Jrg. 12, editie 604

27 JULI 1927

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN

Eco
‘n
–
omischlStatistische

Berichten

ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

ORGAAN
VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

12E
JAARGANG

WOENSDAG 27JULI1927

No. 604

INHOUD.

BIz.

DE SOOIALII-VERZEKERINGSFONDSEN II
door
Dr. J. van
Hoorn……………………………………
65
8

De Nederlandsche Ziektewet in verband met de Con-
ventie van Gen0ve door
Mr. Baron Wittert van
hoogland ………………………………..
660

De In- en Uitvoer van Nederland gedurende het eerste halfjaar
1927 1
door
W.
G. H. van der Zweep……661

De Ontwikkeling van de Steenkoolwinning in Koetai
door
I)r. R. Broersma

……………………..663

A NTEE1{ENINCEN:
Uit het Verslag van De Javasche Bank. Rentepolitiek.
Ovt-rheidsfinanciën ……………………….
666

MAANDCIJFERS:
Résumé uit het ,,Monthly Bulletin of Statistics”….
668

Rijkspostspaarbank ……………………….
669

Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank ………….
669

Giro-kantoor der Gemeente Amsterdam ……….
669

Postchèque en Girodienst……………………
669

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN …………….
669-676

Geidkoersen.

1 Bankstaten.

Goederenhandeh
Wisselkoersen.

1 Effecten

1
Verkeerswezen.

INSTI7’UUT VOOR ECONOMiSCHE GESCHRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Mr. Q. J. Terpstra.

ECO1VOM1SCH-STATIST1SCHE BERICHTEN.
COMMISSIE
VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom; J. van Ijasselt; Jhr. Mr. L. H. van
Lennep; Mr. E. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Moresco;
Mr. Dr. L. F. Ii. Regout; Dr. E. van Welderen Baron
Tieugcrs; Prof. Mr. H. R. Ribbius;. Jan Schilthuis; Mr.
Q. J. Terpstra, Prof. Mr. F. de Vries.

Gedelegeerd lid:
Prof.
Mr. Dr.
G.
Al. Verrijn Stuart.

Redacteur-Secretaris.: S. Posthuma.
,Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Postrekening 8408.

Abonnementspnijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland
f
20,—. Buitenland en ‘Koloniën f 23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het si.’eekblad gratis.

De verdere publicaties van het Instituut uitgaande ont-
vangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos, voor zoo-
ver daaromtrent niet ander& wordt beslist.

Aangeteekende 8tukkefl. Bijkantoor Ruigeplaatweg.
Advcrtcnties
f
0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver
–
tenties: Nijgh
ct
van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchque-
en
giro-
rekening No. 6729.

26
JULI 1927

In ‘den toestand van de geidmartet kwam geen ver-

andering. Het aanbod van geld voor particulier dis-
conto bleef gering; de noteering was vrijwel onver-

anderlijk 3
°
/
se
pOt. ‘De pj-olongatieren’te schommelde

tusachen 3 en 3% pOt..; terwijl caligeld 2%
t
3% pOt.

bedong.
* *
*

Do balans van Do Nederlandsche Bank draagt de

sporen van den .goudui.tvoer, waartoe de stand der

wisselkoersen gedurende de a.fgeloopen week aanlei-

ding heeft gegeven. Het hoofd muiitmateria’al blijkt

van
f
333,6 ‘millioen tot
f
319,3 millioen te zijn terug-

gegatn. Ook •de post papier op het ‘buitenland geeft

een vermindering te zien: hij daalde van
f
135,9 mii-

l’ioen tot
f
128,1 milli’oen. De diverse rekeningen op

de actiefzijde ‘dec ‘balans bleven vrijwel op dezelfde

hoogte.

Het hoofd binnenland’scho wissels steeg met
f
7

millioen. De beleedingen geven een vermeerdering

van
f
2,2 millioen rte zien. De zilvervoorraad ‘klom

met een ‘kleine
f
400.000.

De l)iljettencirdulaitie daalde met
f
7,7
millioen.

Hot tegoed van het Rijk blijkt ‘met
f
2,7 millioen to

zijn toegenomen. De rekening-courantsaldi van ande-

ren liepen met
f
7,8 millioen terug. Het beschikbaar

metaa’lsaldo verminderde’ met
f
11,4 millioen. Het

dekkingsperôentage bedraagt ruim 49.

* *
*

De koers voor Dollars was deze week zeer stabiel;

meestal werd 2,49% genoteerd. Po•n’deh was-en iets

meer aangeboden, zoodat ‘de koers van 12,12 tot

12,11″11.o kon ‘terugloopen. 1′[arken waren in het begin

‘der week weder zeer gezocht. Dinsdag werd 59,40 he-
•taal’d, daarna ‘kwam een lichte reactie tot 59,28, maar

Zaterdag werd weder voor 59,35 verhandeld. In do

overige wissels ‘kwam geen verandering van beteeke-
nis; de markt was stil en ‘de omzetten waren klein.

LOND]SN,
25 JULI 1927.

Gedurende het grootst.e deel van verleden week was

er flinke vraag naar geld, zoodat. do prijs zich buiten

het clearin’gbank geld op 4 pOt. en hooger stelde. Deze

week, ‘de laatste van ‘deze maand, zal geld ves-moede-
–

lijk gezocht. ‘blijken en zal de markt zich wel niet zon-

der ‘hulp van de Bank van Engeland kunnen redden.

Disconto bleef ‘natuurlijk ‘zeer vast op 4/i—%, ter-

wijl nu en dan transacties tegen den hoogsten van

deze beide prijzen werden gerapporteerd. De omzetten

zijn echter gering.

658

‘

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

27Juli 1927

DE SOCIALE-VERZEKERINGSFONDSEN.

II.

In het ‘voorafgaande werd uiteengezet, dat men

verstandig zal doen de bezwaren te erkennen ‘zoowel

van het voortduren van den rtegenwoordigen toestand

(waarbijl zich enorme kapitalen op’hoop-en bij een

enkele am!btelijke ‘instelling), als vad den overgang

naar een omsiagsteisel (dat logiiseherwijze voOrt naar
geheel afwijkende -grondslagen voor de invali-diteits-
en ouderdomsverzekering en naar het onmogelij’k-mt-

ken van risico-overdracht, zooals ik in een derde arti-

kel nog nader zal aantoonen).

Hieruit volgt, dat men pogingen zal moeten, doen

om langs anderen weg de ‘bezwaren -der .kapi’taals-

o’phooping te ondervangen.

Dit zou dunkt miii kunnen geschieden op twee ge-

heel verschillende wij:zen, waarvan de -eene zich het

dichtst aansluit aan de huidige practij:k en die ik dus

het eer-st zal bespreken.

Eerste mas.iier.

Deze ‘bestaat •in wezen in een uitbreiding van de

beieg.gin-gsmogelij’kheid. Zoekt men in deze richting,
dan komt men al spoedig ‘terecht -bij’ ‘buiteril-rn’dsche

beleggingen •en velen zullen geneigd zijn dit denk-

beeld weer even snel te verwerpen. Ik wil
hier:
dan
ook dadelijk aan toevoegen, dart ook naar
mijn
mee-

nirig ‘de uitvoerbaarheid aal afhangen van èen stel

wederkeerigheid-s-m’aa’tregelen met, andere landen,

waarop ik aanstonds terugkom.

Blijkens •de wet op de Rijksverzekeri’ngs-bank (art.
18, lid 2 sub f, g en h,
j0
lid 4) is belegging in -schuld-

brieven van buitenlan’dsc-he ‘hypotheekbanken en bui-

tenlandsche spoorwegm-aatschappijen voor het invali-

‘diteitsfon-ds niet uitgesloten. Volgens •het -laatstver-

schenen jaarverslag -der Rijksverzek-eringsbanik (over
1924)
was
van die bevoegdheid geen gebruik gemaakt

en daaraan zal wel niet ‘vreemd geweest zijn do erva-

ring, opgedaan bij: de belegging in buitenlandsche

‘sJ) oorwegleeningen door ‘het Ongevallenfon’d’s, waar-

bij van het (relatief niet -zeer grootei) daarin belegde

bedrag rond % deel verloren ging. Het mag ook

eigena-ardig -heeten, ‘dat, de wet slechts als criterium

voor de toelaatbaarheid van een buiteniand’sche be-

leggin-g noemt ,,het in ei’gen4om hebben of’ exploi-

toeren van ‘spoorwegen” of (bij ‘de hypotheekbank)
,,het uitsluitend werken in ‘het ‘land waar -haar hoofd-

kantoor is ‘gevestigd”. Alsof in ‘de eerste plaats de
werkkring
der -m’aatschappij–debitrice van ‘belang was

en niet omstandigheden als: de wijze, waarop schuld-

brieho.h’ders verhaal kunnen uitoefenen, de rechts-

toestanden in ‘den betrokken staat, de algemeene fi-
nancieele kundigheid en financieele moraliteit- van
dat land enz.

Toegegeven •dient te worden, ‘dat het ook wel zeer

moeilijk is voor die impond-erabilia wettelijke voor-

schriften te ontwerpen. Boven’dien zenden ‘de voor-

schriften een stroefhei’d verkrijgen die gemakkelijk ha’irteeren zou uitsluiten. Daarom zal het ‘beter zijn

een -geheel and-eren weg in ‘to ‘slaan.

Het zal iedereen wel eens ‘hebben getroffen, ‘dat

•men in
Nederland
bij; voorkeur zijn heil zoekt in
Ne-derla’r&d)sche
‘Staatsfondsen, gemeentelijke en Pro-

vinciale leenin-gen, pand’briev-en, enz., maar ‘dart mad
natuurlijk in andere landen precies -heelfde ‘doet ten

opzichte van de Staatsfondsen, gemeentelijke en

Provinciale leenin-gen -en parudhri-even van hypotheek-

‘banken van
die
‘landen. Is het niet een wonderlijk

denkbeeld, ‘dat ieder land zôôzeer van de superioriteit

van zijn eigen instellingen overtuigd is, dat ‘het de
enorme gebreken, die een zoo -groorte eenzijdigheid
onweerlegbaar ‘aankleven, ‘zoo -gemakkelijk opzij’ zet?

De conclusie trekken, dat onze sociale verzekering
en onze -ambtenaarspen-sioenen zooveel beter gefun-

deerd zijn, -dan ‘die van -andere staten met een ‘be-

ti’ouwbare fin-ancieele ‘moraiitei-t, hiervoor zal men

allicht terugdeinzen. Doch waarom dan een zee eng
standpunt -gehandhaafd?

Dat men ertegen op-zi-et, zich op -beleggingsgebied

te begeven in landen met wie wij’ -gemakkelijk in

politieke confliotn zouden kun-en komen, laat zich

zeer wel ‘hooren, ‘hoewel het ‘door mij- te verdedigen

stelsel ook ‘daaraan gedeeltelijk tegemoet komt.

Ook de valuta-gevaren zou men ter sprake ‘kunnen

brengen: immers de valuta van ‘het- vreemde land

zou ten -opzichte van de -onze kunnen deprecieeren,

maar ik zou zeggen, dat men ‘door ‘het opperen van

deze mogelijkheid veel-eer een zeer -gunstige zijde aan-

raakt. Ook van ons -eigen land ‘toch zou -de valuta

kunnen depiecieeren en men -zou idoor dit risico 0-ver

een -aantal ‘landen te verdeelen kunnen bereiken, dat

het ‘gevaar aanzienlijk min-der groot werd.

Het -komt mij; dan voor, dat onze Rijksverzekering-s-

bank overeenkomsten ‘zou ‘moeten sluiten -met col-

l-ega-insteflingen v-an niet-aangrenzende la,n-d-en als
Zwitserland, Denemarken, Zweden
;
met welke landen
Nederland in vele opzichten
‘vergelijkbaar
ijs. ‘Dat niet
in alle -deze ‘land-en de ‘sociale verzekering reeds- even

ver -gevorderd is -als bij -ons, is geen reden ‘het ‘be-

-ginsel los -‘te laten: tegen den ‘tijd, dat -men
bij-
ons
het -den-kbeel’d aal hebben ‘verwerkt, zal men d-aar

alweer zooveel ver-der zijn.

De instellingen zouden zich twee aan twee tegen-

0v-er elkaar moet-en verbinden voor gelijke ‘bedragen

effecten van elkaars land in de effectenportefeui’lle

op te nemen. Mocht er dan een politiek conflict uit-

-br-eken, -dan is voor ‘het invali-diteitsfonds geen ge-
vaar wanneer het conflict zou voerei tot een waarde-
loos-verklarii-g -der buitenlan’dsc’he sc’hulder, want
een dergelijke maatregel zou
–
met een tegenrnaatregel

van gelijke strekking en gelijk financieel bel’ang kun-

n-en worden beantwoord.

Onze Rij’ksverzek-eringsban-k zou een keus moeten

doen -uit de beleggingen die ‘de ‘betrokken buitenland-

sche in-stelling voor haar d’ek-kingskapitaal heeft ge-

kozen. Hierin ligt- idan reeds -een ‘voldoen-de waarborg,
dat het gehalte der fondsen ‘den toets v-aii een nauw-

gezette critiek -kan ‘doorstaan. Om-gekeerd zou d-e

buitenland’sc’he instelling zich stellig veilig gevoelen,

wanneer zij! Neder-lan-d’sc’he effecten van -het -soort als

onze R.V.B. koopt, -on’der hare beleggingen opnam.
Men -zou voorts kunnen bepalen, dat -de -instellin-

gen -de weder-keei-i-ge -postèn -gratis voor elkaar be-

h-eer’den, -zee-dat onnoodige kosten zouden worden ver-

meden, en met ‘de bij’bedoeling, dat men ten allen

tijde -de naleving der -gemaakte overeenkomst zou

kunnen coutroleeren.

‘D-e uitbreiding van het – beieggingsv-el-d, -die men
door der-gelijke overeen-kom’s-ten met buitenlandsohe

collega-instellingen zou bereiken, zou ‘zeer -belangrijk
zij-n en
tegelijk
-daarmede ‘het risico aan bu’itenlan’d-sc-he
belegging ‘verbonden veel -geringer zijn dan
-bij
de
tegenwoordige voorwaard:en ‘het geval is, niettegen-
staande -de beperking tot Spoorwegen en -hypotheek-

banken opgeheven zou zijn. Inderdaad zou dit risico

volkomen met ‘dat verbonden aan ‘bi’nnenland’sche be-

leggingen gelijk staan, mits men slechts kieskeurig

was, wat -betreft de landen, waarmee men overeenikom-
-sten sloot. En die ‘ki-eskeurighei-d zou men -zonder
,
-be-
zwaar ‘kunnen beoefenen, -daar reeds een ‘drietal -of

viert-al 1-au-den voldoen-de zou zijn om ‘het, ‘beleggings-
gebied enorm te verruimen.

Na het voorafgaande zal -men
mij
tevens -toegeven,
dat een net van
dergelijke
overeenikomsrten tusschen
een groep landen -tevens beteekent een onderlinge

her-verzekering tegen -de gevaren van valuta.’depre-
ei-atje, zoolang ‘drie -althans niet haar oorsprong vindt

in een algemeene depreciatie van ‘het gou’d tegenover
prod-‘ucten -en -goederen.

Een ander -middel ‘tegen -de gevolgen van valuta-

–

27 Juli 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

659

depreciatie, dat bovendien ook bij de laatstgenoemde

gebeurlijkheid workzaam is, is de belegging van een

gedeelte van het Invaliditeitsfonds in gronden. Zeer

zeker heeft dit theoretisch veel tegen, daar men in

zake het rendemont van die beleggingen weinig kan

voorspellen, terwijl toch ‘n bepaald rendement voor

de wiskundige berekeningen van baten en lasten moet

worden aangenomen.

Ziet men evenwel in de practijk, dan is van z.g.
vaste-rentedragende fondsen het rendement, over

een tijdvak van een halve eeuw of langer genomen,

evenmin standvastig, terwijl deorns’tandigheid van de

waardevastheid van gronden reeds belangrijk genoeg

moet worden geacht om zelfs tegen belangrijke theore-

tische nadeelen op te wegen. Wie aan de waai;devast-
huid van gronden mocht twijfelen, bestudeere de des-

betreffende hoogst belangrijke hoofdstukken uit het’

rapport ‘der Staatscommissie-Lovink (welke tot taak

had een onderzoek in to ‘stellen naar ‘de baten, te ver-

wachten uit de ‘droogniaking der Zuiderzee), waarin

de ‘grondprijzen over een tijdperk van anderhalve eeuw

op scherpzinnige en uiterst doeltreffende wijze wer-

den onderzocht en waarbij een voortdurende waarde-

vermeerdering aan don dag ‘kwa,m, die zeker niet

achterhlijft bij een ‘vermeerderde waarde van pro-

ducten en goederen tegenover het goud. Dat hij alge-

hoole d&hacle ‘der valuta de grond ‘zijn waarde ho-
houdt, ‘is in de oorlogsjaren afdoende bewezen cn

spreekt overigens vanzelf.
Met deze mogelijkheid van waarclevaste belegging

wordt niet altijd rekening gehouden door schrijvers,

die geneigd zijn een afbraak der valuta, zooals in

Duibschland en Oostenrijk ‘hcef t plaats gevonden, te
beschouwen als iets ‘dat vanzelfsprekend oo’k ons land
vroeger of later ‘hoven ‘het ‘hoofd hangt. Overigens zal

het hun zwaar vallen uit de ‘historie der munts’telsois

deze zekerheid af te leiden. Zijn zij evenwel conse-

quent,, clan zullen zij niet moeten sparen, geen levens-

verzekering moete ci sluiten en h
ci
n vermogen liever

heden dan morgen moeten op’tere’n.

Wat nog de belegging in gronden betreft, dit is ge-
makkelijker gezegd dan gedaan, daar het aanbod van
goede gronden geenszins overmatig is. De Zuiderzee

zou hier eehtor ‘belangrijk ‘kunnen helpen en voorts de

ontginning van woeste gronden, al of niet in samen-

hang met werkl oosheidsbestrij:din g.

Tweede mawier.

De andere wijze waarop ‘ik mij een oplossing kan
voorstellen is gelegen in een verdeeiirtg van het op-

gehoopte kapitaal over een aan tal i nstelii n gen, die
dan ieder w’eliswaar een groot., maar toch niet een zoo
onhandelbaar groot bedrag zouden ‘hebben to behoeren
als ‘de toekomstige
f
2 milliard
‘hij
de R.ij’ks’vorzeke-

ri n’gsbank.
Denkt men zich ecn 20-tal instellingen over het

geheele land, ‘dan zou ‘dat dus worden gemiddeld
f
1.00

millioen per instelling. Deze instellingen zullen, wil
aan de bedoeling voldaan zijn, los van elkaar moeten

staan, in ieder geval geen ambtelijke instellingen zijn,

die door ‘het Staatsverhand,waartoe zij alle behoorden,
in wezen toch weer én fonds zouden uitmaken.

Het zouden dus moeten zijn particuliere fondsen,
in den geest van, het Algemeen Mijnwerkersfonds te

Heerlen, dat reeds thans voor alle mijnarbeiders in

ons Limburg in de plaats treedt van het wettelijke

Invalidi,teitsfonds. Het spreekt vanzelf, dat de wet-
gever ‘de stichting van meer dergelijke fondsen niet
zal kunnen dwingen; evenwel is ‘het aan geen twijfel

onderhevig, dat do drang om de zaak zelf ter hand
te nemen in wijden kring zich zou openbaren onmid-

dellij’k nadat de mogelijkheid daârtoe zou zijn open-‘

gesteld, en mocht ‘het al zijn, dat die drang ‘zich bij gebrek aan organisatoren niet in dadu omzette, dan
zou toch de vereeniging Centraal Beheer, die o.a.

reeds de risico-overdracht
bij
de ongevallenverzeke-

ring voor zoo’n ‘groot gedeelte op haar schouders heeft

rusten, hieraan onverwijid tegemoet komen.

Men zou zich dit zoo kunnen voorstellen, dat op het
voorbeeld van het Algemeen Mijniverkersfonds werk-

gevers en arbeiders in een bepaalden tak van bedrijf

zich tot het stichten van een fonds vereenigen, zoo-
‘danig dat alle arbeiders
bij
‘de aangesloten bedrijven
automatisch lid van het fonds zouden zijn.
Om de contrôle op ‘de naleving ‘der verzekorings-
plicht mogelijk te maken en tevens voor ieder fonds

‘het risico over een voldoende aantal hoofden te ver-

‘deelen, zou ‘het noodig zijn als minimum aantal leden

van . een fond’s een getal van h.v. 20.000 voor te

schrijven. De lijsten ‘der biji een bepaald fonds aange-

sloten bedrijven
zouden bij het con’troieerende lichaam

moeten berusten en ‘dit zou d’oor steekproeven zich
moeten overtuigen, dat .de arbeiders ‘dier bedrijven
inderdaad aan het fonds als lid werden ‘opgegeven eu

dat hunne verzekering in de administratie van liet

fonds was geregistreerd.
Hiermede zou men gekomen zijn tot een belangrijke

uitbreiding van de risico-overdracht. Zooals bekend,

is in ‘de dagen, dat ‘de Invali’diteitsuet in cle Staten-
Generaal werd behandeld (1,91,2 en 1.91,3), regelmatig

naar voren ‘gebracht, ‘dat invaliditeits-verzekericig en-

geschikt zou zijn om ‘daarbij risico-overdracht toe te

passen. Men grond’de dit op ‘de bevoegdheid, die bij-
zondere fondsen zou’den ‘hebben om minder gunstige
risico’s te weigeren, waarbij deze ‘dan in o’vergrooiteu

getale ten laste van ht openbare Invali’diteitsfonds
zouden komen.

In theorie is ‘dit gevaar zeer zeker aanwezig, maar

men ‘gev’oelt we], dat een ‘groot ‘deel ervan wordt opge-
lieven ‘door ‘do bepaling, ‘dat in een bepaalde ‘groep van
bedrijven
alle
arbeiders zonder aanzien des
PCSO0flS
lid moeten zijn van het particuliere fonds. Het gevaar

zou clan hierop neerkomen, ‘dat
hij
hot in ‘dienst nemen
van arbeiders het verzekeringahelang voorg)ng hoven

.11erlei andere factoren (al’s hijv. vakkennis) en dit is
natuurlijk ondenkbaar, ‘vooral wanneer men ‘er zich
rekenschap van geeft, dat ‘die bepaalde werkgover
maar een gering gedeelte ‘heeft van het geringe be-

lang, ‘dat het geheele fonds hij ‘de betrokken arbeiders
heeft..

Dit neemt niet weg, d’at er een groep personen zal
overblijven van een zoodanige lichamelijke ‘dehiliteit,
dat zij’ nergens vast werk ‘kunnen vinden. Inderdaad
zou ‘het openbare Invaiiditei’tsfondrs hen ‘tot zijn last
krijgen en zij zouden dc verzekering hij het openbare
fonds duurder mkeu ‘dan ‘clie
hij
‘de bijzondere
fond-
sen behoefde ‘te zijn. Dit zou dunkt mij een enge-
wenschte toestand zijn: het openbare fonds zon niet

‘minder moeten geven voor de ‘betaalde premie clan
de bijzondere fondsen gemiddeld zouden doen. Er zou
echter, naar mijn neening, niets geen ‘hotwaar tegen

bestaan, wanneer’in .dat geval de Staat het origunstige
‘verschil bijpaste. Wellicht zou dit bedrag niet belang-

rijk ‘blijken, maar ook dan nog zou het allicht ge-
compenseerd worden, ‘d’oor’d a’t de geci eeitelj’ke n itvoe-

ring ‘der verzekering ‘door de belanghehhenden minder
administra’tiekos’ten zou vergen.

Er is nog een andere reden, waarom men aan de
bevoegdheid der ‘bijzondere fondsen om van minder-
waardige risico’s vrij te blijven, ‘doordat de werkge-
vers die personen niet aannemen, ‘geen overdreven
waarde moet toekennen. Die reden ‘is hierin gelegen,
dat onze z.g. invaliditei’bsverzekering slechts voor een
deel
– en zeker niet voor het grootste ‘deel – inva-
li’di’te’itsverzokering is: de ou’derdomsverzekering
maakt een zeer belangrijk onderdeel ervan uit, al
blijkt ‘dit niet uit den naam van ‘de vet. Een aanmer-kelijk deel van ‘de premie is ‘dus ‘te ‘beschouwen als
dekking voor renten, die na ‘het 65e jaar onder vel-
ken naam ‘dan ook ‘genoten zullen worden ‘en op dit
deel van de verzekering ‘kan ‘dus het gezegde omtrent
mindere goede risico’s voor de invaliditeibsverzeke-
ring niet van toepassing zijn.

660

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

27 Juli 1927

Nog sterker echter dan al deze theorie is hetgeen

do practijk sinds de jaren 1912 en 1913 heeft, ‘te zien:

gegeven. Juist in die ‘tijd kwam in Engeland de in-

vali’diteitsverzekering tot stand en deze is,
met bijna
volledsge ui,tslv..iting van de uitvoering door over-‘
heidsorga,nen
aan
particv..liere
i.nstelliii gen opge-
dragen.

Een beter bej’s’ voor de uitvoerbaarheid van een

dergelijke oplossing ook in ons land is dan. ook wei-,

haast niet ‘te geven. Daarbij komt nog, dat in Enge-.

land de combinatie van invaii’diteitsverzekoring met’

oudordomsverzekering niet plaats heeft: de invali’di-
toitsverzekering is daar aan de ziekteverzekering ge-
koppeld en ‘dit maakt natuurlijk, ‘dat ‘de moeilijkheid.

der minder goede risico’s daar nog een veel groo’tore

rol zou moeten, spelen dan wanneer de invaliditeits-,

verzekering op zichzelf stond. Evenwel staat daar

‘tegenover, d’at in Engeland de Staat zich van de

slechte risico’s zeer gemakkelijk afmaalct, door aan,

.degenen, die niet bij een der verzekeringsin.stellingen’

terecht kunnen, een voorziening te geven, •die den

naam verzekering niet verdient (een eenvoudig op-

leren van gespaard geld; er wordt uitgekeerd, totdat
het gespaarde bedrag op is en daarna niets ‘meer) en.

