Jrg. 4, editie 189

13 AUGUSTUS 1919

AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN

Economsch-Statistische

Beyi
‘schten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER

UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

4E
JAARGANG

WOENSDAG 13 AUGUSTUS 1919

–

No. 189

INHOUD

Blz.

OPTIMISME
door
Prof.
Mr. Dr.
G.
W. J. Bn&ins ……..
751
Een Rechterlijke Uitspraak (verwisseling schuidbekerte-
nissen Mij ,,de Schelde”) dôor Mr. W. M. J. van Lutterveld
752
Factoren in het woningvraagstuk door
Prof.
Mr.
Dr.
Ant.

van
Gijn ………………………………….
754

I
ndex-cijfers ………………………………..
754
De Engelsche Bank en de Goudproducenten …………
755

AANTEEKENINGEN:
Het nieuwe Octrooi van de Surinaamsche Bank en Sur.
Zilverbons
……. …………………………..
756

Koffie in de oorlogsjaren

…………………..
757

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
………………
759—767
Geidkoersen.

Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.

Goederenhandel. Bankstaten.

Verkeerswezen.

INSTITUUT

VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN

4lgemeen Secretaris: Mr. G. W. J. Bruins.

WEEKBLAD ECONOMJ$CH-STATI.STISCHE BERICHTEN

Seeretari8-Redacteur: G. E. Huffnagei..

Secretariaat: Pieter de Hooghweg 1, Rotterdam.
Aangeteekende stukken.: Bijkantoor Ruige Plaatweg 87.

Telef. Nr. 3000. Tele gr.adres: Economisch Instituut.
Postcheque en girorekening Rotterdam No. 8408.

Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p.
in Nederland f 15,—. Buitenland en Koloniën f 17,-

per jaar. Losse nummers $0 cents.
Leden en donateurs van het lnstituut ontvangen het

weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.

Advertentiën f 0,35 per regel. Plaatsing bij abonne-

ment volgens tarief. Administratie van abonnementen

en advertenties: Nijgh & van Ditmar’s Uitgevèrs-
Maatschappij, Rottordam, Amsterdam, ‘s- Graver&hage.

1.1 AUGUSTUS 1919.

De gel.dmark’t had dez’e week een kalm verloop. De

prolongatienoteeriug handhaafde ïih’ onveranderd op

4% pOt.; p±ivaat-:cti’sconto was iets gemakkelijker

4-3/8, ook iwel kleine afdoonjingen k 3% pOt.

Ook op de wisselmarkt deed zich niets bij’zon2ders

voör. De Du.i’tsche koers .11ijft gestaclig dalen en

ondanks ide groo’te orders, die hier nog steeds voor

bu,iitenlandsdhe rekening worden uitgevoerd, blijft het

aanbod verreweg ide overhand diou,den.

OPTIMISME.

Met den vrede schijnt een tijdperk van ongebrei.
deld optimisme te zijn ingeluid. Dag aan dag ‘brengt
de effectenbeurs de bewijzen en inderdaad, ef schijnt
reden toer Na een kortstondigen val toch gaan de

prijzen van grondstoffen en producten ‘opnieuw naar
boven, ‘de vrachtenmarkt doet alle pessimistische

voorspellingen – pessimistisch in het oog van den

soheepvaartondernemer – te niet, de scheepsprijs

klimt weder dienovereenkomstig – kortom over. de
geheele linie, vertoont ‘het bedrijfsleven eenzelfde

beeld. Het verkeer, ‘allengs meer en moer ontdaan van
de elementen van onvrijheid, die de langdurige oor-

log bijna als normaal h’ad doen beschouwen, opent
ongekende verse’hieten; niettegenstaazide ongunstige

wisselkoersen geven’ de vroegere belligerenten – en

niet in de laatste plaats het geslagen Duitschland –
blijk van een ongedachte ‘koopkracht.
Dit optimisme, voor het oogen’blik en de aller-
naaste toekomst wellicht gerechtvaardigd, bergt voor

wie niet voortdurend ‘het volstrekt tijdelijke van den,
‘hui’digen toestand voor oogen houdt, ernstige geva-
ren in zich. Seliier in elk opzicht heeft de oorlog in

Eurôpa ontzaglijke tekorten doen ‘ontstaan. Tekorten aan voedingsmiddelen, aan grondstoffen, aan machi-,
nerie van allerlei ‘aard. Het tijdperk van overgang,
dat wij thans zijn ingetreden moet deze tekorten aan-
vullen, wordt dus gekenmerkt door een boven het nor-
maal verbruik uitgaande vraag.

Hoe intensiever evenwel deze vraag zich laat’geiden,
hoe ‘korter het tijdvak van overgang, ‘hoeveel te eer-
der het normaal evenwicht van vraag en aanbod, van
pr’oductie en consumtie zal zijn hersteld. Niet het
‘bijzondere van den hiiidigen overgangstoestan’d mag
dus beslissen. Op de nieuwe factoren, die de verhou-
dingen van straks zullen beheerschen, komt het aan.
En voor optimisme laten deze voorshands weinig

ruimte.
Voorspellingen op economisch gebied – deze jaren
hebben het wel ‘geleerd – zijn ijiterst gevaarlijk. Ook
een parallel met de ’70er jaren mag, ‘al dadeljk we-
gens het totaal verschil in, proportie, niet zonder
m’eer worden ‘getrokken. Wat intusséhen niet weg-
‘neemt, dat
wis
aan den anderen kant ‘het vele gelijk-
‘soortige in de ontwikkeling van toen en thans in het
oog vat, niet dan met ‘angst de ernsti’ge crisis van
1873 – ernstig vooral door ‘de meer dan vijfjarige
depressie, ‘die er op gevolgd is – in’ het overwinnaars-
land van toen zich voor den geest ‘brengt.
Ook zon’der zoodanig beroep op de ervaring van
vroeger, teekenen enkele trekken van ‘den komenden
tijd zich echter, naar het schijnt, onmiskenbaar af.
Vragen, samenhangende met het prijsniveau, die ge-
‘durende ‘den oorlog en ook ‘bij de ‘oogen’blik’kelijke’
winsten van thans een zoo groote rol spelén, staan
hierbij niet op den voorgrnd. Of het huidig prijs-
niveau gehandhaafd blijft of niet, is op zichzelf na-
tuurlijk een vraag van zeer groot gewicht. Het toe-
‘komstig loonniveau en in het algemeen het gansche
verloop van het maatschappelijk aanpassingsproces,
dat thans in vollen gang is, zal door het ‘antwoord,
dat ‘de ‘komende tijden hierop zullen geven, in hooge
mate worden beheerscht.
‘De vraag, waar het hier echter om gaat, grijpt die.
per. Niet de in geld uitgedrukte ‘bedragen, waartegen goederen en diensten tegen elkander worden geruild,

1 F

752

ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN

13
Augustus .1919

zijn hierbij beslissend, doch cle beschikbare hoeveel-

heden van deze goederen en diensten zelf, na.a.w. ‘de

toekomstige p’roductiev.e krachten der bevolking en

aan den anderen kant haai consumtief vermogen,
factoren, die zich bij iederen nieuwen eveawichts-

toestand, op welk prijsniveau deze ook tot stand

komt, gelijkelijk zullen doen gelden.

Op den volstrekt valschen schijn, waarin voortdu-

rend in deze jaren de stijgende geldprijzen het pro-

bleem, waarom het voor de toekomst der maatschappij in werkelijkheid gaat, hebben gehuld en thans opnieuw
huilen, iis reeds meermalen met 11clem gewezen. Hoe
hooger de golven gaan van Jiet o’pÜimisme, hoe nood
zakelijker het eo.hTtr is, dat do stemmen., die op het

kunstm.at’ijge ‘van dit alles wijzen, zich krachtig doen,
hooren. . •*:
9
t
Inmers het produetief vermogen der bevolkin’g,

waar ‘het ‘op aankomt, geeft waarlijk geen aanleiding,

tot optimisme. De geestelijke verwil’dering, waartoe’

deze tijden bijna overal ‘hchben geleid, de ontzaglijke

vermindering van het ‘aantal valiede handen in de
oorlogvoerende landen zullen zich hierbij onherroe- –

pelijk ‘doen gelden. Is Frankrijk niet, Elza’s-Lotharin,

gen medegerekend, volgens de jongste cijfers een

halve eeuw en meer in bevolking achteruit gezet, ter
r
l
wijl, tegelijk die”bevolking is van een op:bouw, on’gun-

stiger zelfs dan na den Napoleontischen tijd? En’

Engeland, het andere overwinnaarsland? Onmisken-
baar is door verschillende omstandigheden, waaronder,

in’ ‘de eerste plaats ‘het kolenyraagstuk, van zoo ont-

zaglijke heteekenis zoowel voor de eigen industrie ‘als’

voor de betalingsbalans van het land, een sterk ge-,
wijzigde stemming aan het opkomen.
‘
.

‘Al’du’s kan men voortgaan. En niet alleen een’ ver-‘
min;derd productief vermogen
.bedrelgt
Europa, daar-
naast staat nog een andere, niet minder ernsti’ge fac-
tor. Behalve eigen eurpluspro’ductie waren het. deÎ

vruchten van vroeger aan den vreemde geleend kapi-
taal, die ‘het oude Europa in staat stelden te voorzien

in zijn tekort aan voedsel en grondstoffen. Ook echter

in 1deze verhouding van voi’deringen en schulden is
l
i

een zeer belangrijke wijziging getrnden; die naast

het gedaald produebief vermogën dubbel aggraveei’eEd
zal werken. Zal ‘bovendien Europa overzee voor zijn
1
.

producten even wïl’lige afnemei- vinden ‘als voorheen?

Vijf jaren afzondering hebben ook ‘d’aar veel ‘doen ver-
anderen, terwijl ‘bovendien ‘Amerika en Japan als
nieuwe cdncurrenten, in de markt
zijn
gekomen.
Men zal antwoorden, dat dit alles toch niet in ‘de
i
.

eerstè plaats Nederland treft. Tet zekeré h’oog’té ‘is
‘dit waar. Van het algemeene lo,t van Europa kunnen
wij ons echter niet losmaken. De ver’zwakkin’i’n ‘koop
kracht van de landen om ons heen, tevoren onze ‘be
ste

afnemers, zal zich ook ‘hier doen gevoelen en in den’
ongunstigen ruilvoet met de ‘andere streken ‘der we-t
reld deelen ook wij. Reeds’ s’taat, niet,tegnsteande,
allen steun van onzen Indischen export, de ‘wi’ssel’koers
op Amerika ‘als een ‘dreigende voorbode voor ons.’ En,
is ook ‘hier te lande de gesteljke bodem, waarin elk’
productief .verm’ogen ten slotte geworteid is, even
gezond als voorheen?

Zoo is er veel, dat, wanneer eenmaal •, wat’on’her-‘
roepelijk gebeuren moet – een ±iieuwe evenwichts-
toestand zal zijn ingetreden, a1lermist tot optimisme:
aanleiding kan geven. Het volstrekt tijdelijke vai het.
huidig tij’dperk van overgang behoort te worden inge-‘

zien, matiging in de verwachtingen op de toekomst
is volstrekt gchoden.

• Kunstmatig is thans ‘het consumtief vermogen’
opgevoerd, als bron van blijvend iinkonten en blijvende

ondernemrswinst’ wordt aangezien wat slechts in den’ abnormalen toestand van het oogenblik. ‘gegr’ondvèst
is. De, terugkeer van het economisch evenwicht;
slechts dooi’ beperking’ van consumtie en ‘opvoering; van productie te bereiken, wordt hierdoor verzwaar’d en vertraagd. Een verzwaring en vertraging, die zich:
onvermijdelijk later zullen wreken. ‘ B.

EEN RECHTERLIJKE UITSPRAAK.

Mr. W. M. J. van Lutterveld’ schrijft:

Een dezer dagen kwam me in handen êen afschrif t
van de uitspraak van het Hof te ‘Amsterdam, d.d. 27 Juni j.l., in zake de verwisseling
I
van schuldbe
ken’tenjssen van de Mij. ,,de Schelde” in aandeelen;

die ui’tspraak (hieronder volgen de betreffende over-

wegingen van het Hof) trof me, omdat er in wordt
gehuldigd het standpunt, dat men een verplichting
niet ‘behoeft na te komen, wanneer men een (in casu

zeer twijfelachtig) middel heeft om die verplichting

ilinsoir te maken of te laten; dat het onnoodig is

voor den schuldenaar om een maatiegel ‘te nemen ten
einde aan zijn verplichting te voldoen.

Dit standpunt komt me voor in te druischen tegen

‘het algemeen gehuldigde en in de wet . vastgelegde
beginsel, dat overeenkomsten te goeder ‘trouw moeten

worden ten uitvoer ‘gebracht: een schuldenaar heeft

zijn veibin’tenis na te komen ‘tenzij een ‘oorzaak buiten

zijn schuld de uitvoer’ing ‘of getrouwe volbren’ging
heeft belet.

In ‘die uitspraak zou’de men ok ‘kunnen zien een,

natuurlijk onbewuste, ‘iiulidiging van minder goede
trouw, ni. dat, in casu, in een prospectus een recht

wordt verleend, doch ‘dat recht in Ihedekite bewoor’ding

en. ‘dooi’ een bijvoeging en meded’eeli.ng, welke den
indruk gaven logisch voort’ ‘te vloeien uit en samen

te 1hangen met .dat recht, weer te niet gedaan wordt.
Doch zulk ‘.n minder ‘gooide trouw mag niet vero’xijder-
stel,d worden, al zouden de ‘bewoordingen van de

.uijtsjyraaik van ‘het Hof d’aartoé aanleiding ‘geven. Wat
is ‘de betreffende kwestie?

In 1900 vroeg de Kon. Mij. ,,de Schelde” te Vlis-
singen ‘geld,
f 1,500,000,
ter leen; in ‘het ‘betreffende
prospectus kwam ‘de clausule voor:

,,De schuldbekente,njs, mits niet ‘afldshaar ‘gesteld
,,,(de leening moest in 40 jaar afgelost worden, met
,,minstens
f 38.000
per jaar), kan tegen een aandeel
,,der maatschappij worden ingewisseld, voor zooverre

,,’deze eisnog een of moer aandeelen in portefeuille
,,heeft.”

M.a;w. convei’sierecht van de schuld’bekeutenjssen

in aand’eelen werd ‘gegeven om, zooals meer voorkwam,

de leening aantrekkelijk te maken en ‘t geld ter leen
te ‘bekomen. Het conversierech’t vormde een in’tegree-

rond deel, was een voornaam iets voor ‘de inschrijving
op de leen’ing.

In het prspectus kwam,’ aldus vermeldt do uit-

spraak van het Hof, tevens ‘de modedeeling voor, ‘dat
,,besloten was de statuten te wijzigen, met het doel om het
,,maatschappeljk kapitaal
van
f 600.000,
verdeeld in
3
,.seriën, ieder groot
f
200.000,
door uit’giftc van 7 verdere
,,seriën, uit ‘te breiden tot
f
2.000.000,
en dat het voor-
nemen bestcht na de Koninklijke bewilliging
2
dezer
,,seriën uit te geven, en de aandeeleu der overige voorlo-
,,pig
ft
Is
souche te laten.”

M.a.w. het kapitaal werd van
f 600.000
gebracht
op f
2.000.000, waarvan tot
f 1.000.000
terstcind uit
te geven, en de overige
f 1.000.000
voorl’oopig (in
portefeuille te ‘h’ouden?) ‘ â la souche ‘te laten.
Het ligt voor de»han’d, dat het publiek, aan ‘hetwelk
geld t’er leen werd gevraagd en dat gelokt werd met
een in ‘uitzicht gestelde conversie, verband za’g tus-
schen het coia’versierecht van de,
1500
schuld
‘ ‘bekente-
nissen
it
f 1000,
waarvan ‘telkenjare door aflossing liet ‘aantal verminderde, en de kap’i’taalsverhoôging,.
en de 1000 aandeelen c
f 1000,
welke voorloopig niet
werden. uitgegeven.

Dat ‘het publiek, op grond van ide – al is het, vol-
gens het Hof, niet taalkundig juist – in diverse,

balansen voorkomende ‘bewoordingen,’ in de boven-
vermelde mededeeling zag ‘het houden ‘van aandeelen
in portefeuille, is alleszins begrijpelijk. Die meening
wordt ook mi. versterkt door de woorden ,voor zon.
verre alsnog!’ (aandeelen in portefeuille heéft);’ wil,
dit niet zeggen op het oogenblik, ten tijd& van het
uitgeven der ‘leeniu’g, zijn ze in portefeuille, maar ik
Schelde.;— weet niet ‘of ik,’ wanneer. sch’uldIbeken

13 Augustus’ 1919

ECONOMISCH4TATISTISCHE BERICHTEN

75
,
3

tenisse’ ter’inwisieling worden aangeboden, alsnog

voldoende in voorraad ‘heb om alle shuld’bekenten’is-

sen in ‘te wisselen.
Obligatiehouders nu hebben eenigen tijd geleden

van de hun bij het betreffende prospectus
ain
uitzicht

gestelde conver’sie gebruik willen maken; de conversle
is hun echter geweigerd. Zij hebben zich toen tot de

Rechtbank en vervolgens ‘tot het Hof ‘te Amsterdam

gewend, welke hen evenwel in het ‘ongelijk hebben

gesteld.
Blijkens het vonnis van het Hof ‘heeft ,,de Schelde”

de vordering van obligatiehouders bestreden in hoofd

zaak op twee gronden:
1
0
. dat bij de schuidbekentenis zelve geen récht tot

verwisseling met een aandeel is verleend.

De Rechtbank en het Hof hebben dien grond ver-
werpen; dat die emissie in de schul.dhekentenis
willens’ en wetens zonde gesebiied zijn om he,t in het

betreffende prospectus verleende recht te niet te

doen, ‘ds ondenkbaar.
2°. dat, ,,van een verwisseling ‘als gevordeid, geen
,,sprake kan zijn, omdat zij (deS Schelde) geen aan-
,,deelen in portefeuille heeft, daar van haar kapitaal

,,va’n
f
2.000.000 de helft is geplaatst en geen besluit

,,is ‘genom’eni tot uitgifte’ van aandeelen voor de ‘an-
,,deie helft, waa’romtrent bepaald is, dat de plaatsing

,,voorloopig achterwege zal blijven.”
Het is deze grond, welke tot, de overwegingen van
het Hof aanleiding hebben gegeven om den houders
van ‘inwisselbare schuld’bekentenissen ‘hun vordering

tot inwisselin’g
te
on’tzeggen.
Toen in 1900 ,,d’e Schelde” in het betreffende

prospectus conver’s’ierech’t aan de nemers van hare
schuld’bekentenissen verleende ‘was dat of inderdaad
geméend, of niet ‘gemeend. Men kan en mag niet
anders dan het eerste veronderstellen. De bijvoeging

;,voor zooverre zij (Schel’de) alsnog aand’eelen in por-,
tefeuille heeft” en de medodeeling, dat het ‘kapitaal

vergroot was en dat v’oorloopig
f
1.000.000 aandee-

len niet geplaatst zouden worden, waren niet anders
bedoeld resp. dan een gevolg van het feit, ‘dat 1500
schuldbeken’t,enissen werden uitgegeven en geen 1500,
doch 1000 aanideelen werden gecreëerd, en d’an een
aanwijzing, dat reeds een voorzieiing was getroffen,

voor ‘het eventueel in verband met ‘het conversierecht
der schuldbeken’tenissen beschikbaar ‘hebben van aan-

deelen. Geenszins mag men veronderstellen, dat die
hijvoegin’g en die mededeeling ‘bedoeld waren om
breuk ‘te doen aan het conversierecht, ja, om dat
illusoir te maken en onuitvoerbaar te houden.

