9 MEi 1928
AUTEURSRECHT VOORBEHOUDEN.
EconomischStatistische
Bén
fhten
ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HANDELNIJVERHEID, FINANCIËN EN VERKEER
ORGAAN VOOR DE MEDEDEELINGEN VANDE
UITGAVE VAN HET 1NSTITUUTV
13E JAARGANG
WOENSDA
INHOUD.
BIz.
TWEEDE INTERNATIONALE CREDIETVEREEKERINOS-OON-
FERENTIE TE PARIJS, 18 APIUL 1928 1
door
Mr. E.
L. G. den Dooren de Jong ……………………
394
llavenscbappen door Mr. Dr. R. R. Baron de Vos van
Steenwijk…………………………………
396,
De Nederlandsche Katoenindustrie in
1927
door
J. Gel-
derman
.
……………………………………
398
BUITENLANDSCHE MEflEWERKING: De verbeterde publiciteit van debanken in Duitscb.
land door
Dr. L. M/csch ………………….
398
De toestand van de Britsche suikerindustrie door
F. W. Forge
…………………………..401
De stabilisatie van de Noorsche Kroon door
J. T. Juhi
403
AANTEEKENINGEN: De. Bank van Hongarije in
1927 …………….403
Indexcijfer8 van groothandeisprijzen ……
……..
404.
,1AANDCIJFERS:
t.
Girn-omzet bij De Nederlandsche Bank …………405
f
Productie der Steenkolen-, Bruinkolen-en Zoutmijnen
405
.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN…………….405-412
Geidkoersen.
Bankstaten.
Goederenhandel. ‘
Wisselkoersen.
1
Effectenbeurzen.
Verkeerswezen.
INSTITUUT VOOR ECOI’JOMISCRE GESChRIFTEN.
Algemeen Secretaris: Air. Q.
J. Terpstra.
ECONOMISC1I.ST4TÏSTIS01IE BERiChTEN.
COMMISSIE VAN ADVIES:
Prof. Mr. D. van Blom.; J. van Hasselt; Jhr.
Mr.
L. E. van
Lennep; Mr. K. P. van der Mandele; Prof. Dr. E. Aloresco;
lir. Dr. L. F. H. Regout; Dr. E. van Welderen Baron
Ren gers; Prof. Air. T!. R. Ribbius; Jan Schilthuis;
Mr.
Q. J. Ter pstra; Prof. Mr. F. de Vries.
Gedelegeerd lid: Prof Air. Dr.
G.
Af. Verrijn Stuart.
Redacteur.Secretaris: S. Posthuma. Secretariaat: Pieter de Hoochweg 122, Rotter&sm.
Telefoon Nr. 3000. Postrekening 8408.
Abonnementsprijs voor het weekblad franco p. p. in
Nederland f20,—. Buitenland en Koloniën f23,— per
jaar. Losse nummers 50 cents. Leden en donateurs van het
Instituut ontvangen het weekblad gratis.
Aan geteekende stukken: Bijkantoor Ruigeplaatweg.
Advertenties f 0,50 per regel. Plaatsing bij abonnement
volgens tarief. Administratie van abonnementen en adver
–
tenties: Nijgh & van .Ditmar’s Uitgevers-Maatschappij, Rot-
terdam, Amsterdam, ‘s-Gravenhage. Postchèque- en giro.
rekening No. 6729.
8 MEI 1928.’
De vraag naar geld was gedurende ‘de aandswissa-
ling zeer groot. De rente ‘voor cailgeld steeg tot 5â
5% pOt. en particulier disconto ‘was rnoei1jj’k voer
4% i
4
7
/1e
pOt. te plaatsen. Op ‘denen prijs ‘kwam er
heleggingavraag voor huitenlandsche rekening, waar’-
door al spoedig een ‘kleine daling kon intreden, zoo-
dat aan lijet einde •dei- ‘week prima papier voor 4
1
/1e
41% pOt. w.rd afgedaan. Ook cle calirente kon iets
tarugloopen; vooral gisteren ‘was er ‘reer aanbod,
‘zoodat ‘voor 4% pOt. werd afgedaan. De prolongatie-
rente noteerde meestal 4 pOt.
* *
*
De binnenlandsche uitzettingen van de Neder-
CENTRALE COMMISSIE VOOR DE RIJNVAART
OOR ECONOMISCHE GESCHRIFTEN
‘(9 MEI 1928
.
No. 645
landsche Bank zijn gedurende de afgeloopen week
‘.per saldo eenigszins teruggegaan. De disconteeringen
‘tegen weliswaar nog met f 10,5 millioen, doch de
beleeningen namen met nagenoeg f 34 millioen af.
Het renteloos voorschot aan het Rijk daalde met
ff 2,7 millioen. Het bedrag der rechtstreeks bij de
‘Bank ondergebracht.e schatkistpromessen liep van
.f 4 millioen tot f 3 millioen terug.
De goudvoorraad der Bank bleef op dezelfde hoogte.
De zilvervoorraad verminderde met f 1,6 millioen. De
l
ost papier op het buitenland en de diverse eke-
lingen op de actiefzijde der balans stegen respec-
ieveljk met f 2,6 millioen en f 700.000.—.
De biljettencirculatie verminderde met f 25,3
illioen. De rekening-courantsaldj van anderen stegen
met f 3 millioen. Het beschikbaar metaalsaldo ver-
toont een vermeerdering van f 3,4 millioen. Het
dekkingspercentage bedraagt ruim 53.
**
*
C
De wisselmarkt ‘was in ‘verband met het duurdere
el-d
‘vrij’
flauw gestemd. Dollars liepen van 248 tot
247% terug en Ponden ‘daalden. tot 12091%. Odk de
v’erige ‘wissels ‘waren flamv en liepen vrijwel even-
.vijdig terug. Het aa:nibod van, peseta’s kromp sterk in,
‘cle koers kon nich ‘de .geheele wëe’k vrijwel ‘handhaven
en een gisteren in den namiddag ontstane grootere
raag deed ‘den icoers weder snel tot 41,45 stijgen.
1
LONDEN,
7 MEI 1928.
Tot en met Woensdag verleden week was geld
eenigszins moeilijk en werden hoogere prijzen betaald,
terwijl een betrekkelijk klein bedrag van de Bank
an Engeland geleend moest worden op Dinsdag.
Na Woensdag. kwamen de Mei-dividenden in ruimere
mate los en werd geld gemakkelijker.
Disconto begon de ‘week in flauwe stemming, maar
trok iets aan in de onzekerheid of de New York rate
Donderdag verhoogd zou worden.
Toen dit echter uitbleef en ook de Treasury Bilis
onverwacht lager werden toegewezen op Vrijdag,
zakte disconto weer in op 3.15116.
Deze week werd de tekst van de wet bekend gemaakt,
aaibij de samensmelting van de bestaande biljetten-
uitgiften van de Bank van Engeland en de schatkist-
biljetten tot één uitgifte van Bank van Engeland
notes alleen wordt geregeld. Deze wet werd druk be-
sroken, maar over het algemeen gunstig beoordeeld,
6fschoon men hier en daar de opmerking maakte,
dat een moderner systeem met nog grootere elas-
ticiteit verwacht was. –
394
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
9 Mei 1928
TWEEDE INTERNATIONALE CREDIET
VERZEKERINGS-CONFERENTIE
TE PARIJS, 18 APRIL 1928.
Onder veel belangstelling van verschillende nationa
liteiten, (14 waren er
ver
t
egenwoor
di
g
d*) had in Parijs
de 2de internationale conferentie van credietver
zekeraars plaats.
Vertegenwoordigers van de Fransche regeering
ontbraken met het oog op de verkiezingen, die ir
vollen gang waren. De candidaten hebben zich ir
dezen tijd van alle financiëele eneconomische confe-
renties en besprekingen verre te houden, wil hun
tegenwoordigheid aldaar niet dadelijk in verbanc
met de politiek gebracht worden; dit was ook de
reden dat de oud-minister Olémentel ontbrak, di
zich steeds zeer voor credietverzekering geïnteres
seerd heeft en die anders ongetwijfeld de vergade
ring met zijn aanwezigheid had vereerd. Van de
buitenlandsche regeeringen deden van hun belang
stelling blijken de Engelsche,
bij
monde van den
heer Nixon, manager vanhet Export Credit Guarantee
Department, en de Zweedsche door de tegenwoordig!
heid van den heer Laurin, inspecteur van de Rijks!
inspectie van het Zweedsch assurantie-wezen.
Maar wie er ook vertegenwoordigd was, de scep
ticus, de twijfelaar, was niet aanwezig. Opmerkelijk
en weldadig was het, te constateeren, hoe d
aanwezigen algemeen het werk der credietverze
kering als een soort roeping beschouwen en daar
uit de noodige bezieling putten om dezen tak van
verzekering, ondanks alle moeilijkheden, die zich voordoen, alle lauwheid en misverstand, dat
som
L
tijds zelfs in heimelijke tegenwerking overslaat,
verder te brengen en te vervolmaken, totdat crediet
verzekering een ,,household word” van den zaken
man zal zijn geworden.
Afgescheiden van de speciale onderwerpen, welke
er op de agenda stonden, heeft deze conferentie
vooral waarde als getuigenis van de groote stuw-
kracht, welke er van de credietverzekeraars uitgaat,
hun goeden wil en ernatige pogingen om de be-
staande problemen met de belanghebbenden te be
spreken, teneinde tot een practische oplossing te
geraken.
Mijns inziens komt credietverzekering eerst ten
volle tot haar recht bij export-credietverzekering.
Binnen de grenzen van één land – vooral een land
als het onze, waar de grenzen zoo eng getrokken
zijn – zal credietverzekering niet zoo spoedig tot
ontplooiïng komen. Het afzetgebied van een leve-
rancier is zôô gemakkelijk te overzien en te bereizer; financiëele geheimen blijven, in het op onzen vadei-
landschen bodem zéé dicht opeen gepakte comme-
ciëele publiek,
kwalijk
lang verborgen; bovendien
maakt de graagte, waarmede speciale.fabrikaten op-
genomen worden, dat de fabrikanten ervan min df
meer monopolie hebben en een onafhankelijke positie in kunnen nemen tegenover eventueelen aandrang der
clientèle• tot verlenging of verhooging van crediet.
Voeg hier tenslotte bij de zeer korte credietter-
mijnen, die hier in Nederland voor een niet onbe-
langrijk deel voor den binnenlandschen handel slechts
gegeven worden en men heeft een stel factoren. bij
elkaar, die de verzekering van binnenlandsche credieten
vrij krachtig tegenwerken.
Gausch anders zijn deze verhoudingen, bij crediet-
gevingen voor export, waar in het algemeen de con-
trôle op de credieten en de bescherming in schade-
gevallen, in het algemeen alle hulp door den crediet-
verzekeraar dadelijk meer geapprecieerd wordt.
Dat de export-credietverzekering een bij uitstek
S)
Te weten: Frankrijk, Engeland, Duitschland, Italië, Zwit-
serland, U.S.A., Zweden, Denemarken, Oostenrijk, Tsjecho-
Slowakije, Polen, België, Argentinië, Nederland.
internationaal bedrijf is, althans behoort te zijn, behoeft
zeker geen nader betoog. Het is dan ook niet te
verwonderen dat, na een reeks van moeizame
proefnemingen, die aan de onderzoekers – veel geld
hebben gekost, en die reeds begonnen
zijn
in
1852 -(men ziet, ultra modern kan het idee
credietverzekering niet worden genoemd) de crediet-
verzekering zich eerst een meer
blijvende
plaats
heeft kunnen veroveren in de handeiswereld, toen
Cuthbert Heath, de stichter van de Trade In-
demnity overeenkomstig
zijn
stelregel, dat crediet-
verzekering voor den export naar een bepaald land
niet op groote schaal ter hand
zal
worden genomen,
véérdat in het betrokken afzetgebied een Nationale
Maatschappij is gevestigd, die bereid is met de Trade
Indemnity mede te werken, inderdaad zoo gelukkig
was in verschillende landen
dergelijke
nationale
steunpunten opgericht te zien.
Zeer aanmerkelijk werd de positie van de Trâde
Indemnity versterkt, toen de Hermesgroep zich als
medewerker
bij
haar aansloot.
Naast deze groep van credietverzekeraars zijn er
andere groepen gevormd, die op verschillende punten
eveneens belangrijk werk hebben verricht en wier
namen zeer zeker naast die van de Trade Indemnity
–
LH
ermesgroep
genoemd mogen worden.
In Holland
zijn
het ,,De Nieuwe Eerste Neder-
landsche” met haar speciale internationale vertakkin-gen en de ,,Vaderlandsche Assurantie Maatschappij”,
een dochter-maatschappij van het concern Vaterlân-
‘dische und Rhenania. –
De conferentie te Parijs ging, evenals de eerste
conferentie
destijds
te Londen, uit van de Trade
Indemnity-Herniesgroep. Deze stelt zich daarbij op
een breed standpunt nI. dat niettegenstaande de
concurrentie, (waarvan de voorzitter Desprêz in zijn
openingsrede verwachtte, dat zij niet de perken te
buiten zal gaan van een ,,lutte courtoise et mesuréeY)
toch zeer wel tot aller
profijt een zekere eenheid en
samenwerking kan bestaan.
Om voortdurend in de gelegenheid te zijn deze
gemeenschappelijke belangen te kunnen regelen en
bestudeeren is op den dag, die aan de conferentie
voorafgin g, opgericht The International Association
of Credit Insurers, die haar lidmaatschap openstelt voor iedereen die met credietverzekering te maken
heeft en van deze vereeniging lid wil worden. Deze
officiëele band tusschen de credietverzekeraars zal
ongetwijfeld de internationale betrekkingen blijvend
nauwer aanhalen en er toe bijdragen doelbewust op
bepaalde verbeteringen aan te sturen. –
De statuten geven, zeer terecht, sleclts. een vage omschrijving van het werk van deze internationale
vereeniging, maar met een vooruitzienden blik heeft
de Heer A. R. de Rougemont, Directeur van de
Urbain Credit, getracht vast een programma op te
stellen van de werkzaamheden van deze corporatie,
gedurende de eerste jaren. In de eerste plaats noemde
hij het inrichten van een arbitragebureau voor het
regelen van geschillen tusschen de Maatschappijen.
Verder noemde
hij
het vaststellen van de standaard-
condities, zoo als de Engelsche institute-clauses de
standaardcondities zijn voor de Engelsche zeever-
zekering.
– Ook heeft hij getracht de functies van het execu-
tieve orgaan van de Internationale Associatie wat
meer te definieeren. Hij uitte den wensch dat daar-
onder ook zou begrepen worden de inrichting van
een intelligence service, waarvan de omschrijving in
zijn eigen woorden aldus luidt:
“This department should collect information which
may affect credit generally and credit insurance in
particular. It should not only place at our disposal
reports as to the trend of international trade, of
markets in standard commoditiës, but also infor-
mation as to legal points or legal decisions of
importance to ijs.
9 Mei 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
395
It. should undertake to compile statistics as to
experience of credit ‘losses in different trades in
different countries, and keep the same up to date.
1f sttistics of trade, curves of variations of
standard commodity prices could also be collected,
it would be of great help to us all in the trans-
action of “Whole account” policies.
The question of diffusion of information is one
of great difficulty and it may prove necessaryto.
issue regular bulletins or even a news-sheet which
will be adressed to all the Membe’rs.”
Ten slotte dacht de Heer de Rougemont aan de
mogelijkheid dat het executieve orgaan ook in som-
mige gevallen de schaderegeling ter hand zou kun-
nen nemen, uit naam van de verschillende nationale
assurantie-maatschappijen tezamen. Hij had schade-
gevallen meegemaakt, waarbij het verzekerde risico een
bepaalden gouvernementsdienst was en inderdaad moet
worden toegegeven, dat tegenover een Staat of een
Staatsorgaan een Internationale organisatie meer
kracht kan doen gelden dan er ooit van versnipperde
nationale. organisaties uit kan gaan. In dit verband
kan gedacht worden aan het voorbeeld van een Cen-
traal Comité, zooals dat door buitenlandsche aan
deelhouders gebruikt wordt, wanneer tegenover een
bepaalde Maatschappij een zekere actie is te voeren.
De. Heer de Rougemont sloot zijn beschouwingen
met een interessante opmerking of liever gezegd de
herhaling van een interessante opmerking: het vorige
jaar te Londen had hij ni. reeds aangedrongen op de organisatie van een garantie-fonds,- waardoor
verliezen zouden kunnen worden goedgemaakt, die
een der aangesloten credietverzekeraars zou lijden
door insolventie van een buitenlandschen re-assura-
deur, voor zoover dit faillissement het gevolg zou
zijn van de gevaren welke deze re-assuradeur op
zich genomen had te dekken. Dit idee van een
internationaal garantie-fonds voor catastrophe risico’s
lijkt mij aantrekkelijk en zeer wel uitvoerbaar en
het is te hopen dat de Internationale Associatie bij
de vele punten, die zij al dadelijk te regelen zal
hebben, deze aangelegenheid niet als een der minst
belangrijke zal beschouwen.
Maar om terug te keeren tot de besprekingen van de conferentie zelve. Twee hoofdpunten stonden er
op de agenda:
lo. Samenwerking onder de Maatschappijen onder-
ling, ..
2o. Samenwerking tusschen Bankbedrijf en Crediet-
verzekeraar. -.
Wat betreft het eerste dienden de Trade Indem-
nity en de Hermés belangrijke voorstellen in.
