19 DECEMBER 1917
Econo
M
–
isch~Statistische
Berichten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL, NIJVERHEID. FINANCIËN EN VERKEER
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
2E JAARGANG
WOENSDAG 19 DECEMBER 1917
No. 103
INHOUD
131z.
ECONOMISCHE VOORLICHTINGSDIENST ………………..945
Argentinië gedurende den oorlog
………………….
946
De Inflatie
en de
prijzen
……………………….
948
Noorsche Schepenbestellingen
in
Engeland
…………..
949
De Spaansche buitenlandsche schuld
in den oorlog
…….
950
Index-cijfers
………………………………..
951
AANTEEKENINGEN:
Zweden’s financiëele politiek en de
Nederlandsche hout-
import
………………………………..
952
Britsch-Indië’s absorptievermogen van edel metaal
….
952
De
Bank
of
England
en
vreemde credieten
……….
953
De
Russische Staatsbank
……………………..
953
De
Canadeesche spoorwegen
………………….
953
INGEZONDEN
STUKKEN:
Een Nederlandsche Ijzer-
en
Staalfabriek
……….
953
REGEERINCEMAATREGELEN OP HANDELSCEBIED
…………
954
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
………………955-964
Geldkoersen.
Bankstaten.
–
Effectenbeurzen.
Wisselkoersen.
Goederenhandel.
Verkeerswezen.
INSTiTUUT VOOR ECONOMISCHE
GESCHRIFTEN
WEEKBLAD ECONOMISCH-BTATIBTJ3011E BERICHTEN
Het secretariaat van het weekblad is gevestigd te
Rotterdam, Pieter de Hooghweg 1, telefoon no. 3000.
Tele gramadres: Economisch. Instituut.
Bijdragen en mededeelingen, den inhoud betref-
fende, gelieve men te zenden aan het secretariaat.
Abonnementsprijs votr het weekblad franco p. p.
in. Nederland, f 1e,—, buitenland en koloniën f 14,-
per jaar. Losse nummers 30 cents.
Leden en donateurs van het Instituut ontvangen het
weekblad gratis.
De verdere publicaties van het Instituut uitgaande
ontvangen de abonné’s, leden en donateurs kosteloos,
voor zoover daaromtrent niet anders wordt beslist.
Mededeelin gen betreffende.abonnementen en adver-tentiën richte men tot Nijgh & van Dit mar’s Uit gevers-
Maatschappij, Rotterdam, Amsterdam, Den Haag. Advertentiën f 0,35 per regel. Plaatsing bij abonne-
ment volgens tarief.
in verband met h,et Kerstfeest en Nieuw jaar zullen
de beide volgende nummers een weinig later verschijnen.
17 DECEMBER 1917.
In den toestand van de geldmarkt kwam de afge-
loopen week weinig of geen verandering. De stemming
bleef vast en de koersen waren eerder nog iets hooger.
Particulier disconto noteerde 3%
t
4 pOt.; de prolon-
atierente 4%, eén enkelen dag 4
1
/s pOt.
– Andermaal doet de Minister van Financiën een be-
roep op de geidmarkt tot plaatsing van schatkistpa-
pier. Op Donderdag 20 December as. is de inschrij-
ving opengesteld op zestig millioen gulden biljetten
en promessen. De promessen hebben een looptijd van
ruim 3 maanden. De biljetten loopen echter slechts
kort en vervallen, evenals die van de beide vorige in-
schrijvingen, op 7 Februari a.s.
Tevens is door den Minister bekend gemaakt, dat
de gelegenheid tot inschrijving op de nieuwe 500
millioen]eening zal openstaan op 2, 3 en 4 Januari a.s.
1
De vaste stemming voor wissels op alle oorlogvoe-
rende landen, die reeds
bijna
2 weken aanhield, kon
de. afgeloopen week niet gehandhaafd blijven. Alleen
Marken en Oostenrjksche Kronen mochten zich nog
ir een vaste stemming verheugen, maar de entente-
wissels waren zeer flauw en ondergigen een scherp
daling. Zooals in de laatste maanden regelmatig ge-
schiedt, was ook nu weder het – grootste aanbod bij
ontvangst van de Engelsche mail, welke circa 3 weken
wtis uitgebleven. Nadat het aanbod hieruit was ver-
werkt, trad weder een klein koersherstel in.
Uit ontvangen koersberichten blijkt, dat ook weder
gedurende deze periode van gebrek aan communicatie,
de stemming in Londen regelmatig twee tot vier per-
cent slechter was voor het Pond Sterling, dan hier
te lande.
ECONOMISCHE VOORLICHTINGSDIENST.
Nu er eenige nadere
bijzonderheden
bekend worden
omtrent de inrichting van den nieuw-ingerichten
Econornischen Voorlichtingsdienst in 0-root-Brittan–nië ‘zou ik, mede in verband met het aitikel van Prof.
Buins in het vorig nummer van dit blad, nog gaarne
een korte toevoeging leveren op het stukje, dat de
,,Econ. Stat. Berichten” in September j.l. over dit
onderwerp wel wilde publiceeren.
Wellicht, dat de regeling, die thans in Engeland
getroffen is, aanleiding geeft tot nadere overweging
van de plannen, die hier nog in vrijwel nevelachtigen
vorm schijnen te verkeeren.
– Sir Arthur Steel-Maitland dan, die parlemeutair
secretaris van den Board of Trade en onder-secretaris
van Buitenlandsche Zaken is, werd in die dubbele
qualiteit benoemd tot chef van den nieuwen Voor-
lichtingsdienst, die, gelijk bekend is, een schakel tus-
schen de beide departementen zal vormen.
Bij de aanvaarding van dezé betrekking heeft hij
op..6 December aan vertegenwoordigers van de Lon-
densche pers een uiteenzetting van de functies van
het Bureau gegeven. Daaraan ontleenen wij het
vôlgende:
Sir Arthur wees er op, dat het bureau allereerst tot
taak heeft eventiieele geschillen uit den weg te rui-
men, die zouden kunnen ontstaan tusschen den Board
of Trade en Buitenlandsche Zaken, betreffende de
werkzaamheden van consulaire ambtenaren en han-
delsattachés eenerzijds en de gestié van handelslicha-
men, die in den vreemde werken, anderzijds. Want –
946
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
19 December 1917
en de ,Bagdadspooiweg is hiervan- een zeer frappant
voorbeéld – bijna elke grooté onderneming, die in
den .’vreemde werkzaam- is, heeft zoowel een politiek,
als een zuiver economisch aspect. –
Om de noodige samenwerking te bereiken, is het
nieuwe bureau in de plaats getreden van de thans
samengesmolten navolgende afdeelingen:
de oude afdeeling voor handelsinformaties van
den Board of Trade,
het oorlogsinformatiebureau voor handelsaange-
legenheden van het Foreign Office,
Dit bureau had niet alleen als ressort de blokkade-
quaesties, zwarte-lijst-aangelegenheden enz., doch ook
de behandeling van economische vraagstukken, die bij
het sluiten van den vrede ter sprake zouden komen’
het bureau voor buitenlandschen handel van het
Foreign Office, dat zich behalve met de controle van
vijandelijke ondernemingen in neutrale landen, ook
bezig hield met de bestudeering der middelen, waar-
door die
vijandelijke
ondernemingen op den duur
1oor britsche kunnen worden vervangen.
en ten slotte
d.
de consulaire dienst en het consu-
laatswezén-zelf, dat voorloopig aan de persoonlijke
controle van sir Arthur is toevertrouwd.
– Uit deze verschillende bureaux is er nu een enkel
gevormd, hetwelk uit twee afdeelingen bestaat, n.l. de
buitenlandsche (overzee) afdeeling, die onderverdeeld
is naar de verschillende vreemde landen of groepen
daarvan en naar de verschiflende deelen van het brit-
sche imperium, en de afdeeling ,,Vereenigd Konink-
rijk”, verdeeld naar de verschillende takken van
handel en industrie.
Terwijl dus de eerste afdeeling zich voornamelijk -heeft bezig te houden met het ontdekken en bestu-
deeren van nieuwe afzetgebieden in den vreemde,
heeft de tweede tot taak de britsche handelaars en
industriëelen geschikt te maken voor den handelsstrjd
op de buitenlandsche markten. –
Het nieuwe departement krijgt voor de richtige uit-
oefening van
zijn
taak verschillende bevoegdheden.
Allereerst het recht tot het verzamelen van alle inlich-
tingen én gegevens, die het van belang acht, doch
bovendien het recht om zelf op te treden in het be-
lang van handel en verkeer in dan vreemde. Dit be-
teekent dat het bureau op eigen gezag voorbereidende
maatregelen kan treffen voor te shiiten handelsver-
dragen, die dan op grond dier voorstudies door den
Board of Trade definitief worden vastgesteld. Heeft
zulk een verdrag echter in hoofdzaak een politiek
aspect, dan valt het onder de competentie van het
Foreign Office, dat èchter niets definitiefs kan doen,
zonder medewerking van het nieuwe bureau. Bij
directe aanraking met vreemde mogendheden
;
blijft,
als voorheen, de tusschenkomst van het Departement
van Buitenlandsche Zaken onontbeerlijk. – –
Verder krijgt het Bureau van Voorlichting nog een adviseerende commissie naast zich, samengesteld uit en door de financieele en andere belanghebbenden in
zijn werkzaamheden, zoodat
bij
elke voorkomende
quaestie de stem van de practijk onmiddellijk, desge-
wenscht, geraadpleegd kan worden, zonder dat het
noodig is door een publieke bespreking slapende hon-
den. (in casu: mogelijke concurrentie in het buiten-
land) wakker te maken.
Verder heeft het Bureau reeds aanstonds stappen gedaan om den handel met andere deelen des Rijks
te bevorderen door de benoeming van niet minder dan
zestien handelscommissarissen, wier werkkring ten
opzichte van de economische belangen van het moeder-
land ongeveer dezelfde-is, als die der consuls eii han-
delsattachés in vreemde landen. Tot dusverre waren
er in het geheel slechts vier, die reisden, en dus
onmogelijk z66 van de toestanden in het uitgestrekte
wereldrijk op de hoogte konden zijn als wel wensche-
lijk kon w.Qrden geacht. De nieuwbenoemde zestien
,,commissioners” krijgen thans elk een bepaald rayon,
waaraan zij zich geheel hebben te wijden.
Door op deze wijze de ,,possibilities” en de behoef-
-ten op economisch gebied te bestudeeren en de resul-
taten daarvan in –één- hand te vereenigen, hoopte Sir
Arthur Steel-Maitland, dat: het mogelijk zal zijn de
hulpbronnen van het land ôp de intensiefste en voor-
deeligste wijze te exploiteeren en inderdaad heeft het
er veel van, dat dit op deze wijze verwezenlijkt kan
worden. Mits natuurlijk het bureau niet ,,verbureau-t”,
zooals wel eens schijnt voor te komen in het land van
– de ,,red. tape”.
In elk geval
lijkt
het of ook voor ons land uit de
organisatie van dezen dienst allicht iets te leeren
zou zijn.
Den Haag, Dec. 1917.
J. H. A.
ARGENTINIE GEDURENDE DEN OORLOG.
Gedurende de oorlogsjaren heeft in de Vereenigde.
Staten van Amerika zich de uitvoer, sterk ontwikkeld
èn het is van algemeene bekendheid in hoe hooge mate
door dien uitvoer de bevolking haar welvaart nog heeft
zien toenemen. Nog steeds is de uitvoerhandel in de
Vereenigde Staten buitengewoon levendig. Naarmate
zich het gebrek aan scheepsruimte sterker doet gevoe-
len, doen de Europeesche landen voortdurend meer
moeite hun behoefte aan overzeesche artikelen te dek-
ken in het uitvoerland, dat op den kortsten afstand
gelegen is. Op die wijze wordt het grootste voordeel
getrokken van de beschikbare scheepsruimte en voor vele der meest noodige artikelen
zijn
juist de Veree-nigde Staten in de gelegenheid deze met de kortste
zeereizen aan Europa te verschaffen. Beteekent de ver-
mindering der scheepsruimte dus voor de Vereenigde
Staten niet in die mate
onmiddellijke
afneming’ van
den uitvoer, voor de meer
verwijderde
landen is zulks
in des te sterker mate het geval.
Tot deze laatste landen behoort ook Argentinië. In
den eersten oorlogstijd zijn ook daar voordeelen be-
haald met een grooten uitvoer tot goede prijzen voor
de hoofd-uitvoerartikelen: graan en veeteeltproducten.
Langen
tijd
heeft echter deze toestand niet geduurd
enal spoedig begon het aantal schepen, dat in de Ar-
gentijnsche havens aankwam, ter belading naar Euro
pa, vooral wat het graan betreft, op onrustbarende
wijze af te nemen. Reeds heeft het in 1916 dikwijls
groote moeite gekost de hoeveelheden graan, die zich
in de uitvoerhavens ophoopten, geregeld verladen te
krijgen. Zoozeer zijn enkele keeren de prijzen door deze
omstandigheid gedrukt, dat- zelfs sprake is geweest
van het invoeren van minimumprijzen door dé Argën-
tijnsche Regeering. De in de laatste maanden van 1916
en het voorjaar 1917 binnengehaalde graanoogsten
in Argentinië waren echter van kleinen omvang, zoo-
dat de Regeering zich zelfs in Maart van dit jaar ge-
dwongen heeft gezien, den uitvoer van tarwe en meel
te verbieden. Ook van maïs en vooral van lijnzaad wa-ren zeer beperkte hoeveelheden van den nieuwen oogst
voor uitvoer beschikbaar en toch is gedurende 1917
het aanbod van scheepsruimte voor den uitvoer van
Zuid-Amerika voortdurend zoozeer afgenomen,-dat het
zelfs niet mogelijk is geweest,-die’ zeer beperkte kwan-
titeiten graan en lijnzaad tezamen met de overgeble-
ven voorraden van het vorige jaar ten volle uit te voe-
ren. Wel bewogen de graanprijzen zich voortdurend
op een hooger peil dan in 1916, gedeeltelijk tengevolge
van locale oorzaken in verband met de kleine oogst-
opbrengsten, gedeeltelijk tengevolge van geringe voor-
raden in de andere uitvoerlanden en in Europa en
bovendien nog wegens de ongunstige berichten, die – in’
het voorjaar van 1917 over de in Amerika en Europa te velde staande gewassen werden verspreid. Te wei-
nig heeft zich bij die prijsb-eweging echter doen gelden
het steeds toenemende gebrek aan scheepsruimte. Men
was zich niet voldoende bewust van het hierin schui-
lende gevaar en was er te zeer van overtuigd, – dat
Europa het Argentijnsche graan voor de dekking zijner
behoeften noodig had en dat dus ten slotte door de
Entente-rjken wel stoomschepen zouden worden aan-
gewezen voor belading in Argentijnsche havens. Tot
groote teléurstelling van de eigenaren van graan in
Argentinië is die verwachting echter slechts jn zeer
19 December 1917
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
947
geringe mate vervuld. Het verbruik van graan in de
voor invoer in aanmerking komende Europeesche
landen is door verschillende bezuinigingsmaatregelen
afgenomen en Noord-Amerika heeft door ongekende
uitputting zijner voorraden in het eerste halfjaar van
1917 in veel sterker mate in de behoefte kunnen
voorzien, dan aanvankelijk verwacht werd. Later bleek
zoowel in de Vereenigde Staten als.in Canada de tar-
weoogst vrij bevredigend uitgevallen te zijn, terwijl de
daar geoogste hoeveelheden der andere graansoorten,
die tegenwoordig in veel sterker mate dan vroeger,
niet slechts voor veevoeder doch ook voor menschelijk voedsel, gebruikt worden, zeer groot waren. De Enten-te-rijken kwamen daardoor niet in de noodzakelijkheid
meer dan zeer beperkte hoeveelheden graan van Ar-
gentinië te betrekken. Het aantal der schepen, die zij
ter belading met graan naar Argentinië zonden, nam
dan ook voortdurend af. Deze vermindering wordt te-
zamen met de sterke hemoeiljking der neutrale
scheepvaart in Argentinië steeds meer gevoeld als een
sterke bedreiging van de welvaart van het land.
Minder verontrustend dan voor den graanuitvoer
is de toestand voor den export van de voortbrengse.
len der veeteelt. Wel is de vleeschuitvoer uit de Ver-
eenigde Staten gedurende de laats.te oorlogsjaren toe-genomen, doch op dit gebied heeft Argentinië de con-
currentie van Noord-Amerika minder te vreezen dan
bij den uitvoer van zijn graanoverschot. Noord-Ame-
rika is niet in staat aan het grootste gedeelte van de
zeer sterke Europeesche vraag naar vleesch te voldoen
en liet is een gelukkige omstandigheid. voor Argenti-
nië, dat geen
01)
korter afstand van Europa liggend
land daartoe vel in de gelegenheid is. De uitvoer van
producten der veeteelt is dan ook in Argentinië van
1916 tot 1917 zelfs toegenomen. Daarmee heeft het
land dus althans een zijner twee belangrijkste export-
bedrijven, ondanks de vervoermoeilijkheden, op bevre-
digende wijze in stand kunnen houdeii. Vrj geregeld zenden de Entente-rijken stoomschepen ter belading
met vleesch, huiden en wrol naar de Argentijnsche
havens.
Hoezeer echter de totale voor den uitvoer beschik-bare scheepsruimte in Argentinië . gedurende de oor-
logsjaren is afgenomen, blijkt uit het volgende staatje,
dat het aantal en de grootte in netto-register tons aan-
geeft vati. de stoom- en zeilschepen, die in de jaren
1913-1917 in de Plata-rivier zijn aangekomen en ook
van daaruit later weder met lading vertrokken.
Stoomschepen
Zeilchepeu
Aantal
N.R.tous
Aantal N.R.tons
1913
……..
2.421
6.788.067
167
207.383
1914
……..
1.938
5.408.359
. 101
120.636
1915
……..
1.932
4.838.087
134
172.624
1918
……..
1.688
4.059.975
258 .
385.211
1917
……..
1.100
2.400.000
250
350.000
Uit deze cijfers blijkt tevens hoezeer in de laatste
jaren weder zeilschepen voor de Argentijnsche vaart
in gebruik zijn genomen ter tegemoetkoming in de
groote verliezen aan stoomschepen. De cijfers voor
1917 zijn schattingen met als basis de voor het eerste
halfjaar 1917 bekende cijfers. Aan het eind van 1917
zal echter blijken, dat de schattingen in geen geval
te hoog zijn geweest.
Zoolang bij voortduring van den oorlog de gealli-
eerde landen hunne behoefte aan graan kunnen blij-
ven dekken uit de op korter afstand van Europa ge-
legen Veieenigde Staten en Canada, zal men in Argen-
tinië nauwelijks eenige verbetering in het gebrek aan
saheepsruimte mogen verwachten. Dit is voor het land
zeer zeker een verontrustend vooruitzicht, te meer nu
juist in 1918 zeer veel meer graan koor uitvoer be-
schikbaar zal zijn dan in de laatste twee jaren. .Tarwe,
haver en ljnzaad, waarvan de oogsttijd’ nu is aange-
broken, zullen zeer bevredigende opbrengsten geven
met flinke overschotten voor uitvoer. Daarbij komt .dan
omstreeks April de maïsoogst, die, wanneer het wêder
niet zeer ongunstig is, zeer waarschijnlijk belangrijk
meer zal opleveren dan de abnormaal kleine oogst van
het vorige jaar. Men kan verwachten, dat de Entente-
landen voorloopig hunne behoeften aan tarwe, haver en
mais wel in de Vereenigde Staten zullen kunnen dek-
ken, waar de oogst der twee laatstgenoemde graan-
soorten zeer groot is geweest. Het zal zeker voor Ar-
gentinië, mocht de vrede nog eenigen
tijd
op zich
laten wachten, zeer bezwaarlijk zijn, zich van
zijn
over-
8chotten te ontdoen.
Waar uitvoer van landbouwproducten zoo hoog noo-
dig is voor een geregelde ontwikkeling der financieele
krachten van bevolking en regeering van Argentinië,
ligt het voor de hand, dat men zich daar over de
naaste toekomst zeer ernstig ongerust maakt. . Een
kleine troost ligt hierin, dat in de Vereenigde Staten
en. Canada de opbrengst van lijnzaad dit jaar zeer
klein is en men dus in de Vereenigde Staten meer dan
gewoonlijk op invoer zal
zijn
aangewezen. Er mag
dus worden verwacht, dat scheepsruimte voor aanvoer
van lijnzaad uit Zuid- naar Noord-Amerika door de
Regeering te Washington ter beschikking zal worden
gesteld. Het rooruitzicht van een goeden graanoogst en
de verwachting, dat men daarvan slechts een klein
gedeelte zal kunnen uitvoeren, heeft in Argentinië
reeds sterke
prijsdaling
van alle graansoorten, die in
ddti afgeloopen zomer daar zeer hoog in prijs waren,
teweeggebracht. Toch
zijn
zij in
vergelijking
met
vroegere jaren nog hoog te noemen en bieden zij den
pioducent nog een ruime winst. Als in het gebrek aan scheepsruimte niet eene groote verbetering komt, be-
staat er alle aanleiding om verdere daling te verwach-
ten Misschien zullen de Europeesche neutralen en
Brazilië nog in de gelegenheid komen, hunne be-
hoeften in Argentinië te dekken, doch deze zijn niet
van voldoenden omvang om het gevaar, dat Aigentinië bedreigt, af te wenden.
Het is duidelijk, dat de Argentijnsche Regeering
met open armen iederen overzeeschen kooper van graan
zal verwelkomen en het deed mitsdien eenigszins hu-
môristisch aan, onlangs in onze kranten te lezen, dat
die Regeering gunstig bëschikt had op het verzoek
van Nederland en Spanje, om binnenkort onderschei-denljk 500.000 en 300.000 ton tarwe uit Argentinië te
mogen uitvoeren, mits aan zekere voorwaarden werd
voldaan. De Argentijnsche Regeering verkeert toch op
dit punt allerminst in een positie, die haar aanleiding
kan geven voorwaarden te stellen.