Of liet conversierocht in liet betreffende prospec-
tus was niet ‘gemeend; de ibijvoeging en de mededee-
ling waren wel bedoeld om het con’versierecht niet alleen illusoir to maken, doch weer te niet te doen;
die ‘bedoeling, niet ui’tgedrukt in ‘duidelijke ‘bewoor..
dingen, ‘doch in ‘bedekte, voor liet publiek misleidende
woordën, misschien taalkundig, om de bewoordingen
van ‘liet Hof te nemen, onjuiste, ‘doch geenszins on-

juiste, d’oor ‘liet gebruik dier bewoordingen in de’
prak’tijk, in balansen. Doch om die bedoeling te ver-
onderstellen, dan zoude men ,,de Schelde” kwade
trouw, en wel in h’ooge mate, moeten aanwrijven.

Het Hof heeft nu houders van verwissel’bare schuld.
bekentenissen hun vordering, ‘tot verwisseling ‘hunner
schuld’hekenteni’ssen in aandeelen ontzegd, ,ofschoon de
toestand wat de kapitali’satie van ,,de Schelde” betreft,
precies dezelfde was als in 1900. Het Hof erkent wel,
dat de bewoordingen van het ‘prospectus ‘grond gaven voor de meening, .dat ‘het conversierecht ‘bestond; dat
dit echter taalkundig niet juist was; dat door
de

bo’venaangehaalde bijvoegin’g en. med’edeeling het con-
versierecht onuitoefenbaar is,:ja’ zelfs,’ dat het de be,
doeling van die bijvoegin.g en ‘mededeeling was, dat
conversierecht niet• izitoefenbaar te doen zijn.
Het ‘Hof heeft’hiermede gesanctionneerd het stand-
punt, dat het in het prospectus verleende conversie-

recht ‘.door. een bijvoeging.’ en een mededeeling, langs

-een omweg ‘en in ‘bedekte bewordingen, en hoewel

den indruk gevende van ]it tegendeel, weer te niet
f
gedaan werd; ‘het Hof heeft’hiermede’geswnctioflpeerd

‘in”der goede ti’ouw in hooge mate. i)a.t liet Hof hier-

aan niet gedacdït heeft, moet aangenomen worden.
O
o
k op een paar overwegingen van het Hof dient

‘even de aandach’t ‘gevestigd te worden, en wel de 10’de

en 1de ‘overweging.
Daarin zegt het resp., dat ,,de Schelde” door op

‘een besluit terug te ‘komen, de op haar rustende ver-
plichting kon’ nakomen en dat commissarissen en

directie, gemachtigd tot uitgifte van ‘aandeelen, in-

dien ze dit noodig achten, het in hunne hand had-
den ‘de op„’de Schelde” rustende verplichting tot

conversie ‘van v,erwissel’bare schuidbekentenissen –

een integreerende voorwaarde in de ‘betreffende over-

eenkomst van geldleening – na te komen. Noch de
aandeelhouders kwamen op hun besluit terug, noch
dc commissarissen en directie vonden noodig aandee-
•len uit te geven, ofschoon overeenkomsten te goeder

trouw moeten worden ten uitvoer’ gebracht, ofschoon

een schuldenaar zijn verbintenis ‘heeft na te komen,
deze getrouw heeft te volbrengen. Het H’of sanction-

neert evenwel het stand punt, dat men dit niet heeft

te doen. ‘

‘ ‘

‘

v.—d.

Het Hof overwegende, dat:
dat een nâamloozè vennootschap bevoegd is, te: bepa-
len, dat tij, althans gedurende sekeren tijd, een deel van
haar kapitaal niet zal plaatsen;
dat dit deel, dan geeli werkelijk kapitaal is,
‘maar
‘slechts in naam bestaat (nominaal kapitaal); dat de vennootschap geen aand’eelen in dat deel in
portefeuille kan hebben, omdat deze uitdrukking, naar taal-
gebruik, beteekent in voorraad of’ ter beschikking hebben
en ‘het in voorraad of ter beschikking hebben van aandee-
len in een slechts in naam bestaand kapitaal ‘niet moge-
lijk is;
‘t’.’ 4.
dat weliswaar sommige ‘bala’nsen van qiaamrooze
vennootschappen kapitaal, dat men besloten heeft niet te
plaatsen, aandeelen in portefeuille noemen, maar dat een
dergelijk, met het ‘taalgebruik’ strijdige, wijze van uitdruk-
ken gëen gewicht in de schaal legt;
dat dus de in (le clausule voörkomende woorden, ,,voor-
,zoover deze alsnog een of meer aandeelen in portefeuille
heeft” aantooneu, ‘dat hot rech’t tot inwisseliug beperkt is
tot dat deel van het kapitaal, tot welks plaatsing ‘is besloten en waarvan de vennootschap nog aancieelen over heeft;
d’at trouwens eene andere opvatting ‘het gevolg zou
hebben, dat in de clausule zou verscholen liggen een recht
aan houders van schulclbekentenissen gôgeven om het ver-
– kelijk kapitaal der vennootschap te vergrootdn, terwijl
slechts eene uitdrukkelijke bepaling dit, uiteraard aan aan-deelhouders toekomende, recht, op de houders der schuld-
bekentenissen kan doen overgaan;’
dat afgezien van het voorgaande, de overige inhoud
van het prospectus de onjuistheid van der appellanten
bewering aantoont; dat immers de clausule in het prospectus wordt vooraf-
gegaan door de mededeeling, ‘dat besloten is de statuten te
wijzigen, ‘met het doel om het maatschappelijk kapitaal
van
f 600.000,
verdeeld ‘in 3 seriën, ieder groot
f 200000,
– door uitgifte van 7 verdere seriën uit te breiden tot
f 2.000.000,
en dat het voornemen bestaat, na de Konink-
lijke bewilliging,
2
dezer aeriën’ uit te geven en de aan
deelen ‘der overige voorloopig
a
la souche te laten;
,dat ,,de Schelde” hiermede duidelijk te ‘kennen gaf,
dat zij, althans voorloopig,
f 1.000.000
van haar kapitaal
niet wilde plaatsen en daarvoor dan opk geen aandeelen
uitgeven;
10.’ dat ,,de Schelde” vervolgens het recht verleenende om
– de schhl’dbekentenssen ‘tegen aandeelen in ‘te wisselen ook
zondef toevoeging der woorden ,,voor zooverre zij alsnog
een of meer andeeleu in portefeuille heeft,” niet kan be-
doeld hebben het recht tot inwisselin’g te geven tegen aan-
‘deeleii in dat deel van het kapitaal, waaromtren’t ze zelve
even te voren te kennen gaf, dat zij het niet wil plaatsen;
althans zoolang zij- niet op dit besluit terugkwam;
dat ook,zij, die op de leening inschreven, bij de lezing
van het prospectus in zij.n geheel, die bedoeling moeten
begrijpen;

‘
dat appellanten ‘nog hebben beweerd, dat in ‘de ver-
gadering van aandeelhouders der ,,Schelde” van 15 April
1916 is
besloten nieuwe aandeelen uit te ge”en, .zoodat in

754

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

13 Augustus 1919

elk geval aa dit tijdstip ,,de Schelde” aandeelen ter inwis-
seling beschikbaar had, maar dat dit niet opgaat, ondat
door deze vergadering is besloten een ofmeer seriën aan-
deelen uit te geven, indien Directie en Commissarissen dit
noodig. achten, en dezen dit onnoodig hebben geacht.

FACTOREN IN HE1 WONINGVRAAGSTTJK.

Prof. Mr. Dr. A. vain Gijn. schrijft:

Met buitengewone belangstelling werd doQr mij
kennis genomen van de serie artikelen, welke de heer
Ir. Plate schreef over het woningvraagstuk. i) Het kan

inderdaad niet genoeg gezegd worden, dat wil men
het woningvraa.gstuk niet nog haast onopiosbaarde.r
maken, dan het reeds
is,
groote matiging in de

ei’schen noodig is. De Woningraad en. Minister
Aalberso zijn blijkbaar van andere meerLing. Met
fi’nauoieelen steun van het
Rijk
is naar hunne mée-
,ning blijkbaar op dit gebied alles op te lossen. Nauurlijk is het zulks winneer men
alle’
andere
belangen bij de vo]iksliuis’vestiug gaat achterstellen en
ten behoeve
–
van de volkshuisvesting een departement
van algemeen bestuur sticlit zoo groot als twee
andere tezamen, met een budget van hon4èrden mii-

lioenen aan ‘kaitaalsuitgaven en binnen weinige

jaren ook van vijftigtallen millioenen aan jaarlijksohe

bijdragen. Dat men, zulke niet willen’de, lange den weg van wat (desnoods veel) rijksgeld in een zink-

putSo te gooien, niets bereikt dan het betrekkelijk
goedkoop wonen van een klein aantal, die door
gelukkig toeval of proteebie een met staatshïdp ge-

bouwde woning krijgen en overigens erger toestanden
voor de rest der bevolking, .dat schijnen
noch
de
Minister noch de Wordugraad uit de geschiedenis van
cle financieele paragrafen van de Wouingwiet te
heb-
ben geleerd. Maar daarvoor is ook noodig eenig geloof
in ,.principieele waarheden’ van de economie en is
het tegenwoordig niet veel wijsgeeriger om te zeggen:

,,deeconomie heeft failliet gemaakt?”

De heer Plato verdient alle hulde, dat ‘hij tegen
den stroom heeft durven oproeien, ‘hulde ook, dat hij
getracht heeft wegen te wijzen, -die op den duur uit
het moeras kunnen leiden. Helaas eerst op dein duur; niemand zal het (len schr. kwalijk nemen, ‘dat hij niet
een ‘dadelijk werkend middel kon aangeven, al heeft
iedereen zeker met mij betreurd, .dat ook wie’ zoo goed

inzicht bleek te hebbn in de moeilijkheden, ten slotte
slechts een vaag advies kon geven omtrent hetgeen
dadel,ijk moet worden gedaan.

Intussohen op één punt in ‘zijia betoog moet ik

toch opmerkzaam maken, waaiibi.j de heer Plate in het
gewone gareel liep, terwijl het toch zoo volstrekt
noodiiig is, dat wij u.it dat gareel komen. De ‘heer
Plato hangt ook aan het adagium, dat ëen arbeider
maar een zeker
deel
van zijn loon kan (mag) ver-
wonen. Het is zeer van zelfsprekend, dat men bij ,de
vraag, wat ‘verwoond kan worden, op hot loon let;
zeer begrijpelijk ook, dat men nagegaan heeft ‘in
normale, tijden, welk deel van zijn loon een arbeider
voor zijn huisvesting pleegt uit ‘te geven en kan uit-
geveul ‘tenein’de de, gedachten te kunnen’ ‘bepalen
omtrent wenscheljlce huurprijzen. Maar het is een
zonderi’inge fout geweest van woningphilantropen, dat’ zij een verhouding zijn gaan aannemen, die als
het ware in de natuur der dingen ligt. Voor een
zelfde soort van arbeider op een zelfde plaats is er
zeker wel ‘wat uit de verhouding te .lee’ren, maar
overigens ontbreekt alle grondslag aan die ver-hou-
dingsieer. Waarom ter wereld zoude een arbeider als
alles, ‘behalve zijn woning, ‘dooreengenomen 50 pOt.

duurder wordt, doch de woning ‘in het
bijzonder
100
pOt. en ‘als zijn loon dan b.v. met 60. pOt. gestegen is

riech.ts een gelijk ‘deel van zijn loon voor hui.sihuur

kunnen ‘besteden als voor de wij-zigin,g in de prijzen?
Trouwens de leer leidt tot ‘het absurde gevolg, dat als
eenmaal ‘de woningen ‘meer ‘dan één zesde van ‘het loon

1)
Pg. 517; 547 en 575.

kosten en dus de’ rest er van staatswege bij moet

gelegd daar niet ‘meer uit te komen is. De heer Plato
neemt aan, ‘dat een behoorlijke ‘woning nu
1 4
doet,
doch
f
6,50 kost, zood’at er
f
2,5& op wordt toegelegd.
Neemt men nu aan, dat het loon thans
f
24 is en tot
39 moet stijgen om een huur van
f
6,50 mogelijk te
maken (de heer Pl. spreekt van
f
35
h f
40), ‘dan moet
dus. het loon ‘met 62,5 pOt. stijgen. Inussohen als de

hooge bonen, die thans ‘gelden en mede een der

belangrijkste oorzaken zijn van ‘den ‘duren ‘bouw,
alweer met 62,5 pOt. moeten stijgen, dan zullen de

bouwkosten cia onderhoudskosten ook weer sterk

omhoog gaan. Daar het loon niet slechts bij den

eigenljken bouw en het eigenlijke onderhoud, doch
ook bij de winning en voorloopige bewerking van de
grondstoffen een groote ‘rol speelt, mag men wel

aannemen, dat de woningen dan weer van 62,5 pOt.

of. 40 pOt. duurder worden, dus weer met
f
2,60
stijgen. Het verschil rtuasehen een zesde van het op

f
39 gestegen loon en den huurprijs is dus nog 10 ets.
per w’eek meer dan te voren en in de plaats van
ontlast worden d.e publieke kassen nog iets zwaarder
belast.

Er is onnoemelijk veel kwaad gedaan met de leer

van de weste verhouding tuesch.en het loon en den
mogelijkon huurprijs. In de plaats dat men denaa-bei-
der leerde, dat een goede woningup dein’ duur voor
hem ;de allerbeste besteding ‘van zijn geld was, heeft men hem, geleerd, ‘dat hij geen 20 percent meer voor

zijn woning moet, ja mag, over hebben, indien hij

niet tevens 20 pOt. meer voor voeding, kleecling,
lichamelijke en geestelijke verzorging, ja ook voor
genoegens, snoeperij:en, ‘bioscopen (‘drank wellicht)
kan besteden. En waarom? ‘De berekening, dat wie
met
–
f
25 rond kan komen, behoudens ‘dan. .dat eest
ander niet 1 2,50 voor zijn woning moet bijspringen,
van die ongewenachto hulp af kan komen,’ als hij
1
2,50 meer per week aan loon krijgt, moge niet abso-

luut zuiver Zijil, zij is in’ elk geval hon’derdmaa’l ‘dich-
ter bij de waarheid dan de leer, dat alle uitgaven met,
62,5 pOt. moeten kunnen worden uitgezet om aan dein
hui’baas alleen 62,5 pOt. meer te kunnen betalen.
Laat ons toch die verhouding, die alleen als een

middel om de gedachten to bepalen in zeer gewone

tijden wel nut had ten spoedigste als een groote
dwaas’hei’d overboord werpen; ‘laat ons den arbeiders
zelf duidelijk maken, dat het een ‘groote fout is ge-weest er een soort van leer van te maken. Bij allen,
die een ‘beetje verstand ‘hebben, ‘zal dit zeker gelukken.

ANT. VAN GIJN.

INDEX-CIJFERS.

Vanaf don wapenstilstand tot en met Maart ji.
‘daalde het algemeene niveau der prijzen, zooals zich
‘dit ‘afteekent in het index-cijfer. Maar in April begon
de reactie en than’s is de achter ons liggende Juli-
maand reeds de vierde maand waarin een aanmerke-
lijke rijzing moest geboekt worden. Van’ November tot Maart daalde het index-cijfer van 6212 tot 5708,
zijnde een teruggang van 504 punten of ‘ongeveer
8 pOt. Sedert Maart is het eindcijfer al weder 892
punten gestegen. Met de vermeerdering van Juli – 212 punten of 9,6 pOt. – is h’et ‘totaal op 6400 ge-brac’ht en ‘het relatieve cijfer op 290,9, cijfers die
zich aanmerkelijk verheffen ‘boven eenige noteerin,

niet alleen ooit in de oprlogsjaren, maar zelfs nimmer
in het gansche tijdsverl’oop, dat door ,,the Economist”

index-cijfers berekend worden, bereikt. De ernsti.ge
gebeurtenissen in de steenkolenmijnindustnje tijdens
de afgeloopen ‘maand; die niet alleen de
prijzen
van
den steenkool zelve aangetast hebben, maar tevens
van, een zeer groot aantal andere’ artikelen, kunnen

beschouwd worden ‘als de h’oof’dschuldi’gen voor de
ongehoorde stijging. Maar, aldus .merkt ,,the Econo-

mist” in het commentaar, dat hij ‘bij zijn staat geeft,
op, er zijn buiten de steenkolenwereld nog andere ernstige invloeden aan het werk geweest. Uit vele

13 Augustus
1-919

ECONOMISCR-STATISTISCHE BERICHTEN

755

centra komt de klacht, dat de hooge’ loonen en korte

werktijden, welke in zoovel.d industrieën ifigevo’d zijn, vergezeld worden door gebrek aan -toesijding

voor het werk, dat gedaan wordt, een betréurenswaar-
dige omstandigheid, die de prijzen, natuurlijk nog.

meer verhoogt. Daarnaast gelooft ,,the Economist”

aan de regeeringsmaatregelen en beperkingen, die in
belangrijke mate nog steeds gelden, te moeten toe-
•

schrijven, dat handel en industrie zich niet op gun-

stiger wijze hebben weten te heistellen. Hieronder

volgt de gebruikelijke staat:

Andere
–

Alge-
t,,anen00e-
Wee!- Dolf-
oliën,

meen
Dato

en

ings- atoffen atoffen -hout, Totao
0
CCSC

Index-
rubber.

cijfer
enz.
Basis (gemidd.
1901-5) . – 500

300

500 400

500 2200 100,0.
1 Januari 1914 563

355

642

491

572 2623 119,2

1April

,,

560

3504 6264 493
.
567 2597 118,0

1 Juli

,,

5654 345 -616

4713 551 2549 115,9
1 October

646 – 405

6113 ‘4723 ‘
–
645 2780 126,4

1Januari1915 714

4144 509 476

6864 2800 127,3
1 April

840 427

597

644

797
3305 150,2
t
Juli

,,

818

428

601

624

779 3250 147,7
1 October ,,

. 8094 4704 667

6194 7694 3336 151,6
1 Januari 1916 897

446 -731

7114 8483 3634 165,1

1 April

,,

9494 503

7964 851

913 4013 182,4

1Juli

,,

989 . 520

794

895 1015 4213 191,5
1 October

1018

5364 937

8584 1073 4423 201,0
1Januari1917 1294

553 11244 8244 1112 4908 223,0
1 April

1346

6104 1226

8344 1283 5300 240,9
1 Juli

,,

14324 6524 1441

8414 12784 5646 256,6
1 October

12214 726 15094 8224 13544 5634 256,1
1 Januari 1918 12864 686 16844 839.4 13484 5845 263,2
EindeJan. ,,

12214 688 17194 829 1329 5785 262,9
Febr.,, 1235

603 1733

838 1319 5818 264,4
Mrt. ,,

1238

697 1777

836 1319- 5867 266,6
April,,

1244

7444 1760

850 13424 5941 270,0
Mei

1247

7774 17734 849 1369 6016 273,4
Juni

1274

7774 18114 8614 13804 6105 277,5
Juli

1274

7774 1808

8894 1379 6128 278,5
Aug.

12874 775 1920

8894 1395 6267 284,8
Sept.

12464 7794 1929

889 1394 6238 283,5
Oct.

1271

780 1889

8784 13914 6210 282,6
Nov.