De Trade Indemnity had als het ware een soort
catechismus opgesteld van hetgeen een hulpvaardig
credietverzeker aar tegenover andere credietverzeke-
raars voor hulp kan bieden of op zijn beurt kan ver-
wachten. Het is hier niet de plaats deze détails uitvoerig
te bespreken. Wel is het van belang langer stil te
staan
bij
het voorstel van de Hermes dat-voornamelijk
inhield ‘een Centraal Registratie Bureau in te
richten; ,,Evidenz Büro” werd het in het Duitsche
voorstel genoemd. Aan dit bureau zouden alle aan-gesloten Maatschappijen systematisch opgave ver-
strekken van de risico’s die zij geaccepteerd hebben, te weten: naam van de, firma
–
aan wie het verzekerd
crediet verstrekt is, het bedrag, en den looptijd,
echter met
verzwijging
–
van
–
den naam van den ver-
zekerde; ook van het afloopen van de ‘verzekerde
credieten zou het bureau systematisch opgave moeten
ontvangen.
Uit deze gegevens zou het Evidenz-Büro op aan-
vraag van een aangesloten lid opgvé verstrekken
tot welk bedrag reeds crediet op een bepaald risico verzekerd is en over hoeveel Maatschappijen ‘deze
dekking ‘ is verdeeld. Hierbij zou echter niet de
naam – van de reeds betrokken credietverzekéring
Maatschappij(en) worden opgegeven.
Degene die deze aanvrage om inlichtingen in-
zendt, zou, indien hij zelf nog weer een nieuw bedrag
op het bestaande risico zou willen verzekeren, ge-
houden zijn, indien
hij
dit bedrag zelf niet geheel in
portefeuille wil houden, het overschot in de eerste
plaats ter re-assurantie aan-te bieden door middel
-Jvan het Evidenz-Büro aan de reeds betrokken Maat-
Ischappijen.
Het Evidenz-Büro zou ook-nog op andere punten
verdienstelijk werk kunnen leveren; het zou
mij
ech-
.ter te ver voeren,- daarop hier uitvoerig in te gaan.
IDe Hermes stelde voor de leiding, van het Evidenz-
Büro voor West-Europa te geven aan de Neder-
– landsche Credietverzekering – Maatschappij en een
dergelijk centrum in Oost-Europa te stichten in
Weenen. – – –
In het algemeen kan van de samenwerking, zooals
de Trade Indemnity en Dr. Herzfelder zich die voor-
– stellen, gezegd worden dat deze onderlinge be-
sprekingen
ongetwijfeld
er toe mee zullen werken om
in de eerste plaats voor de Maatschappijen de risico’s
te verbeteren en indirect door het weigeren van
steun aan ongewenschte credieten, op den duur den
– geheelen internation alen goederenhan del op crediet
te saineeren; ook schaderegeling zal door deze inter-
nationale samenwerking
gemakkelijker
en vlotter
kunnen afloopen en dit alles zal ten slotte niet na-
laten een gunstigen invloed uit’ te oefenen op het
premie-niveau.
Wat betreft de schaderegeling wil ik nog even
– uitweiden over’ den zoo dikwijls doôr verzekerden
geuiten wensch, dadelijk bij niet-betaling op den
vervaldag, uitkeering te ontvangen van de credictver-
zekering maatschappij voor het volle bedrag van de
verzekerde som; het daarbij aan de verzekering-
maatschappij ovrlatende zich schadeloos te stellen
op den debitêur.
Bij het formuleeren van een dergeljken wensch
wordt meestal gewezen op eenzeifden gang van zaken
bij transportverzekering. Deze
vergelijking
echter
gaat niet op –
Het eenige geval waarin de transportverzekering-
maatschappij willens en wetens meestal een te groote
schade-uitkeering geeft aan verzekerde, is het geval
van vergoeding van de averygrosse deposito-pennin-
– gen, waarvoor echter de juridische verschuldigdheid
ten eenenmale ontbreekt dn waarvoor bovendien de
assuradeuren altijd bijzondere beschermingsmaatre-
gelen vragén zooals de storting in een joint-trust
account.
Overigens zijn de uitkeeringen, welke den trans-‘
portverzekeringsmaatschappijen te beurt vallen,
wanneer zij ‘een verhaal uitoefenen, na volledige
schadeloosstelling van den verzekerde, op transport-
ondernemingen, expediteurs, stoomvaartmaatschap-
pijen, in den regel hoewel niet van een te veront-
achtzamen grootte, toch niet buitengemeen belangrijk.
In geen geval kan hetgeen een assurantiemaatschapij aldus binnen
krijgt,
vergeleken worden
bij
de uitkee-
ringen welke er in de meeste faillissementén gedaan
worden en hetgeen dus de baten zouden zijn voor een
vlug betalenden credietverzekeraar.
Dit vèrschil brengt medë dat de credietverzekeraars,
die dadeljk op den vervaldag bij niet-betaling voor
den debiteur in dè bres springen, door het.uitgeven
van bedragen, die hun definitieve aansprakelijkheid
aanzienlijk te boven gaan, veel te groote bedragen.van zijn reserves daarmede illiquide maken en blokkeeren
In een crisistijd of in een
tijd
waarin een bepaalden
tak van hndel zware klappen krijgt zou dergelijke’
vrijgevigheid de financiëele positie van een crédiet-
verzekéraar in gevaar kunnen brengen en, tenzij ‘het
credietverzekeringsbedrij f op biitengewoon groote
winsten zoü kunnen wijzen, hetgeen weer gévénden
moet worden iii eèn over het algemeen vrij hooge
premie, ial een algeheele ‘tegemoetkomirg van den
credietverzekeraar aan de wenschèn’ van verzekerde
396
ECÔNOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
9 Mej 1928
om volledige schadeloosstelling bij niet-betaling op
den vervaldag, niet zoo gemakkelijk gaan.
Met deze beschouwingen komt volmaakt overeen
de gestie van een der belangrijkste Fransche crediet-
4
verzekerings-maatschappijen, die onlangs het voor-‘
beeld heeft gegeven door bij verzekering van goede-
ren credietconcljtjes aan te bieden, welke schade-j
vergoeding dadelijk bij niet-betaling op den verval-
dag waarborgen, zulks echter tegen een premie
aanzienlijk hooger dan de premie voor de gewone,
condities voor goederenverzekering, d.i. betaling eerst
na vaststelling der definitieve schade.
Volledigheidshalve moet vermeld worden dat het
Engelsche Export Oredit Guarantee Department deze
vrijgevige condities tegenwoordig als. stan daardbe-
palingen heeft ingevoerd en dat zonder premie-
verhooging. Of echter deze tak van den Engelschen
staatsdienst rfiet. deze ,largesse economisch geëxploi-
teerd wordt, blijft voor alle deskundigen een open
vraag.
DEN DOOREN DE JONG.
(Wordt ‘iervotgd).
HAVENSCHAPPEN.
,,i-[et onderwerp, dat do schrijvers in deze studie
,,i)@ha’ndelen, ‘trdkt in dan laatsten tijd de aandacht
,,vsn hen; die ge-voelen, dat ‘biji de ‘steeds :i’ngewi.kkel-
,,’der so’rden’de verhoudingen in ome zich voortdurend
,,evolueerende unaatschappi het beStUUr onzer gr
oote
,,havens -niet moet verstarren in oude ‘vormen”. Aldus
‘vangt ‘het ‘voorwoord aan van cle bekend’brochure ,,H’e’t
vraagstuk der hav’enscdiappen” van de ‘heeren van Lier
en Licthtenauer, secretaris en adjunct-secretaris van
de Kamer van Koophandel en Fajb.iiëken ‘voor Rotter-
dam, aan weihe brochure in ‘het nummer van dit
weekblad van 7 December 1927 een bespreking werd
gewijd. Het vraagstuk van h.av’enboheer heeft den
laatsten ti’d in ruime mate de aandacht getrokken.
Gewezen, zij’ ‘hij’v. op de diverse artikelen in het Tijd-
schrift voer Economische Geograph.ie jaargang 1925,
-waar verschillende N’ederlandsche havens aan een be-spreking ‘worden onderworpen. Gewezen ij ook op het
onlangs gedane voorstel van Burgemeester en Wet-
houders van Rotterdam int ‘betrkk-irig tot de ‘grens-
uitbreiding van die igemeente. in de daarop betrok-
‘king (hehbende stukken komt ‘het havenbeheer en de
organisatie daarvan een en andermaal ter sprake.
In de ;hrochu.re-v.an
Lier en Lichtenauor ‘wod’t de
oplossing gezocht in de oprichting van een zelfstandig
publiekrechtelijk liclhaaim, een ,,ba’venscjhap aan, de
monden van Rijn en, Maas”, ‘dat met het ‘beheer van
het goheele h
aveneemp
l
ex
van Dos-dr’eclht en Rotte:r-
‘dam’ en van de daarmede verband ‘houdende’inricji’tin-
gen op. de oevers ‘tot aan zee toe zou, kunnen ‘worden
‘belast. Een pu’bliekreclhtelj’k lichaam dus’, ‘zich uit-
st.i-‘ekikende ver over de grenzen der ‘gemeente, over een
gëbied, dat zelfs in ‘de verst gaande annexat,ie ‘van de
gemeente Rotterdam niet zou worden begrepen. IDe
wensehelij’khei’d van deze ,riieuwe iih amen, ‘voor een
zoo ‘uistg&breid complex als ‘de Rotterdamsche havens
heeft op het eerste gezicht ‘veel aantrdlok’elijlcs, maar
‘de bespreking van ‘het ‘voor en ‘tegen blijve hier voorS-
hands ter zijde. Doel ‘van het onderstaande is slechts
om ‘na te ‘gaan, of
e
en, zoo ja, hoe de oprichting van
dergelijke lichamen in cle ‘bestaande s’taatsrecihtelijke
organisatie II.zan. word en verwez.eniijkt.
In de bovengenoemde ‘brochure wordt ‘de weg hier-
voor gewezen ‘d’o’or •de aandacht te vestigen
0
1)
het ,in 1922 in ‘de Grondwet opgenomen art. 194,
waarbiji bepaald wordt :,,D.e wet ‘kan aan andere ‘dan
in ‘de Gr n’d’et genoemde lichamen veirord’enende ‘be-
‘voegdhei.d geven.” Hier vindt men de machtiging tot
oprichting van nieuwe pu’bliekreehrtejijk.e lichamen
naast Rijk, provincie, gemeente en waterschap. Dit
artikel is een uitvloeisel van de ‘destijds h’eerscihen’de
denkbeelden omtrent ‘bedrijfsorganisatie. Bijide bøhan-
delin’g van het outwerp-BaJckerswet van Minister Tal-
‘ma, was voorts het ontbreken van een dergelijke
grondwettelijike machtiging meer dan ‘eens ‘al’s ‘be-
‘zwaar aangevoerd tegen ‘de voorges telde Balkkersraden.
Het nieuwe Gronidwetsartikel heeft nog geen toepas-
sin.g ‘gevonden
..E’ en ‘wettelijke regeling tot uitvoering
daarvan is niet tot stand gekomen en, voor ‘zoover is na te ‘gaan, ligt ‘de ‘totstandkoming daarvan ook niet
in ‘de bedoeling. Men ‘bevindt zich ‘hier ‘op een, ‘geheel
‘ onbekend ‘gbiecl, waarop de wetgever zeicer niet ‘dan
‘ aarzelend de ‘eerste sch.i’ede zal ‘zetten . i)aai-om ‘valt te
betwijfelen,
of het den’lcbeel’d ‘van oprichting van een
h’avenischap langs ‘ den weg ‘van dit groncl’wetsarti’kel
‘spo’edig ‘voor verweze.nljlking vatbaar ‘zal zijn. De
vraag rijst dan, ook, waarom daarvoor ‘geen uitweg
wordt gezocht op een ander terrein ‘van het 1’ubliek-recht, ‘dat ‘hier te lande door eeuwenou.de t
oe
p
ass
i
ng
is in’gubu.rger’d ets waarvoor ‘de Organisatie als het
ware ‘gereed Ligt,,
.131.
de water.st5atswetgeving. Alzoe
«de oprichting ‘van een haven’scihap in den vorm ‘van
een waterschap.
‘De vraag is ‘thans te bezien, of cle ‘bepalingen ‘der
Grondwet of ‘der waiters’taa’ts’w’etgevin’g zich.
verzetten
tegen oprichting ‘van een waterschap voor’ een ‘doel als hier wordt beoogd, ‘dan wel ‘of het begrip water-schap als zoodanig geweld’ wordt aangedaan, indien
het ‘voor een dergelijk ‘doel wordt gbi-u’ikt. De eerste
vraag kan zorder . voorheho’nd ontkennend worden be-
antwoord. Noch in cle G’rondiwet, noch i.n’de waterstaats-
wetgeving i’s eenige bepaii’ng’tev-inden, .waaibij aan het
doel, ‘waarvoor waterschappen ‘kunnen ‘worden a’pge-
richt, bepaalde grenzen worden ‘gesteld. De Provinciale
Staten ‘zijn, onder goedkeuring van ‘de Kroon, te dien’
aanr/ien geheel ‘vrij’. De Rogeering heeft aan. ‘den som-
:WOti geoefen clan aandran:g om “beperkenici e bepa’l.in-
gen steed’s weerstand geboden, ook toen hij ‘de’ ‘behan-
‘daling ‘van’ de ,,Watei-istaatsn’et 1900″ in cle Eerste Ka-
ner een autoriteit op het ‘gebied ‘ban ‘het waterstaats-
recht., als de heer Vli’elande.r Hein, ‘gevraagd had om,
,,zooal niet een bepaling, ‘dan toch ‘ccii wettelijke om-
,,lj’n,ing van hetgeen onder het begrip waterschap,
,,veensc’hap en vëenpo1der verstaan ‘nïoe’t worden,” Op grond van de bestaande wetgeving heeft men, ‘derha] ve
als îwwterschap te erkennen elke instelling, op wettige
wijze in het, leven geroepen, waaraan de ad’mi’nistra-
tieve ‘macht ‘h’eef t goedgevonden den naam van water-
schap “te geven, ook wan neer men meent, cl at het ‘doel
‘met beharti;gi-ng van waters’taats’belan’gen weinig of
niets te ‘maken heeft. ,.Watei-sc’happen,” zoo zegt Mr.
Sy.benga in zijn geschrift ,,Oprichtin’g vals waterschap-
pen ‘met één ingelan’d”, ,,zijin, watersdn
happen ‘door liet
,,feit, dat zij’ door ‘cle Staten onder Koninklijke ‘goed-
,,keuring al’s zoodanig aijn opgericht; zij’ ‘hlij’veu het
,,”totdat zij’ op gelijke ‘wijze w’orden opgeheven.”
Evenmin Ikan aan het
begrip
,,wa’tersch’ap” ‘bezwaar
tegen cle oprichting van een dergelijke inrichting voor ha’ven!beheer worden ontleend. Met een beroep op de
‘historie is een dergelijk bezwaar althans zeker niet
vol te houden. De opvatting, dat de taak ‘der water-
schappen zich tot waterkeering, ‘waterlossing cxi ‘wat
daarmede verband ‘houdt zou moeten ‘bepalen, is in
den lateren ti,jid ‘opgekomen, maar ‘heeft ‘bi,.j ‘de Regee-
ring nooit ingang gevonden. In ‘d’en ‘ouden tijd strak-
ten de hun ‘zorg evenzeer uit tot alles
wat ‘de belangen van den landbouw ‘betrof en ‘daarvoor
was niet alleen n:oodi’g dijken, sluizen en molens aan
te leggen, maar ook wegen en kanalen. Dat ‘de zorg
voor de scheepvaart, de verlichting van wegen, de
voorziening van een boezem’kanaal met voor ‘mensch
en diei bruikbaar water en tal-van andere soortgelijke
aangelegenheden door waterschappen ‘binnen den
kring van ‘hun bemoeiingen kunnen werden getro’kken,
is meer ‘dan eens door Kroon en Hoogen Raad uit-
‘cl rukkelijk erirend.
Meermalen zijn ‘dan ook waterschappen opgericht: welke uitsluitend de belangen van het verkeer of ‘van
‘de scheepvaart tea doel ‘hebben. Te denken valt aan de
z.g. wegwa:tersc’hap’peia, welke vooral in de provincie
Groningen voorkomen, maar ook in de provinciën
Frierland en Noord-Brtbant zijn opgericht. Het ‘be-
9 Mei 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
397
la’n’g’van. wa’tei”keerihg en water’loasing is tdaaraan ge-
heel vreemd. Zij dienen en’hel om het onderhoud van
een’ bepaalden weg te verzekeren of voor den aanleg
of de verharding van een weg do noodige gelden bij:-
een te brengen en de kosten te ‘verhalen op de daai1bij
iiangheb’hendogrondei’g&iaren.
Andere ‘waterschappen rzijn ‘opgericht in de eerste
plaats voor de belangen van de scheepvaart en de in-
standhouding van daarvoor aoo’dige kanalen. Het. )s
vooral iii Groningen, dat dergelij,e kanaalwaters’cflap-
pen voorkomen. Zij’ zijn veelal opgericht in het belang
van de ontginning, om door den aanleg van een be-
paald kanaal een ‘bepaald’ge’bied voor de soheepvaart
te •oi:itsluit’en. Zoo geschiedde bij’s’. in 1916 met de
grooc vlakte het W’eender en Jipsinghu.izerveld onder
de gemeenten Tlagtwedde en Onst’wedde. In de r’egle
rncrEteLt ‘van deze verschillende knaalwaterachappen
worden die waterschappen belast met het onderhoud
van •de met nnme genoemde kanalen op bepaalde af-
metingen cn met; het onderhoud ‘van de kaclen en
oevers en van de over ‘het kanaal gelegen ‘hruggen.
Wanneer m,ri bovenstaande voorbeelden .bnsohouwt,
is er niets ahnnim’aais in, wanneer men
V’OOL
het be-
heer van de havens aan de Maas en “van de daarbij he-
hoorelL’de wer ii ‘op den oever een .ha.vensohap in dan
vorm ‘vr
t:i
een watersohap zou oprichten. Ook al zou
men niet zon ver willen gaan als hierboven is betoogd en ‘met ‘Prof. îra.nen’burg (Noderla.ndsch Staatueclil:
II, hlz. 299), meenen, dat men zi’oh moet ‘honden o’.a.
aan w’at in het gewone spraakgebruik tot het gebied
van den wate’rsiaat buhoort, dan nog
behoeft
mcii van
de oprichting van een haven.sch’ap als waterschap niet
af te
zien.
