het grootste deel
van het land heelemaal geen toeslag hoeft gegeven te worden. De kosten voor Rijk en Gemeenten vol-
gens de nieuwe regeling zullen – naar onze schat-
ting – zoo om en de
bij
de vier millioen gulden
schommelen over een geheel half jaar, waarvan bijna

2 Mei 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

325

.f
3.000.000 voor de melkvoorziening inAmsterdam,

Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Haarlem.

Waar de regeling er van gewaag-t, dat de maximum
mclkprijs voor liet publiek ,,tot nadere aankondiging”
13 ct. per L. zal bedragen, ligt het vermoeden voor de

hand, dat het de bedoeling is den prijs tusschentijds
te verhoogen, als overgang tot de regeling voor de

voorziening gedurende den komenden winter. Zou dit

geschieden en bv. de prijs op 14 ct. per L. worden

gebracht, dan vervalt de toeslag zoo goed als overal

in het gebied, dat niet in de eigenlijke consumtie-

melkzone ligt en worden de kosten voor de overheid
tijdens het verdere deer van het seizoen vrijwel ge-

halveerd.

De hier bedoelde prijsverhooging is trouwens te

billijken, omdat anders de sprong
bij
het wintersei-

zoen weer wat hoog wordt. Bij het bepalen van den
productieprijs der melk op 11 ct. per. L in dezen
zomer is de minister uitgegaan van een jaarprijs van

12 ct. Bij de tegenwoordige omstandigheden is aan

te nemen, dat de productie in den zomer tot die in

den winter staat als 2 1, zoodat de winterproductie-
prijs 14 ct. wordt; in de zone der eigenlijke consum-

tiemelkers wordt de prijs dan 1434 ct. Ook de onkos-
ten voor den meikhandel stijgen regelmatig, zoodat
men op een hobgere marge tusschen in- en verkoop-

prijzen met
34
á 1 ct. mag rekenen, vooral omdat de
marge thans reeds voor de inrichtingen in de groote
steden minstens
34
ct. te laag wordt geacht.

De eisch, dat de
f
80.000.000, voor de goedkoope

levensmiddelen-voorziening toegestaan, niet over-
schreden zullen worden, is oorzaak, dat het Rijk die
334 á 4 ct. extra-verhooging niet zal kunnen dragen,
maat daarvan een deel op het publiek moet afwen.

telen: Neemt men aan, dat de maximuintoeslag, dien
het Rijk zal willen geven, 4 t
434 ct. bedraagt, dan

zal de maximum-consumtieprijs voor het publiek 1.5
et. worden of 2 ct. hooger dan dezen zomer. Een ver-
booging van den prijs in de tweede helft van dan

zomer tot 14 ct. zou een geleidelijken overgang vor-
men. Die verhooging zou zelfs noodzakelijk zijn, in-
dien de overheidstoeslag minder dan 4 t434 ct. wordt,
wijl dan de consumtieprijs natuurlijk stellig niet be-
neden de 16 ct. komt.
Welk bedrag de overheidsbijslag zijn zal, hangt in
de eerste plaats af van de vraag, in hoeverre de ex-
port van boter, kaas, melkpoeder, gecondenseerde
melk en margarine baten voor de schatkist in den ko-
menden zomer zal opleveren, waaruit dit najaar ge-

put kan worden. De tegenwoordige stelregel der Re-
geering is, dat productie voor het binnenland voor
deeliger behoort te zijn dan die voor het buitenland;
hij verwerking dér melk tot boter en kaas of conden-
sed niilk zal den producent dus hoogstens 11 et. per

L. melk ten goede komen. Het meerdere is voor het

Rijk.
Blijkbaar
ligt het in de bedoeling de prijzen van
boter en kaas voor het binnenland in geen geval te
verlagen; welnu, bij behoud van de. huidige export-
prijzen zullen zeer vermoedelijk belangrijke sommen
uit den uitvoer van boter en kaas ontvangen worden.

Een rarning daaromtrent is thans helaas niet moge-
lijk, omdat do maandstatistieken van den in-, uit- en doorvoer niet meer verschijnen en dus alle betrouw-
bare gegevens aangaande den omvang van onze zuivel-
en melkproducten ontbreken. Bijgevolg is •ook de
grootte van het ,,potje”, dat liet Rijk op zeker moment
uit de opbrengst van den export gevormd heeft, ge-
heel onbekend.

DE REGELING VAN HET DUITSCH-

ZWITSEESCH HANDELS VERKEER.

Evenals Nederland heeft Zwitserland van het be-
gin van den oorlog af met moeilijkheden te worstelen
gehad bij het verkrijgen van de noodige voedings- en
genotmiddelen. De volstrekt ingesloten ligging van
het land, waardoor direct verkeer met de nog neutrale

deelen der wereld onmogelijk was, droeg het hare tot
de moeilijkheden bij.

Al spoedig ging het in stand houden van het han-

delsverkeer met de verschillende oorlogvoerende lan-

den met groote bezwaren gepaard en ontwikkelde

zich ook daar te lande een gelijksoortig stelsel van

ruilverkeer, als wij hier te lande langzamerhand heb-

ben zien ontstaan. Ook de al spoedig geëischte garan-
tie, dat wat aan Zwitserland werd geleverd, niet naar
den tegenstander zou wprden uitgevoerd, leidde eind

September 1915 na lange regeeringsonderhandelin-
gen met de Ententelanden tot de oprichting van de

S.S.S. – Société Suisse de Surveillance Economique
– een lichaam dat, als bekend, in velerlei opzicht
overeenkomst vertoont met onze N.O.T. De Entente-

landen zouden aan den invoer van S.S.S.-goederen
geen bezwaren in den weg leggen, terwijl de S.S.S.
in verband met de behoefte den toe te laten invoer

zou vaststellen en op het verbruik voor binnenland-

sche doeleinden zou toezien. De Duitsche regeering,

die reedsvoor het oprichten der S.S.S. met Zwitser-

land overeenkomsten betreffende het goederenver-
keer had gesloten, verklaarde met de regeling enoe-

gen te nemen, mits het verkeer met Duitschland er
niet onder leed.

In het midden van 1916 ontstonden echter moei-

lijkhedén, doordat van Duitsche zijde in Zwitserland

aangekochte goederen tot een bedrag van 17 millioen
ftcs., die, in ruilverkeer met een gelijk bedrag aan

Duitche goederen, uit Zwitserland zouden worden
uitgevoerd, niet werden vrijgelaten. Krachtens de

S.S.S.-regeliug was voor deze goederen vergunning
der Entente noodig, welke vergunning door de Zwit-
sersche regeering reeds op 3 April was
aangeiraag
d.

-Toen de zaak sleepende bleef, zond de Duitsche re-
• geering op 8 Juni 1916 eene nota aan de Zwitsersche,
Lwaarin zij verlangde, dat de levering zou geschieden
in drie te»mijnen van één maand en dat de regeering
binnen twee weken zou vaststellen welk standpunt zij

in dezen, thans en ook in de toekomst, van plan was
te kiezen. Nog een tweede nota’volgde op .8 Juli. De
Entente weigerde echter hare medewerking.

Een en ander leidde tot de overeenkomst van 29
Augustus 1916, geratificeerd op 2 September 1916,
waarbij de tot nog toe. vrije ijzer- en kolenleveranties
ook in het ,,Austauschveikehr” werden opgenomen.
Gelijk blijkt uit een in het Aprilnummer van het
Weltw.
Archiv opgenomen overzicht, kwam de rege-

ling hierop neer, dat Duitschiand op zich neemt in
ruilverkeer maandelijks 253.000 ton steenkool te leve-

ren ‘en de voor de Zwitsersche behoefte noodige hoe-
veelheid ijzer en staal. Daartegenover verplichtte
Zwitserland zich de zooeven besproken goederen, die
niet uitgevoerd konden worden, na den oorlog te le-
veren en voorts toezicht te houden op den uitvoer van
uit het ingevoerd ijzer en staal vervaardigd oorlogs-
tuig. De overeenkomst werd aangegaan tot eind
April 1917.

et Schweirêrische Handelsamtblatt bericht, dat
de te leveren hoeveelheid stenkolen als volgt is
samengesteld:

voor de spoorw.
33.000 t. steenk. en brik. en
24.000
t. cokes
voor de gasfabr.
51.000
,,,,
,, ,, –
voor huisbrand
f75.000 ,,

,,

000
en industrie.
10.000
,, bruinkolenbrik.

–

169000
ton

84.000
ton
totaal
253.000
ton.

Met de verdeeling en het toezicht op het verbruik
werd de reeds bestaande Kohienzentrale in Basel
belast. Deze was in Januari 1916 opgericht als eeue
particuliere vennootschap onder den naam: Zental-

steile für die Kohlehversorgung der. Schweiz in
Base].” De deelnemers moesten Zwitsersche burgers
zijn en behooren tot de groote koleuverhruikers of kolenhandelaren. Alle bestellingen bij de Duitsche
leveranciers moesten aan de Zentralstelie in Basel
worden voorgelegd, die de leverantie moest goedkeu-

326

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 Mei 1917

ren. Tegenover de ,,Treuhandelstelle Zürich für die

Einführung deutscher Waren in die Schweiz”, moes-
ten de Zwitsersche afnemers borg blijven, dat de ko-
len niet aan ,,gesperrten” firma’s, d.i. die welke voor

de Entente-landen oorlogsmateriaal vervaardigen, ver-

den ter hand gesteld.

Tengevolge van het verdrag van 2 September.916
kreeg nu de Kohienzentrale een meer officieel karak-

ter, wat duidelijk
blijkt
uit de ‘statutenwijziging, die
in overleg met de Zwitsêrsôhe regeering plaats vond.’

Vooral is van belang, dat het recht om den president

der Zentrale te kiezen aan de Zwitsersche regeering
is voorbehouden.

De eveneens in de overeenkomst genoemde Eisenzen-

trale werd opgericht onder den naam van: ,,Schweize-

rische Zentralsteile für den Bezug von Stahi und

Eisen aus Deutschiand”. De invoer van ijzer en staal

uit Duitschland is geheel aan haar ter regeling op-

gedragen. Haar medewerking is noodzakelijk om ijzer

en staal in welken vorm ook uit Duitschland te kun-

nen betrekken. De Zentrale nëemt geene bestellingen

over van firma’s welke niet lid zijn.
Zij
beperkt ‘zich –
tot de verdeeling van en de controle over het inge-

voerde ijzer en staal. Zelf sluit zij geen leveringscon-

tracten af; zij treedt uitsluitend op als tusschenper-
50011
tusschen leverancier en afnemer.

Daarbij komt nu nog, dat de bestellingen bij de
Duitsche leveranciers moeten geschieden langs de

,,Deutsche Eisenzentrale in Berlin”, die de bestellin-
gen verdeelt onder de daarvoor in aanmerking komen-
de firma’s zooveel mogelijk rekening houdende met de’

reeds bestaande handelsbetrekkingen. Zoodat in beide
landen alle transacties gaan langs een centraal lichaam.

De overeenkomst van September 1916 loopt thans
af. Nieuwe onderhandelingen wareii reds aange-

knoopt. Van Zwitsersche zijde betreurt men het, dat
Dr. Frey, de voorzitter der Vereenigde Zwitsersche

Kamers van ‘Koophandel, in economische aangelegen
heden een van de voornaamste raadgevers der regee-
ring, door gezondheidsredenen thans niet in staat s

geweest aan de onderhandelingen deel te nemen.

GOUDPRODUCTIE EN GOUDBEWEGING
IN 1916.

Muntvraagstukken verhèugen zich, niet ten on-
rechte, in een
stijgende
belangstelling. De ontzaglijke
bewegingen in de wissêlkoersen, de vraag, of in ver-
schillende landen al dan niet van inflatie gesproken
kan worden, een vraag voor het eerst in de geschie:
denis ook gesteld in landen – de Vereenigde Staten,

Nederland – waar de band met het goud niet ver-
broken is, de afwerende houding van verschillende
landen tegenover h’et goud, een afwerende houding,
die in de Scandinavische landen zelfs leidde tot de
bekende
bij
de wet gesanctionneerde weigering der
centrale banken om buitenlandsch goud te aanvaar-
den tegen den aan het muntstelsel ten grondslag lig-
genden prijs – deze en
dergelijke
vragen en ver-
schijnselen zijn van de stijgende belangstelling oor-zaak. Nog meer vragen toekomstproblemen de aan-
dacht. In vrijwel alle oorlogvoerende landen is het
goud uit de circulatie verdwenen en zooveel mogelijk
naar de centrale bank toegevoerd, waarmede het
muntstelsel in die landen is gaan overeenkomen met
wat wij hier te lande reeds lang als normaal hebben
aanvaard. Tegeljk is duidelijk gebleken, dat wanneer
maar tegen overmatige papiercirculatie gewaakt

wordt, de band met het goud zelfs in deze tijden kan
worden losgemaakt, zonder al te groote waardedaling
van het papier. Is voor binnenlandsche doeleinden
goud dus minder noodig dan dikwerf werd gemeend?
Voor het internationaal verkeer kan, wanneer nor-male toestanden zijn weergekeerd, – gelijk dikwijls

is volgehouden – althans in de economisch krachtige
landen, met een betrekkelijk kleinen voorraad worden
volstaan. Zullen wij dus het verschijnsel zien, dat het
goud, dat straks door de met goud oververzadigde

landen in massa zal worden uitgestooten, nergens

grage afnemers vindt en staat mitsdien een ernstige

waardedaling, alias verscherping en verlenging van

de bestaande duurte van goederen en diensten, vöor
de deur?

De vragen zijn waarlijk van – genoegzaam gewicht
om een ietwat uitvoeriger bespreking van de goud-
productie en goudbeweging in het afgeloopen jaar
en tevens een terugblik op vroegere jaren te recht-
vaardigen.

In het hierbij afgedrukt-staatje vindt men de pro-

ductie sedert het midden der vorige eeuw, toen door

de ontdekking van Californië, waarbij zich in 1852
Australië als productieland kwam aansluiten, de pro-

ductie zich sprongsgewijs verhief op het niveau,

waarop het vervolgens tot omstreeks 1890 gebleven is.

Voor 1850 bedroeg de productie naar de bekende
cijfers van Soetbeer:

1801-10 gemiddeld ……..£ 2.288.000
1811-20

,,

1.472.000
1821-30

,, 1.828.000
1831-40 .

,, 2.612.000
1841-50

,, 7.044.000
Tegen het jaar 1890 kwam de groote verandering.

De ontdekking van deii Zuid-Afrika anschen Rand, enkele jaren later de pro’ductie van West-Australië, Klondyke en Alaska, alles gepaard aan een grooten
vooruitgang in de techniek der goudwinning, deden
de productie ontzaglijk toenemen, een toeneming, die

slechts bij het begin der eeuw door den Boerenoorlog
enkele jaren werd teruggezet. Het staatje geeft van
dit alles een aanschouwelijk beeld. In cijfers:
£

£

£
1851.. 17.200.000

1873.. 23.600.000

1895.. 40.843.000 1852.. 36.550.000

1874.. 22.950.000

1896.. 41.559.000 1853.. 31.090.000

1875.. 22.700.000

1897.. 48.509.000 1854.. 25.490.000

1876.. 22.540.000

1898.. 58.949.000
‘1855.. 27.015.000

1877.. 23.830.000

1899.. 63.027.000 1856.. 29.520.000

1878.. 22.020.000

1900.. 52.312.000 1857.. 26.655.000

1879.. 21.400.000

1901.. 53.630.000
1858.. 24.930.000

1880.. 22.130.000

1902. – 60.975.000
1859.. 24.970.000

1881.. 21.150.000

1903.. 67.337.000 1860.. 23.850.000

1882.. 20.500.000

1904.. 71.380.000 1861.. 22.760.000

1883.. 20.640.000

1905.. 78.143.000 1862.. 21.550.000

1884.. 20.830.000

1906.. 82.707.000 1863.. 21.390.000

1885.. 21.250.000

1907.. 84.857.000
1864.. 22.600.000- 1886.. 21.430.000

1908.. 90.995.000 1865.. 24.040.000

1887.. 21.735.000

1909.. 93.302.000 1866.. 24.220.000

1888.. 22.644.000

1910.. 93.550.000 1867.. 22.805.000

1889.. 25.375.000

1911.. 97.274.000 1868.. 21.945.000

1890.. 24.421.000

1912.. 96.077.000 1869.. 21.245.000

1891.. 26.846.000

1913.. 93.452.000 1870.. 21.370.000

1892.. 30.134.000

1914.. 92.889.000 1871.. 25.400.000

1893.. 32.363.000

1915.. 97.709.000
1872.. 24.200.000

1894.. 37.229.000

1916.. 95.725.000
Bovenstaande cijfers, ontleend aan the Statist, ver-
schillen ietwat van die, welke door den Amerikaan-
schen
–
Director of the Mint en door den Chronicle
worden medegedeeld. Die van den munt-directeur
zijn voor vroegere jaren wellicht de beste. Voor de
laatste jaren zijn zij evenwel nog niet verschenen.
De Statist geeft voor de verschillende landen de
volgende ver deeling:
1916

1915

1914

1913

£

£

£

£
Transvaal.
. . 39.485.000 38.627.500 35.588.000 37.358.000
Rhodesia . . . –
3.896.000 3.823.000 3.580.000 2.903.300
West-Afrika
. – 1.615.000 1.706.500 1.727.000 1.634.700

Totaal Afrika
44.996.000 44.147.000 40.895.000 41.896.000

West-Australi

4.503.000 5.140.000

5.237.300 5.581.700
Queensland
. .

