2î MAART 1021
A dtrstiRSRtcliT VooRÈEHoubÈ1.
Economisch~Statistische
Berichten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID,
FINANCIËN
EN VERKEER
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
6
JAARCANG
WOENSDAG 23 MAART 1921
No. 273
INHOUD
BIz.
DE NEDIIRLANDSCHE KATOENINDUSTRIE IN 1920 1
door
Joan
Gcldcrtnan
………………………………..
258
Kanaal Maasbracht–Maastricht door
ir. M.
G. E. i3ongaerls
259
Het Ontwerp-Arbeidsgeschiilenwet 1 door
Mr.P. W. J. R.
Gort van der Linden ……….
………………..
261
Het Ontwerp-Procesrecht
1920
en de wraking van Scheids-
rechters 1 door
Mr.
A.
J.
Verste gen
……………..
263
De Strijd tegen de Centrale Bouwmaterialen Voorziening in
verband met de oprichting van een Rijksinkoopkantoor
door
S.
L. Lan gendijk
………………………..
264
Londensche
Correspondentie
……………………..
266
De Rijksmiddelen
…………………………….
268
AANTEEKENINGEN:
De overeenkomst tusschen Zwitserland en het Duitsche
Rijk betreffende de Zwitsersche goudhypotheken in
Duitschland door
Mr. E. L.
i”eschol.te
…………
268
De Landbouw in Palestina
……………… ……
269
Stand der cultures en uitvoer gedurende het derde kwar-
taal
1920,
in Suriname
……………………
269
OvERzIcwr VAN TUDSCHR1PTEN
…………………..
270
MAANDCIJFERS:
Overzicht der Rijksmiddelen
………………….
270
Giro-omzet bij de Nederlandsche Bank
…………..
271
Productie der Kolenmijnen
………………….
271
Giro-kantoor der Gemeente Amsterdam
…………
271
Postchque en Girodienst
……………………
271
Rijkspostspaarbank
…………………………
271
Ontvangsten van Spoor- en Tramwegmaatschappijen
October
1920
…………………………….
271
Handelsbeweging over de maand Januari
1921
…. ..
272
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
………………
273-279
Geidkoersen.
•Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.
Goederenhandel.
•
Bankstaten.
Verkeerswezen.
INSTITUUT
VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
Algemeen. Secretaris: Mr. G. W. J. Bruin’s.
Assistent-Redacteur voor het weekblad: D. J. Wansink.
Secretariaat: Pieter de Hoogh.weg 1, Rotterdam.
Aan.geieelcende stukken: Bijkantoor Ruige Plaatweg 37.
Telef. Nr. 3000. Tele gr.adres: Economisch. Instituut.
Postche qua en. girorekening Rotterdam. No. 8408.
Abonnementsprijs voor het weekbla4 franco p. p.
in Nederland f 20,—. Buitenland en Kolon.iën f 22,50
per jaar. Losse svum.mers 50 cents.
Leden en donateurs van. het Instituut ontvangen
het weekblad gra.tis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abon,n.é’s, leden en donateurs kosteloos,
voor aoover daaromtrent niet anders wordt beslist.
Advertentiën. f 0.50 per regel. Plaatsing bij abonne-ncent volgens tarief. Administratie van abonnementen
en advertenties: Nijgh van Ditmar’s Uit gevers-
Maatschappij, Rotterdam,, Amsterdam, ‘s- Gravenhage.
BERICHT.
–
Mt
lIet
oog op de a.s. Fetdagen za liet vol-
gend numjr een ‘dag later dan gewoonlijk ver-
chijeu.
21 MAART 1921.
De vaste stemming op de gold.markt bleef ook deze
week aanhouden. Voor particulier disconto was er
feitelijk geen geld voorhanden. Zoo nu en clan kon
een pot prima papier -voor 4 pOt. ondergebracht
wonden, maa1 meestal
Ikon
man niet .an,clers dan tegels
bim’kdisconto plaatsing ‘vinden. Ook ‘voor jirolongatie-
geld was niet veel aanbogcl. Do noteerting sc.hommcido
tussohesi
41%
en 5 pOt.. en zou bij een meer levendige
effcotenima.rjat stellig veel hoeger gelweest zijn. Als
bewijs hoe weinig geld op liet oogeiibiilc hesahikbaar
is, diene dc uitslag ‘van de ‘inschrijving op hot schat-
kistpapier, die lieden plaats vond. Van de 115 mii-
heen, welke cle relgeering aanbood en die groortencioels
moesten dienen tot aflossing van ‘veryallend papier,
kon slechts en. 78 millioen geplaatst worden, waarbij
de 3-inaandsproimossen werden toegewezen tot 4%
pOt., dus een
1%
pOt. boven het officdeele bankdis-
conto. De 6-maaudspromessen gaven een rendement
van 4% pOt., ‘terwijl ‘de biljetten de volle 5 pOt. oi-
brachten. De juiste cijfers nijn: ingeschreven
f
78.702.000, waarvan toogeweaen
f
37.940.000 drie-
niaanjdspromessen is
f
987.862,
f
30.060.000 zos-
maancispromoseen is
f
977,75 en
f
10.402.000 jaars-
biljetten is
f 1000,—.
c
* *
In ‘cle voornaamste svd.sseis kwam ook deze week
weinig verancksring en ‘de oinzeüten bleven boporkt.
Alleen Skasjid:inaviö was wader aan .helaaigrijke
schommelingen onclerhovig, w.aarbij Kopenhagen ton
1otte onveranderd sloot, Ohristiania weder flauwcr
was, maar Stockholm niet onaanzienlijk kn stijgen
en soodoen.cle weder ongeveer op liet goudpunt kwam.
Zwitserland kon cle vaste stemming der laatste weken
‘voortzetten en steeg to’t 50,30. Daarentegen waren
Buenos Aires en Batavia opnieuw aangeboden ca.
981% en oa. 97%.
LONDEN, 19 MAART 1021.
Gedurende de afgeloopeji week was er een groote
vraag naar geld en de koersen ‘bleven
–
tamelijk hoog.
Groote bedragen werden van de Bank of England ge-
leend tegen 7% pOt. Geen ‘verandering had in de
Bank Rate plaats.
Voor de hernieuwing van dag-geld werd betaald
tot 5% pOt. Dc laagste koers ‘voor nieuw-geld was
6 pOt.,
terwijl
hij op sommige oogenblikken 6% tot
7 ,pCt. was.
Zevendaags-geid bleef 5% pOt.
De chiscoeitomarkt was eenigsz’ins ‘vaster, twee-
maands-papier noteerde 6% pOt., drie- en viermaands-
.p,apier 6% pOt. en
;
zesmaands-papier 5?/8-6% pOt.
258
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23
Maart 1921
DE NEDERLANDSCHE KATOEN
–
INDUSTRIE IN 1920.
1.
Voor de katoeninciustrie is het afgeloopen jaar
zeker wel een tijdperk van groote tegenstellingen ge-
weest. in het begin van 1020 was de vraag, zoowel
naar garens als naar ‘manufacturen nog zeer groot
en konden alle fabrikanten hunne volle productie
zonder moeite tôt loonende prijzen verkoopeia. Prij-
zen voor grondstoffen waren wel a’bnorm.aal hoog;
ook de productiekosten namen steeds toe, zooiiel ‘door
de enorm hooge kolenprijzen als door de steeds stij-
gende bonen, doch men kon zonder moeite de daar-
door veroorzaakte verhoogingen op het afgeleverde
product, op de afnemers verhalen. Op de overzeesche
markten waren voorra’den van marnifacturen niet
groot en konden de aankomende partijen vlot geplaatst
worden. Door de lange leveringstermijnen, die de
Europeesche fabrikanten, dis volop met orders bezet
waren, moesten ‘vragen, kochten ‘vele exp’ortei,irs meer
dan misschien wel strikt noodig was, omdat zij bang
waren anders geen goederen te zullen krijgen. Ook
waren zi]weriprijzen .er hoog, zood’a’t landen als Ohi.na
en Engelsch-Indië zonder groote moeite de hooge
Europeesche kostprijzen konden betalen en dus ook
vandaar meer orders geplaatst werden dan anders
wel het geval zoudezijn geweest. Bovendien werden
prijzen van manufacturen, zoowel door cle vaste
giondstofprjzen, als ook door de steeds stijgende pro-
ductiekos’ten en de toen zeker niet onbelangrijke
ondernemersmarge steeds hooger, zeodat alle inkoo-
pen van manufacturen na eenigen tijd goedkoop
schenen. De toeitand in de geheele katoen.industrie,
niet alleen in Europa, doch ook in Japan en de Vera
eenigde Staten was echter ,,too goed to last” en toen
do oimkeer eenmaal kwam, is deze wel in een gewel-
:cligen ,,krach” ontaard.
Uit het volgende staatje
blijkt
de loop van de prij-
zen van ruwe katoen, garens en zilver gedurende 1920:
Prijzen
Amerik.
Egyp.
Oost-
32cr
(lOer
Zilver
in
katoen
katoen
md.
Aim.
Egyp.
pence
katoen
ketting ketting
6 Jan.
58
102
76
3Feb.
61
129
86,
2 Mrt.
62
146
84
7 Apr.
61
146
72
4 Mei
56
136
66
1
Jun.
53
120
58
6Jul.
50 90
.52
3
Aug.
51
89 57
7 Sep.
48
80
60
5Oct.
41 68
58,.
2 Nov.
34
56
53
7 Dec.
25
42
43
28 Dec.
22
36
42
Bij het maken van ‘gevolgtrekkingen uit deze pij
zen moet men er aan denken, dat deze de noteeringen
zijn in pence en dat de ster.li.n.gkoers in 1920 in
Januari
f 10.15
noteerde en sedert in Februari zelfs
tot beneden de
f
9.— is gedaald,
terwijl
deze koers
einde D,eeennher
f
11.30 bedro:eg, noeclat de ‘daling in
Nederianid’sch Oouran’t minder groot is dan me
oppervlakkig uit bovenstaande cijfers zou kunnen
afleiden.
Verder ‘blijkt uit deze cijfers, dat prijzen gedurende
de eerste vier maanden van 1920 vrijwel constant
bleven en voor Egyptisciie katoen en garens zelfs nog
zeer belangrijk stegen. In ide maanden April/Augustus
vond een ‘geleidelijke daling plaats. De katoenn’otee-
ring van 31 pence ‘begin Januari was einde April tot
28 pence gedaald en ‘daarna tot einde Augustus op
23 pence. Gédurende de maanden September en
Ooto-
ber nam deze daling verderen voortgang en was de
prijs einde October ‘op 18 pence gedaald, doch den
groorten prjsval bracht ide raand November cii daar-
mede op het einde “dezer maand een nnteering ‘van 12
pence. Gedurende December hadden nog enkele kleine
prijsfbuctuatics plaats, ‘doch de markt sloot geheel op
het laagste ‘punt.
‘
oov
gaens is de ‘daling nog grooter
geweest dan voor ruwe katoen en de spinmarge, ‘die
in liet begin va 1920 nog zeer groot was, vermindërde
geleidelijk, zoodat deze tegen het einde van hot jaar
vrijwel geheel verdwenen was en vele spinnerijen toen
zeker met verlies moesten werken.
Met de vraag naar man’ufacturen is het vrijwel ge-
heel gegaan als met den loop van de grond:s’tofprijzen.
Gedurende de eerste vier maanden van 1920 was de
vraag nog zeer belangrijk ‘en konden fabrikanten nog
volop orders krij,gcn Vanaf Mei werd ‘de vraag min-
der, ‘doch was ‘dat voor fabrikantenniet ‘erg, daar deze
nog v,ol:doende met orders waren voorzien. Toen ‘hier-
op echter gedurende ide zomermaanden een groot ge.
deelte werd ,afgeleverd en slechts weinig nieuwe orders
binnen kwamen, raakten de fabrikanten togen de
herfstmaan’den laugzamerhn’d door de oude orders
heen en ‘deed men dus allerwegen meer ‘moeite om op
de lagere
prijzen
nieuwe oriders af te sluiten. Dit viel
echter niet mede, ‘daar zoowel de ‘binneniandsche han-
delaren als ook de exporteurs nog met Vrij groote
voorraden zaten en deze eerst wat wilden ruimen al.
vorens opnieuw bij te ‘koopen. Toen echter in Augus-
tas/September de prijsdaling grooteae ‘afmetingen
aan.nam, werden ‘de koopers huiverig. Op ide ‘overzee-
sche markten, waar eveneens de prijzen ‘der uitvoer-
artikelen ‘daalden, wilde men ‘evenmin ‘koopen, terwijl
daarentegen de aanvoeren op de ‘oude contracten toe-
namen en de meeste exporteurs groote ipartijen van deze dure goederen ontvingen. Men probeerde deze
best
mogelijk
te realiseeren, doch ij het meer drin-
gende aanbod tot steeds, lagere prijzen ‘verminderde
de koopiust geheel, zoodat verkoopprijzen op de over-zeesche markten in vele gevallen nog vlugger ‘daalden
dan de kostprjzen in Europa. Men ‘kan dan ‘ook wel
aannemeA, dat de ‘meeste exporteurs van’ka’tioenen
goederen gedurende de tweede helft van het afge-
l’oopen jaar groote verliezen hebben ‘geleden op de
door hen verscheepte ‘manufacturen, die in vele ge-
vallen grootei zullen zijn geweest ‘dan dc zeker zeer
belangrijke win’sten, die er in het eerste halfjaar zijn
gemaakt. Zelfs voor die exporteurs, die hunne goede-
ren reeds aan hunne afnemers ‘hadden ‘veirkodhrt, zijn
de verliezen ‘niet uitgebleven, daar deze afnemers in
vele gevallen
‘bij
aankomst de goederen niet konden
of wilden accepteeren en
‘dikwijls
van elk voorwend
–
sel gebruik ‘maakten om de goederen te weigeren.
Ook in ‘het ‘binnenland ble’vn de grossiers en win-
keliers met de duur ingekochte goederen zitten en
moesten deze later tot veel lagere prijzen worden
op-
geruim’d.
Voor fabrikanten is het in vele ‘gevallen evenzoo
geweest. Vele Nederlauidsche .we’verijen werken nog ‘op
con’signatie-basis en het is duidelijk dat de goederen, die in het tweede ‘halfjaar van 1920 zijn uitgezonden,
groote verliezen hebben opgeleverd. Ook ‘die fabrikan-
ten, ‘die alleen voor vaste orders werkten, hebben in
vele gevallen dergelijke ‘verliezen geleden, daar vele
afnemers, zoowel in het binnenland als ‘over zee, ten
slotte onwillig of onmachtig waren ‘de duur gekochte
goederen te accepteeren of ‘althans te betalen. Boven-
dien hebben in ‘de tweede ‘helft van het jaar vele
weverijen, bij ‘gebrek aan orders, op voorraad moeten
werken en het is ‘duidelijk, dat deze goederen, uit
duurdere grondstoffen vervaardigd, bij greedkomen
tot de dagprijzen moesten worden verkocht en dus
zeker’ ook zwaar ‘verlies hebben opgeleverd. De meeste
weverjn hebben ook, door ‘gebrek aan afzet, hu.n pro-
ductie moeten inkrimpen, ‘hetzij door vermindering
van den werktijd, hetzij door stopzetting van een
gedeelte hunner weeftouwen. Waar de vaste onkosten, die steeds zeer belangrijk zijn, blijven doorgaan, is een
dergelijke productievermind’ering natuurlijk steeds
kostbaar.
Voor de Ned’erland’sche cxportfabri’kanten was er
nog een speciaal ongunstige factor in de ‘bwvens’ta-
king gedurende ‘de eaaaniden Februari/April 1920.
Deze had plaats in een tijd, dat de irraag naar. manu-
31
58
21
29
81
20
30
86
21
29
86
19
27
87
19
29
75
17
27
62
15
27
67
15
23
67
14
20
53
13 18
43
11
12
28
8
11
25
7
23 Maart 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
259
/
facturen enorm groot was en dus alle gereedkomende
partijen vlot geplaatst zouden kunnen worden. Men
kon deze echter in die maanden niet verschepen en
toen begin Mei de versehepingen weer begonnen, was het in het begin moeilijk ialle gereedkomende partijen
onmiddellijk to verzenden. Bovendien begon toen de
vraag naar manufacturon al te verminderen en had
men in vele gevallen moeilijkheden met de overzee-
sche afnemers, welke moeilijkheden meestal eerst
uit den weg moesten worden geruimd, hetwelk al las-
tiger word naarmate prijzen in Europa verder
daalden.
Volgens cle Nederlandsche Statistiek heeft de
totaal-uitvoer ‘van katoenen manufacturen bedragen:
1920
K.G.
Ter waarde van:
Januari
……..
1.658.501
f
10.121.019
Februari ……..
1.119.437
6.971.817
Maart ……….
186.305
,,
1.254.694
April ………..
1.375.055
,,
9.409.789
Mei
…………
2.258.745
14.826.231
Juni …………
2.419.977
,,
16.688.061
Juli
…………
2.716.739
,,
18.576.451
Augustus ……..
1.802.423
12.230.100
September …….
2.011.820
,, 14.052.727
October ………
1.917.134
,, 13.061.055
November …….
2.037.584
13.193.051
December …….
1.496.412
9,083.659
Totaal ……
21.000.132
f
‘139.463.654
Uit deze cijfers blijkt duidelijk, dat de uitvoer in
do maanden Februari/April zeer belangrijk vermin-
derd is als gevolg van de ‘havenstaking. Daarna is de uitvoer •in de maanden Mei/Juli ‘zeer ‘belangrijk ge-
weest, ook aJ door de ‘verscheping van groote par-
tijen, die ‘door de havenstakin’g waren opgehouden.
Gedurende de maarden Augustus/November is de
uitvoer vrij constant gebleven, doch ‘daarna in De-
cember weer belangrijk verminderd, vermoeclelij k ten
gevolge van do minder gunstige marktverliou’dingen.
De invoer ‘van ruwe katoen heeft in 1920 bedragen:
1920
K.G.
Ter waarde van:
Xoord’Amerikaansche …..
21.309.233
f
54301.783
Engelseh.Iudisehe ………
4.306.069
5.587.343
Egyptische ……………
8.830
10.330
Ned.-Indisehe …………
462.900
544.742
])iverse soorten ……….
750.240
2.228.806
‘
Totaal ……
2837.272″f 62.673.004
tegen in
1919 ……….24.609.170
11
48.487.130
en van katoenafval, dat gedeeltelijk als grondstof
client voor zeer grove katoenen ‘goederen, dweilen,
dekens. enz., uit de volgende landen:
1920:
K.G.
Ter waarde van:
Engeland.
……………
6.228.575
f
9.539.051
Frankrijk …………….
2.164.031
1.122.605
Noord-Amerika ………..
388.699
560.048
België ……………….
1.144.075
,,
401.284
Diverse landen ………..
566.462
,, 1.115.769
Totaal ……
10.491.842
f
11.738.757
tegen in
1919 ……….11.738.757
,, 7.997.638
terwijl de uitvoer in 1920 bedroeg van:
K.G. Ter waarde van:
RUWe katoen ………….
1.836.034
f
3.374.090
Katoenafval …………..
6.501.606
5.971.371
waarvan rcsp.
1.712.275
K.G. en
4.751.890
K.G. naar
Duitschianci.
De invoer van katoenen garens heeft totaal be-
dragen:
K.G.
Ter waai’cle van:
Ongetwijade ruwe garens ..
26.970.716
f
108.634.360
11
gebi. en ge.
verfde garens …………
1.165.291
3.924.232
Getwijnde garens tveedraacls
881.018
5.455.515
meerciraads
289.238
1.579.298
Totaal ……
29.312.263
f
119.593.405
tegen in
1919 ……….23.019.064
77.141.563
Van deze ruim 29 millioen kilogram aan garens, welke in het afgeloopen jaar totaal zijn ingevoerd,
waren afkomstig uit:
Engeland ……
21.817.287 K.G.
tegen
21.297.404
in
1919
Duitsehiand . . .
5.552.893
539.140
België ………
2.907.095
,,
978.775
en geven’deze cijfers voor ‘beide laatstgenoemde lan-
den wel eene belangrijke vermeerdering te zien, waar-
uit men dus mag afleiden, ‘dat ‘deze ook weer op de
Nederlandsehe markt konden coneurreeren.
De uitvoer van katoenen garens heeft in 1920 be-
dragen:
K.G. Ter waarde van:
Ongetwijnde ruwe garens
291.929
f
940.002 11
gebl. en gevcrfde
garens …………………
717.961
2.489.174
(ietijnde garens tweedraads
243.866
1.331.890
meerdraacls
135.856
620.519
Totaal ……
1.389.612
f
5.381.585
tegen in
1919′ ……….858.605
,, 3.175.056
terwijl van deren uitvoer verzonden weed naar:
Ned.-Iadië …………..
634.137
K.G.
Duitschiand ………….
280.368
Engeland ……………,
104.844
Argentinië
………….
122.439
Noord-Amerika ………
100.402
liet totaal invoer-saldo van de grondstoffen voor
de Nederlandsehe katoenin’dustrje heef t dus in 1920
bedragen:
Ton Ter waarde van:
Ton
Ruwe katoen
25.001
f
59.298.914
tegen
23.634
in
1919
Katoenafval .
3.990
5.767.380
8.590 Katoenen
garens . . .
27.923
114.211.820
22.100
Totaal . . . .
50.914
f
179.278.120
tegen
54.384 in 1910
Bovendien is in 1020 aan katoenen man,ufaeturen
nog ingevoerd:
K.G. Ter waarde van:
Ruwe manufacturen
– ‘voor drukkerij en ververij .
588.382
f
3.966.921
Oagebl. manufacturea …….
143.904
1.019.449
Gebleekte
539.765
4.485.552
Geverfde
2.477.296
21.917.670
Bedrukte
494.704
4.787.168
Bont geweven
…….
55.118
353.507
Totaal ……
4.299.169
f
36.530.267
tegen in
1919′ ……….6.707.398
53.629.171
waaruit dus wel blijkt, dat de inlandsche industrie in
het afgeloopen jaar voor een grooter gedeelte in do
binnenlan’dsehe consumptie kon voorzien dan in 1910,
hetwelk ook wel te begrijpen is, daar in het ‘begin ‘van
1919 de fabrieken in Nederland nog zonder grond-
stoffen waren en deze dus eerst geleidelijk weer in
werking ‘konden komen. Het ‘duurde toen voor vele
soorten van goederen nog maanden, voordat’ deze ge-
reed kwamen en was dus de binnenlandsche consu-
ment ook wel ‘aangewezen ziele op de ‘buitenlandsche, speciaal de Engelsehe, markt s’au de noodige goederen
te voorzien.
Van de in 1.920 ingevoerde katoenen manufacturen
was afkomstig uit:
Engeland ………….
3.218.976
K.G.
België ……………..
534.470
Duitschianci ………..
179.996
Frankrijk ………….
138.008
Terwijl ‘dus in 1i9 nog ruim 90 pOt. van (ie inge-i’oerdo ‘katoenen goederen uit Engeland – afkonistig was, is deze hoeveelheid in 1920 ‘verminderd tot 75
pOt., waaruit dus wel ‘blijkt, dat de concurrentie van
‘andere landen weer grooter is geworden, hoewel deze
invoeren zich waarschijnlijk h odfdzakelij’k zullen be-
perken tot speciale soorten, die hier in het ‘binnen-
land niet of niet ‘in ‘voldoende mate worden gemaakt.
J.G.
ÏANAAL I1IAASB1?A CHT-MAAST1?ICHT.
Bij Konkl. Boodschap van 7 Februari 1921 is bij
de Tweede Kamer een ‘wetsontwerp ingediend ‘voor
den aanleg van een seheepvaartkanaal van Maasbracht
naar Maastricht, loopende parallel aan ‘de grensschei-
dende Maas, langs Echt, Roostoren, ‘BornObbicht,
Stom,
Elsloo, Bunde en BorgJaanen en liggende alzoo
in zijn geheel op Nederlandseh gebied. De totale
lengte bedraagt 34.2 K.M.; het to overwinnen hoogte-
verschil beloopt normaal 22.35 M., waartoe drie
260
ECQNOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
23
Maart 1921
schutsluizen moeten worden gepasseerd,
i.rn.l. twee
met elk ongeveer 6.30 M. verval en Séne met 10.25 M.
verval. Het kanaal gaat uit van ‘de gekanaliseerde
Maas te Maasbracht en het wordt, evenals deze, inge-
richt voor schepen van 2000 ton. Op ruim 13 K.M.
van Maasbracht, bij Bern, zal liet kanaal toegang
geven tot eene groote koleu.haven, welke door middel
van mijnspoorwegcn wordt verbonden met de in
Zuid-Limburg in exploitatie zijnde mijnen, terwijl
bovendien iets noordelijker, hij Echt, eene havenspoor.
wregverbindin,g is ontworpen met iden h
oo
fd
s
p
oorweg
Roermond—Maastricht.
In het k•anaalva’k tueschen de kolenhaven ibij Bom
en de Maas te Maastricht werden idé afmetingen der,
sluiswerken, zuinigheidehalve en ook . ter besparing
van schutwaiter, voorshands beperkt tot ,die voor
schepen van 1000 ton, doch bij de onteigening der
voor den kanaalaanleg ‘ben.00digde gronden wordt da-
dolijk gerekend op het later bijbouwen van schutslui.
zen voor 2000 to’ns schepen; de grondwerken en de
bruggen worden al dadelijk op• deze grootere maat
uitgevoerd. Het Maasvak langs Maastricht, waarin
hot lQnI]Jaai ‘zu’alwaarts uitrn.ondjt en waaruit het vah
water 7,a1 worden voorzien, moet gekanaliseerid
wer
–
den; in het project is er uiteraard voor gezorgd, dat
de noodige sluis- en stuwwerken in hun geheel ‘komen
te liggen op Nederlandseh gebied en dat de invloed
van de opstuwing van den waterspiegel in de rivier
zich slechte kan doen geldon voor zoover aan beide
eeveris Necler’ian.dsh grondgebeid door have wateren
woedt bespeeld.
Nabij ht voormalige fort St. Pieter vorkrijgt, dit
Maasv.a;k deor middel van eeneschutsluis verbinding
met het kanaal naar Luik, hetwelk voorshands slechts
bevaarbaar is voor schepen van 300 ton. Naar wordt
verwacht zal dit kanaal echter, evenals de zuidwaai’ts
aansluitende Belgische en Frainsche waterwegen, bin-
nen afzienbaren tijd worden ingericht voor schepen
van 1000 ‘ton.
