Virtual reality
De elektronische snelweg, virtual reality, fiscaliteit en
werkgelegenheid, het lijken een paar bijeengeraapte
termen. Toch hebben zij tussen nu en het begin van
de volgende eeuw alles met elkaar te maken.
Lange tijd stond ik uitgesproken sceptisch tegenover al die futurologen met hun ingenieursdenken en
-achtergrond, die ons een complect andere maatschappij voorspelden louter en alleen op basis van
de grootschalige exploratie van informatie-technologieen. Na een werkconferentie over virtual reality
ben ik echter om. Met behulp van virtual reality kan
een complete operatic in het streekziekenhuis te
Sneek worden uitgevoerd door chirurgen in het Walter Read Hospital te Washington, on line wel te verstaan. Een glas kan in Nederland worden ontworpen
met behulp van een ontwerpbureau in Tokio. Fantastisch om te zien, ongelofelijk tastbaar. Het glas verschijnt driedimensionaal op het scherm en op grond
van mijn commentaar gaat het ontwerpbureau onder
mijn ogen aan de slag. Op het moment dat ik tevreden ben, wordt het beeld gefixeerd. Dat wordt mijn
glas. Nu nog even de materiaalkeuze bepalen en andere technische details en ik krijg de uitdraai van een
computerprogramma, die ik waar ook ter wereld ter
beschikking kan stellen aan een producent met de
juiste apparatuur.
Mij sloeg de schrik om het hart. Niet zozeer
omdat ik bang ben voor nieuwe technologieen en
modernisering van economic en samenleving, maar
omdat ik in het licht van deze nieuwe mogelijkheden
moet vaststellen dat de leidingevende elite in.Nederland hier nog helemaal niet aan toe is. Het probleem
is echter dat het allemaal zeker zal plaatsvinden,
onafhankelijk van de wensen van onze elite.
Een basiskenmerk van de huidige ontwikkeling
van de wereld is internationalisering. Er is geen levensterrein dat onaangeraakt blijft door de toenemende internationalisering. Van culturen, talen, architectuur en produkties tot en met diensten, overal waart
het virus van de internationalisering rond. De grote
motor van de internationalisering is uiteraard de
economic, maar wel op basis van belangwekkende
technologische ontwikkelingen, met name op het
gebied van de informatica en telecommunicatie.
Werkgelegenheid en fiscaliteit zullen meer dan
ooit beinvloed worden door internationalisering. De
Nederlandse elite in economic en politick heeft wel
degelijk oog voor de internationalisering van economic en samenleving, maar gek genoeg een beperkt
oog. Er is consensus over de noodzaak van vrijhandel. In hoog tempo worden de Nederlandse samenleving en economic op de wereldmarkt gezet. Ten aanzien van de verzorgingsstaat en ons arbeidsbestel
doet diezelfde elite echter net alsof we op een zelfvoorzienend eiland zitten. De overlegeconomie weigert zichzelf open te stellen voor nieuwe ontwikkelingen en de dragers daarvan. Produktie van goederen
en diensten wordt aan internationale concurrence
ESB 15-2-1995
bloot gesteld, maar de kosten van
onze arbeid niet. Dat kan natuurlijk
niet, want al is het geen een-op-eenrelatie, die kosten spelen in het concurrentiespel wel degelijk een rol
van betekenis. De modale ondernemer ondervindt dat in toenemende
mate. In de jaren zeventig en tachtig hebben ondernemers op grote
schaal laaggeschoolde arbeid geexporteerd of weggerationaliseerd.
Nu is het midden- en zelfs het hoogste segment van de arbeidsmarkt
aan de beurt en zal dezelfde weg
gaan.
De moderne informatica-technologie maakt het steeds meer mogeW.S.P. Fortuyn
lijk de produktie van goederen en diensten
daar te laten plaatsvinden waar de kosten-kwaliteitverhouding optimaal is. De Nederlandse arbeidskostenproblematiek zal bij ongewijzigd beleid gewoon
worden opgelost door een gigantische export van
werkgelegenheid. Nu is daar op zichzelf niets tegen,
als er ook maar geimporteerd wordt en liefst meer
ge’importeerd dan geexporteerd. Zolang we evenwel
weigeren werkelijk iets substantieels te doen aan
onze arbeidskosten en uiteraard aan de flexibiliteit
van onze arbeid, zolang zal de komende jaren de export van werkgelegenheid de import in toenemende
mate overtreffen. Het zou interessant zijn indien het
CBS van deze im- en exportcijfers statistieken zou publiceren, liefst gedifferentieerd naar bedrijfstak en
segment van de arbeidsmarkt, dan weten we tenminste waar we het over hebben.
Ten slotte de fiscaliteit van ondernemingen. Tot
voor kort was het een voorrecht van multinationale
ondernemingen om hun fiscaliteit in internationaal
verband te manipuleren, zodat de gunstigste fiscale
uitkomst kon worden gerealiseerd. Met behulp van
moderne technologieen is dat straks mogelijk voor
vrijwel iedere ondernemer die zijn best doet om zo
weinig mogelijk betaalde arbeid in dit land te realiseren. Internationale regelgeving zal daar op den duur
paal en perk aan hebben te stellen. Dat duurt lang
en dus is het beter om met inachtneming van de
bovengeschetste randvoorwaarden als de wiedeweerga enkele maatregelen van formaat te nemen op het
gebied van arbeidskosten en flexibiliteit. Moderne
vormen van contractarbeid bij voorbeeld tegen een
internationaal concurrerend tarief.