971.000 1.078.000

1.059.700 1.128.700
Victoria …..
1.080.000 1.398.000 1.755.200 1.847.500
N. South-Wales

381.000

550.000

528.900

635.700
Zuid-Australië

25.000

36.000

36.300

41.000
Nieuw-Zeeland1)
1.770.000 1.694.000

895.400 1.459.500
Tasmania.
. .

112.000

100.000

111.500

141.900
TotaalAustralië
8.842.000 9.996.000 9.624.000 10.836.000

Transporteeren
53.838.000 54.143.000 50.519.000 52.732.000

1)
Voor Nieuw-Zeeland zijn de verschepingscijfers gegeven.
Wat in
1914
onverscheept bleef is grootendeels in
1915
ver-
zonden.

2 Mei 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

327

DE WEREUDPRODUCTID VAN GOUD SEDERT 1831

UIÏIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIII1IIU1IIIIIIIIIIII
–

IIlIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUUlItII,,
S,

UUIuuuIIIuIIHhIIlIIIIIIIIIIHIIIIuuIUIIIIIHhIIIIIIIHIIIIIILJI

.
S
1
UuIIIIHhIIIuIIIIIIIIIIIIIlIlIIIUhIIIIUIUUIuIUIIIIIi14I
!II

mimi
S
,

ook
•

zwo
S

IIIuIIIIIIIUIIuIIHUuIIIUIuhIIIIlIFIuuIuIIIHur24,s%,U

RNEEN

•
uimmim,
5

•
IIIIIIIIIIUIIIIIUIUIUhUIIUIIIINIUUIIIIIIII!,’,1’I

•

5
REN
S

1

I
I

•

•
S

Transport . . 53.838.000 54.143.000 50.519.000 52.732.000

mdie
…….
2.300.000 2.366.000 2.340.000 2.300.000
Canada
…..
4.050.000 3.900.000 3.230.000 .3.360.000

Tot.BritscheRijk 60.188.000 80.409.000 56.089.000 58.392.000
Vereen. Staten. 19.037.000 20.300.000 19.500.000 18.200.000
i
Mexico
…..
2.500.000 3.000.000 3.800.000 3.610.000
Rusland
…..
6.000.000 8.000.000 5.500.000 5.250.000
Andere landen 8.000.000 8.000.000 8.000.000 8.000.000

Totaal
… ….
95.725.000 97.709.000 92.889.000 93.452.000

Uit deze cijfers blijkt, dat de Zuid-Afrikaansehe
productie in 1916 een, nieuw record heeft behaald,
niettegenstaande moeilijkheden in het verkrijgen van
werkkrachten. Speciaal geldt dit voor gekleurde ar-
beiders, wier aantal, wat de Transvaal betreft, in den
loop van 1916 daalde van 208.438 op 191.547. Zuid-
Afrika alleen overtreft thans de gansche wereld-

productie van 1896.
Ook de productie van Canada is niet onbelangrijk
toegenomen. De goudvondsten aan de Yukon (Klon-dyke) bereikten in 1900 met £ 4,5 millioen hun hoog-
tepunt. Thans is dit cijfer tot ongeveer £ 1 millioen
gedaald. Daarentegen is de goudproduetie in Ontario
sterk gestegen, waar in de laatste jaren op verschil-
]ende plaatsen goud – zij het in laag gehalte – is
ontdekt. Enkele cijfers, in de eerste plaats die van
Rusland, berusten geheel op schatting. t

De goudbeweging heeft sedert den oorlog een
gansch ander karakter gekregen. Niet alleen zijn de
bedragen, die in andere handen zijn overgegaan, van veel grooter beteekenis dan tevoren, doch bovendien
zijn de zichtbare hoeveelheden sterk toegenomen door
den toevoer van gouden munt uit het verkeer naar de
circulatiebanken en, vooral in het laatste jaar, zon-
der quaestie ook door het afgeven van gouden siera-
den, die, al dan niet versmolten, voor hun goudwaarde
in de weekstaten der centrale banken voorkomen.
Winst konden in 1916 boeken de Duitsche Rijks-
bank, £ 4 millioen, de Nederlandsche bank, £ 13,5′
millioen, de bank van Spanje, £ 15 millioen, de Scan-dinavische en Zwitsersche banken, tezamen £ 13 mil-lioen. Ook de Engelsche bank kon, dank zij de gröote
goiidzendinen der bondgenooten een vermeerdering
aanwijzen van £ 4 millioen.
Tegenover dezen vooruitgang staat in Europa een achteruitgang van den Franschen goudvoorraad met

niet minder dan £ 70 millioen, dien van de Russische
Staatsbank met’ £ 15 millioen en Italië met £ 8,5 mii-
lioen. Een totale achteruitgang dus van £ 93,5 mil-
licen, tegenover een vooruitgang van £ 49,5 millioen, latend.voor gansch Europa een netto verlies van £ 44
millioen. Voor 1915 was dit een winst van £ 68 mii-
lioen, voor 1914 zelfs van £ 145 millioen. België en’
Oostenrijk-Hongarije, wier centrale banken sedert het
begin van den oorlog geen gegevens meer hebben
openbaar gemaakt, blijven hierbij uiteraard buiten.
beschouwing.
Tegenover dezen achteruitgang van den Europee-
schen goudvoorraad staat een toeneming van den
Amerikaanschen, waar volgens mededeelingen van
het Treasury Deprtment de totale in het land als
munt en muntmateriaal aanwezige goudvoorraad in

den loop van 1916 van $ 2.312.400.000 steeg
0
1)
$ 2.864.800.000, een vooruitgang van $ 552.400.000 of
£ 113,5 millioen. Vrijwel het gansche cijfer is te dan-ken aan de goudverschepingen der gealliëerden. Deze
verschepingen stelden de Vereenigde Staten bovendien

nog in staat op hun beurt £ 15 millioen uit te voeren
naar Zuid-Amerika, West-Indië, Japan, China etc.
Naast deze cijfers moet nu nog rekening worden
gahouden met het verbruik van goud voor industri-
eele doeleinden, hoofdzakelijk sieraden. Stellig is door
de groote vermogensvorming en vermogensverplaat-

sing van den oorlog dit verbruik in de laatste jaren
sterk gestegen,’in oorlogvoerende landen zoo goed als
neutrale. Voor 1915 schatte de Amerikaansche munt-
directeur dit bedrag op £ 16 millioen, waarbij enkele landen van beteekenis buiten rekening werden gela-
ten. Voor 1916 mag dit bedrag stellig hooger worden
gesteld. Neemt men hiervoor £ 18 millioen, dan zou-
den volgens
–
de hierboven weergegeven, in hoofdzaak
aan den Ôhronicle ontleende schattingen, in tôtaal;
opgenomen zijn ruim £ 100 millioen, welk bedrag de
nieuwe productie mét enkele millioenen £ overschrijdt.

DE BUITENLANDSCHE HANDEL VAN JAPAN

EN AMERÎKA IN 1916.
De cijfers- omtrent den buitenlandschen handel blij-
ven een welsprekend getuigenis afleggen van den
voorspoed, waarop Japan en Amerika tengevolge van
den wereldoorlog kunnen bogen.
– Wat Japan betreft, zijn de gegevens over het geheele

1
328

. ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 Mei 1917
1

jaar 1916 reeds bekend. De totale waarde van den in
11

voer over genoemd jaar bedroeg 75636 millioen yen of

224 milhoen yen meer dan in 1915. Grooter toenane
nog vertoonde de uitvoer, die met 419 millioen yen

steeg en 112714 miii. yen kwam te bedragen. De waar-
de van den uitvoer overtrof die van den invoer bijge-

volg met 371 miii. yen, tegen 176 miii. yen in het

voorafgaande jaar. Hoe buitengewoon de verhoudin-
gen door den oorlog gewijzigd zijn, ziet men hieraan,

dat in 1914 de invoer den uitvoer nog met 436 millioen
yen overtrof.

Voor Amerika zijn de jaarcijfers nog officieus.
Over de eerste elf maanden beliep de waarde van den

uitvoer 4961,2 miii. ‘doil. en die van den invoer 2186,8

miil. doli. Over het geheele jaar gerekend wordt de

uitvoer op 5332 en de invoer op 2411 miii. doil. ge-

schat; er zou dus een uitvoersaldo zijn van 2921 miii.

doil., d.i. méér dan de totale waarde van den invoer
heeft bedragen.

Geach,te redactie, –

De geweidige toeneming van den uitvoer is’ af te

In ,O1earing te Amste’rdam”, in nummer
,
68, em-

leiden uit de volgende cijfers, die een vergelijking digt uw medewerker met de opmerking, dat het verre-
bieden over de eerste tien maanden der laatste drie keningverkeer te Amsterdam ,,reeds op bedoelde
jaren: 1662 miii. doil. in 1914; 2867,7 miii. doli. in hoogte staat”. ‘Deze opmerking wordt gemaakt naar

1915 en 4443,3 miii. doil. in 1916, wat voor 1916 in aanleiding vaa de cijfers over verrekening zonder

vergelijking met 1914 eene vermeerdering met 2781,3 geld, in de jaarverslagen van de Kasvereeniging en
miii. doil. beteekent. Verreweg het grootste gedeelte de Ontvang- en Betaalkas.
van dien meerderen uitvoer is naar Europa gericht;

Afgezien daarvan, dat in deze cijfers verschillende

over de voormelde periode van 1914 ging voor een bedragen dubbel opgenomen zijn, zou men, om de
,

waarde van 1004,3 miii. doli. naar Europa tegen 3110 juistheid van bovenstaande opmerking te kunnen be-
mill. doil. in 1916, wat dus een toename geeft van oordèeien, moeten weten, hoeveel er door de gezamen-

2105,7 miii. doli., ‘of volle 200 pOt. De beteekenis daar- ljke banken en bankiers te Amsterdam van elkander

van valt te meer op, indien men in aanmerking-neemt,’ ontvangen is. Dat dit misschien tienmaal zooveel is,
dat de in vredestijd zoo aanzienlijke uitvoer naar de zou niet
onwaarschijnlijk
zijn, aangezien mij bekend

,,Oentralen” thans geheel uitgeschakeid is; zoo liep is, dat de kasomzet over 1916 van slecl’ïts één der de uitvoer naar Duitschiand van 156 miii. doil. in de groote bankinsteiingen te Amsterdam
bijûa
drie
eerste tien maanden van 1914 tot ciica 1 millioen dol- milliard beliep.
lar in 1916 terug.

‘

–

Hoe weinig het verrekeningverkeer te Amsterdam Het ligt in den aard der zaak, dat de toenéming van• iverkeljk op ,,bedoeide hoogte” staat blijkt overigens,
den uitvoer hoofdzakelijk betrekking heeft op goede- als men eenige cijfers van Olearinginstellingen elders
ren, nauw met oorlogsdoeleinden in verband staande. gaat raadplegen.

Onderstaand tabelletje is in dit opzicht leerzaam:

Hierondef enkele ter vergelijking, alles in miilioe-

Uitvoer in millioenen dollars in

nen guldens.

‘
1914 1915 1916 Berlijn 1916 20.573, Frankfurt 1916 4.242, Ham-
burg 1916 10.260, Londen 1916 183.300, tegen volgens

uw medewerker Amsterdam 1916 3.176.
De omzet in de clearing te Rotterdam was volgens
het verslag van• de Nederlandsche Bank in 1915

f
1.281.030.505; een toename van circa 400 millioen
tegen 1914;

Over 1916 is het
totaalcijfer
nog niet gepubliceerd.
De omzet was echter wederom belangrijk grooter en
het is niet onwaarschijnlijk, dat de vermeerdering
weder even groot is.
In deze opgaaf is elk verrekend bedrag slechts
éénmaal geteld geworden. Als men deze cijfers nu
vergelijkt met de Amsterdamsche en men bedenkt
dan dat Rotterdam feitelijk geen geldverkeer heeft en
er alleen handelsbetalingen plaats hebbeh, terwijl zich
te Amsterdam het geldverkeer van het geheele land
concentreert, dan behoeft men, afgezien nog van de
veel betere techniek van een algemeene clearing, niets
verder te zeggen over het gebrekkige van het Olea-
ringverkeer te Amsterdam.

Dit wordt trouwens in de geciteerde jaarverslagen
zelf naar voren gebracht, anders toch zou de daarin
vermelde oprichting van ,het Amsterdamsch Verre
– kenkantoor geen doel hebben.
De door uw niedewerker gedeeltelijk aangehaalde
zin uit het verslag van de Ontvang- en Betaalkas
eindigt dan ook met: ,,In het bijzonder wat vôrreke-ning van Effecten-transactiën betreft ontveinzen wij

ons echter niet, dat gezien de ir&gewortelde.gewoon,ten
op
dit gebied,
een kardinale vereenvoudiging van het
fondsenverkeer niet gemakkelijk te bereiken zal zijn.”

Die ingewortelde gewoonten zijn waarschijnlijk ook
oorzaak, dat Amsterdam de eenige groote stad van de
handeiswereid is, waar geen clearing bestaat.
de W.

maar dat dit nog niet beteekent, dat Amerika zich nu ook vrij maakt van Duitsch]and, wat betreft het dek.’
ken der behoeften aan kleurstoffen en geneesmidde-
len, kan men hieruit conciudeeren, dat de grootste post
van den uitvoer der hier genoemde goederen wordt

ingenomen door de auren. De waarde van den uitvoer

van alle zuren (behalve zwaveizuur) ‘toch klom van
nog geen half miii. doll. in 1914 tot 34 miii. doil.
in 1916.

Bij het bezien van deze cijfers zal men wel eenigs-
zins sceptisch staan
bij
de beoordeeling der vraag, in

hoeverre de momenteele groote welvaart iii Amerika
tevens een duurzamen voorspoed beteekent.

INGEZONDEN STUKKEN.

OLEARING TE AMSTERDAM.

Toedingsmiddelen (be- werkt of onbewerkt).

412,7

855,3

866

Grondstoffen ……….391

475,6

546,7

Halffabrikaten ……..290,5

376,7

732,1
Pabrikaten …………519,5

1004,4

2171,8

De uitvoer van grondstoffen, haiffabrikaten en f a-
brikaten der industrie is dus in twee jaar met ca.

214 miiiiard doli. gestegen. Ruim een half milliard
hiervan komt op rekening van ijzer en staal en fabri-
keten daarvan; hiervan to&h steeg de uitvoer van 169
miii. dol!, in 1914 tot 702 miii. doil. in 1916. Een
ander half miiliard heeft betrekking op ontploffings-
middelen, waarvan de uitvoer van 6 miii. dol!, in 1914
steeg tot 583 miii. doil. in 1916. Een kwart miliiard
zit in messing en fabrikaten daarvan, de desbetreffen-
de cijfers over 1914 en 1916 zijn 5 miil. doil. en 203
miii. dollar. Een interessante post vormen nog de
machines voor metaalbewerking, waarvan de uitvoer
steeg van 11 mili. doli. in 1914 tot 69 miii. doil. in
1916, en van prikkeidraad, dat zijn uitvoer zag toe- –
nemen van 3 miii. dolL in 1914 tot 28 mill. doll.
in 1916.

Welk een koortsachtige bedrijvigheid er in de fabrie-
ken van krijgstuig in Amerika moet heerschen, be-
seft men wellicht het best hieraan, dat – volgens de
Zeitschr. f. ongew. Ohem. – alleen in de munitief a-
brieken der oostelijke staten 77 millioen ton kolen in
1916 verbruikten, d.i. het 35- á 40-voud van het totale

verbruik van huisbrand in Nederland. Ook de chemi-
sche industrie in Amerika staat hoofdzakelijk in het
teeken van den oorlog. De vermeerdering van uitvoer van ,,chemicaliën, drogerijen, kleurstoffen en genees-

middelen” steeg weliswaar van 23 miii. doli. in 1914
en 62 miii. doil. in 1915 tot 134 miii. doil. in 1916 –

2 Mei 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

329

STAATSMONOPOLIE VAN LEVENS- EN

BRAND VERZEKERING.

