De btw knock-out in de eerste ronde?
Aute ur(s ):
Ministerie van Financiën (auteur)
Deze rub riek wordt periodiek verzorgd door het ministerie van Financiën; P. Bouwhuis en J. Julsing
Ve rs che ne n in:
ESB, 85e jaargang, nr. 4280, pagina 911, 10 november 2000 (datum)
Rubrie k :
EU-Monitor
Tre fw oord(e n):
internethandel
De btw-heffing in de EU wordt door internethandel nauwelijks geraakt.
De nationale btw-wetgeving van de EU-lidstaten is gebaseerd op Europese btw-richtlijnen en daarmee grotendeels geharmoniseerd. De
samenloop van deze Europese btw-heffing en internethandel (e-commerce) wordt de laatste tijd veelvuldig beschreven in de
internationale (fiscale) vakliteratuur. Meestal wordt daarbij het beeld opgeroepen van een bokswedstrijd waarbij de btw
-heffing al in de
eerste ronde knock-out gaat. Dit beeld is echter niet realistisch.
Business-to-business
Verreweg de meeste internet- transacties vinden plaats tussen bedrijven, kortweg aangeduid als business-to-business. De schattingen
over het aandeel van deze transacties in de totale internethandel bewegen zich alle rond de tachtig procent. De heffing van btw hoeft bij
business-to-business handel geen gevaar te lopen omdat zij kan worden verlegd naar de afnemer van de prestatie. Dit is nu al
gebruikelijk bij klassieke vormen van (grensoverschrijdende) handel.
Business-to-consumer
Naast handel tussen bedrijven vindt er handel plaats tussen bedrijven en consumenten, business-to-consumer. Bij deze handel moet
onderscheid worden gemaakt tussen de verschillende manieren waarop de transactie richting consument kan worden afgehandeld. Een
consument kan een goed of dienst op internet bestellen terwijl hij het op klassieke, – fysieke – wijze ontvangt. Dit is bijvoorbeeld het
geval bij het bestellen van een cd op internet. Voor de heffing van btw is hier geen sprake van een nieuwe situatie: internet heeft hier
slechts de (papieren) catalogus en de telefoon vervangen. De bestaande manieren van heffen, innen en controleren volstaan derhalve, al
is uitbreiding van de bestaande systemen wellicht noodzakelijk. Over de omvang van het aandeel dat deze vorm van e-commerce in de
totale business-to-consumer-omzet heeft lopen de meningen uiteen. Een schatting van negentig procent lijkt echter reëel. Dat laat zo’n
tien procent over voor wat wel wordt aangeduid als ‘echte e-commerce’, waarbij ook het verrichten van de prestatie op internet – dat wil
zeggen digitaal – plaatsvindt. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het downloaden van muziek.
Kwantificering
Alleen de echte, business-to-consumer e-commerce vormt een bedreiging voor de btw-grondslag. Wanneer uit wordt gegaan van de
hiervoor genoemde percentages gaat het bij deze internethandel slechts om twee procent (tien procent van de twintig procent businessto-consumer-handel) van de totale omzet van internethandel (zie figuur 1). Deze percentages kunnen met enige voorzichtigheid, omdat
cijfers over internethandel sterk uiteen lopen, in absolute aantallen worden omgezet. Onderzoeksbureau Forrester verwacht dat de
Europese internet-omzet in 2004 bijna 1.535 miljard euro zal zijn 1; concurrent Gartner houdt het op 1.365 miljard euro 2.
Figuur 1. Relatieve aandelen van diverse vormen van internethandel
Wanneer het niet mogelijk zou blijken succesvol btw te heffen over echte, business-to-consumer- internethandel, zou de
heffingsgrondslag voor de EU als geheel voor 2004 volgens de hoogste schatting dus met 32 miljard euro (twee procent van 1.600 miljard
euro) worden uitgehold 3. Afgezet tegen een geschatte btw-grondslag van ruim 4.832 miljard euro voor het jaar 2004 (zie tabel 1), is dit
een marginaal deel.
Tabel 1. Btw-grondslag EU
Btw
Grondslag a
1999
2000
2001
2002
2003
2004
mld.
3.802
3.980
4.175
4.383
4.603
4.833
groeivoet
omzet c
business-to
consumer-handel c
%
4.7
4.9
5.0 b
5.0 b
5.0 b
max. aantasting
btw-grondslag d
mld.
%
17
39
0,04
0,09
84
170
306
0,19
0,37
0,63
a. Bron: Europese Commissie.
b. Veronderstelde groeivoet.
c. Bron: Forrester. Bij aandeel business-to-consumer handel twintig procent.
d. Bij aandeel ‘echte’ business-to-consumer internethandel in totale internet-omzet van tien procent.
Conclusie
Internethandel weet de btw-heffing slechts marginaal te raken, namelijk alleen daar waar het gaat om ‘echte’, business-to-consumer
internethandel. De suggestie dat dat internethandel de btw-heffing op de knieën zou kunnen dwingen is dus op zijn zachtst gezegd
overdreven.
1 http://www.forrester.com.
2 De Financiële Telegraaf op Internet, 27 oktober 2000, ‘Sterke groei e-commerce’.
3 De veronderstelling dat de hiervoor genoemde percentages de komende jaren min of meer constant blijven is realistisch.
Copyright © 2000 – 2003 Economisch Statistische Berichten (www.economie.nl)