■ Martin Mellens (CPB)
In Nederland en de rest van de eurozone loopt de inflatie, gemeten volgens de internationaal geharmoniseerde prijsindex, de laatste maanden sterk op. Deze stijging komt onder andere door stijgende energieprijzen. Welke andere factoren hierbij een rol spelen, kan worden geanalyseerd met indicatoren van de zogenoemde kerninflatie.
Het mandje van de reguliere prijsindex bevat goederen – zoals brandstoffen en fruit – en diensten waarvan de prijzen sterk kunnen fluctueren. Verder hebben indirecte belastingen en accijnzen die door beleid worden bepaald – zoals op alcohol en tabak – invloed op de prijzen. Ook kunnen de prijzen in bijvoorbeeld restaurants en hotels sterk fluctueren.
Vanwege de verstorende invloed van sommige producten wordt in economische analyses vaak naar indicatoren van de kerninflatie gekeken, waarbij sommige goederen en diensten buiten het mandje gelaten worden. Een indicator voor de kerninflatie is de prijsontwikkeling exclusief voeding, energie, alcohol en tabak. Deze kerninflatie is stabieler en geeft een beter beeld van de economische factoren die de inflatieontwikkeling veroorzaken. Wel is het enigszins willekeurig welke producten buiten beschouwing worden gelaten. En bovendien worden prijsveranderingen van energie, alcohol, voeding en tabak wel door de consument in de portemonnee gevoeld.
De figuur laat zien dat de kerninflatie voor de eurozone de afgelopen drie jaar stabiel is, terwijl die in Nederland de laatste maanden is toegenomen. Daaruit volgt dat de inflatie in de eurozone vooral lijkt te worden veroorzaakt door de stijgende energieprijzen, terwijl voor Nederland ook andere factoren een rol spelen.
De fluctuatie tussen sommige maandcijfers voor Nederland kan verklaard worden door seizoensinvloeden. Het gaat dan bijvoorbeeld om de prijsontwikkelingen van vliegtickets en recreatieparken. Dit toont ook de beperkingen van één indicator om de inflatieontwikkelingen te duiden, al laten meerdere indicatoren van de kerninflatie de laatste maanden ongeveer hetzelfde beeld zien.
