ie
DECEMBER 1925
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
Econom1*sch-
,
Sta’t1st1*sche
Berl
“chten.
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDEL,
NIJVERHEtD,
FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR
DE MEDEDEELINGEN VAN DE CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJN VAART
UITGAVE VAN HET INSTITUUT VOOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
IOE
JAARGANG
WOENSDAG
16 DECEMBER 1925
No. 520
INHOUD
Blz.
DE
BEvoLKINasauBIIEecuLTuull IN NEDlIlIIANDsOI-!-
*
INOIk
door
Dr. A. A. L. Rutgers …………….1096
Perzië door
H. Dnnlop
……………………….
1098
De toestand van de Productenmarkt op Java gedurende
de eerste
3
kwartalen van
1925
door
K. F. R. Blokzejjl 1100
De Nederlandsche Ijitvoermaatschappij III door
K.
Ruijsinga
………………………………..
1102
BIJITENLANDSOIIE MEDEWERKING:
Het bankdisconto op
5
0
/0
door
Dr. T. E. (iregory. . 1104
AA NTEEK EN IN GEN
Winstaandeel ter bekostiging van algemeene belan-
gen, door nieuw op te richten suikerfabrieken uit
te keeren ……………………………..
1106
Mr. Vissering over de Duitsche handelspolitiek . . 1106
Indexcijfers van scheepsvrachten …………….
1107
?4AANDOIJFERS:
Giro-kantoor der Gemeente Amsterdam ……….
1107
Giro-omzet bij De Nederlandsche Bank ………..1107
Emissies in November
1925
…………………
1108
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN
…………….
1108-1114
Geidkoerse n.
Ban kstaten.
Goede ren handel.
Wisselkoersen.
I
Effectenbeurzen.
Verkeerswezen.
iNSTITUUT VOOR ECONOMiSCHE GESCIJKIFTEN
Wd. Algemeen Secretaris: Air. Q. J. Terpstra.
ECONOMISC[I-STATISTISCI!E BER1C T/TEN
COMMISSIE VAN ADVIES.
J. van liasselt; Jhr. uh-. L. Ii. van Lennep; Prof. Dr. E.
iliorcsco; Air. Dr. L. P. 11. Regout; Dr. E. van Welderen
Baron Ren gcrs; Mr. Q. J. Terpstro; Prof. Mr. F. de Vrie8. Gedelegeerde leden: Prof. Mr. D. van Blom;
Prof. Mr. ii. R. Ribbius.
Redacteur-Secretaris: D. J. Wonsink.
Secretariaat. -Pieter de Iloochweg
122,
Rotterdam.
Telefoon Nr. 3000. Postrekening 8408.
A.bonncmentsprjs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland
f20,—.
Buitenland en Koloniën
f25,— per
jaar. Losse nu,nnoers
50
cents. Leden en donateurs van het
Institnu t
0fl
tvangcn het weekblad gratis.
Advertenties
f 0,50
per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver-
tenties: Nijgh f van Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage.
15
DECEMBER
1925.
Lii den toestand van de geicimarkt. kwam geen ver-
andering. Vrij aanzienlijke bedragen blijven beschik-baar als call geld, maar voor belegging op eenigezins
langere.n termijn blijft het aanbod ‘gering. Oall geld
werd aangeboden voor
2,
later zelfs voor 1 i pOL
daartegenover blijft particulier disconto zich sterk in
de
nabijheid
van het o’fficieele tarief bewegen en blijft
ook de prol’ongatieren’te vrij hoog. Bijna de geheele
week werd voör prolongatie
314
pOt. genoteerd en
eerst aan het einde der week was particulier disconto
voldoende te plaatsen voor
3
3
/s pOt.
* *
*
De weekstaat van De Nederlan’dsche Bank geeft
weinig veranderingen van heteekenis te zien. De
post binnenlandsche wissels steeg met een kleine
f 400.000.
De beleeningen blijken met
f 1,3
millioen
te zijn verminderd. Het renteloos vooi-schot aan het
Rijk maakte in ‘de afgel’oopen week wederom plaats
voor een creditsal’do ten bedrage van
f 7,7
millioen.
De voorraad g’ouclen munt steeg met
f 350.000,
doch
de post gouden muntmateriaal liep met een kleine
f 4
millioen terug. Aangezien goudinvoer niet of al-
‘thans niet tot noemenswaardige bedragen heeft plaats
gehad, heeft ‘de Bank ‘dus blijkbaar in de afgeloopen
week een bedrag van ongeveer
f 4
millioen aan voor
haar rekening geslagen tiengulderietukken van ‘s Rijks
Munt ontvangen, terwijl een hedrag van ‘ongeveer
f.3.650.000
aan ‘gouden munt in zie circulatie is ge-
vloeid. Dc zi.lvervoorraad der Bank vertoont een ver-
nl’in’deri’ng van
f 800.000.
De post papier op het bui-
tenland nam met
f 200.000
toe, terwijl de diverse reke-
ningen onder het actief zich
f 1,5
millioen lager
stelden.
De biljet.teucirculatie ‘daalde met
f 20,1
miklioen.
De rekeniirg-courantsal’di van anderen blijken met
f 5,7
muillioon te zijn vermeerderd. Het beschikbaar
metaalsaldo ‘daalde met een kleine
f 1,6
millioen. Het
ddkkin:gspercentage bedraagt
51.
v
* *
*
,Aan do vaste stemming voor Pon’den kwam reeds
Maandag een einde.
Blijkbaar
was er te veel specula-
tie in het koersverloop en aldra werd ‘weder voor
12,0634
verhandeld. Hiertegenover stond een her-
nieuwde’sti.jging van ‘den koers voor Batavia; voor
T. T. werd voorbijgaand 1,01 ‘geboden, zoodat er
weder een vrij aanzienlijke onttrekking van ‘goud aan
do Bank of Englan’d plaats had. Hierdoor ontetond
weder een ‘
orstijving van do Engelsche gel’dmarkt en
steeg het E’ngelsc’he particuliere disconto vrij’ sterk.
:qientengevolgo trad weder een vastere stemming in
voor ‘het i’ond Sterling, zoodat aan het einde ‘der week vrij regelmatig voor
12,07 12,01%
verhandeld werd.
Parijs was weder zeer flauw. De ‘fina.ncieele voorstel-
len van de nieuwe Fransche regeering werden blijk-
baar als zeer ‘ onvoldoende beoordeeld en een sterke daling trad weder in. Geopend op ca.
0,60,
werd aan
het einde -der week ‘voor 0,10 verhandeld en gisteren
werd zelfs voor
8,02
afgedaan. In de overige koersen
kwam weinig verandering.
LONDEN,
14
DECETeIBE1I
1925.
De ‘gol’druimte en ‘de meer optimistische stemming,
‘die verleden week Maandag viel op te maken, maakten
vrij plotseling plaats voor geldvraag en een zeer vaste
ten’cienz in de ‘discon tomar’kt.
De oorzaak hiervan is, •dat waar de markt na de
verhoogi’ng van de ,,barikrate” voorloopig met goud-
exporten meende afgedaan to hebben, dere goudexpor-ten l)ljven doorgaan, vermoedelijk voor Nederlandsch-
Indische rekening.
Een verzwakking van den pon’denkoers in New
York stemde ‘onder •die omstandigheden eveneens tot
grootere voorzichtigheid.
De discontokoers steeg daarom van
4%—%
‘in den aanvang der week tot
4%
pOt. aan het einde der week,
op welk laatste niveau ook ‘de schatkistwissels Vrij-
dag 11. werden toegewezen.
New York en Amsterdam sluiten op
4,84/8
en 12,07h,.
1096
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1925
DE BEVOLKINGSRUBBERCULTUUR IN
NEDERLANDSCH-INDIE.
Geen tak van landbouw of industrie in Nederlandsch
Indië is de laatste jaren meer in beweging geweest
dan de rubbercultuur. De Europeesche rubbercultuur,
in de jaren 1910-1920 op groote schaal uitgebreid,
zag niet alleen haar productie dienoverèenkomstig toe-
nemen, maar maakte tegelijkertijd een periode van
depressie door, waarbij de verkoopsprijzen daalden tot
een vierde van hetgeen men bij het maken van de
groote ontginningen als den laagst mogelijken toe-
komstprijs had beschouwd. En op dit oogenhlik is de prijs van het artikel weer ongeveer het zevenvoudige
van dien van 3 jaren geleden.
Daarnaast kwam ongeveer gelijktijdig – en dit is
economisch een nog belangrijker verschijnsel – de
Inlandsche (en Chineesche) rubbercultuur op. Bedroeg
de export van deze bevolkingrubber in 1921 no’g
slechts 6000 ton ter waarde van 5 millioen gulden,
in 1925 zal de export ongeveer 120.000 ton bedragen,
ter waarde van 250 millioen gulden.
Deze geweldige toename heeft alle verwachtingen,
ook van de best ingelichte insiders, verre overtroffen.
Niemand was voldoende op de hoogte, of kon vol-
doende op de hoogte
zijn,
om met deze productie-
toename rekéning te kunnen houden, daar elk aan-
grijpingspunt voor statistisch werk op dit gebied
ontbrak. In deze leemte is thans eenigermate voor-
zien door den arbeid van het ,,Native Rubber Investi-
gation Committee” te Batavia, onder voorzitterschap
van
schrijver
dezes uit Britsche en Nederlandsche
belanghebbenden samengesteld. Dit Comité heeft de
residenties in de buitengewesten, waar de bevolkings-
rubber geproduceerd wordt, door commissies van
telkens ‘2 deskundigen laten bereizen, ten einde ter
plaatse met alle beschikbare hulpmiddelen zoo nauw-
keurig mogelijke gegevens
bijeen
te brengen, om daarop
een toekomstvoorspelling te kunnen baseeren.
1)
Hoewel dit onderzoek nog niet geheel afgeloopen
is, zijn de reeds gepubliceerde resultaten van zooveel
belang, dat het de moeite loont, daarop in breedei
kring de aandacht te vestigen.
De Inlandsche rubbercultuur is nog lang niet aan
het einde van haar ontwikkelingsproces. Indien geen
bijzondere, storende factoren ingrijpen, zal de tegen-
woordige productie in de toekomst nog zeer belang-
rijk overtroffen worden. Dit mag afgeleid worden uit
de verhouding van tapbaren aanplant (boven 6 jaar)
en jongen aanplant, uit de mate waarin thans nog
wordt bijgeplant en daarnaast uit een vergelijking
van de oudere productiegebieden, speciaal Djambi,
met die, waarin de cultuur nog eerst in opkomst of
in gedeeltelijke ontwikkeling is.
Ten aanzien van den bijpiant luiden de rapporten
eenstemmig, dat sedert eind 1922 overal op een onge-
kende schaal wordt bijgeplant. Wat de verhouding
van tapbaren en jongen aanplant betreft, loopen de
gegevens meer uiteen, maar in het algemeen kan ge-
zegd, dat de jonge aanplant den tapbaren aanplant
in aantal boomen overtreft. Het gewest Djambi, dat in productie bovenaan staat, had in 1924 bovendien
naar schatting tweemaal zooveel tapbare boomen als
met de voorhanden arbeidskrachten getapt konden
worden. Waar het overgroote deel der jonge boomen
in 1922-1925 werd aangeplant, is de groote pro-
ductiestijging na 1928 te verwachten, tenzij hooge
prijzen, zooals sedert medio 1925, de bevolking ge-
durende langeren tijd tot overmatig tappen stimu-
leeren, waardoor dan aan den anderen kant in volgende
1
Tot dusver verschenen bij het departement van land-
bouw te Buitenzorg, als resultaat dezer onderzoekingen,
monografieën over Djambi, Palembang, Westerafdeeling en
Z.
en 0. af deeling Borneo. Noord-Sumatra is nog ter perse.
Bovendien verscheen Meded. No.
21
van het Centraal Sta-
tistisch Kantoor te Weltevreden, getiteld: Rubber in Ne-
derlandsch-Indië.
jaren een groot aantal boomen ten gevolge van dit
overtappen tijdelijk buiten productie komen.
Wat de jongere productiegebieden, zooals de Lam-
pongs, Tapanoeli enz. in de toekomst zullen opleveren,
is nog niet te voorspellen. Het laat zich verwachten,
dat
zij,
hoewel de cultuur er later dan in Djambi
en Borneo ter hand werd genomen, in de toekomst
een soortgelijke ontwikkeling te zien zullen geven,
dus relatief nog veel meer in productie zullen toe-
nemen dan de oudere gebieden.
Het geheel overziende moet verwacht worden,, dat
de productie, welke zooals gezegd van 6000 ton in 1921 tot 120.000 ton in 1925 steeg, in de volgende
5 jaren zeker nogmaals verdubbelen zal, dus tot
240.000 ton’
1
)
zal oploopen, tenzij zich bijzondere
remmende factoren voordoen.
Deze remmende factoren kunnen
zijn
gebrek aan
grond, gebrek aan arbeidskrachten, ontijdig voor de
productie verloren gaan der tuinen of een te lage
verkoopsprijs.
Gebrek aan grond heeft de bevolking op de buiten-
gewesten in het algemeen niet. Bij een zoo weinig
eischend gewas als rubber is van dezen factor ter
beperking van de bevolkingscultuur zeer weinig te
verwachten.
Gebrek aan arbeidskrachten bestaat zeer bepaald in Djambi, het gewest dat thans nog 25 pCt. van de
bevolkingsrubber levert, maar elders
feitelijk
niet,
daar de Inlandsche rubberplanter voor het tappen
een veel hooger loon kan betalen dan welke andere
werkgever. De meest algemeene vorm van betaling is
het ,,bagi-doewa”-systeem, waarbij de helft van het
gewonnen product voor den tapper is. Een dagproduct
van 1 K.G. droog product wordt nornaal geacht,
waarvan dus X K.G. voor den tapper is. Bij de
prijzen, zooals deze begin 1925 voor rubber golden,
kwam dit neer op ongeveer 75 cents tot
f
1.50 per
dag. De tegenwoordige prijzen zijn echter een veel-
voud daarvan. Zelfs wanneer deze terugloopen beneden
het niveau van begin 1925, behoeft de inlandsche rubbercultuur nog niet voor gebrek aan tappers te
vreezen, daar in andere cultures veel lager bonen
verdiend worden.
Ontijdig voor de productie verloren gaan van tuinen
is een factor, die zeker eenige beteekenis zal hebben,
maar in de verste verfe niet die beteekenis, welke
verschillende schrijvers over dit onderwerp er aan
toegekend hebben. De bovengenoemde gewestelijke
monografleën wijzen er op, dat overal, ook in Djambi,
de potentieele productie nog toeneemt, dat er meer
bast
bijgroeit,
dan er vernield wordt. Wel vallen af-
zonderlijke boomen als producenten uit, maar nog
niemand heeft een tuin gezien, die door overtappen
blijvend voor de productie verloren is gegaan.
De laatste der bovengenoemde factoren, de mogelijk-
heid van beperking der productie door een te lagen
verkoopsprjs, is het moeiljkst met zekerheid op zijn
invloed te waardeeren.
Niemand kan zeggen, welke verrassingen de rubber-
prijs in de toekomst nog zal bieden en of het mogelijk
zal blijken, dien prijs althans eenigermate te stabili-
seeren; Wel
schijnt
het na’ de thans gepubliceerde
gegevens als vaststaand aangenomen te mogen wor-
den, dat de Inlandsche rubbercultuur nog met winst
kan produceeren bij
prijzen,
die voor de Europeesche
cultuur verliesgevend zijn. Hit den aard der zaak zijn
er groote locale verschillen, mede samenhangend met
de groote verschillen in watergehalte in de verschillende
gewesten, maar globaal genomen zal de Inlandsche
cultuur met volle kracht loonend blijven produceeren
bij prijzen
van
f
20.— tot
f
40.— per pikol nat pro-
duct, of omgerekend op London standaardnoteeringen,
bij een prijs van 35 tot 60 cent per Eng. pond. Daar-
1)
Deze cijfers hebben betrekking op de rubber, zooals
deze wordt uitgevoerd, dus met een voor de verschillende
gewesten uiteenloopend, maar altijd hoog watergehalte.
Gemiddeld bedraagt het watergehalte ongeveer i,.
16 December 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1097
tegenover staat, dat de ontwerpers van het Stevenson
restrictieplan uitgegaan zijn van een noodzakelijken
minimumprijs voor de Europeesche rubbercultuur van
75 cent per pond.
Deze conclusie wordt bevestigd door het verloop
der productie van Inlandsche rubber in de jaren
1920-1922. De lang aanhoudende, sterke prijsdaling
in 1920/21 gaf een daling in den export, daar de
lange keten van opkoopers bij een voortdurend dalende
markt verlies leed en den opkoop staakte, maar bij
de verdere langzame daling van Februari 1921 tot
Juli 1922 nam de export van bevolkingsrubber regel-
matig toe, hoewel al dien tijd de
prijzen
voor de
Europeesche.cultuur verliesgevend waren.
Ook langs nog anderen weg is dit resultaat te vin-
den. Bij de Inlandsche rubbercultuur wordt een dag-
product per tapper van 1 K.G. droog, zooals ge-
zegd, normaal geacht. Bij de Europeesche cultuur
wordt het twee- tot drievoudige bereikt. Bij de eerste
zijn de directe tapkosten dus feitelijk 2Y2 maal zoo
hoog als bij de laatste, maar bij de eerste vertegen-
woordigen deze tapkosten tevens
vrijwel
de totale
productiekosten,
terwijl
zij bij de laatste een fractie
daarvan zijn. Als gemiddelde zou men kunnen aan-
nemen, dat bij de Europeesche cultuur de directe
tapkosten slechts
1/
en de bereiding, de algemeene
kosten en de kapitaalrekening inclusief kapitaalrente
van den productieprijs vormen. De Inlandsche
rubbercultuur zal dus bij lager
prijzen
loonend blij
ven dan de Europeesche.
Geen der vier genoemde factoren zal dus, voor-
zoover zich dit thans laat overzien, in de naaste
toekomst de productie van de bevolkingsrubber in
belangrijke mate kunnen beperken.
* *
*
Welke economische beteekenis heeft deze groeiende
bevolkingscultuur voor Nederlandsch-Indië als geheel
en voor de betrokken gewesten in het bijzonder?
In de eerste plaats zij gewezen op de verbetering van de handels- en betalingsbalans van Ned.-Indië.
Tegenover de sterke vermeerdering van de export-
waarde door den rubberuitvoer staat een onbeteekenen-
de afname bij enkele andere producten en een be-
trekkelijk geringe toename van den import. Voor de betalingsbalans zij gewezen op het feit, dat de uitvoer van hevolkingsrubber tot een waarde van
250 millioen verkregen werd, zonder dat hiervoor
buitenlandsch kapitaal behoefde te worden aange-
trokken. De Europeesche rubbercultuur heeft eenige
honderden millioenen niet-Nederlandsch- Indisch
kapitaal noodig gehad om een ongeveer evengroote
uitvoerwaarde te produceeren. Het verschil in gun-
stigen zin voor de betalingsbalans springt in het oog.
In de tweede plaats beteekent deze omvangrijke
nieuwe bevolkingscultuur een groote vermeerdering
van de arbeidsgelegenheid en van de welvaart in
de betrokken gewesten. Vooral in de vier gewesten,
die samen 80 pOt. van den bevolkingsuitvoer leveren,
n.l. ‘Djambi, Palembang en de beide deelen van
Borneo, treedt dit zeer• sprekend aan het licht. In
Djambi is zelfs een dusdanig tekort aan arbeiders,
dat in 1924 slechts 50 pOt. der tapbare rubber-
boomen getapt kon worden. In de Westerafdeeling
van Borneo is het nog niet zoo erg – slechts
5 pOt. der bevolking is benoodigd voor het rubber-
tappen – , maar toch trad reeds een verontrustend
verloop op onder het lager personeel in gouverne-
mentsdienst, bij houtaankappen enz. In de andere
genoemde gewesten en elders in rubber produceerende
streken worden vel hooge bonen verdiend, maar
gaat dit nog niet ten koste van andere werkgevers.
Over de welvaart, als gevolg van de rubberver-
diensten, is al veel gepubliceerd, daar de gevallen
van verkwisting, die er mede gepaard gaan, iederen bezoeker opvallen. Sprekend zijn in dit opzicht niet alleen de hooge boonènen de sterk gestegen prijzen
van eerste levensbehoeften, maar ook de verhoogde
import van auto’s, fietsen, levensmiddelen, manu-
facturen enzoovoorts. Verhalen als dat van den
inlander, die zich een bankbiljet van f 1000,— op
de borst speidde en zich zoo liet fotografeeren, van
anderen die per auto uitgingen om in heerendienst
aan den weg te gaan werken, van een auto in het
binnenland, die over niet meer dan 150 Meter be-
rjdbaren weg beschikte, en dergelijke, hebben den
indruk gevestigd, dat het gemakkelijk verdiende
geld in het algemeen weer lichtvaardig en nutteloos
wordt uitgegeven. Toch schijnt mij deze conclusie
in haar algemeenheid onjuist. Alle berichtgevers
verklaren eenstemmig, dat de vermeerderde welvaart
zich overal afspiegelt in nieuwe en verbeterde
woningen, dat velen hun geld beleggen in nieuwe
rubber- of klappertuinen, dat zeer veel geld in
contanten opgepot wordt. Als geheel bezien is de
plotselinge overvloed van contant geld wel niet
zonder schaduwzijden, maar beteekent
hij
toch een
toeneming van ce welvaart, een versterking van
het economisch weerstandsvermogen en een ver-
hooging van het levenspeil, waarover men zich
slechts verheugen kan.
Een belangrijk punt voor den fiscus is voorts de
groote versterking van de draagkracht der betrokken
bevolkingsgroepen, die in de bovengenoemde vier ge-
westen in 1925 rond 200 millioen aan hun inkomen
zgen toegevoegd. Theoretisch zou dit in een even-
redige
stijging
van de inkomstenbelasting tot uiting
moeten komen. Op grond van verschillende overwe-
gingen, die we hier verder laten rusten, heeft de
Regeering •gemeend, dat hier aanleiding was voor
wederinvoering van het in 1921 afgeschafte uitvoer-
recht op rubber ,,niet van ondernemingen afkomstig,”
iaardoor de fiscus althans voor een zeker bedrag
deelt in de buitengewone winsten van de bevolkings-
rubbercultuur. .
Een schaduwzijde van de te snelle ontwikkeling en
van de te hooge prijzen bij de bevolkingsrubber is
ongetwijfeld de achteruitgang van den aanplant van
voedingsgewassen. Toch hoede men zich hier voor over-
drijving. Op zichzelf is het logisch en als een eco-
nomische vooruitgang te beschouwen, wanneer een
deel .van de Inlandsche bevolking den zeer weinig
loonenden rjstbouw in den steek laat om de veel
rendabeler handeisgewassen .te gaan produceeren.
Bovendien is de achteruitgang van den voedselaan-
plant nog allerminst verontrustend. In de meeste
gevallen wordt naast de rubbercultuur ook de rijst-
cultuur aangehouden. De berichten van de plaatselijke
onderzoekingen kloppen ten deze volkomen met het
algemeene, statistische beeld van den rijstimport. Was
deze in 1918 voor de buitengewesten tot bijna 400.000
ton opgeloopen, na de jaren van voedselschaarschte
heeft
hij
dit peil niet meer bereikt, maar schommelde
in 1922 tot 1924 om de 200.000 ton per jaar, welke
vermindering niet in hoofdzaak een gevolg is van
een geringer aantal contractkoelies op de onderne-
mingefi, maar van een grooter eigen productie der
bevolking.