,De sterke vermindering in het scheepvaartverkeer
op de Argentijnsche havens en daarmee in den invoer
en uitvoer, heeft tengevolge gehad, dat de Argentijn-
sche inkomsten uit invoerrechten, havengelden, loods-gelden en
dergelijke
bronnen zeer sterk
zijn
vermin-
derd. De inkrimping van handel en bedrijven en spe-
ciaal van die, welke met den invoer in verband staan,
hëeft ook de opbrengsten der gewone belastingen doen
tenvallen en de Argentijnsche Regeering tracht nu vermeerdering harer inkomsten te verkrijgen door
scheepvaart en handel zwaar te belasten. In de begroo-
ting voor 1918 heeft zij daarbij een naar veler mee-
ning zeer gevaarlijk stelsel ontwikkeld. Zij wenscht
ii .melijk alle afschrijving, kosten en onderhoudskosten
van havens en haveninrichtingen volledig te laten be-
talen door de scheepvaart door het heffen van hooge havengelden. Voor de haven van Buenos Aires bere-
kent zij het jaarlijks op die wijze te verkrijgen bedrag
op vijftien millioen pesos, de helft voor interest en
amortisatie, de andere helft voor nieuwen bouw en
onderhoud. Bij de zoo sterk verminderde sc1ieepaart
beteekent dat bedrag een zeer hoog havengeld, dat
Buenos Aires, nu reeds een dure haven, op dit punt in nog ongunstiger positie zou brengen. Niet de ha-
vengelden alléén zullen echter de kosten der havens
dienen goed te maken; want daarnaast stelt de Regee-
ng.eene belasting op de vracht voor, die véér het
vertrek van het schip moet worden betaald. Als gevolg vaji beide belastingen voorziet men niet slechts achter-
uitgang van de te zwaar helaste havens, doch tevens
wordt geklaagd, dat het weer de producent, de landbou-
wer en veehouder zal zijn, die ten slotte de belastingen
te dragen heeft. Op de wereldmarkten zullen de prij-
zen der Argentijnsche artikelen niet met de hoogere
948
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
19 December 1917
op “het-. vervoer drukkende. belastingen’ ku.nen ‘woMen
verhoogd en het resultaat zal zijn,, dat de exporteur
bij onveranderden veikoopprijs, doch verhoogde ver-
voerkosten een lageren prijs aan den producent be-
taalt. Hetzelfde geldt voor de eveneens door de Regee-
ring voorgestelde uitvoerrechten. Voorgesteld werd
oorspronkelijk een algemeen uitvoerrecht van 2 pOt.
der waarde op het oogenblik det verscheping. Uitzon-
deringen worden echter gemaakt voor de voornaamste
uitvôerartikelen, zijnde granen, vrijwel alle veeteelt-
producten en quebracho-extract. Voor al deze artikelen
is een speciaal tarief van vaste bedragen per duizend
kilogram voorgesteld. Voor levende paarden en muil-
dieren bedraagt ‘het voorgestelde uitvoerrecht vijf
goudpesos per stuk. Wederom ligt het voor de hand,
dat dit uitvoerrecht niet door de koopers in het invoer-
land betaald zal worden in den vorm van een hoogeren
prijs voor het artikel. Dië prijzen worden door de we-
reldmarkt beheerscht en de exporteur in Argentinië
zal weder aan den producent een lageren prijs dan
vroeger betalen. In alle voorgestelde belastingen ligt
dus een eenzijdige benadeeling van landbouwers ën
veehouders met de kans, dat scheepvaart en handel-
nog verder verminderen.
Het voorstel der Regeering is in onderzoek bij eene parlementaire commissie, die, met behoud der hoofd-
gedachte, op vele punten veranderingen voorstelt.
Voornamelijk in de berekening van het uitvoerreht
stelt de commissie eene verandering voor. Zij wenscht
in de èerste plaats 2 püt. te heffen van de waarde op
het
tijdstip
der verscheping, doch tevens 10 pOt. van
het bedrag, dat die waarde meer bedraagt dan door de
Regeering daarvoor vast te stellen basis-prijzen. Van
het bedrag, waarmede dat meerdere de helft van den
basisprijs overtreft, wordt 15 pOt. geheven. Om voor
de belastingschuldigen de berekening te vergemakke-
lijken, zal eene commissie maandelijks de voor’ de ge-heele maand geldende en volgens genoemd voorschrift
berekende, hoogte der belasting voor ieder artikel vast-
stellen. Dit bedrag zal met den loop der m’arktprijzen
voortdurend veranderen en het zal dus voor een expor-
teur
dikwijls
van groot belang zijn, goederen in eene
bepaalde maand verscheept te krijgen. Het komt zeer
zelden voor, vooral in de tegenwoordige tijden van
gebrek aan scheepsruimte, dat een handelaar in een
enkele maand goederen kan koopen, verkoopen en ver-
schepen. Het uitvoerrecht. brengt dus een nieu*en
speculatieven factor in het exporteursbedrjf.
‘Het is mij nog niet bekend,,ôf en in welken vorm de
Regeeringsvoorstellen wet geworden zijn. Indien zij in
den oorspronkelijken hier beschreven vorm zijn aange-
nomen, kunnen zij op den Argentijnschen uitvoerhan-
del van zeer nadeeligen invloed zijn, doch indien e
gaalliëerde landen zulk eene behoete krijgen aan gentijnsch grâan en Argentijnsche veeteeltproducten,
dat zij hunne schepen naar Argentinië ter belading
zenden,, zonder veel aandacht te,
wijden
aan de prijzen,
die zij te betalen hebben, dan kunnen de nieuwe belas-
tingen de Argentijnsche Regeering uit hare finan-
cieele moeilijkheden brengen zonder de producenten te
ee1 te schaden. Zulk een toestand, waarin de belas-
tingën niet op den producent drukken, zou echter niet
anders dan tijdelijk kunnen zijn en bij intreding van
meer normale omstandigheden zou de producent zeker
weder degene worden, op wie de belastingen worden
afgewenteld. Indien de geallieerden werkelijk genood-zaakt werden den Argentijnschen uitvoerhandel weder
tode oude ontwikkeling te brengen, dan zou alleen
reeds, hierdoor de Argentijusche Regeering, ook zonder
de nieuwe, voorstellen, hare financieele positie veel
zien verbeteren.
,.Weinigen verwachten echter zulk een gunstige ont-
wikkeling der gebeurtenissen en met afgunst ziet men
in Argentinië hoe in de Vereenigde Staten de oorlog
den uitvoer tot enorme ontwikkeling en een.belangrijk
deel der bevolking tot groote welvaart heeft gebracht,
terwijl Argentinië, dat toch evenzeer levensbehoeften
voor uitvoer ter beschikking heeft, met zooveel min-
der tevreden moest zijn.
.
.’
‘J• S.
:’DE
.
.INFLATIE’EN,b.E ‘PRIJZEN.
1)’
In de ,,Econoniiste français” van 10 November j.l.
vervolgt A. Rffalovich zijne beschouwingen over het
inflatie-vraagstuk, aan de hand van het verslag van
het debat, dat in het Britsch Statistisch Genootschap gehouden werd naar aanleiding van de verhandeling
van Professor Shield Nicholson over dit onderwerp.
In een volgens zijn zeggen zeer önvolledig relaas
geeft schrijver de opinies ‘weer van eenige der voor-
naamste sprekers.
Vooreerst van den directeur van de Engelsche
,,Economist”, den bekenden schrijver Hartley Withers.
Deze verwoede voorstander van het heffen van ‘belas-
ting tot het uiterste, stelde de Regeering verantwoor-
delijk voor de bestaande inflatie. ) Hij gelooft niet,
dat de currency notes op eene noemenswaardige wijze
het goud zouden hebben verdrongen. Deze notes zijn
in omloop gebracht op het oogenblik, dat de crisis
uitbrak, toen de banken en particulieren geld oppot-
ten. Toen waren er ruilmiddelen noodig om in het
tekort te voorzien; sedert dien is het gele metaal niet in dezelfde verhouding in de circulatie teiuggekeerd
als vroeger. Het oppotten is verminderd onder den
drang van het beroep op de vaderlandsliefde. In
Januari 1917, ter gelegenheid van de uitgifte van de
derde oorlogsleening is er veel goud ingeleverd. Van
het goud, dat de banken tot zich genomen hebben,
weet men niets.
De President van een der ‘grootste Londensche ban-
ken en directeuren van andere instellingen verzekeren,
dat zij beter van goud zijn voorzien dan ooit te voren.
Er bevindt zidh minder gou(ï
bij
het publiek en er is
niets in omloop.
De vermeerdering van de ruilmiddelen valt niet tegen te spreken. De inflatie spreekt zich uit in de
aaugroeiing van de banksaldi, als gevolg van de
regeeringsmaatregelen (belastingen, leeninggelden,
credietoperaties met de banken, echter niet met de
kapitalisten). De prijsstijging, de vermeerdering van
de oorlogskosten doen toenemen de ontevredenheid
van de arbeidersklassen, die zich beklagen, dat zij
uitgebuit worden.
De inflatie werkt terug op de wisselkoersen met het bedenkèlijk gevolg, dat deze zich ten nadeele van En-
geland hebben gekeerd.
De Engelsche gouden standaard wordt op het oogen-
blik beschermd door den duibootenoorlog, zegt Hart-
ley Withers, omdat daardoor de kosten van versche-
ping van het goud zoo gestegen zijn. Als deze ver-
hindering na den oorlog zal zijn weggenomen, acht hij
het in de eerste maanden van den vrede eene uiterst
moeilijke zaak om den gouden standaard te handhaven.
Wat nu de vraag betreft, of niet de prijsstijging
somtijds inflatie kan veroorzaken, schaart Hartley
Withers zich aan de zijde van hen, die de voorkeur
geven aan een eenvoudige beschouwing dezer kwestie,
welke Professor Nicholson onwetenschappelijk noemt,
hetgeen hij gaarne toegeeft. Van deü eenen kant con-
stateert hij eene groote vermeerdering van de ruilmid-
delen; van den anderen kant eene groote prijsstijging.
Hij gelooft, dat de vermeerdering van ruilmiddelen
een van de hoofdoorzaken is van de prijsstijging.
Zonder die vermeerdering van geld zouden sommige
artikelen, waarnaar veel vraag was, duurder geworden
zijn en andere minder gezochte zouden daarentegen in
prijs zijn gedaald. De stijging was echter ongeveer
algemeen.,
Het is wel opmerkelijk, hoe
bij
de discussies men
telkens weer terug kwam bij dê financieele politiek
‘) Zie de Economisch-Statistische Berichten van
14 No-
vember
1917.
2)
De Economist kant zich fel tegen de financieele politièk
van de Regeering gedurende den oorlog. ,,Financing the war
by nflation”, zooals het blad die politiek gemakshalve
weergeeft, ,,is een zoo dwaas en onrechtvaardig systeem,
dat men het, ware het opzettelijk ingevoerd, slechts misdadig
zou kunnen noemen.” (Zie het nummer van
23
Juni
1917,
pag.
1145).
19 December 1917
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
949
der :Regeering,
als voornaamste oorzaak van- de ouge,-
zonde. uitbreiding der circulatie-middelen.
–
Prof. Nicholson gaf dan ook in
zijn
repliek duide-
lijk te verstaan, dat
hij
van meening was geweest in
den geest van het Economisch Genootschap te hande-
len; om
bij
de behandeling van het belangrijke vraag-
stuk dé politiek buiten de deur -te houden en zoo min
mogelijk het beleid van de Regeering in het debat te
betrekken. Nu hij echter uit de woorden van den heer
Hartley Withers begrepen hâd, dat men in deze ver-
gadering niet zoo angstvallig te dien opzichte ge-
stemd was, speet- het hem zich in
Zijne
verhandeling
beperking te hebben opgelegd. In dit verband haalde hij de woorden- van den dichter aan:
,,Poets lose half the ‘praise they would laave got
Were it but known what they discreetly blot.”
In elk geval heeft deze zitting van de Royal Statis-
tical Society buitengewone belangstelling getrokken.
Men betreurde het, dat de inleider
zijn
onderzoek be-
paald had tot Engeland en de weusch werd geuit, dat onder de bescherming van de Society een uitgebreid
onderzoek zou worden ingesteld naar den loop der
prijzen in de wereld sinds het begin van den oorlog.
De stijging van de goederen-prijzen en van de bonen
is niet het gevolg van plaatselijke omstandigheden,
maar hangt samen met den geheelen wereldtoestand.
De persoonlijke indruk, welken Raffalovich heeft
van het verband, dat bestaat tusschen de vermeerde-
ring van betalingsmiddelen en de
prijsstijging
der goe-
deren, is door de besprekingen in de Statistical Society
niet ‘gewijzigd. Volgens hem is de inflatie niet het
eenige element van de duurte. De moeilijkheden
bij
de productie, bij de verdeeling van goederen, bij het
voorraad maken,
zijn
factoren, welke tot de prijsstij-
ging bijdragen. Is echter eenmaal inflatie ingetreden,
dan bestaat het gevaar, dat
zij
als een rollende sneeuw-
bal door eigen kracht steeds grooter wordt.
– –
‘Met White constateert Raffalovich het bestaan van
;,the law of accelerating issue and depreciation,” de
wet
van de versnelling in de uitgifte van ruilmiddelen en der waardevermindering daarvan. Als recent voor-
beeld
–
haalt hij Oostenrijk-Hongarije aan, waar men
de uitgifte van papierengeld, uit gebrek aan andere
middelen, met drie milliard moest vergrooten, zoodat
men daar met versnelden pas op den weg van het geld-
maken voortgaat.
Raffalovich wijst nog op een wetsontwerp, dat in
Frankrijk geformuleerd is geworden, om naast het
bankbiljet eene reritegevende staatsobligatie te laten
ôirculeeren. De voorstanders zagen in deze munt-obli-
gatie een middel om hen, die niet aan de vrijwillige
staatsleeningen hadden medegedaan op deze wijze te
dwingen geld aan den Staat te leenen. Raffalovich
noemt dit nieuwe ruilmiddel een financieel martel-
werktuig, leidende tot anarchie op het gebied van het
muntwezen en dat slechts uitgevonden kan worden
door menschen, die bij het voortduren van den oorlog
aan zinsverbijstering zijn
gaan lijden.
Het laatste verslag der Nederlandsche -Bank heeft
de aandacht van Raffalovich getrokken en hij merkt
op, dat de President dier Bank zich schaart aan de
zijde van hen, die het uitsluitend verband van de
inflatie met de stijging der goederenprijzen en der
bonen ontkennen. Bij het geven van eenige
cijfers
be-
treffende de vermeerdering der bankbilj etten-circula-
tie en van den goudvoorraad bij de Nederlandsche cir-
culatiebank, teekent Raffalovich aan,dat ook
hij
niet
tot het inzicht kan komen, dathet goud van Zijne
suprematie zou hebben ingeboet. Hij herinnert aan de
goudpolitiek der Scandinavische landen en verklaart
zich niet te kunnen vereenigen met de weinig welwil-
lende houding van de circulatiebanken dier’landen, die
de geallieerden
bij
gebrek aan remise bemoeilijkten in
de ‘vereffening
hunner schulden
in gôud,
–
terwijl het
zènden van goederen achterwege moest blijven, omdat
de verdere bestemmingdier goederen den geallieerden
verdacht voorkwam.
Ten’ slotte- wijst Raffalovich op de overgangs-
periodé, welke onmiddellijk zal volgen op de staking
der vijandelijkheden en het sluiten van den vrede ‘en
welke
bij
scherpzinnige opmerkers bezorgdheid wekt.
Ook in dit opzicht werd Raffalovich getroffen door
eene zinsnede in het laatste verslag der Nederlandsche
Bank, waarin de mogelijkheid voorzien wordt van eene
crisis na
den oorlog, welke die van 1914 nog in
de schaduw zou kunnen stellen. ,,Ofschoon,” zegt
Raffalovich, ,,deze waarschuwing
gezicht
wordt tot
vreemdelingen, mag men ze wel in gedachte houden.”
–
Mr.
L. F. A. M. v. 0.
NO ORSCHE SCFIEPEZVBESTELLIN GEN
IN ENGELAND.
In het onlangs verschenen werk: Noorwegen, zijn,
hândel, nijverheid en verkeer, van -de hand van den
cdirespondent der
N. R. Cl.
in Ohristiania, den
heer
L. Lacomblé, een lezenswaardig boek dat aangenaam
aandoet door zijn smaakvolle verzorgirig
1
),leest men:
,,De Noorsche scheepsbouw heeft heel wat wisse-
lende
tijden
meegemaakt, wezenlijk afhankelijk van
den ontwikkelingsgaug van de schcepsreederj. Na
een zeer
gelijkmatige
maar beperkte werkzaamheid
in de eerste helft der vorige eeuw, begon de scheeps-
bouw van
af 1850
zeer krachtig te bloeien, zoowel
wat
omvang
van het bedrijf als ook wat de constructie
der schepen betrof.
De Noorsche scheepswerven legden
vooral in de
jaren van
’70 een
groote wei-kzaamheid
aan den dag. Dit bereikte
haar toppunt in het jaar
1875, toen er
253
zeilschepen gebouwd werden met
een capaciteit van 72.257 ton en 11 stoomschepen met
een capaciteit van -1.307 ton. Sedert nam de scheeps-
bouw geleidelijk af en slonk tot een minimum in,
terwijl het nog lang duurde voor men in Noorwegen
6p eenigszins grooter schaal stoomschepen begon te
bouwen. Maar in de laatste jaren is hierin een ver-
andering gekomen en nu vindt men niet alleen wer-
ven voor stoomschepen in Ohristiania en Bergen, maar
ook in Frederikstad, Drontheim, Grimstad, Stavanger
e.
–
a. plaatsen.”
‘Het is den lezer bekend, dat Noorwegen een eerste
plaats inneemt in de rij van zeevarende mogendheden
en het is voornamelijk de tramp-vaart, waarop dit
land zich is blijven toeleggen. Zoo is het dan ook
duidelijk, dat van de
gezamenlijke
bruto-vracht, die
in’
1910 dbor Noorsche schepen in de buitenlandsche
vaart verdiend werd, meer dan 115 millioen Kr. uit
de vrachtvaart tussehen vreemde landen en ongeveer
25 millioen uit de scheepvaart tusschen Noorwegen
en het buitenland voortvloeide.
–
Wij
lasschen hier een graphiekje in, waartoe eene
teekening in het hiervoren geciteerde werk tot voor-
beld heeft gestrekt. De Noorsche handelsvloot in de
jhen 1814 tot 1914 vindt men daarin voorgesteld,
uitgedrukt in bruto registertonnen. Stoom- en motor-
schepen
zijn
opgenomen voor zoover boven 25, zeil-
schepen voor zoover boven 50 ton.
5941
3TOOM5C1-IEPnN
11
ZE1LCHEPEN
4l-f1
0
HILL
–
DEGEHECLuVWOT
–
– –
HILL
~L
Y
1914
90 ’29
30 -35-38
–
-51
.35 -6065-66-70
-760090
90
95 1
900
‘0610121914
Het Noorsche scheepsregister voor 1917 vermeldt
2036 schepen van meer dan 100 •ton, waarvan de
totaalinhoud bedroeg 2.562.395 ton.
1)
Nijgh
en van Ditmar’s (Jitgevers-Mij.
950
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN.
19 December 1917
Behoeft het dus geen verwondering te wekken, dat
bij de specialiseering, welke Noorwegen aan dezen’) voor
het land zoo beteekenisvollen, bedrijfstak geeft, het
aandeel, dat dit land zou hebben te dragen in de
molestverliezen – met name, die door de actie der
duikbooten – groot zou worden
2
), anderzijdsbezorgde
de conjunctuur van het oogeublik aan het land onge-
kende baten uit de vrachtvaart.
Voor de ontvangsten staan dan ook de volgende
cijfers te
bek,
afgerond in millioenen kronen: in
1910, 140; in 1911, 101; in 1912, 188; in 191.3, 219;
in 1914, 211; in 1915,
474;
in 1910, volgens de
Frkf.
Zig., het ontzaglijke
cijfer
van 1060 millioen I.,
waarvan 968 mili. verdiend zijn door de stoomschepn
en 92 door zeilschepen.
Een en ander heeft de vraag naar schepen in
Noorwegen natuurlijk zeer sterk gestimuleerd. Het
zou te ver voeren, en ligt niet in de bedoeling van
dit bericht, een volledig relaas te geven van de wijze,
waarop Noorwegen getracht heeft buitenslands in de
behoefte aan schepen te voorzien, voor zoover de
nationale industrie, waarvan in de bovenstaande aan-
haling een beeld gegeven werd, te kort schoot. De
belangrijkste gebeurtenissen daarbij genieten trouwens
algemeene bekendheid; men weet, dat Noorwegen een
groot aantal schepen van het buurland, Zweden, oveï-
nam, daarnaast kent men hier te lande de Noren als
koopers van schepen, eene aangelegenheid, die o
ç
k
hier herhaalde malen de aandacht trok, en evenzeer zal
de lezer zich herinneren, dat Japan tot leverancier
van vrachtschepen verheven werd. In normale tijden
zou natuurlijk voor de hand hebben gelegen, dat de
buitenlandsche bestellingen voor een zeer belangrijk
deel Engeland hadden opgezocht en, zooals spreekt,
trachten ook thans do Noorsche scheepvaartmaat-
schappijen nog de aanvulling der vloot uit Groot-
Brittannië gaande te houden, juister gezegd, voor de
toekomst te verzekeren.
Een niet onbeteekenènde kwestie, die zich daarbij
heeft voorgedaan, moge thans nog nader in oogen-
schouw worden genomen. De publieke attentie schijnt
zich alweer grootendeels van het onderwerp te hebben
afgewend, maar de economisch-politieke overwegingen,
die men gereede kan aannemen, dat de oorzaak varen
van het dispuut, wettigen nog eenige plaatsruimte
hiervoor te vragen.
Het is begrijpelijk, dat het den Engelschen weinig
genoegen doet, dat de neutralen hooge baten incas-
seeren uit de zeevaart, veelal hunne positie bij voort-
during verbeteren, terwijl zij zelve door de verplich-
tingen van den oorlog afgehouden worden van het
emplooi, dat een even gunstig financieel enecono-
misch resultaat zou kunnen bieden. Deze gevoelns
worden dan ook volstrekt niet verholen; de con-
sequenties zijn ?ns ten volle bekend! Noorwegen
dat weliswaar belangrijke transportdiensten aan
het Britsche rijk bewijst, ziet zich niettemin tegen-
over dit antagonisme geplaatst. Nu dateert de jalousie
de métier tussehen deze landen niet van gisteren.
Noorwegen-heeft nog lang zijn baat gezocht bij zeil-
schepen, trouwens het bestanddeel zeilers in de vloot
van Noorwegen is nog steeds aanmerkelijk. Blijkens
de
Lloydscijfers
van
1912
telde men
637
zeilschepen
tegen
1495
stoomschepen, hetgeen een gunstige nurne-
rieke verhouding is voor de eersten.