1289

7824 1848′ 903 13893 6212 282,6
Dec. ,,

1303

7824 18054 866 1337 6094 277,0
Jan.1919 1287

7824 16184 828 1335 5851 265,9
Febr.

12884 7824 15964 818 13104 5796 263,8
,, Mrt. ,,

1285

7824 1502

8444 1294 5708 259,4
April,,

13064 752 15124 9123 12904 5774 262,4
Mei ,,

13104 7784 1643

931 1327 5985 272,2
Juni ,,

1338

800 17413 937 13714 6188 281,3
Juli ,,

13394 8054 18044 10334 1417 6400 290,9

In de beide voedingsgroepen velt betrekkelijk wei-
nig verandering op
-te
merken, maar weefstoffen,

delfstoffen en diversen geven allen zeer aanzienlijke
toevoegingen te zien, vergeleken met het voorafgaande
totaal. In de groep der granen waren tarwe, -gerst
en haver hooger, maar daarentegen valt een seizoen-
verbetering te constateeren voor de noteeringen op de
aardappelm-arkt. Bij de overige. n-oteeringen was thee
iets gemakkelijker en koffie wat duurder. In de tex-
tielbranche heeft men bloot gestaan aan een belang-rijke staking en de invloed van de steenkolenpri.jzen
is hier natuurlijk zeer groot geweest. Enkele fabrie-
ken van wollen goederen in Yorkshire hebben, tenge-
volge der moeilijkheden met de steenkolen hun pro-ductie gestaakt en men verwacht, dat de prijzen zich
langen tijd niet verbeteren zullen.
Op
de .vlas- en jute-
markt was er ver-hooging. van noteer-ingen. Het
schijnt, dat de vraag uit Qen-traal-Europa daarbij reeds

inwerking vertoont op den gang van
prijzen.
In de
groep der mineralen is de 6 sh.-toeslag per ton op den
prijs van steenkolen natuurlijk het
belangrijkste
feit.
De invloed van deze verhooging ziet men van zelf spre-
kend in het verloop der metaalnoteeringen weerspie-
geld. IJzer- en staalprijzen, die reeds zoover boven het
niveau van vSôr den wapenstilstand -opgeloopen wa-
ren, zijn opnieuw stijgende,
terwijl
koper, tin en lood

allen aanzienlijke vermeerdering van..prijs in Juli ver-

toond hebben.
Bij
de diversen zijn olie, oliezaden en

talk belangrijk duurder geworden, rubber en petro-

leum daarentegen slechts weinig. Waarheen men den
blik ook wendt, het ‘valt möeilijk invloeden ‘te beken-
nen, die waarschijnlijk in het -hoöge prj-sniveall een

verbetering zullen brenge’. Integendeel, het tegen-

overgestelde acht ,,the Economist” dat ons te wach-

ten staat.. ,,The Government piïts grit into the wheels of trede and commerce, and
seenis
unable to set any
limit to its orgy 4f extravagant expenditure, while

the country seems bent on -ex-teniding its perio:d of lax
work and self-indul-gen-t luxury, and determined to

postpone as long as possible that -long hard puil of
1
intense work, produçtion, and thrift which alone cân

• lay the foundati-ons of economie recovery.”

• – DE ENGELffCHE BANK EN DE GOUDPRO-

–

DUÖENTEN.

– Zooals de lezer
zich
zal herinaueien is de in deze
– woorden opgesloten . quaestie reedlsheiihaaadeljk in deze kolommen aan de orde geweest. De grieven der

– gou-dproducenten dateer,e-n reeds van 1917 en vroe-
ger. De toenemende prijzen van machinerieën en
hulp-
stoffen, de stijgende loonnn deden zich al spoedig ook
in de-zen bedrijfstak gevoelen. Een veiihoog.de prijs van

– het product- was echter, zoolanig liet goud in de
–
be-
staande gewichitseenuheden grondslag der voornaamste
mu-n-tstel-sels bleef, -in beginsel onmogelijk, tenzij de
regeei,i-ngen, vooral in den oorlog hoofdafneniers van
het edel metaal, -bereid waren een toeslag te geven,
m.a.w.,
zooa]is een der tegen.standers scherp opmerkte,
– ieder. nieuw geproduceerd pond goud met
11/s
of
14
pond oud goud te betalen. De klachten, vooral uit
– Zuid-Afrika, met krachtigen. weerklank ‘in de Veree-
– nigde Staten en in Aus’tralië, bleven aanhouden met het ge-velg, dat de Br-itsche regeering in -de tweede
helft van 1918 overging tot -de in-stelling -van een
speciale commissie ten einde het vraagstuk te onder-
-zoeken. De conclusie der commissie, van wier arbeid
een overzicht gegeven werd in -het n-ummer van
19 Februari j.l. No. 164 blz. 175 v., luidde princi-
pieel afwijzend. ,,Go-ld being the -standard of value,
no -more cnn properly be paid fr it than i-ts value ‘in
currency.” – –

Met dat al was de strijd -hiermede niet uit. De
klachten der goudproducenten hielden aan, en namen,
naar mate de Engelsche wisselkoersen ernstiger tee-
kenen – van zwakte -gingen verto-onen en tegelijk ook in
landen, wier valuta overigens vo-Idoend krachtig ge-
– bleven was, in den edelmetaal-hasidel, om welke rede-
nen dan ook, -practisch zich een
dikwijls
niet -onbelang-
rijk goud-agio ging ontwikkelen, in kracht toe. Niet
– meeu naar een overheidstoeslag gingen de verlaiagens

der producenten uit, op -den voorgrond werd -door
– hen gesteld -de weasch naar volledige vrijheid in hun afzet. Reeds in de bovenaanigehaalde bespreking van
het ‘Inchcape-rapp-ort -in -het nummer van 19 Februari
j.l. werd er op gewezen, dat in dit opzicht het betoog
der commissie minst genonien zwak moest worden ge-
noemd. Niet alleen dat het toen reeds vaststond dat,
bij vrijheid -v-an af zet, de producenten -hooger prijs
zouden hebben gemaakt -dein krachtens het geldend
– agreemenit met de Engelsche bank liet geval was,
maar bovendien moest de Engelsohe regeering, door
– het tegen vasten prijs overgenomen goud -dadelij-k naar de Vereenigde Staten te verschepen, reeds toen
een niet geheel
onbelangrijke
winst hebben gemaakt.
– Bij verkoop naar het buitenland -dadelijk -door de’
producenten zou de En,gelsche wisselkoers uiteraard
gelj ken steun – hebben – gekregen als – bij verkoop door tuescheuk-omst van- de Regeering.
Ook
het beroep op
het bestaand agreenient, dat overeenkomstig het
En-gelsehe muntstelsel 77 s. 9 d. per standard o-unce
tot vaste prjsbasis nam en door de Engelsche
bank en de goudproducten gemeenschappelijk was
vastgesteld, werd door de laatsten gewraakt.
Van
een

756

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

13 Augustus .1919

vrijwillige daad was, naar zij beweerden hunnerzij’ds

geen sprake geweest, aangezien de En.gelsche Regee-

ring, die in dozen achter de E’ngel.sohe Bank stond,

feitelijk alle versciliep:ingsgelegenheid in handen had
‘en dus kon doorzetten wat zij wenschte.

Gedurende den oorlog klopten de producenten
evenwel .bij’de R.egeerin.g aan doovemansooren. In de

centralis’atie van ‘heit» ‘buütenlau’dsche betalingsver-
keer, clie ook in Engeland allengs vrijwel compleet
was gesvordein, paste de bestaande regeecingsgond-

)oli.tiek gehol, terwijl bovendien een treden in de
wensc,hen ‘d.ei producenten, naar cle Engeische regee-

ring g&egd ‘werd te vree’zen, zou kunnen worden
uitgelegd als een p.rincipieele erkenning van een niet

meer volledige goudwaarde van het pond sterling.

In deze politiek is echter, gelijk den lezer bekend,

is, eenigen tijd geleden wijziging gebracht. Aan de

in de eerste l]aats met de Vereenigde Staten getrof-
f en regelingen tot het op peil
houden
van den wissel-, koers is een eind gemaakt, ook in ander opzicht is het:

internationaal betalingsverkeer van knellencle banden

bevrijd, met het dadelijk gevolg, dat de Londenedhe’
koerseh een gevoeuigen knak kregen; later weliswaar

door een tijdelijk herstel gevolgd, maar toch niet van
dien aard, dat de fictiie ‘van ‘de gou4waarcle van, het

pond sterling zelfs nog in theorie kon worden ge-
handhaafd. Een uitvoerverbod van goud was dan ook
het onvermijdelijk gevolg.

Het behoeft ‘wel geen betoog, dat het onder deze

omstandigiheden moeilijk ‘viel den goudproduceivten
nog langer ‘de inwilliging hunner wen’schen te ont-
Jioujden. Op de algemeene financieele politiek kon

geen beroep meer woijden gedaan, ‘terwijl de dalende
koersen het verlies des te grooter maakten. Wat dan

ook reeds een.igen
tij’d
geleden werd vermoed,
1)
is
thans werkelijkheid geworden. De producenten zijn van:
hun contract niet de Engelsche Bank ontslagen en.
de verzendvrj’heid van het nieuw geproduceerde goud”

uit de tot het Britselie Rijk hehoorende productie-

landen is hersteld.
Berichten ‘van belangrijk hoogere prijzen, 85 s. en

aieer per starcdard ounee, gemaakt op goudzendiin.gen
o.a. naar de Vereenigde Staten, worien dan ook reeds

gemeld. Dé quaestie, die reeds zoolang gehangen heeft,
is hiermede van de baan, en het werel’dverkeer is’
tegelijk weer een stukje meer van
zijn
oude vrijheid

rijker geworden.
De goudproducenten, in’tusschen, toonen zich naar
de laatste berichten, dankbaar, ‘doch niet voldaan. Zij
meenen, dat de Engelsche regeering nog een stap
verder moet gaan en hun de geheele, allengs naar

het schijnt tot •een niet onbelangrijk bedrag opge-
loopen, winst op hun verkoopen van nieuw goud, of
‘althans een belangrijk deel van die winst behoorde
uit te keeren. Zij
wijzen
hierbij opnieuw op. het on-vrijwillig ‘karakter, althans wat hunne medewerking
er aan betreft, van het oude agreement en achten door
den dru’k, waaronder, ook met vrijheid van verkoop, hun

bedrijf blijft staan, ‘hun ‘verlangen gerechtvaardigd.
Of en in hoeverre de Engelsche Regeering in hun
verlangen wil treden, is nog niet bekend.

1) Zie
de aanteekening in het nummer van 23 Juli 1919,
blz. 695, ontleend aan het Overzicht der Edele Metalen,
tweede kwartaal 1919, van de firma H. Drjfhout & Zoon.
In dit overzicht wordt nog de mogelijkheid van een tus-
sehenoplossing oivdersteld.

•

AANTEEKENINGEN.

Het nieuwe Octrooi van deiS’uri-
naamsche Banic, en Sur. Zilver-
b o n s. –
Aan het verslag van de voornoemde instel-
ling dver 1918 wordt het volgende ontleend.
1)

,,Nadat in Augustus 1913 door ons tot den Gouverneur
van Suriname het verzoek ,was gericht om bij afloop, in

1)
[Zie laatstelijk hiernaast pag. 615, jaargang. 1918.
Red.]

1914, van het bestaande octrooi den termijn weder te
mogen zien verlengd, waa’rbij enkele voorstellen tot wijzi-
ging waren gevoegd, werd een jaar daarna, in Juli 1914,
van den Minister van Koloniën een’ ontwerp-octrooi ont-
vangen, dat geheel opnieuw was samengesteld, naar het
‘model van dat voor de Javasche Bank geldende. Vier jaren
verliepen sindsdien, voordat wij, in het bezit van een
nieuw octrooi, ons weder rustig aan onzen arbeid konden
wijden. Eerst moest overeenstemming tussehen den Minis-
ter van Koloniën, als vertegenwoordiger in deze van het
Koloniaal Bestuur optredende, en ons verkregen worden,
waarmede geruime tijd gemoeid was eii daarna liep de
parlementaire machine in de kolonie zoo stroef, dat de
Nederlandsche Regeering de zaak in eigen hand nam.
,,Bij Koninklijk Besluit van 2 Juli 1918, No. 2, op een enkel
ondergeschikt punt gewijzigd hij Koninklijk Besluit van 8 Januari 1919, No. 29, werd ons een nieuw octrooi ver-
leend voor den tijd van tien jaar, ingegaan op 1 Juli
tevoren.
,,Dit octrooi, dat bij besluit van den Gouverneur van den 29sten Juli 1918 (G.B. No. 56) den 5clen Augustus in de
kolonie werd aigekondigd, wijkt op zeer belangrijke pun-ten af van het vroegere octrooi.
,,In de eerste plaats verdient vermelding de nieuwe ver-
plichting om kosteloos allerlei werkzaamheden voor de
kolonie te verrichten en voor met het Koloniaal Bestuur
nauw verbonden instellingen als Koloniale Spaarbank en
Immigratiefonds. Daarnaast is de mogelijkheid voor het
Koloniaal Bestuur geopend om, tot tijdelijke versterking
van de koloniale kas, voorschotten van de Bank te ver-
krijgen. –
,,Verder heeft de Regeering den eisch gesteld van winst-
deeling. Na uitkeeri’ng van 6 pCt. aan aandeelhouders en
bantième aan de daarop rechthebbenden, ontvangt de Kolo-
niale kas een derde van de bvervinst, zoolang het Reserve-
fonds nog niet een vierde van het kapitaal heeft bereikt,
en, is dat wèl het geval, dan ontvangen de Koloniale kas
5/ van de ovei-svinst en aandeelhouders
/g.
In verband
hiermede vereischt de balans goedkeuring door den Mi’nistei-
van Koloniën.
,,En ten slotte dient vermeld, naast de ‘afschaffing in Suri-
name van de aldaar meer dan 50 jaar bestaan hebbende
Commissie van Toezicht, de instelling van een toezicht van
Gouvernementswege door benoeming van een Gouverne-
ments-Commissarjs in Nederland en van een Gouverne-
ments-Conimissaris in Suriname. –
,,Overeenko’mstig de artikelen 3 en 30 van het nieuwe
octrooi werden de Statuten onzer Vennootschap met de
bepalingen van het octrooi in overeenstemming gebracht.
Op de aldus in de vergaderingen van aandeelhouders van
16 Jüli en 7 Augustus 1918 gewijzigde Statuten werd de
Koninklijke goedkeuring verkregen bij Koninklijk Besluit
van 20 December 1918, No. 26 (,,Ned. Staatscourant” 12 Februari 1919, No. 36).
,,In den loop van het jaar werd aan den Directeur te Para-
maribo, Mr. Dr. W. Dijckineester, vergunning verleend om
naar Nederland te komen tot het houden van de noodige
besprekingen omtrent de oprichting van eene ‘nieuwe bank-
instelling voor Curaçao en omgeving. Onze instelling had
zich daarvoor zeer gemnteresseerd en door den heer Dijck-
meester een langdurig onderzoek ter plaatse doen in-
stellen. Het gevolg van een en ander was de totstandkoming van de Hollandsche Bank voor West-Indië en de benoeming
van den heer Dijckmeester tot, Directeur van de nieuwe
instelling.
,,Intusschen was in Nederland ook de West-Indische Cul-
tuurbank in het leven geroepen door cle samenwerking vn Nederlandsche Handel-maatschappij, Kon. West-Indische
Maildienst en Rotterdamsche Ban’kvereeniging ‘met de Suri-
naamsche Bank. Onze instelling behoefde voor het deel-
nemen in het kapitaal van de Cultuurbank eene bijzondere
vergunning.
,,Daar het verkrijgen van deze vergunning ‘in de kolonie
dezelfde moeilijkheden ondervond, als de totstandkoming.
van het, nieuwe octrooi onzer instelling, werd de vergun-
ning eveneens bij Koninklijk Besluit verleend (Kon. Be-
sluit van 8 Juli 1918, No. 23).
,,De statuten waren reeds tevoren goedgekeurd bij Kon.
Besluit van 9 Januari 1918, No. 12, gewijzigd bij .dat van
30 Augustus 1918, No. 65 (,,Ned. Staatscourant” 7 October
1918, No. 234) en de vergunning om krachtens art. 164
van het Regeerings-Regleme.nt in de koloniè als eene
credietvereeniging werkzaam te zijn werd verkregen bij
Kon. Besluit van 11 November 1918, No. 56.
,,Het aanvankelijk voornemen, in ons vorig verslag reeds
vermeld, om de belangen van de Cultuurban’k in de kolonie
door de Directie van’ de Surinaamsche Bank te doen be-

1
31
Augustus
1919

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

757

hartigen, ondervond bij Commissarissen der Oultuurbank
wijziging en zoo moest in cle kolonie voorzien-Norden,
zoowel in de vacature, door het heengan van Mr. Dijck-
meester bij onze instelling ontstaan, als in de nieuwe be-
trekking van gedelegeèrde van de Cultuurbank. Voor
–
deze

laatste functie kwam zeer bijzonder in aanmerking de in
de kolonie als directeur van dan landbouw werkzame heer
D. S. Huizinga. De heer Huizinga werd door Commissa-
rissen van de Surinaamsche Bank tot Directeur der instel-
ling benoemd en door Commissarissen van de West-Indische
Cultuurbank tot gedelegeerde van die instelling in de
kolonie.
,,Als gevolg van het nieuwe octrooi werd met de Regee-
ring eene overeenkomst gesloten omtrent de overmking van gelden, voor rekening der kolonie, tusschen Neder-
land en Suriname, ,,pari-overeenkomst” genoemd en
–
gepu-
bliceerd iii liet ,,Gouverneinen-tsblazl” der kolonie 1918, No.
73. Deze overeenkomst werd aangegaan voor den duur van het nieuwe octrooi behoudens de bevoegdheid van elke der
partijen om haar tusschentijds met zes maanden opzegging
te doen eindigen.
,,Ter voldoeniiig aan art. 25, le lid van het octrooi, werd
door den Gouverneur van Suriname, bij -besluit van 5 No-
vember 1918 (G.B. No. 79) de verhouding, waar-in het
gezamenlijk bedrag der bankbiljetten, rekening-courant.
saldi en andere in de kolonie dodelijk opèischbare vorde-
ringen door munt of mnntmateriaal moet zijn gedekt,
gesteld op een derde. Bij resolutie van 7 flovember d.a.v.,
No. 3673 (G.B. No. 81) werd dit dekki-ngscijfer tijdelijk op
een vijfde gebracht, aangezieli – zoo luidde de considerans
– de tijdsomstandigheden oorzaak waren, dat het niet
mogelijk was de nârniale verhouding te hand-haven. Deze
regeling was slechts van formeelen aard; ter voldoening aan de bepalingen va-n het nieuwe octrooi, omdat onder
v.igueur van -het oude octrooi, ton vorigen jare die
verlaging van het dekkingscijfer reeds bij koioniale ver
–

ordening was vastgésteld
1),
aanvankelijk geldende tot –
1
Juli 1918. Bij verordening van 29 ,Juni 1918 (G.B. No.
49) was die termijn inmiddels verlengd tot 31 Dec.- 1918.
,,Ter voldoening aan art. 25, 3e lid, van het octrooi werd
door den Gouverneur bij besluit -van 5 November 1918 (G.B. No. 80) de waarde van het muntmateriaal, dat als
dekking dienst kan doen, opnieuw bepaald – op hetzlf de
bedrag, dat reeds onder het oude octrooi daah’oor was
vasgesteid n.l.: voor goud op 1647,50 en voor zilver op

f
80 per K.G. fijn.
,,T.n het laatst van 1917 begonnen, deed zich in de eerste
maanden van 1918 meer geaccentueerd het verschijnsel
voor, waarvan onze instelling in geen der vier voorgaande
oorlogsjaren anders dan voorbijgaand last had gehad, dat
n.l. de specievoorraad sterk afnam door -toenemende vraag
naar zilveren munt.

