De coronapandemie en bijbehorende steunmaatregelen zorgden in 2020 mondiaal voor een stijging van publieke schuldquotes. Sindsdien loopt de ontwikkeling van schuldquotes tussen diverse ontwikkelde economieën echter sterk uiteen (figuur). Deze uiteenlopende ontwikkeling is toe te schrijven aan de (nominale) groei van het bruto binnenlands product (bbp) en de begrotingstekorten van landen. Een structureel hogere schuldquote als gevolg van de pandemie en de energiecrisis is dus niet onvermijdelijk.
De sterke stijging van schuldquotes in 2020 kwam mede doordat het bbp van veel economieën kromp, het zogenaamde ‘noemer-effect’. Dit effect zien we sterker in Zuid-Europese landen met een grotere toeristische sector die hard door corona werd geraakt. Van de getoonde landen kromp in 2020 met name het bbp van Spanje, Italië en Frankrijk sterk, met respectievelijke bijna elf, negen en acht procent. Daarnaast hadden publieke steunmaatregelen een opwaarts effect op de schuldquote. Dit zien we duidelijk in de Verenigde Staten, waar ondanks een beperkte bbp-krimp van twee procent de schuldquote met bijna 24 procentpunt steeg.
Na 2020 daalden de schuldquotes weer, vooral doordat de economie zich snel herstelde. Dit herstel betrof initieel met name volumegroei, later kwam daar hoge inflatie bovenop. Beide dragen via een hoger nominaal bbp bij aan een lagere schuldquote.
Er zijn na de pandemie echter aanzienlijke verschillen waarneembaar. In Nederland en Denemarken is de schuldquote inmiddels gedaald tot onder het niveau van voor de pandemie. Deze landen hadden over deze periode ook de laagste begrotingstekorten. Ook Duitsland had beperkte tekorten, maar hier was het economische herstel relatief zwak. Aan de andere kant is de schuldquote in de VS en Frankrijk slechts beperkt gedaald. Dit hangt samen met aanhoudend hoge begrotingstekorten in die landen. Ook in Italië bleven begrotingstekorten hoog, maar hier zien we een snellere daling van de schuldquote door het sterke economische herstel. Tot slot zorgt ook in Spanje de aanhoudend sterke groei voor een dalende schuldquote.
Auteurs
Categorieën