ceteris paribus
Vraag v/d week
Aan Leo Stevens, emeritus hoogleraar aan de Erasmus
Universiteit Rotterdam.
Wat moet er in ieder geval in een plan komen
om de economische crisis te bestrijden?
Een fiscaal crisisplan moet er zeker komen.
In het Belastingplan 2009 werd die noodzaak
nog nauwelijks onderkend. Die neuzelde
over verpakkingsbelasting en vliegtaks,
over fijnstofdifferentiatie en roetfilters, over
doorwerkbonussen en inflatiecorrectie van de
zelfstandigenaftrek. Wel werd met het oog op
de naderende recessie de btw niet verhoogd
en de WW-werknemerspremie op nul gezet.
Maar Nederland stond er, aldus het kabinet,
goed voor en was crisisbestendig. Dat gaf
bepaald niet het vertrouwenwekkende gevoel
dat serieus werd gewerkt aan een fiscaal
De wereld volgens Ottow:
crisispreventieplan. Erger is dat tot op de
dag van vandaag zo’n plan nog steeds niet
ter tafel ligt. Tijd voor actie. Kom met een
fiscale machtigingswet! Fiscale bewindslieden
moeten de ruimte krijgen rigide fiscale regels
slagvaardig aan te passen aan de crisissituatie.
De bestaande verliesverrekeningsregels werken
soms averechts. Investeringsaftrek, willekeurige
afschrijving en vermindering van winstbelasting
geven geen stimuleringsprikkels als er geen
winsten zijn. Dergelijke instrumenten moeten
we bliksemsnel gaan ombouwen zodat ze
effectief zijn in recessietijd. Allerlei fiscale
tegemoetkomingen kennen voorwaarden die
in normale tijden begrijpelijk zijn, maar thans
averechtse uitpakken. Aanpassen! Laten we
creatieve oplossingen via de gepropageerde
machtigingswet ruimte geven zonder de
noodzaak tot structurele aanpassingen van het
fiscale stelsel op langere termijn uit het oog te
verliezen.
ESB-Top 10
Toename in levensverwachting in Europa tussen
1996 en 2006 (in jaren).
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Liechtenstein
Ierland
Duitsland
IJsland
Finland
Oostenrijk
Noorwegen
Luxemburg
Zwitserland
Nederland
Mannen
3,3
2,9
2,3
2,3
2,2
2,2
2,2
2,2
2,1
2,0
Vrouwen
1,3
2,8
1,7
1,5
2,3
1,8
1,3
0,8
1,6
1,1
Bron: Eurostat
Uit de oude ESB-doos
Hoe komen wij ooit uit al deze moeilijkheden? Ik weet het niet; niemand schijnt een afdoende oplossing te kunnen geven; men kan thans nog minder dan vroeger de toekomst voorspellen. Eén ding is
echter zeker, dat wij ons werk niet met opgewektheid kunnen doen, wanneer wij niet vertrouwen
op betere tijden. Dit vertrouwen kunnen wij ten deele putten uit het verleden, want een dergelijke
economische depressie als wij thans beleven, kent onze geschiedenis wel meer. Ik herinner slechts
aan de Napoleontische periode van 1810 tot 1812, toen in Amsterdam slechts 40,
in Rotterdam slechts 10 arbeiders in alle ijzergieterijen werkten; toen in Amsterdam, Rotterdam, Leeuwarden en Groningen meer dan een vierde van de bevolking
bedeeld werd. Toch is, zooals wij allen weten, een tijd van grooten bloei weer
gevolgd op deze periode. Het is altijd goed op dergelijke voorbeelden in deze
benarde tijden te wijzen, al mag dan daarbij niet vergeten worden de aandacht te
vestigen op een belangrijk verschil tussen de tijden van nu en de tijden van toen.
Walsem, F. van (1936) Werkloosheid en steunregeling te Rotterdam. ESB 21(1062), 334
160
ESB
94(4555) 6 maart 2009
Colofon
ESB signaleert nieuwe ontwikkelingen in de
economische wetenschap. Daarnaast worden
in ESB economische inzichten toegepast om
beleidsrelevante aanbevelingen te doen voor
de overheid, maatschappelijke instellingen en
bedrijven. Ook analyseert ESB de belangrijkste
ontwikkelingen in de Nederlandse economie.
Artikelen in ESB verschijnen op persoonlijke
titel.
ESB-redactie
Hoofdredacteur: Albert Jolink
Redacteuren: Mark Dijkstra, Eva Niesten
Redactiemedewerker: Johannes Drees
Bureauredactie: De Twee Hanen v.o.f.
Redactiesecretariaat: Carla van der Meulen
Marketing: Herco Kruik
Uitgever: Roel Langelaar
Commissie van Redactie
P. Kooreman, W.T.M. Molle (voorzitter),
E.J.J. Schenk, L.L.G. Soete,
C.N. Teulings, H.A.A. Verbon, H. Verbruggen.
Redactieadres
Postbus 20025
2500 EA Den Haag
tel. (070) 378 92 37
fax (070) 799 98 40
esb@sdu.nl
www.esbonline.nl
Kopij
Auteursaanwijzingen staan op internet:
www.esbonline.nl. Gelieve kopij elektronisch
aan te leveren op het redactieadres.
Abonnementen
Sdu Klantenservice, Postbus 20014,
2500 EA Den Haag, tel. (070) 378 98 80,
fax (070) 378 97 83, sdu@sdu.nl. Tarieven
voor Nederland en België incl. btw: bedrijven
en instellingen € 253,34, particulieren
€ 121,90, studenten € 27,56.
Toeslag buitenland: € 63,60.
Losse nummers
€ 8,53 incl. btw en portokosten.
Losse nummers van ESB zijn te
bestellen via Sdu Klantenservice,
tel. (070) 378 98 80, fax (070) 378 97 83,
sdu@sdu.nl.
ESB verschijnt ook online (www.esbonline.nl).
Advertentieverkoop
Product- en Personeelsadvertenties:
Asiea van der Geest, tel. (070) 378 07 06
fax (070) 799 98 79.
E-mail: a.v.d.geest@sdu.nl
Basisvormgeving en artdirection: Flinc.Design
Opmaak: Jacques van Schie
Illustratie: Roel Ottow
Foto’s: Robert Goddijn, Arenda Oomen,
Hollandse Hoogte
Druk: De Groot Drukkerij bv.
ISSN 0013-0583
ESB is een uitgave van Sdu Uitgevers.
ECORYS Nederland BV is houder van de merknaam ESB (Economisch Statistische Berichten).
ESB werkt samen met de Koninklijke Vereniging
voor de Staathuishoudkunde.