De stijgende energieprijzen krijgen stilaan navolging in andere sectoren van de economie. En als het aan de bedrijven ligt, zet die ontwikkeling door: een recordaandeel verwacht de prijzen de komende drie maanden te verhogen.
De economische context bepaalt of bedrijven deze hogere inputprijzen kunnen doorberekenen aan hun klanten. Doen ze dat, dan lopen we het risico dat de (tijdelijk) hogere inflatie verankerd wordt: hogere consumptieprijzen kunnen werknemers ertoe aanzetten om hogere lonen te eisen, die dan opnieuw worden verrekend in de consumptieprijzen.
Om een beeld te krijgen van de toekomstige prijsstijgingen, vraagt de Europese Centrale Bank in maandelijkse bedrijfsenquêtes aan bedrijven hoe ze hun verkoopprijs de komende drie maanden zien ontwikkelen. De mogelijke antwoorden, die variëren van ‘een sterke daling’ tot en met ‘een sterke stijging’, kunnen worden geaggregeerd tot één getal met een gewogen som van het aandeel bedrijven dat positief, dan wel negatief antwoordde op de vraag. Het getoonde getal toont dus het netto-aandeel van de bedrijven die prijsstijging verwachten door te voeren.
Zowel in de bouw, industrie, handel als dienstensector wijzen de verwachtingen op verder toenemende prijzen voor de klanten (figuur). De detailhandel bereikte al in oktober zijn hoogste peil, ooit gemeten, in een reeks die teruggaat tot begin jaren negentig. Voor de industrie werd het vorige record reeds gebroken in april 2021 en voor de bouw afgelopen april. De consensus over toenemende prijzen in de dienstensector is ongeveer even hoog als bij de pieken in 2007 en 2008, maar er is wel een duidelijke versnelling ten opzichte van de trend van vóór de coronaperiode.
Tot begin dit jaar gingen de meeste waarnemers uit van een normalisatie van de inflatie tegen eind 2022. Op dat moment zou het basis-effect van de gestegen energieprijzen zijn uitgespeeld, net als de tijdelijke ‘heropenings’-inflatie. Indien de prijszetting door bedrijven ook de komende maanden stevig opwaarts blijft gericht, is er bij dat nieuwe normaal mogelijk sprake van een stuk hogere inflatie.
