Redactioneel
Albert Jolink
Hoofdredacteur ESB
a.jolink@sdu.nl
255
D
e feestdagen hebben zich achter de horiÂ
zon teruggetrokken en wat nog rest zijn
de mijmeringen die de kerstdagen hebben
opgeleverd. De vrije dagen die ons door de
werkgever zijn vergund geven aanleiding om orde op
zaken te stellen, klussen af te maken en een schone
lei voor het nieuwe jaar voor te bereiden. Het jaar
2007 laat zich afsluiten hoewel de boekhouder ons
nog een maand geeft voor de allerlaatste declaraties.
Ook de goede herinneringen van 2007 vergelen
langzaam of zijn overspoeld door de goede voorneÂ
mens voor 2008. Slechts een enkel probleem blijkt
taai genoeg om te overwinteren in de gedachtestorm
tussen Kerst en Nieuwjaar. Ook blijven puzzels van
het afgelopen jaar bovendrijven in de maalstroom aan
het einde van het jaar. Een van de allertaaiste blijkt
255 te zijn. Enige toelichting is op zijn plaats.
In 2007 werd een weblogger op de bon geslingerd
voor het overnemen van een artikel uit een NederÂ
Â
lands dagblad. Kosten: 255 euro. Hoewel de
auteursÂÂÂ al bijna een eeuw in de lucht is hebben
wet
auteursrechten in het internettijdperk een broos
bestaan. Van jong tot middel-oud wordt informatie
gezien als een kosteloos goed zonder eigenaar en op
internet vrijelijk verkrijgbaar. Werkstukken, essays,
scripties en verder alles wat tekst is, wordt vrijelijk
bevolkt door van internet verkregen bronnen. Volgens
de oude en bejaarde auteurswet is het auteursrecht
“het uitsluitend recht van den maker van een werk
van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens
rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te
verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de
wet gesteld.†Een ieder die zich hieraan vergrijpt en
gepakt wordt moet boeten, zoveel is duidelijk. Maar
waarom 255 euro? Waarom niet 250 euro? Of 300
euro? Het is geen simpele omrekening van guldens
naar euro, zo lijkt het, want het komt dan alsnog niet
op een geheel getal uit. Sommige puzzels blijken taai.
Een ander voorbeeld: in 2007 vliegt een Apachehelikopter tegen een hoogspanningsmast aan met
als gevolg dat vijftigduizend inwoners van de Tieler
en Bommelerwaard 48 uur zonder stroom zitten.
De vergoeding: 255 euro per huishouden. Hoewel
Apache-helikopters nu eenmaal moeten oefenen in
laagvliegen is het toch vreemd dat net de Tieler- en
Bommelerwaard is gekozen als een van de negen
laagvlieggebieden in Nederland. Van dit gebied is
bekend is dat het qua elektriciteitsinfrastructuur
kwetsbaar is, ook zonder Apache-helikopters. De
vergoeding van 255 euro lijkt in dat opzicht niet in
verhouding tot de risico’s waaraan de inwoners van
de Tieler- en Bommelerwaard worden blootgesteld.
Ook deze puzzel blijkt taai.
Een probleem hierbij lijkt de willekeur die het getal
255 uitstraalt. Toch is dit alleen uiterlijk het geval.
Een inwijding in de wereld van getallen, waar een
kerstvakantie toe uitnodigt, leert dat 255 lang
niet zo willekeurig is als de buitenwereld soms wil
geloven. Zo behoort het getal 255 tot de Mersennegetallen, die worden gekenmerkt door de formule
2n–1. Hier is 255 dus gelijk aan 28 –1. Binair is
255 ook een boeiend getal, want het bestaat uit 8
enen: 11111111; voor computerfreaks is 255 in het
achtbitstijdperk dan ook een laatste getal in een
wereld met 256 waarden. En dan hebben we het
nog niet gehad over 255 als hogelijk totient getal
of als een repdigit in een base-4-omgeving (3333)
of base-16-omgeving (FF). Kortom: 255 heeft als
getal een wonderlijke wereld te vertolken, en heeft
waarschijnlijk niet zonder reden bijgedragen tot de
totstandkoming van het EU-hervormingsverdrag van
Lissabon in 2007. In dit verdrag is het huidige veto
in de Raad van Ministers vervangen door een stelÂ
sel waarin voorstellen worden aangenomen als het
minstens 255 van de 345 stemmen krijgt.
Uiteindelijk zal 255 als getal de geschiedenis ingaan
als het eurobedrag waarvoor de Nederlandse bevolÂ
king in 2008 is bestolen bij de aanpassing van het
zorgstelsel. In de jaren van de grote marktwerking in
de zorgverzekeringen kon iemand die weinig gebruikÂ
maakte van de zorg maximaal 255 euro no-claimÂ
bijdrage terugkrijgen. In het regeerakkoord voorafÂ
gaande aan 2008, werd al duidelijk dat niet alleen
marktwerking in de zorg zorgelijk werd gevonden
maar dat men de claim van de no-claim bedenkelijk
vond worden. In 2008 is de 255 euro het systeem
uit gedragen en er zal bij gelijkblijvende of hogere
zorgpremie nu nog dieper in de Nederlandse beurs
moeten worden getast bij ziekte en ongeval. Het
getal 255 is daarmee het getal dat blijk geeft van de
moeilijkheidsgraad van marktwerking in de zorg, van
het veranderen van spelregels halverwege het spel,
en van de bereidheid van de regering om economiÂ
sche slachtoffers aan te wijzen bij een draaiende
politieke wind. De feestdagen hebben zich achter
de horizon teruggetrokken en wat nog rest zijn de
mijmeringen die de kerstdagen hebben opgeleverd.
ESB
11 januari 2008
3