Alles samengenomen is er zeker reden zich te ve-
heugen over de krachtige ontwikkeling van deze be-
vo1kingscultuur. Waar zonder twijfel nog veel gedaan
kan worden, om de daaraan verbonden nadeelen zoo
gering mogelijk te doen zijn, om bestaande fouten
bij de cultuur en tap te verbeteren en.orn misstanden
bij den handel weg te nemen, daar is het te hopen,
dat de verschillende Regeeringsorganen de wegen
weten te vinden, die in deze opzichten tot het ge-
wenschte doel leiden.
A. A. L. RIJTOERS.
Den Haag, 7 December 1925.
1098
ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1925
PERZIE.
Er zijn niet veel landen voor welke de oorlog in
financieel en staatkundig opzicht ten slotte voordee-
1i.g is gebleken, gelijk dat met Perzië het geval is.
Niet adieen toch is de Perzische staatsschul’d, die
toch reeds niet buitensporig hoog was, geslonken tot
ongeveer
f
32.000.000, ook doordien de Russische
regeering, mede ten koste van hare Europeesche ere-
diteuren, afstand deed van de ongeveer
f
85.000.000,
die de Perzische Staat haar schuldig was, maar ook in politiek opzicht heeft Perzië zijne onafhankelijk-
heid grootendeels herkregen. Immers nu de Rus-
sische bedreiging uit het Noorden, wegens Ruslands
onmacht zoo goed als verdwenen was, bestond er voor
Engeland geen aanleiding meer, daar een tegenwicht
van u±t het Zuiden tegenover te stellen. Dat neet
niet weg, dat Engelands maritiem overwicht in de
Perzische Golf niet alleen nog steeds onaangetast is
gebleven, maar wegens het Mesopotamische mandaat
zelfs nog in groote mate vermeerderd is. Dat over-,
wi’cht is van te grooter economische beteekenis, nu
Perzië voor den aanvoer van Europeesche fabrikate,
die het onmogelijk ontberen kan, op aanvoeren van
uit de Perzische Golf afhankelijk is, daar Rusland als
leverancier, •die zichzelven niet eens van het noodige
kan voorzien, op den achtergrond geraakt is (hoewel
hierin den laatsten tijd wel eenige verbetering is
gekomen). Onder die fabrikaten nemen suiker, thee,
benevens katoenen en wollen textielgoederen de voor-
naamste plaats in, ‘daar de beide eerste artikelen in
het land zelf niet geproduceerd worden en de Perzi-
sche textieiindustrie, die vroeger van ‘zooveel om-
vang was, ‘dat zij zelfs naar Europa kon exporteeren, reeds lang door de Wes’tersche zoo •goed als vernie-
tigd is.
1)
Bij die artikelen ‘komen ‘dan nog andere
geheel onontbeerlijke goederen, zooals ijzer en vooral
koper, tin en andere metalen, drogerjen enz.
Dc politieke emancipatie zou echter zeker mislukt
zijn, zonder het optreden van den man, wiens naarn
‘den laatsten tijd algemeene bekendheid heeft verkre-
gen, Riza Chan Pahlavi, aan wi’en voorloopig het
uitvoerend bewin’d ‘is opgedragen, nadat ‘de Nationale Vergadering de vorige dynastie met ‘den Shah Ahmed van den troon voorgoed ve±valleri heeft verklaard. Of
Riza Cha’n als President eener Perzische Republiek
dan wel als Koning zal heerschen, ‘hangt af van cle
door het thans nieuw bijeen geroepen en vergaderen-
do parlement weldra te nemen hesliming.
De grooto verdienste van Riza Chan ten opzichte
van zijn vaderland, waardoor hem de hoogste plaats
in den lande toekomt, ligt in het feit, dat hij er bin-
nen enkele jaren in geslaagd is, hetgeen niemand
ha’d durven verwachten, een goed uitgerust en ge-
drild ‘nationaal leger van ongeveer 40.000 man to
vormen, hetwelk bovendien goed voorzien is van
motorwagens, vliegtuigen en gepantserde auto’s. Dank
zij een ‘krachtig lichaam en een onverzettelijken wil,
gepaard aan een in Perzië on’geken’d ‘organiseerend
talent, wist hij ‘de geregelde betaling van soldij aan de troepen door te zetten, alhoewel zulks het groot-
ste ‘deel der geringe staatsinkomsten in beslag nam. Maar met behulp van
zijn
leger wist Riza Chan het
centrale gezag, dat (zooals ik in Januari 1923 in de
E.-S. B. vermeldde) enkele jaren geleden bijna niet
meer voor •de provincies bestond, geheel te herstel-
len. De altijd miii of meer oproerige Noma’den, wier
aantal in Perzië in de millioenen loopt, werden ‘door
Riza Chan, eveneens met behulp van het leger, tot
on’derwerping gebracht. Oo’k was hij ‘het, die Amen-
kaansche ambtenaren onder leiding van Dr. Milis-
paugh ontbood, aan wie ‘de reorganisatie ‘der Staats-
financiën werd ongedragen, die zij, geholpen door
Riza Chan’s krachtigen steun, tot stand hebben ge-
bracht, zoodart zich thans het ‘ongehoorde feit voor-
1)
In den laatsten tijd is er ecbter eenige opleving in
de hauciweefeijverheid, die wégens de lage bonen en lange
werkuren in ‘ sommige streken loonenci is, ook als buis-
nijverheid.
doet van een Perzisch budget, ‘dat niet alleen in even-
wicht is, maan waarop zelfs een overschot in uitzicht
wordt gesteld.
Voor het jaar 21 Maart 1923-21 Maart 1924 ‘)
waren de inkomsten ‘de volgende:
Per-
c’entage
Invoerrechten
,,,,,,..,,,,,.,,..
Kr.
75.203.000 33
Directe Belastiugen ……..
,,
35.741.000 ‘ 10
Royalties Anglo Persian Oil Co.
..
,,23.245.000 10
Verkoop Regeeningsgraan …….,,
20.146.000
9
Telegraafontvangsten ..,,,,
,,
11.327.000
5
Posterijen
,,
………….
,
10.598.000
5
Opiumaccijns
…………………
11.083.000
5
Indirecte belastingen ……………
9.119.000
4
Tollen
……………………..,,
6.844.000
3
Vooniraclen Regeeringsgraaik ……
..,
6.572.000
2
Kroonlanden ..,….,.,..,..,,
4.814.000
2
Tabaiksbelasting ……… ……..
4.325.000
2
Diverse inkomsten
……………,
, 11.734.000
Totaal
Kr.
230.751.0002)
terwijl ‘dit totaal voor 1924-1925 op Kr. 234.384.000
en voor 1925-26
01)
Kr. 235.000.000 werd begroot.
Voor het jaar van 21 Maart 1924-21 Maart 1925
werden ‘cle Uitgaven als volgt hegroot:
Per-
centage
Ministerie van Oorlog ……. Kr.
92.000.000 40
Ministerie van Financiën ,,..,.,.,,
37.450.000 16
Ministerie van Binnenl. Zaken mcl.
politie en gendarmerie’
…
,,
21.000.000
9
])ienst der Staatsschulden …..,,.
,,
16.235.190
7
Posterijen en Telegraaf …………
16.200.000
7
Ministerie van Publieke Werken .,,,
8.400.000
4,
Pensioenen
…………………..
8.000.000
3
Ministerie van )3nitenl. Zaken ,…,,
7.520.000 ‘ 3
Ministerie
van Justitie ……….,,
6.200.000
3
Parlement
……………………
4.401.340
2
iofhoucling, civiele lijst our.,,.,,
4.227.000
2
merikaaushe adviseurs .,,.,,,.,;
1.000.000 –
Pdusioen Mehameil
Ali
Shah
,,..
750.000 –
Kabinet van den Ministerraad……,
480.000 –
Diverse (iitgaven ……..
,,
10.507.000
Totaal . . . . Kr.
234.370.530
Volgens de laatst gepubliceerde officieele opgaven
werden de Inkomsten over ‘liet jaar 1925-1026 ge-
raamcl op Kr. 235.000.000, terwijl cle Uitgaven iets
lager werden geraamd dan het bovenstaande bedrag.
Deze uitkomsten zijn voor Perzië eenvoudig onge-
hoord gunstig, want ‘onder het wanbeheer van do laat-
ste vier vorsten uit ‘cie thans ‘door het Parlement af-gezette dynastie werden de tekorten, die steeds door
Russische en Engelsche leeningen en v’donschotten
gedekt moesten worden, steeds grdoter en was er
schier geen enkele bron van inkomsten onverpan’d.
Dank zij ‘de buitengewone
vrijgevigheid
‘der Bolsje-
wisten, waarvan boven melding werd gemaakt, is ‘do
S’taatssehuid tot het reeds genoemde min imale be-
•clrag van pl.m.
f
32.000.000 geslonken, van w’elk be-drag £ 1.673.000 aan ‘cle Bri’tsehe Regeering verschul-
digd is (de rente bedraagt tusschen de 5 en 7 pOt.).
en £ 1.146.000 aan de Imperial Bank of Persia tegen.
‘7 pOt. rente. Als zekerheid ‘dezer leeningen zijn de
invoerrechten van ‘de Perzische Golf en Zuidelijk
,Perzië aan de Bnitsche Regeening verpan’d, terwijl
de Iniperial Bank of Persi,a zekerheid bezit in ‘den
vorm”va’u de ‘v’erpanding van ontvangsten uit. graan
en vooral van de Royalties der An’glo-Peisian Oil Co.
Deze bank werd in 1889 te Londen opgericht met
een kapitaal van £ 1.000.000, terwijl haar door ‘de Per-
zische Regeering voor 60 jaren concessie werd ver-
leen’d voor het uitsluitend recht tot uitgifte yan
bankpapier; tevens verleende ‘de Bnitsche Regeering
haar een Royal Charter, hetwelk kort geleden tot
1949 werd verlengd. Het kapitaal werd in 1895
uit hoofde van vetliezen wegens de geweldige daling
van ‘den zilverprijs tot £ 650.000 teruggebracht, doch
1)
In i’erzië begint het mlmitiistratieve jaar steeds op
21
Maart, een gewoonte, die daar sedert ‘cle oudste tijden
gevolgd wordt. Cijfers uit het rapp. v. h. Britsche gezant-
schap te Teheran dcl. Apr.
’25.
2)
1
Kras = pl.m.
2834
cents.
16 December 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1099
sedert dien tijd zijn reserves gekweekt, die he’t Ver-
lies meer dan compenseeren. Do balans
dor Bank
per 20 Maart 1925 was als volgt:
l,iabihties.
Assets.
IJapital
……..£
650.000
Cash
&
baukers
..
2.675.800
Reserve
………..
420.000
Securities
……..
1.699.029 Circulation
……1.301.146
)3i11s
discotuited
.
,, 2.316.708
Deposits
………3.916.722
,,
Receivabic
.
,, 1.280.675
Buis
payable
..,,
1.654.565
Prernises ………
29.787
Profit
&
Loss
…,
59.566
£ 8.001.999
£ 8.001.999
Profit and Loss
Acco’unt.
Dr.
Sundries ……..£
65.426
Bala.uce ………£
34.552
Dividend. …….. …
59.566
Net Profit ……..
90.440
£ 124.992 £ 124.992
terwijl £ 34.552 volgens een goede gewoonte, bij de
Engelsc’he banken in het algemeen gevolgd, op nieuwe
rekening werden overgebracht. Onder ,,Su’n’dries”
waren £ 20.000, die naar de Reserve werden overge-
bracht en £ 5.000, die op gebouwen werden afgeschre-
ven, benevens onkosten.
Het bankbedrijf, gesteund door een zoo waarde-
volle concessie als het monopolie van de uitgifte van
bankpapier, blijkt dus in Perzië voorcioelig, en de
aandeelen der bank worden dan ook te Londen ver
b(yven pan’ genoteerd, doch weinig verhandeld. Zij
gelden voor veilige belegging.
Een ander bankbedrijf waarmede ongetwijfeld
groote winst te behalen is zoodra er een behoorlijk
kadaster is ingesteld, zou het hypotheekbednijf ‘zijn.
mn’ters ‘de rentestan’daard in Perzië is zeer hoog, en
van 12-18 pOt. is in het geheel geen uitzondering.
‘I’ot nog toe echter bestaat er in Perzië geen enkele
hypotheekbank.
Ïnmi’ddels heeft de Imporial Ottoman Bank in
concurrentie met do T. B. P. cenige branches in
Perzid geopend, en de’ Sovjet Regeeri.ng heeft dat
voorbeeld gevolgd.
Hoewel Perzië staatkundig en officieel van Enge-
land onafhankelijk is, vooral nadat onde.r Riza
(.hau’s leiding het Perzische Parlement het Anglo-
Perzische Voedrag van 1919 in 1921 afstemde, blijkt
uit bovenve.rmelde
cijfers
echte.0 wel, dat het met de
finaucieele onafhankelijkheid nog oenigszi.ns . an-
‘ders gesteld is. Een belangrijk element in ‘den toestand
is ‘seker dc sedert eerst een tiental jaren opgekomen
Petroleum-industrie van ‘de Angio-Persian Oil Co.
te Abadan aan de Karoeu-nivier in Z.-W. Perzië.
De productiviteit der aldaar gelegen olievelden
neem
–
t steeds toe, zooals blijken moge uit de volgende
cijfei:s,’die ‘de A. P. Oil Co. 11. November publiceerde:
1918-19 ………..1.106.445 ‘tons
1919-20 ………..1.385.301 1920-21 ………..1.743.557
1921-22 . ‘ ……….2.327.221
1.922-23 ………..2.959.028
1923-24 ………..3.714.216 1924-25 ………..4.333.933 1925-26 ………..4.500.000
(geschat)
en met de pro’ductie neemt ook het bedrag toe, het-
welk ‘de regeering uit hoofde van royalties in ont-
vangst neemt. Behalve zes nieuwe velden in Z.-W.
Pe.rzië, waar pioefboningen in gang zijn, is de A. P.
Oil Co. geïnteresseerd in een gedeeltelijk ‘in Irak,
gedeeltelijk in Perzië gelegen olieveld, genaarod Naft
Khana, voor ,de exploitatie waarvan zij eene ‘dochter-
maatschappij met een kapitaal van £ 1.000.000 heeft
opgericht.
Behalve het directe voordeel der royalties heeft
cle regeering nog ‘het indirecte voordeel van de on-
geveer
f
30.000.000, die de A. P. Oil Co. ieder jaar
aan arbeidsioonen en inkoopen in Z.-W. Perzië uit-
geeft,
1)
waardoor natuurlijk de ‘douane-ontvangsten
en accijnzen stijgen, terwijl de handel in die streek
sterk vooruitgaat.
1)
Dit bedrag vertegenwoordigt ongeveer
50
pOt. van cle
exportwaarde der petroleum.
Zoo is de Petroleum-industrie, op modernen voet
ingericht, voor Perzië een tot voor enkele jaren
nooit verwachte, bron van welvaart geworden. Welis-
waar werd de concessie verleend in een tijd van cor-
ruptie en was het vastgestelde bedrag voor royalties
betrekkelijk zeer laag.
1)
Onder het ‘tegenwoordige
regime zouden de voorwaarden stellig zoo gunstig
niet zijn. Ook de uitgestrektheid ‘der concessie over
een gebi’ed ongeveer zoo groot als Frankrijk, is eenigs-
zins buitensporig.
])e A.nglo P’ersia’n Oil Co. deelt dezer dagen een
,
dividend van 12Y2 pOrt. uit over een kapitaal van.
£ 8.950.000, terwijl niet minder daii £ 1.193.000 war-
den afgeschreven en bovendien £ 2.012.799op nieuwe
rekening werden overgebracht. De resultaten zijn der-
halve bijzonder gunstig en met een toenemende pro-
‘ductie schijnen de vooruitzichten steeds te verbeteren.
Dc ‘verhouding tusschen Riza Chan cii de maat-
schappij schijnt zeer goed te zijn, want ter vergade-ring van aandeelhouders in November jl. te Londen
‘gehouden, word niedegedeal’d, .dat ,,His Imperial
Highness” aan do et’ablissenaenten een bezoek had
gebracht. Uit den aan Riza Chan bij deze gelegenheid
toegekenden titel valt af te leiden, dat men verwacht,
.dat hij den titel van Shahinshah of Keizer zal aan-
i
emen, en in dit geval zou er ‘dus van de oprichting
eeiie.r Perzische republiek op het voetspoor ‘van Tur-
‘kije geen sprake sijn.
* *
*
De ‘huitenlandsche handel van Perzië is mbdo ten.
gevolge -van de ontwikkeling der petroleumin-dustric
zeer toegenomen, hoewel natuurlijk ‘de val in den zi.i-
verprijs de koopkracht der bevolking sterk heeft ver-
minderd, vergeleken met 5 jaren geleden.
Jos porten 1923-24.
Percentage-s.
Levende dieren ………..Krs.
5.658.000
OS
Voedingsmiddelen en dranken
225.579.000
33,-.–
Grondstoffen en half-fabri-
katen
………………..-
76.076.000
41,-
Fabrikaten ……………….
375.956.000
54,-
Edele met:i,leu …………
,II
0.982.000
2,-
Tot:tle
waarde ….
Krs.
694.251.000
Ewporten. 1923-24.
Levende
dieren
…………
Krs.
223.000
0.03
Voedingsmiddelen en dirank4n,.,
07.804.000
9,-
Grondstoffen
en
half-fabri-
,katen
………………
,,
554.212.000
72,-
1?ab
r
ikatan
……………
133.402.000
‘
17,—
Edele
metalen
…………
12.751.000
2,—
Totale waarde Krs.
768.392.000
Dc ‘voornaamste ‘import-artikelen, zijn:
Katoenen Mauufaeturen ……………..Krs
205.409.000
Suiker
…………………………….
131.735000
Thee
……………………………..
60.172.000
–
Miucrale oliën
……………………..
19.848.000
Katoenen garens ……… . …………
,,
18.234.000
Kolen en houtskool ………………..,,
17.749.000
Wollen nirauufacturen ………………..
11.207.000
Gemengde oilen en katoenen nianufacturen
,,
5434.000
IJzerwaren en kra.menijen ……………
10.976.000
De voornaamste’export-artikelen zijn:
Minerale oliën. …………………… Krs
383.000.000
Tapijten
………………………….
,
105.024.000
Opium
…………………………..,,
60.219.000
Ruwe katoen
……………………….
49.399.000
Vruchten (meest gedroogd) …………..
38.948.000
Wol
…………………………….
.,
13.233.000
Rijst …………………………….
12.905.000
Katoenen manufacturen ………………
7.698.000
Terwijl in 1913-14 Ruslands aandeel in de totale
han-delsbewegin’g 60 pOt. en ‘dat van Extgeland 21 pOt.
bedroeg, is Engelands aandeel thans 57 pOt. en
(sedert de verbetering in den toestand iii Rusland)
Ruslands aandeel 18 pOt.
Voor Nederland is d’e Perzisc’he markt v’oo:ruamelijk
van belang, to.v. ‘van
katoenen en wollen menu fac-
turen,,
hoewel het niet gemakkelijk is na te ‘gaan, hoe
groot de waarde van den Nederlandschen uitvoer dier
1)
Ongeveer
16
pCt. van cle netto waarde der producten
1100
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1925
goederen naar Perzië bedraagt. Verder is
suiker
een
artikel van eenig belang en in 1923-24 bedroeg Ne-derlands aandeel in :Perzië’s suiker-importen onge-veer 7280 tons of 14 pOt. van een totaal van 52.000
tons. Van deze hoeveelheid kwam ongeveer een vierde
uit Bri’tsch-Indië, doch hieronder is ongetwijfeld een
belangrijk quantum
JcLvasuiker,
die via Britsch-Indië
de Perzische markt bereikt. De Javafabrikanten zijn
tev.roden niet hun tegenwoordige s’ysteem, waarbij zij
den export liever aan derden overlaten.
Ook
thee,
waarvan de importe’n ongeveer 5800 to:ns
bedroegen, is een belangrijk invoerartikel, doch hier-
van schijnt slechts een ‘Leer klein percentage uit Ned.-
Indië afkomstig te zijn, daar ongeveer 97 pOt. uit
Britsch-Indië werd aangevoerd.
Is de handel voor een land met ongeveer 10.000.000
inwoners ‘dus nog van betrekkelijk geringen omvang,
zoo ligt dat grooten.deels aan de weinige ontwikkeling
van •de natuurlijke ‘hulpbronnen des lands, behalve
petroleum. Die hulpbronnen moeten vooral op het
gebied van landbouw, tuinbouw en veeteelt worden
gezocht, daar de bewoners voor die takken van be-
drijf veel aanleg hebben. Maar op die gebieden valt nog schier alles te doen. Ten eerste kunnen enorme uitgestrektheden goede grond door het bouwen van
stuw’dammen bevloei’d en vruchtbaar gemaakt worden
met de geweldige watermassa’s, die ieder voorjaar
‘vruchteloos verloren gaan in moerassen, waarin zij
van de
talrijke
hooge gebergten afstroomen. Verder
kunnen land- en tuinbouw en veeteelt op allerlei wij-
zen bevorderd worden, die wij in Europa gewoon vin-
den, maar waaraan in het Oosten nog niemand denkt.
Wanneer het Riza Ohan gelukt zich te handhaven
en een werkelijk nieuw régime te vestigen dan zal de
Perzische regeering aan ‘deze en talrijke andere urgen-
te onderwerpen zeker meer aandacht wijden dan tot
(lusverre.
R. DUNLOe.
Den Haag, 9 Dec. 1925.
DE TOESTAND VAN DE PRO,DUCTENMARKT
OP JAVA GEDURENDE DE EERSTE
3 KWARTALEN VAN 1925.
Suiker.
In verband met de dalende prijzen is de
positie van de suikermarkt op Java minder gunstig
dan in vorige jaren. De Java-productie is belang-
langrjk stijgende, terwijl ook de wereldproductie
toeneemt.
De plaats, welke de Java-suiker zich
tijdens
de
oorlogsjaren in Europa veroverd heeft, is thans
vrijwel verloren gegaan, en wel ten gunste van
Ouba en de Europeesche bietsuiker.
De export van Java naar Europa is dit jaar
dan ook zeer belangrijk afgenomen, zooals uit onder-
staande cijfers, welke een beeld geven van de ge-
exporteerde hoeveelheden hoofdsuikers gedurende de
eerste drie kwartalen van 1923/1925, moge blijken:
1923
1924
1925
ton
ton
ton
Totale export …………1.403.267 1.442.177 1.513.700
Waarvan naar Europa . . .. 324.067
284.350
142.780
In verband met een en ander mag wel worden
aangenomen, dat de uitvoeren naar Europa verder zullen blijven afnemen, zoodat het product, even-
als vroeger, n.l. vôôr den oorlog het geval was,
wederom praktisch geheel en al op de markten in
het Verre Oosten zal
zijn
aangewezen.
Toch is de toestand van de industrie op Java
gezond. De thans komende oogst zal een opbrengst
geven, waaraan men vroeger stellig niet zou hebben
durven denken. In dit verband verdient vermelding,
dat enkele fabrieken zelfs meer dan 200 picol suiker
per bouw hebben verkregen. Met de stijgende pro-ductie wordt uiteraard de kostprijs van het product
gunstig beïnvloed.