Het kanaal MaasbrachtMaastric’ht is in de eerste
plaats van groote economische beteekenis voor het vervoer van den Zui,d-Linrburgschen koleiirijkd
om
naar o’vasg Nderiand; in tclit veribanid is liet kanaal-
godeelte van Maasbracht tot Bom te beschouwen als
eenc voortzetting van de M’aas-kan’alisatie. Immers
dc lagere vrachten, die het vervoer van massapro-
ducten per groot sleep-schip v66r heeft op het vervoer
per spoorweg, komen eerst volledig tot haar recht, als dat vervoer kan geschieden, van d’e mijnstreek
tot de zeehavens en de industrieele centra, zonder de
nood elijildheid van overladn. Wezen b.v. ‘de spoor-
vrothten van Zuid-Limburg naar Rotterdam ‘(pl.m.
200 K.M.), vôôr ‘den oorlog cijfers uit ‘van.
f
2.— â
f
2.50 per ton, de grote Rijna’ken voerden ‘de kolen
van Ruhrort (250 K.M.) aan voor
f
0.60 tot zelfs
f
0.35 per ton. Wat eeno dergelijke vermindering in
de kosten van transport bij
een
jaarlijksch verbruik in
Nederland van 734 ii. 10 millioen ton ‘en bij de thans
zoo heel veel hoogere vmachtprijzen ‘dan ‘v66r ‘den oor-
leg aan besparing be’teekent op de noodzakelijke uit-
gaven van dan Nederlandschen consument, springt.
in “t oog. Immers hoe hooger de ‘avbeidsloonen en de
prijzen der brandstoffen zijn, hoe sterker de besparing
in transportkosten per groote sleepaaik ‘op die per
spoorweg zich doet gevoelen.
Dat minder dure transport moet ‘de ‘kolenprijzen ten
onzont omlaaig drukken, ook als onze eigen kelen groo-
‘bendeels don weg. naar hun natuurlijk afzetgobind bui-
ten ‘s hands igrenzon zullen herneimeai en in Ne’darlanrl
wederom zeer veel Ruhrkolen en Engeische ‘kolen
worden verbruikt; ‘de voor de huitenlandsche kelen te betalen sommen, zullen ‘dan jaarlijks eenige mil-
benen guldens minder kunnen bedragen.
Onze eigen puike coiceskolen zullen dan, zuid-
waarts de waterwegen benutten’de, het ‘gebrek eau
cokes in de industrieele cen.tra van Luik en Oharleroi.
van Noord-Frankrijk, Luxcnihurg en den Elzas ‘hel-
pen bozw-cr en, zooals reeds v66r den oorlog groote
massa’s cekes uit .ht Ruhrgebied werden vervoerd
per betrekkêhijk ‘kleine schepen via den Rijn en do
Zuid-Willems’vaart naar de »gekanaliseerde Maas bij
Luik en
wo
vervolgens verder zuiciwaaats. Thans
wordt cekos izirt ‘cle mijneentra van liet bezette Duit-
seh;o gebied per spoorveg naar Frainloijk vervoerd. 1-let
behoeft wel geen betoog, dat het Zuid Limbuiigsdhe
niijinlbeukken, hetweubk bekend goede cokesko’lien op-
levert, voor de voorziening ‘der bedoelde West-Euro-
peesche ijzc r industrie ‘gunstiger is gelegen dan heL
Ruhrgebiod, mits het vervoer itewater kan plaats heb
ben, en zooveel te meer, indien daartoe ‘schepen van
groote afmetingen ‘kunnen worden gebruikt. Het Lim-
burgsche kolengebied komt, met dat in de Belgische
Keimpen, volgens de natuurlijke ligging, ongetwijfeld
mcde ân aanmerking om de hoogovens en de groorte
ijzerindustrieën in Wallonië en iNoord-Oostelijk
Frankrijk van kolen en cokes te v’ooazien.
Met dc voordeelen, ‘die het kanaal biedt voor het
kolenvervoor uit Zuid-Limburg, gaan uiteraard
samen die voor ‘den aanvoer van mijnho’ut en andere
exploitatiehenoodig’dllieden, die voor de transportbc-
lioef’ten der nevenin’dustrieën van de mijnen en die
voor den handel en den landbouw in ‘t algemeen.
waardoor cle preductieverhoujdingen in ons mijndis-
Lrict in gunstiger omstandigheden komen te veriec-
ren, de ‘levensetanidaard kan ‘daden
cmi
de koolwianing
minder aan zelfkoten zal ivoricterten, een vooriduel, dat
zoowel dooi de particuiiiere als door de Staatsrnijnen
zal worden genoten, waaillteeia ter wereld ook
dcaai product moge wortduui uvorkodbvt. Het is om deze
reden, ‘dat de Regeering voorstelt de kosteti van aan-
leg ‘der mijnspoorwegen, met die van de kolenhaveu
en het ‘kan’aalvak Bomn—Maasbracht. te zamen ‘onge-
veer 32 miljoen gulden, te dek-ken uit liet rnijnfonds,
voor dc instelling waarvan een w.o. bij de Staten-
Generaal aanhangig is. De ‘overige kosten van aanleg,
tot Maastricht en tot in het kanaal naar Luik, ook
nog alles te zaaien een bedrag van nagenoeg 32 mii-
lioen vetegenwoordigende, zullen dan uit do alge-
meene middelen worden bestreden, evenals ten aan-
zien van ‘de verbetering onzer groote rivieren, den
aanleg van het Merwedekanaal, ena. is geschied. Dank
zij den nieuwen scheepvaartweg zullen voorts gunsti-
ge voorwaarden “ordeu geschapen voor de ontwik-
keling der Limburgsche kleiindustrie, die zich bereids
een mcci ‘dan ge’weetelijken roem heeft verworven
voor de pannen, de grèsbuizen en ‘de fabrieksschoor-
steden; voorts voor cle Limburgsche kalkindustric,
die voor do vervaardiging van kalk en portiand-cement
tijdens ‘den oorlog goede ‘diensten ‘aan de Nederland-
sche ‘bouwiijve:iheid heeft bewezen, doch onmiddel-lijk daarna, ‘ben dccle wegens de moeielijkheden van
transport, wederom in deni schijndood is terug-
gevallen.
Uit een
mi
aitioii aal oogpunt beschouwd brengt het
ontwerpen kanaal dc zoo hang ,vertboopLe seh’eepivaart-
veilbiniding van Maastrioht en gdheel Liuni.burg met de grootte Nedenlaintdsdhe rivieren en kanalen, onno aan-
sluiting die geheel op ei’g’e’n bodem komt ‘te liggen
en die zonder vr
,
d:er inrtemn’ationaai overleg kan
worden tot stand gebracht. Na de af’soheiiding van
België in 1839 diende de Rogeering een wetsontwerp
in voor den aanleg ‘van ociven grooton stereniweig van
IVLaas’triaht over Rooimonid en Venlo naar de Gelder-
sche greniziemi. Overwegende ‘dit ,jde comnimmiicatiie met
het hertogdom Limburg en de he]aiirgr:ijke vesting
Maasrbr,iciht ‘thans over ‘t algemn een met grobute om-
wegen België of Pruuien plaats vindt” gaf 5ij in
de M. v. T. oilis buro moenlig
OMI.
te kennen:
,,Ddt moet voor,zcker v1
,
s eene op den duur onbe-
staaazhare zaak worden aangemerkt. De ond;crdreelen
des Rijks moeten otn geheel uitmaken en geen ge-
west mag ijich voortdurend in een zoe geïsolee:rden
staat bevinden, riot het een gedeelte des tijds onge-
naadehaar langs het Rijksgbi cd is.” (Kon. Boodschap
van Dec. 1842)
Geheel ‘in die lijn doorgaaiuide en recht latende
23 Maart 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
9.1
wder.varen aan de inmiddels tot onitwilkkelinjg geko-
men eishen van landbouw, han4l en nijverheÂd
stelt de Regeening thans serie doongaanide conimu.nii-
caibie te wster voor, naast de bestaande te land, diie
in haar onigeveer
3/
asuw hang bestaan, niet na,ge-
laten heeft de verwachte zegenLinlgen voor land en
volk af te werpen.
Uiteraand ku nen de verwachtingen omtrent het
kanaal nog veel hooger woalden gespannen, want ook
als sdhalkel in de internationale Europeesche sciheep-
aar,twegaa aal de voorgestelde kinaalverhiinidiiig van
groo’te heteekeni,s kunnen worden. Naar aanleiding
van het verdrag van Versaii•ies en de herziening der
traotaten ‘van 1839 heeft de puiblieke opiiaie .niah veel
bezig
gehouden met de verbetering van den sc.heep-
vaaritwsg van Luik naar Antwerpen en den iaanleg
van een groot kanaal van Antwerpen naar Rulirort.
Daarbij
is
geen aandacht geschonken – de herzie-
n±otg ‘der tractaiten gaf diaarto.e ook geen .aanleiidtin.g
– aan de verbinding van de centra der ijzer-in’du-
str,ie in Noord-Oostellijk Frankrijk, Luxemburg en
Wallonië met de kolenibeickeins in Liim:burg, de Kern
pen en Westphalen, eene vorbinding, die zich weliis-
waar niet aa.nidiient als factor bij den onderliingen
wedstrijd van wereldh.avens, maar die een niet min-
der pi,imor’diaal element iii het levensgroces der na-
ties vormt: zij zal in fde toekomst kennelijk mede be-
heerschen (de giescihiedeniis der ontwiikeling van de
groote industrie in West-Europa. Zal het den Latijto-
scihen volkeren gelnkken zich op den rijkdom van
hunne ertsen naar voren te werken en ‘de leiding te
nemen in de West-Europeesche zware industrie?
Het
schijnt
‘wel aan geen twijfel oniderhevig of de
concurrentie in de industrie zal spoedig dringen naar
die scheep’vaartverbinding en zij aal daarbij zeker
geen moeielij’kleden behoeven te vreezen ‘van alles wat
betrokken is ‘bij den handel en de scheepvaart van de
Ncvordzeehavens. Immers de verbinding ‘met de ge-
kanaliseerde Maas in Frankrijk sluit tevens in zich de
rei,hinding met die Seine, met de Loire, met de Saône
en de Rhône., thans weliswaar door rnd’del ‘van be-
staande ‘kanalen van nog slechts klein profiel, doch
straks ongetwijfeld beter. Naast het groots achter-
land van dien Rijn, d
a
t zich uitstrekt tot in Zwitser-
land en zelfs via ht Donan—Main-kanaal ‘tot Biu,da-
Pest ‘toe, zal een nieuw achterlan’d voor de Noordzee-
havens worden geopend, dat volgens eens bTeede
streek langs de Limburgsche Maas,’geflankeerd eener-
zijds ‘door iden hoogen Kem,penang en anderzijds door
den Eiffel, zuidwaarts loopt en dat Wallonië en
Noord-Oostelijk Frankrijk met Luxemburg en dien
Elzas ‘omvat, ja, hetwelk naar serie scheepvaartver-
binding binnendoor, bij
wijze
van spreken, tot Mar-
seille toe zou kunnen uitzien. Dat alles is zelfs niet
zoo ver afgelegen, als het reeds veroverde achterland
van den Rijn, al mag hij onderlinge ivorgeljking niet
uit ‘t cog wonden ‘verloren, dat de sterk hellende Maas
niet op éé.ne lijn kan worden gesteld met den statigen,
open Rijn. De afstand Ro’tterdam—Ruhrort bedraagt
250 K.M. en van de Noordzee tot Straat,sbur’g is de
riviervaar.t 735 K.M. lang; do plannen voor Ide door-
trekking ‘der ‘vaart naar Bazel en Bregen.z, ‘aan het
moer van Oornstanz, verkeeren bereids in een verge-
vorderd stadium van voorbereiding en die dioortrek-
king aal straks den waterweg van onze zeehaens ver-
lengen tot 1080 K.M. diep Europa in (afstand Hoek
van Ho]iau’d—Ooinstaniz). De ‘vaarweg Nocridzee.-
Frankfort beloopt rond 500 K.M. en die van Frank-
fort naar Buda-Pest 1200 K.M.
Daarentegen wijst Rnhrort—Maastriicht een af-
stand aan van 125 K.M., Maastricht—Metz 400 K.M.,
Maastricht—Parijs 500 K.M.; Maastricht—Lyon 750 K.M. en Maastricht—Marseille 1100 K.M. Het kanaal Maasbracht—Maastricht kan doelmatig
een schakel vormen in ide ‘scheepvaartwegen ‘au onze
Noordzeehavens en van Rulirort naar Oostelijk-
Frankrijk; volgens d
e
natuurlijke gesteldheid van het
terrein wijst de meest-economische weg voor de vaart
daarheen. Het spreekt vanzelf, dat. eene ongeveer
dwars daarop gerichte internationale Europeesche.
verbinding, zooals Antwerpen—Ruhrort eventueel
zal worden, aansluiting ‘op dien groo’tein kanaalweg
naar het Zuiden zal
verkrijgen.
En het behoeft even-
min betoog, ‘dat zich economisch èen groot perspec-
tief voor Neder]and opent ‘als ‘beide internationale
groots communicatiën over
zijn
gebied ‘komen te
loop en.
Een
wijs
Regeeringsbeleid vordert op die ‘toekomst
het oog gericht te houden en zooveel mogelijk bereids
de eigen werken zooidauig aan te igrijpen, dat zij, meer
dan in ‘t geheel passende, tdekomende groots commu-
nioatiën naar nicli tdetrekken. Eenie getkainaliseeride
Maas, met die scherpe bochten en de sterke hellingen,
die tussehen Mtasbraclist en Maastricht worden aange-
troffen, zou nooit een schakel kunnen vormen in een
primaiiren internationa’len scheepvaartweg. Het itracé
van het voorgestelde laterals ‘kanaal is daarop echter
reeds uit zich zelf berekend.
M. C.
E. BOMCAERTS.
Den Haag, 12 Maart 1921.
HET ONTWERP-ARBEIDSGESCHILLEN WET.
1.
Met het oiitwerp-Arbeidsgeschillenwet – onlangs
bij de Tweede Kamer aanhangig gemaakt – waagt
de Regeering eene poging om van Overheidswege
belangengeschillen tusscihen werkgevers en werkne-
mers zooveel mogelijk ‘te voonkomen of in ‘der minne
bij te ‘leggen. Daarmede doet zij niets nieuws. Afge-
zien nu nog van het feit, ‘dat
bij
de meeste sociale
wtten mede de bedoeling voorzit om den bedi-ijfs-
vrede te bevorderen, ‘kwamen, zoowel hier te lande
als in het buitenland, wetten of wetsvoordrachten tot
stand, die een soortgelijk ‘doel als het Ontwerp Ar-
beidsgeschillenwet najoegen. En met ‘de jaren prac-
tijk verminderde het optimisme lover ‘de resultaten,
die van dergelijk Overheidsingrijpen te wachten zijn.
Dit blijkt duidelijk, als men de Memorie van Toe-
lichting op let onderhavige Ontwerp legt naast die
op ‘het Ontwerp van Wet tot oprichting van Kamers
viin Arbeid, een Ontwerp, dat in 1895 tot Wet werd
verheven.
Het ‘toenmalig lan’dsbewind zag in de oprichting dier Kamers een der middelen om eene goeds ver-
standhoudiing ‘tussehen paitroons en werklieden te be-
vorderen, misverstand te voorkomen, voortwookerend
wantrouwen tegen te ‘gaan, verbitterende geschillen
op te lossen, voor ‘beide partijen noodlottige werk-
stakingen ‘te verhoeden en de overtuiging te vestigen,
dat de belangen van beide
jar’tijen
niet ‘onverzoenlijk
tegen elkaar oerstaain, maar, dat door onderling
overleg en samenwerking maatregelen in ‘beider be-
lang getroffen kunnen iworden.
De tegenwoordige Regeering verwacht van hare
regeling alleen maar belangrijk meer vruchten voor
de voorkoming en vreedzame bijlsgging van arbeids-geschillen, dan van de Wet op de Kamers van Arbeid
– eens’ verwachting, ‘diie eenii’gsains komisch klinkt
naast de schoonklinkenide passage, diie ik daarnet
citeerde, . maar cliie toch niet vecil om het lijf heeft,
als men ‘de resultaten van die Wet in oogenschouw
neemt. Want belangrijk meer dan niets, is nog niet
veel.
Hoe dit ook zij, ‘de Regeering verwacht ‘blijkbaar
toch nog eenig heil van ‘de doop h:aar voorgestelde
regeling, zij zet zelfs, dat zij gegronde redenen voor
die vervachting heeft. Het is alleen maar jammer, dat die gegronde redenen in d
e
Memorie van Toe-
lichting niet gegeven worden. Het zou b.v. zeker
een gegronde reden tot optimisme zijn, wanneer de werkgevers en ‘de werknemers zich in den Hoogen
Raad van Arbeid voor ‘deze regeling hadden ver-
klaard. Want het geldt hier een ‘onderwerp, dat bij
uitstek practisch (is en als ‘dan de mannen van de
practijk zouden hebben “gezegd: Dit Ontwerp is nu
juist, wat wij hebben moeten: wel, dan kan de Regee-
262
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 Maart 1921
ring met recht van gegron4e redenen
voer
h,are blijide
verwachting spreken.
Voorshands ziet het er echter niet naar uit, of die
mannen uit de practijk zoo enthousiast waren, ten
minste de Vereeniging van Nederlandsche Werk-
gevers heeft een gioot aantal bedenkingen tegen het
Ontwerp geopperd en zelfs de bewering rverkoudigd,
dat het Ontwerp in het geheel niet op de practijk
steunt. Dat wil dus zeggen, dat een ‘der grootste werk-
geversorganisaties feitelijk geen of zuir weinig ‘resu]-
taten van het Ontwerp verwacht en dus het sep de
kool niet waard vindt.
De lezers zullen zich daarover hun eigen oordeel
moeten vormen. Ik zal aaartoe verder gaan met
den inhoud van het Ontwerp te bespreken.
Zoodra het Ontwerp Arbei.d,sgeschillenwet in het
Staatsbiad zal zijn verschenen, zal het Rijk worden
verdeeld in districten, en in
elk
dier districten en
in’
nader door den Minister van Arbeid aan te wijzen
bedrijven zullen z.g. Rij’ksbemid:delaars worden be-
noemd. Het is curieus, het lijkt bijna een noodlot,
naar elke nieuwe ‘sociale Wet ‘schijnt let Rijk weer,
een legio nieuwe ambtenaren te moeten kosten. Nemi,
toch niet: die Rijksbemid’delaars zullen geen
nieuwe
ambtenaren worden. Want officieus werd in de
couranten bekend gemaakt, dat fbij ‘de Regeering niet
d’e bedoeling zou voorzitten, om tot de taak van
Rij’ksbemiddelaar nieuwe ambtenaren te roepen, maar
dat men die functie zou opdragen ‘aan personen, die
haar als bijbetrekking zouden kunnen waarnemen.
Nu moet men weten, ‘dat de taak van den Rijks-
bemiddelaar, zooals ‘het Ontwerp zich die denkt, een
uiterst omvangrijke is. Bij elk eenigsains belangrijk
arbeidsgeschii, moet ‘de Rijles:bemiddelaar zich van
den’ aard daarvan ôp ‘de hoogte ‘stellen; met ‘partijen
confereeren, trachten het geschil in-der m’inne ‘bij te
leggen, scheidsgerechten vormen, ‘de procedire ‘daar-
van superviseeren, bemiddelin,gsraden vormen, enz;
enz. En de Regeering wenscht die taak als bijbetrek-
king te zien waargenomen? Van tweeën één: ôf de
taak van Rijks’bemi’dd’elaar wordt als ,bijbetrekki.ng
waargenomen, maar dan komt er ‘van de. ‘bemidde-
ling niets terecht, ôf ‘de Rijksbemi’ddeiaar ‘moet een
persoon zijn, die
zijn
volle aandacht, ‘zijn vollen tijd
aan ‘het oplossen van geschillen wijdt, een ‘man, ‘die
op de hoogte is van de ,,feeflng” in ‘de ‘verschillende bedrijven en plaatsen, :zoo’wel bij de werkgevers als
hij de werknemers, een man, die zich hun vertrouwen weet te ‘winnen. Maar dan moeten die Rijksbemiclde-
laars ‘ook een hoog ‘salaris genieten, want anders krijgt
men nooit den goeden ‘man op ‘d’e goed’e plaats.
Trouwens is het wel ‘n’oodig, ‘dat er meerdere
Rijkebemiddelaars komen. Waarom kan niet volstaan
worden met één Rij.ks’bemid.delaar, ‘die .voor het heele
Rijk ‘optreedt, waarom, met andere iwo’orden, moet het
Rijk wederom in ‘districten en ‘bedrijven verdeeld
worden?
Eene motiveering daarvan zoekt men tevergeefs
in de Memorie van Toelichting. Toch was ‘daar alle
aatleiding toe. Want in verschillende Staten van
Noord-Amerika heelt men reeds practische ervaring
met het instituut van den Staatsbemi’ddelaar opge-
daan en dan treft, ‘dat in eiken Staat ‘slechts tea
hoogste drie zulke functionarissen werden aange-
steld. Wanneer dan ook de heeren Barn’ett en Mc.
Oabe in hun uitmuntend werkje over M’ediation, In-
vestigatsion and Arbitratio’n in Industriad Drisputes
hunne studie resumeeren in een plan voor een’ Staats-
wetgeving ‘op dit gebied, ‘zeggen zij: ,,Er worde aan-
gesteld een hoofd’bemiddelaar ‘op voordracht van (wat
wij zouden noemen) den Hoogen Raad van Arbeid.
De hoofdbemid’deiaar mag ‘niet meer idan twee hulp-
bemiddelaars aanstellen.” Dat is toch heel wat een-
voudiger ‘dan ‘de door idé Regeering gedachte Iverd’ee
ling in districten en bedrijven. Men vergete toch
vooral niet, en ‘dit blijkt zoo duidelijk uit het werk
van ‘Lord Askwith: ,,Industria.l Probiems and Dis-
put’es”, dat ‘hij de ‘bemiddeling zoo ontzaglijk veel
afhangt van ‘den persoon van den Rijksbemiddelaar,
dat er maar heel weinig menschen zijn, die tot die
taak geschikt zijn, ‘of daartoe voldoende vertrouwen
genieten.
Wenscht men echter sterke ‘decentralisatie, waaTom
dan niet de-bevoegdheid van de Kamers van Arbeid
uitgebreid? Het is waar: die Kamers hebben vrijwel
geen resultaten, wat de vreedzame bijlegging van ‘be-
langengeschillen betreft, bereikt, maar ‘men moet
daarbij bedenken, ‘dat die K’amers ook eigenlijk geene
enkele bevoegdheid ha’dden.
Bij
de Kamers van
Arbeid, uitgedost met de bevoegdheid van ‘den Rijks-
bemiddelaar, heeft men in ieder geval het voordeel,
dat patroon’s en arbeiders reeds
bij
elkaar zijn en dat
men ‘daar dan toch o’ok de meest’ deskundigen uit
het bedrijf
bijeen!
heeft. En men spaart nieuwe amb-
tenaren en nieuwe districten’ u’it.
Ik heb bij dede vraag van de organisatie van het
Instituut van den Rijksbeim.iddelaar soolang stil ge-
staan, ‘omdat toijns inziens d’a’aran goeddeels zal
afhangen, of. het onderhavige wetsontwerp in de
Pr’actijk suedes kan hebben.
Zoodra in
zijn
district of in ,zijn.bedrijf een ‘eenigs-
zins ‘gesvichtig ‘geschil tu’sschen werkgever ‘en arbei-
dcr uitbreekt, wordt den Rijksbem’id’delaar hiervan
ambtshalve kennis’ gegeven door den Burgemeester.
Ook partijen’ ‘kunnen natuurlijk zijn ‘hulp inroepezi.
De Rijksbemiddelaar begint ‘dan ‘zijne ‘bemoeiing door
de betrokken werkgevers en arbeiders of cle bestuurs-
leden hunner vakvereeniging te bevelen
bij
‘hem t’e
komen. De opgeroepenen moeten aan dat bevel ge.
hoorzamen op straffe ‘van eene geldboete van tea
hoogste
f
60.—. De Rijksbem.iddelaar zal’ nu trachten
zich op ‘de hoogte te stellen van den ‘aar’d van het
geschil. Hij zal zich van elke tussohenkomst of verdere
tusschen’kom’st zijii’erzijds onthouden:
indien hem blijkt, dat partijen eigen’ organen
tot beslechting van ‘het geschil hebben;
(Zoodra echter gebleken is, d’at deze organen niet
zullen ioptreden, of, ‘dat hun ‘optreden mislukt is,
kan ‘de Rijksbemididelaar weer ingrijpen.
indien hem blijkt, ‘dat het geschil in ‘het, aeven
is geroepen om af te wijken van een collectief con-
tract, of van eene acte van den Rijksbemiddelaar, van een Bemi’d
1
delingsraad of van een Scheidsgerecht,
waarbij een geschil beslecht is;
indien het geschil ‘bij den gezronen rechter
thuis hoort.
Is geen dezer redenen van het zich onthouden van tussohenikomst of van verdere tu’sschenkomst, aan-
wezig, dan ‘zal de Rijksbemidd’elaar moeten ‘trachten
‘het geschil in der mmme ‘bij te leggen. Lukt dit niet,
dan zal hij
partijen
er toe moeten trachten te bewe-
gen, hetzij het geschil aanhangig te ‘maken hij eenen
Bemiddelingsraad, hetzij het geschil ‘te onderwerpen aan de uitspraak van een Schei’d’sgerecht.
Een Bemiddelingsraad bestaat ten minste uit een
Voorzitter, twee leden en een Secretaris’; samen’stel
ling en instructie worden verder in oflderling over-
leg tuaschen
partijen en Rijksbemiddelaar yastgesteld.
De Bemidde.lingsrand hoort partijen, getuigen en
deskundigen en doet ten slotte dok een poging om het geschil in der minne bij te leggen. Lukt die po-
ging niet, dan kan de Bemiddolingsraad zijn oordeel over alle’ ‘geschilpunten en de middelen tot vereffe-
ning daarvan opmaken en aan partijen opzenden en als partijen zich daaraan dan niet willen storen, kan
de Bemi’d’delin’gsraad zijn’ advies publiceeren.
