beleid
In 2006 is de groei 2,4 procent
De EICIE indicator voor het laatste kwartaal van 2006 is
1,9 procent. De economie in 2006 groeit met 2,4 procent.
Wat voorspelt de EICIE?
Het doel van de EICIE is om de huidige stand van de
economie te voorspellen, waarbij de economie hier
wordt gemeten door het bbp tegen marktprijzen,
het liefst met een zo eenvoudig mogelijk model.
De EICIE is gebaseerd op een zeer eenvoudig regresÂ
siemodel waarin de groei van het bbp in een kwarÂ
taal, ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar
eerder, wordt verklaard door de groei in het aantal
werkenden bij Randstad. De werkelijke waarde van
die groei in het bbp wordt bepaald door het CBS.
Echter, die werkelijke waarde is pas over tientallen
jaren definitief vastgesteld. Tot die tijd geeft het
CBS voorlopige cijfers, en de eerste daarvan is de
zogeheten flash. Met andere woorden, de flash van
het CBS is ook een voorspelling. Als we kijken naar
de laatste twee kolommen van tabel 1, dan kunnen
we zien dat er grote verschillen tussen de flash en
latere waarden kunnen bestaan. Bijvoorbeeld voor
het derde kwartaal van 2005 (2005Q3) is dat nu
al maar liefst 1,1 procent. Ook valt op dat de bijstelÂ
lingen door het CBS meestal opwaarts zijn.
Hoe goed was de EICIE in de
afgelopen vier kwartalen?
De vraag is nu hoe de kwaliteit van de EICIE kan
worden bepaald. Aangezien de CBS cijfers voorlopig
niet vaststaan, is de EICIE voorspelling dus een voorÂ
spelling van een variabele in beweging. Een mogeÂ
lijkheid is om aan de hand van de CBS gegevens te
achterhalen hoe de revisies van het CBS doorwerken
in de achtereenvolgende bbp waarden, en onderzoek
daarnaar loopt. Hoe dan ook, het is duidelijk dat de
EICIE en de flash niet makkelijk met elkaar kunnen
worden vergeleken, al is het maar omdat die flash nog
ver af kan liggen van de uiteindelijke waarde.
Het lijkt daarom beter om de EICIE te evalueren,
niet aan de hand van de absolute waarden van de
cijfers, maar aan de hand van de omslagpunten.
In tabel 1 geven we EICIE voorspellingen voor de
afgelopen vier kwartalen, de flash waarden van het
CBS en de huidig bekende waarde. Het is duidelijk
dat de EICIE de groeiversnelling in de eerste helft
van 2006 ten opzichte van de tweede helft van
2005 goed oppikt. De EICIE lijkt de onderliggende
conjuncturele schommelingen in de economie goed
te kunnen beschrijven.
De groei in het vierde kwartaal
Aangezien de meest recente CBS cijfers aangepast
zullen worden, herschatten we de vergelijking die ten
grondslag ligt aan de EICIE elke keer wanneer nieuwe
cijfers van Randstad en nieuwe cijfers van het CBS
bekend worden. Kortom, we gebruiken wel hetzelfde
model, maar de parameters kunnen wijzigen. Dit
model betreft een regressiemodel van de jaar op jaar
groei (per kwartaal) voor bnp met als verklarende
variabelen de jaar op jaar groei van werkenden via
Randstad. Dit model is geschat voor het eerste kwarÂ
taal van 2002 tot en met het tweede kwartaal van
2006 en het heeft een R-kwadraat waarde van 0,833.
Ook nu hebben we een voorspelling van de
Randstadgegevens nodig voor het vierde kwartaal
van 2006. Deze baseren we op een eenvoudig
autoregressief tijdreeksmodel waar we recente
ontwikkelingen gedurende het kwartaal meenemen.
Ervaring met dit model leert dat de voorspelfouten
op kwartaalbasis nooit meer zijn dan twee procent,
in absolute zin. Onze berekeningen geven aan dat de
EICIE voor het vierde kwartaal van 2006 een groei
voorspelt van 1,9 procent.
Ten slotte, nu we alle kwartalen hebben, waarbij
we de meest recente cijfers van het CBS voor de
eerste en tweede kwartalen van 2006 hanteren, die
we aanvullen met de EICIE voorspellingen voor het
derde en vierde kwartaal van 2006, kunnen we ook
een eerste voorspelling geven voor heel 2006, en die
komt neer op 2,4 procent.
tabel 1
Track record van de EICIE, flash CBS, 2005Q3-2006Q2
Philip Hans Franses
en Bert de Groot
Philip Hans Franses is
werkzaam aan de Erasmus
Universiteit Rotterdam en
Bert de Groot is werkzaam
bij Nyenrode Business
University.
588
ESB 17
Kwartaal
2005Q3
2005Q4
2005
EICIE
1.6
1.8
1.0
Flash CBS
0.9
1.6
1.1
Waarde CBS (6-11-2006)
2.0
1.9
1.5
2006Q1
2006Q2
2006Q3
2006Q4
2.3
2.5
1.9
1.9
2.4
2.9
2.4
2.9
2.8
2006
november 2006