.

–
,,i-Iet dekkingscijfer daa.kle langzamerhand sterk. Van aan-
voer van speci-e kon geen sprake zijn, daar alle scheepvaart-verkeer •tusschen de kolonie cii het moederla-nd afgebroken
was. Alleen het goud, in de kolonie zelf gewonnen, kon
als munt-materiaal het dekkingscijfer nog boven de 20 pCt.
houden. Op 6 Apiil was de dekking in munt en munt-
materiaal gedaald tot 22,85, terwijl de dekking in munt
toen slechts 15,65 bedroeg. ,,Tengevolge van de hooge prijzen, die cle -kleine -landbou-
wei
–
s voor hunne producten wisten te bedinigen en’ van den
opkoop van voedingsmiddelen van Gouvernementswege wa-
ren in den -laatsten tijd aanzienlijke bedragen -in handen
gekomen van de kleine landbouwers en kleine neringdoen-
en in de kolonie – inzonderheid van de Britsoh-In-dische
bevolking. Deze hadden dat gel-d ‘niet dadelijk noodig, kon-
den of wilden het niet rentogevend uitzetten en bevarden –
het in zilver. –
,,Tii overleg -met onze Directie besloot de Gouverneur toen
om, in navolging van hetgeen i-n Néderland reede in 1914
was geschied, over te gaan tot de uitgifte van zi-Iverbons.
,,Op den Gen April ivei-d daartoe eens ojtwerpverordening
bij de Koloniale Staten ingediend, welke op denzelfden dag
door dat college werd behandeld en aaii
i
geiiomen, en door
den Gouverneur werd vastgesteld en afgekondigd i-n het
,,Gouyer-nemeritsblad” No. 25.
,,i-iachtiging wei-d verleend om tot eene gezamenlijke
waarde van ten hoogste
f
500.000 zilverbons uit te geven
in coupul-es vai
f
2,50,f 1,— en
f
0,50.
,,Bij besluit van den Gouverneur van dênzelfden dag werd
dc verdeeliiig aldus vastgesteld, dattot een maximum
van 90000 zi’lverbons ft
f
2,50, 225.000
fL
f
1,— en 100.000
ft
f
0,50 zouden worden gemaakt. Bij besluit van t Novem-

‘) [Vergelijk pag 867,. jaargang 1917.— Rad.]

ber 1918 kwam daarin cciie kleine wijziging. Er -zouden
70.000 bons van
f2,SO
worden uitgegeven en 200.000 van

f
0,50. De zilverbons verkregen de hoedanigheid van- wettig
betaalmiddel
en
zouden worden -ingetrokken, zoodra tot
hunne inwissel-ing eene vol-doende -hoeveelheid zilveren
munt beschikbaar zou zijn.

–
,,hi afwachting van de uitgifte der zilverboiis, die eerst
g
edrukt zouden moeten worden, werden nog twee andere
maatregelen noodig geacht om te voorkomen, dat nog meer
‘specie aan onze instelling zou worden onttrokken en zij
daardoor wellicht voor het feit zou wonden gesteld, dat zij
niet verder aan de aanvragen zou kunnen voldoen.
,,Bij, verordening van denzelfcieu dag, ‘opgenomen in het
,,Gouver.nementsblacl” No. 26, werd daarom bepaald, dat
tot het tijdstip, waarop de zilvei
–
bons -beschikbaar zouden
worden gesteld:

–
.10.
aan de biljetten van cle Surinaamsche Bank de hoe-
dnigheid ‘vai wettig betaalmiddel werd toegekend en
20
. de verplichting der Bank tot inwisseling van hare bil-
j.etten tegen gangbare specie werd opgeschort.
,,Tevens werd tegelijkertijd bepaald, dat zoolang ide zilver-
boiis in circulatie zouden zijn de Bank de bevoegdheid zou
hebben de aangeboden bnntkbiljetten tegen zilverbons in
te wisselen.”

1
Koffie in de oorlogsjaren.-

Aan,gesien, wat veer -te betreuren blijft, in de oor-logs-
j
aren
door de A f d ee 1 i n g H a n d ei niet voortge
–
gaan kon worden met de pu-biicae van het jaar-

tliiilnsahe ,,Vers]ag omtrent Handel, Nijver’hid – en

Soheep
–
vaart van Nederland”, mag men er
zich
over
erheugen, -dat door haar begonnen is niet -de uitgave
ivan een publicatie geheeten: ,,Gegeven s beti
– ef-
fende Handel, Nijverheid en Scheep-
vaart in Nederland, tijdens den oorlog

1
1914-1918″, welke tegen een ger-in-g bedrag be-
steld kan worden en waarvan reeds eenige kterntjes
vev-schonen zijn. De uitgave zal in bek-uopten
vorm een overzicht geven van den groothandel in
de voornaamste artilcelen der Nederlandsche markt en
van den gang van vaken in de nijverheid en ïn de
cheepvaart. In een der yerschenen gedeelten treffen
wij een, beschouwing aan -gewijd aan het an-tilcel koffie.
:Daa-r in de laatste jaren door de oorlogsomstanidighe-
den in de -kolommen van ons tij-dschnift over di-t
autike1 niet vèel is bcsnioht, nemen wij
–
het bovenge-
ioem-de hoofdstuk hier nog over.

eedurende de eerste 6 maanden van het jaar 1914 ver-
keerde de Nederlan-dsche koffiemai-kt in niet zeer gunstige
condities.
Santôs-kof lie, die opende met een -noteering van 283 cent
op termijn voor loopende maand, begon reeds spoedig in
yerband met i-uime aanvoei-en uit de Braziliaansche af-
cheephavens in prijs te dalen en hoewel na afloop van
le Maart-liquidatie een kleine prijsverhooging intraci,
bleef de stemming lusteloos. Voor het grootste deel was
1eze onbevredigende stemming toe te schrijven aan het
inak dringend aanbod en buitengewoon 1-uime aanvoeren
uit Brazilië, gepaard gaande met sterke schommelingen
in den wisselkoers.

In Juni herstelde de markt zich evenwel weder onder
invloed van berichten omtrent een verwachten laten oogst
1914/1915 en minder gunstige mededeelingen omtrent den
tand van den oogst 1915/1916. D-it herstel was echter van
korten duur: de moeilijkheden, welke de Braziliaansehe
egeering ondervond bij het tot stand brengen van een
kieuwe leening van £ 20 millioen veroorzaakte een luste-
-boze stemming, aangezien koopers er de voorkeur aan
haven een afwachtende houding aan te nemen.
Toen brak eensklaps de oorlog uit. Op de koffiemarkt ont-
bond een paniek en de daling der prijzen nam zoo groote
afmetingen aan, dat September niet -meer dan 21 ets. kon
fioteeren.
u werd door de Amsterdamsche en Rotterdamsche l-iqui-
datiekassen besloten voorloopig geen verkoopçontracten
iieer -te registreeren, tenzij tot afwikkeling der bestaande
ontracten en tenzij werd aangetoond, dat ter dekking van
den verkoop leverbare koffie voorhanden was. De notee-
– ingen wei
–
den verder door een commissie vastgesteld, de
citvoer van koffie werd door de i-egeering verboden. De handel stond nu geheel stil.
Weldra -werd echter het uiitvoerverbod weder opgeheven
n onmiddellijk daarna leefde de handel op en werden
ioowe1 voor loco als op ter-mijn betere prijzen gemaakt. Er.

758

ECONOMISCH-STATISTISCHE’BERICHTEN

13 Augustus 1919

begon algemeen een sterke vraag te heerschen, vooral ver-
oorzaakt door groote aankoopen van Duitschland èn Oos-
tenrijk. De aanvoer uit Brazilië die geheel met schepen van
den Kon. Hol.lanidschen Lloy.d geschiedde, bleef, hoewel met
vele moeilijkheden en groote risico gepaard gaande, belang-
rijk, zoodat tegen liet einde van ‘het jaar de •marktstem-
ming weder kalm werd, en de vraag voor de consumptie,
die zich reeds in September ruimschoots had voorzien,
slechts gering te noemen was.

Gedurende 1914 werden door de Nederlandsche Handel-
Maatschappij een drietal veilingen van gouvernements-
koffie gehouden. De eerste, op 24 Februari te Amsterdam,
omvatte 13.536 balen met een noteering voor ,,goed ordi-
nair” van 4034 ets. De tweede, op 28 April te Rotterdam
omvatte11.595 balen met dezelfde noteering. De derde, op.
8 Juli te Amsterdam omvatte 10.326 balen met een notee-
ring van
4134
ets. Na Augustus hadden: gen veilingen
meer plaats, maar werden achtereenvolgens in 3 inschrij-
vingen nog 12.000 balen ter markt gebracht, waarbij de
noteering voor goed ordinair scccessievelijk op 464 cts.
werd gebracht.

De handel in Robusta was gedurende de eerste helft vaii
het jaar weinig opgewekt. In den herfst ti’ad echter belang-
rijke verbetering in, niet alleen door de v&rhoogde vraag
naar het artikel koffie in het algemeen, maar bovendien
omdat de verschepingen van Java vrijwel geheel hadden
opgehouden tengevolge van het aanhouden van Nederland-
sche schepen door de oorlogvoerende mogendheden.
De aanvoer van Liberia koffie was gering en het aanbod
beperkt.
et internationale eleme
fl
t, dat in normale jaren op de
N ederlandsche koffiemarkt verschillende invloeden doet gelden, was, reeds in de laatste helft van 1914 aanmerke-
lijk verzwakt, in 1915 van bijna geen belang meer voor
den handel. De markt was vrijwel nationaal geworden en
geen uitkomsten van oogsten, noch de stand van de prijzen elders hadden meer invloed.

De markt opende in kalme stemming op het nivëau van
eind 1914. De uit Brazilië en van elders aangevoerde hoe-
veelheden waren belangrijk, en er bestond een groote voor-
raad, waarvoor èlechts matige vraag was. De prijzen ver-
toonden dan ook neiging tot dalen. In Maart werd toen
door de geallieerde mogendheden besloten geen andere koffie
dan rechtstreeks uit de Nederlandsche koloniën meer naar
Nederland door te laten, tenzij geconsigneerd aan de Nedej-:
lan.dsche Overzee-Trustmaatschappij.
Hoewel men er in slaagde te verkrijgen, dat deze maat-regel niet van toepassing zou zijn op koffie vOör 1 Mei
verscheept, had toch dit besluit onmiddellijk invloed op de
markt, die aanstonds een verlionging van prijzen vertoonde
en wel speciaal v.00r de zg.n. N.O.T.-vrije koffie.
Weldra maakte daarop ‘de N. 0. T. bekend, dat zij geen
grootere hoeveelheid koffie in consignatie wenschtè te aan-
vaarden dan volgens de statistiek . voor het gebruik in
Nederland noodig was. Dit quanitum zou in overleg met
de Vereeniging voor den koffiehandel te Amsterdam en de
Vereeniging voor den goederen.handel te Rotterdam voor
elke maand worden vastgesteld. Deze hoeveelheid werd be:
paald per maand op 60.000 balen van Brazilië en 20.000
balen van elders.
Het gevolg hiervan was, dat nu de zoogenaamde N.O.T.-
koffie mede de hoogte inging.
Inmiddels was de vraag algemeen zeer toegenomen en
gedurende zomer en najaar bleef de prijsstijging aanhou-
den. In November echter kwam daarin een tijdelijke ver-
andering op het gerucht, dat uit Engeland verschepin-
gen zonder tusschenkomst van de N.O.T. zouden kunnen
plaats vinden. Dit gerucht bleek spoedig van grond ont-
bloot, waarop de prijzen weder omhoog gingen en zelfs
zeer scherp stegen toen door vertraging in de aflevering
der uit Brazilië, Venezuela, Havre en Lissabon aangekomen
partijen zich nijpend gebrek aan voor de binnenlancische
consumptie geschikte partijen deed gevoelen.
Gouernementsveilingen van koffie hadden in 1915 niet
plaats, echter werden. in 13 inschrijvingen 48.624 halen
gouvernementskoffie aangeboden. De prijzen bewogen zich
daarbij in stijgende richting. Voor Robusta-koffie bestond
het geheele jaar een goede vraag, zoodat de prijzen gere-
geld stegen en in November, toen vrije Santos nagenoeg
geheel van de markt was verd.wenen, zelfs een hoogte van
50-53 ets. bereikten. De aanvoeren van deze soort waren, in vergelijking met
andere, ruim.
Van Liber.ia koffie waren de aanvoeren gering ‘met beperkte
belangstelling. Termijnzaken waren in 1915 klein en tot het noodzakelijkste beperkt; exportzaken werden alleen

gedaan met koffiesoorten afkomstig uit Nederlandsche
koloniën. –

De ‘koffieha’ndel in 1916 kenmerkte zich door het zeer
scherpe onderscheid tussehen den handel in koffie onder
N.O.T. verband en derhalve uitsluitend bestemd voor het
binnen’landsche verbruik en dién in zoogenaamde N.O.T.-vrije koffie, afkomstig uit Neder.landsche koloniën en ge-
schikt voor den uitvoer. ‘
Gedurende de eerste maanden van het jaar was de hoeveel-
heid koffie, welke aan de N.O.T. kon worden geconsig-
neerd; bepaald op ‘maandelijks 60.000 balen uit Brazilië en
45.000 van elders, o.a. uit Frankrijk en Groot-Brjttannië,
welke hoeveelheden later werden teruggebracht op 25.000
balen uit Brazilië en 35.000 balen van elders, terwijl in
November en December in het geheel geen consenten tot
consignatie aan de N.O.T. werden verleend. Van die be-
schikbaar gestelde hoeveelheden kon een deel niet worden
aangevoerd wegens gebrek aan seheepsrui.mte, terwijl ‘de
binnengekomen partijen zeer traag werden vrij gegeven en
ter beschikking van den handel gesteld. De N.0.T.-vrije, voornamelijk uit Nederlandsche koloniën
aangevoerde koffie, werd bij groote hoeveelheden tegen
hooge prijzen uitgevoerd. Het gevolg van een en ander was,
dat de binuenlandscie consument in het ‘gedrang kwam.
De regeering besloot derhalve in het laatst van Februari
den uitvoer van koffie te verbieden, waarbij echter uit-
voer-consenten konden worden verleend voor ‘hoeveelheden
uit Nederlandsche koloniën afkomstig, voor zoover de voor
het binnenlandsch verbruik bestemde voorraad dit toeliet.
Later werd in verband daarmede vastgesteld, dat 30 pCt.
van de, oogsten Java. en Robustakoffie als ,,vrje” koffie
uit Indië zoude ‘mogen worden. verscheept, behoudens door onze Regeering te v’erleenen uitvoerconsent.
De hoogste prijzen op de markt wei-den betaald voor de
zoogenaamde ,,vrije” koffie. Deze prijzen ‘werden gereedelijk
betaald ‘voor den export naar de landen der Centrale mo-
gendheden, die in Nederland de eenige markt vonden, van-
waar zij het artikel nog konden betrekken. Het prijsver-
schil tussehen ,,vrje” en N.OT.-koffie bedroeg zelfs pLm. 50 ets. pèr
34
Kg. In het najaar verminderde ‘het, aantal transacties in ,,vrije” koffie sterk, aangezien eerst tijdens
de zomermaanden in de Centrale landen maximumprijzen voor koffie waren vastgesteld en daarna in Nederland zelf
gebi-ek aan voorraden kwam. In de 3 laatste maanden van
het jaar hadden dan ook slechts enkele inschrijvingen van
beperkte hoeveelheden plaats. Een maatregel waardoor van December af maandelijks 20.000 balen van diverse soorten
uit Indië onder N.O.T. verban.d zouden kunnen worden verscheept, kon slechts weinig invloed op de markt uit-
oefenen, aangezien men met reden zeer sceptisch gestemd
was omtrent het beschikbaar zijn van de noodige scheeps.
ruimte voor dit vervoer. –
Voor koffie uit West-Indië was in 1916 begrijpelijk groote
belangstelling; het aanbod was echter gering en ontbrak
ten slotte geheel.

Gouvernementsveiliagen hadden niet plaats; daarentegen
werden in 23 inschrijvingen 64.718 balen aangeboden. De
prijzen bewogen zich eerst in stijgende richting, van 54-
pl.m. 125 cts. daar genoemde partijen ‘mochten worden uit-
gevoerd. In de comermaanden liep de prijs terug tot 107
ets., om later weer tot 113 .4e stijgen en op pl.m. 108 ets.
te sluiten.
De handel in ,,vrije” koffie, welke gedurende het vorige
jaar sterk had gebloeid en groote winsten had.afgeworpen,
vond in 1917 haai’ einde. De nog ,,vrije” koffie werd gelei-delijk gebracht ooclér de contrôle van Regeering en N.Q.T.
en toen eindelijk de grenzen werden gesloten voor alle
koffiesoorten was het met den handel in dat artikel gedaan.
Iii• het eindevan Augustus werd bovendien voor het artikel
koffie een Rijksdistributie in ‘het leven geroepen en daar-
mede was het winstgevend bedrijf der handelaars, klein en groot, in ,,vrije” koffie voorgoed gefnuikt.
V&Ordjen was het onderscheid tusschen ,,vrje” en N.O.T.-
koff ie, dat zich ten vorigen jare had vertoond, even scherp
gebleven, zelfs nog, nadat, aan het einde van Februari
door het Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel
geen consenten voor uitvoer meer werden verstrekt. Even-
wel werd het van toen aan gebruik, dat door de weer
‘terughoudend geworden koopers, bij hunne biedingen het voorbehoud werd gemaakt, dat het afsluiten der transactie
afhankelijk zou zijn van ‘het verkrijgen van uitvoerconsent
binnen een – termijn van eenige weken. Men bleef derhalve
nog de verwachting koesteren, dat weer consenjteiL zouden
worden afgegeven, ind’ien bij ‘het in’ventariseeren der in
den lande aanwezige voorraden N.O.T.-koff ie, waarmede juist
een aanvang was gemaakt, zou blijken, dat voor binnen-
lan’dseh verbruik voldoende koffie aanwezig was. Deze ver-

13 Augustus 1919 ‘. ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

759

wachting werd echter niet vervuld en de grens bleef her-
metisch gesloten. Verschillendê importeurs begonnen nu
hun ,,vrije” koffie van de hand te doen, meestal tegen
prijzen, welke slechts weinig hooger waren clan die voor
N.O.T.-koffie. Het verschil tusschen de beide koffie-prijzen
nivelleerde zich hoe langer hoe meer.
De aanvoeren van ‘koffie onder N.O.T.-verband en dus uit-
sluitend bestemd voor binnen’landsch verbruik, waren ge-
durende het ‘geheele jaar gering, zoodat de vraag steeds
aanmerkelijk het aanbod overtrof. De voorraden waren
reeds in het begin van het jaar gering, zoodait de N.O.T.
in Maart ‘maatregelen begon te nemen ton einde het ver-
bruik te beperken, door aan de branders niet meer af te leveren dan de helft van hun normaal verbruik en door
een maximumprijs vast te stellen. Deze manimumprjs werd
voor verkoop uit de eerste hand bepaald op den grondslag
van 50 ets. voor ,,fiill Superior Santos”, terwijl tevens winst-
cijfers werden bepaald voor tusschenhandelaars, branders
en winkeliers. Later werd deze grondslag gebracht op 55
cts en zelfs daarna op 65 ets. met een rantsoeneering op
een vierde van het normaal verbruik.
Gouvei-nementsveili.ngen hadden niet plaats; alleen werden
in 2 inschrijvingen 3.183 balen Robusta verkocht.
De aanvoeren van koffie in 1918, alle geconsigneerd aan
de Nclderlanidsche Ov.erzee Truatmaatschappij, waren zeer
beperkt en grootendeels afkomstig van ladingen van in
Groot-Brittannië gerequireerde schepen.
De aflevering van deze koffie geschiedde geheel door mid-
del van de distributie.
In de productielanden hoopten zich iie voorraden op, zoo-dat men daar door laag aanbod koopers trachtte te krijgen,
waarna de vraag vermeerderde.