Over het algemeen zou i’k van dit gedeelte van het
Ontwerp willen zeggen, dat het zeer liberaal gesteld is
en de meest mogelijkd vrijheid voor de ‘ontwikkeling
van de practijk openlaat. Indien dan ‘ook ‘de’ Regee
ring met dit gedeelte volstaan had, zou (‘behoudens hetgeen ik boven opmer1’te) op die, zij het beschei-
den, poging om ‘den ‘bedrijfsvrede te vermeerd’eren
weinig ‘zijn aan te merken. Maar ‘de Regeering heeft
gemeend deze gelegenheid te ‘kunnen ‘aangrjpen om
te ‘trachten incidenteel de pu’bliekrechtelijke regeling
23 Maart 1921
ECONOMISÇH-STTISTISCHE BERICHTEN
263
der collectieve contracten in ons sociaal recht te doen
insluipen en om hare eigene macht eene tot nn toe
ongekende uitbreiding -te geven. Ik doèl op het
artikel 44 en op ‘de paragraaf over de enquête. Zoo
ooit dan geldt van dit wetsontwerp het in cauda
venenum. Maar idaarover de volgende maal.
P. W. J. H. Coir
V.
D. LINDEN.
HET ONTWERP-PROCESRECHT 1920 EN. DE
WRA.KING VAN SCHEIDSRECHTERS.
1.
De arbitrage der vaste scheidsgerechten voor han-
del en bedrijf mag zich in een gestadigen groei ver-
heugen; breidt zich geregeld u.it over steeds meer
handelstakken en
bedrijven;
is zelfs een zoo belangrijk
deel van het georganiseerde zakenleven igaan ‘omvat-
ten, ‘dat bijna ‘de geheele ‘groothandel voor zijn ge-
schillen den gewonen rechter heeft uitgesloten en
dezelve door scheidsréchtspraak (arbitrage) doet be-
slissen. Men mag wel zeggen, dat de groothandel
vrij algemeen de voorkeur is gaan geven aan recht-
spraak door eigen gekozen vaklieden, hoven den offi-
cieelen rechtsgang voor den magistraat.
Die groei der arbitrage is door tal van ‘oorzaken
te ‘verklaren en bevorderd; om er enkele aan te stip-
pen, noem ik in de eerste plaats de h’opeloo’ze ver-
ouderdheid van ons stof Lig wettenrecht, zoo materieel
(wetboek van ‘koophandel), als formeel (wetboek van
burgerlijke rechtsvordering); den langen duur der
processen, de dikwijls hooge korten ervan; daarbij
heeft de arbitrale procedure, ‘waarin vaicgenooten als
beslissers optreden, gemeenlijk iets aantrekkelijks
door gemoedelijkheid, wat de rechtbankprocedure door
haar streng en ‘officieel ‘karakter mist; de geding-
voerenden kunnen bij ‘de arbitrage zelve hun belangen
bepleiten, invloed oefenen op den gang van zaken, de
geheele ‘procedure van begin tot ‘eind in ‘al haar op-
volgende stadiën meeleven en bijwonen: altemaal on-
bereikbare ‘wenschen en verboden waar in een Techts-
geding. Ten slotte staan het verrijzen en de bloei der
scheidsrechtspraak voor de verschillende georgani-
seerde groepen van handel en bedrijf naar ‘mijn mee-
nin’g in nauw verband mdt dat andere ‘maatschappe-
lij’ke verschijnsel: de groep- of va!korganisatie; steeds
meer schrij’dt do historische ontwikkelingsgang der
maatschappij voort in de richting ‘van• ‘ordening in
vak- en, ‘belangengroepen, ‘die ieder voor ‘zich naar
eigen regel’s zich gedragen en naar die regels ‘de han-
delingen der groeprgen’ooten afmeten en ibeTechten.
De aldus voortdurend toenemende rechtspraak d’oor
scheids’gerechtén is ‘de belangstelling van overheid
en wetgever meer dan ‘waard, nu een aanmerkelijk
stuk rechtsleven zich afspeelt ‘buiten ‘de over’heids-rechter om en zonder
zijn
medewerking wordt be-
recht. Het is gemakkelijk in ‘to zien, dat rechtspraak, onverschillig door welk orgaan uitgeoefend, ‘op’ d’en
duur van blo’ote rechtsoepassing zich verheft tot
zelfstandige
bron
van rechtsregels: zoo toch gedu-
rende eeni’gcn tijd dezelfde geschillen, dezelfde vragen
over de uitlegging van een onduidelijk voorschrift,
dezelfde ‘onzekerheden omtrent de toepassing van een
onvolledigen regel – constant in een ‘zeifden zin wor-
den ‘beslist, ‘beantwoord en ‘opgelost, dan zal die be-
slissing, beantwoording, oplossing, langzamerhand
zelf als regel worden beschouwd; er vormt zich –
op den ‘duur – een communis opinie, een algemeene
overtuiging over de wensc’helijkhei’d en ‘billij’kheid om
in dat ‘dubieuze geval ‘dien door d’e practijk gegeven
regel ua te leven; hij wordt u’sance, dus – wel geen
wet
‘doch niettemin – Recht.
Zoo werdt ook ‘door de ‘geregelde arbitrage-insti-
tuten voor handeisgeschillen eveneens na verichp van
tijd – is voor een goed deel zelfs reed’s – in do
practijk van het zakenleven een recht geschapen, het-
welk is ontstaan ‘geheel afgescheiden van magistraat
en wettenrecht.
In Jhet licht van dit alles behoeft ‘het wel geen vei-der
betoog, ‘dat inderdaad de handelsarbitrage alle aan-
spraak kan maken op volledige aandacht van wet-
gever en overheid; aanspraak ‘op meer aandacht dan
haar tot idusveT geschonken. Deze aandacht is niet
slechts noodig voor hot belang der arbitrage ‘al’s zoo-
danig, maar ook – en niet het -minst – voor de
belangen •eener goede rechtebedeeling.’ Wafit geheel
viii van de – verouderde – wet is ‘de hand’elsarbi-
trage niet; haar rechtsgeldigheid immers is gebaseerd
op de regeling, ‘die ons wetboek van burgerlijke rechts-
vordering voor do schéidsrechtspraak geeft, zoodat
de ‘ac
1
hterlijkheid van ons procesrecht door de arbi-
trage niet zelden aan ‘den
lijve
wordt gevoeld. T’ot
nadeel eener goede rechtsbedeelin,g: deze moet er aan-zienlijk d’oor worden geschaad, dat ‘een zoo forsch ‘op-
gegroeid man als het tegenwoor’dige scheidsgerecht
zijn taak moet blijven verrichten in een knellend
keurslijf uit ‘zijn zuigelingentijd; hoe sterk ‘de ver-
kelijke toestand op het gebied der arbitrage aan de
wet is ‘ontgroeid, blijkt wel uit ide bewoordingen,
waarin de wet het arbitraal ‘bedin’g toelaat: men kan
zich ,,zelfs” (!) verbinden om geschillen, welke moch-
ten dntstaan, aan ‘scheidsrech-terlijke beslissing te
oniderwerpen (art.
620
lid 3 Wetboek van Burgerlijke
Recht’svordering). Men lette ‘op ‘dit kostelijk ,,zelfs”,
hetwelk wel zeer p’akkend illustreert, welk een .bizon-
derheid en hooge uitzondering toenmaals geacht werd
een -beding, dat thans ‘ter beurze dagelijks honderden malen tot ‘stand ‘komt.
Regelen, gesteld en ibedoeld voor exceptioneele
gevallen, ‘kunnen uit ‘den aard niet meer voldoen voor
wat ‘allen ‘dag herhaaldelijk voorkomt; we’tsberzie’ning
is – ook op dit terrein, — wel zeer noodzakelijk.
Te
noodzakelijker bij de heeischende ‘zware tijden,waarin
handel en bedrijf voor ongehoorde moeilijkheden
komen te staan, ongekende problemen krijgen op te
lossen; die problemen en moeilijkheden behoorden
toch werkelijk niet nog ‘eens te worden vermeerderd door ‘de -nadeelen ‘eener verouderde echtsordening:
elke ‘leemte ‘of strijdvraag is ‘oorzaak van storende
reehtsonzekerhei’cl, geschil, oponthoud en het tempo,,
waarin’ de economische kamp onzer dagen wordt ge-
streden – om ‘bij te blijven diènt te worden ‘gestre-
den – laat ‘minder ‘dan ‘ooit zoodnni,’g oponthoud toe.
Intussehen is de handelsarbitrage er zoo -gaande-weg wel in ‘geslaagd, vele’ hindotpai’en, in ons ver-
ouderd procesrecht ‘gelegen, uit eigen kracht afdoende
te overwinnen; wat evenwel nog niet het geval is met ‘de ‘wrakin’g en haar gevolgen: ‘wanneer een
arbiter ‘door een der partijen -wordt gewraakt op
grond, ‘dat men hem niet onpartijdig acht, is ‘dit voor
de arbitrage nog immer een ‘bron van den ‘gr’ootsten last. Velen lezers, deelhebbenden ‘aan den import en
groothandel dezer havenstad, is ‘de kwestie ongetwij-
feld bekend, wellicht zelfs uit ei’gen ervaring; voor
anderen zij vermeld:
de ‘
groote moeilijkheid, die door
‘de w-raking wordt veroorzaakt, ‘schuilt hierin, dat de
reclvtbaojc
te ‘beslissen heeft ‘over de vraag of een
scheidsrechter terecht is .gewraakt. Volgens artikel
626 lid 3 W. v. B. R. immers, uitgelegd zooals sinds
1917 ons hoogste rechtscollege dit doet, is aan den rechter, – hem ‘alleen! – ‘het oordeel voorbehouden.
zoo dikwijls gedingvoevenden een’s arbiters ibelan’ge-
loosheid in -twijfel trekken. Voor ‘die ibeoordeeling
door ‘den magistraat is”de handel’sarbitrage in do
hoogste mate bevreesd, wijl ‘daard’oor de gregelde,
vlotte afdoening van een ‘geschil wordt onderbroken
en d’e arbitraile proc&dure voor een ‘belangrijke vertra-
ging komt te staan. Zoodanige ‘onderbreking en ver-
traging zijn ‘ongewenscht en zeer ‘bedenkelijk; de han-
dels-arbitrage beoogt wel- in de eerste plaats te bren-
gen een snelle beslissing van geschillen; zouden ‘de wra-
king van een arbiter en ‘de beslissing daarvan door
den rechter tot een langdurige vertraging leiden,’
ZOO
ware dit voor sommige elernenten een welkome ge-
legenhei’d om ‘hun be’talingsplicht en veroordeeling tot
betaling gedurende geruimen tijd ‘op te schorten. Dit is thans inderdaad het geval ‘geworden; want,
264
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23
Maart 1921
inlien slechts in een arbitraal geding tde tooverfor-
m’ule der wraking wordt gebezig.d, wordt sinds ‘boven-
bedoeld arrest van den Hoo’gen Raad door ‘de arbi-
trage geregeld de zaak stopgezet en geschorst, tot-
dat over de iw’raking bij ‘rechterlijk vonnis zal zijn
beslist.
Deze ‘schorsing en vertraging is voor de scheids-
gerechten een wel zeer ‘ernstige ‘bedreiging: in Am-
sterdam (scheidsgeredht voor den ‘graan-, meel- en
zaadhandel) zijn na bedoeld ariest in ruim een jaar
tijd eenige honderden •wrakingen voorgekomen, ge-
volgd door schorsing en stopzetten der arbitrale pro’-
cedure. Of nu wel al deze wra’kingen te goeder trouw
zijn geweest – een bevestigend antwoord ‘schijnt en-
waarschijnlijk – doet. weinig af aan de nadeelige
gevolgen ervan: ‘het op onthoud en de schade voor een
geregelde vlotte functionneering der «sc’heidsgerechten
is in beide gevallen even groot.
Een zoo bedenkelijke bedreiging dient, hetzij ‘door
•wetsijziging, hetzij – in, gdduldige, verbeiding
çiaar’van – door doelm:atige aanvulling der scheids-
reglementen zoo goed mogelijk ônschadelij;k gem:aakt.
Elders
i)
heb ik gepoogd een uitweg ‘aan te ge’ven,
waarlangs reeds hij de bestaande wetsbepalingen de
gduchte onderbreking der a’rbitrale ‘procedure zoo
niet ‘steeds voorkomen, dan toch ‘sJth’ans tot slechts enkele weken beperkt kan worden. Intusschen ‘is dit
nooit meer dan een min of meer idoelmatige uitweg uit
de kneliing eener verouderde wet; ,deugdèlijker wet-
telijke voorziening blijft wenschelijk.
Tot zoover het verleden; de terugbli’k ‘daarop was
noodig om aan de hand der ervarin’gsiessen uit dat
verleden na te gaan, ‘welke behoeften de wetgever ‘der
toekonist zal ‘hebben te bevredigen. Thans ligt dan
ter tafel ‘het ontwerp voor een nieuw procesrecht,
hetwelk door ‘de staatscommissie 1911 is aangeboden:
Ontwerp tot vaststelling van een Wetboek van Bur-
ge’rlijke Rechtsvord’ering (‘met Toelichting), der Ko-
ningin aangeboden idoor de iStaatscommissie, ‘inge-
steld hij ‘Koninklijk Besluit van 4 November
.
1911,
No. 40, T Wetboek, II Toelichtiug
:(Aigemeene
Land’s:
drukkerij, ‘sGravenla:age 1920).
Het loont de moeite na
‘te
gaan, in ‘hoeverre de
commissie zich Jde – boven aan,gestipte – nooden
der has*lelsarbitrage heeft aangetrokken; want wie
de moeilijkheden beseft, welke de arbitrage rvan de
geldende, gebrekkige wetsbepa’lingen nopens de wra-
king heeft te verduren ‘geh’ad, grijpt verlangend niaar
wat ‘het ontwerp te ,idezen aanzien biedt;.
Deceptie!: reeds een ‘vluchti’g kennisn’emen van
de bepaJi’nigen, welke ‘de commis’ie op het stuk der ar-
bitrale wraki’ng heet ontworpen, ‘stelt in blooge mate
teleur.
Zonder twijfel bevat ‘het onitwerp veribeteringen: ‘hoe
zou het ánders kunnen, waar zijn voorganger z66 vee] te wenschen liet en de ervaring van jaren z66 vele fei.
lan ‘had blootgelegd! Overigens cbter, en over het al-gemeen, ‘meen ik ‘te mogen zeggen: het belangrijkste blijft bij ‘het oude, en wat ons nieuws wordt geboden,
is niet steeds heter, soms minder, dan wat wij nu
hebben; welke critiek ik met ‘enkele ‘voorbeelden mij
verplidht acht in een volgend artikel te staven. Met
de in het onitwerp gelegen verbeteringen moge ik mij
dan ‘verder niet ‘bezighouden, onder ‘d’e lonmiddellijke
toevoeging, ‘dat zulks geschiedt ‘niet uit gebrek aan
waaTdeerin’g voor het goede dat in het ‘werk der com-
missie te vinden is, doch ‘slechts uit ‘deze overweging:
dat ‘het nuttig effect ‘van een bespreking der voor-
gestelde verbeteringen niet veel grooter is ‘dan ‘het
rammeien van een reeds ‘open deur; daarentegen kan
het zijn nut ‘hebben een oph’ouwende critiek te leveren
daar, waar voorziening dringend gewenscht doch in
het ontwerp n ii e t gdgeven wordt: wat ik hi’èr•na zal
trachten te ‘doen.
Mr. A. J.
VERTEGEN
i)
Rechtge1eerd Magazijn
1920, bi. 460
en volgend.
DE STRIJD TEGEN DE CENTRALE BOUW-
MATERIALEI%TVOORZIENINGI ‘IN VERBAND
MET DE OPRICHTING VAN EEN RIJKS-
INKOOPKANTOOR.
De centr. bouwm. voorz. (O.B.V.) is in het leven
geroepen om op de meest economische
wijze
in de be-
hoefte aan bouwmaterialen voor verschillende pu-
bliekrechtelij’ke lichamen te voorzien. Deze lichamen
hebben zich een overwegen’de invloed bij deze instel-
ling, een naamlooze vennootschap, verzekerd.
Door ‘alle middelen, zelfs het uiterste, ‘de boycot,
trachten de gewone handelaars in ‘bouwmaterialen
‘deze instelling te bestrijden.
Het ‘is duidelijk, dat ‘het hier niet ‘geldt een strijd
tusshen concurrenten in den gewonen zin. Deze strijd
heeft een verdere strekking en verdient daarom meer
algemeene belangstelling.
De O.B.V. is een vertrouwens-‘orgaan der publiek-
reehteljke lichamen, waarvoor zij optreedt, een ver-
len’gstuk als .het ware en hare ‘belangen zijn volmaakt
identiek met dis van h’are lastgevers, die de’gemeen-
schap vertegenwoordigen. De eenige reden, ‘het eenige
recht van bestaan der O.B.V. bestaat in het zoo goed
mogelijk behartigen der aanschaffingen ten behöeve
van ‘deze gemeenschap.
In dit ‘opzicht bestaat er eenige analog’ie met au-
dere instellingen, die belast zijn met aanschaffingen
voor puhlieikreehtelijke lichamen. Wij denken hièrbij
aan enkele van ‘de belangrijkste, n.l. ‘de afdeelingen
van ‘het Departement van Koioniën,
1
die belast zijn ‘met
de aanschaffingen ten ‘behoeve van het Gouverne-
ment in Indië. En aangezien Indië veel verder is ge-
gaan met ‘overheids-exploitatie ‘d’an hier (‘b.v. spooi.
wegen, goud- en tinimijnen, opium- en ‘zouberei’ding
en -distributie) bestrjken de ‘aanschaffingen een ‘zeer
uitgestrekt ‘gebied.
Het ‘kan misschien van nut zijn eenige ervaringen,
van deze reeds vele jaren bestaande ‘koloniale inkoop.
bureaux, mede te ‘deelen, omdat ‘daaruit eenige con-
clusies zijn te trekken ten opzichte van de O.B.V. en
omgekeerd ‘ken uit ‘den strijd tegen de O.B.V. ‘leering
getrokken iworden in het belang van ‘aanschaffingen
in het. algemeen ten behoeve van pbliekrechteljjke
lichamen.
De instelling van een koloniaal ‘aanschaffingsbu
reau vele jaren geleden lag voor de hand, omdat de
Indische nijverheid slechts voor een klein gedeelte
in – de behoeften voor het Gouvernement met zijn
werkzaamhejd op allerlei gebied, kon voorzien en zeer
veel uit de ontwikkelde industrie-landen’ moet wor-
den betrokken. Het Indische Gouvernement gaf aan
het Departement van Koloniën ‘op wat ‘het .noodig
h’a’d en de betrokken afd’eeliug ‘zorgde zoo goed moge-
lijk daaraan te voldoen.
De bezwaren, om eiken diensttak in Indië zijn eigen
benoQdigldlhdden rechtstreeks van overzee te laten be-
trekken, drongen zich ‘zoo op, ‘dat centralisatie aange-
wezen was. Het is dan ook niet te verwonderen dat altijd door men in Indië het groote nut van het cen-
trale inkoop’bureau heeft ingezien. Klachten over de
uitgezonden goederen
zijn
van
tijd ‘tot tijd voörgeko-
men, meestal een gevolg van misverstand, verklaar.
baar uit ‘het .tijdrooven.’de overleg, maar in ‘het alge-
meen werd steeds het bestaan van ‘dat bureau door de
betrokken Indische diensten op prijs gesteld.
Gedurende den oorlog konden de meeste fabrieken,
die vroeger in de behoeften voorzagen niet
nf
niet voldoende leveren, terwijl vaak “ook liet vervoer on-
mogelijk was. Toen wer’d getracht vanuit Japansche
en Amerikaansche fabrieken het, noodige te betrek-
ken en ;wel zôo mogelijk rechtstreeks zonder gebruik-.
making van orerbodige tusschenpersonen.
Daartoe werden enkele ingenieurs naar Japan ge-
zonden en een permanent bureau te New York opge-
richt, en hieraan is (het voor een niet gering deel te
danken, dat ten minste eenigermate ide Gouverne-
ments’diensten in Indië konden doorgaan.
23 Maart 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
265
Tegen deze uitbreiding van de werkzaamhelid van
het Gouvernement op aanschaffingsgebied kwam ver-
zet uit Indische handelskringen. Deze meenden, dat
het Gouvernement van hunne tusselhenkomst gebruik
‘behoorde te maken en “beiiepen zich .daaabij op het
algemeen belang. Tegelijk meenden diie ‘hainiclelskriin-
gen op afscihaff,ing van het gehieele Rijks-iiinkoop-
bureau te mogen aandalingen. De zaak was te door-sichtig, dan dat hun actie eeniig succes kon hebben.
In Indië heeft zich in de laatste jaren de nijverheid
Vrij sterk ontwikkeld en nu deed zich het interessante
geval voor, dat juist van ‘die zijde op de instelling van
een Centraal Gouvernements-inkoopbureau in Indië
werd aangedrongen voor het plaatsen en verder afwik-
kelen van ‘bestellingen, die werkelijk in Indië worden
uitgevoerd. Dit Indisch ‘inkoopbureau is nu ‘onlangs
opgericht in nauwe samenwerking met het centrale
inkoophureau van het Departement van Koloniën.
Lag ‘de centralisatie van inkoopen in ‘overzeesche
landen voor de ‘hand, thans was oek de vraag ‘beant-
woord ‘of centralisatie van de inkoopen in het eigen land
wenschelijk was. Voor Indië bleek ‘men dus de meaning
toegedaan, ‘dat zoowel van een gemeenschapsstan’dpunit
– men mag aannemen, dat het Gouvernement zich
daarop plaatst – ‘als van het standpunt ‘der nijverheid
gezien, ‘de centralisatie van de G’ouvernements inkoo-
pen wenschelijk wer.d geacht.
Blijkens de Memorie van Toeliclatingen op ‘hoofd-
stuk VII B der Staatsbegrootiarg 1921 is de Neder-
laxzdsche Regeering ook tot liet inzicht gekomen: ,,dat
verbetering gebracht ‘dient te worden in de wijze,
waarop het
Rijk
bij de inkoopen ter voorziening in
zijne onderscheiden behoeften te werk pleegt te gaan”.
Zij somt in een vijftal punten ‘de na’deelen ‘op, welke
het tegenrwoordige systeem (dit woor’d ‘is voor den
tegenwoordigen toestand wel wat vleiend) aankleven.
Gaarne zouden
wij
die punten over’scihrijven, want
daarin worden ‘die nadeelen kort en duiidelijk aange-
geven. Ter wille van de plaatsruimte blijve ‘het ‘achter-
wege. Van de oprichting van het op de ‘begrooting
gebrachte Rijksin’koopkantoor (ter hekortiug in het
vervolg aangegeven met R.I.K.) verwaëht men blijk-
baar een opheffing of vermindering van de nadeelen,
verbonden aan ‘de tegenwoordige ‘decentralisatie. Ter-
loops zij hier opmerkzaam gemaakt op den naam
,,Rijksinkooplcaiuoor”,
terwijl
men in ‘het algemeen
spreekt van
Regeeringsbureaux.
What is in a name?
De naam Rijksinkoopkantoor klinkt niet welluidend,
doch wilde men hier al dadelijk in ‘den naam doen uit-
komen, dat bij een dergelijké instelling tot elken prijs
lureaucratische rompslomp vermeden moet worden?
Dit zon zeer
zijn
toe te juichen, want daarin ligt een
eerste vereisedate voor het welslagen.
De voordeelen van een gecentraliseerd rijks aan-
scitaffingsbureau boven de versnipperring van thans,
werden ‘kort besproken in een artikel in de ,,Econo-mist” 1918 blz. 283 en volgende en kunnen als volgt
geresumeerd worden:
1
0
. Besparing in aanscihaffingskosten;
2°. Besparing van personeel;
3°. Eenheid in voorschriften en bepalingen.
4°. Meer regelmaat bij bestellingen, waardoor werk-
loosheid, groote ‘slapte en overstelpende drukte zich
minder zullen voordoen.
5. Gelegenheid jonge industrieën tijdelijk te steu-
nen of andere over moeilijke tijden heen te helpen.
Als 6° zouden we daaraan nu ‘het velgende willen
toevoegen, ontleen.d aan het 5
0
‘punt in even’genoenrde
Mem. van Toelichting:
6
0
. Met minder groote voorraden kan ‘volstaan
worden.
Op de voordeelen sub 1
1
en 30 genoemd wordt in de
Mom. v. Toel. ‘de nadruk gelegd. Dit zijn ook naar
onze ‘meening de hoofdvoerdeelen.
We zouden echter ook gaarne op het groote ‘belang
willen wijzen, van het sub 5
0
vermelde voordeel, dat
de centraiisatie heeft, vooral in abnormale omstandig-
heden.
In dezen tij’d is de toestand reed’s zoo, dat bij het
betrekken van enkele goederen uit Duitschlaiiid, voor
het ‘afgewerkte product minder behoeft te worden be-
taald, dan de fabrieken hier te lande voor de grond-
stoffen moeten ‘betalen.
Vaak komt het ‘voor, dat !binnenlandsche fabrieken
gaarne tegen zelfkosten, zelfs met verlies, opdrachten
willen aanvaarden, alleen om het ontslag van werk-
lieden te voorkomen, de algemeene onkosten percents-
gewijze te verlegen en in staat ‘te zijn, op meer loo-
tiende ‘opdrachten de schade in te halen.
In ‘deze omstandigheden komt het gemeenschaps-
belang van een R.I.K. naar voren.
In den regel zal het R.I.K. koopen, waar het, met
inachtneming van ‘de gestelde kwaliteitseischen, het
goedkoppst terecht kan. Dit doet ‘de handel ook, ‘doch
zonder verdere bijoverwegin’geu. Het geceutraliseer-
de R.I.K. heeft daarbij een groeten voorsprong, door-
d’at ‘het ‘groote ‘hoeveelheden ‘bestelt en een onbeperkt
crediet heeft. Voor Indië ‘komt daar nog ‘bij, dat het
goedk’oopere vrachten kan bedi,nigen.
Kan in enkele gevallen ‘de handel voordeeliger leve-
ren, bijv. uit voorraad, dan zal het R.I.K. daar,
natuur.
lijk gaarne gelbruik van maken.
In ‘de heerschen’de ‘abnormale ‘omstandigheden moet
voor het R.I.K. ‘de vraag ‘beantwoord vorden, ‘of het
niet meer in het ‘algemeén ‘belang is, werkloosheid te
voorkomen door ‘bestellingen in ‘het Ibinneniand te
houden, dan tegen lagere prijzen in het ‘buitenland te
bestellen. In versdhiljen,de gevallen is het aan het
Koloniale Bureau met betrekkelijk geringe opoffering
gelukt, de bestellingén in het land te houden.
Hier heeft men te doen met ‘een ‘algemeen belang
van de eerste orde, dat alleen door een gecentraliseerd
R.I.K., ‘boven particuliere ‘belangen staande, ,behar-
tigd ‘kan worden. Door verschillende fabrieken is dat
dankbaar erkend.
