Het belang van ict voor Nederland
Aute ur(s ):
Berg, A., van den (auteur)
Dit artikel wordt gecoordineerd door de sector Nationale Rekeningen van het CBS
Ve rs che ne n in:
ESB, 85e jaargang, nr. 4281, pagina 939, 17 november 2000 (datum)
Rubrie k :
Statistiek
Tre fw oord(e n):
economie, samenleving
De informatie- en communicatietechnologie (ict) heeft onze wereld veranderd. Volgens sommigen heeft ict een dermate grote invloed
op de productiviteit dat er inmiddels sprake is van een nieuwe economie waarbij een hoge economische groei hand in hand gaat met een
stabiele, lage inflatie en een daling van de werkloosheid. Een empirische toets is nog niet echt goed mogelijk, daarvoor zijn de huidige
economische ontwikkelingen ‘te nieuw’. Feit is wel dat de economische groei in Nederland al voor het vierde achtereenvolgende jaar
drie procent of meer bedraagt, de prijsontwikkeling beperkt blijft, terwijl de werkloosheid in diezelfde periode aanzienlijk is
afgenomen.
In dit artikel wordt onder de ict -sector verstaan de telecommunicatiebedrijven en de computerservicebureaus. Wanneer de
volumemutatie van de toegevoegde waarde van de ict-bedrijven vergeleken wordt met de volumemutatie van het bbp blijkt dat deze
bedrijven aanmerkelijk sneller groeiden dan de gehele economie. In de periode 1995-1999 groeide het volume van het bbp met ruim
vijftien procent, terwijl de omvang van de ict-sector meer dan verdubbelde. Vooral de telecommunicatiebedrijven groeiden flink. De groei
van de computerservicebureaus in de laatste jaren had onder andere te maken met het millenniumprobleem. Na 1997 nam de groei van
deze bureaus weer af maar bedroeg in 1999 nog bijna zeventien procent (zie figuur 1).
Figuur 1. Toegevoegde waarde, procentuele volumemutaties, * = voorlopige cijfers
Bijdrage aan nationaal inkomen
De ict-sector maakt echter slechts een beperkt deel van de gehele economie uit. In 1995 was deze sector goed voor bijna 2,5 procent van
het bbp, in 1999 was dit gegroeid tot ruim 3,6 procent. Hiermee heeft de ict-sector een omvang bereikt die in dezelfde orde van grootte ligt
als die van het bankwezen (3,3 procent) en die van de detailhandel en reparatie (3,9 procent). In 1999 was de bijdrage van de ict-sector
aan de volumemutatie van het bbp voor het derde achtereenvolgende jaar bijna een vijfde.
Uitgaven aan ict
In de periode 1995-1999 is voor ruim 221 miljard gulden (prijsniveau 1995) aan ict-producten aangekocht (zie tabel 1). Onder ictproducten worden hier verstaan: kantoormachines, computers, telecommunicatiediensten, computerservices, software en de productie
van software in eigen beheer. De bedrijfstak financiële en zakelijke dienstverlening gaf van alle bedrijfstakken het meest uit aan ict, ruim
66 miljard gulden. De bedrijfstak landbouw, bosbouw en visserij gaf, met ongeveer anderhalf miljard gulden, het minst uit. Van alle ict-
producten werd het meest uitgegeven aan kantoormachines en computers, in totaal ruim 77 miljard gulden. Dat is 35 procent van de
totale uitgaven aan ict. Ook aan computerservices en software werd een aanzienlijk bedrag uitgegeven, ruim 74 miljard gulden. De
uitgaven voor de ontwikkeling van software in eigen beheer bedroegen ruim elf miljard gulden, dat is ruim vijf procent van de totale ictuitgaven.
Tabel 1 Uitgaven aan ict producten, periode 1995- 1999, prijsniveau 1995
kant.mach.
en comp.
telecom.
mln. guldens
landbouw, bosbouw en
visserij
0,8
0,4
delfstoffenwinning
0,4
0,3
industrie
23,9
4,3
energie- en
waterleidingbedr.
1,5
0,6
bouwnijverheid
2,7
1,1
handel, horeca en
reparatie
9,2
9,9
vervoer, opslag en comm.
4,6
14,6
fin.en zak.dienstverlening 19,7
16,2
overheid
9,1
3,7
zorg en ov.
Dienstverlening
5,5
7,3
Totaal
77,5
57,7
% van de totale ict-uitgaven per bedrijfstak
landbouw., bosbouw en
visserij
51,3
28,6
delfstoffenwinning.
22,7
13,8
industrie
50,3
9,0
energie- en
waterleidingbedr.
41,0
15,9
bouwnijverheid
51,4
20,1
handel, horeca en
reparatie
34,5
36,9
vervoer, opslag en comm.
18,3
57,2
fin. en zak.
Dienstverlening
29,5
24,3
Overheid
34,3
14,2
zorg en ov.
Dienstverlening
33,9
44,8
Totaal
35,0
26,1
comp.services
en software
ontw.software
in eigen beheer
0,3
1,1
17,4
0,0
0,1
1,8
1,4
1,5
0,2
6,8
0,9
3,2
0,3
20,2
0,0
38,0
5,2
25,4
3,5
38,3
100
100
7,6
6,0
19,5
33,7
100
100
5,5
45,4
100
100
100
1,2
21,5
16,4
221,2
3,2
3,7
27,3
26,7
25,5
66,6
26,4
11,4
60,3
36,5
3,7
5,3
1,4
5,1
1,6
74,6
1,6
1,9
47,6
0,1
5,5
25,5
12,0
totaal
100
100
1,8
5,1
100
100
Copyright © 2000 – 2003 Economisch Statistische Berichten (www.economie.nl)