Ofschoon het de vergaderingen dej’ commissiën zullen zijn, waar ik mij voorstel, dat ook van mijn

gegevens en adviezen eenig nut getrokken kan wor-

den en ik dan ook op het verslag niet vooruit wil
loopen, toch bestaat er voor mij aanleiding tot een

mededeeling, nu reeds.

In de vergadering van de Eerste Kamer heeft Vrij-
dag j.l. de Minister van Financiën een voorloopig

debat over het onderwerp aanvaard en
mij
daarbij ge-

noemd. Den tekst der redevoering nog niet precies

kennend, kan ik toch reeds, het résumé in enkele
groote bladen lezend, constateeren, dat menigeen den

indruk
krijgt,
dat van mij zekere voorloopige bereke-

ningen afkomstig zijn, wèlke de plannen beïnvloed

hebben.
Inderdaad heeft Zijn Excellentie v66r de aankon-

diging vân
zijn
voornemens in de Staten-Generaal

mij daarvan in kennis gesteld. In antwoord op twee
daarbij gedane vragen, mocht ik in een brief van

9 Maart aan Zijn Excellentie het volgende meededen:

,,vooreerst, dat
blijkens
de jaarcijfers de winst der

,,gezamenlijke Nederlandsche levensverzekering-maat-

,,schappijen in 1915
f
4.185.000 bedragen heeft;

,,ten tweede, de verhouding van tegen brandschade
,,verzekerd roerend goed tot onroerend goed in enkele

,,streken, waar daaromtrent gegevens bestaan.”
Het eerste punt heb ik later aangevuld met de op-
merking ,,dat vele maatschappijen van levensverze-,,kering over 1915 geen winst- en verliesrekening op

,,de gewone wijze opgehiaakt hebben, doch eenvoudig

,,alle beschikbare saldo’s hebben aangewend voor af-
,,schrijving op hun effecten.”
Mij ontbrak de gelegenheid, intijds u i t d e v e r-

s 1 a g en der maatschappijen over het jaar 1913 de
winst op te maken;’ dit zou een tijdroovende arbeid
zijn geweest, daar de wijze van berekening der winst
in de zoo uiteenloopend ingerichte verslagen zeer

verschilt.
Waar nu de Minister eenerzijds blijk gegeven heeft,
door zijn uitlating in de Eerste Kamer, dat hij voor
zakelijke gegevens vkn mijn medewerking ‘zich iets
voorstelt; maar waar anderzijds men den indruk heb-
ben kan, alsof ik min of meer de plannen voor mijn
rekening zou hebben genomen, daar wensch ik tegen

dien verkeerden indruk te reageeren.
In de Economisch-Statistische Berichten van 18
April heeft J. M., over de Staatsmonopolies schrij-
vend, hetzelfde gegeven van plm.
f
4.200.000, voor de

gezamenlijke winst, aangehaald.
Zooals alle directiën weten, heeft de bewuste tabel

door mijn initiatief in de jaarcijfers een plaats ge-
vonden; de Directeur van het 0. B. v. d. S. heeft met
Dr. Koopmans en met mij de inrichting besproken.
Zonder dien zouden wij van elk overzicht van dit ‘zoo belangrijk bedrijf nog verstoken zijn; zooals nog altijd
hiei’ te lande de brandverzekering een gesloten boek is.
Dat daaraan een einde moge komen heb ik reeds
lang gewenscht, en wanneer J. M. en anderen buiten-
landsche cijfers aanhalen, dan is dit mogelijk, omdat
overal elders publiciteit bestaat en steun, of toezicht,
door de overheid.
Nog onlangs verzocht ik de Kamer van Koophan-
del te Rotterdam, het initiatief te nemen, om van de
R.egeering een ,,Oonsulent voor VerzeJering” te vra-
gen, omdat het bedrijf op denk duur de toepassing der

theorie van het ,,laisser-faire” niet verdragen kan, en
een regeling van het toezicht
bij
de Wet hier te lande

onmogelijk is gebleken.
De Kamer, afgaand op een harer ledén, achtte het
niet noodig, want aan de Regeering zouden juist in

het afgeloopen jaar belangrijke gegevens zijn ver-
strekt.
Mij is het niet mogen gelukken, iets meer daarvan

te vernemen! Misschien verneemt het onze commissie.
De kans op verwezenlijking van mijn denkbeeld

acht ik in elk geval door het overleg tusschen Regee-
ring en belanghebbenden dat nu plaats hebben zal,

wèl gestegen.
W. ELINK SCHUtJEMAN.

REGEERINGSMAATREGELEN OP
HANDELSGEBIED.

Distributie van veevoeder. Onder be-

paalde voorwaarden zal de regeering voor elk der
maanden Juni en Juli, uitsluitend vooi veehouders,

d.w.z. allen, die voor de voeding van paarden, runde-

i’en, schapen, varkens, pluimgedierte en andere dieren

oeder noodig hebben, een zekere hoeveelheid vee-

voeder ter beschikking stellen. Vervreemding aan

anderen dan de aan grossiers, tusschenpersonen, han-

delaren en organisaties aangewezen en opslaan met
speculatieve bedoelingen is verboden. Aan bestellers
is elke vervreemding aan derden of opslaan met spe-

‘culatieve doeleinden verboden.

Aanvragen, die nt 10 Mei
bij
een veevoederbureau
mochten worden ingediend, worden bij uitzondering

toegewezen, voor zoover dan ndg Voldoende veevoeder
beschikbaar is en tegen een pi’ijsverhooging; aanvra-

gen voor de Juni-levering, ingediend nt 15 Juni, of
‘oor de Juli-aflevering n. 16 Juli worden niet meer
in behandeling genomen.

P r ij z en v o o
t
‘ze e p. De maximuminkoopprjs

voor zachte zeep door de gemeenten, vastgesteld inge-
yolge art. 3 der Distributiewet, is thans bepaald op

f
42,90 per 120 K.G. of
f
35,75 per 100 K.G. De prijs
voor zeep, bestemd vooi’ alle andere huishoudelijke

‘doeleinden is bepaald op
f
50 per 120 K.G.
Distributie van brândstoffen’ Ter

uitvoering van de circulaire van den Minister van
Landbouw, enz. inzake distributie van brandstoffen

roor huisbrand en kleinindustrie (zie het overzicht
ia ons nummer van 4 April j.l.) heeft de Directeur

der Rijkskolendistributie aan de brandstoffencom-missies regelen met disti’ibuiestelsel toegezonden.

De rantsoenen kunnen echter nog niet worden vast-
gesteld, alrorens de door de plaatselijke commissies te ‘erstrekkeu gegevens omtrent behoefte aan brandstof-

fen, door de Rijkskolendistributie zijn verwerkt. In-
middels kan thans reeds worden medegedeeld, dat het minimum-rant’soen, waarover een ieder, dus elke be-
wonei’ van een woning met één haardstede, van 1 Mei
1917 tot 1 April 1918 zal kunnen beschikken, zal be-
dragen 12 H.L. steenkolen (antraciet, eierbriketten
6f kachelkolen). 1 H.L. steenkolen wordt bij de bere-
kening van het i’antsoen gelijkgesteld met 134 H.L.
cokes of 200 stuks bruinkoolbriketten of 200 stuks

turf.
Voorts dient de distributie van het gas door de
gasfabrieken zoodanig te worden geregeld, dat een
ieder, die op gas kan koken, dit ook gedurende de
zomermaanden kan blijven doen.
Voor woningen met 2 haardsteden en meer zullen
bijslhgen worden verstrekt, echter met dien verstande,
dat deze bijslag voor elke haardstede geleidelijk min-
der dan 12 H.L. zal bedragen, zoodat er in het alge-
meen niet op mag worden gerekend, dat in het winter-
seizoen 1917118 meer dan tivee vertrekken (de keu-ken inbegrepen) behoorlijk verwarmd zullen kunnen
worden. Voor openbare gebouwen, ivinkels, kantoren,
hotels en dergelijke, nader in het distributiesteisel
omschreven, zullen afzonderlijke rantsoenen worden

gesteld.
In het ontwerp wordt voorts aangegeven, op welke
wijze controle zou kunnen worden uitgeoefend, hoe
de bestellingen geregeld kunnen worden (bestelkaar-
ten, of bons), enz.
Levering en vervoer van turf. Door
den Minister van Landbouw, enz. is vastgesteld een
regeling, volgens welke het verboden is turf uit de
eene gemeente in de andere af te leveren öf daartoe
van de eene gemente naar de andere te vervoeren,
tenzij de zending vergezeld is van een toewijzings-

230′

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 Mei 1917

biljet, afgegeven door of namens den Directeur der

Rijks-Kölendistributie. Het verbod geldt
ook
niet
voor fabrieksturf, mits vergezeld van een verklaring
van den burgemeester der gemeente, waar zij is ge-

produceerd, houdende dat de turf fabrieksturf is en

vermeldende de hoeveelheid van de zending, de veen-

derij, vanwaar zij afkomstig is en de bestemming of

vergezeld van een vervoerbewijs, afgegeven door of

namens de commissie voor de distributie van fabrieks-
turf aan steen- en andere industrieën.

In verband hiermede is ook eene circulaire tot de

burgemeesters gericht. Brandstoffencommissies, die
turf wenschen te ontvangen, hebben daartoe een be-

stelbiljet, waarop alle bijzonderheden moeten ver-

meld worden, toe te zenden aan den Directeur der

Rijks-Kolendistributie, die bij goedkeuring der, be-

stelling voor toezending van het toewijzingsbiljet aan

den burgemeester der gemeente, vanwaar de turf moet

vervoerd worden, zorg draagt. De burgemeesters wor-

den uitgenoodigd om schep’en met huisbrandstof, die

hunne gemeente passeeren, aan te houden, wanneer

zij niet voorzien zijn van een behoorlijk toewijzings-
biljet en eveneens om streng toezicht te houden op de

in de gemeente lossende schepen, opdat de turf slechts

zoodanige bestemming vindt als door de brandstof-

fencommissie wordt goedgekeurd. Aan de groote,

spoorwegmaatschappijen en aan de Nederlandsche en

Dedemsvaartsche Stoomtramweg Maatschappijen

wordt door den Minister verzocht aan de regeling
rechtstreeks de hand te houden; op vervoer over de

overige tramwegen zullen de burgemeesters hebben
toe te zien.

MAANDCIJFERS.

EMISSIES IN
APRIL 1917.

,
Provinc. en Gemeente!, instellingen
f
3.776.500,-
zijnde:
Gemeente Haarlem t 2.000.000,-
4
1
/2
0
/0
oblig. f 99114
0/s,

Provincie Drente /100.000,-
4I2
0/0
oblig. á ± 100
0
/0.
GemeenteArnhem ƒ1.700.000,-4
112
0/

oblig.
a
99112
010.

Bank- en Oredietinstellingen ………

Internat, Bank voor zakelijken waar-
borg
f
175.000,- aand. & 110
0/,,
(met 10
Olo
storting). –
Zaanlandsche Bank te Krommenie

f
250.000,- aand.
ft
115
0
/0,
Noord-NederlandscheLandbouwered jet
te Veendam
f
20.000,- aand.
ft
l20°/o.

Industriëele Ondernemingen ……….,

9.775.500,-
zijnde:
Zuid Hoil.

Beetwortelsuikerfabriek
f
750.000,- 5
0/
iste Hyp. oblig.
99
O
/t,,
Dordrechtsehemetaalwaren fabriek sh.
Wed. J.Bekkers&Zoonf 125.000,-
aand.
á
100
0
/o
C. Kamphuys’ Fabrieken te Zaandam
f1.500.000,- 6
0
/0
cumul. preI. winstdeel, aand. a 100
0
/t,
Nederl. Staalgieterij
v.h. J.
M. de
Muinck Keizer f1.033.000,- gew.
aand. 1. 100
0
/0.
Verschure & Co’s Scheepswerf en Ma-
chinefabriek f500.000,- 6
0/
cum. preI. winstd. aand. á 100
O/,

Nederi. Fabriek van Werktuigen en
Spoorwegmateriaal ,,Werkspoor”
f1.000.000,- aand.
ft
115
O
lo.

Nederl. Maatschappij tot ontginning
van Steenkolenvelden f4.000.000,-
6
0/
le
Hyp.
oblig.
ft
100
0
/t,.
N.V. SigarenfabriekBorneofsoo.000,–
aand.
ft
100
0
/0.
Werf Zeeland
f
100.000,- aand.
a
110
O
/t,
–

Transporteeren…
f
13.882.750,-

Transport…

Oultuurondernemingen, Handeisver-

eenigingen en Handelsvenn . ……
zijnde:
Het Nederlandsche Veem
f
250.000,-.
aand. 11120
°/o.
Gemeenschappelijk eigendom van aand.
llolland-Amerika’lijnf3.000 .000,-
aand.
11
310
0/t,

Technische Handel-Maatschappij
f100.000,- aand.
á
135
0
/s,

Spoorwegmaatschappijen ……….
zijnde:
Deli Spoorwegmaatsch.
f
2,000.000,-
11
150
0
/t,.

Diversen ……………………
zijnde:
N. V. tot Aanneming van Werken
f100.000,- aand.
11
125
0
/0,
Levensverzekering-Maatschij. Utrecht
f550.000,- aand.
11
100
0
/0

–

Totaal……
f
27.292.750,-

Totaal der emissies in Januari …
f
149.213.120,-
Februari

,,
5,816.600,-

Maart

,,
15.254.820,-

April

,,
27.292.750,-

Algemeen totaal ……
f
1Ö7,077.290,-

Bovendien:

f
4.850.000,- 3/m. sehatkistpromessen.. .. It
f
995,12
11.060.000,-
6/m.

….
11
,,
986,65
14.090.000,- 4
1
12
0
/t,
schatkistbiljetten. . . .
11

1.008,-

f
30.000.000,-
terwijl voorts ook hier te lande gelegenheid bestond tot in-schrijving op $15.250.000,- aand.
11
100
0
/t,
Chicago & North-
western Railway Cy.

SPAARBANKOIJFERS.

Overzicht van inleg en terugbetaling
bij
49
particu-

liere spaarbanken (aangesloten bij den Nederlandschen
Spaarbankbond) gedurende Maart
1917.

Spaarbanken met een

1
Bedrog in Guldens

Posten

aan inleggers verschuldigd
bedrag van:

i

Inleg

J
Terug-

betaling

Inle
gbetaling

beneden
f

100.000
4.388
1.081
45
24

f

100.000-,,
500.000
118.777
130.610 2.344
957
500.000-,,
1.000.000 201.810 239.000 2.412
1.272
1.000.000-,,
2.000.000 497.572
373.871
5.170
2.518
2.000.000-,,
4.000.000
225.898 245.362 2.238
.
1.478
4.000.000-,,
7.000.000
752.246
599.978
7.651
4.752
boven

,,7.000.000
11.317.086 1.029.938 28.178
13.611

Totaal ,.
3.117.777
2.819.840
48.138
24.612

Totaal Maart1918….
2.977,40’7
2:246.917
49.416 23.768
,,

1915.. ..
1.717.008 1.921.182
38.376 21.382

Maart……1917

1916

1915

Uitgegeven nieuwe boekjes 2827

3170

1979
Geheel afbetaalde boekjes.. 2067

2350

2497

Overzicht van inleg en terugbetaling bij
de
Rijks
–
postspaarbank.

MAART

1917

1916

1915

Inlagen ………..
f
6.541.101
f
6.363.780
f
4.507.341
Terugbetalingen
.. ,,
6.524.729 ,, 6.189.724 ,, 4.990.486
Tegoed der inleggers
op ultimo ………. 207.644.2l7 192.974.339 ,,169.768.544
Nom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes

–
op ultimo ………., 26.874.200

25.752.600 ,, 24.320.450
Spaarbankboekjes:
Aantal nieuw uit-
gegeven

9.254

9.771

7.473
Aantal geheel af-
betaald

8.128

7.958

7.612
Aantal uitstaande
op ultimo

1.740.485

1.705.413

1.875.973

: 13.882.750,-

,, . 9.735.000,-

3.000.000,-

,,

675.000,-

2 Mei 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

331

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
.

OVERZICHT.