‘die rn.i. dan ook ten cellen male onbevredigend is tel

achten. Als gezegd, zou echter deze leemte in ons land,

niet behoeven to bestaan.

Over .de ‘gevolgen van een ‘omslagstelvel nog in een
slot-artikel.

Dr. J. VAN HooRN.
(1Slot volgt).

DE NEDERLANDSCHE ZIEKTEWET IN VERBAND MET

DE CONVENTIE VAN GENÈVE.

Als bekend ‘mag worden .on.derstel’d, dat op de laatst
bijeengekomen Internationale Arbei’dsco’nforentie in-,
zake de ziekteverzekoring een ontwerp-verdrag is aa:c-,

genomen, waarin om. wordt ‘bepaald, dat de arbeiders,
1

onder de ziekteverzekering vallende, krachtens ‘die
verzekering aanspraak zullen ‘hebben, ‘behalve op zie-{

.kengeld, mede op genees- en ‘heelkundige behandeling.,

In verband met ‘het voornemen van ‘den minister van.
Arbeid, H. en N. o’m de ‘in 1913 tot stand gekomen
Ziektewet, nadat ‘daarin .eenige wijzigingen en ‘aanvul-‘

lin’gen zullen zijn gebracht, tot invoering te brengen,

is daarmede vanzelf .de vraag of ‘de wettelijke ziekte-
verzekering mede genees- en heelkundige ‘behandeling
zal hebben te geven, naar den voorgrond gekomen.
Aldus luidt cle aanhof van een artikel geschreven.

door Mr. II. W. Groeneveld, chef der Afd. Arbeiders-
verzekering ‘bij ‘het. Departement van Arbeid, Handel,

eji Nijverheid ‘in de Telegraaf van 1 J’uli jl.

Volgen’s de berichten in de dagbladen waren het

uitsluitend de Nedolancische vertegenwoordigers ter
bovengenoemde conferentie, ‘die tegen het ontwerp-
verdrag gestemd’ ‘hebben en blijkbaar is het artikel
van Mr. Groenevel’d te ‘beschouwen als een .motjves-
ring van de stem der Nederlandsche afgevaardigden.

Althans de schrijver ‘komt ‘tot .de conclusie, dat het
voor ons land niet ge’w”enscht zou ‘zijn, met het orit-
werp verdrag mede te gaan. Deze conclusie is gegrond
op een drietal argumenten, welke ik aan een nadere

beschouwing wil onderwerpen.
Na gereleveerd t.e hebben, ‘dat de ontwerpen van
de Ministers Kuyper en Veegens cle geneeskundige be-

handeling wei’ ‘bevatten (vergeet de schrijver niet
‘hierbij te vernididen het ontwerp Treub?) zegt hij, .dat
Minister Ta.ima, en in navolging van hem, ook de

Ministers Aalberse en Slotemaker ‘de Bruine een
ander standpunt innarnen, omdat verplichte ‘verzelce-
ring van geneeskund ge ‘behandeling ‘zou ‘dreigen te

verstoren ‘het vele, dat thans op ‘dit gebied, met
name van gemeentewege, ‘op zon uitnemende wijze ge-

schiedt. De schrijver geeft dan een berekening hoeveel
een verzekering van geneesicundige behandeling aan
premie van ‘de arbeiders ‘zou vergen, ‘hetgeen ‘Vhan
ton deele ‘ten laste van ‘de ‘gemeenten komt. Erg.

krachtig ‘dunkt mij dit ‘argument niet. Immers het

‘staat vast, ‘dat een aanzienlijk ‘bedrag van de uitkee-

ringen wegens invali’diteitswet en .ouderdomswet, in-
direct ten goede van de ‘gemeenten komen, omdat dezé

op de uitkeeringen wegén’s steun aan ‘behoeftigen

‘korten hetgeen zij ingevolge ‘bovengenoemde wetten

ontvangen. En ‘toch zal het niemand invallen ‘om die

redenen nu maar de uitkeeringen ‘stop te zetten.

Bovendien, ‘hoezeer ook geprezen mag worden hetgeen.
‘door ‘de gemeenten ten aanzien van de geneeskuncli’ge

behandeling geschiedt, is’ toch niet te ‘ontkennen, ‘dat

hierin ook nog wel wat verbeterd kan. worden. Maar

al zou het argument opgaan voor do groote steden,
voor laait platte land zijn’ wij: zdker nog lang zoover niet.

Daarenboven wordt een groot deel van de geneeskun-

‘digo behandeling door de betrokkenen zelf, dus door

.de ‘arbeiders ‘betaald, hetzij: ‘direct aann de gemeente

wegens verpleging in aiekenlhuiuen enz., hetzij in den

vorm van premie aan de ziCkenfondsen.
Bij
de be-
rekening hoeveel de verzekering tegen .geneeskundige

behandeling zou ‘kosten aan de arbeiders, moet hier-
mede ter dege worden rekening gehouden alsmede met

nog een omstandigheid van groot gewicht en wel ‘deze,
dat een groot ‘deel van ‘de o’ngevalienwet., welke thans

onder do Ongevailenwet vallen, ‘bij’ in werking treden
van cle Ziektev.net
, onder deze ‘wet ‘zullen vallen, Hier-

voor wordt ‘than’s de genees’kundige behandeling be-

kostigd uit het Ongevailenfonds. Er is niet ‘de minste

aanleiding om die kosten in de toekomst op anderen,

hetzij gemeenten, ‘hetzij’ arbeiders te verhalen.

Het tweede argumeht, .dat door den geach’ten schrij’-

ver aangevoerd wordt, is do verschillende aard van

beide verzekeringen. Voor geneeskundige ‘hehan’de-

l’ing moeten, zegt Mr. GT.oerieveld op gezag van wijL
len Minister Talma, andere eisc’hen gesteld wor-
den, dan voor ziekengeld’uitkeerin’g. Om ‘dit to
‘demonstreeren wordt evenwel niet uiteen gezet

wat ‘dan het verschil tussc’hen ‘beide verzekeringen is,

doch -een ‘beroep gedaan op de
geschiedenis
van het
ziekenfondswozèn
itt
‘ons land.
Bij
deze fondsen
moeten. cle gerieeskundigen ‘invloed hebben, omdat zij

er bezwaar tegen zullen hebben arbeiders met h’ooge
bonen anders ‘dan in particuliere
praktijk
te behan-
delen. Dit laatste argument., is naar het mij: voorkomt,

het voornaamste. Maar het heeft niets met dan aard

der verzekering te maken, alleen en uitsluitend met
de geestesgesteidheid van een aantal bij de verzeke-
ring ‘betrokken personen, Het schijnt mij! juist een be-
zwaar tegen ‘de Ziektewet Tal’ma, dat daarin niet is
opgenomen de geneeskun’dige behandeling om togo-

moet te komen aan de eischen van ‘de genees’kundigen.
Vergis ik mij niet al te zeer, dan was nog een. over-
weging van, Minister Taima, dat hij niet ondei alle

omstandigheden een goede geneeskundi.ge behandeling
kon garan’deeren. Maar dit verhinderde hem toch n:iet

in de wet ‘de bepaling op te nemen, dat de ‘arbeider,
‘die niet kon aantoonen van een ‘goede geneeskundige

behandeling verzekerd te zijn, geen uitkeeving ‘zou
ontvangen. Aldus werd een verplichting op den arhe.i-
‘der gelegd, die de werkgever zelf niet ‘kon nakomen
en werd hij vrijwel aan de genade van de geneeskun-
di’gen overgeleverd. Natuurlijk ‘bedoel ik ‘hiermede
niets tea ongunste van ‘de geneeskundigen ‘te zeggen.

Integendeel, ik weet, dat zij voor de overgroote meer-
clerheid zeer sociaal voelen. Maar het stelsel schijnt
‘mij no gewe.nscht.
Hot derde argument is, dat het verstandiger is, oirii

het ‘goede, ‘dat het ziekenfondswe’zen ‘heeft gebracht,
tot verdere’ ontwikkeling te ‘brengen. Daarvoor zijn
zelfs offers in den vorm van
‘bijdragen
uit ‘de Staats-
Icas in pri:ncipo niet verwerpelijk. Ik ‘geeft toe, dat
‘hierin veel goeds zit.Maar zou deze gedachte niet ver-wezenlijkt ‘kunnen worden al’s de wet zoowel genees-
kundige behandeling als geldelijke uitkeering waar-
borgde? Zou hM in dat geval inderdaad onmogelijk
zijn, goed ingerichte ziekenfondsen, die aan bepaalde
eischen voldoen, te erkennen? Ik vrees, dat het Mr.

27 Juli 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

G’roeneveld heel veel moeite zal kosten overtuigende

argumenten naar voren ‘te brengen tegen opneming

van ‘de genees’- en ‘heelkundige behandeling in ‘dezelf-
de wet, die de geldelijke ui’bieering regelt. Immers,

hoe ik de zaak ‘ook bazie, ik blijf van meening, dat de

aangevoerde argumenten zwak zijn. Terwijl ‘de motie-

ven, waarom ‘de beide verzekeringen wel samen moe-

ten gaan, voor ‘de hand liggen. Het verwondert ‘mij

clan ook niet, dat, met uit,zondering van ‘de Neder-
landsche afgevaardigden, de geheele Conferentie in
Genève ‘eensgezind was. Zelfs is de vraag bij’ mij ge-

rezen of de Nederla’ndsc’he gedelegeerden wel geheel

Vrij waren in hun stem, en, of die stem niet uits’lui-
tend moet besch’cnw.d worden als een verklaring, dat.

het Regeeringsstan’dpun’t op ‘dit oo’genbli’k in Neder-
land is tegen koerswijziging. Het is ‘todh immers ‘moeilijk voor tegenspraak vat-

baar, dat deze beide verzekeringen als ‘het ware ineen-

vloeien, reeds omdatzij een zelfden peilsoon ‘betreffen,

een zelfde periode en eenzelfde ziekte. De organen,
die het risico van de geldelijke uitkeeringen dragen,
hebben toch direct ‘het allergrootste ‘belang ‘bij een

goede geneeskundige behandeling, omdat daac-van de

cl uur der geldelijke uitkeerin’g het gevolg is. De Rijks-
verzekeringsban’k heeft dit van meetaf begrepen, en

is er iemand, die zou durven ‘beweren, ‘da’t de medische
dienst dezer instelling en ‘de ongevallengeneeskunde,
die zich door haar maatregelen heeft ‘ontwikkeld, zon-
der gevolg zijn gebleven op het ‘bedrag ‘der uiticeerin-

gen? Of zou alles ook
‘z66
zijn geloopen als de Onge-
v’allenwet geen ‘geneeskun’dige behandeling ha’d. ge-
kend? Het staat mijns inziens vast, dat een gesplit-
ste verzekering een bron van conflicten zal ‘meebren-

gen t.usschen ‘de ‘dragers’ ‘van het risico der geldelijke
u’itkeering en der geneeskundige behandeling. Wie
toch zal tdam uitmaken hoelang de ongeschikthei’d ‘tot
werken ‘duurt? Zal de ‘drager van het risico’ der uit-

Iceering ‘daarbij zich zonder meer moeten neerleggen
bij: de opvatting van het orgaan., dat voor de genees-
‘kundige ‘behandeling zorgt? Of zal misschien het. eer-ste ‘orgaan, naast ‘de geneeslcundigen van het itweede,
toch zijn eigen. gcneesku’ndigen hebben om hem ‘te ad-
vijseeren? Ik vrees, dat dit maar al te s’poedig het ge-
val ‘zal worden, waarvan ‘alweer verbrokkeling van
kracht en verspilling van tijd en energie het gevolg

zal worden.

Trouwens, dat de genees’kun’dige behandeling niet

in cle Zielctewet Taima is opgenomen, wil niet zeggen,
‘(lat daarmede allen ‘di.o aan haar totstandkoming heb-
ben medegewerkt ‘het een’s waren. Integendeel. Er wa-
ren verschillende leden van de Tweede Kamer, die het
hiermede niet eens waren, ‘doch er zich bi,j hebben
neergelegd, omdat de Minister had gedreigd anders
cle wet te ‘zuilen intrekken. Ik verwijs hiervoor naar
hetgeen Dr. Nolens tijdens de ‘behandeling in de

Tweede Kamer heeft gezegd, ni.:
,,Tk ‘heb in mijn eerste rede aangegeven, waarom het

hier niet geldt een quaesti’e van priricipiecien aard,
maar ‘eenvoudig de vraag, op welke wijze
wij’,
mis-

scihien alleen. voorloopig, ‘de zaak het basta kunnen
regelen. En waar ik ‘di’t deed, lag het m.i. voor de
hand, ‘dat ik – wat de heer van Idsinga afkeurde –
aan het slot, van mijn rede de vrees uitsprak,. dat, in-
‘dien men ‘dat vraag-punt ontkennend heantwoordde, de
totstandkoming van ‘de wet ‘gevaar zou loopen. Nu
ligt dat ‘duidelijk voor de hand. I’lc behoef daarover
den M’j ni’st.er niet nader ito spreken, ik lees eenvoudig
de stulckon en cle Nota en hoor, wat niet altijd ge-
bowt, met; aandacht de redevoeringen, aan. En zoo
‘hoorde ik ‘den Minist’e’t zeggen, dat ‘hij’ .met opneming
van de geneesIcundige behandeling de zaak onuitvoer-
baar acht. Het ‘komt mni, voor, ‘dat, als i’k aan een zaak
wil medewerken en de persoon, die het ‘ontwerp voor-
stelt zegt, dat iets onuitvoerbaar zal ‘zijn, ik vergeef-
schen arbeid val verrichten, wanneer i’k ‘dat onuitvo’er-
‘bare dan ‘toch eiisch.”
Alleen ‘dus ‘uit politieke ‘overwegingen ging deze

spreker, en met (hem ongetwijfeld vele andere leden,

met ‘den Minis.t,er mede. Maar nu staat ‘de zaak anders.

Voorloopig althans. Het nieuwe ontwerp van wet is

nog bij den Raad van State ‘om advies. Straks ‘zal de

volksvertegenwoordiging hierover haar ‘oordeel moe-

ten vellen. Z,al zij ‘da’n voordeel trekken, uit ‘hetgeen

heel de wereld wenschelij’k ‘acht? Of beter nog, zal de

Minister wellicht aanlei’ding vinden om deze zaak

nog een’s ernstig te ‘overwegen? En naast el’kaar te

stellen de argumenten van hen, die koerswijziging

niet geraden achten en van ‘de geheele Internationale

Conferentie. Moge hij dan niet tot ‘de conclusie

komen, dat het ‘wet’scheljk is een, proefneming te

‘doen, ‘die op fias’co moet uitloopen, maar los van alle

andere overwegingen, bij’ elkaar voegen wat naar aard

en wezen sanie’nh’oort.
WITTERT VAN HOOGLAND.

‘s-Gravenhage, 18 J’uli 1927.

DE IN. EN UITVOER VAN NEDERLAND GEDURENDE
HET EERSTE HALFJAAR 1927.

De ha.ndelsoestand in het algemeen.

Indien men het verschil tussc.h’en het beeld van
den huitenland:schen handel van Nederland gedurende

het eerste ‘halfjaar van 1926 en dat van het tij’dperk

onder verslag in het kort – en derhalve onvolledig

– wil k’ensc’hetsen, ‘dan kan ‘gezegd worden, ‘dat i,n plaats van het geldverkeer en de hedrijfsorganisatie,
than’s de landbouw het karakter van ‘dit ‘beeld overwe-
gend beïnvloedt. De, in het vorig jaar, hand over hand
toenemende va’lu’ta-mededinging uit Frankrijk ‘en Bel-

gië, ‘heeft, door het ‘herstel van het Belgische en het
verbeteren van het Fransche ruilmiddel, haar einde

gevonden; met de voorloopige’opl’ossing van ‘de moei-
lij’kheden ‘in het Engelsc’he”hedrij’fsleven werd ‘een rem
op het West Europeesche zakenleven les gezet, al
verminderdon daarmede tevens do leveringen hier’ te

lande van ‘brandstoffen, voor zoov’er ‘clie van ‘deze ver-
wikkelingen (het gevolg w.aren; op ‘do inzinking van het. Duitselie bedrijfsleven en de moeilijkheden, ver-
oorzaakt ‘door het gebrek aan ‘krediet en het invoeren
van doaltreffen,’de.r werkwijzen, ‘volgde in vele ‘onder-

nemingen een ‘lcrac’htig herstel en een
stij’ging
van d’e
koopkracht der ‘bevolking. De aldus ontstane gunsti-

ger economische ver’houd:i’n gen komen ‘i.n de cijfers
van onze handeisboweging tot uitdrukking; ‘het toe-
nemen van den uitvoer van een aantal fabrikatea en

het verruimen van het bi’nnenlandsche ‘afzetgebied van
een ‘deel onzer nijverheid, door het vern)’in
..’deren ‘van

den invoer, waren bijvoorbeeld daarvan reclb.’tstreelcs
‘liet gevolg, ‘zoodat in de daarbij betrokken onderne-

mingen ‘de gang van zaken ‘beter was ‘dan verleden
jaar. Toch ‘kwam er, alles bijeen genomen, voor ‘de
nijverheid nog slechts een geringe verandering ten
goede.
De geldelijke uitkomsten ‘van ‘clan landbouw waren
in het vorige jaar niet ‘gunstig, zo’odaf, ‘de koopkracht
van de landbonwende bevolking daalde
CII,
‘blijkens het
verminderen ‘van de aan do hoerenieenban’ken t’oeve’r-
trouwde spaar- en depositogelden, aan kapitaal werd

ingeteerd; do i
nvo
&
r
van, landbouwmachines en werk-
tuigen, met uioridering van ‘zuivelmac’hines, nam af.
Do prijs van voedergraan ‘bewoog zich, ondanks clan

ruimen. aanvoer ‘van mais’, op een hoog peil, doordat
do ‘vraag groot was en de rogge- en ge.rstoogst ‘niet vol-
doende. Het gevolg ‘hiervan is geweest, dat, door den
lagen stand ‘van de vloesc’hprij’zen – ten ‘dooie het ge-
volg van moeilijkheden in den A.rgent.ijnschenvleesoh-
handel – de sterk vermeorderde uitvoer van, vee cci,
vleesc’h soms ternauwernood voldoende besomde, mii
de voortbren.gingsknsten te dekken. Aan zuivel
werd
meer uitgevoerd ‘dan i’n het vorige j’aar ,•’doch ook
hiervan waren de prijzen laag. Een aantal warmoeze-
rjproducten werd meer, andere min’de.i uitgevoerd,
maar de opbrengst wais onbevredigend, terwijl ‘die voor
‘den tuinbouw evenmin gunstig was en ‘het gure weder
schade veroorzaakte. Hiertegenover staat een ‘aanzien-

662

ECONOMISCH-STATÏSTIsCHE BERICHTEN

27
Juli 1927

lijk toegenomen uitvoer van aardappe1e en aard’appel-

meel, hij gestegen prijzen ‘van deze goederen, terwijl

ook andere, a’kerbouwgewassen betere üitk’omsten ilan

cle ‘hiervoor genoemde lan’dbouwproducten opleverden.

Wanneer de prijizen van de lan:dbouwproslucten in

1910—’14 op 100 worden ‘gesteld, dzn blijkt de prijs

van de voortbrengselen ‘van den akkerb’uw in 1920

—’21 227 te zijn geweest, van die van ‘de veeteelt 246
en van alle lan’d’bouwproducten te -zamen 240. Het ver-

houdingsgetal van de voortbrengingskonten, zonder

pacht en werictu’igen, was toen’ 235. Sindsdien is de

verhouding van de ‘kosten der v’oort’brengin’g tot den
prijs van de producten minder gunstig; in 1922—’23

stonden de eerste 31 en in 1925—’26 11 punten hoven

den laatsten en in het tijdperk onder verslag was deze
verhouding:
Jan. Febr. Mrt. Apr. Mei Juni

K ten van voor.
r.
tb 1926 166 162 160 161 158 157
os 1927 158 159 159 161 159 160

P
1
db d
1926 143 143 135 132 137 135
rUs an ouwpro
1927 132 133 ‘132 131 136 137

sa er ouwpro –
Pr” kk b

d
1926 125 120 113 111 115 125
ij

1927 142 142 149 148 150 160

P ‘

d

1926 151 152 144 140 145 139
rijs veet eeit pro

1927 128 130 126 125 131 129

ie kcsten
van
‘de voort’brengingsmiddel’eu zijn dus

tha:ns ongeveer gelijk geweest aan die -in ‘het eerste

halfjaa.r van 1926, doch de ‘lagere prijs voor ‘veeteelt-

producten drukte den invloed van de hogere prijzen
‘van
de ‘voortbrengseien van deia akkerhouw.
Deze gang van 2aken in -den landbouw iis uiteraard

van veel hetedkenis voor onze volkswelvaart in het

algemeen en -voor ‘het- waardeeren van de cijfers van

cle ‘handelsbalans ‘in het bizonder, omdat de geldelijke

gevolgen daarvan in mihderi’ng -komen ‘van de baten,
welke uit het overigens iets levendiger ‘handels-verkeer
toevloeien en derhalve uirt de hoogere waarde van den

ge’zamenlijken uitvoer geenszins tot een ‘daaraan even-

reclige verbetering
-van den economischen toestand
hier té lande mag wor•den ‘besloten.

De, alles hij alles genomen, vermeerderde hedrijvig-
hicl
van
hot ruilverkeer met ‘het buitenland, weer-

spiegelt zich in het ‘groote’re verbruik van brand-

stoffen door Necleria-nd’sche schepen, in de aanzienlijk

toegenomen uitvoer van ‘huiden en ledei- en voorts ‘iii

de grootere omzetten van een aantal goederen

van on’derschoidenen aard, welke hierna bespreking
vinden.

De gezconenipke in- en uitvoer.

Het gewicht van de hanidelsbeweging beliep 20.349
millioen KG., ‘ter waarde van
f
2.125 millioen; deze

getallen betreffen uitsluitend d’en in- en uitvoer van
het vrije verkeer; goud, zilver en diamant, entrepôt-
verkeer, doorvoer, postpakketten en eenige minder
belangrijke ‘doelen van den huiteniandsc’hen handel zijn niet ‘daarin begrepen, Op de betekenis van deze

beperkingen voor de uitkomsten van de handelsatatis-
t;iek, zal te gelegener tijd nader worden terug ge-

‘komen.
Sedert 1920 is de omvang van ‘de gezamenlijke in-
en uitvoeren onafgebroken toegenomen. Berékend over dO eerste halfjaren ‘bedroeg deze vermeerdering, welke

in iets andere verhouding ook voor de jaarcijfers
geldt, gedurende 1921:31 pOrt, 1922: 15,3 pOt., 1923:
4 pOt., 1924: 19,8 pOt, 1925: 16 pOL, 1926: 8,2 pOt.,
1927: 2,7 pOt.
De werkelijke getallen voor het han’d’eisverkeer ge-
duren’de ieder eerste halfjaar van 1920—’21 geeft de

‘hieronder volgen.’de tabel.
Door het veranderen van de prijen en, voor een ge-
ringer ‘deel, •door het wijzigen van ‘de samenstelling
van ‘den in- en uitvoer, heeft de waarde van de h’an-
del-sbeweging een gebeel ‘ander beloop d’an het ‘gewicht.
Zoo daalde het peil van de prijzen in 1921 en ’22 der-
mate, dat dez’e ‘gezamenlijke waa.rde verminderde, on-
danks het sterke toenemen van het: igewiah’t; in ‘het jaar
van de verwikkelingen in ‘het Roergebied ‘was er juist

Jan.-
Juni

Gewicht
Waarde
Verhoutij
Egs
getal
van
het
geheele jaar

Uewicht Waarde
Mill. KG.
1
7er
h
.
Mill.
Gi d
‘

Verh.
get

1920
7.988
100
2.292
100
100
100
1921
10.438
131′
1.818
79
127
72
1922
12.068
151
1.583
69
146
65
1923
1,2.567
157
1.582
69
155
66
1924
14.987
188
1.904
83
182
80
1925
11.398
218
‘

2.029
89
209
85
1926
18.844
236
2.013
88
245
83 1927
20.349
255
2.125
93
–
–

evenwicht tuschen beide invloeden, -terwijl door het
uit-zetten van de han’delsheweging bij’ gestegen goede-
renprijze,n, de waarde in 1924 aan
zie
n
lijk toenam. I)e
geringe stijging van de waardé in het daarop ‘volgende
jaar vindt haar verklaring in het ongeveer gelijk

blijvende peil van de prijzen, gepaard gaande met

slechts in geringe mate gestegen omzetten; in 1926
werd het toenemen van het gewicht wederom door
den -‘val van de prijzen ‘overtroffen.

Thans nam, vergeleicen met het overeenkomstigo
tijdperk van verleden jaar, in het eerste kwartaal

het gewicht met 7 pOt. toe, d-ooh de waarde met

– 2,8 pOt., ‘doordat de prijzen ‘daalden, (“erh’oudings-

getal 0. B. v. d. S. 48 art. ’13=100, ‘van 149-145).

– 0-edurende het tsveede kwartaal verminderde ‘het ge-

wicht met 1,35 pOt. – ‘door lagere cijfers voor ‘mine-

ralen ‘en metalen – en ‘steeg ‘de waarde met 8,5 pOt.,
(verhoudings’getal 143,3-145,1).

De hcun.delsbala,n,s.