1914 1915
1916
1917
1918

Invoer
‘in tons)
124.950 200.219
89.013
15.389 3.617

waarvan uit
–

Brazilië

……..
60.594
86.849.
23.952
4.548
218
Venezuela
2.057 8.422
?
1.045
119
Frankrijk

……
16.473
8.523 3.753
47
–
Groot-Brittannië
–
15.672
19.169
6.470
148
325
Ned. Oost-Indië
– –
17.858
44.480
30.186 6.056
863
Centraal-Amerika
564
10.624
?
1.985
37
Ned. West-Indië
516
–
3.257
3.999
781
164
Afrika ……….
–
60
206
–
1.238

Uitvoer
(in tons)..
110.800 168.637
67.018
1.237
–

waarvap

naar

België

———-
17.819
32.814 1.700
.
9
–
Duitschland……
72.252 129.764
51.950
519
–
Oost eur. ilongarije
414
–
–
538
–
Vereenigde Staten
4.960
419
–
–
–
Groot-BFittannië
–
1.647
753
1.316
146
–
Noorwegen ……
3.252 1.649
–
–
Zweden

……..
2.557 1.005
–
–
–
Denemarken

-.
4.031 2.103
–
–
–

Wereldooçjst (in duizenden balen).

191314 191415 191516 191617 1917/8

Brazilië

……..14.491
12.025
14.675

12.825

–
Centraal-Amerika

4.165
3.480
3.620

3.350

–
Afrika ……….114
140
150

120

–
Britsch-Indië en
Manilla

185
120 160

150

–
Java …………500
590 550

700

–
Sumatra

……..100
140
130

225

–
Celebes……….85
40
30

30

–

Totaal

……….19.590
16.535
19.315

17.400 20.9001
1)
geschat.

Zichtbare wereldvoorraad
op 31 December (in balen):

1914
1915
1916

1917 1918

10.117.000 10.429.000 11.082.000

–

–
Af. S. Paulo-
voorraad..

2.373.000 1.303.000 2.026.000

–

–

Disponibel -.

7.744.000
9.126.000 9.056.000

—

—

Koffie-oogst Nederandsch-lndië (in picols):

1914
1915 1916
1917
1918

Java ……
483.562 487.168
858.718 766.086 754.568
Sumatra ..
140.240
.250.938
241.226
189.325
188.440
Btili
–
40.000
30.000 25.000
77.943
Celebes ….
–
51.000
48.258 42.000

Totaal
. . . .
623.802
829.135 1.178.202 .1.023.236 1.620.951

STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.

N.B.

beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.

GELDKOERSEN.

BANKDISCONTO’S.

9Aug. 1919

20 Juli 1914
-(Disc.Wissels.
Ned.,BlBiEff
4
1
/
sedert 1Juli’15
3
1
/,sedert23 Mrt. ’14

an
41/t

1

,,

’15
4

,,

23′

,,
.
’14
(Vrseh.inR.C.
5
1
/1

19Aug.’14
‘
5

,,

23
,,

’14
Bank van Engeland
5

5Apr.’17
3

29 Jan. ’14 Duitsche Rijksbank
5

,,

23 Dec.’14
4

5 F6r.’14
Bank van Frankrijk
S

,,

21Aug.’14
3
1
Iz

.

29 Jan.’14
Oostenr. Hong. Bk.
5

,,

12 Apr.’15
4

,,

12 Ivlrt. ’14
Nat.Bankv.Denem.
5
1
!,

4 Jan.’19
5

6Febr.’14
Zweedsehe Rijksbk.
6

,,

13Juni’19
4
1
/

‘,6

’14
Bank v. Noorwegen
St/s

,,

11Mei ’19
412

,,

11

,,

’14
ZwitserscheNat.Bk.
5
1
/2

,,

3 Oct. ’18
3
1
/2

19

,,

’14
Belgische Nat. Bk.
4

,,.

12Juni’19
4

30 Jau,’14 Bank van Spanje..
,

4

;,

22 Mrt.’17
4
1
Is

,,

24 Sept.’03
Bank van Italië ..
5

,,

10 Jan.’18
5

9 Mei ’14’
Feder. Res. Bk. N.Y.
3-4
j
–

–

–
Javasche Bank….
3
1
/2

,,

1Aug.’09
3
1
!1

,,

1Aug.’09

OPEN MARKT.

Data
Amsterdam
Londen
Part.
Berlijn
Part.
Parijs
Part.
N. York
Cail
–
Part.
Prilon-
dtsconto
I

galle
disconto disconto
disc.
monegj

8 Aug. ’19
3e/s
41/
2

31/EI)
4_
5
/8
–
5
4-8 A. ’19
37J_4

2)4_Ij
s

31/
4_.1/
–
3
1
/2-6
28J.-lÉs.’19
374_4
31/
5
_4
31/
s

4_5/
–
43/16
21-25
J.
’19
38/
4
_7/
5

3….1/
39/,l/
4_2/
—
5h/2_7

5-10 A. ’18
2/-‘/,
211-1/3
3171
4_
1
/s
–
5-6
6-11 A. ’17
2_t/
2

2-‘/
425/
4_
5
/8
–
2-3’/

20-24Juli’14
3
1
/a
5
/,e
2V-‘/e
2
1
/-/
2
1
/s-
1
/3
2
1
/
a
1/-2
1
/2
t)
Noteering van 9 Ptugustus.
5)
Het particutier disconto der
gerneentewissels
was in de afgeloo-
pen
week
1-1
1/
8
pCt. hoôger.

WISSELKOERSEN.

WISSELMARKT.

De wisselmarkt was deze week over het geheel rustig;
gioote fluctuaties vonden niet plaats. Londen was dooreen
genomen iets vaster: 11.55-11.62-11.58-11.61.
Parijs, aanvankelijk stevk aangeboden, 1ip van 36% tot
34% terug; daarna weder beter: slot 35.20. Zoo ook België
35-33-33.80. Dollars blijven gevraagd; daar het aanbod gering is, kon de koers zich tot 2.68% verbeteren. Zwit-
serland flink aangeboden 47.90-46.95. Kopenhagen, met
eenige schommelingan, 58.50-58.20. Stockholm .66.30-66.90-66.40. Kristiania, met weinig , variatie, pIm. 63.-.
Berlijn blijft steeds sterk aangeboden, niettegeustaamide de
groote kooponders, heden werd ten slotte weder onder de
1.5 verhandeld.
Duitsch-Oostenrijksche kronen pl.m. 6.50.
Het aanbod van Spanje houdt aan 50.50-50.20.
Italië flauwer 30%-29%.

KOERSEN IN NEDERLAND.

a
D t
0
Londen
•
Parijs
*j
Berlijn

S)
Wccnen
S)
Brussel
*5)
New
York5)

4 Aug. 1919..
11.55k
36.20 15,35 6.50 35.02k
2.65
1
!,
5

,,

1919..
11.55
35.75 15.15 6.50
34.50
2.65/4
6

1919..
11.56T
8

35.45
15.35
6.50
34.17k 2.66’1
7

,,

1919..
11.62
34.50
15.20
6.60
33.45
2.67/i
8

1919..
11.57
T
A

34.45 15.221 6.50
33.-
2.68’/
9

,,

1919..

Laagste d.w.’)
11.53
34.20

8.50 32.90
2.65
Hoogste
,,

,, ‘)
11.67
36.35
16.25
6.60
35.15 2.68’/3
1
Aug.1919..
11.57k
36.45
15.37
6.50 35.30 2.65
1
!,
25
Juli
1919..
11.64k
37.-

7.50
35.85
2.64
1
13
Muutpaniteit.
–
12.10
48.-
59.26
5041
48.-
2.48’/
) r’so,eenng te ,’smssoroam.

) ,o,eering
Ie motteraam.
1)
Particuliere opgave.

760

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

13.Augustus. .1919

D
60
‘

–
Sjock-
holm’)
Kopen-
hagen’)
Chris-

I
tiania
5
)
Zwitser.
I
land)
Spanje
1)
Bataoia
t
)
telegrafisch

4 Aug. 1919
66.25
58.55
63.-
47.85
50.40
99f
-1
00*
S

1919 66.25
58.15
:62.95
47.50
50.50
99f-100
6

1919
66.60 58.25
63.-
47.60 50.40
99f-
.100
7

1919
66.75
58.50
63.25
47.55 50.40
99-100
8

,,

1919
86.70
58.50 63.10
47.45 50.30
99.-100
9

,,

1919
–
–
–
–
50.25
99-100I
L’ste d. w.’)
66.10
58.-
62.80

50.-
99
7
/8
H’ste
,,

,,

‘)
66.80
5870
63.40
47.85
50.75
100
3
!,
2 Aug.1919 68.15′
58.75′
62.90′
47.45′
50.40
99.-100
26 Juli 1919
65.85′
59.05′
62.60′
46.80′
50.80
99j–100
Muntpariteit
66.67
66.87
66.67

48.-
100

)
Noteering te Am,terdam.
1)
l’articuhtere opgave. ‘)Noteenngv.
1 Aug.
9)
idem van
25
Juli.

KOERSEN TE NEW YORK.

Cable
Zicht
Zicht
Zicht

D
°
Londen
Parijs
Berlijn
Amsierd.
(in
$
(in fra.
(in cents
(in cents
per £)
P.
$)
P. 4 Rm.)
per gid.)

9 Aug…..1919
4.32.25
7.72
oom.
37
1
/,
Laagste d.week..
4.32.-
7.31
oom.
37
1
/8

Hoogste

,,

..
4.36.-
7.80
nom.
3771

2Aug…..1919
4.36.-
7.29
noni.
37
1
!

‘)
26 Juli…. 1919
4.35.50
7.20
nom.
37
3
/

‘)
4untpariteit….
4.86.67
5.18/4
961/
4

40′!,,
9)
Noteerine van
1
Augustus.
9)
idem
van 25
Juli..

KOERSEN VAN DE VOLGENI)E PLAATSEN OP LONDEN.

Plaatgen en
Landen
Noteerings.
eenheden
26
Juli
1919
2
Aug.
1919

Tijdperk
49
Aug.
1919

Laagste Hoogste

9
Au
g
.
1919′

Alexandrië..
Piast. p. £
977/ 977/
j•

977/
97
7
/te
97/,e
‘B. Aires’)..
d.p.gd.pes.
62
8
/,
52
1
!,
52/,,
53
5
!,,
52e!,
Calcutta
. . . .
sh/d.p.rup.
118
1
!,2
118
1
!,,
118
1/8′!16
1/8
1
1
3
,
hongkong ..
id. p.
$
3/6’/4
3/7’/
3/7
1
4
3/8
1
!2
3/8V,”
Lissabon….
d.p.escudo
29
28
1
/4
27
lht
29
271,
vIadrid

….
Peset.
p.
X
22.82
22.79
22.78 22.93
22.83
‘Montevideo’
d.p.peso
56
1
!,
56’/’
56
56’/ 56’/
v1ontrcal..
..
$
per
£
4.52
4.57
1
!2
4.50
1
1,
4.56′!2
4.2
1
/g
‘R.d.Janeiro.
d.p.milr.
14″1,i
14
9
!1,
14
1
/,o
14″132
10!10
Lires
p. £
37.64 37.64
37.80
38.95
38.93
Shanghai

. .
sh/d.p.tael
516
515
1
!,
5/6′!2
5/7
1
!2,
5/7
1
/2
Rome

…….

Singapore
..
id.
p. $
2/4
7
/a2
2/4
7
/,2
2/4
1
!,
2/4
11
!,,
2/4
7
4
‘Valparaiso..
d.p.pap.p.
10’/4
101/
33

9718
107/82
97/8

Yokohama
..
sh/d.p.yen
213/4
2/3
1
!,,
2/3
8
!9
214′!,
218/4
• Koersen van den dag voorafgaande aan de data in het hoofd vermeld.
1) Telegrafisch transfert.

GÖUD EN ZILVER.

Sedert 29 Juli 1916 worden de dagelijksche ontvangsten
en onttrekkingen van goud door de Bank van Enge1and
tijdelijk niet bekend gemaakt.

NOTEERING VAN ZILVER.

Noteering te Londen

te New York

9 Aug. 1919 ……..
.58’/s

. liP/s
2

,,

1919 …….. 58′!,

108
28 Juli

1919……..55

106’12
18

,,

1919 …… ..54’h

105
1
!3

10 Aug. 1918 …….. 48″/,
11 Aug. 1917 …….. 42′!,, 1)

,

82/8
20 Juli

1914 …….. 24″!,,

541/8

1) Noteering van 10 Aug. 1917.

N.U.M.

Weekstaat’ der Nederlandsche (Jitvoermaatsehappij.
Voornaamste oosten in duizenden auldens.

Buiten!.
‘Debet
5
pCi.
Credit
Data
Bankiers.
Schat-
Diverse
Schuld.
Diverse
kIsil,ilj.
reken.’)
brieeen
reken.
8)

7 Aug. i919..
2.690
58.650
1.207 17.164
41.258
31 Juli

1919..
2.415
58:650
‘
771
‘17.164
40.783′
,,

1919..
3:110
58.650
727
17.164
40.437
17

,,

1919..
3.153
58.650
658
0.164
39.149

8 ‘Aug 1918..
14.451
19.100 53.100
14.294
67.526
1) Beide rekeningen omvatten, behalve garantiewisseis in portefeuille
tot het bedrag der buiteni. ,chatkistbiljetten, in hoofdzaak garantiewissele
in dcpbt bij de Ned. Bank.

NEDERLANDSCHE BANK.

Verkorte Balans op 9 Aug. 1919.

Activa.

Binnenl.Wis-fH..bk.

f
80.352.828,60
sels, Prom.,

B.-bk.

,,

1.367.489,62
enz. in disc.!, Ag.sch.
,,
26.030.939,63112
,.
107.751.25,85112
Papier
o.
h. Buiteul. in
disconto

……………………..
–
Idem eigen portef..
f
25.702.571,-
Af:Verkoehtmaar voor
de bk. nog niet afgel.

25.702.571,-
Beleeningen

EH.-bk.

(155.447.402,15
mcl.
vrsc,h.,

B..bk.

,,
13.578.409,89
in
rek..crt.
L
65.
Ag.sch.
,,

011.932,28′!,
op
onderp.
–

(234.037.744,32
1
!,

Op
Effecten

……(228.777.144,32′!,
Op
Goederen en Spec..,,

5.260.600,-
234.037.744,321!1
Voorschotten a. h. Rijk
…………….,,
9.467.324,33

Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud …….
f
56.511.375,-
Muntmat., Goud
..

,,590.021.817,72

f646.533.192,72
Munt, Zilver, enz.
•

5.821.714,47
Muntmat., Zilver

652.354.907,10
Effecten
BeLv.h.Res.fonds..
f

4.539.807,50
id. van
‘/a
v.
h. kapit.
,,

3.976.588,87
!
8.516.196,371!2
Geb.enMeub. der Bank
…………….,,
3.312.000,-
Diverse rekeningen
………………,,
71.074.181,13′!2

(1.112.216.182,21

–
Passiva.
–
Kapitaal

……. ………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds

…………….
……

,,
5.000.000,- Bankbiljetten in omloop
…………

1.004.121.745,-
–
Bankassignatiën in omloop………..,
1.404.734,88
Rèkening-Courant saldo’s:
Van het Rijk ….
f

–
Van anderen

….

,,

75.586.927,36
1
!,
75.586.927,36’19
Diverse rekeningen
………………,,
6.102.774,98
1
!,
–

f1.112.216.182,21

Beschikbaar metaalsaldo …………..
f
435.243.976,67
1
!2
Op de bd8i8 van

/i
an-etaaldekking
.. .. ,,
219.021.295,23
Minder bedrag aan bankbiljetten inomloop
dan waartoè de Bank gerechtigd
is .. ,,
2.176.219.880,-

Verschillen met den vorigen weekstaat:
–

Meer

Minder
Disconto’s …………….

11.500.732,61
Buitenlandsche’wissels ……

116.925,-
Beleeningen

5.181.901,71
Goud …………………

5.493,33
Zilver

268.896,30
Bankbiljetten

– 18.770.020,-
Part. Rek.-Crt. saldo’s •… 18.757.663,71

Voornaamste posten in duizenden guldens.

Data
–
–

Goud
.

–
Zilver
n

k.-
–
bi/feiten

Andere
opeischbare
schulden

9 Aug.

1919
646.533
5.822.
1.004.122
76.992
2

,,

1919
646.539
6.089
1.022.892
66.751
26 Juli

1919

.
651.403
6.417
1.003.290
70.823
19

1919

..
651.403
6.635
1.010.346
70.147
12

‘

,,

1919
652.622
6.982 1.015.918
66.429
5

1919
657.716
7.507
1.024.922 59.968
28 Juni

1919

..
657.722
–

8.214
1.018.076
73.433
21

1919

.. .
–
682.602
8.702
1.001.959.
83.591
14

1919

.. .
661.969
8.492 1.009.394
67.100
7

,,

1919
661.969
8.175 1.015.654 79.187
31 Mei

‘1919

.
661.969
7.938
1.025.962 85.180
24

,;

1919

… .
661.979
7.725
1.024.837
85.531
17

,,

1919
662.160
7.545
1.042.667 104.168

10
Aug.

1918

•
706.419
.
7.867
919.104
.56.560
656.748
7.097
770.707
66.264
11
Aug.

1917

…..

25
Juli

1914

….
162.114
8.228
310.437
..6.198

As

13′ Augustus
1919

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

761

D a

Disconto’,

Beleg-
Beachik..
.
baar
Dek-
king,.
Hieroan
1
otaat
Schatkist-
ntngen
Metaal-
percen-
prome,,en
salds
lage
rechtstreeks

9 Aug.1919
107.751
52.000 234.038 435.244
60
2

,,

1919
119.252
65.500
239.220
433.810
60
26 Juli 1919
112.536
66.500
208.158
442.070
61
19

,,

1919
113.747
61.000 208.275
441.012
61
12

1919
117.136 59.000 210.762
442.197
61
5

,,

1919
113.156 59.000
217.128
447.289
81
28 Juni1919
108.940
59.000
225.185 446.857
61
21

1919
109.648
64.000
202.869
453.176
62
14

1919
103.179
57.000 203.703
454.785
62
7

,,

1919
118.617
72.000
216.039
450.799
81
31 Mei 1919
117.372 72.000
234.150 447.802
60
24

1919
125.459
78.000
212.287 447.254
60
17

,,

1919
153.333 101.000
228.517
489.960
58

10Aug.1918
61.395
43.000
101.508
518.330
73
11 Aug.1917
37.913
26.000
74.812
495.414
79

25 Juli 1914
1

67.947
14.300
61.886
43.521
1
)
54
t
)
Up de basis van

metaaldekking.

