24 OCTOBER 1923
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
•
Economisch~Statisti
.
sche
.
,
B
rié
ehten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL. NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
8E
JAARGANG
WOENSDAG 24 OCTOBER 1923
No. 408
INHOUD
Blz.
11000Elus INVOERRECHTEN 01′ TiIEE …………….914
Wettelijke regeling der Werkloosheidsverzekering in
Zwitserland door
Mr.
ii. J.
Morren …………….
914
Ecuadoriaarische Valutadictatuur door
Jhr.
F. W. L. dc
Benut ort ………………………………….915
De Rijksmiddelen …………………………….
918
]3UITENLANDSCI-IE MEI)E WERKING:
De nieuwe Voorkeurrechten en de Rijkseonferentie
door Dr.
T. E.
Gregory ……………………
919
De ,,Rentenmark” door
Dr. Kurt Siiiger ……….
921
AANTEEKENING:
])e buitenlandsche handel van Sovjet-Rusland……
922
1AANDCIJFERS:
Overzicht der Rijksmiddelen …………………
923
Baodelsbeweging over de maand September
1923 ..
924
STATISTIEKEN EN OvERzICHTEN
……………. 925-932
Geidkoersen.
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen..
Goederenhandel.
B ankstaten.
Verkeerswezen.
•
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Algemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.
Redacteur-Secretaris van hei weekblad:
D.
J.
Wansink.
Secretariaat: Pieter de Hooghweg 122, Rotterdam.
Aan geteekende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.
– Telefoon Nr. 3000. Postchèque- en girorekening
Rotterdam No. 84.08.
Abonnemenisprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland f 20,—. Buitenland en Koloniën f 25,-
per jaar. Losse nummers 50 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen
het weekblad giatis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonn’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonne-
ment volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s ‘Uitgevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage.
23
OCTOBER
1923.
iii.
dcii toestand vati de geidmarkt kwam deze week
gn veranderi rg. Het aanbod van geld bieef zeer
groot en de koersen liepen nog iets verder terug. Far-
ti.eulier disconto noteerde ongeveer 2% pOt., de pro-
longatieiioteering lie]) tot 234 pOt. terug. Ook eaU-
geld was weder zeer ruim aangeboden; voor 1% pOt.
kon meestal’ slechts een gedeelte geplaatst worden.
* *
*
Bij de inschrijving op sehatkistpapier werd in to
–
taal ingeschreven voor
j
123603.000,—, toegewezen
werdei:i
f
81.440,000
3-mnds.-pi’omessen ‘oor
f
092,66,
f 8.81
8.000 zes-niaands-prornessen voor
f
985,22 en
t
10.132.000 jaarbiljetten voor
f
1.005,
of resp. 2
27
/,
229/3.2 en 336 pOt.
* *
*
De balans van De Nederlandsche Bank geeft geen
wijzigingen van groote beteekenis te zien – De post
hnnen1andsche wissels vertoont een dali
I:Ig
van
f 10,1
rni Ihioen. Het totaal cle:r rechtstreeks hij de Bank ge-
plaatste sehatkistproniessen is ook in cle afgeloopen
week weder onveranderd gebleven. IDe beleeningen
blijken niet
f 1,9
miii ioen te zijn teruggeloopen. Deze
ve.rrni odering betrof zoowel de I
–
ioofdbank als de Bij-
hank en cle Agentschappen en geldt uitsluitend de
effec.tenheleenin gen.
Het renteloos voorschot aan liet Rijk bleef vrijwel
op dezelf cle hoogte.
De metaalvoorraad der Bank vei’toont een ver-
nieerdering van
f
50.000. De stijging van
f
7,7 mii.-
‘hoeu, clie cle post papier
01)
het buitenland té zien
geeft, correspondeert voor een goecl deel met de ge-
iijktijcl ige verminder:i og van cie diverse :relceni ngen
onder het actief, welke van
f131,8
rnilhioentot
f 126,9
rniil:ioen zijn teruggeloopen.
i)e b.iljettencirculatie daalde in cl&afgeloopen week
niet f5,1) millioen en noteert tha;ns weder beneden het
mi hard. De rekening-courant-saldi blijken met
f
6,2
niillioen te zijn gestegen; liet beschikbaar metaal-
saldo stelde zicht een kleine
f
125.000 honger dan ver-
ledeit week. * * *
Na een besliste tegenspraak van de IEngelsehe IRe-
geering kwam aan do daling van den poncleukoers
aanvankelijk een ei nde. Later werd cle stemming ccii-
ter opnIeuw flauwer en. het slot was niet ver van
liet laagste punt. Vooral ii Amerika was liet aanbod
groot. Dientengevolge 1 ei) de cioUarkoers hier regel-
matig op. Gisteren werd 2.56 34 betaald. Parijs en BeL
giö iets fiauwe:r. Marken zonder omzet, echter steeds
sneller teriigloopciid. Gisteren 5 cent per iTillhlaid.
LONDEN, 20 OCTOI3ER
1923.
Gedurende deze week overhieerseh te vraag veer aan-
bôd ôp de geldmaikt. Dientengevolge kon men voor
verneuwen van daggeld-leeninge.n nIet onder 234 pOL
slagen; voor
nieuw
opnemen, hoorde men tot 3 pOt.
toe vragen, hoewel gemiddeld niet meer dan 2% pOt.
betaald werd. Zevenclaagsc]i-geld deed weer 234 pOt.
De diseontomarkt bleef verlaten. Tegen iets lagere
koersen was cle omzet miniem.
De Baukstaat wees een verdere inkrimping van de
beschikbare middelen aan van niet minder clan
£ 1.000.000, zoodat nu liet niveau tot onder 104 mii-
lioen gedaald is.
2-maanids prima bankaccept . .
3
pOt.
•
31/3J pOt.
4-
,,
,,
,,
. . . .
3I16—/6 pOt.
6-
,,
,,
,,
. . . .
3
34-0
/1
pOt.
914
‘
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24
October 1923
HOOG ERE INVOERRECHTEN OP THEE.
Ecu medewerker schrijft:
Zon blijkt dan uit de Mem6rie van Toelichting van
den Minister van Financiën op diens voorstellen tot
verhooging der indirecte belastingen, dat hij het in-
voervecht op thee wil brengen op
f 1
per KG. en dat
hij voorstelt deze verhoogde rechten te doen ingaan
opi Januari 1924.
Deze verhooging van invoerrechten heeft in den
kring van belanghebbenden groote ontsteltenis gewekt
en de voorstellen hebben reeds hun krachtigen in-
vloed doen gelden op de theemarkt, die vanwege de
groote kooplust van binnenlandsche
zijde,
gepaard
gaandeaan een matig aanbod in de veilingen, sprongs-
gewijze naar boven is gegaan. Het is wel vari belang
om ook in deze kolommen ‘s Ministers voorstellen aan
een nadere beschouwing te onderwerpen.
Voorop zij gesteld, dat waar hierboven gezegd
werd, dat die voorstellen groote ontsteltenis in thee-
kringen hebben gewekt, die ontsteltenis geenszins gericht was tegen het principe van een verhoogiug
der indi]ecte belastingen, als middel om de Staats-
begrooting sluitende te maken, ja misschien vel, om
straks tot verlaging der directe belastingen te kunnen
overgaan. De ,,veiligstelling van den gulden” staat
bij ieclr welcienkend staatsburger voorop en iedereen
heeft daartoe een offer te brengen. De ontsteltenis
ontstond ten eerste
door de eenzijdigheid dezer be-
lasting
en in de tweede plaats
door de reusOchtig.e,,
ongehoorde verhoo ging der invoerrechten op thee.
Thee toch behoort met koffie, bier enz. tot de ge-
notmiddelen, zonder dat — om bij deze lrie artikelen
te blijven – die in ébn adem genoemd mogen worden
of beter gezegd zonder dat die over én kam gescho-
ren mogen worden. Thee toch – vroeger een luxe-
drank – is thans doorgedrongen tot in de kleinste
arbeiderswoning en mag als volksdrank op één lijn
gesteld worden met koffie. Thee en koffie kunnen’
eigenlijk niet meer als genotmiddelen zonder meer aan-
gemerkt worden, daar zij beiden aan de levensbehoeften
zijn gaan grenzen. ileeft de Regeering zelve zulks niet
erkend, door in de crisisjaren die beide artikelen als
levensb’ehoeften van het Nederlandsche volk te dis-
tribueeren? En dit was geenszins het geval met hier, dat als zuiver genotmiddel – en niet eens onschuldig – aangemerkt kan worden. Thee heeft bovendien als
volksdran’k nog dit véér op koffie, dat zij uit een,
medisch en volkshygiënisch oogpunt honger staat aan-
geschreven dan koffie, waar zij vaak als substituut
geldt voor het gebruik van alcoholische dranken.
Uit dien hoofde is het al geheel onjuist dat de
MiiLster in zijn toelichting tot deze wet de thee vast-
koppelt aan het bier! Thee dient als belasting-object
vastgekoppeld te worden aan koffie en niet aan bier!
Een minder verbruik van thee zal geen of nagenoeg
geen giooter verbruik van hier in de hand werken,
vooral niet in het gezinsleven! Men zal er niet aan
denken om ‘s morgens aan liet
ontbijt
in plaats van
thee, hier te gaan drinken, maar wel koffie! Wordt
thee schaars of duur, dan zal dus het koffieverbmnik
stijgen en omgekeerd. Doelt er is meer, vooral als men
deze aangelegenheid beziet van een economisch stand-
punt. eder]and verbruikt in de laatste jaren, een
hoeveelheid thee van circa 0.5 millioen KG. en koffie
tea beloope van ca. 30 millioen KG. Van die ruim
9.5 millioen KG. thee is ca. 82 pOt. afkomstig uit
onze eigen koloniën, terwijl van de ca. 30 millioen
KG. koffie, die hier verbruikt wordt, meer dan 75 pOt.
afkomstig is uit den vreemde! Met de voorgestelde
verhooging van invoerrechten, waarbij koffie
nog
geheel onbelast blijft,
wordt dus in hoofdzaak een
eigen koloniaal product getroffen, terwijl een onge-
veer gelijkwaardig verbruiksartikel, dat voor het
overgroote deel uit den vreemde wordt ingevoerd, vrij
van rechteil blijft. Dit is het, wat in theehandels- en
cultuurkringen groote ontstemming wekt en waarvoor
men tvergeefs een plausibele verklaring zoekt. Ziet
de bl,inister niet in, dat hij de handelaren in het eene
artikel zwaar belast cii die in het andere
vrij
uit
laat gaan? Want’ een groote verhooging van het in-
voerrecht brengt voor den handelaar in een artikel,
dat uitsluitend in het ,,vrije verkeer” bewerkt wordt,
groote financieele lasten met zich mede.
Is om zijn eenzijdigheid het voorstel van den Mi-
nister niet te verdedigen, nog sterker is dat het geval,
wanneer men de voorgestelde rechtenverhooging
0
1)
zichzelf beschouwt. De bestaande rechten worden
daarbij gebracht van 25 ets. per KG. op f 1
per KO.,
een verhooging dus met 300 pOt. Zulk een enorme
verhooging van rechten op een
dergelijk
artikel is in
onze annalen onbekend! Een invoerrecht van 50 ets.
per pond heteekent hij normale theeprijzen, zooals die
v6ér den oorlog golden (nu zijn ze door een eigen-
aardige conjunctuur veel hooger) en waarbij de thee-
cultuur juist ‘kon bestaan, een invoerrecht van
LOO pOt. ad
valorens,
zoodat hier met recht gezegd
mag worden, dat zulk een belasting op zichzelf be-
schouwd, te hoog is. Met een invoerrecht van 50 pOt.
per pond slaat Nederland – weiks eigen kolonië’ii
belangrijke theeproducenten zijn – onder de thee-
verbruikendle landen van de wereld het hoogterecord!
Denkt nu de Minister werkelijk, dat de Schatkist bij
zulk een enorme belastingverhooging de-daaruit ge-
raamde
f 1
millioen zal binnen
krijgen?
Een verhoo-
ging der invoerrechten met 31,5 cents per pond betee-
kent voor den verbruiker een verhooging van den
detailprjs met minstens 50 ets. pci’ pond. Immers zoo-
wel de groothandel als de kleinhandel rekent pet’-
centsgewijze zijn winst over den kostprijs, die dus
ook in verhouding moet
stijgen.
En waar nu reeds
voor gewone goede thee in het klein
f
1.50 per pond
betaald moet worden, zal – zooals ‘de ,,Kruidenier”
voorrekent – na het in werking treden van het ‘ver-
hoogde invnerrecht weinig goede ,thee verkrijgbaar
zijn beneden den
prijs
van
f
2 per ponZl. Gelooft de
Minister nu
werkelijk,
dat het verbruik in Nederland
ciet ernstig getroffen zal worden door zulk een prijs-
verhooging, zoodlat
OP
die manier nooit de geraamde
j 7
mnillioen meer zullen binnenkomen?
Ook uit een fiscaal oogpunt is dus een matige ver-
hooging van rechten van alle genotmiddelen, die als
gelijkwaardige en elkaar vervangende volksdran’ken
kunnen worden aangemerkt, aan te bevelen als zeker-
ste middel om de inkomsten van de Schatkist te doen
stijgen en zoodoende een sluitend budget te ver-
krij gen.
}I’ETTELIJKE REGELING DER WERKLOOS-
HEIDS VERZEKERiNG IN ZWiTSERLAND.
Zwitserland heeft gedurende, maar vooral ook in de
jaren na den grooten Europeeschen oorlog, met cm-
stige moeilijkheden te kampen gehad.
Zijn
handel was
oor een groot deel lamgeslagen, vele industrieën verkeerden in kwijnenden toestand en de arbeids-
markt was in ernstige mate ontwricht. Talrijke maat-regelen ‘zijn genomen om hierin verbetering te bieri-
gen, doch ni.et
steeds werd het beoogde doel bereikt
en schatten gelds gingen er, vrijwel improductiéf,
weg om de vele werkloozen door werkverschaffing of
steunverleening in het leven te houden. Zoowel cle
precaire financieele toestand van het land als de de-
morahiseerende gevolgen der steunver] eening deden de Zwitsersche Regeering besluiten die steunregeling op te heffen, vooral nu in 1923 de crisis verminderde
en de werkloosheid belangrijk a.fnam.
Een boodschap van de Regeering aan den Bonds-
raad van 18 Juni 1923 kondigde reeds het voornemen
der Regeering aan om tegenover de stopzetting der
steunverleenin g de verzekering tegen werk] oosheid te
bevorderen. Dit voornemen is thans in een daad om-
gezet, nu hij boodschap van 11 September 1923 een
wetsontwerp tot regeling der werkloosheidsverzeke-
ring
bij
den Bondsraad werd ingediend.
Deze regelirg komt hierop neer, dat de Regeering
aan de werkloozenkassen, die berusten op het beginsel
24 October 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
915
van verzekeriiig, een deel van de uitgaven aan uit-
keeringen restitueert, hetgeen ongeveer overeenkomt
met het Gentscho stelsel. Deze vorm van subsidieering bestaat reedsvan 191
af, doch het nieuwe is thans, dat er een vaste grond-
slag wordt gelegd, dat de werkloozenkassen in het ver-
volg bij de vaststelling haer statuten met de staats
subsidies rekening kunnen houden, terwijl tot dusver
overheidssteun slechts jaar voor jaar werd verleend,
zonder dat er zekerheid bestond, dat hij gegeven zou
worden. Op de ontwikkeling der verzekering werkte
dit renirnend, waartoe mede bijdroeg de omvangrijke
steunverleening. Tot
01)
dit oogenblik trof men in
Zwitserland aan 19 gemeentelijke of lantonnale kas-
.sen (de voornaamste kassen zijn die van Bazel, Bern
en St. Gallen) en 4 gemengde kassen (vaj:i werkgevers
en arbeiders tezamen uitgaande), welke 23 kassen in
totaal pl.m. 9000 leden tellen. De kassen der vakver-
eenigingen tellen tezamen ruim 175.000 leden.
Evenals de Neclerlandsche Regeering voor de moei-
lijke vraag staat, hoe een wettelijke regeling der
werkloosheidsverzekeri.ng in dezen tijd moet worden,
zag ook de Zwitsersche zich voor de oplossing van
deze puzzle gesteld. Een verplichte staatsverzekering
(gelijk Engeland, Italië en Oostenrijk o.a. kennen)
werd overwogen, maar stuitte af
01)
den afkeer van
hot Zwitsersche volk tegen een te uitgebreide Staats.
werkzaamheid. Voorts dacht men zich deze oplossing,
(lat elke industrie hare eigen werkloozenkas zou be-
zitten, onder bestuur van patroons en arbeiders. De
Staat zou dan moeten verplichten tot aansluiting bij
d.ie kassen, daartoe verder algemeene regelen stellen en financieelen steun ver]eenen. Doch de verhoudin-
gen welke in liet algemeen tusschen patroons en ai’-
beiders bestaan, deden ook van, invoering van dit
plan’ afzien. Zoo kwam men ten slotte tot dezen vorm
van staatssteun, dat de werkloozenkassen restitutie
van een deel harer uitgaven zouden krijgen. Dit
systeem heeft liet groote voordeel van zij ii eenvoud: in-
stelling van een uitgebreid en ingewikkeld staats-
orgaan is niet noodig. De Staat heeft alleen alge
meene regels te geven en algemeen toezicht uit te
oefenen. De praktijk heeft dit trouwens te onzent be-
wezen.
Maar liet systeem vertoont twee gebreken: slechts
een deel der ‘in aanmerking komende personen
(5
verzekerd en de deelneming der werkgevers in de
kosten der verzekering (want thans wordt vrijwel
algemeen erkend, dat de correlatie tussehen produc-
tie en werklooshe:id meebrengt de Plicht der werk-
gevers om een deel der kosten te dragen) komt in
het gedrang.
Wat liet eerste bezwaar betreft, verwacht de Zwit-
sersche Regeering veel van cie oprichting van nieuw’e
kassen, welke zij zooveel mogelijk zal bevorderen. Go-
zien cle ervaring te onzeut is men hier wellicht wat
te optimistisch.
Rat tweede bezwaar ware te ondervangen voor wat
betreft gemeentelijke of kantonnale kassen, doch voor
de kassen der vakvereenigingeu ziet men in Zwitser-
land geen mogelijkheid om ‘de werkgevers in de kos-
ten te doen bijdragen, zoodat men deze zaak voors-
hands laat rusten.
Nog werd overwogen invoering van een stelsel als
te onzent geldt, waarbi.j het subsidie bepaald wordt
naar verhouding van de contributies van de leden
der kas (zgn. Deensche stelsel), doch hiervan werd
afgezien, omdat de bestaande kassen te ingewikkelde
regelingen der contributies bezitten.
Het wetsontwerp is zoo beperkt mogelijk gehouden
en bevat slechts 10 artikelen. Men wenscht nI. af te
wachten wat de practijk zal. .leeren inzake eventueel
noodige aanvulling der wet.
Art. 2 van h’et ontwerp geeft eenigealgemeene
voorwaa:rden aan, waaraan een werkloozenkas moet
voldoen oni subsidie te krijgen. Van ‘deze is het meest
belangrijk, dat een uitkeering in het algemeen niet
hooger mag zijn ‘dan 60 pOt. der normale verdienste.
Bij algemeene arbeidsconflicten mag niet worden uit-
gekeerd tijdens den duur van het conflict en dertig
dagen daarna.
Vblgens art. 3 is het Staatssubsidie 30 pot. van
de uitkeeringen. Voor kassen van openbare lichamen
uitgaande kan het 40 püt. zijn, omdat deze aan groo-
ter risico bloot kunnen staan.
Het subsidie mag, zoo bepaalt art. 6, niet tot ge-
volg hebben, dat de contributies der leden verlaagd
worden. Zij moeten, integendeel dienen om uitkee-
ringsbedrag of -duur te kunnen verhoogen of om
reserve te kunnen vormen.
Uit art. 9 volgt, dat aan kantons en gemeenten
vrijheid wordt gelaten om, naast het .Staatssuhsidie,
ook hunn’erzij’ds subsidie te geven. Om echter te be-
reiken, (lat de subsidies in totaal niet z66 hoog wor-
den, dat de leden der kassen niet voldoende belang
meer hebben bij een zoo zuinig mogelijk beheer en ccii
zoo goed mogelijke contrôle, wordt bepaald, dat het
Staatssubsidie lager dan 30 pOt. kan worden gesteld,
als de subsidies in totaal een bepaald percentage, b.v.
70 pOt., zouden te boven gaan.
Zijn hiermede aangegeven de grondslagen waarop
het wetsontwerp rust, nog een enkele aanhaling moge
volgen, uit de uitvoerige en lezenswaardige toe-
lichting.
Opsommende de drie meest voorkomende maatre-
gelen om werkloosheid te voorkomen of hare gevol-
gen te
bestrijden
nI. arbeidsbemiddeling, werkver-
schaffing en steunverleening, deelt de Zwitserschc
Regeericig mee, dat cciie wettelijke regeling der
arbeidsbemiddeling in voorbereiding is.’ Met de werk-
verschaffing zal worden opgehouden nu de econo-
mische toestand geleidelijk beter wordt, terwijl de
steunverleening geheel wordt stopgezet. Dit laatste
acht ik wel een van de belangrijkste – en ook meest
juiste – maatregelen van de zijde der Regeering.
Zij laat dan ook niet na nog eens den nadruk te leg-
gen op ‘de schaduwzijden van een uitgebreide steun-
v’erleening. Daar zijn in de eerste plaats de enorme
lasten (ervaring, die men ook in Duitschland en te
onzent heeft opgedaan). Voorts wordt van de arbei-
ders geen tegenprestatie gevorderd en berust de toe-
kenning van steun op de subjectieve inzichten der
ambtenaren, terwijl men bij verzekering reglementaire
rechten kan doen gelden. 3uist deze laatste uitspraak
is zoo merkwaardig, omdat meermalen is getracht hier
te lande cle meaning ingang te doen vinden, dat liet
Zwitsersche stelsel zooveel beter is clan het onze.
