DEZE WEEK
• *• DNB-conjunctuurtndicator
realisatie
Recessie in
zicht?
De DKB-conjunctuurindicator laat tot
en met december aanstaande een verdere afzwakking van de conjunctuur
zien (zie figuur 1). De realisatiereeks
vertoont een vrijwel gelijk beeld.
De neergang duurt inmiddels vijftien
maanden. De vraag zou kunnen worden gesteld hoe de huidige fase van
de conjunctuur is te typeren. Is er
sprake van afnemende, maar nog
steeds positieve, economische groei
of komt Nederland in een recessie terecht? Een aantal dagbladen trok
deze laatste conclusie toen het CBS
onlangs het voorlopige bbp-cijfer
over het tweede kwartaal publiceerde . Het bbp was voor het tweede
opeenvolgende kwartaal gedaald.
Volgens de gangbare definitie zou
dit inderdaad betekenen dat de Nederlandse economic in een recessie
is beland. In beide kwartalen was
echter sprake van een geringe daling
van het bbp (achtereenvolgens
-0,6% en -0,3% ten opzichte van het
direct voorafgaande kwartaal), die
volgde op een uitzonderlijk hoge
groei in het vierde kwartaal van
1990 (2,8%). Deze sterke fluctuates
in de groei werden echter niet uitsluitend veroorzaakt door de conjunctuur. Het winterse weer zorgde
😯
81
82
5
83
82
83
sa
as
so
91
92
84
89
9O
Toelichting: Jaren van conjuncturele aarzeling en recessie zijn aangegeven door grijze
vlakken; prognoses zijn gestippeld.
in de eerste maanden van het jaar
voor een terugval van het produktievolume, met name in de bouwnijverheid. Aangezien dit soort incidenten
het conjuncturele beeld van kwartaal op kwartaal sterk kan vertekenen, kan de huidige stand van de
conjunctuur beter worden beoordeeld op basis van de ontwikkeling
van het bbp over een langere periode, bij voorbeeld twaalf maanden.
Figuur 2 laat de groei van het bbp
sinds 1980 zien, waarbij de jaren van
conjuncturele neergang grijs zijn.
Voor 1991 en 1992 zijn de ramingen
uit de Macro Economische Verkenning _/992opgenomen. De figuur
suggereert dat de economie op dit
moment weliswaar in een neergaande fase zit, maar dat de economische
groei zich in vergelijking tot vorige
19831988
1989
1990
1991
Particuliere consumptie
Investeringen bedrijven
Bestedingen overheid
Uitvoersaldo
1,1
0,7
0,2
1,4
2,3
0,2
0,1
2,2
1,2
0,0
0,5
1,6
0,3
-0,1
0,3
Bruto binnenlands produkt
2,1
3,9
2,1
Bron: Nationale Rekeningen 1990en Macro Economische Verkenning 1992.
Berekend op basis van constante prijzen van 1980.
FSR9-10-1991
87
Figuur 2. Bruto binnenlands produkt, procentuele volumemutaties per jaar
Tabel 1. Bijdrage bestedingscomponenten aan volumemutatie bruto binnenlands produkt
0,1
ee
1992
0,7
-0,2
-0,1
conjuncturele inzinkingen nog op
een relatief hoog niveau bevindt. Bovendien voorspelt het CPB dat de
conjunctuur al in het eerste halfjaar
van 1992 haar dieptepunt zal bereiken. De ramingen van het CPB sporen met het beeld dat de conjunctuurindicator laat zien. De opleving
in de tweede helft van 1992 is echter
nog niet zichtbaar omdat de indicator niet zo ver vooruit voorspelt.
De groeivertraging in 1991 wordt
veroorzaakt door een terugval in zowel de binnenlandse bestedingen als
de buitenlandse handel (zie tabel 1).
De buitenlandse handel zal dank zij
een internationale opleving van de
conjunctuur in 1992 als eerste weer
aantrekken.
Conclusie
De DNB-conjunctuurindicator laat
een verdere afzwakking van de conjunctuur zien. Van een recessie mag
echter niet gesproken worden. De
groei bevindt zich in vergelijking tot
vorige inzinkingen nog op een relatief hoog niveau en de verwachting
is dat de economie in de tweede
helft van 1992 weer aantrekt.
1,1
1,5
1. Nederlandse economie op rand recessie, Het Financieele Dagblad, 10 September 1991. Economie komt in een recessie
terecht, NKC Handelsblad, 10 September
1991.
1023