Wat stond er 3 maart op de voorpagina van de kranten? Het was in ieder geval niet de nieuwe versie van het Handboek Milieuprijzen die CE Delft die dag publiceerde. Wellicht ten onrechte, want de kenners weten dat deze publicatie van grote invloed zal zijn op de beleidskeuzes die de komende jaren zullen worden gemaakt. We spraken erover met Joukje de Vries, een van de auteurs.
Waarom zijn milieuprijzen relevant?
“Milieuprijzen laten de schade zien van emissies, waar je als consument niet voor betaalt. Zo kan de vervaardiging van een bepaald product bijvoorbeeld fijnstof uitstoten, wat slecht is voor de gezondheid. De consument en de producent zien die schade echter niet terug in hun kosten. Doordat wij aan die schade wel een prijs koppelen, komt tot uitdrukking wat voor schade er eigenlijk wordt veroorzaakt, en worden milieueffecten van producten vergelijkbaar.
De door ons vastgestelde prijzen worden meegenomen in de maatschappelijke kosten-batenanalyses en beïnvloeden zo veel beleidskeuzes die de komende jaren zullen worden gemaakt. Ook bedrijven kunnen met behulp van de milieuprijzen uitrekenen wat hun milieudruk is, en daarmee hun investeringskeuzes beïnvloeden.”
Hoe bereken je de prijs van het milieu?
“We beginnen met de wetenschappelijke literatuur. Empirisch onderzoek laat bijvoorbeeld een verband zien tussen verhoogde concentraties van bepaalde stoffen en een slechtere gezondheid, en schade aan gebouwen of ecosysteemdiensten. Aan die schade hangen we vervolgens economische waarderingen op, die ook uit de literatuur komen: hoeveel zijn mensen bereid te betalen om deze schade te voorkomen?
De waardering van mensen hangt mede af van het inkomen: mensen met een hoger inkomen hebben bijvoorbeeld een hogere betalingsbereidheid om bepaalde gezondheidsklachten te voorkomen. De prijzen die we hebben berekend, zijn dan ook specifiek voor Nederland. In een land met een lager besteedbaar inkomen kan de betalingsbereidheid lager liggen, ook al is de schade even groot.”
Wellicht de bekendste milieuprijs is die op CO2. In het Europese emissiehandelssysteem kost een ton nu 103 euro. Is dat voldoende?
“Dat valt tegen. De milieuprijs voor CO2 is ook sterk gestegen. In 2017 hanteerden we een milieuprijs van 60 euro per ton en nu gaat het om ruim 140 euro. De maatschappelijke schade van CO2 is dus met 128 procent gestegen. Dit komt mede doordat we scherpere reductiedoelen hebben gesteld, en meer uitstootreductie vergt duurdere maatregelen. Ten tijde van de vorige waardering van CO2-schade op 60 euro in 2017, lag de Europese CO2-prijs zelfs onder de tien euro. Nu is de prijs wel hoger, maar dus nog niet hoog genoeg. Er zijn ook veel vrijstellingen voor de industrie, om hun concurrentiepositie te beschermen. Dus zelfs de bedrijven die onder het emissiehandelssysteem vallen, hoeven niet voor hun volledige uitstoot te betalen.”
Wat zijn de grootste veranderingen in het handboek ten opzichte van de vorige editie?
“Een aantal prijzen zijn flink hoger geworden. Onze methodiek is vrijwel hetzelfde gebleven, maar er is veel meer wetenschappelijk onderzoek bijgekomen in de afgelopen zes jaar. Dit laat zien dat veel schadelijke effecten groter zijn dan we dachten. Zo is de kans op vroegtijdig overlijden door een hogere concentratie fijnstof twintig procent groter dan we eerder dachten.
Heb je je eigen gedrag aangepast, nu je zo goed op de hoogte bent van alle milieueffecten?
“Ja, ik heb me vooral beziggehouden met de gezondheidseffecten van verschillende stoffen. Dat heeft me er wel bewust van gemaakt hoe smerig een stad eigenlijk is. Ik woon zelf in Den Haag, en als ik dan veel verkeer om me heen merk denk ik aan het fijnstof die dat oplevert. Dan krijg ik echt de neiging om een mondkapje voor te doen.”
Dus jij loopt nu met een mondkapje over straat?
“Nee, nee, haha. Na corona ben ik daar wel mee gestopt. Maar het zou eigenlijk wel verstandig zijn.”
Literatuur
Bruyn, S. de, J. de Vries, D. Juijn et al. (2023) Handboek milieuprijzen 2023. Delft: CE Delft, Publicatienummer 23.220175.034.
Auteur
Categorieën