De oogst-1925 werd op het einde van de verslag-
periode geschat op ongeveer 35.500.000 picols.
Hieronder volgen de cijfers, verstrekt door de Ver-
eenigde Javasuikerproducenten, betreffende de wer-
kelijke productie tot op ult. September en de af-
leveringen in de havens. Ter vergelijking zijn tevens
de cijfers van oogst-1924 vermeld:
Hoeveelheid in picols.
06gst-1925.
Oogst-1924.
Productie Afiever. Productie Aflever.
Sup. Hoofds. .. ‘18.776.868 18.532.876 15.508.318 15.267.708
Sup. Stroops. 177.061 172.945 273.276 265.336
Hooi dsuiker
No. 16 en h. 5.183.745 5.093.750 6.444.544 6.367.619
Muscovados .. 7.569.618 7.530.778 4.430.793 4.380.367
Melassesuiker 448.510 400.895 293.458 250.965
Zaksuiker ….
4.380
4.141
4.636
4.636
Kan. Stroops.
51.245
50.571
32.211.427 31.785.956 26.955.025 26.536.631
De gemiddelde opbrengstprijs werd getaxeerd op 111.400
per picol kristal, tegen 1 14,138 per pic. kristal in 1924
13,227
1923
– 10,989
1922
– 15,032
192,1
– 33,588
,,
1920
– 17,661
,,
1919
– 8,631
1918.
De
prijzen
zijn in de verslagperiode, behöudens
eenige schommelingen, voortdurend afgebrokkeld;
begin Januari noteerde Superieure Hoofdsuiker Juli-
Augustus-levering
f 11.—
tot
f 11
1
8
6
per picol, einde Juli was de noteering voor dezelfde positie
f 10
1
9
tot’
f 10
en einde September voor ready suiker
f
9
tot
f
9 per picol.
De suiker uit oogst 1926 is nog niet gemakkelijk
te verkoopen. De Vereenigde Javasuikerproducenten verkochten uit dezen oogst tot het einde der verslag-
periode slechts 1.024.916 picols.
Koffie.
Sinds den aanvang van het jaar is er in
de positie van dit artikel weinig verandering geko-
men. De prijzen, die zeer hoog waren, zijn belangrijk
gedaald, doch bleven toch op een hoog peil, zooals
het hier volgende staatje aantoont:
Rob.-koffie W.I.B. Nat. Robusta.
30 December 1924 ready
1 75
p. pic. 1 65
P. pic.
27 Jan. 1925 Jan./Maart
– 72
-. 63
24 Febr.
,,
,,
– 74
– 63
31 Maart
ready
– 69
,, ,,
– 60
28 April
,
– 69
. 5
26 Mei
– 70
,,
– 51-
29 Juni ,,
– 62
,,
. 51
30 Juli
– 60
,,
– 50 28 Aug.
– 65
,, ,,
. 53
26 Sept.,,
,,
– 64
,. ,,
–
54
De wereidvoorraad is ongeveer gelijk gebleven sinds
1 September 1924, waaruit blijkt, dat consumptie en
productie ongeveer tegen elkaar opwegen.
Bij
het
beschouwen der cijfers dient men er echter wel rekening
mede te houden, dat het grootste productieland door beperking der aanvoeren een
stijging
der voorraden
tracht te voorkomen. De wereldvoorraden geven het
volgende beeld:
1 Sept. 1925 5.237.000 balen.
1
,,
1924 4.287.000
1
,,
1923 5.852.000
1
,,
1922 8.801.000
1 ,,
1921 9.063.000
De voorraad der laatste jaren is laag te noemen,
indien men in aanmerking neemt, dat onder normale
omstandigheden een wereidvoorraad van ongeieer een
halve jaarconsumptie gewenscht is. De hooge prijzen
in alle markten
bewijzen
wel, dat er niet voldoende
koffie beschikbaar komt.
Een sterke
prijsdaling
is voorloopig niet te ver-wachten, daar drie factoren gunstig op de positie
inwerken, t.w.: le. een toenemende consumptie in
Amerika tengevolge van de stijgende koopkracht;
2e. toenemende consumptie in Europa, waar lang-
zamerhand betere toestanden gaan heerschen, en 3e
de reguleering der aanvoeren door de Braziliaansche
regeering.
Ouder invloed van de loonende
prijzen
breidt de
16 December 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
IE
cultuur zich hier en daar in Ned.-Indië eenigszins
uit; in het bijzonder schijnt het achterland van
Palembang de aandacht der koffieplanters te trekken.
Thee.
De prijsdaling, welke op het einde van het
vorige jaar begon, zette zich voort en nam aanvan-
kelijk een verontrustende snelheid aan. Gedurende de eerste acht maanden van verslagperiode kwam ze wel
niet tot stilstand, maar ze temperde haar vaart aan-
merkelijk en het maakt den indruk, dat de eenigszins
hooger,e
prijzen,
welke gedurende September golden,
voorloopig gehandhaafd zullen blijven. Dit beteekent,
dat de ,,boom”-periode weliswaar voorbij is, maar dat
de theeproducenten toch nog loonende prijzen voor
hun product kunnen bedingen.
Het prijsverloop op de Batavia-markt was als volgt:
In cents per half K.G.
5-10/1-25 2-7/3-25 4-9/5-25 27/6-417-25
Oranje Peccogew.
97-102
75-85
74-80
75-83
Pecco
92-103
73-80
65-74
65-76
Pecco Souchong
85-96
68-78
60-70
60-70
Br. Or. Pecco gew.
90-103
70-80
62-73
70-80
Broken Pecco
88-98
65-75
57-67
57-72
Broken Tea
82-92
58-72
47-65
45-63
24-2818-25 21-26/9-25
Oranje Pecce gew.
74-82
.76-85
Pecco
63 78
65-80
Pecco Souchong
58-68
55-70
Br. Or.Pecco gew.
66-80
70-86
Broken Pecco
56-72
63-75
Broken Tea
40-60
47-65
Over het algemeen neemt men aan, dat de prijs-
daling een gevolg is geweest van de sterk opge-
voerde productie. Dit is niet geheel juist; immers
de daling begon in 1924 en de productie van 1924
overtrof die van 1923 niet in belangrijke mate.
Wel echter namen de uitvoeren van zwarte theeën
uit de verschillende productielanden sterk toe, doch
die van groene theeën namen in bijna gelijke mate af.
In de consumptielaoden is ernstig geklaagd over
den achteruitgang der kwaliteit van thee en vele
zendingen bleken bij aankomst zoo inferieur, dat ze
door koopers werden geweigerd. De Java-planters
meenen, dat deze achteruitgang in hoofdzaak te
wijten is aan de opkoopthee. Om tegen de slechte
praktijken der inheemsche producenten krachtiger te kunnen optreden, hebben de
bij
den opkoop bétrokken
ondernemingen de z.g. Theeblad- vereeniging opge-
richt. Het bestuur dezer vereeniging heeft West-
Java in kringen verdeeld en de ondernemingen in
eiken kring verbonden zich om niet buiten haar
rayon op te koopen en om binnen haar rayon samen
te werken bij de vaststelling van prijzen en van
minium-kwaliteiten.
De uitvoercijfers van thee van Java in de eerste
drie kwartalen van 1925 zijn lager dan die in dezelfde
periode van 1924:
Jau./Sept.
1925
Jan./Sept.
1924
Jan/Sept.
1923
Bladthee
31.089.000
K.G.
35.180.000
K.G.
30.116.000
K.G.
Stofthee
1.866.000
,,
203.000 ,, 153.000 ,,
Totaal
32.955.000
K.G.
35.383.000
K G.
30.269.000
K.G.
In de Engelsche koloniën nam de uitvoer daar-
entegen sterk toe.
De; toeneming der productie is een zwak punt in de theepositie, zoolang althans ie consumptie geen
gelijken tred daarmede houdt. In het voeren van
propaganda tot het opvoeren der consumptie blijft
Ned. Indië ver ten achter bij andere productielanden,
bijv. Britsch-Indië en Ceylon. Bekend is de campagne
in Amerika, van welk land men bij de doorgevoerde
drooglegging veel verwacht. Britsch-Indië bereikte
in eigen land een sterke verbruikstoename, zooals
de hier volgende cijfers aantoonen:
1921/22 30.500.000
lbs.
1922123 39.000.000
–
1923 24 47.250.000
1924/25 47.000.000
Te oordeelen naar de grootste theemarkt, London,
krijgt men den indruk, dat de wereldconsumptie
stabiel blijft. In het eerste halfjaar 1925 werd voor
binnenlandsche consumptie afgeleverd 194.100.000 lbs.,
tegen 194.800.000 lbs. in 1924, terwijl voor heruitvoer werd afgevoerd 33.860.000 lbs., tegen 36.400.000 lbs.
in 1924.
Een gunstige omstandigheid voor de theepositie
is, dat volgens de laatste berichten Rusland’s in-
voeren zeer sterk beginnen te stijgen. Men mag
evenwel in dit opzicht niet te optitistisch gestemd
zijn, omdat dit rijk nog niet over voldoende koop-
kracht beschikt, zoodat de coosumptie in Rusland
voorloopig als gunstige factor in de markt nog
niet te hoog mag worden aangeslagen.
Rubber.
IDe rubbermarkt was gedurende de ver-slagperiode uitermate nerveus; gedurende de eerste
zeven maanden vlogen de prijzen van het product
omhoog, ondergingen echter tegen half Augustus
een gevoelige daling, doch koiiden zich nadien weer
eenigszins herstellen en bereikten in September
wederom een belangrijke ho.ogte:
Daar de prijzen bij het begin van het jaar lang-
zaam stegen, werd op 1 Februari volgens het
Stevenson-plan slechts 5 pOt. vrijgegeven, daarna
op 1 Mei een verdere 10 pOt. en op 1 Augustus
wederom 10 pOt., zoodat over Augustus/September
75 pCt. van de standaard-productie, welke werd
aangenomen op 457.900 ton, uitgevoerd mocht worden.
Hiertegenover taxeerde men aanvankelijk de con-
sumptie voor:
1925 op 503.500
ton tegen
1924
481.000
1923
434.000
1922 ,, 408.000
• Voor 1925 werd voor de Vereenigde Staten van
Amerika gerekend op een consumptie van 350.000 tons,
doch het verbruik tot en met eind Augustus doet
verwachten, dat deze hoeveelheid met 50.000 tons
zal worden overschreden.
De
cijfers
geven zonder twijfel aan, dat de positfe
voor de producenten sterk is. Er
zijn
factoren, welke
hoop geven op goede prijzen voor de eerstkomende
jaren. Door het enorm toegenomen autoverkeer is het verbruik van rubber sterk gestegen en de kans
op verdere stijging zeer groot. Daar in de jaren der malaise de aanplantingen zeker niet in ver-
houding tot de verbruikstoename van rubber zijn
uitgebrid, mag verwacht worden, dat in de eerste
jaren alle geproduceerde rubber zonder moeite ver-
bruikt kan worden.
Het prijsverloop te Batavia. gedurende verslag-
periode voor prompte rubber was als volgt:
In ets per half K.G.
5/10-1-25 217_3_25 2713_2/525
Batavia standard crêpe
97-1.02-
98-101
111-115
sheet
98–99-
98-99
113-114
27/6_4/7_25 1/5-9-25 21/26-9-25
Batavia standaard crêpe
190-204 195-207-
200-205
sheet
196-205
197-205
200-205
De uitvoeren van rubber uit Java namen ge-
durende de verslagperiode met ongeyeer 2000 ton
toe in vergelijking met hetzelfde tijdverloop van
1924 en bedroegen:
Jan./Sept.
1925
Jan./Sept.
1924
Jan/Sept.
1923
34.873.000
K.G.
32.689.000
K.G.
24.058.000
K.G.
Kina.
De toestand van dit product wijst steeds
duidelijker op een naderende overproductie, welke
een natuurlijk gevolg is van de door belanghebbenden
sterk opgedreven prijzen, die moesten leiden tot
uitbreiding van aanplantingen in alle streken, waar
klimaat en bodem voor deze cultuur geschikt zijn.
In Ned. Indië breidde de cultuur zich zoowel op
Java, als ook op Sumatra nogal sterk uit.
In
1924
werden door het Kinabureau in totaal
toegewezen ………………………
536.249.121
K.U.
waarvan in
1924
werden verkocht …..
410.690.775
zoodat naar
1925
werden overgebracht
125.558.346 K.G.
Copra.
De prijzen bleven gunstig, doch de handel
was wat slap. De producenten hadden echter over
1102
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1925
het algemeen geen reden tot ontevredenheid. De
uitvoeren liepen sterk terug, zooals de hier volgende
cijfers aantoonen:
Jan/Sept.
1925
Jan./Sept.
1924
Jan./Sept.
1923
23.509.000 K.G. 45.760.000 K.G. 29.258.000 K.G.
daarentegen bleven de verschepingen van klapperolie
toenemen:
Jan./Sept.
1923
31.000
liter
1924
5.747.000
1925
7.546.000
Tapioca.
De markt voor dit product was flauw,
de
prijzen
daalden voortdurend en naderen thans
het vôôr-oorlogsniveau.
De uitvoer van tapiocameel is gedurende de ver-
slagperiode belangrijk grooter geweest dan in de beide
vorige jaren; daarentegen nam de export van tapioc-
flake en -peari aanzienlijk af. Een
–
en ander blijkt
uit onderstaande cijfers:
Jan/Sept.
1925
Jan./Sept.
1924
Jan./Sept.
1923
Meel
66.749.000 K.G. 43.453.000 K.G. 46.012000 K.G.
Flake
3.807.000
,,
5.460.000
,,
4.035.000
Peari
9.862.000
,,
11.208.000
,,
6.941.000
Citronella-olie.
De prijzen van dit product bewogen
zich eind 1924 op een zeer hoog niveau. Dit was
voor een te Batavia gevestigde firma aanleiding om
te trachten door fraude een goeden slag te slaan.
Toen deze poging mislukte verdween bedoelde firma
als groote (zooals later bleek speculatieve) koopster en zakten de prijzen geleidelijk in.
Toch bleven de prijzen voor producenten zeer loonend.
Ondanks het feit, dat de oogst door de maanden-
lange, felle droogte veel heeft geleden en verscheidene
groote fabrieken wegens gebrek aan grondstof het
bedrijf tijdelijk
hebben moeten staken, zijn de uit-
voeren zeer belangrijk toegenomen, hetgeen te wijten
is aan de omstandigheid, dat overal de aanplantingen belangrijk zijn uitgebreid, en wel, naar schatting met
40 tot 50 pOt.
Kapok.
De prijzen zijn de laatste jaren zeer hoog
geweest en ook gedurende verslagperiode bewogen zij
zich tusschen
f
70.— en
f
80.— per picol.
De productie wordt steeds gemakkelijk door de
wereldmarkt opgenomen, zoodat het aanbeveling blijft
verdienen de aanplant van kapokboomen aan te
moedigen. De uitvoeren waren:
1925
1924
1923
Jan./Sept.
10.551
ton 9.327
ton
6.658
ton
Peper.
De prijzen liepen op en bereikten ten slotte
een v
1
00r producenten ongekend hoog niveau. De
aanleiding voor de prijsstijging is de betrekkelijk
kleine oogst, die uit de Lampongs verwacht werd.
Tegenover een opbrengst van 375.000 picol in 1924,
staat een taxatie van ongeveer 200.000 picol voor
1925. Moge deze schatting al voor verhooging vatbaar
zijn, dan nog is het een feit, dat de oogst kwali-
tatief en kwantitatief tegenvalt.
De uitvoeren van zwarte eit witte peper zijn dit
jaar dan ook belangrijk ten achter
gebJeven
bij
vorige jaren, zooals
blijkt uit de navolgende tabellen:
Jan.fSept.
1925
Jan.fSept.
1924
Jan./Sept.
1923
Zwarte peper
6.037 ton
10.005
ton 7.392 ton
Witte peper
1.194 ,,
1.507 ,,
1.320
Buitenzorg, 10 Nov. 1925.
BL.
DE NEDERLANDSCHE UITV OER-
MAATSCHAPPIJ.
Een kort historisch overzicht van haar doel en werking.
III.
Door de vermindering van het exportexedent gin-
gen do werkzaamheden van de N.U.M. in den loop
van 1918 gestadig achteruit en nam haar invloeds-sfeer gedurig af. Niet, weinig werkte hiertoe mede
het algeheele gemis aan samenwèrking met het De-
partement van L., N. en H. De weinige medewer-
king, van de zijde van Minister Posthuma ondervon-
den, en clie door de afdeeling Orisiszaken werd over-
genomen, heeft cle Directie heel wat moeilijkheden
n ov
. naa.ngollaaalhoclert bezorgd. Haar standpunt ow
gebruik te maken van haar rechten ingevolge de
vigee.ren-de wetten en Kon. Besluiten kon iii cle oogen
van dit Departement geen genade vinden. Wei moôht
bij het optreden van Minister van TJsselstein een be-
langrijke verbetering worden geconstateerd, maar de
zoo gewenschte nauwe samenwerking heeft lang ‘ont-
broketi. Niet alleen, dat het voor de Directie zeer
grievend was, dat zij zich plotseling zag geplaatst
voor maatregelen of beslissingen, die zonder eenig overleg met haar waren genomen – een omstandig-heid, d:ie aan haar verhouding tot de exporteurs en
tot het buitenland zeer zeker niet ten goede kwam
– het was de N.ILM. ondanks- allen goeden wil ook
niet mogelijk, zich cle voor haar bedrijf noodzakelijke
–
gegevens te verschaffen, te meer n’og toen het clan
‘Rijkskantoren verboden werd haar inlichtingen te
verstrekken over uitvoer, productiecijfers, voorraden
hier te lande als an-derszins. Een en ander belette een
spoedig afdoen van
<0 meest eenvoudige zaken.
In September 1919 bleek wel, dat van -de zijde van
het Departement van L., N. en H. elk overleg met
de N.U.M. overbodig werd geacht, toen zonder eenige
voorafgaande waarschuwing het besluit werd kenbaar
gemaakt, -dat er geen consenten voor uitvoer van
voedingsmiddelen mochten worden afgegeven. Indien.
de N.O.M.-‘Directie hierbij van te voren was geraad-
pleegd, zenden vele moeilijkheden kun.uen zijn onder-
vangen e.n zou wellicht voor enkele groote exporteurs
na weder-open-stelling van -de grens ernstige schade
zijn voorkomen. Ïntussch-en werd -de N.U.M. in de
oogen van het publiek het kind van de rekening en
ondanks perscommun.qué’s, waarin •de Regeerings-
maatregelen werden kenbaar gemaakt, werden de aan
den exporthan-del ve-rorzaakte schade en moeilijk-
heden aan gemis aan beleid van -de Directie der
N.U.M. geweten.
Zelfs in de vertraging in het uitreiken van certif i-
caten voor den uitvoer van artikelen op -tuinbouwge-
bied, van zuivelproducten of andere landbouwartike-
len kwam dit gemis aan samenwerking tot uiting.
Eigenaardig was, -dat alhoewel op vele brieven eerst
na herhaald rappel antwoord van het Departement
werd verkregen, op de mededeeling, dat de N.U.M. aan de exporteurs d-e ware -oorzaak der vertraging
zou beken-d maken, onmiddellijk een heftig protest
van de zijde van het Departement werd ontvan-
gen. Indien slechts één enkele bespreking moge-
lijk ware geweest, zou cle verhouding zeer zijuver-
beterd, maar daartoe werd -door het Departement geen
gelegenheid gegeven.
Ook -de omstandigheid, dat van die zijde voortdu-
rend gepoogd werd zich te ‘bemoeien met de keuze
dcr exporteurs, terwijl zelfs voorwaarden aan -geën-dosseerden werden opgelegd en
prijzen
werden be-
paald, gaf den indruk, dat men de N.U.M. wilde
terugbrengen tot een kantoor voor het invullen -der
consenten overeenkomstig de instructies van -het
Departement of de Rijkskantoren. Minister Posthuma
ging zelfs zoover, aan de N.U.M. het recht toont-
zeggen om op uitgereikte certificaten -ook de afgifte
van consenten te vorderen, ondanks het feit, dat op
cle certificaten was vermeld, dat zij ,,recht gaven” op
uitvoer van het daarin vermelde artikel.
De belangrijke wereld-gebeurtenissen op het einde
van 1918 hadden op -do werkingssfeer van -de
At.ua.
groeten invloed. Had reeds de wapenstilstan-d een
omkeer in den exporthandel gebracht, de periode tus-
schen wapenstilstand en voorloopigen vrede eischto
voortdurend- groot beleid. Alhoewel Duitchlan-d alle
beperkende bepalingen met betrekking tot onzen uit-
voer ophief, -ondervond de uitvoer naar -de landen
onzer Oostelijke nahuren in -den eer-sten
tijd.
nog veel
bezwaren, mede door het uitblijven van den invoer
uit die landen. Een nieuw afzetgebied onttan-d ech-
ter, toen de Geallieerde troepen een deel van Duitsch-land bezetten.
De nieuwe Agreements bleven weliswaar van
16 December 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1103
kracht, alhoewel enkele verkregen wi.jzigingen voor
sommige artikelen groote verlichting brachten,, doch
vooral de omstandigheid, dat eerst Elzas-Lotharingen,
daarna ook het
bezette
gebied
01)
den linker Rijn-
oever als ,,Allied destinat’ion” werd aangewezen, be-
teekericle een verruiming vaii de uitvoermogelijkheid.
Nieuwe onderhandelingen, door cle Directie van de
N.U.M. te Londen gevoerd, gaven als resultaat, dat
de beperkingen, die het Fishery-Agreement aan den
uitvoer van visch in den weg legde, feitelijk werden
opgeheven. Ook voor den uitvoer van groenten en
tuinhouwzaden, zoomede voor dien van jam, kon
aanmerkelijk grooter vrijheid worden verkregen. Dit was van groot belang toen de Geallieercleu inzagen,
dat zij de bij de Brusselsche overeenkomst aan
Duitschiand toegezegde 370.000 ton. levensmiddelen
niet konden leveren, in verband waarmede aan de
neutrale Staten werd veroorloofd zonder inmenging
van cle Intergea].lieerde Handeiscommissie levensmid-
delen naar Duitschiand uit te voeren. Te meer kon
van de geboden uitvoermogelijkheid worden gebruik
gemaakt, omdat door de geregelde aanvoeren van
oierzee ‘de binnenian’dsche behoefte geheel werd be-
vredigd.
Ook de uitvoer naar Duitschland leefde na het tot-
s tandkomen van de nieuwe overeenkomst betreffende
kolen, ijzer, zout enz. weer eenigszins op. De finan-
ciE.’e]e positie van Duitschian’d, dat zijn deviezen
alleen mocht gebruiken voor het handelsverkeer met
de Geallieerden, leverde groote bezwaren op, ‘doch
de hij de Nederlandsche Bank uitstaande Duitsche
deposito-sal’di hielpen bij ‘de betalingen der leveran-ties aan Duitschland.
inmiddels namen cle exportprijzen van sommige
artilceieu sterk af door ‘de concurrentie, die van alle
kanten op de wereldmarkt ontstond, en belangrijke
baten waarop de N.U.M. had gerekend en die het
gevolg zouden moeten zijn van langdurige bespre-
kingen met belanghebbenden ontgingen aan de kas
der vennootschap.