Reeds lang was de Zwitsersche Regeering zich ho-
wust, welk een bezwaren er aan haar steuriregeling kleefden. Het feit, dat zij thans zoo ondubbelzinnig
mogelijk ‘hare keus op de verzekering tegen werkloos-
heid heef t gevestigd spreekt boekdeelen. Met belang-
stelling wachten wij af hoe deze verzekering zich zal
ontwikkelen en de hoop moge worden uitgesproken,
dat het Zwitsersche voorbeeld een les zal zijn voor
allen, die nog mochten nieenen, dat wij in Nederland
op den verkeerden weg waren. ‘Er. II. J. Monaza.
8 October 1923.
EC.UADORIAANSCHE VALUTADICTATUUR.
In een korte brochure getiteld: ,,The Incautacion,
ari important financial essay, its truc meaning and
economie functions”, geeft V. E. Estrada eene verde-
diging van de merkwaardige en (liep ingrijpende maat-
regelen door de Republiek Ecuador genomen voor het
cleviezenverkeer daar te lande. Met zuidelijke gratie
is deze brochure opgedragen aan:
,,Tlie American Bankers, whose equanimity in the
intorpretation. of naturel laws lias placed them in the
prominent and responsible position of financial
ie’aclers for the weifare and progress of mankin’d.”
i)eze maatregelen, welke daar sedert het vorig jaar
November zijn genomen, stellen door streugheici cii
straffe eentralisatie vrijwel alles wat wij, Westerlin-
gen, na 1914 op het gebied van deviezencentralen heb-ben gezien, in de schaduw.
916
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 October 1923
De.pariteit der Ecuadoriaansche Sucre bedroeg cir-
ta 10 Sucres per Pond Sterling en 2,8 per ‘dollar. Iii
cle eerste oorlogsjaren, door vermeerderden export
tegen goede prijzen en verminderden import, werd de sucre steeds meer geapprecieerd (tot 1.99 per dollar).
Na 1918 veroorzaakten deze koersen een enormen im-
port van waren tegen hooge prijzen in het buitenland
gekocht, wat in Ecuador zelf spoedig tot groote prijs-
verhoogi.ngen aanleiding gaf, daar de export niet meer
in staat was den import te dekken en groote risico-
premies op ‘de prijzen werden gelegd.
Omstreeks 1920 werd door het Congres ,,The Law
of Exchange” aangenomen, waarbij het Gouvernement
gemachtigd werd een ‘officieelen koers vast te stellen,
verband houdend met den pondenkoers te New York.
Het Gouvernement was echter wegens gebrek aan
materiaal niet in staat wissels af te geven, zoodat er
naast cle officieele koersen een niet-officieele handel
ontstond tot aanmerkelijk hooger prijzen.
Deze maatregelen gaven aanleiding tot verschillen-
de buitenlandsche klachten, daar cie importeurs van
deze wet gebruik maakten om hunne buitenlandsche
verplichtingen niet na te komen, onder het motto
geen valuta tot den officieelen koers te kunnen ver-
krijgen.
Wettelijk voldeed de importeur aan zijne verplich-
tin gen, wanneer hij de tegenwaarde
van
de:n buiten-
laridschen geaccepteerden wissel in sucres, tot dcii
offieiee]en dagkoers omgerekend, in hahcieu der rech-
terlijke macht gaf, indien hij niet in staat was op den
vervaldag buitenlandsche valuta tot den officieelen
koers te verkrijgen.
In Juni 1922 trok het Congres den officieelen koers
in, zonder verbetering in den toestand te brengen.
In de laatste helft van October 1922 kwam er door
snelle prijsstijgingen ecu staking van het personeel
der Guayaquii-Quito Raiiway en het Gouvernement, uit vrees voor uitbreiding der revolutionna.ire bewe-
ging, oefende op de Maatschappij pressie uit om de
looneischen toe te staan.
Tegelijk
brak een staking uit
bij ‘de Electrische Centrale en
bij
cle tram te Guaya-
ctuil, gevolgd door een algemeene staking; winkels en voedsel werden ,vernield, bloedige botsingen tusschen
stakers en troepen kwamen voor.
Ten slotte stuurden de stakers een ultimatum aan
het Gouvernement, waarbij zij van hunne looneischen
afzagen, mits het Gouvernement een decreet zonde
uitvaardigen, waarbij het geheele provenu van iederen
export aan het Gouvernement werd afgedragen en de
valutahandel aan ‘de speculatie werd onttrokken.
De regeering gaf toe en vaardigde zonder eenige
medewerking van het Congres het decreet van 16
November uit, dat reeds op 17 November in werking
trad, en gedeeltelijk veid gewijzigd op 5 en 9 Decem-
ber 1922 en 11 Januari 1923.
1
,1
De inhoud van dit hoogst merkwaardig decreet is
in grove trekken als volgt:
Geen export
mogelijk
zonder voorafgaande uit-
voervergunning. Er wordt ingesteld een drieledige
Comision Ejecutiva Economica, met zetel te G’uaya.-
qui]. die den uitvoer regelt en een monopolie voor den
valutahan de]. bezit.
Alle huitenlaridsche valuta, in welken vorm ook,
hehoorende aan inwoners van Ecuador moet aan het
Comité overhandigd worden, welke deze koopt of
voorloopig ten haren name vasthoudt.
Bij
iederen
export moet 100 pCt. der brutowaarde in den vorm
van wissels aan het Comité overhandigd worden.
De koersen zullen dagelijks vastgsteid worden,
daarbij rekening houdende met ‘den cacao-prijs te
Londen of te New York, met dien verstande, dat de
cacao-producent te Ecuador nooit meer ‘dan 28 sucres
en nooit minder dan 22 siicres per 100 pond cacao zal
krijgen.
Het Comité zal uit zijn vorraad aan impor-
teurs cii anderen volgens ‘de navolgende regels valuta
verkoopen:
A. 60 pCt. van haa:r in, 10 ‘dagen verkregen wissel-
voorraad, in onderstaande volgorde:
Voor den import van de voornaamste levensbe-
hoeften, (specifi ceering ontbreekt).
Vooi. den import van industrieele en land-
bouwmachines.
Voor remise van fondsen naar inwoners van
‘Ecuador in het buitenland en aan vreemdelingen in
het buitenland, welke bezittingen in Ecuador hebben,
benevens voor verzekeringspremies.
Voor ‘den import van goederen, welke door het
Comité niet onder noodzakelijke levensbehoeften wor-
den geclasseerd.
B. 10 pCt. voor den import van overheidslicharnen.
C. 30 pCt. ter betaling van ‘den achterstand van
particuliere schulden aan het buitenland.
Wissels bestemd tot onderhoud van personen
in het buitenland worden verkocht met een su’rtaxe
vari 25 pCt. Enkele bepaalde uitzonderingen zijn toe-
gelaten.
Wissels voor ‘den invoer van luxe waren bestemd
betalen een surtaze van 5 pCt.
Van de surtaxe wordt een fonds gevormd om den
dienst der buiten] andsche s taats 1 cehin gen te voldoen,
waarvan de betaling pas zal worden opgenomen aLs
de dollar weer voor 2Y2 sucre verkrijgbaar is.
Door het Comité zal een statistiek van in- en,
uitvoer worden ingericht,
terwijl
het eveneens velde-
lijks een oveizicht van zijne werkzaamheden, zal pu.-
bliceeren.
–
1. Valsche aangiften, wissels afgegeven aan het
Comité, die onbetaald, geprotesteerd, terugkomen, zul-
len gestraft worden met eene boete van minstens het
dubbele van het bedrag.
Overtredingen van dit decreet worden zwaar ge-straft, terwijl, tevens een censuur op de post wordt
ingesteld.
8. Merkwaardig is ook. art. 19 van het decreet:
,,Uitgezonderd worden van de inbeslagname volgens
dit decreet – dat 17 dezer in werking treedt
– dc
wissels in Marken en Kronen.”
Hierbij moet in aanmerking genomen worden, dat
dit decreet
15 November
uitgevaardigd werd. Terloops
wordt dus medegedeeld dat een dergelijke ingrijpend
verandering ‘binnen 24 uur in werking treedt.
Eene beschouwing van het bovenstaande leert on-
middellijk het volgende:
Zelfs indien de importeur genoeg valuta in
eigendom heeft om aan zijne verplichtingen te kun-
nen voldoen, kan hij deze slechts daartoe aanwenden, na voorafgaande toestemming van het ‘Comité, waar-
aan volledige inlichtingen moeten gegeven worden
langs een administratieven weg, welke voor impor-
teurs in het binnenland zeer langdurig is; en wanneer
cle. betaling niet urgent wordt geacht ontvangt hij
geen toestemming, wat aan
zijn
credietwaardigheid
nadeel berokkent:
De officieele koers van huitenlandsche valuta
moet verhoogd worden met 1 pCt. commissie, verder
eventueel met de surtaxe van 5 pCt. tot 25 pCt. en
voor de hinnenlancische importeurs met de overschrij-vingskosten naar G’uayaqnill, die tot 2Y2 pCt. kunnen
bedragen.’
De geheele regeling berust op het vooruitzicht
voldoende wissels te verkrijgen. Het voornaamste uit-
voerproduct is de cacao. De producentenvereenigirig
de ,,Assoeacion de Agricuitores del Ecuador” had in
New York een crediet van verscheidene millioenen
dollars opgenomen, waarvoor zelfs een groot deel van
den toekomstigen uitvoer verpand was. Een groot deel
der exportwissels kan dus niet aan het Comité ten
goede komen.
Een exporteur, wiens waren in het buitenland,
om welke reden dan ook, niet betaald worden, is niet
alleen zijn expoitgoed kwijt, maar moet tevens nog een boete betalen van minstens het dubbele van cle
waarde der uitgevoerde goederen..
Het verband tusschen den cacaoprijs te New
24 October 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
917
York en Londen is zeer vaag vastgesteld; het is dus
niet alleen afhankelijk van de opbrengst der cacao,
maar ook van verschepings- en assurantiekosten.
Een groote, bijna dictatoriale macht, is aldus in
handen van cle Oomision Ejecutiva gelegd
Wat
was het streven van de regeerig bij het uit-
vaardigen van het decreet? In de eerste en voornaam-
ste plaats een einde te maken aan de prijsstijging en
zoodoende de revolutionnaire beweging tot staan te
brengen. In de tweede plaats de beweging der wissel-
koersen aan ‘de speculatie te onttrekken, en de waarde
van de sucre te doen stijgen.
In de reeds hovenaangehaalde brochure van den
heer Estrada wordt de theoretische basis van het
–
decreet, min of meer vaag, aldus verklaard:
Het voornaamste uitvoerproduct is cle cacao. Wordt
aan den producent de zekerheid gegeven op den ren-
clahele wijze te werken
(We
could quote the exchange
on the basis of the gold prices of ctcao and the
average prices in sucres, that would he acceptable by
the producers.”) dan wordt, altijd volgens den heer
Estrada, een latere overgang op.den gouden standaard gemakkelijker (hij noemt zijn system ,,the gold export
price standard”) en is er zekerheid van voldoende
productie voor ‘den export.
De cacao te Ecuador moet dus den s’tabielen prijs heb-
ben van 22-28 sucres, terwijl de valuta de schomme-
lingen van de cacaoprijzen blijft volgen. Een cacao-
prijs van 22-28 sucre geeft den producent de zeker-
heid van een rendabel bedrijf. Voorop gesteld moet
dus worden, dat bonen en levensbehoeften niet in
prijs stijgen. Dat laatste, een stabiliseering van pri-
zen en bonen en zelfs een prijsdaling, hoopte men
te bereiken, door te trachten van de banken een ver-
mindering van cle biljetten-circulatie en der sucre-
depots te verkrijgen. Volgens de quantiteitstheorie
zou de koopkracht van cle sucre dan stijgen en zouden
de prijzen lager worden.. Hoe de circulatie-verminde-
ring te verkrijgen is, waar in het’ bijzonder de mede-werking van zes banken, met het recht van biljetten-
uitgifte noodzakelijk is, wordt niet nader aangegeven.
De niet overmatige biljetten-omloop is bovendien
giootendeels door buiteniandsche saldi en metaal ge-
dekt. Meikwaardigerwijze moet deze vermindering
altijd volgens den heer Estrada, niet gevonden wor-
den in vermindering van de regeeringsbeleeningen,
maar voornamelijk in de vermindering van de crediet-
faciliteiten aan particulieren.
De voornaamste bank in Ecuador is de Bank of.
Ecuador.
Op 31 December 1922 bedroegen de beleeningnn
en disconteerin’gen aan particulieren ruim 9 millioen
sucre en aan het Gouvernement bijna 6 millioen sucre,
zoodat dit laatste niet het minst schuldig is.
Bij
een
dergelijke
toepassing der quautiteitstheorie
is het dringend gewenscht, dat de geconsumeerde ar-
tikelen steeds door nieuwe vervangen worden, daar anders de tendens tot prijsdaling door een stijgende
vervangen wordt, daar de importartikelen (en dat zijn er vele in Ecuador) hij niet vervanging een zeldzaam-
heidswaarde krijgen.
Reeds in den heginne kon de Oomision succes boe-
ken. De officieele sucrekoers, op 15 Nov. 4,80 per dol-
lar, daalde ononderbroken tot 3,20 op 12 Maart j.i.
In het eerste nummer der Revista Mensuel op 31
Maart door de Comision uitgegeven ter popularisee-
ring harer werkzaamheden, worden dart ook niet trots
grafische voorstellingen gepubliceerd van de apjre-
ciatie der sucre en wordt zelfs de vraag gesteld of
het normale niveau van 2,01 sucre per dollar
in
1924
of 1925 bereikt zal worden. Enkele cijfers geven
tevens aan de beginnende
prijsdaling
bij verschillen-
de goederen. Zij erkent dat hierdoor groote verliezen
worden geleden, maar noemt dit geen economische
catastrophe.
1-let voordeel, dat stabilisatie van wisselkoersen’
biedt hoven een voortdurende appreciate, hoe weicla-
dig dit laatste voor het nationale bewustzijn ook moge
zijn, wordt door haar blijkbaar niet ingezien.
De niet gunstige cacaoprijzen, het gebrek anti hin.-
nenkomend wisseimateriaal, maakten aan de voort-
durende
stijging
der sucre een einde en na April
wordt een vrijwel stabiele dollarkoers genoteerd (dik-
.wijls louter nominaal). In Augustus 1923 steeg de
sucre scherp tot 18,10 per pond sterling vanaf 15
sucre per pond sterling.
Deze noodgedwongen stabiliseering kon echter
slechts kunstmatig in stand worden gehouden.
De importeurs, die voor November 1922 groote be-
stellingen hadden gedaan op een koeri vah 4.80 sucre
per dollar, leden door de plotselinge stijging der sucrc
op 3.80 groote verliezen. Na de oprichting der Com:i-
sion Ejecutiva Economica werden wederom groote
bestellingen in het buitenland gedaan, in de verwacl.c-
ting zelcerheid te hebben wissels tegen een stabielen
koers te kunnen krijgen en ook omdat men hoopte,
waren te kunnen importeeren, welke hij de vroegere
ongunstige wisselkoe:rsen te duur zouden uitkomen.
De import in het eerste halfjaar 1923 was dus
enorm groot en aangezien de cacaoprijs laag bleef en
de oogst slecht was, kwam er een groot tekort aa:n
wissels.
De export schijnt in het eerste halfjaar 1923 slechts
50 pOt. van den impo:rt bedragen te hebben. De (30-
mision kon de importeurs slechts gedeeltelijk van wis-
sels voorzien, zoodat het crediet van het land in dit
,halfjaar zeer geleden heeft.
De prijsdaling heeft verder plaats gemaakt voor een
nieuwe
prijsstijging,
daar de importeurs niet weten,
wanneer en tot welke
prijzen
zij zich kunnen dekken.
Het Comité zelf geeft aan, dat van 1 J’an.-30 April
van dit jaar is ingevoerd voor een waarde van:
21.558.242,62 sucres en uitgevoerd voor een waarde
van: 14.141.461,59 sucres, d.w.z. een nadeelige han-
delsbalans over de eerste 4 maanden van 1923 van on-
geveer
1
millioen sucres, terwijl het voor een bedrag
van 11 millioen sncres’ wissels heeft afgegeven, waar-
van echter een deel gediend heeft om den bestaanden
achterstand in te halen. .
Ondanks het werk der Comision is dus de buiten
–
landsche schuld in deze 4 maanden met 4 millioen
sucres toegenomen.
De hierboven genoemde cijfers, verschaft door den
pas opgerichten statistischen dienst, moeten echter mét
voorzichtigheid bekeken worden, ,daar een oppervlak-
kige beschouwing dezer nuttige en belangrijke getal-
len het bewijs levert, dat deze dienst nog aan enkele
Icinderziekten lijdt.
Voor Jan. en Febr. 1923 vinden we bijv. onder meer,
onder het hoofd Azilcar (suiker) een import van 1297
KG. ter waarde van 937 sucre; over Jan., Febr, en
Maart wederom 1291 KG., thans echter ter waarde
van 91.0 sucres – en, wat nog sterker is, onder Agua
de Colonia (eau de cologne) vindt men,over Jan.-
Febr. 5224 ,KG. ter waarde van 13.089,91 sucre en
over Jan—Maart 5985 KG. ter waarde van 11.062,39
sucre.
Nog vei’schillende andere posten welcke:n de ge-
dachte, ‘dat de omrelceningskoersen nu en dan aan een
herziening met terugwerkende kracht worden onder-
worpen.
Goed werk heeft het Comité op een ander gebied
volhracht. Het heeft een ‘groote propaganda gevoerd voor grootere productie, intensieve ontwikkeling der
eigen hulpbronne’n en minder invoer. Onder de leus
van ,,Prodüzcamoi mas” gaat zij na, wat in het land
zelf vervaardigd kan worden, met betrekkelijk geringe
kapitaabsaanwending. Te strijden heeft’ het hiermede
met de groote voorliefde’ van den Zuid-Amerikaan
vôor ambtenaarsbaantjes en journalistiek. –
Toch’ zal een land, als Ecuador, ondanks zijn gun-
stig klimaat en de vele toekomstmogelijkheden er niet
in, slagen, zonder het aantrekken van huiteniandsch
kapitaal’ zijn hulpbronen tot ontwikkeling te bren-
gen.. Zijn blanke bevolking is slechts gering, de ver-
918
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 October p1923
hindingswegen zijn slecht en meer clan één hoogst
noodzakelijk spoo:rwegproject is halfweg voltooid we-
gens gebrek aan kapitaal.
Een der voornaamste fouten van het Oomité is, dat
het een van de grondoorzaken van den ongelukkigen
financieelen toestand niet onder de oogen heeft kun-
nen of mogen zien, nl. de gouvernernentsuitgaven.
Voor het jaar 1921 bedroegen de gouvernementeele
uitgaven 21.450.360,60 sucres en de inkomsten
16.292.019,32 sucres.
De buitenlandsche schuld bedroeg op 1 Jan. 1922
circa 37 millioen sucres, de binneniandsche 28 mil-
lioen sucres, welke voor rente en aflossing zouden
moeten vergen 12 millioen sucres, terwijl het budget
slechts voorziet in 2 millioen.
De koortsachtige drift van iedere stad en dorp naar
een snelle ontwikkeling en sriellen materieelen vooruit-
gang veroorzaakte dat overal tegelijk wrerken werden
ondernomen zonder dat het kapitaal daartoe beschik-
baar was. Zoo zijn nu tegelijkertijd 8 verschillende
spoorweglijnen in aanleg: iedere lijn maakt jaarlijks
maar een zeer kleinen vooruitgang.
De belastingen worden slecht geïnd of wel dikwijls
voor belachelijk lage sommen verpacht.
Zoolang in dit opzicht geen ingrijpende verande-
ringen plaats hebben gevonden, welke tegen vele per-
soonlijke belangen zullen indruisehen, zal geen Go-mision Ejecutiva Economica of clictatoriaal decreet
een blijvende verbetering in den toestand kunnen
brengen. Het tegenwoordige gouvernement schijnt
daarvan wel bewust te zijn, maar niet in staat om de
ingrijpende
wijzigingen
gedaan te krijgen.
Niet duidelijk is gemaakt, waarom de hervatting
van de betaling der buitenlandsche schulden pas zal
plaats vinden na een verdere appreciatie der sucre.
Gaat toch deze appreciatie gepaard met een prijsda-
ling, wat ook in de bedoeling ligt, dan blijft de last,
welke door de betaling der huitenlandsche schulden
op het land gelegd wordt, toch even groot.
Het voornaamste euvel waaronder het land gebukt
gaat is, dat de onvoldoende ontwikkeling van de hulp-
bronnen (slechts één belangrijk uitvoerproduct: cacao)
en de geringe vooruitgang der oriderhanden werken,
het niet in de gelegenheid stelt zijn bui.tenlandsche
verplichtingen te voldoen. 1-let daartoe benoodigde
kapitaal is niet in het land zelve te vinden en zal dus
uit het buitenlafld verkregen moeten worden. Of
maatregelen, zooals in Nov. 1.1. hij zullen dragen geld
uit het buitenland te.trekken, valt te betwijfelen.
Meer clan de helft van in- en uitvoer gaat naar en
komt van de V.ereenigde Staten. Dat i.s dus ook het
land, dat het meeste belang heeft betere toestanden te
verkrijgen.