Indien men ziet op ‘hetgeen bijv,. in. ‘de wet i
van 28 Febriia’i 1891, St’bl. 69, tot vaststelling van
‘bepalingen ‘betreffende Rijks waterstaatswei’ken, als
waters’taatswnrkeu ‘wordt ‘beschouwd, behoeft men ‘het
spraakgebru’k geen ‘geweld aan te doen om havenwer-
ken daaronder ‘te doen vallen.
De or.gani’sat:ie van, een haveusoha’p, als in de ‘bro-
chure ‘van Mes. ‘vain Line en Licihtenau’er wordt voor-
gesteld, zou door ‘de ‘oprichting ‘van een waterschap
zeer goed ‘kunnefl ‘worden verweze.nlijlkt. Men zou ‘daar-
‘mede niet in belangrijke mate ingaan tegen hetgeen
do inrichting van, waterschappen ‘tihana reed’s in som-
mige gevallen te zien geeft. De ‘benoeming van ‘de leden van het, bestuur ge-
schiedt in do w’aterscihappen. sosus door
de
Kroon, maar
ook ‘vaak ‘door de ingelanden; ‘het ‘kiesrecht is dan ver-
bonden aan ‘het bezit ‘van een bepaalde oppervlakte
grond binnen het waterschap. Intussehen komt in ver-
schillende grootweterschappen en hoogheeznraadschap-
pen voor, dat ‘het bestuur veikozen wordt door de :be
s’turen van ‘de bel aingthehbende ‘on’derwa’terschappen.
Ook w’ordt aan gemeentebesturen wel het recht van
benoeming .gegeven. Zoo worden ‘bijv. van ‘de ‘hoofdin-
gelanden van. Delfiand, naast de rechtstreeks door de
in’gelanden ‘gdkozenen, een aantal benoemd door Bur-
gemeester en Wetihoid’ers van is-Graven’hage, van
Delft, van V’laardin’gen en door vertegenwoordigers
van de colleges ‘vhn Burgemeester en Wethouders van
Loosduinen, Maassluis, Naal’dwijic, Rijawijk en Voor-
.hwg. Zoo ‘worden ‘van ‘de gecom’mitteerd’en ‘van ‘die
Be-
dijking langs Dr’ontihen sommigen aangewezen ‘door
‘hel an g’hebbende waterschap’sbestu ren, anderen ‘door
‘het gemeentebestuur van Kampen. Een en ander sluit zich geheel aan bij het ‘d’enkbeeld van de hoeren van
Li’er en Licht’enauer, die het bestuur ‘van het ‘haven-
schap zouden willen ‘doen aanwijzen ‘door Rijk, provin-
cie, belanghebbende gemeentebesturen, waterschap s’be-
sturen en Kamers van Koophandel. Wat de geldmiddelen ‘betreft, ‘deze worden in vele watersc’happeai opgebracht door een omslag over de
ingelanden naar ‘gelang van de kadastral’e grootte ‘van
hun binnen ‘het waterschap gelegen ‘gronden. ‘Soms
wordt ‘ook, vooral voor ‘gebouwde eigendommen, de ‘be-
lastbar.e opbrengst als maatstaf. aangenomen. De wa
terstaats’w’etgeving geeft ‘echter te dien hanzi’en geen
r
o
pl
i
,
r
ift
en
, zoodat de Provinciale ‘Staten ‘de vrij-
hei’d ‘hebben in ‘het reglement van het ‘waterschap en-
dcie heffingen ‘toe ‘te staan. Zoo wordt bijv. in de ‘kos-
ten van het kanaalwatersch’ap Ween’de-dipsunghuizen ( Provinciaal ‘Blad van 0”r oningen 1916 no. 50) voor-
zien door ‘de ‘heffing van ‘sc’heep’vaartreohten voor het
gebrul k ‘van het kanaal en van de ‘daarbij behoorende
los-, laad- en opslagplaatsen. De bevoegdheid daartoe
‘wordt in het reglement to egekend, ‘zonder dat ‘daar-
voor nog een concessie krachtens ‘het Kei’ze.rlij’k De-
creet van 21 Octdber 1811 wordt ‘vereisciht. Ook rwor-
den in het reglement soms corporaties ‘als ‘gemeenten
met jaarlij’ksche tii’tkeeringen ‘ten behoeve ‘van het wa-
teeschap ‘belast. Gewezen zij’ bij’v, op ‘het reglement
van ‘het waterschap ,,Aaisu’m ‘de Nieujwe Eewer”
(Pro’. B’ia,d van. Groningen’ 1920 no. 5), op ‘de Bedij’king
‘langs Dro’n’then, waar 64 pOt. ‘der kosten door ‘de ge-
‘meente Kampen wordt opgebracht, op het reglement
van het ‘hoogheem raa’dschap ,,Noordhoiiands Noorder-
‘kwartier”. Bij’ ‘dit reglement ‘wordtiet hoogheemraad-
schap tevens belast met een jaarlijksciho ‘bijdrage aan
de provincie Noordholland in ‘de rente en aflossing
‘van de ‘geldileeningen, welke ‘d’i’o provincie ‘op het tijd-
‘St’1) van’ ‘de oprichting van h’et hoo’gheemraadschap
reeds had aangegaan of nog ‘zou aangaan tr’voorCie-
hing in ‘de kosten ‘van ‘den watersnood ‘van 1916.
Naar abal’ogie hiervan zou ‘dus in de kosten van een
haverrsohap kunnen worden ‘voorzien door de heffing van rechten en door bijdragen ‘van de gemeentebestu-
ren, ‘wier ‘belangen in het bijzonder- ‘biji ‘da ‘havens zijn
betrokken en ‘di,e thans met ‘het grootste deel der kus-
ten ‘zijn belast. Daarentegen, zou rente en aflossing van
gemeentelijke ‘geld’leenin’gen ten behoeve van de ho-
‘venii:richt.i.ngen aangegaan, welke inrichtingen aan
het ‘baven’scha’p zouden zijn over to ‘dragen, ten laste
van het ha:ven’s’cihap kunnen ‘worden gebracht.
‘Door een en ander’ zou tevens worden tegemoetgeko-
men aan de bezwaren, d’oot den heer H. S. de B ,ode
in ‘zijz artikel in. ‘h’et’tij’dschrift voor Economische
Geo-
gr.aphie, jaargang .1.925, blz. 231 e.v., tegen haven-
schappen onjtwi’k’k’eld, nl. dat bij ‘de oprichting ‘van een
‘haven’shap de havenworken. ‘rendabel zullen moeten
zijn uitsluitend uit directe baten. Immers er bestaat
geen ‘bezwaar de belanghebbende gemeenten te ‘belas-
ten voor ‘de indirecte voord’eelen, dli voor hen uit de
havens voortkomen, waarvoor zij ook thans, zij’ het in anderen vorm, ‘bereid zijn offer’s te ‘brengen.
Aan een harvenschap-waterscbap zou ‘krachtens de
Keurenw’et van 20’3uli 1895, Stbl. 1.39, ‘de ‘bevoegdheid
kunnen worden toegdkenid poli tioverord’eni’ngen te ma-
ken, waardoor ‘het zou kunnen voorzien i,n hetgeen in
het hav’en’belang wordt ver’eischt. Met name zou het
ook ku.nnen voorzien in hetgeen ‘werd betoogd met het
ingetrokken voorstel van’ wet van de hoeren van der
Molen en Gerretson (Gedrukte Stukken Tw&od J,Ça-
mer Zitting 1913-1914, 346), waarbij voor ‘den aanleg,
de instandhouding en ‘de exploitatie van een nieuwe
of ‘de uitbreiding van een bestaande haver vergunning
werd gevorderd. .De waterschappen zijn bij’ de uitoefe-
ning van hun keur’bevoegdhei’d slechts gebonden aan
de ‘bepaling van art. 3 der K.eurenwet, dat de veror-
deningen geen ‘bepalingen mogen inhouden omtrent
p un’ten, waaromtrent. ‘bij een wet, een algemeenen
maatregel van bestuur, een provinciale verordening,
of het reglement ‘der instelling is voorzien.
Mocht tot de oprichting van een havenschap worden
overgegaan, dan zal ‘men goed ‘doen ‘deze insteliig met den naam ,,waterschap” te ‘bestempelen, gedachtig aan
het arrest van ‘den Hoogen Raad van 2.7 Maart 1882,
W. 4158, waarbij ten aanzien van het veenisc’hap Bor-
er-Weste,rveen werd ‘beslist, ‘dat een veens’chap ge’en
waterschap is en dat onder de toenmalige Grondwet
de ct
a
t
en
‘der provinciën niet de bevoegdheid hadden
veenschappen o.p te richten. Naar aanleiding daarvan
werd bij de Grondwetsherzienj.má van 1887 in de
Grondwet uitdrukkelijk van veenschaippen en veenpol-ders naast. waterschappen melding gemaakt. Deze wij-
‘ziging had achterwege kunnenblijven. Immers na het
arrest van den Hoogen Raad ‘hebben ‘de State.r van
398
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
9 Mei 1928
Dreutlie en Groningen zich gehaast ‘de bestaande’ veen-
schappen in waterschappen om te zetten. Die vervan-
ging was slechts een verandering van naam, want in
het wezen der instellingen werd niets veranderd; de
verv’angipg .beantwoordde echter geheel aan het doel.
Intussehen, zooals reeds is opgemerkt, de bedoe-
ling van het bovenstaande is niet om de wensche-
li.jkhei’d van oprichting van havenschappen te behen-
delen, doch slecht,s om aan te toonen, dat wanneer
daartoe mocht wordefl overgegaan, niet het onzekere
pad van art. 194 der Grondwet moet worden betreden,
omdat de waterstaatswetgeving voldoende aankn oo-
pingspunten biedt en gelegenheid geeft te bereiken
hetgêen men begeert.
R. H.
DE
Vos
VAN
STEEN WIJK.
“s-Gravenhage, 21 April 1928.
DE NEDERLANDSCHE KATOENINDUSTRIE IN 1927.
In het Jaarverslag van de Internationale Orediet-
en Handels-Vereeniging ,,Rotterdam” te Rotterdam
over 1927 komen eenige cijfers vöor omtrent den in-
voer van katoenen manufacturen op Java en Madoera,
die oogensehijnlij’k eenigszius afwijken van de cijfers,
vermeld in het overzicht van ,,De Nederlandsche Ka-
toenin’dustrie in
1921″
‘op pag. 337, No. 642 van, dit
tijdschrift.
Dat verslag van de Internationale Crediet- en Han-
dels-Vereeniging ,,Rot’terda.m” vermeldt nl. voor deze
invoeren over 1927:
Japan ……….
f
36.377.000
Nederland……..,, 32.388.000
Engeland . … …. ,, 34.356.000
terwijl dê in bovenvermeld overzicht genoemde cijfers
voor deze drie landen resp.
f
35,4,
f
30,8 en
f
24,1 mii-
lioen aangeven.
Het is daarom niet ondienstig dit verschil eenigs-
zins te verklaren. Het vindt zijn oorzaak in het feit,
dat door ons in ‘bovenbedoeld overzicht minder rubrie-
ken zijn genomen dan door de Directie van de Inter-
nationale Orediet- en Handels-Vereeniging ,,Rotter-
dam”.
Rdadplegen wij ni. de Invoerstatistiek van het Gen-
tiaal Kantoor voor de Statistiek t.e Weltevreden van
vroegere jaren, bijv. 1913, dan zien wij, dat in ‘die
jaren bedoelde manufacturen in slechte drie groepen
‘daarin zijn opgenomen, t.w.: a. Ruwe, ongebleekte
katoenen manufacturen,
b.
Gb1eekte katoenen manu-
faèturen,
c.
Geverfde of gedrukte en bontgewevern ka-
toenen manufacturen.’
Ten einde nu vérgelijking mogelijk to maken, heb-
ben wij oo’k in bovenbedoeld overzicht van ,,De Ne-
derlandsche Kntoenindustrie in 1927″ ‘deze groepen
aangehouden.
In de laatste jaren is, naast een meer gespecificeer-
de onderverdeelirig der bovengenoemde drie groepen,
nog een categorie ‘daaraan toegevoegd, t.’w. ,,Netel-
doek en ‘dgl. stoffen en fancy kleeding’stoffen”.
Voor 1926 en 1921 66k rekening ‘houdend ‘met deze
rubriek, komen wij tot de volgende invoercij’fers:
1913
1926 1927
Waarde in
Waarde
in
Waarde in
1
o/o
1
%
‘
1
%
Engeland
33.252.989
43
33800.396
28
34.628.246
27
Nederland
33.300.874
43
34.494.482
29
32.821.842
26
Japan
204.961
–
33.027.187
27
36.577.205
29
Italië……
2.699.146
3
6.141.385
5
7.558.345
6
China
–
,
–
965.655
1
1.240.352
1
Zwitserland
169.239
–
6.281.518
5
7.124.363
6
Singapore
1.901.586
3
2.390.157
2
1.225.750
1
Duitschiand
–
–
415.760
–
319.253
Br.-Indië
.
–
–
2.737.222
2
4.719.119
4
Rest
……
6.355.831
8
698.434
1
1.182.017
–
77.884.626 100 120.952.196 100 127.396.492 100
De verhouding der verschillende ‘landen is dus niet
veel gewijzigd; alleen is het overwicht ‘van Japan bij
deze ‘totaaicijfers iets rniicler geprononceerd, terwij’l
het verschil tusschen de Engelsche en de Nederland-
sche invoeren nu veel kleiner is geworden.
Waar ‘de waarde van de uit Nederland naar geheel
Ned.-Indië uitgevoerde katoenen manufacturen in de
jaren 1926 en 1927 volgens ‘de Nederlandsche cijfers
resp.
f
49.003.000 en•
f
47.131.000 heeft bedragen, is
er dus ook nog een ‘belangrijke invoer uit Nederland
in de Buitengewesten, die echter nog niet opgegeven
kan worden, daar de volledige statistiek ‘van geheel
-Ned.-Indië eerst later verschijnt.
J.
G.
BUITENLANDSCHE MEDEWERKING
DE VERBETERDE PUBLICITEIT VAN DE BANKEN IN
DUITSCHLAND.
Dr. L. Miksch ‘te
Berlijn
schrijft ons:
• Volgens de bepalingen van 4 Juli 1910 over de
toelating van waardepapieren tot den beurshandel
kunnen de aandeelen van binnenlandsche crediet-
banken toegelaten worden onder voorwaarde, dat de
desbetreffende bank de verplichting op zich neemt,
naast de jaarlijksehe balans regelmatig tusschentijd-
sche balansen uit te geven. Dit voorschrift is tot
op heden de eenige bepaling, volgens welke de banken
tot het publiceeren van tusschentijdsche balansen
gedwongen kunnen worden.
De kring van de banken, die tweenaandeli,jksche
balansen publiceeren, overtrof echter vanouds het
aantal wettelijk daartoe verplichte instellingen. Reeds
in het jaar 1909 hadden de grootste Berlijnsche
banken met uitzondering van de Berliner Handels
Gesellschaft besloten 5 maal per jaar tusschentijdsche
balansen te publiceeren. Later slôten andere banken
zich daarbij vrijwillig aan, w.o. ook de belangrijkste
openbare bankinstellingen en girocentralen. Voor de opstelling van de op grond van boven ge
:
noemde bepalingen te publiceeren tweemaandelijksche
balansen was een bepaald schema door de besluiten
van 30 Juli 1911 en 20 April 1912 voorgeschreven,
dat ook door de vrijwillig toegetreden banken ‘ge-
bruikt werd.
Toen na den oorlog de publicatie van tweemaan-
delijksche balansen in Februari 1925 voor het eerst
weer voortgezet werd, bleek spoedig, dat het oude
balansschema van 1911 niet meer aan de eischen
voldeed. Toen dit schema ingevoerd werd, richtte
het belang zich, in aansluiting aan de onderhande-
lingen over de bank-enquête van 1908, hoofdzakelijk
op de kas-liquiditeit der banken. De diep ingrijpende
veranderingen, die het Duitsche economische leven
door den wereldoorlog en de daarop volgende inflatie
ondervond, maakten het noodig, het hoofddoel te richten op het vraagstuk van kapitaalvorming, de
nieuwe oprichting van een binnenlandsche crediet-
markt en de deelneming .van de buitenlandsche
kapitalen, in het
bijzonder
op korten termijn, aan den
hernieuwden ‘opbouw van het Duitsche economisch
leven. In de Duitsche handelspers werd daarom een
hervorming van het balansschema uit dit gezichts-
punt geëischt.
Een verdere aansp’oring tot verandering van het
balansschema was de wensch van de Rijksbank om
de speculatie ter beurze, die in het begin van het
vorige jaar een bijzonder grooten omvang bereikte,
te beperken en zich te dien einde een juister inzicht
in de credieten voor effectenspeeulatie van de ban-
ken te verschaffen.
De onderhandelingen, welke gedurende het gansche
vorige jaar tusschen de Rijksbank, de desbetreffende
banken en het Reichswirtschaftsrninisteriurn gevoerd
zijn, hadden tenslotte de volgende veranderingen in
de bestaande voorschriften en overeenkomstèn over
de publicatie van tusschentijdsche balansen ten-
gevolge. ‘
In de plaats van, het oude balansschema van 1911 treedt een nieuwe en op meerdere punten verbeterde
opstelling, die volgens besluit van het Reichswirt-
schaftsministerium van 10
.
Maart 1928, voor alle,
3. Gitbaben bei Noten- und
Abrechnungs- (Clearing-)
Banken
4. Wechsel und unverzins-
liche Schatzanweisungen
Wechsel und unver-
ziusliche Schatzan-
weisungn des Reichs
und der Lauder
eigene Akzepte eigene Ziehungen Solawechsel der Kun-
den an die Ordre der
Bank
5. Nostroguthaben bei Ban.
Nicht eingezahites Aktien
bezw. Betriebskapital
Kassa, fremde G-eldsorten
und fallige Zins- undDivi-
dendenscheine
3.