Waar de Regeering, mede op advies van de Com-
missie inzake Economische Aangelegenheden, vele
artikelen vastgehouden ha’d, bleek, toen de uitvoer
ten slotte werd toegestaan, voor het meêrendeel de
lust tot koopen verdwenen.
Zat in het begin van 1919 bij ‘de Regeering de be-
doeling voor, de N.U.M. meer in te krimpen, na het
sluiten van den vrede, bij de veranderde handelsom-
standigheden, begon men van de zijde der Regeering
eindelijk meer en meer overleg met de N.U.M. te
plegen. Immers in het belang der binnenlandsche
voorziening dienden de uitvoerverboden voorloopig
te worden gehandhaafd, omdat daardoor invloed op
de prijsregeling Icon worden uitgeoefend.
In Juli 1919 bracht eindelijk de ontbinding van
General-, A’griculturai- en Fishery-Agreement een
groote ontspanning, terwijl ook ‘de N.O.T.-overeen-
komsten werden opgeheven.
De beperkende bepalingen, die aan den uitvoer
varen ‘opgelegd in verband met de verplichtingen -ten
gevolge van de buitenlandsche overeenkomsten, ver-
vielen toen geheel en de uitvoer behoefde alleen nog
getemperd te worden voor zoover dat met het oog
op de binnenlandsche behoefte noodzakelijk was.
Reeds spoedig werd overgegaan tot het buiten wer-
king stellen van verschillende uitvoerverboden door
het verleenen van ‘dispensatie, een vorm, clie liet mo-
gelijk maakte bij een event. wijziging der c’onjunc-
tnur een uitvoerverbod onmiddellijk, weer van kracht
k maken. Onlanlcs dozen maatregel nam het aantal
aanvragen zeer toe, waardoor de N.U.M., naast d
administratie der huitenlandsche credieten, zwaar be-
last werd met werk. Het uitreiken der consenten kon
echter met minder vertraging plaats vinden, nu de vele tusschenpersonen waren uitgeschakeld en op
aandringen van de N.U.M. het Uitvoercertificaten-bureau van het Departement van L., N. en H. ‘in de
kantoorgebouwen van de N.U.M. werd ondergebracht.
De Inspecteurs der Invoerrechten en
Accijnzen
kre-
gen machtiging, zelfstandig wijzigingen in ‘de en’dos-
scmenten der consenten aan te brengen en aan hen
werd ‘cle behandeling van retourzondingen, monster-
zendingen, embailage-verzending enz. overgelaten.
Ten slotte werden ook de heffingen
gewijzigd
en
algemeen ‘op 1 pOt. der waarde van ‘de uit te voeren
artikelen gebracht, terwijl overgegaan werd tot resti-
tutie ingeval van een consent geen gebruik kon wor-
den gemaakt.
Ten,, einde tegemoet te komen aan de wenschen der
Staten-Generaal om een meerdere contrôle uit te
oefenen op ‘de lasten, die de N.U.M. ten behoeve van
‘cle bimienla.ndsche voorziening oplegde, werd de Al-
gemeene Maatregel van Bestuur dd. 22 December
1917 bij K. B. van 15 Mei 1920 zoodanig gewijzigd,
dat daarmee samenhangende voorwaarden ‘slechts
konden worden opgelegd krachtens Koninklijke mach-
tiging, te verleenen op voordracht van ‘de Ministers
van Landbouw, Nijverheid en Handel en van Finan-
ci ën.
Inmiddels bleven voor de N.U.M. nog belangrijke
aangelegenheden af te wikkelen. Naast ‘de financiën,
waarover straks nadere gegevens volgen, en die, dank
zij het opnieuw toevloeien van de heffingen en de
aflossing der Duitsche en Oostenrijksch-Hongaar-
sche Schatzscheine spoedig geen reden tot ongerust-
hei’d moer gaven, vorderde de uitvoer van enkele ar-
tilcelen onze bijzondere aandacht.
Had de N.U.M. zich zooveel mogelijk onthouden
van het zelfstandig doen van zaken – slechts in en-kele gevallen is zij als koopster opgetreden en dan
nog slechts voor artikelen, waaraan in den hoogsten
nood gebrek was — in 1920 werd zij de koopster van
de suiker, die do Belgische suikerfabrikauten, die
hier te lande suikerbieten kochten, zich verplichtten om als gedeeltelijke opbrengst van het uit die bieten
vervaardigde fabrikaat terug te leveren. Deze trans-
actie werd echter een groote teleurstelling door de
gewijzigde positie ‘der wereldmarkt en ‘de verlaging
der suikerprjzen, evenals de heffing op dit artikel
die werd opgelegd ingevolge de overeenkomst, tus-schen Staat, N.U.M. en suikerproducenten voor den
oogst 1920/1921 gesloten. De uitvoer van suikerbie-
tien vormde dan ook nog lang een punt van bijzon-dere belangstelling, waar de Nederlandsche suiker-fabrikanten niet nalieten, op allerlei wijzen hun be-
langen te stellen tegenover den uitvoer ‘der bieten
naar hunne Belgische en Fransche concurrenten.
De uitvoer van zilver, zoowel in’ baarvorm als in
munten — Fransch en Belgisch zilvergeld – bracht
de NU.M. nog een zeer belangrijke hate. In overleg
met de Regeering en na ingewonnen advies van ‘de
Noderlandsche Bank en ‘s Rijks Munt, die een groo-ten uitvoer van zilver niet in ‘s land’s belang achtten,
werd een bijzondere voorwaarde aan dezen’ uitvoer
verbonden. Voor elk geval werd in verband met in-
koops- en verkoopsprijzen ‘de heffing vastgesteld. In
hoofdzaak was de export loonen’d ‘door de hooge koer-
sen van het Engeische en Zwitsersche geld. Aange-
zien de handel zeer toenam, gaf -deze uitvoer een be-
vredigen’d resultaat. Er werd ongeveer 120.000 KG.
zilver op N.U.M.-consenteu uitgevoerd, waaraan een
heffing van ruim 1Y2 millioen gulden werd ver-
bonden.
In het midden van 1920 kwamen aanvragen voor
den uitvoer van gou’d hij ‘de N.U.M. binnen. Van dien
tijd tot aan de opheffing van het uitvoei-verhod van
dit artikel heeft de N.U.M. ‘door dezen uitvoer, even-als door dien van het zilver, belangrijke winstén kun-
nen boeken. Aanvankelijk werd ‘cle heffing -nauwken-
sig berekend naar het verschil tusschen den inkoop’s-
prijs en den prijs, dien ‘t goud opbracht; later werd
een heffing per KG. vastgesteld, toen dat ten ge-
volge van een meer stabiele win stmarge mogelijk was.
‘Een eenigszins onaangenaam incident deed zich
bij’ den uitvoer voor, ‘doordat de N.U.M. hare aan-
spraken deed gelden op een deel van de winst op het
1104
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1925
goud, dat de Neder1ndsche Bank uitvoerde. Waar
dit punt in dit blad reeds zeer uitvoerig is behandeld,
meen ik er thans niet nader op behoeven terug te
komen. Zooals bekend, verleende de Minister dispen-
satie van het betrokken uitvoerverbod voor zoover het
den uitvoer, door de Nederlan’dsdhe Bank betrof.
De N.U.M. vereenvoudigde de liquidati der Rijks-
kantoren voor Suiker en voor Aardappelen, door de afwikkeling daarvan op zich te nemen. Ook de ver-
koop der Regeeringsmelkbussen door de N.IJ.M. gaf
een aanmerkelijke besparing in onkosten.
De inkrimping van cle N.U.M. zelve, die een plaats
van slechts zeer geringe be-teekenis in het economisch leven was gaan bekleeden, vorderde nog een wijziging
der statuten, waarbij het bestuur door een éénhoof-
dige Directie, en vermindering van het aantal Regee-
ringscommissarissert werd geregeld.
Vol]edigheidshalve dient hier nog te worden ver-
meld, dat in het begin van 1923 op initiatief van den
Algemeenen Nederla.ndschèn Zuivelbond (F.N.
Z.)
onder Voorzitterschap van oud-Minister Posthuma,
door een groep aandeelhouders bij den Rand van Com-
missarissen van de N.U.M. werd aangedrongen op
opheffing van de vennootschap en intrekking van de
wet van 3 Augustus 1914. In een daartoe speciaal
gehouden vergadering van den Raad van Commissa-.
rissen werd echter de meening uitgesproken, dat het
oogenblik om tot deren stap over te gaan nog niet
gekomen was, zoodat Commissarissen geen aanleiding
vonden dienovereenkomstig een voorstel aan aandeel-houders te doen.
Toen de oorspronkelijk in gebruik zijnde ‘kantoor-
lokalen aan den Kneuterdijk moesten worden verlaten
en de N.U.M. geen gevolg kon geven – zulks op aan-
dringen van de Regeering, zoowel van Staat als Stad
aan haar plan zich te vestigen in het Hotel des
Ïn’des, dat de Minister van Financiën voor haar
huisvesting had doen koopen, betrok zij de voorma-
lige kantoren der N.O.T. aan het Noordeinde, die na
opheffing van deze Maatschappij waren vrijgekomen.
Het perceel Mauritskade werd verlaten en aan den
Staat overgedragen en bij het steeds verder in om-
vang afnemen van de Maatschappij betrok zij eerst
een huis aan het Prins Heu’drikplein, daarna de
eerste étage van perceel Javastraat 45.
Daar was dus de eens zoo machtige N.U.M. met
haar vroeger zoo uitgebreid personeel, haar vele corn-
misalën van advies, haar Regeeringcommissa.ris’sen,
haar schare van côntroleurs, in twee lokalen geves-
tigd, toen zij het einde van haar kort maar emotierijlc
bestaan naderde. De D’irectie wees der Regeering meer
dan eens op het feit, dat het doel, waarvoor de
Export-Centrale was opgericht, reeds lang niet meer
bestond, en haar werkzaamheden feitelijk alleen nog
van zeer ondergeschikten aard waren, zoodat een lan-
ger voortbestaan haar onnoodig leek. De Minister van Financiën echter meende, dat het bestaan nog eenigen tijd kon voortduren, waar de onkosten tot
een zoodanig minimum bedrag waren teruggebracht,
dat een voorloopig voortzetten der exploitatie ,,in
zakformaat” geen enkel bezwaar opleverde. De Direc-
tie kromp niet alleen in tot één lid, ook het salaris
van het overgebleven lid werd gaandeweg tot op
minder dan een derde teruggebracht. (In de jaren
van grootste inspanning en meest drukkeinde verant-
woordelijkheid verdienden de Directeuren, – die hun
taik in 1911 op zich hedden genomen tegen een ver-
goeding van
f
6000 ‘s jaars – ieder
f 18.000,
de
President-Commissaris
f
10.000, een en ander zon-
der eenig vooruitzicht op tantième of andere emolu-
inenten).
Door het opheffen van nagenoeg alle uitvoerver-
boden was sinds 1922 alleen Ide bemiddeling der
N.U:M. noodig voor dan uitvoer van goud en melk-
producten, niet voorzien van Rijksmerk. Wat dit laat-
ste artikel betreft, werd hier van het bestaan der
N.U.M. gebruik gemaakt voor een ander doel dan
veimeld in artikel 1 van de wet van 1 September
1911. De handhaving toch van het uitvoerverbod op
melkproducten, voor zoover dia niet van Rijksmerk
voorzien waren, diende uitsluitend om te voorzien in
een leemte in cle wettelijke bepalingen ten opzichte
van den uitvoer van boter en kaas, doch had geens-
zins betrekking op een regeling in verband met de
binnenlandsche behoefte, noch op een regeling van
hot goeclerenverkeer naar en van het buitenland.
(Slot volgt.)
KAREL UUIJSINGA,
Oud-Pre,ident.Direcieur, than, Lkjuidaleur.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING.
llFT BANKDISCONTO OP 5 pCt.
Dr. T. E. Gregory te Londen schrijft ons:
De verhooging van ‘het ban.kdisco’nto, na een periode
van acht weken, gedurende welke het 1 pOt. lager
stond, werd, naar men zegt, met meer eenparige in-
stemming in de City begroet dan we]ke stap ook, door
de Bank of England sedert den terugkeer tot den
gouden standaard genomen. Aangezien wij thans we-
der zijn aangekomen bij den diseontovoet, welke gold,
toen op het einde van April de gouden standaard op-
nieuw werd ingevoerd, is het oogenblik gekomen,
een terugblik te werpen over de laatste maanden en
to vragen, of wij werkelijk ook maar iets dichter bij een uiteindelijke aanpassing zijn, dan het geval was
in April van dit jaar.
Indien wij’ ‘de situatie toetsen aan de nieuwe stan-
daarden, welke ‘door den heer Keynes in zijn ,,Econo-
mie Oonsequences of Mr. Churchill” zijn opgesteld,
is de toestand inderdaad meer dan verontrustend.
Keynes’ aanhangers baseeren hun betoog op de ver-
houding tusschen de ‘kosten van het levensonderhoud
hier te lande en in de Vereenigde Staten. De laatste
beschikbare cijfers zijn die van September. G’aan wij
den toestand in April 1924, Januari en September
1925 na, dan krijgen wij het volgende beeld:
Groot Britannië
V.S.
Papier
1
Goud
April
1924
….
173
– 153
1
154
Jan.
1925
….
180
176
158
Sept.
1925 . .. .
174
174
161
Het zuivere effect is geweest, dat, terwijl de levens-
onderhoudskosten, in goud uitgedrukt, in de Ver-
eenigde Staten in de beschouwde periode van 154 tot
161, dus met pl.m. 5 pCt. zijn gestegen, deze kosten
hier te lande (d.w.z. papierprijzen, tegen den loopen-
den wisselkoers omgerekend in goud) van 153 tot 174
zijn gestegen. Indien nu
werkelijk
het geval is, wat
cle heer Kenes beweert, dat de kosten van het .levens-
onderhoud voor de aanpassing der loonschalen aan
den gouden standaard meest de aangewezen toetssteen
zijn, dan zijn wij nog ver van het evenwicht ver-
wijderd.
De toestku’d is natuurlijk geheel anders, indien
groothandels- en geen detailprjzen worden genomen.
Bij het begin van ‘dit jaar was het groothandels-index-
cijfer van den Board of Trad’e voor voedsel 179. In
October was het tot 164 gedaald. Dezelfde index ‘voor
grondstoffen is gedaald van 167 tot 150. Het index-
cijfer van Sanerbeck vertoont eveneens een daling
voor voedingsmiddelen van
180
tot 157 en een voor
grondstoffen van 164 tot 152. In done gevallen is het
‘duidelijk, ‘dat ‘de stijging van ‘den poudenkoers haar
voliedigen invloed op ‘de kosten der grondstoffen uit-
oefent. Hieruit schijnt te volgen, voor zooverre het
‘de levensmiddelen betreft, dat vroeger of later het
in’dexcijfer van de levensmi’d’delenprjse in den klein-
handel in het Vereenigd Koninkrijk zich aan de ‘da-
ling ‘der ‘groothandeisprjzen moet aanpassen. Voorts
kan worden aangevoerd, ‘dat in het algemeen de levens-
onderhoudskosten hier te lande eenige neiging tot
een vrij ‘scherpe stijging gedurende ‘de laatste maan-
‘den van het jaar vertoonen. In 1924 liepen zij tus-
schen Juni en December elf punten ‘op. In 1925 werd
het minimum wederom in. Juni bereikt; sindsdien
16 December 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1105
valt er eenige stijging te bespeuren, hoewel deze dit-
maal minder scherp schijnt te zijn dan een jaar ge-
leden, zoodat het waarschijnlijk is, dat de aanvaar-ding van ‘den gouden standaard eenigen invloed op
‘de kosten van het levensonderhoud uitoefent. Men
dient zich echter bij voortduring te realiseeren, dat
tot dusverre geen algemeene poging is gedaan, de loo-
.nen, hetzij op vreedzame, hetzij op krachtdadige wijze
aan den gewijzigderi toestand op het •gebied van het
geldwezeu aan ‘te passen. Integendeel heeft- de invoe-
ring van het subsidie aan den steenkolenmijnbouw
duidelijk de uitwerking gehad, alles wat tot een aan-passing van dit bedrijf aan de algemeene loonsituatie
zou kunnen leiden, te verhinderen en de algemeene
afkeer van de ondernemers, loon getehillen uit te lok-
ken, is zoo ‘groot als ooit te voren. Onder deze om-
standigheden is de eenige aanpassi-ngstnethode na-
tuurlijk, gelijk de heer Keynes volkomen terecht be-toogt, •die via den omvang der werkloosheid. Gelijk
uit bij gaande tabel blijkt, is het in’dexcijfer der werk-
loosheid onder de leden der Trede Unions gedurende
de maanden Juli tot October practisch constant ge-
bleven, ondanks het feit, dat het disconto in October
1 püt. lager was dan in eerstgenoemde maand. Uit
do beweging der werkloosheidcijfers blijkt evenwel
ook, dat wij reeds door het ergste van de aanpassi’ngs-
crisis, in zooverre het de werkloosheid betreft, heen
zijn, aangezien het indexcijfer tussch’en April en Juni
3 pOt, steeg en sedertdien langzaam daalde.
* *
*
Wij komen thans tot den weekstaat van de Bank
of Englan’d. De tabel vermeldt de gegevens, welke
hier van belang zijn. Zij toont aan, dat in het begin,
toen het disconto op 5 pOt. werd gehandhaafd, de
gou’dstroom duidelijk in biilnenwaaatsche richting
vloeide, ondanks hei feit, dat gedurende tal van weken
per saldo een daling werd geregistreerd. Zij toont
verder aan, dat zoodra het disconto in Augustus op
4Y2 pOt. werd gebracht, de bank haar status nauwe-
lijks kon handhaven (zij verloor, alles bijeengenomen,
goud) en dat zoodra het disconto tot 4 pOt. werd
verlaagd, er een cumula’tieve afneming viel te be-
speuren in het de bank binnenvioeien’d’e goud.
Dit vastgesteld zijnde, kan direct de kwestie wo,
den gesteld, of de Bank of Englan’d in de afgeloopen
maanden terecht haar disconto heeft verlaagd. Wan-
neer men ‘deze reeks cijfers nagaat, moet men tot de
conclusie komen, dat de bank een ‘ernstige fout heeft
begaan door •het geroep der openbare meaning in-
vloed o haar politiek te laten uitoefenen. Het valt
zeer te betreuren, dat de autoriteiten der Bank ons
zoozeer in het duister laten omtrent hetgeen hun be-
doelingen en plannen werkelijk zijn, doch de cijfers
spreken luider dan woorden, wanneer men de cijfers
nagaat sedert het begin van het jaar. De verlaging van het disconto ging zoo duidelijk vergezeld van
goudverlies, dat het de criti ek betrekkelijk gemakke-
lijk wordt gemaakt, welke inhoudt, dat de politiek van
de bank fout is gebleken.
De jongste stijging van het bank’disconto is, voor
zoover zij ‘de publieke opinie aangat, verzacht door
de opheffing van het embargo, doch anderzijds dient melding te worden gemaakt, dat deze opheffing, hoe
bevredigend van het standpunt der emissiehuiz.en en
het speuleerend publiek, de vraagstukken, waarvoor
de Bank nich ziet gesteld, eerder verdiept dan ver-
kleint en stemmen worden reeds in ,,Phe Times” en
elders vernomen, welke het publiek waarschuwen,, dat
het ‘vrijgeven van de kapitaalmaikt, spoediger ‘dan het
voortduren van het embargo had kunnen doen, de
werkelijke arme] ijkheid onzer huidige fi’nancieele hulpmiddelen aan den dag zal doen treden. Dit wil,
wat de geldmarkt aangaat, zeggen, dat indien de vrije
kapitaalmarkt wordt gehandhaafd, koopers, zoodra zij
ons prijspeil betrekkelijk te hoog vinden, de opbrengst
eener leenin’g (natuurlijk in zooverre zulks voor hen
vooideelig is) in goud zullen wegtrekken, wat
Dah
Trade
Union
werkloos-
heidsindex Deposito’s
–
Securities
t
in
het
Banking
Departnient
Verminde-
ring (-) en
vermeerde-
ring(+)van
den goud
d
–
voorraa
der Bank
.2
0
.
•0
.
Ca
In
£
milli-
In
£
milli-
In
£
Milli-
oenen
oenen
oenen
April
1
136.3
122.2
‘
127.4
+
3.1
5
8
114.4
–
1.2
5
15
}
9.4
pOt.
125.1 115.7
+
1.1
5
22
.
122.9
112.3
+
1.1
5
29
122.5
113.1
-1.1
5
Mei
0
118.8 110.3
–
1.0
5
13
}
10.1 pet.
119.6 111.6
-1.0
5
20
1180.
107.4
+
2.3
5
27
122.5
112.1
–
0.8
5
Juni
3
}
125.7 116.1
–
0.2
5
10
12.3 pCt.
121.4
110.4
–
0.6
5
17
122.9 109.5
–
0.5
S
24 131.8
118.1
+0.4
5
Juli1
155.6 142.9
+
0.5
5 8
1
129.9
114.5
+
1.3
5
11.2 POt.
127.8
107.7
+
2.7
5
22
f
126.3
104.7
+
1.7
5
29
124.0
102.8
+
1.0
5
–
Aug.
5
121.5
101.7
+
0.2
4
12
}
11.4 }3Ct
126.5 105.8
–
0.2
4 19
126.8
105.3
–
0.2
4
26
126.0
105.5
–
0.8
434
Sept.
2
129.4
110.4
–
0.7
434
,,
9
129.0
110.3
–
1.2
4 34
16
11.4
Ct.
128.5
109.5
–
0.3
4
23
J
131.5 112.3
-0.4
4
30
‘
129.5
112.4
.- 0.3
4
Dct.
7
}
119.0 103.0
-2.5
4 14
11.3 pCt.
.111.9
97.1
–
2.2
4
21
118.8
106.5
–
3.1
4
28′
113.7
104.3
–
2.5
4
ov.
4
120.0 110.4
–
1.2
4
11
1
122.4
113.8
—.
1.0
4 18
121.8 113.3
–
0.4
4
25 125.7
118.9
,
–
1.0
4 Dec.
3 1
138.5
134.1
.- 1.0
5′
11
10 j
.
128.9
125.4
-0.7
5
uiteraard een nog verder aantrekken van de ‘gel’drente
zal beteekenen, hetgeen, noodra deze het bankpeil
‘dicht nadert, een verdere v’erh’ooging van het bank-
disconto met zich ‘zal brengen.
