Het creatief vermogen van gemeentelijk Nederland slaat keihard toe. Nu sociale werkplaatsen het met veel minder budget moeten doen, ontstaan in tal van gemeenten originele ideeën om werkplaatsen nieuw leven in te blazen.
Zo heeft de gemeente Apeldoorn bedacht (zie uitzending Nieuwsuur) dat de kennis en vaardigheden van de medewerkers van de werkplaatsen niet verloren mogen gaan. Ze vinden daar dat bijstandsgerechtigden eigenlijk stiekem een beetje mentaal zwakbegaafd zijn en daarom best vier weken lang verplicht moeren en bouten kunnen aandraaien. Als we ze nu tot op het bot vernederen, gaan ze met een beetje geluk werk zoeken. Het mes snijdt aan twee kanten, de werkplaatsen draaien lekker en er wordt minder bijstand aangevraagd.
Wat is de volgende stap? Alle uitkeringsgerechtigden met stickers op het voorhoofd op de markt tentoonstellen? Als we dan toch bezig zijn kunnen we ook meteen het exotische programmapunt van de PVV uitvoeren. Criminelen op straat laten paraderen in vrolijke roze pakjes in ‘chain gangs’.
Beslist origineel is ook de aanpak in Hoofddorp. Hier opereert de AM groep, een van de succesvolste sociale werkplaatsen in Nederland. Deze werkplaats ontving in 2011 als eerste bedrijf in Nederland de bronzen erkenning ‘Investors in People’ wegens de geslaagde aanpak om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt weer richting werk te loodsen. Van de participanten wordt 60% geplaatst bij reguliere bedrijven, een kras succes dat niet op veel plekken geëvenaard wordt.
De directeur van de AM groep maakte één belangrijke fout. In plaats van het geld over de balk te smijten of in nutteloos vastgoed te stoppen, zorgde hij voor een stevig eigen vermogen van een paar miljoen. Dom dom dom. Het naar geld hunkerende bestuur, bestaande uit elkaar de tent uit vechtende wethouders van vijf deelnemende gemeenten, had een briljant breinplan: laten we alle werknemers ontslaan en de buit onderling verdelen. Rokende puinhopen van een ontmantelde werkplaats en de ontreddering van arbeidsgehandicapten? Het mag wat kosten maar dan heb je ook niks. Een dergelijk schaamteloze roof kent geen precedent.
De participatiewet dreigt een farce te worden als gemeenten kwetsbare burgers opzadelen met bewezen ineffectieve methodes. Decentralisatie van belangrijke onderdelen van de sociale zekerheid gaat alleen werken als gemeenten zich niet gaan gedragen als Apeldoorn of Hoofddorp. Middeleeuws vernederen en stigmatiseren, succesvolle initiatieven ontmantelen en voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten, steeds meer gemeenten lopen er warm voor, want in pakweg Rotterdam en Enschede is het niet veel beter. Als er dan toch stickers geplakt worden, dan maar op deze gemeenten. De stickertekst? Vernederen is het nieuwe participeren.
Deze blog verscheen eerder als column in het FD.
Auteur
Categorieën