Uit de bekendmaking van den Minister
van Finan-
ciën blijkt, dat uitstonden op:

2 Aug. 1919

1
9 Aug. 1919

Aan schatkistpromessen..
f
404;650.000,-
t’ 393.340.000,-
waarvan rechtstreeks bij
de Ned. Bank geplaatst ,, 65.500.000,- ,, 52.000.000,-
Aan echatkistbiljetten –

,, 81.536.000,-

81.636.000,-
Aan zilverbons ………., 45.667.207,50

44.531.849,-

JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden guldens.

Naast de per mail ontvangen gegevens worden de telegrafisch
bekend geworden totaalcijfers der obligo’s en uitzettingen en het beschikbaar metaalsaldo van latere data opgenomen.

8
fl
–

Andere
Data

Goud

Zilver

b

opeischb.
ijell.n

schulden

26 Juli 1919 ……
….”

”

$41.400
19

1919 ……
…”

”

339.200
12

1919………”

”

840.600

28 Juni 1919 …….132.360

6.553

240.173

97.961
21

1919 …… 129.532

7.332

284.793 100.958
14

1919 …….129.536

7.292

232.597 101.605
7

,,

1919 …… 128.729

7.684

226.384 105.696
13 Juli 1918 …….101.951

12.446

193.483

62.204
14 Juli 1917 …….81.034

18.407

171.903

43.620
25 Juli 1914 …… .22.057 1 31.907 1 110.172
1
12.684

Wissel,.

Dive, s Buchik.

Dek.
Dis.

bulten

Belce.

baar

hing,.
a

conto’,

N..Ind.

ningen

C
e-

metaal. percen.

betaalbaar

nlng.n
t)

saldo

lage

28 Juli 1919

20000

” 79.800 ”
19 ,, 1919

200.000

” 73.800 ”
12

1919

205.100

” 73.500 ”

28Juni1919
1
8.711 15.358 75.53 16.067 7L478

41
21

1919 8.681 21.576 74.141 12.828 69.888

41
14

1919 8.522 18.742 73.795 12.796 70.169

41
7

1919 8.267 18.611 74.878 10.027 70.238

41
13 Juli 1918 8.036 22.995 72.869 24.643 63.401

45
14 Juli 1917 7.026 35.172 65.264 14.196 56.622

46
25 Juli 1914 7.259

8.395 47.934 2.228

4.842′) 44
1)
Sluitpost
der
activa.

5)
Op de
basis van
9
/5
metaaldekking.

SURINAAMSCHE BANK.
Voornaamste oosten in duizpndpn PnIdptist

Data
–
Mclaal
Circulatle Anders
opelschb.
schulden
Dlsconto, lI). t’S

S-
D

1
n ngen

5 Juli

1919 ..
933
1.565 953 1.518
405
14 Juni 1.919

..
1.026 1.489
902
1.414
151
7

,,

1919

..
1.023
1.540
873
1.408
144
81 Mei

1919 ..
1.021
1.460
745
1.382
139.

6 Juli

1918

..
668
1.520
771
1.163
600
7 Juli

1917

– –
760
1.248 960
895
616

26 Juli

1914

..
645
1.100
560
.

735
896
1
1 bluitpost
der
activa.

BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.

.Aan het eind van ieder kwartaal woidt een overzicht gegeven

van enkele niet wekelijks opgenomen banketaten.

BANK VAN ENGELAND.

Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes,

in duizenden pond sterling.

Curr.ncy Notes.
Data

Metaal

Circulatie
11
Bedrag
I
Goudd.
I
Goo. Sec.

6 Aug. 1919 88.312

80.128 340.441 28.500 324.327.
30 Juli 1919 88.415

79.387 $38.787 28.500 323.327
23

1919 88.331

78.895 340.967 28.500 325.328
18 ,,

1919 88.704

78.897 342.167 28.500 326.328

7 Aug. 1918 67.952

56.778 265.985 28.500 243.859
8 Aug. 1917 53.394

40.366 171.498 28.500 144.640

22 Juli 1914 40.164 29.317

–

–

–

ole
___

Cao.
Sec.
Other
Sec.
I

Public
Depo,.
I

Other
Depo,. Re.
verve

Dak-
hing,-
pircsn.
tage’)

6 .t(ug.’19
33.675
80.493 22.935 99.845
26.834
21,70
30Juli ’19
43.144 81.746
17.881 116.554 27.478
20/8
23

’19
49.823
81.863
19.687
122.013
27.886
19,68
16

’19
44.691 82.406 24.915
112.623
28.257
20,54

7Aug.’18
57.855
103.194
39.878
132.762
29.624 17,16
‘8Aug.’17
56.559
107.948
47.465
130.424
31.478
17,69

22 Juli ’14
11.005
33.633
13.735
42.185
29.297
52’/s

)
Verhouding
tusechen
t(eserve en Deposits.

DUITSCHE RIJKSBANK.

1 Voornaamste posten, onder bijvoeging der Darlehens-

kassenscheine, in duizenden Mark.

Data Metaal
Daarvan
Goud
Kassen-
scheinc
Clrcu-
lalle

Dek.
king,.
percen.
lage
‘)
31 Juli

1919
1.129.127
1.109.348 8.824.334
29.268.889
34
23

1919
1.131.533
1.111.757
8.844.925
29.345.861
–
34 15

,,

1919
1.132.898 1.113.068 8.930.852
29.596.856
34
7

1919
1.134.469
1.114.529
9.005.663
29.817.464
34

31 Juli

1918
2.467.696
2.348.083
1.851.626 12.704.503
.

34
31 Juli

1917
2.458.001 2.402.191 525.244
8.852.737
34

23 Juli

1914
1.691:398
1.358.857
65.479
1.890.895
93
t)
Dekking
der circulatie door metaal en
Kassenscheine.

–
Data
Wissels
Rek. Cr1.
Darlchenska,,e,schetne

Totaal
In kas bij
uitge.
de Relch,.
I

geven
bank

31 Juli

1919
30.680.853
10.362.127
20.851.500
8.802.600
23

1919
28.589.066
8.170.764
20.740.700
8.823.300
15

,,

.1919
29.999.332
9.842.901
20.915.400 8.909.500
7

1919
29.501.648 9.144.253
21.146.000 8.984.700

31 Juli

1918
15.988653
8.454.876
9.692.900
1.836.200
31 Juli

1917
11.127.020 5.847.971
5.351.000 508.400

28 Juli

1914
750.892 943.964
–

1

–

OOSTENRIJKSCH-HONGAARSCHE BANK.

Voornaamste posten in duizenden Kronen.

Metaal-en
t
1

Disc, en
Bijzondere
Data
bultenl
schuld van
1

Bank.
1
Rek: Cr1.
goud.
wissels
ntngen
1

Oostenrijk
en Hongarije
1

biljetten
1

–
1

saldi

31Juli’19
1
)328.103
11.865.169
32.954.000 42.353.777 6.467.030
23

,,

’19
328.122
11.643.393
32.954.000
41.534.534
6.760.505
15

,,

’19
327.733 11.606.078
32.954.000 41.378.527 6.922.798
7

,,

19
.
328.619
11.589.274
32.954.000
41.948.386
6.395.346

23 Juli’14
1.589.267
954.356
–
2.169.759
.291.270
1)
waarvan
Z6Z241
goud.
9.281
büitenlandsche goudwissels en 56.581
munt- en muntinateriaaj
zilver.

t
762

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN .

13 Augustus .1919

BANK VAN FRANKRIJK.

Voornaamste posten in duizenden franc”.
Waarvan

Te goed

Bult.gew.
Data

Goud

in het

Zilver

in hei

000rsch.
Buitenland

Buitenland old. Slaat

7 Aug.’19 5.567.649 1.978.278 298.860 874.118 23.400.000
31 Juli ’19 5.567.076 1.978.278 299.880 897.352 23.300.000
24 ,, ’19 5.566.429 1.978.278 300.742

907.460 23.250.000
17 ,, ’19 5.566.290 1.978.278 301.206

912.817 23.450.000

8Aug.’18 5.433.322 2.037.108 304.850 1.497.079 19.150.000
9Aug.’17 5.305.202 2.037.108 260.731 679.528 10.900.000

23Juli’14 4.104.390

–

639.620

–

. –

Uitge.

Rek. Cr1.

Rek.
Bdve-

Bankbul.

Wissels

stelde .

Pont.

Cr1.
Wi.,scls

ning

.

jelien

culleren

Staat
‘

.

923.410 741.621 1.272.000 35.258.465 2.865.144 87.041
945.253 756.6L7 1.247.169 35.024.725 2.919.886 48.801
.

862.225 757.487 1.251.678 34.931.600 2.951.571 103.849
847.290 769.759 1.255.464 34.976.725 3.060.097 90.178

1.002.090 1.068.410 837.471 29.476.586 3.888.665 68.403
622.201 1.176.391 1.113.527 20.434.624 2.580.014 39.950

1541.0801

769.400 5.911.910 942570 400.59b

SOCIÉTÉ GÉNÊRALE
DE BELGIQUE.
t)

Voornaamste_posten in duizenden francs.
Metaal Be!een.

Binn.

R & mcl.

van

van

wissels

Cincu.

0
Data

.

Cr1.
t.
outieni.

oullen,. prom. a.

en

gatie

.

ld
saldi

vorder. pnovinc. beleen.

17Oct. ’18 1.216.753 100.082 480.000 97.728 1.507.912 377.440
10 ’18 1.219.743 100.021 480.000 100.040 1.508.011 382.595 3 ,, ’18 1.144.781 100.011 480.000 95.287 1.452.612 358.818
28Sept.’18 1.145.778 99.982 480.000 101.783 1.452.948 365.452

18Oct. ’17 476.043 90.903 480.000 100.351 1.172.474 91.204,
19 Oct. ‘l 61 352.8721 76.033 480.000 39.8
.
341 828.739 110.068

t) Sedert
einde
1914
metde functie van circulatiebank belact.

VEREENIGDE
STATEN VAN
NOORD-AMERIKA..,

FEDERAL RESERVE BANKS.
Voornaamste_posten_in duizenden dollars.
Waar. .

F.R.

aarvan van In

Zilver

Notes in
Data

Goud

voor dekking

F.R.Notes ligt bui

dc.

circu.
teniana

alle

3juli ’19 2.128.946 1.281.713

–

66.407 2.552.348
27Juni ’19 2.147.784 1.236.603

–

68.472 2.499.180
20

’19 2.165.725 1.251.811

-. 68.737 2.498.253
‘3

’19 2.193.874 1.255.388

–

68.114 2.499.265

5Juli ’18 1.959.110

996.608 16.272 56.053 1.791.569
6Juli ’17 1.317.703

423.463 52.500 38.314
1
527.459

Algem. Percent.
Waar-

Dek-

Goud-
Data

Wissels

D’
O

van

bingo.

dekking

CPOS 05

Kapitaal.

percen-

circu.

lage
1)

latle

3Juli ’19 2.225.707 2.514.530

82.811

47,8

50,2
27 Juni ’19 2.122.598 2.436.757

82764

50,1

49,5
20 ,,

’19 2.112.176 2.619.486

82.756

51,6

50,3
13

’19 2.112.711

2.630.132

82.674

52,3

50,2

5Juli ’18 1.288.729 2.43.184

76.163

65,3

55,6
6 Juli ’17

331.517 1.446.561
1
57.657

76,1
1
80,3
1)
Verhouding tusechen: den totalen goudvoorraad, zilver etc., en dc
opeischbare achulden: F R. Noten en netto depositoe ttet inbegrip van
het kapitaal.

PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ HET
FED. RES. STELSEL.

– ..

Voornaamste.posten in duizenden dollars.

–

T
0
b
001
‘

Resrrve

Waarvan
•
‘
Aantal

uitgczeiie

.

Totaal
Data

.

‘3.

•

time
banken gelden en

e

deposiio

F. R. bankt

deposits
belegglng,en

.

. .

20 Juni ’19’ 771 14.349.049 1.323.267 12.825091 1.756.8Ö4
13

. ’19

770 14.927.429 1.257.213 13.247.063 1.729.562
’19 770 14.945.439 1.303769 13.282989 1.727.i63
29 Mei ’19 972 14.617.230 1.285.891 12.712.783 1.729.689

21 Juni’18 695 12.422.617
1.147.421
1i2.Q3i32
1.96,9.809

EFFECTENBEURZEN.

Amsterdam, 9 Augustus 1919.
Het probleem der machtsverhoudingen heeft zijn scha-
duwen op de’internationale fondsenmarkt van de afgeloopen
week wel heel sterk geworpen. Op hetzelfde’ moment, dat
de Raden-Republiek in Hongarije ten val is gebracht en
de Regeering van Lenin c.s. in liet vroegere Tsaren-
rijk op haar grondvesten wankelt, hebben de eischen der
arbeiders in de Nieuwe Wereld de effectenmarkten gewel-
di’g verontrust. Het zijn niet slechts de gewone verlangens van hooger loon en korteren arbeidsduur geweest, die daar door de arbeidersorgan.isaties werden gekoesterd, doch de
‘aanval was meer speciaal gericht op het systeem van liet
tegenwoordig productiewezen. Met een geringe wijziging
waren hier ‘derhalve dezelfde eischen te onderscheiden, die
door de groote massa der bevolkingen in Rusland en Hon-garije werden gesteld en die in deze landen tot de bekende
revolutionnaire bewegingen hebben geleid. Zonder eenigen
twijfel heeft deze ondergrond dé geweldige beroering op de
fondsenmarkt. van de achter ons liggende dagen veroor-
zaakt, beroering, die soms liet karakter van een paniek
heeft aangenomen. Eischen van zuiver economischen aard
toch, binnen het raam van het tegenwoordig productie-
systeem, zouden niet een zoodanige vrees in de harten der
fondsenbezitters hebben doen kruipen.
Inmiddels is de eerste storm eenigszins gaan liggen en
schijnt het, alsof men zich veel te vroeg ongerust heeft
gemaakt. Ten tijde van het bezoek van den leider der Ame-
rikaansche vakvereenigingen aan Amsterdam is geble-
ken, dat aan socialisatie der productie- en verkeersmid-
‘delen niet ernstig is gedacht, dat zelfs in sommige geval-
len ‘hiertegen regelrecht front is gemaakt. Nu is ‘het onge-twijfeld mogelijk, dat de vloedgolf der socialisatie-verlan-
gens is opgekomen tijdens de afwezigheid van meergenoem-
den leider, d6ch in ieder geval is dan niet aan te nemen,
‘dat aan een zoo plotseling opgekomen beweging alle conse-
quenties zouden worden toegegeven. Bovendien gaan de
eischen der Amerik’ansche arbeiders in eerste linie in de
iichting van beteugeling der duurte en de enes-gieke pogin-
gen van President Wilson hebben thans reeds bewezen, dat
in dit opzicht aan vele verlangens tegemoet kan worden
gekomen, zonder nu juist tot socialisatie ‘der productie-
middelen over te gaan. –
Toch hebben de verschillende koersen geweldig onder den
druk der op’gewekte vrees geleden. Vooral spoorwegwaar-
den, die in de laatste maanden aanmerkelijk hebben’kun-nen monteeren, moesten vaak hun geheele avance weder
prijsgeven in verband met de vrees, dat het spoorwegper-
soneel tot staking zou overgaan. Tot nu toe heeft het er den schijn van, alsof het niet tot dit uiterste ‘middel zal
behoeven te komen en dit, gepaard gaande met de ver-
ruiming van de geldmarkt, heeft een gedecideerd betere
tendens in het leven geroepen.
Doch ook andere oorzaken hebben tot de ongeanimeerde
marktstemming medegewerkt. Zoo bewijzen de oogstbe-richten van den laatsten tijd, dat de verwachte opbren’gst
van graan en maIs vermoedelijk heel wat kleiner zal wor-
den dan oorspronkelijk was aangenomen. Ook voor katoen
voorziet men een veel geringeren oogst. Een en ander aal
natuurlijk een sterken invloed hebben op de exportcapaci-
teit der Unie, ,zelfs indien de verschillende crediet-opera-
ties met het buitenland, waaraan thans gewerkt wordt,
tot stand zullen komen. In het laatste geval zal de uit-
voer van verschillende materialen en voedingsstoffen
ongetwijfeld krachtig worden gestimuleerd, hetgeen dan weder een- gunstige uitwerking op de valuta zou kunnen
uitoefenen.
Deze valuta wordt overigens op verschillende manieren
in gevaar gebracht. Weliswaar ,ka’n van een ,,gevaar” in
den eigenlijken zin des woords bij den ‘dollar niet worden
gesproken, waar’ het niveau zich voor de meeste landen
boven .muntparite.it bevindt, doch wel bestaat de kans; dat
een daling ‘zal intreden; eensdeels ‘door de hierboven gere-
leveerde crediet-operaties met het buitenland, anderzijds
door de emigratie van verschillende tot nu ‘toe in de Unie
verblijf gehouden hebbende vreemde elementen. Hoewel het
reizen nog aan zeer beperkende bepalingen onderhevig is,
worden toch thans dagelijks
–
1000 personen uit de Ver-
eenigde Staten naar het buitenland vervoerd. In totaal
wachten ongeveer 1.300.000 vreemdelingen op reisgelegen-
heid. Algemeen neemt men aan, dat gemiddeld per persoon
$ 3000 wordt medegenomen, hetgeen in totaal zelfs voor
een land me€ de geweldige uitvoeroverschotten als de Unie,
geen onbeteekenend bedrag voi-mt. De aandrang tot emi-
greeren zal vermoedelijk eer grooter dan kleiner worden,
,nu de buitenlandsche valuta’s zich in voortdurend dalende

.13 Augustus 1919

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

763

lijn bewegen en men b.v. voor $ 3000 ongeveer 134.000 Oos-
tenrijksche Kronen kan verkrijgen.

Dit vraagstuk echter heeft op de beurs van Walistreet
nog geen overwegenden invloed uitgeoefend. Het waren
meer de directe, kier reeds genoemde factoren, die de
richting van de markt hebben bepaald. Nu de arbeids-
geschillen langs den weg van minneljke schikking schijnen
te worden opgelost, heeft de beurs zich onmiddellijk ont-
daan van den ‘drii’k, . die haar belast heeft en heeft zij zich
voor een goed deel kunnen herstellen van de slagen, die
haar in de achter ons liggende berichtsperiode waren toe-
gebracht.

Het spreekt vanzelf dat, in overeenstemming met de
markt té Wallstreèt, de beurs te L o n 4 en, met haar groot
belang bij Amerikaansche waardeii, de weerspiegeling der
pessimistische stemming heeft ondervonden. De Amen-
kaansche afdeeling daar ter beurze werd op een zeer aan-
merkelijk lager niveau gebracht; ware de handel in Yan-
keewaarden volkomen Vrij geweest (hetgeen thans nog niet
het geval is), dan zou men vermoedelijk nog veel lager
koersen hebben aanschouwd. Doch ook de overige afdeelin-
gen waren over het geheel ongeanirneerd gestemd. Zelfs
was dit het geval voor petroleumw.aard’en, die echter voor
het overige nog het bestweerstand boden.