De koersen voor Londen, Parijs en New York konden het
groote avance van de vorige week niet behouden. Een ge-
N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
voelige daling trad in het begin der berichtsweek in, zoodat
Londen op 11,80 en New York op 2,44 terug viel. Daarna

GELDKOERSEN.
werd de stemming weder vaster, zoodat de noteering aan het eihde der week weder
I/

0
/0
beter was. De koers voor Berlijn onderging ongeveer dezelfde stemming.

De schom-
I.

BANKDISCONTO’S.
meling was
–
echter geringer. Weenen was daarentegen reeds
direct

zeer

gezocht

en steeg

van 23,35 tot 23,85 en blef
__________________

28April 1917
20
Ju
li
1914
daarna bijna onveranderd. Zwitserland liep meer evenwijdig
met Londen. Skandinavië zeer vast. Kopenhagen steeg van
•

4’/,sedert 1Juli ’15

3
1
1,sedert23 Mrt. ’14
69,35 tot 70,10. Stockholm van 72,75 tot 74,10, later 73,85.

{Disc.Wissels.

‘
Nan
ed.

Bel.Binn.Eff. 4/2

1

’15

4

23

14
Bk

3
14
Spanje en Rusland bijna zonder zaken.
Vrsch.inR.C. 5
1
12

,,

19Aug.’14

5

,,

23

,,

Bank van Engeland 5

,,

6Apr.’17 3

,,

29 Jan.
1
14
Duitsche Rijksbank 5

,,

23 Dec. ’14 4

,,

5 Febr.’14
II. KOERSEN TE NEW YORK. Bankvan Frankrijk 5

,,

20Aug.’14 3
2
18

,,

29Jan. ’14
Oostenr. Hong. Bk. 5.

,,

10Apr.’15

4

,,

12 Mrt. ’14
Cable
Zicht
Zicht Zicht
Russische Staatsbk. 6

,,

27 Juli ’14

5

,,

1 Apr. ’14
Londen
Parijs
Berlijn
A,nsterd.
Nat. Bank v.Denem. 5

,,

10

,,

’15

5

,,

6 Febr.’14
Data
(in
$
(in frs.
(in cents
(in cents

Zweedsche Rijksbk. 5’/

,,

9Nov.’16

4
1
18

,,

6

,,

’14
4
per
£)
P.

)
p.Rm.4)
per gid.)

ZwitserseheNat.Bk. 4
1
1,

2Jan.’15

312

,,

19

,,

14
Bank van Italië .. 5

,,

1Juni’16

5

,,

9Mei

’14
28 April

1917

4.76.45

5.71
8
14

nom.

4011a
Fecler.Res.Bk.N.Y. 34’/8

–

–

–
Laagsted. week..

4.76.45

5.71

–

40
7
1i
Javasche Bank…. 3
1
12

,,

1 Aug.’09

311:

,,

1Au9.’09
Hoogste,,

,,

..

4.76.45

5.7114

–

41’/a
21 April

1917

4.76.45

5.71’/

nom.

40
3
14
14

,,

1917

4.76.50

5.71

nom.

41
3
1
Muutpariteit.. ..

4.86.67

5.18’1

95’14

40
3
110

II. OPEN MARKT.

III. KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP
Amsterdam Londen

Berlijn
P
N. York
Data
Part.
rt.
Pa.
Cali.
LONDEN.
Part.
Prolon-
disconto
gatio
disconto

disconto
disc.
money

Noteerin
g
s-I
1
Tijdperk

28 April ’17

1
7
18-2
1
18
201
4

4
I2
/1
4-’19
–
2-2’14
Plaatsen en
3April
5April
114 April
14April

23-28

,,

’17

17/
s
2h/
4

21/
4
.3
48/44
4/s
–
2.31/4
Landen

21143

eenheden
1917
1917
1917
Laagstelffoogste
16-21

’17

1 ‘/2
8/4

22’I,
4.
5
19
–

Alexandrië.
.
Piast. P.
£

971/,s

9771

978/
s

977/je

97’/s
944

,,

’17

1 l/.i/
22
1
1
44/t8
48/s
–
2-2
1
12

25-29Ap.’16

11I2-18
4118
419/.

4114114
–
2-11
B. Aires
. .
.. d.p.gd.pes.

481

49

48
1
18

49
1
12

4814

24A-1 M.’lS

4-
1
18
4
1
I2-5
218/
is
.3
–
–
1/s-2’I4
Calcutta
. . . .
sh/d.p.rup.

114/a8

114182 1141s2 114

,

114/,t

Hongkong ..

id. p.
$

2/4
8
/s

2/4’/s

2/4’/4

21
/
V!4

2!4’/
2024Jul.’14

3
‘I.-/ta
2
1/4.8/4

2
1/_8/

2
1
18
2’/
1
0
/4.2
1
/1
Lissabon …. d. p.escudo

31

31

30
‘1,

31
1
1%

31

Madrid

…. Peset. p. £
22.03

22.11k 21.85

22.20

22.16

Montevideo..

d.p.peso

53

5311

5381
1s

5311t

53112
Montreal….

$
per
£

4.78’12 4.7814

47711

4.79
31

4.77S1
Petrograd

.. R. p. £10

168

167’/a

16414

166
3
/

165
3
I8

R.d.Janeiro
1)

d. P. milr.

11
85
/is

11 “!, 11
20
/it

12’/s

12’Is

WISSELKOERSEN.
Shanghai

. .
sh/dp.tael

3/61/4

316
1
14

31512

316

315814

T.
KOERSEN IN NEDERLAND.

Rome

…….Lires p.
£

36.35

35.221

33.90

35.25

34.05

Singapore

..

id.
p. $

214
1
/i,

2148/
is
2/4
8
/is

2/4’/,s

214
1
!,.
Valparaiso
1)
d.p.pap.p.

10”/,a

10
18/1.
1O”/s

l0″/,s

10
2
‘152
Voor Londen, Berlijn en Parijs worden voorloopig
ook de
Yokohama
..
sh/d.p. yen

211
8
18

211/a

211
8
18

211
1
18

211I8
dageljksche noteeringen te Amsterdam opgenomen. De dage-
lijksehe

koersen

op

New

York,

alsmede de laagste en
‘)
Noteeringen
op
90 dagen.

hoogste der week zijn aan particuliere opgaven ontleend.
Door het uitblijven der Engelsche bladen kunnen
wij,
tot
onze spijt, de wisselkoersen
op
Londen sinds 15 April
j.1.
niet

Data
Londen
Berlijn
Parijs
New York
geven.

GOUD EN ZILVER.
23April 1917

. .
11.6781
4

37.60
42.97
1
18
2.45114
24

,,

1917

..
11.60
37.50
42.80
2.44
1
1
25

,,

1917

..
11.6111
4

37.45
42.85
2.4411
4

26

,,

1917

..
11.6301
4

37.5281
2

42.90
2.4012
GOUDBEWEGING BIJ DE BANK VAN ENGELAND.
27

,,

1917

..
11.6481
4

37.65
42.90
2.44’18
Sedert begin Augustus 1916 worden de dagelijksche ont-
28

,,

1917

..
11.65’/2
37.65
42.90
2.44/4
vangsten en onttrekkingen van goud door de Bank van

Laagste der week
11.59
37.30 42.70
2.4318
Engeland tijdelijk niet bekend gemaakt.

Hoogste

,,

,,
11.68I2
37.85
43.02
1
12
2.45
8
18
21 April 1917

..
11.68
1
12
37.85
42.97
1
12
2.45’/
14

,,

1917

..
11.50
37.40 42.35
2.41
ZILVER.
Muntpariteit

..
12.10
1
1a
59.26
48.-
2.48’I4

Noteering te Londen.

te New York.

28 April 1917 ……..37
8
/,

74
Zwitser.
1
Kopen- Stock-
Batavia
Data
land
hagen
ho/no
telegrafisch
21

1917
……..

371/
t

7421
4

14

,,

1917 ……..36/js

73
8
18
7

,,

1917 ……..368/al)

73215

31 Maart1917 ……..36’/i

73
1
1s
28 Apr.

1917

47.47
1
12
23.65
70.10 73.85
994-1001
Laagste
d. w.

47.25
23.30 68.75 71.75
–
Hoogste
,,

,,

47.70
23.67/z
23.45 70.15 88.75 74.10 71.75
–
99f100
29 April

1916 ……..35
I
/

73
8
/t
21 Apr. 1917

47.70
1
Mei

1915

2319/is

508/8
14

,,

1917

47.35 23.50
69.80 73.40
99-100
……..
20 Juli

1914

2411/,a

541/t
……..
Muntpariteit

48.-
50.41
66.67
66.87
100
1)
Noteering van 5 April 1917.

332

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 Mei 1917

NEDERLANDSCHE BANK.
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

VERKORTE BALANS OP 28 APRIL 9
1
7.
(In duizenden guldens.)

Dah
Goud
Zilver
biljetten

.
Andere
opeisc/!bare

.

–

–

Activa.

.

________
schulden

28

April

1917

….

596.527
8.858
773.592 62.604

Binnenl.wis-{H.-bk.

f
72.845.703,931/2
sels, Prom.,

B.-bk.

34.386,63
enz.indisc.

Ag.sch.

13.062.099,87’12
85.942.190,44
21

,,

1917

. . .
.

591.059
6.000
755.256
‘79.160

Papier o.h. Buiten!, in

.
14

1917

. . . .
590.555
6.856
755.372
80.222

disconto
7

1917

.. .
.
590.529
6.680
752.563
73.753
………………………
–
Idem eigen portef..
f

8.083.787,-
31 Maart1917

….
590.515
6.917
745.649
79.5
35

Af:Verkochtmaarvoor
24

1917

….
591.015
7.011
729.111
94.210

debk.nognietafgel.

–
17

:;

1917

….
592.024′
6.876
731.798
90.624

8.083.787,-
10

,,

1917

….
592.024
0.586
739.349
98.414
Beleeningen

lbk.

/
43.984.206,92′!,
3

‘

1917

….
591.560
0.481
744.585
89.986
mci. vrsch
B.-bk.

3.736.966,77
24

FJr,

1917

….
591.555.
6.577
732.694
80.771

in rek..crt’
Ag.sch.

40.972.144,13
17

1917

….

590.555
6.481
737.606 71.794
,,
op onderp.
10

,,

1917

….
589.552
6.673
743.322 62.770

f
88.693.317,821/
3

,,

1917

….
589.558
6.646
745.750
94.543

OpEffecten

……
f
84.271′.017,8211e
29

April 1916

….
529.896
1.873
681.864
76.688

Op Goederen en Spec.
,,

4.422.300,-
1

Mei

1915

.. ..
298 679
2.242
494.478
39.168

88.693.317,82
1
12
25

Juli

1914

. .
..1
102.114 8.228 310.437

1
6.198
Voorschotten a.h. Rijk …………….

11.657,752,33
1
1

Munt en Muntmaterial
Disconto’s
Munt, Goud ……
/
61.450.795,-
Besch iie.
Dek-

Totaal

1

Hiervan
1

Schatki.,’t.
Muntmat. Goud.
. . .
,,535.075.749,97 Date
Beke-
ningen baar
Metaal.
kings. (‘ercen.
1
pronu’ssen
saldô
tage

t
596.526.544,97

–
_________________
rechtstreeks

28April1917
85.942 69.000
•
88.693
435.216
72
Munt, Zilver, enz.
•

6.857.638,20′!,

‘
Muntmat. Zilver
..

,
21

1917
78.980 62.000
89.044
430.156
72
603.384.183,17 ‘/
14

,,

1917
77.830
6000
88.379 429.372
71
Effecten
7

,,

1917
77.681
60.000 87.316
431.026
72
BeLv.h.Res.fonds..
f

5.111.870,12′!, 31 Mrt. 1917
77.537
60.000 86.848
431.495
72
id. van
lh
v. h. kapit.
,,

3.951.898,25
24

,,

1917
78.Ö52
00.000 84.953
432.462
73
9.063.768,37
1
/,
Geb. en Meub. der Bank

1.400.000,-
……………..

17

,,

1917
79.044
60.000
86.300
433.516
73

Diverse rekeningen

62.648.176,19
10

,,

1917
79.421
60.000
87.407
430.158
71
………………

3

,,

1917
78.218 58.000 91.014
430.226
72

–

/
870.873.175,34

‘
24 Febr.1917
58.721
37.000
86.208
‘434.538
74
17

,,

1917
59.420 37.000 85.970
434.255
74
10

,,

1917
51.710
29.000 91.257
434106
74
Passiva.
3

,,

1917
97.049
77.000
78.137
427.245
71
Kapitaal ……………………….

f.

20.000.000,-
Reservefonds ……………………
,,

5.155.090,93V
29Apr. 1916
100.676
79.000
79.128
379.285
70
Bankbiljetten in omloop …………..

,,
773.591.510,-
1Mei

1915
62.064
–
173.192
193.815
56
Bankassignatiën in omloop …………

,,

3.112.242,03
1
12
25 Juli 1914
67.947
14.300
61.686
43.521
1)
54
Rekening-Courant saldo’s:

‘
Van het Rijk
……
f

–
‘) op de basis
van

2
15
metaaldekkiug.

–

Van anderen ……
,,
59.491.718,98 .
,,

59.491.718,98
Diverse rekeningen

………………

,,

9.522.613,39
JAVASCHE BANK,

f
870.873.175,34
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

Beschikbaar metaalsaldo…………..
f

435.215.784,64

(In duizenden Guldens.)

Op
de basis van
‘/,
melaaldekking ……

,,

267.976.690,44
1
1
Minderbedragaanbankbiljetteninomloop
–
Data
Goud
Zilver

1
Dle
biletten
Andere
opeischb.
dan waartoe de Bank gerechtigd is
. .

2.176.078.923,20
t

1
schulden

17

Feb.

1917……
72.498
22.232 159.163
35.822

Bij vergelijking met den vorigen weekstaat blijken de volgende
71.479
22.701 157.860
38.918

verschillen:
31917 ……
‘
72.604
22.805
158.647
39.926

10

,,

1917 …….

72.819

..

23.800
156.293 39.067 Meer

Minder
Disconto’s

…………..

6.962.081,43
1/2

27

J
‘
t.n.

1917 ……..

48.696 32.207 140.339
30.300.
Buitenlandsche wissels..

34.709,-
19

Feb.

1916 …….
25.857 27.926
118.388
16.454
Beleeningen

350.437,55
20

Feb.

1915 …….

Goud

………………5.467.373,83
25

juli

1914 …..
22.057
31 .907
110.172 12.634
Zilver

42.685,79
Wissels,
‘
1
Diverse
1
Besclzik.
Dele.
Bankbiljetten…………18.334.495,-
Part
e
Rek.’Crt. saldo’s

..

13.957.844,63

–
Data
Dis.
conto’s
~betnalbaa
r

buiten
N..Ind.
Belee.
ningen
reke.
1

baar
1

metaal. kings.
f’ercen.

1
ningenl)1
saldo tage

17 Feb.1917

6.513

36.170

54.164

8.137

56.246

49
N.B.

Uit de bekendmaking van den Minister van Financiën
blijkt; dat uitstonden op:
10

,,

1917

6.470

36.514

55.205

8.953

54.276

48
3

,,

1917

6.478

35.910

55.640

9.733

56.204

48
27Jan.1917

6.543

36.069

56.802

9.031

56.634

50

19Feb.1916

6.023

16.707

44.390

26.910

46.775

47

28
April
1917
21
April
1917
1

Aan schatkistpromessen..
f156.540.000,-
f135.530.000,-
20Feb.1915

5.459

8.412

35.133

5.664

26.814

40
waarvan r
ec
htstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst
69.000.000,-
1
,,
62.000.000,-
25 Juli 1914

7.259

6.395

47.934

2.228

4.842
2
)

44

Aan schatkistbiljetten
..
83.809.000,-
,,
83.809.000,-
1)
Sluitpost der activa.
Aan zilverbon8

……..
.
,,
19.446.203,-
,,
19.222.067,50
‘) Op de basis van
‘Is
metaaldekking.

2 Mei 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

333

SURINAAMSCHE BANK.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE PÖSTEN.

(In duizenden guldens.)

Dato
Metaal
Circulatie
Andcre
opeischb.
schulder
Di..çconto’s
Div. rE c
k
–
g

24 Febr. 1917

..
737
1.040
1.029
947
286
17

,,

1917

. .
726
1.064
1.028
950
282
10

,,

1917

. .
714
1.104
–
986
958
449
3

,,

1917

..
708
1.028
997
965
361

26 Febr. 1916

. .
915 889
1.069
919
694
27 Febr. 1915

..
1.324
910
1.158
806 472

25 Juli

1914

..
645
1.100 560
735 396

1)
Sluitpost der activa

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht gegeven
van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

I. BANK VAN ENGELAND.

WEEKSTAAT VAN 14 APRIL 1917.

