Aanhoudende groei in China

internationaal

Aanhoudende groei in China
De Amerikaanse economie vertraagt onder invloed van de
problemen op de huizenmarkt. Daar de Amerikaanse economie één vijfde van de wereldeconomie is, zal dit onmiskenbaar negatieve gevolgen hebben voor de wereldeconomie.
China lijkt echter zijn eigen weg te gaan.

D

e Chinese economie is in het laatste kwartaal van 2007 jaar-op-jaar met 11,2 procent gegroeid. Hiermee is de gemiddelde
economische groei uitgekomen op 11,4
procent. Oftewel, de groei in China was voor het
tweede jaar op rij ruim boven de tien procent. Dit cijfer op zich is een interessant gegeven, omdat China
met dit soort groeicijfers vrij uniek is in de wereld.
Wat nog veel interessanter is voor marktparticipanten, is de vraag of China dergelijke groeicijfers kan
handhaven in een omgeving waarin de Amerikaanse
economie zichtbaar aan het afkoelen is en ook de
eurozone inmiddels tekenen vertoont van minder
uitbundige groei. China is voor zijn groei immers behoorlijk afhankelijk van zijn uitvoer en investeringen.
Tevens zou China met zijn huidige groeicijfers de
wereldeconomie redelijk draaiende kunnen houden
in een omgeving waarin de Amerikaanse economie
zeer duidelijk aan het afkoelen is.

Buitenlandse handel

Serdar Küçükakın
Senior econoom bij het
Economisch Bureau van
ABN-Amro

138

ESB

vlucht die plotseling ontstond in 1997 in Thailand
en die zich vervolgens als een olievlek over de rest
van de regio verspreidde kon door de tekorten op de
lopende rekening van verschillende landen en lage
voorraad deviezenreserves niet gepareerd worden
(Muchhala, 2007). De Aziatische landen hebben (nagenoeg) allemaal geleerd van de financiële
crisis van 1997/1998 en de tekorten op de lopende
rekening omgebogen tot overschotten, en kennen dientengevolge forse en nog steeds groeiende
deviezenreserves.
Er zijn dan nog twee scenario’s over: het hoofdscenario en het recessiescenario van 2001. Gegeven
de naam hoofdscenario is het wel duidelijk van welk
scenario het Economisch Bureau vooralsnog uitgaat.
Echter, zelfs als het magere handelsjaar van 2001
zich zou herhalen, komt het groeicijfer (het overige
gelijk verondersteld) niet onder de negen procent.
Een uitleg voor deze geringe daling kan gevonden
worden in het geringe aandeel van de uitvoer in het
bbp, 38 procent in 2006. Dit is vergeleken met
andere Aziatische landen, vooral de kleine, open
handelseconomieën zoals Singapore (206 procent),
Hong Kong (166 procent) en Maleisië (102 procent)
gering te noemen. In Azië heeft de uitvoer alleen in
India en Japan een kleiner aandeel in het bbp dan
in China, respectievelijk dertien procent en vijftien
procent in 2006. Een klein aandeel van de uitvoer in
het bbp betekent dat het land voor zijn groei relatief
minder afhankelijk is van de buitenlandse handel.

Om deze vraag te beantwoorden, heeft het
Economisch Bureau van ABN-Amro voor de buitenlandse handel van China voor dit jaar een simpel
Investeringen
statisch model ontwikkeld waarin een aantal scenaInvesteringen vormen met een aandeel van 40,8
rio’s naast elkaar worden gezet: een scenario met
procent in het bbp de andere groeimotor. Deze
hoge groei à la 2007, een hoofdscenario en twee
aanjager is het afgelopen jaar met gemiddeld 28
scenario’s met aanzienlijk lagere groei. In het hoofdprocent gestegen. Een populaire visie onder verschilscenario wordt ten opzichte van 2007 uitgegaan van
lende economen luidt dan ook dat dit niet ongeeen aanzienlijke afvlakking van de handelscijfers.
straft door kan gaan in een mondiale omgeving die
Voor de twee laatste scenario’s is gebruikgemaakt
zichtbaar aan het afkoelen is en dus minder vraag
van de ervaringen in 1998 en 2001.
uitoefent naar Chinese producten. Bij deze populaire
Dat een van de twee uitersten, het hoge-groeiscevisie moet echter een belangrijke
nario of het crisisscenario van
kanttekening geplaatst worden.
1998, herhaald wordt, lijkt niet
Zelfs als het
Een nadere blik op de investewaarschijnlijk. Waarom het hogeringscijfers leert dat een groot
groeiscenario niet waarschijnlijk
magere handelsjaar
deel van de investeringen (meer
is moge, gegeven de huidige
van 2001 zich zou
dan vijftig procent in 2005) in het
mondiale situatie, duidelijk zijn.
land ofwel direct door de overheid
Ook het crisisscenario van 1998
herhalen, komt
wordt gedaan, ofwel door sterk aan
is niet aan de orde, omdat de
het groeicijfer niet
de overheid gelieerde bedrijven,
Aziatische landen sinds de Aziëde zogenaamde staatsbedrijven
crisis vooral in financieel opzicht
onder de negen
(Barnett en Brooks, 2006). Met
zeer veel hebben bereikt (De Jong
procent
dit feit als uitgangspunt kan
en Küçükakın, 2007). De kapitaal-