In bepaalde kringen- wordt natuurlijk betoogd, d’at
‘de gedurende de laatste weken sterk uitgesproken
tendentie der rente in de open markt, om zich in de
buurt van het bankdiscon’to te bewegen, het resultaat is van een wel overwogen politiek der Bank ‘zelf. De
Bank, zegt men, kan immers steeds de m’arktrente op-
drijven, mits zij ,,securities” verkoopt, en derhalve de
markt dwingt van -haar te leenen tegen den rentevoet,
welken zij -gelieft te vragen. Derhalve heb ik in de
tabel de cijfers opgenomen van de ,,securities”, welke
zich in de portefeuille van het ,,Banking Departmen-t”
bevinden, uit welke cijfers blijkt, dat ‘de
stijging
van
het ‘disconto van 4 tot 5 pOt. zeker niet is vergezeld
gegaan van een vermindering dier ,,securities” in het
,,Banking Depaa-tment”. Eén week uitgezonderd, ni.
die, eindigen’de 14 October jl., heeft zich een prac-
tisch ononderbroken s’tijgin’gj van het ‘begin ‘dier
maand tot op het huidig oogenblik voorgedaan. Af-
gezien van ‘zeer bijzondere ‘data, zooals ‘die, welke samenvallen met het ei’nd’e van het belastingjaar of
de ‘halfjaa.rswisseling, wanneer ‘de ‘markt door de
Joint Stock Banks met ‘opzet van middelen wordt
ontbloot met het ‘oog ‘op ,,win’dow-dressin’g” ‘in hun
balansen, is het zeker, dat ‘de beweging der ,,securities”
niet, ‘die groote schommelingen ‘heeft vertoond, waar-
door het nou worden gerechtvaardigd, tegen de Bank
aan te voeren, ‘dat zij in den herfst een politiek van
bewuste deflatie heeft gevoerd. Inderdaad zijn de
cijfers gedurende ‘de geheele periode merkwaardig sta-
biel, in zooverre het de ,,securities” aangaat en vrij-wel hebzelfde kan worden gezegd an de fluctuaties,
welke de omvang d’er ‘deposito’s van ‘de Bank vertoont.
Deze onderscheiden zich door buitengewoon groote
1106
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1925
regeeringstegoecle.n
01)
het einde van April (slot van
het beiasrtingjaar), door cle buitengewoon. groote parti-
culiere tegoeden op het einde van Juni en bewegingen,
welke gepaard gaan met dividend-, coupon- en andere
betalingen.. Van een algemeene tendentie, cie markt te
defiationeeren, valt nauwelijks een.ig teeken te be-
speuron.
Indien op het oogenblik deflatie plaats vindt,
schijnt zulks eerder het geval te zijn met de regulee-
ring van de currency notes-circulatie. De ,,Oity-editor”
van de ,,Manchester Guardian” van hedenochtenci
merkt bijv. op, dat deze circulatie dit jaar niet de
seizoenbewegingen vertoont van vorige jaren en dat
bij de autoriteiten aan de Treasury, welke voor haar
verantwoordelijk zijn, de bedoeling schijnt te bestaan
te verhinderen, dat de seiioenexpansie, clie de Kerst-
misperiode kenmerkt, hen dwingt een voorschot bij de
Bank of England op te nemen, ten einde de aldus
verkregen biljetten aan te wenden voor een vermeer-
dering ‘der niet-fiduc.iire circulatie. Dc uitzettings-
mogelijkheid der ‘circulatie bedraagt nog ongeveer
£ 15.000.000, aanzienlijk meer clan ten vorige jaar het
geval was en dit schijn t te bewijzen, dat de autoritei –
ten der Treasury den omioop ‘der currency-notes in
meerdere mate kunnen beperken, dan zij vroeger wel
hebben willen toegeven.
De jongste
werkloosheidscijfers
en die van den bLij-
tenlandschen handel zijn paradoxaal. Het aantal inge-
schreven mannelijke personen in de registers dr
wericloosheidsverzekering, samen met dearbeiders,
welke slechts gedurende een ‘deel van de week wer-
Icen en op de genoemde data niet te werk waren ge-steld, vertoont een vrij gestadige verlaging sinds be-
gin NovemberDatum
Aantal mannel.
1925
werkloozen enz.
November 2
……..
1.000.000
9
……..
997.000
113 ……..994.000
23 ……..975.000 30 ……..966.000
Deze dling dient ongetwijfeld te worden toege-
schreven aan de gewone seizoenbedrijvigheid, welke
tegen Kerstmis plaats vindt in bepaalde bedrijven,
zooais de posterijen en bij grooto detailhandelaren. An-
derzijds beweren de critici der werkloosheidsstatistiek,
dat de verbetering ten deele zuiver fictief is, aan-
gezien de administratie van het werkloosheidsvdrze-
keringfonds geleidelijk aan wordt ingekrompen en het gevolg hiervan is, dat de arbeiders worden overgedra-
gen van de wericloosheidsverzekering naar andere
sociale organisaties. Ik verneem echter uit betrouw-
bare bronnen, dat de omvang, waarin deze inkrim-
pi.ng
der administratie werkelijk overdrachiten van
dezen aard ten gevolge heeft geheid, uiterst gering is.
De verbetering in ‘de werkloosheid van vrouwen is vrij
aanzienlijk, doch komt niet tot uiting in de hierboven
gegeven cijfers.
Wat de handelsbeweging aangaat zijn de November-
cijfers duidelijk teleurstellend. Met. October vergele-
ken vertoonen zij een
stijging
van £ 6 millioen bij den
invoer, nl. van 108,8 millioen. tot 114,1 millioen. De
uitvoer daarentegen ‘is met ruim £ 6 millioen gedadid
van £ 67,1 orillioen tot 60,9 millioen. Aangezien ‘deze
cijfers betrekking hebben op November, t,oen de ver-
hooging van het hankdisconto nog niet had plaats
gevonden, zijn ze •des te moer teleurstellend, in het
bijzonder waar de handelsbeweging gedurende de twee
voorafgaande maan den. betrekkelijk constant ‘gebleven
was, nadat de export in Juni een teleurstellend laag
peil had bereikt, welke maand ook in ander ‘opzicht
het sterkst den prijs aan den dag deed treden, welke
dit land voor de stabilisatie moet betalen.
AANTEEKENINGEN.
Winstaa’n.deel ter bekostiging van alge-
meene belangen, door nieuw op te richten
suikerfabrieken uit te keeren. —
Prof. Mr. E. M. Meyers schrijft ons:
In het nummer van 18 :November 1925 vind ik
geplaatst een advies door mij aan den Bond van
Eigenaren van Ned.-Indische Suikerondernemingen
uitgebracht. Aan het aldaar op blz. 1022 2e kol. eerste
alinea van onderen opgemerkte, dient het navolgende
toegevoegd te worden
,,Dit recht op de
mijnen
is in Nederland opnieuw
geregeld bij de wet van 26 Maart 1920 iStb. 157.)
Uitdrukkelijk is toen door den Minister van Finaniën
in de Mernorie van Antwoord op het Voorloopig Ver-
slag der 2e Kamer (Bijl. 1919/20 110 n. 2), alsmede bij de openbare behandeling in de 2e Kamer (Hand.
191920 bi. 1449) dit recht een belasting genoemd.
Dit verdient hierom nog bijzonder de aandacht, om-
dat ook van de opbrengst van dit recht 50 pOt. als.
compensatie van mogelijk nadeel uitgekeerd wordt
aan de provincie en de gemeenten, waarin de mijnen
gelegen zijn en de mijnwerkers woonachtig.”
Mr. Vissering ovei cle Duitsche eco-
no mis c h e Politiek. – ‘
Toor ,,Europas Volks-
wirtsohaft in Wort und Bild; Beitrilge zu:r Wirt-
schaftserkenntni’s”, uitgegeven door do Frkf.
Ztg.,
heeft Mr. Vissering een bijdrage geschreven over de
medewerking der neutra.len aan den economischen
wederopbouw.
Na op do bij’ voor den oorlog geheel gewijeigde po
sitie der neutra] en te hebben gewezen en te hebben
u.i teeiigezet, dat van de legenden over hun geweldige
verrijking hoogstens is overgebleven, dat hun finan-
cieele positie niet zoo is geschokt al’s die der oorlog-.
voerenden, betoogt Mr. V., dat dit feit en de betrek-
kelijke stabilitit der valuta’s voor sommige neutralen
het pad hebben geëffenid, ja hun zelfs eenigermate den
plicht hebben opgelegd, een hemidid ei made rol te ver-
vullen, zoowel door het afstaan van vooraanstaande
personen, als door de verleening, van credieten voor
den econoniischen wederopbouw.
Hieraan worden ‘dan de volgende beschouwingen
inzake de Duitsche economische politiek vastgeknoopt,
waarvan, het te betreuren, is, dat zij niet voor den aan-
vang der Nederlandsch-Duitsche onderhandelingen
hebben kunnen verschijnen. Mr. V. schrijft ni.:,
,,Met de verstrekking van gelden aan het buitenland is
een van zelfsprekecide voorwaarde verbonden, die tusschen
partijen behoort te gelden, zelfs wanneer zij niet uitdruk-
kelijk is gestipuleorcl. Het is cle voorwaarde, dat cle gelden
in het buitenland ii jet moeten worden aangewend tot schade
van liet land, dat hen verstrekt. Deze voorivaarde is zon
vanzelfsprekend, dat het absurd schijnt, haar te vermelden
en toch heeft men tegen haar gezondigd.
Nederland was gedurende eenige jaren, gesteund door
cle circulat,iebank, gewoon hij cle credintverleening de voor-
waarde te stellen, dat hij aanwending van een dergelijk
erediet een aanwijsbaa.r bela.ng. voor Nederland aanwezig
zou zijn, gelijk bijv. het goeclerenvervoer over de havens
of cle spoorwegen van dit land. Later trok Nederland deze
voorwaarde in, aangezien het herstel der door den oorlog getroffen landen als voldoende aanleiding tot samenwer-
king werd beschouwd. In ilen laatsten tijd echter heeft,
liet zij hier als voorbeeld vermeld, Duitsehland besloten,
andere landen, waartoe ook Nederland behoort, zooveel
mogelijk uit te schakelen, en door uitzon’deringstarieven,
die slechts voor Duitselie havens en Spoorwegen gelden,
het transport van de natuurlijke toegangswegen door andere
landen naar de eigen havens en spoorwegen af te wenden,
terwijl het den invoer en uitvoer tusschen Nederland en
Duitschianci door hooge tariefbarricades of in- en uitvoer-
verboden bemoeilijkt of onmogelijk gemaakt heeft.
Het behoef t wel geen verdere uiteenzetting, dat zoo iets strijdt met de pogingen, het verkeer tussohen beide landen
weder te doen opleven, pogingen, welker succes door de
crecli etvorleeni og zou worden verzekerd. N
ci
gelukkigerwijs
de militaire oorlog geëindigd is, moet men niet in de plaats
daarvan een ceonomischen krijg beginnen; in ieder geval
niet het credietbehoevende Duitschland tegen een kleinere
natie, welke steeds op goede buurschap met het groote land
bijzonder prijs gesteld heeft.. Samenwerking moet van twee
zijden komen; zij kan niet bestaan, wanneer dén der beide
partijen er naar streeft, alle voordeelen tot zich’ te trek-
ken en voor de andere partij, zoodra de belangen daarvan
ter sprake komen, de deur toeklapt.
Een economische oorlog in den vorm van hooge tarieven
16 December 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1107
en andere helennnerende bepalingen kan een zeer slechte
uitwerking hebben, hij werkt zeer outstemmend op cle ge-moezleren, terwijl men e]kan.cler toch juist d.e hand moet
reiken; rustig overleg in economische aangelegenheden
wordt hierdoor verijdeld. In het bijzonder kan di:t voor de neutrale landen noodlottig wordei:i, omdat deze den steun
van het een of andere vredesverdrag missen en dientenge-
volge in een nog slechtere positie kunnen geraken dan. de
vroegere •vij anden.
Ik hond het derhalve voor den plicht der neutrale landen,
aan den wederopbouw van Midden-Europa mede te werken.
De vervulling van dezen plicht moet hun echter mogelijk
gemaakt worden, doordat men clie maatregelen nalaat, wel-
ke in het credietverleenende neutrale land tot schokken en
dientengevolge tot economische storingen zouden leiden.
Ieder land staat nog voor zijn eigen moeilijkheden, die
voor een ieder meer of niiacl.er uit den wereldchaos zijn
voortgekomen. Komt een neutraal land in dit opzicht voor
zijn eigen belangen op en verleent liet eventueel erezlieten,
zelfs onder bepaalde voorwaarden, opdat deze belangen niet
worden achtergesteld, cl au handelt het overeenkomstig wijs
inzicht en de andere partij moet hierin geen onvriendelijke
handeling zien. Hierin ligt geen verwisseling van bank-
politiek en economische politiek. Het is een vraag van
prattische bankpolitiek: wat geschiedt met ons creliet en
welk belang hebben wijzelf bij een ongestoorde credietver-
]eening?
Wanneer men deze zijde van de kwestje eens rustig zou
willen overleggen, dan zou het blijken een algemeen be-
lang te zijn, (lat de weg voor de neutralen wordt geëffend,
opdat zij hun internationale taak zee goed als maar moge-lijk is vervullen; mocht Duitschland tot zijn eigen welzijn
deze waarheid nimnier uit het oog verliezen.”
indcxcijfers v a n scheepsvrccchten.
– ,,Het totaal indexcijfer van scheepsvrachten, bere-
kend naar noteeringen voor volle ]adirïgen op de open
markt”, schrijft ,,The Economisrt”, ,,vertoont geclureu-
de November een stijging van
2,75
pOt., zoodat dit
cijfer voor cle afgeloopen maand.
118,93
bedraagt
tegenover
131,18
een jaar geleden en
129,38
in No-
vember
192.3.
Sinds in
Juli 11.
een stijging is inge-
treden, is het gemiddelde niveau van ,,tra.mp” vrach-
ton, zooals het indoxcijfer dit weergeeft, ongeveer met 11Y2 pOt. gestegen, di. met, ongeveer de normale sei-
zoenstijing, te verwachten in hetzelfde tijdperk van
voorafgaande jaren. :De bewegingen in ‘de iridexeijfers der verschillende
groepen volgen hieronder.
v
,
•
t
.c
.-
.-
.
•1;.8
.
8
0=’
O
CnM
•
n
Datum
.
.
0
n
N
Basis
(Gemiddelde v.
1898-1913) 100
100
100
100
100
100
000
(Gemidd.v.1913) 110,03 113,09 123,37 106,29 117,38 127.89 116,34
Febr.
1920 814,31 529,89 757,52 744,81 587,02 712,16 690,95
Dec.
,, 268,90 277,17 244,10 256,79
286,72
347,18 280,14
Dec.
1921 160,06 164,07 163,72 144,43 14125 166,47 156,67
Dec.
1922 137,09 135,15 129,19 122,61 36,08 159,34 136,57
–
Dec.
1923 134,03 132,72 120,09 124,35 125,07 144,21 130,19
?ov.
1924 115,01 137,32 120,31 120,50 131,95 162,02 131,18
Dec.
117,44 129,18 119,45 119,76 129,29 161,13 129,38
Januari1925 115,26 134,60 120,38 123,83 132,44 172,70 133,20
Februari ,,
114,92 146,54 118,04 121,95 129,99 178,04 134,91
Maart
116,34 130,81 110,41 116,99 118,4
–
2 151,33 124,05
April
114,18 133,39 110,62 115,95 114,60 138,87 121,27
Mei
109,86 124,85 11091108,43 105,16 126,41 114,28
Juni
109,25 104,78 108,24 105,53 100,43 112,17106,73
Juli
119,02 111,96 113,42 106,15 94,43 117,51 110,41
Augustus,,
107,22 113,46 110,79 112,2499,14 126,41 111,54
Sept.
,,
103,22 117,25 09,09 113,38 101,83 140,65 114,24
October ,,
109,56 121,03 110,52 106,49 104,46 142,43 115,75
November,,
115,30 119,13 110,70 109,85 109,07 149,55 118,93
De veranderingen in het indexcijfer van elke groep
en sub-groep over de afgeloopen maand worden in de
volgende tabel weergegeven, waarbij het gemiddelde
vrachtenpeil gedurende
1898-191.3 op 100 is
gesteld.
Uitgaande •kolen’vrachten vertoonden een verbete
i’in’g, voor zoover hef., het verkeer in ‘de Europeesche
wateren betreft, in het bijzonder
voor
bestemmingen
in de Middellan’dsche Zee.
Voor
lossing in Zuid
7
Index.
cijfer
+ o –
Golf .van Biscaye; uitgaande vracht
122,94 – 1,83
thuiswracht ……..132,26
+
16,13
Middeil. Zee; uitgaande vracht ……
..135,76
+
12,96
– thuisvracht ………..
.106,08
+ 0,54
Noord-Amerika ………………..
.119,13
– 1,90
Zuid-Amerika; uitgaande vracht
106,62 – 15,95
tbuisvracht.. ……..
.114,78
-(- 16,31
Indië; uitgaande vracht …………
.109,48
+ 4,21
,,t:
thuisvracht ……………..
.110,23
4-
2,51
Het verre Oostén, enz ……………
..IOh,07
+
4,61
Australië ………………………149,55
+
7,12
Amerika daarentegen, daalden de uitgaande vracht,en,
als compensatie van betere vooruitaichten voor cle
retour-vjachten. De noteeringen voor.gr.aauversche-
pingen glng’en in opwaartsche richting ‘tot het einde
‘van de afgelooperi maand, toen ver.chepers een alge-
medho neiging vertoonden hun operaties op te schor-
ten, tot moer nauwkeurige ramingen van den oogst,
vcn het Zuidelijk Halfrond beschikbaar kwamen.
Zaken in erts, hout en diverse vrac’hten varnn in het
algemeen gering.
De verhouding van het indexcijfer tot het ‘gemici-
delde van
1913
blijkt uit de volgende tabel.
(1913= 100)
Maand
J
1922 –
1923
1
1924
1
1925
Januari ………..131,60
114,05
117,11
114,49
Februari………135,76
112,73
123,78
115,96
Maart ……….
..135,53
1.15,23
122,09
106,63
April …………129,46
115,45
117,22
104,24 Mei
–
………….125,12
114,55
114,27
98,23
Juni …………117,45 .
106,82
108,62
91,74
Juli ………. ..114,52
10:3,39
103,75
94,90
Augustus …….
.113,16
100,16
104.43
95,87 –
September …….110,37
103,04
110,50
98,19
October.
……. 114,42
107,86
115,55
99,49
November ……
..119,43
111,21
112,76
100,23
December ……..117,39
111,81
111,21
Jaarl. gemiddeld
122,02
109,69
113,44.
Voor de eerste maal sinds April
11.
overtreft het
peil van het in’cloxcijfer ‘thans ‘dat van
1913,
doch op-
gemerkt dient te . worden, dat zonder het buiten-
gewoon hooge cijfer, voor Australië vermeld, het ge-
rnid’del’cie nog ver zou blijven beneden dat van het
laatste vooroorlogsjaar. Gelukkig is het voor het be-
drijf, •dat het grootste deel van de in •de.vaai-t zijnde
schepen voor hun inkomsten niet geheel afhankelijk
is van de ladingen, genoemd in ons indexcijfer.
MAANDCIJFERS.
–
GIRO-KA&TOOR DER GEMEENTE AMSTERDAM.
October 1925
11
October 1924
Giro’s
(eenzijdige ver-
Girobetalingen aan
miIlienen
Aantal
niiIIienen
Aantal
–
gemeenteinatellingen
f
12,9
16.833
f
17,9
12.985
Girobetalingen aan particulieren
,; 21,9 69.315
23,-.
55.842
Geldomzet.
4,7
6.784
5,2
8.421
Betalingen
………
7,8
30.284
7,1
30.404
Part.rekeninghouders
,,17,3′
25.517
2
,, 17,8′
23.157i
Ontvangsten
……..
Waarvan
rekeningb.
welke gelden voor 1
jaar
vast
hebben
–
gedeponeerd …….
,,
9
1
8
2.7542
,,
6,1
2.3605
1) Gemiddeld saldo te goPd.
2)
Einde
der maand.
GIRO-OMZET BIJ
DE NEDERLANDSCHE
BANK.
October 1924
enj
Bedrag
Voor reke- ninghouders 57.825 f2.678.154.000 61.414 f2.501.018.000
waarvan door
,de H.-bank
plaatselijk
43.099 ,,2.284.973.000 43.807 ,,2.147.547.000 Ter voldoe.
.
Ding van
Rijksbelast.
1.797 ,
–
‘13.143.001
1
4.259 ,,
12.500.000
Partic. disc.
Prolong.
Londen
Dageld
Partic. disc.
Berlijn
Daggeld
Partic. disc.
30-55 d… 56-90 d…
Waren-
331,,
5318-12
31/
4
31/
4
4
3
1
12-4
2
1
12-4
4:31
4
471
5
_31
4
7_811
2
78
1
/3
63)4
6
3
14
6
3
)4
6
3
/4
83/2
8’/3/4
1108
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1925
/
EMISSIES
TN
NOVEMBER
1925.
Staatsleen.ingen
…………….
f
1.781.250,-
zijnde: Bremen
$
750.000,_ 7
0
/0
obl.
IL
95
0
/o.
Prov. en Gemeentelijke Leeningen.
,,
2.917.500,-
zijnde:
Schiedam
f
3.000.000,- 4X
0/
0
obl. It
97y
4
oj,
1)
Indu strieele- Ondernemingen ……,,
11.490.725,-
zijnde:
N.V.AlgemeeueNederl.-IndischeElec-
triciteit-Maatschappij
f
2.855.00,-
5
0
/o
obi.
It
99
1
/2
0/0
2
)
Berliner Stitdtische Elektrizititswer-
ke A.G. Zw. Fr. 8.000.000,- 7
0f
obi. A
91
0
/0.
Friesch-Groniogsehe Coöp. Beet-
wortelsuikerfabriek
f
2.000.000,-
5
0
/o
oh!.
It
100
0/0 3).
N.V.iol!andsche Kunstzijde Industrie
f
500.000,- aand. It 130
0/.
Rheinisch-WestfiLlische Elektrizitats-
werk A. G. $ 1.000.000
2
– 7 o/o
hp. obi.
It
94
o/.
Diverse Oultuurondernemingen….,,
1.749.025,-
zijnde:
N.V. Nederla ndsch-Noorsche Plan tage
Mij.
f
1.011.000,- nom. aand.
It
327l.
01,,
4).
Serdang Cult.-Maatsch.
f
200.000,-
aand. It 230
0/.
Diversen ……………………,,
500.000,-
zijnde:
N.V. Administratiekantoor van Aan-
deel- en/of Obligatiekapitalen
f
500.000,- aand. It 100
0
/0.
Tramweg-Maatschappijen ……..,,
1.990.000,-
zijnde:
• Serajoedal Stoomtram-Maatschappij
f
2.000.000,- 5
O/
o
obl. It 99,4
0/
0
5)
.
•
Totaal ….
f
20.428.500,-
Deze leening diende voor conversie der 5%
0/
leening
1919, pro resto groot
f
1.895.000,-.
Deze leening diende geheel voor conversie.
,,
,,
,,
1
Introductie ter beurze tegen 127%
0
/0
(eerste koers
van uitgifte).
Deze leening diende geheel voor conversie.
Totaal der emissies in Januari ….
f
18.577.625,-
Februari .
61.936.125,-
Maart . . . . ,,
70.842.730,-
April .. . ,,
9.140.515,-
Mei …….. ,,
37.981.242,50
Juni ……,,
49.001;952,50
Juli ……,,
73.559.300,
Augustus . . ,,
31.345.800,-
September..
,, 21.119.475,-
October . . ,,
60.190.252,50
November..,,
20.428.100,-
Algemeen Totaal.
