■ Barbara Belfi en Ardi Mommers (ROA)
De werkloosheid onder afgestudeerden uit het hbo-kunstonderwijs betrof in 2016 slechts 3,1 procent. Dat is fors lager dan het hbo-gemiddelde van 5 procent en daarmee ligt het op het laagste niveau van de afgelopen twintig jaar.
De werkloosheid daalde in twintig jaar tijd van een zeer hoge 15,9 procent in 1996 tot een zeer lage 3,1 procent in 2016 (figuur). De periode 2003–2006 vormde een negatieve uitzondering op deze trend, met een opmerkelijke werkloosheidspiek in 2005 van 12,7 procent. Verder is in de figuur te zien dat de werkloosheid onder afgestudeerden uit het hbo-kunstonderwijs lange tijd veel hoger lag dan het hbo-gemiddelde, maar dat het aandeel werklozen sinds 2011 in de pas loopt met de landelijke ontwikkeling.
Bij de daling in de werkloosheid spelen vermoedelijk meerdere aspecten een rol. Zo hebben hogescholen de afgelopen jaren het aantal studenten teruggebracht om de (kwantitatieve) aansluiting op de arbeidsmarkt te verbeteren. Waar het doel een totale reductie van in ieder geval 1.383 studenten in studiejaar 2015–2016 was (ten opzichte van oktober 2010), rapporteerde de Vereniging Hogescholen uiteindelijke een reductie van 1.599 ingeschreven studenten. Ook lijkt de kunstsector te profiteren van de groeiende economie, zo zijn Nederlanders in 2016 meer gaan besteden aan horeca, dagjes weg en cultuur. Deze toegenomen consumentenuitgaven geven daarmee een tegenwicht aan de forse overheidsbezuinigingen op de cultuursector sinds 2013. Daarnaast is er binnen de kunstsector al jarenlang sprake van een sterk toenemend aandeel zelfstandige ondernemers, hetgeen de dalende werkloosheid mede kan verklaren.
De daling in de werkloosheid van kunstenaars tussen 2015 en 2016 ging gepaard met een toename van de uurlonen. De procentuele loongroei van drie procent onder kunstenaars is vergelijkbaar met de loongroei in het gehele hbo. Wel zijn de lonen van kunstenaars op maandbasis (1.499 euro) al jarenlang fors lager dan het hbo-gemiddelde (2.066 euro), omdat zij gemiddeld minder uren werken dan andere hbo’ers.