Terwijl
nu Noor-
wegen groote aantrekkingskracht vertoonde voor de
zeilschepen, die Engeland afstootte, wilde het beloop
der geschiedenis, dat vermakelijkerwijze dit materiaal
in handen van de niéuwe eigenaars, voor Albion een
sterke concurrentie teweeghracht, dat wil dan zeggeii’i
in de lange tramp-vaart.
Er werden verschillende motieven genoemd, wa-
0 De
Shipping
Board in de Vereenigde Statea sehatte de
handelsvloot van Noorwegen in de Atlantische vaart o’p
1
September
j.l.
1:800.000
tons, in de Pacificvaart
50.000
tons.
2)
Tot
20
October
j:1. 405
stoomschepen niet
810.122 toil
gross en 162
zeilschepen met
156.300
ton gross.
om dé noorsche ondernemingen het peil van hunne
bedrijfskosten lager konden. houden. Een belangrijke
oorzaak is gelegen in het bedrag der gage, welke op
noorsche schepen nog de eenheid bezit met den in het
algemeen bescheiden standaard, die het leven in Noor-
wegen kenmerkt. Ook wisten de Noren in de v66r-
oorlogsche jaren, toen het molestatie-geraar zich nog
niet deed gevoelen, de verzekering van het vaart
risico goedkooper te financieren dan hij de buiten-
landsche reederijen het geval was.
Nu maakt zich ook zeer zeker in Noorwegen de
terugslag van den oorlog in het bedrijfsleven bemerk.
baar, maar dit kan er niet veel toe af doen, dat Enge-
land. weinig animo gevoelt mee te helpen om Noor-
wegen het behoud van zijn oorlogs-successen te ver-
zekeren, door het land in hoogere mate gunstig te
situeeren tegenover de belanghebbenden binnen eigen
grenzen. In het recente voorval, dat wij hiervoren op het oog hadden is dit gevoelen duidelijk aan liet licht
getreden. –
Door noorsche reederijen
zijn
contracten voor den
bouw van schepen afgesloten met engelsche werven,
waarbij zeei merkwaardige bepalingen zijn getroffen. Tot de constructie zal eerst worden overgegaan, wan-
neer het britsche gouvernement te kennen zal hebben
gegeven, dat hiertegen geen bezwaren bestaan, daar-
entegen betalen de noorsche contractanten reeds thans
een aanzienlijk deel van de bouwkosten. Fairplay be-
richtte, dat voor omtrent 80 schepen contracten zijn
afgesloten. Door één enkele maatschappij is de leve’-
ring van
32
schepen aangenomen, alle van één en
hetzelfde type, met afmetingen van
420 bij
54
en
26
voet. De prijzen beloopen voor de onderscheidene
schepen: voor booten met een tonneninhoua van
4050
ton deadweight, plm. £ 30 per ton; voor een type van
5500 ton, plm. £
27
per ton, en voor een tweetal nog
grootere types, resp. 8000 en .
9250
ton deadweight,
£ 24
en £
26
per ton.. De aantrekkelijkheid van de con-
tracten is nog aanmerkelijk vergroot door de toevoe-
ging eener clausule, dat alle
prijsstijging,
die zich na
de teekening zal doen gelden ten aanzien der grond-
stoffen, arheidsloonen enz., door de bestellers gedra-
gen wordt.
Cri.tiek is aan deze transacties, die maar dadelijk
een ,,serious menace to the maritime supremacy of
Britain” werden genoemd, niet bespaard gebleven.
Men wees er op, dat deze bestellingen zich merkwaar-
dig kort vertoond hadden, nadat het wetsontwerp in
Duitschland aan de orde gesteld was, voor den ‘weder-opbouw van de koopvaardijvloot. Men trok de parallel
met de Ver. Staten, die zich gehaast hadden het mee-
rendeel der scandinavische contracten voor de con-
structie van schepen te annuleeren, zoodra het amen-
kaansche land zich geschaard had onder de oorlog-
voerenden. Al lacht de uitermate gunstige financieele
regeling den britschen betrokkenen dan ook ten zeerste
toe, toch. verneemt men algemeen de opvatting, dat
dergelijke contracten – al moge de overheid hare be-
voegdheid behouden, uit hoofde vtin de Defence of the
Realm Act – verwerpelijk zijn en pei saldo de voort-
varendheid, waarmede voor de nationale behoefte zal
worden gebouwd, alsmede den prijs van liet materieel,
ongunstig zullen influenceeren. Het ligt voor de hand,
dat niet met zooveel woorden de concrete aandrang
wordt uitgesproken, die zonder groote scherpzinnig-
heid achter de bezwaren te zoeken is, integendeel
krijgt Noorwegen nog een veer voor de goedgezind-
heid, waarmee het Zijne schepen voor het belang dér
Entente in den grond heeft laten boren, de hulde’
waarop men – tenminste van een der partijen – kan
rekenen, wanneer men zich, om stereotiepe woorden
te gebruiken, als een ,,wirklich Neutraler” gedraagt.
DE SPAÂNSCHE BUITENLANDSCHE SCHULD
INDEN OORLOG.
Overeenkomstig hetgeen ii andere neutrale Euio-
peesche staten geschied is, heeft ook Spanje het actieve
saldo van zijn handelsbalans gedurende de laatste 3
19
December
1917
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
951
jaren belangrijk zien stijgen. Ook naar Spanje
is dientengevolge een flinke zijtak van dèn breeden
goudstroom gevloeid, die de neutrale landen is gaan
bespoelen. De goudvoorraad der Bank van Spanje
steeg ni. sedert begin
1914
tot einde
1916
met
Pes.
779
millioen op Pes.
1341
millioen en is sinds-
dien verder toegenomen; hij beliep ni. omstreeks het
midden van het loopende jaar Pes.
1535
millioeri.
Het heeft dan ook geenszins verwondering gewekt,
dat de Spaansche valuta in het buitenland al spoedig
tot ver boven het goudpunt is gestegen en, teneinde
van deze conjunctuur
profijt
te trekken, is de Regee-
ring gedurende den oorlog aangevangen met het op
ruime schaal intrekken van Spaansche waarden, welke
zich in ‘t buitenland bevonden. Het oog werd daartoe
voornamelijk geslagen op de in Frankrijk in groote
posten gehouden
4
pOt. Buitenlandsche schuld (,,Ex-
térieurs”) en verschillende spoorwegfondsen. Aldus
gebruik makende van het belangrijke agio van de
Peseta in Frankrijk
(eind October
1917
circa
34
pOt.),
kocht de Spaansche regeering tot begin Juni
1917
voor een totaal van ca. Pes. 1 milliard aan deze
waarden in, t. w. rond Pes.
476
millioen ,,Extérieurs”
en rond Pes.
524
millioen spoorwegfondsen. Het
bedrag der zich in het buitenland bevindende
,,Ex-
térieurs”, dat op 1. J’anuari 1916 nog circa
1028
mil-
lioen Peseta’s van de oorsproke1jke 1976 millioen
bedroeg, verminderde daardoor tot rond
550
millioen
Peseta’s.
In verband met den terugkeer van dit deel van de
buitenlandsche schuld heeft een regeeringsbesluit reeds
vroeger het oorspronkelijke verbod voor Spaansche
onderdanen om ,,Extérieurs” te houden, opgeheven,
terwijl voorts kortelings door de Spaansche regeering
besloten werd, de verandering der nog uitstaande
,,Extérieurs” in binnenlandsche rente langs wettelijken
weg te doen plaatsvinden, met medewerking van
een banksyndicaat onder leiding van de Bank van
Spanje. Gezien n.l. de gretigheid, waarmede Spanje
ook het restant van zijn schuld aan het buitenland
wenschte af te lossen, heeft de Fransche minister
Klotz kort geleden met de Spaansche regeering eene
overeenkomst gesloten, die voor Spanje kan leiden
tot zoogoed als volledige delging van
Zijne
buiten-
landsche schuld, terwijl genoemde minister er voor
zijn land een flinke verbetering voor de gedepreci-
eerde valuta door meent te verkrijgen.
Hoewel het Fransche bezit aan ,,Extrieurs” aan-
merkelijk verminderd is, schijnt echter toch nog het
overgroote gedeelte van de nog uitstaande buiten-
landsche schuld van Spanje in Frankrijk te berusten.
Volgens die overeenkomst, die dus door wet bekrach-tigd zou worden, zou de Bank van Spanje gemachtigd
worden, op het bezit der Fransche regeeriug aan
,,Extérieurs,” een bedrag, dat tegenwoordig nog slechts
Pes. 100 millioen bedragen moet,
75
pOt. van de
nominale waarde voor te schieten. In Fransch particu-
lier bezit zouden zich, volgens officieele schatting, nog
435
millioen Peseta’s van het fonds bevinden en ook
deze zouden tot sterking van de valuta ,,gemobi]iseerd”
worden
..
Op
eene onteigening zou deze mobilisatie
niet neerkomen. De bezitters zouden slechts gedwongen
worden, ze tegen vergoeding van 1 pOt. p.a. aan den
Staat te leenen.
Op
deze wijze zou de Fransche
regeering zich in Spanje een handelscrediet van rond
400 millioen Peseta’s kunnen verschaffen. Wellicht
zouden de geschetste voorvallen er na den oorlog toe
kunnen leiden, dat oôk deze
535
millioen ,,Extérieurs”,
zoo goed als de geheele rest der buitenlandsche schuld
van Spanje uitmakende, duurzaam in het moederland
zouden blijven, waardoor Spanje zou zijn gekomen
tot nagenoeg geheele intrekking van zijne 4
pOt.
bui,tenlandsche eeuwigdurende schuld van
1881,
het-
geen voor het land zou neerkomen op een zeer be-
langrijke besparing (Pes.
20
millioen) van aan het
buitenland uit te keeren rente. In ieder geval is reeds
uit hoofde van de tot dusver genationaliseerde schuld
een dergelijke
belangrijke
besparing van zulke rente
verkregen, dat do nationaliseering wel eens na den
oorlog zou kunnen
blijken
een zeer gunstige verande-
ring in de Spaansche handelsbalans te hebben ge-
bracht. Een niet te versmaden ,,O.W.”-post voor het
land!
INDEX-CIJFERS
1
Het index-cijfer der ,,Economist” voor November
vertoont een verdere, zij het geringe, stijging. Het
totaalcijfer nam toe met
67,
evenzooveel als verleden
maand, het
index-cijfer
met ruim
3.
De ,,Economist”
berekent, dat percentsgewijs de groepen van
31
Juli
1914
tot
30
November
1917
gestegen zijn met:
I. Granen en Vleesch…………113,8
0/o
H. Andere voedingsmiddelen……92,9
0/
Weefstoffen ……………… 169,3
0
10
Delfstoffen ………………82,5
01
Diversen ………………..143,0
0/
Totaal index-cijfer …… 124,9
0/
Hieronder volgt de gewone staat:
11
Data
Granen
en
vleesch
Andere
vee.
dings.
en ge.
notm.
Wee!.
stoffen
De!!-
stoffen
Diver.
sen:
ellen.
hout,
rubber,
enz.
Totaal
Alge.
meen
index.
cijfer
Basis (gemidd.
1901-5) .
.
500
300 500 400 500
2200
100,0
1 Januari1914
563 355
842
491
572
2623
119,2
1 April
,,
560
3504
6264
493 567
2597
118,0
1Juli
,,
5654
345 616
4714
551
2549
115,9
EndoJuli
579
352
6164
4644
553
2565
116,6
Aug.
,,
041
369 826 474
588
2698
122,8
Sept. ,,
646
405
6114
4724
645
2780
126,4
Oct.
6564
4004
560 458 657
2732
124,2
Nov.
683
4074
512
473
6844
2760
125,5
Dec.
,,
714
4144
509 476
6864
2800
127,3
Jan.1915
786
413
535 521 748
3003
136,5
Febr.,,
845
411
5524 5614
761
3131 142,3
Mrt. ,,
840
427 .
597
644
797
3305
150,2
April,,
847
4393 5944
630
816
332.7
151,2
.,,
Mei
,,
893
437
583
600
814
3327
151,2
Juni,,
.
818
428
.601
624 779
3250
147,7
Jüli
,,
8384
4404
603 625 774
3281 149,1
Aug.
841
4384
628
8104
778
3296
149,8
Sept.,,
8094 4704
667
6194 7694 3336
151,6
,
Oct.,,
834
4433
681
6314
781
3371 153,2
,
Nov:
8714
444 691
6674
828
3500
159,1
Dec.
897
446 731
7114
8484
3634
165,1
Jan.1916
9464
465
7824
7614
8843
3840
174,5
Febr.,,
983
5203
8054
8014
8974
4008
182,2
Mrt. ,,
9494
503
7964
851
913
4013
182,4
April,,
9704
511
7044
895
1019
4190
190,5
Mef
,,
1024 529
805
942
1019
4319
196,3
Juni ,,
989 520 794 895
1015
4213
191,5
Juli
,,
961 525
797
881
1040
4204
191,1
Aug. ,,
9994
5314
882
873 1086
4372
198,7
Sept. ,,
1018
5364
937
8584
1073
4423 201,0
•
,,
Oct.
,,
11244
543
9904
8504
10874
4596 208,7
Nov. ,,
11774
558
1091
8503
1102
4779
217,2
Dec.
,,
1294
553
11243
8243
1112
4908
223,0
Jan.1917
1310
561 –
1137
8254
11193 4953
225,1
.,,
Febr.,,
13124
5814
1189
8294
11593
5072
230,5
Mrt.
,,
1346
6103
1228
8344
1283
5300
240,9
.,
April,,
1362
642
1240
842
1293
5370
244,5
Mei
13763
648
12614 8393
12864
5412 246,0
Juni ,,
14324 6524
1441
8413
12784
5646 256,8
Juli
,,
i3333
607
1512
840
12964 5589
254,4
Aug. ,,
1342
670
15044
830
13114 5658
257,1
–
Sept. ,,
12214
726
15094 8224
.
13544 5634
256,1
.,,
Oct.
,,
12264
724
15754
824
1351
5701 259,1
Nov. ,,
12364
679
18604
848
1344
5768 262,2
In de cijfers betreffende de eerste twee groepen, die der levensmiddelen, weerspiegelt zich de voortgaande
prjszetting van overheidswege, ditmaal uitgestrekt tot
thee en Deensche boter, beide vallend onder de tweede
groep. Granen en aardappelen waren iets lager, scha-
penvleesch iets hooger. De groep der weefstoffen ver-
toont de sterkste toeneming, wederom gevolg van de
prijsstijging van de katoen.
l[iddling
American be-
reikte thans
23
d. per pond tegen 21.2 de vorige
maand, en de overige prijzen rezen naar verhouding.
952
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
19 December 1917′
Intusschen schijnt, ‘naar. Mesrs. Robert’.- Barbour en
B’ros. Ltd: berichten, de vraag af te nenien, terwijl. zij
meenen te kunnen waarnemen ,,rather more than an
undercurrent of uneasiness at the hurricanè advancès
established during the previous few weeks.” Een
oider van den Cotton Control Board heeft intusschen
het aantal voor Amerikaansche katoen te benutten
spindles verder beperkt. Steenkool was vaster en tin steeg in November ‘met niet minder dan £ 32Y4 per
ten, waarmede de -recordprijs van £- 291 per ton werd
berejkt Rubber daalde, talk steeg.
• Kleinhandet.prijzen.
– Naar gewoönte volgen hier-
tnder de’dôor het Centraal Bureau voOr de
S t a t i s t i e k gepu’bliceèrde verhoudingscijfers van
verbruiksartikelen, in den handel gebracht door de
Coöperatieve Winkelvereeniging van ,,Eigen Hulp” te
Amsterdam, Haarlem, Arnhem, Utrecht, Leeuwarden
en ‘s-Gravenhage (voorheen E. II.). Gelijk den lezer bekend is, worden thans nog slechts cijfers gepubli-
ceerd voor de artikelen, waaromtrent in de verslag-
maand en de daaraan ‘voorafgaande dooi” dezelfde
coöperaties prijsopgaen werden verstrekt.
A
‘
iikelcn
19/3
/9/4
1915
/9/6
Ie/ialf
1917
s,i.
oa
Kaai (Leidsche)
140′
139 160
180
207
233
246
88
91
100 108
126
126
Koffie
………….94
127
99
102
110
118
123
123
Margarine
………
Olie
(boter)
…….94
97
130 149
194 252
300
11
(raap)
…….
136 137
192
214 282 323
–
Stijfsel ………….
103
107
130 157
243 387
Stroop …………
1OQ
100
125
161
179
182
182
Suiker (basterd)
89
91 105
115 116 116
116
11
(melis)
85
..
89
98 102 103 103
103
Thee …………..
112
113
116 119 125
117
117
Zout …………..
.80
.
80 90 90
100
100
100
De prijzen voor het jaar 1893 werden gelijk 100
gesteld.
AANTEEKENINGEN
Z,veder’s fnanceete politie 7c én
de Nederlandsche houtimport.
De Engelsche post brengt nadere bijzonderheden om-
trent de regeling, in Zweden getroffen met betrekking
tot de financieele politiek des lands. Een paar maaiï-
den geleden is ingesteld een Finanzrat, welks voor-
zittei’ is de president der Rijksbank, de heer V. L.
Moll. Alle financieele transacties met het buitenland
staan onder contrôle en behoeven de medewerking
van den Finanzrat. De verleening zelve der crediet&
aan het buitenland
blijft
echter overgelaten aan do particuliere banken, die hierbij onder zekere voor-
waarden op de Rijksbank voor lierdisconteering kuit’-
non steunen. Een lichaam, dat, als de’ N. U. M. hier
te lande, voor de verdere credietverleening de bankiers
komt ontlasten, heeft men in beginsel niet willen op-
richten. De bankiers vragen in den regel een halfjaar-
lijksche provisie van 1 pCt. benevens bankdisconto. Bij
den huidigen stand van het disconto op 7 pCt. komt
dit dus neer op een jaarrente van 9 pCt. De jongste
discontoverhoogiug wordt dan ook, o.a. door de Frkf.
Ztg. en vermoedelijk niet ten onrechte, mede in ver-
band gebracht met de talrijke aanvragen om valuta-
credieten, die bij de oogenblikkelijke wisselkoersen
van alle zijden inkomen.
Dat onder deze omstandigheden een samengaan van
de Nederlandsche houtimporteurs voor het doen sla-
gen van de onderhandelingen over een valutacrediet
bp
aannemelijke
voorwaarden, van groot belang is, be-
hoeft geen nader betoog. Mits aaneëngesloten, staat
Nederland ten opzichte van den houtaanvoer tegen.-
ovér Zweden niet zwak. Vertrouwd mag dan ook wor-
den, dat onze houthandel zich zal gedragen naar de
dezer’ dagen door het bestuur der Amsterdamsche
Hqiitimporteursvereeniging rondgezonden circulaire,
waarin- er thans. met nog grooter klem dan vroeger, op
aangedrongen- wordt, op geene wijze af te ‘wijken van
het genomen besluit om geenë ‘côntradien met Zweden
af te sluiten dan iiii guldèns en zonder koersgarantiè
of bijbepaliug, waardoor,den geest van, het op 1 Augus-
tus genomen besluit geweld wordt aangedaan.
Het feit, dat Zweden tegenover aankôopen onzer
regeer.ig een bedrag aan goud van vijf millioen tegen
goudpariteit aanvaardt,
bewijst
ten overvloede, dat
tenslotte met hen te praten valt. Te meer, waar,
naar het gerucht ‘wil,’ ,een zeer belangrijke goederen-
levering onzerzijds deel van de overeenkomst uit-
maakt.
Britsch-Indi’ë’s
absorpti’evermogen
v, a n e d e 1
inetaal.
—
Nu ook
hier te lande de
vraag naar de toekomst van het ‘goud aan de orde is
gesteld, kan
het
zijn
nut hebben aangaande de mérk- waardige positie, die. Britsch-Indië
op de goud- en
zilvermarkt
inneemt, enkele cijfers te geven, ontleend
aan het weekbericht van Messrs. Sarnuel Montague ‘&
Co., van 15
November j.l. De cijfers betreffen den
invoer sedert
1893 van goud en zilveii
voor particu
lie’re rekening, uitgedrukt in rupees (f0,80).
Goud
Zilver
1893-94.
. .
‘
‘
31.465.300 152.787.264
1894-95….
17.562.800
78.027.273
1895-96.
. . .
50.292.692 83.297.162
1896-97….
44.911.790,
85.841.738
1897-98….
72.812.221 131.950.644
1898-99
….
88.400.542 90.439.025
1899-00….
114.478.674
95.106.458
1900-01….
118.713.827
45.922.253
1901-02
82.976.205.
–
113.507.591
1902-03….
–
131:466.553
—
121.090.721
-‘
1903-04….
201.311.752
118.120.869′
1904-05
‘
201.311.745
112.155.553
1905-06….
147.429.714 61.783.175
1906-07….
184.707.817 87,302.041
1907-08
….,
207.346.032′
120.858.260
1908-09….
84.042.295
142.276.236
1909-10…
.
250.175.218 124.085.517
1910-11….
278.925.134
117.745.711.
1911-12.;..
414,936.057
119.284.876
1912-13.
. . .
412.907.855
99.072.187
1913-14….
282.264.071
‘
83.940.378
1914-15….
107.035.506 110.668.261
1915-16;…
52 441.821 66.110.252
1916-17….
125.944.494
–
15.595.527
Totaal ….
3.720.668.123
2.376.968 972
Eenig begrip van deze cijfers kan men krijgen, wan-
neer men weet, dat de goudabsorptie ‘in de genoemde
24 jaren ongeveer overeenkomt met den geheelen
goudvoorraad bij het uitbreken van den oorlog, van
de centrale banken van Engeland, Frankrijk en
Duitschland tezamen en dat in de hoogste jaren,
1911-
2
12 en 1912—’13, per jaar het opgenomen be-
drag’ ongeveer het dubbele was van den- ganschen
goudvoorraad der Nederlandsche bank
bij
het uitbre-
ken van den oorlog en
–
niet -minder beliep dan bijna
Y
van de toen eveneens zeer hooge wereldgoudproductie.