Aan den indruk van do bovenstaande
cijfers
wordt
schijnbaar afbreuk gedaan door het feit, dat uit het
vergelijken van dle laatste en eerste kwartalen en half-
jaren van 1926-27, derhalve van de aané,énsluitende

tij’dpei’ken, een ‘achteruitgang ‘van den handel gedu-

rende het tij’dpetk ‘onder verslag volgt. Met uitzode-
ring van den overgang van 1023 ‘op 1024, ‘blijkt het
handels-verkeer
,
‘in ‘het begin van ‘het jaar e’vênwel
steeds ‘beperkter te
zijn
”dan
in de maanden Juli tot
December. Deze regel’ma’bige verleven.d’iging en ver-

traging van den goederenruil ‘gaat bovendien, voor

zoover althans de jaren 1020—’26 ‘betreft, in ieder

tweede ‘halfjaar, niet een regelma’tige verschuiving ten
ongun’s’be van ‘het aandeel van ‘d’en invoer in de geza-
menlijke handels-beweging gepaard. Beide golfbeve-gingen vinden ‘haar oorzaak zeer vermoedelijk, éner-

zijdis in i’Uatiturwerkin’gen, als ‘den ‘invloed van het

jdargetij’de en’ de oogste, anderrij’d’s in werkingen
‘van -hedrij’fsh’ui’khou’d’kun’digen aard. De tijd, waarom-

trent ‘het ‘onderzoek d’ienaangaan’de zich kan uitstrek-
ken, is nog ‘te kort voor het maken van vaste gevolg-
trekkin.gen; ‘doch in ‘de jaren 1920-26 namen ge-‘

wich-t en waarde van cle groote goederen-groepen,
uit welke de ‘handelsbalans is’ samengesteld, in het
tweede halfjaar, vergelekeû met ‘de
cijfers
ovér het
eerste halfjaar, bij: den uitvoer
,
ov’ ‘het algemeen,
sterker toe, dan hij ‘den invoer. De afwijkingen ‘op
dozen regel ‘worden sc-h’aarseher, naarmate het ‘herstel

van ‘het economische leven voortsohrij’dt, en betreffen
‘bovendien niet de voor onze volks-huishouding meest
kenmerkende groepen.
Deze ‘elk-ander; klaarblijkelijk -buiten onmiddellijk
verband ‘met den algemeenen ‘economischen toeatand,

regelmatig afwis’selende tijdperken van ‘levendigheid
van -den invoer en van dell uitvoer, hebben ten gevolge,
.dat de mate, tot welke de i’n’v’oer door uitvoer is’ ge-

dekt, in ieder eerste halfjaar ‘geringer is dan in het
tweede; Biji het benordeelen van de handels-balans dient
hierop ‘te -etrden gelet, omdat anders voor verbetering of inzinking wordt veraleten, hetgeen in werkelijkheid
een aan ons handelsverkeer ‘eigen golfbeweging kan
zijn. Het beloop van ‘de lijn, welke, voor ieder
‘halfjaar,
het aandeel van den invoer in ‘hon•derds’ten van de ge-
zamënljke ‘handeisbeweging vooTstelt, ‘brengt dit rj:zen

27 Juli 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

663

en dalen van het in-v-oeroverschot in beeld. Daarbij is

voor het gewicht dezelfde schaal als voor de waarde

gebruikt en het igewichtsaandeel -ter linker-, dart van
de waarde -ter rechterzijde vermeld. Met uitzondering

van het gewioht in 1923,
blijken
de lijnen in het eerste
halfjaar steeds te stijgen, hetgeen overeenkomt met

een vermeerdering van het invoeröverschot, terwijl in het tvede jaargecleelte het omgekeerde zich voordoet.

H!ierbij zij opgemerkt, dat ook in 1923, het, giootite aandeel van het gewicht van den invoer in
:het
eerste
halfjaar, namelijk in het tweede iwartaal, ligt.

Aandeel van den Invoer.

•
HIIIIIIIIIIHH
67

:.iuuiiiuuuuiiu
61

uiIIIIIIIuIIuIuI
65

;uiiniuiiiuuu
•
64

uII’HhIuIIuIuII
63

to

70

0

68

•

cn

65

62

61

om

57

56

55

54
53

III

III

IflhllIlIlI

IiIIIIIIH

IIIIIiII!HhIHII

IIIIIi1IIIMII

IIIIIIIiiI1IHh1II

IIIIIIii2k1ftH

IIIHIII11!IIHI

IIIIIIIIIui1III

uIIIuIIuIuIiiIi

IIIIIIIIIIIli1IP1

IllIlIllIlullIlli
.4

52

IIIIIIIIIIIIII1,I
•
51

IHhIIIIIIIIIÏiI
•
50

HIHIIIIIHIIII
•
‘

HhllIllIllIllIl
•
1

48

De
cijfers
van de han-delsstatek -voor •de aanéén-
sluiten-de rt.ijdperken van 1 926-’21 verschijnen thans
in een ander 1’ih’t, immers, het dalen van het aandeel

van den uitvoer in de gezamenlijke handel’sbeweging
behoeft geenszins veroorzaakt to worden, doordat het vermogen van Nederland tot- mededinging op de bui-
tenlandsche markt verminderd is. Al moge in de uit-komsten van het tijdperk onder verslag geen ‘aanlei-
•ding tot groote voldoening zijn gelegen, dit rechtvaar-
-digt derhalve nog niet de omgekeerde -gevolgtrekking.
Uit het ]ijndiagram blijkt voorts een -duidelijke ver-
schuiving vaii de handelsbalans ten gunste van den
uitvoer. Deze verandering
1
komt in de navolgende vol-
strekte
cijfers
van het invoeroverschot slechts in be-
perkte mate tot uitdruicking, doordat met de -algeheele
handelsbeweging – echter in geringer mate – ook
de volstrekte grootte van het invoeroverschot toenam.
Opnieuw treedt hier -de invloed van de prijaschomme-
i in gen te voorschijn.

Ook een -berekening van het invoeroverschot, over
de kwartalen van de laatste twee jaar doet zien,
dat de handelsbalans ‘tha.n-s minder passief is dan
verleden jaar. Met uitzondering van het gewicht in
het tweede kwartaal, daalde het inv-oerov-erscho-t in be-
trekkelijken •zin, blijken-de uit het, in de onderstaande
tabel, genoemde aandeel van den invoer en eveneens
Invoeroerschot 1.920-197.

Tijd.
Millioen ton
Millioen gulden
erk
ie halfj.12e
halfj.
Jaar
l

halfji2e
halij.1
Jaar

1920
4,3

5,3 9,6 758
877 1.634
1921
5,5

6
11,5
484
386
871
1922
6,1

6,4
12,6
413
394 806
1923
4,9

5,7
10,6 398
308
706 1924
6

6,5
12,5
390
313 703 1925
6,5

6,6
13
345
302
648 1926
6,663

6,9
12;5
431
262 693
1997
6,660

– –
331
–
–

in

vo]strelQten
vin,

hetgeen.
uit het
aantal
1KG-.

en
gulden volgt.

invOerov erschol per kwartaal.

le kwartaal
1
2e kwartaal
1
3e kwartaal
1
4e kwartaal
Gewicht: mill. ton
1

1
Waarde: mill. gld.

scho

Gewicht 1926
1
3,1 166,70 3.6 66,84 4,2 65,30 2,7 161,45
1927 3,1 6

3,6 67,05 – – – –

Waarde 1926. 221 60,95 210 60,50 129 55,90 133 56,10
1927 173 58,35 158 57,20 – –

–
J)
Aandeel van den invoer ten honderd van cle gezamen-
-lijke handelsbeweging.

In de inleidende ‘beschouwingen werd reeds erop
gewezen, dat er geen eveuredigheid is tusschen het
toenemen van den uitvoer en het verbeteren van den economiscfhen toestand Hieraan kan thans -de meer
algemeene opmerking worden verbonden, dat -de be-
teekenis van het invoer-overschot en de veranderingen

daarvan bezwaarlijk kan word-en vastgesteld, zoo-
l-aug -daarbij niet over een balans van het buiten-
lan-dsche ‘betalingsverkeer wordt beschikt. De bespre-
kingen over de handelspolitiok hebben -deze leemte in

de laatste jaren sterk •doen gevoelen, -doordat het
ontbreken van betrouwbare gegevens aan de vinding-
rijke verbeelding wel eens meer ruimte liet, dan v-oor
een zakelijk betoog goed was. Het
–
is zeer gewenscht,
dat -de pogingen ‘van het Centraal Bureau voor de

Statistiek, -om, op h-et voetspoor van de door den
V-olkeubond openbaar gemaakte betalings-balansen van
verschillende landen, ‘ook voor Nederland zulk ?en
overzicht samen te stellen, spoedig -tot goed gevolg
mogen leiden.
VAN DEli ZWISEP.
(Slot volgt).

DE ONTWIKKELING VAN DE STEENKOOLWINNING

IN KOETAI.

H-et is beken-d, -dat de Borneo-kolen over het alge-
meeu door asc-hgehalte, watergehalte -en calorische
waar-de achter-staan. bij- middelmatige kolen. Men had

die kennis nog niet, toen. de eerste westersche -out-
ginnin-g nu ongeveer 80 jaar gelden in Martapoera

werd aangevangen. Het gouvernement was- zeer ver-
heugd, d-at er kans kwam o.p onaanireljk’heid van
buitenlandsche aanvoeren, -die immers in tijden van
oorlog waarschijnlijk zouden uitblijven. Het had er

veel voor over, zoo het mogelijk zou blijken, dat Indië
ten aanzien van de behoefte aan steenkool zich zelf
kon redden. Het toog uit- op onderzoek, geen bekend
geworden voorkom-en werd v erwaarloosd en de be-
geer:to naar eigen )colen werd -één der redenen tot be-
moeienis met en best-uursvesti-ging op Zui cl- en Oost-
Borneo. Tussohen 1845 en 1870 is in dat gewest veel

on-tgonnen; soms trad de teleurstelling vroegtijdig
-op, soms lieten ‘de uitkomsten de verwachting langer
bestaan, -ten slotte zijn -alle on.tginniiigen van die
jaren verlaten.

Om te slagen moet een bedrijf voor steenkoolwin-
‘ning op Borneo werken op terreinen, waar de quali-
teit ‘van de kolen zich verheft boven do algemeene en
waar de -afvoer niet moeilijk en kost-baar is. Wanneer
w’i mogen spreken van een ontwikkeling van de steen-
kooivinnin-g -in K-oet,ai, -dan is dat ‘to danken aan hc-t

664

‘ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

27
Juli 1927

feit., dat daar – verre van alom – terreinen in ont-

ginning zijn gebracht die zich gunstig onderscheiden.

De steenkoolwinning ving er na 1845 aan op en-

gunstig terrein en wel bijl Pelarang, voorbij de Maha-

kam-deld maar nog v66r Samarinda. Het was de

Britsch-In’disciie koopman King, ‘de pionier van den

westerschen handel in K.oetai, wiens personeel hij Pe-

larang steenkool herkende. Nauwelijks had het gou-
vernement, destijds ‘zoo steen.koolzuohtig, ‘van ‘de

vondst vernomen, of ‘het liet een ondeiaoek instellen.

King kreeg pas in. 1853 zijn concessie en iiocht leveren

aan het gouvernement te Maka,s’ser voor
f
42 de

koy’ang van 1100 kg. De prijs was best – yooi King,

maar het is niet bdken, dat
hij’
ooit heeft geleverd.
Men denke eens aan de bezwaren: te weinig gravers

in de streek zelf, Ohineesche koelies moeilijk te ‘be-
komen, duur en lastig.
In 1860 besloot het gouvernement zelf te beginnen

met Ohineesche gravers. In 1862 werd ‘de mijninge-

nieur J. H. Menten er al’s leider heen gezonden. Die
zending nu kan men voor Koetai niet genoeg waar-

deei’en, want met Menten kwam daar de man die niet

slechts den rijkdom aan steenkool, doch ook aan olie

heeft aangewezen: Menten iis de pionier op ‘mijnbouw-

kurdïg gebied in Koetai geweest.
Pelarang hield Menten niet lang benig; een jaar

later werd hij overgeplaatst. En van de ‘steenkoolgra-

verij is niet veel terecht gekomen: zij leverde jaar-

lijks slechts 600 ton, ‘ook voor ‘dien tijd geeh noemens-

waardige opbrengst. In 1812 werd zij verlaten en

o1ergegeven aan den. sultan. Het. zou met ‘de wester-

sche ontginning daar te lande vermoedelijk gddaan

zijn geweest, als niet Meuten er zoo goed had rond-

gekeken. Het is opmerkelijk, hoeveel hij in zoo’n kor-ten tij’d te wetén is gekomen. Toen zij’n diensttijd om
was, verliet hij in 1882 het gouv.ernenent en stelde
nich oirmii’ddellij’k met den sultan van K’oetai in ver-

‘binding. Begrij’p’end, ‘dat een voortvarend man als
Menten oneindig meer van den bodem’scha’t zou weten

te ‘delven dan het inlandsch bedrijf, stelde de sultan

hem en zijn vier deelnemers zeer groote terreinen ter

‘beschikking. Het gouvernement kwam tusschenbeide,
omdat ‘het verlangde dat ‘de çoncessie behoorlijk zou

zijn bepaald. In 1886 was alles in orde: ‘de vergun-
ning ‘geld ‘een strook van 3 KM. breedte aan beide

zij
1
den van ‘de M’a’hekam en wel van de delta tot 5 KM.
boven Teuggarong, waar de sultan verblef, dus over
een lengte van ongeveer 50 KM. Menten c.’s. vormdcn
toen een vénnootschap: de Steenkolen-Mij!. Oost-

Borneo.
Men.tens keus was niet Pelarang, doch terreinen

koos
hij;
tusschen Samarin’da en Tenggarong. Het was

juist het tijdstip, waarop Hooze er steenkool had ‘on-
‘derzetht. Diens oordeel lui’d’de niet zoo gunstig:

rnioce’ne kol’en. Maar M’en’ten was’ van meening, dat
niet alles mioceen was en dat er ook wel oudere for-
matie voorkwam. Wij’ zijn, nu 40 jaar verder en inder-

daad is gebleken, dat kolen uit dat deel van Koetai
beh’ooren tot d’e ‘beste Bornee-kolen, die ook in tijden
van lage prizen haar markten vinden.
De Steenkolen-Mij. Oost-Borneo heeft ondanks de
qualiteit. ‘harer kolen een tienjarig ‘bestaan (1888-
1898) ‘geha’d vol bittere teleurstelling, dat is geëin-

d.igd met een verlies. Eerst haar opvolgster, de Oost-
B’orneo-Mij., heeft na lange jaren, van omziohbighei’d
het bedrijf zoodanig kunnen voegen en sterken, dat
het tegen eriiaüige tegenspoeden als den mijnbrand
van 1924 opgewassen bl’eek. Waar zoo vaak wordt ge-

sproken van een ,,’drainage”, ‘die het westersch kapi-
taal in Indië toepast, is het wel leerzaam voor velen,
die uitsluitend plegen te ‘letten op ‘de di’videnden van
latere jaren, zoo zij eens nagaan, ‘hoeveel er werd ten

koste gelegd aan vestiging en vorming van ‘het be-drijf en bovenal hoezeer het een ‘gansch gebied uit

zijn behoeftÂg leven verheft.
De Steenkolen-Mij’. O.-Borneo kreeg haar centrum
‘te Batoe Pauggal tussc’hen Samarinda en Tenggarong.

Dadelij’k waieri er aanvoeren noodi’g over de Mahakam

‘voor het bedrijf en voor het onderhoud van de arbei-

ders. Het v’eikeer werd daardoor drukker dan men het
er ooit had gekend en de bevolking van Koetai, die

zich zeer vaak ten gevolge van ban’djirs zag overge-

geven aan een voeding met wilde gewassen en knollen,

kon voortaan zich een d’eel verschaffen van de inge-

voerde
rijst….zoo
zij, er geld voor had. Dat ‘prikkelde

haar tot meer anbei’d in de bosschen om de producten

te verzamelen, die door bemiddeling van tusschen-
handelaren hun weg konden vinden naar de markt.

De sultan, die geen Ohinees ooit ‘had vergund zich te

vestigen te T’enggaiong, die ook onder geen beding

een niet-Koetaier hooger op liet varen ‘dan Ten’ggar’ong,

was nu meer en meer genoodzaakt het verkeer over de

rivier
Vrij
te laten. Men mag gerust zeggen, dat geen

lichaam meer heeft bijgedragen aan de openlegging

‘van west-Koe’tai dan de Stenk.-Mij. O.-B. De op-

komende winning van steenkool en Olie’ bracht mee,

dat er zich te Stmarin’da een scheepsbouwer vestigde.

Zoo ‘kwam er de eerste werf, feit van beteekenis in

een land waar al]e vervoer den waterveg moet volgen.
‘Het is hier niet ‘de plaats een overzicht te geven

van de ontwikkeling van het landschap; ons houdt de

ontwikkeling van de steenkoolwinning zelf bezig, wij

moeten den lijdensweg nagaan dien het
bedrijf
kreeg

af ïte leggen.
De eerste arbeiders werden betrokken van Band-

jermasin, waar altijd een heel mengelmoes aanwezig

was. Maar de Maatschappij. gin’g tevens over tot een

zeer degelijke voorziening door gezinnen op Java te
zoeken, die genegen waren onder zekere voorwaar;den

te ‘komen. Dat was dus wel ‘cle eerste gezinswerving,

een werving, die nog in de jongste jaren als een uit-
nemende vorm, schoon kostbaar, is aanbevolen. De
Maatschappij’ beoogde er een kolo’nisatie mee. Tegen

de weiving van Ohineesohe koelies had zij bezwaar,
omdat het volkje te recht als lastig te boek stond en

politie in Koetai niet veel ‘betedken’de. De eerste kolen
vonden een goede markt: de Staatsspoor, de N. 1.

Spoor, de gouverriements marine namen er van, er
werd te Singapore verkocht en opslagplaatsen had
men te Semarang en te Soerabaja. Aanstond’s was

geblekat, ‘dat dure vrachten niet op de Koetai-‘koien
mochten drukken: derhalve kocht de Maatschappij een
eigen schip en charterde er bovendien twee. Alles liet

zich wel gunstig aanzien, ‘tot er opeens veel tegenslag kwam. De moerassige oeverstreek was zeer ongezond

en trof ‘de bevolking van buiten op bizondere wijze
met ziekte: malaria, dys’enterie etc. rukten tientallen

uit het leven ria hen eerst langen tijd ongeschikt te
hebben gemaakt. Wel had nen een hospitaal, een arts,

en werd zorg besteed aan de huisvesting, maar de

ziekten ‘kwamen overweldigend op en ‘de bewapening
op hyginisch gebied was destijds in Indië nog
nergens toereikend’. Om een cijfer te noemen: in 1893
verloor men van de 888 arbeiders 390, waarvan 265

‘door den dood.
Bij’
‘dat ongeluk kwam er een van heel
anderen aard: de kolenprijzen werden zeer ongunstig.
In 1894 deed de Oardiff te Soerabaja
f
13. Borneo-

kolen hadden in 1892 nog
f
12,06 •de ton gedaan, in

1893 daalden zij’ tot
f
10,92, tot
f
10,32 in 1894, in

1895 haalden .ij:
f
11,29. En intus’schen was het nood-
zakelijk geworden eenige verbeteringen aan te bren-

‘gen, omdat men er ‘evenals het land zelf niet genoeg-
zaam was toegerust. Er was geen telegraaf, geen
telephoon. Kwamen er schepen laden, dan verschenen

zij min of meer o
n
verwacht’ien lag er niet genoeg voor-

raad gereed. Om ‘te ‘laden werden met een ‘bepaald sein
alle menischen uit de ontginning geroepen om mee te
helpen. Men ‘beoefende er dagbouw, d’ie veel v66r had,
echter dit tegen had, dat ‘de bloot liggende kool in
quali’t’eit verminderde. Men werkte op 4 uiteen ge-
–
legen plaatsen. Noodig was een centrale inrichting
met stoomkraan enz. Noodig was odk voorbereiding
tot, ‘diepb’ouw, en daarvoor behoefde men meer en

goede arbeiders, vermoedelijk Chineezen.

27 Juli 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

‘S

Zoo werd de ernetig werkende maatschappij in

moeilijkheid gebracht: er waren groote uitgaven te

doen en de verliezen namen toe. Toen rees het plan
de landbouwnijverheid ‘te beproeven naast den mijn-

bouw, liet ‘stroeicte geheel met de wenschen van den

sultan, die niet, gaarne de westersche onderneming
uit zijn land zag verdwijnen. Hij zelf kwam tegemoet,

wijzend ‘op den bloei van de ‘koffie-aanpl’anti’ngen
zijner familie, en gronden ter ‘beechikking stellend.

De Steenkolen-Mij’. O.-Borneo zag daarin wei eenig
heil, ovc’rwoog vooj,’.tis, dat het land rijk was aan goede

houtsoorten, dat er petroleum was gezien en dat de

Dor’dtsche bereid ‘was tot proefbor’ingen. Mr. 0. Th. v.

Deventer was als commissaris den stand der ‘koffie

komen sien en had hem geprezen. Maar terwijl er

een schemering was van beterschap, bracht de op-
brengst aan kolen over 1896 een nieuwe teleurstel-
ling: ruim 4000 ton minder •dan in 1895. De getde-

lijke regeling maakte •het noodig de Steenkolen-Mij’.

O.-Borneo te beëindigen met een verlies van ruim

118 duizend gulden. Een nieuwe Maatschappij, de
Oost-Borneo-Mij’., werd ‘opgericht, waarvoor een in-
schrijving werd geopend. Zij nam alle baten en lasten

over en ‘ving dus haar leven in 1898 aan onder een
dick. Van 1892-1896 had ‘haar voorgangster aan
k1en opgeleverd: 20035 ton, 18830, 21427, 19559 en
15191.

Met de bezittingen en ‘laeten nam •de O.B.M. de
moeilijkheden over: daar waren ‘de ziekten en sterf-
gevallen onder het werkvo’lk nog ‘steeds; met de koffie

ging het niet omdat de prijzen zoo laag varen; de
i)ordtsche verkreeg op de terreinen der O.B.M. geen
olie. Weinig inkomsten dus ‘en toch moest men over-
gaan itot diepbouw. Men liet er Ohineesche koelies
voor komen van ‘Singapore, een volkje waarvan men
zich
vrij’
spoedig weer ontdeed. Het was echt tobben
en daarbij jaarlijks een verlies. De nieuwe maatschap-

pij ‘begon ook ‘den moed te ‘verliezen en ‘begaf zich in on(lorhandeli’ng over een overname van ‘de ontginnin-
‘gen door den Staat. Het scheen er werkelijk van te
zullen komen, toen opeens de minister van Ko’loniën
aan ‘de o’ve’rleggingen een eind maakte. Over geen
teleurstelling van die jaren moet de O.B.M. zidh later
zoozeer hebben verheugd als over die, welke de minis-
ter haar in 1899 ‘bereidde. Eenige verlichting van haar
omstandigheden toch was nu werkelijk nabij; zij zou
komen uit de winning van ‘olie op haar terreinen door
de Koninklijke.

De cijns voor de aardolie, op haar terreinen gewon-

nen, is sedert 1902 voor ‘de O.B.M. een belangrijke in-
komst geweest.. Menten had in 1891 o.un. een conces-

sie aan de Sanga Sanga verworven ‘voor olie en steen-
kool. Toen do Steen’keien-Mij’. O.B. was ‘gevormd, be-
proefde zij’ de olieterreinen in ontginning te doen

brengen door een daarvoor moer dan ‘de Steenk.-Mij.
O.B. zelf aangewezen lichaam. Wij ragen reeds dat do
Dordtscho geen uitkomst ‘kreeg. In 1899 had de N. I.
llandl- en Industrie-Mij’. (de Shell) ‘het recht van
onderzoek; in 1901 ‘kreeg de Koninklijke
terreinen in
handen van do O.B.M. èn verkreegolie. Do opbrengst
van (le cijns aan, de O.B.M. bewoog zich in de eerste
jaren om 1.00.000 gld.’, een niet to versmaden inkom’st

inaar toch niet van dien aard, ‘dat de O.B.M. zich
‘dadelijk ‘groo’te vrijheid kon veroorloven in haar mijn-
bouw.

i)o omzich’tige deliving bestond in de volgende jaren
hierin, dat cle O.B.M. aannemers liet werken op haar
terreinen, die zelf zorgdelft voor hun werkvol’k en de
kolen aan de O.B.M. leverden tegen een ‘vastgostelden
prijs. Do aannemers gingen met haar een overeen-

komst aan meestal ‘voor een jaar, bewerleton ‘de terrei-
nen waar de steenkool aan den dag kwam en stonden
voortdurend ‘onder eenig toezicht van de O.B.M. Aan-

nemers waren ‘Ohineezen, inla’nders, ook wel eens een
Iuropeaan. Do O.B.M. heeft op die manier van 1903 tot 1917 gewerkt en ‘had daarbij gelegenheid allerlei
waarneming te ‘doen omtrent den rijkdom op haar

concessie, waarvan
zij’
later, wanneer zij weer ‘tot ont-

ginning in hot ‘groot kon overgaan, partij zou trakken.

De opbrengsten van 1902 tot 1915 •bel’iepen ‘slechts
2249 ton, 5679, 4365, 1851, 2806,
5914,
6214, 9414, 13253, 14775, 9155, 8643, 16808 en 26682 ton.

In. 191511916 is er een keerpunt ten ‘gevolge van
den oorlog. Er breekt voor ‘de Indisdhe kolen een

gulden tijd aan, omdat de bu’iten’laudische aanvoer

wordt gehinderd door hooge vr’achten, ‘vervolgens ‘door
verbodsbepalingen. De Japansc’he en Australischê
kolen gingen uit de markt, de Australische o.m. ten

gevolge van de ‘stakingen. D’e O.B.M. had ervaren,

hoezeer het ‘bedrijf afhankelijk was van een genoeg-

mme arbeidsstork’te en van ‘de scheepsruimte en
‘scheepsvracht.