. f
454.123.517,50
Bovendien werd de gelegenheid tot inschrijving op de
volgende obligatieleeningen opengesteld :
Rente- Emissie-
Guldens voet koers
Missiehuis der E.E. Paters Pallotiner 300.000 8
0
/0
100
0
/0
R.K. Kerkbestuur der Parochie van
den H. Nicolaus te Rotterdam
(conversie)
………………..180.000
5
0
/0
984
0
I0
E.E. Zusters Franciscanessen te Di!-
lingen ……………………120.000
8
0
/0
100 0/
Onze Lieve Vrouw Oubevlekt Ont-
vangen te Loil (Didam) ……..100 000 5 0/
99 0/0
Het Bisdom van Osnabrück ……… 200.000 80/
0
100
0
/0
St. Willibrorduskerk te Rotterdam. 300.000 5
0
10 9
8
4
0
/0
Genootschap van de Broeders van de
R. Franciscus te Waldbreitbach . 300.000 8
o/0
100
of,,
College der E.E. P.P. Dominicanen
te Venlo ……………………355.000
5 0/
98 0/
Josefs Geselisch. te Bigge a;d. Roer 500.000 8
o/
100
St. Stephanus Vereeniging ……..125.000 8
o/
100 oi
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B. ** beteekent: Cijfers nog niet ontvangen.
GELDKOERSEN.
BANKDISCONTO’S.
N
d 1B.11s
DisWisels. 34
3Oct.’25
Zwits.Nat.Bk.
3422 Oct.’25
Bk
inn.Eff. 4 3 Oct.’25
N.Bk.v.Denem. 54
7Sept.’25
Vrsch.inR.C. 5
3 Oct.’25 ZweedscheRbk44
8
Oct.’25
Javasch. Bank….
4420 Oct.’21,
Bankv.Noorw. 5
14Sept.’25
Bank van Engeland 5
3 Dec.’25
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbank 9
26
Feb.’25
slowakije
. .
64
1 Dec.’25
Bank v. Frankrijk. 6
9Juli’25
N.Bk.v.O’rijk. 9
3Sept.’25
BelgischeNat.Bok. 7
30Nov.’25
N.Bk.v.Hong. 7
22 Oct.’25
Fed. Res. BankN.Y. 3426 Feb. ’25
Bank
v.
Italië. 7
17Juni’25 Bank van Spanje.. 5
23 Mrt.
‘231Z.-Afr.Res.bnk 54
OPEN MARKT.
1925
II 1924 II 1923 II 1914
1 7-12 3ONov.-I 23-28 II 8-13 II 10-15 II 20-24
12Dec. 1 Dec. 1 5Dec. 1 Nov. II Dec. II
Dec.
II Juli
35/,
5
1/
2
311
4
_1/
3
3314_4114
4-/8
31/31
3
1
/3..4
3
1
J-4
31/3 11
4
’14
-51
1411 2
1
14-J4
2-4 2-4
11122314
1-2
1
3
14-2
4.1/
4
315/
35
.4
35/
8
_3/
4
331
15
_1/
4
2314-3/4
7-9
7-10
–
– –
6314
6
3
14
–
–
–
6
3
14
6314
–
–
23lsh/2
8
3
14
8314
1
–
–
–
New York’)
CaU money
5-1j
5_3/
4
5.3)
42/
3
.51/
4
3_3f4
4/25/4 131
4
.211
2
Partic.disc.
3
5
18 1
3
18
1
3118
1 318
–
–
–
1) Cail money-koers v. 11 Dec. en daaraan voorafgaande weken tlm. Vrijd.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
1
New ILonden
1
Berlijn
1 Par4/s
1
BrussellBatavla’)
Data
1 York
“)
1
1
1
)
1
1
8 Dec.
1925
2.4813/,,
12.074
59.25 9.534
11.28
100 9
1925
9.487/
8
11-.064
59.25 9.324
11.28
101
10
1925
2.487/
8
12.074 59.25 9.43
11.28
101
11
1925
2.48
7
/8
12.074 59.25 9.25
11.284
100
7
/8
12
1925
–
12.074 59.25
9.09
11.28*
1007/,,
14
1925
2.4815/
t
,,
12.07*
59.25 9.02
11.28*
1007/
6
Laagste d.w.
1
)
Hoogste d.w1)
2.48y,
2.48181
eo
12.06
12.074 59.23
59.26
8.92
11.26
9.55
11.30
100j,,
101%
7 Dec.
1925
2.487/,,
12.07*
59.25
9.574 11.29
100%
30
Nov.
1925
2.489/
4
12.044
59.214
9.674 11.27
100%
Muntpariteit
2.48% 12.10
59.26
48.-
48.-
100
S)
Noteering te
Amsterdam.
5*)
Noteering
te Rotterdam.
1)
Particuliere
opgave.
Data
1se
rl.nd 1 Weenen
1
Praag
1
Boeka-IMilaan
1
Madrid
1
1
rest’)
**
8 Dec.
1925
48.-
35.10
7.37
1.174 10.024
35.324
9
1925
48._
35.10
7.36
1.16
10.02 35.47
10
1925
48.-
35.10 7.38
1.13
10.021
35.46
11
1925
48._
35.10
7.36
1.15
10.01
35.43
12
1925
48.
;
–
35.10
7.37
1.15
–
–
14
1925
48.021j
35.10
7.37 1.16
10.06
35.31
Laagsted.w.’)
47.96
35.-.
7.35
1.10
10.-
35.30
Hoogsted.w’)
48.02%
35.15
7.40
1.224
10.06
35.60
7 Dec.
1925
48.-
35.10
7.37
1:15
10.02
35.54
30 Nov. 1925
47.93% 35.10
7.36
1.13
10.10
35.25
Muntpariteit
48.- 35.-
1
50.41
48.- 48.-
48.-
5)
Noteering te Amsterdam.
*5)
Noteering te Rotterdam.
1)
Particuliere opgave.
Dat a
Stock- Kopen-
Oslo)
Iel
Buenos-
Mon- holm
5
)
hagen)
Aires’)
treal’)
8 Dec.
1925
66.60
62.024
50.60
6.274
103%
2.487/,
9
1925
66.624
62.-
50.574 6.274
103%
2.49
10
1925
66.65 62.15 50.70
6.274
103%
2.49
11
1925
66.60
62.15
50.70
6.27
•
103%
2.487/,, 12
•
1925
66.65
62.10
50.75
6.27
1031/
8
2.48
7
18
14
,,
1925
66.65
62.-
50.65
7.274
103%
2.49
Laagsted.w.l)
66.50
61.90
50.45 6.25
103
2.485/
8
Hoogste d.wl)
66.674
62.25
50.80
6.30
103%
2.49%
7 Dec.
1925
66.60
62.25
50.75 6.26
103%
9.49
30
Nov.
1925
66.60 61.95 50.65
6.27
103
1
/,
2.48
7
/8
Muntpariteit
66.67
66.67
66.67
48.-
105
2.483%
5)
Noteering
te Amsterdam.
*5)
Noteering te
Rotterdam.
1)
Particuliere opgave.
16 December 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
Im
e
KOERSEN TE NEW YORK. (Cable).
Da
a
Londen
($per)
1
Parijs
(Sp.lOOfr.)
Berlijn
($p.lOOMk)
Amsterdam
($p. 100 gld.)
8 Dec.
1925
4,847/
8
3,77
23,80
40,19
9
,,
1925
4
9
847/
8
3,78
23,80
40
9
18
10
,,
1925
4,85
1
/8
.
3,78
23,80
40,19
11
,,
1923
4
9
85
3,69
23
9
80
40,18
12
,,
1925
4
9
85
3,65
23,80
40,17
14
,,
1925
4,841/
3,61
23,80
40,17
1 Dec.
19251
4,84f
11
3,88
23,80
40,21
Muntpariteit ..
4,8667
19,30
23,81(
40
8
/16
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen en
Landen
Noteerings-1
1
eenheden
28Nov.
1
1925
S
Dec.
1925
1
7/12
Dec.’25
112
Laagstel1oogste
Dec.
1925
Alexandrië. .
Piast. p. X, 97X
974
977/16
979
i
9
7
1
Bangkok …
Sh.p.tical
1/108/
8
1/101/
1
1110
1110
1/101/
2
B. Aires’). ..
d. p. $
4611116
‘
4611′
16
46″
/16
4625′
32
1
4621/
33
Calcutta
. . . .
Sh. p. rup.
1/6
12
/
32
1163/16
/
1I6′
32
116
7
/
32
1/6
3
/
16
Constantin..
Piast.p.c
892)4
910
900 920 910
Hongkong ..
5h. p. $
2
1
4211
82
2/411/1
2/48/
8
214i
5
/
2/45/
8
Lissabon’)
. .
d. per MII.
2
17
/
32
217/
33
2)4
2”
116
2
17
/
32
1
Mexico
.
….
d. per
$
25
25
24
26
1
25
Montevideo
1)
d. per
$
50it
493/
4
493/
4
503/
4
50j,
Montreal
…
$
per
£
4.84
4.85)
4.84)4
485Tr
4 .85
‘
R.d.Janeirol)
d. per Mii.
7
6”
116
6′ /32
731
/32
71′
I
’32
Shanghai
..
.
Sh. p. taei
3/lll/16
3111/
8
3/14
312
1
311)4
Singapore. ..
id. p.
$
2I4
1
/
2/41/
1
2/48/,
2141.(
2/48/
1
,
Valparaiso
2).
peso p.0
39.00 38.90
1
38.70 39 10 39.10
Kobe
3
)
…….
Sh.p.yen
1191′
/82
119)4
1193
116
1 9
11
/
32
119
13
/
32
1)
Telegrafisch t4anstert.
)
90
og.
1)
Voort Dec. nog ae noteering van
Yokohama.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)
Londen’)
N.York2)
Londen
7 Dec.
1925..
321
1
69)4
7
Dec.
1925.
84/11)4
8
1925..
32i
16
69)4
8
,,
1925…..
84/11)4
9
1925..
328/
33
69)4
9
1925
84/11)4
10
1925..
32
691j,
10
1925
84111)4
11
1925..
317/8
69/
8
ii
1925
84/11)4
12
.1925..
3111,
68y,
12
,,
1925
–
13 Dec.
1924..
327/
8
685%
12
Dec.
1924….. .
88/9
20 Juli 1914.. 24
3
5/16 541/
20Juli 1914… . 84/10
1) in pence p. oz. stand.
5)
Foreign silver in $c. p.
oz. line.
3)
in sh.
p.
oz. line.
STAND VAN ‘s RIJKS KAS.________
Vorderingen
1
7
December 1925 T14 December 1925
Saldo bij Nederl. Bank..
f
–
f
5.694.540,13
Saldo bij betaalmeesters. .
925.801,83 ,, 1.055.656,62
Saldo b. d. Bank v. Ned.
Gemeenten …………,,
–
617.917,87
Voorschot op ult.Nov.1925
aan de gemeenten op
voor haar door Rijk te
heffen gem. ink.bel. en
opcentenopRijksink.bel. ,, 65.421.573,55 ,, 63.001.702,27
Voorsch. aan de koloniën ,, 9.437.050,69 ,, 10.073.310,96
Voorsch. a. h. buitenland ,,214.535.157,22 ,,213.638.788,42
Daggeldieeningen tegen
onderp. v.schatk.papier ,, 13.500.000,_ 1, 13.480.000,-
Voorsch. door de Ned. Bank
f
2.585.730,96
f
–
Schatkistbilj. in omloop’)
,,161.502.000,- ,,161.502.000,- Schatkistprom. in omloop ,,107.440.000,-
,,107.320.000,-
Waarv. direct bij Ned. Bk.
Zilverbons(met inbegripv.
de bedragen bij de betaal-
,,
17.371.250,50
,,
16.735.533,-
Door den Postch.- en Giro-
meesters in kas)… … ….
dienst in
‘s
Rijks Schat-
kist gestort
…….. ..,,
45.347.631,65
,,
43.529.078,43
1)
Waarvan
f
37.056.000 vervallen op of na
1
April
1927.
NEDERLANDSCH-INDISCHE VLOTTENDE
SCHULD.
–
5 December 1925
1
12 December 1925
Voorschôt uit ‘s Rijks
kas aan N.-I ……….
f
191.000,-
f
1.047.000,-
md. Schatk.prom. in oml.
,,
43.000.000,-
.
,,
28.650.000,
–
Ander Schatkistpapier
. .
,,
1.750.000,-
,,
1.750.000,-
Voorsch. Jav.Bk.aanN.-I.
560.000,-
,,
1.740.000,-
Muntbiljetten in omloop.
34.188.000,-
,.
34.253.000,-
Ten voordeele
v.
N.-I. ge-
boekt beleggingsgelden
v.
h. N.J. muntionds…
6.358.000,-
,,
6.437.000,……
Id.v.d.N..I.Postspaarbnk.
,,
1.052.000,-
,,
1.081.000,-
Totaal
……….
f
87.099.000,.
1
f
74.958.000,.
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans
op
14 December 1925.
Activa.
Binnenl.Wis-g Hfdbk.
f
33.670.303,53
sels,Prom.,’ Bijbnk.
14.310.614,37
enz.in
disc.’ Ag.sch. ,,
26.759.811,45
f
74.740.729,35
Papier o. h. Buiteni. in disconto
–
Idem eigen portef.
.
f
246.716.030,-
Af :Verkocbt maar voor
debk.nognietafgel.
246.716.030,-
Beleeningen
1 Hfdbk.
f
45.413 823.99
md.
vrsch.j Bijbnk.
,
10.866.021.51
in
rek.crt.
L Ag.sch.
71.227.042,13
op
onderp.
f
127.506.887,63
Op
Effecten
…….
f
126.127.832,63
OpGoederenenSpec.
,,
1.379.055,-
127.506.887,63
Voorschotten a. h. Rijk
…………….,,
–
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud
……
f
49.460 270,-
Muntmat., Goud ..
,,
401.315.271,75
f
450.775 541,75
Munt, Zilver, enz. •
,,
23.857.072,44
Muntmat., Zilver ..
Effecten
474.632.6 14, 19
BeleggingRes;fonds.
f
6.481.932,79
id.van 11
5
v.h. kapit.,,
3.994.787,19
10.476.719,98
Gebouwen en Meub. der Bank
……..,,
5.17
1.000,-
Diverse
rekeningen
………………,,
38.000.678,54
f
977.244 659.69
Passiva.
Kapitaal
……………………….
f
20.000.000,-
Reservefonds
……………………,,
6.483.597,96
Bijzondere
reserve
……………….
12.000.000,-
Bankbiljetten in omloop …………..
in
omloop ………..
,,
496.838,90
Rek.-Cour.j Het Rijk
f
7.742.414,50
saldo’s:
Anderén,,
41.762.377,52
49.504.792,02
Diverse rekeningen
…………… ..
,,
13.980.775,81
f
977.244.659,69
Beschikbaar metaalsaldo ………….789.O87.5
12,20
Op de basis vat, 11
metaaldekking….
1
04.
1
31
.455,0
2
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop
dan waartoe de Bank gerechtigd
is. ..
1.445.437.560,-
Voornaamste posten in duizenden
guldens.
Andere
Beschikb. Dek-
Data
Goud
Zilver
Circulatie
opeischb.
Metaal-
I
kinga
schulden
saldo
nerc.
14 Dec. ’25’450.776 23.857
874.779 50.002 289.088 51
7 ,, ’25 454.385 23.069
894.884 36.344 290.646 51
30 Nov. ’25 457.83823.441
906.074 38.409 291.820 51
23
’25 460.484 23.498
880.326 55.475 296.260 52
16
’25 456.087 23.265
898.458 42.179 290.662 51
9
’25 451.928 23.020
912.479 34.197 285.067 50
15 Dec.’24 504.632 12.736
935.256 74.635 314.899 51
25 Juli ’14 162.114 8.228
310.437
6.198 43.521
1
) 54
Tiiiervan
1 Papier
Totaal Schatkist- Belee-
1
op het 1 Diverse
Data
1
d1scont’s promessen ningen
1
bulten-
I
ningen
2)
Irechistreeksl
I
.
land
14 Dec.
1925 74.741
–
127.507
246.716
38.001
7
,,
1925
74.377
–
128.802
246.529
39.543
30 Nov.
1925
71.868
–
136.386
244.893
40.742
23
,,
1925
73.833
–
129.011
244.718
40.084
16,
,,
1925
77.653 134.238
244.536 40.394
9
,,
1925
87.057
3.000 133.783 244.431
40.083
15 Dec.
1924
134.386 7.000
163.335 90.046
126.115
25 Juli
1914
67.947
14.300
61.686
20.188
509
1) Op
de
basis
van
2
1
metaaldekking.
2)
Sluitpost activa.
CURAÇAOSCHE
BANK.
Voornaamste
posten in duizenden
guldens.
1
Voor-‘
Diverse
Data
Metaal
Circu-
latie
Dis-
J
conto’s
sotten”
aan de
1
reke-
ke
ingeni
re
–
kolonie
Jn
nïngen2
1
November1925
999
1.538
98
11.5
819
102
1 October
1925
998
1.525
97
121
837 114
1 Septemb. 1925
918
1.569
127 118 871
81
1 Augustus 1925
*23 1.583
123
86
899
88
1 Juli
1925
894
1.584
131
116
981
133
1 November1924
812
1.424
83
186
832
86
) aluitpost aer acuva.
‘)
atuitpost eer passiva.
1110
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1925
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden
“
guldens. De samengetrok-
ken cijfers der laatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Data
Goud
Zilver
Circulatie opeischb. I metaal-
I
I
I
I
schuldenj saldo
5Dec.1925
196.000
352.500
36.500 118.200
28Nov.1925
185.500
344.000
33.500 110.000
21 ,, 1925
186.500
342.000
1
37.000 110.700
7Nov.1925 161 L
4207′ 342.429
39.632 109.960
31Oct. 1925 143.456
42.189
338.570
45.914 109.416
24
1925 143.456
42.35
2
336.772
56.948 107.665
17
1925 143.861
42.371
335.993
64.425 106.742
6 Dec. 1924 133.637
54.444 281.401 114.906 109.616
8De.c. 1923 159.945
81.590 259.593 128.895 144.610
25 Juli1914 22.057
31.907 110.172
12.634
4.8422
w
g8e,
el
I
Diverse
Data
Dis-
1
buiten
1
Bee-
conto’s
1
N.-Ind.
1
fin gen
reke-
I
kings- percen-
1
betaaib.
1
ningen’)
tage
5 Dec. 1925
28 Nov. 1925
21
,,
1925
7Nov.1925
14570
147.530 152.770
”
‘
60.728
50
49
49
49
1.348
26.609 91.138
31 Oct. 1925
17.019
27.713 91.055
62.105
48
24
,,
1925
17.637
2,8.933
98.711
60.117
47
17
1925
17.235
28.905
104.262
62.185
47
6 Dec. 1924
35.059 15.664
92.230 74.349
47
8Dec.1923
37.571
26.738 86.116
39.453
57
25Juli1914
7.259 6.395
47.934
1
2.228
44
1)
Sluitpost activa.
2)
Basis
215
metaaidekking.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes, in duizenden ponden sterling.
Data
–
Metaal
‘L’irculatie
Currency Notes
Bedrag
I
Bankbilf.
1
Oov. Sec.
9 Dec. 1925
145.008 143.319
290.601
56.250
239.211
2
,,
1925
145.660
143.283
289.418
56.250
238.116
25 Nov. 1925
146.734
141.954
290.052
56.250
238.738
18
1925
147.680
141.203
291.864
56.250
240.439
11
,,
1925
148.058 141.519
292.818 56.250
242.578
4
1925
149.047
141.442
293.480
56.250
242.249
10 Dec.
1924
128.504
124.445
290.879
27.000
2
)
245.588
22 Juli
1914
40.164 29.317
–
–
–
D ata
Oov.
Sec.
Other
Sec.
Public
Depos.
Other
Depos. Reserve
Dek-
lnZs
1
_
)
9Dec. ’25
54.368
71.081
8.781
120.226
21.439
1621
8
2
,,
’25
62.438
71.695
8.525
129.924
22.127
16
25Nov. ’25
41.598 77.348
14.274
111.441
24.531
193.
18
’25
40.248
73.062 15.148 106.632
26.227
21%
11
,,
’25
39.403
74.422
13.169
109.199
26.289
21
4
,,
’25
35.209
75.148
14.213 105.801
27.354
22%
10Dec. ’24
57.042 72.740
10.039
125.697
23.809
17,5
22 Juli ’14
1
11.005
33.633
13.735
42.185 29.297
52218
1)
Verhouding tusschen Reserve en Deposits.
2)
Gouddekking.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen francs.
Waan’.
1
I
Te goedl
Buit.
gew.I
Schat-
1
Wis-
Data
Goud
in
hef
Zilver1
in
het
voorsch.
kist
bil-
t
sels
buitenl.I
1 buitenl.laJd.
Staajijetten
1
)1
5.201 3.661
10Dec.’25
5.548
1.864
317
563
‘33.700
3
.,
’25
5.548
1.864
317
562
33.500
5.194
4.702
26Nov.’25
5.548
1.864 315 568
31.950
5.178
3.588
19
’25
5.548 1.864
312 567
31.600 5.174
3:393
12
’25
5.548
1.864
311
566
31.350
5.167
3.232
11Dec.’24
5.545
1.864
305 569
22.700
4.864 4.612
23 Juli’141
4.104
1
–
640
–
–
—
1.541
Waarvan1 Uitge-
1
Belee-
–
Rekg. Courant
Data
op het
stelde
ningen
Circulatie
Parti-
1
buitenl.
Wisseisi
UerenI Staat
10Dec.’25
14
5
2.672 49.536
3.230
31
3
,,
’25
13
5
2.622
49.184
3.246.
41
20Nov.’25
11
5
2.562
48.085
3.013
9
19
,,
’25
17.
6
2.633
47.943
2.485
30
12
’25
17
6
2.666
47.682
2.484
45
11Dec.’24
31
9
2.933
40.568
1.847
27
23 Juli’14
8
–
769
5.912
943
401
1)
In disc, genomen wegens voorsch. v. d. Staata. bulteni. regeeringen.
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 14 December 1925.
Gedurende de achter wis liggende bericirisweuk heeft cie
beurs te P a r ij s een groote leven.digheid vertoond, gevolg
van dc nieuwe daling vau den wisselkoers. Da markt ver-
toonde , hot bekende beeld : sterke vraag aan, buitenland-
sche fondsen, naast enkele Fransche aancicc1e2 nu aanbod
va
ic P’iansohe be1eggingwaarden
I)c markt te B e r 1 ij n is vrij vast geweest. De bericli-
teu oustrent een ,cgeIi’ng, welke met de Anierikaa.nsche ie-
gee’ri.ilg zal worden getroffen – behoudens goedkeuring
door cle belanghebbenden in Duitschland en door het Con-
gres in de Unie – omtrent de indertijd dooi’ cle regeering
der Vereenigde Staten in beslag genomen Duitsche bezit-
tingen, heeft ecn gunstigen invloed, vooral op scheepvaart-
en 01) kalifondsen uitgeoefend. Doch cle geheele markt heeft
hiervan overigens de goede uitwerking oniclei-gaan. Op de
Montaan-markt waren Rij’nsch-Westfaalsche waarden in
herstel. De electro-markt vertoonde levendige omzetten. De
aaudeelen der anilini-trust lagen zeer vast. Machine-, Me-
taal- en Wagonaaudeelen waren verdeeld.
De beurs te L on
cl
e n heeft een kalm verloop gehad,
met een geringe neiging tot reactie. ,,Gilt-edgecl” fondsen
waren bom, hoewel geruchten over een verdere verhooging
van het bankdisconto ongegrond bleken.