Al dit goud en zilver, vermeerderd in den oorlog nog
met een goed deel van het circuleerend metaalgeld, is
grootendeels
i)
in de bevolking verdwenen. De ver-
klaring van dit merkwaardig verschijnsel van ,,hoar-
ding”, schatvorming, dat, al is het niet in zoôdanige
dimensies, in alle Oostersche landen – en in -de hui-
dige tijden niet enkel daar — bekend is en, getuige het
laatste verslag der Javasche bank, ook in ons Indië
thans tôt moeilijkheden leidt, wordt in normale- tij-
den voor een goed deel gezocht in de afwezigheid van
andere wijzen van belegging; op hare beurt weder
ten nauwste samenhangende met het ontwikkelingspeil
der ‘bevolking. Intusschen meent de Britsch-Indische
Controller of the Currency in
zijn
Report of ‘the Operations of the Indian Currency Department
1916-1917 dat het verschijnsel afnemende is, dat
het ,,hoarding” althans in den laatsten tijd meer uit-
sluitend in de afwezigheid van de beleggingsmogeljk-
heid dan wel in den vrijen wil van den Britsch-Indiër
zijn oorzaak vindt. De ,,Statist”, die het rapport uit-
.1)-
‘zie hierover ‘nader ln’es,’ Indian Currency and
Finance
blz. -150 v.
19 December 1917
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
953
voerig bespreekt, wijst in dit verband iog op, de wel
meer gehoorde meening, dat vooral in den lateren
tijd de oorzaak van het verschijnsel mede voor een
deel te zoeken is in het stijgend verzet, dat in het
bewustzijn van de massa der bevolking zou binnen-
dringen tegen de Mohammedaansche en Hindoesche
wet, die erfrecht uitsluitend aan de mannelijke af-
stammelingen toekent. De bij leven aan echtgenooten
en dochters ten geschenke gegeven sièraden zouden
in. dien gedachtengang dus tevens de functie hebben
van steun voor later.
Wat van dit alles e’enwel zij, bovenstaande cijfers
zijn voldoende om de uitspraak van Keynes waar te
maken, dat zoo spoedig de Britsch-Indiërs ,,learn to
leave off their unfertile habits and to divert their
hoards into the channels of poductive industry and
to the enrichmeut of their fields, they will have the
rnoney markets of the world at their mercy”.
De Bank of England en vreemde
c
r e d i e t e n.
– De gezamenlijk door de Engelsche
Regeering en de ‘Bank of England gevoerde politiek,
om zooveel mogelijk beschikbaar liquide kapitaal toe
te voeren naar de schatkist, is zich in steeds conse-
quenter vorm gaan afteekenen. Naast den maatregel 5 pOt.. schatkistbiljetten vrijelijk ,,over the counter”
beschikbaar te stellen, kwam het toestaan van een
rente van 4,p0t. op deposito’s bij de Engelsche Bank.
De gevoerde politiek is meer dan eens het voorwerp
geweest van ernstige discussie. Achtte men aan den
eenen kant het opzetten van de rente op de geldmarkt,
wegens den speculatie-werenden invloed, juist en zag
men er bovendien een uitnemend middel in om bui-tenlandsche, speciaal neutrale credieten aan te trek-
ken, aan den anderen kant werd gemeend, dat dit te-
geljk’de regeering dwong tot het kiezen van een hoog rentetype op de vaste leeningen en dus den staat door
een rèeks van jaren tot een belangrijk rente-offer
noodzaakte. Vandaar dat met name de ,,Economist”
al in het begin van 1917 met klem betoogde, dat het
gewenscht was een onderscheid te maken tusschen
eigen geld en geld uit den vreemde en dat de rente
van het
•
eerste moest worden verlaagd, terwijl aan
het laatste als lokmiddel een hooge rente gegeven
moest blijven.
Thans is een eerste stap in deze richting gezet, door-
dat de Engelsche bank eind November haar deposito-
rente voor ,,foreign money” van 4 op 4Y2 pOt. ver-
hoogd heeft, terwijl de rente voor Engelsch geld 4 pOt.
blijft of lager, wanneer niet aangeboden door de
Olearing Banks. Merkwaardig op zichzelf, is de maat-
regel bovendien wel een duidelijk bewijs, hoe volstrekt
kunstmatig de toestanden op de Londensche geld-
markt, weleer de meest vrije markt ter wereld, allengs
geworden zijn.
De R u s s i s c h e staatsbank.
– Reeds
eenige weken vindt men als laatsten weekstaat van
de Russische staatsbank in dit blad dien van 29 Octo-
ber j.1. vermeld. De Times deelt thans mede, dat
sedertdien geen latere weekstaten ontvangen zijn en
stelt de vraag of dit wellicht in verband kan staan
met het bericht, dat de president der bank door Lenin
zou zijn gevangen genomen. Het blad meent intus-
schen te weten, dat het goud der bank uit Petrograd
zou zijn weggevoerd en in veilige bewaring zou zijn.
Overigens vertoonden de weekstaten in de laatste
maanden een droevig beeld van den toestand waarin
het Russische cjrculatje èn credietwezen verkeerde.
De bankbiljettencirculatie, welke voor den oorlog
1,6 milliard roebel bedroeg, was een maand of zes ge-
leden reeds tot 10 milliard gestegen en beloopt op den
laatst gepubliceerden weekstaat ruim 18 milliard. De
laatste weken noteerden voor het meerendeel spron-
gen van ruim een half milliard, gepaard aan gelijke
toeneming van den post ,,schatkistbiljetten”. Onder
deze omstandigheden verkrjgt. het bericht, dat er
een oogeublik moeilijkheden zijn geweest, omdat er
niet voldoende papier was voor het drukken der bank-
biljetten, een hoogen graad van waarschijnlijkheid.
De Canadeesche spoorwegen. —
Een paar maal reeds – nos. 74, pag. 401 en 77, pag.
460 – is in dezen jaargang melding gemaakt van de
plannen tot het brengen van orde in het weinig sche-
matische en ,,overbuilt” Canadeesche spoorwegstelsel,
ingediend door een van Regeeringswege ingestelde
commissie, en van het afwijkend advies van den pre-
sident van het New York Oentral Syste, tevens lid
der commissie. De plannen strekten tot reorganisatie
van de Canadian Northern, de Grand Trunk en de
an
Grd Trunk Pacific C
y
. in een systeem, waarin
evenwel de Canadian Pacif ie, die volkomen op eigen beenen kan staan, niet zou worden bétrokken. Het af:
wijkend advies beval een eenigzins andere oplossing
aan en keerde iich verder voornamelijk tegen een mo-
gelijk deelhebben of ingrijpen der Regeering. Der,Ohronicle van 5 November deelt thans mede, dat
een van de eerste daden van het nieuwe coalitie-mi-
nisterie in Canada geweest is het instellen van een
,,c6-operative railroad council”, siraarin de leiders der
geiemde particuliere maatschppijen, de Canadian
Pa’cific incluis, alsmede de staatsspoorwegen zitting
hebben. Het schijnt niet de bedoeling, zoover te gaan
als, in Engeland, waar de regeeringscommissie prac-
tisch het geheele bedrijf in handen heeft. Wel echter
zal het ,,council” zeggenschap hebben over het ‘gan-
sche wagenpark, dat naar behoefte kunnen verdeelen,
hierbij ,,the country’s railroad map as a unit” be-
ziende, voorts het medegebruik op de bestaande lijnen
kunnen regelen en in het algemeen aan alle maat-
regelen van côncurrentie een einde maken. Het ge-
volg zal reeds dadeljk zijn, dat, zooals de premier,
Si Robert Borden, in het Lagerhuis. mededeelde, de
Canadian Pacific zich hierdoor een anders noodzake-
lijke uitgaaf van $ 100 millioen zal zien bespaard.
De> beslissing van Canada •is ook als precedent niet
zonder beteekenis. Ook in de Vereenigde Staten toch
is, Cals bekend, het vraagstuk op het oogenblik in
onderzoek. Intusschen is bij de ingewikkelde spoor-
wegtoestanden aldaar en de outzagljke kapitaalbedra-
gen er
,
bij betrokken, dq oplossing in de Vereenigde
Staten zeer veel moeilijker.
ij
INGEZONDEN STUKKEN.
EEN NEDERLANDSCHE IJ’ZER- EN STAAL-
FABRIEK.
Mijnheer de Redacteur,
Met veel belangstelling’ volg ik de beschouwingen
in Uw blad over het hier te lande te vestigen Hoog-
ovenbedrjf. Ook in Uw blad van 12 dezer vind ik
veer een interessant artikel daarover van K..
Deze inzender komt tot de conèlusie, dat de gegra-
fisch-economische basis voor het nieuwe bedrijf
gezond is en dit tegen te spreken is niet de bedoeling
vaiI dit’schrijven. Wel echter trekt het mijn aandacht,
dat’ ik in de beschouwingen over bovenbedoeld
on
d
er
:
werp steeds tevergeefs zoek naar een uiteenzetting
ove’r’ het niet te’ onderschatten gevaar
;
dat er m.i.
shiilt in de concurrentie van den kant van Duitsch-
land, reden waarom ik, hoewel geen industrieel zijnde,
n
da ook minder optimistisch gestemd beu over de te
vervachten resultaten van het bedrijf dan menig
ander, waaronder ook de geachte inzender K.
Onder welke verhoudingen toch werken onze ooste-
lijké naburen? Het antwoord hierop kan kort zijn.
Zij ‘hebben een reusachtig afzetgebied binnen eigen
grenzen en wel tot prijzen, die
zij zelf kunnen vast-
stellen en waarbij zij niet of heel weinig geleid
wo?
!d
en
door de prijzen, waartoe het buitenland aan
d&laarkt is. En daarin ligt juist hun grôote kracht.
Het is wel overbodig te releveeren, dat dit een gevolg
is ,’ra
n
de protectie, die de Duitsche regeering aan
de ,,Schwerindustrie” verleent. Gesteund door den
grooten afzet in eigen land en door de daarop ge-
maakte winsten, is ‘deze industrie steeds in staat haar
overproductie, daar ter markt te brengen, waar dit’
954
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
19 December 1917
haar goeddunkt en lijkt het mij heelemaal niet zoo
oiiwaarschijnlijk, dat daarvoor in de eerste jaren dan
in het bijzonder ons land zal worden uitgekozen, m.a.w.
dat ons land gebruikt wordt voor de algemeen be-
kende ,,dumping”-politiek. Het is toch niet aanne-
melijk, dat onze oostelijke naburen rustig zullen toe-
zien, dat hun het afzetgebied hier te lande door het
nieuwe Holla iidsehe bedrijf wordt ontnomen.
Dat onze regeering aan een zoodanige concurrentie
gemakkelijk een einde kan maken door eenvoudig aan
het Hollandsehe
bedrijf
dezelfde protectie te verlee-
nen als de Duitsche industrie van haar regeering
verkrijgt, is een middel, dat onze regeering wel niet
zal, resp. zou aanwenden, want dit middel kon dan
wel eens erger blijken te
zijn
dan de kwaal. Datdit
gevaar dus ernstig onder de.00gen moet worden ‘ge-
zien, zal wel ieder met
mij
eens
zijn
en ik betwijfel
geen oogenblik of dit is inderdaad gebeurd.
Dat het gevaar- van een
niet te weren
buitenland-
sche concurrentie veel zwaarder weegt dan alle andere
factoren, die pleiten vôôr de oprichting van het be-
doelde hoogovenbedrijf, is
mijn
vaste overtuiging en
niets zal mij dan ook aangenamer zijn dan van een
meer bevoegd beoordeelaar, (misschien wil Uw geachte
inzender K. zoo vriendelijk zijn), zijn opinie in deze
richting te mogeu vernemen. Tot op dit oogenblik
staat bij mij nog lang niet vast, dat de
econo?nische
basis voor het niewe bedrijf gezond is. . R.
[De redactie heeft mij de gelegenheid geboden het
een en ander op te mérken; naar aanleiding van het –
ingezonden artikel van den heer v. R.
Ik ontveins
mij,
niet, dat de nieuwe onderneming
wellicht aan de concurrentie van een hoog georga-
niseerden tegenstander het hoofd zal hebben te bieden.
Evenmin ontken ik de mogelijkheid, dat deze tegen-stander gebruik kan maken van het bekende dumping-
systeem
en
dat hij hiertoe financieel in staat zou kun-
nen worden gesteld door de winsten, behaald in de eigen
gekartelleerde markt. Waarin ik echter met den geach-
ten inzender van meening verschil is:
10.
dat dumping
zkerljk zal worden toegepast en 2°. dat de mogelijk-
heid, dezer abnormale concurrentie zoo zwaar zou moe-
ten wegen, dat men van de oprichting eener eigen
industrie behoorde af -te zien. Wat -het ‘eerste punt
betreft, acht ik de toepassing van het dumping-
systeem daarom volstrekt geen zekerheid, omdat nie-
mand voor zijn pleizier beneden kostprijs verkoopt.
Het beoogdedoel moet den inzet waard zijn en niet
op andere wijze te bereiken zijn. De Nederlandsche
onderneming is slechts een baby, vergeleken bij haar
Duitsche collega’s, de totale productie zal slechts ca.
1 pOt. bedragen van de Duitsche productie van,ijzer
en staal. Tegen
–
een kleinen gezonden concurrent is het
vaak kostbaar en niet loonend te strijden. Als de prij-
zen bedorven worden,
lijdt
de groote oome heel wat
erger dan de kleine broeder en zoo er gestreden moet
worden, zou de strijd wel eens overgebracht kunnen
worden op markten, die de groote oome liever niet be-
dorven zag. Naarmate een industrie vollediger geor-
ganiseerd is, des te meer is het haar vaak ongewenscht
kleine mededingers te
lijf
te gaan. Zeker, indien
de kleine concurrent op het eerste alarm de vlag zou
moeten strijken, dan ware het beter maar heel niet te
beginnen, doch de Nederlandsche onderneming -wordt
door machtige doopvaders ten’ doop gehouden en zal tegen een stootje kunnen. Na den oorlog zal Duitsch-
land
zijn
aandeel in den export wenschen te herwin-
nen om
zijn
betalingsbalans in het reine te krijgen,
maar bij de enorme behoeften, die overal bestaan zul-
len, acht- ik het minstgenomen
onwaarschijnlijk,
dat
Duitschiand voor het plaatsen zijner overproductie tot
dumping den toevlucht zal moeten nemen. Een wel-
licht geringere export tegen hooge prijzen, zou -wel
eens beter aan het doel kunnen beantwoorden de beta-
lingsbalans te herstellen, dan een grootere export te-
gen dumping-prjzen. Enfin, ik acht het zuiver specu-
latie iets hierover met zekerheid te voorspellen. De
mogelijkheid eener felle Duitsche concurrentie is niet
uitgesloten, doch deze mogelijkheid is volstrekt geen
zekerheid. En nog minder ben ik van oordeel, dat deze
mogelijkheid zoo zwaar zou moeten wegen, dat daar-
door van de oprichting behoorde te worden afgezien.
Ook wanneer dumping tegen de nieuwe onderneming
zou worden toegepast, zou daardoor de
economische
basis van het nieuwe bedrijf nog niet
zijn
aangetast;
het zou de financieele basis kunnen schaden, desnoods
schokken, de economische basis echter wordt bepaald
door de factoren, die de productiekosten bepalen en
de afzetmogelijkheden beïnvloeden. De voornaamste
dezer factoren behandelde ik in
mijn
vorige artikelen.
Indien de slotsom dezer beschouwingen zou zijn, dat
de Nederlandsche onderneming onder omstandigheden
zal werken, die voor de hoogte van de productiekosten
en voor de ruimte der afzetmogelijkheden niet ongun-
stiger zijn dan die welke
bij
onze buren bestaan, .dan
is
de economische basis gezond;
Om aan eventueele
– dumping het hoofd te kunnen bieden, moet bovendien
de
financieele
basis krachtig zijn.
A propos, heeft de geachte inzender zich vel eens
rekenschap gegeven, hoezeer in theorie het dumping-
spook eVenzeer onze geheele machine-industrie be-
dreigt? Geldt niet eveneens voor deze, dat de Duit-
schers op hun eigen markt in staat zijn winsten te
maken, die hun in de gelegenheid stellen de oVerpro-.
ductie voor eiken
prijs
daar te plaatsen, waar zij dat
wenschen en zien wij niet, ten spijt van deze theorie,
dat de Nedeilandsche industrie zich ontwikkeld heeft
en wel zonder eenige protectie of bescherming? Dum.
ping
kan
een gevaarlijk strijdmiddel
zijn,
is in het
algemeen echter een spookachtige bedreiging, waar-
door wij ons in het verleden niet hebben laten af-
schrikken en dit, naar ik hoop, in de toekomst even-
min zullen doen.
REGEERINGSMAATREGELEN OP
–
HANDELSGEBIED.
A a r d a p p ei e n. Volgens mededeeling van het B.M.V. schijnt uit cle voorloopig door deskundigen
opgemaakte raming van den beschikbaren voorraad
aardappelen te volgen, dat, al moge er voorloopig nog
geen reden zijn, aan te nemen, dat wij er niet zullen komen, toch een voorzichtige aardappelpolitiek ge.
wenscht is. De consumptie is grooter dan andere ja-
ren,
terwijl
niettegenstaande contrôle toch aardappe-
len aan het vee vervoerd worden en ook partijen aan
bederf onderhevig zijn. Van de gemeentelijke reserve-
voorraden is op het oogenblik ongeveer % afgeleverd.
Voor den eersten tijd zijn voor onmiddellijk gebruik
beschikbaar geelvieezige – zandaârdappelen, maar niet
in zoo voldoende mate, of t. z. t. zullen hoogstwaar-
schijnlijk ook witvieezige soorten voor d
–
e consumptie
moeten worden bestemd.
In Zeeland en Zuid-Holland zullen de Friesche Bor-
gers en Eigenheimers niet verder in distributie wor-
den gebracht, doch bewaard -moeten blijven om een
eventueel tekort in poters aan te vullen.
Granen en alcohol-bereiding.
Het
B.M.V. wijst er op, dat bierbrouwerijen reeds sinds
het vorige jaar geen graan meer ontvangen, terwijl de branderijen gerantsoeneerd zijn tot een zoodanig per-
centage van hun normale productie als overeenkomt met de behoefte aan gist. Op het oogenblik is echter
een plan in overweging om binnen korten tijd de ver-strekking van graan aan branderijen geheel te staken.
Teelt van export- en handelsge-
w a s s e n. Met bezwaren tegen de maatregelen, door de regeering getroffen om de teelt van gewassen voor
export niet voordeeliger te doen zijn dan de verbouw
-van gewassen, die voor binnenlaudsch gebruik kunnen
dienen, kan geen rekening worden gehouden. Ook
voor het oogstjaar 1918 zullen
dergelijke
maatregelen
worden getroffen. Zij zullen van toepassing zijn op alle
gewassen, die in grootere hoeveelheid worden geteeld
dan voor de binnenlandsche behoefte noodig is; alsook
19 December 1917
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
955
voor die, welke productén opleveren, die niet gere-
‘kend kunnen worden tot de eerste levensbehoeften.
Teelt van gewassen op contract.
Met klem wordt gewaarschuwd tegen het afsluiten
van contracten voor den verbouw van suikerbieten en
andere gewassen voor het oogstjaar 1918. Bij het
nemen van maatregelen van welken aard ook, zal door
de regeering met zoodanige contracten geen rekening
worden gehouden.
Z a c h t e z e e p. Met ingang van 16 dezer is het
rantsoen zachte zeep van
0,4 K.G.
per hoofd per vier
weken verminderd tot
0,25 K.G.
Aangezien in het belang van de volksvoeding het
verbruik van oliën en vetten in de zeepindustrie zoo-
veel doenlijk behöort te worden beperkt, zal voortaan
ook de verstrekking der z.g. industriezeep slechts in
hoogst noodzakelijke gevallen geschieden en tot niet
grooter hoeveelheid dan
25
pOt. van de in de .vooraf-
gaande periode verstrekte hoeveelheid.
V e t t e n. Van het verbod om plantaardige en
dierlijke vetten of samenstellingen daarvan, behalve
ntuurboter, te verwerken in producten van bakkerij
of banketbakkerij of voor het bereiden van
spijzen
te
gebruiken in hotels, restaurants, enz. kan door den
betrokken burgemeester tot 1 Januari ontheffing wor-
den verleend voor thans nog bij genoemde inrichtingen
in voorraad
zijnde
partijen.
L e d e r-d i s t r i b u t i e. De nieuwe distributie-
regeling vooi huiden en ieder, die zoo spoedig moge-lijk in werking zal worden gesteld, geeft de bevoegd-
heid allen verkoop, aflevering en vervoer stop te zet-
ten, niet alleen bij de looierijen, maar ook bij de han-
delaren en de schoenfabrikanten. De bedoeling is te
kunnen komen tot een verdeeling van alle in het land
aanwezige ieder producten en wei zôô, dat een bepaald
deel kan worden bestemd voor particuliere reparatie,
een ander deel voor legerdoeleinden en een derde deel
voor aanmaak van nieuwe schoenen. Teneinde het
noodige. overzicht te verkrijgen is
bij
de schoen.fabri-
kanten en grossiers een inventarisatie gehouden van
de
bij
hen aanwezige voorraden schoenwerk. Met de
wetenschap, die men thans heeft van de beschikbare
hoeveelheden huiden en looistoffen, kan aldus worden
overzien, niet slechts hoeveel ieder en lederwaren er
is en, met de voorraden huiden en looistoffen, nog
geproduceerd kan worden, maar ook op welke wijze die
voorraden het best over de verschillende producenten
kunnen worden verdeeld, daarbij uitgaande van de
gedachte, dat eerst, zooveei
mogelijk,
het reeds ver-
vaardigde schoenwerk moet worden opgeruimd. M.a.w.
de schoenfabrieken zullen gerantsoeneerd worden naar
den maatstaf der beschikbare hoeveelheden leder en
hun voorraad afgewerkte schoenen.
L ij n z a a d. Behoudens bepaalde uitzonderingen
is verboden het vervoer en de aflevering van lijnzaad
en ,,iijnzaad in bollen”.
Brandstoffen v o o r zieken. Eene
regeling is getroffen voor de levering van extra-brand-
stoffen voor zieken op medisch advies.
Prijzen van brandstoffen. De prijsrege-
ling voor brandstoffen van
5
dezer, vermeld in ons vorig overzicht, is weder ingetrokken. Voor leverin-
gen boven het minimum-rantsoen van 10 H.L. aan
particulieren wordt de kostende
prijs
berekend, waar-
door anthraciet ongeveer
f 3,50,
kachelkolen ongeveer
f
2,70, beide per H.L. en gietcokes ongeveer
f 3,50
per
100 K.G.
duurder zullen worden dan thans. De
navorderiiag is vervallen. Voor groepen B. 0. en D.
gelden de hoogere prijzen van 1 dezer af. Alle extra-
• verhoogingen vervallen en ook de prijs vooi turf blijft
onveranderd. Voor gascokes blijft de regeling van
5
dezer gelden.