De oorlog heeft het -voor de Vereenigde Staten
noodzakelijk gemaaict, een groot gedeelte van hkn
‘olksverrnogen in het buitenland te beleggen. Hier,
in Europa, wordt wei eens te weinig gewicht gehecht
aan het feit, dat dit ni.et noodzakelijkerwijs in Europa
zelf moet geschieden. In Zuid- en Midden-Amerika ligt een heleggingsveld, waar de Vereenigcle Staten
zich steeds meo:r van Europa onafhankelijk kuiirien
maken. Reeds veel kapitaal is daar cle laatste jaren
hcengegaan en het werk in die landen verricht zal’
ii et hal verwege beëindigd worden.
F. W. L. mc BISAUI.’oic’I’.
DE RIJK9MIDDE TIEN.
in. dit nummer treft men aan het gebruikelijke
overzicht van de opbrengst der Rijksmiddeien over de
maand September 1923, vergeleken met de overeen-
komst.ige cijfers van September 1 922.
Wat de oorlogswinstbelast.ing betreft, valt te con-stateeren, dat in de afgeloopen maand meer aan ont-
heffingen is verleend dan aan aanslagen is ingevor-
derd. De totaalopbrengst van de oorlogsw’inst en ver-
dedigingsbelastingen bedraagt thans
f
1.151;928.6′?9,
waarvan
f
192.228.291 op rekening komt van eerst-
genoemde heffing. [et inbegrip van de opcenten ten
behoeve van het Ieen.ingfo.nds – behalve die op den
su.ikeraccijns, welke geen verzwa:t’iiig van belasting-
druk medebrachten – is in totaal eene som van
f
1.488.389.188 ontvangen uit belastingheffing, die
haren grond vindt in cle buitengewone omstandig-
heden.
De gewone middelen brachten in de afgeloopen
maand
f
36.337.782 op, tegen
f
39.180.051. in Septem-
ber 1922 en vertoon en mitsdien een achteruitgang
van
f
2.842.269. De totale opbrengst in de afgeloopen
maand overtrof de raming met een bedrag van
f
2.549.865.
De opbrengst over de eerste negen maanden van
dit jaar bleef
hij
de opbrengst in de overeenkomstige
niaanclen van 1922 een bedrag van f 13.987.335 ten
achter, – terwijl de ramiug met een bedrag vnu
,f
14.618.546 werd overschreden.
In vergelijicing met September 1922 vertoonden in
September 1923 de dividend- en tant.ièmebelasting, de
suiker- en de tahaksaccijns, de zegel- en de registra-
tierechten, de successierechten en de stat.istiekrechteu
een hooger opbrengstcijfer. Daarentegen brachten
minder op de overige directe belastingen en accijn-
zen, alsmede de invoerrechten en de ioodsgelden.
Opvallend is de geringe bate uit de inkomsten-
belasting tegenover de ontvangst uit dit middel in
de overeenkomstige maand van het vorig jaar. Te
genovor een opbrengst van
f
11.079802 in Septeni-
])er 1922 staat thans een opbrengst van
f
5.106.369
(i’aming
f
5.833.333). Bij de vergelijking van de oot-
vangsten uit de Rijksinkomstenhelastiug over de
eerste negen maanden van 1.922 en 1923, worde er op
.gewezen, dat de bedragen zich als volgt over de ver-
schillende dienstjaren splitsen.
lan. t/m. Sept. 1922 Jan. t/m. Sept. 1923
1.920/1921 ..
f
6.790.369
f
2229.985
1 921/1922. . .
,, 87.268.521
14.881-761
1922/1923 ..
. 3.444.675
60.474.525
Over de eerste negen maanden van cli.t jaar blijft de
inkomstenbelasting een bedrag van
f
1.8.036.298 hij
de opbrengst in de overeenkomstige maanden van het
vorig jaar ten achter.
Vluggere invordering in de eerste maanden van dit
jaar is oorzaak, dat thans cle grondbelasting een min-
dere opbrengst geeft te boeken dan in September
1922. De mindere opbrengst bedroeg
.f
85.416 (in
Aughstus was de mindere opbreegst f208.168). Over
cle eerste negen maanden blijft dit
–
middel s]echs
f 84.552 bij de raming ten achter.
Was gedurende de eerste acht maanden van dit jaar
een stijging van cle ontvangsten u.it de personeele be-
lasting waar te nemen, de afgeloopen maand leverde dit middel een bedrag act f 159.800 minder voo:i’ de
schatkist op dan in September van het vorig jaar. Een
bijzondere reden hiervoor is niet
09
te geven. –
Een verrassend cijfer geeft de bate uit de clivi-
dend- .en tantièmebelasti.pg. Niet minder da.n
.1′
5.812.590 werd uit di.t middel ontvangen, waardoor
cie raming met f4.81.2.590 werd overschreden. Deze
buitengewoon hooge ontvangst is ooi’zaak, dat het to-
taalophrengstcijfer van cle afgeloopen maand vrij gun-.
stig i.s te noemen.
Ten slotte is, wat de directe belastingen aangaat,
nog te vermelden eene
belangrijke
achteruitgang van
de vermogenshelasti.ng. Tegenover een opbrengst in
September 1922 van ] 539.204, staat thans een op
b.rengst van
f
306.762.
Behalve de suiker- en de tahaksaccijns, zijn alle
accijnsen beneden de opbrengst van September 1922
gebleven. De beide eerstgenoemde middelen namen res-
pectievelijk toe met f 022.364 en
f
237.150; een bij-
zondere reden voor de stijging van deze opbrengsten
is n.iet op te geven.
Do verminde:ring vén den wijoaccijns van f 501.471 tot
f
343.614 vindt hate oorzaalc in het feit, dat het
wijnverbruik afneemt. Ook de gedistilleerdaecijns liep
de afgeloopen mâand terug en wei met f1.104.709;
24 October 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
het voo rtd urn der fraude riooi• in voer van groote paz –
tije.n spi ritus veroorzaakt deze vermindering.
Hoewel cle bieraccijns nog boven de raming blij’f•
(deze maand met f29.376) laat dit middel – even-
als de vorige maand – eene mindere opbrengst z.ien.
l)c achteruitgang bedroeg ditmaal
f
159.911.
De invoer van geraffineerd zout is oorzaak, dat de
outaccijus verminderde met
f 13.178.
Een bijzondere
reden voor de vermindering van den geslachtaccijns
met
f
38.690 is niet op te geven. In tegenstelling met vorige maanden vertoonen de
zegel- en registratierechten beide een hooger op-
brengstcijfer. Dem middelen namen respectievelijk toe
met
f
15.367 en
f
225.630. Hierbij dient er echter
rekening mede gehouden te worden, dat de opbrengst
van cle zegelrechten in September 1922 bijzonder ge-
ring was, ni.
f
1.2591685, een van de laagste opbreng-
sten van dit middel in 1922.T.n geen geval wijzen de
verhoog.ingen erop, dat de toestand in hetzakenlever
‘e rbete.rt.
De invoerrechten en de looclsgelden namen respec.
tieveljk af met f213.661. en f4.003; daarentegen kwa-
men de statistiekiechten van f288.793 op f298.838.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
DE NIEUWE VOORKEU]IRECHTEN EN DE RTJK$-
CONFERENTIE.
1)r. T. E. Gregory te Londen schrijft ons:
1)e omvang van de’ overwinning, welke de protec-
tionisten ter Rijksconferentie behaald hebben,
blijkt, wanneer men de voorstellen der Regeering ver-
gelijkt met die vap Bruce, den Australischen eersten
Minister. Evenals zijn bekwame voorganger Hughes
heeft Bruce in ieder geval den moed zijne overtui-
ging en uit de groote rede, welke
hij
voor de Confe-
rentie op 9 dezer hield, kan men zich een beeld vor-
men, hoe het stelsel van invoerrechten in het Brit-
sehe Rijk er ongeveer uit zou zien, indien de Austra-
lische Premier zijn zin kreeg.
Bmuce zegt zonder omwegen, wat hij wenscht. ilt
is volgens hem nutteloos, het vraagstuk der belasting van levensmiddelen en ruwe 1 andbouwproducten te
vermijden, welk in den grond zoo eenvoudig denk-
beeld hij echter verbonden heeft met enkele onderling
samenhangende voorstellen, di.e eén oogenbiik aan-
dacht verdienen. Zijn wensch is den Britschen boer
te beschermen dooi de reeds genoemde rechten. Maa:r
hij gaat verder en zou een prijsstabilseer ngs-politie!:
willen door middel van invoervergunningen voor
bui tenlan dsch e levensmiddelen, gecombineerd met een
nationale inkooporganisatie, die hen zou opslaan en afgeven, wanneer de prijzen een neiging tot stijging
zouden vertoonen, als gevolg van daling der voorra-
den. Tot zoover zijn Bruce’s plannen in het voordeel
‘der producenten, maar hij heeft de pil voor de ongeluk-
kige consumenten wat trachten te v’ergulden door voor
te stellen, zoowel beschermende als voorkeurrechten
volgens een glijdende schaal te heffen. De pro-
tectionistische maatregelen, zegt hij, zullen slechts
clan in werking treden, wanneer de productenprjzen
zoo laag zinken, dat het bedrijf niet meer loonend is.
Aldus zouden wij komen tot een stelsel, dat zeer
sterk doet herinneren aan de glijdende .graanrechten
onder de oude Corn Laws, welke in 1845 werden in-
iretrokken. en die, gelijk ieder, die de Engeische han-
cleispolitieke geschiedenis bestudeert heeft, weet, niet
alleen niet het verwachte resultaat hadden, maar tot een vergrooting der instabiliteit van degraanprijzen
hier te lande leidden.
l)e gevaren, welke Engeland en het Rijk uit de af-
hankelijkheid van vreemde hulpbronnen dreigen,
drukken Bruce blijkbaar zwaar. ‘In zijn rede wees hij
op het gevaar, dat belangrijke takken van voedselpro-
ductie, zooals die van vieesch, onder de contrôle van
vreemde trusts zouden geraken en. voorts, dat de pro-
ducenten binnen het Rijk de bescherming van levens-
middelen onvoldoende zouden vinden, omdat
zij
zou-
dle.i.c moeten co000rreeren niet goedkoopch en/of ge-
kleurden arbeid (waarbij hij voor het gemak Indië ver.
gat). Verder wees
hij
met nadruk op het feit, dat het
niet het heden is, dat de Dominions bezorgd doet zijn
voor hun markt hier te lande, maar de toekomst. Het
.i.s van belang
01)
te merken, dat deze vrees niet schijnt
gebaseerd op de mogelijkheid, dat Engeland een an-
dere tariefpolitiek gaat voeren,doch geheel op mô-
gelijke buitenlandsche concurrentie.
Bekijkt men de zaken van dit standpunt, dan heeft
de Regeering een zeer bescheiden houding aangeno-
men. De President van den Board of Trade heeft
aan dergelijke grootsche plannen allen grond ontno-
men in zijn openingsrede. Het beginsel der Rijksvoor-
keur zei hij, was definitief aanvaard, doch niettemin
werd de toepassing even definitief begrensd door de
‘erdre verklaring, dat Engeland hierbij slechts zoo-
ver wenscht te gaan als voor haar uitvoerbaar is.
De kwestie is nI. da,t de huidige Regeering gebonden
is door zekere beloften door Bonar Law
bij
de laatste
algemeene verkiezingen afgelegd en ofschoon hieron-
der nog zal blijken, de Regeeri.ng niet al te trouw is
gebleven aan .den geest dier beloften, zoû het toch
wel een zeer kwaad ding zijn, om het maar zacht uit
te drnkken, wanneer zij den strijd met de Icie’zers
zou moeten aanbinden over een zoo doornige kwesti,e
als algemeene belasting der levensmiddelen. Ook is
het. nog in het geheel niet zeker, dat de andere Donii-nions bereid zijn Bruce in zijn zeer ver reikende plan-
nen te volgen. Met name heeft de vertegenwoordiger
van Zuid-Afrika ter eerste vergadering van de Eco-nomische Conferentie met veel nadruk gewezen op
de
vrijheid,
welke alle deden van het Rijk bezaten
en bezitten t.en aanzien van het ontwerpen hunner
fiscale maatrégelen. .De feitelijke omvang van de Re-
geeringsvoorstellen kan het best blijken uit de vol-
gende tabel.
Tabel T. Nieuwe preferentieele voorstellen vergeleken met
het bestaande tarief.
Artikel
Tegenwoördige
bestand
Voorgestelde regeling
Gedroogd
Algeni. tarief
1016
In
het vervolg
Vrij
van
fruit,
nl.
Rijkstarief…
819
rechten, indien ingevoerd
vijgen,
uit het Rijk.
rozijnen,
pruimen
Krenten
Algeni. tarief.
21_
Inlietvervolgvrijvan iech.
Rijkstarief. ..
118
ten, indien ingevoerd uit
het Rijk; zoo noodig zal het
algemeen tarief verhoogd
worden, teneinde deprefe-
–
rentie effectief te maken.
Anderge-
Vrij
van
rechten
Op die atikelen een recht
“droogdfruit te leggen van
1016
(o.a.
appelen,
peren
en
per-
ziken), waarbij de domi-
nions belang meenen te
hebben.
Ander ge-
Vrij van
rechten,
Hierop door de Regeering
conserveerd
uitgezonderd
een recht te leggen van
51_
ruit
indien suikerhou-
per cwt, met uitzondering
dend
van pulp voor
de jam-
fabricatie.
Suiker
13 asis:
2518 pci-
cwt,
Niet te verhoogen,
rn
aarin
–
algemeen, tarief;
dien liet recht verlaagd
IRijkstarief
21/4y
2
wordt, mag de preferentie
niet
geringer
worden
d.w.z.
,,stabilisatie” van
preferentie gedurende ten
minste
10
jaar.
6
Tabak
I3asis:
Algemeen
1)e Regeering stelt voor de
tarief 812 per
bestaanciepreferentievoor
pond; Rijkstarief
een reeks van jaren te sta-
6110
per pond
biliseeren of het rabat van
116
van het algemeen recht
–
tot
114
hiervan
te ver-
hoogen.
Dadelijk blijkt, dat de voorstellen niet spreken van
920
1
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 October. 1923
wijn en spir.itualiën, noch van thee. De rechten op
deze drie artikelen
ormen ni. een zeer belangrijk deel
van de totale opbrengst der invoerrechten en het is
vel duidelijk, dat, ofschoon de Regeering bereid is
het eeii en ander van deze inkomsten te offeren op
het altaar van de vriendschap tusschen de deden van
het. Rijk, zij in deze richting niet zeer ver kan gaan
zonder dat hare geheele begrootingspolitiek daarvan
hinder ondervindt. De nieuwe voorstellen staan ook
geheel los van de McKenna-rechten van 1915 cii aan
de vrijheid van handelen ten opzichte van deze laatste
is dus niet getornd.
Zoo onschuldig als de nieuwe voorstellen schijnen
moet er toch op gewezen worden, dat zij twee gevaai’-
lijke precedenten bevatten. In de eerste plaats is de
Regeering buiten het boekje van haar verkiezingsbe-
loften gegaan door nieuwe rechten voor te stellen,
waarvoor de eenige rede kan zijn, dat zij den Kolo-
niën meer voorkeur wil geven dan deze reeds genie-
ten. Weliswaar is het voordeel van de nieuwe rechten
voor hen waarschijnlijk niet groot, doch hoe dit ook
zij, in ieder geval worden nieuwe belastingen op
levensmiddelen ingevoerd, in de tweede plaats bindt
het Kabinet toekomstige regeeringen zoowel als zich-
zelf door het voorstel de preferenties op suiker en
tabak- voor een periode van 10 jaren vast te leggen.
Het is natuurlijk in het minst niet waarschijnlijk, dat
een volgende regeering, hetzij in liberale of in arbei-
dersrichting georiënteerd, het ooit op een werkelijk
con fii.ct met de Koloniën zou durven laten aankomen
door voor te stellen de preferentie geheel af te schaf-
fen, doch het voorstel, dat deze van een zeker vast
bedrag moet zijn, bindt ongetwijfeld de handen van
de opvoigsters der huidige regeering en is vanuit dit.
standpunt gezien een al}ergevaarlijkst precedent, daar
het inhoudt, dat event. een toekomstige regeering de
wenschen van de Britsche kiezers niet uit kan voe–
ren, zonder gevaar te loopen door de Dominions van
trouwbreuk beschuldigd te worden.
Men kan moeilijk zeggen, dat absoluut gezien de
Britsche Regeering zeej’ veel heeft toegegeven. Uit
tabel 2 blijkt, dat de belangrijkste posten van den
fruitinvoer, welke onder de voorstellen vallen, hetzij
dat zij thans aan rechten onderhevig zijn of niet, nau-
welijks £ 5 millioen bedragen.
Tabel II.
in millioenen Ponden.
Artikel.
1913
1919119201
1921
Fr-uit, gedroogd of op andere wijze
geconserveerd,
zonder
suiker;
aan recht onderhevig.
1.6
8.6
5.1
3.1
Krenten:
Vreemde landen ……..
I3ritsche bezittingen
.
–
0.1
0.05 0.16
0.2
0.4
1.1
0.0
Vijgen:
Vreemde landen ……..
Britsche bezittingen
0.4
1.3
2.8
1.5
(Plums en
I3ritsche bezittingen
. .
–
0.04
0.01
0.02
Pruimen:
Vreemde landen ……..
prunes)
1:2
4.9 2.9 2.9
Rozijnen:
Vreemde’landen ……
Britsche bezittingen
. .
..0.02
0.6
1
0.7
J.7
Fruit, gedroogd, niet aan rechten
onderhevig.
0.4
1.2
2.7
0.4
Britsche bezittingen
–
0.08
0.06
0.61
0.3
Dadels:
Vreemde landen ……..
0.06
0.4
0.6
Diversen:,
Vreemde landen …….
Britsche bezittingen ..
–
0.2
0.1
0.1
Fruit, als zoodanig niet aan rech-
t. en onderhevig, geconserveerd zonder
suiker.
in blikken
Vreemde landen ……
0.2
1.9
0.7
0.4
of
flesschen:
Britsche bezittingen
. .
0.05
0.2
0.2
0.2
0.2
0.8
0.9
0.5
Anders dan
Vreemde landen …….
in blikkei
Britsche bezittingen
..
–
–
0.007
0.006
of flesschen:
1)
Mesopotamië.
Indien cle Rcgeering het met een recht op versch
fruit zon hebben willen wagen, dan zou ongetwijfeld
het voordeel voor cle Dominions grooter zijn geweesl:,
doch zelfs dan zou de bescherming van producten uit
de deden van het Rijk niets te beteekenen hebben, ver-
geleken bij een recht op tsrwe of op zuivelproducten,
Doch een voorstel in deze richting zou voor een Re-
geering, die zich toch al niet door doelbewustheid
onderscheidt, te veel gewaagd zijn geweest.
Welk licht werpt nu de ervaring met de preferen-
tie tot dusverre opgedaan op den prikkelenden in-
vloed op invoeren uit de Koloniënl
Tabel III. Verhouding van goederen uit de Rijksdeelen tot
het totaal, onder het ‘huidige preferentieele systeem.
Belasting-
Belasting-
jaar jaar
1920_’21
1921_’22
Spiritualiën:
Brandewijn ………..
pCt.
0,25
pCt.
76,00
,,
83,30
Ru m ………………
.0,36
53,00
,,
50,20
Andere soorten ……..
Totaal
…………….
53,90
,,
56,60
Wijn
6,00
,,
5,40
Thee
……………..
.. ………..
.90,00
,,
89,90
Cacao:
Ruwe ……………..
92,00 90,70
,,
–
I3oter
……………..-
Preparaten .
………..
0,70
,,
–
Suiker:
Ruw en gerafflneerd.
22,00
,,
27,20 Suikerhoud. goederen
.
3,10
,,
3,40
Melasse
……………
9,00
,,
13,30
1,80
,
0,20
Glucose
……………
Sacharine
………….
–
–
Gedr. fruit:
Krenten
…………..
0,40
3,30
,,
8,00
13,90 Rozijnen
–
…. ………
–
–
Vijgen
……………
Pruimen(plums&prunes)
0..
,20
,,
0,80
4,70
Tabak:
Ruwe
……………….3,25
Sigaren
…………..
…
..
.6,10
,,
9,40
Cigaretten …………
2,00
Andere producten
.
5,70
,,
4,10
Tota.al
……………
3,30
4,70
ioscoopfi1nis
0,50
,,
0,30
Horloges en Iiurwerken
0,26
1
0,40
Muziekinstrumenten …………….
.6,00
1,20
Koffie en Cichorei ………………
.43,40
,,
39,00 ,,
Auto’s ………………………..
4,00
,,
10,80
,,
In-dien in bepaalde gevallen de verhouding van de
uit de deden van het Rijk afkomstige invoeren tot het
totaal al aanzienlijk gestegen is in de twee beschouw-
de begrootingsjaren, staat daar tegenover, dat in an-dere gevallen een daling in dergelijke verhouding te
constateeren valt. Voor- en tegenstanders kunnen dus
hieruit hun argumenten putten.
De Britsche Regeering staat echtei’ tegenover een
ernstig dilemma. Of cle invoer uit het Britsche Rijk
is al een groot deel van het totaal, in welk geval een
vergrooting van de voorkeur waarschijnlijk niet veel
uitwerking zal hebben.
(Zon
h.v. bij thee, of het aan-
déel in den totalen invoer, dat de deelen van het Rijk hebbeij, is buitengewoon gering zooa]s b.v. bij klok-
ken en horloges, bioscoopfilms en zelfs bij bepaalde
belangrijke levensmiddelen. in dit geval zal preferen-
tie ongetwijfeld de productie dezer artikelen binnen
het Rijk bevorderen, doch het zal zeer lang duren,
voor een werkelijk belangrijk deel van het totaal al-
-daar zal worden geproduceerd.