Guthaben bei Noten- und
Abrechnungs- (Clearing.)
Banken.
davon entfallen auf
deutsche Notenbanken
allein
4
Schecks, Wechsel und Un-
verzinsliche Schatzanwei-
sungen
Schecks und Wechsel
unverinsliche
Scb atzanweisungen
des Reichs und der
Liinder
davon bei der Reichs-
bank rediskontabel
eigene Akzepte
eigene Ziehungen
Solawechsel der Kun-
den an die Ordre der.
Bank
5. Nostroguthaben bei Ban.
Aktiva:
1. Nicht eingezahites Aktien
1.
kapital
2. Kassa, fremden Geidgorten 2.
und Coupons
9 Mei 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
399
na
31
Mrt.
1928
te publiceeren tusschenti.jdsche balansen
voorgeschreven is. De veranderingen, die het balans-
schema ondergaan heeft,. zullen wij nader bespreken.
Een bijzondere belangrijke vooruitgang is, dat het
aantal, binnen een jaar te publiceeren balansen, aan-
zienlijk verhoogd
is.
Terwijl tot dusverre de tusschen-
tijdsche. balansen elke twee maanden, ni. eind
Februari, April, Juni, Augustus en October gepubli-
ceerd werden, moeten
zij
in de toekomst iedere
maand met uitzondering van December en Januari,
in totaal dus
1.0
maal per jaar, uitgegeven worden.
Van een publicatie van een maandbalans per eind
December en eind Januari heeft men afgezien, in
de eerste plaats omdat op
•
dit tijdsti.p reeds de jaar-
balans opgestehl wordt en verder, omdat anders de
Januaribalans
dikwijls
v5r de jaarbalans uitgegeven
zou worden. De invoering van éénmaandelijksche balansen heeft overigens, naast de voordeelen van een goed inzicht in de ontwikkeling van het bank
wezen, ook het voordeel een onzekerheidselement op
de geidmarkt uit te schakelen, dat tot dusver hier
door ontstond, dat bij de tweemaandeljksche balans
termijnen gewoonlijk met een iets grooteren druk op de geidmarkt gerekend moest worden, daar de
banken ernaar streefden op den afsluitdag grootere
kasvoorraden te houden.
Een verder voordeel is, dat het nieuwe schema
voor alle soorten van banken geschikt is,
terwijl
tot
dusverre de hypotheekbanken en girocentralen een
ander schema gebruikten als de credietbanken.
Tegelijk met de verandering van het schema zou
ook het aantal banken, dat tusschentijdsche balansen
publiceert, indien mogelijk, vergroot worden, waarbij
men echter de uitoefening van een wetteli.jken dwang
wenschte te vermijden. Tot dusverre zijn echterin
dit opzicht nog geen groote vorderingen gemaakt.
Van de grootste Berljnsche banken heeft zich tot
nu toe slechts de Reichs Kredit Geselischaft vrij-
willig aangesloten. De Berliner Handels Geselischaft
heeft zich weliswaar bereid verklaard, tezamen met
andere tot dusverre niet aangesloten instellingen,
globale
cijfers
te publiceeren. Daar echter met de
hier hoofdzakelijk in aanmerking komende parti-
culiere bankiers een overeenstemming nog niet be-
reikt werd, is de publicatie van deze totaaleijfers
voorloopig achterwege gebleven.
De veranderingen, die door het nieuwe balans-
schema iii de verdeeling van de afzonderlijke balans.:
posten ingetreden
zijn,
worden door vergelijking tus:
schen het onderstaande oude en nieuwe schema
duidelijk.
Oude Schema.
Nieuwe Schema.
ken und Bankfirmen
6. Reports und Lombards ge-
gen börsenghngige Wert-
papiere
Vorschiisse auf Waren
und Warenverschiffungen
davon am Bilanztage ge-
deckt:
durch Waren,Fracht-
und Lagerscheine,
durch andere Sicher-
heiten
8. Eigene Wertpapiere Anleihen u. verzinsl.
Schatz-anwei sungen
d. Reiches und der
Lander
Sonstige bei der
Reichsbank und an-
deren Zentralnoten.
banken
beleihbare
Wertpapiere
Sonstige börsengang. –
ige Wertpapiere
SonstigeWertpapiere
9. Konsortialbeteiligungen
10. Dauernde Beteiligungen
bei anderen Banken und
Bankfirmen
11. Debitoren in laufender
Rechnung
gedeckte
ungedeckte
12. Bankgebaude
13. Sonstige Immobilien
14. Sonstige Aktiva
Summe der Aktiva (uberein-
stimmend mit der Summe der
Passiva)
Ausserdem: Aval. und Bürg.
schafts-debitoren
Aktienkapital
Reserven
.3.
Kreditoren
a. Nostroverpflich-
tungen
b. Seitens d. Kundschaft
bei Dritten benutzte
Kredite
c. Guthaben deutscher
Banken u. Bankfir-
men
d.Einlagen auf provi-
sionsfreier Rechnung
Innerbaib sieben Ta-
gen fallig
Darüber hinaus biszu
drie Monaten fallig
ken u. Bankfirmen mit
Fitlligkeit bis zu drei
Mon aten
davon innerhaib 7 Tagen
fallig
6.
Reports und Lombards ge.
gen börsengitngige Wert.
papiere
davon entfallen auf Re.
ports allein
7.
Vorschtisse . auf verfrach-
tete oder einge1gerte
Waren
a. Rembourskredite 1) sichergestelltdurch Fracht- oder Lager.
scheine
sichergestelltdurch
sonstige Sicher
–
hei ten
obne dingliche Sicherstellung
b. Sonstige kurzfristige
Kredite gegen Ver.
pfandung bestimmt
bezeichneter markt-gkngiger Waren
8. Eigene Wertpapiere
a. Anleihen u. verzinsi.
Sehatz.anweisungeu
d. Reiches und der
Lan der
Ii. Sonstige bei der
Reichsbank und an-
deren Zentralnoten-
banken
beleihbare
Wert papiere
c. Sonstige börsengang-
ige. Wertpapere
d. SonstigeWertpapiere
9. Konsortialbeteiligungen
tO. Dauernde Beteiligungen
bei anderen Banken und
Bankfirmen
11. Debitoren in laufender
Rechnung davon entfallen
auf Kredite an Banken,
Bankfirmen, Sparkassen,
und sonstige Kreditinsti-
tute von der Gesamtsum.
me (II) sind gedeckt
dureh börseiigiingige
Wert papiere
durch sonstige Si-
cherheiten
12. Langfristige Ausleihung.
en gegen hypothekarische
Sicherung oder gegen
Kommunaldeckung
13.
Bankgehaude
14. SonstigeImniobitien 15. Sonstige Aktiva
Summe der Aktiva (überein-
stimmend mit der Summe der
Passiva) Ausserdem: Aval. und Bürg- schafts-debitoren
Aktien- bezw. Betriebs-kapital
Reserven
Kreditoren
Seitens d. Kund-scha’t bei Dritten be.
nutzte Kredite
Deutsche Banken,
Bankfirmen, Spar-
kassen und sonstige
deutsche Kreditinsti-
tute
Sonstige Kreditoren
Von der Gesamtsumme
der Kreditoren (mit Aus-
schluss von a) sind:
1 Innerhaib sieben Ta-
Passiva.
400
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
” 9 Mei-1928
3. Nach
drei
Mônaten
gen fallig
fallig
2.
Dariïber hinaus bis zu
e. Sonstige Kreditoren
drei Monaten fiillig
1.
Innerhaib sieben Ta-
3. Nach
mehr
als drei
gen fiillig
Monaten fil1ig
Darilber hinaus bis zu
drei
Moiaten
fitilig
S
Nach drei Monaten
fiillig
Akzepte und Schecks
4.
Akzepte
a) Akzepte
b. Noch nicht eingelöste
Schecks
5. Sonstige Passiva
5. Langfristige Anleihen
bezw. Darlehen
Hypothekenpf and-
briefe und Kommu-
nalobligationen
im
Umlauf
Sonstige
6. Sonstige Passiva
Summe der Passiva (iiberein-
Summe der Passiva (iiberein.
stimmend mit der Summe der
stimmend mit der Summe der
Aktiva)
Aktiva)
Ausserdem: Ausserdem:
Aval- und Bürgschaftsver-
Aval- und Btirgschaftsver-
pflichtungen
pflichtungen Eigene Ziehungen
Eigene
Indossamentsver-
Davon für Rechnung Drit-
bindlichkeiten
ter Weiter begebene Sola-
aus weiter begebenen
wechsel der Kunden an die Bankakzepten
Ordre der Bank
aus
Solawechseln der
Kunden an die Ordre
der Bank
aus
sonstigen
Redis-
kontierungen
Von
der
Gesamtsumme
(a+b+c)
sind in
spiites-
tens
14
Tagen fallig
Eigene
Ziehungen
über-
haupt davon ftir Rechnung
Dritter
De verbeteringen zijn, zooals uit deze tegenover
elkaarstelling blijkt, van verschillende soort.
De dadelijk beschikbare middelen zijn nauwkeuriger
omschreven, waardoor een juistere vaststelling van
de ‘liquiditeit van den eersten rang
mogelijk
wordt.
Daarom
zijn
de hier opgenomen coupons tot de
vervallen rente- en dividendbewijzen beperkt. Men
beschouwt de coupons als vervallen, wanneer zij door
de kantoren, waar zij betaalb’aar zijn gesteld, ter
verzilvering worden aangenomen. Alle overige coupons
worden op den post waardepapieren geboekt. Om de-
zelfde reden is ook het tegoed bij de circulatiebank
van het tegoed bij de clearingbanken gescheiden.
Deze laatste spelen in den tegenwoordigen tijd een
veel grootere rol dan in de jaren voor den oorlog.
In de posten chèques, wissels en rentelooze schatkist-
proméssen beteekent de scheiding tusschen chèques
en wissels aan den eenen kant en schatkistprornessen
aan den anderen kant een vooruitgang.
..Een
bijzondere
zorg is aan de groote moeilijkheid,
welke de
omschrijving
van het nostro tegoed biedt,
besteed
.
. De nostrorekeningen ‘ zijn tegenwoordig
belangrijk grooter dan voor den oorlog en hebben
naast de direct beschikbare middelen een groote
beteekenis voor de liquiditeit; temeer daar
zij
voor
een zeer aanzienlijk deel uit gemakkelijk te realiseeren buitenlandsche tegoeden bestaan, die hun tegenwaarde
vinden in de buiteulandsche verplichtingen op korten
termijn, welke, onder het hoofd crediteuren zijn
opgenomen. Onder nostro-tegoed mag volgens de
verklaringen van het Reichswirtschaftsministerium’
slechts een zoodanig tegoed bij de banken verstaan
worden, dat voor de bauk een ten alle
tijde
realiseer-
bare reserve voorstelt. Vervallen
zij
eerst over drie
maanden of later of zijn zij ‘ontstaan doordat andere
banken op verzoek een leening daarop verstrekt
hebben, dan moeten
zij
onder het hoofd debiteuren
geboekt worden. Het nostro-tegoed, dat na veertien
dagen’ vervalt, wordt op een
afzonderlijke
rekening
opgenomen.
Het streven van de Rijksbank, een beter inzicht
te verkrijgen in de credieten voor’ heurzenspeculatie,
heeft zijn uitdrukking gevonden in de scheiding van
de posten prolongatie u/g en beleeningen en in de
verdeeling van gedekte debiteuren in die, welke door
effecten gedekt zijn en die, welke een ander onder-
pand ter beschikking gesteld hebben. De beleeningen
zijn in de
bij
het nieuwe schema gevoegde bepalingen,
scherp omschreven. ‘Onder beleeningeta wordt verstaan,
vaste, niet in loopende rekening gegeven, credieten,
die op een bepaalden tijd op bepaalde effecten tegen
een vaste rente verleend worden. Uit dezen post kunnen
l
daarom de dag- en’ maandgelden van’ de geldmarkt
tamelijk duidelijk blijken. Daarentegen bevatten de
uitvoerende bepalingen helaas geen voorschrift over
de boeking van prolongatiecredieten aan cliënten.
Men heeft dikwijls beweerd, dat een deel der banken
deze credieten’ onder het .hoofd gedekte debiteurei
opneemt, en deze mogelijkheid is ook, niet door het
nieuwe schema opgeheven. Aan den anderen kant
mag men de door effecten gedekte debiteuren in geen
geval met speculatiecredieten gelijkstellen. Een ge-
‘woon industriecrediet kan heel goed door effecten
gedekt zijn.
Het is daarom ook nauwelijks mogelijk om uit het
nieuwe schema de credieten, bestemd voor effecten-
‘speculatie na te gaan. Daarentegen kan het misschien
mogelijk zijn uit de toe- of afneming van de door’ ‘effecten gedekte debiteuren’ vast te stellen, of de
beursverplichtingen. gelijk gebleven of wel afgenomen
zijn.
Onder de verdere belangrijke veranderingen zijn
nog de volgende te noemen:
De voorschotten op’ bevrachte en opgeslagen goede-
ren, die tot dusverre slechts naar de
wijze
van
dekking ingedeeld waren, moeten nu bovendien onder-
verdeeld worden in rembourseredieten en andere
credieten op korten termijn tegen onderpand van
bepaalde daartoe aangewezen marktgoederen.
Bij de debiteuren is behalve de indeeling naar de
‘
dekking -nog een naar de credietnemers tot stand
gekomen, daar de credieten aan banken en andere
credietinstellingen afzonderlijk opgenomen moeten
worden. Deze indeeling, die een statistisch doel heeft,
is op verlangen door don statistischen rijksdienst
‘gemaakt om de berekening van het Duitsche crediet.
volumen zonder dubbeltellingen mogelijk te maken.
Op de passiefzijde is de nieuwe indeeling van de
‘crediteurenposten bijzonder opmerkelijk. De post
‘nostro- verplichtingen is, evenals de onderscheiding
tusschen deposito’s op provisievrje rekening, en
andere crediteuren, weggevallen. De Rijksbank gaf als reden daarvoor op, dat de nostro-verplichtingen
zich zeer
moeilijk
laten omschrijven en een juist
inzicht daarom toch niet verwacht kon worden. Wat
het, onderscheid tusschen deposito’s op provisievrije
rekening en andere crediteuren betreft, was het
volgens de Rijksbank aan te bevelen dit onderscheid
o te heffen, omdat deze onderverdeeling gemakkelijk
tot foute conclusies aanleiding gaf en de meeste
crediteurenrekeningen bovendien provisievrij gevoerd
worden. Evenwel was het gewenscht geweest, indien
hier met de nieuwe invoering van de rekening spaar-
gelden door een overeenkomstigen post in het balans-
schema rekening was gehouden. Volgens dit ‘nieuwe
schema
zijn
ook de niet betaalde chèques onder de
crediteuren te rekenen, zoodat de accept-rekening
goed tot uitdrukking komt.
De uniformiteit van het schema voor de’ ver-
‘schillende ‘soorten van banken maakte het noodzakelijk,
zoowel op de actief- als op de passiefzijde een post
oor leeningen op langen termijn op te nemen. Hierop
komen nu ook de dollarleeningen op langen termijn
van de Duitsche bank en de Privat- undOommerzbank
voor, die tot dusverre onder andere passiva, ree-
pectieveljk onder crediteuren geboekt waren.
In het nieuwe balansschema is niet opgenomen de
9 Mei 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
401
indeeling in afzonderlijke posten van binnen- en
buitenlandsch. tegoed, respectievelijk verplichtingen,
die een voortreffelijk inzicht in de verhoudingen op
de kapitaalmarkt zouden geven. Het Reichswirt-
schaftsrninisterium weigerde de publicatie van deze
cijfers voor te schrijven. Daar echter deRijksbank
in de door de banken aan het eind van ieder kwartaal
in te dienen aanvullingen op en verklaringen over
de tusschentijdsche balans juiste opgaven over het
buitenlandsch tegoed en de buitenlandsche verplich-
tingen ontvangt en zich het recht voorbehouden heeft
deze opgaven in den vorm van globaalcijfers te
publiceeren, bestaat tenminste de mogelijkheid, dat
in de toekomst ook deze opgaven openbaar gemaakt
zullen worden.
Hoewel niet alle verwachtingen vervuld zijn, is
toch zonder
twijfel
door de verandering en unifor-
miteit van het balansschema en door de vermeerde-
ring en bespoediging van de publicaties een besliste
vooruitgang bereikt, die zonder
twijfel
bijdraagt tot
een
verrijking
van het materiaal, dat ter beschikking
staat voor een inzicht in het Duitsche economisch
levee.
DE TOESTAND VAN DE BRITSCHE SUIKER-
INDUSTRIE.
De leer F. W. Fo’r’ge te Londen schrijft ons:
Biji cle bespreking van ‘de Emn.gel’sche 1begrooting i)
hebben wij er reeds’ op gewezen, ‘dat ccii vao ‘de rede-
nen, waarom cle heer Churchill een. verlaging van. de
su’,i kerrechte.a voorgesteld heeft, ten doel had om die
maatschappij;en te bevoordeelen, clie iJcih ‘bezig houdèn
me.t het raffi’neeren van. ‘ingevoerde suiker. Om ‘de
moeilijkheden, die deze maabschappijen in de laatste
jaren ondervonden hebben, te ‘kunnen beoordeelen, is
het noodig aan doe ‘eenen kant rekening ‘te houden
‘met cle subsidie, welke gegeven werd om ‘den verbouw
van suilce.rbieteu aan te moedigen en aan ‘tien ‘anderen
kant niet de heffing van de douaaierecih’ten en ac-
cijnzen op. ‘suiker. Bij’ cle laatste ‘spelen de imperiale
prefereirtjeele rechten een Ibela,’ngrijlke rol, vooral met
het oog op cle o’ntwilkkei’.in’g van ‘de suikeiindus’trie op
Mauritius, die een onrgeraffineerd soort witsuiker
pied aceort, ‘welke in bepaaide’gevall’en in staat is om cle plaat’s van ‘liet ‘geraffineerde product in te namen.