Uit het voorgaande mogen de volgende conclusies
getrokken worden ten opzichte van de C.B.V. en desi
strijd tegen haar gevoerd:
1°. De O.B.V. is een instelling, die in de meest
uitgebreide beteekenis ‘het ialgemeen ‘belang dient.
2
0
. De O.B.V. moet niet ‘beschouwd wonden als
concurrent van handelaren in bouwstoffen.
Zij zal in sommige gevallen ook van ‘handelaren
betrekken, indien ‘dezexi dit niet door allerlei midde-
len, zooals boycot, ‘onmogelijk maken. Voor de hande-
laars ‘blijft echter het geheele particuliere gelbied ‘over.
3°. De strj’d tegen de O.B.V. is er een van vaak ‘be-
krompen particuliere ‘belangen tegen gemeenschaps-
belangen.
4°. Het zzou op den weg der Regeering liggen meer
steun te verleenen aan de O.B.V. dan zij, blijkens de
Mom, van A’ntw. ‘op ide Staatsbegronting, van plan is
te doen.
Het is te ‘hopen, dat de strijd tegen de O.B.V. het
omgekeerde resultaat zal hebben van het ‘beoogde, n.l.
dat zij er sterker uit te voorschijn zal ‘komen iii plaats
van te verdwijnen.
1)
In ‘de toekomst, als het R.I.K. de plaats zal in’gene-
men ‘hebben, die beantwoordt aan de verwachtingen,
zou het rationeel zijn indien de O.B.V. eene afdeeling
van het R.I.K. zou uitmaken. Dan zou waarschijnlijk
zelfs niet de gedachte opkomen om een strijd aan te
binden tegen ‘de C.B.V. of een andere a.fdeeling va het R.I.K.
Dat ‘de O.B.V. voor gemeenten en niet ‘in ‘de eerste
plaats voor het Rijk inkoopt, ibehoeft geen bezwaar ‘te
zijn, indien de ‘bemoeienis van het R.I.K. zich uit-
breidt in ‘overeenstemming met hetgeen in ‘bedoeld ar-
tikel in de ,,Economist” werd gezegd:
,,Als zeker mag aangenomen worden, dat boe grooter
1)
Deze ‘wensch is intusschen vervuld: er is n.1. reeds
met den bouw van een sahaverij en zagerij begonnen op
door de gemeente Amsterdam in erfpacht gegeven ‘grond.
266
ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
23
Maart 1921
,,aandeel het R.A.B. (rijks-aanschaffingsbureau) heeft in de
,,aanschaffing van goedèren, hoe meer het tot zijn recht
;,komt, hoe meer ook de .bovenbedoel•de gevolgen zuilen merk-
;;baar zijn. Het wordt mogelijk geacht, dat het R;A.B .niet
,,alleen voor aanschaffingen ‘van goederen ten oehoeve van
,,het Rijk, maar
ook
van ‘aixlere ad’ministraties, bijv. ge-
,,meentelijke en provinciale jzou kunnen optreden.”
Hoe meer men op den weg ‘van centrali’sa’bie ‘van
inkoopen ten ‘dienste van het Rijk, enz. voortschrijdt,
hoe meer men in ‘botsing zal komen met allerlei per-
soonlijke ‘belangen. Bij sommigen wordt de werkkring
meer beperkt, bij anderen zelfs geheel opgeheven. Er
schijnt nog steeds een groéte ‘bekering ‘uit te gaan van
het plaatsen van bestellingen en wen sdhijnt er heel
moeilijk toe te kunnen komen, het ‘bhan’dele’n vao aan-
schaffingen en wat er mee samenhangt, als een vak
te beschouwen, ‘dat men het best aan vakmensehen
kan ‘overlaten. Vele diensten zullen nog steeds geheel
te goeder trouw ‘meenen, dat (het in verschillende op-‘
zichten zeer schadelijk moet werken, indien het R.I.K.
voor de aanschaffingen zou moeten zorgen.
Tegen één gedeelte in de memorie van toelichting
meenen wij echter ernstig ‘bezwaar te moeten maken,
n.l. de twee volgende zinnen:
,,Ten aanzien van deze ‘artikelen zou te bepalen zijn, dat
,)de takken van Rijksdienst, hoewel zij vrij zullen blijven
,,00k
elders offertes te ‘vragen, iverpldoht zullen zij’n, liet
.,Bijksi’nkoopkantoor in de gelegenheid te stellen, zijne tus-
,,schenkomst voor den aankoop fte verieenen. Het gebruik
.,maken van deze tussdhenkomst zou zijn voor te schrijven, ,,wanneer eklers geen gunstiger condities kunnen bedongen
,,worden.”
Als wij het goed begrijpen zullen de ‘verschillende
Rijksdiensten ‘op den ouden weg voortgaan met zelf
offertes te vragen, doch ‘bovendien verplicht zijn, het
R.I.K. in de gelegenheid te stellen, een ‘offerte in te
dienen en deze alleen dan ‘aan te nemen, als zij het
meest aannemelijk voorkomt. M.a.w (het R.I.K. zou
moeten ooncurreeren. Met wie? Ons inziens geheel
tegen de ‘bedoeling in met ‘de overige rijkadiensten.
In elk geval zou het ‘resultaat zijn, .dai in plaats van
een vermindering van de bestaande wanorde ‘op aan-
sch’affingsgchied, ‘deze vergroot zou worden, doordat
nog een rijksaa.nsehaff’ingsbureau dwars door de an-
•dere (heen zou werken.
Ter verduidelijking een ‘voorbeeld:
Drie diens’ttakken A, B en 0 (hebben resp. 100, 200
en 300 ton verzin’kt ijzer’dr’aad noodig en geven dit,
zooals de Memorie van Toelichting ‘wil, in ‘den ‘aan-
vang van het jaar op ‘aan het R.I.K. 1n M’aart komt
A bij het R.I.K. met de vraag: ,,Ik kan ‘mijn ijzerJ
draad koopen voor zooveel cent per K.G. Kunt u het
mij ook ‘daarvoor of tot nog lageren prijs leveren?”
In Mei komt B met dezelfde vraag en in 3u1i C.
Moet ‘dan het R.I.K. telkens offertes vragen, waarbij
het waarschijnlijk ‘bij dezelfde menschen terecht komt
als de die.nsftakken? En moet het R1.K. alleen ‘d’an
voor de’bestelling zorgen indien zijn offerte lager is?
Op deze wijze is natuurlijk niets goed’s te verwachten.
De eenige weg is dat A, B en 0 aan het R.I.K. ‘de
opgave doen en hieraan overlaten, zoo goed mogelijk
voor de aanschaffing der 600 ton ijzerdraad zorg te
dragen. Het R.I.K. zal daarbij trachten de eischen
zooveel mogelijk te unificeéren, in overleg met de be-
langhebbende diensttakken en c.q. met ‘het centraal
N’ormalisatiebureau, daarna offertes vragen, ‘bestel-
len en de levering afwikkelen.
Men moet beginnen aan (het R.I.K. het volle ver-
trouwen te schenken. Dit behoeft ‘geen blind vertrou-
wen te zijn, daar een commissie van toezicht reeds in
de Momorie van Toelichting word’t geprojecteerd.
Verwacht mag worden, dat ‘deze commissie van toe-
zicht ‘de bewegingsvrijheid van ‘het R.I.K. niet zal
belemmeren.
In de Memorie ‘van Toelichting wordt gezegd, dat
het wenscheljk is, voorzichtigheid te betrachten en
de organisatie aanvankelijk te ‘beperken. Dit schijnt
juist gezien, maar uit ‘de aangehaalde zinsneden zou
men ‘den indruk ‘krijgen, dat ‘deze niet zoo zeer een
uiting
zijn
van voorzichtigheid, ‘dan wel van angst
voor het nieuwe.
Indien de strijd tegen de O.B.V. ons
iets
géleerd
heeft is het zeker dit: dat mén dergelijke instellingen
niet als concurreerende lichamen mag ‘beschouwen.
Dit is een ‘miskeniug van ht wezen dezer instellingen
en kan niet aders dan mislukking en onvruchtbare
strijd tengevolge hebben.
Wij hopen dan ook, dat met onze bescheidan op-
merking, die’ tlechts een onderdeel ‘der voorgestelde
regeling ‘betreft, moge rekening gehouden worden.
Uit de Mem. van Toelichting ‘zou men geneigd zijn
op ‘te ‘maken, dat ‘wel een samenwerking met het kolo-
.niale inkoopbureau doch geen samensmelting ‘wordt
beoogd. In verband met het gezegde ‘op blz. 8 zou
echter een samensmelting néar onzesmeenig aanbeve-
ling verdienen.
Dat ‘de goederen voor Indië ‘bestemd zijn is n.h.v.
geen voldoende reden om het bestaan van een afzon-
derlijk inkoopbureau te motiveeren.
Waar de instelling van het R.I.K. zooveel goeds be-
looft, hopen
wij
dat ‘het weldra in het ‘algemeen belang
zijn werkzaamheden zal kwinen aanvangen en zich
flink moge ‘ontwikkelen. ‘
S. L. .L.NCEDIJK.
IJONDENSCHE CORRESPONDENTIE.
De Reparations Bill; de handelsover-
eenkomst met Rusland; de toestand in
de arbeiderswereld; de economische
toestand.
Onze Lonen,seh
e
correspondenit schrijft ont d’d.
19 Maart 1921:
It is very doubtful whe’th’er there’has ever been a Bill
before Parliament wh’ih ]aa5 received smaller pra’iise
and ye’t had a s,moo,ther passage rtihrougih the House
than this wretehed Reparations (Recovery)
Bi 11. Wi’th the -exception of the official element
and a stray mismiber here and there, theae. does not
seem to be in the House of Oommon’s a single person
who
does not reaiise that the Bill cannot he worked
without enormous trouble, ‘dislocaon of trade, and
a risc of pnices to the Enigl,i’sh consmner. Nevertihe-
loss, it is a striking tri’bu,te to the -uniiversai thirst
for ,,Maki’nig Germa.ny pay” that on the secon’d
readinig of the Bill, only a single member was to be
found prepared to go into the Lobby against the
Bill. The protests agaiinst the Bill do not mean that
it is any enzier to stand up aigaimnst, the indetsnity
clamou’r. On the coaatr’a’ry, it is fairly dear that if
this. bill doe-s not succeed in raisiug ap’preoiable
amounts, the Government will be fo’rced into furthar
aots of represrion nigamnst Gérmany, in order to
satisfy the dema’nds •of the public. This is fairly
dear from the: tone of Mr. Aus’tan. Ohamberlain,
who regarcls the bill as en aiterna’tirve ‘to a complete
economie blocacle of ‘Germany.. Even the Lahour
Party has ze fax stultified its position as to refu’se
to vete agaiinst the Bill on second reading, thoagh
this has eviidently caissed so much eriticism inside
the Party, that it has had ‘to modify its aittitu’de in
this respect.
It
is now clearly realised that insofar as German
goo’djs continue to come into the country, ‘they will
coat the consumer tw
–
ice as much as they did before.
Their volume is ii.kely to shrink, and their place
will tenci to be taken by goeds from other areas, so
that, as Sir William Beveri’d,ge argued in the ,,Ti-mes”, there will he a reshifting of world trade, the
izitimaite gain going ‘to tho,se neutrals who are able
to tracte wit(h both sides.
In all the diisdussions, the pos,itio’n of the ne’utrals has oocupied a prominent place. The official position
has been that the Bill treats them generously, for if
it can be iihown that at least 25 pOt. of the value of
the ,goo,ds is of neutral origiiiii, the goods will eseape
23 Maart 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
267
payment of duty aitogethesr. The trouble will arise
in deitermining this proportiion. Quite apart frpm
this poirut, the Buil atill leaves coiisidacable Toom for
uncertainty in other portions. The percentage to ibe
coileoted may be variad, so may be the proportions
of content of German and non-German origin neces
sary for the inciusion or exclusion of articles from
the scope of the Bill, so may the
conrbracts
which may
be va.ried by the Higih Oourt as causing hardehip if
they are eiiforced, no may the ‘date after wbish goeds
imported can no longer enjoy exemption as havirug
been coatracted for before March 8 of this year, that
date heiing fixed by the bill as April 15th next, and
this date may he vanied by the Board of Trade for
differeat articles, finally, by sec; 6 of the Act, ,,if a
resolution is passed by both Heuses of Parliament
for the saspension er annulment of this Act,” it be-
comes possible for the Government ,,to suspend or
annul the operattion of this Act to such extent and
for snjcih petrioid, d e f i n i te o
T
á.n.defrinite
(sic), as may be specified”. The pu1tting inito farce of any of these mitigating
princziples is to dpend on the advice tenjdered to the
Board of Trade by one or more a&vi!sory committees,
,,consisting maiinly of persons of Linarucial, commer-
cial of industrial experieaaoe”. So far the bill has had
a bad effect, orders having cancelled freely by German
importers, and landing to great ucertalinty. Bot
much irts worst effects are hound to be the furtihar
exasperajtion wffiidi it will prc.duce. 1f it yieldis littie,
it will be an argument for sti]J sterner measares,
and these are bound to hamper rt,rade stili more. In
this coniieotion one is glad to nota the relativehy mo-
darate tone of the Preanier, though one is bound to
nota that the s’ist.uatio,n is not a very hopeful one.
1f -this Bill is almost certaiin to laad to disappoint-rruent, one does not know whait to say of t h e R u s-
s i a n a g r e e me n t, whicli is at long laat an ac-
complished f act, much to the diisgunt of certaiin or-
gan of the Press. In general the Agreement foUosvs
the linies alrendy familiar.
Article XIII stipulates that if gold er goeds cnn – signed by the Russian Government to this country,
and not ideuibified ,,as the exclusive property of a
British subject” is attached by onder of a Oourt, the
Russian Government is to have the right to terminate
the Agreement forthwith. The Russian Government
again recognises its obligations in respept of British
creditots for goods supplied to Russia, though the
detailed method of regulation is lef t ‘to the General
Feace Treaty provided for in the Praa.mble, and it is
further explicitly stated that such claims as afore.
said are not entitled in any way to ,,preferential
treatanent .. as compared with any other classes of
claims which are to be daalt with in that Treaty.”
It is recognised on al hands tha’t, except insofar as the Russian Government is prepared to pay for
goods by gold, the immediiate effect of the Agreement,
assumin.g it to be carried by the House of Commons,
is likely to be vary small. It is understood rthat gold
imported here will be saleable at the market rate, and
not at the Mint rate for gold. This of course will
make
‘t
considerable difference •to the profits of the
Russian Government. This privilege seems to follow
from the conciuding seotionis of Art. IX, by which the
British Government pledges itself not to requisition
metals imported from Russia. The ,,Daily Herald”
is of course delighted: burt it is much too early to
start counting the ohickens.
The Federation of British Industries
hen fodlowed up its recent pronouncements by a fur-
ther manifesto. In a me,morial to the Prima Minister
demanding an interview, it states its opinion that
,,To-day British industry is fighting for its life, and
the next 12 months may be the mest critical in the
economie history of this country”. This somewhat
alarinist attitude is defended by reference to the coal
and transport situation, the situation abroad which
is even ,,rnore manacing than conditio,ns ait home”,
and the Federation calls on the Government ‘to do its
part by reducing the level of expenditure, thereby
enabling the income tax to be reduced. Unfortunately,
there seems every prospect that th e B u d g e t will
again exceed £ 1000 millions. The new Naval Pro-
gramme was even held to be unsatisfactory by come
elements in the House on Thursday evening: and it
is by no means dear that the provisional estimates
for the Army have taken due acooun.t of all the
possibilities of the dijsturbed world situation.
The Labour Situation continues to be
alarming. The National Union of Railway’men has
decided to impose a special levy of sixpence per week
on its members, obviously with an eye on the diffi-
culties which will arise when decontrol comes. On the
other hand, the Triple Alliance ha.s refused the request
of the Building Trades Federation for a joint Con-
ference en Wages, and the pi-oposal for a general
Conference of all Unions en the same issue has been
rejected by the Parliamentry Committee of the Tra-
des Union (Jongress, which has proposed instead the
policy of sectional Conferences. On all sides, however,
thare is tension. The Vehicle Werkers have been
locked out by the employers: there is going en a
struggie hetween the Employers in the Engineering
Traden a
n
d the Unions over the question of the
reduction’of women’s wagen; the seamen and the
shipowners are disputjing over wages, and the coal
position shows no very great improvement. Fortun.
ately for the railway compaisies, the oost of living
shows a further decline, so that as from the ist April,
weekly wages will fall iby 41— per man, but thoug’h
there is no reason to suppose that the out will not
be iaewpted by the men, it is hardly likely to make
for a reasonabie feeling in ether directions, for the
men will want to stick aU the more closely to other
features 6f their policy; in paiticu.lar, they will
desire to be represented en the new Direotorates.
U n e m p 1 o y m e n t shows no signs of great im-
prorvement, hut for the first time for many weeks, the
Cotton reports of the Manchester Guardian Oom-
meroial are sligihtly less pessimistic in tone, at any
rate so far as the Manchester yarn market goes. But
the reports from the separate towns shov no very
encouraging features; and here also the situation will
shortly be complicajted by the conelusion of a new
wage agreement. The speil of fine weather bas reacted
unfavourably en the boot and shoe trades, though
it has been a gedsend to ‘the multitudes out of werk.
The dry goeds trade reports litit.le improîvement:
Belfast reports no buyiing of flax, ,,as there is no mar-
ket worth ‘t,alking about for the finished product”. In fact it is difficult ‘to sea any difference in the reporbs
from the various centres from those current •a few
weeks ago. The possibilit of cheaper moncy continues
to be much canvassed, and mme disappeintmeat
seeins to have been cauted hy the failure of the Bank to redace the rate on Thunsday. Al the moment there
is considerable stringency in the market, as t h e
Bank Return shows:
Public Deposits ………..
£ 1.029.319
increase
Other Deposits
…………7.936.592
lecrease
Govt. Securities ……….. —
15.630.000
Other
,,
………..,,
8.358.425
increase
Reserve …………………
369.433
11
Circulation ……………..
368.420
decrease
Coin and Bullin ………..
1.013
increase
The Ourrency Nota Return shows a shight inerease
in the circulation, the total heing £ 335.841.319, en
increase of £ 233.000 over the previous week. In spite
of the unisettied railway position, there haas been
somewJiiat of a reoorvnry in railway istocles. Thus
Great Westen Ordiinary has risen 9% since Maioh
3, Loudon & Nor’tih Weateria 4 pOt., Prefs. 4, and
South Westen 4 pOt., Profs. 9, Midlan’d De-
ferred 7. The Aiwglo-Persian and Harrod’s issues
have been great successes, but the underwriters
of rthe Dunlop issue ware left with more than half
268
ECONOMISCH-STTATISTISCHE BERICHTEN
23 Maart 1921
the stock on their liasins. Lever’s
£4
niiflion debenture
is now open for subsoription. The two great cotrpo-
rations of Liverpool smid Birmingham are offeriing
between thean £ 6Y millions. The prospeot of ciheap
mnney has no doabt given the Stock Exchaiige some
assistauce, and one eau loaly suppose that the usual
phenomenon accompanying a trade sluiinp, viiz., a
rise in fixed iriterest bearinig stocik, is tending in the
same direction.
The Ohambor of Shipping hais ‘heen diiscnssing the
question of the (Jerman sihips, and Ihais coiiiie to the
conciusion, not onily that the sihiips are unider no cLir-
cumstances to be re-sold to the Germazas, but also
that they are not ‘to be sold to any foreigner for a
period of five years. Meanwhi]e, there seems to be
considerable difficuity in getting rid
,
of the unsold
ships, and it i’s suggested that the olcier ships sihould
be sold ait breaking up prices.
DE RIJKSMIDDELEN.
In dit liuimjner is opgenomen liet gebruikelijke
overzicht niet bijlagen van de op!brengst der Rij!lasimiid-
delen over de maand Februari 1921, vergeleken met
de overeeakomstige cijfers van Februari 1920.
De Oorlogsw.inst- en Vardediginigabelastingen
brachten tot dusverre in totaal op
f
912.554.522,—,
waarvan
f
690.043.477,— op rekening komt van eerst-
genoemde heffing. Met tinbegeip van de op centen ten
‘behoeve van het leeningfonds – behalve diie op den
suikeraccijns, welke geen verswaring van bielastiing-
druk meebrachten – is in totaal een som van
f
1.092.600.974,— ontvangen uit belastingheffing,
clie haren grond vindt in de huiitenigewone om’stanidiig-
heiden.
De gewone nzijddelen brachten in’ de ageloopen
maand f28.363.570,— op tegen
f
27.862.454,— in
Feibruari 1920 en vertoonien mijtadiieu een vooruit-
gang van
f
501.117,—. Intussclien bleven zj
f
5.170.680,— bij de rainring ten achter. Ook al neemt
men bij de overweging van laatstgenoemd bedrag
in aanmerking, dat dé
cijfers
voor de maand Fe-
bruari zijn beïnvloed door ‘de omstaa3idiigilleid, dat die
maand slechts 28 dagen telt, dan ng moet wor-
den geconstateer’d tdat de ra,niing bij veirre na niet,
werd bereikt. De ongunstzige indruk, die door den
niicldeienstaat over de maand Januari j.l: werd ge-
wekt, wordt door deze ophrentgst in de niaanid Ee-bruari dan ook bevestigd. In de eerste twee maanden van het loopeaicle jaar
bleef de opbrengst niet minder dan
f
7.371.278,-
beneden ‘de raming.
De hierboven beidoelde indruk wordt nog versterkt
wanneer men let op ‘de micideilen aan welke in het bij-
zonder de minder gunstige resultaten zoowel in
Januari als in cle laaitsitiverloopen maand zijn te
wijten. Met uitzondering van de i
n
koms
t
en
b
e
l
as
ti
ng
,
de dividend- en tamtièmebelasting, de S,taatslortertij,, de
ioodsgelden en het recht op ‘de mijnen, bleven in Fe-
bruari aille naicidelen met meer of minder belaingrijke
bedragen hij de raiming ten achter. Ten aan-zien van
de directe belastingen is dit nadee]iiig rverschiil ruim
f
900.000,—.
Het is initussehen een normaal verscihijnseil, dat de
directe belastingen in de eerste maanden van het jaar
beneden de ra’ming blijven. Wat deze middelen be-
treft, kan de achteruiitganig van den econoimiischen
toestand zich dan ook nog nieit in de opbrenigsteijfers
weerspiegelen. Wel is zulks heit geval voor de accijn-
zen, de zegelrechten, de regisitratierecihten en de in-
voerreclhten. De accijnzen bleven niet minder dan
f
2.026.696,— beneden de raminig en brachten
f
1.723.679,— minder op dan ‘ten vorigen jare. Het
nadeelig verschil tusschen de ramiing en de opbrengst
bedroeg verder in ronde cijfers: voor tle zegelrechten
j 370.000,—, voor ‘de registraitierecihten
f
1.164.000,-
on voor de kinwoerrechten
f 550.000,—.
Het dis te vree-
zen, dat, indien de crisis aanhoudt,- al deze middelen
ook in de volgende maanden een acii’teruiitganig zul-
len vertoonen, terwijl het voorts waajrscihijnlijk is te
achten, dat in de naaste toekomst ook andere mid-
delen, idie de raiminig overschreden, of nagenoeg be-
reikten een teruggang zullen ‘aanwijzen. Zulks geldt
in het bijzonder voor de dtiviiclenid- en tantièmeibeilas-
tiug, terwijl mede wegens de bekende wisselvallig-
huid van de baten
int
het recht van successie niet
mag gerekend worden op een voortduring van de
hooge opbrengst welke dit middel in den laatsten
tijd afwtierp.
AANTEEKENINGEN.
De overeenkomst tusscheni Zwitser-
land en het Duitsche Rijk betreffen.-
de Zwitsersche goudhypotheken ‘in
D u i t s c h 1 a n d. –
Zwitser sche instellingen pleeg-
den v66r den oorlog belangrijke bedragen ouder
hypothecair verband in Duitschlan’d te beleggen.
De leeningen werden in Marken aangegaan, onder
beding van terugbetaling in Duitsche gouden munt.
Aldus achtte men zich tegen koersverlies gevrij-
waard.
Kort na het uitbreken van den oorlog verscheen de
Verordening van ‘den Bocidsra’ad van 28 September
1914, waarbij met één penuestreek, alle véôr 31 Juli
1914 aangegane bedingen, krachtens welke eene be-
taling in goud moet geschieden, tot nadere voorzie-
ning, buiten weiking werden gesteld.
Begrijpelijk is ‘dat de Zwitsers tegen ‘deze eenzijdige
verkorting hunner rechten in verzet ‘kwamen.
Zij betoogden, ‘dat de bedoelde clausule niet ‘als
eene goujdclausule in engeren zin (Goldklausel), maar
als eene goudwaardeclaujsule (Gol’dwertklausel) moest
worden opgevat, daar het immers ‘den sc’huideischer
niet om het goud zelf te ‘doen was, maar om een equi-
valent ‘v’oor de inderitijid ter leen ‘verstreikte volwaar-
dige Marken, welk equi’v’alen’t in gedeprecieerd papie.
ren geld met toeslag kon worden voldaan.
De Duitsche rechtbanken hebben deze stelling ver-
worpen. Gecontracteerd was uitsluitend betaling in
goud en zonder nadere wilsverklaring van partijen,
die op zich zelf niet ongeoorloofd was, maar ‘uit ‘de
acten van geldieening niet bleek, werd het niet toe-
laaibaar geacht voor deze goiidciausule de Goildiwrt-klausel in de plaats te stellen. Daarenboven, zoo werd
aangevoerd, zou laatstbedoelde clausule niet voor in.
sohrij’vi-ng vatbaar geweest zijn, ‘omdat de Gol’dwert-
kiau,sel onbepaalde rechten schept en ‘het ‘bedrag ‘der
bezwaring uit de ‘openbare registers ondubbelzinnig
moet ‘blijken.
Onder ‘deze omstandigheden meende de Zwitser-
schei Regeering ‘het voor haar onderdanen te moeten
opnemen.
Het resultaat der onderhandelingen * is geweest de
overeenkomst van 6 December 1920.
De Z’witser’sche Regeering zal ‘krachtens ‘die over-
eenkomst aan de Zwits’ersehe schuldenaren aanbe.
velen:
voor ‘den tijd van 10 jaren af te zien van de
innin’g der goudieeninigen en op verlangen der schul-denaren dien termijn nogmaails met 5 jaren te verlen-
gen, wanneer na afloop ‘der 10 jaren de Mark op
65 centimes of ‘lager staat, de navolgende concessie te doen bij de bereke-
ning van de rente:
Bij ‘een koers van 10 centimeis of lager, ‘betaalt de
debiteur een toeslag, gelijk aan het verschil tusschen
den koers en 20 centimes.