1
–
let is vrij moeilijk om te zeggen, hoe de openbare
meening op de regeeringsvoorstellen zal reageeren. Al
zijn deze voorstellen niet zeer
ingrijpend,
cle vraag
blijft, -of -de Britsche kiezers een recht op tarwe en
vieesch zouden slikken. In zooverre als de houding in l)laden als de ,,Daily Mail” een aanwijzing is van het-
geen ,,the men in the street” werkelijk -denkt, kan
men wel zeggen, dat hij niet toe zal staan, dat over-wegingen in het rijksbelang, van line urgenten aard
24 October 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
921
ook, de kosten van zijn levensmiddelen verhoogen en
voorts is daar dan het feit van de aarzelende hou-
ding der Regeering, welke het beste bewijs is voor
de stemming onder het kiezerseger ten aanzien van
bescherming van den Britschen landbouw.
T. E. G’-iuscoav.
IDE ,,IRENTENMAIRK”.
Dr. Kurt Singer te Hamburg schrijft ons:
De beslissing over het nieuwe betaalmiddel van het
Duitsehe Rijk is gevallen. ‘) Bij verordening op grond
van de machtigingswet is door de R.ijksregeering een
,,Rentenbank” ingesteld en besloten tot de uitgifte
van een nieuwe geidsoort door dit instituut. Van de
vroegere plannen en ook va.n het reeds eerder inge-
diende wetsontwerp van den vorigen Minister van
Financiën, Dr. Hilferding, onderscheidt zich de ver-
ordening. waarvoor Dr. Luther, de opvolger van
Dr. Hilfercing, in hoofdzaak verantwoordelijk is, op
twee kardinale punten. De nieuwe geldsoort, niet
meer ,,Bodenmark” of ,Neumark”, maar ,,Renten-,
mark” genoemd, wordt geen wettig betaalmiddel; de
oude ,,Reiehsmark” behoudt daarentegen dit karakter
ten volle en wordt ook niet in een vaste verhouding
in het nieuwe betaalmiddel omgewisseld; het blijft
den beurzen overgelaten dagëlijks de waardeverhou-
ding opnieuw te bepalen. De openbare kassen zijn
echter tot het aannemen van Rentenmark verplicht.
liet muntwezen vertoont daardoor overeenkomst met
het Engelsche op het eind der zeventiende en in liet
begin der achttiende eeuw, toen de Guinea tijdelijk
geen wettig betaalmiddel was, doch een soort handels-
munt, maar door
de
openbare kassen töeh tege]1 wis-
seleucle koersen werd aangenomen. Aldus zullen ook
de Rentenmarkbiljetten als het ware een soort han-
delspapiergeld zijn. Hun uitgifte is zoo ver mogelijk buiten den invloed van den Staat gehouden.
De Reutenbank wordt door vertegenwoordigers van
landbouw, industrie, han dcl, scheepvaart en banken
opgericht. Haar kapitaal bedraagt 3,2 milliard Ren-
tenmark. Dit wordt opgebracht niet door inbreng van
:reëele goederen of betalingen in geld, doch voor de
helft door belasting der latdbouwbedrijven met
4 pOt. van de waarde, zooals deze in 1913 voor den
,,Wehrbeitrag” is vastgesteld (v66r aftrek van alle
schulden); waar zoodanige schatting niet bestaat
wordt de waarde op dienovereenkomstige wijze bere-
kend. De vermogensschatting zal later worden herzien
en aan de veranderde omstandigheden aangepast.
Deze belasting met 4 pOt., die den vorm van een
hypotheek krijgt, zal den voorrang hebben boven alle
andere belastingen, in zoo verre niet internationale
overeenkomsten zulks verhinderen.
De tweede helft van het kapitaal zal door de in de
steden gevestigde bedrijven worden opgebracht, waar
grondbezit bestaat door vestiging van een dergelijke
hypotheek, anders door afgifte van boven alle andere
schulden bevoorrechte obligaties. Zoo spoedig de
huurwetten zijn ingetrokken zal ook het stedelijk
grondbezit, dat niet voor bedrijfsuitoefening diebt,
aan belasting onderworpen worden. De aanslag in de
stedelijke bedrijfshypotheek zal door den fiscus paats
vinden, daar de vereeuigingen van belanghebbènden
in handel en industrie hun medewerking hebben ge-
weigerd.
De hypotheken luiden in goudmark en men ver-
wacht, dat zij in totaal ongeveer 3,2 milliard bedra-
gen zuilen. Zij dragen 6 pOt. rente, in twee termijnen
te betalen, voor de eerste maal 1 April 1924. Op grond
van deze hypotheken worden ,,Rentenbriefe” uitge-
geven, die 5 pOt. rente d:ragen en niet binnen 5 jaar
aflosbaar zijn. De Rentenhahk kan haar kapitaal, zoo-
lang zij niet in liquidatie getreden is, niet terugbeta-
len. De aandeelhouders (en rentesehuldenaars) zijn
na afloop van 5 jaar daartoe wel bevoegd. Zij dëelen
in de winst der bank tot een bedrag van 6 pOt. van
1.)
[Verg. pag.
861
in het No. van
3
Oct. j]. – Red.I
liut:i. aaudeel. Dergelijke winsten worden met de eerst-
volgende rentebetaling verrekend. Tot winstuitkee-ring komt het echter eerst, nadat in het amortisatie-
1
fonds 30 pOt. (tot de aflossing van het hieronder te
bespreken renteloos voorschot aan denStaat ter hoogte
van 300 millioen Rentenmark, 40 pOt.) gestort is ge-
worden. De winst, welke dit percentage en de 6 pOt.
dividend overstijgt, wordt ook in het amortisatie-
fonds gestort.
Op de bedrjfsorganisatie van de bank heeft het
Rijk geen invloed. Slechts de keuze van den president-
directeur en het statuut van de bank boeven,goed-
keuring door de Rijksregeering. De bank geniet vrij-
.heid van alle belastingen en heffingen. Naast haar
blijft de Reichsbank in wezen onveranderd bestaan.
Tot enkele wijzigingen in haar statuut hebben bestuur
en aandeelhouders reeds besloten, doch deze
zijn
nog
niet gepubliceerd.
De geldc.reatie vindt volgens hët nieuwe plan als
volgt plaats. De Rentenbank geeft Rentenbanldbiljet-
‘ten uit, die door bovengenoemde Rentenbriefe gedekt
moeten zijn en wel mogen op grond vaii iedere 500
.qoudmark
Rentenbriefe biljetten tot een bedrag van
,500
Rentenmark (
verdeeld in 100 Rentenpfennige)
worden geëmitteerd. De Rentenbriefe luiden nl. in
5 Goudmark of een veelvoud daarvan. Daa:r rente en
kapitaalterugbetaling der hypotheken eveneens in
goudmark worden berekend, doch in Rentenmark be-
taald moeten worden, zal ook rentebetaling op en af-
lossing van Rentenbriefe in Rentenniark moeten
plaats vinden. Rentenbankbiletten en .Rentenbriefe
zijn vanaf 500 eenheden in de verhouding van 500
goudmark in Rentenbriefe tegen 500 Rentenmark in
Rentenban’khiljetteri, inwisselbaar. Hierdoor wordt de
prijs van de Rentenbr:iefe, uitgedrukt in Rentenmark,
even stabiel gehouden als de prijs van het goud in
de klassieke, op het goud gebaseerde muutstelsels.
Dë emissie van Rentenmarken vindt, afgezien van
inwisseling der Rentenbriefe, uitsluitend door de
Eijkskassert, de Reichsbank en de vier particuliere
eircu]atiebanken plaats. Het Rijk verkrijgt een Ren.
termark-credi.et
ter hoogte van 1,2 rniïiiard voor de»
tijd van twee jaren. .1-let moet hiervoor 6 pOt. rente
betalen, met uitzondering van de eerste 300 millioen
Rentenmark, die te:r aflossing van het verdisconteerde
schatkistpapier rnceten dienen. Indien dit bedrag niet
voldoende is, dan kan binnen genoemd crediet van
1,2
milliard een aanvullend crediet worden opgenomen,
over weiks rentevoet nader zal worden onderhandeld.
(De goudwaarde dezer schatkistbiljetten ligt reeds
er beneden 100 millioen goudmark). De Rijksbank
zal aan het Rijk geEn nieuwe credieten meer verlee-
ne.n en dit zi] dus gedwongen zijn, zijn huishouding
binnen twee jaren zoo te hervormen, dat-te beginnen
met het derde jaar de gewone en buitengewone uit-
gaven door belastingen en leeningen kunnen worden
gedekt. Rijidsbank en particuliere circulatiehanken verkrijgen om aan het economisch leven langs den
weg der credietverleening door te geven verdere 1,2
milliard Rentenmark. welke in de verhouding 5 : 1.
tussehen hen zal worden verdeeld. Het is nog niet
bekend op welke wijze deze credietverieening zal wol:-
den geregeld. Ook staat nog niet vast of en in wel-
ken omvang de circulatiebanken naast de Renten-
markcredieten ook verder ,credieten in Reichsmarld
• znllen verleenen.
Zoolang ten aanzien dezei vraagstukken nog geeii
klaarheid bestaat en zoolang de uitvoeringsbepalingen
der Rentenbankverorden ing d oor de. Rijksrégeeri ng nog
niet zijn bekend gemaakt is het moeilijk de gevolgen
van de nieuwe regeling te voorspellen en te heoor-
deden. De regeering schijnt het voor mogelijk te hou-
den, dat de Rentenmark geheel als binnenla.ndsch geld
functionneert; zelfs met noteeriijg aan buitenland-
sche beurzen is geen rekening gehouden. De regee-
ring gelooft, dat de Renténmark ook in het binnen landsehe verkeer de pariteit met de goudmarlc niet
zal handhaven, dccli zij neemt aan, dat liet d.isagio,
922
1
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 October 1923
1
1.
verge1eken met het disagio van de Reichsmark, zeer
gering zal zijn en wanneer het optreedt slechts lang-
zaam
zal groeien. Hoe men zich de koersvorming van
de Rentenmark denkt is niet bekend. Op raad van
cle als deskundigen te hulp geroepen bankiers schijnt
men besloten te hebben aan de fantasie van de beurs
geen perken te stellen. In het plan ileifferich was
in den koers van de Roggenpfandbrie±e, in liet plan
Llilferding in de vaste waar-deverhouding tot de
Reichsrnark een vast punt gegeven. Het schijnt mij
toe, dat de City-editor van The Times gelijk heeft,
wanneer hij op dit punt terugkeer naar het ontwerp
Flilferding aanbeveelt om de volledige weigeringvan
de Mark en de verdere vernietiging van het beta-
).ingsapparaat te verhinderen.
In welk tempo de biljetten van de Reichsbank door
Reutenbankbi1etten zullen worden vervangen schijnt
nog niet vast te staan. Men schijnt in het algemeen
geneigd tot aarzelend en tastend handelen, daar dc
tegen de schepping van het nieuwe betaalmiddel inge-
brachte hezwaren ook in regceri.ngskringen bedenkin-
gen. hebben doen ontslaan . Aangezien echter de land-
bouw den nieaveu oogst slechts tegen een door het
economisch leven zelf geschapen, op den bodem ge-fundeerd en van staafsingrijpen zoo ver mogelijk be-
vrijd, betaalmiddel verkoopen wil en aangezien zij
meen t, dat de Rentenmark aan dezen eisch voldoet,
heeft men zijn bedenkingen ter zijde gesteld en zich
met cle grondgedachte van de agrarische muntpoli-
tiek als het ware hypothetisch vereenigd. Men heeft
echter getracht sterk den nadruk te leggen op het
VOO
rI oopi ge en, noodhulp-karakter van het nieuwe
geld, naar het mij toeschijut ten koste van de inner-
lijke consecuentie van het plan.
Om. het tijdperk tot aan de uitgifte van de Renten-
bankbiljetten te ovebruggen heeft de Rijksregee-
ring besloten een tweede serie van de goïidleening
ten bedrage van 200 millioen goudmark in kleine cou-
pures uit te geven, di&bij de banken als vreemde va-
1 uta verkocht zullen worden.
Voor de behoeften van den groothandel is uitgifte
van goudbankbiljetten der Reichsbank tegen inlevering
van goud en buitenlandsche wissels ontworpen, even-
als de schepping van rentedrageiide goudbons, beide
in goud en deviezen inwisselbaar, de eene direct, de
andere na verval. :l)e maatregelen worden gesteund
door financieele cii economische hervormingen van
niet geringen omvang: opheffing van den achtureu-
dag, vergemakkelijking van het ontslaan van arbeiders,
verkleining van het beambtenapparaat en overgang
tot de goudrekening ook in het belastingwezen .
gevaarlijke operaties op een doodziek lichaam, maar thans de eenig mogelijke consequentie van een een-
voudigweg hopeloozen toestand.
KURT SINGER.
AANTEEKENING.
De buitenlandsche handel van Sov-
§ e t-i? u s 1 a n d. –
Aan de ,,Russian Information and
Review”, uitgegeven door de Russische handelsdele-
gatie te Londen, ontleenen wij het volgende betref-
fende de cijfers van den buiteniandschen handel van
Ruslhnd gedurende het eerste halfjaar 1923. Wij
geven de cijfers voor wat ze zijn, daar het moeilijk is
over de betrouwbaarheid der Russische Handelssta-
tistiek een oordeel te veilen. Zij zijn echter alleszins
hel angwekkend.
• Terwijl de totalen der handelsbewéging slechts ei-
rug kleiner zijn dan in 1922, is de samenstelling ge-
heel verschillend. In 1922 bedroeg de import 1.580.000
t.on. met een waarde, gebaseerd op •de prijzen van
1913, ^ van 218 millioen goud-roebel, terwijl de -ge-heele omzet 303 millioek goud-roebel bedroeg. Deze
roote invoer bestond voor driekwart uit voedings-middelen en goederen, waaraan groote schaarschte
wes ontstaan. De uitvoer had zich nog slechts in ge-
ringe mate ontwikkeld.
In 1923 heeft de toestand zich merkwaardig ver-
anderd. De invoer daalde tot 358.000 ton, met een
waarde van 92 millioen goud-roebel, volgens cle in
1911 geldende prijzen, terwijl de uitvoer steeg tot 238 millioen ton niet een waarde van 54 miilioeui
goud-.roebei.
Onderstaande tabel geeft éen overzicht van den
invoer gedurende cle eerste zes maanden van 193
volgens den aard der ingevoerde goederen.
Waarde iu
Gewicht in tonnen
duizenden
goud-roebel.
(basis prijzen
’13)
1922
1
1923
1922
1
1923
Voedingsmiddelen
680.000
17.500
59.705
3.794 Dierlijke producten
–
3.350 4.000 7.150
3.28
Hout
en zaden
79.000
34.500 2.936
518
4.500
1.950 502
240
l3randstoffen ……..
187.000
160.000
2.673 2.819
Aardewerk …………
13.100
21.800
5.546
6.883
Ertsen en metalen.
–
69.000 33.800 40.168 23.549
Papier, enr..
……..
..
31.200
10.500 7.060
2.372
Chemicaliën
……….
.Touw
en werk
.2.800
20.200
8.311
14.112 1.300
..
500
18.736
2.516
Kleeding ……………
Goederen waaraan ge-
brek was ……….
510.000
53.800
125.145
l
32.233
Totaal ……
.1.580.000 1358.000 1278.319 1 92.397
Uit deze tabel
blijkt
hoezeer de daling van de to-
taalcijfers veroorzaakt w&rdt door het wegvallen van
de noodzaak van invoer van voedingsmiddelen en au-
clere stoffen, waaraan gebrek was.
Terwijl
in het eer
rte halfjaar 1922 de voedingsmiddelen 63.6 pOt. van
liet gewicht en 39 pOt. van de waarde van den tota-
leur import uitmaakten, bedragen deze percentages
voor 1923 resp. nog
5.1
en 6.3. Daartegenover hebben
de twee cijfers, welke van den zoo zeer verminderden
invoer in 1923 het hoogste zijn, juist betrekking op
die artikelen, welke voor het herstel van de Russische
industrie het meeste gewicht in de schaal leggen, nI.
brandstoffen en metalen. In 1922 bedroeg de invoer
van brandstoffen slechts 11 pOt. van het gewicht van
den totalen invoer; thans 52,6 pOt.; voor metalen
resp. 6,4 pOt. en 11,1 pOt.
Beschouwt men de herkomst van de ingevoerde
goederen, dan blijkt dat het uit Groot-Brittannië inge-
voerd gewicht thans veel grooter is dan uit andere
landen, terwijl Duitschland wat de waarde van den
invoer betreft voolaan komt. Hieronder volgen eenige
cijfers van invoer uit de voornaamste landen.
Gewicht
in tonnen
Waarde in
duizenden
goud-roebel
(basis prijzen
1
13)
1922
1
1923
1922
1
1923
65
3.703
10
5.230
7.411 1.344
221.000
177.900 26.837
13.381
Argentinië
…………41.900
113.400
49.345
47.983 30.420
Estiand
……………65.380
Groot-Brittannië …….
Duitschiand ………..
34.550
1.352
7.143
1.101
Lapland
…………..
Noorwegen ………..
.59.650
2.334
6.032
1.018
Perzië …………….
5.680
7.905
710
1.699
82.130 40.620
4.873
2.092
Finland
……………
Ter. Staten
………..
285
.
000
2.540 28.209
1.422
Hieruit blijkt, dat ruiettegenstaande de groote da-
ling van den Russischen invoe.r uit de meeste landen,
die uit Engeland het minst is achteruitgegaan, ter –
wijl de Vereenigde Staten, die in 1922 de grootste
hoeveelheid invoerden, thans nagenoeg niets meer im-
porteeren.
Wat den uitvoer betreft, blijkt de vooruitgang uit
den volgenden staat.
Gedurende het eerste halfjaar 1923 werd
bijna
een
half millioen ton voedingsmiddelen, vni. graan, uit-
gevoerd. Het is waarschijnlijk, zegt het blad, dat
Rusland als graanexporteerend land langzamerhand
weder meer van belang gaat worden. Ook de uitvoer van grondstoffen en halffabricaten is aanzienlijk ge-
stegen, daar het buitenland het belang der natuur-
24 October 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
923
Waarde in
Gewicht
duizenden
in tonnen
goud-roebel
(basis prijzen ’13)
1922
1
1923
1922
1
1923
Voedingsmiddelen
2.300 413.680
1.316 23.466
Grondstoffen en Half.
fabricaten ……….234.450 381.260
22.186
29.725
Levend vee …………920
2.000
67
–
l?abricaten ………….10
–
1.278
820
Totaal …… .237.680 796.940
24.848
54.012
lijke bronnen meer en neer waardeert. Voor den ver
–
koop
van fabricaten dingt Rusland niet mede op de
wereldmarkt. Het zal nog gedurende aanzie.nlijken tijd
alle producten der eigen industrie absorbeeren cii bovendien fabricaten uit den vreemde blijven lie-
trekken.
Rangschikt men den uitvoer naar de landen van be-
stemming dan blijkt dat Nederland thans de voor-
naamste plaats inneemt bij de verspreiding van Rus-
sische goederen.
Waarde in
Gewicht
duizenden
in tonnen
goud-roebel
(basis prijzen ’13)
f922
I
1923
1922
1
1923
Denemarken ……….2.400
56.000
65
3.637
Estland …………..28.580
77.300
3.530
5.851
Finland …………..
.82.240
61.550
2.887
3.45(1
Duitschiand ………..36.340
59.880
5.541
5.041
Groot-Brittannië
–
5.120
1
202
Nederland’) ………..4.490 258.850
1.104
17.527
Lapland …………..-
29.670
–
1.229
Polen …………….
2.290
6.350
985
1.418
Turkije …………..
.
.9.720
23.670
4.041
1.842
Vereenigde Staten ….
–
4.310
-.
359
Opmerkelijk is -hoe weinig belang- Engeland bij den
Russischen uitvoer heeft, zelfs in vergelijking met
kleine landen, als Denemarken, Estland en Finland.
1)
Volgens de Nederlandsche haiiclelsstatistiek bedroag
de invoer uit Europeesch Rusland over het
geheele
jaar
1922 81.903.883 KG., ter waarde van
f
5.466.365. De voor-
riaamste post werd gevormd door scheepsbouw- en timmer
hout: 74.130.466 KG. ter waarde van f4.626.517. Verder
werd om. 5.672.980 EG-. ijzer- en inaugaanerts geïmpor-
teerd ter waarde van
f
672.000. –
ONTVANGEN:
Bankaccreditieven
door Mr. A. F. Fortanier, Den
Haag, De Nederlandsche Boek- en Steendrukke-
rij, v.h. H. L. Smits 25 bldz.
In deze brochure, die een herdruk is van een gelijkna-
mig artikel, in Da Economist van September jl. verschenen,
gaat cle schrijver na, in hoeverre de in den handel gebruike-
lijke- vormen van bankaccreditief aan den gebeaeficiee-rde
voldoende zekerheid geven, (lat door hem verkochte goe-
(eren bij levering ook inderdaad zullen worden geaccep-
teerd en betaald.
In de eerste plaats wordt vastgesteld, welke de juridische
gedaante van een bankacereditief is, zoomede welke de rech-
ten en verpliehtingeii der betrokken partijen zijn. Vervol-gens worden cle thans in het handelsverkeer meest voor- –
komende vormen van bankaccreditief aan een beschouwing
onderworpen, w’aarlta de door den Americari Aceeptance’ Council ontworpen iegeliag van d ,,Authority to pay”, het
,,irrevocable credit” en het ,,confirmed irrevocable credit”
nader wordt besproken. Tot slot geeft de schrijver dan zijn meening over hetgeen hier te lande te doen staat.
