debat
Toegevoegde waarde
Raad van Economisch Adviseurs
is niet aangetoond
“Waar de REA werkelijk een verschil kan maken in het
Stelling:
beleidsdebat, is in het signaleren en duiden van problemen, het
De REA voldoet niet aan
constateren van blinde vlekken en denkfouten in het bestaande
haar zelf geformuleerde
beleid en in het formuleren van alternatieve oplossingenâ€
doelstelling.
(ESB van 16 december 2005).
A
llereerst de blinde vlekken en denkfouten. De Raad van
Economisch Adviseurs (REA) leverde tot op heden vier
adviezen: bij voorjaarsnota en rijksbegroting en inzake bureaucratisering en innovatie. Stuk voor stuk lezenswaardig, maar
zonder ook maar één ontmaskerde blinde vlek. Er is immers
geen politieke partij die niet overtuigd is van de noodzaak van
minder bureaucratie en meer innovatie. Ook IMF en OESO
behandelen in hun rapporten steeds deze onderwerpen, net als
overigens het begrotingsbeleid. Een oordeel over denkfouten is
vaak subjectief, maar de REA kan er zelf in ieder geval ook wat
van. Zo bepleit de REA een andere timing van sociaal economische hervormingen. De onzekerheid omtrent de stelselherzieningen die ingaan op 1 januari 2006 zou leiden tot meer besparingen bij de burgers. Inmiddels weten we dat er juist sprake is
geweest van ontsparingen. Erger nog, deze oproep tot rustig
polderen staat in schril contrast met een andere constatering in
hetzelfde REA-advies, namelijk dat stimulering van productiviteit en economische groei vraagt om institutionele vernieuwing.
Ook de oproep tot een vlaktax en een grondslagverbreding van
de inkomstenbelasting bevat interessante gedachtekronkels.
Waarom een tarief van circa 40%? Dit betekent dat mensen in
de laagste twee tariefschijven fors meer belasting zouden gaan
betalen. Bepaald geen stimulans tot meer werken, tenzij een en
ander met inkomensafhankelijke regelingen wordt gerepareerd,
maar daarmee wordt het effect van de vlaktax op de marginale
tarieven weer gemitigeerd. De financiering uit grondslagverbreding betekent bovendien dat belastingbetalers gemiddeld geen
lagere belastingdruk zullen ervaren. Een stevige stimulans voor
de arbeidsparticipatie zal alleen uitgaan van lagere effectieve
tarieven, liefst in de vorm van een vlaktax. Wie ontmaskert hier
eigenlijk welke denkfouten?
REA-advies no. 2 Voorjaarsnota 2005.
Macro Economische Verkenning 2006.
REA-advies no. 3 Miljoenennota 2006.
Dan de bijdrage die de REA naar eigen zeggen levert aan:
‘het formuleren van alternatieve oplossingen’. Die is juist heel
mager. Het advies over de vlaktax bevat geen suggesties voor
daadwerkelijke belastingverlaging door lagere overheidsuitgaven. Ze zijn toch echt wel te bedenken. Het advies over innovatie pleit voor extra uitgaven van circa 15 miljard voor R&D.
Over de financiering wordt alleen in algemene termen gesproken: ‘de stofkam door subsidieregelingen en terughoudender
omspringen met grote infrastructurele projecten’. Dat is wel erg
optimistisch voor een jaarlijks terugkerend bedrag van ruim
twee maal de rijksuitgaven aan infrastructuur. Het advies over
bureaucratisering stopt waar het spannend kon worden. Wel
procedurele voorstellen, maar geen antwoord op de werkelijk
lastige vraag: Welke regels zijn zo overbodig dat we die afschaffen? Opnieuw zijn wel concrete suggesties te bedenken, maar de
REA durft dit kennelijk niet. Waarom niet het mes in de product- en bedrijfsschappen, de Wet Arbeid en Zorg intrekken en
vervangen door verdergaande deregulering in de kinderopvang,
de preventieve ontslagtoets afschaffen?
De leden van de REA zijn ongetwijfeld wetenschappers met
een bewezen staat van dienst. Helaas hebben ze gezamenlijk tot
op heden nog weinig originele en praktisch toepasbare adviezen
uitgebracht. â–
Stef Blok
De auteur is financieel woordvoerder van de VVD-fractie in de Tweede Kamer.
s.blok@tweedekamer.nl
De redactie heeft de Raad van Economisch Adviseurs de
gelegenheid geboden om te reageren, maar deze heeft
hiervan geen gebruik gemaakt.
REA-advies no. 4 Innovatie en economische groei.
REA-advies no. 1 Bureaucratisering en overregulering.
De redactie behoudt zich het recht voor inzending voor de rubriek ‘debat’ te weigeren, wijzigen, in te korten, aan te passen of te redigeren ten behoeve van de leesbaarheid en argumentatie in het debat.
Bijdragen aan een debat kunnen gestuurd worden naar redactie-esb@economie.nl.
20
ESB  13-1-2006