13
z e r e n s t a a 1.. De distributie-regeling voor
aflevering van ijzer en staal uit voorraad (zie het
overzicht in ons No. van
28
November) zal
•
op 17
• dezer in werking treden.
Door den Minister van Landbouw, enz.
zijn
nieuwe
maximumprijzen en prjsverhoogingen per 100 K.G.
vastgesteld voor handelsmaterialen in ijzer en staal.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
Door het uitbl{jven van beurs- eu handelstelegrammen
uit Engeland kunnen enkele koersen, noteeringen en verdere
gegevens voor de verstreken week niet worden medegedeeld.
N.B. *** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
1. BANKDISCONTO’S.
20
Juli
1914
Ned. (Disc.Wissels.
4
1
12
sedert 1Juli
1
15
3’/,sedert23 Mrt.
’14
‘Bel.Binn.Eff.
BankVrschinRC
4
1
19
,,
1
,,
’15
4
23
,,
’14
5
1
12
,,
19Aug.
1
14
5
,,
23
,,
’14
Bank van Engeland
S
,,
5Apr.’17
3
,,
29 Jan.
’14
Duitsche Rijksbaok
5
,,
23 Dec.
’14
4
,,
5 Febr.’14
Bank van Frankrijk
5
20Aug.’14
31/,
,,
29 Jan.
’14
Oostenr. Hong. Bk.
5
10Apr.’15
4
,,
12 Mrt. ’14
Russische Staatsbk.
6
,,
27 Juli
’14
5
,,
1 Apr. ’14
Nat.Bankv.Denem.
5
,,
10
,,
’15
5
,,
6 Febr.’14
Zveedsche Rijksbk.
7
,,
11Dec.
1
17
4′!2
6
,,
’14
ZwitserscheNat.Bk.
4
1
12
,,
2Jan.’15
3
1
1,
19
,,
’14
Bank van Italië ..
5 ‘/,
7Nov.’17
5
9Mei
1
14
Feder. Res. Bk. N.Y.
3
-4j
–
–
–
Javasche Bank.. ..
3
1
1,
,,
1 Aug.’09
3
1
1,
1 Aug.’09
II. OPEN MARKT
Data
Amsterdam
Londen
Part.
Berlijn
Port. Parijs
Part.
N. York
CaO
–
Part.
Prolon.
disconto
1
gatle
d1conto
disconto
dl,c.
money
15 Dec.
’17
381_4
481
4
411/,1
4-118
–
6_581
4
1)
10-15 D. ’17
3
5
1_4
4
1
12_
3
1
4″I,2
4-118
–
5 ‘/-6
3-8
D.
’17
‘/-‘/
4_81
428,
4_
11
–
35
20 N.-1D.’17
31/….311
4…411
4181..
–
34
7
/,
11-16 D. ’16
4
8
19
3
1/4
‘/2
5
17/
4_
6
1
–
3
‘/4-10
13-18 D. ’15
3
3_l/
511_81
–
–
1’/,-2
20-24Ju1.’14
3
21/
4
1/
4
2 ‘/.-/
2 ‘/a-‘/,
2
8
/d
1 °/-2
‘1,
1)
Noteering van 12 December 1917.
WISSELKOERSEN.
I. KOERSEN IN NEDERLAND.
Voor Londen, Berlijn en Parijs worden voorloopig ook de
agelijksche noteeringen te Amsterdam opgenomen. De dage-
lijksehe koersen op New. York, alsmede de laagste en
-hoogste der week zijn aan particuliere opgaven ontleend.
Data
Londen
Berlijn
Parijs
New York
10
Dec.
1917
. .
11.05
40.12’1 41.10
2.32
11
,,
1917
. .
11.-
40.45
40.60
2.31
12
1917
..
11.05
40.45
41.-
2.32
1
/
13
,,
1917
..
11.07
39.75
40.90
2.32
1
/4
14
,,
1917
..
11.95
40.22’1,
40.70
2.29
8
/
15
,;
1917
. –
10.87
1
!,
40.271/,
40.40
2.291/
4
Laagste der week
10.82
39.70
40.30
2.28
1
12
Hoogste
,,
,,
11.22
1
12
40.75 41.40
•
2.35
8 Dec.
1917
..
11.22
40.-
41.40
2.35’/g
1
,,
1917
– .
11.10
37.75 40.90
2.33
Muntpariteit
..
12.10
1
18
59.26
48.-
2.48’/
Data
Zwitser.
land
Weenen
Kopen.
1
hagen
Stockholm
Batavla
telegraji,ch
15 Dec.
1917
53.25
24.30 74.70 81.20
99i-1003
Laagste
d. w.
52.75
23.70
73.-
80.50
• –
Hoogste
,,
,,
54.-
24.90
78.-
82.40
•
–
8 Dec.
1917
53.-
24.35
•
73.25
81.-
99-100+
1
,,
1917
5455
23.90 75.25
85.25
99-.1001
Muntpariteit
48.-
50.41 66.67
66.87
100
956
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN’
19 December 1917
OVERZICHT.
De wisselmarkt was de afgeloopen week zeer flauw gestemd
voor de enteute-wissels. De flinke stijging van de laatste
veertien dagen werd weder geheel te niet gedaan. Londen
viel Maandag van 11.22
1
12 op 11.05 en liep na kleine
schommelingen op de volgende dagen bij aankomst van de
mail plotseling verder terug tot 11.82. Slot circa 11.87
1
12.
Parijs en New York waren daarmede in overeenstemming.
Marken en Kronen daarentegen waren, met een klein.
intermezzo op Donderdag, ook nu weder vast. De stijging
was echter niet zoo groot meer als de vorige weken, aan-,
gezien heel wat winstnemingen plaats vonden, hetgeen vooral
Donderdag bleek. Zwitserland was eerder vast, echter met
sterke schommelingen, 52.75, 54.— 53.—, 54.—, 53.25. De
Skandinavische wissels waren aanvankelijk alle drie zeer
vast, later liepen echter Kopenhagen en Stockholm weder
sterk terug, terwijl Christiania sterk gezocht bleef en op
sommige dagen bijna niet verkrijgbaar. Spanje en Italië
zonder handel. Roebels prijshoudend, echter eveneens met
geringe omzetten.
II. KOERSEN TE NEW YORK.
Cable
Zicht Zicht Zicht
‘…
i
Da
Londen
Parij.i
Berlijn
Amsterd.
(in
,
(In ,fr3.
(In cents
(in cents
per £)
P. $)
p. Rm. 4)
per giJ.)
15 Décember 1917
4.76.45 5.73.50
nom.
44
1)
Laagste d. week.
.
4.76.45
5.73.25
–
44
Hoogste,,,,..
4.76.45 5.73.50
–
44
8 December 1917
4.76.45 5.73.12
nom.
4331
4
1
,,
1917
4.76.45 5.74.25
nom.
44’1
Muntpariteit.. ..
4.86.67
,
5.1811
4
95314
40/io
1)
Noteering van
11
L)cemOer.
III. KOERSEN VAN DE VOLGENDE PLAATSEN OP
LONDEN.
Laagste
1
Hoogste
—
Alexandrië..
Piast. p.
£
97813
97
3
18
97’/,
978/3
97818
B. Aires ….
d.p.gd.pes.
51
31
52
52
54
1
12
54
Dalcutta ….
sh/d.p.rup.
115
1
182
1151132
115
115’11 115’132
Eongkong ..
id. p.
$
2110
‘I
2111
1
14
2110
1
12
2111
8
14
2111
8
14
Lissabon….
d.p.escudo
30
1
18
30/
29
8
14
31 30
1
1s,
Madrid
….
Peset. P:
£
20.24
20.31
19.60
20.33
19.66
llontevideo..
d.p.peso
57818
57514
58’/4
62
1
14
61/4
Ilontreal.
.
..
$
per
£
4.751/4
4.76
1
12
4.74ij4
4.77814
4.77l1′
Petrograd ..
R. p.
£
10
353 377
332 385 352
R.d.Janeiro
1)
d. p. milr.
13
1/
13 8/
13
1/
13 13/
1319/
33
Rome
……
Lires p.
£
37.92 40.20 37.75 42.80 39.72
shanghai
..
sh/dp.tael
410
1
1,
411/
4/0’12
412
412
3ingapore
..
..
id. p.
$
2/4
1
/,,
2/4ij,,
214
214’18
2/4V,,-
Valparaiso
1)
d.p.pap.p.
1418
14
9
/i,
14133
14/8
1418/,,
yokohama
. .
sh/d.p. yen
211
7
18
212
211
7
18
212
1
18
212
1)
Noteeiingen op 90 dagen.
GOUD EN ZILVER.
–
NEDERLANDSCHE BANK.
VERKORTE BALANS OP 15 DECEMBER 1917.
Activa.
Binnent Wis-
(
H.-bk.
f
59.433.513,10
‘/2
sels, Prom.,
B..bk.
514.459,45
1
1
enz. in disc.!. Ag.sch. ,,
7.889.198,07 V
f
67.837.170,63V,
Papier o. h. Buitenl. in
disconto
……………………..
–
Idem eigen portef..
f
7.012.163,-
Af: Verkocht maar voor
–
de bk. nog niet afgel.
Beleeningen
7.012.183,-
H.-bk.
f
54.575.995,53
k
B.-bk.
3.945.171,71’12
in r:.:r.
Ag.sch. ,, 29.902.123,48
f
88.423.290,72
1
1,
–
OpEffecten
f
85.286.29072V,
OpGoederen en Spec. ,,
3.137.000,-
88.423.290,72 ‘/2
Voorschotten a. h. Rijk …………….
–
Munten Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
.92.446.270,-
–
Muntmat., Goud.. .. ,,601.970.526,34
‘/,
f694.416.796,34
1
1,
Munt, Zilver, enz..
6.946.318,8611
2
Muntmat., Zilver
701.363.115,21
Effecten
Bel.v.h.Res.fonds..
f
5.178.192,50
id. van ‘/ v.h.kapit.
3.899.939,62
1
12
9.078.132,12
1
11
Geb. en Meub. der Bank
……………..
rekeningen
……………….
,
63.293.315,64’12
f
938.472.187,34
Passiva.
Kapitaal ……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds …………………….,
3.234.534,18
1
12
Bankbiljetten in omloop ………….. .. 865.866.660,—
Bankassignatiën ‘in omloop ………… ,,
2.363.l53,O6’/s
Rekening-Courant saldo’s:
Van het Rijk……f
984.691,75
Van anderen ……,, 38.600.811,13
1
12
39.585.502,88
‘/2
Diverse rekeningen ……………….,
5.422.337,20’1
f
938.472.187,34
Beschikbaar metaalsaldo…………..
f
518.913.453,85’12
Op de basis van ‘/s
enetaaldekking……..
337.350.390,66′!a –
Minder bedrag aan bankbiljetten in omloop
dan waartoe de Bank gerechtigd is .. ,, 2.594.567.265,-
Bij vergelijking met den vorigen weekstaat blijken de volgende verschillen:
–
1
Tijdperk
Plaatsen en
1
Noteerings- 6Nov. 14Nov.
15
Nov.-11 Dec.
II Dec.
Landen
eenheden
1917
1917
1917
I9I7,
GOUDBEWEG-ING BIJ DE BANK VAN ENGELAND.
Sedert 29 Juli 1916 worden de dagelijksche ontvangsten
en onttrekkingen van goud door de Bank van Engeland
tijdelijk niet bekend gemaakt.
ZILVER.
Noteering te Londen.
te New York.
ic ‘fl,,
101’7
,1′)5/1
‘
QÇ73
Disconto
‘s …………..
Buitenlandsche wissels..
Beleeningen …………
G
oud ………………
Zilver ………………
Bankbiljetten…………
Part. Rek.-Crt. saldo’s
Meer
Mrnder
7.317.385,37 ‘/1
959.867,-
5.889.824,18
5.091.033,34
110.618,57
1
12
1.792.230,-
12.242.331,85′!,
8
»
1
,,
24 Nov.
1917
………
1917
……
1917
……..
‘°
‘
43
,
42’/4
42″,’,,
‘”,’
84 /8
85’/
”
84
,
14
N.B.
Uit de bekendmaking van den Minister van Financiën
blijkt, dat uitstonden
op:
‘
.15
Dec.
1917
‘
8
Dec.
1917
17
,,
1917
……..
43
3
/s
85
1
/
.
10
1917.
…….43’/
86’/e
Aan’schatkistpromessen..
f158.070.000,—
f140.270.000,-
16 Dec.
1915 ……..
36″!,,
76
1
14
•waarvanrechtstreeksbij
18 Dec.
1915
……..
26
54114
de 1ed. Bank’ geplaatst
,,
52.000.000,—
,,
47.000.000,-
20 Juli
1914
……..
24″!,.
54’/’
Aan schatkistbiljetten
..
,,124.103.000,—.
,,122.332.000,-
1)
Noteerixig
van
14
December.
Aan zilverbons,
‘
……
‘26.681.639,—
‘,,
27.166.237,-
in
19 December ‘1917
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
957
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
SURINAAMSCHE BANK.
(In duizenden guldens.)
OVERZICHT’DER VOORNAAMSTE POSTEN.
•
t
(In duizenden guldens.)
–
‘B k
‘Andere
Data
Goud
-Zilver
¶’ –
opeischbare
ijetien
schulden
Andere
• Div. reke
Data
Metaal Circulatie opc:schb. Disconto
ningen
1)
894.417
6.946
865.867 41.949
699.508
6.836
867.659 53.834 700.1d5
6.801
872.983 54.305 692.377 6.883 852.847
63.735 693.969
7.159
856.958
.
84.619
683.703
7.121
855.221
.59.491
683.724
7.290 863.057
5473
685.230
7.386
824.973
64.694
685.569
7.380
820.702 87.015
685.021
7.331
815.593 81.886 675.916
•
7211
816.307 68.108 675.916
7.24
808.812 70.458
674.378
7.376
784.733
–
86.831
–
590.523
6.948
733.316
–
56.512
421.701
6.379
562.055
49.075
25 JulI
1914″
162.114
.
….8.928
‘1
310
.
43
7
‘1
6;198
Discontos
–
Beschik-
–
Dek
D
ata
Hiervan
Belee-
.
baar
kings-
otaa
Schatkist- ningen
Metaal-
percen-
promesscn
saldo
tage
rechtstreeks
15 Dec. 1917
67.837
‘
52.000 88.423
518.913
77
8
1917
60.520
47.000
94.314
521.142
77
1
,,
1917
54.903 43.000
104.795. 520.538
76
24Nov.1917
66.631
55.000
91.965 515.027
76
17
1917
74.584 63.000 93.190
515.909
76
10
,,
1917
72.915
61.000
88.617
506.978
76
3
,,
1917
72.542 81.000
95.129
505.602
75
27 Oct. 1917
84.248 53.000 82.743 513.741
78 20
1917
72.138 61.000
78.869
510.475
76
13
1917
74.892
64.000
69.977
511.880
77
6
,,
1917
67.541 57.000 70.078
505.252
77
29 Sept.1917
57.628 47.000 72.055
506.310
78
22-
,,- 1.917
.
55.517.
45.000
.
70.934
506.430
.
.78
16 Dec. 1916
53.916 33.000
77.679
438.613
76
18 Dec. 1915
73.024
.
45.500
89.994
305.293
70
25 Juli 1914
67.947 14.300
61.686
43.521
1
)
54
t)
Op de-basis van
metaaldekking.
.JAVASCHE BANK.
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.
(In duizenden Guldens.)
Data
Goud
Zilver
Bank
biljetten
Andere
opeischb.
schulden
22
SeptA917
……
82.246
17.393
173293
58.435
17.242 175.541
57.267
17.841
176.502
47.135
15
1917 …….83.373
82.612
..
17.890
174.584
49.022
8
,,
1917 …….82.039
1
,,
1917
…….
69.342
23.902
151.071
55.243
23
Sept.1916
…….
25
Sept.1915
…….
42.815
32.245
138.590
28.512
25 Juli 1914
……
1
22.057
1
31.907
1
110.172
1
12.634
Wissels,
Data
Di3-
buiten
Belee-
1
Diverse
Beschik-
Dek-
rcke
baat
kings-
conto’s
N..lnd.
ningen
1
–
metaal-
percen-
betaalbaar
ningen
1)
saldo
tage
22SéptJ917 7.808 34.774 72.943 19.699 53.578
43
15 ,, 1917 7.885 32.955 72.409 21.891 54.335
43
8 ,, 1917 7.748 31.683 60.195 26.967 55.497
45
1 ,, 1917 7.881 30.915 61.919 26.346 55.930
45
23Sep.1916 6.706 37.223 63.578
7.176 51.982
45
25 Sep.1915 5.793 14.956 47.999 25.183 42.111
43
25 Juli1914 7.259
6.395 47.934 2.228
4.842e)
44
1)
Sluitpost der activa.
‘) Op de basis van
l
is
metaaldekking.
15
De,
i917
8
1917
1
,,
1917
24
Nov.
1917
17
,,
1917
10 ,,
1917
3 ,,
1917
27
Oct.
1917
20
1917
13
1917
6
1917
29
Sept.
1917
22
,,
1917
16
Dec.
1916
18
Dec.
1915
20 Oct. 1917 ..
569
1.214
906
999
1000
13 ,,
1917 ..
579
1.202
890
1000
‘ 828
6
1917 ..
566
1.239
926
994
827
29 Sept. 1917 ..
700
1.193
989
999
686
21′ Oct. 1916 . .
689
1.104
897
889
804
23- ,,
1915 ..
708
936
1.081
867
1.364
25 Juli .1914 ..
645
1,100
560
735
396
‘) Sluitpost der activa.
BUITENLANDSCHE BANKSTATEN.
Aan het eind van ieder kwartaal wordt een overzicht gegeven
van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
–
1. BANK VAN ENGELAND.
WEEKSTAAT VAN 5 DECEv1BER 1917.
ISSUE DEPARTMENT.
–
Notesissued.. £ 74.460.945
Governm.Debt £ 11.015.100 Othersecurities,,
7.434.900
Gold coin and
bullion
……
56,0 10.945
£ 74.460.945
1
£ 74.46o945
BANKING DEPAR TMENT.
Capital
……
£ 14.553.000
Government
Rest
……….
3.308.871
securities.. £ 65.9128-70
Publicdeposits,, – 36.458.001
Othersecurities,, 91.798.972
Other deposits,, 135,638.569
Notes
……..
,, 30.732.865
Seven-day and
Gold and silver
other bilis. . ,,
10,276
coin
……..,
1.524.010
–
£189.968.717
£189.968.717
Door het uitblijven der Engelsche bladen konden de cijfers van
den laatsten bankstaat hierboven niet worden opgenomen.
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN; –
Onderstaand overzicht.bevat tevens de cijfers der door de
Regeering uitgegeven curreucy notes van 1 £ en 10 sh.-met
het bedrag der gouddekking en der tot dekking aangewezen
Government securities. De publicatie dezer cijfers geschiedt
sedert 26 Augustus 1914.
(In duizenden p. st.)
1
–
Currency Notes.
Data
Metaal
Circulatie
Bedrag
1
Goudd.
1
Gov. Sec.
12 Dec. 1917 57.512
43.935
***
***
.
5*5
5
,,
1.917
57.535
43.728
197.455 28.500
171.176
9
-8 Nov. 1917
56.507
43.077
194.135 28.500
167.144′
21
,,
1917
55.856
42.472
191.944 28.500
165.644
13 Dec. 1916
55.106
37.957
141.171 28.500
110,268
15 Dec. 1915
50.281
34.267
97.145 28.500
54.621
22 Juli 1914
40.164
29.317
‘ ………….
1
Gov.
1
Other
.1 –
Public
1
Other
1
Re-
1
kings.
‘-‘ee-
Data
Sec.
Sec.
1
Depos.
1
Depos.
1
serve
1
perccn-
1 Dec. ’17 57.893
91.535 40.416 123.153 32,027 19,58
5 ,, ’17 65.913
91.799 36,458 135.639 32.257 18,74
28Nov.’17. 58.815
91.342 41.526 122.743 31.880 19,40
21 ,, ’17 58.736
91.958 42.175 122.596 31.834 19,32
13 Dec. ’16 42.188 104.060 57.512 106.526 35.59921,70
15 Dec. ’15 32.840
96.865 52.136 04.169 34.464 23,55
22 Juli ’14 11.005 33.633 13.735 42.185 29.297 5218
t)
‘Verhouding tusschen Reserve en Deposits
958
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
19 December 1917
II. DUITSCHE RIJKSBANK.
STAAT VPN 7 DECEMBER 1017.
De biljetten zijn sedert den oorlog niet inwisselbaar.
Metailbestand
……………………
lIk. 2.544.603.000
davon
Goidbestand
………………
,,
2.405.687.000
Reichs- und Darlehenskassenscheine ……
1.080.348.000 Noten anderer Banken
……………..
2.837.000 Wechsel
…………………………
,,
12.145.631.000
Lombardforderungen
………………
7.026.000
Effekten…………………………
,,
96.039.000
Sonstige Aktiva
………………….
,,
1.832.656.000
Grundkapital ………………….
….
,,
180.000.000
Reservefouds ………………………
,
90.137.000
Noteuumlauf ……………………….
10.691.088.000
Sonstige tiiglich fllige Verbindlichkeiten. .
6.036.966.000 Sonstige Passiva
…………………..
,
710.949.000
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
Onderstaand overzicht bevat tevens het cijfer der uitgegeven
Darlehenskassenscheine. De Scheine, welke
niet in kas zijn
bij de Reichsbank, circuleeren grootendeels onder het publiek.
De Darlehenekassen zijn ingesteld op 11 Augustus
1914.
(In duizenden Mark)
Data
Metaal
Daarvan
Goud
_______________
Kassen-
scheine
Ctrcu-
lat Ie
Dek-
kings-
percen-
tage
)
7 Dec. 1917
2.544 603 2.405.687 1.080.348 10.691.088
34
30 Nov. 1917
2.539.362
2.405.301 1.056.876
10.622.301
34
23
,,
1917
2.534.645
2.405.007
781.625
10.376.720
32
15
,,
1917
2.529.061 2.404.900
998.177 10.363.334
34,
7 Dec.
1916
2.535.106 2.518.759 264.074
7.401.890
38′
7 Dec.
1915
2.472.118
2.436.197
461.673
6.040.890
49
23 Juli
1914
1.691.66.9
1.356.857
65.479 1.890.895
93
1)
Dekking der cireulatie door metaal en Kassenscheine.
Data
Wtssels
Rek. Cr1.