Het geschrift, (at zich bij voortduring baseert op de
practijk – talrijke teksten zijn opgenomen- zal velen,
die zoeken naar een bekiiopte verhandeling op dit gebied,
waarop de litteratuur h.t.l. zeer schaarsch is
1),
van dienst
kunnen zijn.
5)
Verg. pag. 678 van dezen jaargang.
Réconstituiion de t’Autrche.
Sixième, septième et
huitième rapport du commissaire général de la
Société des Nations pour l’Autriche. Société des.
Nations, Genève, Juillet-Septembre
1923.
OVERZIOHT DER RIJKSMIDDELEN.
(In Guldens).
1 Januari
1923
Directe belastingen.
G-rondbelasting ……
Personeele belasting Inkomstenbelasting
Dividend- en tanti6me-
belasting ……….
Vermogensbelasting
Accijnzen.
Suiker …………..
Wijn …………….
Gedistilleerd ………
Zout …………….
Bier …………….
Geslacht …………
Tabak……………
Belast. op speelkaarten
Indirecte belastingen.
Zegelrechten ………
Registratierechten.
Successierechten ……
Invoerrechten.
Gouden en zilver. werhez
Belasting ————-64.945
670.520
667.343
Essaailoon ………..
–
–
116
819
852
Statistiekrecht ……….
298.838
2.511.653
2.518.083
Mijnen ———————
475.625
425.413
iDomeinen ————-
12
–
4.640
1.530.947
1.324.399
S’taatsioterij ………..
–
–
1.8.715
462.671
458.830
Jacht en visseherj
20.769
238.534
262.855
Loodsgelden ………….
243.488
2.060.832
2.094.725
Totaal ………. .3&337.782 318.709.796 332.697.131
1)
Hieronder begrepen
f
168154 wegens zegelrecht van
– nota’s van makelaars en commissionnairs in effecten, enz.
(Beursbelasting).
2)
Idem f2.2lI364
8)
Idem fl.700.579.
) Het bedrag der vorige maand in deze kolom is vermin-
derd met
f
3.526, wegens kwade posten over Augustus.
5)
Idem met
f
189.662.
6)
Idem met
f
1.947.358.
BELASTINGEN IN VERBAND MET DE BUITEN- GEWONE OMSTANDIGHEDEN.
September1923-
Sedert
1 Januari 1923
Verdedigingsbelasting la – – . –
119.029
1.974.247
Verdedigingsbelasting Ib – – – .
470458
7.043.507
Verdedigingsbelasting II . – – –
1.155.382
22.433.929
1.744.869
31.451.683
Oorlogswinstbelasting ……..min. 371.236
14.397.298
OPOENTEN VOOR HET LEENINGFONDS
1914.
September
1923
1 Januari
komstige
1923
periode 1922
Directe belastingen.
Grondbelasting …….221.271
2.733.716
2739.301
Personeele belasting. –
392.147
2.678.577
2J7 1.255
.
Inkomstenbelasting
1.650.802 23.588.266 28.271.440
Vermogensbelasting
99.190
1.645.750
2.713.308
Dividend- en tantihme-
belasting …………L918.155
4.898.969
3.809.970
Accijnzen.
Suiker …………….758.356
6.189.053
6.148.666
Wijn ………………68.723
287.217
373.886
Gedist(binn.-enbuitl.)
405.318
3713.804
4.443.675
1 adirecte belastingen.
Zegelrechtvanbuitl.eff.
42.964
260.896
101.494
Totaal ……5.556.926 45.996.248 50.772.995
SPLITSING VAN DE OPBRENGST DER GROND-, PERSONEELE-, INKOMSTEN- EN VERMOGEN
S-
• BELASTING SEDERT 1 JANUARI
1923.
–
Dienstjaren.
–
1
Grond-
Personeele
InkOm3ten-
Vermogens-
belasting. belasting.
belasting.
belasting.
.1919/20
.
–
194
1920/21
1.087
40.500
2.229.985
27.657
1921/22
21.288 379.942
14.887.761
84.339
1922/23
1.596.653
4.013.985
60.474.525
6.064.802
1923/24
12.004.169
9380.861
2.103.323 408.145
Totalen.. 113.623.197 113.815.288
1
79.695.594
1
6.585.137
1.102.506
4
13.623.198 13.667.545
1.969.384
5
13.815.288 11.159.202
5.106.447
6
79.695.594 97.738.181
5.812.590 14.845.360 11.545.363
396.762
6.585.137 11.057.657
3.791.778 30.945.264 30.743.330
343.614 1.436.084 1.869.430
4.053.176 37.138.036 44.436.751
84.278
999.524
1.083.080
362.709
3.653.084
3.405.458
836.103
7.636.212
7.128.699
1.337.902 – 12.372.399
3.710.346
5.205
64.2881
54.223
i.328.052 12.847.374 12.797,788 1.321.868 13602.334 14.485.505 –
4.575.317 35.869.531 31.432.507
3.138.580 25.629.288 28.629.563
13
924
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24
October 1923
HAiDELSBEWEGING OVER DE MAAND
SEPTEMBER 1923
(volgens de groepen der naamlijst van goederen, opgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek.)
Groepen
Invoer
Uitvoer
–
–
________
Saldo lnvoer
Saldo Uitvoer
Gewicht
Waarde
Gewicht
1
Waarde
1
Gewicht
Waarde
Gewicht
Waarde
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
1 Dieren en dierlijke
14.000.790
8.091.125
61.050.067
34.042.468
–
–
47,049.277 25.951.343
II Plantaard.
voort-
brengselen
221.998.688
35.289.777
106.978.036
27.38 1.783
115.020.652 7.907.994
–
–
[TEa Mineralen,metalen
en niet in andere
groepen
opgeno
producten
…………
…………
men fabrik. daarv.
1.
..082.758.323
31.563.363
440779.563′
10.101.931
1
641.978.760
21.461.432
–
–
Ilib Gouden en zilveren
munt en muntmat
2.767
566937
53.045
2.547.990
–
–
50.278
1.981.953
IV Meel en meelf abri-
20779.764
3.206.733
22.572.928
3.154.985
–
51.748
1.793.164
–
V Chemische produc.
katen
…………….
ten,
geneesmidde-
len, verf waren en,
kleurstoffen
22583.091
3.719.201 8.786.517
3.601.386
13.796,574
117.815
–
–
VI Olie, hars, was, pek,
teer en distillatie-
productenvan teer;
fabrikatenvandeze
•
stoffen, na.g
60.358.269
8.304.354
36.541.892
2
11.174.9812
23.816.377
—
–
2.870.627
VII Eïouten fabrikaten
van hout en derge-
–
‘
like stoffen; meu-
belen .va.s.
……
190.718.225 13.040.885
4.040.549 581.831
180.677.676
12.459.05
–
VIII Huiden, vellen, le-
–
der, lederwerk en
schoenwerk
. ‘
.
2041.038
3.953.278
2237.064
3.554.038
–
399.240
196.026
IX Garens,
touw en
–
touwwerk, weefsels
…
en stoffen, kleede-
renen modewaren
0.279.488
21.903.439
5.405.255 13.192.382
814.223 8.711.057
–
X Aardewerk, porse-
–
–
lein,
pottenbak-
kerswerk,
gebak-
•
ken steen en andere
kunststeen ……..
59.511.583
.
3.678.973
1.899.400
11.603.787
776.574
47.907.796
1.122.826
XI
Glas
…………
987.600 2.046.929
7 1.4.024
1.632.044
273.576
–
–
–
–
8.890.251
2.790.103
23.305.129
.
3.241.366
– –
14.414.878
45L263
KIII Voedings-
en ge-
notmiddelen,
niet
genoemd in de groe-
…
…..
–
KIl
Papier
……………
pen 1, 11,1V en YI
42.115.736
15.021.529
24.543.499
9J98706
17.572.237
5822.823
–
–
gen, vaartuigen en
KlVRijtuigen, voertui-
.
–
luchtvaartuigen
– –
26L690092
3.965.053
1.273.810
598.348 25.416.282
3.366.705
– –
XV Andere
goederen
dan gebrachtonder
de groepen
1 tot
en met XIV
13.432.103 12.738.443
8520.600 0455.766
4.911.5031
6.282.677
–
Totaal ……
L775.839J81
167.041.220
759.798.670
130.318559
1.016.040.511
36.7611
–
1
ande1sbew. zond. goud.
..
–
en zilv. munten munt-
mat.(ôpgeningr.IIIb)
1.775.836.414 166.474.283 759.745.625
127.770.5691
1.016.09078.9j 38.703.71
–
–
OVERZICHT
van de waarde van den In- en Uitvoer voor elke maand van het loopende jaar en de drie
daaraan voorafgaande jaren, met uitzondering van gouden en zilveren munt Pn
miinfmetr4001
n o,,l,lr,o
Ma anden
Invoer
Uitvoer
1920
_1921
_1922
_1923
1
1921
1922
1923
Januari
……..
256.207.615 214.136.278
152.495.668
173.045.849
1)
2)
135.932.785 1)
2)
115.835.310
1)
2)
86.106.447
1)
2)
91.487.819
233.59L043
170369.270
152353.594
162.189.535
113.309645
120.956.498
84.204248
94.60L855
Maart ………..
187.916J38
213.830.220
180.328.763
165.440.620
68.210-466
107.204.662
112.879.875
106.977.347
April
……
….
..
203.592.812
195.772.602 167.451.702
‘
169.639.064
99.448.337
108.819.697
92.729.841 97.005.415
Februari ………
298.514.162
168.U4.951
194.080.257
1.60.129.701
1.70.393.137
93.818.710
108.423.679
104i28702
Juni
………
–
–
345.402.373
188.559.719
150.899.735 159.533.444 179.478.445 120.815.908 100.680.880 97.860:255
Mei
–
———–
–
314.861.366
170.674.007
163.863.700
157.464.022
177.114.162 105.420.129 104.572.575
95.693.919
267.956.122
186640J79
178:807.927
‘
150.975.066
130.018.883 142.544.083
99.442.892
107.933.082
Juli
–
–
———-
September
– . . .
317.368.670
197271.439
164.616.506 166.474.283
165965.569
135.749.765 115.612.131 127.770.569
Augustus …….
Tot. Jan-Sept.
2.425410301
105368665
104.897.852
1..464:891.4
L239.87L-429
1.051.164762
904652.58
923458.963
337338.332
179.043.171
186.643.442
–
148.140.438
114.694.641
112M03-008
Dctober ………
270.81L334
17580
&
364
1
172295J11
–
15(L55L011
106.623.879 104.350.396
– –
l’4ovember …….
December …..
..
302J54J25
180.000.903 163.762,355
-_.
156.922.833
197J15318
100.225239
–
Totaal
–
—-.3.335,714.092
20.219.103
2627.598.760
—
L7OL49ÏTffI
1.369.598.600
L221.23Ï71
—
I
–
voor cu. vcoepen.
4)
n,eronaer is niet Degrepen de bunkerolie voor Ned. schopen.
24 October 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
925
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
IDisc. Wissels.
4 18Juli ’22
Zwits. Nat. Bk.
4 16Juli ’23
1
Bel.Binn.Eff. 4
18Juli ’22
N.Bk.v.Denem. 6
1Mei ’23
tVrsch.inR.0. 5
18Juli ’22
ZweedscheRbk 44
1Juli ’22 Javasche Bank… 34
1Aug.’09
Bankv.Noorw. 6
1Mei ’23 BankvanEngeland4
5Juli
’23Bk.v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbk. 90
15Spt. ’23
slowakijë…
4428Mei ’23
Bank v. Frankrijk 5
llMrt. ’22
N. Bk. v. O’rijk 9
2sSept.’22
Belgische Nat.Bnk. 5422 Jan.’23
Hong. Bank.. 18
5Juli ’23
Fed.Res.BankN.Y.
4421 Feb. ’23
Bank v. Italië.
5411Juli ’22
Bank van Spanje.. 5
23 Mrt. ’23
Z.-Afr.Bes.bnk 6
OPEN MARKT.
Amsterdam
1 Londen
Part.
Berlijn
1
N. York
Data
art.
disconto
1
Prolon.
1
disconto
Part.
disconto
Part.
disc.
Cali-
monet,
gatie
(3 mnd.)
20 Oct.
’23
2’/
b
–
3
,(
I2W
1311
16
_11
8
–
–
4/
/
1
15-200. ’23
2s1_%
I2_3
1
1
T
S
I
°
T
–
1
–
8-13
,,
1
23
2V
4
-3
118
1
2
%-3x
I3ij-
–
1
–
41-5X
1-6
,,
’23
3’_
3
_
I3’/_
–
1
–
4
-6
16-21 0
‘2213K_
7
/8
3
I2′,_s/
–
–
17-22 0. 121
I4
18
3
13%
4
–
1
–
3i_5
20_24J1i’14131/8._s/18
2%_3%
12%_%
2’/_%
1
2%
lli _23
1)
Noteering van
19 October.
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
Londen opende zeer, flauw, maar was den volgenden dag
aa.nzienlijk beter op officieele tegenspraak van de beweer-
de inflatieplan Hen. Latere eenigszins halfslachtige verk] a.
ringen hadden echter weder een slechten invloed, zoodat de
koers weder terugliep; vooral tegenover den Dollar. Dol-
lars waren daardoor hier vast en 2.56% w’erd genoteerd.
:Larijs en België waren flauw, vooral Maandag en Dinsdag,
maar ook aan het einde der week werd het aanbod weder
groot. De handel in Marken heeft tamelijk wel opgehoudeti.
])e uoteeringen zijn dan ook meestal slechts een pa.riteit
van de Duitsche koersen en niet gemaakt op grond van af-
gesloten transacties. Skandinavië onveranderd voor Stock-
holm en Christiania, maar flauwer voor Kopenhagen. Zwit-
serianci vrij stationnair, eerder iets beter. Spanje opnieuw Îlau,ver. Ook I3uenos Aires terugloopend. Java 96%-96,Ç
23 October 1923.
KOERSEN IN NEDERLAND.
D a t a
Londen
•
Berlijn
4)
•)
Weenen
•)
Parijs
•)
&ussei
5*)
New
York55)
15 Oct.
1923
11.544 0.55
0.00357/
5
15.674
13.394
2.54+*
16
1923
11.574
0.52k
0.00357/
s
15.65
13.6
1
.
17
1923
11.554 0.40
0.003571
8
15.30
13.25
2.54
18
1923
11.54k
0.31%
0.0036
15.30
13.174
2.551/
3
19
1923
11.554
0.22
0.0036
15.30
13.184 2.55
3
1
8
20
,,
1923
11.544
0.17%
0.0036
15.224
. –
–
Laagsted.w.’
11.53
0.05
0.0035
15.15 13.09
2.54%
Hoogste,,,,
1
11.574
0.80
0.0037%
15.75
13.574
2.561/
3
13 Oct.
1923
11.541 0.55 0.00357/
8
15.524
13.224
2
2.54812
6
,,
1923 11.58
3.65
0.0035
3
15.05
12.77
3
2.5434
Muatpariteit
12.10
59.26
5
)
50.41
48.-
48.-
2.48k
*)
Noteering te Amsterdam.
) Poteering te Kotterclam
1
Particuliere opgave.
2
Noteering van 12October.
3)
Idem van 5October.
4
Gulden per milliard Mark.
5)
Gulden per 100 Mark.
D a
StoeL-
holm
)
Kopen- hagen°)
C/,ris.
tiania)
Zwitser.
land5)
Spanje
1)
Batavia’)
telegrafisch
15 Oct.
1923
67.20 44.80
39.65
45.724
34.574
.
96%
16
1923
67.324
44.80
39.50
45.75
34.70
96%
– 7/
3
17
1923
67.25
44.80
39.45
45.75
34.624
96%_71
8
18
1923
67.25 44.80 39.70 45.75 34.45
96%_71
19
1923
67.274
14.75
39.524
45.75 34.374
961-„7/
20
,,
1923
67.35
44.724
39.45
45.724
34.374
96%_71
8
L’ste d. w.
)
67.10
44.50
39.20 45.65 34.30
96%
ll’ste
,,
,,
)
67.45
45.20 40.30
45.85 34.80
9671
8
13 Oct.
1923
67.30 45.20
40.-
45.80
34.45 96% _97
6,,,
1923
67.45 45.20 40.10
45.50
34.25
9651_97
Muntpariteit.
66.67 66.67 66.67
48.- 48.-
.100
–
*) Noteeriug te Amsterdam.
1)
Particuliere opgave.
KOERSEN TE NEW YORK.
Data Cal,le Land.
(in $.per)
1
Zicht Parijs
(in cts.p.frs.)
1 Zicht Berlijn
•
(ln
‘
Amsterd.
clip. gld.)
20 Oct.
1923)
4.50.87
1
5.90 0.075
1
39.10
Laagste d.
weeki
4.50.87
1
5.90 0.075
1
39.10
Eloogste
,,
,,
t
4.53.75
1
6.12
0.20 39.28
13 Oct.
1923J
4.53.50
1
6.08
0.20
39.30
6
,,
19231
4.55.12
1
5.89
1.20
39.32
l’iuntpariteit.
.1
4.86.67
19.30
23.81%
‘I
403136
1) In ct. per Mark.
KOIRSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Plaatsen en
Landen
Noteerings.
eenheden
6
Oct.
1923
13
Oct.
1923
15120
Oct.
’23
Laagste Haogste
20
Oct.
1923
Alexandrië. .
Piast.
p. £
9715133
9715182
1
132
9715
1
9715
132
°Bangkok…
Sh.p.tical
1110 1110
1110 1110
1110
B. Aires’)
. .
d.
p. $
397133
38
29
1
32
38%’
39
8
18
39
Calcutta
. . . .
Sh.
p.
rup.
1/4s1
1101
11431
3
11451
33
114
17
1
Constantin.
.
Piast.
p. £
770
770
760 785
775
Hongkong
. .
Sh.
p. $
213181
33
213
7
!
32
213
2/31
2/3o1
Lissabon’)
. .
d. per Mii.
2
5
1,
2
5
/
39
2
3
1
2
5
1
33
2
1
/8
Madrid
…..
PeseLp.
33.754
33.50 33.27 33.65
33.614
d. per
$
25
25
24 26
.
25
Montevideo
1)
id.
39 3)
3781
4
39
3871
s
Mexico
…….
Montreal
…
$
per £
4.60%
4.61l1
4.56%
4.61%
4.5731
9
Praag
……
Kr.p.,,C
154%
152
151%
152%
15171
8
R.d.Janeirol)
d. per Mii.
5’1
51/s
“
/32
18
5
..
Lires p. £
101%
98%
100%
100%
Shanghai …
Sh. p. tael
3,
1
111.
31071
3
3/0%
311%
3,071
3
Rome ……..
Singapore
…
id. p. $
2101
214
5
1
39
214
3
1
33
2101
2145132
Valparaiso’).
peso p. £
37.60
39.00
3
)
37.50 38.70 37.60
Yokohama ..
Sh. p. yen
211%
211
29
1
32
211%
211
15
!,,
2/1291
33
* Koersen der voorafgaande dagen.
1)
Telegrafisch transfert.
2)
90
dg.
3) Noteering van 12 October1923.
NOTEERING VAN ZILVER.
te Londen N. York’
te Londen N. York
20Oct. 1923.. 31%
64’1 21 Oct. 1922.. 33%
66%
13 .,
1923.. 3171
03% 220ct. 1921.. 40%
7071
8
6 ,,
1923.. 31%
63s1
8
20 Juli 1914.. 24l51
54
1
18
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 22 Oct. 1923.
Activa.
]3innenl.Wis-g H.-bk.
f
60.203.086,49
sels,
Prom.,t
B.-bk. ,, 34.511.764,46
enz. in disc. Ag.sch. ,, 61.487.847,24
f
1 56.202.698,19
Papier
o.
h. Buïtenl. in disconto
…….. .-
Idem eigen portef. .
f
56.436.625,-
Af
Verkocht maar voor
de bk. nog niet afgel.
–
56436625
Beleningen
EL-bk.
f
22.710.659,81
mcl. vrsch.
B.-bk.
op
onderp.1
8.405.009,14
in rek.-crt.
op
onderp.
Ag.sch.
97.406.388,99
f
128.522.057,94
Op
Effecten…….
f
123.706.149,52
Op
Goederen en Spec.
,,
4.815.908,42 128.522.057,94
Voorschotten a. h. Rijk ……………..
.,
14.974.760,49
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
. …..
f
56.240.100,-
Muntmat., Goud
.. ,,
525.537.218,20
f
581.777.318,20
Munt, Zilver, enz..
9.777.601,29
Muntmat. Zilver
–
Lffecten
591:554.919,49
Bel.v.h.Res.fonds
.
f
5.997.963,19
id.van 11,v.h. kapit.
,,
3.999.458,26
9.997.421,45
Geb.enMeub.derBank
…………….
,,
5.000.000,-
Diverse rekeningen ……………… ..
126.962.744,88
f
1.089.651.227,44 Passiva.
Kapitaal ……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds
……………………
5.9Q9.489,43
Bijzondere reserve ……………….
9.000.000,-
Bankbiljetten in omloop …………..
996.129.235,-
Bankassignatiën in omloop………..
1.109.974,19,
Rek.-Cour. Het Rijk
f
–
saldo’s:
Andèren,, 48.736.660,14
48.736.660,14
Diverse rekeningen-……………… -,,
8.675.888,68
f
1.089.651.227,44
Beschikbaar metaalsaldo ……… . …
f
381.689.527,26
Op de, basis van
81,
metaaldek/cing….
,,
170.590.353,40
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is’.
1.908.447.635,-
926
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 October 1923
NED. BANK 22 October 1923 (vervolg).