ISSUE DEPARTMENT.

otes issued. . £ 71.304.695

Governm. Debt £ 11.015.100
Othersecurities,,

7.434.900
Gold coin and
bullion .. ..

52.854.695

£ 71.304.695

£ 71.304.695

BANKING DEPARTMENT.

Capital……£
14.553.000
Government
Rest ………,
3.125.452
securities
. .

£

37.596.370
Public deposits,,
49.392.129
Othersecurities,, 123.623.561
Other deposits ,,
128.862.754
Notes ……..,,

32.674.045
Seven-day and
Gold and silver
other buis.. ,.
36.939
coin

………2.076.298

£ 195.970.274 1

£ 195.970.274

Door het uitblijven der Engelsehe bladen zijn de cijfers
van de twee laatste weekstaten hierboven niet kunnen worden
opgenomen.

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

Onderstaand overzicht bevat tevens de cijfers der door de
Regeering uitgegeven currency notes van 1 £ en 10 sh. met
het bedrag der gouddekking en der tot dekking aangewezen
Government securities. De publicatie dezer cijfers geschiedt
sedert 26 Augustus 1914.

(In duizenden p. st.)

Currency Notes.
Data

Metaal Circulotie Bedrag
1
Goudd.
1
Gov. Sec.

26 April 1917 55.248

38.227

**•

19

1917 55.085

38.112

***

S**

*5*

12

1917

54.931

38.631

151.713 28.500

115.729
4

,,

1917

54.691

38.901

150.049 28.500

115.583

26 April 1916
1
58.924

34.103

116.244 28.500

75.718

28April1915 55.314

34.688

42.099 27.500

8.623

22 Juli 1914 40.164
1
29.317

Dato
Gov.
Sec.
Other
Sec.
____________

Public
Depos.
Other
Depos.
Re.
serve

Dek-
kings.
Percen-
tage i)

26 Apr. ’17
37.492
114.437
52.450
117.249
35.471
20,90
19

,,

’17
37.575 124.044 54.768
124.539
35.403
19,74
12

’17
37.596
123.624
49.392
128.863
34.750
19,50
4

’17
39.245 123.308
50.124
128.968
34.240
19,11

28 Apr. ’16
33.188 88.397 61.722
85.472
43.271
29°/8
28Apr.’15
51.063
146.694
132.067
87.030 39.079
17
7
/8

22 Juli’14
11.005
33.633
13.735 42.185 29.297
521s

t)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.

II. DUITSCHE RIJKSBANK.

STAAT VAN 23 APRIL 1917.

De biljetten zijn sedert den oorlog niet inwisselbaar.

Metalibestand

……………………Mk. 2.549.132.000
davon Goidbestand

………………
2.532.304.000
Reichs- und Darlehenskassenscheine ……
550.426.000
Noten anderer Banken

……………..,
8.817.000
Wechsel

…………………………
8.484.810.000
Lombardforderungen

………………
9.281.000
Effekten …………………………
105.176.000
SonstigeAktiva

………………….,,
1.088.009.000

Grundkapital ……………………..
180.000.000
Reservefonds ……………………..
90.137.000
Notenumlauf ……………………….
8.144.933.000
Sonstige taglich flillige Verbi ndlichkeitett.,

,,
4.014.336.000
Sonstige Passiva

……………………
366.245.000

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE
POSTEN.
Onderstaa.nd overzicht bevat tevens het cijfer
(Ier uitgegeven
Darlehenskassenscheine. De Scheine, welke niet
in kas zijn
bij de Reichsbank, circuleeren grootendeels onder het publiek.
De Darlehenekassen zijn ingesteld op 11 Augustus 1914.

(In duizenden Mark)

0 Ii
–

_____________

Daorvan
Geud
Kasçen-
scheine
Circu-
latie

Dek-
kings.
percen-tage
‘)

23 April 1917
2.549.132 2.532.304
550426
8.144.933
38
14

,,

1917
2.548.665
2.532.285 444.062
8.359.554
36
7

,,

1917
2548.055
2.531.940
350.236 8.558.866
34
31 Maart1917
2.546.698
2.530.762 380.649 8.616.015
35

22 April 1916
2.503.783 2.461.470
990.700
6.479.366
54
23 April 1915
2.411.858
2.361.761 799.105 5.055.021
64

23 Juli

1914
1.691.669
1.356.857 65.479 1.890.895
93

!) Dekking der circulatie door metaal en Kassenscheinc.

Dar!ehenskassenschcjne

Dato

Wissels

Rek. Crt.

Totaal . in kas bij
uit ge-

1
de Rcichs-

23 April 19171 8.484.810
1
4.014.336

4.371.900 533.100
14

,,

1917 9.552.276

4.691.812

4.286.900

428.300
7

,,

1917 9.941.607

4.819.929

**

*5*

31 Mrt. 1917 13.596.710

8.405.478

4.242.500 367.900

22 April 19161 4.717.638

1.649.580

2.200.6001 963.600

23 April 1915 3.434.828

1.431.418

1.423.000 782.000

23 Juli 1914

750.892

943.964

III. BANK VAN FRANKRIJK.

OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
Van 6 Aug. 1914 tot 28 Jan. 1915 werden geen staten
gepubliceerd. De met
*
geteekeride posten komen eerst sedert
28 Jan. 1915 in den weekstaat voor. De biljetten zijn sedert
den oorlog niet inwisselbaar.

(In duizenden francs.)

Dato
Goud
Waarvan
in liet Buitenland
Zilver
*
Te goed
in liet
Biiten land

B
u
it.
gew
.
7oorsch.
old. Staat

26 Apr.’17
5.242.196
1.947.672 256.595
9.900.000
19

,,

’17
5.232.489
1.947.672 257.913 792.194
9.900.000
12

17
5.222.346
1.947.672 259.606 780.280
9.800.000
5

’17
5.213.484
1.947.677 261.240
762.101
9.600.000

27 Apr.’16
4.803.571
–
358.945
769.459
7.200.000
29 Apr.’15
4.191.885
–
376.326 623.183
5.100.000

23 Juli’14
4.104.390
–
639.820
–
–

Wissels
*
Uitge-
stelde
Wissels
Belee-
“”
Bonkbil-
jottCfl
Rek.Crt.
Parti-
1
culieren.
J

1

Rek.
Crt.
Staat

500.390
1.252.569 1.157.536 19.009.853
2.508.788
122.129
495.166
1.257.047
1.169.429 19.001.719
2.442.450
97.237
493.068 1.261.885 1.181.999 18.844.127
2.510.370
91.048 604.229 1.266.005 1.175.062 18.749.447
2.409.993
86.112
Cr
0
403.137
1.582.109 1.218.693 15.278.000 2.091.927 42.987
222.062
2.587.033 662.792 11.539.905 53.909
1.541.080
–
769.400 5.911.910

1
12.329.310

942.570 400.560

334

ECÖNQMISCH-STATJSTISCHE BERICHTEN.

2 Mei 1917

IV. RUSSISCHE STAATSBANK.

EFFECTENBEURZEN.
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.
De post ,,Schatkistbiljetten” komt eerst sedert 14 November
1914 n. St. in den weekstaat voor. De biljetten zijn niet in.
wisselbaar.
(In millioenen Roebel).

Data
ii.
St.
Goud
Tegoed
uh bus.
tenland

za.
ver

Schat. kistbjl.
jetten

Dis. conto’s
enbelee-1
tungen

t
1
Circu.
latie

Rek.
Cou.
rant

14 Apr. ’17
1.477
2.119
121
9.084
850
10.981
2.530
5

,,

’17
1.477
2.141
125
8.493
723
10.590
2.214
29 Mrt. ’17
1.478
2.141
122
8.339
.

718
10.278
2.169
21

,,

’17 1.477
2.141
118
7.738
722
9.997 2.120

14 Apr. ‘]6
1.629 1.137
82
3.745
1.108
8.078
1.745
14Apr. ’15
1.570
140
50
1.287
1.010
3.313
1.287

21

Juli ’14
1.801
144
74
..

.

.
757
1.634
1.099

V.
BELGIË.

Van de Nationale Bank van België, die haar goüdvoorraad
naar Londen heeft overgebracht, zijn sedert 6 Augustus 1914
geen weekstaten openbaar gemaakt.
De Sociéth Gnérale de Belgique is einde 1914 met de functie
van circulatiebank belast. Het Notendepartement dezer bank publiceert wekelijks verkorte balanseu. De biljetten zijn niet
inwisselbaar.
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden francs.)

Metaal
Beleen. Beleen.
Bi,i,.
Rek.
Data
mci.
buiteni.
van
buiteni.
van.,
prom. d.
wissels
en
Circu.
latie.
Crt.
sidi
vorder.
provinc.
beleen.
saldi.
–

21 April 1917
374.759
86.661
480.000
68.847
899.438
100.760
12

,,

1917
374.915 88.557
480.000 73.966
896.690
109.005
5

,,

1917
374.409 86.346 480.000 62.705 894.333 99.425
31 Maart1917
374.621 86.298
480.000
66.191
887.022
110.472

13 April 1916
207.928
59.701
480.000 63.239
654.228
152.323
15 April 1915
48.716
6.822
200.000 3.005
.
172.0761
86.491

VI. VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS.

In werking getreden op 16 November 1914.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

(In duizenden dollars.)

Data
Goud
Zilver
Wissels
Deposito’s
c

.
Dekkings’
Percen.

9 Mrt.’17
538.070
19.113
120.160
732.889
18.787 74,6
2

,,

’17
518.541
9.971
132.898
723.055
19.772
74
23Feb.’17
497.138
15.249
144.232
705.882
19.061
71,4
16

,,

’17
292.392
7.609
145.607
699.442
17.089
71,8

10 Mrt.’16
338.539
20.036 54.478
456.961
10.178
75
11 Mrt.’15
246.999
21.603 27.785 288.031 7.004
84

1)
‘Gouddekking van deposito’s en ciculatie na aftrek van
de posten tussehen de banken onderling.
VEREENIGDE NEW YORKSCHE BANKEN EN TRUST
MAATSCHAPPIJEN.

OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.

(Gemiddelden in duizenden dollars.)

Data Reserve
Deposito’s
Circulatie
Beleenin gen

diucto’s
Reserve

28Apr.’17
762.090
3.918.520
28.700
3.678.930
121.920
21

’17
754.360
3.906.140
28.710 3.673.530
114.780
14

’17
785.640
3.935.990
28.660
3.674.090
139.260
7

,,

’17
781.430
3.913.450
28.120
3.363.920
148.530

29Apr.’16
674.060 3.522.720
31.700
3.363.660
96.330
1Mei ’15
552.130
2.550.370
37.800
2.410.940
170.280,

25 Juli’14
467.880
1.958.320 41.730
2.057.570
26.1701)

1)
Op basis van 25
0/
van alle deposito’s.

.

Amsterdam, 30.April 1917.
Wachter, wat is er van den nacht. . . .?
De 33ste maand van den oorlog ligt achter ons. De 33ste
maand van een wereldstrijd, die naar ,,men” in vroeger
jaren en ook nog wel in de eerste ôorlogsweken meende,
geen 33
weken
zou
kunnen duren, omdat. .
.
. een oorlog
in onzen tijd bij de volmaaktheid der .vernietigingsmidde.
len waarover men thans beschikte en de machtige sommen
gelds, die de moderne Mars zou verslinden, in korten tijd
zijn eigen einde brengen
moest.
Doch ook deze theorie is ,,grau” te zijn gebleken en het einde laat zich, na 33 lange
maanden, nog steeds, en met groeiend begeeren, wachten.
Thans vergaderen te Stockholm socialisten, afgevaardigden
van oorlogvoer,ende zoowel als van landen, die tot dusver
buiten den oorlogsbrand bleven en in de Rijken’ die hen
uitzonden wordt door een ieder, mede- of tegenstander, in
innig verlangen naar het Noorden uitgezien, in de hoop
(lat van daar ten laatste de blijde vredesboodschap over
‘t uitgeputte Europa zal weerklinken. Maar helaas wil
nog njets er op wijzen, dat zij, die niet in staat varen het
uitbrekenvan de ramp te verhoeden, thans succes zullen
hebben in hun pogen om het onheil te bezweren. En intus-
schen bereidt Europa zich voor op nieuwe maanden van
strijd, op nieuwe opofferingen, die de oorlogsgod zal eischen,
op nieuwe ontberingen, die hij zal opleggen voor en aleer
de zwaarden tot ploegscharen, de spiesen tot sikkelen zullen
zijn omgesmeed, en de landman de vore zal kunnen trek-
ken daar waar thans de bodem door ruw oorlogsgeweld
ligt opengescheurd. De bodem die zich, achter de fronten, wreekt, door den strijders en hunne achtergebleven gezin.
nen zijn voortbrengselen, de eerste levensbehoeften, te ont-
houden. Want hoe schaarsch zijn niêt alom de levenimid-
delen geworden, juist in deze laatsté oorlogsmaanden! Er
is thans bijna geen land in Europa aan te wijzen, dat als
gevolg van dezen oorlog geen honger-opstootjes of oproe-
ren heeft gekend, althans geen land, dat niet door buiten-
gewone, zeer klemmende maatregelen zijn toevlucht heeft
moeten nemen om een volstrekte voedselnood te ontwijken.
Hoe ze ook genoemd mogen worden: ,,Lebensmitteldiktator”
of ,,Director General of Food Economy”, allen hebben ‘t
,,minder eten” tot parool, en bij ‘t naarstig streven om den
dank der
nntie
te verdienen, ontvangen zij om te beginnen
den ondank, zooal niet erger, der
in’dividitën.
Tot dusver heeft het Vrije Brittannië het zonder rant-
soeneering van brood weten te stellen, en nog maar kort
geleden strekte dit feit der Britsche pers tot stof voor
heel wat, dikerf zeer fier gestemde artikelen. Doch, naar-
mate de ook in Engeland heerschende zeer belangrijke
.schaarschte door
,
de verschillende uitingen van den food-controller en• andere autoriteiten bekend werd, Vermin-
derde het aantal der vergelijkingen, dat anders gaarne
werd getrokken tusschen het gunstige lot van den Brit-
schen staatsburger en dat van de bewoners der Midden-
europeesche Rijken. Maar, de vele waarschuwingen ‘ten
spijt, heeft het Britsche volk, naar het schijnt, den ernst
van den toestand niet völdoende ingezien, zoodat de food-
controller thans zal overgaan tot de invoering van rant-
soeneering bij broodkaart, naar het heet als proef gedu-
rende één week doch, zeer waarschijnlijk, om die maatregel
van langeren duur te doen zijn teneinde tenminste de periode
van groote spanning, de maanden Juni en Juli, die het bin-
nenhalen van den Britschen oogst voorafgaan, veilig te kun-
nen doorkômen. Intussclien vleit men zich, zoowel in Enge-
land, als aan de andere zijde van het Kanaal met de ge-dachte, dat de groote bondgenoot van over den Oceaan
binnenkort in de bres zal kunnen springen. Wat de hoeveel-
heid zijner voortbrengselen betreft, zal Amerika zeker tot
het bieden van hulp in staat zijn, doch de moeilijkheid ligt
in het gebrek aan transportmiddelen opgesloten. En dit
probleem, dat grootendeels een uitvloeisel is van den onbe-
perkten duikbootoorlog, en dus den oorspronkelijken advo-
caten van dit strijdmiddel wat zijn effect betreft in het ge-
lijk stelt, is lang niet gemakkelijk op te lossen. Zelfs niet
voor de Vereenigde Staten, het industrieland bij uitnemend-
heid, dat binnen de landsgrenzen over zoo rijke bronnen
op allerlei gebied beschikt. Het door de onderzeeërs gesla-
gen hiaat met stalen schepen aan te vullen, is thans wel
een onmogelijkheid. Op een dergelijken intensieven aan-
bouw van stalen schepen zijn de Amerikaansche scheeps-
werven niet berekend en daarbij zou thans, in veervil van.
de groote productie van het materiaal, vermoedelijk niet
voldoende staal voor dit doel beschikbaar zijn. Bij de in de afgeloopen week te New York gevoerde besprekingen van
–
de Fransche en Britsche afgevaardigden met Amerikaan-sche staatslieden, schijnt dan’ ook dit punt, als zijnde een