Is de koers 10-40, dan is ‘de toeslag 100 pOt., met
een maximum van 70.
Is de koers ‘boven 40-60, jdan is de toeslag 75 pOt.,
met een maximum van 90.
Is de koers boven 60-80, ‘dan is de toeslag 50 pot.,
met een maximum van 100.
Is de ‘koers boven 80, dan is de toeslag 25 pOt.,
met een maximum van 123.45 (pariteit).
De aldus gedane betailiin,gen geven ‘dein deibiteur
23
Maart
1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
269
recht op finale k ijting van den verschuiigden ter-
mijn, tenzij op te richten Ver’tr,auenstellen van oor
deel zijn dat de soliuldenaar in staat is een hooigeren
toeslag te betalen. Treedt de sohu]ideisher tot deze
regeling toe en ‘vo’ldoet hij aan eenige met de hypo.
bheca:ire boekihoradinig in ve!riband staande admiiinsiatra-
tieve bepalingen, dame is hij, na afloop ‘van dan ter-
mijn van uitstel bevo:egd hetaiirnig te verlangen in
goud, overeenikomsrüiig •de Duitsohe muutet van 1
Juni 1909, of in pampieren geld met zoodanigen toe-
slag dart hij van iødere versdhuld’iigde M. 100, 123,45
Zw’itsersdhe franos omnitvanigt.
Mr. H. L.
FSSCHOTTE.
De Landbo’uw in Palestina.
– Het bureau
van het Palestina-Opbouw-Fonds schrijft ons:
Over ‘dan
landbouw in Palestina
onitleenmen wij be-
lanigrijke en interessante gegevens aan het rapport;
dat de directeur van het departemeit voor landbouw,
R. Sawyer, uitgembraciht heeft aan den ,,A’dviiseeren-
den Raad”. Uit dit rapport blijkt zeer ‘duidelijk met
welke mo:eilijkiheden men te kampen heeft en hoe
energiek men tracht ideze te oveirviiniae’n.
Tegelijkertijd met het nemen van maatregelen, die
oiim’imdidelijk noozakelijk waren, werd een per-
‘man!en,te lanidbouwkunidige dienst georganiseerd. Om
het uoodmzakelijke coutac.t met de verschillende, land-
eigenaren te. onderhouden, zijn in alle districten
‘landbouwassisteiiten gevestigd, ‘die de dorpen en
ko’lo’nies regeimaitjirg hererizen moeten en iedere twee
weken rapport aan ‘het departement uitbrengen. Het
• voorkomen ‘van piantenziekten en inseo’teiiplagen
wordt direct gemeld, terwijl de assistenten uitge-
rust zijn met het ‘materiaal ter bestrijding van veel
voorikosnenide plagen. Het werk van jdezen lanidibousw-
staf wordt gemleiid door Enigelsehe inspecteurs, diie
hun zetel in Jeruzalem en Haifa, resp. voor het
zuidelijk en noordelijk gebied, hebben.
In Jaffa is het hoofdkwantjer van den y’eeairmbseoij-
kunidiiigen inspecteur. Zijn assistenten melden de be-
smettelijke veeziekten en nemen direct hunne maat-
regelen. In Jaffa en Haifa zijn quaraiiitainme-stations
in aahibouw en al het levende vee, dat ingevoerd
wordt, wordt onderzocht. In Nablus en Nazareth
zijn ziekens’ta’llein opgericht, waar de lanideigenared
hun vee kunnen laten behandelen. De particuliere
veeamrtsenijscjho’lein ilin Jeruzalem en Jaffa woiden on-
dersteund en men ‘hoopt binnen een jaar in Lud,d
en compleet uitgerust veiterinair aickenihiiis te hebben
georganiseerd, waarbij fokkiinigen voor raspaarden
zijn.
Verder is een bcsch’dienst ingericht. Hontveaters
te paard en te voet trachten ‘te redden, wat er van
de verwoeste ‘wonden nog is overgebleven. Van het –
weinige o’vergebleveh brandihout wordt een inven-
tartis gemaakt, het vellen van olijf- en andere boo-
men tegengegaan en iioutskoolvuren, door de dorps-
bewoners. onider toezicht van de ‘houtvester’s ontsto-
ken, dienen tot dunxiiimng van dien sterken nagroei der eiken-s’tompen, die tegen.w000dtig ‘bijna uiitsluiitenmd
voorkomen.
Eveneens wordt onder ‘bevoegde leiding de zee- en riviiervissrherij georgamiseerid. Zoo werden reeds op
verschillende plaatsen waarnemers gestationnieerd, die
de ‘gewooazie,n der verschillende v’ischsoor,ten bestu-
deeren en vaststellen, welke soorten aan de Pamle-
stijascihe ‘kasten het meest voorkomen.
Het plaatselijke weeribericht-sys’beeini is geheel ge- –
organiseerd en in nauw contact gebracht met den
wete.nschappelijken dienst in Oaiiro. In Palestina
zijn zes stations met nieuwe instrumenten voorzien.
Een aantal personen houdt zich op het oogeniblik
in Palestina bezig met iandboumwkunidige onicierzoe-
kin,gen. Bij de ondersteuning van deze oniderzoekin-gen is rekening gehouden met. cie studie van planten.
ziekten en dmnsectenplagen, de mogelijkheid van zijde.
worm-ciiltju,ur, dein verbouw van geueeskradhtige en
kleurs’tofpiarn’ten en de ‘visdliteelt. In Akka, Gaiza en
Mej del, aan het meer van Tiberias zijn proeftuinen
aangelegd ter bestudeering van de mogelijkheid van
de cultuur van uitheeimsche planten.
De uitkomsten van al deze onderzoekingen hebben
echter eerst waar.de wanneer cie landbouwers ze in
practijk brengen, •m.a.w. op dit gebied is het noodig
opvoedend ‘te werk te gaan. Het departement onder-
hield dan ook een nauw en voortdurend contact met
de landbouwsejhoj,en un Bel
–
t Jeunzail en Mikweh Israel,
en met de nieuw opgerichte school in Tud-Keram,
die speciaal voor de Mohaimmedaamasohe bevolking
client. Volgens de tegenwooridige schatting is er in
Palestina ca. 2 millloen hectare ‘bebouwbaar land,
doch slechts een ‘kwart’ wordt bebouwd. Dit wordt
verklaard door ‘de telling van den veestapel, die zeer
ongunstig is. Het voorkomen van een span, bestaan-.
de uit een halfwas koe en een ‘halfverlhongencien ezel is
niet zeldzaam en teekenend voor den tegenwoordigen
toestand. ‘l’rekdioren eu mechanische ‘tractors beuhoo-
ren tot (Ie dingen, waaraan het land het allermeest
behoefte heeft. Hiervoor zijn reeds allerlei niaatreuge-
len ‘genomen. Zoo ‘zijn de douanerechten op geïm-porteed vee tot 3 pOt. verminderd.
De opbrengst per Ihectarme ‘is ‘in Palestina slechts een
derde van diie in Egypte. Dit ‘wordt veroorzaakt door
de primitieve werkmethoden, de woekering van on-
kruij, gebrek aan mest en mes’tstoffen, slechte en
impro’ductieve zaadsoorten. Daarom werden in zoo-
veel centra ‘als mogelijk, pioiegdemoms’tratujes geuhou-
den en cultiveeri ngsproeven gedaan.
Indien ‘mcii rij et zeer energiek te werk gaat, zal’
Palestina jarenlang aangewezen zijn op den invoer
van vleesch au zuivelproducten.
.Het slachten van vee moet door vo.ldoen’den in-
voer uit Soedan en van bevroren en geconserveerd
vieesch uit Austraili
ë’
verhinderd worden.
Stand der cult’ures en uitvoer gedu-
rende het derdekwartaal 190
1
in Suri-
n a
in
e. i) –
De weersomstandigheden waren zeer on-
gelijk; in ‘het district Nickerie trad ‘het idvoge seizoen
midden Augustus reeds in, de regenval bedvoeg al-
daar in ‘de maanden Augustus en Sep’te’mnber 102,5 en
39,2 m.M. Nog sterker trad het groote dioge seizoen
in, in de kustzône van het ‘district Ottica; op plan-
tage Alhiance aan ‘den mond ‘der Matappica was de
regenval in-Augustus en September slechts 54,7 en 24
m.M. Daarentegen was de regenval meer •ian’dvaarts
in belangrijk grooter, zocais o.a. te Paramaribo waar
de regenval in genoemde maanden respectievelijk
106 en 139,5 m.M. ‘bedroeg, wat voor het drge sei-
zoen gunstig genoemd kan ‘worden. Het ‘groots regen-
seizoen, dat half Mei en ‘begin Juni ‘intrad, heeft kort geduurd; in verschillende deden der kolonie
was de hoeveelheid gevallen regenwater te gering
voor den rijstbouw.
Voor de permanente cultures als cacao, liberia-koffie, kkosnoten, sinaasappelen, suiker, Was het
seizoen ‘gunstig;’ de stand dezer gewassen is over ‘t
algemeen bevredigend.
De cacao-oogst der eerste negen ‘niaanud’en is ‘beter
uitgevallen dan verwacht werd, de uitvoer was,
±
1
50.000 X.G. meer dan in ‘hetz
elfde -tijdvak van
1919; de vooruitzichten op een z.g. napiluk zijn ge
ring. –
De Liberi’a-koffieoogst heeft ‘tiot nog toe niet ‘aan
de verwachtingen beantwoord. Hoewel ‘op de ‘meeste
plantages de boomen beladen zijn met bessen, vor-
dert het aanrrijpen langzaam; ‘vermoedelijk zal in de
laatste drie maanden van het jaar veel koffie ge-
plukt moeten worden. De s-tanmd der boomen is goed.
De stand van het suikerriet is bevredigend; ten-
gevolge van ‘de droogte in ‘de eerste maanden van ‘het
jaar is het riet op ‘de hoogere gronden wel wat ‘ten
achter bij andere jaren, op Ide lagere gronden daar-
entegen staat ‘het riet ‘zeer goed.
i) Zie pag. 847, jaargan,g 1920.
270
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 Maart 1921.
De kokosnootcuituur neemt ‘toe; tot nog ‘toe :kan
van uitvoer, hetzij van copralh of olie geen sprake
zijn, ‘de opbrengst aan olie en aan noten is nog niet
voldoende om in de plaatselijke behoefte ruimschoots
te kunnen voorzien.
Van belang is dat een ‘toenemende uitvoer van
eenjarige kleine landbouwproducten, zooais boonen
(black eye), zoete bataten en andere aardvruchten,
maïs, groenten. en vruchten naar de naburige landen
valt waar te nemen. Voor deze gewassen ‘was het
seizoen bijzonder gunstig; eene uitbreiding van de
cultuur voor genoemde producten is te verwachten.
De rij stoogst was ver beneden dien ‘van het vorige
jaar, landbouwers zijn reeds bezig terreinen klar
te maken om deze ‘bij een ‘tijdig invallen van ‘den
kleinen
regentijd,
eind November of begin Decem-
ber te bepianten met 4-4 Y maaadshe rijstsoorten. De uitvoer der voornaamste producten ,over het
Bde ‘kwartaal van 1920 bedroeg:
Ju,ifSept. – Jan/Sept.
Jan/Sept.
‘920
1-49
Balata ……..K.G.
170.205
289.747
354.431.
Cacaô ……..,,
734.028,5 1.580.185
1.428.000
Koffie ……..,,
261.739
751.793,5 3.267.364
Mais ……….,,
69.650
376.932,5
302.977
Suiker ……..,,
1.297.465
4.326.712
2.438.180
Rum 50
0
10
..
L.
27.762
136.616,5
205.757
Huiden ……..K.G.
6.108
14.454
30.054
Hout ……….M
8
.
1.090
3.337,3
323,5
Letterhout ..
K.G.
12.957,5
54.120,5
16.460
Goud……….Gram
135.104,5
367.155,9
408.207,4
Blsckeyeboonen K.G.
200
22.601,5
–
Melasse……..L.
120.304
130.954
Btaten
K.G.
60.226
83.029,5
–
Vezels ……..,,
–
5.948
–
Groenten
,,
990
4.025,5
–
Vruchten
,,
495
495
–
OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN.
De Socialistische Gids. – Amsterdam.
Februari 1921.
.
J. Oudegeest,
‘Karl Legien
t;
J. van den Tempel.
Heden-daagsche wijzigingen in de verhouding tusschen
werkgevers en werknemer-s en haar beteekenis vor
bedrijf en maatschappij;
R. Kuyper,
Nogmaals
socialisme en soc.ialisatie II;
B. L. van der Waerden,
Over Einstein’s relativiteitstheorie, II (slot);
Jer.
Uartog,
De partij en het miliairisme
M. J. Th. Vas
Dias,
Waar gaan we heen?
Dr. Ir. Th,. J. Gerrilsz, In
mamoriam A. Nagtzaam.
K ö i-o
xi
i a le R u nd s c h a u. – Berlijn, Decem-
ber 1920.
Die Frage dr de’jtscheii Kolonien vor dem Völker-
bu.nd;
E. Mercier-Glardon,
Qu-e peut in ..espérer da
in Société des Nations pour la cause des indigenes.
Dr. H. Poeschel,
Das En-de Deutsch-Südwestafrikas;
C. Kel/ler,
Deutschlands Recht -auf seine Kolonien;
C. F.,
Deutschiand im Stillen Ozean;
Dr. Proebsier,
Eingebbrenenpolitik in Marokko.
De West-Indische Gids. – ‘s-G.ravenhage,
Januari 1921.
S. Muller van Voorst,
De middelen -tot opheffing
van Suriname uit zijn verval, II (slot);. T. Pytter-
sen,
De toekomst vaji verschillende cultures in Suii-
name, I. Rijst;.
A. Reyne,
Suriname’s economische
toekomst.
Ide m, Februari 1921.
Fred. Oudschans Dentz,
De Baux-ietnijverhei4 en
de stichting van een nieuwe stad in Suriname;
Ti.
Pyttersen,
Oli-epaimen in Suriname;
Jhr. L.. C. van
Panhuys,
De toekomst van de Indianen in Canada en
in Suriname;
Dr. H. D. Ben jamins,
Nog eeins: Aphra
Beh.n.
Teèhnik und Wirtsc-haft. – Berlijn, De-
caraber 1920.
L. Külz,
Augewaindte Hyg-iene imd Technik; H.
Kirchhoff,
Vo-rscihliige sur Geiu.udun,g der Reichs-
cisenibaihnen;
M. Ehlerl;
Zur reichsgesetzlichen Re-
gelung -des Arbeitsnachweiswesêris;
H. Hillig,
Die
Schön’heit des Zwecikmilazigen;
Jentsch, Die Tech-nik
in öffentlichen Leben, in.abesondere in der öffent-
tichen Se1bs-t’ver’waltu-ng;
E. Lauser,
Die Mo-saikplat-
ten-Industrie. –
MAANDCIJFERS.
OVERIOHT DER RIJKSMIDDELEN.
(In Guldens).
Fd,ruori
Sedert
Overeen..
1
1921
Januar1
homstige
1921
periodt 1920
210-928
888.765
582.973
999.383
2.693.85
1.777.328
7.137.813 – 12.621.991
9.608.698
1.477:043
3.939.165
2.877.068
674.644
1.325.217
1.274.469
2.905.090
6.037.480
8.067.606
37.565
77.630
60.251
2.582.307
6.926.962
7243.049
]82.454
293.300
461.083 –
2(j0.145
401.663
176.770
990.743
2.077.032
2.090.504
10.356
16.963
–
‘1.630.373
1
3.451,850
8
4.005.494
3.001.996
6.182.790
8.171.894
2.403.224
5.543.586
6.074.498
2.948.318
5.633.259
6.321.798
70.764
134.043 165.998
54
135
138
323.956
139.764
743.965 13 ‘.658
632.372
–
135.258
.
313.460
234.310
168.684 185.807
184.650
475 1.023
–
755
18634fl1
379.516
301.706
Totaal ……….
128.363.5711 59.697.2231 60.425.006
OPOENTEN VOOR HET LEENINGFONDS 1914.
1
Febreori
1921
1
1 Januari 1
kom.lige
1
1921
periode
1920
Directe bela8tin gen.
Grondbelasting ……
Personeele belasting Inkomstenbelasting
Vermogensbelasting Dividend- en tantiOme-
belasting ……….
Accijnzen.
–
Suiker …………..
Wijn …………….
Gedist. (binn.-
en
buitl.)
indirecte bela8tin gen.
Zegelrecht van buitl.eff.
Totaal
BELASTINGEN IN VERBAND MET DE BUITEN-
GEWONE OMSTANDIGHEDEN.
–
Feb,uari
1921
–
Sedert
1 Januari
1921
Oorlogswinstbelasting
11.871.777
26.167.679
Verdedigingsbelasting
la
….
187.808
375.074
Verdedigingsbelasting Ib
..
..
.
792.205 1.433.734
Verdedigingsbelasting II
….
2.136 314
–
3.752.189
–
.
14.988.102
31.72.5.676
1)
Hieronder begrepen
f 299.401
wegens
zegelrecht van
nota’s van makelaars en
commissionnairs in -effecten, enz.
(Beursbelasting).
‘)
idem
f894.896.
)
Idem
f
894.896.
Directe
bela8tin gen.
Grondbelasting ……
Pirsoneele belasting
Inkomstenbelasting
Dividend- en tantièixie
belasting ……….
Vermogensbelasting
Accijnzen.
Suiker …………..
Wijn …………….
Gedistilleerd ……..
Zout . -……………
Bier …………….
Geslacht …………
Belast, op speelkaarten
Indirecte belastin gen.
Zegelrechten ……..
Registratierechten
Successierechten…….
Invoerrechten ……….
Belasting …………
Essaailoon ……….
Stati8tiekrecht ……..
Mijnen ………………
D
omeinen
…………
Staateloterj
Jacht -en visscherj
Lood8gelden
42.427
138.625 –
117.197
216-195
554.025
336.115
2.029.917
3.592.571
3.017.458
166.516
328.205
323.526
487.424
1.299.924
949.433
581.018
1.207.496 – 1.613.521
7.513
15.526
12.050
258.231
692.696
724.305
8.567
–
19.677 – 101.883
3.797.8i8
7.848.745
7.195.488
23
Maart
1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN•
271
GIRO-OMZET BIJ DE NEDERLANDSOHE BANK
1
Januari
1921
II
Januari 1920
Posten
Bedrag
11
Posten
J
Bedrag
Voor reke-
ninghouders 37.676 f2.055.338.756 30.245
f
1.365.834.925
waarvan door
de 11.-bank
plaatselijk… 16438 ,,1.648.040.461 10.538 ,, 1.023.629.483
Ter voldoe-
ning van
– Rijkabelast.
1.154 ,,
11.339.293
901 ,, -13.394.758
PRODUCTIE DER KOLENMIJNEN. )
(Ontleend aan ,,Maandschrift Centraal Bureau Statistiek”)
Naam van de’
November –
December
Mijn
1920
1
1919
1920
1
1919
Siaat8mijnen.
Wilhelmina …. ….44.907
.42.850
46.428
43.718
Emma …………78.650
52.954
‘78.480
59.624
Hendrik ……….42.213
27477
44.901
29.548
Totaal .. . . 165.770
123.281
169.809
132.890
Particul. mijnen.
Domaniale mijn
48.670
44.408
49843
45.968
Mijn Lauraen Ver
eeniging ……..47.849
38.411
48.536
41.177
Oranje-Nassau
mijnén ……….73.252
57.716
75.679
61.746
Mijn Willem So
phie …………21.992
14.320
22.895
17.195
Totaal…. 191.763
154.853
196.953
166.078
Totaal generaal 357.533
278.134
366.762
298.968
) In tonnen.
Het ,,Maandschrift” teekent bij de cijfers aan:
Evenals in vorige afleveringen zijn in de cijfers
niet
begrepen de hoeveelheden geproduceerd kolen-slik. Deze bedroegen voor alle mijnen te zamen in het
jaar
1919 138.518
ton en in
1920 175.043
ton.
Men ziet uit deze cijfers, dat, met uitzondering
van Mei, in alle maanden van
1920
méér geproduceerd
werd, dan in de overeenkomstige yan
1919.
De totale
productie in
1920
overtrof die in 1919 met rond
540.000
ton, d.i.
bijna
16 pOt.; dit verschil is vnl.
.te danken aan ruimere productie in het laatste
halfjaar van
1920,
die ruim
398.000
ton meer be-
droeg dan die in het overeenkomstige van
1919
(bijna
23 pOt.
meer).
GIRO-KANTOOR DER GEMEENTE A3ISTERDAM.
Januari
1921
Januari
1920
Posten
Bedrag
Posten
Bedrag
Ontvangen en
betaald:
in contanten.
75966
f
17.120.802 100479
f
11.655.323
doorover-schrijving
1).
62312
79.538.886
49562
.
,,
82.835.636
Particuliere
rekeningboud.
102572)
,, 22.338.024
6857′) ,,
21.960.350
Saldo te goed
part. rek. u°.
–
,,
5.243.581
–
,,
4.955.774
t)
Tnclusieve
verrekeningen
tusechen
gemeentedienten.
znde
111.898.820.02 in de maand Januari 1921, in de maand Januari 1920
f20.361.874,33.
2)
AantaL
POSTOHEQUE EN GIRODIENST.
Januari 1920
Januari 1921
Aantal
1
Bedrag
11
Aantal
1
Bedrag
Aantal rekening-
houders op u° 22.201
–
32.655
–
Aantal rekenin-
gen op u°
22.871
–
33.529
–
Stortingen ……..120.394 54.R75.312 195.383 77.134.779
Overschrijvingen . 69.143 105.845.534 103.114 17
7
.8M1.740
Afschrijvingen .. 74.124 52.716.412 117.480 175.038.088
Totaal tegoed reke-
ninghouders op ut.
–
100832.820
–
130.257.014
/
RIJKSPOSTSPAARBANK.
JANUARI
1919
1920 1921
f
13290.024
f
12 199.346f
12788.203
Terugbetalingen
..
,,
9.190.207
,,
10.555.621
,,
10.521.594
Tegoed der inleggers
240.197.003 ,, 263.527.655
,, 268.651.7C9
Nom. bedr. der uitst.
staatsschuldboekjes
–
Inlagen
………..
op ultimo ………..
32.941.100
,,
37.986.400
,,
42.435.850
Spaarbankboekjes:
op ultimo ………..
gegeven
21.356
17.417
14.944
Aantal nieuw uit-
Aantal
geheel
af-
betaald ……..
7.167
8.609 10.575
Aantal in omloop
op ultimo
1.834.2471
1.900.2221
1.917.361
ONTVANGSTEN VAN SPOOR- EN TRAMWEGMAATSCHAPPIJEN OCTOBER
1920.
(Ontleend aan ,,de Ingenieur”.)
Totale ontvangsten.
Namen der Maatschappijen.
Personenvervoer. Goedrenvervoer.
Oct. 1920.
1
Oct. 1919.
Maatsch. tot Expl. van S.S., N. C.-S., Noord-
Brab.
Duitsche
Spoorwegniaatschappij
en
Roll. IJzeren Spoorwègmaatschappij
f
7.180.842,-
f
9.875.415,-
f17.612.504,-
/
14.100.959,
–
0
Tramwegmaatschappij ,,De Meijerj”
–
.
–
3″.327.84
1
1,
34.461,0912
Zuid-Nederlandsche Stoomtramweg-mij …….
..
11.806,74
,,
53.746,76
,,
6714489
9.867.26
.
11.439,38′!,
,,
7.114,76
18984.74′,
19.191.27
2
12
,,
67.200,10
,,
88.184,92
,,
15960594
143.406,39′!,
Rotterdamsche Electrische Tramwegmij ……
562.893,64
–
,,
562 893.64
,,
435.897,23’12
Nederlandsche Tramwegmaatschappij
………
,,
83.629,01
.
209.281,11
,,
29291012
,,
272.78921
Weetlandsche Stoomtramwegmaatschappij ….
,,
29.517,64
,,
13.969,93
,,
45.438,44
,,
40.283,24
1
12
Zuider Stoomtramwegmaatschappij ……………
Nederlandach-Indische Spoorwegmaatschappij
lijn Samarang-Vorstenlanden-Willem 1
…..
.
–
–
–
–
966000,-
712.753,
Oost-Java Stoomtramwegmaatschappij
–
–
23.900.-
,,
20.300,-
96800,-
,,
72.700,-
Rotterdamsche Trarnwegmaatschappij ………
Semarang-Cheribon Stootntramwegmaatsch
.
.
–
–
.
490 7 0,
–
,,
397600,
Sarnar.-Joana Stoomtramwegmaatschappij
–
.
–
,;
392 600,-
,,,
317.300,
lijn Modjokerto-Ngoro
…………………….
lijn Soerabaja-Krian ………………………
Serajoedal Stoomtramwegmaatschappij
–
–
.
-,
.
69500.-
52.400,-
lijn Bandjarnegara-Wonosobo …………
–
–
16.700,- 14.300,-
lijn
Maos-Bandjarnegara
……………………
…….
–
–
179 “00.-
,,
96.000.-
Madoera Stoomtrammaatschappij ……………
Modjokerto Stoointramwegmaatschappij ……
.
18.7.28,-
,,
19.143,-
,,
37.871,-
37.201,
De ontvangsteii der groote maatschappijen, die in
»
de
Ingenieur” ontbreken,
zijn aan het ,,Maandechrift Oentr. Bureau
Statistiek” ontleend.
‘)
Definitieve opgave.
272
ECONOMISCH-STKTISTISCHE BERICHTEN
23 Maart 1921
HANDELSBEWEGING OVER DE MAAND rANUARI 1921.
0′
It
OVERZICHT van
de waarde
van den
In- en Uitvoer
voor
elke niaand
van het
loopende jaar
en de
drie daaraan voorafgaande
jaren, met
uitzondering
van
Munt en Muntmateriaal,
in guldens.
*)
)
In de Statistiek over December
1919 zijn
de bedragen
vermeld
rne’t
inbegrip
van gouden
en zilveren
munt en muntmateriaal.
Invoer
(volgens
de groepen der naamlijst van goederen, opgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek.)
Uitvoer
Saldo Invoer
–
Saldo Uitvoer
Groepen
Gewicht
Waarde
Gewicht
Waarde
11
Gewicht
Waarde
Gewicht
Waarde
K.G.
Gulden
K.G.
Gulden
K.G.
Gilden
K.G.