Het vinden van goede ‘oplossingen was iiiet een-
voudig, want voor ‘de schepen was de O.B.M. voorl’oo-

pig afhankelijk van ‘de K. Pakv.-Mij., die haar vrach-
ten niet laag genoeg kon stellen, en het betrekken van

contractanten van Jav’a vlotte niet, waar hun aantal

voor mijnbouw altijd matig is. De vraag naar kolen
bracht boven dien teweeg, dat er in de omgeving van de Ma’hakam tal van graverijen werden geopend o.a.

van ‘de sultansfamilie. Het voordeel ‘daarvan was, dat

de O.B.M. van eenige ‘graverjen kon opkoopen en
daarop legde zij’
zich
toe, terwijl zij meteen de eigen
ontginning vergrootte. De nieuwe periode in ‘haar be-

drijf werd kenbaar door ruimere opbrengsten: 29358
ton, 37503, 36365, 33764 ton van 1916 tot 1920. Naar-
mate ‘de verkoop zich uitbreidde, steeg ‘de waardee-
ring voor de Koetai-‘kolen. Deze jaren waren gang-

makers voor de K’oetaikolen als de beste Bos-neo-‘kole’n,

want vergelijking werd mogelijk nu alle Borneo-kool werl opgenomen. Spoedig werd Loa Boea,h het cen-
trum van ‘de O.B.M.-oplevering; daar werd een

werkplaats ingericht voor herstellingen, ook een ‘kleine
helling voor barkas, motorboot en lichters. De ‘huis-
vesting voor de arbeiders en het Europeesch personeel
‘onderging verbetering. In 1923 is de N.V. Reederij
0. Borneo ‘gevormd, die een eigen schip bestelde van
ongeveer 2200 ton en bovendien vier schepen charter-‘de. De ‘graverij van aannemers ‘is ten einde; het mijn-

bouwbedrijf wordt volgens plan en met ‘overleg voort-
gezet. Op Loa B’oeah is diepbouw nog niet noodig,
men ‘heeft er een ‘h’oofdtunnel met zijgangen.; een
me
torlocomotief trekt de treintjes uit ‘de ‘hoofdgangen,
de ‘kolen worden opgeslagen in een ‘loods aan de. rivier.
Op Loa Koeloe, dat misschien de bel’angrjlcste out-
ginnin’g zal worden, geschi’ed’t,’de lading met een me-

chanische inrichting. In ‘het midden van de ‘outgin-
ningen is een electrische centrale gebouwd.

Aan dè Makakam boven Ten ggaron.g ‘vindt men
l)uiten ‘die van de O.B.M. nog ‘eenige steen’koolwin-
ningen, in de eerste plaats die van de Borueo-Sumatra

H. Mij. op de ‘kleine concessie Toeajann. Zij’ strelkt
voornamelijk bot oplevering van de kolen, die het
lichaam behoeft voor zijn eigen stoomers. Zoo was het

vroeger en is het nog wel met de ‘graverijen van ‘de
‘s’ultansfami’lie. De in’landsche graverj neemt eeniger-
mate deel aan de marktbediening wanneer de prijzen
hoog zijn.
Op ‘heel Borneo is de inlandsc’he graverij
ingericht op het gemak; zij wint wat aan den dag
treedt, ‘kolen vaak die ten deele zijn verweerd. Men
kan’ niet zeggen dat kolenwinning een inlandsch be-
drijf is, geregeld ‘beoefend. De bevolking spint er nog
het meest garen ‘bij,
ij
indien z ‘kan leveren ter aan-
vulling voor ‘den uitvoer, dien een behoorlijk bedrijf
tot stand brengt.

Volgens een betrouwbaar ‘onderzoek in 1926 be-
draagt het vochtgdhalte van de Mahakam-kolen der
O.B.M. 7 tot 8 pOt, he.t aschgeha’lte 4,6 pCt., de bo-
venste ve’nbrandingswaarde is ruim 7200 cal’orieën, de
benedenste ruim 6900. De qua’l’iteit is du’s
ge
lijk aan

cie ‘der Ombilin. Van de vele vindplaatsen van steen-
kool op l3orneo zijn er maar enkele waarvan dat ‘kan
worden gezegd. In 1920 begon de toeneming in ‘de
oplevering: 33446 ton ‘eigen ‘kolen, 26173 ton opkoop

666

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

27 Juli 1927

van inlandsche ontgin.ningen;
in 1921
zijn die cijfers

64.061
en
16.674;
in
1922: 82.120
en 25.004; in 1923:

122.191
en
27.494;
in
1024: 171.175
en
34.366; in

1925: 165.791
en
31.126.
Ondanks de verslapping van

de markt,, enkele jaren geleden ingetreden, heeft de

Koetai-steenkool zich op de markt in lndiö en in

zuidoost-Anië kunnen handhaven. Wanneer wij de 40

jaren overzien; waarin het westersch bedrijf
in
de

steenkoolterreinen van de Mahakarn heeft gewerkt,

ôns de tegenspoedeii herinneren waarmee het te

worstelen bad, clan is cle verkregen uitkorrrst wel zeer

te waardeeren.. Men klimt tot een oplevering ver

20.000
ton maandelijks en daarmee is cle O.B.M. de

grootste kollenproducent van Borneo en op Sén na de

grootste van Ned.-Indië.
Voor Koetai is dè steen:koolwinning een bizonder

belang, al neemt de bevdlking er rechtstredks weinig

deel aan. Nam zij er maar altijd reohtst,reeks aan deel

door te komen werkeni De O.B.M. moet nu arbeiders
van Java betrekken, voor huisvesting zorgeii, voor de
aanwezigheid van eenige voedingsmiddelen, dns is nr

scheepvaart, clie waren aanv’oert, den handelaar taak

geeft; voort is er zielceuzorg, de eerste, die in het land
bestond; de electrische voorsiening heeft de O.B.M.
gebracht op den weg van deelneming aan de verlich-

ting, die de sultan reeds lang te Tenggarong had en

d:i.e nu staat uitgebreid te worden over Samarinda.
De wording van Samarinda als woonstad is ten deele

op rekening van de O.B.M. te stellen.
Al
vroeg heeft

cle gezagvoerder van het eigen schip der O.B.M. de

Ma1aakarn-monding verkend en opgenomen ten einde
een kortere vaart te hebben, altijd is do.grooteresoheep-

vaart boven Saru.arinda uitsluitend om de kolen. Het is een waar geluk voor het landschap Koetai, dat langs de

Mahakani steenkool ligt van goede hoedanigheid;
evenzeer is het een geluk voor het landschap, dat
Menten den stoot heeft gegeven tot westersch bedrijf
en dat het bedrijf in weerwil van veel en langdurigen

tegenslag zich heeft staande gehouden, ja vioh ont-
wnikklcl als een krachtige onderneming.
Dr. R. BROERSMA.

AANTEEKENINGEN.

Uit het Verslag van De Javasche Bank.
Rentepolitiek. Overheidsfinanciën.

Aan het Verslag an den President van De 3ava-

sohe Bank over
1926f27
is het volgende ontleend:

De positie van
De Ja.vasclve Bank
onderging in het af-
geloopen boekjaar geen belangrijke verandering. De koers
voor tele
g
rafische o.vermakingeu naar Holland werd op
1 April 1926 tegen 9/8 genoteerd. Na tot omstreeks half.
juni tussc.hen dien prijs en 100% te hebben geschomnielcl,
ontwikkelde (le noteering zich verder tea gunste van Neder-.landsch-Indië. Op 22 juni 1926 fwerd 1O0Y
4
bereikt en op

10 Juli day. 100
1
/s. De T. T. koers op Londen en die
01) New York stonden op dien datum onderscheiclenlijk op
12.05 en 2.48. In verband met de veer ruime metaal dekking, wedke omstreeks 63 pOt. van (Ie obligo’s uitmaakte, en ivaar
1

De Javasche Bank geen behoefte had aan eene versterking van hare buitenlandsohe saldi, hebben wij toen met ingang
van 15 Juli 1926 cle rentetarieven met een half procent ver-
laagd, niet iiitzouderiug van het tarief voor de beleening1
van in’oergoedereu, dat niet een vol procent werd vernun-
cicrd. De koers heeft daarop de tegenovergestelde richting
ingeslagen, zoodut eind Augustus de parikoers werd
to-

reikt. Met eene onderbreking gedurende het tijdvak van 28
September tot 27 October toen eens -noteering van 100%
gold, bleef de parikoers gehandhaafd tot 21 Februari 1927.
Van dien datum tot het einde van het boekjaar werd
997/
s

genoteerd.

In verband niet de aooeven bedoelde verlaging komen in
het jaarverslag over 1926 vati eene der groote, in Neder-
landsch-Tndië werkzanie bankiiistellingen
1)
eenige beschou-
wurgen voor, welke, zeer kort samengevat, op het volgende
neerkomen
:
Het tegenwoorclige lage reutepeil twerpt geene voor-
deden a.f voor het bedrijfsleven, doch roept veeleer, mccle

.1)
Gedoeld wordt op een psage op
pagina
51 in liet
Jaarverslag valt cle Nederlandsche Handel-Mij. [Reci.]

tei gevolge van de verscherpte concurrentie tusschen de
bankeii onderling, gevaar voor overpri’kkelinig in het
leven. Dit geldt zooiwel den importhandel, welke lijdt
ouder een te groot aantal mededingers, als den exporthan-
dcl, clie periodiek gehinderd vorclt door deu prijsopdrij-
veiiden invloed vair plaatsel ijke speculaties. Dergelijke
speculaties deden zich in het. afgeloopeu jaar voor ten
aanzien vati kapok en rijst. De S[nheeirrsche rijstprodu-
– centen hel)belL van (le prijsopdrijving Van het artikel eer-
clet nadeel dan voordeel gehad, teriwijI cle Neclerlanclsche
landijoniwinclustrie van de lagere rentetarieven alleen
‘oorcleel zou kuiineu hebben iII(lien de vonii
‘lLlI
het korte erecliet rnisl)nllikt werd voor Ii ilaucieriligeli op lati-
geii termijn.
Dit betoog koiiit iiiij, aoovel vat zijn grondslag als wat
zijli feitelijken inhoud betreft, teji eenenniale onjuist voor.
:l)ein grondslag ticht ik iriet deugdelijk, omdat het toch
bezwaarlijk kan betwijfeld wordeu, dat, wanneer de circula-
tielbank in verband met liare positie, met tien stand der bui-
tenlancische wisselkoersen CII
met tIen rentevoet in alidIare
lutiden, tot cle overtuiging komt, dat zij hare diensten op
voor de eredietneaners voordeeliger voorsvaarden kan
to-
wijzen, zij ook verplicht is tot cle door haar mogelijk geachte
verlaging van hare tarieven over te gaan. Dat de pioclucen-
ten en in het algemeen het bedrijfsleven door verlaging van
onkosten – dus ook door vermindering van rentelast –
gebaat avorcleu, is voor tegenspraak niet vatbaar. Waarom zulks voor Nederlandsch-Irulië niet zou gelden, is niet dui-
clelijk en wordt ook door .deu stller van bovenbedoeld ver-
slag niet aannemelijk gemaakt. Inieiiers ciedoor hem gevrees.
de gevolgen vinden hun oorsprong niet in den rentevoet
doch inhetgeen hij aaruluidt als eens verscherpte concurren-
tie tusschen de banken oiderliag. Dat de banken door den
maatregel ‘van De Javadhe Bank itot eeuelzoodanige
concurrentie zouden gedwongen ivorclen kan, ‘zooa.l s wel
van zelf spreekt, reeds aanstonds niet aannemelijk geacht
worden en imilks te miudet wanneer harerzijcls de banken —zooals ‘in casti geschied is – (le rente, welke zij voor de-
posito’s en giro’s aan hate crediteuren vergoeden, ongevij-
zigd laten, zoodat zij zich te dezen opzichte niet aan dan
verlaagden rentevoet aanpassen.
– In het wezen der zaak heeft d.us het hierbedoelde betoog
slechts betrekking op de credietpolitiek van de particuliere
banken. Voeren deze eene juiste politiek mnoowel ten opzich-
te van de importeurs als van de plaatselijke handelaren van
exportproducten, dan behoeven geën nadeeie in ged nicht te
worden. Bovendien zij er op gewezen, dat het belang, het-
welk ten deze den doorslag moet geven, hierin bestaat, (lat
eenerzijds cle importgoederen zoo goedkoop mogelijk woiclen
verkregen, anderzijds de exportproducten zoo voordeelig
mogelijk van de hand worden gezet. Aan dit belang wor:lt in het nieerbedoelde verslag geen aandacht geschonken.
Wat nu den feitelijken inhoud van het betoog betreft, kan
geconstateerd vorden, (lat blijkens de ontvangen n-apporten,
de inheemsche producenten, dank zij de concurrentie van
Ghineesche hanlelaren, in staat zijn geweest hunne voor-
naamste producten, pech cii mais tegen ‘hooge prijzen van
de hand te doen, teuwijl de bevolking later in belangrijke
mate heeft geprofiteerd van de sedert ingetreclen prijsdaling.
Dit is precies het tegenovergestelde van de door den steller
van het door mij bestreden betoog waarschijnlijk geachte be-
nacleeling van den Inlander. Dat ten slotte de lancibouwin-
dustrie geen voordeel zou hbhen van de lagere rentetarie-
ven voor korte credieten is onhoudhaar wanneer men in
aanmerking neemt, dat de aanplant van het jaarijksch
gewas en de verwerking Van den oogst door kort crediet
gefinancierd plegen te worden. Deze wijze van financiering
is volkomen gezond en kan tot misbruik geen aanleiding geven mits ook in dit opzicht het toezicht en de cred jet-
politiek der banken aan de te stellen eisohen voldoen.

Ontrenit de vooruitzichten
voor
do Indische finan-

ciën uit
Mr. Trip
zich als volgt:

De ramingen der gewone uitgaven en ontvangsten voor
het dienstjaar 1928 leiden tot een overschot op het gewone
budget van ruim
,f
2.700.000,—. Op het eerste gezicht maakt
dit resultaat een bevredigendet indruk. Die inch-uk is echter niet bestand tegen eene nadere beschouiwi ug van den opzet
der begrootung. I)eze staat in het teeken van eene sterke
uitzetting van de uitgaven. De zuivere gewone Landsuit.
gaven ‘zijn in het tijdvak van 1924, toen het laagste punt sedert den aanvang van cle bezuiniging bereikt werd, tot
1927 gestegen niet
f
48.443.000,— of met
f
16.147.000,-
per jaar. Wees deze toenem.ung reeds op eene ontwikkeling,
welke niet zonder zorg kon worden gadegeslagen, in be-
langrijk sterkere mate geldt zulks thans, nu de raming voor
1928 het overeenkomstige cijfer voor 1927
. met niet minder

27
Juli 1927

S
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

dan
f
26.587.000,— overschrijdt. Het totaal der hierbedoelde
uitgaven, dat over 1924 iog
f
402.516.000,— bedroeg, is
voor 1928 geraamd
0fl)
f
477.546.000,— tegeci
f
450.959.000,-
voor 1927. Het verschil tus&cheii laatstgenoemde twee be-
dr•ageu beteekent eene stijging vail 5,90 pCt.
Met deze cijfers voor oogen kan liet geen verwondering
wekken, dat de interne constructie vasi het budget verl’4wakt
is. Het element vai:1 verawakkiug aie ik vooral gelegen in
de wijziging, welke gebra’ht is iii de gedragslijn ten
Op-
zichte van cle extra-baten uit tIen tinverkoo’p. Tot en niet de
begrooting voor 1926 bleef de rcwl’irlg van dit middel ge-
baseerd op een verkoopsprijs van f130′,— per picol. En
1927 is clie baais verhoogd tot
f
140,— per picol en thans
VOOr 1928 ‘wordt ccii prijs van fl70,— als grondslag ge-
iiolneit. En nu moge de :l’tegeering,betooge, dat de raming
voor 1928, iii vergelijking niet tIen huicligen marktprijs, eene
iilar.g’e laat, welke niet geringer is dan iie, welke in vorige jaren nuttig cii ‘tioo:lig werd geacht, zulks doet niet af aan
‘het feit, dat de reserve, die in liet wezen der ‘zaak in de
tinlintea versrlileii lag, aanmerkelijk
mis
ingekrompen .1-let
spreekt van zelf, dat de kans op eene grootere marge clan
waariiiole ‘in vorige jaren bij
de .cwnseristelling der begroo-
ting
als niininium genoegen werd genomen, kleiner wordt
naarmate de raniingsprjs wordt opgezet Dat ten vorige
ja.re
i
–
eeds bij cle indiening van de oatwerp-‘begrooting voor
1927 op goede grndeii cciie grootere clan cle minimum-
marge mocht veriwacht worden, blijkt hieruit, dat ten tijde
van d’ie
–
indiening cle uiarktprijs zich op het tegenwoordig
peil bewoog. Hierbij komt, dat het ‘bedrag van
f
9.300.000,–,
hetwelk door cle opvoering van cle ramiug werd gevonden,
iiiet besteed zal ‘worden voor uitgaven voor de opvoering
van de productiviteit van liet Laad als ‘ik hierboven (blz.
50)
01)
‘het oog had, doch voor het overgroote deel zijne
‘besteriiming zal vinden ‘in dekking van zuiver gewone uit-
gaven. Weliswaar legt cle Regeering een staat over van
posten, tot een gezamenlijk bedrag van rond
f
9300.000,—,
welke geacht worden een bijzonder karakter te dragen,
doch hij de overweging van clie posten valt een dergelijk
karakter bezwaarlijk te onclerkennen. Het betreft hier uit-
gaven, die in ‘hare ove’rgroote meerderheid niet anders be-
oogen dan het voorzien in periodiek terngkeerende, nor-
male behoeften, welker verzorging ‘behoort te geschieden uit
de gewone middelen, waarop jaarlijik.s kan gerekend worden.
l)ergelijke posten koiiien in elke begrooting voor en het
valt dan ook niet te ‘betwijfelen, dat cle opvoering van den
geraamden tiiniprijs tot
f
170,— een cluuvzaam karakter zal blijken te •dragen cci dat telken jare uitgaven a]s hier-
bedoeld zullen aangewezen worden om gedekt ‘te worden uit
de baten, ‘welke clie opvoering aan den geivonen dienst ten
goede doet komen Fu dit verband wijs ik er op, dat de
Regeering van de ‘meerbedoelde uitgaven slechts tan ‘wenscht
af te zien ,,in(lien op de tinmar’kt een crisis mooht in-
treden waardoor cie prijzen tot beneden de ‘ram’ing zouden
dalen”
1).
Alleen dus ‘als cle rnartkpi
–
ijs van tin beneden

f
170,— per picol /ou (lalen, zullen de betrokken posten voor ,,nadere beoordeeling van hun urgentie’
.1)
in aan-
merking komen. Hieruit blijkt, dat clie posten zullen ge-bacrd,haafd ivorclen ook wanneer er geen sprake is van
extra-tiiibaten cii (lcm van het kweeket uit die baten een
reserve ,,’voor mogelijke tegenvallers in het dienstjaar cq.
voor verbetering van den Laadsvermogenstoestand”
1).
Ook
in dit opzicht dragen dus de afzonderlijk vermelde posten’
geen ander karakter clan de overige betaeddeelcn van het
budget der gewone uitgaven.
Js blijkens het bovenstaande de interne constructie van
het budget verzwakt, dit id van te grooter beteekenis.waar
cle behoefte aan versterking hei-haai delijk werd aangetoond
en door cle Regeering werd erkend. Het zou te ver voeren
en ik zoci in herhaling vervallen wanneer ik te dezer
plaatse de punten waarop en de redenen ‘waarom die 5e-
hoef te bestaat, opnieuw zou uiteenzetten. Eene dergelijke
uiteenzetting is te vinden in een tweetal artikelen van
ntiju liaiicl iie, onder den titel ,,De Nederlandsch-Indisohe
Leeningpolitiek”, werden opgenomen in het Weekblad .,In-
en Uitvoer” van 31 Januari en 7 Februari 1927, en in
extenso iverclen overgenomen in cle ,,Indische Finanoier”
Nos. 47 en 48 van 15 en 18 Maart 1927.

De conclusïëu, tot welke eene objectieve beoo’rdecling van
het financieel ‘perspectief mi, moet voeren, kcinnen als volgt
worden samengevat:

lo. De Landshuisboudiug gaat meer en meer ‘leven op
den rand van haar inkomen. Dit blijkt uit hetgeen ik hier-
hoven deed opmerken ten aanzien van de raming der tin-
baten, terwijl ook overigens (le raming van de middelen

1) Financieele nota blz. 28.

den indruk vestigt, dat deze tot het ‘hoogst toelaatbare peil
is opgevoerd. Een zelf’s geringe terugsiag in de economische
positie van ‘het Land zal, onder deze omstandigheden, reeds
ten gevolge moeten hebben, dat de ontvangsten beneden
cle I’aming blijven en dat een zichtbaar tekort ii.ctreedt;
Zo. ‘het aceres der ‘gewone uitgaven beweegt zich in een
dergelijk tempo, dat de onder normale omstandigheden
reclelïjkerwij’ze te verwachten toeneming van cle gewone
middelen daarmede geen gelijkeu tred ‘kan houden;
3o. het is dan ook niet aaunmnelijk te ‘achten, dat die
‘toeneming cle gelegenheid zal kunnen bieden om cle voor-
zieningen te treffen, welke de Regeering voor en juisteu
opzet der begrooting iioodlig acht en nog
i’eel
minder om
de •door cle Regeering toegezegde ‘belastingverlaging door
te voeren.
Een cii ander ‘brengt, naar het mij voorkonit, de iioociza-
kelijkhe1d ‘mede binnen dcii kortst mogelijken ‘tijd maat.
regelen te overwegeu en te treffen, opdat voorkomen ivorcle,
dlat de bij cle samenstelling vau de onl.wer.pbegrooting voor
1928 gevolgde gedragslijn iwoTd.t doorgetrokken, hetgeen
onvermijdelijk tot ;buclgetaire moeilijkheden ‘zou leiden. Niet
krachtig genoeg kan gew’aarschuwt worden tegen het op-
nieuw in eere herstellen van de uiterst gevaarlijke en on-
houdbare stelling, volgens welke in de huishouding van
openbare lichamen niet de tering naar de nering zou be-
hoeven gezet te worden. Dat deze stelling iii eene vorige
periode tot zeer bedenkelijke gevolgen heeft gevoerd, be-
hoef ‘ik wel niet opnieuw in herinnering te brengen.

ONTVANGEN:

Eerste Verslag soja. de Rijkscom.m.issie van Advies voor
Werkverruim.in.g en ivel over het tijdvak van 22

December iog tot 31 December 1926.
‘s-Graven-

hage,
1926;
Algemeene Landsdru’kker’ij.

Réforme bancaire et monétaiire en Estonie.
Protocole,
si’gné ii Genève ie 10 décembre
1926.
Accompagné

des rapports du comité financier et des résolu-

lions ‘cia oonseii se rapportant ii la question; ainsi
que des textes des bis financières estoniennes
des
23
avril eI
3
mai
1921.
Genève,
1927;
Socié-
té des Nations. –

Em.prunt de la Municipalité de Dantzig.
Rapport du
Commi’ssaire fiduci’aire. Genève,
1927;
Société
des Nations.

Algemeene Kolencondities,
‘door G. de Clercq, Amnter-
‘dam,
1921;
W’ed.
G. van
Soest.

La Polo gne Eco’nornique en 1926,
door ‘Stefan Star-

zynski, Directeur du Départeme’n,’t Général nu
Minis’tèro des Finances. Varso-vie,
1927;
Minis-

tère ‘des Finances.

De Omvtwi/ekelin.g der Waardeleer sinds 1870,
Proef-
schrift door Mr.
R.
van Gen ec.hten. Amsterdam,
1927;
Ifitg. Mij. ,,Elsevier”.

Lijst von Werken op het gebied’ der Belastingweten-

schap,
‘door de Bibliotheek-Commissie vast de

Vereeniging voor Belastingwetenschap. Purme-

send,
1927;
J.
Muusses.

Ontwerp vaas wet, houden,de bepalingen tot regeling

vaas den kleinhaindel in alcoholhoudende dranken.

Vergelijkende tekst van de bestaande drankwet

en van ‘het ontwerp-drankwet, ingediend ‘bij
Ko-
ninklijke boodschap van
9
Juni
1927.
Voorzien

van inleiding en toelichtende noten. Alp’hen aan
den Rijn,
1921;
N.
Samsom.

Recueil des Traite’s et des Engagensents internatio-

naux, eniregistrés per le Secrétairiat de la ,S’o-
ciété des Nations.
Volume LIII,
1926,
Nos.
1,
2, 3 & 4.

Korte mededeeli.ngen van de af deeling Landbouw

No.
jh
Wate’rnietingen bij Padi Gadoe en
Polo-
widjo in de residentie Soerabaja, Oost,moessori
1923, 1924
en
1925,
‘door
G. J.
Vink en Dr.
W.
A. Horst, Landboucwconsulenten te Soerabaja;
benevens een wisicundige analyse der resultaten
door Ir. E. de Vries, Landbouwconsulent te l’a-
soeroean. Buitenzorg,
1926J’21;
Departement van
Land’bouw, Nijverheid en Handel.

668

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

27 Juli 1927

Guide des Documents de la Conférence Econoiioiqu
internationale,
Genève, Mai 1921. Genève, 1921;

Secrétariat de la Société des Nations.