-Dorlchenskassenscheine
Totaal
In kas bij
uilge-
de Reichs.
geven
bank
7 Dec. 1917
12.145.631
6.036.966 7.104.100
1.067.400
30 Nov. 1917
12.234.223 6.045.318 7.024.600
1.043.800
23
,,
1917
11.697.759
5.745.652
0.786.600
967.900
15
1917
11.688.038
5.720.140 6.740.700
984.500
7 Dec.
1916
7.930.684 3.423.665 2.922.600
253.200
7 Dec.
1915
4.991.924
1.687.269
1.447.000
418.000
23 Juli
1914
750.892
943.964
.
………………
III. BANK VAN FRANKRIJK.
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
Van 6 Aug. 1914 tot 28 Jan. 1915 werden geen staten
gepubliceerd. De met * geteekend&posten komen eerst sedet
28 Jan. 1915 in den weekstaat voor. De biljetten zijn sedrt
den oorlog niet inwisselbaar.
(In duizenden francs.)
Dala
Goud
Waarvan
in het
Buitenland
Zilver
°T0
goed
in hel
Bullenland
*
Buii.gew.
voorsch.
ald. Slaat
13 Dec.’17
5.340.182
2.037.108
245.865
776.748
13.000100
6
,,
’17
5.336.295 2.037.108
248.255
736.720
13.000.000
29 Nov.’17
5.333.394
2.037.108 246.910
762.261
12.750.000
22
,,
’17
5.331.456
2.037.108
248.517
766.119
12.750.090
14Dec.’16
5.066.014
–
307.974
726090
7.100.0
b0
16 Dec.’15
5.026.399
–
357.722 974.102 7.400.000
23 Juli ’14
4.104.390 639.620
–
–
–
14/’issels
Uitge-
stelde
Wissels
Bel00-
ning
Bank!,!!.
jetten
Rek. Cr1.
Part!-
culieren.
Rek.
Crt.
,
Staal
.
800.619
1.143.892
1.153.978
22.821.152
2.883.229
391059
802.074
1.145.150 1.157.840
22.911.782
2.796.256
42.767
.
841.180
1.147.429 1.128.456
22.690.884
2.778.856
28.861
718.843 1.149.173 1.130.350
22.414.455
2.800.326 52.626
Cr
0
CD
575.432
1.346.165 1.336.309
16.383.954 2.021.812
26.657
366.754
1.845.985 1.150.084
13.440.503 2.214.156
2.236.748
1.541.080
–
760.400
5.911.910 942.570
400.580
IV. RUSSISCHE STAATSBANK,
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN
(n millioenen Roebel).
Data n. ot.
Goud
Te goed
III, bui-
lenland
ver
Schat. jen
kisIbil-
jelten
Dii-
contos
ho/ee-
ngen
Circu-
latie
Rek.
Cou.
rant
_
5 Nov. ’17
1.292
2.309
178
15.507
2.177 18.917
2.698
29 Oct.
’17
1.295
2.309
178
15.222
2.155
18.062
2.726
21
,,
’17
1.296
2.309
168
14.479 2.071 17.859
2.715
13
,,
’17
1.297
2.309
155
14.098
2.150 17.290 2.721
-1
5Nov. ’18
1.556
2.055
110
8.014
798
7.935 1.770
5- Nov. ’15
1.604
35
28
3.119
1.249
5.054
1.397
21 Juli 14
1.601
144 74
..
.
.
757
1.634
1.099
V. SOCIÉTÉ GÉNÉRALE DE BELGIQUE.
Sedert einde 1914 met de functie van circulatiebank belast.
OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE POSTEN.
(In duizenden franca.)
Datü
7ii
mci.
buiten!,
saldi
Beleen.
van
buiten!.
vorder.
n
van
prom. d.
provtnc.
Binn.
wissels
en
6e/een.
–
Ctrcu. latie
Rek.
Cr1.
saldi
13 Dec.
’17
548.537 92.848
480.000
129.533
1.115.985 124.440
6
,,
’17
495.500
92.624 480.000
127.493
1.083.611
101.722
29 Nov. ’17
494.465
92.372 480.000
122.861
1.083.059
96.415
22
,,
’17 491.217 92.320
480.000
116.561
1.084 091
90.850
15
»
’17
491.488
92.292
480.000
108.048
1.080.879
80.947
19 Dec.
’16
351.051
81.272
480.000
84.958
852.634
115.627
14 Dec.
’15
162.307
42.620
480.000 60.292 604.243
142.906
VI. VEREENIGDE STATEN VAN NOORD-AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS.
In werking getreden op 16 November 1914.
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.
(In duizenden dollars.)
Waarvan
van In
Zilver
FR.
Notes In
Data
Goud
voor dekking
het bui.
cle.
circa-
F. R. Note s
lenland
lotto
26 Oct.
’17
1.503.436 625.856
52.500 49.506
847.506
19
,,
’17
1.471.539
630.045
52.500 48.973
815.210
11112,,
’17
1.447.445
590.451 52.500 48.113
779.885
5
,,
’17
1.438.477
569.576
52.500 48.238 740.916
27 Oct.
’16
617.481
220.893
–
9.976
214.622
“I
Percent.
Totaal
1
Waar-
kingspar-
Goud.
Data
Wissels
Deposilos
van
Kapitaal
centage
De pa.
dekking
circu-
sito’s’)
latie
____________
28 Oct.
’17
574.684
1.806.371
82.629
703
741
19
,,
-’17
458.228
1.559.232 61.847
74,5
77,3
11/12,,
’17
478.939
1.584.678
61.104
73,7
75,7
5
,,
’17
451.413
1.488.484
61.027 73,0
76,9
27 Oct:
’18
107.216
581.900 55.703
73,8
102,9
1)
Verhouding tusschen: goud, zilver etc., uitgezonderd
het voor de dekking der’ F. R. Notes gereserveerde goud, en: netto deposito’s met inbegrip van het kapitaal.
VEREENIGDE NEW YORKSCHE BANKEN EN TRIJST
MAATSCHAPPIJEN.
OVERZICHT DER VOORNAAMSTE POSTEN.
1ÇI.omiddolden
in
duizenden dollars.)
Data
Reserve
Deposito’s
Circutatie
Beleenin gen
en
discontos
1
urp us
eserve
15 Dec. ’17
771.340
3.768.760
33.620
4.838.540
126.100
8Oct. ’17
*5*
32.125
3.961.400
82.910
29Sept.’17
547.060
3.731.950
31.910
3.895.880
61.010
22
,,
’17
550.560 3.693.750
31.830
3.874.970
85.320
16Dec.
1
16
638.280
3.451.030
28.860
3.350.150
73.530
18Dec.’15
723.430
3.387.880 35.050
3.176.820
163.770
25 Juli’14
467.880
1
1.958.320
41.730
2.057.570
26.1701)
‘) Op basis van 25
°io
van alle deposito’s.
19 December 1917
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
959
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 17 December 1917.
De achter ons liggende week- is voor de internationale fondsenbeurzen eene geweest van niet al te sterke bewo-
genheid. De catastrophe in Russische waardepapieren had
vrijwel de uitwerking reeds ten volle uitgeoefend, terwijl men
anderzijds in afwachting was van definitieve berichten
omtrent den te sluiten wapenstilstaud op het Oostelijk
front tusschen de Russische legeis en de troepen der Cen-
trale Mogendheden. Eerst heden is bekend gewordep, dat
definitief tot het opsëhorten van den strijd is besloten,
voorloopig voor een tijdsverloop van vier weken, welke
termijn echter onder beiderzijdsch goedvinden kan worden
verlengd. Ook bereikte ons heden het bericht, dat de Roe-
meensche troepenmacht het voorbeeld van den Russischen
wapenbroeder heeft gevolgd, zooals trouwens van den
beginne af te verwachten is geweest.
Te B e i 1 ij n, waar men in bepaalde kringen vermoedelijk
zeer goed op de hoogte is geweest van de komende gebeur-
tenissen, hebben deze clan ook reeds in de afgeloopen week
hare schaduwen vooruitgeworpen. Het is in dit verband
wel eigenaardig op te merken, dat vrijwel de geheele beurs
te Berlijn in uiterst opgewekte stemming heeft verkeerd. Er
is bijna geen onderscheid gemaakt tusschen ,,00rlogs”- en
,,vredes”-foudsen en het typische verschijnsel deed zich voor,
dat voor alle soor.ten lioogere prijzen werden besteed. Nu is
dit.voor een deel zeer zeker aan oorzaken van internen aard
(waarop wij hieronder terugkomen) toe te schrijven, doch
voor een ander – en wellicht niet het kleinste – deel, moet
hierbij worden gedacht aan de optimistische voor.tellingen,
die men zich in Duitschland allerwegen voor cle tijden na dan
oorlog schept. Men is thans reeds op groote schaal bezig
zr energiek in te grijpen in de organisatie van- den econo-
mischen weder-opbouw; cle subsidies aan de scheepvaart-
ondernemingen, de vorming van nieuwe kartels, enz. zijn
bewijzen hiervan. Het behoeft dan ook geen verwondering
te wekken, als men cle opgaande koersbeweging van de z.g. Rüstungswerte” in de achter ons liggende berichts-
periode beschouwt. Wel zullen de bestellingen voor leger en vloot na het sluiten van den vrede niet meer de volle capaci-
teit der fabrieken in beslag nemen, doch inplaats hiervan
stelt men aleh voor voldoende werkgelegenheid op vreed-
zamer gebied te zullen vinden.
Naast deze factoren echter hebben, zooals reeds gezegd,
omstandigheden van internen en feitelijk markt-technischen aard medegewerkt, om het koersniveau op te voeren. In ons
vorig overzicht maaktefi wij reeds melding van de nieuwe
beursvoorschriften in Duitsehlancl en deden wij toen op-
merken, dat de verbeteringen, die men van de nieuwe
verordeningen had verwacht, zoo goed als geheel zijn uit-
gebleven. Die verbeteringen beoogdeu voornamelijk het
publiek een meer .betrouwbare voorlichting te verstrekken
in
verband met liet bepalen der bekend gemaakte koersen,
de tusschenwinst der handelaren te beperken en de specu-
latie, noociwendig aangewakkerd door de vele onzekerhe-
den, die in den beurshandel zelven zich voordeden, binnen zoo eng mogelijke grenzen te brengen. Al deze voordeelen
echter behooren op dit oogenblik, dat is ruim twee weken
na de invoering dci zoo vurig verlangde bepalingen, nog tot
de vrome venscheu. J{et beursbestuur te Berlijn is thans
doende wijzigingen te overw’egen, die naar het begeerde
doel, zullen kunnen voeren; hoofdzakelijk zal hierbij de
mogelijkheid tot het verlengen van den beurstijcl tot twee
uren (op het oogenhlik is deze slechts een half uur) worden
besproken, waarbij dan . echter vermoedelijk zal worden
voorgeschreven, dat de middagbeui-s moet vervallen.
Dat een verbetering in de beurs-voorschriften uiterst
noodzakelijk moet worden genoemd, bewijst wel liet markt-
verloop van de laatste week. Er hebben zich koers-variaties
voorgedaan, die zelfs in de tijden van cle meest heftige
speculatie tot dc uitzonderingen hebben behoord. Nadat in
de eerste dagen van deze maand de prijzen tamelijk gelijk-
matig waren geweest, ontwikkelde zich bij het verder ver-
loop aanbod, niet eens zoo gi’oot, doch hetwelk bij de slecht
functioneerende mtrkt niet kon worden- geabsorbeerd. Een
scherpe reactie was liet oniuicldellijk gevolg, hetgeen echter
nieuwen kooplust uitlokte, zoodat de laatste dagen een
sprongsgewijze koei-sverbetering te aanschouwen konden
geven. Naast de boven aangegeven factoren van politiekeu
en econoutischen aard, waren in hoofdzaak de heursvoor-
schriften oorzaak van de heftige bewegingen.
Russische waarden echter konden zich niet bij liet alge-
meene herstel aansluiten. Behalve bij staatsfondsen heeft
Duitschla.ud, zooals bekend, groot belang bij aandeelen in
particuliere ondernemingen. Deze laatste nu gaven blijk
van een vastere houding, voornamelijk omdat men aan-
ueemt,- dat de Duitsche belangen bij een eventueel afionder-
lijken vrede wel een onderwerp van bizondere bespreking
zullen uitmaken. In verband met de verbetefing der
Duitsche valuta waren de fondsen, wier koerspeil voorna-
inelijk door den voorafgaanden lagen stand der Mark opge-
voerd was, tot lagere prijzen aangeboden, waaronder in de
eerste plaats Japansche staatspapieren. Te W e e n e n heeft zich, eigenaardig genoeg, een bewe-
giiig gemanifesteerd, geheel in tegenstelling met het Ber-
lijüsche beurs-aspect. Twee oorzaken zijn voor de dalende
richting in hoofdzaak aan te wijzen. In de eerste plaats
is ‘de terugval als een natuurlijke reactie te beschouwen op
de ‘ongemotiveerde rijzing, die tot voor, korten tijd op de
beurs te Weenen op te merken is geweest. Met koortsachtige
haast werden toen aankoopen uitgevoerd, waarbij absoluut
niet meer gelet werd op gehalte of rendement. Het spreekt
vanzelf, dat een dergelijke loop van zaken een geheele reeks
van zwakke posities moest scheppen, die bij den minsten
keer in de markt tot liquidatie zouden overgaan en zoo-
doende een eventueele reactie ônnoodig scherpe verhoudin-
gen zouden doen aannemen. Dit is inderdaad geschied;
vooral van uit Budapest schijnt de verkoop-drang buiten-
gemeen sterk te zijn. Doch ook zijn de moeilijkheden, die de
binnenlandsche industrie thans ondervindt, aanleiding voor
vele bezitters van de betrokken waarden, om zich hiervan
te ontdoen. Deze moeilijkheden zijn werkelijk soms van zeer –
ingrijpenden aard, zooals het verslag van de Prager
Eisenindustrie-Gesellschaft duidelijk aantoont; de netto-
winst van deze onderneming is n.l. over het eerste kwartaal
1917/18 0 mili. Kronen minder dan over de overeenkomstige
periode van het vorig jaar.’ Hoewel hieruit natuurlijk nog
geen conclusie ten opzichte van de eindresultaten dezer
onderneming, noch ten aanzien van de definitieve uitkom-
sten van de overige nijverheids-bedrijv’en is te trekken,
ligt het voor cle hand, dat men rekening houdt met balans-
cijfers, die.minder mooi dan de’ vorige zullen zijn.
Van een paniekstemming is echter te Weenen geen sprake:
het ilangeboden materiaal wordt wel uit de markt genomen,
zij het tegen voortdurend teruggaan.de
noteeringen. Toch
schijnt de daling thans vrijwel het einde te naderen; de
banken en groote commissie-huizen zijn reeds in het bezit van groote koop-orders, die echter thans nog niet hun uit-
werking kunnen doen gelden, daar de limites meestentijds
veel lagei- dan de tegenwoordige prijzen zijn gesteld. Het is
trouWens aan te nemen, dat de ,,haute finance” pogingen
in-het werk stelt, om de markt een ander aanzien te doen
verlerjgen, daar een al te laag niveau van de aandeelen- – mutrkt natuurlijk geen gunstigen invloed kan hebben op
den eind-uitslag der zevende oorlogsleening.
Te L o ii d e n is als voornaamste gebeurtenis van de week
de fusie tusschen de London & Provincial Bank met de
L6ndon & South-Western Bank ter beurze druk besproken.
Méer en meer legt men zich in Engeland op het Duitsche
banksysteem toe, dat juist dezei- dagen nog eens in een zon
scherp licht werd gesteld door Dr. Salomonsolin, den direc-teur der Disconto Gesellschaft, te Berlijn. Beschouwde men
vroeger de groote bank-instellingen in de eerste plaats ‘als
beter geoutilleerde bemiddelaars op de geld- en fondsen-
markten, in de latere jaren, en vooral onder den druk der
odlogs-omstandigheden, hebben zij voortdurend sterker het
ltakter aangenomen van steunpilaren in de economische
st’r’u’ctuur van de onderscheiden staten. In dit licht be-
schouwd is de hier vermelde Engelsche fusië dan ook meer
dan een gewoon samengaan van gemeenschappelijke inte:
ressen, dat alleen voor de betrokken aandeelhouders, direc-
tetren en geëmployeerden eenige interesse kan hebben. Zij
moet worden beschouwd als een voortgaan op den weg, die
leidttot een sterk gecentraliseerci en doelbewust bestuurs-
stelel op ecbnomisch gebied voor de moeilijke tijden van
strijd, die ons na den militairen oorlog ongetwijfeld te
wachten staan. Hier betreft het bovendien twee oude en
uitstekend bekende instellingen. De London & South-
Western Bank bestaat sinds 1862; het gestorte kapitaal
bedraagt £ 1.200.000, de deposito’s beloopen £ 28.780.000,
terwijl de Bank 202 filialen, hoofdzakelijk in London, heeft.
De Loudon & Provincial Bank is een instelling van 1864,
met een idapitaal van £ 1.000.000 en een deposito van
£ 30.310.000. Behalve talrijke Londensche kant-oren bezit
deze Bank 130 succursalés in de provincie. Hier is derhalve
klaarblijkelijk een ideale samenwerking tusschen een provin-
ciale en een groot-steedsche instelling tot stand gekomen.
De handel ter beurze is in de laatste week sterk inge-
krompen, waarvoor de oorzaken waarlijk niet moeilijk aan te ‘wijzen zijn. Ook hier is het in hoofdzaak de toestand in
Rusland, welke allen lust tot het entameeren van nieuwe
zaken reeds in de geboorte verstikt. Wel is het lot van
Engeland niet zoo saamgeweven met dat van het voormalige ‘J.’saxenrijk, dat voor een ondergang moet worden gevreesd,
als in laatstgenoemd rijk niet spoedig meer geordende toe-
960
•
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
19 December 1-917
‘otaidon intieden doch de onzekerheid vooral met betrek
hing tot het eindresultaat van
–
den oorlog, heeft toch een
looine stemming op de beurs doen ontstaan. Hierbij komt,
dat oo’k in Engeland de binnenlandsche industrieën de
moeilijkheden der tijden ondervinden, zoodat vele waarden
van biunenlandsche ondernemingen een, gevoelig koersverlies
te aanschouwen hebben gegeven.
Als sprekend bewijs, dat de interesse voor de fondsenmarkt
in London uiterst klein moet worden genoemd, mag wel
het feit gelden, dat de omzetten in Zuid-Af rikaansche mijn-
waarden tot een minimum zijn geslonken. ZOS gering is de
belangstelling geweest, dat aandeelen Modderfontein £ 3% ‘in
koers daalden, niettegenstaande het declareeren van een dividend van 15 shilling tegen 13 shilling het vorig jaar.
– Te P a r ij s houdt men zich grootendeols bezig met de inschrijvingen op de derde Fransche oorlogsleening. Het
beurs-aspect is hierdoor eenigszins vertroebeld. Toch zouden
waarschijnlijk hij meer normale verhoudingen ook geen
liquidaties van grooten omvang te aanschouwen zijn ge-
weest. De transacties van de laatste tijden waren reeds
uiterst gering en men gaict er meer en meer toe over zich
de benoodigde middelen’. (hetzij ter inschrijving op de nieuwe
leening, hetzij voor andere doeleinden) te verschaffen door
verkoop van daartoe geëigende fondsen aan buitenlandsche
beurzen, voornamelijk in Zwitsersche plaatsen. Op deze
markten is dan ook in de laatste week een opvallend ruime
handel
01)
te merken geweest, gepaard gaande aan koers-
reacties van soms vrij grooten omvang. Ongetwijfeld heeft
men in deze verkoopen ook te zien een poging om de
J’ransche valuta (die thans in Zwitserland circa 76 Fr.
geldt) te verbeteren; door het verkoopen van fondsenbezit
creëert Frankrijk zich een tegoed in Zwitserland, waartegen liet in voorkomende gevallen kan trekken.
De markt te N e w Y o r k is in overwegende mate onge-
ani.meerd gestemd geweest. De staat van onuitgevoerde.
orders der Steel-Corporation doet zien, dat de industrie in het algemeen nog niet ontkomen is aan den druk, dien het
deelnemen van – Amerika aan den, wereldkrjg haar heeft
opgelegd. Men voorziet in Wallstreet een verzwaring vn
de toch al reeds zeer hooge belastingen en een sterker
staats-inmengiug in het Vrije bedrijf. Vooral voor de spoor-
weg:onderuemingen staat het visioen van zeer intensieve
shzatbemoeiing, wellicht zelfs van naasting, voor de deur.
Zooals in andere oorlogvoerende landen, ziet men natuurlijk
ook in de Unie. het ontzaglijke nut van een goed geregeld
spoorwegverkeer in en wair de onderscheiden directies ,te
kampen hebben een sdeels met geldnood en anderdeels met
veel te lage inkomsten (als gevolg van de uiterst dure
exploitatie) kunnen zij veelal aan hun bedrijven niet, de
uitbreiding geven, die er van verlangd wordt in het belang
van een goede oorlogs-politiek. Het valt niet te ontkennen,
dat de regeering. in deze omstandigheid aanleiding zou
kunnen vinden het spoorwegbedrjf in eigen beheer te
nemen en het is twijfelachtig of de -aandeelhouders hierbij
een voldoende vergoeding zouden erlangen, gezien het feit,
dat dc netto-ontvangsten van de meeste systemen in . de
laatste, maanden een voortdurenden teruggang aantoonen.
Met dit vooruitzicht in het verschiet is de uiterst geringe
belangstelling voor spoorweg-aandeelen wel te verklar’en.
21
e o n z e n t heeft de beleggingsmarkt zich hoofdzakelijk
bezig gehouden met Russische waarden, die voor de meest
gangbare soorten (Rusland 1880, Rusland Hope, enz.)
juist heden opnieuw een heftige koersdaling te aanschouwen
gaven. In de laatste dagen der vorige week scheen het, dat
een meer stabiel, hoewel lager, niveau was bereikt, doch
het doorsijpelen van de officieele verklaring, dat de coupons
voortaan tot nadere aankondiging niet meer betaald zullen
*orden, had, een nieuwen stroom van verkoop-orders ten
gevolge. Velen, die in ons land van hun bezit aan ,,Russen”
moeten leven, gaan er thans, nu de kans op een hervatting
der coupon-betaling voor de eerste tijden uiterst gering is
geworden, toe over, voor de rest van hun vermogen althans
rentegevende fondsen te koopen.
– -De markt voor inheemsche beleggingswaarden is vrij, vast
gebleven. De iets hoogere geldkoersen hebben de prijzen wel
eeuigszins gedrukt, doch realisaties op groote schaal hebben
nog niet plaats gevonden.