Gulden
1 Dieren en dierljke
producten
7.911.400
7.658.544
40.609.110
30.976.886
–
–
32.697.710
23.318.342
II Plântaard.
voort-
195.615.132 52.128,376 86.509.568 12.496.584 109.105.564
39.631.812
–
–
III Mineralen,metalen
en niet in andere
1
groepen
opgeno-
men fabrik. daarv
597.287.397
54.502.276 56.098.338 7.994.855
541.169.059
46.507.421
–
–
IV Meel en meelfabri-
brengselen
……..
16.758.704
5.593.661
17.737.407
4.958.886
–
634.775 978.703
–
V Chemische produc-
ten,
geneesmidde-
.,
len, verfwaren en
kleurstoffen
..
11.955.851
3.626.124 4.075.518
2.665.056
7.880.333 981.068
–
–
VI Olie, hars, was, pek,
(
teer en distillatie-
–
productenvanteer;
fabrikaten van deze
stoffen, n. a. g.
68.878.677 19.445.014
19.363.841
12.536.791 49.514.836 6.908.222
—
VII Hout
en
fabrikaten
van hout en derge-
r
lijke stoffen; meu-
•
–
belen, v.a.s …….
67.418.780 10.038.090 4.720.912 1.222.432 62.695.868
8.815.658
–
katen
…………..
VIII Huiden, vellen, le-
der, lederwerk en
1.885.889
4.324.315
1.249.529
1.983.394 636.360
2.340.921
–
–
IX Garens, touw
en
•
touwwerk, weefsels
..
schoenwerk ……..
en stoffen, kleede- ren en modewaren
3.805.052 15.899.164 3.162.373
14.940.624
642.679
958.540
–
–
X Aardewerk, porse-
1cm,
–
pottenhak-
kerswerk,
gebak-
.
ken steen en andere
85.967.613
2568.570
3.653.844
,
826.415
82.313.769
1.742.155
–
– –
2.781.033
1.254.781
2.555.421 1.032.264
225.612
222.517
–
6.058.589
3.921.498
11.586.588 4.241.799
–
– –
5.527.999
320.301
XII Papier …………
XIII Voedings- en ge-
10 notmiddelen,
niet
–
–
kunststeen
……..
genoemdindegroe-
.
XI Glas …………..
pen 1,11, IV en VI
17.773.030 12.421.481 14.374.411 10.039.649
3.398.619
2.381.832
–
–
XIV Rijtuigen, voertui-
.
q
gen, vaartuigen en
–
luchtvaartuigen
4.570.403
6.262.597 2.168.493 2.031.319
2.401.910
4.231.278
–
–
XV Andere
goederen
–
‘
‘1
–
dan gebracht onder
.
de groepen 1 tot
en met’XIV
..
18.269.101
22.764.653 6.930.429
9.932.209
11.338.672
–
12.832.444
–
–
–
1.106.914.651
222.409.144
274.795.782
117.879.143
832.118.889
104.530.001
WaarvanGouden Zilver,
–
Totaal ……..
al of niet gemunt (op-
genomeningroeplll)
.
-5.603
8.272.886
4.852
1.893.333
.751
6
.
379
.
533
1
–
–
‘Invoer
M
Uitvoer
Maanden
1918
1919 1920
1921
1918
1919
1920
1921
68.009.520
75.073.388
256.207.615
214.136.278 51.437.578
41.321.453
135.932.785
115.985.810 45903.517. 106.229.028 233.591.043
–
54.372.261
44.543.205
113.309.645
–
Januari ……………..
48.897.456 148.758.852 187.916.138
–
–
47.372.422
52.680.723
68.210.466
–
Februari
……………
Maart
.
…………….
April …. . ………..
35.302.563
189565086
203.592.812
–
30.702.241 50.827.142 99.448.337
-.
.35.055,767
257.009.336
298.514.162
–
35.843.354 96.168.708
170.393.137
–
Juni
…………….
30.330.163
258.183.821
345.402.373
–
23.040.469 126.270.353 179.478.445
–
Juli
…………….
47.764.858 274.264.390
314.861.366
–
35.046.826
133.623.129 177.114.162
–
Mei
……………..
Augustus
…………
40.567.746
..
313.403.619
267.95.122
–
25.501.391 163.771.819 130.018.883
–
September
……….
67.610.188
..
298.107.886 317.368.670
–
27.641.796 162.131.110 165.965.569
–
October …………..
67.702.922
319.833.079
337.338.332
–
12.704.155
214.577.467 148.140.438
–
57.929.799
..
296.351.809
270.811.334
–
15.278.909
171.171.804
156.713.011
–
–
l’lovember …………..
December …………
63.282d14
..
..
288.958.920 298.567.123
‘.
–
22.268;327
154.241.692 156.731.343
—
Totaal
…….
..
608.356.613
2.825.739.2143.332.127.090
214.136.278 381.209.729 1.411.308.405
1.701.456.221
115.985.810
(1
.1,
23 Maart 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
273
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
***
beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
N d (Disc.Wiesels.
4!, 1Juli ’15
Zweeds.R.ksbk
7!,l6Bpt. ’20
Bk Be1.Binn.Eff.
5!,
l9Qct. ’20
Bk.v.Noorw.6-6!,
18Dec. ’19
Vrsch.inR.C. 6!,
19 Oct. ’20
Zwits. Nat. Bk. 5
21Aug.’19
Bk. van Engeland 7
16Apr.’20 Belg. Nat. Bk. 59′
28Apr.’20
Duitsche Rijksbk.
.
5
23Deô.
’14
Bank v. Spanje 6
4Nov.’20
Bk. van Frankrijk 6
8Apr.’20
Bank v. Italië.6
20Mei ’20
Oostenr. Hong. Bk. 5
12Apr.’15
F. Ree. Bk. N.Y. 6-7 4
Juni’20
Nat. Bk. v. Denem. 7
19Apr.’20
Javasche Bank 31
1
Aug.
1
09
OPEN MARKT.
• Amsterdam
1
Londen
1
Berlijn
Parijs
l N. York
Data
1
Part.
1
Prolon.
1
Part.
1
Part.
J
Part.
Call
–
1
disconto
1
gat ie
1
disconto
‘
disconto disc.
moneg
19
Mrt.
’21
4’/8-‘/,
4
1
1,
6
1
1
4-‘/
–
6-7
1)
14-19
’21
4’Io-‘/,
45
6’1
4-’18
–
8-7 7-12
“21
4
1
1,
4-5
8’1-‘I8
–
6
–
7
28F.-5,,
’21
4-
3
18
3
8
Ii
–
4
1
10
6
5
18-
8
1
k/o
–
6-7
15-20M. ’20
3
1
1
8
1
5
8
171
4-‘/s
–
6-9
17-22
11.
49
2
1
/g-3
1
1
4-
1
/
3’/,-’18
4-‘/s
–
3’14-6
20-24Juli’14
311/s
214Ii
2
1
I4-..’h
2’/.-‘/,
2
9
1
1
5
142
1
1,
t)
Noteering
van
18
Maart
1921.
11
WISSELKOERSEN.
WISSELMARKT.
Londen en
New
York waren
deze
week zeer stabiel. De
variaties beperkten zich meestal tot niet meer dan 1 of 2
per miiie per dag en het slot ‘was voor beide wissels op ge-
lijke hoogte als de opening. Ook Marken wisselden maar weinig 4.61-4.66. Parijs en Brussel vertoonden iets meer
beweging en waren beiden iets flauwer. In de hoofdwisse.ls
waren •de variaties dus niet groot en de omzetten waren
Vrij gering. Daarentegen waren de schommelingen in Skan-cinavië ‘weder groot. De on’betroiswbaarheid ‘van deze wis-
sels, vooral wat betreft Kopenhagen en Christiania, wordt
steeds grooter. Stockholm kan daarentegen iangzamer’haiid weder normaal ‘worden. Heden ca. 66.50. Z’wi’tseriand was
weder vast en aanzienlijk boven pan. Heden ca. 50.45.
Buenos Aires opnieuw flauwer 98
6
évenals Batavia, dat
voor
97%
ft 98% aangeboden is.
KOERSEN IN NEDERLAND.
1
1
Londen
1
Parijs Berlijn Weenen Brussel
1
New
Dato
‘
‘
1 1
‘)
1
York”)
14 Mrt. 1921.. 11.38
20.52!,
4.65
0.69
21.474 2.9011
2
15
,,
1921.. 11.35!, 20.10
4.60
0.65
21.05
2.9011,
16
,,
1921.. 11.36!, 20.42
1
‘
F
4.85
0.69
21.37!,
2.90
1
18
17
,,
1921.. 11.38!, 20.17!,
4.62!,
‘
0.70
21.07!,
2.9111
8
18
,,
1921.. 11.36!, 20.22!,
4.65
0.80
21.15 2.90
1
/,
19′
,,
1921.. 11.36!, 20.17!,
4.65
0.82
9
1
-.
–
Laagste d. w.
1)
11.35
20.05
4.57!,
0.62!, 21.- 2.89
5
1
Hoogste
,, ,,
‘) 11.37
20.60
4.67!,
0.87!, 21.50 2.91
3
14
12 Mrt. 1921..
11.35!,,
20.65
4.65
0.65
~
2
21.70
2
.90!,’
5
,,
1921.. 11.36!, 20.95 4.72!, 0.60
821.95 2.93!,8
Muntpariteit.. 12.10!, 48.- 59.26 50.41 48.- 2.48
1
!,
S)
Noteering te Amoterdazn.
*5)
Noteering te Rotterdam.
t)
Particuliere opgave.
1)
Noteering van II Maart
5)
idem van 4Maart.
D
0
t
0
.tock-
holm’)
1
Kopen-
hagen)
,Chrls-
1
tianla’)
Zwilzer-
land’)
1
Spanje
1
1)
Botavla
1)
telegrafisch
14 Mrt. 1921
65.90
50.20
4750
49.25
40.55
97!,-98!,
15
1921
65.90
50.10 47.25
49.40
40.50
97
8
-98!,
16
,,
1921
65.95 49.57
46.75
49.80 40.50
97!,-98!,
17
,,
1921
66.-
49.20
48.-
50.30
40.50
97!,-98!,
18
,,
1921
66.-
50.20
4675
50.30
40.50
97!,-98!,
19
,,
1921
66.25
50.25
46.70 50.30
40.70
97!,-98!,
L’ste d. w.’)’
65.50
49.15
46.-
49.10,
40.35
978/4
H’ste
,,
,,
‘)
68.50 50.40
47.40
50.40
40.70
98
1
14
12 Mrt. 1921
65.50
50.-
47.50 49.15 40.60
98’/
5
,,
1921
65.10
50.50
47.62!,
48.70 40.75
999951,
Muntpariteit
88.67 66.67
66.67
48.-
48.-
100
‘) Notearis,g te
Amsterdam.
t)
Particuliere
opgave.
KOERSEN TE NEW YORK.
Data
Cable Lood.
(In / per)
ZichiParij, 1
(tn ets. per$)
Zicht Berlijn
(in ct.p.4Rm.)
Zicht Amsterd.
(In cii. p. gld.)
19 Maart 1921
3.91.87
6.95
,”
nom.
Laagste d. week
3.89.50 6.90
nom.
Hoogste,,
,,
3.91.87.
6.98
nom.
12 Maart 1921
3.90,75
7.08
‘
nom.
5
,,
1921
3.90.-
7.19
nom.
Muntpariteit.
–
4.86.67
5.18
1
!,
95’1
40
1
!1,
KOERSEN
VAN
DE VOLGENDE PLAATSEN OP LONDEN
Plaatsen en
Noteerings. 15Maart 1
12
Mrt.
14-19
Maart21
19
Mrl.
Landen
eenheden 1
1921 1 1921
Laagste
1
Hoogste 1
1921
Aandri..
Piast.
977/
9771
977/
977/
9771
1
,
‘B. Aires’)..
d. p.
$
‘
48
1
12
’48
46’/
48
1
18
46
7
18
Calcutta
. . . .
£ P. rup.
113
1
18
113
7
1,6
1/3
1
/
4
113
7
18
113
18
182
Hongkong
..
id. p.
$
2138/,, 2/3
1
!1,
213
1
12
215
214
8
1,
Lissabon
….
d. per Mii.
511,
51/,
5
6 5
1
14
Madrid
….
Peset. p.
28.07
28.08
28.00
28.17 28.02
‘Montevideo’
d. per
$
47114
471
441
47
1
1
8
45
Montreal….
$
per £
4.43
1
1,
4.46
1
12
4.45 4.49
4.46
1
!,
‘R.d.Janeiro.
d. pèr Mi!.
lOt/s
9/8
9
8
182
9
51
9
7
18
Lires p. £
106
1
/
105+!,
95′!,
106’13
95″126
Shanghai
. .
£ p. tael
2111
1
12
2111
814
3/0
3!1’/,
3
1
0
5
1
,
Rome
…….
Siigapore
..
id. p.
$
2
1
3
1
7
/
8
2/318/,,
2
1
321
112
2/381/,,
213
7
18
‘Valparaiso..
d. p. peso
981,
2
5)
9’182
812/,,
9
1
14
8
7
1s
Yokohama
..
£ per yen
215
8
18
2
15
21
1,
,
2/5
1
1,
21581,
215
8
18
• Koersen der vooralgaande
dagen.
t)
Telegraech
traneerI.
2)
Noteering van
4 Maart 1921.
NOTEERING VAN ZILVER
Noteering
te Londen
te
Ne’w York
19
Mrt.
1921 ……..
331/t
57814
12
1921 ……..
32’/,
56
1
12
5
,,
1921 ……..
30′!
‘
52518
26
Febr.
1921 ……..
32
54’14
20
Mrt.
1920 …
.
…..
72°!, 126
22
Mrt.
1919 ……..
47’i,
101’1
20
Juli
1914 ……..
24″!,,
54
1
19
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte, Balans op 21 Maart 1991
t,
•
Activa.
Binnen!.
Wis-( H.-bk.
(100.129.958,87
sels, Prom.,<
B.-bk.
,,
17.375.977,68
eiz. in disc.!. Ag.sch.
,,
73.351.672,76
,,
190.857.609,31
Papier o. h. Buiteni. in disconto
–
Idem eigen portef..
(
20.547.889,-
Af :Verkocht maar voor
debk.nognietafgel.
Beleeningen
–
(EL-bk.
,.
20.547.889,-
i,ncl. vrsch.
81.532.153,50.
in
•rek.-crt.
B.-bk.
,,
13.568.125,66
op onderp.
Ag.sch.
112.725.422,01′!,
(207.825.701,1711,
Op Effecten
……
(188.354.401,17′!,
Op Goederen en Spec.
,,
19.471.300,-
,,
207.825.701,17
1
13
Voorschotten a.
h. Rijk ……………..
..
10.813.287,88
Munt en Muntinateriaal
Munt, Goud ……
f
56.219.785,-
Muntmat., Goud
..
,,579.899.664,08
J.
–
(636.119.449,08
Munt, Zilver, enz..
17.830.537,64
Muntmat., Zilver
Effecten
,,
653.949.986,72
Bel.v. b. Res.fonds.
.
(
4.651.119,871/,
Id:van ‘/iv.h.kapit.
,,
3.875.652,87119
8.526.772,75
Geb. en Meub. der Bank …………….
rekeningen ………………
,,
24.255.498,14
f1.120.370.744,97
1
1,
•
Pas*iva.
Kapitaal
………………………
f
20.000.000,-.
Reservefonci,
………………….
,,
5.000.000,-
Bankbiljetten in omloop …………
,,
1.025.267.755,-
Bankassignatiën in omloop ……….
..1.999.625,12
1
/,
Rek.-Cour. k Het Rijk
t
–
saldo’s:
J
Anderen
,,
43.475.793,97
1
1,
43.475.793,97°1
2
Diverse rekeningen
…………………………
24.627.570,87’/,
(1.120.370.744,9711,
274
–
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 Maartr 1921′
NED. BANK 21 Maart 1921
(vervolg).
Beschikbaar. metaalsaldo ………….. f 439.009.106,62
Op
de ba8is van ‘Is metaaldekking….
,, 224.860.471,80
Minder bedrag aan bankbiljetten in omioop
dan waartoe de Bank gerechtigd is .. ,, 2.195.045.030,-
Verschillen met den vorigen weekstaat:
Meer
Minder
Disconto’s
12.537.406,881I,
Buitenlandsche wissels
3.556.696.-
Beleeningen
,
3.012.177,73
Goud
………………..
Zilver
694.592,86
1
1,
Bankbiljetten
12 71’1.140,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s
….
8.444.280,15
Voornaamste nosten in duizenden
guldens.
Data
Goud.
Zilver
”
–
B k
.
ouje
tien
Andere
opeischboro
schulden
636.1i9
17.831
1.025 268
45.475
636.119
18.525
1.037.984
53.801
636.119
19.414
1.045.825
41.432
636.141
20392
1.053.417
46.176
21
Mrt.
1921 ………
14
,,
1921 ………
636.141 21.340
1.030.688 68.219
7
,,
1921..
……
28
Febr. 1921..
……
633.796
10.174
1.008.662
105.785
21
,,
1921 ……..
20
I’lrt.
1920..
……
670.253
9597
992.658
83.231
22
Mrt.
1919 ……..
25 Juli
1914..
8.228
310.437
6.198
Data Totaal
bedrag
disconto s
Hiervan
Schatkist-
1
promessen
i
rechtstreeks
Belee-
nin gen
.
Beschik-
baar
Metaal.
saldo
Dek-
ktngs-
percen-
lage
21 Mrt.
1921
_________
190 888 50.000 207.826
439.009
61
14
1921
203.395
53.000 210.838
435 495
60
7
,,
1921
202.087 53.000 223.410
436.007
60
28Feb.
1921
180.086
.46.000 227.776.
436767
60
21
,,
1921
180321
41.000
203.314
441.31.2
60′
20 Mrt.
1920
205.562
131.000 191.721
420 566
58
22.Mrt.
1919
113.894 82.000
10.530
464.262
63
25 Juli
19141
67.947
14.300
i
61.686
43.521.’)I
75
1)
Op de basis van
gls
metaaldekking.
Uit de bekendmaking van den Mi n i ster v a n F i na n-,
ci ë n blijkt, dat uitstonden op:
14 Maart 1921
1
21 Maart 1921
Aan schatkistprOmeSefl f 455.910.000,- f 457.410.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst ,, 53.000.000,- ,, 50.000.000,-
Aan sehatkistbiljetten …….54.292.000,- ,, 54.292.000,-
Aan zilverbons ………,, 48.360.514,- ,, 47.211 006,50
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizendèn guldens.De samengetrokken
cijiers der laatste weken zijn telegraphisch ontvangen.
Data
.
Goud
Zilver
°”
–
B
k
•ijetten
Andere
opeischb.
schulden
12 Mrt. 1921
474.000
5
,,.
1921
481.51)0
26 Febr. 1921
474.000
‘3426
120.433
5
Febr. 1921 …….
22’5i27
10.238
29 Jan.
1921 …….
225.233 10.013 352.804
111.032
225.492
9.923
353.907
108.885
15
,,
1921 ……
218.447
1
9.810
870.964
104.662
22
1921 …….
169 076
4.071
318.519
98.808
13 Mrt.
1920 …….
123.175 11.844
208.915
122.110
8
Mrt.
1919 …….
25 Juli
1914.
22.057 31.907
110.172
12.634
VV ij55CL5
i
Diverse i
Data
Dis.
1
buiten 1 Belee-
reke
1
baar
kings-
conto’s
N.-lnd.
ningen
–
1 metaal- perccn-
_____________________betaalbaarl
ningen •) 1 saldo
lage
.12Mrt.1921
228.000
142.250.’
5 ,, 1921
24L500
**
140.250
28Feb.1921
232.000 .
,
141.500
••-
5 Feb. 1921 34.629 24.1342 122.657 44:682 142 636
51.
29Jan.1921 34240 25.894 125567 4.123 142.671
5
22 ,, 1921 32.414 24.720 133.912 47.129 143.049
50
15 ,, 1921 32.324 25.088 148.623 56.738 133.315
48
13 Mrt. 1920 16.569 .15.270 153.808 53.695 89.813
41
‘8 Mrt. 1919 8.368 21.190 86.804. 10.352
69.124
41
25Juli 1914j 7.2591 6.39.51 47.934
2.228
4.84′
44
ij”Slujtpost der activa.
) Op de basis van
215
metaaldekking. –
DE SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
Circulatle
Andere
opeischb:
schulden
1
1 Disconto’s
Dlv. reke.
ningent)
29 Jan. 1921
..
1.233
2.215
1.133
2.176
197
22
,,
1921
..
1 233
.2.226
1.064
2.175
260
15
1921′ ..
1.234
2.339
1.041
2.186
248
8
,,
1921
..
1.234
2.371
1.084
2.144
,
287
31 Dec.
1920
..
1.240
2.462
1.012
2.118
844
24
,,
1920
. .
1.158
2.390
1.022
2.020
411
31 Jan. 1920 ..
1.047
1.597
.1.111
1.620 262
1 Febr. 1919 ..
927
1.683
1.366
1.303
30.7
25 Juli
1914
..
645
1
1.100 560
.
735
1
396
1)
Sluitpost der aCtiVa
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes,
in duizenden pond sterling.
16Mrt. ’21 23.524 102.077 18.910 107.259 18.669 14,80
9
’21 39.154
93.718 17.881 115.196 18.30
1
»
3
,
7
5
2 ,, ’21 44.394
98.925 18.236 124.469 17.477 12,24
23Febr.21 31.030 95.220 15.988 111.259 19.080 15,-
17 Mrt. ’20 42.060 91.954 18.419 133.031 35548 23.50
19 Mrt. ’19 56.650 80.845 27.212 121.835 29.657 19,90
22Juli
1
14 ‘ 11.005
33.633 13.735
42.185 29.297 52’1s
i)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens-
kassenscheine, in duizenden Mark.
Data
Metaal
Daarvan
Goud
Kassen-
schetne Circu-
‘
latie
Dek-
kings.
1)
7 Mrt. ’21
1.100 04811.091.613
22 732.952 67.907.828
35
28 Febr. p211 1.099.59011.091.616
21.982.308
67,428.959
34
23
,,
’21
1.099.10911.091.690
21.815.132
65.519.877
33
15
,,
’21
1.098.837l1.091.62
9
23.299.707
65.938.804
33
7 Mrt. ’20
1.118.082j1.091.374
13.031.027
41.48.351
.
34
7 Mrt.
1
1,9
2.265.297
2.2
,
4.324
6.018.523
24.247.989
34
23 Juli
’14
1.691.398j1.356.857
65.479
1.890.895
93
1)
Dekking der circulatie door metaal en Kassenscheine.
I Dar!ehenskassenscheine
Data
Wissels
Rek,
Cr1. Il”,tdal
1
II
uitgegeven
1
Reichsbank
7 Mrt. 1921 55.228.423 15.873.047 33454.300 22.678 600 28 Febr. 1921 56.451.339 17.357.088 32.8(
1
6.500 22.579.100
23 ,,’ 1921 50 999.874 13.729 893 32.570.600 21.764.100 15 ,, 1921 60.754.832 14.842.540 34.310.000 23.250.100
‘7 Mrt. 1920 40.254.480, 13.352.693 25.886.500 12.994.200
7 Mrt. 1919 26.515.297 10.899.434 16.738.100 6.009.900
23 Juli 1914 ‘ 750.892
943.964 1
–
.
–
OOSTENRIJKSCH-HONG
.
AARSCHE BANK.
Voornaamste nosten in duizenden Kronen.
Data
Metaal- en
buiten!.
g
Disc, en
beleenin gen
Bijz.
schuld
1
Oostenrijk en Hongarije
Bank-
biljetten
Rek.
Cr1.
saldi
15Nov.’20
1
)325.730
87.782.521
32.954.000 74.121.378
9.497.833
31Oct.’20
321.121
36.474.610
32.954000
72.902.605
9.930.245
7Feb.’20
290.428 19.251.400
32.954.000
56.994.022 6.057.646
31Jan.’20
291.083 19.162.543 32.954.000
56.772.802 6.220.536
15Nov.’19
325.097
14.742.052
32.954.000
50.582.595
7.235.850
23Juli’14
1.589.267
954.356
–
2.159.759
291.270
1)
waarvan 222,669 goud,
46.598
buitenlandsche gouciwissels en
OA0
munt en muntmateriaal zilver.
Data
Metaal
Circulatie
Currency Notes.
–
Bedrag
1
Goudd.
Gov.Sec.
16 Mrt. 1921
128.325 128.106
9
1921
128.324
128 475
337.883
28.500 305.294
2
,,
1921
128.327 129.300
337 268
28.500 305.112
23 Febr. 1921
128.328
127.698
336.006
28.500
303.516
17 Mrt.
1820
113.270
101.172
326.259
28.000 307.378
19 Mrt. 1919
83.415
72.208
324.195 28.500 304.612
22 Juli
1914
40.164 29.317
Data
Goi,.
Other
1
Public
Other
Re-
1
Dek-
kings-
1
Sec.
Sec.
1
Depo2.
Depoj.
serve
1
Perc. ‘)
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in duizenden francs.
Data
Goud
–
Waarvan
in hei
Buitenland
Zilver
Te goed
‘in het
Buitenland
BuiLgew.
voo,3ch.
ald. Slaat
17 Mrt ’21
5.503.743
1.948.367
264.930
646.482
25.800.000
10
’21
5.503.549
1.948.367
266 242 658.312 26.100.000
3
,,
’21
5.503.351
1 948 367
265.107
658.312
26.000.000
24 Feb.’21
5.503.010
1.948.367
264.115
653.496
25.800.000
18 Mrt’20
5.583.113
1.978.278
248.763
725.038 26.300 000
20 Mit’19
5.540.016
1.978.308
314.197
747.716
21.350.000
23Juli ’14
4.104.390
–
639.620
–
–
Wi33e13
Uilge-
1
31e! de
Wijsclj
Belee.
ning
Bankbil.
jetten
.
Rek. Cr1.
1
Parli.
1
culieren
Rek.
Cr1.
Slaat
2.863.943
301679
2.209.240 38.245.394 3.087.596
64.268
2.927.496
307.60
2.224.780 38.366.247
3.324.202
38.351
3.145 450 318.895
2.177.951
38.145.947
3.351.237
81.534
ir
2.961.714
324.390
2.178.047 37.808.111 3.257.319
35.224
co
1.670.418
579.376
1.584.361 38.160.008
3.384.788
110.412
1.029.401
963.942
1.217.596
33.262.284
2.768.866
110.043
1.541.080
–
769.400
5.911.9101
942.5701400.590
BANQIJE NATIONALE DE BELGIQUE.
Voornaamste posten in duizenden franes.
1
Meiaal
Beleen.
in.
t
Binn.
Rek.
Data
1
inc!
van
van
I
(01,3e!,
Circu.
Cr1.
t
buiten!.
ben!,
prom. d.
