Sterk oplopende inflatie bij diensten

Terwijl dalende energieprijzen zorgen voor een lagere inflatie dan eind vorig jaar, breekt de kerninflatie – de inflatie zonder energie of voeding – de laatste maanden nog steeds de records. Dit komt door sterke stijgingen in de dienstencomponent, waarbij vanwege de vele prijsindexeringen de maand januari erboven uitsteekt.

De figuur laat de verdeling zien van de procentuele prijsveranderingen ten opzichte van de vorige maand van de 61 productcategorieën binnen het ‘mandje’ van de diensteninflatie. De seizoensgecorrigeerde maandelijkse prijsveranderingen zijn vermenigvuldigd met twaalf, om een indruk te geven van de jaar-op-jaar-inflatie.

Met name in januari is de diensteninflatie sterk gestegen. Meer dan de helft van de diensten steeg met meer dan 8 procent in prijs, en ruim een kwart met meer dan 29 procent. Ter vergelijking: in januari 2020 steeg ongeveer de helft van de producten met minder dan 2 procent, en ruim 25 procent daalde in prijs. Overigens blijft de prijsstijging bij ongeveer een kwart van de diensten de afgelopen maanden nog onder de 2 procent.

De sterke stijging binnen de dienstencomponent in de afgelopen maanden zorgt er ook voor dat de gemeten kerninflatie maand-op-maand toeneemt, ondanks de afnemende druk van industriële goederen (exclusief energie).

De enorme prijsstijgingen in januari zijn deels het gevolg van eenmalige ‘indexeringen’ van om en nabij de acht procent in onder andere dienstencategorieën zoals uitvaarten, tandartsen, medisch specialisten, openbaar vervoer, postbezorging en financiële dienstverlening. Deze diensten zijn in de loop van 2022 nauwelijks in prijs gestegen, en zullen waarschijnlijk pas met de indexeringen in januari 2024 opnieuw in prijs gaan stijgen. Desondanks betekent deze sterke maand-op-maand-stijging dat er een flink opwaarts basis­effect zichtbaar zal zijn in de gerapporteerde inflatiecijfers gedurende 2023, omdat deze jaar-op-jaar worden gemeten en dus vergeleken worden met de prijzen van voor de indexeringen.

Ondanks dat januari een uitschieter was, bleef de stijging binnen de dienstencomponent in februari opnieuw sterk (maar nu wel in andere categorieën, zoals restaurants, fastfood en afhaalmaaltijden), waarschijnlijk als gevolg van oplopende loonkosten en de vertraagde doorwerking van de hoge energieprijzen.