Om de gevolgen ‘van deze ‘verschillende faetorn te
kunnen beoo’.rdeelen wijuen wij op het feit, ‘dat o.a.
‘bekende concerns al’s J. Wal’ker & Co., NeilI :Denipster
& Nèiil en 1e G’lebe Sugar Refining Co. allen ‘hun raf-fi naderij’en gesloten ‘hebben om een verbetering in den
toestand af te ‘wachten, ‘terwijl de firma T’ate & Lyle,
die een aand’eelen’lcapitaal van ongeveer £ 4,5 millioen
heeft, Ii aar werkzaamheden reeds eeurn aal gestaakt
hoef t en op liet ‘punt was dit ‘opnieuw te doen, ‘toen
zij door den aankoop ‘van een groote hoeveelheid Cuha-
suiker tegen ‘buitengewoon gunstige prijzen in staat ‘werd gesteld haar bedrijf ‘voort ‘te zetten. Eveneens
hebben ‘de leden van de Greenook Su’gar Refine’is’
Association ‘hun bedrijf aanzienlijk moeten inkrim-
pen. Ten slotte heeft é5i’i firma, John Wal’ker & Co.,
‘haar fabrik reeds zes ‘maanden gesloten, maar is nu
bezig om opnieuw haar wejkuaamih.eden te ‘beginnen.
Het was’ti,j’dens de Lahourregeering van 1924, ‘dat
de subsidie voor Ibeetwortelsuilcer ingesteld werd in
den ‘tamelijk eigenaardigen vor’m ‘van een contante
betaling aan de producenten bij’ ‘kim afzet van wit-
suiker. De tegenwoor’dige subsidie, die van kracht
‘blijft tot eind ‘September ‘a.’s., bedraagt 19/6 per c’wt.
2
)
‘voor suiker ‘die Ibij
,
98° of ‘h’oogr polariseert. Deze sub-
si’d’ie wordt ‘l’aCgzamerhand minder en zal i.n.’1935 ge-
heel verdwenen zijn. Geraffineerde suiker ‘van, een
lager gehalte en melas’s’o ontvangen een ‘geringen
steun. De volgende tabel geeft een overzicht van de
verschillende subsidies in ‘de drie perioden ‘tot Octo-
(her 1934.
Zie E.-$. B. van 2 Mei 1028.
= f 0,28 á f
0,259 per KG.
Graden van
Subsidie per Cwt. suiker polariteit
1 Oct. 1924 tot
1 Oct. 1928 tOt
i Oct. 1931 tot
:
30 Sept. 1928
30 Sept. 1931
30 Sept. 1934
S.
d.
S.
d.
S.
d.
Suik.v.98°enmeer 19
6
13
0
6
6
,,
,, 970
tot
98
0
17
11.2
11 ‘ 11.5
5
‘
11.7
,,
,, 780 ,, 77
0
9
S
6
5.3
3
2.6
Mei. ,, 700ofmeer
12
4.7
8
3.1
4
1.5
,,
,,
50
0
tot
700 8 ‘ 10.9
5
11.3
2
11.6
,,
,, 450
50
0
4
3.8
2
10.5
1
5.2
1-let gemi’cl’delde verschil pei graad bedraagt 5,65 d.
, voor de •ee:rste periode; 2/3 ‘vnu ‘dat ‘getal ‘voor de
tweede periode en 1/3 ”oor ‘do ‘derde periode. Om er
1
zeker ‘van te ‘zijn, dat de l’an’clbouwer aangemoedigd
‘zal ‘worden tot het ‘verbouwen ‘van beetwortelen, ‘heeft
men bepaald, ‘dat ziji 54/- per ton. ‘b’e,etwortelen van
een ‘gehalte ‘van
151%
‘pOt. ‘suiker zullen ontvangen met
een verlaging of ver ogin’g van 216 per ‘ton voor
ieder procent ‘boven of ‘beneden ‘dat gehalte. Voor ‘de
tweede periode, 1,928-1931, wordt het ‘ha’s’is’cij’fer to’t
461- per ‘ton verminderd, met ‘verlagingen en verho:o-
gingen van ongeveer
31-
‘voor ‘ieder procept. Het ge-
‘mid’d’elde sui’kergehalte ‘van de ‘beetwortelen van, de
129.000 acre, ‘die in 192.6/27 bebouwd i.werden, was
1,0,1 pGt. en ‘de op’bren.gst van witsui’ker per acre be-
‘droeg 2671 pond. Gedurende de loopend.e periode was
e su’bsidi.e ‘meer dan ‘voldoende om ‘de bedrijfskosten
en ‘de ‘betaling ‘van ‘den ‘accijns te dekken.
Zoowel onder ‘de oude als ‘onder ‘de nieuwe rechten
‘zijn de maatschappijen, die in ‘het Vereeni’gd Kon’ink-
rijk, maar buiten. Groot-Brittannië werken, op ‘gelj-
ken ‘voet ‘geplaatst met de binnenla.nd’sche, d.’w.z. het
1
preferentieele tarief ‘was en is hetzelfde als de accijns.
Vat de bui’tenlan’d’s’che ‘sui’ker niet een gehalte van
99° en 98° ‘betreft, ‘blijft het i’nvoerr’echt van 11/8 per
cwt. geha.iicl.haafd, terwijl ‘de preferentieele reahten
en de ‘accijnzen van 7/4% verminderd worden tot resp.
5/10 en
4/9V5.
Voor suiker met een lager gehalte wor-
den de volle redlnten niet ongeveer 1/5 ‘verminderd en
de preferen’f,ieele rechten ‘niet ‘hetzelfde absolute be-
clrag.
Het doel ‘van deze regelingen, is ‘duidelijk. In dc
eerste ‘plaats zijn, .zij bestemd om ‘den Britsohen raffi-
.na’deur van ingevoerde, suiker een voordeel van 216
per cwt. ‘tegenover ‘tIen hui’tenla,n’dschen ra,ffi’nad’eur
te geven. Verder worden cle raffin’adeurs van. Queens-
land en ictauriti us eveneens bevooedeel’d tegenover
‘do bui’tenl’an’dsche raffi’na’dears, maar zij zullen waar-
sc
hij
n
lijk eeniglszi,ns lijden onder de verhoogde con-currentie van de hinnenlan’dsche raffinadeurs.
Het, is vanzelfsprekend nu nog te, vroeg om ‘te zeg-
ge:n wat •dè ‘gevolgen ‘van ‘de nieuwe’ maatregelen nullen
ziji”c. Dat zij een bescherm’en’d Ikarak’tor hebben ‘kan
niet ontkend worden. Een ‘beter mididel om ‘tot het’
zelfde resulaa’t te ‘komen- zou waarschijnlijk een ver-
andering in ‘de ‘methode van de ‘sulbsj’diëbetali’ng ge-
‘eest ‘zijn, o’m zoodoende cle oprichting van nieuwe
raffinaderijen tegen ‘te houden, Aangezien echter een
aantal van ‘deze nieuwe fabrieken opgericht is door
‘baiten’land’sc’h, ‘voornaiiiehijk Nederl’an’dscih initiatief
en in sommige gevallen ‘met bui.teiilandsoh kapitaal.
zou dit in elk geval een betreurensivaardigen terug-
slag op ‘den overzee.sohen handel ‘hebben gehad. Een
van de landen, ‘cl ie ‘het meest ‘benadeeld worden door de
nieuwe rechten is
‘waarschijnlijk
Tsjecho-Sl’owakije en men moet afwachten, ‘wat ‘de re’geeri.ng’daar
,
en in
a ri dere beebwortel-exp orteeren de landen zal ‘doen om
cle industrie te ondersteunen. Het lijkt niet onwaar-
schijnlijk, ‘dat een dergelijke actie, die op het oogen-
‘blik ‘bovendien nog vergezeld gaat van geschillen tu’s-
sohen de Bri’bsche landbouwers cii fabrikanten over
‘den juis’ten prijs ‘voor cie ‘beetwortelen, ‘cle gezamenlijke
‘voord’eelen van de nieuwe rec’hten, ‘de $bela’s’tingve.r-
lichting en ‘d’e vraehtverlaging, ‘die •voor den herfst
van 1,929 beloofd zijn, voor een groot deel teniet zal
doen.
Tot besluit kan het van ‘belang ‘zijn om ‘de voor-
naam ste groepen van ‘beetw.ortels’uikerfa’br,i eken in Engeland en ‘Sc’hotland samen te vatten. De volgende
402
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
9 Mei 1928
tabel geeft de namen van elke groep, het aantal fa-,
brieken, den omzet van suiker en de ontvangen ‘sub,
sidie in 1926—’27.
Aantal Omzet in Ontv. subsidie
Namen
fabrieken
Cwts.
in
192627.
£
Engelsch-Nederlandsch
.
4
1.513.600
1:571.700
Engelseh-Schotsch
6
819.500
808.700
Tate
&
Lyle met Hongaar-
sche belangen
……..1
357.738
346.441.
Dyer Co. (Ver. Staten)
.
1
168.833
164.612
Onafhankelijk
……….2
110.000
107.000
DE STABILISATIE VAN DE NOORSCHEKROON.
De heer J. T. Juhi te Kopenhagen schrijft ons:
1 Mei ji. heeft de Noonsche Bank de inwisselbaar-
heid van haar bankbiljetten in goud opnieuw inge-
voerd, terwijl de gouduit- en -invoer ten opzichte van
de landen, ‘die
zich
op hetzelfde standpunt stellen, werd toegestaan. Daarmede is aan ‘de voornaamste
voorwaarden voor een weder-opiiohting van ‘de Scan-
di’nav,i’sehe . muntunie voldaan en men kan dan ook
wel aannemen, dat ‘ondanks bestrijding ‘van enkele
zijden de noodzakelijke, minder belangrijke wetswij-
zigingen, ‘die nog noodi’g mochten zijn, in de drie lan-
den zullen worden aangenomen, zoodat ‘de muntunie,
waar Noorwegen zich in 1875 lbij aansloot, opnieuw
werkelijkheid zal worden na ‘d’e langdurige onderbre-
king gedurende en na den oorlog.
De inwisselbaarhei’d ‘van han’k’biljette in goud werd in Noorwegen in de eerste dagen van den oorlog opge-
heven, toen het publiek een run ‘begon, zoowel op d&
goederenvoorraden van ‘het land als op den goudv’oor-
raad van ‘de Noorsche ‘bank. De’ ‘toenmalige :diroete’ur
van ‘de bank, Boni’hoff, protesteerde tegen de ophef-
fing’ van ‘d’e inwistelbaarheid, ‘d’oc’h ‘de regeening achtte
deze gewensc’ht: 5 Augustus 1914 werd daaromtrent
een voorloopige ‘verordening uitgevaardigd en de
Eerste Kamer bekrachtigde het besluit ‘dd. 18
Augustus. In 1915 1bewoogde Noors’che ‘kroon zich een weinig
onder pan, zooa]s’ men op bijgaande grafiek kan zien,
reikte cle ‘koers van ‘den dollar een laa’gtepunt van 2,79
ECn, per dollar (tegen een paritei’t van 3,73), hetgeen
wil 7eggen, ‘dat ‘de Noorsche kroon tu,sschen Augustus
1914 en November 1917 tegenover den dollar was op-
geioopen in de verhouding van 1 1,34.
Onder deze omstandigheden was het mogelijik zon-
des- risico de gelegenheid ‘tot inwisseling van bank-
biljetten in gou’d ‘open, ‘te stellen en feitelijk was dit
toegestaan van 8 Maart 1916 tot 19 Maart 1920, ech-
ter ‘met ‘dit ‘voorbehoud, dat ‘de Noorsche bank (na een
overeenkomst ‘met ‘de ‘beide andere Scauclinavische lan-
den) was vrijgesteld goud te ‘koopen, terwijl de uitvoer
van ‘goud werd veiboclen. Onder deqe omstandigheden
was het goud in ‘cle banik ‘voldoende verzekerd.
In 1918 wijrsigden de omstandigheden zich. Noor-
vegen had o’nmetelij1ce sommen verdiend, doch, ,,zoo
gewonen zoo geronnen”, het verbruik in ‘de goede
jaren was eveneens onmeteljk ‘gestegen. Toen ‘de ban-
dal
eenigszin’s
zijn
vrijheid terug kreeg, nam de in-
1 voer de overhand op ‘den uitvoer, ‘de kroon daalde, de
prijzen stegen, doch ‘vo’orloopig scheen als gevolg van
inflatie alles nog ‘voortreffelijk te gaan. De Ïi’tgaven
van ‘de overheid stegen en werden ‘door buitenlandscj’ie
1
leeningen’ gedekt, geen beperking ‘was mogelijk, Noor-
1
wegen vermeerderde zijn buitenian’dsc’he verplichtin-
gen en alle waarschuwingen van ‘de vaiutacommis’sie
van de N’oo.rsche Ban1c werden in den wind geslagen.
De koers’beweging van ‘de kroon wijzigde ‘zich en ‘daalde
onder den drang van ‘vraag en aasabod s’terk. In Octo-
ben 1921 zien
wij’
een dollarkoers van 8,45, hetgeen
overeenkom’t ‘met een goudwaar’de van de kroon van
44 öre.
In 1922 tot ’23 verbeterde ‘de verhouding een wei-
nig, doch eerst in 1924, toen ‘de’dollar opnieuw tot
750 was gestegen (‘d.rw.z. toen ‘de kroon ongeveer 50
öre gou’d’waarde had), ‘ging het bergopwaarts. Van het
midden van 1924 steeg de koers snel tot een pari:koers,
welke einde 1921 zoo ‘goed als ‘bereikt was.
Deze
stijging.
van ‘do ‘kroon en de daaropvolgende
stabilisatie
zijn
‘de gevolgen van een doelbewuste poli-
tiek. De ‘directeur Rygg ‘heeft er geen geheim van
De koers van den dollar in Noorsche kronen
1914-1928.
9.0
8.0
7.0
6.0
5.0
4.0
3.7
3.0
2.0
’45
3y4
1914 15
16
17
18
19 ’20 ’21
’22 ’23 ’24
’25
’26
27 1925
‘doch ‘de zenuwachtige stemming ‘kwam weldra tot be
daren toen men, inzag, dat het verloop anders was dan
men algemeen verwadhtte. Geld stroomde het land
,
binnen door inkomsten uit vrachtverkeer, industrie en
handel, terwijl de oorlog den import van buitenland-
sche ‘goederen practisch binnen zekere grenzen be’
perkte. Het gevolg ‘was, dat de Noorsche ‘kroon voort-
dUrend steeg en de ‘dollar in de jaren 1916, ’17 en ’18
onder pari noteerde. Van 3 tot 5 Noember 1917 be-
gemaakt, dat
‘hij
de pariteit van de ‘kroon als doel ‘be-
‘schouwd’e en aangezien ‘de Regeerin’g ‘zich inspande
ord’e te ‘brengen in de openbare ‘huishouding en voorts
de verhoudingen êen giinsti’ge ‘betalingsbalans met
zich ‘medebrachten, was ‘men het er spoedig over eens,
1
dat Noorwegen niet alleen den wil, doch ook ‘de macht
t’had het door Rygg gestelde ‘doel te bereiken, hetgeen
de internationale en binnenlandsche valuta-speculatie
un beweging bracht en de kroon in veel sn’eller tempo
9 Mei 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
403
dan men wenschte op pari bracht. Hier geschiedde
hetzelfde als in Denemarken. Zoodra men als gegeven
kon aannen, dat de pariteit het einddoel was, was
het een zjkere speculatie Noorsche kronen te koopen,
ten gevolge waarvan, cle koers van de Icroon steeg en
clie van dollars en ponden daalde.
Terwiji cle krachten, die in Denemarken een stijging van do kroon tegenwerkten, o.a. doordat men
nch
niet
helder ‘bewust was welke gevolgen een overhaaste
deflatie -zou hebben en men overigens op een lang-
zame stijging bleef hopen, ibetrekkelijk zwak waren,
stonden de voorstanders ‘van een devaluatie in Noor-
wegen ‘sterk nu Denemarken v66r was gegaan en men
de crisis voor oogen ‘had, die op ‘de koerastijgiug was
gevolgd. Maar het geloof ‘in de ‘macht van, Noorwe-
gens ban’lrdirocteur om zijn wil door te drijven en het
vertrou”ven, dat Noorwegen onder de Sca’ndinavische
landen niet alleen tot een devaluatie zou overgaan,
waren groot genoeg om de speculatie ‘het geheele
vraagstuk aan kant te doen zetten en iedere discussie
‘buiten ‘te sluiten, ‘totdat de ‘kroon, terwijl de lcwestie
nog steeds
01)
een oplossing wadht,te, wo hoog was ge-
stegen, ‘dat een devaluatie zinloos zou -zijn geworden.
1-let debat, dat d’ezer dagen in ‘de Noo’rsc’he Kamer
heeft plaats gehad over ‘de inwisseitbaarheid in goud,
heeft derhalve slechts theoretische en agitator’isch
heteekeni’s. ‘Dat Noorwegen ‘hog een zware crisis wacht
staat vast en ‘het is derhalve tlhan,s politiek opport.uun
‘,i’ët al ‘te ijverig aanhanger te zijn ‘van’ de pari’kroon
en ‘cle inwissel’b’aarheicl in goud, ‘doch in, wei4lcelijikheid
verlangt geen verantiwoordelijke partij nu nog de ‘kroon
to ‘devalueeren. Nu een normale ‘dollarkoers is ‘bereikt
en de werking ‘der ‘deflati e voel baar word t en nog ster-
‘ker ‘merkbaar ‘zal worden, is ‘er ,sleeh’ts één troost -, doch die is niet gering -, ‘dat er than’s rust zal komen
over ‘do ‘valuta ‘van het lan’d,’dat het ‘bedrijfsleven weet,
waarmede het heeft ‘te rekenen en dat Noorwegen van
meet af heeft geweten, ‘dat het ieder heeft betaald en
zal ‘betalen in eerlijk ‘geld.