I
en
latie parlic.
1
3a!dl
vorder.
provinc.
1
heleen.
17Mrt.’21
32S.962
84.653 480.000
857.648
6.033.654
535.788
10
’21
326.105
84.653
480.000
877.190
6.058 305
503.557
3
’21
326.961
84.099
480.000
948.022
6.038.605
1.551.030
24 Feb.’21
325.665
84.120
480.000
993.374
5.968.667
1.639.642
18Mrt.’20
356.566
84.955
480.000
618.162
4.900.500
1.567.744
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Goudvoorraad
Data
bedrag
1
F. R. Notes
25 Febr. ’21 2.140.313 1.392.874
–
216.686 3.051.706
18
’21 2.132.652 1.409.923
–
220.338 3 037.444
11 ,,
’21 2121.978 1.436.513
–
220.220 3.050.416
4 ,,
’21 2.111.947 1.426.705
3.300 214.180 3.075.750
27 Febr. ’20 1.966.836 1.261.543 112.822 116.379 3.019.984
28 Febr. 19 2.122.998 – 1.307.923
t
5.829 65.72512.472.307
Data
Wissels
Totaal
Deposito’s
Gestort
Kapitaal
Dek- kings.
p
erc
.t)
Percent. Goud.
dekking
circul.
2)
25 Febr. ’21
2.566.757
2.279.019
100.790
49,9
58,1
18
’21
2.531 282
2.286.779
100.740
50,3
58,5
11
,,
’21
2.581.389 2.238.131
100.557
49,6
57,6
4
,,
’21
2.600.891 2.243.011 100.228 49,3
56,9
27 Febr. ’20
2.984.878
2.911.302
90.702
42,5
47,1
28 Febr. ’19
2.156.739
2.450.204
81.452
51,3
63,1
t)
Verhouding tueechen: den totaten goudvoorraad. zilver cc.. en de
opeiechbare echuIden F R. Note. en netto depoitos.
1)
Na aftrek
von
35 pCt. der totale dekkingsmiddelen
als
dekking voor de netto
deposiio..
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED RES. STELSEL.
Voornaamste posten in duizenden dollars.
Data
Aantal
1
Totaal
1
uitgezette
R merve
h de
ij
Toiaal-
1
Waarvan
1
time banken
1
gelden en
F. R. bank,
depositds
1
deposits
beleggingen
18 Feb. ’21
826
16.097.444 1.293.847
13.602.290
2.907.210
11
,,
’21
832
16.118.019
1.308.755 13.619 536
2.917.771
4
,,
’21
828
16.265.818
1.320.414 13.675.205
2.923.673
28 Jan.’21
829
16.297.325
1.310.861
13.707.353 2.918.849
20 Feb. ’20
805
15.790.044
1.399.137
13.986.000 2.511.464
21 Feb.’191
771 13.811.6801
1.225.311
] 2.124.5731
1.628.370
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 21 Maart 1921.
De beurzen zijn gedurende de laatste dagen vrijwel alle
in een stemming van afwachten gebleven, waartoe ook het
vooruitzicht op de ,,stille week” veel heeft bijgedragen. De
allereerste oorzaak is echter het feit, da-t er zoo weinig
teekeni-ug in de situatie komt. Vooral in Engeland heeft
dit -een teleurstellen-den in-druk gemaakt, hetgeen geheel
en al -den -gunstigen indruk van het tot-stand-komen van
het verdrag tussohen Rusland en Engeland heeft geëlimi-
neer-d. Nu is het de vraag, of onder meer normale om-
standigheden de invloed wel ‘veel grooter eou zijn geweest.
Afgewacht moet namelijk worden, of het verdrag wel veel
zoden -aan den dijk zal zetten. Nu Engeland niet de onaan-
tastbaariiei-d van het Russisohe goud (of van andere arti-kelen, die als -tegenwaarde voor de leveranties -naar Lon-
den verscheept zullen worden) heeft kunnen garandee-
ren, omdat hiertoe -een rechterlijke uitspraak zal moeten
worden uitgelokt, waarop de Regeering geenerlei invloed
zal kunnen uitoefenen, zal voorloopig het handels-verkeer
wel binnen zeer enge grenzen beperkt moeten blijven. Ook
is tot nu toe de trouw aan eenmaal gesloten overeenkom-
sten van de zij-de der Bolsjewiki niet zoo -hecht gebleken,
dat men stellig op een staken der communistische pro-
paganda, vooral in Azië, izal kunnen rekenen. En indien
dit niet geschiedt, staat -de geheele -handels-overeenkomst
weder op losse schroeven. Waarschijnlijk zal -men voor-
loopig trachten, onder secu-reering van alle risico, wellicht
met behulp der Regeering of der assurantie-maatschap-
pijen een begin van wederzijdsch verkeer aan te knoopen,
waarvan de ontplooiing dan van het ver-der verloop der
dingen zal moeten afhangen.
Tock zou-den de problematieke voordeelen, aan het slui-
ten der overeenkomst verbonden, waarschijnlijk -wel een
grootere uitwerking
–
hebben -gehad, in-dien niet de overige
omstandigheden zoo onzeker waren. Voor-al met betrekkitg
tot de ,,sancties” weert de City zich tegen het toepassen
van -de heffing van 50 pCt. van Duitsche schul-dvorcleriii-
gen, te meer, waar deze kwestie in het Parlement, en dus
politiek, wor-d-t behandeld, zon-der voorlichting van de vak-
mannen op dit gebied. Men is in de eerste plaats uiterst
bevreesd, dat Londen zijn plaats als centrum van den geld-
en wissel-handel zal kunnen verliezen, -als het niet -meer
vast staat, dat de accepten ook ten volle betaald zullen
worden. Eenigen grond voor die vrees vind-t men thans
reeds in de weigering van de Du-itsche Rijksbank en van
andere banken om wissels op Londen en Parijs -te ver-
handelen. Bovendien acht men iedere rem op het vrije han-
delsverkeer thans uit den .booze. Het is dan ook seer be-
grijpelijk, dat de beurs te Londen een matte stemming aan
den dag heeft -gelegd, waarop slechts enkele waar-den een
uitzondering -hebben -gemaakt. Met name waren dit textiel-
fondsen, met betrekking waartoe men op een verbetering
hoopt, omdat hij het tot.stand-komen der 50 pCt.-heffing
-de Duitsche ,,dumping”-artikelen van -de markt geweerd
zouden kunnen -worden. Aan den anderen kant waren
rubber-aandeelen zeer ongea.niineerd, wijl er
–
in het geheel
geen
–
kans meer zou bestaan, dat de geweldige rubbervooi’-
raden naar Duitschland verkocht zouden kunnen worden.
Te P a r ii s bevindt men zich nog steeds in een sfeer
van opgewektheid. Wel gevoelt men er de noodzakelijk-
heid om vSdr alles contanten te verkrijgen en ziet- mn
ook thans nog niet d-e mogelijkheid hieraan te vol-doen,
doch voorloopig wegen de diplomatieke en militaire
suc-
cessen nog te zwaar, om de donkere gevoelens te veel op
den voorgrond te doen treden. Toch zijn ook hier de
variaties van zeer geringe beteekenis.
Te B e r 1 ij n heeft men de ‘voltrekking, van
–
de bezetting
van een deel van Duitschla.nd, benevens het vooruitzicht
op de toepassing der tweede sanctie uitermate kalm opge-
nom-en. Men is dii leidende kringen in Duitsohland er van
overtuigd, -dat de straf-maatregelen een tweesnijdend
zwaard vormen, dat den tegenstander ten minste op gelijke
wijze zal wonden en men wacht dan ook gelaten den loop der gebeurtenissen af. Hierboven werd reeds gereleveerd, dat de voornaamste bank-insfellingen don -handel in wis-sels op Londen en Parijs hebben gestaakt; dit moet echter voorloopig als een voorzichtigheidsmaatregel worden op-
gevat, omdat nog in -geen enkel land de toepassing der 50 pCt. heffing een feit is -geworden. Hetgeen de Ber-
lijnsehe beurs nog krachtiger heeft doen zijn, was de inner-
lijke consolidatie ôp handels- en staatkundig gebied, on-
danks allen druk van buiten. Van die consolidatie op
handelsgebied is de overneming van de Alpine Montan Ge-
sellschaf t door de Stinnes-groep een sprekend voorbeeld. In het vorig overzicht der effectenbeurzen te dezer plaatse
werd van deze trausactie reeds voorloopig melding ge-
maakt; thans blijkt, dat de contrôle over het bekende Oos-
Zilver
1
Noies in
cie.
circu-
latie
276
ECONOMISCHSTKTISTISCHE BERICHTEN
23 Maart 1921
teniijksche bedrijf is verkregen door de Stinnes-groep, ge.
zamelijk met Italiaansche belanghebbenden van de groep
Fiat-Credito-Italiano, al of niet in samenwerking met de
Disconto-Geseilschaf t. De staatkundige aaneensluiting valt
af te leiden uit de zeer hoopvolle stemmingen ten aanzien van de verkiezing in Opper-Silezië. Op het oogenblik, dat
dit overzicht wordt samengesteld, is een definitieve uit.
spraak nog niet bekend, hoewel er reeds berichten zijn ge
lanceerd, dat in sommige districten tot 90 pCt. der be
vol.king voor Duitschiand heeft gestemd, doch algemeen
neemt men aan, dat !het nind-resultaat ten gunste van onze
naaste Oosterburen zal uitvallen. Onder deze omstandig
heden is het zeer begrjeljk, dat de beurs verre van ner-
veus is geweest en dat zij zelfs vaster van houding is ge worden, nadat de eerste berichten omtrent de toepassing
der strafmaatregelen bekend waren gemaakt.
Ook in de voormalige Dubbel-Monarchie is men doende
zich zooveel mogelijk te herstellen van de schade, door
den oorlog aangebracht. Hoewel het niet in recbtstreeksoh
verband staat met de effectenbeurzen, kan het toch wel
interessant worden geacht, in deze kolonimen op cn
voorval te wijzen, dat geheel in de Tichtimg van een her-
stel gaat en waarbij ook ons land kan worden betrokken.
Het betreft hier een kleine plaats in Hongarije, de .stad’
Tur.keve, die zich tot de Zwitsersche Bondsregeering heeft
gewend om die te interesseeren voor den aanleg van eleè-
Irische werken. Hierdoor zou dan het geheele landbouw-
bedrijf in den vervolge electrisch gedreven kunnen wor-
den; daarenbovn ligt het in het plan nieuwe fabriekén
(spiritus, suiker, textiel, e.a.) op rte richten en het spooi-
wegverkeer uit te breiden. Naar verluidt, ‘staat de Zwit-
sersche Bo.ndsregeering niet afwijzend tegenover het plan
(dat eenige honderde millioenen Francs zou kosten); in-
middels echter ‘heeft het Hollandsche Consulaat te Bucla-
pest zich ook voor het project geïnteresseerd en heeft het
een copie aangevraagd van het aan Zwitserihnd aangebo-
den memorandum.
T e o n z e n t is het beur.sverlo’op buitengewoon on-
interessant geweest. Op geen eii’kelen dag hebben er o-
zetten van ook slechts eenige beteekenis plaats gevonden.
Alleen voor Staatsfondsen bestond eenig animo, vooral
voor de inheemsche soorten, die ‘dan ook alle sterk konden
monteeren. Vermoedelijk moet deze beweging in verbaiid
worden gebracht met de ‘voortgezette vraag naar prima
beleggingssoorten, waarbij men de nieuwere 7 pCt. obiigi-
ties niet in aanmerking wil doen komen. Van de buiten-
landsche soorten is de belangstelling voor Russisohe waar-
den zoo goed als verdwenen, vooral nu gebleken is, dat de
Bolsjewiki het bewind nog stevig in handen hebben.
15Mrt. 18 Mrt. 21 Mrt.
Rijzingof
5
0/ij
•
W. Sch
118 86
1
12
87
88
+ 1′!
4
0
/0 ,,
,,
,,
1916
868I
87
8
14
8718
+
1
2
/s
4
0/
4
,,
,,
,,
1916
79
7911
79l5/
+
11
h6
33
0
/0 ,,
,,
,,
. .. .
671
68
1
14
6818
-4-
1
0
18.
3
01
….58’13
5818
59
1
12
4
2
Y
2
°/
o
Cert.
N. W.
8…..
59
7
1
5094
5018
-1– ‘/j
5
0
1
0
Oost-Indië 1915 . . – – 89
89
7
16
89
7
1g
+
71
5
°
/o
,,
1919 ……95
7
/,
94
1
12
95
– 71, –
4
0
1
Oostenr. Kronenrente
3I
2
1i
3121,
4
+ 6f,
5
0
1
Rusland 1906 …… .92/
4
93/,,
8’I
– 1112
4
0(
Rusi. bij Hope & Co
9
8
/0
8
8
18
8218 – 1
434
0
1
0
China Goud 1898 .. 59’12
591/2
591/s
4 °/oJapan 1899 ……..53
5418
54’lo
+ 1
1
12,
4
0
10 Argentinië Buitenl… 5381
4
5381
4
5321
4
5
0/
Brazilië 1895 ……45’/2
4511
t
451/,
7
01
Staatsspoor …….102′!, 103’1
103’/
± 214
7
0
1
Amsterdam ……..1,00
118
100
1
/8 100’18
Zooals reeds gezegd, was de
aasicleelenma.rkt
uitermate
lusteloos en de koersen bewogen zich meestal in neer-
gaande richting. Met name was dit het geval voor de aanr
deelen in handels-ondernemingen, ‘die reeds lang een on
gunstigen tendens aactoonen, doch welke stemming tha;is
iets sterker geaccentueerd wordt. Een uitzondering vorm-
den ook thans weder aandeelen Companïa Mercantil
Argentina, die wel lager werden verhandeld, doch niet in
gelijke mate van den druk te lijden heb
‘ ben gehad.
De
Suikermarkt was
zeer stil en op sommige dagen bij-
zonder lusteloos. Tegen het slot der berichtsperiode ver-
anderde dit eenigszins, zoodat de vooraanstaande fondsen 5f een
1
slechte klein verlies 5f zelfs een geringe verbete-ring hebben aan te toonen. Van de Cultuurbaaken waren
voornamelijk aandeelen Koloniale Bank gevraagd, waar-
tegenover aandeelen Nederlandsch Indische Handelsbank
eerder aangeboden’ waren, in verband met de ongunstige
berichten omtrent het bedrijf der oliefabrieken Insülinde.
Ook aandeelen in
Industrieele ondernemingen
bleven
aangeboden. In tegenstelling met de verwachting konden
ook aandeelen Philips-Gloeiiarnpenfabnieken niet montee-
ren na de ‘ddtacheeiiing van het dividepd ad. 20 pCt.; de
koers, dit dividend in aanmerking genomen, sluit nog
534 pCt. onder het niveau van de vorige week.
15 Mt. 18 Mrt. 21 Mrt.
Amsterdamsche Bank … 177
1
1, 177
176
– 1,112
Koloniale Bank ……….1956/, 203
1
14 205114 + 9
81
Ned.Handel-Mij.cert.v.aand. 185
184’13 185’/,
+
1
14
Rotterd. Bankvereeniging. . 126
124
1
I,
124
-2
Amst. Superfosfaatfabrjek. . 1 r7
1
1, 110
2
14
110’/,
7
Van Berkel’s Patent ——92
87
91’/, –
Insulinde Oliefabriek . . . .
68
6I4
68’12
_:.
’12
Jurgens’ Ver. Fabr: praand. 85
1
12
85′!,
85’/s
gollandia Melkproducten .. 216
8
1 21I
8
18 2107I8 – 518
Philips’ Gloeilampenfabriek 305
321
279’/, – 254
1
)
R. S.
toiivis
&
Zonen ….
625 625
625
Vereenigde Blikfnbrieken..
105
105
104
–
1
Compania MercantilArgent:
157’14
152
1
1
155
–
2’14
Cultuiir-Mij. d. Vorstenland.
216
1
12
221
1
14
219
1
14
+
2
8
1
Handelsver. Amsterdam
– .
534
528/,
5301/
311
Roll. Transatl. Handelsver.
54I/2
54t/
45
–
9
6
12
Linde
Teves
&
Stokvis
. .
-.
126 125 122
-4
VanNierop&Co’sHandel-Mij.
71
64
67
–
4
Telg
&
Co’s Handel-Mij ….
70
65
65
1
I2
–
4′!,-
Gecons. Roll. Petroleum-Mij.
206
1
!,
205
212
1
12
+
6
Kon. Petroleum-Mij . ……
543
54711
2
545814
+
2
8
1
Orion Petroleum Mij.
Afgest. Aand.
5311,
54 54
+
11
SteauaRomana Petroleum
–
IVJIJ. – –
Atgest. Aand 112
58
2
)
57
– 55
Amsterdam-Rubber-Mij…..
109I
4
113
1
14 1
12’I,
+ 2814
NederL-Rubber-Mij……..62’/,
61
1
12
62
1
I2
+ 114
Oost-Java-Rubber-Mij…..185 . 190
183 . – 2
Deli-Batavia ………….440
446
455
+ 15
Deli-Maatschappij ……..479
47211
2
483
+ 4
Medan.Tabak:Maatschappjj 346
347
1
!,
347
1
/2 + .1′!,
Senembah-Maatschappij
624
1
1, 606
609
– 15’11
‘) ex-dividend 20 %.
2)
ex. claim.
Pctroleumwaarde,s
bewogen zich meestal volgens de
aanwijzingen van het buitenland voor aandeeleh Konink-
lijke Petroleurr Maatschappij. In verband hiermede waren de variaties klein en bleven de omzetten eveneens gering.
Voor de Roemeensche sooi
–
ten ontwikkelde zich eenige
belangstelling, zoodat met name aandeelen Geconeolideerde
Etollancische Petroleum Mij. ietwat konden stijgen. Rubber
en
Tabak
bleef verlaten; eerstgenoemde zeer
flauw, de laatste daarentegen met een goeden ondertoon.
Dè
Scheepvaartmarkt is
met enkele uitzonderingen op een nieuw laagterecord aa.ngekomen; tegenover het toch niet dringende aanbod kan geen voldoende vraag worden
gesteld.
15 Mrt. f8 Mrt. 21 Mrt.
Rijzingof
Holland-Amerika-Lijn – . . . 260
252
252
– 8
12
,,
,,gem.eig. 243
232
235′!, – 7514
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij. . 138
130
130
– 8
Hollandsche Stoomboot-Mij. 108’12 101
101
– 711t
Java-China-Japan-Lijn …. 156
153
1
15
151
-5
Kon. Hollandsche Lloyd .. 86’1
86
85′!, –
’12
Kon. Ned. Stoomb.-Mij.. .. 130′!, 129
130’12 + ‘/
–
Koninkl.-Paketvaart Mij. – . 130
137
135’18 + 5’1
Maatschappij Zeevaart …. 140 140 115 -25
Nederl. Scheepvaart-Unie.. 152
1
12
153814
153
1
12 + 1
Nievelt Goudriaan ……216 210 212 – 4
Rotterdamsche Lloyd……154
152
1
1, 155
+ 1
Stoomv-Mij.,,Hillegersberg” 127
127
122
– 5
,,Nederland” – – 185
18114 184
– 1
,,Noordzee” – – 49
1
1,
42
39
–
,,Oostzee” . … 135
120
120
– 15
De Amerikaansche markt
kon iets monteeren in aan-
sluiting aan de koersen van Wallstreet; voornamelijk
industrieele fondsen ‘hebben hiervan geprofiteerd.
15 Mrt. 18 Mrt. 21 Mrt.
Rijzingof
American Car & Foundry. 140e18 14 Vla 143’/8 + 2814
Anaconda Copper ……..80!,o 85
86
+ 5
28
116
Un. States Steel Corp. …. 91
1
/
4
94
94814 + 3
6
12 –
Atehison Topeka ……..91′!,
92
91’12 +
‘i
:
Southern Pacific ……..87
89’12
89814 + 2
1
/’,
Union Pacific …………134′!,
138’12 138
1
1, + 4
Int. Mere. Marine orig Corn
15
7
18
15′!,
159!,,
– 68/,,.
,,
,,
,,
prefs 60 .
59’116 5461
4
–
21
4
De
geldmarkt
bleef stroef; prolongatie
434
pCt.
S
Chicago
1
Buenos Aures
Data
Tarwe
MaTs
Have,
Tarwe
Maïs
LlJnzaad
Maart
Mei
Mci
M,t.
1
M,t.
1
M’rt.
19
I’1rt’21
155814
661
4281
4
‘
17,108)
8,45 8)
15,208)
12
,,
’21
1641/4
69.-
44
1
1,
17,80 10,80
15,30
19 Mrt’20
226
15281
4
85
1
/
18,-
8,65 30,10
19 Mrt’19
226
143
1
/t
6418
,
10,85
5,25
19,70
19 Mrt’18
220
1258/
8
86
8
/8
12,80 6,55 22,25
4
)
20Juli’14
82
0 5631
2)
36
1
1,
0
–
9,40
2
)
5,38 ‘)
13,70
2
)
‘) per Dec. ‘) per Sept.
5)
per Mei.
4)
per April
23
Maart
1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
277
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
21 MAART 1921
Deber ichten omtrent de te velde staande öog1en blij-
ven gunstig. Slechts zou regen in West-Europa na het
langdurige mooie droge weder zeer welkom zijn. Het
eenige land,’ vanwaar de berichten minder optimistisch zijn
dan eenigen tijd geleden, is Roemenië. De uitzaai iran ‘tawe
blijkt daar minder omvangrijk te zijn dan onlangs werd
gerapporteerd en van een bereiken van de met itarwe be-zaaide oppervlakte van vOOr den oorlog zal daar ook (fit
jaar geen sprake zijn. In Argentinië gaf nieuwe regenval
vorderen grond voor de veronderstelling, dat de versc,hc-
pingen van ni,enwe :maïs later ‘dan gewoonlijk in voilen
omvang zullen beginnen. Vrees voor het resultaat van den
oogst bestaat er echter nog niet.
De verschepingen van tar’e naar Europa uit •de ver-
sc’h.illen•de invoerlanden waren ook in de afgeloopen week
weder zeer voldoende. Nog steeds wordt daarin door Argen-
tinië ‘voor sniet meer dan een ‘vierde gedeelte bijgedragen,
-terwijl moer dan de helft der versahepingen van Noord-
Amerika kwamen. Argentinië houdt zijne ongetwijfeld
groote voorraden nog steeds terug, doch zeil zeker spoedig
tot ‘grootere versc’hepi’ugen overgaan. Eindelijk is door den
President der Argeutijnsche republiek veklaard, dift geen’
extra uitvoerrecht op tarwe zal worden gelegd. ‘Wel is
besloten tot het uitvaardigen van minimflm-prijzen, die
wekelijks in verband met den prijs van tarve
01)
de we-
rdldmarkt zullen worden vastgesteld. Het zal door ‘de prac-
tijk ‘moeten blijkeuç iveLken invloed deze minimum-prijzen
op dcii handel zullen hebben en of zij een’ belemmering
Voor geregelden export zullen ‘vormen. Nog steeds wordt
berckend, dat in dit seizoen ruim voldoende lïiirwe voor
de Europeesche behoefte ‘beschikbaar zal ‘zijn. Daar echter
Rusland en waarschijnlijk Roemenië ook in liet volgende
seizoen iiog niet als uitvoerland va’n tarwe)zullen optreden,
zijil verrassingen niet uitgesloten en zullen de ‘wark.ten
waarschijnlijk zeer gevoelig blijven vooi- oogs’bberichteu,
voorloopig vooral uit Noord-Amerika. Tot nog ‘toe ‘zijn
die echter gunstig. Verschillende landen hebben in ‘de af-
geloopen iveek veel ‘tarwe gekocht. De Engelsehe regee-
ring kocht 41000 tons Plata Tarwe, stoomend en op
Maarf/April afleiding en betaalde daarvoor ‘van
f
20.-‘
tot
f
20.35 per 100 Kgr. en bovenclien ongeveer 130000
a
ton Noord-Ainerikansehe Hardwinter en Red’win’ter op
Maart en Maart/April voor
f
20.75 tot
f
20.40. Portugal
nam 5 stoomeede ladingen Plata Tarwe uit de ‘markt,
België deed eenige iukoopen, eene ‘la(ling Plata Tarave werd
naar Danzig verkocht ivoor Polen, A’lgiers en Tunis koch-
ten weder en Duitschiand kocht voor omstreeks
f
19.75 nu
en dan parcels Pla’ta Tarw’e op Maart/April en voor
f
20.- Noord-Amerikaansehe soorten. ])ui’tschlancl treedt
nog steeds slechts weinig als ko’oper op ‘den voorgrond. Er
wordt slechts gekocht van firma’s, die niet Ibehooren tot
Noteeringen.
• de taties, die deelnemen aan de sancties en ondervindt
niet den misten last van de omstandigheid, ‘dat het aan-
tal dier firma’s niet groot is. Hun aanbod is zeer vol-
doende voor de geringe kooplust. Eenige in Duitsche
havens aangekomen ‘partijen Plata Tarwe werden weder
door Zweden’ uit de markt genomen, dat voor de verhoo-
ging van liet invoerrecht op 1 April voorraad opdoet.
Ook in Nederland werd weder door Zweden Argentiju-
sche tarwe gekocht, avaarbij eene ‘flinke premie ‘werd be-
taald voor tijdig beschikbare partijen. Het ligt voor de
hand, dat de ruime Europeèsche inkoopen vaste markten
in Noord-Amerika en Argentinië ten gevolge hadden. In
de Vereen’igde Staten .gi]lg ‘cle verhoogin’g echter spoedig
weder vei
–
ioren en per saldo sloot Chicago op 19 Maart
voor ‘den Maart-‘terniijii 2% dollarceuts, vom- den Mei-
termijn 48/4 •dollarcents per 60 l’bs. beneden cle prijzen van
eene week te voren. Argentinië bleef vast en de prijs
vertoonde daar op 18 Maart (de lOde was een feestdag)
20 t 30 centa’vos per 100 Kgr. boven 12 Maart. Vooral in
Noord-Ainei,ika komt men meer en meer onder den indruk
van de overtuiging, dat ei in de uitvoerla’nden meer dan
genoeg tarwe beschikbaar is. De bovengenoemde tarwe-
inkoopen van de Engelsehe regeering schijnen ‘tot ‘de laat-
ste te zullen behooron, welke die regeering afsluit. Er
wordt namelijk met dé molens en den handel ond’ei
–
liandeld
over het hei
–
stel van den vrijen handel en’ het vrije maal-
bedrijf. De regeering stelt voor, in April de molens ‘nog
geheel vaii ta’rwe te voorzien, in Mei voor 80 pCt., in Juni
voor 60 pCt., in Juli voor 40 ‘pCt. en in Augustus voor
20 pCt. Het resteerende zou dan door ‘den handel moeten worden aangevoerd, die na Augustus weder ‘voor de dek-king der geheele tarwebehoefte
zou
hebben’ te zorgen.