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Andere Beschikb.
1
Dek.
Dato
Goud
Zil,
Bank-
opeisdib. Metaal.
1
kings.
biljetten
schulden
saldo
1
22 Oct. ’23 581,777 9.778
996.129 49.847 381.690
56
15
’23 581.774 9.732 1.001.993 44.444 381.548
57
8
’23 581.775 9.091 1.005.213 34.689 382.215
57
1
’23 581.767 9.605 1.012.454 32.520 381.706
56
24 Sept.
1
23 521.775 10.305
966.541 43.550 389.383
59
17 ,,
’23 581.789 10.333
965.570 36.365 391.048
59
23 Oct. ’22 581.789 8.805
974.100 29.828 388.849
59
24 Oct. ’21 605.969 9.149 1.020.628 54.765 399.298
57
25 Juli ’14 162.114 8.228
1
310.437
6.198 43.521
1
) 54
Hiervan 1
Totaal
Schatkist.
Be,ee.
Papier
Diverse
Data
1
bedrag
promessen
1
ningen
op het
rekeningen
disconto
rechtstreeks
1
buitenland
22 Oct.
1923
156.203 19.000
128.522 56.437
126.963
15
1923
157.341
19.000 130.437
48.723
131.819
8
1923 158.767
19.000
133.641
49.989.
122.066
1
1923
146.772
7.000
163.682
51.737
108.159
24Sept. 1923
163.743
22.000
134.433
51.776 81.922
17
,,
1923
‘166.243
22.000
136.789
53.290
66.532
23, Oct.
19221
211.551
65.000
107.152 79.000 26.103
24 Oct.
19211
299.360
119.500
1
116.180
40.932
16.242
25 Juli
1914
67.947
14.300
1
1
61.686
20.188
509
1)
Op de basis van
2/5
nietaaldekking.
2)
Sluitpost activa.
‘s
RIJKS SCHATKIST.
Uit de bekesidsriakiugvanden M i n i s t e r
van Finan.
c
i
ë u
blijkt, dat uitstonden op:
15 Oct.
1923
1
22
Oct.
1923
Aan schatkistpromessen
f
267
.
490
.
000,-
1
f
278
.
990.000,-
waarv.dfrect bij Ned. Bk.
,, 19.000.000,-
,, 19.000.000,-
Aan schatkistbiljetten.
,,207.443.000,-
1
,,206.3 18.000,-‘
Aan zilverbons ……..
,, 29.521.598,50
,
29.104.979,.-. Tegoed v.d.Postch. en Gdst.
bij
Rijks Schatkist…
,,106.558.196,53!
‘s
,,106.558.196,53f
Onder de vlottende schuld is begrepen:
Voorsch. aan de Koloniën
1
2
,155.614.460,24
,,155.335.839,35
Voorschot aanGemeenten)
31 Augus
‘
tus
1923 30
September
1923
voordoorRijkvoorhen
,, 79.670.697,23
,, 82.213.696,88.
te heffen lak. belastingj
1)
Waarvan
f
37.056.000 vervallen
op of na
1
April
1927.
NEDERLANDSCU-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
De Minister van Koloniën maakt bekend:
13 Oct.
1923 f,
20
Oct.
1923
Vorschot uit ‘s Rijks
[146.023.338,84
fl46.231.157,53
md. Schatk.prom. in oml.
79.100.000,-
,, 79.100.000,-
kas
aan N.-I……….
Voorsch.Jav.Bk.aanN..I.
6.100.000,-‘
,,
7.700.000,_
1
Muntbiljetten in omioop.
41.800.000,- 41.800.000,-
1)
Tegoed van Ned.-Indië bij de Javasche Bank.
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens. De samengetrok-
ken
cijfers
der
laatste weken zijn telegrafisch
ontvangen.
Data
Goud
Zilver
°”
B
k-‘
i
jetten
,lnaerc
opeischb.
metaal”
schulden
saldo
20 Oct. 1923
223.000 263.000
140.000
142.400
13
1923
222.500 263.000
135.000
142.900
6
.
,,
1923
223.000
261.500
136.000
143.500
15 Spt. 1923
‘160.860
60.921
264.986
134.080
142.515
8
1923
160.591
61.110
264.437
128.246 144.068
T
,,
1923
160.855
61.017
258.609
153.892 145.195
21 Oct. 1922
150.110
55.184
267.718
113.182 129.815
22 Oct. 1921
167.106
23.423 216.153
103.806 110.962
25 Juli1914
22.057
31.907
110.172
12.634
4.8422
Wissels,
–
–
Iverse
–
Dek-
Data
Dis-
buiten
Belee-
schotten
reke-
kings-
•
conto
‘
s
N.’Ind.
betaalbaar
ningen
aan het
Gouv.nem.
n5c1
1
percen-
tage
22 Oct. 1923
176.500
7.700e
***
55
13
1923
176.000
6.100e
***
56
6
1923
175.270
2.0003
***
56
15 Spt. 1923
–
31.439
56
38.174
34.841
i
8
1923
38.320
38.173
88.462
–
28.554
56
1
,,
1923
38.125 38.123 81.113
–
29.820
54
21 Oct. 1922
37.193
28.164
106.675
–
28.698
54
22Oct. 1921
35.159 20.161 124.312 28.027
10.818
48
25 Juli1914
7.259 6.395
47.934
6.446
2.228
44
1)
Sluitpost
activa.
1)
Basis
21
metaaldekking.
3)
Creditsaldo.
CURAÇAOSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Dato
Metaal
Circu.
lat ie
Dis.
conto’s
Voor-
schotien
aan de kolonie
Diverse
1
reke.
‘ii’i
Diverse
ede.
ningen
2
1 September1923
670
1.396
78
278
1
785
57
1 Augustus 1923
682
1.379
77
320
1
774
79
1 Juli
1923
663
1.411
81
365
820
166
1 Juni
1923
664
1.333
128
332
733
152
1 Mei
1923
664
1.281
127
373
721
208
September1922
673
1.204
80
279
842
1
356
/ WUILUOi.UVL aUb1
4.
-,
OIUILpUOI. UVI 5)0.001V 0..
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoegirig der Currency Notes, in duizenden ponden sterling.
Data
Metaal
Circulatie Currcncg Notes
Bedrag
1
Goudd.
Gov. Sec.
17 Oct.
1923
127.671
123.363
282,145 27.000 237.643
10
,,
1923
127.671
123.909
283.599 27.000 239.102
3
,,
1923
127.760 124.783
283.943 27.000 239.695
26 Sept. 1923
127.648
124.002
282.784 27.000 238.595
18 Oct.
1922
127.435
.
121.690
289.338
27.000
246.618
22 Juli
1914
40.164
29.317
–
–
Data
Gov.
Sec.
Other
Sec.
Public
Depos.
1
Other
Deos.
Resenie
Dek-
kings-
perc.
i)
17 Oct. ’23
41.609
71.731
15.792 103.959
24.058
20,09
10
’23
41.229 71.309
13.501
104.911
23.511
19,85
3
’23
44.659 71.260
11.504
108.762
22.626
18,81
26Sept.’23
41.780
71.164
13.517
104.563
23.406
19,82
18 Oct. ’22
46.058 68.836
12.218 109.167
24.196
19,92
22 Juli ’14
11.005
33.633 13.735
42.185
29.297
5251
s
1)
Verhouding tusschen 1
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens- kassenscheine, in milliarden Mark.
Data
Metaal
Daarvan
Goud Waarv.
hij
Buitl.1
i
1
Kassen-
scheine
Circulatie
Dek-
hings-
l
pere
.
clrc. bkn
1
6 Oct.
’23
18,3
0,444
0,011
875.472 46.933.001
2
30 Sept. 23
20,9
0,444
0,011
041.064 28.228.815
3
23
,,
’23
20,8
0,470
0,011
292.338 8.627.730
3
15
,,
’23
20,8 0,490
0,011
299.147
3.183.681
9
7 Oct.
’22
1,0
1,005
0,050
23
344
7
23 Juli
‘141
1,7
1,357
–
0,065
1,9
93
Wissels
Darlehen
Rek. Crt.
1
kassenscheine
Totaal
Handels-
1
Schatkist.
Totaal
In kas
hij
de
1
Wissels
1
papier
uitgegeven)
Rijksbank
,I76833 392 6.601.917 70231.475 27143.369′ 875.500 875.500
1
48876.318 3.660.094 45216.224 16966.615 941.100 941.100 r 14430.054 2.200.636 12229.418 6.152.754 292.200 292.200
4.511.462 703.029 3.808.433 1.954.397 299.157 299.147
400
54
346
87
37
28
0,751
0,751
–
0,944
–
–
Onbelast.
Dekking der circulatie door metaal en Kassenscheine.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden francs.
,Waarvan
Te goed
Buit.gew.
Data
Goud
In het
Zilver
in het
voorsch.
Buitenland Buitenland
a/d. Staat
18
Oct. ’23
5.538.629
1.864.321
295.223
577.272
23.500.000
ii
,,
’23
5.538.547
1.864.321
295.073
578.111
23.700.000
4
’23
5.538.447
1.864.345
294.977
578.963
23.900.000
19 Oct. ’22
5.533.951.
287.639 287.639
573.451
24.000.000
23 Juli’14
4.104.390
–
639.620
– –
Wissels
1
IJitge-
stelde
Belce.
Bankbil.
Reh. Crt.
Pont.
1
Re
nt
k.
1
C.
Wissels
ningen
jetten
culieren
1
Staat
3.031.201
17.941
2.202.619 38.086.964
1.967.317 21.751
3.091.102
17.950
2.255.320 38.489.354
1.965.423 21.399
g’ 3.846.352
17.954
2.125.328
38.529636
2.147.110
26.184
rD
2.194.087
31.912
2.127.304
37.128.805
1.982.005 42.820
1.541.980
–
769.400 5.911.910 942.570
400.590
24 October 1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
927
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in duizenden 1 rancs.
7il
‘
in.
1
Blnn.
Rek.
Data
mcl.
1
van
aan
wisse13
Circu-
Cr1.
kuilen!,
t kuilen!,
prom. d.
1
C.
latie
1,artic.
soldi
1
vorder.
provinc.
1
keken.
18 Oct.’23
349.965
84.653 480.000
1303.319
7.128.877 248.637
11
’23
349.626 84.653 480.000
1302.012
7.183.185
179.840
4
’23
348.472
84.653
480.000
1340.135
7.177.376
173.257
19
Oct.’221336.286
84.653
480.000 876.170
6.524.478
60.225
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Goudvoorraad
F.R.
Zilver
1
Notes in
Data
cle.
1
circu-
Totaal
1
Dekking
in liet
bedrag
_
_________
1 F. R. Notes
buiten!.
lalie
3 Oct.’23
3.115.830
2.114.771
–
72.16012.272.308
26 Sept. ’23
3.116.604
2.115.293
–
76.09412.247.830
19
,,
’23 3.121.970
1
2.125.733
–
1 23.725 2.274.651
77.83212.254.764
4 Oct.
’22
3.089.280
2.250.881
–
Goud-
Data
Wissels
Totaal
Gestort
Dek-
Dek-
Deposmio’s
Kapitaal
kings
kings.
perc
.
2
)
3 Oct.
’23
1.054.563
1.936.237 109.669
1
74,4
75,8
26 Sept. ’23
1.034.132 1.930.073
109.657
74,6
76,4
19
,,
’23
945.284
1.887.840
109.644
75,4 77,2
4 Oct.
’22 669.654
1.877.697 106.220
74,4
77,4
1)
Verhouding totalen goudvoorraad tegenover opelschbare
schulden:
F. R.
Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen
voorraad muntmateriaal en wettig betaalmiddel tegenover Idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HEI’
FED. BES. STELSEL.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
‘Data
Aantal
1
Totaal
1
uitgezette
Reserve
bij de
Totaal
1
Waarvan
time
banken
1
gelden en
‘
1
beleggingen
1
F. R. banks
deposilo’s
deposits
26 Sept.’231
770
11.877.0051
1.365.732
15.149.1651
4.019.613
19
,,
‘231
770
11.891.6511
1.339.553115.267.5741
4.012.034
12
,,
‘231
770
11
.
840
.
235
1
1
.
379
.
717
1
15
.
183
.
823
1
4.002.968
28 Sept.’221
790
10.987.5271
1.358.358
14.805.315
3.573.401
Aan het
eind van
ieder
kwartaal wordt een
overzicht
gegeven van
enkele niet wekelijks
opgenoen baukstoten.
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 22 October 1923.
Het is niet de Duitsche papieren Mark
in
de achter ons
liggende dagen verder bergaf gegaan. Het vertrouwen, niet
in een herstel, doch in een zekere mate van stabiliteit,
is vrijwel geheel verclvenen, itiet alleen iii het buitenland,
doc]i ook binnen de grenzen van het Duitsche Rijk. Het
mag onder deze omstandigheden stellig verwondering wek-
ken, dat desondanks de I{ijkshank ook in de berichtsweek is voortgegaan met het toewijzen van zeer groote percen-tages op de aangevraagde buitenlandsehe hetaalmickteten
en de vriag komt onwillekeurig op, of de omvangrijke be-
dragen aan deviezen, die op deze manier zijn afgestaan,
riet beter aangewend hadden kunnen worden. Deze vraag
dringt zich nog sterker naar voren, indien men ziet, hoe
ver bv. de iioteeringen te Fraskfurt a/M. uitgaan boven
de officieele koersen, die te Berlijn worden vastgesteld.
Niet alleen worden op deze wijze bepaalde groepen van iii-
dustrieelen cci handelaren bevoordeeld, die hun aanvragen
hij de Rijkshank veelal geheel . bevredigd zien tot exep-
tiotieel lage prijzen, doch aan den anderen kant wordt de
ihlegetieme handel in buiteal andsche betaalrnidclelen in de
hand gewerkt cii wordt belet, dat cle Rijksbank de beschik-
king krijgt over de veel grooter bedragen aan deviezen, die
nu hun weg in het vrije verkeer vinden.
De verklaring voor dit optreden valt echter Vrij gemak-
kelijk te geven. Ook hier zijn het geen economische, clocii
politieke overwegingen, die de richting hebben aangewezen.
ilij cle bestaande ontevredenheid iii het Duitsche Rijk, bij
liet ontegeiizeggelijk groote gevaar voor uitspattiugen in verschillende deden des lands, moet het van het grootste belang worden geacht, dat de meerderheid der bevolking
niet bovendien het vertrouwen in het toekomstig beleid
der Regeeriiig verliest. En dit zou zonder eenigen twijfel
het geval zijn, indien reeds vÖÔr de intrede van de ,,Ren-
tenmark” de overtuiging zou groeien, dat ook dit nieuwe
ruilmiddel geen betrekkelijke waardevaatheid zou brengen,
eenovertuiging, die gemakkelijk verkregen zou kunnen wol’-
den bij een ongebreidelden val van de oude Mark. Nu het
vermoedelijk toch nog wel enkele weken zal duren, alvo.
reus liet iieuve betaalmiddel in circulatie za] worden
gebracht, moet gedurende dien tijd althans een middel wor-den gevonden, om met officieele cijfers op den betrekkelijk
langzanieii val van de oude Mark te kunnen wijzen. Het
is echter de vraag, of dit thans nog veel effect sorteert,
nu bijna overal in Duitschland de papieren Mark als be-
taalmiddel is uitgeschakeld en de bevolking, door de be-rekening in gouden Marken of in Dollars, toch direct aan
den lijve de verdere depreciatie oi.idervindt. De toestanden
. 7ijn echter zoo ingewikkeld geworden, dat men, ii’elke maat-
regel men ook in leidende kringen zou nemen, steeds na-
deelen naast de gedachte voordeelen te voorschijn zou roe-
peil. En zoo heeft men het middel van steun aan de Mark
lii de laatste weken van haar bestaan te baat genomen,
hoewel het niet het meest werkzame kan worden genoemd
en ondanks het feit, dat hierdoor de Rijksba.nk verder aan
kracht inboet.
Thans zal afgewacht moeten worden, hoe de Reriteiibank
zal werken. Ontegenzeggelijk zijn er elementen in het pro-
ject, die het welslagen kunnen helpen bevorderen. Het
nieuwe geld is als tijdelijk hulpmiddel ge3acht, zoodat hij
eventueele depreciatie niet onmiddellijk alle vertrouwen
in een definitieve oplossing behoeft te verdwijnen. De in-
voering zal samen gaan met het stop zetten van den aan-
maak van oude Marken. Naarmate dus de Rentenmark in
het verkeer dôordringt, kan de circulatie aan oude Marken
worden verkleind, zoodat wellicht op deze wijze een sta-
bilisatie te voorschijn wordt geroepen. De Rentenmark kan
voorts worden gesteund, doordat steeds 500 Rentonmarken,
of veelvouden daarvan, kunnen worden ingewisseld in
rcntegevende pandbrieven, die ter beurze verlia.iiclelbaar
zijn. Of deze tencienties zich zullen voordoen hangt echter
in cle eerste plaats af van cle financieele politiek der Be-
geering. Indien de uitgaven ook in den vervolge slechts
voor een fractie door de inkomsten worden gedekt, zullen
toch verdere biljetten aangemaakt moeten worden, waarbij liet twijfelachtig is, of de waa.i
–
de van het onderpand naar
evenredigheidi kan worden uitgebreid. En, indien dit al het
geval zou zijn, wordt die waarde toch problematiek, omdat
het onderpand niet, of uiterst moeilijk realiseerbaar is.
Alpha en omega van een gezond geldivezen is niet de vorm,
doch het w’ezen. In dit opzicht moet hier ten aanzien van
])uitschlau d nog een vraagteeken worden geplaatst
De verdere stijging der buitenlandsche betaalmiddelen
heeft natuurlijk ter beurze’ volle uitwerking gehad, waarbij
men met cle officiecle koersen geenerlei rekening heeft ge-houden. De fondsenmarkt was bovendien zeer levendig.
Kalmer is het aan de beurs te L o
n
cl e n toegegaan. Ni
de formeele tegenspraak van de geruchten, als zoude mcii
iii Groot-Brittannië willen aansturen op inflatie van het
rnilmicldel heeft ook het Pond Sterling zich kunnen her-
stellen, hetgeen op de beurs een gunstige uitwerking heeft
gehad. Ook cle verdere mededelingen van Regeeringswege,
met name van de zijde van den Minister van Arbeid, heb-ben er toe bijgedragen een hoopvoller tendentie wakker te
roepen. Met alle kracht zullen pogingen worden aange-
wend, om de gevolgen van cle werkloosheid minder druk-
kencl• te doen zijn. Een bedrag van rond £ 50.000.000 zal
beschikbaar worden gehouden, primo, om hiermede produc-
tieve werken door de Begeering zelve’ te doen uitvoeren,
secuuclo, om den handel met credieten te steunen, tertio
om particuliere ondersiemingen aan te moedigen tot het
tot’ hand nemen van uitbreidings- en vernieuwingswerkeii. Deze plannen zijn in de City met vreugde begroet, hoewel
men er zich toch van bewust is, dat men, na de uitvoeriug
valt de thans uit te voeren werken, weder op hetzelfde
punt zal zijn asuigekomen, indien zniddlelerwijl cle alge.
meene toestanden niet zijn verbeterd. Men is te dezeti aan-
zien echter niet al te pessimistisch gestemd. De naneenslui-
t.isig van de Dominions bij het moederland zal waarschijn-
lijk niet z& straf worden, dat de buitenlandsche handel
van
j
ngelaiiu1 hierdoor aan banden zal worden gelegd
Voorts zoekt men in tot nu toe slechts weinig ontgonnesi
gebieden naar nieuwe mogelijkheden. Met name is dit voor
Rusland het geval. Het verheugende is hier vooral, dat er
althans pogingen woi’den aangewend, zich aasIt cle omsta-
digheden aan te passen en dat niet lijdelijk ivorclt toegezien tot gaandeweg betere toestanden in liet leven zijn gekomen.
De beurs is hierdoor gunstig beïnvloed, hoewel de st.roeve
geldmarkt geen medewerking heeft verleend tot het aan-
gaan van omvangrijke transacties. Ook het mislukken van
de 4 pCt. leenisig Nigeria (waarvan het syndicaat 92 pCt.
had op te nemen) moet aan deze stroef heid worden toege-
schreven. i)e toekomst laat zich echter iets’ beter aan-
928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
124
October
1923
zien,
getuige
de cijfers, die de Minister van Financiën ten
aanzien van het budget 1923/1924 in uitzicht heeft gesteld.
Hij taxeercie een totaal aan ontvangsten van £ 750 mi]-iioen, waartegenover aan uitgaven staan £ 350 miilioeu
voor den dienst der schulden en £ 70 millioen voor oorlogs-
pensioenen. Dit geeft een overschot voor den geivonen
dienst van £ 330 millioen. In 1913/1 914 vereischte deze
£ 160 millioen, zoodat hij een verdubbeling van het prijs-
niveau het budget in wezen ‘gelijk zou zijn aan dat van
vOSr den oorlog. De prijzen zijn echter slechts 60 ii 70
pCt. hooger; het perspectief mag derhalve niet ongunstig
worden genoemd.
De markt te P a r
ij
s is uiteist stil gebleven, bij gebreke
aan eenigen stimulans. De onderhandelingen met de in.
dustrieelen van het Rnhrgebied hebben, na de overeenkomst
niet het Otto-Wolf-conceru, nog geen verderen voortgang
gehad. Wellicht ken hierin eenige verbetering tegemoet
worden gezien, nu de gezamenlijke industrieelen bereid
schijnen, voorlooiig voor den tijd van drie maanden, de
herstel-kolen te leveren en de kosten hiervan aan het
i)uitsche Rijk voor te schieten. Het is echter de vraag, of
hieruit geen nieuw’e complicaties zullen voortvloeien, indien
Frankrijk blijft weigeren direct met cie Duitsche ilegeering
te onderhandelen. Het is deze onzekerheid, die cle tendens
aan de benrs van Parijs eenigszins heeft gekalmeerd, hoe-
ivel aan den anderen kant cle stabiele houding van den
Franc en de nog steeds gunstige toestand van handel en. ,iri-
dustrie alle aanleiding tot een opgewekte stemming heb-
ben gegeven.
