DEZE WEEK
• DNB-conjunctuurindicator
realisatie
indicator
Conjunctuur in
internationaal
De conjunctuur, waargenomen aan
de produktie in de verwerkende industrie, vertoont over de afgelopen
maanden een duidelijke neergang,
zie de realisatiereeks in figuur 1. De
DNB-conjunctuurindicator voor de
maanden tot en met november aanstaande duidt op een voortzetting
van deze neerwaartse beweging. Dit
houdt in dat de Nederlandse economic nog steeds in een fase van groeivertraging verkeert.
Een voor de hand liggende vraag is
hoe lang deze conjuncturele neergang nog zal duren. Enige informatie daarover kan worden verkregen
door de internationale conjunctuur
nader te bezien. De conjunctuur in
Nederland wordt immers vooral
door het buitenland bepaald. Figuur
2 vergelijkt indicatoren voor Nederland, Duitsland en de VS. Voor Duitsland is de IFO-indicator gebruikt en
voor de VS die van het Departement
of Commerce. Opvallend is hoezeer
de huidige neerwaartse beweging in
de drie landen synchroon verloopt.
Dit is des te meer markant gezien
het uiteenlopende conjunctuurbeloop gedurende de jaren 1986-1988.
Figuur 2 fceschrijft de economische
ontwikkeling in afwijking van de
trendmatige groei. Deze trend is in
de drie beschouwde landen uiteenlopend zodat, ondanks het momenteel
identieke beloop van de indicatoren,
gesteld moet worden dat de huidige
economische ontwikkelingen in de
drie betrokken landen sterk verschillend zijn. In de VS vindt de huidige
recessie plaats bij een lage trendmatige groei en is er in recente kwartalen sprake geweest van negatieve
groei. De economic ondervindt monetaire stimulering door de relatief
lage korte rente. De laatste tijd zijn
er veel signalen die op een aan-
staand herstel wijzen. De in figuur 2
afgebeelde index voor de VS duidt
op een conjunctuuromslag spoedig
na de komende jaarwisseling. In begin augustus in European Economy
gepubliceerde voorspellingen van
de Europese Commissie wijzen voor
het komend jaar ook op herstel van
de economische groei in de VS: 1,6%
bbp-groei in 1992 tegen 0,1% dit
jaar. Deze voorspelling is inmiddels
aanzienlijk minder optimistisch dan
die van de Economic Outlook van de
OESO van juni jongstleden welke
voor 1992 een groei voorziet van
3,3% tegen -0,1% dit jaar.
In Duitsland volgt de huidige groeivertraging op een periode van uit-
Figuur 2. Conjunctuurindicatoren voor Nederland, Duitsland en de VS
bundige bestedingsgroei: een hoge
trendmatige ontwikkeling, een record-groei in 1990 en een zeer hoge,
inmiddels iets gedaalde bezettingsgraad. Voor 1991 en 1992 wordt een
afname van het hoge groeitempo verwacht door de groeivertraging van
het beschikbare inkomen, mede vanwege de per 1 juli 1991 fors hogere
belasting op looninkomen, de door
de hoge lange rente afnemende investeringsgroei en de minder snel expanderende overheidsbestedingen.
Het rentebeleid van de Bundesbank
is vanwege de dreiging van een
sterk oplopende inflatie nog steeds
restrictief. De OESO en de Europese
Commissie voorzien voor Duitsland
in 1992 een verdere vermindering
van de groei.
De Nederlandse conjunctuur beweegt zich, afgemeten aan figuur 2,
tussen die van de VS en Duitsland
in. In ieder geval be’invloeden beide
landen de Nederlandse conjunctuur
direct of indirect. De groei-impuls
vanuit Duitsland zal in 1992 verder
afnemen. Hier tegenover staat een
positieve invloed vanuit de VS en bovendien, wat wellicht nog belangrijker is, ook vanuit een aantal andere
Westeuropese landen. De Europese
Commissie voorziet voor de Europese Gemeenschap in 1992 een bbpgroei van 2,4% tegen 1,4% in 1991.
Het is op grond van een en ander
aannemelijk dat de Nederlandse
groei in 1992 circa 1,5% zal bedragen en dat een conjunctuuromslag
in de loop van volgend jaar niet onwaarschijnlijk is.
Conclusie
\
f\
Nederland
Duitsland
Verenigde Staten
SO
81
ESB 4-9-1991
82
83
8-4
85
39
9O
91
92
De DNB-conjunctuurindicator voorspelt tot en met november aanstaande
een verdere achteruitgang van de conjunctuur. Mede op grond van conjunctuurverwachtingen over voor Nederland belangrijke landen als de VS en
Duitsland zal een conjunctuuromslag
in Nederland nog tenminste enkele
maanden op zich laten wachten.
899
»