2 Mei 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

335

der vraagstukken die het dringendst om oplossing roepen,
voornamelijk te zijn behandeld. Zooals reeds in de eerste
dagen van Amerika’s partijkiezen werd gemeld, bestaat
het plan, tot den bouw van houten schepen over te gaan.
Amerika kan hierbij de op de Groote Meren in het Noorden
des lands met houten schepen van grooten tonnenmaat op gedane ervaringen benutten. Wel zullen deze houten sche-
pen minder snel varen danstalen, en daardoor langer aan het duikbootgevaar zijn blootgesteld, doch dit laatste zal
men door begeleiding met oorlogsvaartuigen trachten te
verminderen. De gealliëerde landen verwachten van dezen
nieuwen aanbouw reeds binnen enkele maanden verlich-
ting van beteekenis.
Met dezen steun aan zijn gealliëerden doen derhalve de
Vereenigde Staten een der eerste schreden op het oorlogs-
pad. Dra gevolgd door het besluit om binnen een week tijds
aan Frankrijk en Italië $ 200 millioen te leenen. Mocht het
betreffende bericht, dat tot dusver nog niet officieel werd be-
vestigd, juist zijn, dan zou wellicht in het laatste gedeelte
er van: de leening aan Italië, een vingerwijzing te bespeu-ren zijn, dat dit land in de naaste toekomst een levendiger
deel aan den oorlog zal gaan nemen dan tot heden het ge-
val was. Niettemin heeft
Italië
sinds begin 1916 zijn cijns
aan den oorlog — wij hebben thans slechts het oog op de financiëele zijde — in niet geringe mate betaald, hetgeen
tot uitdrukking komt in den helangrijken aanwas der
staatsschuld van het land. De oorlogsleening van Januari
1916 bracht 2100 millioen lire aa.n nieuwe middelen op; in
hetzelfde jaar werden, in Juni en October, 5 pCts. schatkist-
bons met 3- en 5-jarigen looptijd uitgegeven, waarop voor
1700 millioen lire werd ingeschreven. Gedurende 1916 steeg
voorts het bedrag aan schatkistbiljetten in omloop met
2700 millioen lire. Op de jongste oorlogsieening, 5 pCt.
,,Consols” f1. 90 pCt., was tot begin dezer maand meer dan
3610 millioen lire ingeschreven, waarvan 2490 millioen aan
,,nieuw” geld. Al zijn deze sommen op zich zelf zeer belang-
rijk, zoodat het Italië vermoedelijk in de toekomst nog
moeite genoeg zal kosten om in de hoogere eischf1n, die deze
leeningen in rente en aflossing – aan de schatkist zullen
stellen, te voorzien, toch vallen zij in het niet naast de
enorme sommen, clie de overige oorlogvoerenden, — die
intusschen ook veel hoogere oorlogskosten hebben — aan
binnenlandsche leeningen ontvingen. Wat wellicht tot
schraging zou kunnen strekken aan de somwijlen geuitte
veronderstelling als zou de oorlog in Italië niet popu-
lair zijn. Doch daar Amerika ook hier de — welgevulde — hand schijnt te willen bieden, behoeft bij de Entente-
landen althans ten opzichte van Italië’s volhouden geen
vrees meer te bestaan.
Intusschen bereidt Amerika ook zijn eigen daadwerkelijk
deelnemen aan de krjgsverrichtingen voor. Een militaire
dienstplichtwet is in de afgeloopen week aangenomen,
waarbij de groote meerderheid welke het ontwerp zoowel
in het Huis van Afgevaardigden als in den Senaat wist te
behalen, merkwaardig is. Toch is het wel wat houd, uit
het groote aantal der voorstemmers tot een alles overheer-
schenden Duitscherhaat bij de Amerikanen te besluiten, en
de wel eens gehoorde veronderstelling, dat de Vereenigde
Staten zich paraat wenschen te maken om een eventueel
militair optreden van Japan tegen het land te keer te kun-
nen gaan, klinkt in dit opzicht tamelijk plausibel.
Ter beurze te N e w Y o r k was de. afgeloopen week van
een geregeld verloop bij de meeste fondsen geen sprake.
De voorbereidingen tot den oorlog richtten de gedachten
meer en meer op de oorlogsiasten en die gedachtengang
wekte gewoonlijk niet tot het aangaan van omvangrijke
verbintenissen ter beurze op. Integendeel was het aanbod
van fonds vaak overheerschend, waardoor de markt dikwerf
een gedrukt voorkomen kwam te dragen. Een uitzondering
vormden U. S. Steel-aandeelen, die op ruime schaal werden
gekocht in verband met het aangekondigde extra-dividend
van 3 pCt. en den gunstigen uitslag van het bedrijf over
het eerste kwartaal 1917. De aandeelen konden van 1117%
op 23 dezer, tot 116 op 26 April opkomen, brokkelden
daarna fractioneel af. De willige houding van Steels ver-
leende de geheele markt steufi doch daar overigens weinig
kooplust bestond, konden de meeste fondsen hiervan slechts
in geringe mate profiteeren. Marinewaarden lagen tamelijk
vast en konden één f1. twee pCt. opkomen.
Te o n z e n t was de beurs in de afgeloopen berichts-
periode wederom zeer stil.
De prolongatiekoers is iets gestegen (heden werd 3 pUt. genoteerd) doch geld is ruim verkrijgbaar gebleven.

24 Apr. .27 Apr. 30 Apr.
Rijzing of
daling

0
/0
Ned. Werk. Schuld.. 101
1
18 100/, 101 –

+ ‘Is
010

11

11

11
’16

91
1
12

921

93

-1-
1112

24 Apr. 27 Apr. 30Apr.
RJzingof

3
1
12
0/
Nec]. Werk. Schuld. – 81 ‘/4

81
1
18

81
1
18 +
l
/
3

010

,,

,,

,,

..

7012

70
9
1i

701io ._l_.
1
116

4

‘i/o Hongarije Goud .. . – 41
3
14

41
8
14

41
1
12 + 514
4
O/,
Oostenr. Kronenrente 38

37’12

37
1
19
–
1
18
5

°Io
Rusland 1908 ……73
7
/s

7392

73l5/j
+ 1/10
4l/
0/
Iwangorod Dombrowa 71
6
16

70

71 ‘/is+ 7/je
4

O/
Rusland Cons. 1880

60
1
14

6011
2

61/, + 12/16
4 o/
o
Ruslandbijllope&Co 82e18

61
1
/,o 611io — 1
1
/16

4

0/
Japan 1899 ……..7Q
0
/4

69
1
12

69
11
2

114
5

O/ç
Brazilië 1895 ……59/s

6018

61
1
14 + l’/s
5

o/o Brazilië 1913 ……58
2
/8

5818

58e1s

In de
Amerikaansche afdeeling
waren het begrijpelijker-
wijs Steelaandeelen die de aandacht vroegen. Zij werden af
ea toe flink gekocht, waardoor de koers een zevental pOt.
kon rijzen. De kooplust is evenwel weder betrekkelijk vlug
bevredigd geworden en als gevolg daarvan kon niet het
geheele avans bewaard blijven. Steels sloten iets onder het
hoogste punt.

24 Apr. 27 Apr. 30

American Car & Foundry.. 70

70
1
18 6918 —
Anaconda Coppet. . . ……. 164

16721
4
166’/is —2
1
1,
Un. States Steel Corp…..lO6lio llO’/is 109 15/16 + 321
Atchison Topeka ……….101

101’/, 101116 +
Iio
Southern Pacific ………..95 ijs

93
1
18

93
1
18
— 2e/s
Union Pacific …………140

139 ‘/2 1391/
4
— 81
4

Int. Merc. Marine afgest. .. 2914

31’/s

30
1
14 + ijs

prefs 83 ‘/

85

84
t
/is •+•
s
/is
Ook voor de
locale
markt is het een zeer stille week ge-
weest, waarin slechts voorbijgaand aan enkele fondsen aan-
dacht werd geschonken. Zoo konden
scheepvaartwaarcfen
hun vaste houding handhaven, ditmaal gesteund door de
berichten, dat ons twintigtal in Engeland liggende schepen
1 Mei huistoe kan varen, beschermd door de verklaring
van Duitschiand, dat de vaart alsdan veilig zal zijn. In
deze afdeeling werden voornamelijk nog de aandeelen Hol-
land-Amerika-Lijn verhandeld, die – ook na het knippen
van het dividend van 55 pCt. — in vaste houding bleven
vrkeeren.
Van Indische ondernemingen bleef de grondtoon voor
ruëbers
vast;
cultuurwaarden
waren eerder verlaten.
In verband met berichten omtrent het aanboren van een
nieuwe bron op de terreinen der Perlak Petroleum Maat-
schappij, waren hare aandeelen voorbijgaand ongeveer 10
pOt. hooger gezocht. Later liep de koers van het hoogste
punt (73) iets terug. Russische petroleumwaarden lagen ook vat beter in de markt, zeker niet zonder invloed van
het gepubliceerde jaarverslag over 1916 der North Cauca-
sian Oilfields. Ook in Rumeensche soorten leefde de handel
af en toe op.
Tabakken
waren zwakker.

24 Apr. 27 Apr. 30 Apr.

Néd. md. Handelsbank .. .. 229

223

223

—6
Ned. Handel-Mij ……….. 188/g 184’18 18481
4

4
Amsterd. Superfosfaatfabr. . 137
1
1s 142
1
1

142

+ 412
Insulinde Oliefabriek ……230

240

240

+ 10
Ant. Jurgens Ver. Fabrieken 265
1
12 271

271

+ 6V2
Philips’ Gloeilampenfabriek. 320

31414 315

—5
Cultuur-Mij. d. Vorstenlanden 245

243’1 24311
2
— 1 ‘h
Handeisver. Amsterdam …. 353

353
1
1 355

+ 2
Javasche Cultuur-Mij…….365

368

36914 + 45/4
Kon. Petroleum-Mij.
.. ..
. . 519 liz 51918 520

+
11

Amsterdam Rubber-Mij ….. 232

228

231
1
12
—
11,

Kou. Hollandsche Lloyd…. 1701

172
1
1, 172% + i’/
Kon. Ned. Stoomboot-Mij. .. 218
1
18
220

222 ‘/ + 41/s
Bothnia Vrachtvaart-Mij. .. 348
1
14 360

360

+ 11114
Deli-Maatschappij ………. 484

48214 485
1
1, +
1
1
12

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.
30 April 1917.
T a r w e. Behalve de dagelijksche telegrafische berichten omtrent de markten in Noord-Amerika heeft ook deze week weinig nieuws ons bereikt. De loop dier markten was echter
ook zonder verdere commentaren zeer leerzaam. In den
loop der week steeg de prijs van Mei-tarwe te Chicago niet
minder dan 43 cent per bushel, zoodat hij op Zaterdag
28 April $ 2,74 had bereikt, tegen $ 1,03% (Juli-termijn)
op 1 Juli 1916, $ 1,40% (Septembet-termijn) op 1 Septem-
ber 1918, $ 1,74% (Mei-termijn) op 1 Januari 1917 en
$ 1,99% (Mei-termijn) op 1 April 1917. De enorme prijs-
verhooging was weder voornamelijk het gevolg van ver-
mindering van den Noorci-Amerikaanschen voorraad van

Loco-prijzen te Rotterdam/Amsterdam.

Soorten.

30 April23 April

29 April
1917

1

1917

1916

588,-
1
)
–
Rogge (No. 2 Western)
nom.
Tarwe ………………..

345,-‘)
Gerst (46 lb. feeding)..
345,-‘)

Maïs

(La Plata)

………

Haver (38 lb. white clipped)
20,-‘)
Lijnkoeken (Noord-Ame-
rika van La Plata-zaad)
–
200,-
1
)
Lijnzaad

(La Plata) …….
nom.

‘) Regeeringsprijs.

588,-‘)
368,-‘)
uom. nom.
345,_t)
255,-‘)
345,1)
365,-
20,-‘)
17,20

200,-
1
)
180,-
norn.
457,50

336

L
1
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 Mei 191711

oude tarwe. Nieuwe ongunstige oogstberichten kwamen slechts weinig voor en het nieuws aangaande de winter-
tarwe was zelfs eenige malen bepaald geruststellend te noe-
men. De nieuwe oogst-termijnen zijn te Chicago dan ook
veel minder gestegen dan de Mei-terniijn, te weten 19 cent
voor den Juli-termijn en 8 cent voor den September-ter-
mijn. Uit de korte berichten, clie ons hier bereikten, is
echter niet na te gaan, of deze den alemeenen toestand
betreffen, of slechts van plaatselijken aard zijn. Over het
algemeen schijnt echter na het begin van April de staid
van de wintertarwe niet te zijn verergerd. Binnenkoit zul-
len nu de berichten over de zomertarwe béginnen binnen
te komen en een goede oogst van deze soort in de Ver-
eenigde Staten en Canada kan van het reeds gestichte
kwaad nog veel herstellen. Naar het heet geschiedt de uit-
zaai onder gunstige omstandigheden. Uit Argentinië kwam
het bericht, dat de Regeering aan de gezanten der Enteute-mogendheden heeft bericht, dat de uitvoer van 300.000 ton
tarwe alsnog zal worden toegestaan, welke hoeveelheid hét
hind, na reserveeriug van een voldoencl kwantum voor
eigen consumptie en den nieuwen uitzaai, nog zal kunnea
missen. De tarwe-prijzen vertoonden, misschien wegens
dezen maatregel, in het begin der week weder eenige ver-
hooging, wairvan echter later weder een gedeelte verloren
ging.
M al s. Ondanks de slechte verwachtingen van dcii nieu-
wen mïsoogst in Argentinië, welks opbrengst in Ma-ai-t
officieel werd geschat op 1Y
2
millioen ton tegen een ge-
middelden uitvoer gedtirende de laatste 15 jaar van 2,6 millioen ton (voor dc laatste 5 jaar is dit cijfer zelfs 4,2
millioen ton), zijn in den,loop der week de maïsprijzen daar
35 á 40 centavos per 100 K.G. gedaald, tengevolge van het

gebrek aan scheepsruimte. Hoe nijpend dit gebrek is blijkt
uit dezen onnatuurljken prjsloop, die samen viel met prijs-
verhooging in Chicago van circa 10 cents per bushel tenge-
volge van kleine aanvoeren eii eene goede inlandsche vraag. Zoofira meer scheepsruimte kan worden beschikbaar gesteld
voor den afvoer van mais uit Argentinië zal daar dan ook
cciie sterke prjsverhooging mogen worden verwacht,
G e i al. ])e voor export in Noord-Amerika, beschikbare
hoeveelheid gerst wordt van steeds geringer beteekenis in de spaarzame aanvoeren vinden vooral van goede soorten
steedsgemakkelijk koopers, ook voor binnenlandsch ge-
bruik, vooral wat de betere soorten aangaat.
L ij n za a cl. De prijsstijging van cle vorige week in Argen-
tiië is tot staan gekomen en cle markt toonde zelfs eeuige
neiging tot inzinking. Tot verschepingen van eenige be-
teekenis naar Noord-Amerika schijnt liet dus nog niet e
zijn gekonien, doch de groote behoefte aan lijnzaad in cle
Vereenigde Staten kan in de naaste toekomst nog zeer goed
tot zulke verschepingen leiden. –

Buiten’landsehe granen in Nederland.

Sedert ons vorige inarktbericht bracht het S.S. Soestdijk 7100 ton Amerikaansche tarwe aan en eenige verdere par-
tijen schijnen spoedig te mogen worden verwacht. Veevoeder
is in de afgeloopeu week in onze havens niet aangekomen,
(och het bericht, dat de reeds zoo lang in Britsche havens
liggende Neclerlandsche stoomschepen met voeclergraan,
lijnkoeken, etc. eindelijk 01) 1 Mei veilig voor duikbooten
naar Nederland zullen kunnen cloorvaren, doet voor deze
week eene leniging van den ergsten nood verwachten, ook
wat haver voor de paarden betreft, waarvan hct gebrek
zich zeer sterk doet gevoelen.

Noteeringen.

Chicago

Buenos Ayres
Data

Tarwe

Mais

Haver Tarwe

Mais Lijnsaad
Mei

Mei

Mei

Mci

Mei

Mei

30Apr.’17
271
149/8
68
2
18
15,35
0,90
23,2Ö’
23

,,

’17
2321/
4

139
1
14
63
18
15,20
10,30
23,50
20Apr.’18
11318
76
5
18
44
7
1
,
6
7,90
4,60
11,30
30Apr.’15
162
76
7
/8
5414
13,20 6,05
10,55
30Apr.’14
9214
6381
4

36
1
/s
8,708)
4,95
8
)
12,70
20 Juli’14
82

1)

56
1
18 ‘)
36
1
12 ‘)
9,40
2)
5,38
2)

13,70
8)

‘)per Dec.
2)
per Sept.
2)
per Juni.
*)
De noteeringen van Buenos
Ayres
zijn i’an21 en 28 April.