Mocht de oorlog al geefi andere ‘goede gevolgen ‘heb-
ben gehad, dan heeft hij ten minste d’it bewerkt, dat
hij althans in ‘de Scandina’viscJie landen de ‘bevel-
‘king in het ‘algemeen een zeker inzicht is bijge-
bracht i:n ‘het wezen der ‘valuta. Terwijl men voor den
oorlog, toen de ‘kroon onaange’vochten was, zich ner-
gens rekenschap Van, gaf, leer’de men tijdens de op-
‘heffing van de inwis’sel’baarheid der bankbiljetten’, dat
in- en uitvoer, ‘buitenlandsche leeningen en alles wa’t
do betalingsbalans ‘beïnvloedt, gevolgen heeft voor den
koers van- het rnil’mid’del en dat dit evenzeer geldt
wanneer er wèl injwiesel’baarheid bestaat, al kunnen
cle koersen dan ook niet verder schommelen ‘dan tus-
schen do beide gou’dpunten. Dit geeft de bevolking echter in ‘zekeren nn ‘den wil om in het dageljks’c’h
leven mee te helpen ‘de ‘parikroon ‘buiten ‘moeilij’khe-
den te ‘houden en een vermeerdering van schuld tegen
te gaan. Het heeft m.a.w. ‘d’e ‘burgers van het land ge-
leerd een zekeren samenhang te zien en nationaal
economisch te denken, waardoor het aan het bedrjjfs-
leven en aan het landsbestuur gemakkelijker valt de
staatsfinanciën in orde te houden.
AANTEEKENINGEN.
De Bank”van
Hongarije
in 1927.
Aan het economisch verslag van de
1
,Oentral
Corporation of Bankiog Companies” te Budapest is
het volgende ontleend.
De metaalvoorraad en •de ‘post buitenlands’che wis-
sels van de Bank van Hongarije vertoonden in het af-
geloopen jaar ongeveer hetzelfde verloop als in 1926,
‘d.w.z. zij namen in de eerste helft van het jaar af
wegens ‘de seizoenstijging van de importen, ‘terwijl zij
na 23 J’uli, toen het laagste punt bereikt was, veer
toenamen ten gevolge van cle herleving van den
exporthan’del, maar vooral door de toestrooming vai.
1 bui’tenlandsche kapitalen. Op ‘het eind van 1921 be-
‘droegen deze twee posten 317,5 nillioen pengö, en
waren ‘dus, in vergelijking met 31 December 1926, ‘met
26,7 millioen pengö gestegen, zooals duidelijk uit den on’derstaan’den staat blijkt, welke tevens aangeeft; dat
de gou’dvoorraad i.n het afgeloopen jaar gestadig
toenam, van 168,8 millioen pengö in 3’anuari tot 196,8
millions pengö in Augustus, maar ‘daarna vrijwel on-
veranderd ‘bleef.
De ‘daling ‘van de totale ‘goudreserve in de eerste
helft ‘van 1927 veroorzaakte een geringe vermindering
‘van het dekkingspercentage van ‘de ‘bi’ljettencirculatie,
terwijl in ‘de laatste ‘helft van het af’geloopen jaar dit
perceiftage niet evenredig aan den v’ermeerderden
goudvoorraad toenam wegens een grootere expansie
‘van ‘de ‘biljettencirculatie.
Volgens ‘de statuten ‘moet in de eerste vijf jaren
van de werkzaaniheicl ‘van ‘de Bank 20 püt. van de
‘gezamenlijke ‘biljettencirculatie en ‘d’ad’elij’k opeisc’h-bars verpl’i chtingeû verminderd ‘met ‘de staatssc’h ul’d
door goud of ‘buite.nJ’andsche wissels gedekt worden.
De schuld ‘van ‘den Staat aan ‘de Ban’k verminderde
door terugbetaling van 23 inilhoen peugö van 134,4
•millio’en ‘tot ‘111,4 millioen pengö.
De herleving van den handel had een vermeerderde
vraag naar crediet ten gevolge, waardoor ‘de wissel-
portefeuille – na de gewone sei.zoenda.ling in de
eerste maanden van het jaar – voortdurend steeg en
‘aan het eind ‘van het jaar een ‘bedrag van 332,1 mil-
lioen pen’gö bereikte. In vergelijking met 31 Decemiber
1926 en het laagste punt in 1927 toonde ‘de wissel-
• portefeuille een
stijging
van respectievelijk 114 mil-
Llioen en 161,1 millioen pengö.
De hoven beschreven veranderingen in ‘den metaal-voorraad en in de wisselpor’tefeuille verklaren de ver-
an’deringen, ‘welke in de ‘biljettencirculatie plaats
grepen. De daling van ‘de totale circulatio (bankbi.!-
jettan en d’adelj’k opeisdhbare schulden) beliep in het
‘begin van ‘het jaar ongeveer 40 millioen pengö, terwijl
in ‘de volgende vijf maanden, toen ‘de langzame stij-gin’g van d’e wi’sselportefeuille gecompenseerd werd
door de ‘toeneming van den ‘goudvoorraad, ‘de circulatie
–
Goud
en
Buitenlandsche
Totaal
Metaal-
voorraad
en
Proportioneele
1
1
Andere dadelijk!
Totaal
der dadelijk
Datum
Zilver
1
wissels
en munten
Buit. Wissels
veranderingen
1
in de Metaal-
1
Bankbiljetten
1
‘opeischbare
schulden
1
opeischbare
.
en munten,
voorraad
en
1
i
schulden
in duizend pengö
Buit.
W.
in duizend
pengö
31
December
1926
……
169.567
121.211
290.778
100
31
Januari
1927
……
168.873
1011.049
274.922
94,5
28
Februari
1927
……
168.878 113.729
,
282607
97,5
31
Maart
1927
……
168.881 107.861
276.749
95,1
30
April
1927
…….
168.909
96.116
265.025
91,1
169.771
95.333
265.104
91,1
31
Mei
1927
…….
30
Juni
1927
……
189.682
.
73.950
283 632
90,7
31
Juli
‘
1927
……
196.783
70.174
‘
266.957
91,8
31
Augustus
1927
…….
197.559
94.006
291.565
100,2
197.585
93.344
295.189*
101,5
30
September
1927
…….
197.612
102.969
304.989*
104,9
31
October
1927
…….
30
November
1927
……
197.668 106.157
309.371*
106,3
31
December
1927
…….
197.656
‘
114.053
317.506*
109,1.
470.870 243.382
‘
714.154
435.101
241.365 676.466
415.823
260M73
675.896
418.076
‘
252.124
670.200
443.017
233.740
676.757
428.640
249.242 677.882 427.736
247.82
675.588 465.984 225.699 691.683
472.135
256.379
728.514 477.334
260.611
737.945
507.
0
53
267.451
775.404
456.355
313.564
769.919
488.754 308.806
1
795.560
t)
Het verschil tussehen deze totaalbedragen en de som van goud en zilver en buitenlandsche wissels en munten is
toe te schrijven aan het brdrag aan pasmunt, dat zich in de Bank bevindt. -.
404
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
9 Mei 1928
met geringe fluctuaties ongeveer op ‘hetzelfde niveau
bleef, maar in de tweede helft van ‘het jaar aanzienlijk
toenam ten gevolge van de heiarLg:riJike stijging van
cle .w isaeipo’rtefeu.ilIe, zoodat aan het eind van ‘het, jaar
‘cle circulabie ongeveer’ 11,4 pOt. .Iiooger was dan een
jaa
1:
tevoren.
De werkelijke bilcttmicircuiate, bleef in de eerste
helft
–
van liet jaar ongeveer constant, herei.’kto echter
iii cle tweede helft, op 31. Octoier, haar hoogste punt,
met, een bedrag van 501,9 ruillioen pongb, wat tegelij
–
kertijd fiet maximum was, ‘dat gecln,ieiido het bestaan
van de ibanik uitgegeven is.
Ten slotte volgt hieronder nog hel bedrag der
bil-,
jetbenc.ircuiatie en liet ‘totaal bedrag der barddbiietten
en andere .cioacielijlk opeischbare schulden per hoofd
‘der
Per hoofd der bevolking
Bankbiljetten
Bank-
en andere
i
Datum
1′
dadelijk
op-
je en
eischbare
schulden
in pengö
31
December
1926 …………
59.— 89.49
31
Januari
1927 …………
54.52
84.77 28
Februari
1927 …………
52.10
84:70
31
Maart
1927 …………
52.39
83.97
30
April
1927 …………
55.51
.
84.80
31
Mei
53.71
84.93
30
Juni
1927
…………
1927 …………
53.59
84.65
31
Juli
1927 …………
58.39
89.66
31
Augustus
1927 …………
51,11
91.28
30
September
1927 …………
59.81
92.46
31
October
1927 …………
63.64
97.16
30
November
1927 …………
57.18
96.47
31
December
1927 …………
60.99
19.68
Indexciifers van groothandeisprijzen.
,,The Economist” schrijft: De gtijgende beweging,
die de prijzen der verschillende handelsartikelen sedert
het begin van het jaar getoond hebben, zette zich gedu-
rende April voort, waardoor het indexci.jfer met 72 pun-
ten steeg tot 4039, het hoogste punt, dat sedert Augus-
tus 1927 bereikt werd. De stijging was in alle groepen
vrij algemeen, doch de
stijging
van het
totaalcijfer
werd
vooral veroorzaakt door petroleum tengevolge van
het bij de Begrooting ingestelde nieuwe invoerrecht,
van 4d per ,,gallou”. Onderstaande tabel toont de
bewegingen in de vijf groepen en in het totaal:
Data
0
–
0
•.-‘.-
0
‘
.-
0
8′
kX
Basis (gemidd.
1901-5) …
500
300
500
400
500
2200
100,0
EindeJuli1914
579 352
6164
4644
553
2565
116,6
,,
Nov.1918
1289
7824
1848
903
13894 6212
282,6
Dec.1923
853
8154
13824
774 755
4580
208,2
Dec. 1924
992
789*
1452
815*
806 4855
220,7
Dec.1925
936*
679
1120
733
782*
4251 193,2
Dec.1926
875
736*
859
7734
731
3975
180,7
Apr.1927
886
697
9174
7044
716
3921
178,2
Mei
,,
911
.724
961*
673*
716 3986 181,2
Juni
,,
913*
716
1007 662*
705′
4004
182,0
Juli
,,
872 707 1068
6504
7044
4002
181,9
Aug.
,,
883
731
1111
640
706-
4071
185,0
Sept.
,,
8604
7484
10984
617
7134
4038
183,5
Oct.
,,
837
7314
1088
6204
719
3996 181,6
Nov.
,,
820
732
1050
6304 7244 3957
179,9
Dec.,,
8454 7164
10294
6204
733
3945
179,3
Jan.1928
839
8854
1031
609
.7224
3887
176,7
Feb.
,,
8524
700
10504 5944 7234
3921
178,2
Mrt.
882
1
676
108711
5984
723
39137
180,3
Apr.
91341
669
1100
1
602
7544 40391
183,6
De granen waren alle hooger en aardappelen toon-
den een verdere
stijging;
een stijging
in rundvieesch
werd ruimschoots gecompenseerd door een daling in
varkensvleesch. Suiker was per saldo ongewijzigd,
daar een lichte stijging in het begin der maand te-niet werd gedaan door de in de Begrooting toege-
stane verlaging van het invoerrecht. Boter daalde in
verband met – het seizoen. . Katoen- en jute
–
prijzen
waren hooger, doch vlas onderging een daling, die
de stijging van de vorige maand overtrof. De groep
delfstoffen toonde vrjel geen wijzigingen, een kleine
stijging in lood was de eenige beweging van betee-
kenis. Afgezien van de sterke
stijging
in petroleum
waren de veranderingen in de groep diversen gering;
leder en rubber waren lager en plantaardige oliën
iets hooger. De volgende tabel toont de veranderingen
in het indexcijfer der verschillende handelsartikelen tegenover einde Maart, waarbij het
cijfer
50 telkens
het gemiddelde niveau van periode 1901-5 voorstelt:
T
0
+
0:
.E
Ji
+1
0
+
Tarwe (btI.
106
+
5
Katoen(Am.)
103
+
35
Koper
51
Meel
Gerst
Haver
Aardapp.
Rijst
Rundvi.
Schapenvl.
Varkensvl.
Gran. en vi.
80 86 86
6
97
106 105
077
856
84′
1137
+
3
+
4
+
1′
+
9
+12′
–
1
+
4
..
–
66
ËT’
,,
(Egypt.)
Garen
Laken
Wol (Eng.)
,, (Austr.)
Zijde
Vlas
Hennep
jute
Weefstoffen
147
lOO
III’
1486
109
68
147
546
III’
1100
+
55
+
1
&
+
2
•.
..
–
6
+
6
+
55
±.L.’
Delfstoff.
Hout
(Baltisch)
Hout
(Amerik.)
Leder
Petroleum
Oli8n
Oliezaden
Talk
602
:j
93
776
79
.121
79
68′
64
–
25
+33′
+
+
1
+
18
71
..
Thee
Ruw-Ijzer
Indigo
76′
Koffie
133′
..
Stalen rails
71
–
.
Soda
85′
Rietsuiker
100
•.
lJz. staven
79
..
Rubber
10
6
–
2′
Bietsuiker
Boter
Tabak
104
83
116
6
..
–
75
•.
Kolen (St.)
,, (huisbr.)
Lood
93
59
87
..
+
16
+3
Diversen
Totaal
•’
6
:j::j
–
T;-
j3
And. voed.
Tin
91
–
1
00
en genofm.
669
–
7
Deze wijzigingen verhoogen de stijging boven het
vôÔr-ooriogsniveau van 54,7 tot 57,4 pOt., zooals de volgende tabel aantoont; waarin de indexci.jfers voor
Juli 1914=100 zijn gesteld:
Data
o.-.
58
0
”
0 0
1i
Juli
1914
100 100
100
100 100 100
December
1918
226 222
.
293
186
241
237,5
December
1923
148
231
225
167
136
178,6
December
1924
171
224
235
175
146 189,3
December
1925
162 193
182 158
141
165,8
December
1926
151
209
139
167
132
155,0
Maart
1927
152
200
147 156
131
153,8
April
,.
….
153 198
149.
152 130
152,9
157
206
156
145
130
155,4
Juni
,…..
158
204
163 143
127
156,1
Juli
,…..
151
201
173 140
127
156,7
Mei
‘
,…….
Augustus
,.
….
152
‘208
180
138
.128
158,1
September
,.
….
.
149
..
213
178 133 129
157,4
October
,…..
. .
144
.
208
176
134
130
155,8
November
,…..
142
208
170 136
131
154,3
December
,…..
146
204
167 133
132
153,8
Januari
1928
.
145 195
167
131 131
151,5
Februari
,…..
.
147
..
1
199
170 128
131
152,8
152
.
192 176
129 131
154,7
Maart
,……
April
,……
158
1
190
178 130 136
157,4
Vergeleken met September jl., toen het totale in-
dexcijfer ongeveer hetzelfde was, zijn de belangrijkste
voedingsmiddelen aanzienlijk gestegen; de overige
voedingsmiddelen zijn daarentegen veel lager; weef-stoften zijn onveranderd; de diversengroep is hooger
ondanks de daling in,rubber.
Voorts laten
wij •
hier nog een overzicht volgen van
het prijsverloop in een aantal
belangrijke
landen.
De onderstaande opmerkingen zijn ontleend aan
de desbetreffende mandpublicatie van het Centraal
Bureau voor de Statistiek en hebben betrekking op
de Nederlandsclie indexeijfers met basis 1913=100.
Bij beschouwing der
cijfers
over Maart 1928 in
vergelijking met de maand Februari 1928, blijkt, dat
het algemeen
indexcijfer
met 2, dat der voedingsmid-
delen e.d. met 3 punten gestegen is. Deze stijging
komt voornamelijk voor rekening van verschillende
voedingsmiddelen, in het
bijzonder
granen en schapen.
vleesch.
Tegenover een prijsstijging van 18 artikelen met in
totaal 179 punten staat een prijsdaling van ilartikelen
9 Mei 1928
ECONÔMISCH-STATIS+ISCHE BERICHTEN
405
•0
(F2
6
CJ’
“0
0
‘
N
.,.
N
Z
6.
1913
..
100
6
100
100
1006)
100
100 100
Novemb. 1918
..
358
438
…
…
367
392
214
oogs e
Ç
..
591
679
…
325 366
297
322
Mei)
(Apr.)
(Apr.)
(Jan.)
(Juni)
(Juli)
(Mrt.)
Decemb. 1923
1012
458
577
…
183
160
154
211
Decemb. 1924
98
2
507
640
1373
171
168
160
214
Decemb. 1925
103
2
632
‘715
1423
156
156
155
194
Decemb. 1926
..
627
619
137
148
150
147
170
Maart
1927
.
.
642
593
135
147
145
144
171
April
‘
637
565
135
f46
143
143
170
Mei
,,
94
629
536
137
147 145
145 171
juni
,,
94
623
509
138
147
146 149 173
)uli
,,
94
621
.
491
138
147
146
151
170
Augustus
,,
95
619 485
138 147
146
149
167
September,
96
601
484
140
148
148
150
169
October
,,
97
588
484
140 148
147
150
170
November,,
97
595 484
140 149
148
151
168
December,,
97
605 483
140
150
148
151
168
januari
1928
96
608
490
139
..
148
153 169
Februari
96
610 489
138
..
147
150 169
Maart
,,
96 623
491
138
..
149
152
1)
liureau
01
Labour.