Heden zal ‘de handel over ‘dit voorstel beslissen. De rogge-
verschepingen van Noord-Amerika zijn nog ruim, doch
nieuwe zaken -komen slechts’ zeer weinig tot staat.
In voedergranen waret in ‘de afgoloopen week naar,
heLEuropeesche vasteland de zaken zeer beperkt. In
Duitsehland lijdt de maïshandei nog sterk onder de distri-
butie door te regeering rvan goedkoope maïs aan de land-
bouwers, ‘die voldoende tarwe en logge inleveren en er
wordt daardoor bijna niets gekocht. Ook België en Neder
–
land, toonen zeer weinig ‘kooplast, terwijl naar Scandinavië
nu en dan enkele zvJkea met Noord-Amerika tot stand
komen. Slechts in Engeland waren op enkele’ ‘dagen dtr
week ‘cle zaken ‘in ivaïs levendig. Spms trok Roemeensche
mais de meeste belangstelling, waarvan weder ‘verschil-
lende ‘ladingen werden gekocht,’ soms Al-gentijnsehe. In
verban’cl met de regeaberichten uit Argentinië werden
vooral
in
liet begin der week nu en than groote omzetten
in’niaïs van den nieuwen oogst ‘bereikt, do,ch later liepen
de prijzen terug en verniindercle te kooplast in ovei-een-stemming met flauwereniarkten in Argenhin.ië en vooral in ‘de Vereenigde Staten, waar ‘maïs van 12 tot 19 Maart
ongeveer 2 tlollarcente per 56 •lbs. in prijs verloor. In
Noord-Amerikaansche mais kwamen ook in Engeland
Loeoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.
Soorten:
21 Maart 1 14 Maart 1 21 Maart
1921
1
1921
1
1920
Tarwe
…………..’)
20.50
20,50
Rogge (No. 2 Western)
1)
20.50
.
20,75
Mais (La Plata)
……’)
,
280,-
275,-
Gerst
(48
lb. feeding)
.2)
268,-
270,-
Haver (38 ib. white cl.).
.1)
13,50
14.-
Lijnkoeken (Noord-Ameri-
ka van
La Plata-zaad)
8
)
190,-
192,50
Lijnzaad (La Plata) …. 4)
400,-
395,-
1)
p. 100 K.G.
‘) p.
2000
K.G.
S)
p.
1000
1960 KG.
5)
Hard/Eed Winter
Wheat nr. 2.
390,-
425,-
22,-
235,-
860,-
KG – ‘) per
AANVOEREN in tons van 1000 K.G.
Rotterdam’
‘
Amsterdam
Totaal
–
Artikelen.
14-19 Maa;t
Sedert
Overcenk.
14-19 Maart
‘
Sedert Overeenk.
192 1
1 20
1921
1Jan. 1921
tijdvak 1920
1921
IJanl92I
‘
tijdvak 1920′
.
11.621
166.943
74.183
5.635
661
26.717
173.556 94.900
Tarwe ……………..
Rogge ……………..
926
26.683
–
–
–
–
135
26.683
135
96
1.090 2.500
500 500
–
1.590
.
2.500
28.237
193.706
82.087 3.153
19.242
18.465
212.948
100.552
2.502
83.699
2.814
‘
87
1.737
120
65.436
2.934
Boekweit
………………….
–
1.325 11.012
11
430
–
1.755 11.012
Mais
…………………
1.399
26.847 5.815
2.884
‘
25.459
2.203
‘
52.306
8.108
Gerst
………………….
Haver
………………….
,
5.219
37.853
20.523
1.703 8.875
‘1.406
46.728
21.929
Lijnzaad ………………
Lijnkoek …………….
1.026
3938,
‘
5.779
780
1.070
,
–
5.008
5.779
Tarwemeel ……………
‘Andere meelsoorten,
‘
5.174
–
9.228 3.198
–
649 100
1
9.877
3.298
1..
278
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
23 Maart 1921
weinig zaken tot btan.d. 1-let mooie weder lokt niet uit tot
koopen. In gerst en haver blijft over liet algemeen. de
kooplust gering. Van het laatste ariskel ‘hoopen zich in
Noord-Amerika groote voorraden op, waarvoor geen vol-
doende expor.tvraag bestaat.
Voor lijnzaa’d word± ‘vooral in Engeland nog steeds
cciie flinke premie voor spoedige partijen betaald, doch
over liet algemeen waren de markten niet vast. Argen-
tinië is iets lager. Duitsehlan’d ‘toont de laatste dagen meer
belangstelling voor lijnzaacl en op Hamburg werden ver-
schillende zaken gedaan in stoomende partijen en Maart-
aflading ten gevolge ‘van dn op eenige niet zeer bez.a-
rende voorwaarden- weder geopenden ‘uitvoer uit dat land
van voederkoeken.
N e d e r 1 a
ii
d. Tarwe-ikkoopen •ddor Nederlandsche
molenaais vonden deze week slechts. weinig pihats. Zelfs
traden eeu.igen ‘hunner als ‘verkoopers op en eeni.ge
pai-
tijen werden naar Zweden verkocht boven den prijs voor
later aankomende partijen. Het naubod van stoomende
Argentijnsehe ‘tarwe naar ,Nederlandsehe havens is nog
ruim, ‘doch nu versohillende andere Europeesche landen
in de afgeloopen week ‘veel stoomende tar.we hebben opge-
ILOInCU, en zich ook voor tarwe op aflading meer attentie
begint “te vertoonen, aal misschien liet aanbod, dat ‘langen
tijd wegens het staken der Duitsohe .inkoopen zeer drin-
gend is geweest, wat ‘verminderen.
Zaken in snaïs waien van zeer geringen omvang en de
premie voo± spoed.ige’Noord-Amerikaansehe Mixeci Mais is
door den groeten. aanvoer en den flinken omvang der nog
te verwachten partijen geheel verdwenen. Ook tot de sterk
verlaagde prijzen blijft de vraag gering, doch ‘daar cle
consumptie zeer bevredigend blijft, bestaat er aanleiding
tot cle verwachting, ‘dat ook de ‘vraag cal verbetereii. In
de termijnmarkt van lieden was reeds eenige verbetering te
bespeuren. Eenige partijen Platamaïs vonden zonder
moeite ‘koopers, doch ‘in Donaumaïs was de omzet klèin.
In Plata Maïs van den nieuwen oogst werden saog.Izoo
goed als ïeen zaken gedaan. Gcrst en ‘haver werden nog
steeds weinig ‘gevraagd. –
Voor ‘dalenden prijs werd in ‘het begin der week vrij ge-regelci lijnzaad gekocht, en de premie voor spoeclige posi-
ties is geringer dan in de vorige weken.
–
‘SUIKER.
In ‘de afgeloopen week hield •de ‘vaste stemming op de
Europeesche en Asnerikaansche suikermarkten aan.
ilaflinadeurs in E
ii
g ei a u d hebben hunne prijzen
weer met 6
cl.
verhoogd. Begisl der volgende maand zal in Londen de termijnmarkt voor suiker ‘heropend worden.
Uit N e w Y o r k worden transacties ‘gemeld, van be-
langrijke ‘hoeveelheden Cuba en Porto Rico suiker.
..De no-
teeri,ngen duiden: ‘Spot centr. 6,27 c.; termijn: 5,19 c. vcr
Mci, 5,49 Juli, 5,58 ‘September.
De Cirbaansobe Commissie ‘heeft thans ‘den prijs op 5,10
C.
f.o.b. Cuba vastgesteld. Volgens de laatste berichten van
C uh
ii
is ‘het weer niet gunstig ivoor ‘het oogsten en ibestaat
‘weinig kans, dat van den tegenwoordi’gen achterstand veel
zal worden ingehaald. De laatste statistiek luidt:
1921
1920
1919
Weekontvangst tot12ïVlrt. 147.000 158.953 80.794 tons
Tot. ontv.sed. 1 Dec.-12 Mit.1.130.000 1.538.184 1.302.669
Werkende fabrieken 189 188 192
Weekexport tot 12 Maart. 98.000 115.778
83.453
Tot. exp. eed. 1 Jan.-l2Mrt. 516.000 1.045.894 715.747
Totale voorraad 12Maart. . 689.500 461.999 584.670
Op J a v a is de ‘toestand onveranderd. De ‘markt i’as
kalm doch prijshoudent met ‘kleine af’doeninge.n ‘tot ‘de laitt-
ste prijzen. De afsohepingen in Fehruai-i beds-oegen 40.000
tons tegen 69.000 tons in 1919. .
En N e d er] and bleef de ‘vraag voor export bestaan,
hetgeen aanleiding gaf tot eene betrekkelijk vaste stem-
ming.
•
NOTEERINGEN.
.
Amster.
dam p,
Londen
New Vork
96pCt.
Whi!e Java
1
Arne,. Gro.
Data
loapende
T
ole,,
f.o.b. per
nulated c.i.j.
Cent,!.
Cube.,
No. 1
Juni,’Aug.
,
Maart/April
maand
fugal
Sh. Sh.
l
5h.
$
ets.
16 Mrt. ’21
f
–
7216
34/6
1
3916
5,99
9
,,
’21
–
721-
‘
3416
1
1
391-
6,02
–
16 Mrt. ’20
–
721-
66/-
1
‘
901-
‘11,54
16 Mrt. ’19
,,
6419
241-
1
–
7,28
11 Juli
1
14
,,11
13
1:
–
–
1
–
3,26
KATOEN.
Markt.bericht van de Heeren Si’r Jacob Behens & Sons,
Manchester, d.d. 16 I’taart 1921.
Prijzen van Amerikaansche katoen tzijn iets vaster dan
een week geleden en hoewel Maandag de markt wat flau-
wer was, heeft deze zich sedert hersteld. Door deze kleine
verbetering in prijzen is de markt iets opgewektei gewor-
den. Er zijn echter nog geen orders ‘van ‘beteekenis aan de markt en ‘de omzet blijft ‘gering. Egy’ptische katoen is wat
hoogei; in de ‘hoop op financieelen steun van ‘de Regeering,
doch ook daarin is slechts weinig gedaan.
De vraag naar garens blijft ‘nog gering, ‘hoewel van
Holland en de ‘Scandinavische markten wel eenige aan-
vragen binnenkomen. Wij hooren wel, (lat enkele gebrui-
kers speciaal in getwijn’de garens orders hebben geplaatst
om hun gemiddelden prijs daardoor wat te verbeteron,
doch ook op deze nieuwe orders woi
–
dt slechts weinig af-
genomen, zoodat de •spinners daarvan nog niet ‘protitec-
ren. De vraag ‘van liet Continent ‘wordt zeer beïnvloed door
den poli’tiaken toestand en er gaat in ‘Amerikaansohe ga-
rens niets om, terwijl ‘de ‘positie van de Egyptische garen-
spinners, speciaal in de fijnere nummers, feitelijk nog
slechter is. De stemming op cie doekmarkt is deze week iets optirnis-
’tischer. Calcutta heeft enkele aanvragén gezonden.
voor
dhooties en stapels, hoewel deze tot nu toe nog niet tot
zaken hebben ‘geleid. Het izal nog ‘wel eenigen tijd duren,
voordat de stemming ‘verbeterd is, maar men hoopt, dat,
indien zoowel zilver als ruwe katoen wat vas’ter worden,
het vertrouwen in de markt zich ook langzamerhand weer
zal herstellen.
9 Mrt. 16 Mrt. Oost. koersen.
9 Mrt. 16 Mrt.
Liverpoolnoteeringen. T.T. op Indië…. 113 11314
F.G.F. Sakellaridis 14,00 15,00 T.T. op Hongkong 214
lis
214
1
1
4
G.F. No. 1 Oomra 4,10 4,10 T.T. op Shanghai 311 310
Noteering voor Loco-Katoen.
(Middling Uplands).
21
Mrt. ’21
14 Mii. 2lI
7 Mrt. ’21
22 Mrt, ‘20121
M,t.”19
New York voor
Middling
..
11,65e
11,30e
11,55e
42,—
C
28,40e
New Orleans
voor Middling
11,— e
10,75e
11,— e
41,— c 27,— c
Liverpool voor
–
Fy Middling
8,05 cl
7,61d
7,57d
29,69d
16,19d
Ontvangsten in- en u.itvo&ren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen).
1 Aug.’20
Overeenkom.,iIge perioden
tot
–
1,8 Maari’21
1919-1920
1
1918.1919
Ontvangsten Gulf-Havens..
3691
3518
2675
91
Atlant. Havens
1074
2453
1554
Uitvoer naar Gr. Brittannië
1213
2460
1513
t
}
::
::
a
s
t
.
2370 2361 1587
Voorraden
in
duizendtallen
18
Maart
2I
19 Maar! ’20
21 Maart I9
Amerik. havens ………..
1020 1325
1301
Binnenland …………..
1644
1166
1460
..
50 83
New York ……………128
New Orleans …………
411 377
434
Liverpool
……………
1119
1
1038
498
THEE.
(Opgave van den makelaar J. van Eck.)
Bericht van den afloop Theeveiling.
Aanbod in veiling bestond uit:
17036 en 2014 kn. Java thee
916
Sumatra thee
1833
,, thee ex. voorgaande veilingen
Totaal. . 19785 en 2014 kn. thee.
Aanbod 1 Januari j.l. totheden: idem 1920 idem 1919
4 veilingen ‘
.3 veilingen
1 veiling
74473 kn. Java thee
,
56042 kn. 12683 kn.
2044 ,. Sumatra thee
5603 ,,
–
Totaal .. 76517 kn. thee.
61645 kn. 12683 kn.
Evenals vorige veiling was het aanbod van ordinaire
en/of stelige theeën zeer groot. Voor deze kw’aliteiten was
geen . raag en werd, op . slechts enkele nummers een bod
23 Maart 1921
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
279
uitgebracht. De prijzen voor midden kwaliteit bÏadtheeiin
waren vrijwel gelijk aan vorige veiling, eenige iets hooger.
Prima blad, waarvan zeer gering aanbod doch flinke vraag,
iets hooger dan in vorige veiling. Gebroken, thee met zeer
geringe vraag, uitgezonderd enkele partijtjes zeer mooi gruis, lager,
op
ordinaire stof en zeer stelige gebroken theeëti
werd bijna geen bod gedaan.
De verwachting is volgende veilingen in toenemende mate
belangrijk betere theeen zullen worden aangeboden.
Opgehouden werden 5650 en
2014
kn. thee.
Van de 1833 kn. ex vorige’ veiling werden afgedaan de
nummers 693194, 4942, 2122 en 6570, totaal 210 kn.
De volgende veiling zal plaats hebben op Donderdag 7
April e.k., aanbod circa 18000 kn. thee.
Amsterdam, 17 Maart 1921.
KOFFIE.
(Mededeeliog van de Makelaars G. Duuring & Zoon, KoHl
& Witkamp en Leonard Jacobson & Zonen).
Noteeringen en voorraden.
Rio
I
Santo,
Data
Wisselkoers
Voorraad
1
rn.ja
1
No. 7
Voorraad
19 Mrt. 19211
482.000
6.670
2.926.000
9.000
9°/i&.
12
,,
1921
478.000
6.520
3.064.000
8.000
96/33
5
,,
1921
472.000
7.120
3.168.000
8.400
9/it
19 ‘Mrt. 1920
416.000′
11.375
3.437.000
1)
171/s
Ontvangsten.
Rio
Santoa
Data
Afgeioo pen
Sedert
.4fgdoo pen
Sedert
week
1 Juli
week
1
luit
19Mrt. 1921
….
65.000 2.182.000 11.878.0001
134.000
1
8.286.000
19Mrt. 1920
….
19.000 53.000
3.614.000
1)
Niet genoteerd.
HUIDEN.
Bericht van de firma Grisar & Co. –
Exotische huid en. Omtrent den ‘algemeenen toe-
stand kunnen rwij slechts herhalen, wat ‘wij de vorige
week madedeelcien en de poiitieke toestanden zijn sinds-
dien nog niet veranderd. In ‘t algemeen is ih Europa geen
kooplust. Noord-Amerika kocht in La Plata ca. 10.000 ‘hui-
den ,en de La Plata-markt ‘voor goede huiden blijft van
dit seizoen vast. In Rotterdam zijn 1750 Anglo Suth
Aroerican tot SY
4
d. c.i.f. Hamburg inladingsgew.icht af-
gedaan.
I.nlaaadsche /huiden blijven
,
in prijs teruggaan en
aangezien handelaren zelfs voor verlaagde prijzen niet ge-
regeld opnemen, kmea wederom meer huiden .bij de clubs. De Rotterdamsehe Hu.idencluh brengt 22 ‘Maart da veiling
ca. 6000 hitiden en 5000 vellen. De afloop dezer veiling
wordt met ‘belangstell.iing tegemoet gezien.
Kalfsvellen. De tegetïwoordige prijzen der nuch-
tere zijn nog ‘te hoog om tot zaken te komen. Vette ‘vellen
en. pinken geheel verwaarloosd.
L
00
i s t o f 1 e n. Voor Quebraeho zijn thans de offerten
gebaseerd op £25.— c.i.f.
19 Maart 1921.
RUBBER.
Gedurende de .afgeloopen week onderging de markt weinig
verandering en vonden er weinig zaken plaats. De prijzen
liepen iets terug en luidden op het eind der week:
METALEN.
Loco-Noteeringen te Londen:
Data
Ijzer
Cleo.
No._3
1
Koper
Standard
Tin
Lood
Zink
21 Mrt 1921..
oom.
67.1716
156.51-
19.-/-
25.-!-
14
,,
192i..
oom.
66.51-
159.151-
19.-/-
26.716
22 Mrt 1920..
1
now.
108.5/-
354.151-
45.-1–
53.-,’-
24 Mrt 1919..
1
now.
77.101-
238.101-
28.-!-
38.101-
20 Juli
1914..
5114
61.-!-
145.151-
19.-!-
21.101-
VERKEERS WEZEN.
SCHEEPVAART.
–
GRAAN.
Petto-
Londenl
Odessa
Atl. Kust
Ve,. Staten
San Lorenzo
Data
grad
R otte,.
dam
Rotte,.
Bristol
Rotte,-
Enge.
dam
Kanaal
dam
land
14/19 Maart 1921
–
–
–
61-
351- 351-
71i2
,,
1921
–
–
–
–
3516
356
15120 Maart 1920
–
–
‘)
816
1851-
1)11218
17122 Maart 1919
–
–
1
)f22.-
151-
f
125.-
1151-
Juli
1914
lid.
7/3
1/11’/4
1/111/4
121-
121-
KOLEN.
–
•
Ca,a’iff
Oostk.
Engeland
Data
Bor.
deaux
Genua
Port
soja’
Plata
Rotte,.
1
dam
Gothen.
burg
Rivier
14119Maart’21
81- 181-
171- 221-
71-
–
7112.
,,
’21
8j-
1813
1716
221-
61-
15120 Maart ’20
451-
6216
–
3819
– –
17122 Maart ’19
271-
4718
4716
501-
f
10.-
Kr. 50
–
Juli
1914
Ir. 7,—
71-
713
1416
312
41-
DIVERSEN.
Bombay Btrma
Vladivo-
Chili
Data
West
West
stock
West
Europa
Europa
West
Europa
(d. w.) (rijst)
Europa (salpeter)
14119 Maart
1921.. ..
2218
451-
–
401′-
7(12
,,
1921….
251.-
–
–
3716
15/20 Maart
1920. …
1151-
–
–
–
17122 Maart
1919….
–
–
– –
Juli
1914.. .
.
1416
1613
251-
2213
1)
[‘er ton stukgoed.
2)
Voor Britsehe schepen.
Graan Petrograd per quarter van 496 1h3. zwaar. Odessa per unit. Ver. Staten
per quarier van 480 lbs. zwaar.
Overige noteeringen per ton oan 1015 K.G.
RIJN VAART.
Week
van’ 14
tot 21 Maart 1921.
In de afgeloopen week is het water in den Rijn nog
voortdurend gevallen, zoodat aan het einde dezer beriohts-
week Cauber Pegel veeds den zeer lagen stand van 66 c.M.
noteerde. Het spreekt vanzelf, dat ‘het verkeer op den Rijn
door dezen abnormaal Janidurig lagen waterstand tea
zeerste wordt belemmerd. Of . hierin spoedig eenige ver-anlering ten goede zal komen valt zeer te betwijfelen.
Nog afgezien ivan de verkeersmoeilijkheden zelf, werken
ook de vrachten en sleeploonen er allerminst toe mede, de ‘exploitatie van een rijnvloot heclén aantrekkelijk te
maken en het lijkt wel haast, of deze met den waterstand
gelijken tred houden in dalende richting…
Het sleeploon Rotterdam—Ruhrha’vens werd tin de afge-
loopen tweek op 50 ets-tarief genoteerd, terwijl voor erts
van Rotterdam naar de Ruhr
f
1.— .per last met
Y
4
los.
tijd ‘werd betaald. Schepen in daghuur werden zoo goed als
niet aangenomen.
In Antwerpen ‘erd van wege het lage water ongeveer
hietsbevracht; de binnenkomende goederenwerden in al-
achting van ‘gunstiger omstandigheden opgeslagen.
Het sleeploon van Ruhrort naar Mannheim bleef in de
afgeloopen week op ongeveer .Mk. 36.— per ton staan en
schepen in .daghuur voor reizen van Ruhrort ‘naar den
Boyenrijn werden tegen 60 pf. per ton bevracht.
De vracht voor exportkolen Ruhrort—Rotterdam – kon
aan ‘het einde der week een weinig ‘verbeteren en liep toep
nl.’ van 40 cents tot 45 cents .per ton met vrij sleepen op.
einde vorige week: Prima Crêpe loco
……….62
c.
……….
531/s
C.
April/Juni
63
,.
……….
64
Juli/Sept …….
67
‘/s
,………..
68
‘Is
Smoked Sheets loco
5411%
,
………..
5
41
/t
April/Juni
.
57113
57
11
Juli/Sept
63112
,
………..
65’/
22 Maart 1921.
COPRA.
De markt was deze week weder wat flauw gestemd en
er ging niet veel om.
De noteeringen zijn heden:
Ned.-Ind. f.rn.s. loco…………………
f
34,-
Januari/Maart ……….
,, 33,-
Maart!Mei ……………
,, 32,—
April/Juni……………
,
31,75
Mixed Februari/April
.
………30,
—
22 Maart 1921.
8Ö
23 Maart 1921
De N.V. Nederlatdschë
‘
Huisteléfoon
–
Maatschappij
ROTTERDAM
‘s-GRAVENHAGE
GRONINGEN
Telefoon 3600
Telefoon.H 280, 300
Telefoon 1555
AMSTERDAM
LEEUWARDEN
ARNHEM
-,
Telefoon N 5580
Telefoon 2723
levert uit voorraad
TELEFOON-, SCHEL-, ELECTR. KLOK-INSTALLATIES,
etc.
in huur
en
koop.
Herstelt en onderhoudt onder garantie ook alle niet
.
door haar uitgevoerde installaties.
PROSPECTUS
GRATIS.
ONTVANG
–
EN
BETJA.LKAS
NiEUWE DÖELENSTRAAT
20-22
AMSTERDAM
t
II
•
L#7
}
DEPOSITO’S VOOR
i
JAAR FIXE
i. 41/2
PCT.’
Korel J
GELDEN, OP DEZEN TERMIJN GESTORT, ZIJN NA AFLOOP
VAN HET JAAR ZONDER OPZEGGING BESCHKBAAR.
NIET
OPGEVORDERD
ZIJND,
WORDT DE POST
STIL?.
S.
igaren
ZWIJGEND VOOR GELIJKEN TERMIJN VERLENGD.
ii I1t’t
D E RENTE KAN NAAR VERKIEZING PER KWARTAAL, PER
de
HALF JAAR OF PER JAAR ONTVANGEN WORDEN.
nste
.
P1tACFISCIL EFFECTENBOEK
Prijs
t 1,50
Verkrijgbâar bij den Boekhandel en bij NIJGH
&
VAN DITMAR’S UITG.-MIJ., Rotterdam
NEDERLAKOSCHE’
voor waarden belast met vruchtgebruik, en periodieke uitkeeringen,
gevestigd tê ‘s-Gravenhage.
RAP1P ORT
van het
Algemeen Administratie- en Trustkantoor te Rôtterdant
Hiermede verklaren
wij,
datwij, ingevolge artikel
14
der overeenkomst met de Nederlandsche
Bankinstelling voor waarden belast met vruchtgebruik en periodieke uitkeeringen,
OP 31
Augustus 2903
voor den Notaris J. VAN HERWIJNEN te ‘s-Gravenhage verleden, op heden ten kantore dier Bank
te ‘s.Gravenhage hare registers hebben onderzocht en met de ingevolge de bepalingen der genoemde
Overeenkomst in
den loop van het jaar 1920 aan ons verstrekte gegevens hebben vergeleken, en ëen
en ander accoord hebben bevonden.
l)aaruit is ons gebleken, dat deze Bankinstelling aan leeningen onder waarborg van met vrucht-
gebruik, periodieke uitkeèring of andere beperkingen van den eigendom belaste waarden op 31 Decem-
ber
igzo
per
resto
had
uitstaan
een
bedrag
van
……………………………………………
f
23.305.24.39
dat de contante
vaarde volgens artilel
4
der genoemde overeenkomst, van de
aan
haar in
eigendom toebehoorende, met vruchtgebruik, periodieke uitkeering of andere beperkingen van den eigendom belaste zaken, op 31December 1920 bedroeg
336.243.06
terwijl door haar
teq
behoeve
der
pandbriefhouders
ten
bedrage
van
dat
gedeelte
van terugbetaalde leeningen,
hetwelk nog niet in nieuwe leeningen weer
belëgging had gevonden, aan ons in bewaring was gegeven van hare eigen pand-
brieveneen
bedrag
van
……………………………………………………………………………
1.475.000.—
•
f
25.I16.537.45
en dat daartegen op 32 December 2920 Pandbrieven waren gecreëerd tot een
bedragvan
…… …………………………………….
…………………………………………………
,,
25.000.000.-
•
.
‘.s.Gravenhage, 8 Maart 1921.
Algemeen Administratie- en Trustkantoor te Rotterdam:
(w.g.) DIJXHOORN
• .
.
(,,,.)
P.
J. VAN WIJNGAARDEN
•
.
.
.
;•
– .
(,, ,,)
ED. JACOBSON, Secretaris.