De beurs te N e w Y o r k heeft een kalm verloop gehad.
De industrieele bedrijvigheid is niet meer zoo sterk als
eenige maanden geleden liet geval is geweest. ‘J3eter dan uit
de meestal zeer optimistisch gestemde berichten van dc’
overzijde van den Oceaan kan men dit concludeeren uit de
cijfers van den buitenlandselien handel. De invoer over
September nl heel t met een totaal van $ 255 inillioen, het
laagste cijfer van het loopende jaar aangetoond. Die invoer
bestaat hoofdzakelijk int grondstoffen en cle afneaning is
derhalve een bewijs voor de geringer wordende behoeften
van de nijverheid. ‘Weliswaar is de uitvoer over Septem-
ber ($ 381.000.000) honger dan in eenige maand van 1923,
doch dit is in hoofdzaak toe te schrijven aan den factor, die de export va.n landbouwproducten uit den nieuweli
oogst levert. Bovendiezi is de ‘petroleum-situatie liog onge-
zond; prijsverlagingen komen dagelijks voor. Ook het hooge
loonpeil brengt in sommige kringen ongerustheid tea aan-
zien van de toekomst teweeg; de concurrentiemogelijkheid
van de lInie kan hierdoor worden bedreigd, vooral indien
het land meer dan tot nu toe aangewezen zal zijn op mede-
dinging met Europeesche landen, wier levensstandaard aan-
merkelijk lger is.
Te n o n z e n t is de markt voor
beleggingswearden
wel
stil, doch iets beter van toon geweest. De ruime geldmarkt
heel t hiertoe het hare bijgedragen; ook schijnt het spook
der inflatie iets meer op den achtergrond te zijn gedrongen
en zijn de opdrachten uit het buitenland eenigermat toe-
genomen. Indien hier en daar al eenige realisaties hebben
plaats gevonden, moet dit worden toegeschreven aan het
liquide maken vail gelden, nu de aandeelenmarkt op som-
mige dagen en voor enkele afdeelingen eenige opleving
heeft getoond.
15 Oct 19 Oct
22 Oct Riizing -of
daling.
6
o/
0
Nederland 1922 ….
99
1
99l1
991r/
5
010
,
,,
1918
….
88
898,
89%
+
J.
4%
0/
,,
1916
….
87%
8771
8
87%
+
3′(
4
0/
,,
1916
7915′
79
0
18
791
– 118
3%
%
,,
•.••
74
73%
73
–
3
0
10
,,
..
.
2%
0
/0
Cert. N. W. S.
……
63
8
52oj
64
53%
63
53
+
i
/
±
‘/s
7
0
/0
Oost-Indië 1921
….
101 101
2
1
101
–
6
0
/0
1919
.
. .
9528/
96%
95;
–
5
0
10
,,
1915
..
9151
8
91%
91
-518
5 ..
0/
Rusland 1906
/o
4
0
18
4
,
116
–
0
110
4
ol
o
Rual. bij Hope
&
Co
511
5
–
–
4
0
/0
Japan 1899 ……..
6351
8
66718
–
+
3y4
5
o/, Brazilië
1895
……
47
_. 46y
4
46,18
–
8
0
/0
San Paulo
1921
96%
96’1
9671
+
3
118
6
olo Amsterdam 1920
10051
8
–
10034
–
ij
s
7
o
o
Rotterdam
1920
10151
10111
101718
+
8/10
Met name was dit het geval voor de
suikermarkt.
De
afdoeningen der V.J.S.P. vinden thans op een honger peil
plaats en blijkens de berichten uit Indië is de vraag niet
afgenomen.
Ook de
petroleum-af d.eeling
mocht zich in groeiende be-
langstelling verheugen, ondanks de herhaalde mededeelin-
gen omtrent verlaging der olieprijzen. Het is echter alleen
het hoofd/oncls, waaïop ten onzeit de aandacht is gevallen.
De Efoiineensche soorten, bleven eerder verwaarloosd.
:0e
rnbhermarkt
was ongeanimeerd, zonder bepaald flauw
genoemd te mogen worden. De af deeling was onaangenaam
gestemd ten aanzien van het aauzwellen der voorraden te
Londen. Ter beurze verklaarde men dit door het gebrek
aan contrôle op den export, die in Britsch-Indië schijnt te
bestaan. Waar cle jongste bej
–
ichten echter van een iugrij-
pencie hervorming dezer contrôle spreken, is de tendens
niet al te sterk gedeprirneerd geweest.
Daarentegen was op de
ta’baksnnark.t
overwegend aanboj
op te merken, een overigens bijna regelmatig voorkomend
verschijnsel, nadat de inschrijvingen voor Sumati
–
a-tabak
lot liet verleden behooien.
15 Oct. 19 Oct.
22 Oct. Riizing of
–
daling.
Amsterdamsche Bank
112% 113%
-‘
+
1
rncasso Bank
…………
87
– – –
Koloniale Bank
……….
1600/
8
164
1
1
164118
+
3%
NecI. Handel-Mij.cert.v.aand
124%
129
1270/8
+
3118
Rotterd. Bankvereeniging
89%
–
–
Van Berkel’s Patent ……
36
1
/0 32
34
–
2
I,
Gouda Kaarsen
……….
75
79
+
”
EIoll.Draad- enKabelfabriek
64
–
68
+
4
A. Jurgens’Ver.Fabr.g.aand
58%
5611
8
56818
–
2i1
pr. aand
65%
62ij
0
63
–
2%
Leerdam Glasfabrieken
31%
– – –
Philips’ Gloeilampenfabriek
252 264%
–
+
12%
Vereenigde Blikfabrieken
102
105
–
+
Vereen.Chetnische Fabrieken
34
34%
34
>
+ %
Compania Mercantil Argent
1151
1111
2
11
–
Cultuur-Mij. d. Vorstenland
1.71
71
17811
6
175
3
1
8
+
3%
Elandelsver.Amsterdam
456
470
470%’
+
14%
Handeisverg. Reiss & Co
27%
26
26
–
13/4
Int. Crediet- en Handelsverg.
Rotterdam
…………
180
180
181
+
1
Linde Teves & Stokvis
62%
62%
–
+
X’
Redj aug Lebong Mijnb.-Nij
100
–
–
–
Gecona. 1-lol!. Petroleum-Hij
128
1
1
127
13001
+
2%
Kon. Petroleum-Mij.
……
338%
349
350
+
11%
Phoenix
Oil …………..
83%
–
78
–
Amsterdani.Itubber-Mij ….
144
1415/
8
139%
–
4%
Kendeng Lemboe
……..
184%
182
176
3
%
–
7
Oost-Java-Rubber-Mij .
….
216
21114
215
–
1
Deli-Batavia Tabak Mij.
294 287
285112
–
8%
Deli-Maatschappij
……..
286%
284
283%’
–
3%
Senembah-Maatschappi
.
i
–
242%
228 232%
–
10%
De
.sekeepvaartafdeeling
lieef t een zekere opleving te
aanschouwen gegeven, in verband met cle iets betere stem-ming op cle .vrachtenmarkt, nu cle oogstverschepingen hun
gunstigeii invloed doen gevdelen. In aandeelen en obligaties
Trolhindsche Stoomboot Maatschappij hebben bovendien cle
berichten omtrent het instellen van een nieuw’en Noordzee-
dienst dldor een concurreerencle maatschappij vrij grootis
omzetten in het leven geroepen.
15 Oct
19 Oct
22 Oct Rijz
i
ng
of
dalng.
Holland-Amerika-Lijn
83%
84
82
– 1%
,,gem.eig
72%
70
70
–
2%
Hollandsehe Stoomboot-Mij
23%
20%
20%
–
2%
Java-China-Japan-Lijn
82
81
–
– 1
Kon. Hollandsche Lloyd
8
9
87
18
+ a18
Kon. Ned. Stoomb.-Mij …..
58%
56 55
–
33/
2
Konink.Paketvaart-Mij.
114%
114%
116
+ 1%
Maatschappij Zeevaart
55
–
–
–
Neder!. Scheepvaart-Unie
107%
109%
108
+ %
Nievelt Goudriaan ……..
86
86%
85%
—%
Rotterdamsche Lloyd ……
121
120%
120
7
1
8
— 11
8
Stoomv-Mij. ,,Nederland”
139%
139
138%
—%
,,Noordzee”
23 25
24% + 1%
De
itnnerikaansche markt
was vast, hoofdzakelijk ouder
den invloed van den beteren dollarkoers.
15 Oct.
1,9 Oct.
22 Oct. Riizing
of
daling.
Aineric. Smelting
&
Refining
59%
6011
—
±
818
Anaconda Copper
……..
76%
76
76s,
+ %
Studebaker Corp.
……..
98o/
100% 101%
+
2u
51
Un. States Steel Corp…..
89v/s
91%
91
0
1
0
+1%
AtchisonTopeka ……….
101
101%
102
+ 1
Ene
………………..
14%
14
14114
—%
Southern Pacific ……….
90a1
8
89%
90%
—
1
18
Union Pacific
…………
134
132%
–
— 1%
Int. Merc. Marine eng. gew.
7
1
I/
8%
8,
110
+
’18
pref.
25
27
28
+
3
])e
gek/markt
was ruim; prolongatie 2% pCt.
Locoprijzen te RotterdamjAmsterclam.
2 October
1923
15
October
1923
,
23
October
1922
12,30
12,40
13,75
9,40
9,40
10,90.
188,-
190,-
212,-
182,-
182,-
208,-
10,70 10,10 11,30
12,15
12,20
14,75
440,-
.
450,-
.
432,-
KG.
8)
per 1960 liG.
Wheat.
Soorten
Tarwe*
2)
Rogge (No. 2 Western)
1)
Mais (La Plato) ……..
91
)
Gerst (48 lb. malting) …
2
)
Haver (Canada No. 3).
. 1)
Lijnkoeken (Noord-Amen-
kavanLa Plata-zaad)
1)
Lijnzaad (La Plata) .. . .
8)
1)
p. 100 KG.
2)
p. 2000
*) Nr. 2 Hard/Bed Winter
24 October 1923
ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTËN
929
GOEDERENHANDEL
GRANEN.
23 October 1923.
Reeds in one vorig weekbericht vermelclden wij een be-
ginnendeii ommekeer aan (Ie tarwemarkt, waar een einde
scheen te stillen kcrnen aan de vaste stemming, die zich
eenige weken had gehandhaafd ondanks den overvloed van
broodgraan, die dit seizoen beschikbaar is. In den loop de zei’ week maakte deze verandering verderen voortgang en
ook voor voedergranen deed zij zich gelden. Tot de oorza-ken der flauwe stemming behoort vooral het ruime aanbod
van de Europeesche uitvoerlanden Rusland en Roemenië,
het eerste voor tarwe en rogge, het laatste voor tarsve en
maIs. Een belangrijke uitbreiding vertoonden de Russische
tarweverschepingen, die deze week met 149.000 qtiarters
zelfs iets grooter waren dan van Argentinië. Ook Roemeniif
vfrscheepte bijna 100.000 quarters tarwe. Weliswaar is niet
aan te nemen, dat Rusland lang in dit tempo zal voort-
gaan, en een zoo groot weekcijfer zal waarschijnlijk tot de
uitzonderingen blijven behooren, doch Roemenië heeft eelt
flink tarwe-surplus. Daarbij kwamen groote verschepin-
gen uit Noord-Amerika en dringend Canadeesch aanbod met
dalende markten te Winnipeg en Chicago, waar blijkbaar de hausse-campagne haar kracht beiuut te verliezen. Ook
de groote raming van den Argentijnschu tarweoogst oefen-
cle een begrijpelijken druk op de tarwernarkt uit. Die op-
brengst wordt nu van een belangrijk toegenomen ‘bezaaide
oppervlakte geschat op 31 millioen quarters, ongeveer 1S
pCt. meer dan in het vorige seizoen. De Europeesche mark.
ten, clie reeds eenigen tijd wantrouwen hadden getoond in
de tarweprijzen, hadden dus alle aanléiding om daarin to
volharden en cle prijsverlaging, die aan de markten der
uitvoerlanden plaats vond, leidde dan ook niet tot groo-
teren omzet. Zelfs is die in Engeland, dat geruimen tijd
levenclige markten had gekend, vrij sterk afgenomen. En
verwijderde posities werden in Engeland slechts eenige
ladingen Manitoba-tarwe gekocht, hoofdzakelijk ter verla-
ding van Vancouver en ook in parcels ging tot de geleide-
lijk dalende prijzen minder om dan tevoren. In Engeland
is den laatsten tijd veel tarwe gekocht en de vermindering
iii de vraag kwam niet onverwacht. Frankrijk deed ver-
ctere inkoopen van La Plata-tarwe van den nieuwen oogst ci, kocht tevens stoomende La Plata- en Russische tarw’e,
terwijl Italië vooral belangstelling toonde voor Manitoha
op ivinteraflading. In Nederland vermochten de dalende
prijzen al evenmin vermeerderden kooplust te wekicen en cle
inkoopen beperkten zich tot Iveinig omvangrijke hoeveel-
lieden, vooral hardwinter en La l’lata-tarwe. Ook in België
was cle haiiclel minder levendig dan in de vorige week, doch
hij was van meer beteekenis dan in Nederland, ook wegens
verdere vraag van den Elzas en Frankrijk. Duitschland
trad hehaa1delijk als verkooper van tarwe op, doch kocht
tevens Monitoba’s op spoedige af lading.
Met vrijwel onveranderde voorraden in de havens blijven
(le Argentijnsche tarweverschepingen klein, vooral in ver-
gelijking met cle groote Noord-Amerikaansche hoeveelheden
en nu en clan was dm1 ook de vraag voor spoedige ‘La
.Plata-tarwe nog vrij goed. In overeenstemming met de al-‘
• gemeen flauwere stemming daalde de tarweprijs aan de ter-
mijnmarkten te Rosario en Buenos Aires echter Vrij be-
langrijk. De prijsverlaging bedroeg daar van 15 tot 22 Oc-
tober 20 t 40 centavos per 100 KG. Te Chicago viel in
dien tijd een verlaging te constateeren van ongeveer 2% • dollar-cent, te Winnipeg van ongeveer 2 cent per 60 lhs
Beide vonden plaats in het begin der week en de laatste
dagen waren de markten vrij standvastig. December-tarwe
• te Chicago staat nu nog 0 pCt. hooger dan in het midden van Juli, toen de toenmalige sterke prijsdaling haar laag-
ste punt had bereikt en ongeveer 2 pCt. hooger dan half Augustus. Daar is dus het resultaat van de beweging tot
verhooging der prijzen, die steeds kunstmatig scheen en in
strijd was met de statistische wereldpositie van tarwe, nog
niet w’eder geheel verloren gegaan. Bijna echter is dat reeds
liet geval in Canada. Wel staat October-tarwe nog 2 cent
hooger dan een maand geleden, doch December sloot giste-
ren te Winnipeg slechts % cent boven het tot nog toe be-
reikte laagste punt. Daarbij blijft het aanbod ruim en hoort
Tulen tuit Canada minder klachten over de lage tarweprjzen,
terwijl in de Vereenigde Staten nog steeds wordt beweerd,
dat de tegenwoordige prijs de productiekosten niet dekt,
Het is echter lang niet zeker, dat verminderde uitzaai aan wintertarive daarvan liet gevolg zal zijii en ofschoon wel
sprake is van eenige vertraging in den uitzaai wegens
sterken regenval, worden de voorspellingen omtrent een
vermindering minder algemeen. Ernstiger schijnt het daar.
nice gesteld in Engeland, waar bij het uitblijven van regee-ringsmaatregeleut tot steun van den tarweverbouwer, reeds
graanland omgezet wordt in weiden. Overigens zijn de be-
richten omtrent den nieuweul tarweuitzaai in Europa gun.
stig, daar in de Oost-Europeesche landen, waar over droogte
iverd geklaagd, regen gevallen is.
De roggehandel was ook deze week weder weinig leven-
dig. Ofschoon de Riussische roggeverschepingen niet zoo
groot ivaren als in de vorige week, blijft het aanbod uit
Rusland ruim met slechts weinig kooplust in West-Europa.
Nu en dan werden spoeclige partijen in Nederland gekocht.
Van de Russische graanverkoopen naar het buitenland,
die van 15 Augustus tot 1 October 300.000 ton heeten te
hebben bedragen, bestond meer dan
Y.
gedeelte uit rogge
en bijna 100.000 ton was tarwe. Een groote verkoop van
Russische rogge werd deze week weder gerapporteerd naar
Noorwegen. In Noord-Amerikaansche rogge ging weinig om, ook in Nederland, doch de roggeprijs te Chicago kon
zich goed handhaven na piijsdaling van ongeveer 1% cent
per 56 lbs. in het begin der week.
Maïs verloor deze week al spoedig haar vaste stemming, die toen ons vorige weekbericht geschreven werd, nog al-
om bestond. Het is vooral het ruime aanbod van Roeme-
nië geweest, dat hier den ommekeer ten gevolge heeft ge-had. De uitwerking van dit aanbod werd versterkt door de
daling van den koers der franken, waarin een gedeelte der
zaken vaut Roemenië wordt gedaan. In Nederland en En-
Noteeringen.
Chicago
Bueno3 Agrei
Data
Tarwe
MaTs
Haver
Torwe
MoTs
Ltjnzaaa’
Dec.
Dec.
Dec,
Nov.
Nov.
Nov.
20 Oct.’23
105i1
2
‘ia
41%
12,25
9,70
23,60
13
,,
’23
108
7
/
757/
8
43’1
12,40
9,70
24,70
20Oct.’22
11231
s
671
417/
8
12,20
1
)
8,20
20,951)
20 Oct.’21
106 46
325/
13,-
7,15
16,20
20Oct.’20 210
83
53i
18,95
2
)
8,70
22,30
1
)
20Juli’14
82
5611
8
36%
9,40 5,38
13,70
–
5)
Per Oct.
.AANVOEREN in tons van 1000 KG.
Rotterdam
.
Amsterdam
Totaal.
Artikelen.
14/20
October
Sedert
Overeenk.
14/20
October
Sedert
Overcenk.
1923
1
Jan.
1923
tijdvak
1922
1923
1
Jan.
1923
tijdvak
1922 1923 1922
29.965 641.875
938.185
–
31.086
30.124 672.961 968.309
7.388
341.924 255.269
–
485
–
342.409 255.269
Tarve ………………
Rogge
……………….
.
5.130
22.592
9.663
• –
–
–
22.592
9.663
Boekweit
……………4.165
MaIs
……………..
505.847
701.103
4.938
60.519
77.946
566.366 839.049
Gerst ……………..
•
13.133
210.005
117.812
984
12.040
3.597
222.045
121.409
60.374 91.127
–
533
50
60.907
91.177
Lijnzaad …………..
..
114.671
155.566
730
50.586
69.430
165.257
224.996
Haver
……………..1.945
785
.
158.634
95.821
–
–
1.547
158.634 97.368
Lijnkoek ……………..
Tarwemeel ………….
2
..571
5.656
87.544
47.835
–
4.509
5.338 92.053
53.173
Andere meelsoorten
:.
• –
1.562
8.762
– –
2.615
1.562
•
11.377
930
–
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 October 1923
geland was Roemeensche maIs daardoor steeds lager te
koop, hetgeen in Nederland weliswaar geregeld tot omvang-
rijke zaken iu deze malssoort leidde, doch in andere soor-
ten de zaken deed afnemen. Slechts Zuid-AfrikaanSche
mais blijft onveranderd goed gevraagd. Zelfs kon in den
loop der week daarvoor bij verminderd aanbod de prijs nog
wat aantrekken, doch La Plata-mais was moeilijker te
plaatsen. Wel worden de aanvoeren geregeld opgenomen,
doch deze zijn dan ook veel kleiner dan de laatste tijdan
het geval was geweest en voor meer verwijderde posities
‘is de vraag slechts wegens de lagere prijzen, waartoe Roe-
meensche mais te koop is. Daling in de prijzen van La
Plata-maïs, teweeggebracht door lagere markten in Argen-
tinië, waar met groote fluctuaties van 15 tot 22 October
een prijsdaling te constateeren valt van 20
it
30 centavos
per 100 KG. en lagere zeevrachten konden daarin geen verandering brengen. Concurrentie van Antwerpen, die
zich in Nederland anders bij dalenden frankenkoers steeds
placht te doen gevoelen, trad niet van beteekenis op, daar
in België voldoende vraag bestaat voor de niet overdadige
aanvoeren te Antwerpen. In Engeland bestaat goede detail.
vraag naar mais, doch de aanvoeren zijn ruim en aan de importma.rkt werden slectts weinig maïszaken gedaan.
Twee aan de Engelsche kust aangekomen ladingen La
Plata-maïs werden in het begin der week in Eigeland op-
genomen, doch later beperkten de zaken aan cle lading.
niarkt zich tot een enkele kleine stoomende lading Ron-
meensche maïs, tot gisteren weder zaken werden gedaan 01) aflading. Ook in parcels was de omzet teleurstellend.
Chicago was voor mais aanvankelijk vast met weder hoo-
gere prijzen voor December, doch wegens betere oogstbe-
richten en in verband met de algemeen minder vaste
stemming aan de graanmarkten volgden later eenige op-
eenvolgende verlagingen, die de prijzen ongeveer 2 cent per 56 lbs. beneden het niveau van 15 October brachten.