De debatten in het Lageruis betreffeside cle Safeguar-
ding of [ndustrics Bill hebben bij velen de overtuiging
doen, postvatten, dat dc weg naar het protectionisme is in-
geslagen, hetgeen in ‘breede kringen beschouwd wordt als te zijn tegen het belang van het Britsche Rijk. Ver-
volgens heeff het ‘rapport van de commissie van onderzoek
inzake de Vickers ondernemingen den nadruk gelegd op
de onvoldoende organisatie van deze bedrijven, een euvel,
waaraan ook vele andere maatschappijen in het land mank
schijnen te gaan. Ook de regeeringsaanvrage om een groo-
tere subsidie ten behoeve van de steenkoolondernemiugen
heeft eenigen druk uitgeoefend. Alles te zamen genomen,
was er geen bijzondere aanleiding tot een opgewekte hou-
ding, te minder toen in het verloop van de beTichtsweek
winstnemingen op de rnhbermarkt hun intrede hebben ge-
da en. –
Te N e
w Y
o r k is de beurs slechts weinig beïnvloed
door 1e ‘presidentieele jaarlijksche boodschap. Verheuging
is weliswaar gewekt door de mede:leeling, dat een verla-
ging van belasting zal worden ingevoerd, doch dit voo-ruit-
zicht was reeds voor een goed deel in de koersen verdis-
conteerd. Toch wr’d de grondstemming iets vaster, vooral
unilat de niaandstaat van de U. S. Steel Corporation werd
gepubliceerd, waaruit bleek, dat cle niaa.ncl November een
toeneming van de onuitgevoerde orders te aanschouwen
heeft gegeven. Ook de berichten uit cle andere takken van
nijverheid klonken optimistisch. Niettemin zijn de koers-
vcrseliilln van zeer bescheiden aard gebleven en heeft eer-
der een zekere terughouding de markt gekenmerkt, hetgeen
wellicht in verband moet worden gebracht met het nade-
reuci einde van het jaar.
Te ii o-u z en t is de fondsanmarkt ove’het algemeen
stil geweest, waarbij echter wel eenige markante koersbe-
wegingen op te merken zijn geweest. De
beleggingsinarkt
was, zooals :gewoonljk in den laatsten tijd, rustig. Voor
iuhecmsche beleggingsfonidsen bestond goede belangstelling.
Wat -dc buiteniandsche soorten betreft, is het animo vool
Duitsohe obligaties nog steeds vrij groot, getuige de reduc-
ties
01)
de inschrijvingen, welke ook voor de in cle achter
ons liggende berichtsperiode aan cle markt gebrachte emis:,
sies toegepast moesten worden. 6 pCt. NecI. Werk. Schuld
1922: 105%, 105%, 105%; 4% pCt. Ned. Werk. Schuld
1917: 99,
9815/16,
9S7/; 7 pCt. Ned.-Indië: 101%, 101%,
101
9
/
ia
; 5 pCt. Mexico £ 100-1000: 9
7
116,
‘9%, 9% 5 pCt.
Brazilië 1913 £ 20-100: 60%, 611,, 61%; 8 pOt. Sao
Paulo: 102%, 102%.
Ongea.nimeerd was de
rnib’berafdeeling,
waar hier en daar
zelfs belangrijke verliezen zijn voorgekomeiï. De aanleiding
hiertoe is tweeërlei geweest. In -de eerste plaats heeft de
rubberprijs te Londen een lichten achteruitgang aange-
toond. In de tweede en voornaamste plaats echter schijnt
het publiek ten onzent voorloopig met rubberaandeelen te
zijn verzadigd. Men gaat in vele gevallen over tot het ne-men van de vaak belangrijke winsten, hetgeen echter, ge-
zien de verminderde vraag – in verband met de stagnatie
in de rijzing van den rubberprijs – niet anders kan ge-
tehiedeu dan met opoffering van een deel dier winst. Op
dan laatsten dag der bericlitsperiode scheen het, alsof een
opleving haar intrede zou doen, doch deze is slechts’ van korten duur geweest. De hoogst bereikte koersen hebben
zich niet kunnen handhaven en de markt sloot aanzienlijk
s’..
16 December 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
onder het peil van de vorige week. Amsterdam Rubber:
407%, 393, .387%; Deli Batavia Rubber:
294%,
273%;
Hesa Rubber: 534, 522, 526; Kli Telepak: 470, 455,
445; Nnd.-Ind. Rubber en Koffie: 344, 327, 329; Oost-Java
Rubber: 446%,.430, 420; R’clam Tapanoeli: 217, 199%,
193%; Serbadjadi: 433, 408%, 41.0%; Sumatra Caout-
uhouc: 372%, 330, 345%.; Sumatra Rubber: 390, 380, 370.
De
tebaksafdeeling
heeft een eigen aardig verloop gehad,
vooral voor zoover liet cle javasooirten betreft. De berich-
ten omtrent ernstige droogte op Java hebben de ove.rttu-
ging doen post vatten, dat clee oogsten belangrijke schade hebben ondergaan. Naast bona ficle verkoopen viel er dan
ook aanbod van de zijde der contramine op te merkeu
waardoor liet algemeen niveau der desbetreffende aandee-
Jeu gevoelig is gedaald. Toen men echter tot dekking
wensehte over te gaan, bleek het, dat bijna geen materiaal
meer aanivezig was, zooclat van den 66nen dag 01) den
nuitorcu koersverbeteringen van een dertigtal procenten zijn
voorgekomen. De Snmatrasoorten hebben een minder be-
wogen, doch niet zeer opgewekt verloop gehad, in verband
cent de geruchteii, volgens welke de sorteering ditmaal in
geringere mate cle voor Amerika geschikte soorten zou be-
vatten, dan het vorig jaar het geval was. Areudsburg:
563, 546; Besoeki Tabak: 245, 218, 240; Dcli Batvia:
426%, 418; Deli Mij.: 420%, 416%, 410; Ngoepit: 250,
240, 247; de Oostkust: 249%, 236%, 231% ; Senembah: 506,
491%, 488; Soekowono: 282, 256, 270, 275.
De
suikcrncerkt
was kalm, iu vet-band met de gerüige
variaties in de Cubanotees-ingen. Veel vraag deed zich ech-
ter niet gelden, zoodat de meest op den voorgrond staande
soorten een tamelijk gelijkmatig verloop hebben aange-
toond- Cultuur Mij. der Vo’rstenlanden: 159% 155/,
156%; Handelsvereeniging Amsterdam: 606, 610, 601%;
Harôh: 262, 275, 272; Poerivoredjo:. 108, 110, 107; Sin-
danglaoet: 419, 408; Tjepper: 593, 598, 599; Watoetoelis
Poppoh: 655, 644.
Op de
petroleurn.afdeeliag
waren aandeelen Kou.iukl ijke
Petroleum Mij. bijna verlaten op weinig gewijzigd niveau.
Daarentegen bestond er Vrij groote belangstelling voor aan-
deelen Peudawa, Perlak en Steaua Romana. EeTstgenoem-do werden uit de markt genomen in verband met geruchten
volgens welke de Bataafsche Petroleum Mij. weder borin-
gen op de terreinên ddr Mij. zou doen uitvoeren. Aandee-
lan Perlak i’aren geuraagti
01)
verwachtingen omtrent ‘er-
groote producties, evenals aandeelen St-aus Roman a.
Dordtsche Petr. mcl. Mij.: 394, 393v 395; Gecousolideerde
:Fioll. Pctr. Cy.: 194%, 196%, 193; Kon. Petroleum Mij.:
413%,
4163/4,.
413%.
2ehee2)vaartacncdee1est
bleken iets vaster te zijn, doelt
konden geen koersherstcl van eeuige •beteeikenis boeken.
Holland-Amerika Lijn:
65%,
65, 63%; Java-China Japan
Lijn:
117%,
116, 115; Kou. Boot: 78, 77%, 78; Ned.
Scheepvaart Unie:
160%,
1.59%,
1593/4;
Stoomvaart Mij.
Nederland: 173, 170%.
Dc
indusfsiecle merkt
was tamelijk verdeeld. Aancleelen
J ergens vardu eerst aangeboden, om daarna iets te hei-
stellen. Kuust.zijdesoorten bleken doorgaans een ongeaui-
meerci verloop te hebben. Ook voor aandeelen Philips Gloei-
lanipenf;drieken bestond bijna voortdusend acuibod in ver-
band met de aanstaande uitgifte van gewone en prefe-
rente aandeelen. Centrale Suiker Mij.: 130%, 129%, 129;
Gero Fabriek: 120%, 117 (ex (liv.); 118% (ex claim); Hol-
landsche Kuustzijde md. : 146, 140, 137; Jurgens: 120%,
125, 122; Maekubee: 170,
157%,
160; Ned. Gist- ee Spi-
ritusfabriek: 373, 361%, 367; Ned. Kunstzijdefahriek: 337,
330, 323 Philips Gloeilampenfabriek: 390%, 383, 380%.
dIinsatidclea
bleven zeer kalm eu zonder o1ivallende
variaties. Alg. Exploiatie Mij.: 1457/
8
, 140% ; Billiton
le Rubriek: 625, 619, 624, 620; Redjang Lebong: 359%,
363, 351.
De afdeeliug vooi
bankaaadeelen
heeft geen auileiding
tot bijzendere opmerkingen gegeven. Amsterdamsehe Bank:
159%, 158
5
Ys,
159% ; Roll. ]3ank voor Zuid-Amerika: 80,
77%, 76; Javasche Bank: 337; Koloniale Bank: 186%,
184
3
/4; Ned.-Ind. Handelsbank: 155,
153%,
156; Ncl. Han-
del Mij.: 146%, 144%, 145%; R’clamsehe Bankverg.: 68%,
67%, 66
1
,; Twentsehe Bank: 137, 138%, 139.
De
A.merikaansche markt
was eenigsains bewogen voor aandeelen Intercontinental Rubbar, welke echter hun hoog-
sta koersen niet hebben kunnen behouden. Voor het overige
vielen hier slechts geringe omzetten op te merkeij. Ana.
nonda Copper: 97/io, OS; Studebaker: 1445, 1422%, 1430;
United States Steel Corp.: 134%, 136% ; Baltimore & Ohio:
91%, 92% ; Ene: 37%, 37% ; Union Pac.ific Railr.: 150/,
149%, 151%, 1517/
8
; Wabash Railway: 41/,
41%,
41
9
/.
De
geldnvsrlct
is iets ruimer geworden;
de
noteering voor
prolongatie liep terug van 3% tot 3% pCt.
GOEDERENHANDEL.
GRANEN.
15 December 1925.
Vosr het eerst sinds genuimen tijd moeten wij een lagere
tarwemarkt vermelden. Van 7 tot 14 December liep te Chi-
cago de Decembertermijn terug van 179% tot 167%, ter-
wijt in hetzelfde tijdsverloop Winuipeg daalde van 164 tot
148. . Wel heeft intussehen de markt zich twee of diniemaal
lieistelcl, maan het slot is toch op de laagste prijzen van de
week. Hetzelfde geldt ook voor BuenosAires, waar de prijs
van 15,80 tot 15 daalde. De raden van deze verlaging is
geen andere dan dat de stijging blijkbaar te vlug, en te ver
was gegaan en eau reactie was dan ook reeds lang te ver-
wachten; toch had de markt wel weerstand, vooral ook
omdat de Canaclian Wheatpool niet alleen niet drukte, maar
op sommige dagen in het geheel geen tarwe off.reerde. De
verschepingen waren uiterst gering, hetgeen na de groote
zaken, die de laatste weken in Engeland tot stand ivarsu
gekomen, wel eenigs’sins verwonderde. Het heette gistèren
dat.. liet cijfer van 820.000 qrs. een vergissing was, en dat
zij ca. 400.000 qrs. grooter waren. Bevestiging van dit
bericht hebben wij evenwel niet ontvangen. Eenigszins een
verklaring van kleinere versehepingen kan zijn, dat de
zaken in Londen weliswaar groot varen, maar dat zeer
vaak dezelfde ladingen wederom verkocht werden; som-
mige ladingen zijn 4 Ii 5 maal van eigenaar verwisseld. De
vraag is nu ook in Engeland sterk verminderd, ofschoon
daar nog steeds de toestand, vat beschikbare tarwe be-
treft, tamelijk krap is. Zeer hooge prijzen werden in den
loop van de vorige veek voor inlandsche tarwe betaald, die
op de meeste plaatsen onvoldoende werd aangevoerd. Op
het Continent was de vraag naar tarwe gering; in onze
eigen markt ging nu en dan wel iets meer- om, doch het totaal van den omzet was niet groot; men heeft nog niet
voldoende vertrouwen in de prijzen om ook zijn behoefte
eeiligszins vooruit te willen dekken.
De berichten van Argentinië vermelden niet veel nieuws.
])e schade in Cordoba en Santa F6 wordt bevestigd; in den
loop van cle volgende week zal er een officieel rapport uit. komen, waaraan wij niet al te groote waarde hechten, maar
dat tooh in ieder geval invloed op cle markt zal ui.toefenep
De berichten van Australië zijn de laatste weken steeds
beter géivorden. De lorsch-resultaten vallen mede, zoo’lat er
sommigen zijn, die meenen, dat de oogst dien van verleden
jaar ten slotte niet veel zal ontloopen; wij achten dit wel
w’at al te optimistisch.
Zooals te verwaeh+en was, is cle zichtbare voôrraacl iii
Canada tamelijk sterk toegenomen. In cle Ver. Staten nam
clie eenigszins af. De groots pnijsopclrijving van rogge te Chicago maakte plaats voor een scherpe daling; alleen de
laatste dagen bleef de prijs vrijwel onveranderd, doch de
daling bedraagt ten slotte 10 dollarcent pel bci van 56 lbs.
In Europa was de vraag voor rogge nog steeds niet belet en
daar de consumptie slechts zeer weinig opnam, i’aren ook
de handelaren niet geneigd, nog verdere inkoopen te doen,
met het gevolg, dat speoiaal Du.itsch/Poolsehe rogge scherp
daalde.
Ook de maYs-mzrkt had een traag verloop en bijna alle
markten zijn lager. Chicago, waar op 9 December de markt
nog van 78¼ tot 81 steeg, sloot ten slotte op 14 December op 77. Ofschoon cle daling naar vèrhouding in cle export-
havens nog sterker geweest is, gaf dit toch zeer weinig
aanleiditig tot zaken naar Europa. De meeste Europeesche
markten zijn tamelijk goed voorzien en zoowel Zuid-Afni-
kaansche als Donau-mais werd lager aangeboden. Deze
lagere offerten komen evenwel hoofdzakelijk uit de twee
–
te
hand; de expontlanilen zelf houden tamelijk op prijs. Zoo
zijn er berichten van voortdurende droogte in Zuid-Afrika,
waar
1
00r de vooruitzidhted van den volgenden oogst niet
gunstig zouden zijn. Dit zou ver’teren druk van dezen
nieuwen grooten exporteur van mais spoedig kunnen doen
oph
o
ude
n
. De verschepin’een van Zuid-Afrika waren aan-
zienlijk minder en in verband daarmerle zijn cle totale we-reldverschepingen niet groot. In Engeland deed zich nogal
sneccilatievraag voor, voor La Platamais op Januari- en
Februari-aflading. Na een aanvankelilke stijging zijn ch-ter de prijzen in Argentinië wederom gedaald en de con-st’mntievraag voor La Platamais is op dit oogenblik in de
meeste landen onvoldoende. Voor Ma.artApril en April/ Mei-aflading was er eenig aanbod van de Balkanlanden,
doch s’eclits zeer weinig zaken kwamen tot stand. Ten
onzent had de termijnmarkt een tamelijk levendig verloop, maar de priizen zijn in den loop van de week scherp terug-
getoopen. Niettegensinande het koudere weer is de vraag
voor disponibele mais ten onzent onvoldoende in verhou-
ding tot cle ruime aqnvoeren. De gen s t-niarkt bad een teleurstellend verloop; het wa-
ren meest tweedehands-zaken, die tot stand kwamen en clan
1112
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1925
Noteeringen.
Chicago
Buenos Aires
Data
Tarwe.
Maïs
Havër
Tarwe
Mars
L(Jnzaad
Dec.
Dec.
Dec. Dec. Dec. Dec.
12Dec.’25
168% 77%
411/
15,40
8,50
18,50
5
,,
’25
178
778%
41% 15,10
8,30
18,15
12Dec.
1
24
163±/ 1267/
8
59%
23,05
12Dec.
1
23
1041/
72v
4
457j
11,90
10,-
23,35
12Dec.’22
1223
72%
46′
1
11,20
11,65
1
10,90
7
9
65
19,05
20Juli’14
82
56
8
/6
36%
9,40
5,38
13,70
Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.
1
14
Dec.
1
7
Dec.
1
15 Dec.
Soorten
i
1925
1925
1
1924.
Tarwe (Manitoba III) .
1
16,50 17,50
*16,50
Rogge (No. 2 Western) .
1
11,50
12,-
14,75
Maïs (La Plata)
……..
2
207,-
212,-
237,-
Gerst (48 ib. malting)…
2
184,-
200,- 248,-
Haver
……………..
1
11,
4
11,25
4
)
13,)
Lijnkoeken (Noord-Amen-
kavanLaPlata-zaad)..’
15,20 15,50
14,50
Lijnzaad (La Plata) .
..
.
.
3
430,_
433,-
481,-
1)
per 100 KG.
2)
per 2000 KG.
3) per 1960 KG.
* No. 2
Hard/Red Winter Wheat.
4)
Canada No.3.
AANVOEREN in tons van 1000 KG.
Rotterdam
Amsterdam
Totaal
Artikelen
1
6/12
Dec.
Sedert
Overeenk.
1
6112
Dec.
Sedert
Overeenk.
1925
1924
1
1925
1
1
Jan.
1925
1
tifdvak1924
II
1925
1
1Jan.
1925
tijdvak
1924
Tarwe ………
…….
24.570 1.182.624
1.276.576
Rogge
……………..
.
8.666
300.008
554.044
542
21.811
23.934
Boekweit ………………
Maïs ………………
774.714
734.980
93.786
316.895 323.293
Haver ……………. .
750
216.278 232.476
Gerst
………………
29.
.282
10.593
223.438 241.477
Lijnzaad
……………
6.710
185.930
194.612
k
Lijnkoek
……………
4.606 119.090
1
252.390
1
Tarwemeel
………….
Andere meelsilorten
495 9.933
8.404,
tot aanzienlijk lagere prijzen dan waartoe de exportianden
offreeren. Toch zijn cle prijzen ook in Amerika teraggeloo-pen. Rusland houdt zich nog steeds teruggetrokken en waar
ook de verschepingen van dit land gering zijn, is het totaal
der verladin.gen ook sterk verminderd.
In h a v er was er wel wat meer aanbod van Zuid-
merika, waarin ook enkele zaken tot stand kwamen. Ook
van dit artikel brokkelen cle prijzen af.
SUIKER.
NOTEERINGEN.
Amster-
Londen
New York
960
White Java’s
Cuba’s
Data
j
dam per
i
f.o.b. per
Tates
96° c.i.f.
Centri-
Maart
Cubesl
fugals No.
1
1
Mei/Juni
Nov.! Dec.
basis
990
14Dec. ’25
f
l618/
3119
131734
11/_
4,02
7 Dec. ’25
l7s/
18
3216
1411%
11/7%
4,06
14Dec. ’24
19″/
16
38/_
18/_
14/3
5.40
14Dec. ’23
32%
63/9
25
;
9
25;_
7,47
ruwsuiker
basis
88
0
4 Juli ’14
f
11
13
1
52
18-
–
–
3,26
basis
990
1)
Het verschil tusschen ruwsuiker 88
0
en
f
1413/1 krist.suik.990 is aan te nemen
opf3p.
100KG.
De verschillende suikermarkten wareu de afgeloopen
week veel kalmer gestemd en de tendens was dalende, waar-
van de oorzaak te zoeken is in het zeer vroege begin der
suikereampagne op Cuba, alwaar tegen het einde der ver-
slagweek 28 fabrieken aan het malen waren tegen 12- in
het vorig jaar, en bhitendien in de juist bekend geworden
rami.ng
door Gum-a van den as. Cuba-oogst met 5.373.000 toas, welke de tot nu toe hoogst gepubliceerde is. De han-
dcl was
01)
eene hooge raming wel eenigszins voorbereid,
evenwel liet deze niet na teleurstelling te verwekken bij spe-
c:ul-a eten.
In A m e r i k a daalden de noteeringen zoove1 voor Spot
Centrifugals alsook 01) de termijnmarkt – vooral voor de vroegere maanden – dan ook niet ongevoelig, hetgeen uit
onderstaande cijfers blijkt:
Sp. C. Dec. Jan. Mrt. Mei
Slot voorafgaande week …….4.15 2.35 2.35 2.39 2.50
Opening verslagweek……….4.08 2.34 2.35 2.40 2.52
Laagste punt verslagweek …. 4.02 2.17 2.14 2.32 2.43
Slot verslagweek …………4.02 2.25 2.24 2.33 2.46
De ontvangsten in de Atlantische havens der Verèenigde
Staten bedroegen deze week 39.000 tous, cle versmclt,i.ngen
52.000 tons (tegen 30.000 tons in 1924) en cle voorraden
45.000 tons.
Prompte Cubasuiker -werd verhandeld tot prijzen dalende
van 2% tot 2% dc. e. & Ir. New York, terwijl de notee-
ring voor Januari/Maart verscheing sh. 11/3 c.i.f.Euroia
we
S.
–
21.216
46,407
1.203.840
1
1.322.983
50
500
3.775
300.508
557.819
–
340
528
22.151
24.462
–
75.695
108.521
850.409
843.501
–
11.346
33.104
328.241
356.397
350
602
1.445
216.880
233.921
–
63.497
66.117
286.935
307.594
–
700
185.930
195.312
457
19.349
31.286
138.439
283.076
–
–
–
. 9.933
8.404
De laatste C u b a-statistiek luidde als volgt:
1925
1924
1923
Tons
Tons
Tons
Weekontvangsten tot 5 Dec. ..
32.793
3.780
1.373
Oogst …………………..5.125.970 4.066.642 3.602.910
Werkende fabrieken ……….20
12
4
Weekexport 5 Dec . ……….
69.669
18.312
20.223
Totale export 1 Jan.-5 Dec…..4.726.428 3.899.539 3.465.588
Totale voorraad op 5 Dec…..255.243
26.928
12.396
In E
n g e 1 a 8) d verlaagden Raffinadeurs deze week
hunne prijzen van 6 d. tot 9 d. naar gelang van positie
en kwaliteit.
De Boarci of Trade Statistiek over November wordt met
de volgen-de cijfers bekend gemaakt:
November
Januari/Nov.
1925
1924
1925
1924
Import Ruwsuiker…
89.359
78.990 1.185.379 1.101.318
11
Geraffineerd
96.050
82.308 682.113 502.909
Totaal …………..185.409 161.298 1.867.492 1.604.227
Voorraad in Entrepot 238.600 130.050
–
in Raffinaderij
53.500
17.650
–
–
Opbrengst 83.029 53.949 813.138 822.327
Tot. binnenl. verbruik 145.973 128.482 1.542.532 1.438.831
Totale uitvoer 6.467 6.969 63.456 83.832
Voorr. op 31 Oct…..1925269.900 1924 (114.250 tons
30 Nov. ..
‘, 292.100
j47.700 .