‘)
Stat. l
Jaar-
gemiddelde.
4)
Sedert 1922 gebaseerd op 48 artikelen in plaats van op
53.
5)
Sedert October
1923:
Juli 1914=100.
6)
Midden 1914.
met in totaal 91 punten. Met 10 of meer punten
stegen de artikelen: tarwe (16), rogge (19), haver (19),
groene erwten (13), aardappelen (14), peper (11),
schapenvieesch (34), en maïs (12 punten); met 10 of
meer punten daalden de artikelen: eieren (24), melk
(21) en paardehuiden (10 punten).
MAANDCIJFERS.
GIRO-OMZET BIJ’ DE NEDERLANDSCHE BANK.
Maart 1928
11
Maart 1927
Posten 1
Bedrag
11 Posten 1
Bedrag
Voor reke-
ninghouders 56.342
f3.522.651.000
55.296
f
3.280.928.000
waarvan door
de H.-bank
plaatselijk
43.328
,,3.159.541.000 42.268
,,
2.938.049.000
Ter voldoe-
ning van
1.549
1,,
9.722.00011 1.542
1.,
8.350000
PRODUCTIE DER STEENKOLEN-, BRUIN-
KOLEN- EN ZOUTMIJNEN.
(Gegevens verstrekt door
dan Hoofdingenieur der mijnen.)
1.
Gezamenlijke
Steenkolenimijuen.
Maart
Jan./Mrt.
Jan./Mrt. 1928
1928
1927
Prod. Steenkolen in tonnen
938.832 2.670.465 2.226.587
17.383
57.284,4
30.441
Kolenslik
………………..
Aantal normalewerkdagen
.
273)
77 75
II. Bruinkolenmijn ,,Carisborg”
Maart Jan./Mrt. Jan./Mrt.
1928.
1928 1927
Netto.productie in tonnen.
.
18.864
53.633 48.956
Aantal normale werkdagen
27
77
76
III. Zoutmijnen.
(Kon. Ned. Zoutindustrie te Boekelo.)
Maart
1928
Jan./Mrt.
1
1928
Jan./Mrt.
1927
Afgeleverd:
Geraif.
zout ………(ton)
2.649
8.034 7.399
Industriezout
……
(
)
109
207,5
163
Afvalzout ……….(
,,
)
111
397
283
Aantal normale werkdagen
27
78 76
Arbeiders.
Gezamen-
Bruin-
Aantal.
lijke
Steenkolen-
kolenmijn
Zoutmijnen
mijnen
,,Carisborg”
1 April 1928
(
9.4221)
166.
139
124.6972)
1
April
1927
..
k
……….
8.9881)
185
125
24.225
2
)
1)
bovengronds.
2)
ondergronds.
8)
Mijn
Laura 26 dagen.
STATISTIEKEN EN OVERZICHTEN.
N.B.
*
beteekent: Cijfers nog niet
ontvangen.
GELDKOERSEN.
–
BANKDISCONTO’S.
“7ed ~
Vrsch.
Disc.Wissels.
413
Oct.’27 Zwits.Nat.Bk.
322 Oct.’25
Bk Bel. Binn.
Elf.
5
13
Oct.’27
N.Bk.v.Denem.
5
23Juni’27
inR.C. 8 13 Oct.’27
ZweedscheRbk 4
30Apr.’23
Javasche Bank…..4
14 Juli’26
Bank v.Noorw.
526 Mrt. ’28
‘!Bank van Engeland
421Apr.’27
Bk. v. Tsjecho-
Duitsche Rijksbank 7
5
Oct.’27
slowakije
..
5 8
Mrt: ’27
•Bank v. Frankrijk.
319 Jan.’28
N.Bk.v.0’rijk. 6
27Jan.’28
Belgische Nat. Bnk.
416 Nov.’27
N. Bk. v. Hong. 6
26Aug.’26
Fed. Res. Bank N.Y. 4
2
Feb.’28
Bank v. Italij. 6
81 Mrt. ’28
‘Bank van Spanje. 5
23Mrt.’23
Z.-Afr.Res.bnk 5
9Jan.’28
OPEN MARKT.
1928
11
1927
1926
1914
5 Me’ 30April! 23
1
28
16
1
21
217
3
1
8
20
1
24
5 Mei
April
April
11
Mei
Mei
Juli
Partic.
disc.
4114
43
h6
–
16
41
18
-3
18
418-116
33(_1(
215116_3
318-!1
Prolong.
411
4
_4
4..I1
411
4
3314414
3
1
/4417
3-
1
12
(
4
31
4
Londen
Daggeld
.
.
23112
211
3
491
4
3.3
54
231
4
411
3
31144113
41
12
1
3
14-2
Partic.
disc.
3
15
116
312116.4
3
‘I,6
4
‘(,6
4.
1
126
35/8.11116
4
3
18-1i6
211
4
31
4
Berlijn
Dageld
..
.
1
12-9
7
12
–
912 41129
3113.7
6-8
1
12
46
1
12
Partic.disc.
3025 d..
.
6
5
1
6
518
–
3
14
614
–
18
6
1
12
–
31
471 431
4
–
56
–
90 d..
.
61
68/
3
3/
4
6
3
14
–
7
18
61)
3
31
4
4
431
2
1
18I12
Waren-
wechsel.
6
7
/8
618-7
114
7
6
3
14-7
5
531
–
New
York’)
Cali money
5.114
4
2
(1.5
1
(4
5
114
4
1
(25
1
)4
4
3
14
3
1
1241/4
18/421)
9
Partic.dlsc.
411
4
4114
4114
.
4
3314
311
4
–
1)
CaIl money
–
koers
van
4 Mei en
daaraan voorafgaande weken t(m
Vrijdag.
WISSELKOERSEN.
KOERSEN IN NEDERLAND.
Data
New
Londen
Berlijn
Parijs
BrussellBatavia
York”)
1
Mei.
1928
2.4811
12107r
39.33k
9.76
34.63
9971
5
2
,,
1928
2.48
12.10
59.31
9.751
34.62
100
3
.
,,
1928
2.48
12.10k
59.321
9.751
34.63
100
4
1928
2.47
16
/
12.10
59.301
9.751
34.621
100
5
,,
1928
–
12.091/
8
59.28
9.751
34.62
7
1928
2.4771,
12.10
59.30
9.75k 34.621
300
Laagsted.w.’)
2.4770
12.09%
59.26 9.74
34.59
99%
Hoogste d.wl)
2.48k
12.105
8
59.35
9.78 34.66
100j.
30 Apr. 1928
2.48i1,
12.10′
59.33
9.7
6
*’
34
.65*
100
23
,,
1928
2.4811
16
12.11h
5
9.32*
9.76*’
34.65
300
Muntpariteit
2.48%
12:10k
159.26
48.-
1
34.59
100
Data
srnd
Weenen
Praat
Boeka-
Milaan
Madrid
1
Mei
1928
47.81
34.95
7.34
1.55
13.07
41
.32*
2
,,
1928
47.80
34.95
7.35 1.54
13
.06*
41.22.
3
,,
1928
47.80 34.95
7341
1.531
13.06
41.26
4
,,
1928
47.80
34.95 7.34
1.53
13.06
41.25*
5
1928
47.78
34.95
7.35 1.54
–
– –
7
1928
47.80
34.95
7.34
1.53
13.06
41.12
Laagsted.w.1)
47.74
34.85
7.33 1.50
13.03
41.10
Hoogsted.wl)
47.8234
3&_
7.38
13.10
41.45
30 Apr. 1928
47.8ij4
34.95
7.35
1.55
13.07
43.18
23
,,
1928
47.8234
34.95
7.35
1.55
13.08
41.64
Muntpariteit
48.-
35._
3)
48.-
48.-
48.-
Data
Stock- holm
‘
Kopen-
hagen’)
Oslo’)
Hel-
f
ors
k’
l
)
Buenos-
Aires’)
Mon
treal
1)
1 Mei
1928
66.60
66.55
66.42k
6.25
106
.
2.48
2
,,
1928
66.55
66.50
66.40 6.24
106
2.47
/8
3
,,
.
1928
66.
5
2*
66.50
66.40
6.
2
5*
106
2.48
4
,,
1928
66.50
66.50 66.40
6.24
106
2.477/
8
5
,,
1928
66.52* 66.50
66.40
6.24
106
2.4771
8
7
1928
66.52.
66.50
66.40
6.24
106
2.4771,
Laagsted.w;’)
86.45.
66.40
6
6.32*
6.22
1059/
,
2.47%
Hoogste d.w’)
66.65
66.60 86.47*
6.28
106%
2.48%
30 Apr. 1928
66.60 66.55 66.45 6.24
106
2.48
23
,,
1928
66.60
66.55
66.37*
6.25
106
2.48
Muntpariteit
66.67
66.67
–
66.67
6.261
105’1
5
2.48%
•
L
ucrinis
LO
Am,Leraam.
‘)
INOteering
te
ItOttertjaln.
Particuliere opgave.
Wettelijk gestabiliseerd tusschen
7.534j5
en 7.21
1
12.
In het eerste
nummer
van iedere maand komt een overzicht
voor van een aantal niet wekelijks opgenomen wisselkoersen.
406
ECONOMISCH-STATTISTISCHE BERICHTEN
9 Mei 1928
KOERSEN TE NEW YORK. (C’able).
Data
Londen
($ per £)
Parijs
(8 p. IOOfr.)
Berlijn
(3
p.IOO Mk.)
Amsterdam
•
(3
p. 100 gld.)
1 Mei
1928
4,87
7
1t
2,93k
23,91%
40,32
2
1928 4,8715j
3,933%
23,917/
8
40,33
–
3
1928
4,88
3,933%
23,917/
8
40,33
4
1928
4,88
1
/
16
23,917/
5
40,34
5
,,
1928
4,88’1
3,935/
23,923% 40,353%
7
1928
4,88
1
/
9
3,935/
23,92i1
40,3434
9 Mei
19271
4,85
27
1
32
3,917/
23,70
40,02
Muntpariteit..
1
4,8867
19,30
23,81%
408/
KOERSEN TE LONDEN.
Plaatsen enINoteerings-I
Landen
eenheden
21
Apr.
1928
28Apr.
1928
I3OApr.I5Mei
ILaagsteIHoogste
19281
5Mei
I
1928
Alexandriö.
.
Piast. p.
975f
973%
9771
97ii0
97
Athene
. .
.-.
Dr. p.
£
72
3733%
37234
375
373
8
18
Bangkok …
Sh.p.tical
.
111Q
5
1i10,.
1110
1
1/103.
1
ç
i/1034
Budapest
.
..
Pen. p.
£
27.96k
27.95
27.93 27.97 27.95
B. Airesl). ..
d. p.
$
7
18
/16
1
4751′
64
47251
35
47271
47i3,
Calcutta
.. ..
Sh. p. rup.
1
1
6
1j6
6
1
l
5
a s
116
1
1
64
1/6
Constantin..
Piast. p.
£
955
95711,
950
9135
957%.
Hongkong ..
Sh. p.
$
2/0
8
52
2025
l
32
2,08/
8
210
T
, 6
5
2’0
1.52
Sh.p.yen
1/1l4
1/11k
1/111/
s
1111
5
1f1l.
6
Kobe
……..
Lissabon
..
Escu p.
2′
18
211
16
111
116%
112
d. per
$
24 24
233%
2434
24
Montevideo’)
d. per
$
51 51
5051
8
513%
5071
Mexico ……..
Montreal’)
.
$
per
£
488
8
56
488
8
T!
48771
.
8
488
4.88%
R.d.Janeiro
1)
d. per Mil.
559
I81
55′
64
529
l
!
32
515!
’18
559!
I134
Shanghai …
Sh. p. tael
2711
9
2
,
1719
1
32 36
2
S
7%
218l1
217si
Singapore. ..
id. p.
$
2/32
5
2,3
25
1
‘
33
213
til
IS
2
”
“TV
2/33%
Valparaiso
2).
$
p.
39.50
39.64
39 58
39.65
39.58
Warschau ..
Zl.p.L
1
43.51
43.50 43.47
43.55
13.51
1)
Telegrafisch
transtert.
)
90 dg.
ZILVERPRIJS
GOUDPRIJS
8)
Londen
1
)
N.York’)
Londen
30 Apr.
1928..
26
11
1
i6
5834
30 Apr. 1928….
84111
1
Mei
1928..
2681
16
58%
1
Mei
1928…..
84110%
2
,,
1928..
26%
5881
2
,,
1928….
84111
3
,,
1928..
26.
4
58
3
/
9
3
,,
1928….
84111
4
,,
1928..
26151
583%
4
,,
1928…
84/11
5
,,
1928..
263%
58%
5
,,
1928….
84/11
7 Mei
1927..
2571
9
56
7 Mei
1927…
84111
20
Juli
1914.
.
24
18
1
59
20
Juli
1914…..
84111
1)
in pence
p. oz.
stand.
1)
Foreign sllver in
3c. p. oz.
fine.
5)
in sh.
p. oz.
fine
STAND
VAN ‘s
RIJKS
KAS.
Vorderingen,
123 April 1928 1 30 April 1928
Saldo bij de Nederlandsche Bank
–
–
Saldo b. d. Bank voor Ned. Gemeenten
/
640.284,83
f
4.116.43
Voorschot
op
ullinio Maart 1928 aan
de gem. op voor haar door de Rijks-
administratie te heffen gemeentelijke
Inkomstenbelasting en. opcenten
op
40.135.422,99
,,
40 135.422,99
de Rijksinkomsten belasting………..
11.619.990,98
,,
11.918.473,60
Voorschotten aan Suriname…………..
Voorscnotten aan Curaçao
–
.
–
Kasvord. weg. credietverst.a/h. buitenl
,,
136.783.220,53
,,I38.324.561,15
Daggeldieeningen
tegen onderpand
van Staa,sschuldbrieven
–
–
Saldo der postrekeningen van Rijks-
,,
22.797.878,89
,
18.810.700,58
comptabelen
…………………..
Vordering
op
het Staatsbedrijf der
P.,
T.
en
T.
‘)………………………….
–
.
5.095.348,03
-.
Id.
op
andere Staatsbedrijven
3)
,,
5.095.348,03
Verplichtingen.
Voorschot door de Nederl. Bank
….
f
10.759.730,59
/
9.880.719,32
Schatkistbiljetten in omloop’)……..
,,103.526.000,-
,,
103.526.000,-
,,
19.640.0fl0,-
Schatkistpromessen in omloop
…….,,
15.640.000,-
Waarvan direct bij de Ned. Bank
–
..
4000.000,-
,,
11.545.604,-
Schuld
a. cl.
flank
v.
Ned. Gemeenten
3)..
,,
21.549 212,13
,,
178.844,51
Zilverbons in
omloop
…………….,,
11.439.137,-
Id.
a. h.
Alg. Burg. Pensioenfonds’)
..,,
908.461,56
1.324.115.12
Id. aan
Ned.-lndië
……………….,,
22.680.033.78
Id. aan
Curaçao
………………….,,
178.844,51
Id.
a. t,.
Staatsbedrijf d.
P., T.
en
T. 2)..
46.640.940,01
46.690.276,48
Id. aan andere Staatsbedrijven’)……
1.315.000.-
,,
1.315.0fl0,-
…..
15
Id. aan
diverse Instellingen
5)
……..
….845.016,09
,,
22.206.439,04
1)
Waarvan
f
12.056.000 vervallende
op 1
Juli 1929.
1)
In rekg.-crt. met
‘s
Rijks Schatkist.
NEDERLANDSCI-I-INDISCHE VLOTTENDE SCHULD.
28 April1928
5 Mei 1928
Vorderingen:
Saldo bi)
‘s
Rijks
kas
………
…. …
f21.606.000,-
.
f22.444.000,-
10.362,000,-
4.646.000,-
Verplichtingen:
Voorschot uit
‘s
Rijks kas aan N.-lndië
–
.
–
Saldo bij de Javasche Bank
………….
Voorschot Javasche Bank aan N.-Indië
Schatkistpromessen in omloop …….
150.000,-
.
150.000,-
..
33
..
,,
.325isi0,-
33.508.000,-
Munthiljetten
in
omloop
…
………..
Schuld aan het Ned.-Ind. Muntfonds
,,
976000,-
,,
1.114.000,-
ldëm aan de Ned.-lnd. Postspaarbank
•
724.000,-
,
805.000,-
NEDERLANDSCHE BANK.
Verkorte Balans op 7 Mei i928.
Activa.
Binnenl.Wis.(Hfdbk.
f
58.185.778,83
se1s,Prom., Bijbnk. ,,
3.450.795,84
enz.indisc.(Ag.sch. ,, 12.189.961,85
f
. 73.826.536,32
Papier o. h. Buiteul. in disconto.
Idem eigen portef..
f
192.269.844,-
Af :Vekochtmaar voor
de bk. nogniet afgel.
. –
, 192.269.844,-
Beleeningen Hfdbk.
f
50.343.236 41
mcl. vrsch.
in rek .cri. Bijbnk.
5.997.172,28
op onerp: Ag.sch.
65.106.060,24
f
121.446.468,93
Op Effecten……..t 117.919.468,93
OpGoederenenSpec. ,,
3.527.000,-
121.446.468,93
Voorschotten a. h. Rijk …………….,
5.192.790,04
Munt en Muntmateriaal
Munt, Goud ……
f
67.683.765,-
Muntmat., Goud .. ,, 367.4(i8.8 18,36
f 435.152.583,36
Munt, Zilver, enz. • ,, 24.517.582,95
Muntmat., Zilver..
–
11 459.670.166,31
Belegging 11 kapitaal, reserves en pen-
sioenfonds ……………………,,
23.521.426,96
Gebouwen en Meub. der Bank ……..,,
5.000.000,-
Diverse rekeningen
… .. . … ……….41.600.579,95
Paselva.
r 92
2
.527.812,51T
Kapitaal ……….
f
20.000.000,-
Reservefonds …………………,..,
7.027.840,39
Bijzondere reserve …………..