Discussions et Déclaration.s
SWI
le rapport présenté

au Con.seil de la Société des Nations au sujet de

La Conférence Econornique Internationale,
le 16
j’uiii 1921. Genève, 1921; Société des N’atiens.
Rapport définitif de la
Conférence
Econonlique In-
ternationale,
Genève, Mai 1921. Genève 1927;
Sociél;ô des Nations.

Macht en. Economische Wet; een onderzoek naar de
beteekewis van economische macht voor cie in-

komensvorming, in het bijzonder ten aanzien
van het arbeidsloon,
door Dr. J. van den Tempel.

J:Taarlem, 19217 H. D. Tjeenk Willink & Zoon.

Théorie des Phénomèn.es Monétaires,
par Jacques
Rneff, Inspecteur des Firiances, Professeur

i’Institut de Statistique ‘de l’tjnivei,sité de Paris.

Paris, 1927; Payot, Bibliot’hèq’ue scientifique.

Problemen van Volkswelvaart; 1. Besparing vdn Ar-

beid, Voorkoming van Werkloosheid, Rechtvaar-
dige ‘Verdeeling,
door Ir. 0. Nobel. Tweede her-
zienedruic. Haarlem, 1921; Dis’tributiebank.

Maritime Code of the Netherlands,
traivslated iiito

English by Dr. F. W. A. de Koek van Leeuwen.,
” formerly Assistant-Secretary to the ,,Nederland-

sche Reedersvereeniging” (Netherlands Ship-

owners’ Association). The Hague, 1927; Zuid-

Hollancische Boek- en Jiandelsdrukkerij.

MAANDCITJFERS.

RESTJMÉ UI HET MONTHLY BULLETIN OF STATISTIOS (VOLKENBOND).

Maandgemiddelde

1

1926

‘

1927
1913
1
1925
1
1926
1
.
Nov.
1
Dec.
1
Jan.
1
Febr.

Maart
1
April
1
Mei

Practische sociologie.
Deel IV: De zorg’ voor de jugd,

‘door J. H. F. Kohibrugge. Groningen, ‘s-Gra-

venhage, 1921; J. B. Wolters.

Leerboek der Statistische Methode,
door Mr. Dr. J.
H. van Zanten, Directeur van het Bureau van

Statistiek der geriieente Amsterdam en lector in
de Statistiek aan de’ gemeentelijke univer•iteit

aldaar. Alphen a. d. Rijii, 1921; N. Samsom.

Procès-verbal de la quraite-quatrième session du
con.seil.
Tenue b. Genève, •du lund.i 7 •au samedi

12 mars,1927. Genève, 1921; Société des Nations.

Het vraagstuk der ha’venschappen..
Een bestuurspro-

bleern, door Mr. Dr. H. J. D. van Lier, Secreta-
ris van de Kamer van Koophandel en Fabrieken

voor Rotterdm en Mr. W P. Lichtenauei-, ad-

junct-ecretaris van de Kamer van Koophandel

en Fabrieken voor Rotterdam. ‘s-Gravenhage,

1921; Martinus Nijhoff.

TTerlceersirdvstrieën te Rotterdam, in de tweede helft
der achttiende eeuw,
Proefschrift, door 0. Visser.
Rotterdam, 1921; Wed. S. Ben ediotus.

Principieele Staatkunde; Kat ho licisn’e,e, Socialisme,

Liberalisme. Drie voordraehten,
door Mr: Dr.
Arn.. Borret S. J., Dr. Ir. Th. van der Waerden

en Prof. Dr. 0. A. Verrijn Stuart. Rotterdam,

z. j.; Vereeuigin.g voor Staa&unde van de Stu-

‘denteu der Rotterdamsche .H’a.ndels-Hoogeschool.

Productie;an Engeland
1)
………24,336 20,694 10,631
8teenkool

Ver. Staten
……..’ 43,088

44,209 50,144

(1000
tons) Frankrijk
2)
………..3,338

3,921

4,285

Duitschiand
3)
…. 15,843

11,052

12,114

Productievan Engeland
……………869

530

207 ruw ijzer

Ver. Staten
……….2,601

3,082

3,308

(1000 tons) Frankrijk
4)
………….434

708

783

België
………………207

212

283

Duitschiand
5)
…..
….1,397

848

804

Lmport(voor Engeland
1000
£ 6)
54,931

97,223 93,10
binneni.

Ver. Stat.
1000 $

147,932 348,540 367,78e
verbruik)

Frankrjk1000Frs.
7
) 701,778 3674,6 14 4959,560
Italië

1000
Lire8
303,803 2183,373 21s5,94
D’land

1000
M.
9)
897,474 1030,171 333,521

Export (bin- Engeland
1000
£ 6)
43,771

64,448 54,32
nenlandsche Ver. Stat.
1000 $

204,024 401,560 392,611
producten)

Frankrijkl000Frs.’°
573,351 38] 2,911 4961,221
Italië

1000
Lire
8
209,303 1522,855 1555,881
D’land

1000
M.
9)
841,436 733,190 817,751

Inklaringen Engeland (geladen)
6
) 4,089

4,626

5,348
(1000
tons) Ver. Staten
(gel. en ballast)..

4,440

5,782

6,410

Frankrijk (geladen)
2,876

3,667

3,677
Italië (gel. en ballast)

1,560

1,440

1,485

Aantalwerk- Engeland
11)

loozen in
1000
Italië
12)

Duitschland
13) .

Indexcijfers Ver. Staten
14)

van aandeel. Engel.
15
(1913=100)
koersen

Zweden
16)
(flom.
waarde
= 100)
Zwitserland
17)
(id.)
Nederland 18)
(1921-25 = 100)

11 Voor den verkoop beschikbaar. Vanaf einde 1921 zonder Ierland.
21 md.
bruink. Vanaf 1918
mci.
Elzas-Lotharingen. Vanaf 1920
mci.,
sedert
Jan. 1927 cxci. het Saargebied.
31
Vanaf 1918 zonder Elzas-Lotharingen.
Vanaf 920 zonder Saargebied en de Pfaiz. Vanaf Juli1922 zonder Pooisch
Opper-Silezit.
4]
Vanaf 1919 inclusief Eizas-Lotharingen.
51
Zonder
Luxemburg. Vanaf 1918 zonder Eizas-Lotharingen, vanaf 1922 zonder
Pooisch Opper-Silezië.
6]
Vanaf
1
April 1923 met inbegrip van den
handel van Groot-Brittannie en Noord-Ierland ‘met den lerschen vrij-
staat en uitgezonderd den buitenlandschen handel van den lerschen
vriistaat.
71
Sedert Januari 1921 gedeclareerde waarde.
81
Sedert Januari

8,880

19,862

21,911

21,425

23,981

20,541

22,201
‘60,933 59,147 57,554 53,302 60,096 37,925 39,367

4,,553

4,553

4,531

4,358

4,724

4,302

4,377

13,496

13,775

13,355

12,743

14,046

11,794

12,297

13
20

100

442

580

683

691

732

3,289

3,141

3,154

2,988

3,539

3,477

3,445

790

827

805

716

801

774

794

310

329

316

293

314

310

319

983

1,065

1,060

967

1,086

1,052

1,130

1 102,292

101,811

103,739

83,045

102,753

88,937

84,044
1 373,297 354,016 354,767 302,885 371,807 362,903 346,000
4994,327 5 122,880 407 9,092 477 9,70 3 4414,149 4297,956 4989,497
1852,5642184′.99 2046,7 92 196 1,756 2161,638 1920,504 1811,476
1004,277 1070,772 109 3,2 72 1092, 165 1085,038 1096,358 1.173,269

53,064

49,707

55,422

52,937

62,114

52,610

63,276
473,518 456,111 411,640 364,625 398,142 404,843 39400022
5329,269 5394,846 4708,855 4596,657 4693,891 4254,839 4280,826 11709,586 1919,147 1177,397 1340,475 1410,861 1336,377 1299,478
869,3931 817,566 798,470 755,837 841,164 796,992 833,705

6,239

1
5,741

5,000

4,090

4,814

1 4,769

5,330

7,487 6,698
1

5,048
4,670
5,054
6,014

1
3,707
3,771
3,759
3,288 3,946
4,250
4.470
1,368
1,368
1,737 1,737 1,737
1,648 1,432
1,451
1,315 1,188
1,133 1,059
89
181
225
259
228
215
216
513
573
586
560
421
327
262

154,5
159,3
155,0
157,3
160,2
164,1
168,8
197
192
197
191
192 194
200

149
1

150
1

144
1

145
1

145
1

150
1

153
175,3

175,4

185,1

197,0

197,9

198,1

199,5

92
1

91
1

94
1

101
1

1051

104
1

103

1922 nieuwe schatting op grond der gedeclareerde waarden.
91
Vanaf
Januari 1922 in goudmarken.
101
Met ingang van 1925 officieele waarde-
cijfers.
ii]
Verplichte verzekering. Sedert April 1922 cxci. den lerschen
Vrijstaat.
121
Geheel werkloos.
13]
Leden van vakvereenigingen; geheel
werkloos. Sedert Jan. 1927 mijnwerkers inbegrepen.
14
1 Wall Street
Journal: 20 gewone aand. Maandgem. in
$. 151
London and Cambridge
Economie Service: 20 gew. aand.
161
Officieel: mndustrieele en Scheep-vaartaand.
17]
Nationale Bank 32 industrieele aandeeien.
181
Officieel
49 gewone aandeelen.
19]
Gedurende de staking geen cijfer gepubli-
ceerd.
201
Kolenstaking.
211
ldolenst. niet inbegrepen.
221
Voori. cijfer.

27 Juli
1927
,

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

669

RIJKSPOSTSPAARBANK.

MEI
1925
1

1926
1

1927

f

9.739.876
f

10.680.710

f

10.717.459
Terugbetalingen
…
,,

11.290.911
,,

11.054.162
,,

11.290.302
Tegoed der inleggers
,, 302.790.669
,, 310.450.412 ,, 319.670.376

Inlagen …………

Nom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes
,,

42.979.600,, 41.978.650,,
41.989.150
op ultimo . … …..
Spaarbankboekj es:

op ultimo ………

Aantal nieuw uit.
gegeven
8.396 9.136 9.188
Aantal geheel

af-
betaald
9.197
8.
1
07
8.193
Aantal in omloop
op ultimo
1.971.823
1.992..60
2.025.456

GIRO-OMZE’f BIj’ DE NEDERLANDSOHE BANK.

Juni 1927

1
1

Juni 1926

Posten
1

Bedrag

11
Posten
1

Bedrag

Voor reke.
53.187 1f3.362.328.00011 55.301 1f 2.760.755.000

waarvan noor
de 11.-bank
plaatselijk 40.616 ,,3.000.480.000 40.668 ,, 2.349.086.000

Ter voldoe-
ning van
Rijksbelast.

1.509 ,,

12.020.000 1.563 ,,

11.135.000

G.IRO-K4NTOOR DER GEMEENTE AMSTERDAM.

Mei 1927 Mei 1926

Giro’s
(eenzijdige ver-
in rnilIioeiien
Aantal
I

In
Imillioeneni
Aantal
melding)
1

Ii
Girobetalingen aan
gemeenteinstellingen
f
75.4
23.699
f
98.3 17.796
Cirobetalingen aan
particulieren
,
1
22.9
84.698
,, 22.-
68.322

Geldomzet.
,,

4.7
6.864
,,

5.2
6.683
,,

6.7
29.424
,,

6.9
26.184
Part.rekeninghouders
,, 19.4′
30.0962
,, 17.4′
27.160′

Ontvangsten

……..

Waarvan

rekeningh.

Betalingen

……..
…

welke gelden voor 1
jaar

vast

hebben
gedeponeerd ……
.

9.3
3.292′
,,

8.5
2.800′
t)
uem,aaeI(i salao te goea. ‘) ulnoe oer maana.

POSTOHEQUE EN GIRODIENST.

(In duizenden guldens).

Juni 1927
Juni
1926

Aantal
Bedrag
Aantal
Bedrag

Aantal rekeningen
op ultO.

……..
..
1.352.099 116.633
Bijschrijvingen
….
..124.741
415.793
1.139.219
455.447
wegens:
589.920
99.042
486.420
90.301
a. Stortingen ……..
b.
Overschrijvingen.
van andere rek.
762.052
281.027
652.799
365.146
van Ned. Bank.
127
35.694
2) 2)

c.
And, onderwerpen
30
Afschrijvingen ….
857.694
408.285
744.467
480.535
wegens:
54.237
150.320
115.347
b.
Overschrijvingen.
a. Choques

………159.069

van andere rek.
670.273 281.027
573.051
365.146
van Ned. Bank.
852 72.982
2)
2)

c.
And, onderwerpen
27.500
39
21.096
32
Gezamenlijk tegoed
op ultO
95.781
90.962
Bedrag der beleg-
ging’)
69.210
72.498

)
liet bedrag, dat vroeger tegen vergoeaing van rente
aan de schatkist werd verstrekt, wordt tegenwoordig, voor
zoover het nog niet voor vaste belegging is aangewend, te
zainen met andere bedragen in rekening-courant met het
Staatsbedrijf der posterijen en telegrafie begrepen en is
daarom niet meer in het bedrag der belegging begrepen.
2)
Sinds Juli 1926 overschrijvingen Ned. Bank af zon-
derlijk.

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.
N d (Disc. Wissels. 34 S
Oct.’25
Zwits.Nat.Bk.
3422 Oct.’25

Bk
Bel.Binn.Eff. 44
3Feb.’27
N.Bk.v.Denem. 5
24Juni’26
– tVrsch. in R.C. 54
3Feb.’27
ZweedscheRbk 4
21 Apr.’27
Javasche Bank…. 4
14Juli’26
Bank v.Noorw. 4426
Oct. ’26
Bank van Engeland
4421Apr.’27
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbank 6
10Juni’27
slowakije .. 5
8Mrt. ’27
Bank v. Frankrijk. 5 14Apr.’27
N.Bk.v.O’rijk. 7
20 Juli’27
Belgische Nat. Bnk. 5
22Juni’27
N. Bk.
V.
Hong. 6
25Aug.’26
Fed. Res. Bank N.Y. 4
12Aug.’26
Bank v. Italië. 7
17Juni’25
Bank van Spanje.. 5 23Mrt.’23
Z.-Afr.Res.bnk 54

OPEN MARKT.

1927 1926
1925
1914

2,3
Ju
1
18123
1

11/16
4/9
19124
20(25
20124
Juli
Juli
Juli
Juli
Juli Juli

Amsterdam
Partic. disc.
39j_351
3I1251
37J1_11
311_51

251g-111
2
1
1-3
3
1
1_
3
1
Prolong.
311,2)
3-11 3.114
3
1
14.d12
,2I14-
1
1
2
1
14-B14
211
4
31
4

Londen
Daggeld ..
3-
1
12
3-4
1
1,
3-4
23/4-4
34114
3.11
1514-2
Partic.disc.
45j
451_3j
41
116
-1
/8
4
5
1_
1
1
4114.5154
4114_314
2114314
Berlijn
Dageld ..
5-7 5-8
1
12
6-8
1
12
6-9
3-5
1
12
8-912,
–
Part,c.disc.
30-55 d..
.
5718
5718-6
571 5718
41
12
77
18
–
56-90 d…
571
51s-6
5718
5
7
/8
4112
771
21g-
1
1
Waren-
wech8el.
611
4.
611
4

6-14
518-614
5
911
-_
New Yorkl)
Cali money
3
3
14_4
311014
4.11
4

4_31
4

411
4

331
4
.4
18)42
1
)2
Partic. disc.
35/8

1
351_314

1

3718
3314.715
3
1
12
3118
–
1) Cali nioney-koers van 22 Juli en daaraan voorafgaande weken tjm
VrIjdag.
2)
Noteering van Vrijdag.

WISSELKOERSEN.

KOERSEN IN NEDERLAND.

Dat
0
New
Londen
Berlijn
Parijs
BrussellBatayia
1)
Yorke)
*)
*) *)
S
)

19 Juli

1927
2.4951,
1211+

59.374
9.774
34.70
100
20

,,

1927
2.4951,
12.1L
1
59.35
9.774
34.70
100
21

,,

1927
2.4951
8

19.114
59.29) 9.774
34.694
100
22

,,

1927
2.495,,
12.114
59.34
9.774
34.694
100
23

,,

1927
–
1211+*
59.354
9.774
34.69
99151,,
25

,,

1927
2.4981
1
,
12.114
59.354 9.764
34.684
100
Laagste d.w.’)
2.494
12.114
59.28
9.76
34.67
99%
Hoogste d.wl)
2.49%
12.124
59.40
9.79
34.75
100%
18 Juli

1927
2.4951
8

12.12
59.29
9.774
34.704
100
11

,,

1927
2.4921,
1212
59.164
9.774
34.714
100
Muntpariteit
2.48% 12.104 59.26
48.-
34.59
100

Data
sr”id
Weenen
Praat
Boeka-
Milaan
Madrid

19 Juli

1927
48.06
35.174
7.40
1.50
13.56 42.71 20

1927
48.06
35.15
7.40
1.50
13.57
42.74
21

1927
48.06 35.15
7.40
1.50
13.57
43.614
22

1927
48.08 35.15
7.40
1.50
13.58
42.67)
23

,,

1927
48.09
35.15
7.394
1.51
– –
25

,,

1927
48.08
35.124
7.394
1.50
13.564
42.554
Laagsted.w.’)
48.03
35.10
7.38
1.45
13.524
42.50
ffoogsted.wl)
48.10
35.25 7.42
1.55
13.60
42.80
18 Juli

1927
48.06
35.174
7.40 1.55
13.544
42.60
11

,,

1927
48.05 35.15 7.40 1.574
13.60
42.70
Muntpariteit
48.-
35.-
1)
48.-
48.-
48.-

Data
Stock-
Kopen-
Oslo’)
Hel-
Buenos-
Mon-
*)
holm
hagen’.)
fofi)
Aires’)
treal’)

19 Juli

1927
66.85
66.73

64.45
6.30
106
2.493,
20

,,

1927
66.874
66.76

64.45
6.29
106
2.49%
21

,,

1927
68.874
66.774 64.524
6.29
106
2.49%
22

,,

1927
68.85 66.73

64.50
6.29
106
2.49%
23

,,

1927
66.85
66.75

64.524
6.284
106
2.49%
25

,,

1927
66.85 66.75

64.50
6.29
,
106
2.49%
Laagsted.w.’)
86.80 66.65

84.40
6.27
105%
2.49
Hoogste d.w
1
)
80.90
66.80

64.60
6.324
106%
2.49h
18 Juli

1927
66.85 66.75

64.45
6.284
106
2.4921
8

ii

,,

1927
66.85
66.724 64.55
6.30
106
2.49%
Muntpariteit
66.67 66.67

66.67
6.264
10581
2.48%
-, roteering te Amsteroam.

) roteer,ng te Itotteraam.
Particuliere opgave.
Wettelijk gestabiliseerd tusschen
7.534j5
en 7.21
1
12.
In het eerste nummer van iedere maand komt een overzicht voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.

670

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

27 Juli 1927

KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).

D
a a
Londen
($ per £)
Parijs
($ p. lOOfr.)
Berlijn
($ p. 100 Mk.)
Amsterdam
($ p. 100 gid.)

19 Juli

1927 4,8534
3,9134
23,781„
40,06
20

,,

1927
4,85/4
3,9134
23,7634
40,06
21

,,

1927
4,85
15
/
32

3,9134
23,76
40,0634
22

,,

1927
4,857/
16

3,91/4 23,77
40,0634
23

1927
4,857/
16

3,9134
23,78 40,06
25

1927
4,85
7
1
3,9134
23,7811
4

40,0634

26 Juli

19261
4,8634
2,47
23,80
40,18
Muntpariteit
..
1

4,8667
19,30
23,81j
4091
16

KOERSKN TE LONDEN.

Plaatsen en
Landen
1Noteerings-1
1

eenheden

1
9
Juli
1927
16Juli
1927

1
Laagste
]
Hoogstel
18123
Juli
1927

1
23Juli
1927

Alexandrië.
.
Piast. p.0
9714
97/4
9771,,
9791,
6
97/4
Athene

….
Dr.p.
365 366
364
75
372
Bangkok …
Sh.p.tical
11i0
T
1

11101
1/10.
111034
1/10.,
Budapest
.
..
Pen. p.
£
27.861
27.8tl
27.85
27.90
27.87
B. Aires’). ..
d. p.
$ 473,(
47251
2

47111
47}
47351s,

Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
11571
8

1i5ii
b

115I
115291
33

1j571
Constantin..
Piast.p.0
940
94734
940
950 945
Hongkong ..
Sh. p.
$ 210
8
/
210I1
1
1
‘1171
9

2,03i
210j
2

l/llsIs
1111
T59
1111
95

1111°
111134
Lissabon 1)
. .
d
.
per Esc.
2
15
1
3

215133
27116
234
215/82

24 24 23
25
24
Montevideo’)
d. per
$
48/4
48
7/,
48
5
18
4951
s

4931
9

Montreal’)
..
$
per
£

..

4.8634
4.86
T
9

4.86l1
4.86
9
18
4.86k

Kobe

……..Sh.p.yen

Mexico ……d.per$

R.d.Janeiro’)
d. per Mii.
513116
553194

51516
511
5

571
5

Shanghai
..
.
Sh. p. tael
216+

21618/,,
2634
21771
1n

2,671
9

Singapore. ..
id. p.
$
2/3%
213251
33

21323/
2
1
1
3
13/16

2
1
3
H
Valparaiso
5).
$
p.0
39.84 39.80 39.80 39.84
39.83
Warschau ..
ZI. p.
£
4334 4334
43 45
4334
1)
Telegrafisch
transfert.

)
90 dg.

ZILVERPRISS
GOUDPRIJS
5)

Londen’)
N.York’)
Londen
18 Juli
1927..

26
5634
18 Juli
1927
8411134
19

,,
1927..

2631
56%
19

,,
1927
84110%
20

,,
1927..

2634
5634
20

,,
1927
84111.
21

,,
1927..

2611
18

5681
8

21

,,
1927….

22

,,
1927..

2611,
9

56/4
22

,,
1927…
84/1134
23

,,
1927..

26’1
8

56%
23

,,
1927
8411134

24 Juli
1926.. 29/4
6371
6

24 Juli
1926
8411034

20 Juli 1914.. 24t51,

54’/

20 Juli 1914… . 84111

1) in pence p. oz. stand.
2)
Foreign silver in tc. p. oz. fine.
3)
in sh. p. oz. fine

STAND VAN ‘e RIJKS KAS.
De Minister van Financiën maakt bekend:

Vorderingen.

1
15Juli1927
1

23Juli 1927

/

9.509.275,37
/

17.362.698,43
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
715.810.35
,,

481.815,92
Voorschot
op
uit. Juni 1927 aan de ge-

Saldo bij de Nederlandsche Bank…..

meenten
op
voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
inkomstenbelasting en opcenten
op
de Rijksinkomsten belasting……….
11.487.254,55
,,

11.487.254,55
Voorschotten aan de koloniën…………
15.954392,36
,,

16.090.893,70
Kasvord. wee. credietverst. a/h. buitenl.
,,
127.433.014,69
,,126.28l.165,58
Daggeldleenlngen

tegen onderpand
–
,,

3.500.000,-
Saldo der postrekeningen van Rijks.
15.415.539,70
,,

17.147.652,36

van Staatsschuldbrieven

…………….

comptabelen

……………………
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P.,
T
.enT.
‘
)………………………….
Id.
op
andere Staatsbedrijven
2)
–

2.385.348,03
–
,,

2.565.348,03

V
e r
Pl
c
h t
i
n ge n.

Voorschot door de Nederl. Bank

–

–

Ned. Bank..
–

–
Waarvan direct bij de

Schatkistbiljetten in omloop’)………
f
58.722.000,-

/
58.722.000,-
Schatkistpromessen in omloop ………29.580.000,-

,,

29.580.000,-

Schuld a. d. Bank
v.
Ned. Gemeenten
5)..

–

–
Zilverbons in

omloop
………………»

11.945.918,-

,,

11.715.114,50

Id. a. h. Alg. Burg. Pensioenfonds
2) ..

6.550.698,46

,,

5.109.482,65
Id. a. h. Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T.
2)..,,

30.534.379,96

,,
33.013.181,04
Id. aan andere Staatsbedrijven
2)
……

980.000,-

,,

980.000,-
….
Id. aan diverse instellingen
2)
……..
…5.487.242,40

,,

5.343.567,03
Waarvan
/
12.056.000 vervallende
op 1
Juli 1929.
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.

NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.

1

16Juli1927
1

23 Juli 1927

Vorderingen:
Saldo

bij

‘s

Rijks

kas
…………….
–
Saldo bij de Javasche Bank
–
–
f37.208.000,-
–
Verplichtingen:
Voorschot uit
‘S
Rijks kas aan N..lndië

..-

,,

5.985.000,-
f
5.882.000,-

In
‘s
lands kassen aanwezig
……….

Voorschot Javasche Bank aan N.-lnclië
,,
11.169.000,-
,,

5.335.000,-
Schatkistpromessen in omloop
–
–
Muntbiljetten in omloop

…………
»
30535.000,-
»
30.350.000,-
Schuld aan het Ned.-lnd. Muntfonds
,,

2.653.000,–
.
,,
2.653
000,-
Idem aan de Ned.-Ind. Postspaarbank
,,

1.488.000,-
,,

1.519.000,-

NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 25 Juli 1927.

Activa.
Binnenl.Wis
–
Illfdbk.
f
134.364.770,57
se1s,Prom., Bijbnk. ,, 11.150.841,34
enz.in disc.
,
Ag.sch. ,, 15.043.763,45 f 160.559.375,36

Papier
o.
h. Buiteni. in disconto
……..
–
Idem eigen portef..

328.080.232,-
Af :Verkochtmaar voor
de bk. nognietafgel.