AANVOEREN in tons van 1000 K.G. voor verbruik in Nederland.

–
–
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
Artikele,,.
22-28 April
Sedert
Overeen!.’.
22-28 April
Sedert
Overeenk.
1917
1 Jdn. 1917
tijdvak 1916
1917
1 Jan. 1917
tijdvak 1916
1917 1916

Tarwe ……………..

7.100

107.532

194986
–
4.553
4.225
–

112.085 199.211
‘
–
–
–
4.465 7.007
..

– –
500 654
6.039

Rogge ………………-

4.465

7.007

,

Maïs

……………..

–

64.890

73.816
–
50.129 40.430
115.028 114.246
Gerst

……………..

–

2.608

37.979
–
5.492
3.549 8.100
41.528

Boekweit

…………..-

654

5.539
.

–
15.042
4.218
15.042
22.478
1-laver

……………..-

–

18.260
Lijnzaacl …………..

—

8.322

21.817

..

–
7.560
28.284
15.882
50.101
Lijokoek …… . … …….160

16.480

63.700
.

–
20.576
4.165
37.056 67.865
Tarsvemeel ………….-

5.137

450
–
– –
5.137
450
–

AANVOEREN in tons van
1000 K.G.
voor België.
Tarwe ……………..3.162

1

109.566

1

205.718
,

–
–
–
109.566
205.718
Mars
,

…………….
.-

7.479

46.697
•

– –
–
7.479
46.697

–

METALEN,

Loco’Noteeringen te Londen:

Data
1./eer
1

dcv.
1

Koper
S tanda,d
Tin
Lood
1

Zink
3

i

27 April

1917..
nom.
130.-/-
230.101-
30.101-
–
20

,,

1917..
oom.
133-/-
219.1751-
30.101-
–
28 April

1916..
8913
132.-!-
198.51-
34.101-
105.-/-
30 April

1915..
6515
77.-!-
159.101-
21.-!- 64.-!-
20 Juli

1914..
5114
61.-!-
145.151-
19.-!-
21.101-

WOL,

De markt te B r a d f o r d verkeert in vaste stemming. liet
gerucht loopt dat de regeering zich ook de contrôle over

,,Wastes” zal verzekeren, zoodat ten slotte alle takken van
de textiehindustrie onder contrôle staan. Ook schijnt het,
dat uit hoofde van beperkte scheepsruimte, slechts wol, noo-
dig voor militaire doeleinden, uit Australië zal mogen wor-
den ingevoerd. Het koude weder heeft veel schade aange-
richt onder de lammeren van Noord-Engeland.
Noteeringen te Bradford:

64
Colo iul
carded
Data
–
lavera ge
56
1

o 46
40

72
56
45
J

37

1
32
27

April

1917
………
20

,,

1917
……..
I

72 56 44 37

1
32
27

April

1916
……..
.
42′!a
36 32
28
25

•
2 Mei 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

337

KAPOK.

(Opgave van de Makelaars Gebrs. van
der Vies, Amsterdaitt.)

Kapokstatistiek op 30
April 1917.

‘oorr.
Aan’.

Verk.

N.O.T.
Importeurs:

1 Jan.
tot

tot

Voorr.
1917.
30Apr. 30 Apr. 30Apr.
Amsterdarn-Bat. Hsvg

–
187

187

–
H. G. Th. Crone ……..-
691

669

22
Edgar

&
Co………….617
1832

2449

–
Landbouw-Mij. Geboegan
.

–
90

90

–
Landbouw-Mij. Ngobo….
–

388

388

–
Mirandolle Voute
&
Co.
.

133
205.

338

–
Weise
&
Co………….
–

510

510
750

3903

4631

22

Prijs van prima N. 0. T. Kapok op 30 April

90

âlOO

ets. in 1917
geen noteering in 1916

–

–

–

–
35

ets. in 1915

6579

36885

32824

10640
geen noteering in 1914

6733

39629

39799

6563
46

9 47

ets. in 1913

3053

29907

26302

6658
46%

cts, in 1912

4178

42245

37536

8887
45

á 46

ets. in 1911

798

23025

22027

1796
40

cts. in 1910 13274

18701

26308

5667
34
1
/2
9. 35
1
1 ets. in 1909 14729
P
27669

17594.., 24604
34

9.
35

ets. in 1908 15560

24062

20845

18777

KATOEN.

Noteeringen voor Loco-Itoen.

(Middling Uplands.)

27 APr.’17120 Apr.’17113 Apr.’17 27 Apr.’16127 Apr.’15

New York…. 20,40e 19,85e 20,85e 12,15e —,—c
Liverpool …. 12,88d 12,28d 13,08d

7,87d

5,66d

Ontvangsten in, en uitvoeren van Amerikaansehe havens.
(In
duizen&allen balen.)

1 Aug.’16 Overeen komstie perioden
tot
13 Apr. ’17

1915_’161 1914—’15
Ontvangstn Gulf-Havens..

4560

4106

6362

11

Atlant.Havens

1803

2171

3280
Uitvoer naar Gr. Brittannië 2213 –

2021

3060
‘t Vasteland.

1796

1841

3437
Japan etc…

451

334

394

Voorraden in duizendtallcn
13
April ’17
13 April ’16
13 April ’15

1134
1331
1495
Binnenland …………..
988
945
784
Ainerik. havens ………..

251
179
New York

……………97
New Orleans …………
365

.

332
362
Liverpool

……………
–
816
1538

Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester dd. 4 April ]917.

De prijs van’ middling Arnerikaansche katoen is Vrij-
wel gelijk aan die van verleden Donderdag toen het hoogste
punt gedurende dit seizoen werd bereikt. Bij de maand-
wisseling was er een kleine reactie, doch prijzen hebben
zich sedert hersteld. De markt blijft echter zeer gevoelig
‘oor alle invloeden hoewel de grondtoon vast is en men
over liet algemeen
of
den duur hoogere prijzen verwacht.
Voorraden in Liverpool zijn klein en er is niet veel kans,
dat deze spoedig grooter zullen worden. Prijzen in Amerika
zijn vastei geworden na de publicatie van de Boodschap
van President Wilson aan het eongtes en men meent, dat
de nieuwe toestand zich o.a. zal openbaren in groote regee-
ringsorders en verder in het verleenen van faciliteiten voor
den export. Nieuwe oogsttermijneu zijn ook veer vaster,
hoofdzakelijk door het ongunstige weer. Men meent boven-
dien, dat het overschot van de oude oogst voorloopig niet
aan de markt zal komen en dat koopers op hoogere prijzen
zullen speenleeren. In Egyptische katoen heeft weer ecn
stijging plaats gevonden, zoodat de prijs nu meer dan twee
hillings per pond bedraagt. Er worden slechts weinig zaken
gedaan, doch de markt blijft zeer vast.
Spinners van Amerikaansche garens sukkelen nog onder een geringe vraag en steeds toenemende transportmoeilijk-
heden. Het grootste gedeelte van de spinnerjen zal nu op
Goeden Vrijdag sluiten tot de tweede Dinsdag na Paschen,

zôodat deze fabriekeh dus totaal tien dagen stilstaaû. Het
is maar te hopen, dat in die tijd de spoorwegmaatschappijen
de opgehoopte voorraden zullen kunnen vervoeren en dan
later de aangeboden hoeveelheden wat sneller zullen expe-
ilieeren. De binnenlandsche vraag is nog steeds niet veel
verbeterd. Wel zijn er nog enkele regeeringsorders geplaatst,
zoodat over het algemeen de toestand wel iets gunstiger is.
De exportvraag blijft bevredigend, vooral voor cle West-
Europeesche markten, terwijl er ook voor het Verre Oosten
in bundels om te verven weer iets gedaan is. Getwijude
Amerikaansche garens worden weinig gevraagd en spin-
ners daarvan zijn om orders verlegen. In Egyptische garens
bestaat meer belangstelling voor inslag om te twijnen en
tricotagegarens, doch in de stapelsoorten wordt weinig
gedaan. Prijzen zijn wel hooger maar toch miiicler gestegen
dan de ruwe katoen. –
De doekmarkt verbetert nog steeds niet en fabrikanten
hojen, dat na de Paaschdagen de toestand wat gunstiger
zal worden. Verschillende veverijen sluiten eveneens gedu-
rende tien dagen. De transportmoeiljkheden worden ern-
stiger en groote hoeveelheden goederen wachten in de haven-
jilaatsen op verseheping. Van Zuid-Amerika en de kleinere
markten in Afrika komen geregeld orders binnen, terwijl
ook verschillende regeeringsorders geplaatst worden en deze
vooi fabrikanten in den regel zeer welkom zijn.

RUBBER.

De positie is nog steeds ongewijzigd. De slotnoteeringeu der afgeloopen week luiden:

Prima Crêpe Mei/Juni .. 211114 einde vorige week 3!1
1/4

Juli/Dec. ………….. 2,10u/

31 –
Hard line Para ……..
3/1I
i

,,

,,

,,

312
1
/2

JAVA KINABAST.

–

(Opgave van het Kina-Bureau).

De Tjuit-Limite voor den verkoop der Pharmacéutische
Basten voor de veiling van 3 Mei 1917 is vastgesteld op:
20,86 Cts. per
1
12
K.G.

SUIKER.

1)e toestand aan onze B i ets u ik er ma r k t is onver-
anderd en de kleine omzetten beperktenzich tot deafwik-
keling van enkele contracten. Waren er in het begin der
week nog koopers in de markt voor Mei-levering tot
f
21%,
thans wordt voor clezen termijn niet meer dan
f
21%

geboden.
Aangaande den uitzaai van beetwortels kwamen geen
nieuwe berichten binnen, doch zal de uitgestrektheid van
den aanplant in de verschillende landen nu wel spoedig
definitief vastgesteld kunnen worden.
De E n ge 1 sc h e regeering heeft een besluit uitgevaar-
digd, dat van af 1 April geen verdere importstatistiek van
suiker gepubliceerd zal worden. Waar de import, zooals on-
langs vermeld, van 1 Januari tot 31 Maart heeft bedragen
274.160 tons tegen 369.643 tons verleden jaar en cle afname
van
•
ongeveer 100.000 tons uitsluitend komt voor rekening
van cle maanden Februari en Maart – in Januari werd
zelfs nog 30.000 tons meer ingevoerd dan verleden jaar –
blijkt hieruit duidelijk, dat het met de beperking der suiker-
consumptie in Engeland thans ernst wordt. Dit is een feit,
waarmede de Javasuikermarkt rekening zal noeten houden.
Op Ja v a beginnen thans de eerste suikers van deji
nieuwen oogst binnen te komen en blijven de vooruitzichten
voor het rendement zeer gunstig. De groote kwantiteiten,
die nog onverkocht in handen van Chineezen zijn en op
ongeveer 9.000.000 picols getaxeerd worden, beginnen reeds
eenigen invloed op cle markt uit te oefenen. Zoo zijn eerste
leveringen Superieur thans te koop tot
f
13
1
2
en No. 16
en hooger tot
f
12. De grootste Chineesche houders hebben
weliswaar besloten om op te slaan en niet te verkoopen,
doch uit deze aanbiedingen blijkt, dat er zwakke specu-
lanten zijn, die verkoopen moeten. De suikerfabrikanten
hebben al hunne vroege leveringen tot flinke prijzen ver-
kocht en kunnen met de restanten hunner oogsten den ver-
deren 1001) der markt kalm aanzien.. –
Dc A m e r i le a a n s c h e markt blijft vast. De noteering
voor Spot Centrifugals fluctueerde tussehen 6,27 en 6,21 c.
Het is niet onmogelijk, dat de laatste raming van den Cuba-
oogst van 2.700.000 tons nog ietwat te hoog zal blijken te zijn, zoodat de positie in Amerika ze&r krachtig genoemd
kan worden. De aanvoeren bedroegen 61.000 tons, de ver-
smeltingen 65.000 tons en de voorraden 284.000 tons tegen
114.000 tons in 1916.

333

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 Mei 1917
C u b a – statistiek:

1916117

1915116

1914115
Ontv. der week tot7 Apr.

94.565* 150.339

84.000 tons
Totaal sedert 1 Dec. 1916 1.378.470 1.937.384 1.390.786
Werkende fabrieken….

7

182

175
Ezportd.week tot 7 Apr.

55.000

89.564

117.000
Totaal sedert 1 Dec. 1916 778.823 1.123.040

864.040
Totaal voorr. op 9 Apr. 500.000 813.528

491.000
* Slechts 6 havens.

NOTEERINGEN.

Londen 4msterdan

New York
Data

per

Tates Whitc
Gra
C

96%
Mes

Cubes Javas

i ,
f
Centrifug.
No. .1

fob.

27 April 1917..
f
21
8
18

4711112 –

3216

6,27
20

,,

1917..

21
1
1
2

4711/2 –

–

6,27
27 April 1916..
,,
27
1
12

4711″2 201- 3014’12

6,39
27 April 1915.. ,, 2018

311-

181-

– 4,64
a
4,67
21 Juli 1914.. ,,
11
18
188
181-

–

–

3,26

JAVA THEE.

(Herleid tot 111 Kisten.)

Voorraad 30 Maart 1917 ……………..35280
Sedert aangevoerd ………………….8044

43324

t
Sedert afgeleverd

………………….14191

Voorraad heden ……………………29133

Waarvan in de eerste hand. ………….

94

KOFFIE.

(Uit het Mailbericht van de Makelaars G. Duuring & Zoon; Kolff & Witkamp en Leonard Jacobson & Zonen).

Te berichten valt ditmaal alleen dat binnen de vastge-
stelde prijzen, alles – en veel is dat helaas niet – wat
voorkomt, gretig wordt opgenomen, in de hoop dat, voor
zooverre dit Ned.-Indische koffie betreft, daarvoor dan ook
uitvoer-consenten zullen gegeven worden, want N.O.T. komt
bijna niet meer voor.

Noteerinen en voorraden.

Data
Rio
San tos
Wisselkoers

Voorraad
Voorraad
Prij
s
d
1
Na.

28 April 1917
191.000
6950
1.330.000
6000
12
5
/1
20

,,

1917
207.000
6800
1.441.000
6000
12
1
/to

28 April 1916
299.000
7425
1.217.000
7100
11
18
/18
24 Juli

1914
353.000
4900
889.000
5700
16

Ontvangsten.

Rio

Santos Data
Afgeloopen

Sedert

Afgeloo pen

Sedert
week

1
1 Juli

w,ek

1 Juli

28 April 1917,.

26.000 2.024.000

97.000 9:308.000

28 April 1916..

12.000
1
3.030.000
1

51.000 110.929.000,
COPRA.

Ook deze week ging er weder niets om en is de noteering
f
47
7
18
dan ook geheel nominaal.
De markten te Londen en Marseille blijven zeer vast ge.
stemd.

Ceylon cif. Londen £ 47110 en cif. Marseille £ 54.5.-
(koopers).
NOTEERINGEN.

Java f.zn.s.

28 April 1917..f47
7
/

21

,,

1917.. ,, 47/sN.O.T.-eondjties.
28 April 1916.. ,, 4051
8
J

28 April 1915.. ,,67
20-25 Juli1914..
,,28I4

VERKEERS WEZEN.

BINNEN VRACHTEN.

In de afgeloopen week was er eenige meerdere bedrijvig-
heid in de Rotterdamsche haven door het binnenkomen van
een zestal graanschepen; de Amsteldijk, de Noordam, de
Oosterdijk, de Soestdijk, benevens 2 schepen voor de Relief-
commissie. Ik noem hier alleen de graanschepen, omdat
deze bijna uitsluitend werk geven aan de binnenvaartschepen;
de stoomschepen welke met stukgoederen binnenkomen,
brengen slechts sporadisch werk aan voor binnenscheep-
vaartuigen. De reliefschepen worden in den regel in de
eigen schepen der Reliefcommissie gelost en slechts bij ge.
brek aan eigen ruimte, komen deze vrachten aan de markt.
De tarwe-aanvoeren worden veel vrijer aan de markt
gebracht dan dc maïs, haver, gerst, ljnkoeken aanvoeren,
immers van (leze laatste aanvoeren komen 60 °/o aan de beurt-
lijst der particuliere schippers en 40
0
/0
aan de beurtljst der
kantoorschepen (voor Amsterdam resp. 80
0/
en 20 °/o).
Het is te betreuren dat de tarwe-bevrachtingen, waarvoor men, wat de kantoorschepen betreft, slechts bij aaiivrage
voor in aanmerking kan komen, niet op dezelfde wijze
geregeld worden.
De liggelden – voor regeeringsgraan zijn vastgesteld in
dier voege, dat voor tarwe een schaal is aanvaard, die van
f
5,50 voor 500 quarters lotpt tot
f
12,— voor 3000 quarters
en voor andere granen van
f
4,75 voor 75 ton tot
f
17,-
voor 1400. ton en daarboven. Op alle liggelden is sedert
1 October 1916 een verhooging toegestaan van 15
O
lo.