De markt te P a r ij.s daarentegen bood een geheel ander
aspect. Hier was de handel ‘van vrij levendigen aard, ter:
wijl de koersen zich voor het grootste igedeelte 51 uitne-
mend konden handhaven, 5f aanmerkelijk in koers verbe-
terden. In aansluiting aan ide ibetrekkelijk ‘vaste ‘stemming
voor petroleumwaarden te Londen werden b.v. aandeelen
Shell te Parijs verhandeld op eau niveau, dat zeer verre
boven dat van de,Londensche beurs werd gesteld. De cijfers
van de ‘begrooting voor 1919/1020 hebben klaarblijkelijk
geen enkelen invloed op ide beurs uitgeoefend, hoewel deze
cijfers toch een totaal aan uitgaven van Ir. 47 milliard
tegenover een inikomstenitotaal van slechts fr. 38 miljard
aangeven. Het verschil zal echter vermoedelijk niet uit
nieuwe belastingen, doch uit de opbrengst van een nieuwe leening worden’ gevonden d& hoewel dit, economisch ge-
sproken, wellicht niet goed te verdedigen is en, van de
financieele zijde beschouwd, slechts weinig verschil voor de
belastingbetalers uitmaakt, reageert de beurs toch steecis
veel minder krachtig op een nieuwe emissie van staats-
wege, dan op nieuwe belastingen.

Ook de plannen tot nationalisatie der Spoorwegen heb-
ben nog geen groote aandacht getrokken. Van ,,plannen”
kan hier wellicht nog niet worden gesproken, waar het
meer ,,voorstellen” zijn, die dan van deze, dan van gene
zijde, ten beste worden gegeven. Het is echter duidelijk, dat
op de ddn of andere wijze een einde aan den wantoestand
in het transportwezen gemaakt zal moeten worden. De uit-
gaven zijn thans van dien aard, dat de directies niet eens
meer de noodige maatregelen nemen voor de veiligheid van
de •te vervoeren passagiers en dat verbeteringen aan per-
rons, weg en werken, enz., zooveel mogelijk worden. be-
perkt. In de afgeloopen weken is het weder Albert Thomas
geweest, die opnieuw op overname door den Staat heeft
aangedrongen: hij geeft hieraan de voorkeur dan aan het
wachten tot den tijd, waarop de verschillende concessies
eindigen (tusschen 1954 en 1960) daar de kans bestaat,
dat tegen dien tijd de lijnen in een deplorabelen toestand
aan den Staat overhandigd zullen worden.
De beurs te B e r 1 ij n heeft over het algemeen een zwak
vel-loop gehad, ondanks het feit, dat de Raden-Regeering
in Hongarije ten val is gebracht. De minder optimistische
houding werd hoofdzakelijk in ide hand gewerkt door de
onzekerheid, welke nog steeds ten opzichte. van de maat-
regelen der Regeering inzake de bankbiljetten bestaat en
werd verscherpt door de daling der Duitsche valuta in het
neutrale buitenland. Het eene staat echter met het andere
in zeer nauw verband; Tengevolge van de hier gereleveerde
onzekerheid worden geweldige massa’s Duitsch bank-
papier, hetzij direct naar het neutrale buitenland, hetzij
via het bezette gebied uitgevoerd en buiten de landsgren-
zen tot iederen prijs aangeboden. Alleen in Zwitserland
ontstaat op deze wijze een geregeld aanbod van Mk. 50 mil-
lioen per dag. Weliswaar heeft de ‘Regeeriug verklaard,
dat een devalvatie van de Mark-valuta niet in hare bedoe-
ling ligt, doch over het al’geméen vreest men complicaties,
vervalsch.ingen, enz. en acht men het veiliger ‘zijn geld
over de grenzen te smokkelen, waarbij natuurlijk het ver-langen naar belastingvlucht geen kleine rol speelt. In ver-
band met deze valuta-bewegingen zijn dan ook vele ‘fond-
sen, die aan de beurs te Berlijn als buitenlandsch of half-
buitenl’andsch worden aangemerkt, zeer aanmerkelijk in
koers, gestegen. Wij releveeren hier slechts aa’ndeelen Ca’na-

dian Pacif ie, voorts verschiflde obligaties van gemeen-
ten ed indistnieele ondernemingen, die in de van Duitsch-land af te scheiden gebieden zijn gelegen.
O.a. werden 4 pct. Posener en Bromberger stedelijke lee-
ningen, Dauziger gementelijke obligaties, de stedelijke
leeningen van Flensberg, Saarbrücken, enz., zeer aa.nmer-
kelijk boven’ pari verhandeld, alleen in de verwachting, dat
een voordeelige valuta-verandering hierbij zal kunnen ge-
schieden.

Afgescheiden van deze overwegingen waren aandeelen
Steaua Romana overigens goed gevraagd, eensdeels in ver-
band met aankoopen voor Hoilandsche rekening, ander-
deels in verband met geruchten, dat onderhandelingen zou-
den worden gevoerd omtrent het weder op gang brengen
van een normale productie.

De beurs te W een en héeft, ondanks de’ zeer ingrij-
pende gebeurtenissen in het naburige Hongarije geen bij-
zoaere punten’ tot bespreking ‘naar voren gebracht. Be-
h’alve cle Hongaarschè staatsfondsen en bankaandeelen, die
doofgaans zeer vast waren ‘gestemd, bevond de beurs zich
meestal in een toestand van apathie.
– T e o n z en t was de markt voor
staatsfondsen,
zoowel
voor inheemsche,’ als voor buitenlandsche soorten, uiterst
kalm en eerder eenigszins verdeeld van toon. Zoo toonen onze Nederlandsche staaitspapieren voor enkele een ver-betering, voor ‘andere weder een vrij aanzienlijke depre-
ciatie aan, hetgeen echter louter aan toevallige omstan-
digheden van vraag’ en aanbod moet worden toegeschreven.
Van de buitenlandsohe soorten waren Hongaarsche staats-
schuldbrieven eenigszin s gevraagd, terwijl Oostenrjksche
daarentegen min of meer aangeboden waren. De koersen
van de betrokken papieren duiden duidelijk het verloop
der zaken aan. .
Russen werden slechts in zeer geringe mate verhmndeld
en tot vrijwel gelijkblijvende noteeringen, ondanks de gun-
stiger luidende berichten ten aanzien van een mogelijken
val van het Lenin’sche régime.

De markt als geheel werd grootendeels beïnvloed ‘door de berichten uit de Vereenigde Staiten. Toen hier bekend
werd, dat de arbeiders in de Unie zulke vèrstrekkende
eischen hadden gesteld, daagde het spook van het Bolsje-
wistische gevaar onmiddellijk weder op, zij ‘het in minder
sterke mate, da’n vroeger wel eens het geval’ was geweest. In ieder geval was de vrees voldoende om groote verkoop-
orders op de Amerikaansche markt naar voren fte brengen,
temeer, toen het uitblijven der ‘regelmatige slotnoteerinen
a’nigstwekkende voorstellingen omtrent zeer sterke depres-
sies deed geboren worden. De reaoties waren voor sommige
der Amerikaénsehe soorten ,dan ook vaak heftiger, dan
naderhand door de hier bekend geworden sloitkoersen ge-
wettigd bleek. Hoewel een herstel hier spoedig intrad, too-
nen ‘de slotkoersen der berichtsperiode ‘toch alle een zeer aanmerkeljken achteruitgang, vergeleken bij de noteerin-
gen van de vorige periode.’ –

5 Aug. 7Aug. 11Aug.
Riizing of
daling.
5

0/0c.w
Sch.

.

.’.
93
93
931/m
+
1
1:
43

°
/o

,,

,

1916
,’,

8881
s

8881
4

89/
-4-i
4

°Io

,,

1916,
81
81/8
811/13
4
..
VII
3Y
2
0
/0

. . – .
68
1
/6
68
1
/8
661/6
–
2 3

0
/0

,,

,,

,,

,

. . . .
60
1
/
8

60/16
591/4
–
1
/8
2
Y2
0
/0
Cert. N. W. S.

.
:.
.
52/
4

524
51/4
–
5

0
1
Oost-Indië 1915
,951/1
951/
4

95814
+
1/4
4

0/
Hongarije Goud

….
23
23
8
/6
248/4
+
18/4
4

0/3k
Oostenr.Kronenrente
18’/
18
18V2
–
5

0
/
0
Rusland 1906

……-
42’/8
42’/
42
1
I8
4

0/
Iwangorod Dombr..
–
20
‘
20/a
201/s
+
1/0
4

.°/
o
Rusland Cons.

1880
20/8
20
1
/8
20
1
/8
4

°/0Rusl. bij Hope
&
CO.
20
.20°/je
20’/8
+
V±
4

0/

Servië 1895

………
46 46
46
434 °/
o
China Goud 1898
.
71
1
/4
71
1
/4
71
1
1
4

4

0/

Japan 1899

……..
69/o 69/8
–
4

0/
Argentinië Buitenl
67
1
/
688/4
67/8
1
/o
5

0/

Brazilië

1895
……
7P/o
71
8
/8
718/
8

5

°/o

,,

1913
……
51
6
/
4

51
8
/4
–

De Ameni’kaansche depressie heeft niet nagelaten haar
stempel op de locale markten te drukken. Zelfs de
eultuur-
afdeeling
werd de dupe van de augstverkoopen van het
publiek. Ondanks het feit, d’at de berichten omtrent Indi-
sche suikerverkoopen nog steeds uiterst gunstig bleven lui-
den, daalden de vooraanstaande soorten vrij aanzienlijk, in
hun val ook de aandeelen der Indische credietbanken, als
Nederlandsch-Indisohe Handelsbank, Nederla’ndsche Handel-
Maatschappij, enz, medesleepend. Doordat spoedig de Ame-
rikaansche af deeli’ng een beteren aanblik verkreeg, werd
op deze markt het, aspect ook- veranderd, zoodat de . slot-

764

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

13 Augustus 1919

koersen bij vergelijking- slechts vrij oubeteekenende ver-
schillen te aanschouiven geen. Zelfs kou heden, op den
laatsten da,g der, berichtsper.iode, een zeer vaste stemming
zich baan breken, in verband met berichten, dat voor sui-
kers uit oogst 1920 reeds buitengewoon mooie
–
prijzen wa-
ren bedongen. 1′
In aansluiting aan de markt voor cultuurwaarden kofi-
‘den
ook tabaksaandeelen,
nadat de vrees voor Ameri’kaaû-
sehe verwikkelingen vrijwel verdwenen was, zich in koeis
verheffen. Deze afdeeling mag zich af en toe iii de bu.ite-
gewone belangstelling van het publiek verheugen, meestal zonder direct aanwijebare oorzaak, waarbij dan ook veelal
de levendigheid van niet al te langen duur is. Thans is de
opwaar-tsohe beweging ook juist wedet begonnen, eveneens zonder aanwijsbaar motief, en toonen de koersen bijna a11
een zeer flinke verbetering aan.
• Ook de
rubbermarkt
was veel vaster van stemming; de
declartie van een d.ividend-uitkeerig ad 20 pCt. op de
aan-deelen der Rubber Cultuur-Maatschappij ,,Arnsterdam”
stimuleerde de gansche afdeeling (met uitzondering va,p
zeer enkele soorten). Vooral eeni-ge minder courante waar-
den werden tot zeer veel hoogere prijzen afgedaan; in dit
verband zij hier vermeld het aandeel Kendeng Lemboe, dat.
een 25-tal procenten in prijs kon monteeren.

Riizing
of
5 Aug 7Aug. 1.1 Aug.
daling.

Amsterdamsche Bank
….
198
198
3
I
199
+
1
Ned.Handel-Mij.cer.t.v.aand.
231
225 229
–
2
Rotterd. Baukvereeniging.
.
151
1
!,
161
1508/4
– –
516
Amst. Superfosfaatfabriek..
157
1
!,
157
1
!,
–
Van Berkel’s Patent

•….
151
150
1
!,
15414
+
38/4

Insulinde Oliefabriek

…
.
279 282
1
!2
281
1
!,
+
2’w)
Jurgens’ Ver. Fabr. pr.aand..
314
31381
4

3138/
4

–
1/4

Ned. Scheepsbouw-Mij…..
178 178
177’/
–
1/
4

Philips’ Gloeilâmpenfabriek
690
683
670
–
20
R. S. Stokvis
&
Zonen
530
–
520
520
—.10
–
Vereenigde Blikiabrieken.
131
8
/,
131
1
!,
133′!,
± 1/8
Compania Mercant-ilArgent
346′!2
341 342
–
Cultuur-Mij. d Vorstenland
295 287
1
/
294/8
–

Handelsver. Amsteidam
581
8
f,
568
1
/
–
579
–
2/4
HolL Trânaatl. Handelsver.

140′ 142 143
±
3
Linde’Teves
&
Stokvis’
. .
235 235

–
237!,
±
2’Ç
VanNierop&Co’s Handel-Mij
183
1
/8
184
185
1
!3
+
2
8
4

Tels &’Co’s Handel-Mij …..
163
163
163

–
Gecona..Holl. Petroleum-Mij
3478/4
342
1
/1
351
1
!2
+
38/4

Kon. Petroleum-Mij . ……
.
764
742
748/2
— 15
1
11
Orion’P’etroleum-Mij …….
951/
t

95I/
–
Steaua Romana Petr.-Mij.
–
153
165
180
+
27
–
Amsterdam-Rubber-Mij.
..’
245′
–

249′!,
252’/2
+
6
8
/4
–
Nederl.-Rubber-Mij. …….
..
111
–
110
1
!3
108
–
3
OostJava-Rubber-Mij. ….
3011/,
301
1
/
305
+
3’1

–
Deli-Maatschappij

. ……
–
560 579
1
!2
590
±
30
Medan-Tabak-Maatschappij
245!4
2541/
4

260
+
142/4
Senembah-Maatschappij
54’/2
554f,
560
•±
13’is

De
scheepvaartmarkt
-heeft een meer kalm verloop gehad.
Zonder bepaald ongeâni’meerd te zijn, toonden de meeste koersen toch een zekere reactie aan, welke echter nergeps
-groote verhoudingen heeft aangenomen. De omzetten zijn –
iets minder groot geworden, doch de stemming bleef ‘in
den grond vast. –

–

5Aug. 7Aug. 11

Eolland-Amerika-Lijn

479

471
1
/ 472
1
!2 –
6’I
,,gem.eig
454
1
/ 446′
–
f, 440

–
14
1
/
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij

308

314

314

+ 6
Holl. Alg. Atl.Stoomv.-Mij 1828/
4
18V/4 182
1
/ – ‘/27
Hollandsche Stoomboot-Mij 227

226

224
1
!, – 2
1
!2
Java-China-Japan-Lijn. .

352

348

347

— 5

–
Kon. Hollandsche’Lloyd . 206
9
!, 204/4 203/6 – 2
8
/4
Kon. Ned. Stoomb.-Mij.

263

256

2523/ – 101/
4

Kon. Paketvaart-Mij. .

256
3
/a 252
1
249

– 78f,’
Maatschappij Zeevaart . .. – 352
1
1, 350

341

– 11
1
!2
Nederi. -Scheepvaart-Unie

301

299
1
!2 300!2 + ‘/
Nievel-t Goudriaan …….585

575

570

– ï
Rotterdamsche Lloyd …… 318′!i 317
1
!, 316
3
!4 – 1′!4
Stoomv.-Mij.,,Hillegersberg” 361

355

355

– 6
t

,,Nederland” – – 349/2 – 353
1
!2 350 – •
– ,, • ,;’ ,•Noordzee” – – – 182′!,

178
1
/’

178

– –
4
1
!1
,,Oostzee”

395 – 395

390 – – ‘5 –

– iDe
petroleurnusarkt
werd voor het hoofdfonds sterk geaf-
fecteerci door de houding der Amerikaansehe markt, die
het der arbitrage mogelijk maakte hier op vrij groote schaal
materiaal af te geven. Wel werd dit aanbod eenigszi.ns
genivelleerd, door vraag voor buitenl-an-dsche, andere d-an
Amerikaansche, rekening, -doch dit was toch niet-voldoende,
om een vrij scherpe’ daling; te kunnen tegenhouden. :Ook
trad in dén loop der bei-.ichtsperiode. ook hier een verbe-
tering naar voren, doch de reactie kon toch niet geheel
worden uitgewischt. Alleen aandeelen Steaua Rom-ana maakten een uitzondering in verband met de hierboven
reeds besproken mogelijkheid tot herstel van de normale
productie.-

5 Aug.
7 Aug.
ii Aug.
Riizing
of
daling
American Car
&
Foundry
119
1
!2
114
8
/4
12914

±
10
Anaconda Copper
..

…..
164
159 159
1
/86
–
4
1
116
-Un. States Steel Corp …..
113′!,
1098/
8

11018/18
–
2
11
/,6
Atchison

Topeka

……..
1011/
4

98 99
15
/i… 1/16
Southeru

Pacific

……..
108 103
103

–
5
Union Pacific …………
1428/8
136
1361/2

– 57/0
int.Merc.Marineafgest…..
63
1
!,
59
8
/8
58/i

413/

•

,,

,,

,,

,,

prefs.
1 65/,
163 ‘h
165/8

De geldmas
–
kt is
iets stroever geworden, hoewel geld op
prolongatie toch niet al te -moeilijk
a
4 3/ pC. verkiijgbaar
bleek. De hoogere ‘noter-i’ng staat -in -nauw venband -met de
te voldoene stortingen op tal van nieuwe em-jasjes, zoodat
deze wellicht van voorbijgaanden -aard zal blijken te zijn.

GOEDÉRENI-IANDEL

GRANEN.
1
,,
. Augustus 1919. –

Het zeei- belangrijke ‘oogstbericht van Washington van
8 Augustus geeft voor alle graan-soorten een belangrijken
achteruitgang. In de eerste plaats werd het cijfer .’an de
winteptarwe gereduceerd van 94,9 tot 89, – waardoor de
totale oogst van wintertarwe nu geraamd wordt op 715
millioen bushels tegen de vorige maand 839 m-illiQe’!
bushels. Dit is ‘nog een zeer groote oogst van wintertarve;
doch het is een aanzienlijke achteruitgang bij de phenoini-
nal-e vrwach-tFngen, die men in het begin van- den zomer
koesterde. Veel -aa-nzienlijker nog -is de achteruitgang van
de -zomertarwe, nl. van 80,9 tot 53,9, waardoor de rami-ng
gedaald is van 322 -tot 225 nmillioeu. De totale opbrengst
van tarwe wordt dus nu -gesdhait op 940 millioen bushels,
terwijl men aanvankelijk onder den invloed van -den hoo-
gen gegaraudeerden prijs ver over de du1zend millioen ge-
schat had, ,ja, sommigen hadden zelfs 1500 millioen ver-
wacht. – – – – – – –
De weei-somsta-n-di-gheden zijn in Amerika in -de laatste
maand zeer slecht geweest en dit -heeft op alle oogsten in-
gewerkt. Ook -mais en haver, gerst, rogge en -ljuzard too-
sien een aanzienlijken achtèru-itgang in den stand.
Zooals te ‘verwachten was heeft de publicatie van dit
bericht wederom een- aanzienlijke stijging der prijzen
teweeggebracht, welke -ten deele de verlaging van -de vorige
week heeft te niet gedaan, evenwel slechts ten deele, want
de prijzen hebben zich -nog ‘niet op het vroeger bereikte
-niveau herstél-cl. Blijkbaar maakt -men zich nog ongerust
0v-ei- eventueele maatregelen -der Amerikaansohe -Regeering OH, de prijzen- van voedingsmiddelen -goedk-ooper te make,i,
daartoe gedwongen door arbei-dsrnoeiljkheden. De bei’ich-
ten -hieromtrënt blijven zeer vaag. De ,,Times” vernam dezer
dagen uit Washington, dat Barnes, -de v,oedselconitroleur,
medegedeeld had, dat de prijs van târwe niet verlaagd
moest worden, aangezien de Amerikaansche tarwe, -geleverd
ii,- Europa, 50 c. per bushel lager uit-kwam dan de Ar-gen-tij usche t-arwe, aldaar gele-‘erd. Het lijkt onwaarschijnlijk, dat Barnes dit werikeljk ‘medegedeeld heeft, aangezien -het eenvoudig onjuist is, want ofschoon de Argentijnsche tarwe
in de laatste maand aanzienlijk gestegen is, komt de prijs
toch ‘nog – -steeds lager uit dan die van Noord-Amerikaan-sch-e: tarwe’. De schatting, die Barnes er aan toevoegt van
de Europeesche oogsten, die volgens hem (buiten Roemenië
en Rusland) op nog geen derde zouden uitkomen -van -nor-
male jaren is onwaarschijnlijk laag en wordf in Europa
in het ‘minst niet gedeeld door vakkundi
g
en. – –
Na’ een scherpe -reactie is cle prijs van tarwe in Buenos
Au-ei weer. stijgend, te-vijl ook de maïsprij-s goed gehaiul-
h-aaf-d wordt: Alleen lij-nzaad -is flauw gestemd, bljkbaar
onder -indruk van de geringe vraag van Europa, waar-
tegeni blijkbaar niet voldoende opweegt de nog steeds door-gaande uitvoer naar Noord-Amerika. – Noord-Amerika heeft
ook belangatelliu-g getoond voo-r lij.aaaad – van den -ni-euwen
oogst, waarin reeds belangrijke zaken zijli afgesloten. –
De :E-n-gelsehe. markten, blijven -nog grootendeel.s gecomi-
troleerd althans voor tar-we en mais, zoodat -alle i.nkoopen
geschieden door -de Royal Commissioii. Deze zal wel.tarwe en
male, iii Argentinië. blijven koopen, telkens-wanneer zij
vederom, scheepsruimte beschikbaar heeft. Lijnzaad -mag in
Engeland sledhts op license verhandeld worden en tenge-
volge van een -algemeen streven – om -den prijs lager te
–
krj

13 Augustus
1919

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

.