–
128.080.232,-
Beleeningen
ncl.
vrsch.
Hfdbk.
f

47.280,124.27

in rek..crt.
Bijbnk.

8.409.600,72

op
onderp.
Ag.sch.
,,

75.015.701,54

/
130.705.426,53

Op
Effecten
……./

124.016.026,53
Op Goederen en Spec.

6.689.400,-
130.705.426,53
Voorschotten a. h. Rijk
……………..
,
–
Munten Muntmateriaal
Munt, Goud
……
f

68.128.185,-
Muntmat., Goud
.. ,,
319.275.409.65

f
387.403.594,65
Munt, Zilver, enz..

,,

28.771.166,73
Muntmat. Zilver.
.

–
11
416.174.761,38
Belegging
1
1

kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds

……………………,,
23.631.448,02
Gebouwen en Meub. der Bank
——–,,
5.000.000,-
Diverse rekeningen
………. …….
.,,
22.860.217,80

Passiva.

f
887.011.461,09

Kapitaal
……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds
……………………,,
7.027.840,39
Bijzondere

reserve
………………..,
8.000.000,-
Pensioenfonds

………….. ……..

,,
4.692.712,40
Bankbiljetten in omloop…………..

,,
789.509.025,_
Bankassignatiën in omloop………….
343.722,35
Rek.-Cour.
J
Het Rijk
f

18.144.108,45
saldo’s:

k
Anderen,,

33.390.617,26
51.534.725,71
Diverse rekeningen
………….. .. .,,
5.903.435,24

f
887.011.461,09

Beschikbaar metaalsaldo
…….. .. ….
f
247.436.295,94
Op de basis van

metaaldekking….
,,
79.158.801,38
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigdis.
,,
1.237.181.475,-

Voornaamste posten in duizenden
guldens.

Goud
Andere
Beschikb.
Dek-
Data
Munt
1
Munimat.
Circulatie
opeischb.
]schulden]

Metaal-
saldo
kings
1
perc.

25 Juli

’27
68.128 319.275 789.509 51.878
247.436
49
18

’27 68.235 333.571 797.202
57.144
258.844
50
11

’27
68.275
333.571
808.322
52.231
257.397
50
4

,,

’27 68.325
335.519 825.263 39.532
258.799
50
27 Juni ’27
68.458 335.517
782.673 54.948
264.724
52 20

,,

’27 88.559
34L498
779.530
64.147
269.197
52

26 Juli

’26
64.615 361.336
814.221
76.081
275.066
51

25 Juli

‘14165.7031
96.410
1310.437
1

6.198
43.521
1
)
1

54

Totaal
Schat icist-
B ee-
Papier
Diverse
Data
bedrag
1
promessen
nie
ng
op
het
reke.
disconto’s
rechtstreeks
buiten
1.
nineen
2)

25
Juli
1927
160.559

–
130.705
128.080
22.860

18
1927
153.533

–
128.495
135.926
22.947

11
1927
161.845

–
125.733
134659
24.407
4
1927
166.454

–
135.593
122.632
22.719
27
Juni
1927
146.656

–
128.739 122.142
22.094
20
,,
1927
146.862

–
134.632 117.486
39.803

26
Juli
1926
54.197

–
140.451
223.690
43.696

25
Juli
1914
67.947

14.300
61.686
20.188
509
1)
Op
de
basis
van
21
5
metaaldekking.

2)
Sluitpost
activa.

SURINAAMSCHE
BANK.
Voornaamste tosten in
duizenden guldens.

Data
Metaal
Circu
–
latie

Andere
opeischb.
lde
,iI

1
1
Discont.
Div. reke-
ningen’)

25 Juni

1927.
.
1.030
1.414
583
940
463

18

,,

1927.
.
1.031
1.480
528 937 493
11

1927..
1.030 1.468 514
949 532

4

1927-
1.030
1.568
551 951
535
28 Mei

1927-
1.040
1.417
540
966 482

26 Juni

1926..
1.027
1.510 554
972
458

5
Juli

1914..
645
1.100
560
735 396
) niuitpost uer activa.

27
Juli 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

JAVASCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden guldens. De samenget rok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.

Andere Bcschikb.
Data

Goud

Zilver

Circulatie opeischb. metaal-
schulden
1
saldo

23 Juli 1927

200

324.400

53.900 129.840
16

1927

204.200

322.100

62.800 127.0
9

1927

209.300

321.500

83.700 132.260

18Jur.ii 1927 185.044

205

316.634

54.388 136.731
11 ,, 1927 185.198

27.520

318.424

48.525 140.024
4 ,, 1927 185.190

28.714 311.922

55.067 141.266
28 Mei 1927 185.245

29.278 308.361

54.393 142.768

24Juli1926 194.794

34.021 335.632

49.983 152.068
25 Juli 1925 132.941

45.810

311.088

55.235 106.261

25Juli1914 22.057

31.907

110.172

12.634

4.842
2
)

Wissels,

Dek-
Dis-

buiten

Belee-

tv1rse

kings-
a ta

conto’s

N.-Ind.

ningen

,,,g e?’

perce!,-

betaalb.

lage

23Juli1927

15T800

. 54
16

1927

154.000

53
9 ,, 1927

148.700

54

18Juni1927

14.242 20.387

68.536

5(31.305

57
11

1927

14.234 20.673

64.070

56.182

58
4

1927

14.342 21.399

62.645

59.634

58
28Mei1927 13.978 21.010

57.538

59.120

59

24Juli1926

11.945 26.334

54.871

65.553

59
25Juli1925

18.040 30.183

74.162

63.589

49

25 Juli 1914

7.259

6.395

47.934

2.228

44
‘) Sluitpost activa.
2)
Basis
2
1
5
metaaldekking.

BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden ponden sterling.

Data
Metaal
Circulatie Currency Notes
Bedrag

Bankbil,.
1 Gov. Sec.

20 Juli

1927
151.809
137.361
296.487 56.250 246.809
13

1927
151.068
137.585
297.263
56.250
247.720
6

1927
151.074
138.258
300.037 56.250
250.626
29 Juni 1927
152.118 137.977
298.260
56.250 249.067
22

1927
152.009 136.297
296.517
56.250
246.901
15

1927
152.111
136.500 305.825
56.250
249.214

21. Juli

1926
151.734 141.347
1291.981
56.250
241.270
22 Juli

1914 40.164 1
29.317
1
1
–

– –

Data
Gov.
Other
Public
Other
Reserve
Dek
–
kin gs.
Sec. Sec.
Depos. Depos.

20 Juli ’27
49.867
48.610
12.629 101.979
34.197
29
7
/
8

13

,,

’27
48.917 46.362
10.034
100.425 33.234
30′
8

,,

’27 47.547 61.488
19.205
104.377
32.567
2651,
29Juni’27
51.666 59.305
7.875 119.033
33.891
26111,
5

22

’27
49.411 48.477
20.168
95.289 35.461
30
15

’27 50.386
49.162
19.113
97.923
35.361
3031
16

21 Juli ’28
40.540
69.942
7.612 114.972
30.137
2491,
22 Juli ’14
11.005
33.633
13.736
42.185
29.297
52
–
,vc,JI uuui,ig
tLIbbIIcLs flCbC, VC CII

BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen franca.

Data
Goud
Waarvan1
Zijver
l
in het
Te
goed
in h f
Wis-

1.864

eleebuitenl.1)
buitenl.I
sets buiten!.
ningen

21 Juli’27
5.548
345
54
1.3251
7
1.654
15

,,

’27
5.547
1.864
345
52
1.617
10
1.653
7

,,

’27
5.547
1.864
345
50
1.430
8
1.671
30 Juni’27
5.547
1.864 345
50
2.494
6
1.602
23

,,

’27 5.547
1.864
345
50
1.829
7
1.653
22Juli’26
5.549 1.864
338
77
5.218
24 2.341

23 Juli’141
4.104
1
–
640
–
1.5411
8
769

Buit.gewJ Schat-
Diver-
Rekg.
Courant
Data
voorsch.
J
kist bil-
sen3)
Circulatie
Parti-
ajd. Staatljetten2,)j
culieren
Staat

21 Juli’27
26.250
5.748
24.177
53.131 12.817
216
15

,,

’27
26.550
5.746
23.460
53.490
12.523
174
7

’27
26.650
5.744 23.518
53.951
11.896
10
30Juni’27
26.850
5.732 22.321
52.786
12.372
299
23

,,

’27
26.650
5.732
22.015 52.107
12.679
125
22 Juli ’26
38.350
5.389 3.376
55.006
3.847
38
23Juli’14
– –
–
5.912

1
943
401
‘.1
waarvan oescnisoaar
403
millioen.
)
In OISCOfltO genomen wegens
voorsch. v. d. Staat aan buiteni. regeeringen.
3)
Sluitpost activa.

DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in millioenen Reich.smark.
Daarvan
Deviezen
Andere
“ata
Goud
bij bui-
als goud-
wissels
Belee-
tenl. circ.
dekking
en
ningen
banken
1)

geldende
cheques

15

Juli

1927
1.801,5
57,9
96,2
2.236,6
116,5
7

1927
1.802,1
57,9-
73,5
2.317,6
71,9
30 Juni 1927
1.802,6
57,9
67,0
2.494,6
146,6
23

,,

1927
1.802,8
57,9
70,3
2.017,4
21,3
15

,,

1927
1.303,6
57,9
75,2
2.116,9
28,5
15 Juli

1926
1.492,3
260,4 335,4
1.192,5
12,9
30 Juli

1914
1.356,9
–
–
750,9
50,2

Data
Effec-
Diverse
Circu-
Rekg.-
Dii’erse
ten
Actival)
latie
Crt.
Passiva

15 Juli

1927
93,0 530,0
3.518,3
746,4
360,2
7

,,

1927
93,1
491,7
3.676,5
587,9
328,1
30 Juni 1927
92,9
461,8 3.815,2
669,5
318,1
23

,,

1927
93,1
522,8
3.219,3
769,5
304,9
15

,,

1927
93,1
520,8
3.342,0
759,6
294,0
15 Juli

1926
89,5
693,5
2.738,1
705,6
143,8
30 Juli

1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
I
vnuelass.
‘) WO.
t(entenoankscnelne
15, 7
Juli,
30, 23, 15
Juni
’27
15Juli ’26,
resp. 83; 66;
47;
121; 115; 224
miii.

NATIONALE BANK VAN BELGIË.

Voornaamste posten in millioenen Be1as;

Data

Goud

L

0
Q.

Rekg.
Crt.

1927

0
0

–

20 Juli
645
446
41
468
30
400
1.899
16
87
14
645
458
41
482
33
400
1.921
15
96
645 447
–
475
34
–
1.902
15
96
30 Juni
645 444
–
473
40
–
1.906
38
72
23

,,
644
438
41
486
25
400
1.850
16
136
UC SCUULK1SL
geceoeera.

VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.

FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste nosten in millioenen
dcillar.

Goudvoqrraad
Wettig
Wissels

Data betaal-
middel,
Totaal
–
Dekking
In her-

1
disc.
P.
d.
1
In
de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
member
1
markt
banks

1
gekocht

6Juli’27
2.988,1
1.654,4
1

152,8
506,8
199,0
29 Juni’27
3.020,5
1.634,8
163,3
477,3
216,1
22

’27
3.028,3
1.663,2
165,5
438,7
183,2
15

’27
3.016,6 1.727,5
168,7
360,9
182,5
8

’27
3.005,9 1.683,2
164,0
399,3
221,6
1

’27
2.993,0
1.665,1 160,7
496,5
229,0
7 3uli’26
2.806,8
1.376,8
135,2

1
612,6 237,6

Data
Belegd
in U. S.
FR.
Notes
– –
Totaal
l
Gestort
Gou,i-1
Dek-
Algem.
1

Dek-
Gov.Sec.
in circu-
latie
Ikapitaal
–
kings-
perc.’)
1
kings-
1

perc.2)
__________
6Juli’27
374,5
1.751,1
2.340,9
129,4
73,0
76,8
29Juni’27
376,4
1.702,7
2.399,0
129,4
73,6 77,6
22

’27
369,3 1.689,3
2.364,8 129,4
74,7 78,8
15

’27
547,2
1.698,3
2.473,7
129,4 72,3
76,4
8

’27
438,1
1.716,8
2.390,5
129,1
73,2 77,2
1

’27
362,5
1.740,4
2.366,6
129,0 72,8 76,8
7 Juli’261
375,3 1.737,5
2.279,2
122,8
69,8
73,2
gu,vuurruau
egenuveropeiscnoare scnulaen:
F. R.
Notes en netto deposito.
3)
Verhouding
id
totalen voorraad munt-
materiaal en wettig betaalmiddel tegenover em.

PARTICULIERE
B ANKEN
AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.
Voornaamste nosten in milliotinen
dollars.

Data
Aantal
banken
conto’s
en
beleen.

Beleg-
gingen

Reserve
bij
de
F. R.
banks

1.751

Totaal
depo-
sito’s

Waarvan
time
deposits

9juni’27I
668 14.718 8.050 19.755
6.212
‘271
668
14.619
6.062
1.717
19.641
6.186
15

‘271
668 14.648
6.176
1.816
20.107
6.172
8

,,

‘271
668
14.580 5.956
1.736
19.579
6.195
1

,,

‘271
668
14.625
5.977
1.725
19.644
6.156
l0Juni’26
702
14.135 5.681
1.661
19.066
5.650
aan net einu van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.

672

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

27 Juli 1927

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 25 Juli 1927

Ook iii de achter ons liggeude beriolitsperiode zijn. do &ni-
‘ietten aan (Ie internationale fou(1senmarkten over het al-
genee11 ii•jet omvangrijk geworden. Te B e r 1 ii n ds het
‘e1fs ibijzoiider stil geweat ; slechts enkele fondsen hebben
van een levencliger liandel blijk gegeven. hiertoe Jiebben iii
de eerste plaats aandeelen I. G. Farbeniadustrie beheord,
welke af en toe in groote posten uit cle markt werden ge-
nonien. De vraag ‘naar deze aanjd,eelen heeft vermoedelijk
in vechand gestaan met de berichten omtrent onderhande-
litigen niet de Engelsche en Fransche chemische nijverheid.
Voorts bestond eenige belangstelli lig voor diie fondsen,
waaromtreut met cle Amerikaai.ische regeering nog onder-
handelingen omtrent cle teruggave worden gevoerd. Men
schijnt van meening te zijn, .dat een bevredigende regeling
binnenkort verwacht aal kiuinen worden. Daarentegen is
voor cle meeste andere papieren de .stroeve hoading van de
geicimarkt aanleiding geworden i’oor een afwachtende stem-
ming. Ook liet feit, dat de handelsbalans voor cle maand Juni een invoeroverschot heett aangetoond, dat 110 mii-
lioen mark grooter is dan dat van de voorafgaande maand,
heeft niet tot een oltimiistische tendens kunnen ‘bijdragen.
Ten slotte verwacht meil, .dat cle oogstresultaten niet gun-
stig zullen zijn. En en ander heeft een acht,eruitgang van

liet koerspeil van 4
a
8 pOt. ten gevolge gehad.
Te P a i ij s heeft de v.acan’tic volle uitwerking kunnen
verkrijgen, iiii het parleitceiittiiet meer vergadert en ton
aanzien van bijzondere financieele vraagstukken ook geen ingrijpen door do regeerin.g wordt verwacht. Inmiddels ‘is
dc stemming tamelijk gunstig geweest.

Te Lon ci
011
is hot verloop gedurende de achter ons
liggende dagen ii iet opgewekt geweest. Nog steeds’ doet zich
cle invloed gelden van de fiina.ncieele moeilijkheden ibij de
Beechani Trust, waarbij gevoegd kunnen worden d.e on-
zekere vooruitzichten niet betrekking tot de geldmarkt en –
uit den aard der zaak ook de vaoaiibieperiode. Inmiddels
zijn er toch nog enkele factoren geweest, welke aanleiding
tot een ruimeren handel in enkele fondsen hebben gegeven. In cle eerste plaats was
de
aldeeling voor ‘beloggingsfond.sen
over liet algemeen opgewekt, onda.riks’den stroom van
nieawe ernissies, welke weder op te merken zijn geweest.
De meeste van deze nieuwe uitgiften ‘hebben ditmaal een goed onthaal gevonden, hetgeen een gunstige uitwerkiing
heeft gehad. Voorts iv-aren aandeelen in chemische onder-
nemingen gezocht in verband met de hierboven reeds ver-nielde besprekingen met de Duitsche ‘chemische trust.
Te N e w Y or k heef t de markt, niet uitzondering van
cle laatste dagen, vrij groote activiteit aan dcii dag glegd,
hetgeen gepaard is gegaan met een verhooging van liet
koei’speil. Dc oorzaak dient ‘te worden gevonden in cle rui-
mere geldmarkt. Toch gelooft men in Wal-Istrect niet aan
een verlaging van den cliseon’tovoet, ‘in verband niet liet
feit, dat de oogstper,iode en cle herleving van de bedrijvig
–
-held in handel en industrie -bis nelikoTt vermoedelijk voel-
baar zullen worden.
Te n o ii .z en t is cle stemming vrij
–
kalm gebleven. Dit
geldt ook voor de
beleggiii.gsrnarkt,
waar de ‘hoogste, tot
nu toe bereikte koersen niet steeds gehandhaafd konden
worden. Desondanks k’iii niet van een ouguanimeerde hun-
ding worden gesproken. Wellicht stond cle lichte reactie
in verband met de -iets ‘hoogere geld.noteeringen. 6 pCt.
Ncd. Werk. Schuld 1922: 106
3
11o, 1057/
8
.;
4% pOt. Ned.
Werk. Schuld 11117: 100116, 1
0
0%; 4 pCt. Ned.-Indië
1926: 98
3
/8,
977/
s
, 98
1-
118;
5 pOt. Brazilië 1903 £100: 83,
83%; -5 ,pCt. Brazilië: 1913 £ 20-400: 72%, 73; 8 pCt. Sho
Paul: 106
1
/S,
106
7
1
i6
, 106%. Van de verschillende aaudcelensoo’rten hebben
petrolearn-
papieren
sterk de ‘aandacht getrokken. De handel in -aan-
deden Koninklijke is weliswaar niet groot gewQrclen –
met uitzondering van een enkelen dag – -doch het koers-
verloop was van dien aard, dat -de desbetreffende af dce-1-ing toch de belangstelling gaande heeft kunnen houden.
Over het -algemeen iwas dc tendens -in neergaande richting.
De verschillende niecledeelingen omtrent den strijd op de
ipetroleummarkt om de olie uit Rusland hebben den -toe-stand voor liet publiek niet. du’idleilijk gemaakt en
–
velen
hebben onder deze omstancL-igheden de voor-keur, aan reali-
satie Van hun bezit gegeven. Eet slot is nagenoeg op het
-laagst bereikte’.peil van de herichtsperiode gekomen. Dordt-
sche Petr. md. -Mij: 327%,
324%,
318; Gec. lll-l. Pet.r.
Cy.: 210%; Kon. Petr. Mij.:
3517%.,
347, 3427%; Perlak
Petr. Mij.: 67
3
/8,
67, 66; Pead-awa: 1511, 16, 16%; Mar-
land Oil: 33%, 337%, 33%. –
Tegenover deze afdeelin.g hebben de -overige markten een beteren in-druk gemaakt. Voor
rnbberaandeelen
bestond vrij

veel vraag, waarvan de koersen dan ook de weërspiegehing
‘hebben -gegeven. Iii de eerste -plaats was het de lichte ver-
-betering van -den r-ubber.prijs, in -de tweede plaats de ver-
wach-te vermindering van de voor-raden te Londen, welke
tot een verhooging van het koei
–
sni’veau aanleiding. heof t
gegeven. Tegen het slot is echtei’ eenige reactie op te nier-
ken geweest. -Amsterdam Rubbes :. 88
3
/s, 295%, 291
1
/2;
Dell Batavia Rubber Mij. : 234, 238, 237 ; Hessa Rubber:
42434, 421, 4304, 424; Indische Rubber:
334%-,
342, 348;
Java Caou-tdhouc: 20
1
5, 206%, 207 ; ‘Kiali Telepak: 288,
2-94, 295; Kendcn.g Lemboe: 380, 385-%, 390, 379; Lam-
pong ‘Sumatra: 202%, 207%., 206%; N-ed.-Ind. Rubber &
Koffie: 3-54, 352; Oost-java Rubber: 334%, 334%, 340; R’,dani Ta:panoeli: 144, 145, 146% ; Serbad,jadi: 292%,
204/, 297 % ; Sumati
–
a -Rubber : 297, .298 %, 90 ; Sumatra
Caoutchonc: -286%, 293, 286; Ver. I-n-cl. Cultuur Ond.: 188%,
1873/
2
,
189%;
Intereontiiiental Ru.bbev
:
12
5
/9,
121:32, 12
7
1.

In aansluiting aan ru
–
bberaandee.lsn -waren ook
tabaks-
fondsen
vast gestemd. Het sterk-st zijn ‘aandeelen ‘Senembah
op -den voorgrond geti
–
eclen, -in verband -met -gunstige oogst-
verwachtingen. Vervolgens werden certificaten De Oost-
kust” gevraagd, als gevolg ‘van ‘het feit, dat deze maat-
schappij groote rubberipiantages ‘bezit. Arendthurg: 640%,
648,%, 645; Dcli Batavia:
497
1
/2,
495.%, 497; Dell Mij.: 448,
449,
444%; iNgocpi-t: 415, 411,
417%;
Oostkust: 244, 248,
2.51; Senembak: 454
1
/
2
, 458%, 460.

Ook -de
suikerafdeeling
was opgewekt v-an toon. Welis–waar breidde deze stemming zich niet tot alle fondsen van
deze rubriek in zoodanige mate uit, dat overal belangrijke
koer-sverbeteringen
np
den voorgrond sijn getreden, doch
de tendens twas ‘zoodan-ig, dat aelfs -in de gevallen, waar
niet van een opiner-keljken vooruitgang kan worden ge-
sproken, -de vraag ‘het aanbod toch steeds -heeft .beheerscht.
Tot de op den voorgrond tredende maatschappijen hebben
-behoord Handel-sve-reeniging ,,Amster-dam”, Koloniale Bank
– wre,l,ke echter onder de rubriek ,)bankin-stellinigen” woi
–
–
-den genoteerd, – Pagottan,. Soem-berrec1jo, Gayamsche Cultuur Maatschappij, en-z. Cultuur Mij. der Vorstenlan-
-clan: 174, 175,
176%;
H-an-delsvg. Amsterdam:
704%,
708%,
715; javasche Cultuur Mij.: 392,
–
395, 392; G-ayamsche Cu-it.
Mij.: 142%, 143%, – 148%.; Krian: 224,
218%,
2.24%; –
Maron: 269, 265, 264; Ned.-Ind. Suiker Unie: 2.80, 279, 280;
Pagottan: -319%, 318%, ,326%; Poerworedjo:
129%,
129,
131; Sin-danglaoet: 441 (ex d,i-v.),
440%’,
440; Soemberredjo:
-218
1
1220, 2.2.8 ,”Su-iker Cultuur Mij-.: 301, 302%
–
, 301; Tjep-
per: 743, 737, 7’53; Watoetoelis Poppoli: 890,
900%,
905.

iS’cheepvaarta.andeelen
‘waren vast in ver-band met mel-
dingen omtrent een ‘betere vrach-tenmarkt. De -be-langstel-
1-ing is echter -niet groot geworden. -Hol-] and-Amerika Lijn:
76, 79, 78,; Java–China Lijn
-: 132.%, 1-30%, .131%; Kon.
Nec]. Stoomboot -Mij.: 93%, 95, ‘977%; Ned.-Soheeipvaa-rtUnie:
18-7, 187%,
187%;
Nievelt Goudriaan: 114%, 116%, 115%;
itoomvaai-t Mij. Nederland: 180, 180
1
/1.
Van
bina-ienfcendsche industrieele aandeelen
war-en kunst-
zijdl-esoorten tamelijk vast, niet uitzondering van aandeelen
Hollan-dsclie Kun-stzj.de
In-dusti-ie. Ook Jur-gensaanideelen
hebben ccii ‘herstel kunnen behalen. Daarentegen bestond
een-ig aanbod -voor aan-doelen Philips, -totdat op den laatsten -dag -van -de herichtsperiode voor deze -aandeelen een omme-
keer is in-getreden. Centrale ‘Suiker Mij.: 1,18, 119, 118%
Uollandsche Kunstzijde Ind.: 121, 12.2,
119%,
1177%; Jur-
gens: 163%, 166%, 167; Maeikubee: 109%, 1127/8, lii,
111%; Nedi. Ku-n-stzij.de
–
faibrieik: 330, -334, 332, 333; Philips
Gloeilaan-penfabriek: 456, 452, 450, 456%. –
Mijnaandeeleiv
bleken looni in de markt te liggen, waar-
op aandeelen Algemeene Exp]oratie Maatschappij een uit-
zondering ‘hebben gevormd. ASg. Exploratie Mij.: 02%,
65%, 68; Bill-i-ton: 900; Boeten Mij.n.b. Mij.: 152
1
/5,
153,
149%; -MijlIer & Co.’s Mij-ub. Mij-.: 75, 73%, 75; Bedjang
Lebong: 169
1
/4,
168; Singkep Tin: 48
–
5,
47’1%’,
482
1
/
2
,
488.

