Dollar en euro verliezen terrein in internationale valutareserves

Tussen 2011 en 2023 is het aandeel van de Amerikaanse dollar en de euro in de internationale valutareserves afgenomen met 8,8 procentpunt. Hoewel niet-westerse landen zoals China mogelijk bezig zijn met een beleid van ‘dedollarisatie’, wordt het grootste gedeelte van de afname verklaard door een groei van reserves in andere westerse munten.

Overheden en centrale banken houden om verschillende redenen internationale valutareserves aan. Vreemde valuta bieden bijvoorbeeld een buffer om te kunnen voldoen aan internationale betalingen wanneer de eigen munt onder druk staat. Het aandeel van een munt in de totale reserves wordt beïnvloed door keuzes van landen om de valuta te wisselen voor andere, maar ook door wisselkoersveranderingen: wanneer een munt in waarde stijgt, wordt het aandeel ervan in de totale reserves automatisch groter.

Terwijl de dollar en euro in 2011 bij elkaar nog goed waren voor 87,6 procent van de officiële reserves, is dit aandeel in het tweede kwartaal van 2023 afgenomen tot 78,9 procent (figuur). Het aandeel van de euro nam vooral af tijdens de eurocrisis: in 2011 werd 26 procent van de officiële reserves in euro’s aangehouden, versus 19 procent in 2016. Sindsdien is het aandeel van de euro relatief stabiel gebleven. De dollar is juist sinds 2016 in aandeel gekrompen. Op het hoogtepunt in 2015 werd 66 procent van de reserves in dollars aangehouden, tegenover 59 procent in 2023.

Het grootste deel van de vervanging van de euro en dollar is het gevolg van de groei in reserves van andere westerse valuta, die door digitalisering makkelijker te verkrijgen zijn dan vroeger. De Canadese en Australische dollar groeiden bijvoorbeeld met respectievelijk 1,0 en 0,5 procentpunt, en waren samen met andere westerse valuta goed voor ongeveer drie kwart van de vervanging van de euro en dollar. Een kleiner deel is toe te schrijven aan de opkomst van niet-westerse valuta. Een voorbeeld hiervan is de Chinese renminbi, die sinds 2016 van 1 naar 2,5 procent groeide. De renminbi  kan sinds 2016 bij het Internationaal Monetair Fonds ingewisseld worden, waardoor overheden mogelijk eerder geneigd zijn hun reserves in renminbi aan te houden. Vooralsnog levert dit dus echter slechts een bescheiden groei van de reserves in renminbi op.