11 Dec. 14 Dec. 17
5
– 0/
Ned. W. Schuld .. . . lOO!io 100116 100
8
10 +
1/10
4″12
/
0
‘
,,
,,
,,
1916′
99
18
/,0
99
7
18
99v18
–
1
116
4
‘
01
,,
,,
,,
1916
91
908I
4
901
3112
01
,,
,,
……
80’/A
7981
4
798/4
12
3
0/
,,
,,
..
….
–
71’14
71
70
1
14
1
2
1
12
0
10
Cert. N. W. S…….
60
59116
59811
–
18
/10
5
0/
Oost-Indië 1915
99
11
110
9918
99v18
+
81
–
01
Hougarije Goud
…
45
–
45
18
/8
45
‘
11 Dec. 14 Dec. 17 Dec
Rijzing of
daling.
43
421,
42
—1
46
46
,
35
-‘-‘II
4411;
44l1
,
4412
38’14
.
3511
31112
–
681
4
,
39 35
31
1
1
7’12
65
65 65
60’18
6118
611
-1-
114
Ook overigens zijn de omzetten op de locale afdeelingen
niet bizonder interessant geweest. De mededeeling van het
Amerikaansche gouvernement, dat de invoer van diverse
goederen uit onderscheiden landen – waaronder Neder-
]andsch-Indië – verboden werd, behoudens speciale ver-
gunning (license) heeft op de Amsterdamsche beurs geen
gunstige uitwerking gehad. Hoewel va-n verschillende kanten
werd betoogd, dat het hier een zuiver administratieven maat-
regel gold, een formaliteit, om de contrôle over den invoer
te verkrijgen (vermoedelijk gericht tegen de voorbereidingen
v,or de ,,Uelerga.ngswirtschaft” der Centrale Mogend-
heden) werd het besluit hier zeer ongunstig gecommenta-
rieerd. Vooral de scheepvaartmarkt had dientengevolge onder verkoopdrang te lijden en wel in de eerste, pliiats
de aandeelen van die ondernemingen, clie het meest bij het
diréct scheepvaartverkeer tusschen Neclerlandsch-Iodië en de
– Vereenigde Staten zijn betrokken, o.a. de Java-China-Japan-
li5n. Doch ook de overige soorten werden hierdoor medege-
sleept. Het slot der berichtsperiode geeft dan ook voor de
meeste scheepvaait-aandeelen lagere prijzen te aanschouwen.
-Alleen voor de aandeelen der Rollandsche Stoomboot Maat-
schappij is een grootere belangstelling blijven bestaan, hoe-
wèl ook deze den hoogsten koers niet konden behouden.
11 Dec. 14 Dec. 17 Dec.RT,E
of
Holland-Amerika-Lijn
424
1
12
422
1
12
422
1
12
—2
gem.Eig.
403’12
397
1
12
‘
394
–
9
,
1.2
Holland-Gulf-Stoomv.-Mij…
345
335
330
—15
H.
A.
A.
S ……………
202:,
201
204’/4
+
114
Hollandsche Stoomboot-Mij.
.
257
1
12
251112
254
2
1
4
—’2 8/4
Java-China-Japan-Lijn ….
30814
295
301112
–
7’1
Kon. Hollandsche Lloyd
. .
200
1
18
19618
198 ‘/
–
2
8
18
Kon. Ned. Stoomboot-Mij.
..
275
268’18
2708/4
–
411
4
.
Kon. Paketvaart-Mij …….
304
1
12
296’12
296
1
1,
—8
Maatschappij Zeevaart
….
401
404
404
.+
3
Nederl. Scheepvaart-Unie
. .
264
1
12
257112
257
1
18
-‘–7
s/s’
Nievelt Goudriaan
……..
1340 1340
1340
–
Rotterdamsche Lloyd
……
264’/4
257’11
261112
–
21
Stoomv.-Mij. ,,Hillegersberg”
490
477
470
–
20
,,Nederland”
. .
267
25814
26114
–
511
4
,,Noordzee”
– .
312
302
311/2
–
’12
,,Oostzee’
….
455 455
455
Ook de
tabaksmarkt
werd aanvankelijk aangetast door de
algemeen ongunstiger geworden opvattingen, zoodat aan-
deelen Deli-Maatschappij, Rotterdam-Deli, enz. sterk aange-
boden werden. Later echter drong het besef ter beurze door,
dat de meeste onzer Indische tabaks-ondernemingen het
grootste deel harer oogsten reeds verkocht hebben, zoodat
zelfs een eventueele beperking van den invoer een niet zôS
(leprimeerenden invloed op het eindresultaat der maat-
schappijen zou kunnen hebben, dat hierdoor een gevoelige
koersdaling gemotiveerd zou worden. Heden was de tabaks-
af deeling dan ook reeds in een veel fleuriger stemming en
werdeil er meer koopers opgemerkt.
De
rub1jrmarkt
heeft hetzelfde verloop gehad; echter
waren de omzetten hier van veel meer bescheiden omvang.
De
cultuur-afdeeling
was vrijwel verlaten; alleen aandee-
len Handeisvereeniging ,,Amsterdam” werden op eenigszins
ruime schaal verhandeld tot vrij sterk verlaagden prijs. De
aankondiging van een interim-dividend van 10 pCt. heeft
een . onbevredigenden indruk gemaakt, daar men algemeen
gerekend had op het uitkeeren van een ,,bonus”. Men ver-wacht thans, dat ook het slot-dividend niet zal medevallen,
daar de maatschappij vermôedelijk groote bedragen zal
reserveeren voor aankoop van nieuwe concessies en fabrie-
ken, voor afschi-ijvingen, enz.
De
petroleum-markt
was deze week in reactie. Het is
trouwens een bekend verschijnsel ter beurze, dat het tot
stand komen van gebeurtenissen, die eerst aanleiding
waren tot het omhoog voeren der koersen, met een daling
worden begroet. Zoo is het ook thans gegaan. De berichten
omtrent eên wapenstilstand op het Oostelijk front en de
waarschijnlijkheid van een afzonderljken- vrede tusschen Rusland en’ de Çentrale Mogendheden zijn de aanleiding geweest tot een sterke opvaartsche beweging in de petro-
leum-afdeeling; nu deze verwachtingen door de feiten wor-
den bevestigd, is de belangstelling zoo goed-als verdwenen.
4
°Io
Oostnr.Kronenrente
5 °/ö Rusland 1906 ……
4
1
12
°Io
Iwangorod Dombr…
4 ‘/o Rusland Cons.1880
4
O/
Rusl. bij Hope & Co.
4
% Japan 1899 ……..
5
Olo Brazilië 1895 ……
19 December 1917
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
961
ii Dec. 14 Dec. 17 Dec.
Rij
Amsterdamsc1e Bank .. . . 19311
4
19311
4
193
1
14
Ned.Handel-Mij.cert.v.aand. 191
1
12
190
190
1
/, 0
– 1
0
1
Rotterd.Bankvereeniging . .
149I8
149
1
14
149
Amst. Superfosfaatfabriek.. 160
1
/2
162
162
+ 1
,
12
Van Berkel’s Patent ……154 ‘h 151 ‘
151
3114
Insulinde Oliefabriek.
…… 238 ‘/
230
230
•
– 8 ’12
Jurgens’ Ver. Fabr.pr.aand. 104
3
1
104
1
12 104
– 21
4
Ned. Scheepsbouw-Mij. .. .. 170
170
170
Philips’ Gloeilampenfabriek. 337
337
335
– 2
R. S. Stokvis & Zonen …. 630
627
627
-3
Vereenigde Blikfabriekeu . . 142
1
12 143
143°/4 + 1114
Compania Mercantil Argent. 222
1
12 222
221 ‘/ – 1’14
Cultuur-Mij. d. Vorstenlanci.. 221
216
t/
218114 – 214
Handeisver. Amsterdam…. 487
461
1
12
461
1
12 _5
1
12
Hoil. Transati. Handelsveo. 169
168
168
– 1
Linde Teves & Stokvis . – – . 227
225 114 225112 –
1112
VanNierop&Co’sHandel-Mij. 190
189
190
Tels & Co.’s Handel-Mij. . – 171
‘/2
172
169°14 – 114
Gecons. Roll. Petroleum-Mij. 223’/2 220
‘/8
219
– 4 /2
Kon. Petroleum-Mij . …… 561
555
560’12 –
1
12
Orion Petroleum-Mij.
89
1
1,
8614
85112 – 321
4
Steaua Romana Petr.-Mij… 214
207
1
14
210
-4
Amsterdam-Rubber-Mij. .. 240
1
12
236
1
12 238
-2
’12
Nederi. Rubber-Mij . …… 132
129
130
– 2
Oost-Java-1{ubber-Mij…..272
272
272
Deli-Maatschappij ……..
535
1
14
5219
534
– ] h
Medan-Tabak-Maatschappij.. 227 ‘/ 218
8
14 224
– 312
Senembah-Maatschappij ..
.:
589
587
585
– 4
De
A.merilc.aansche markt
heeft
zich,
wat de algemeene
lijn betreft, nauw aangesloten aan de houding te New York.
Alleen waren Marinevaarden aanvankelijk wat sterker
gevraagd in verband met de berichten, uit Engelsche bladen
hier bekend geworden, dat de Marinetrust was overgegaan tot het declareeren van 10 dollar dividend, 5. conto van de
achterstallige 82 pCt. Toen echter een latere mail de mede-
deeling bracht, dat bij de verdere afwikkeling van deze
achterstallige schuld moeilijkheden gerezen waren en toen
ook de New Yorksche koers voor dit fonds geen enkele
neiging tot stijging vertoonde, werd ook hier het aanbod
overwegend en daalde de koers reeds spoedig. Voor Steels
kwamen ook voortdurend meer verkoopers in de markt,
zoodat het koerspeil van dit fonds heden ongeveer het
laagst is van de achter ons liggende week. De omzetten
in de overige waarden van deze afdeeling zijn vrijwel nihil.
Noteeringen.
•
•
11 Dec. 14 Dec.
17 Dec.R11j0f
American Car & Foundry
6518
65110
66
± 218
Anaconda Copper
……..
13l°/,
130′!,,
13010 – 1
8
18
Un. States Steel Corp… …
92’/
89
1
1s
89114
–
2
2
18
Atchison Topeka ……….
91’/,ø
89
89
1
/,o -2
Southern Pacific ……….
88/o
88
1
18
87
–
1°18
Union Pacific …………
121’/4
119
118’18
–
3
2
18
Int. Merc. Marineafgest…..
30
26’/jo
26’°/,ö
–
38/to
,,
,,
,,
,,
prefs
99,12
95114
95
‘/s
–
4’18
De
geldmarkt
bleef
ruini,
hoewel de
–
prolongatie-koers
slechts voorbijgaand onder 4% pCt. daalde.
•
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
17 December 1917.
– Er is geruime tijd vestreken, sedert wij voor het laast
bericht uit de verschillende productielanden ontvingen en
liet belangrijkste nieuws, dat wij nu te vermelden hebben,
is een aanmerkelijke teruggang van de oogsten van Argen-
tiiië. Het blijkt, dat het een tijd lang in het midden van
Argentinië te droog is geweest, terwijl er later vorst op
gevolgd is. De ramingen van de opbrengst van tarwe en
lijazaad zijn daardoor aanzienlijk verminderd, terwijl ook de
stand van mafs. achteruitgegaan is. In hét Noorden oogstte
mén een zeer goeden oogst van t.arwe en lijnzaad, ofschoon
mn gedurende den oogsttijd vel wat veel regen had. Waar
e, aanvankelijk ramingen waÏen van den nieuwen tarwe-
oégst van meer dan 5.000.000 tons export en de regeerings-
raming opgeveer 4.750.000 tons aangaf, is het cijfer, dat
nu schat, dat Argentinië vermoedelijk kan missen,
gedaald op 3.470.000 tons. Hierbij moet nog gevoegd worden
het-overschot van den ouden oogst, dat volgens sommigen oog aanzienlijk is, ofschoon de zichtbare voorraden gering
zij u’
‘Niettegenstaande dezen sterken teruggang in de verwachte
opbrengst van den Argentijnschen tarweoogst, hebben de
markten te Bueuos-Ayres en Rosario weinig gefluctueerd,
hetgeen wel hoofdzakelijk toe te schrijven zal zijn aan het
feit, dat de moeilijkheden van het vervoer nog van dien aard
zullen zijn, dat men ook met den zooveel kleineren oogst in
Argentinië voorloopig nog.vel in overvloed zal levenDe laatst
ontvangen prijsnoteeringen toonen evenwel een belangrijke
vérhooging, hetgeen waarschijnlijk door ongunstige weersge-
steldheid veroorzaakt wordt. Natuurlijk willen zoowel de
‘(2
Loco-prijzén te Rotterdam/Amsterdam.
Chicago
1
Buenos Ayres Data Tar,,e
Dec.
Mars
Dec.
Haver
Dec.
Taru,e Jan.
MaTs
Dec.
Lijnzaad
Jan.
15Dec. ’17 220
0)
125
75
92
12,70
8,10
15,35
8 Dec:’17 220
0)
124
1
/
4
71
11,60
8,-
14,80
15Dec. ’16 142
1
1,
87
1
/9
46
1
/4
11,10
7,754)
21,50
15Dec. ’15 116
69’12
42
9,25
5,
4)
11,20
15Dec.’14 118
1
/t
63
47
8
14
10,10
5,10
1
)
9,70
20 Juli’14
82
1)
56°/s ‘)
36’12 ‘)
9,40 ‘)
5,38
1
)
13,70 ‘)
‘) per
Dec.
°)
per
Sept.
0)
of f ie.
vastgestelde
locoprijs.
4) per Januari.
De noteeringen van Buenos Ayres
zijn van
8 Dec. en 1 Dec. 11
Soorten.
Dec. 1
10Dec. 1
7
Dec.
1917
1
1917
1916
588,-‘)
1
588,_t)
456,_1) Rogge (No. 2 Western)
nom.
oom.
»om.
Mais
(La Plata)
……..
380,-‘)
380,-‘Y
335,t)
Tarwe ………………..
Gerst
(46 lb.
feeding) ….
360,-‘) 360,-‘)
335,-t)
H,0vér (38 lb. whiteclipped)
19,_t) 19,_t)
•
19,-‘)
Lijukoeken (Noord-Ame-
..
260;-‘)
260,-‘)
–
200,-‘)
iika van La Plata-zaad) –
Lijüzaad (La Plata) …….
nom. nom
740,-
.’) Regeeringsprijs.
17,15 Dec. 1916, 15 Dec. 1915 en 15 Dec. 1914.
AANVOEREN in tons van 1000 K.G.
‘
,voor verbruik in Nederland.
–
•
Rotterdam
•
Amsterdam
Totaal
Artikelen.
9-15
Dec.
Sedert
Overeenk. 9-15
Dec.
Sedert
Overeenk.
•
1917
1
Jan.
1917
–
tijdvak
1916
I9I7
1
Jan.
1917
–
tijdvak
1916 1917
916
Tarwe……………….
–
253.376 669.917
.'”-.
38.227
‘
29.938
291.603
699.855
Rogge ……………..
–
•
8.465 27.185
–
–
525
8.465
27.710
–
2.314
10.915.
e-
–
500
2.314 11.415
–
114.637
417.870
•’,r_
80.134
204.615
194.771
622.485
–
30.600 102.832
–
11.886 21.019
42.486 123.851
Boekweit
………….
Mais
……………..
–
12.399
49.357
–
27.269
19.726
39.668 69.083
Gerst
……………..
Haver
……………..
–
8.322 .118.629
t.
–
7.560
50.012
15.882
168.641 –
Lijnzaad ……………
Lijnkoek.. ………….
.-
34.078 146.355
.f’–”
27.985
17.420
62.063
163.775
Tarwemeel ………….
–
19.988
‘
25.562
,,-
3.051
–
23.039
25.562
AANVOEREN
in tons van
100
K.G.
voor België.
–
23.706
451.904 822.080
–
•
–
–
451.904
822.080
–
28.629 107.115
–
28.629
107.115
Tarwe ………………
Rogge
………… …..
–
–
13.738
– –
–
–
–
13.738
‘
–
Mais
………………
Tarwemeel …………..
..
–
8.962
1.260
–
– –
6.982
•
1.260
Gerst
………………
– –
3.361
–
–
‘ –
3.361
962
ECONOMISCH-STATISTISCHE BÉRICHTEN
19 December 1917
Entente-mogendheden als de Neutralen een belangrijk deel van dezen oogst bemachtigen, temeer waar de heer Hoover
in Amerika heeft bekend gemaakt, dat het overschot van de
Vereenigde Staten nu reeds op-is en dat indien de V.
S.
nog meer exporteerden, dit alleen mogelijk zou zijn indien
de Amerikanen op het gebruik van tarwe wilden bezuii.
gen. Men acht deze voorstelling van zaken in het algemeèn
nogal overdreven. Ofschoon ontegenzeglijk de laatste
tarweoogsten in de V. S. niet groot waren, lijkt het toèh
wel haast onmogelijk, dat er over het exportsaldo nu reeds
beschikt zou zijn. De aanvoeren van tarwe blijven in de
V. S. zeer klein, zoodat indien de officieele raming .vau
den oogst juist is, nog een aanzienlijke hoeveelheid door de
boeren wordt achtergehouden. Wat de nieuwe wintertarie
betreft, de stand van deze schijnt in het Zuid-Westen slecht
te zijn. De bezaaide oppervlakte is overigens aanzienlijk
grooter, evenwel niet in die mate als vroeger wel eens door
fantastische politici werd aangegeven.
De berichten omtrent de kwaliteit van den Noord-Aine-
rikaanschen m ah s-oogst blijvén niet gunstig luiden. . Mèn
neemt speciale maatregelen om ook de wakke maIs nuttig te gebruiken. De prijzen van dit artikel zijn vrijwel statio-
flair gebleven, zoo ook van haver en gerst. De vraag voor
deze artikelen blijft groot, zoodat de zichtbare voorraddh
nog geen groote cijfers vertoonen.
Met den 1 ij n z a ad-oogst staat het er in Noord-Amerika
al heel slecht voor. De. jongste ramiug van de regeering
geeft alweer een kleiner cijfer aan. Het is duidelijk, dat de
V. S. nauwelijks een derde van de behoefte in hun eigen
land hebben geproduceerd. Er zal dus zeer veel van Zuid-amerika moeten ingevoerd worden. De oogstraming in dit
land, waarbij een exportsaldo van meer dan 1.000.000 tons
geschat werd, heeft men in dit land teruggebracht op
ca. 600.000 tons, een oogst, die geenszins groot te noemen is,
doch die, indien alleen Noord-Amerika gegadigde mocht zijn,
nog wel voldoende zal blijken. Het spreekt van zelf, dat een
groot deel van Europa het lijnzaad feitelijk veel meer noodig
heeft dan Amerika, maar door den oorlog niet in staat is
om uit dit land te betrekken. Bij het eindigen van den
oorlog zou waarschijnlijk Argentinië in staat zijû het dan
nog beschikbare saldo van lijnzaad tot zeer hooge prijze&te
verkoopen. Bij terugkeer van eenigszins normale verhoudin-
gen zal waarschijnlijk ook de productie in Rusland toe-
nemen.
Voor de neutrale mogendheden zijn er geu bijzondere
regelingen bekend’ geworden. Er wordt in Londen druk
vergaderd en het is te hopen, dat althans het oude jaar ons nog een regeling brengt, waardoor het mogelijk is de u11-
geputte voorraden nog aan te vullen voor het te laat is.
SUIKER.
De B i e t s u i k e r-Vereeniging in Nederland heeft deze
week wederom
f
0,90 per zak ruwe suiker uitgekeerd en
wordt spoedig eene verdere uitkeering verwacht. Met.de
verwerking van den nieuwen oogst gaat het niet naar
wensch en wordt gevreesd, (lat de achterstand bij verleden
jaar niet kan worden ingehaald.
Uit de overige hietsuikerlanden kwamen geen nieuwe
berichten over den oogst binnen. Interessant is het volgende
resultaat van de rondvraag der fabrieken in 0 o s t e n r ij k-
II o n ga r ij e, waarvan de totale cijfers reeds verleden week
gepubliceerd werden:
til Aantal werkende
Bietoogst
i
fabrieken.
(Tons)
rr
–
(Raming)
.
1917118 1916117 1917118
1916117
Bohemen……….104
105
1.807.700
2.736.900
Mahren enz. ……
52
52
1.136.600
1.703.800
Hongarije en Bosnië
28
29
1.371.700
1.463.800
Totaal
184
186
4.316.000
5.904.500
Ruwsuikeroogst
Achteruitgang
(Tons)
in %
(Raming)
Bieten Suiker
1917118 .
1916117
T
Bohemen ………..310.500
458.953
33,9
32,3
Mahren enz. …….. ..188.050
267.505
33,3
-29,7
Hongarije en Bosuië _
•
198.750.208.7756,34,8
Totaal
697.300
935.233
26,9
25,4
De dezer dageii uit Londen ontvangen post bracht geen
bevestiging van het bericht aan ,,De Telegraaf” betreffende
eenen nieuwen verkoop J a v a-suiker naar Engeland. Een
der Nederi. dagbladen ontving het volgend telegram uit
Batavia d.d. 13 December :,,De suikerverschepingen
z
ijuCin
,,November 1917 aanzienlijk belangrijker geweest dan inde ,,overeenkoxnende maand van het vorige jaar en bedroegen
157.900 ton.” Dit bericht kan echter niet geheel juist zijn, –
aangezien de export in November v e r leden jaar precies.
157.900 tons bedragen heeft. Wij laten hier volgen eene
recapitulatie van de Java-afschepingen sedert Mei:
Europa en Amerika
Elders
Totaal
(Tons)
(Tons)
–
(Tons)
1017
1916
1917 ‘ 1916
1917
1916
Mei .. 20.000
17.000
36.000 18.901
56.000
35:901
Juni . 16.000
15.851
64.000 94.158
80.000 110.009
Juli.. 51.000 122.041
59.000 93.000
110.000 215.041
Aug. . 40.000 100.808
81.000 94.042
121.000 194.850
Sept.. 45.000 197.929
102,000 70.043
147.000 267.972
Oct…
–
–
–
–
145.000 148100
Nov. .