De afdeel-ing voor
banlca.a.ndeelen
‘was opgewekt, in het
-bijzonder voor -de Indische soorten. Anisterdamsche Bank:
1707%,
171%,
171% ; Incasso Bank:
125%,
126; Holl. Bank
i’oor Zu!id-A,mCrika: 75, 7-5%, 74%; J-avasche Bank: 357,
365, 367%; Koloniale Bank: 2-55%, 2.56%, 2.57%, 202%;
Ned.-I’n-d. HandelSbank: 170%, 171%, 172,
170%;
Ne,d.
Handel Mij.: 163, 165%’, 167%’, 172; R’-daimsclie Bankverg.
90, 92%, 93%
–
1
937
/s-.
De
A.nierik.aansche nuirkt-
–
was kalm en vertoon-de tegen
liet einde van -de bericlitsweek een’ige neiging tot reactic.
Anacon-da Copper: 91
3
/s, 921
35
, 3% 94%; Stude
–
baker:
5211
15
, 53, 52-% ; ‘tlnitecl $tates rSteel Corp.: 1247/
s
, 12-5%,
12.57%; Atehison Topeca: 186, 187
3
/s; Baltimore & Ohio-:
119, 117%-, 119; ISrie: 61
1
/8,
597/, 607%; Missouri Ka-nsas
& Texas: 53, 51%, 53; Union -Panific: 177%, 179, 180;
iVabash Rai-lway: 75181, 74, 7215111.

27 Juli 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

673

GOEDERENHANDEL.

GRANEN.

26 Juli 1927.
Ook deze week iveiler is over it algemeen de tax w e
nl}ukt niet ]evericiig gewoest. Iii ELigeland bkef de koop-
lust namelijk onbevredigend eii o’tsc1oon het schijnt, dat
tegetwoo1dLig de Erigelsche moleiis iiiet over groote voor-
raden hosc1ikkeii, gaan zij ei niet iii belangrijke mate toe
over, die aan te
il]len. Zelfs was spoedig verwachte tariwe
op versehi Ilencie dagen cle.r week iii EngelatI(1 veder (LI’jn-
geiid aangeboden cu gedrukt en aoo stil waren cle aaken, dat
aoowel te Loidii als te Liverpool dagen ‘oorkwwien, waar-
CI) geen enkele
zaaic in
taiwe wer(I gerapporteeicI. De aller-
laatste d8gen wer(Ien iets moer zaken gedaan (bek (le oiuet
bleef klein. Dee acer rustige houding der EngeJsche terve-
!larkt is vooral het gevolg vati de goede vooruiitaiclitei voor
de oogsten dci’ voornaamste productie-landen. Ook op liet
vasteland deed zich daarvan (le invloed gelden, doch de ver-
traging in den Fransohen oogst heeft tengevolge gehad, dat
ii Frankrijk nog al wat buitenlanzlsche tarwe is opge-
nonien, terwijl in Duitsohiand de voorraden in het bin-
nenlaaci zoo zeer waren gesloBken, dat meer belangstelling
outstotid voor de te Antwerpen, te Bbtterclarn en in de
Noorci-Duitsche havens opgeslagen partijen Noord-Arnerti-
kaansche ta.rwe. Vooral in beide eerstgenoemde havens
werden deze voor een groot gedeelte opgeruimd, waartoe
de toename van dein Duitsehen kooplust in sterke mate bij-
droeg. Langzaniei-han’d is hiermede eenig herstel der verhoti-
ding tot de Âmcrikaansclie p1jze11 gepaard gegaan, zoodat
ook cle naal- de havens vut Noondwestelijk Europa onderweg zijnde Noonct-Ambrikaansclie tarwe gemakkelijker, plaatsing
vond. Dit heeft tot dcii wat beteren omzet aan de Engel-
she markt meegewerkt doch gedeeltelijk bestonden deze
zaken in verkooipea naar liet vasteland. Daar bleef evenals
in Engeland de vraag voor tarwe op af lading beperkt omdat de berichten omtrent als in Zuid-Amerika, voor de toekomst eerdei- op lagere
dan op hoogere prijzen wijzen. Het weder iii Canada blijft
namelijk uitstekend en en onweer, welke de laatste dagen geregeld in de pers ver
–
scheiien, betreffen telkens slechts zeer beperkte gebieden.
Nog altijd verwacht men in Canada een goed resultaat van
den te velde staanden tarwe-oogst ondanks den laten uit-zaai De •tarwe profiteert namelijk nog altijd zeer van het
hooge vochtgehalte van den bodem en zelfs zijn ir optimis-
ten, die een evert groeten oogst als in liet vorige jaar voor-
spellen. Dit moge eenigszius overdreven zijn, doelt hun uit.
werking op de markt missen deze gunstige verwachtingen
niet, vooral omdat zij gepaard gaan met optimistische rap-
porten uit de Vereenigde Staten. ])e resultaten voor de
wintertarwe zijn daar on.roge]matig en loopen vooi’ de ver-
schillencfe staten sterk uiteen, doch men neemt aan, dat de
totale opbrengst zeker niet minder zal zijn dan de Juli-
ra]miing van het departement van Landbouw te Washington. Zeer rooskleurig blijven cie mededeelingemi omtrent .de zo-
rnertarwo der Vereenigde Staten en telkens leest men, (lat
liet weder van chen aard is, dat het voorkomen van roest,
waarvan reeds eelligen tijd melding werd gemaakt, zich
niet uitbreidt. Overigens heeft dit nerschijimsel tot nog toe
geemi schade aan het gewas veroorzaakt. :[ndciemi dit zoo
blijft, mag men volgens verschillende bericilitgevers hopen
een oogst van niet minder dami 300 millioen bnshels.
Het Juli-raport van Washington raamde cle opbrengst op
274 nsillioen en in 1926 zijn 205 mnillioen hushels zomer-
tarwe in de Vereenigde Staten binnengehaald. Ook iii Ar-
gentinië zijn de vooruitzichten sedert den onlangs gevallen
rege mi te mi zeerste verbeterd en overal iwordt daar de uit-
zaai met kracht voortgezet. Wat minder gunstig wordt ge rapporteerd uit Aimstralië. Wel heeft liet daar iu verschil-
lende streken geregend, doch met name in Zuid-Anstralië
cmi Nieuw Zuid-Wales schijnt een bevredigende oogst slechts
immogelijk te zijn, indien er bin nenkort sterke regenval op-
treedt. Minder goed dan in de genoemde groote uitvoerlan-
den ziet liet er in sommige Europeesche landen met den
nicuwen tairwc-oogst uit. Wel is ‘het weder over het alge-
ineen wat verbeterl, doch sterke regenval en veranderlijk
‘weder kwamen ook deze week weder in verschillende gedeel-
ten van Westelijk Europa voor. In Engeland blijft men daar-
mmm rekenen op een vrijw itt kleineren tarweoogst dan in
het vorige jaar en in Frankrijk wordt bij het oogsten veel
last ondervonden van het legeren van het graan. Ook
schijnt de kwaliteit te hebben geleden vami hot slechte weder
van de laatste maanden en alle hoop in Frankrijk is nu ge-
vestigcl op de tarwegehieden van ‘liet Noorden, die hij beter
weder nog veel kunnen goedmaken. In Duitsehland zijn
over het algemeen de vooruitzichten nog steeds goed, doch
de kans, dat de oogst laat zal zijn, wordt steeds grooter.’
Zeer goed is d.e kwaliteit der tarwe in Zuid-Oostelijk Euro-

pa, evenals blijkbaar in Rusland, doch de opbrengst valt in
sommige lamiden tegen. Vooral in Zuid-Slavië is dat liet ge-
val en ook ‘in Hongarije voldoet in dit opzicht cle oogst niet
geheel aan de gekoesterde verwachting. Zaken in tarwe uit
deze lamiclemi komen reeds vrij geregeld naar Italië en een enkelen keer ook ii aar West-Eimropa tot stami cl en ii u de
kwaliteiten er zooveel beter zijmi, mag men waarsehijmilijk
voor dit seizoen meer zaken in tarwe uit cle Roemeensche
zeehavemis verwachten. Evenals in Noord-Amerika iis ook
aan week verder gedaald, hetgeen niet slechts verband hield
met de betere oogstvoorimitz,ichten, doelt ook met de rmmimc
aanvoeren in de Argemitijnsohe havens. Daar echter tevens
de versehepimigen een flinke uitbreiding ondergimigen, namen
de voorraden in de Argentijiisolhe havens ivat af. Zij
te-
(lroegen op 22 Juli 280.000 ton tegen 100.000 ton op den
overeenkoms4igen datum van liet vorige jaar. Van Noord-
Amerika is deze weekavat meer tarwe afgeladen en het totaal
der wereidversc.hepirmgen onderging this eene vermeerdering
De hoeveelheden, welke naar Eimropa omiderweg zijn, zijmi
echter ook deze week nog verder gesloonken wegens flinke
aankomsten in de bestemniingshavens.
In den loop der week ‘heeft de prijsdaling voor tarwe
aan de termijnrnarkten te Buemios Aires en Rosario 10 een-
tavos pci 100 NO. bedragen. Chicago en Win nipeg waren
aamivankelijk ivait hooger, doelt ten slotte zijmi de markten
er weer ingezakt wegens liet goede weder en de onbevrecli-
gende Eimropeesche vraag. In vergelijking niet den iSden,
was op 25 Juli liet slot onveranderd. Slechts Jimli te Win-
mi.ipeg
was
1% cent hooger.

R o g ge is in Noord-Amerika in het begin der week miog
flaww geweest wegens de uitstekende vooruitzichten van
den nieuwemi oogst en den zeer beperkten kooplust in
Europa. Later hebben echter Europeesche berichten omtrent
late oogsten en slecht weder eene vastere stemming te Chi-cago teweeg gebracht. Bovendien ontatond in Duitsehlanci
meer belangstelling voor spoedige rogge, zoodat de imi de
Eim ropeesehe ‘Ii avens liggende voorraden, welke 1 amige mi tijd
de markt sterk hadden gedrukt, eindelijk gedeeltelijk en
zelfs tot stijgenden prijs konden worden aii de band
gedaan. Zoowel in Noord-Duitsehe havens als te Rotterdam werd daardoor nog al wat l.oco-rogge naar Duitsehiand ver-
kocht, terwijl ook in roggeop aflacing in Aimgimsttms/Sep-
tember een vrij geregelde ontzet, speciaal op Rotterdam, kon
worden bereikt In Noorcl-Du,itsehland toonde men daar.
voor minder belangstelling. Aan het eimide der week is te
Chi.icago ook rogge weder in prijs gedaald en de markt
sloot op 25 Juli ruim 1 dollarcent per 56 lbs. hooger dan
een week tevoren.

M a ïs was in liet begimi der week ‘wat vaster wegens stij-
gende zeevrachtemi en betere vraag in Engeland. De hoogere
prijzen, welke voor Platarnafs werden gevraagd, hadden
echter den kooplust op het vasteland doen afnemen en toen
bovendien weder zeer groote versehepingen uit Argentinië
werden voorspeld, kreeg de markt weder een eemiigszins
gedrtmkt aanzien. In de tiveede helft der wck kon echter
een sterke verbetering intreden met zeer levendiige vraag
op liet vasteland. Niet slechts kwamen naar Nederlamid,
Dii itschland en België zeer groote zaken in Platamals tot
stand en vonden enkele steoniende ladingen plaatsing imi
Portugal en Spanje, waardoor de Argentijnsehe verscimepers
iii de ‘gelegenheid waren om, ondanks onveranderde Ar-
gentijnsehe markten, hunne ‘prijzen vrij wat te verhoogen,
maar later trad ook aan de termijnmarkten te Buenos
Aires en Rosario eenige prijsverhooging in. Zoowel spoediige
partijen als af ladimig in Augustus en September werdemi in
groote hoeveelheden tot den gestegen prijs in Nederland en
Duitschland verkocht, terwijl ondanks de zeer groote aan-
voeren, welke speciaal in de Nederlandsche havens in de
eerstvolgende weken te verwachten zijn, ook daarvoor de
vraag weder verbeterde met eenigen steun van de Dnitsehe
markten aan den Rijn. Engeland deed aan deze uitbreiding
der zaken niet iii sterke mate mede, doch ook daar werciemi
telkens wel de hoogere prij’zen ingewilligd. 0p 25 Juli echter
is de vaste stemming wat ‘bekoeld en Platamaïs was ten
slotte weder wat bermeden de hoogst betaalde prijzen te koop.
Tot richten uit Roemenië medegewerkt. Daar werd gedimrende
het grootste gedeelte der week nog over droogte geklaagd,
welke den n’ieim,wen oogst in gevaar bracht, terwijl in Roe-
menië voor binmie’mmlandsch gebruik zeer hooge prijzen voor
oude maIs werden betaald, welke den uitvoer naar West-
Europa geheel onmogelijk maakten. Later ‘heeft het in Roe-
menië vrij algemeen gezegend, doch verlaging der prijzen
is nog niet ingetreden. In de Vereenigde Staten is maIs
in prijs gestegen wegens de zich vormende overtuiging, dat de oogst er nog kleiner zal zijn dan in ‘het Washing-

Noteeringen.

Chicago
–

Buenos Aires

Data
Tarwe
Mais
Haver
Tarwe Maïs
Ltjnzaad
Juli Juli
Juli
Aug.
Aug.
Aug.

23Juli’27
14171
8

99 441,
12,15
6,65
15,70
16

,,

’27
142
7
18
97M
44
12,25
6,55
15,95.
23Juli’26
139
3
/
8

75s1,
40
13,40
6.75
18,-
23Juli’25
150
3/
103k
43%
13,55,
9,40
20,20

23Juli
1
24
132%
108%
5411
g

15,20
1
)

1

9,80
1
)
23,65
1
)
20Juli’14
82
5681
36%
9,40
5,38
13,70

Locoprjzen te Rotterdam/Amsterdam.

Soorten

1

25Juli
1 18
Juli

1

26
Juli
1927

1

1927

1

1926

Tarwe (Hardwinter II) …i
15,-
Rogge (No. 2 Western) …’
.
11,80
Mais (La Plata)

…….
2
‘
173,-
Gerst (48 lbs. malting)

,
•2
245,-
Haver (Canada 3)………
1

12,50
Lijnkoeken (Noord-Amen-
kavanLaPlata-zaad)..’
12,40
Lijnzaad (La Plata) …..i
368,-

14,90
16,25
11,75
12,25
•

176,-
172,-
235,-
194,-
12,40
10,70
12,10
12,25
•

386,_
392,-

674

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

27
Juli 1927

1)
per 100 KG.
2)
per 2000 KO
2)
per 1960 KG.

AANVOEREN in tons van 1000 KG.

Rotterdam

Amsterdam

Totaal

Artikelen
‘

,

‘
l 17123
Juli
1

Sedert

1 Overeenk.
II 17J23
Juli 1

Sedert

Qverëenk.

1927

1

1926
1

1927

1
1
Jan.
1927
1
tijdvak
1926
II

1927

1
1Jan.
1927

tijdvak
1926

Tarwe………
………
..18.641

1.169.485

880.780

Rogge ………………6.205

231.117

156.553

Boekweit ………………122

11.450

13.081
33
Mais …………………620

748.989

511.785

Gerst ………………6.078

252.171

198.045
Haver ……………..

3.482

121.067

134.257

Lijnzaad ………..

3.102

152.247

139.060

Lijnkoek …………..4.901

106.206

146.415
Tarwemeel …………2.386

66.398

42.373
Andere meelsoorten ,.,.

–

7.6,14

9.062

tonsche Julii-rapport werd geraamd. Dit heeft tevens ge-
leid tot meer Noord-Amerikaansolie vraag voor Pjatamaïs
en daardoor bijgedragen tot de vastere stenzming, welke
voor Ja atstgenoeinde maïssoort gedurencle de laatste dagen
heerschte. Op 25 Juli iwas echter ook de Argeutij.nsche
markt kalm Aan de terniijnmarkten te Rosario en Buenos
Aires sloot mais, 10 520 centavos per 100 KG. hooger dan
op den iS.den.
In Zirid-Mri’ka zijn in den laatsten tijd de maïsprijzen
verder geclitald, zoodat nu binnen eenigen tijd wel eerie uit-
bre idi ng der exportzaken mag worden verwacht.
Ge r s t is deze week veel vaster geloopen. Het aanbod uit Oost-Europa, zoowel van de kleine restanten van den
onden Roemeenschen oogst als va.n dn nieuwen oogst op
af lading in 1e eerstvolgende maanden, is uiterst gering
en nadat, zoowel in Duitschland als in Nederla.ncl, een aan-
tal vroeger afgesloten contracten door de Roemeensohe ver-koopers werden tertiggekocht, zijn op alle posities de gerst-
prijzen sterk gestegen. Dit geldt niet slechts voor Roemeen-
sche, doch ook voor Noord-Amerikaansohe en andere soor-
ten. In Duitschiand heeft cle vastre stemming der gerst-
markt tot uitgebreide zaken- in Noord-Amerikaa-nsche gerst op af lading in dehertstmaanden geleid, gepaard ‘gaande met
eene aanzienlijke prijsstijging aan de teumijumarkt te Win-
nipeg. Spoeclige gerst vindt tot aanzienlijk verhoogde prijzen
de laatste dagen vrij goeden koopiust in Nederland en
Duitschla.nd, doch de voorraden uit den Donau, welke te
Antvei-pen zijn opgeslagen, nemen slechs zeer langzaam af
omdat zij gedeeltelijk uit geret van onvoldoende kwaliteit
bestaan.
IT a v e r bleef deze week in Engeland uiterst stil met
zeer weinig zaken, doch op ‘het vasteland valt eenige ver-
betering der vraag te con-stateeren. In Nederland bestaat
voor spoedig beschikbare biunenlandsche haver meer vraag
en ook in Noord-Anierikaa.rische haver op aflad.ing kwa-
men, zoowel naar Nederland als naar den Dtiitsche Bene-
den-Rijn, meer zaken tot stand. Op 25 Juli bestond eindelijk
ook in Engeland meer kooplust voor haver. Wegens de be-
vredigende vooruitzichten van den Noord-Amerikaanschen
-hnveroogst was de termijnmarkt voor haver te Chicago ech-
ter niet vast cii na een kleine prijsstijging in het begin
der week bleven de prijzen er vrijwel onveranderd.

SUIKER.
De stemming op de verschillende su,ikermarkten ver-
flauwde de algeloopen week en gat allenwegen afbrokke-
lende prijzen te zien.
In N e w Yo r k waren de noteeringen als volgt:

Sp. C. Aug. Sept. Dec. Jan. M’rt.
Slotvoorafg. week ……4.55 2.72 2.77 2.86 2.79 2.73,
Opening verslagweek. … 4.52 2.67 2.75 2.83 2.77 2.73
Slot verslagweek …….. 452 2.61 2.67 2.76 2.71 2.66
De oil.tva.ugsten in de Atlautische havens der V.S. be-
droegen deze week 62.000 ton’s, de versmeltingen 74.000
tons tegen 59.000 tons in 1926 en de voorraden 224.000
to-ns tegen 323.000 tons.

500

39.001

7.731

1.208.486

888.511
–

100

916′

231.217

157.469
–

67

. 855

11.517

– 13.936

6.297

114.364

66.873

863.353

578,658
– •

6.529

6.915

258.700

204.960
–

2.728

2.165

123.795

136.422

2.881

140.983

130.468

293.230

269.528
–

–

–

106.206

146415
–

20.291

7.778

86.689

50.151
–

–

–

7.614 1

9.062

Ondanks ihe
–
€ warmere weer blijft de consumptie nog be-
neden normaal en raffinadeurs blijven hunne inkoopen tot
het hoog noodige beperken. Door Willett & Cray wordt ‘de
consuniptie in de V.S. gedurende de eerste 6 maanden van dit jaar geraamd -op 2.824.000 to-ns tegen het recordcijfer
van 2.866.000 tons gedurende dat tijdperk in 1026; de on-
zichtbare voorraden moeten volgens TV. & G. nogal sterk
zijn teruggeloopen, zoodat -zij verwachten .dat, aan het ciii’]
van het jaar de consumptie in 1927 niet onbevredigend zal
blijken te zijn geneest.
En Porto Rico en P]iilippijnsche suiker kwamen eerii.ge
zaken tot stand tot ongeveer 2% d.c. c. & fr-New York.
De laatste C ub a-statistiek is als vo]gt:
1927

1926

1925
Tons

Tons

Tons
Cubaansche productiet. 19Juli 4.508.620 4.879.000 5.034.000
Weekontv. afscheep havens 38.045 25.356 35.702
Totaal sedert 1 Jan.-16 Juli 3.463.581 3.890.619 4.318.200
Weekexport tot 16 Juli . 96.098 55.360 76.187
Totale export sedert 1-11.1617 2.407.773 9.629.175 3.280.569
Voorraad afscheep havens . 1.073.852 1.261.446 1.037.631
Voorraad Binnenland ……948.375 942.000 666 000
Er s in sonirnige districten wat regen gevallen, puiar
men blijft naar meer neerslag verlangen.
Naar E u r o ,p a, waar voornamelijk Nederiandsche en Bel-
gische Raffinadeurs zich iuteresseerden, hoofdzakelijk tegen
verkoopen van prompte suiker naar IDuitschland, wer.clei
–
i
– verscheidene partijen Ctiba-, Domiiigo- en Mozambique-
suiker verkocht.
Op 1 Aug. as. zal in’ Diii t sch’l a ii d de wet in werking
treden, ‘waarbij ‘hctinvoerredhtop suiker van Mle. 10.- tot
51k. 15.- per 100 KO. wordt verhoogd, terw’ijl de accijns
van 511k. 21.- tot Mk. 10.50 per 100 KG-. wordt verlaagd.
In Enge la ii -d brokkel-den de noteeringen op de ter-
-mij n.markt eveneens af en s-loten als volgt:
Juli

1927 . . Sh. 1516

Dec.

1927 …. Sh. 14/33%
Aug.

,, . . ,,
15/7% Maart 1928 ……16/1%
October

,, .. ,, 14/6%

Mei

,…..’ ,, 16/4%
Op J a v a heel t Britseh-Indië zich geheel teruggetrokken
‘an cie markt. De sttnring voor tweedehandseh suiker
was
de afgeloopen ‘week ‘zeer kalm tot flauw. Prijzen brokkel-
den dan ook ongeveer
f
% 5.
f 1i/
af en de uoteeni.ngen aan
het eind der week w’aren: –
Superieur Nieuwe Oogst ready tot Oct.–levering
f
15,50;
Superieur Nieuwe. Oogst N-o.vemb./Dece’mb.-Jevering
f
15,75;
No. 16 &/hooger rea-dy
f
14,75. – -‘
H i er te lan d e verliep -de termijnmarkt in sympathie
met het buitenland de afgeloopen week in zeer kalme stem-
ming. Prijzen ‘brokkelden tusschen
f
% en
f
% af naar ge-
lang der positie. Wegen-s eenige dekkingsvraag voor Augustus
kon de prijs voor dezen termijn ‘aan het eind, weer iets aan-
trekken. De slotnoteeringen wz,reri als volgt:
Augustus
f
18% gedaan; December
f
17% geboden;
Maart
f
177
,i gedaan.
De omzet was uiterst gering en bedroeg ongeveer 2800
tons.

27. Juli 1927

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTËN,

675

KATOEN.

Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, d.d. 13 Juli 1927.

Prijzen ,iau Amerikaansche katoeil zijn, na rlEim een
maand merkwaardig vast te zijn gebleven, belangrijk ge-
stegen. Het Anier.ikaansdhe Gouvernement pubFioeerde ji. Zaterdag de schatting van ‘de acreage voor den oogst 1927/
’28, hetwelk een ‘vermindering ‘aangaf ‘van circa 12,4 pOt.
vergeleken bij het ‘vorig jaar; dit had een ,,bullish” effect en
veroorzaakte een aanzienlijkeii kooplust. Prijzen stegen aan-
merkelijk, hoewel een gedeelte van deze stijging later op
den dag weer verloren ging; deze week ‘heeft de prijsstij-
ging ‘zich echter kunnen handhaven en noteerde Liverpool
M’id Amerfeau spot gisteren zelfs 9,51, het ‘hoogste punt, (lat ‘wij seder September jl. gezien hebben. Hedenmorgen
opende Liver’pool 1 tot 4 punten lager. Intussehen bedra-
gen de ontvangsten
te
de havens en. 3% n’iillioen balen
meer dan verleden jaar en de export en. 3 millioen balen
meer. De vraag in Li’verpool is levendig geweest en de
verkoop bedroeg gedurende (le ‘algeloopen week ca. 82.000
balen, ondanks de algemeene rust in garens. Egyptische
katoen is eveneens gestegen, ‘hoewel ontvangsten in Alex-
aiidrië circa 700.000 aantars meer bedragen dan verleden
jaar.
In Amerilcaansche garens gaat ‘weinig om. De •piijsstij-
ging, welke verleden week door de Amei,iean Yarn Asso-
ciation is ingevoerd,
is
nog niet ‘door .koopers geassim’ileerd
en werkt alseen beletsel voor den handel. Er loopeu ge-
ruchten, dat enkele spinners, die niet ibij de Association zijn
aangesloten, beneden de offieieele prijzen verkoopen en tooh
nog een bchoorljke winstmrge kunnen maken. Over het
algemeen gaat er echter zeer weinig om, waarvoor ‘de
actie van de Yaxn A.ssoci’ation en de stijging van katoen-
prijzen grootendeels ‘verantwoordelijk zijn, daar vOOr dien
tijd zich een geregelde handel begon te ontwikkelen. De
jaarlijksehe vacanties in de verschillende groote aveefcentra
dragen er ook toe bij de rag te verminderen. In de E-gy’p-
tische sectie worden garens zoowel voor export als de bin-
nenlandsehe markt beter gevraagd en er zijn in de afge-
loopen week goede zaken gedaan in Voile- en Poplin fine
single garens, hoewel de stijging van ‘het ruwe materiaal
gedurende de laatste twee dagen zaken tegenwerkt. Ook
bestaat er een goede vraag naar getwijntle garens. ])e cij-fers van den Board of Trade, ‘betreffende den export van
katoenen garens gedurende de maand Juni, welke ‘gisteren
gepubliceerd werden, ‘bedroegen 17.177.300 pond, ‘hetgeen
een vermindering ‘beteekout van ca. 53/2’ millioen pond ver
–
geleken met Mei. Vergeleken echter hij Junti vorig jaar,
zijn deze cijfers 2% millioen hooger, waarvan 2 millioen
voor rekening zijn van Duitsehiatid en Nederland.
Doekprijzen zijn deze week sterk gestegen en ofschoon dit
een goede vraag ten gevolge heeft gehad, zijn biedingen
‘meestal op ‘het oude prijsniveau gebaseerd, terwijl er niet
veel nieuwe zaken tot stand ‘zijn gekomen. De mail van
deze week ‘laat duidelijk ‘het standpunt van Indië zien met
betrekking tot de prjsver.koogingen, veroorzaakt door de
actie van de Yar’n Association en de algemeene aarzeling
‘van overze’esehe koopers om de Manehesterprijzen, die zij
als kunstmatig vastgesteld ‘beschouwen, ‘te volgen. Deze
week moet men echter met een ilieuwen factor rekening
houden, nI. de vastere stemming van zoowel Amerikaan-
sche ‘als Egyptisohe kato’eniprijzen. Wat de Oostersche
markten betreft, stelt Indië erg teleur, hoewel de beriieh-
ten over dd monsoon gunstig luiden en ,de mindere belang-
stelling grooten.deels te wijten is San het wantrouwen in het ‘huidige prijsniveau. Van China en de .Straits bestaat
een goede vraag naar ‘diverse styles, ‘doch ook h’ier is de
prijsstijging een beletsel voor ‘zaken.