BEVRACHTINGEN.

28 April 1917. Door het niet aankomen van overzeesche post
kan over de afgeloopen week geen overzicht gegeven worden.

GRAAN.

Data
Pet,o_
grad
Londen/
R’darn

1
Odessa
Rotter-
t dom

t

4tl. Kust

J

Ver. Staten San Lorenzo

1
Rotter. Bristol
Rotte,-
–
Enge.

J

dam
Kanaal
dom
land

23128 April 1917
–
–
– –
–
–
18121

,,

1917
–
–
–
–
–
–
24129 April 1916
–
1
–

1f
14,25
131-
f105
16716
26 Ap.!lMei 1915
–
J
–

1
101-
81-
8319
851-
juli

1914
lid.
1
713
1111
1
14
1/1l/4
121-
121-

HOUT.
Cronstodt

1
Golf ven Mexico

Data

________________________________

Holland
(gezaagd)

(,OS5V.
Engeland
(mijn-
Holland
(pitch.
pine)

Engeland
(pitch.
pme)

23128 April

1917….
–
–
— —
16121

,,

1917….
—
–
—
–
24129 April

1916….
–
–
—
—
26 April/1 Mei 1915..
. .
—
– –
21511)
juli

1914….
f12,—
2416
751-
7718

ERTS.

Bilbao
Cartho.
Grieken-
Poti
Data
Middtes-
oeu.

Mds. bIlls.
Middtes.
bro
bro’
bro’
kro
23128 April

1917….

16121

,,

1917….
—
-.
—
—
24129 April

1916..
. –
211-
211-
—
—
26 April/1 Mei 1915.. ..
1216
141-
–
— —
Juli

1914.. .
.
413
5149
519
816

KOLEN.

Cordiff

1
Oostk. Engeland

t

—

La 1
Data

1
Bor-

i
Port
1

Rotte,.
1
Cron.
Rivier
1

deoisx

Genno
Said

Plato

dans

stadS

23128 Apr. 1917

–
16121 ,, 1917

—
24129 Apr. 1916 fr 60,-
26 A./lMei 1915

22,75
Juli 1914 ,, 7,-

DIVERSEN.
–
Bosnbay
Birma
Vladivo-
Chili
D
0
a
West West
1

stock
1

West

Lalpeter)
Europa Europa
West
Europa
(d.
no’.)
(rijst)
Europa

23128 April

1917.. .
—
—
—
—
18121

,,

1917
—
—
–
—
24129 April

1916.
…
11716
140!-
2001-
1501-‘
26 April11 Mei 1915 .
. .
5716
801-
8716
551-
‘)
Juli

1914….
1416 1613
-251-
2213
‘) rer zeilsenip.
Graan Petrograd per quarter van 496 lbs. zwaar, Odessa per Unit,
Ver. Staten per guarter vos, 480 lbs. zwaar.
fout gezaagd en pitchpine per St. Pet. Standard van 165 kub. vt.,
mijnstutten per vadem van 216 kub. vt.
Overige noteeringen per ton van 1015 K.G.

8613 110/-

— f6,50 —
3016

301-

2516 ,,6,—

—
71-

713

1416

312

51-

2 Mei 1917

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHtEN

/

339

Nederlandsche Bank voor Rissischèn Handel

BANQUE NÉERLANDAISE POUR LE COMMERCE RUSSE

–

Kapitaal 5.000.000 Roebels.

Kantoor: 20 NEWSKY PROSPECT

Telegramadres: NEDRUSBANK

De Bailk neemt gelden á deposito en in rokelliug-courailt
011
verricht alle soorten iisse1-
CII
bankaken.

Voor inlichtingen kan men zich wenden tot, alle kantoren van

de NEDERLANDSCHE HANDEL.MAATSCHAPPIJ en.de TWENTSCHE BANK,

zoomede tot’de heeren HOPE& Co. en LIPPMANN, ROSENTHAL
&
Co. te Amsterdam

en R’ MEES
&
ZOONEN te Rotterdam.

NEDERLANDSCHE GRONDBRIEFBANK

HEERENGRACHT 495, AMSTERDAM

•
J.
&
J. M. VOORHOEVE
te
g
en
pCt. Obligatiën (Grondbrieven)
Beurkoers

5

Makelaars in Assurantien

Gecertificeerd door
de

entra1e Trust-Compagnie
Anno 1838

Verkrijgbaar in stukken van
f
200,—,
f
1000,—,
f
500,—
en
f
100,—
op elk goed effectenkantoor

–
RO’ITERDAM

GEBROEDERS CHABOT

ROTTERDAM

KASSIERS
en
MAKELAARS
in
ASSURANTIËN

1.

HOO
—

;’

Deposito’s.
–
Rekening-Courant.
–

Franco .Chèque-Rekening.

Aan- en Verkoöp van Wissels op het Buitenland.
–
Aan- en Ver-

koop van Fondsen.
–
Bewaarneming

Administratie

Effecten:
en

van

1
Oorlogs-, Transport-, Casco-, Brand-, Diefstal- e. a. verzekeringen

1:
van eiken aard.

VENLO
ONTVANG-ENBETAALKAS

–

-..-.-
.
NIEUWE DOELENSTRAAT
20-22

AMSTERDAM

PRACTISCH EFFECTENBOEK
KAPITAAL EN RESERVEN
f
5.500.000,-

tervereenvoudiging van admini-
.

DEP0sIT0’s VOOR 1 JAAR FIXE â
4
PCT.

stratie en ten gebruike voor de
GELDEN OP IEZEN TERMIJN GESTORT ZIJN NA AFLOOP VAN HET

VA..i

VL

L.r1.) L
OG1T
A

mic
JAAR ZONDER OPZEGGING BESCHIKBAAR.

NIET OPGEVORDERD ZIJNDE, WORDT DE POST STILZWIJGEND VOOR

Prijs
f
1,—
GELIJKEN TERMIJN VERLENGD.

Alom verkrijgbaar bij den Boekhandel en bij
DE RENTE KAN NAAR VERKIEZING PER KWARTAAL, PER HALF JAAR
OF PER JAAR ONTVANGEN WORDEN.
NIJGH
&
VAN DITMAR’S UITG. .MIJ R’DAM

DE SPAARNE-BANK
VAN RIJN & C

HAARLEM
.
UTRECHT
–
POSTBUS 40

Gestort Kapitaal en Reserves f1.184.000,—
EENIGE FABRIKANTEN

REKENING-COURANT, CREDIETEN, INCASSEERINGEN, ASSURANTIEN,

–
VAN
DE
UTRECHTSCHE

WISSELS,

EFFECTEN,

COUPONS, PROLONGATIËN,

DEPOSITO’S, ENZ.
FIJNE
TAFELMOSTERD

GEO. H. MCFADDEN & BRO. COTTON MERCHANTS

PHILADELPHIA—NEW YORK

Vertegenwoordiger voor Nederland: D.
BREEKLAND,
Oldenzaal—Enschede

340

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

2 Mei 1917

PIERSON & Co.

BOISSEVAIN & Co.

AMSTERDAM

NEW YORK

FINANCIEREN IN- EN EXPORT. – BEHANDELEN VERSCHEPINGS. EN ANDERE DOCUMENTEN.

BEZORGEN OPSLAG, VERSCHEPING EN ASSURANTIE VAN GOEDEREN.

FOURNEEREN EN, INCASSEEREN WISSELS OP. ALLE PLAATSÉN IN DE VER. STATEN EN CANADA.

OPENEN REKENING-COURANT MET RENTE-VERGOEDING.

RUSSISCH-HOLLANDSCHE BANK

RUSSKOGOLLANDSKI BANK – Telegram-Adres: PETRODAM

BANQUE RUSSO-HOLLANDAISE

PETROGRAD
– NEWSKI PROSPEKT 21.

ILINKA IPATEWSKI PEREOULOK 3
– MOSCOU

Volgestort Kapitaal
Rs. 10.000.000

Reserven Rs. 1.000.000
tot

Financiering van im- en export. Rembours-credieten. Incasseerin
g
en aan- en verkoop van wissels. Handelsinformatie..

Inlichtingen verkrijgbaar bij de Hoofdvertegenwoordiging voor Nederland:

de Rotterdamsche Bankvereeniging te Amsterdam en Rotterdam

PH! VAN OMMEREN
REEDER, CARGADOOR, EXPEDITEUR,

ROTTERDAM

ASSURANTIE

Agent van Stoomvaartlijnon naar: AUSTRALIË en NIEUW-ZEELAND, CHINA en JAPAN, BRITSOH-1NDIË, ZUID-AFRIKA, CHILI en PERU,
–

MEXICO, WEST-INDIË, LONDON, LIVERPOOL, MANCHESTER, SOUTIIAMPTON en CORK.

PH8. VAN OMMEREN (LONDEN) LTD. LONDEN

.

VAN ES & VAN OMMEREN, AMSTERDAM
THE PH. VAN OMMEREN CORP’N OF NEW YORK, NEWYORK

COMPTOIR MARITIME ANVERSOIS, ANTWERPEN

NAAMLOOZE tVENNOOTSCHAP

Wilton’s MachinekbriekenScheepswerf

ROTTERDAM

Scheepsbouw en Machinefabriek

» ‘Speciale inrichting voor reparatiën van eiken omvang

Drie droogdokken met lichtvermogen tot
14000
ton –

Dwarshelling

Drijvende kranen met lichtvermogen tot
120
ton

-Telefoon: 7303
»
en 7304

Telegramadres: „WILTON” Rotterdam

WERKSPOOR,AMSTERDAM

–

Land- en Scheeps-Machines – Dieselmotoren »

• Installatiën voor Suikerfabrieken – Polderbernalingen

IJzercohstrüctiën

»

GEBR.VAN

Reeders en Cargadoors

Bevrachtingsagenten
–
Expediteurs

KOOP en VERKOOP VANSCHEPEN

ROTTERDAM
–
AMSTERDAM
–
ZAANDAM

Tele
g
ram-Adres:
»
VANUDEtf»

ALGEMEEN ADRESBOEK VAN NEDERLAND

–
TEN DIENSTE VAN HANDEL EN NIJVERHEID

Algemeene Naamlijst van beroepen en bedrijven uit alle Gemeenten. Naar officieele gegevens bewerkt

1
4de
druk. Gebonden in geheel linnen band
f
12,50

Alom verkrijgbaar bij den Boekhandel en NIJGI-I & VAN D1
‘
TMAR’S UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ, Rotterdam

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
/

Hollandsche Verieeniging tot Exploitatie van Mapgapinefahpieken

GEVESTIGD TE ROTTERDAM

MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL / 36.000.000
9
–

verdeeld ls volgt:

f 12.000.000,—.
gewone Aandeelen,

f 12.000.000,— 5
1
12
0
10
gegarandeerde cumulatief-preferente Aandeelen,

f 12.000.000,— 6
0
10
cumulatief-preferente winetdeelende Aandeelen,

waarvan geplaatst en volgestort:

f
8.400.000,— gewone Aandeelen,

f
8.400.000,—
5
1
1
0
10
gegarandeerde cumulatief-preferente Aandeelen,

f
8.400.000,— 6
0
/0
cumulatief-preferente winstdeelende Aandeelen.

RAAD VAN COMMISSARISSEN:

S. VAN DEN BERGH Jr., Margarinefabrikant, te Rotterdam.

Mr. K. P. VAN DER MAN DELE, l)irecteur der Rotterdamsche Bankvereeniging, te Rotterdam.
Dr. A. PLATE, Oud-Voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken, te Rotterdam.
DIRECTEUR:

ARN. S. VAN DEN BERGH.

UITGIFTE VAN

f 4.740.000,—
5
pCt. gegarandeerde cumul.-pref. Aandeelen

f 4.800.000,— 6 pCt cumul.-pref. winstdeelende Aandeelen

deelende in de winst over het boekjaar 1917,
deel uitmakende van het bovengenoemde geplaatste en volgestorte maatschappelijk kapitaal.

De
ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING
bericht, dat zij op

DONDERDAG
10 MEI a.s.

van des voormiddags 9 tot des namiddags 4 uur

de inschrijving op bovengenoemde Aandeelen tot den koers van
100 pCt.
openstelt bij hare kantoren te ROTTERDAM,

AMSTERDAM en ‘s-GRAVENHAGE.

Prospectussen, inschrijvingsbiljetten en exemplaren der statuten zijn aldaar verkrijgbaar.

ROTTERDAM, 5 Mei 1917.

NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK

AMSTERDAM

BATA VIA

‘s-GRAVENHAGE
/
AMPENAN, BANDOENG, CHERIBON, HONGKONG, INDRAMAJOE,

MEDAN, PEKALONGAN, PROBOLINGGO, SEMARANG, SINGAPORE,

SOERABAYA, TEGAL, TJILATJAP, WELTEVREDEN.

Kapitaal /30.000.000,—

Reserven /14.000.000,-

HAARLEMSCHE BANKVEREENIGING

HAARLEM, AALSMEER, BEVERWIJK, HILLEGOM, HOOFDDOB,P, LISSE, IJMUIDEN

Volgestort Kapitaal /3.050.000,—

Reserve / 712.500,-

VAN RIJN & C

UTRECHT – POSTBUS 40

EENIGE F14BR1K14NTEN

VAN DE UTRECHTSCHE

FIJNE TAFELMOSTERD

DE SPAARNE-BANK

HAARLEM

Gestort Kapitaal en Reserves f1.184.000,-

REKENING-COURANT, CREDIETEN, INCASSEERINGEN, ASSURANTIËN,

WISSELS, EFFECTEN, COUPONS, PROLONGATIËN, DEPOSITO’S, ENZ.

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

HOLLANDSCHE BANK VOOR ZUID-AMERIKA

AMSTERDAM

–

BUENOS AIRES

–

RIO DE JANEIRO

KAPITAAL EN RESERVEN
f
15.865.000,-

REMBOURSCREDIETEN
–
IN- EN VERKOOP VAN
WISSELS
–
INCASSEERING VAN WISSELS

CREDIETBRIEVEN
–
TELEGRAFISCHE UITBETALINGEN
–
HANDELSINFORMATIËN

VERLEENT BEMIDDELING TOT HET AANKNOOPEN VAN HANDELSRELATIES IN

ARGENTINIË
EN
BRAZILIË

NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPIJ
GESTORT KAPITAAL
f
60.000.000,—

RESERVEFONDS
f 9.925.432,-

Hoofdkalltoor: AMSTERDAM
–
Ageutsohappeil te ROTTERDAM
011
‘s-GRAVENIIAGE.

Vestigingen in de voornaamste plaatsen van
NEDERLANDSCH-INDIË,

in de
STRAITS-SETTLEMENTS,
in
URITSCH.INDIË
en in
CHINA.

In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten,
Incasseeringen en Financieeringen, Schriftelijke of Te1egrafiche Credieten,

.Reiscredietbrieven, Deposito’s, Rekeningen-Courant,

Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken.

•
__

4’z

•
CREDIETVÉREENIGING

Gevestigd te AMSTERDAM
–
Opgericht 1853

KAPITAAL
f5.000.000,—

RESERVES
f1
.160000,-

HOOFDKANTOOR en BIJKANTOREN te AMSTERDAM

AGENTSCHAPPEN
te: ALKMAAR. ARNHEM. DEVENTER. DORDRECHT, ‘s-GRAVENHAGE, GRONINGEN.

LEEUWARDEN, MAASTRICHT, MIDDELBURG, NIJMEGEN, ROTTERDAM, TILBURG. UTRECHT en ZWOLLE.

CREDIETEN. REKENING-COURANT met
Rentevergoeding.
DEPOSITOS, INCASSEERINGEN.

Aan- en Verkoop van CHEQUES OP HET BUITENLAND.

Eerste Nederlandsche Hypotheekbriefbank

‘s-GRAVENHAGE
–
LANGE VIJVERBERG 9

Geeft af 472
0
4
en
40/0
Algemeene Hypotheekbrieven

‘tegen beursköers.

RMEES
&
ZOONEN

ANNO 1720
KASSIERS EN BANKIERS

MAKELAARS IN ASSURANTIEN

ALLE BANKZAKEN

ALLE ASSURANTIËN

SAFÉ-DEPOSIT

MOLESTVERZEKERINGEN