Op J a v a zijn de prijzen ook va.t afgebrokkeld, doch
blijven boven de .pariteit van andere markten. Slechte klei-
ne herverkoopen kwamen tot stand tot eene fractie. bene-
den
f
10 voor oogst 1926, tei’ wijl dispoiiibele suiker uit
den ouden oogst verhandeld werd tot prijzen dalen-de van
f
10,50 tot
f
10,20.
De export gedurende November bedroeg 161.000 tous
tegen 131.000 in 1924.
Hier te lande hield de markt zich aanvankelijk on-
clanks uitgebreide realisatïes van vervallen December con-
tracten betrekkelijk goed, doordat vele contracten naar
andere maanden werden overgebracht. Toen Gumas taxa-
tie van den Ccba-oogst werd bekend gemaakt daalden cle
noteeringen echter snel. Aan het slot trad eenig herstel
in en waren de noteeringen als volgt:
December
…………
f
16,375′
Augustus …………. ..17,50
vergeefs geboden.
Mei
………………..1725 J
De veekonizet bedroeg ongeveer 8300 tom.
KATOEN.
jlarktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons,
Manchester, d.d. 2 December 1925.
Prijzen van Amerikaansche katoen bleven tot verleden
Maandag vrij vast, toen Micl. American spot in Liverpool
23 punten daalde. Futures bewogen zich gisteren tusschen
engere grenzen en de markt opende hedenmorgen 3 tot 8
16 December 1925
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
1113
punten hooger. Prijzen van Egyptisehe katoen zijn op-
nieuw gedaald. De markt in Alexaiidi’ië is moeilijk te be-grijpen. prijzen daalden geregeld, ondanks alle pogingen,
zoowel politieke als andere, om noteeringen op peil te hou-
den. Loco verkoopeis in Liverpool, ni. 43.000 balen gedti-
rende de afgeloopen week, waren beter dan mcii den laat-
sten tijd gewend was: hiervan wai
–
en 24.100 balen Amen-
kaansche, 1700 balen Egyptisohe en 17.200 balen andere
katoen.
De Ainerikaansche ganenmarkt blijft kalm. Spinners van
grove nummers rapporteeren, dat zaken slechts van wei-
iug beteekenis zijn en de geboden prijzen zeer onvoldoende.
V. riuggarens alsook voor mule twist en weft bestaat
weinig belangstelling, hoewel er gisteren geruchten liepen,
(lat er enkele flinke posten geboekt waren in d.hooty-garens.
Prijzen zijn echter slecht. In getwijnde garens voor bin-
nenlandsch gebruik is wat gedaan, alsook voor het verven
van dhooties, maar dit is niet algemeen. De stemming in
cle Amerikaansehe afcleeling leverde, zooals verwacht werd,
geen resultaat op, daar slechts 73,47 pct. vÔÔr korter ver-
ken was, 20,89 er tegen en 5,64 pCt. blanco. Iii (le Egypti-
sche sectie v’ordt op bot oogenblik weinig gedaan, ook al
ten gevolge van cle fauwere stemming van het ruwé mate-
riaal. Er wordt hoofdzakelijk voor vroege levering ge-
kocht, zoowel cops als bundels en wanneer er sprake is
van eenige hoeveelheid van beteekenis, zijn cle geboden prij-
zen over het algemeen onvolcloeriide.
De vraag op de doek.markt is van weinig beteekenis,
hoewel prijzen vast blijven en er geen belangrijke verande-
ring in de markt is. Het meest gunstige teeken is cle ver-
meerderde vraag naar Calcutta-dhooties, doch het is nog
te vroeg om met zekerheid te kunnen zeggen of deze lang
genoeg zal aanhouden om van eenigen invloed, op de markt
te zijn, of dat dit sleohts een kleine opleving is. Overigens kan men den toestand van de markt sleohts met het woord
..lusteloos” bestempelen. Dat deze afwezigheid van vraag
geen meer demoraliseereaclen invloed heeft op het algemeen
prijsniveau is een bewijs voor onze vroegere bewering, dat
manufaeturen momenteel betrekkelijk goedkoop zijn, ver-
geleken met den prijs van ruwe katoen. Over het algemeen blijft men echter voorzichtig en koopers nemen nog steeds
een afwachtende houding aan.
Manchester, d.d. 9 December. 1925.
Sinds ons laatste rapport is de Amerikaansche katoen-
markt over het algemeen flauw geweest in afwachting van
het laatste te verschijnen Bureau Rapport. Voor de publicatie
van dit rapport waren Liverpool futures over het algemeen
10 punten duurder. Het laatste Rapport gaf een oogst.
schatting aan van 15.603.000 balen, dus 305.000 balen meer dan de vorige schatting, waarop Liverpool futures 20 punten
daalden en de loopende maand 12 punten lager sloot op
9.90, zoodat alle maanden beneden 10 d. noteerden, terwijl
er slechts een verschil van 9 punten bestond tussehen de
hoogste en laagste noteering. Wèl had men algemeen ver-
wacht, dat deze schatting wederom een toename zou ver-
toonen, hoewel deze grooter was dan velen hadden gedacht.
Liver.pool opende vanmorgen 12 tot 15 punten honger en de markt is nu weer teruggekomen op de noteeringen van
j.l. Maandag.
Prijzen van ‘Egyptische katoen zijn opnieuw flauwer;
ofschoon de oogst op 8 millioen cantars wordt geschat, zijn
de ontvangsten in Alexandrië circa 60.000 cantars minder
dan in het vorig seizoen. De flauwe stemming in zaken
werd weerspiegeld in de locoverkoopen in Liverpool ge.
durende de vorige week, welke slechts 37.000 balen bedroegen,
waarvan 22.000 Amerikaansche, 600 Egyptische en 14.400
andere soorten.
De Amerikaansche garenmarkt maakt nog steeds een
moeilijken tijd door. Spinners klagen over gebrek aan
biedingen en er wordt dan ook slechts weinig gedaan. De voornaamste nummers zijn deze week 44er twist en 54er
wef t’ American geweest en de noodige enkele en getwijnde
garens voor coloured dhooties. Naar Egyptische garens be-
staat slechts weinig vraag, zoowel voor manufacturing”
als “doubling” doeleinden.
De daling van het ruwe materiaal, alsmede het gebrek
aan vraag in verband met het te verschijnen Bureau Bericht
hebben ertoe bijgedragen om verkoopen tot een minimum
te beperken en deze bepalen zich dan ook in alle soorten
uitsluitend tot het dekken van directe behoefte.
De toon in de doekmarkt volgt vrijwel den loop van
katoenprijzen en de garenrapporten als boven vermeld. Er gaat dan ook slechts weinig om, doch prijzen blijven vast. In den dhooty handel en licht gebleekte stoffen voor Indië
gaat nog het meeste om. Voor de andere markten draagt
de handel meer een verscheiden karakter en treedt er geen
speciale stijl bijzonder op den voorgrond. Hoewél het laatste
Bureau Rapport van weinig invloed op de Manchestermarkt
is geweest, voelt iedereen het als een verlichting dat het
laatste rapport thans verschenen is. Men hoopt, dat zonder
den storenden invloed van deze veertiendaagsche cijfers, het
vertrouwen bij koopers langzamerhand iveer terug zal keeren,
opdat de handel zich weer normaal zal kunnen ontwikkelen.
2Dec. 9Dec.
Oost. koersen. 1Dec. 8 Dec.
Liverpoolnoteeringen.
I
T.T.opBr.Indië 1/6
5
11
1
1
6
v»
F.G.F.Sakellaridis 19,45 18,40 . T.T.opHongkong2/43/
8
2/41/
a
G.F. No. 1 Oomra 7,50 7,30 T.T.op Shanghai 3/1% 311%
•
KOFFIE.
• Ii de afgeloopen week was cle stemming voor het artikel
wel iets beter. In de eerste plaats heeft de drang om tot
ra.ken te komen, welke in de laatste weken in de verschillen-
de productdelandeu in meerdere of mindere mate merkbaar
was, plaats gemaakt voor eene minder toesohietalijke hou-
ding. Niet alleen zijn in Brazilië de prijzen van Rio en
Saptos Koffie op prompte verscheping iets opgeloopen,
doch ook de Ceiitraal-Amenikaansohe landen hebben in cle
meeste gevallen hun vraagprijzen iets verhoogd cii Neder-
landsch-Irrdië is met offerten van Robusta beduidend ‘a5-
ter. In cle tweede plaats is zoowel in Europa als in Moe-
rika de vraag voor consumptie iets beter geworden, al was
clan ook naar Europa de. afzet van de procluctielanden nog
zeer bescheiden. Naar het schijnt heeft echter Amerika iii
cle laatste dagen, vooral iii Brazilië, nogal belangrijke
posten op. pronipte verscheping gekocht. Zooals gewoonlijk
zal evenwel ook ditmaal tegen het eii.i.de
van het jaar de
lust tot het ondernemen van nieuwe zaken over het alge-
meen wel niet zeer groot ivercien en op dien grond is reeds
eene belangrijke tocna.me van den afzet in de eerste weken
wel niet te verwachten.
Ook aan de termijnma.rkten was cle stemming iets beter.
Te
New-York,
alwasir de druk van 1e December.iiquidaties
schijnt opgehouden te hebben, liepen de noteeringen enge-
veel’ 50 t 70 punten op en aan ouze termijnmarkt zijn zij
17/
s
cent gestegen. De noteering van September 1926
staat, zooals uit onderstaaurcle opgave blijkt, alhier ongeveer
6% t .7 ct. lager dan cle ]oo’pende maand, terwijl dit ver-schil in het begin van October nog 9% ct.beclroeg. Is dus
het groote déport niet onbelangrijk kleiner geworden, zoo
is het toch ivel opmerkelijk, dat het verschil tusschen Decem-
ber 1925 en September 1926 aan onze markt nog altijd
ongeveer 12 t 13 pCt. bedraagt, terwijl het aan cle New-Yorksche markt iii de laatste dagen slechts-ongeveer 6 t
6% pCt. heeft bedragen en in de vorige week meestal zelfs
slechts ongeveer 5% pCt. was.
Volgens mededeeling van liet Permaaute Comité tot
Verdediging van de Koffie in den Staat Sao Paulo bedroeg
cle voorraad in de pakhuizen en de spoorgstations in
het binnenland van genoemden Staat op 30 Novenrber
4.122.000 balen, welk cijfer cciie vex-meerdering aanwijst
van 295.000 balen tegen 14 November.
De prijzen van gewoon goed beschreven Suparior Santos
op prompte verseheping zijn thans ongeveer
1001-
t 102/-
per cwt., en van dito Prime ongeveer 102/- t 104f-,
terwijl zij van Bio type New-York 7 met beschrijving,
prompte verseheping, bedragen 78/6 t 79/- en voor Jan./
Maa
–
t-verscheping -/6 t 1/- lager.
Van Robusta op-aflading zijn de aanbiedingen van Indië
01)
het oogenblik ongeveer:
Palembaing Robitsta, Dec/Jan. . verschepiiiig,
4
6
5
/s t
46%
ei.;
W.I.B. f.a.q. Robusta Januari viersclieping 52% t
53 ct., alles per % K0, c.i.f., uitgeleverd gewicht, netto’
contant.
De officieele loco-noteeringen bleven onveranderd 65 ct.
per % KG. voor Superior Santos en 56 ct. voor Robusta.
De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt wa-ren aan de ochtend-oall als volgt:
Santos-contract
basis Good
Gemengd Contract
basis Santos Good
Dec.
Mrt.
Mei
Sept.
Dec.
Mrt.
Mei
Sept.
15 Dec. 553,.(
526/
8
50
6
/
8
48o
51′,
48
7
/
8
467/
8
453/
s
8
,,
543
511/
4
493f
‘
471j
50%
478/
5
451,
437/
8
1
,,
51
91
i
4734
4934
1
/8
4534
4434
11
24 Nov. 537/
t
50%
4834
1
46s
.
465k
446/81
4334
De slot- n oteeringen te New
York van het aldaar geldende
gemeflgd contract (basis Rio
No. 7) waren:
Dec.
I
Mrt.I
Mei
I
Sept.
$
16,65
$
16,47
$
16,38
$
15,69
,, 15,93
,,
15,95
15,80 15,15
14
Dec……..
7
,.
…….
,,
16,38
,,
16,25
16,—
,,
15,15
30
Nov……..
23
•
•
……
.,,
16,73
,,
16,25
15,83 14,90
Rotterdam,15December1925.
–
–
,-
-..-.
-.
,.-
,
v
•’
–
i
–
1 114
.
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
16 December 1925
THEE.
De theeiiiarkt in de afgeloopeii week stoi.id in het tecken
van dej veiling van 10 dezer, de laatste veiling van dit jaar.
Zooals verwacht was, gaf deze veiling een zeer vast ver-
loop te zien, hoeweJ dat verloop onregelmatig was. Atut
-.
ster{lani iman daarbij ten volle de stemming over. vnu Lon-
deit gedurende de afgeloopen drie weken. Vrijwel alle soor
–
ten konden van ‘de vaste stemming profiteeren, doelt het
waren voo.riiwinelijk de gewone middensoorten, die de meeste
aandacht trokken. Gruissoorton waren sterk gevraagd voor htuten’landtohc rekening en beliaaldeti een aviuis van 3 tot
S ets. Bladsoorten waren over het algemeen iets minder
willig cii de betere bicuisorteeTingen moesten zelfs hier en
daar wat op cle vonige veilingprijzen toegeven.
J:T.et aanbod in de veiling bedroeg, zooals bekend, slechts
7000 kn. ei.i liet staat zeer te bezien of dit aanbod in de
naaste toekomst veel grooter zal worden, waar de anti-
voeren van Ned.-Tndisehe thee nog sterk te lijden hebben
onder cle geheerseht hebbende droogte
01)
Java. :Fre± gemiddelde prijsniveau van deze laatste veiling ver-
heft zich 6 t 7 ets. boven haar voonganigster en de ge-
niiddelde prijs komt wederom te staan hoven de 100 ets. per
half KG., een
pTJS
die in 1025 alleen overtroffen is ge-
worden door dcii geniiddolden prijs van de eerste veiling.
Het is opmeikelijk, dat liet binnenla.nd nog slechts
schaars iii (le markt kwam. Het sohijnt, dat mcii van die
zijde nog steeds wacht op lagere prijzen in Jiet begin valt
het volgend jaar, een verwachting, die wel eens, bedrogen
zon kunnen uitkomen.
Batavia seinde vaste prijzen niet toenemende vraag voor
oogstafdoeni.ngen 1926.
COPRA.
De markt bleef de afgeloopen week zeer vast gestemd.
Co ii sumenten kochten regelni cstig stoome n’de partijen, ter-
uvijl van de zijde van importeurs regelmatig het een en
ander werd afgegeven. Stoomeiide Copra blijft tamelijk
sehacurseli.
Do slotnoteeringen zijn:
Noden-Indische Ims. stoomend ……..
f
36/5
Decemb.-afi. …… ..36,-
Januari-afl. …… ,, 357/s
Februari-afi……..35
3
%
Matart.afl. …….. ..35%
Amsterdam, 14 December.
VERKEERS WEZEN.
VRACHTENMARKT.
–
De Noorcl-Ameriknansche graaniuraeltetirnarkt opende
met een vrij goede vraag naar tonnage. hoofdzakelijk naar
U. K., doch deze nam in den loop van de week af. Tegen
het einde waren slechts weinig definitieve orders aan de
markt. De oorzaak moet waarschijnlijk worden gezocht in
‘cle stijging der f.o.b. prijzen aan de andere zijde. Van cle
Northern Bange iverd afgesloten naar
U.
K. (exclusief let’-
land) tegen vrachten tot 314% per qtr. voor handige, zeer
prompte tonnage en 3/3 d. perDec.JJan. [ii een paar geval-
len weed ‘de optie Continent gegeven
01)
basis van 3/- tot
311% per qtr. zwaar graan en Micldellan.dsche Zee tçgen
3/6 d. Naar Rotterdam direct bedong een groote boot 13
cents per 100 lbs. Van West St. John ivaren orders anti de markt naar de Micklellanidsehe Zee op basis van 18 cents
per 100 lbs. zwaar graan Dec/Jan. Ook van de Gulf wa-
ien eenige ladingen aan de markt tegen ongeveer 14%
cents per einde Jatuiari/begiui Februari naar Antiverpen of
Botteecliun, welke echter niet geheel definitief schijnen te
zijn.
Van de Gulf naar Denemarken werd ccii handige boot
van 4500 tons bevracht voor een lading veekoeken tegen
$ 6,40, basis 3 loshavens pev Januari. Een lading olie in
kisten werd gedaan van Minatitlan naar de River Plate
tegen 113 d. per kist.
De •suikerm’arkt van West-Indië was kalm. De eenige
afsluiting naar Europa was een 5500 tonner van Cuba naar
13. K./Continent per begin Januari tegen 18/-. Ook naar
het Oosten zijn eenige orders aan cle markt en een 5000
tonner werd bevracht naar Hongkong tegen cle iets betere
vracht van 28/9 per Januari.
Van de Nortli Pacific bestond een tamelijk goede vraag
naar tonnage en in sommige gevallen hebben de bevrachters
lioogere’ v.racihten betaald. Minstens 8 groote booten werden
bevraeht per Januari en Jan/Febr. tegen 35/- tot 36/- naar
U. K./Cntinent. Er is nu echter een pauze ingetreclen.
Ook voor parcels werden hoogere vitachten betaald, nl. 37/6
tot 3819 naar de gebruikelijke ,,pieked porto” 13. K./Con-
tin eet.
De Biver Plato opende met een verbeterde vraag en de
vrachten zijn gestegen. De nni rkt is nu zeer gea.n ittueerd
en eelt zeer prottipte boot heeft cle goede vracht van 24/-
knnneiu .becliiigcn voor belading Upniver, terwijl ccii 4300
tonnen werd genonien tegeut 23/6 niet 15 Januari cancelling.
De bevracliters tooneti nu ook meer interesse voor nieuwe-
oogst tonnage en betaalden 22/6 per Januari van TJpriver.
Met uitzoildering van een flink aantal orders naar de
Verceingde Staten,’ blijft de Chilisalpeter-vrachtenmark(
zeer kaliti. Er werden slechts eenige parcels geboekt: 2000 bus per 15 Dec./15 Jan. naar Atitwerpen/Rotteeclanu/Bre-
uiten/Hamburg tegen de lage vracht van 2216 en 2000 tons
per 20 Dec./15 Jan: nirwr Diii i,kerken/i[amburg range tegen
23/.. per 15 J ali./1 5 Febr. werd een groote boot gedaan
naar cle Galveston/Wilmin’gton rauge tegen $ 5 Gulf, $5,25
Atlantische lmt’ens.
De markten van liet Oosten waren, niet ititzotideritig van
Austrdië, wederom zeer kalm. Vait Wladiwostook vallen
geeli “afsluitingen te veritieldeti. Van Dality tverclen 2000
tons geboekt per 10/25 Decamler tegen 24/6 naar Londen/
]iotterdani/l[aiiihnr.g (2 havens). gen tanker van 500 tons
werd bevracht vau Wladiwostock per Februari naar de ge.
lu’iuikelijke contineittale havens tegen 57/6.
De tiiarkt van Anstralië was zeer geaunmeerd en een aanzienlijk aantal bevrachtingen had plaats per Januari
en Jan/Febr. belading op basis t’an tot 40/- van Vest-
Aiustralië. cii tot 45/- van Zuid-Au.stralië/Victoria/Sy’dney,
haar gelang van grootte der hooten, naar Micidel,laiidsclic
Zee/tiJ. K./Continent. Van Indië en Burmah vallen geen
ievrchtiiigcn te rappotiteeren. De vracliten voor mais van
Zuid-Afrika zijn gestegen in verband met de vastere Plate
markt en boeten van circa. 4000 ton.s bedongen 251- tot 26/-
naar 13. IK/Continent per December, tertvijl voor een kleine
boot van 3200 tons 26/- werd betaald per Januari.
De Donau was tamelijk levendig. Van Sulina werd tot
1716 betaald naar liet Continent met cle Soandinavische
optie tegen 2/6 d. meer. Bevraciters van de Zwarte Zee
zien nu uit naar December tonnage
01)
basis van 13/6 naar
13. IK. havens. Voor zwaar graan naar Zweden tvordt 17/6
geboden.
De Middellautdsclie Zee behield baar levendig aanzien,
doch de vraeliten bleven onverandeTd. Erts werd be-
vracht van Algiens ]iaar Midcllesboro tegen 6/734, Rotter-
,
dliiJii 416; fosfaat Sfax/River rf.yne 10/-, Ipswiioh 10/9, Bona/
Ed ugs Lynn 111-. De markt van cle Golf van 13isc.iye is
vast met een groot aantal orders. Bevracht werd: Bilbao/
Newiport iRiver 6/9, Cardi’ff 6/6, Oslehsbansen 6/4%.
De time-ehartermarkt is zeer levenilig en vooral Auto.
rika toont hiervoor veel interesse. Verscheidene af sluitin-
gen vonden plaats voor 6, 9 en 12 maanden voor Vancou-
ver/Vereelugde Stateju en Pacific lumber vaart. In eenige
gevallen wcrcl oplevering U. IK. geaccepteerd tegen 4/-, ter-
wijl voor oplevering Ver. Staten $ 1 betaald ‘werd.
De Amerika,ansclie kolenvrachtenmarkt veranderde ]net,
daar cie arbeiderskwestie nog niet is geregeld. Afsluitingen
vallen niet te vermelden, ofschoon er eenige orders in de
markt zi
.
jn.
Van Engeland zijn de uitgaande koleavrachten op liet-
zelfde peil gebleven, terwijl tonnage voldoende wordt aan-
geboden. Van Zuid-Wales werd betaald. Bordeaux 4/9, Port
Said 10/6, Buenos-Aires 14/-, Rio 12/9, en van de 069tkust:
I.telsingfors 91-, Hamburg 4/6, Oslo 6/6, Buenos Aires 14/6.
14 December 1925.
RIJNVAART.
Week van 6 t/m. 12 December 1925.
De aanvoeren te Rotterdam bleven ongewijzigd. Door den
ingetreden winter bleef de .yaart tot 9 December vrijwel
gesloten. Scheepsruimte was voldoende beschikbaar.
Voor erts werd in het begin der week gecharterd, deels
in daghuur op basis van 3 ct. per ton en ook in vracht
tegen
fl.5O
niet
t
en
fl.7O
met lostijd. Door den inge-
vallen dooi liepen de vrachten successievelijk terug tot
f
0.60 met en
f
0.70 met lostijd in het laatst der week.
Zeer veel schepen sleepten ledig naar de Ruhrhavens.
Daghuur voor de Bovenrijn-stations bedroeg gemiddeld 2
t 3 ct. per ton.
Ook werden verschillende schepen op basis van dezen
prijs te Rotterdam gecharterd om kolen in de Ruhrhavens
te laden. Het sleeploon varieerde, na heropening der vaart
tusschen het 60 ct. en het 45 ct. tarief.
De waterstand op den Rijn was in de laatste helft der
week sterk wassend, zoodat naar den Benedenrijn op vollen diepgang werd afgeladen.
In de Rulirhavens bleef de verscheping van kolen zeer
levendig, en de beschikbare scheepsruimte beperkt. Derhalve
konden de vrachten aldaar op het verhoogde peil gehand-
haafd blijven.