Manchester, d.d. 20 Juli 1927.

Prijzen van Amerikaansche katoen bleven stijgen tot jI.
Maandag, toen Liver,pool Mid-Muerican spot 13 punten
lager noteerde. Een gedeelte van de’ze daling werd gisteren
gedurende een, door het ‘bezoek van Zijne M’ajesteit den
koning ter opening van het Glacistone Doek, verkorten
beursdag, iveer ingehaald. Hedenmorgen opent Liverpool
zeer vast met 17-23 punten hooger en de stijging voor
Mid-American sinds ons laatste bericht bedraagt thans
44 punten. Aan de prijsveiliooging van Egyptisehe katoen
kwam jl. Maandag eveneens een eind. Ei- was de i’orige
week bijzonder veel belangstelling voor locok’atoen en
verkoopen bedroegen gedurende de afgeloopen week totaal
02.000 balen, waarvan een groot gedeelte enoten, speciaal
Soedaneesche (16.500 balen), hetgeen ongetwijfeld bijdroeg
tot dc vastere stemming van Sakellariclis. Hoewel er ‘in Amerikaansche garens gedurende de laat-
ste ‘helft •van de

ig*ek:)

ëÏtegii,,was er (leze
week minder vraag.

rappur-
teeren mindere vraag, terwijl zaken

itieestal tot kleine
‘hoeveelheden beperken en de geheele omzet slechts zeer
gering is. Wat Eg
–
yptische ‘garens ‘betreft, bestond er een
bescheiden vraag, ‘zoowel voor ‘het binnenland als voor export, doch zaken komen moeilijk ‘tot stand, daar koo-
pers de stijging van het ruwe materiaal niet wenschen ‘Le
volgen en verkoopen dientengevolge slechts gering zijn. In
het Boltondistrict schijnen spinners echter goed be-
zet te zijn en men ‘heeft met verkoopen geen haast. Naar
getwijnde garens bestaat een bescheiden vraag iii de fijnere
nam ers, speciaal voor binnenlandsch ‘gebruik.
Doek’prijzen blijven vast en dit heeft een goede vlaag
van ‘de Oostersehe markten ten gevolge, speciaal Indië. Cal-
cutta heeft meer belangstelling getoond dan in vele weken
het geval is geweest, doch ‘biedingen zijn over het alge-meen veel te laag om tot zaken te kunnen leiden. Ouge-
twijfel’cl erkennen Ikoopers thans de sterkere positie, die
de ‘markt in de laatste twee weken heeft verkregen ten
gevolge van de hoogere katoen- en garenprij’zen. De actie
van
di
‘Y’arn Associ’ation veroorzaakt echter veel n’antron-
iven in de huidige verhoogde prijzen, daar de herinnering
aan de jongste Slechte tijden, toen men gedurende maanden
achtereen een dalende markt onder de .00gen had te zien,
nog verseh in het geheugen ligt. Er bestaat een natuurlijk
wantrouwen tegen wat zij ‘kunstmatig opgevoerde prijzen
noemen en men toont ‘weinig neiging om anders dan op
zeer beperkte schaal te koo’pen. Er is dan ook in cle ‘afge-
loopen week ‘slechts zeer weinig gedaan, hoewel enkele
fabrikanten zoo fortuinlijk ‘zijn ‘gveest om aanvullende
orders te boeken. Op het ‘huidige prijsniveau zijn echter
slechts beperkte zâken mogelijk en ‘koopers ‘schijnen er de
voorkeur aan te geven te wachten oni te zien ot de fluc-
tuaties in cle katoen- en garenniarkten ook wijziging zul-
len brengen in de ‘huidige vaste doekprijzen.

13Juli 20Juli Oost.koersen. 12Juli19Juli
Liverpoolnoteeringen.

T.T. op Br.-Indië 115

115
F.G.F. Sakellaridis 18,80 19,95 T.T.opllongkong 111 li 1111
.
1

G.F. No. 1 Oomra.. 7,65 7,95 T.T. op Shanghai 216

2/6%.

Noteering voor Loco-Katoen. (Middling Uplands.)

22
Juli
1927
15
Juli
1

1927
8
Juli
1

1927
22Juli
1

1926
1

22 Juli
1925

New York voor
Middling .

.
18,50e
18,— c
17,15e 18,75e
24,10 c
New Orleans
voor Middling
18,37e
17,65e 16,75e
18,31e
23,50e
Liverpool voor
Middling
.
…
9,91 d 9,65 d 9,17 d
10,06 d
13,63,d

Ontvangsten in- en uit’oeren van Amerikaansche havens.
(In dulzendtallen balen).

1 Aug. ’26 Overeenkomst/ge periode
tot

–
15Juli’27
1

1925126

1

1924125

Ontvangsten Gulf-Havens.
,,

Atlant.Havens
}l3000
9752 9433

Uitvoer naar Gr.Brittannië
2558
2262 2526

,,

,, ‘t Vasteland ete
6699
4544
4714
Japan …….
1815′ 1201
898

Voorraden.
(In dulzendtallen balen).

Overeenkomstig
tijdstip
15Juli’27
–
1926
1925

Amerik. havens……
1089
574
‘

340 410
‘

916
-210
222
51
120
Binnenland …………..
New York

……………
289
163
86
New Orleans ………….
Liverpool
899 489
370

KOFFIE.
De ‘stemming was in de afgeloopen ‘week weder kalmer
en de prijzen der kost- en v’raehtaanbiedingen van Bra-
z’ilië, clie in de voorafgegane 14 dagen langzaam doch regel-
matig waren opgeloopen, zakten ditmaal voor Santos Kof-
t ie weder een fractie in en voor Rio zelfs 21-
á
31-. Ook Pa-
lembang en de andere onge’wa.sschen Sumatra-Robusta-soor-
ten liepen een kleinigheid terug.
Aan de termijnmarkt ondergingen de noteeringen van
den eenen dag op den anderen slechts ‘zeer weinig veran-dering en bij ‘het afsluiten van dit bericht ‘waren aan onze
fliarkt de prijzen der verschillende maanden voor een deel

[STISCHE BERICHTEN

–

27 Juli 1927
676
T
]

gelijk aan die

‘,’-

” –

“‘ ‘

..
r •d rest slechts

iets daaronder.
Een t&egrafisc.

uit ]3raailiii meldde, dat het in
;

stituut tot Per.iniente Verdediging van de Koffie van
Sao Piiulo besloten heeft, cle limiet der aanvoelen uit het
binnenland van dozen Staat en van klinas Geraas naar de
haven van Santos, voorloopig onveranderd te laten op 34.000 balen per dag (reeds vanaf begin Juli waren de
clagelijksehe aanvoeren op deze hoeveelheid gelimiteerd). Tevens werd erbij vermeld dat, om tegemoet te komen aan
de wensehen der pakhuisbesturen, voortaan dagelijks ook
20.000 balen in de stad Sao Paulo zullen mogen binnenko-
men. Hoewel dit laatste bericht niet zeer duidelijk is, wordt
alhier aangenomen, dat bedoeld wordt, .dat van de groote
hoeveelheden, die thans van uit de plantages in de verschil- n le da artoe aangewezen pakh uizen en spoorwegstations iii den staat Sao Paulo worden afgeleverd, dagelijks 20.000
balen direct mogen worden doorgezonden naar de stad Sao
Paulo, alwaar zij dan zullen moeten worden opgeslagen.
De doorzending naar de haven van Santos, die uit het
binnehlancl altijd ook over de stad Sao Paulo moet plaats
hebben, za.l dan in het vervolg volgens te telkens maande-
lijks vast te stellen limiet, waarschijnlijk gedeeltelijk recht-
streeks plaats hebben uit de stad Sao Paulo en gedeelteiijk
uit het binnenland via deze sta’.l. In loco was ten orizent de handel deze week weder min-
der geanimeerd dan cle beide vorige weken en de afzet ‘as
dientengevolge ditmaal niet zeer bevredigend.
De prijzen van gewoon goed beschreven Superior Santos
op pi-ompte versehepiag zij ii thans ongeveer 751- i 761- per
øwt. en van dito Priflie ongeveer 77/6 ic 7816, terwijl ‘zij
van Rio type New York 7 net ‘beschrijving op pr.ompte ver-seheping, bedragen 62/- k 641-.
Van Robusta op aflading van Neder.la.ndsch-i.ntliö zijn cle
prijzeu in de eerste ‘hand op het oogenblik:
:Paleznbang Robusta, Juli verscheping, 31 ct.; Beukoelen
Robusta, Augustus verschepi ng, 32
3
et. Java W.i.13. faq.,

Augustus verscheping, 41 et., alles per
34
KG. cif. uitge

leverci gen’ icht, netto contant.
De of ficieele loco-noteeriugen bleven onveranderd
4.9
ct.

per 34 KG. voor Su
–
perior Sautos en 47 et. voor Rohusta. De note.eringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt via-
cen aan de ochtend-cali als volgt:

Santos-contract

Gemengd Contract

basis Good

basis Santos Good

1
Sept. Dec. Mrt. Mei
Sept.I
Dec. Mrt. Mei

26 Juli

3934 3734 3634 3534 39

3634 35

348
,i’
19 ,,

39

3734 3634 3511, 39
1
/
8
36
71

3571
‘
35
,
1
8

12 ,,

3834 3734 3634 3534 38,’ 36’1

3534 348/
8

5 ,,

38

3734 3634 35l

3711, 35

3481
8
3334

De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende gemengd contract (‘basis
Rio No.
7) waren:

Sept. _ Dec.

Maart
j
Mei

25 Juli

$ 12,38

$11,84

$ 11,57

$ 11,37

18 ;,

12,47

,, 19,10

,, 11,95

,, 11,77

11

,,

,, 12,34

,, 11,94

,, 11,80

,, 11,63

1

,,

……….11,98

,, 11,60

,, 11,45

,, 11,31

Rotterdam, 26 Juli 1927.

THEE.
De theeuia-rkt had in de afgeloopen week wederom een
kalm, doch vast verloop. Alleen wanneer cle kwaliteiten
terugloopende waren, werd hier en’ daar een kleine prijs-
V1fl.Yl
nderin-g waargenomen.
Goede kwaliteiten waren ten volle rprijshoudend tot vaak
iets hoger.
De afleveringen uit entrepot te Londen blijven gunstig,
zoowel voor binnenlandech .venbru.ik als voor uitvoer.
De verschepingen van Noordelijk Britsch-Indië geduren-
de Juni, bedroegen bijna 15 mill-ioen lbs. tegenover ruim 21 millioen lbs. in dezelfde maand van 1926.
Amsterdam, 5 Juli 1927.

COPRA.
De markt, die -de aîgeloopen
–
week flauw gestemd was,
werd tegen -het einde weer iets beter. Consumenten kochten
regelmatig tot dalende prijzen.
De .slotnoteeringen zijn:
Ned.-Ind. fms. stoomenci, Juli/Aug, en Aug/Sept. aH.
f 3l7/
g
;
idem Sept./Oct. en Oct.fNov.
f
32.

VRACHTENMARKT.
De Noord-Amerikaansche graanvrachtenmarkt verbeterde
zich de afgeloopen week slechts heel weinig. Van Montreal

vercl voor p1Ol]i)tC -tonnage naar .Aiitn’erpen/llanibitt-g
range op hasis van 10 cents per 100 lbs. bevracht, en naar
Antwerpen of Rotterdam per Juli/Augustus tegen hetzelfde
cijfer. Naar de Micidellanclsc-he Zee was -cle animo iets beter
geworden, speciaal pee Juli en een prompte boot heeft 1534
cents bedongen op basis van ddn losh-aven, terwijl per 10125
Augustus
34
cent minder wei-d gedaan. Tegen het einde was
:e markt fiauw’er d-an ooit.
Ten gevolge van de geringe vraag naar tonnage i’oor
suikei
–
vati West-:lliiclië zijn de vrachten zwakker geworden
en een spobprompte ‘boot ‘werd bevracht van Cuha naar
UK/Continent tegen 16/6, terwijl voor een vroege Augus-
–
iusboot 16/9 dén, 1710 -twee havens betaald werd.

De North i’acif ie was ‘zeer flauw en de vrachten zijn
nog zw,akker gewoide-n. Een boot van ca. 7000 -tons werd
bevracht van P-ortlan-d/Puget Sound/Va-ncouver naar UK.
Continent -tegen 3113 per laatste helft -Septender, tei
–
wij
per einde September/begin October een aantal booten is
gedaan
0-1)
basis van 32/- en 3-2/6.
De markt van cle La Plata leef-de verder op gedurende
e afgeloopen week, -doch -werd tegen het einde der week
weer f1
au-vier.
Be-vrachters stel-den hoofdzakelijk belaug -in
vroege tonnage en daar de beschikbaje hoeveelheid eenigs-zins -beperkt is, ‘zagen zij zich gecliwongen in hun vrachten
op -te komen. Handige tonnage -per Juli/Augustus be-:Iong
21/6 van boven La Plata havens nazuj UJ./Continent, doch
het cijfer voor -die positie -w as tegeii ‘het einde der week ‘6 d.
nun-der. Van Buenos Ayres werden groote booten ‘bevracht naar ‘het Continent tegen 201. en -tegen het einde werd
191-
geaccepteerd naar Antwerpen of Rotterdam. –
De chil-isaipeter v.rachtenmarkt was zeer flauw gestemd.
Ei’ zijn eenige orders aan tle ma-rk-t, doch bevraehters too-
den -slechts weinig belangstelling om tot ibevraehten over te
gaan, terwijl ook reeclers niet ‘bijzonder toeschietelijk zijn
:oor de vastere markt van La Pi-ata. Per September kan
een groote boot geplaatst word-en naar Alexand-rië; -be-
i’raehters stellen hiervoor 29/- tot 301- iii uitzicht, doch er is
geen tonnage te krijgen onder 31/-. Per December werd een boot bevr-aeht op ‘basis van 20]- naar Borcleaux/P[aiuiburg
range, met M:iddellandsChe Zee opties tegen 2/6 extra. -De
eenige boeking van ruimte is per prompt -naar het Con-
tinent tegen 26/-.
De Oostelijke aicleelingen ‘bleven -alle zeer kalm en het
aanbod van thuisvrachten ‘was gering, uitgezonderd soya-
boonen. Van Wladi’wostock werd gedurende de afgeloopen
week ongeveer 40.000 tons ‘bevra-oh-t, grootendeel-s voor
• Nov./Dec./J-an. belading. Per SeptemberfOctdber is betaald
31/3 naar Rotterdam en/of Hamburg, October 3216 Rotte.r-dam of Hamburg, 3319 Ruil of. Seandiii-avië Australië was
kalm en in graan ging niets om, hetgeen ook geldt voor
Britseh-In-dië. Een handigè boot iwerd van 13om-bay naar
Antwerpen of Duinkerken gedaan -tegen ’20/6 op dea:l’weight,
per Augustus.
De I)onau is kalm en er vonden geen bevrachtingen
– plaats. Van de Zwarte Zee vas een ge’l-in-ge vraag naar
tonnage voor gi-aan op basis van 11/6 naar Continent,
Augustus belading, doch -zelfs tegen een 6 d. hoogere vracht
slaagden bev-rachters er niet in tonnage te krijgen.
De Micldeli-andsche Zee ‘is kalm, doch cle vrachten blij-
ven vrijwel op peil. Voor erts w’erd om. betaald: La Gou-
lette/Rotterdam 411034; Bizer-tafNliddlesbro 71-, Hornillo Bay/Iotterdam 513. Voor fosfaat ‘werd een groote ‘boot ge-
-daan van Sf ax naar Vlaardingen tegen 619. Van de Golf
van Biscaye ‘werd -flink bevracht en de markt is vast en
cle vraéh-ten onverandei
–
d. Bil-baojBotterdliam betaalde 61-,
Ijmuiden- 6/3, Cardiff 6/9.
–

De uitgaande Engel sche kolenvraclitenni arkt was kalm – Van Zuid-Wales werd om. ‘betaald: Rouaan 41134, H-av.re
4/-, Barcelona 111
–
, Malta 91-, Port -Said 9/-, Buenos Ah-es
1316 en Rosar
,
ió 1416 en van de Oostkust: Kopenhagen 513,
Stockholm 6/3, llelsingf-ors 5/134, Rouaan 413, Venetië 916,
– Buenos Aires 1316.

RIJN VAART.

Week van
17 t/m. 23 Juli 1927.

De aanvoeren van zeezijde, hoofdzakelijk erts en hout,
ii”aren -zeer levendig. Er was veel vraag naar scheepsruinite,
‘welke in den loop -der week steeds -schaarseher werd. De
ertsv-rachten -liepen op tot
f
0,7010,80, niet resp.
1%.._./

lostijd.
Naar -den Boven-rijn -stegen -de v-rachten tot circa
f
1,40

per last met verkorten lostijd.
0-ok
werden enkele schepen
in daghuur gecharterd o-p basis -van 3 cents per ton. Het
sleeploon ‘bedroeg gemiddeld
f
0,42 34-.0-,45
tarief. De
‘w
terstaricl bleef gunstig. In (le Ruhr.havens -bleef de alge-
meene toestand ongewijzigd.

27 Juli 1927

67.7

DE TWENTSCHE BANK

Amsterdam – Rotterdam – ‘s-Gravenhage – Almelo – Dordrecht – Eilschede – Hengelo –

.O1denaal- Utrecht Zaaildam – Zwolle

Maandstaat op 30 Juni 1927

DEBET

Aandeelhcuders nog te storten 90 pOt. op andeelen B,

waarvoor waarborg gedeponeerd ………………….

Deelneming in de firma
B. W. BLIJDENSTEIN & Co., te Londen …………

Deelneming in bevriende Bankinstellingen
. . .

f
9.397.300,33
waarvoor in geld gestort ……………………….

waarvoor effecten gedeponeerd ……………………
Effecten van Aandeelhouders
gedeponeerd bij bevriende instellingen …………….
ter èigen gebruike …………………………….

Kassa, Wissels en Coupons …………………………..

Saldo’s bij Bankiers

………………………………

Daggeldieeningen

………………………………..

Eigen Effecten en Syndicaten ……………………….
Saldo te leveren en te ontvangen fondsen …………….
Prolongatiën gegeven ……………………………….
Oredietvereeniging …………………………………. Af: loopende Promessen …………………………..

f
1.193.400,-

•,,
7.020.000,-

7.072.600,33

f

2.324.700,-
3.000.000,-
32.295.300.- 37.620.000,-
54.640.086,95 23.109.149,18

300.000,-
7.682.077,62
1.005.525,68
15.009.515,-

43.569.341,53

f
43.769.341,53
200.000,-

Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en SaldiRek.-Ort.
f
66.493.729,81
A.t.

.1…
iuupe
ii
ue £ LULL1eSeLL

……………………………

Voorschotten op Consignatiën ……………………….

1.706.017,89
Gebouwen ……………………………………….

5.861.665,63

Totaal …….
f
268.551.109,62

CREDIT
4
Kapitaal ………………………………………….
f
36.000.000,
Reservefonds ……………………………………..

,,

9.265.825,78

Buitengewone Reserve

….. . ……………………….

1.800.000,-
Reserve Oredietvereeniging ………………………….

2912.803,24

f
49.978.629,02

Waarborgfonds Oredietvereeniging ……………………
4.789.604,50
Aandeelhouders voor gedeponeerde Effecten als waarborg
voor 90 pOt.

storting op aandeelen B ………… ………………

f
1.193.400,-

in Leen-Depot ………………………………..

,, 36.426.600,-
37.620.000,-
31
Zieken- en Pensioenfonds ……………………………
,,

2.763.384,24
Deposito’s ………………………………………..
.,,

51.002.228,01

Prolongatie-Deposito’s …………………………….
,,

2.739.300,-

Saldi Rekeningen-Courant …………………………
f
87.564.048.83

voor gelden in het. Buitenland . ,,

5.142.732,35

Oredietvereeniging …………..,,

3.160.487,27

29
95.867.268,45

Daggeldleeningen.. ……
. ……. ……………………..

,,

3.800.000,-

De Nederlandsche Bank …… . ………………………

,,

1.417.196,28
Te betalen Wissels …………………………………….

,,

13.680.622,26

Geaccepteerd door derden……………………………
,,

2.665.791,24

Diverse Rekeningen ……… …………………………

,,

2.227.085,62

Totaal ……
f
268.551.109,62

27 JULI 1927

12E
JAARGANO
No. 604

NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK

AMSTERDAM

‘s-GRAVENHAGE

ROTTERDAM
•

BATA VIA

AMOY, AMPENAN, BANDOENG,BOMBAY, CALCUTTA, CHERIBON, GORONTALO,

HONGKONG, KOBE, MAKASSAR, MEDAN, MENADO, PALEMBANG, PEKALON-

GAN, PROBOLINGGO,’ SMARANG, SHANGHAI, SINGAPORE, SOERABAYA,

SWATOW, TEGAL, TJILATJAP, TOKIO, WELTEVREDEN, YOKOHAMA.

STEENKOLEN-HANDELSVEREENIGING

(COAL-TRADING ASSOCIATION)

Hoofdkantoor te Utrecht. Filialen te Amsterdam en Rotterdam

ONTVAN.G-
EN
BETAALKAS

•NIEUWÊ DOELENSTRAAT
20-22,
AMSTERDAM

Kapitaal
f 5.000.000,—

Reservefonds
f 1.000.000,-

Rentevergoeding voor gelden á depoalto:

direct
opvorderbaar
… ……………….
1

%

met 10 dagen opzegging
…………….
1( %

Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden

OPEN EN GESLOTEN BEWAARGEVING VOLGENS REGLEMENT

SAFE.DEPOSIT.

Nijgh & van Ditmar’s Uitgevers-Mij, Rotterdam

Utrechtsche

Hypotheekbank

Utrecht – Drift 17

Kapitaal f4.500.000 Hypotheken f44.000.000
Res. f1.115.398.115 Pandbrieven f43.000.000

De Bank stelt beschikbaar:

472
0/0
Palldhrievell

o9
0
/0
.

in stukken van

t 1000.—, f 500— en f100.-

DIRECTIE:

Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG.

Dr. A. 0. HOLWERDA, Eenige practische
uitkomsten van de wiskundige theorie
der levensverzekeringen, t 2..
J. G. DE JONGH,
De
resultaten van het Nederlandsche levensverzekeringbe-
drijf over de jaren 1912-1915. f 1.50.
J. G. DE JONOH, Eenige beschouwingen
naar aanleiding van de publicaties der
Ievensverzekering-maatschappijen.
2.—.
A. E. C. VAN SAARLOOS, Balanslezen.
Handleiding voor fondsenbezitters,
commissarissen van Naamlooze. Ven-
nootschappen en studeerenden in de
Handeiswetenschappen. 2e druk f 2.90

A. E. C. VAN SAARLOOS, Productie-
kostenverrekening en wetenschappe-
lijke bedrijfsleiding. Leidraad voor
fabrikanten, ingenieurs en accountants.
3.50.
Mr. J. VAN SCHEVICHAVEN, Korte
Juridische beschouwingen over het
contract en het bedrijf der levensver-
zekeringen. f 2.—.

Dr. J. VAN SIEGENBEEK VAN HEUKE-
LOM, Beoordeeling der levenskansen in
het Ievensverzekeringsbedrijf. f 2.—.
Mr. G. V4SSERING, Het vraagstuk van de
geidruimte in Nederland en de goud-
politiek van de Nederl. Bank. fl.50.

Zooeven verscheen:

Koersberekening

Door JOH. HAGE

Êen handleiding bij het be-
rekenen van koersen.

Prijs. f 2,90

Alom verkrijgbaar bij den Boekhandel
en ‘bij Nijgh & v. Ditmar’s Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam.
Verkrijgbaar hij
a’en boekhandel

Naamlooze Vennootschap

Wilton’s Machinefabriek en Scheepswerf

Rotterdam

Scheepsbouw en Machinefabricage. Speciale inrichting

voor reparatiën van eiken omvang. Vijf droogdokken

met lichtvermogen tot 46000 ton.
W.
Dwarshelling.

Drijvende kranen met een lichtvermogen tot 120 ton..

6707, 6708, 7303
Telefoon:

Telegramadres: ,,WILTON” Rotterdam
7304, 7305, 7325

NIJOH & VAN DITMASVB BOEK. EN HANDELSDRUKKERIJ. ROTTERDAM