765

•

.

Noteeringen.

Chicago –

Buenos A&ves

Dato

Tarwe

Maïs

Haver

Torwe

MOT3

LiJnzaad

•

Sept.

Sept.

Sept.

Sept.
I
Aug.
I
Sept.

Locoprijzen te Rotterdarn/Aihsterdam.

Soorten

1
II
Aug.

1

4
Aug.

1
Ii
Aug.
1

-1919

1919

1

1918

–
S
–
–
Tarwe …………………
Rogge (No. 2 Western)
–
–
–
485,-
–
Gerst (46 Ib. feeding)
465,-
490,-
–
Haver (38 Ib. white clipped)
23,50
24,50
–

Mais (La Plata)

………463,-

Lijnkoeken (Noord-Ame-

.

150,-
rika van La Plata-zaad)
335,-
347,50.
–
Lijazaad (La Plata) …….
1245,-
–

K
.
G. voor verbruik in Nederland.

Amsterdam

II
Totaal

9Aug.’19 226
194
757/8
17,50
10,202)

38,90
2

,,

’19 226
185
73’/,
18,50 10,60
41,30
9Aug.’18 226
161/
69
7
/8
11,25
8)

5,80
25,40
8)

9Aug.’17 222
llGu/a
1)

591/4
18,50
12,402)
23,-
9Aug.’16 1441/
4

85
445/s 9,50
5,05.2)
13,30
20Juli’14

82

‘)
56e/s
)

36’/i
1)
9,402) 5,382)
.13,700)

‘) per Dec.

‘)
per Sept.
8)

‘per
Aug.

AANVOEREN in tons van 1000

Rotterdam
rai

Artikelen.
4-9 Aug.
1919
Sedert
1Jan.
1919
Ovcreenk.
tijdvak
1918
‘
4-9
Aug.
1919
Sedert
1Jan.
1919
Ooereenk.
tijdvak
1918
1919
1918

13.712
77.926
1.944
–
42.652
2.920 120.578 4.864
–
5.840
–
R.

-.
19.953
–
25.793
–
Rogge

……………….
Boekweit

……………
–
2.675
–
–
–
–
2.675

24.023 58.168
–
–
1.968
4.590
60.136
4.590

Tarwe ……………..

61.04
– –
51.459
–
113.263
–
24.431
–
–
7.333
–
31.764

Mais

………………

17.580
23.536
–
–
13.865
–
37.401
–

Gerst

……………..8.936
Haver

……………..1.849

1.696 25.852
–
–
200
–
26.052
–
Lijezaad ……………
Lijukoek ……………
47.737
756
–
37.435 6.068 85.172
6.824
Tarwemeel ………….-
Andere meelsoorten..
1 .455
25.103
15.104
–
10.708
4.286
35.811 19.390

AANVOEREN in
toijs van 1000: K.G. voor
het Buitenland.
–
193.840
137.549
–
–
–
193.840
137.549
Mais

…………….
.-
14.372
90.191
– .
–
–
14.372
90.191
Tarwe ………………

–
44.725
5.174
‘
–
–
–
44.725
5.174
Rogge

……………..
Tarwemeel …………

.

144.506 61.037
– –
8.807
144.506
69.844
Gerst

……………..
–
62.373
24.172
r-
‘ –
–
–
62.373 24.172
1.372
120.97.2
–
.

–
–
.

.

–
120.972
–
Haver

………………
Lijnkoeken …………
–
2.412
–
–
–
–
2.412
–
Andere meelsoorten

..
–
116.016
1.964
t..

–
– –
116.016
1.964

gen, is cle markt aldaar ook werkelijk beneden het xve-
reld-peil gedaald, wat tengevolge -heeft, .dat er geen zaken
op het Vereenigd Koninkrijk plaats vinden, iets wat zich
natuurlijk later wederom wreken aal.
N cd er land. 0v-er het algemeen waren in de afge-
loopeit week de markten zeer flauw gestemd, slechts Maan-
dag jl. bego.n de stemning voor inaïs beter te worden, dit
onder invloed van ‘het feit, dat de Regeering de door haar
uitgeschrevon inschrijving voor niaïs terugtrok. De reden
h-iervaj.i is nog onbekend, doch gaf tot allerlei geruchten.
aanleiding. De Regeerin-g heeFt de mais in Argentinië ge-
kocht, zoodat men met belangstelling vaoht, welke •be-
stemming zij ten slotte daaraan zal geven. De vraag van
de Centrale landen valt nog steeds tegen, tengevolge van
cle groote moeilijkheden met de betaling.
Lijnkoeken waren kalm gestemd met weinig zaken tot
lagere prijzen. Lijnzaad daalde tot beneden importpariteit
onder invloed van cle flauwe oliemarkt. Op het laatst -her-
stelde de olie aiijh iets en de algemeen stemming sluit- -iets
beter.

SUIKER.

NOTEERINGEN.

Londen
1
Amsterdam

1
New York
Dato

1

per

Tote,
1
Whiie Aerc.

96%
Augustus

Cu6e
1
Java’

lated
1
Ccntrtfugals
No.l
1
lok.
i

,,

1

8 Aug. 1919..
f
–

64/9

541-‘ –

7,28
1 ,,

1919..
,,
–

64/9

551- – –

7,28
8 Aug. 1918..,, –

6419

131-

–

6,05
8 Aug., 1917..

–

53/9

181-

3716 7,27 A, 7,40
21 Juli

1914..,, 11
28
122 181-

–

–

3,28

De weersgesteldheid was gedurende de afgeloopen week gunstig voor de ontwikkeling •der bieten.
Dé verschillende sui’kerm-ar-kten blijven vast gestemd.
Op
3
a v a kwamen verdere verkoopen tot stand van
suiker uit oogst 1920 tot
f
32,- e.k. voor. Superieur,.
f 31,-
voor No. 16, en
f
30,50 voor Muscovados.
De C u b a-oogst loopt ten einde en za-1 de gezamenlijke
opbrengst van 4 millioen tons niet v-er verwijderd zijn. De
ontvangsten gedurende cle week ein-digende 2 Augnstus
bedroegen 48.000 tons tegen 23.466 in 1918 en 22.951 in
1917, ‘de totale ontvangsten- sedert’. 1 December 1918

.540.288 toiis tegen 3.065.970 eu 2.835.770, terwijl nog 6 fabrieken tegen 12 en 1.4 aan het werken waren.
» In verband -niet •de overal stijgende suikermarkten zal
,Waarschijulijk ook de volgende Cnba-oogst onder contrôle
der Amerikaansche en
b6vriende
Regeeringea gebracht
worden. Reeds vonden enkele verkoopen van nieuwe Cuba-
suiker aan speculanten plaats tot 6,V
4
ct. f.o.-b. Cuba.

KOFFIE.

–

Statistiek der firma G. Duuring & Zoon.

‘ Zichtbare voorraad op 1 Augustus, in duizenden balen.

–
1919
•
1918 1917 1916 1915
Voorraad in Europa.. 2.470 1.462 3.265 3.555 4.459
– (Brazilië .. 758 272 293 524 357
Stoomend rOost-Indië.

83

‘7

7

?

42
n.
Europa (Ver. Staten

–

-.

–

–

15

–
3.311

2.734

3.558 4.079 4.873

– Voorraad Ver. Staten

914 2.175 2.548 1.873 1.579

Stoomend (Brazilië .. – 648

641

314 – 824

364

naar’ Oost-Indië.

7

7

7

–

5

.Ver.Staten

–

4.873 4.550 6.420 6.276 6.821
Voorraad in Rio ….

5041) – 732
2
)

196 – 253

328

Santos.. 1.765
8
) 2.834
4
)
1.343

1.347

1.328

Bahia ..

10

81

35

31 – • 25

– Totaal ……
.7.152

8.197 • 7.994

7.907

8.502
Op -1 Juli . ……….- 7.263

8.710

7.778 – 7.091

7.538
• ‘-1)
hierin niet begrepen
124
dz. bi.
I
–

29 – – . – –

–

– –

64 .. – 1 gekocht
door de regeering van
.0

.

.

2.949 ,. .

San.Paulo.
4)’_

—

–

2.928..)

(Mededeeling van de Makelaars G. Duuring & Zoon, Kolff
•

& Witkanip en Leonard Jacobson & Zonen).

Noteeringen. en voorraden.

Rio

•

–

Santos

–
ii Dat0

•

Wiuelkoera
–

–

•

Prijs

Prij,

Oorraa

No. 7

oorraa

No.
4

9Aug. 1919 578.000 15.4001.861.000 20.000
14
1
/

–
2 ,,

1919- 519.000 15.450
–
1.800.000 20.000

14
‘/82

26Juli 1919 524.000 15.600 1.791.000 19.500

14
18
/,
9
–
Aug. 1918 ‘- 666.000

6.525 2.819.000

7.000 ’12/,o

766

S

ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN

13 Augustus 1919

Ontvangsten.

Rio

Santo,

Data

Afgeloopen

Sedert

Afgeloopen

Sedert
week

1 Juli

week

1 Juli /

9 Aug. 1919.. ..

49.000

251.000

132.000

534.000
‘

9 Aug. 1918.. . .

28.000

225.000

119.000

726.000

RUBBER.

De markt te Londen was in de afgeloopen week eenigs-
zins kalmer :tengevolge der vacanties en de prijzen zijn
eenigszins gedaald. De noteeÈingen luiden:

Prima Crpe loco ……1/11

eindevoorafg. week 1/111/,
Smoked sheets ,…….l/9h/

1/10
Prima Crepe Oct./Dec.

2/-
1
i4

…………….
2/_lid.

11

Jan./Juni

211

…………….2/1’/l
Para ………………

2/5t/

…………….216

KATOEN.

Noteeriugen voor Loco-Katoen.
(Middling Uplands).

1lAug.l9j4Aug.’1928Jul1’l9 Il2Aug.18111 Aug.17

New York voor
Middling .. 31,90e 32,80e 35,15e 32,45e 26,50 c
New Orleans
voor Middling 31,25e 32,50e 34.— c 29,25e 26,25e
Liverpool voor
Middling …. 18,88 d 19,79d’) 21,27 d 23
1
36 dl) 20,15J2)

1)
5’Aug. 1919.
2)
10 Aug. 1917.
3)
Good Middling Texas.

Ontvangsten in, en uitvoeren van Amerikaansche havens..,
(In
duizendtallen balen.)

1
Aug. 18
Overeenkomst ige perioden
tot
8 Aug. 19
1918

1917

Ontvangsten Gulf-Havens..
81
38′
43
•

,,’

Atlant.Havens
)
)
UitvoernaarGr.Brittannië
13 27
‘t Vasteland.
184
69
19
Japan etc…
– –

Voorra(len
in
duizendtallen
8Aug. 19
9Aug.

I8
10Aug.

17′

Amerik. havens ……….
1070.
898
,
‘
538
Binnenland ……………
753 661
288
New York

.

115
61
New Orleans

.

268
145
T..iverpool

…………….
770′)
237
270

‘) 9 Aug. 1919.

Marktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens
&
Sons,

Manchester, .d.d. 30 Juli 1919.

Na de groote prijsverhooging tengevolge van de ougu.n-
stige wèerberichten zijn prijzen van Ameri,knansche katoen
thans, weder wat lager, daar de oogltvooruitzichten inmid-
•dels wat verbeterd zijn en de vraag van de Spinners wat
verminderd is, daar deze over ‘het algemeen voor geruimen
tijd gedekt zijn. Bovendien hebben de koleirwerkstak.i’n’g in Engeland en de voortdurende achteruitgang van den sterling.
koers te New York een ongunstigen invloed op de ‘markt
hier. Het volgende bureaubericht wordt op Vrijdag
1 Augustus verwacht. In Egyptische katoen gaat niet veel
om en prijzen blijven onveranderd. Men vreest, dat deze
weder hooger worden, ‘zoodra de regeeringscontrôle ophoudt.
Amerik’aansche garens voor binnenlancsch gebruik zijn
‘niet zoo druk gevraagd als de vorige week. De meeste
Spi’nners zijn ‘geheel met orders bezet en onze weverijen
zijn krooteu.deels voor hunne directe behoefte gedekt. Bo.
vendien is het moeilijk vlugge leverin’g te krijgen vooral
oor 36/44 twist en houdt dit ‘verdere zaken tegen. Prijzen
blijven echter ceer vast en stijgen zelfs nog voortdurend.
Ook de exportvraag is beter, zoowel voor cops als bundles.
Men bericht ook weer zaken in 40/44 ‘mule voor de verve-
rijen en in 30/2 en 40/2 voor Bombay. Egyptische garene
blijven tegen stijgende prijzen goed gevraagd. Enkele Spin-ners weigeren nieuwe orders aan te nemen en andere notee-
ren zeer hooge prijzen, die echter dikwijls nog ‘aangenomen
worden.
Wat de doekmarkt betreft, kunnen wij slechts herhalen
wat wij de vorige week schreven. De markt is bijzonder vast
en er komen aanvragen binnen van de geheele wereld.

Maar het aantal zaken, dat werkelijk tot stand komt, is
niet heel groot. Alles wijst op een zeer gezonde vraag, doch de hooge prijzen en de lange •lever.ingstermijnen, die fabri-
kanten thans moeten vragen, maken ‘ele koopers huiverig
om meer te koopen, dan zij dringenid. noodig hebben.

23Juli 30Juli

.

23Juli 30Juli
Liverpoolnoteeringen (loco) T.T.op Indië…. 1/8 118
F.G.F. Sakellaridis 27,09 27,09 T.T.op Hongkong 316
3/4
316
5/

G.F. No. 1 Oomra 15,85 15,60 T.T.opShanghai
515
1
i,
516

HUIDEN.

Bericht van de firma Grisar & .Co.:

De buitenlandsche -markten blijven voortdurend
vast en worden alleen orders uitgevoerd tot verhoogde prij-
zen. De zichtbare voorraad vermindert sterk, vandaar dat
eerstehands offerten zeldzamer worden.
Van de hier aan de markt zijnde partijen haiden werden
deze week ruim 6000 stuks drôge gedaan. Verder ca. alle
huiden der veiling van 29 Juli, waarvan thans nog 369
te koop zijn.
In tegenstelling met buitenlandsche huiden zijn inland-
sch e kalmer en zijn verkoopers gemakkelijker.
Kalfsvellen bijna zonder voorraad, de productie wordt
geregeld tot uiterst hooge prijzen geruimd.
Paardehuiden gevraagd tot prijzen van f1. 35,— ft
f1. 37,— voor prima waar.
Looistoffen. Beduidende posten. werden ‘verhandeld
tot zeer vaste prijzen.
9 Augustus 1919.

METALEN.,

Loco-Noteeringen te Londen:

Data
Ijzer
Clev.
,No.3

Koper
Standard
Tin
Lood
Zink

11 Aug. 1919..
nom.
91.51-‘ ‘260.101-
24.716
88.101-
1

,,

1919..
nom.
100.15/-
275.216
24.51-
41.5/-
12 Aug. 1918..
nom.
122.-!-
388.-1-
30.101-
52.-j-
10 Aug. 1917..
nom.
125.-!-
244.5/-
30.101-
–
20 Juli

1914..
51/4
61.-1-
145.15/-
19.-1—
21.10/-

VERKEERSWËZEN.

SCHEEPVAART.

S

GRAAN.

S

Data
–
Petra
grad
Londen/
R’dam

Odessa
Rotier.
dam

Au. Kust
‘Ver. Staten
San Lorenzo

Rotte,.
Bristol
Rotte,.
Enge.
dam
Kanaal
dam
land

419 Aug.

1919
–
–
1)f90,..
2)
8/6
2101-
2
)65/…

28
J.12
Aug. 1919
–
–
)f90,-
1)
816
215/-
2)651_

5/10

Aug. 1916
–
–
–
501-
–
2251-
6/11

Aug. 1917
–
–
–
301-
–
140/-
Juli

1914
lid.
7/3 1/112/
4

i/ii’/g
12/-
12/-
KOLEN.

Cardtff

Oostk. Engeland
Data
Bor.
deaux
I
Genua

Port
Said
La
Plata

Rivier
I

Rotte,-
dam
IGolhen-
burg

419 Aug. 1919

2)
2516.
48/0
4716
401-
f
10,- Kr.30

28 J./2 A. 1919

:
47/6
4716
40/-
,,

io,-.

,,

35

110 Aug. 1918

691-
10113
2001-
1201-
–

;, 205,-
6/11 Aug. 1917

•
69/-
10113
– –
–

–
Juli 1914 fr. 7,—
71-
713
1416
3/2

4/-

DIVERSEN.

Bombag
Birma
Vlodivo. Chili

Data
West
Europa
West
Europa
stock
West
I

West
Europa
(d. w.)
(rijst)
Europa
(salpeter)

220/-
–
–
i70/-)
2151
8
)
–
–
419

Aug.

1919 …….

275/-
500/-
‘
–
190/-
28 J./2 Aug. 1919. …. ….
5110

Aug.

1918 …….
350/-
.
4501-
–
1801-
6111

Aug.

1917 ……

..

Juli

1914 ……
.14/6
16/3 26/-.
22/3

l) Voor neutrale schepen.
2)
Voor Britsche schepen.
5)
Vrij..
4)
Voor neutrale schepen onder geallieerde time charter.
3)
per ton stukgoed.
Graan Petrogra4 per quarier van
406 tSe.
zwaar,. Odevea
per
unit, Ver. Staten
per guarter van
480
ISa.
zwaar.
Overtge noteeringen per ton van 1016 X.G.