Vacaturegraad zal bij afkoelende economie slechts beperkt dalen

De vacaturegraad is sinds 2021 opgelopen tot een historisch hoog niveau. De verwachting is dat een eventueel wat afkoelende economie daar maar beperkt verandering in zal brengen.

De figuur toont de ontwikkeling over de tijd van het werkloosheidspercentage afgezet tegen de vacaturegraad – de zogeheten Beveridge Curve (ofwel UV-curve). De stippellijn geeft aan welke vacaturegraad bij een bepaald werkloosheidspercentage op basis van de data sinds 2003 te verwachten is. Het is geen rechte lijn, maar een holle curve. Dat komt omdat de werkloosheid niet direct oploopt als er veel vacatures zijn, en het daarna minder gaat met de economie. Bedrijven houden hun personeel bij een krappe arbeidsmarkt zo lang mogelijk in dienst (labour hoarding). Ze gaan pas werknemers ontslaan als het echt niet anders kan. En, omgekeerd daalt de werkloosheid niet direct als de economie aantrekt na een periode van neergang en de vacaturegraad toeneemt. Dat kan komen door een vertraging in het vervullen van vacatures, maar ook doordat er zich nieuw aanbod meldt vanuit de niet-beroepsbevolking. Over de periode sinds 2003 zien we dat de verhouding tussen de werkloosheid en de vacaturegraad zich in een neergaande conjunctuur onder de stippellijn bevindt, en zich in een opgaande conjunctuur juist op een wat hoger niveau beweegt.

De aansluiting tussen aanbod en vraag lijkt redelijk constant. Sinds 2003 zijn er namelijk vooral bewegingen langs de stippellijn te zien: de curve zelf lijkt niet te verschuiven.

De jaren sinds 2021 vallen op vanwege de historische niveaus van de werkloosheids- en vacaturegraad. Sinds de coronapandemie steeg de vacaturegraad naar een recordniveau, terwijl het werkloosheidspercentage niet eerder zo laag is geweest.

Het Centraal Planbureau verwacht dat het werkloosheidspercentage dit jaar zal stijgen van 3,5 naar 3,9 procent. In 2022 waren er gemiddeld 51 vacatures per duizend banen. Volgens een eigen prognose van UWV zal dat dit jaar afnemen tot zo’n 48. Dat is nog steeds ver boven de waarden die tot en met 2019 gebruikelijk waren.