–
–
–
_
– 157.900
– Onder de exportartikelen uit Java, waarvan de import in
A m er i k a volgehs een verleden week door de Regeering
der V. S. uitgevaardigd besluit alleen nog onder speciale
vergunning dezer regeering veroorlôbfd is, wordt ook suiker
genoemd. Daar de geheele aankoop van suiker reeds eenigen
tijd geleden in handen van den Food Controller overgegaan
was, heeft eerstgenoemd besluit geen invloed op de vooruit-
zichten voor guikerzaken met Amerika. De vergunping zal
natuurlijk verleend worden, zoodra de Food Controller resp.
de door Item daarmede belaste commissie den aankoop van
Javasuiker noodig acht. Intusschen werd verleden maand
tijdens het grootste gebrek aan suiker van regeeringswege
beslag gelegd op ongeveer 10.000 tons, die voor rekening van Russische koopers in Amerika opgeslagen waren. De
nominale not.eeringea voor Centrifugals in New York zijn
5i/ c., c. & fr. en 6,90 c. spot. De prijs, die voor nieuwe
Cubasuiker betaald zal worden, werd door de Internationale
Snikercommissie vastgesteld op 4.60 c., 1. o. b. Cuba, h.etgen
ruim 1 c. hooger is dan de prijs, waartoe een jaar geleden
de Cubasuiker verhandeld werd.
In L o u i s i a ii a stelt de oogst teleur. De raming werd
tot 225.000 tons verlaagd tegen 271.000 tons verleden jaar,
niettegenstaande dit jaar meer aangeplant werd.
De volgende oogst der P h i 1 i p p ij n eis wordt geraamd
op 235.000 tons tegen 170.000 tons.
Volgens berichten uit New York bedraagt de definitieve
opbrengst van den C uh a-oogst volgens Guma 3.023.720
tons. Wil]ett &. Gray’s raming voor den nieuwen oogst van
3.200.000 tons is nog ongewijzigd. Eenige fabrieken zijn
reeds aan het werk. De laatste Cuba-statistiek was als volgt:
1916117
1915116
1914115
Ontv. der week tot 3 Nov.
–
3.789
4.004 tona
Totale sedert 1 Dec. 1916 3.000.655 2.991.493 2.546.646
Exportd. weektot3 Nov. 3.450 ‘ 35.389 40.408
Totaal sedert 1 Dec. 1916 .2.884.284 2.777.565 2.292.193
Exp. U.K. 1Jan.-10Nov. 790.374 524.318 337.787
Frankrjki ,, 18
,,
94.117
144.435
5.895
Voorraad op S Nov. ..
28.042
111.504 145.374 ,,
Exp.ger.V.S.1Jan.-Nov. 333.725
832.742 3
,
1.211
De zichtbare voorraden worden door F. 0. Licht als volgt
opgegeven:
1917
1916
1915
Duitschland}1 Sept.17 400.000*,
250.000*
545.000*tons
Hamburg
Oostenrijk 1 ,, ’16 .250.000*
305.000*
478.000*
Frankr. 1 Spt.’16/’15’14 39.012
58.525
141.454
Nederland 13Nov.’17 72.159
52.829 .
52.267
België
1 Oct. ’17 39.619
9.193 ,
29.738
Engeland
1Nov.’17 239.929
135.699
195.267
TotaalEuropa 1.060.719
811.246
1.441.726 toiss
V.S.v.N.A. 4 Oct. ’17 56.028
133.961
243.700
Cubahavens3
,,
’17 112.060
297.176
261.707
Totaal ……1.228.807
1.242.388
1.947.133 tons
• Raming.
Bij bovenstaande opgave zijn alleen nog de cijfers voor
Frankrijk 1 jaar ten achter.
NOTEERINGEN.
–
Londen
Amsterdam
Amerk.
New York Data
per
–
Tales
1
White Granu.
96%
December
Cubes
Jaea,
lated
Cenlrtfugals.
No. 1
Job.
fob.
14 Dec.
1917
..
f
–
53/9
– –
7
,,
1917
. .
,,
–
5319
–
–
–
14 Dec.
1916
..
,, 221
47/fll,
26/-
29/3
5.39 á 5.51
14 Dec.
1915
. .
,,
22
1
18
406
2016
201-
4.71
21 Juli
1914
..
ll’/*i
181
–
–
3.26
19 December 1917
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
‘JAVA
THEL
Theeafdoening op 13 December 1917 van 2211 kisten
Java-Thee, 72 kisten Sumatra-Thee.
De afdoening had op gelijke wijze plaats als vorige af-
doening d.d. 7 November ji. Wederom bleek, dat de bestè
theeën het meest gevraagd waren en het eerst afgedaan;
beslist ordinaire thee, hetzij blad of stof, vond slechts traag
koopers. Toen aan het einde der afdoening slechts enkel
ordinaire thee over was, gaveu enkele koopers de voorkeur
aan nict koopen, dan te moeten koopen ordinaire minder-waardige thee. Onafgedaan bleef een partijtje stof en’ een
partijtje ‘ordinair wild blad, het laatste min of meer door
rook beschadigd, beiden reeds ex. vorige afdoening en toen
onafgedaan gebleven. ‘
De samenstelling en aanbod was als volgt, exclusief de
120 kn. Java en 72 kn. Sumatra-thee ex. vorige afdoening.
– –
–
14 Dec.
vanaf 1 Jan.-
Blad-thee
Heden
1916
1 Jan. j.1. 14Dec.’16
Oranje Pecco……..
‘
240kn. 1383kn. 13123kn. 31700kn.
Pecco, Pecco Souchon 378 ,, 2361 ,, 22621
50034 ,,
Souchon,Gebr.Souchon
17 ,,
547 ,,
6203 ,, 11030
Witpunt Pecco ……0 ,,
0′ ,,
’45- ,,
204
735 kn. 4291 kn. 41992kn. 92968kn.
Van het totaal. –
31
0
!o
45
0/,
– 52 %
50 °/o
14 Dec.’
vanaf 1 jan.—’
•
Gruis en Stof
Heden
1916 ‘ 1 Jan. j.l. 14Dec.’16
Gebr. Oranje Pecco
654 kn. 2471 kn. 16942kn. 41778kn.
Gebr. Pecco ……..364 ,,
1264 ,,
9857 ,, 27690
Gebr. Thee en Stof .
338 ..
493 ..
5625 ..
5387
1356 kn. 4228 kn. 32424kn. 74855
Van het totaal.. ‘ 69 °/o
55
0/
48
0/
bO 01
Aangeboden in veiling en afdoening:
tot:, 13Dec.’17
Ï4
Dec.’16 16 Dec.’15 22Dec.’14 12 Dec.’13
74416 kn. 167825kn. 221209kn. 202098kn. 169861kn.
waarvan:
Blad
52
0/
50
°
/
0
41 0/
33
0/
40
01
Gruis
48
0/o
50
0
1
59
°Io
67
0
1
60
,0
10
Loop der prijzen:
ets.
cts.
ets.
ets.
ets.
G.Ord.Bl. 81 ft83
61 fL83
57 fL59
72 fL74
45 fL47,
G.Ord.Gr.82 fL83 60 fL62
54 fL56
52 fL54
45 fL40
Betreffende eenê volgnde afdoening werd niets bèkend
gemaakt..
Wicht der kisten aangenomen op Anno 1916 en 1917, Blad
42 K.G., Gruis 51
1
12
K.G., voorgaande jaren Blad 43 K.G.,
Gruis 5311.
METALEN.
Loco-Noteeringen te Londen:
Dato
Ijzer
Cico.
No._3
K
–
Stan°d,’rd
Tin
Lood
Zink
7 Dec.
1917..
nom.
110.51—
293.1216
30.–
52.—!-
30 Nov. 1917..
nom.
110.51—
291.216
30.:/
52.—!-
8 Dec.
1916..
nom.
152.—!—
185.1716
30.101—
58.—!-
10De.
1915..
7414
76.1216
168.10’—
27.151—
78.—!-
20 Juli
1914..
51.41—
61.—’—
145.151—
19.—!—
21.101-
KATOEN.
Noteeringen voor Loco-Katoen.
(Middling Tjplands).
14 Dec. ’17
7 Dec. ’17
1
»
Nov. ‘
17
1
14Dec.
‘161
14Dec. ’15
New York voor
Middling..
30,70e
29,95 c 31,20 c
18,30 c 12,25 c
New Orleans
voor Middling
28,— c
28,19 c
29,13 c
18,00 c 11,82 c
Liverpool
voor
GoodMiddling
22
.
58d2)
22,63 d
23,00 d
10,95d
1
)
7,54d
1
)
Ontvangsten in, en uitvoeren van Amerikaansche havens.
(In duizendtallen balen.)
1
Aug. ’17
lot 7 Dec. ’17
Overeenkom,iigc
perioden
1916—’I7
I915—’16
Ontvangsten Gulf-Havens..
1703
2754
,
2068
–
,,
Atlant.Havens
1341
‘1580
1403
Uitvoer naar Gr. Brittannië
1079
,
1302
783
‘t Vasteland.
684
‘
1303
1161
Japan etc…
–
–
–
‘) Middling.
.1)
11 Dec.
Voo/raden in
duiiendtallen
–
7Dec.’17
1
7Dec.’16
7Dec.’15’
Amerik. havens ……….
1271
1570
1589
Binnenland …………..
1102 1313
1375
.
143
303
New York ……………-
.
466 375
New Orleaus ………
…..-.
Liverpool
……………
298 558
– –
–
HUIDEN.
S
Bericht van de firma Grisar & Co.:
–
De buitenlandsche huidenmarkt is over ‘t ‘algemeen vast,
wat echter absoluut geen invloed heeft op onze binnen-
landsche markt.
De maximum-prijzen voor – leder doen reeds gedeeltelijk
hun invloed gelden en er worden hoe langer hoe minder
orders voor inlandsche huiden gegeven. Doordien handelaren
geregeld lagr gaan met de inkooperi wordt de looierj
eebigszins ongerust en biedt beduidend beneden maximum-
prijzen voor koehuiden. Zaken komen niet tot stand en de
stemming blijft flauw. Alleen aanvoer van looistoffen kan verandering in den toestand brengen. –
PETROLEUM.
(Ontleend aan dén ,,Petroleum Review”
van 17 en 24 November).
‘
Londen. Geraffineerde petroleum. De prijzen hebben
geen verandering ondergaan en zijn als volgt:
Water White ……..1 s. 8
1
1 d.
Standard White ……1 s.
7
1
I
d.
Smeerolie. De prijzen zijn hetzelfde gebleven.
American pale …. £ 28 tot £ 36
–
American red……£ 31 ,, £ 36
–
American filt. cyl… £ 31 ,, £ 40
–
American dark cyl. £27
,, £
33- ,
– Stookolie en vethoudende oliën worden niet officieel
genoteerd.
Benzine.
No. 2 ………. 3 s. 9 d.
No.3 …….. ..3s.8d.
– In Schotland en Ierland zijn beide merken 1
1
19
d per
gallon duurder.
–
Terpentijn. De prijs van Amerikaansche terpentijn is
opnieuw gestegen, zooclat gedurende de laatst gerapporteerde
week voor loco-levering zelfs lOOs. werd betaald; de prijzen
voor levering op termijn waren daarmede in verhouding.
16 Nov,
23 Nov.,
Loco ………. 94s. 3 d.
99 s.
–
December … … 94 s. 6 d.
99 s. 3 d.
Januari/April .. 96 s. 3 cl.
101 s. 6 d.
– Paraffiae. Ofschoon de voorraden voortdurend verminderen,
hbben de prijzen ‘geen verandering ondergaan.
Smeltpunt- 140
0
7
3
74 d. per lb.
130132
0
7
125-127
0
6
,
14
118-120° 6 ,,
–
L i ver pool. Petroleum.producten vinden vasten verkoop
en Amerikaansch gaat tegen 1 s. 5 d.11 s. 6 d. per gallon.
Er is geen Russische olie aan de markt. Voor ‘den klein-
handel staat benzine 3 s. 3 d. per gallon genoteerd.
Bakou, 13 November. Er is voortdurend vraag naar
ruve olie tegen de nieuwe prijzen (96 kopeken per poed)
vastgesteld door het Gouvernement voor ruwe Bakou- en
Grosuy-olie.
New York.-
.
8Nov. 15122 Nov. –
–
Geraffineerd in kisten .. 14,75 15,50 c. per gallon Standard White.in vaten 10,35 11,15
Credit Balances ………3,50
3,50
Pennsylvanian Crude .. $ 3,50 $ 3,50 per vat.
P h i 1 ad-el p h i a.”
–
–
Standard White gaat tecen 10.35 c. ner Lyallon.
–
–
VERKEERS WEZEN.
SCHEEPVAART.
15 December 1917. In de Vereeaigde Staten komt de
scheepvaart. meer en meer onder staatstoezicht. De Shipping
Board wil grooter bevoegdheden dan ze reeds heeft, 1a-
einde opdrijviitg van Occaan-vrachten tegen’ te gaan. Naar
verluidt zijn cle vrachten van en naar La Plata haveds
reeds vastgesteld, en wel tot $ 18.50 op de net form uit-
gaand en $ 20 terug; kolenvrachten bleven gehandhaafd op
964
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
19 December 1917
ca. 120/-. De time-charter vracht, welke voor de vaart op
West-Indië kort geleden nog 351- bedroeg, is thans 301-
á
32
/
6
per ton d.w. per maand; voor Zuid-Amerika werden;ze
van
451- tot 401- verlaagd. Naar de Entente-landen bleven ‘de
vrachten onveranderd op de net form 230/- naar het Veree-
nigd Koninkrijk, 2601- naar Fransche Westkusthavens en
360e- naar West-Italië, met 301- extra van de Golf van
Mexico. De officieele noteering voor graan naar Engeland
bleef 401-, doch vermoedelijk worden veel hoogere vrachten
aan neutrale schepen betaald (50/- wordt aangeboden); naar
VTest-Italië werd 751-, genoteerd.
T)e pogingen om onzijdige schepen in Entente-dienst ‘te
pressen, met behulp van export-vergunningen voor bunkers
en voedsel, worden voortgezet. Een nieuwe eisch werd an
Scandinavische schepen gesteld, n.l. om, behalve de veilige vaart tusschen Noord-.en Zuid-Amerika, ook op de Entete-
landen te gaan varen. Men neemt aan, de hand te kunen
leggen op 400.000 ton onzijdige scheepsruimte, hetzij door
huur of koop, waaronder de in Amerikaansehe havens lig-
gende schepen begrepen zijn. Aanbiedingen om Neder-
landsche schepen te koopen of te huren werden reeds
gedaan.
Berichten over het stopzetten van verschepingen van
Amerika naar de Witte Zee en Wladivostoek blijven, niet-
tegenstaande of ficieele tegenspraak, aanhouden. De vrijko-mende ruimte zou hoofdzakelijk voor Italië gebruikt wordn,
en wel voornamelijk voor het vervoer van kolen. Italië
heeft 2.000.000 ton kolen aangevraagd, waarvan levering
reeds toegezegd werd; de Shipping Board zou 100.000 n
scheepsruimte voor onmiddellijke indiensttreding beschik-
baar gesteld hebben.
De levering van kolen voor export en bunkers blijft piet
groote moeilijkheden gepaard gaan. In de eerste plaatsis
het gebruik enorm toegenomen, terwijl door arbeids-
kwesties en lage ma.ximumprijzen minder dan vroeger
geproduceerd zou worden, voorts zijn de transportmiddelen
geheel onvoldoenfe, niet alleen omdat te weinig wagens
beschikbaar zijn, maar vooral omdat niet genoeg locomo-
tievén afgeleverd worden, daar het nieuwe materiaal schier
uitsluitend geëxporteerd wordt.
Van de Oost bleven de noteeringen onveranderd. Bevrach-
teis stelden in uitzicht: van rijsthavens 5001- á 6001-, van
Karachi 2501- scale, van Bombay 2601- 1 2751- d.w., van
de Philippijnen 9001-
á
1000/- genoteerd, zonder er intté
slagen neutrale schepen te krijgen.
Kolenvrachten van Engeland bleven vast. Naar Entente
havens werd tot de vastgestelde maximumvrachten afge-
sloten; voldoende ruimte was echter niet te krijgen, waar-
door eenige kolenexporteurs zich genoopt zagen zelf booten
aaii te schaffen tot zeer hooge prijzen. Naar neutrald
havens was veel vraag, doch slechts enkele booten werden
bevracht. De vrachten ,naar Spanje bleven stijgen; van
Cardif 1 naar Barcelona werd het recordcijfer 3501- betaald,
– in vergelijking met 260/- een maand geleden. Men verwacht,
dat de Spaansche autoriteiten eerlang zullen ingrijpen door
vaststelling van maximumvrachten. Van de Oostkust naar
Scandinavië bleven de vrachtenonveranderd op basis van
Kr. 190 naar Gothenburg, 10 Kronen extra naar Stockholm.
In Engeland werd een wetsontwerp ingediend, hetwelk
beoogt het huidige stelsel van contrôle op in- en uitvoer te
h:tndha.ven tot drie jaren na het sluiten van den vrede,
waardoor de scheepvaart eveneens onder regeeringscontrôle
zon blijven. Het tijdperk van drie jaren wordt door dn
handel vrijwel algemeen als onnoodig en niet in het belang
van het land beschouwd; een overgangsperiode van een half
jaar wordt geacht voldoende te zijn.
De aanbouw van schepen wordt krachtig voortgezet.
1
Ia
de Vereenigde Staten wordt overwogen op de werven
coijtinus-arbeid in te voeren; thans wordt veelal slechts
acht uur per dag gewerkt. Door dat te veranderen, zou,,de
bouw-capaciteit aanzienlijk vergroot worden. Op 1 Novem-
ber was de bouw van 1151 schepen aanbesteed, over. 199
schepen werd nog onderhandeld, een en ander mete4e
7.858.000 ton. In Engeland werd een viertal nieuwe rijks-
werven gevestigd om standaardschepen te bouwen. Inmiddels
voi
–
den die werven door een groot aantal vaklieden veroor-deeld, omdat ze niet noodig zouden zijn, daar de bestaande
werven met geschoold personeel gemakkelijk uitgebreid kun-
nei worden, indien materiaal en werkkrachten te krijgen zijn. Japan is op het oogenblik op de Vereenigde Staten
aangewezen ter verkrijging van scheepsplaten en spanten
om het bouwprogram te kunnen uitvoeren. Amerika ‘zou
175.000 ton materiaal afstaan in ruil vooi 250.000 ton
scheepsruimte tot prijzen afwisselend tusschen $ 170 en
$ 200 per ton, terwijl de schepen niet ouder zouden mogen zijn dan 10 jaar. De onderhandelingen werden eenigen tijd
geleden afgebroken, doch volgens de laatste berichten,
moeten partijen tot overeenstemming gekomen zijn. Ook uit
Duitschiand komen berichten over ‘aanbouw van koopvaar-
dijschepen; in den laatsten tijd nioét ruim 150.000 ton in
bestelling gegeven zijn.
GRAAN.
• All.
Kuil
San Lorenzo .
j Petra-
Odesaa
Ver Stalen
1
Data
1
Lo”ien/I Rotte,-
i dam
Rotte,-
1
Bristol
I
Rotler-
1
Enge- ‘
,s
,.am
1
dam
1
Kanaal
1
Jam
1
land
10115 Dec.
19171
–
1
–
1
–
1
1
–
l2001_1)
318
,,
19171
–
1
–
1
–
1
si–
1
,-
1451-
11116 Dec.
19181
–
–
It
18
)I
241–
If 85**)l 1401-
13118′ Dec.
19151
–
1
–
1,,
8,701
1316
I,,53,_I 11618
Juli
19141
11 d.
713
11/11
1
141
Ï/11
1
/
12/–
,
121-
HOUT.
.
i.
Cronsladt
Golf van Mexico
Data
–
Holland
Oosik.
Engeland
‘Holland
Engdand
(gezaagd)
(mijn-
(plth
pine)
(plich-
pine)
___________________________
sluIten)
10115 Dec. 1917
–
–
–
–
318
,,
1917
–
–
–
‘ –
11116 Dec.
1916
–
–
f335,—
50011)
13118 Dec.
1915 ……
–
–
,,220,—
3401_t)
Juli
1914 ……..f12,—
2416
751–
7716
…
ERTS.
Bilbao
Cartha-
Grieken-
Poli
Data
Middles-
gena
Middies-
land
1
Middles-
1
Middles.
kro
kro’ kro’
1
kro’
10115 Dec.
1917
–
-.
–
–
318
,,
1917
–
–
–
–
11116 Dec.
1916 ….
…20/–
2016
221–
–
13118 Dec.
1915 …….21/6
2016
211–
–
Juli
1914 …….4/3
514’1
519
816
KOLEN.
Cardif
Oostk. Engeland
Data Bor-
Genua
Port
p7
Rotter-
Cron-
deaux
Said
R
tO
er
dom
stadt
10115 Dec. 1917
691–
10113
2001–
1301–
f32,50
–
318
,,
1917
691–
10113
2001–
1301–
,,32,50
–
11116 Dec, 1916
‘341–
5916
801–
601–
,,8,—
–
13118 Dec. 1915 fr43,50
651–
7216
3819
,,8,-
Juli 1914 ,,
7,—
71–
713
1416
3
1
2
51-
DIVERSEN.
stock
West West
Europ
Euro pa
1
(salpcte
10115 Dec: 1917 …….275/–
5501–
– ‘ 1901-
318
,,
1917 …….260/–
5501–
–
1901-
11116 Dec. 1916 …….237/6
2651–
–
13118 Dec. 1915 …….95/–
1251–
–
1201-
Juli 1914 …….14/6
1613
251–
2213
1)
Per zeilschip.
1)
Neutrale schepen.
•) Regeeringsvrachtf 7,—.
11
,,52,25.
Graan Petrograd per quarier van 496 iks. zwaar, Odessa per Unit, Ver.
Staten per guarler van 480 Iks. zwaar.
Hout gezaagd en pltchpine per St. Pet. Standard van 165 kok. vi., mijn
sluiten per vadem van 216 kub..vt.
Overige
noieeringen
per ton van 1015 K.G.
RIJN VAART.
Week van 10 tot 17 December 1917.,
Door den aanhoudenden val van den waterstand bleven
de bergvrachten en sleeploonen stijgen. Voor sleeploon van
Duisburg naar Mannheim werd 16 p1. per Ceutner betaald,
terwijl de scheepsvrachten een verhooging van circa Mk. 1,-
per ton aantoonen. De verladingen in de diverse laadhavens bleven op den-
zelfden voet voortgaan.
C
a
u
b er P e ge
1 is
op 1,65 Meter gezakt.
Sleepl 00fl en van Rotterdam naar Duisburg werden
met 40 tot 50 cents boven het 50 cents tarief genoteerd.
Data
–