7 maart 2008

gesteld worden dat schommelingen
geworden. Derhalve kan een negatief effect van lagere uitvoerAls gevolg van
in de internationale conjunctuur
groei op de investeringen niet genegeerd worden. Dit gegeven
niet in dezelfde mate zullen dooris ontegenzeggelijk waar en is met een groeiraming van 10,2
stijgende inkomens
werken in investeringsbeslissingen
procent dit jaar ten opzichte van 11,4 procent in 2007 veren werkgelegenheid
als bijvoorbeeld in het Westen,
werkt in de raming in tabel 1.
waar het leeuwendeel van de inzal naar verwachting
Conclusie
vesteringen door de private sector
Alles in ogenschouw nemende, zal naar verwachting de
ook de particuliere
wordt gedaan. Zo heeft China in
Chinese groeimotor dit jaar onder invloed van de mondiale ecohet recente verleden verschillende
consumptie dit jaar
nomische afvlakking minder hard draaien. Een crisis is echter
perioden gekend van magere
redelijk op peil blijven niet aan de orde. In de Chinese context duidt een groei van
uitvoergroei. Deze ontwikkelingen
zes procent al op een mogelijke crisis, omdat met zo’n groei de
hebben echter nooit geleid tot een
in China
economie niet in staat is om de grote toestroom van arbeidssignificante reductie in de interne
krachten van werk te voorzien.
vraag, integendeel. Zo zijn in het
Ten slotte moet de vraag beantwoord worden of de Chinese economie al dan niet
recessiejaar 2001, toen de Chinese uitvoergroei
kan ontkoppelen van de Amerikaanse economie. Historische correlaties leren
daalde, de groeivoet van de particuliere consumptie
ons dat er in de periode 1994–2007 absoluut geen correlatie was tussen de
en vooral de investeringen gestegen (zie tabel 2).
conjuncturele ontwikkeling van de beide economieën (correlatiecoëfficiënt 0,03).
Kijkend naar 2008 kan gesteld worden dat in China
Met andere woorden, de Chinese economie heeft zich in deze periode behoorlijk
zowel de investeringen als particuliere consumptie
onafhankelijk van de ontwikkelingen in de Verenigde Staten ontwikkeld.
goed gesitueerd zijn om de afvlakking in de mondiale economie op te vangen. Wat betreft de investeringen in de sectoren die vooral voor de export
tabel 1
produceren, geldt dat zeer waarschijnlijk de invesChinese buitenlandse handel in 2008
teringen (enigszins) in het gedrang zullen komen
Hoge groei
Hoofd­
Recessie
Crisis
door de afvlakkende economische bedrijvigheid in
van 2007
scenario
2001
1998
het Westen. Daarentegen zullen naar verwachting de
herhaald
herhaald
herhaald
sectoren die vooral op de interne markt gericht zijn
Uitvoer % verandering
26,5
18
6,8
0,5
ook in 2008 een behoorlijke groei optekenen. Voorts
Invoer % verandering
22,7
19
8,4
0,3
zal naar alle waarschijnlijkheid de overheid, indien
Handelsbalans in miljarden
470
349
310
308
de situatie daar naar vraagt, niet aarzelen om haar
VS dollars
investeringen in bijvoorbeeld infrastructuur en sociVerandering in bbp-groei
3,6
0
–1,2
–1,3
ale woningbouw uit te breiden om de groei op peil
Bbp-groei
13,8
10,2
9
8,9
te houden (Anderson, 2008). De overheid heeft met
Bron: Economist Intelligence Unit
een overschot in de overheidsfinanciën (0,2 procent
in 2007) en een zeer lage schuldenlast (achttien
procent in 2007) voldoende ruimte om de economie
tabel 2
fiscaal te ondersteunen.
Ontwikkeling interne vraag en groei in China (% jaar-op-jaar)
Als gevolg van stijgende inkomens en werkgelegen2000
2001
heid zal naar verwachting ook de particuliere conUitvoer
29,3
7,6
sumptie dit jaar redelijk op peil blijven in China. Zo
Investeringen
10,9
16,9
was bijvoorbeeld de gemiddelde loonstijging in de
Detailhandelsverkopen
9,8
10,1
industrie het afgelopen jaar rond de zestien proBbp
7,7
7,4
cent. Echter, de positieve welvaartseffecten van het
Bron: Bloomberg
afgelopen jaar als gevolg van fikse prijsstijgingen op
de aandelen- en huizenmarkt zullen zich dit jaar niet
voordoen. Zo is bijvoorbeeld de aandelenbeurs van
Sjanghai in 2007 met 97 procent gestegen, terwijl
dit jaar tot op heden de beurs op een min van ruim
zeventien procent staat. Voor de rest van het jaar
is een trend zoals vorig jaar, gegeven de turbulentie op de financiële markten, niet te verwachten.
Daarentegen heeft de agrarische bevolking haar
inkomen flink zien stijgen als gevolg van de scherp
Literatuur
gestegen prijzen van diverse agrarische producten.
Anderson, J. (2008) The recession and China. Hong Kong: UBS
Dit zal onmiskenbaar een positief effect op de
Investment Research.
Barnett, S. en R. Brooks (2006) What’s driving investment in
bestedingen hebben. Tot slot is het niet ondenkbaar
China? Washington: IMF.
dat de Olympische Spelen in Peking dit jaar tot extra
Jong, H. de en S. Küçükakın (2007) Aziatische economie onafparticuliere consumptie leiden.
hankelijker van Amerika. ESB, 92(4520), 612–615.
Een tegenwerping tegen de hierboven beschreven
Muchhala, B. (2007) Ten years after, Revisiting the Asian financial
argumentatie laat zich raden: China is sinds de
crisis. Washington: The Woodrow Wilson International Center
for Scholars.
laatste laagconjunctuur van 2001 aanzienlijk opener

ESB

7 maart 2008

139