Voor gerst bestaat in de meeste landen onvoldoende be-
langstelling. Het aanbod van stoomende Roemeensche en
Russische gerst naar Antwerpen en Nederland overtreft
de vraag, ofschoon op aflading het aanbod niet groot is.
De vraagprijzen der uitvoerlanden vertoonen geen verail-
(lering. De laatste dagen bestaat betere vraag voor gerst
in Duitschland en in Russische gerst naar Hamburg ver-
den weder zaken gedaan. Engeland koopt zeer weinig
gerst, ook van Noord-Amerika, dat anders den laatsten
tijd ondanks de hooge prijzen, clie dan ook op het vaste.’
land slechts zelden werden ingewil]igd, geregeld Canadec-
sche soorten was blijven koopen.
Haver onderging in den loQp der week te Chicago een
prijsverlaging van
13-4
cent per 32 lhs. voor December en
1′ cent voor Mei, en zaken in buitenlandsche haver in
Europa zijn van geringen.Ornvang. In Engeland bestond nu
en dan eenige vraag
Vopi
La Plata.haver tot weinig verau-
derde prijzen, doch vooral op het vasteland is in hver
weinig te doen wegens voldoend aanbod uit de eigeli oog-
sten.
SUIKER.
NOTEERINGEN.
Amster.
dam per
Londen New York
96pCt.
–
Whtte Java
Amer. Gro-
Data
Oct./
T
atea
lol’. per
nu!ated
c.i.f.
Ceniri.
Dec.
CUbCs
No. 1
Oct.jDec.
Oct 1Dec.
fugal3
Sh.
5h.
$
ets.
18 Oct.
1
23
(29
‘j
6019 2416
–
7,66
11
,,
’23„271,1
16
6019
251_
–
7,66
18 Oct. ’22
,,22a1
16
561_
19/_
2216
5,53
18 Oct. ’21
,,1971
5516
1913
2016
4,11
4Juli ’14
111118132
181–
–
–
3,26
Ook gedurende deze week bleef de stemming op de
ver-
schillende suikermarkten nagenoeg onveranderd prijshoii-
cleuci.
En .A m e r i k a waren de fluctuaties zeer gering. Spot
Centrifugals l’leven de geheee week met dc. 7,66 geno-
teerci, terwijl de termijemarkt het volgende beeld te zien
gaf: December, opening 521, s]ot 5,10; Maart 4,10, slot
4,06; Mei 4,18, slot 4,14.
Ook in E
11
ge 1 a n cl bleef de markt onveranderd. Bal-finadeurs vonden geregeld afzet voor hini product.
Op J a v a bleef de markt vast cii trokken prijzen voor
prompte suiker verder aan, terwijl door de V.J.S.P.
01)
de-
zelf de basis verdere partijen uit oogst 1924 van cle hand
werden gedaan, zoodat de totale verkoopen tot ongeveer
13 millioen picols stegen, waarna tot verhoogde prijzen
nieuwe transacties tot stand kwamen.
Bi e r te 1 and e verkeerde de markt in eene vaste
itemmiug en liepen prijzen voor October en December-leve-
ring in het begin der week bijna
f
1,— op, om later door
ruim realisatie-aanbod iets terug te loopen. In de prijzen
voor latere leveringen vond zoogoed als geen verandering
plaats. Aan het slot der week, toen het realisatie-aanbod op-
hield, trokken prijzen, eveneens naar aanleiding van de
vastere berichten uit New York, weder iets aan. De omzet
op de termijnmarkt beliep gedurende de algeloopen week
ca. 3500 tons.
De C uh a-statistiek luidt als volgt:
1923
1922
1921
Tons
Tons
Tons
Weekontvangsten 13 Oct. ’23.
20.047
8.463
6.860
Tot. sedert 1 Dec. ’22-13 Oct. ’23 3.443.705 3.797.750 3.242.860
Aantal werkende fabrieken
–
–
1
Weekexport 13 Oct. ’23 ……53.932
42.261
22.740
Totale export lJan.-i3Oct.’23 3.235.793 3.523.673 2.073.740
Totale voorraad 13Oct.’23….
207.918 282.647 1.169.628
KATOEN.
Noteering voor Loco-Katoen.
(Middling Uplands.)
19 Oct.
10 Oct.
4 Oct.
19 Oct.
17 Oct.
1923
1
1923
1
1923
1
1922
1
1921
New York voor
Middling … 30,20e 28,80e 29,20 e 23,05e 18,75 c
New Orleans
voor Middling 29,25 e 27,75 c 28,50e 22,50e 18,15 c
Liverpool voor
Fy Middling 17,14 d 16,36 d
1
16,99 d 13,85 d 12,29 d
Ontvangsten in- en uitvoeren van Amerikaansehe thavens.
(In duizendtallen balen).
1
Aug. ’23
Overeenkomstige perioden
tot
190c1.’23
1922
1921
Ontvangsten Gulf-Havens.
}2.105
1.799
1.862
Atlant.Havens
UitvoernaarGr.Brittannië
448
334
336
,,
,,
‘tVasteland.
812
618 845
,,
,,
Japan
….
116
104
294
Voorraden.
(In duizendtallen balen). *)
Overeenkomstig tjjdstip
19Oct.23
1922
1921
Amerik. havens …………622
966
1.506
Binenland …………….931
1.176
1.305
New York …………..
–
..
–
–
New Orleans …………..-
–
–
Liverpool ……………..125
297
440
Marktber,ioht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, d.d. 17 October 1923.
Sedert ons laatste bericht zijn prijzen van Amerikaansche
katoen opnieuw gestegen tengevolge van ongunstige weer-
berichten en aankoopen door ,,bull”-speeulanten. Gisteren
was de markt iets flauwer, terwijl de aanvoeren in de
havens vrij groot zijn en de voorraden in Amerika toe-
nemen. Egyptische katoen is ook vast, in verband met de
stijging van Amerikaansche, hoewel verkoopen niet groot zijn. In Peru-katoen zijn Vrij veel zaken gedaan.
De markt voor Amerikaansche garens blijft zeer slecht. De vraag voor cops en boomen is onbeteekenend, terw’ijl
er ook in medio-nummers weinig omgaat. Biedingen uit
het binnenland zijn laag en leiden slechts zelden tot zaken.
Er is nog iets gedaan in extra hard twist, terwijl ook voor
het Verre Oosten eenige aanvragen voor 4212 aan de markt
zijn tegen te lage limieten. Ook in mulegarens voor de ver-
verijen zijn enkele posten afgesloten, hoewel meestal de
limieten te laag zijn, om tot zaken te leiden. Egyptisebe
garens zijn vast en het meeste wordt nog gedaan in 60cr
twist. De September-cijfers van de Board of Trade zijn zeer
teleurstellend en geven een vermindering in den garenuit-
voer aan van 30.pCt., vergeleken bij September 1922. Naar
9 landen is de uitvoer vermeerderd, hoofdzakelijk naar
Ruinenie en Bulgarije, die elk een vermeerdering van 1
millioen pond aantoonen. Voor 16 landen is de uitvoer ver-
minderd: Duitschiand heeft 1 millioen pond minder genomen
en naar Holland is de uitvoer bijna 4 millioen lager, ter-
wijl ook Bombay minder ontvangen heeft. Deze cijfers geven
den stand van zaken in den garenhandel zeer juist weer.
Doekprijzen zijn bepaald hooger en hierdoor zijn ver-
schillende aanvragen gedaan, die echter slechts zelden tot
24
October
1923
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
931
zaken leidden. De overzeesche markten zijn zeer •huiverig,
om hoogere limieten te zenden en in den regel koopen zij
slechts kleine hoeveelheden voor spoedige levering. Fabri-
kanten moeten geregeld hunne vraagprjzen verhoogen en
dikwijls orders weigeren, die zij eenige weken geleden
gaarne aangenomen zoudeii hebben. De marges voor fabri-
kanten blijven dan ook nog zeer slecht, doch waar katoen-
en garenprijzen zoo zijn gestegen, moeten zij hunne vraag-
prijzen wel verhoogen. Er is nog niet veel vertrouwen in de tegenwoordige prijzen en zoolang men niet algemeen
inziet, dat deze voorloopig niet lager zullen worden, is er
nog weinig kans op verbetering in zaken.
100ct. 170ct. Oost.koersen. 9Oct. 160ct.
Liverpoolnoteeringen.
T..’.opIndi
1/4Tv 1.14H
F.G.F.Sakellarides 18,20 18,40 T.T.opHongkong2131
8
2131I
G.F.No.] Oomra 9,55 10,20 T.T.opShanghai 3,1k 311
KOFFIE.
(Medeciceling van de Makelaars G. Duuring & Zoon, Kohl & Witkamp, Leonard Jacobson & Zonen en G. Bijdeudijk.)
Noteeringen en voorraden.
Rio
Sontos
Data
Wisselkoers
Prijs
Prijs
Voorraad
No. 7
Voorraad
No.
4
20 Oct.
1923
589.000
23.025
817.000
26.500
132
13
1923
636,000
21.525
824.000 24.500
182
6
1923
598.000 21.100
890.000
24.000
53f
20 Oct.
1922
1.669.000
17.900
2.298.000 23.500
6
3
1
32
Ontvangsten.
–
Rio
1
Sanlos
Data
,4fgdoopen
Sedert
–
Afgdoopen
1
Sedert
week
1
1 Juli
week
1
1
Juli
20 Oct.
1923….
86.000
11.322.000
1
212.000
1
3.070.000
20 Oct.
1922….
82.000 1.120.000 167.000
2.240.000
THEE.
(Opgave van den makelaar J. van Eck.)
Bericht van den afloop Theeveiling
01)
11 October 1923.
Aanbod in veiling bestond uit:
Heden:
–
9061,
2012, 2014 ku. Java thee
5076, 47412,
Sumatra thee
181,
‘
,, voor rekening belangh.
1172/2,
China thee
82, 23612,
ex voorg. veiling
Totaal.. 14400, 190212, 2014 kn. thee.
12 October 1922:
13351, 224
j
2, 5014 kn. Java thee
2027,
,, Sumatra thee
137912
, China thee
54,
-,, ex voorg. ve/ling
Totaal. . 1.5432, 160312, 5014 ku. thee.
Aanbod 1 Januari ji. tot heden:
1922
1921
Java thee
122400 kn. 126958 ku. 214654 ko. Sumatra thee
47740
31053 ,,
19180
Voor rek; bel.h.
5389
4480 ,,
2965
Totaal ………..175529 kn. 162491 kn. 236799 kn.
Gem. per veiling.. 13502 ,,
12499 ,,
18215
Tot. aanb. China thee. 1755312 ,,
147912
De veiling had een zeer willig verloop.
De Consumtie-haudel, de Verpakkers traden sterk als
koopers op, deels omdat zij vorige veiling bij het geringe
aanbod van toen, weinig hadden gekocht, doch meer naar
aanleiding van het bericht in de Ochtendbladen, dat een
Wetsontwerp was ingediend tot verhooging van het invoer-
recht op thee van
f
25,— tot
f 100,—
per 100 Kg. Zeer terecht yreezende dat het publiek na kennisneming
van bovenstaand bericht belangrijke voorraden zou inslaan,
werd meer gekocht, dan onder normale omstandigheden
het geval zou zijn geweest; waardoor de prijzen belangrijk
werden opgedreven.
De middenkwaliteiten bladthee werden aanvankelijk met
6 tot 8 cts, later met 17 tot 1.9 cts boven de reeds hooge
prijzen van vorige veiling betaald.
Gebroken Pecco en Gebroken Oranje Pecco deelden, hoe-
wel in eenigszins geringere mate, in deze belangrijke prijs-
stijging.
Dust en Fannings werden eveneens hooger betaald.
Het gevolg zal zijn, dat nu reeds de winkelprijzeu be-
langrijk zullen moeten worden verhoogd.
Opgehouden werden slechts enkele partijen China-thee.
Voor de volgende veiling Donderdag 1 November e.k.
–
zijn slechts 6000 kn. aanwezig, doch er is kans dat bij
tijdige aankomst het kwantum tot 11000 kn. kan worden
opgevoerd.
RUBBER.
Ook in de afgeloopen week behield de flauwe stemiltilig
de overhand. Groot aanbod, waartegenover bijna geen vraag
stond, veroorzaakte een verdere daling.
1)e noteeringen luiden:
einde voorafgaande week:
Prima Crêpe
October .. 74y
2
ct… ………. 76
et.
21
Nov./Dec.
75
….
……….. 78
21
Jan.1Maart77
,.
………… 80
Smoked Sheets October.. 75
,………….81
Nov./Dec. 75
1
1
2
,.
…………
79
Jan.iMaart77
,…………. 81
23 October 1923.
COPRA.
De markt was deze week aanvankelijk zeer vast, doch
later kalmer gestemd. itet aanbod vail IndiO was
01)
het
hoogere niveau wat ruinier. De noteeringen zijn:
Ned. Did. f.m.s. dichtbij stoomend
f
32,75
September aflacling,, 32,25
October ,, ,, 31,75
November
31,30k
])ecernber
31,12,1
22 Oct. 1923.
_____________
METALEN.
Loco.Noteeringen te Londen:
Data
Koper
Standaard!
Electro-
lytisch
Tin
1
Koper
Lood Zink
22 Oct. 1923..
60.716
64.51_
201.151…
28._/_
33.716
15
1923..
60.1216
64.101_
202.716
27._/_
32.71’6
8
,,
1923..
61.1216
65.101…
205.1216 26.101_ 32.151_
1
1923..
62.51_
67./_
202.17.6
26.716
32.1716
23 Oct. 1922..
62.101_
70.101_ 173.51_
25.101_
24.151_
20 Juli 1914..
61._/_
145.151_
19._/_
21.101_
VERKEERS WEZEN.
–
GRAAN.
Petro.
Odessa
Au. Kust
Ver. Staten
San Lorenzo
Data grad
Londen!
Rotte,-
.
—
1
R’dam
dam
Rotter.
Bristol
Rotter-
Enge.
dam
Kanaal
dam
1
land
15-20 Oct.
1923
-.
141_
1
2,25
1
–
211_
211_
8-13
,,
1923
–
1413
2
1
2,15
1
–
2215 2215
16-21 Oct.
1922
– –
I13c
3
2110
2513
2513
17-22 Oct.
1921
–
–
1
413 413
191_
191_
Juli 1914
11 d.
713
l/llK
l/11
121_
121_
KOLEN.
Card!ff
Oostk.Engdand
Data
Bordeaux
Genua
.
Sad
La
Plato
Rh,ier
tt
Roer.
dom
Gothen.
burg
15-20 Oct.
’23
71_
8/11
9/-
151_
516
616
8-13
,,
’23
61_
913
9/
1412
51
616
16-21 Oct.
’22
719
11/74
1319
151_
514
81-
17-22 Oct.
’21
716
1219
1316
201_
61_
816
Juli 1914
fr. 7,—
7/_
713
1416
312
41_
DIVERSEN.
Data
jo
‘
ta Europa
1
W&
1
Europa
(d w.)
(rüst)
Europa (salpeter
15-20 October
1923..
2416 2819
351
27/9
8-13
,,
1923..
241
28/9
351_
2719
16-21 October
1922..
241_
251
301_
31/3
17-22 October
1921..
2716
–
‘
–
401…
Juli
1914..
.
1416 1613
251_
2213
1)
$
per ton kolen.
2)
Per ton.d.w.
,t)
Am. cents per 100 lbs.
Graan Petrograd per quartcr van
496 lbs.
zwaar, Odessa
cr
unit, Ver. Staten per quarter van
480
Uw.
zwaar.
Overige noteermgen per ton van
1018
EG.
93.
.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
24 October 1923
.
RJJNVAART.
,
NIEUWE
WATERWEG.
Week van 14-20 October1923.
Augustus
1923
-_______________
Augustus
Iii de aanvoeren van zeezijde kwam een veraidering.
1922
i)e beschikbare
voorraad rjnschepen bkef ruinischoots
L a n d e n v a
ii
Aantal
—
Aantal
voldoende om in de behoeften te voorzien
h er k o in st
schepen
N. R. T.’
F.,hepen
N. R.
T.
De daghuur voor. groote I)uitsche en Hollandsche schepeh
Binnenl. havens
45
31.346
41
bedroeg gemiddeld 2 cents
in enkele gevallen 1% ct. Voor
18.030
schepen van middelmatig kaliber werd 2-2
ets. betaald &root-Brittannie
459
373.416
340
260.661
De waterstand op den Rijn, hoewel langzaam vallend,
Duitschl,ind
69
118.098
68
95.962
bleel onveranderd gonstig. Naar den Bovenrijn wrd
Oj)
Noorwegen
16
19.492
30
55.894
2,10-2,20 M. afgeladeti,
naar den Benedenrijn op vollen
Zweden
29
24.361
37
•
29.680
diepgang
Het
sleeploon
w’erd
gemiddeld
genoteerd
volgens
het
Denemarken
7
9.082
4
5.225
65160
cents tarief.
Rusland-Oostz.li
3
3.297
1
2.535
12
13.267
13
12.876
INKLARINGEN
25
51.515
23
29.233
IJMUIDEN
Frankrijk
Spanje
25
5
17.873
8.314
36
17
34.562
23.992
–
September_1923
September 1922
Finland ………..
Portugal
4
2.784
2
1.886
Landen van
herkomst
België ……….
9.434
9
14.109
Aantal
N
R. T.
Aantal
N 11 T
sch epen
–
schepen
Italië ………..5
Griekeland
Levant
–
2
–
1.960
2
–
930
–
Binncnl. havens
13
9.308
7
13.816
Rusland_Zw. Zee
4
10.458
1
2.581
Groot-Brittannië
118
85.027
119
101.029
Roemenië, BuIg
1
1.145
1
2.987
Duitschland
.
50
105.220
45
57.040
And. Midd. Zeeh
11
15.327
19
43.739
Noorwegen
5
4.639
2
768
Over. Wk.Afrika
3
1.919
3
5.879
Zweden
14
7.374
28
16.419
Oostkust-Afrika
2
9.500
4
14.484
Denemarken..
6
11.720
6
2806
Zuid-Afrika ….
6
25.292
2
9.516
RusL_Oostz.hav.
19
25.442
8
7.330
Voor-Indië
9
33.927
6
22.589
Finland ……..
31
21.422
48
27258
Achter-Indië
.
. –
2
9.409
2
6.859
België.
……..
3.947
5
9.724
Ned. Oost-Indië
5
18.527
5
19.315
Frankrijk
2
4.662
5
3.400
And. Aziat. liav.
9
40.502
15
71.250
Spanje ………
.3
1.700
2
1.493
Australië
2
9.020
4
15.567
Portugal
3
1.893
4
3749
Vereen. Staten.
47
187.582
53
211.103
Levant
5
6.172
1
640
Canada
5
17.497
15
s
45.777
Rusl._ZwarteZee
.2
1
1.815
–
–
Midden-Amerika
4
13.148
4
]].904
And. Midd. Zeeli
3
7.072
3
3.734
Spitsbergen
– .
.
–
–
1
2.156
Ov.Westk.Afrika
..
3
6.166
1
2.456
Brazilië
4
13.427
.
2
4.626
Oostkust Afrika
1
3.075
– –
Argent., ‘iJrug.
15
56.700
13
41.817
Ned. Oost-Indië
.0
39.731
13
48.603
Chili
…… —-
–
4
16.883
1
.
2.000
Vereen. Staten
–
12
39.272
–
-.
Sonth Georgië
–
–
–
.1
1.080
Ned. West-Indië-
Totaal
830
1.164.502
775
1.120.804
5
7.509
3
4.011
Argent., Urug
2
7.547 .
3
11.5613
Përiode 1 Jan.-
10.746
3
6;703
31 Aug.’)
5.920
8.248.364
6.090
8.072.846
m
Over. Z.-Aerika
.
–
–
2
8.962
1
1ationaliLeit
312
412.059
308
331.502
Chili
………..3
Totaal….
Nederlandsclie
..
231 348.184
209 313.417
Periode 1 Jan.-
Britsche
325
362.441
277
370.250
30 September’)
2.414
2.818.411′
2.264 2.446.316
Duitsche
116
184.708
108
108.248
Noorsche…….
47
53.992
40
64.722
Nat
i
on a Ii tei t
Belgische
113
13.744
4
3.754
Nedcrlandsclie
143
238.849
130
192.620
Fransche
13
13.825
35
44.311
]3ritsche
02
64.315
63
56.585
Zweedsche
33
30.152
27
19.186
Duitsche
67
48.336
81
46.393
Deensche
4
4.837
7
16.592
Noorsche
16
21.836
6
3.786
Vereen. Staten
15
56.846
18
69.295
Belgische
2
–
4.607
1
616
11
Andere
39
95.773
50
111.029
839
1.164.502
775
1.120.804
–
Totaal….
–
–
Deensehe
2
2.442
11
9.734
‘)
1913, 7.663
shepei& met
9.276.504
N. R.
T.
X
.
.:
(Dirkzwager’s Scheepsagentuur
Maassluis.)
312
1
412.059
308
331.502
Totaal
..
..
‘)
1913, 1.822 schepen
met
2.083.758
?’.
R. T.
(Vereenigde
Scheepsagenturen
van
Elalverhout
&
Zwart
en Zurmühlen
&
Co.)
INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Het vraagstuk van de geidruimte in Nederland en de
goudpolitiek van de Nederlandsche Bank
–
met bijlage:
Nederlandsch-Oost-Indiê en de Gold-Exchange-Standaard
door Mr. G. VISSERING
–
.
Prijs f 1,50
Verkrijgbaar bij den Boekhandel en bij NIJGH& VAN DITMAR’S UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ, Rotterdam.