,,
8.000.000,-
Pensioenfonds …………………….,
5.130.007,47
Bankbiljetten in omloop……….. ….,,
828.011.675,-
Bankassignatin in omloop ………..
..319.403,93
Rek.-Cour.
j
Het Rijk
–
saldo’s: l,, Anderen( 33.262.330,03
35.262.330,03
Diverse rekeningen ……………….,,
18.770.555,69
f
922.527.812,51
Beschikbaar metaalsaldo ………. .
f
26.504. 792,92
Op de baaia van
11
metaaldekicing…..
,,
113.786.111,13
Minder bedrag aan bankbiljetten in om-
loop dan waartoe de Bank gerechtigd is. ,, 1.432.523.960,-
Voornnamste posten in duizenden guldens.
Goud
–
Andere
Beschikb.
Dek-
Data Circulatle
opeischb.
Metaal- Ikings
Munt
1
Muntmat.
schulden
saldo
perc.
7 Mei
’28
1
87.684
367.469
S28.012
35.582
286.505
53
30April’28
67.689
367.469
853.274
35.288
283.122
52 23
’28
67.701
367.469 783.360
38.743
296.593
56
16
’28
67.701
367.469 793.704
37.702
294.225
55
10
’28
67.705
367472
807.087
49.631
290.311
54
2
,;
’28
67.707
367.472
823.324
44.501
287.274
53
9 Mei
’27 59.048 359.739
830.459
32 003 272.983
52
25Juli
’14
65.7031
96.410 310.437
6.198
43.521
1
)
54
Totaal
Schat ,cist-
n
,
ee-
Papier
Diverse
Data
bedrag
promessen
ni. g
op
het
reke-
disconto’s
rechtstreeks
buitenl.
ningen
2)
7 Mei
1928
73.827 3.000
121.446
192 270
41.601
30April1928
63.288
4.000 155 380
189.706
40.865
23
,,
1928
49.594
–
105.502
189.501
37.143
16
1928
53693
–
111.521
181.948
42.989
10
1928
61.413
5.000
26 222
181.635
38.680
2
,,
1928
57.424
–
147.804
181.635
37.426
9 Mei
1927
112.257
–
142.204
123.637
74.330
25 Juli
1914
67.947
14.300
61.686 20.188
509
1) Op de basis van ‘/s ifietaaldekking.
1)
Sluitpost activa.
SURINAAMSCHE BANK.
Voornnamste posten in duizenden guldens.
Data
Metaal
Circu-
latie
Andere
opeischb.
schulden
Discont.
31 Maart1928..
1.101
1.585
514
822
417
24
1928-
1.100
1.408 548
826 395
17
1928-
1.1*0
1.443 566 827 466
10
1928..
1.100
1.489
580
826
442
3
,,
1928-
1.100
1.542 606 825 454
2 April
1927…
1.040 1.612 823 934
617
5 Juli
1914..
645
1.100
560
735 396
‘) Sluitpost der activa.
9 Mei 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
407
JAVASCHE BANK.
Voornaamste posten in duizenden.guldens. De samengetrok-
ken cijfers der Iiatste weken zijn telegrafisch ontvangen.
Andere Beschikb.
Data
Goud
Zilver
Circulatie opeischb. metaal-
schulden saldo
28Apr.1928
19.700
303.600
48.800 123.220
21
,,
1928
192 500
304.800
45 800 122.380
14
1928
192.000
311.200
38.800 122.000
31Mrt. 1928 173.331
17.912′ 309.920
44.982 120 642
24
1928 173.245
18.647 308.589
44.055 121.747
17
1928 173.597
18.715
312.349° 40.508 121.923
10
1928 173.447
19.398 312 645 ‘40.523 122.627
30Apr.1927 185 330
30.484 305.629
58.238 143.927
1 Mei 1926 200.132
38.’806 331.518
49.777 163.226
25
JuJi
1914 22.057
31.907 110.172
12.634
4.8429
Wissels,
°
Dek-
Dl
Dis-
buiten
Belee-
verse
kings-
a a
conto’s
N.-Ind.
ningen
,[
percen-
_____________
betaalb.
/
.
tage
28Apr.1928
1
2
1
.3
00
55
21
,,
1928
121.800
•ee
55
14
1928
126.200
S*S
55
31 Mrt. 1928 1282 2505
74.514
57.463
°
55
24
,,
1928 12.895 25.224
74.758
54.297
54
17
,,
1928 12.903 27.366
78.970
48.806
54
10
,,
1928 12.778 26.904
81.754
45.234
55
30 Apr.1927 14.026 18.612
64.908
56.909
59
1 Mei 1926
9.845 20.960
43.080
75.144
63
25Juli1914
7.259
6.395
47.934
2.228
44
‘)
Sluitpost activa.
‘)
Basis
2
1
metaaldeaklog.
BANK VAN ENGELAND.
Voornaamste posten, onder bijvoeging der Currency Notes, in duizenden ponden sterling.
Data
Metaal
Circulatle
Currency_Notes
Bedrag
Bankbii/.
1
Oov. Sec.
2 Mei
1928
160.730
135.756
294.769
56.250
245.082
25 April 1928
160.467
134.743
292.024
56.250
242.566
18
1928
158.619 134.659
294.862
56.250
245.566
11
1928
157.703 135.560
298.174
36.250
248.549
5
1928
157.245 136.605
298.217
56.250
246.533
28 Mrt. 1928
158.130
135.409
289.508
56.250
240.241
4 Mei
1927
153.602 137.585
295.772
56.250
245.991
22 Juli
1914
40.164
29.317
–
–
–
Data
Oov.
Other
Public
Other
R eserve
Dek-
kings-
Sec. Sec.
Depos.
Depos.
2 Mei ’28
31.385 56.697 13.680 101.410
44.724
3871
8
25April’28
29.065
55.932
17.956
94.839 45.473
40s,
18
,,
’28
31.720
60.190
17.504 100.435
43.710
37
11
’28 33.110
62.689
17.780
102.220 41.893
3471
8
5
’28
34.790
57.351
25.998
88.883
40.390
351,
28 Mrt. ’28
30.824 56.878
13.635
98.248
42.471
3711
8
4 Mei ’27
46.289
41.902
12.398 93.830
35.767
331,
22 Juli
1
14
11.005
33.633
13.736
42.185
29.297
52
‘) vernoualng tusscnen r<
eserve
en ueposus.
BANK VAN FRANKRIJK.
Voornaamste posten in millioenen franes.
Waarvan Tegoed
inhj
Wis-
Belee-
Data
Goud
inhet
Zilver
sels
bultenl.’)
bulteenl.l
b
3 Mei ’28
5.543
1.864
343
60
2.711
14
1.714
26Apr.’28
5.543
1.864
343
59
1.897
14
1.739
19
’28
5.543
1.864
343
58
1.680
12
1.761
12
’28
5.544
1.884
343
58
1.588
14
1.796
5
,,
’28
5.544
1.864
343
60
2.610
13
1.726
5 Mei’27
5.547 1.864
342
57
3.191
11
1.649
23 Juli’14
4.104
‘
–
640
–
1.5411
8
‘
769
Bult.gew.I
Schat-
Diver-
1lrcuJ
Rekg. Courant
Data
voorsch.
1
kist bil-
een
3
Part!-
Staat
ald. Staat
1
feiten
2)1
culleren
3
Mei’28
23.900
1
5.930
28.311
60.120 9.034
36
26Apr.’28
23.050
5.930
28.152
59 198
9.336
195
19
’28
23.400
5.930
27.500 59,514
8.571
170
12
1
28
23 800
1 5.930
27.150
60.027
7.998
101′
5
1
28
24.200
1
5.930
26.756
60.293 7.952
22
5 Mei ’27
29.300
1
5.690
14.301
53.319
7.270
82
23Juli’14
–
–
-.
5.912
943
401
‘) Waarvan
besciuknaar
‘bi mililoen.
‘1
In QISCOflIO genomen wegens
voorsch. v. d. Staat aan buiteni. regeeringen.
8)
Sluitpost activa.
DUITSCHE RIJKSBANK.
Voornaamste posten in miljoenen Reichsmark.
Daarvan
Deviezen
Andere
Data Data
Goud ”bij
bui-
Goud”
~
.
als goud-
wissels
Belee-
tenl. circ.
dekking
en
ningen
banken
1)
geldende
cheques
30 April 1928
2.040,9
85,6
167,7
2.492,9
102,8
23
1928
2.040,9
85,6
169,3
2.035,6
36,0
14
1928
2.019,2
85,6
194,1
2.248,7
39,6
5
1928
1.960,1
85,6
196,6
2.600,7
75,4
33
Mrt.
1928
1.930,8
85,6 188,9
2.652,0
84,9
30 April 1927
1.850.3
101,2 170,6
2.067,5
66,6
30 Juli
1914
1.356,9
-‘
–
750,9 50,2
Data
Effec-
Diversë
Circu-
Rekg.- Diverse
ten
Activa2)
latie
Crt.
Passiva
30 April 1928
94,0
588,0
4.409,5 557,9
193,3
23
,,
1928
94,0
542,1 3.760,1 671,1 190,6
14
,,
1928
94,0 527,9
3.996,5
613,9
1.96,1
5
,,
1928
94,0
613,2
4.411,0
‘602,3
185,1
31
.Mrt.
1928
94,0
623,8
4.513,2
532,6
188,4
30 April 1927
92,9 451,6
3.676,2 581,5
185,5
30 Juli
1914
330,8
200,4
1.890,9
944,-
40,0
‘1 unnelasi. ‘i w.o. ,cenrenoanhcscnelne iU. Zi, 14,
a
April, ii Maart’u,
30 April ’27, resp. 16;
68; 51; 23; 26; 41 miii.
NATIONALE BANK VAN BELGIË.
Voornaamste posten in millioenen Belgas.
Goud
‘
Data
5:
Rckg. Crt.
“0
1928
‘2
”
ei
.
——
co
3 Mei
771
467
44
543
61
392
2.126
39
78
26Apr.
760 472
44
557
48
392
2.106
17
116
19
,,
760 464
44
544
41
391
2.105
19
87
12
758
454
44
530
52
390
2.134
1
61
4
,,
751
455
44
521
64
389
2.112
33
48
5
Mei
2
638 422
40
471
33
400
1.892
13
70
.ian ue scaatKiSt geceaeera. )
1w.1.
VEREENIGDE STATEN VAN NOORD
–
AMERIKA.
FEDERAL RESERVE BANKS. Voornaamste posten in millioenen dollars.
–
Goudvoorraad
Wettig
Wissels
Data
bet aal-
middel,
Totaal
Dekking
In her-
disc. v. d.
In de
open
bedrag
F. R.
Notes
Zilver
etc.
meniber
markt
banks
.
gekocht
18Apr.’28
2.719,4
1.329,7
165,1
619,6
350,8
11
,,
’28 2.748,8
1.344,5
163,9
618,7
361,6
4
,,
’28 2.743,5
1.305,9
164,4
601,5
343,6
28Mrt.’28
2.760,0
1.381,9
170,5
524,1 346,1
21
,,
’28
2.775,8
3.442,5
170,1
477,0
332,7
14
,,
1
28
2.788,4
1.427,8
168,3
472,3
343,3
20 Apr.’271 3.035,3
1.709,5
167,9
414,4 247,4
Data
Belegd
in
u.
S.
–
F.R.
Notes
Totaal
Gestort
Goua-
Dek-
Algem.
Dek-
Goy.Sec.
in circu-
latie
Kapitaal
kings-
perc.’)
kings-
perc.
2
)
18Apr.’28
340,7
1.582,0 2.423,3
137,6
67,9 72,0
11
,,
1
28
378;0
1.588,8
2.478,4 137,1 67,8
7.1,6
4
,,
’28
383,2
1.601,0
2.435,0 135,7 68,0
72,1
28Mrt.’28
385,8
1.567,1
2.404,2
136,2 69,5 73,8
21
,,
’28
385,3
1.565,3
2.359,7
336,6
70,7
75,1
14
,,
’28
400,9
1.574,1
2.402,9
136,5
70,1
74,3
20Âpr.’27
332,8
1.729,8
2.299,6
128,
75,3
79,5
‘j
vernouuing eotaien gouavoorraaa
iegenover opeiscnoare scnulaen:
F. R. Notes en netto deposito.
2)
Verhouding totalen voorraad munt-
materiaal en wettig
betaalmiddel tegenover idem.
PARTICULIERE BANKEN AANGESLOTEN BIJ
HET
FED. BES. STELSEL. Voornaamste posten in millioenen’ dollars.
Data
Aantal.’
banken
conto’s
en
beleen.
Beleg-
gingen
e’ve
~
I?
bij de
F. R.
banks
Ii
807
1
Totaal
1
depo-
sito’s
1
1
Waarvan time
1 deposits
11 Apr’28
646
1
15.759 6.592
1
20.964
6.824
4
,,
’28
648
1
15.787
6.596
11.780
1
20.934
1
6.805
28Mrt.’28
649
1
15.410 6.608
11.743
1
20.568
1
6.778
21
,,
’28
648
1
15.270
6.655
11.708
1
20.481
1
6.751
14
,,
’28
649
15.326
6.538
11.736
1
20.494
1
6.701
13Apr.’27
671
14.345 5.855
11.676
1
19.351
6.032
Aan
net eind van leuer Kwartaal wordt een ovcrzicnt
gegeven van enkele niet wekelijks opgenomen bankstaten.
408
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
9 Mei 1928
EFFECTENBEURZEN.
Amsterdam, 7 Mei 1928.
Hoewel op (le inrnaIioua1e beurzen over het algemeen
een tendens tot winstnemiiigop te merkeii is geweest, is
de groiidtoon iii de i1)CCStO beursceiitra vast gebleven. Wel-
licht heeft de beurs te B e r 1 ij ii en ook eenigszns die te
Parijs een iiitiiclering gevormt, doch (Ie icacties, welke
hier plaats hebien gevonden, waren öf .iiiet vati groeten
‘omvang, òf zondex veel beteekenis •i ii verhoiKliog to t fe
voorafgegane stijging. lii eerstgetioemde beursplaats is cle
stemming tamelijk onregelmatig geweest; dc markt heeft
haar impuls grooteiideel s ontvangen door de koersbewegi lig
van bijiondere fondsen. Voorbijgaand ‘heeft de minder ruime
positie van de Rijksbank eenige ontste.mrning te voorsehij n
geroepen, ‘hmoewel deze houding was verwacht en overigens
niet btriten de normale verhoudingen van deien tijd van
het jaar uit is gegaan.
Te P ci r ij
S
da, na een tij•cl1perk vaei bijna ononderbroken
stijging, eeii -reactie ingetreden, ‘welke is aange’angen bij
vaste rente dragende Fracische fondsen. l)cze zijn verkocht,
iiieerenidecls om de beschikbare gelden te beleggen in de
obligaties der thans aangeboden icieuwe lecicing. De daling
van verschillende naucleelen stond ‘luersiiedb wellicht in
zooverre in verband, dat men van vele zijden de voorkeur
geeft aan een verzekering der behaalde w:insten, door ccii
belegging in obligaties.
Te L o ii d en zijn de onize.tten groot gebleven cii de
stemming vrij vast, ondanks de lloigimg tot winstneming,
welke ook hier op te nierken is geweest. Vooral cle be-
leggingsmarkt is opgewekt van toon geweest, althans voor
inheemsche ,.giit-edged” papieren. ‘Aancieelen in ‘binnenland-
sche spoorwegen ivareu lager, als gevolg van de publicatie
‘der •ndtvaugsten, welke in de meeste gevallen teleiirsteUing hebben gewekt. Van md ust,r lede fondsen hebben verschil –
Jende gramofooin-aandeelen nieuwe hoogte ,,records?’ bereikt.
Te N e
w
Y o r k is minder aandacht besteed aan de po-
sitie en de politiek van de Federad. Reserve Bank, vooral
nu de disoontovoet te New Vörk niet werd verhoogd. Niet-
tenin schijnt het, alsof de financieele leiding er voor waakt,
‘dat de geldnarkt niet al te ruim wordt. Althans, luctien de
itoteering voor oct11 money” beneden dc 5 pCt. daalt, wor-
den .spoed:ig verkoo.pen van regeeriugsobligaties door de
banken opgemerkt, teneinde op deze wijze de gek markt
stij.ver te maken.
Te ii o n z e ii t is de markt over het algemeen bijzonder
opgewekt van toen geweest, al heeft het hoogste peil zich
niet overal
kunnen handhaven. De
bele,qyiri.gsafdeelimvg
heeft niet sterk de aandacht getrokken; de tendens w’as
vast 6 pCt. Ned. Werk. Schuld 1922: 105
1
/s, 105
3
/8; 6 pOt.
Ned. Werk, Schuld 1917:
1
00%, 100/, 10034, 100
3
/8;
434
pOt. Ncd.-Indië 1926: 9834, 9851, 98%; ‘5 pOt. Brazilië 1913
£ 20-. 100: 78%, 7834, 78; 8 pOt. Sao Paulo 1921: 106%,
10634,, 106%, 106i5/.
De grootste aandacht is op de af deel.ing voor
industriëele
aande’elen
gevallen en wl op kunstzijdesoorten en op aaii-
deden Philips Gloeilampenfiubrieken. Laatstgenoemde heb-
ben na een periode van stilstand plotseling weer blijk
gegeven van groote levendigheid, zooclat binnen enkele
dagen tijds een koersstijgi’ng van ongeveer
.
70 pOt. ‘is inge-
treden. Weliswaar is daarna eenige inizinking op te mer-
ken gew’eest, doch de reactie is klein gebleveh, in verhou-
ding tot de vooraf.gegane stijging. Vervolgens zijn aandeelen
in kunstzijdeïabrieken naar voren getreden,. ‘in ket bijzon-
dci’ aandeelen Hollandsche Kun.stzijde Industrie. Contrôle-
aankoopen schijnen hier de markt te ‘hebben beheerseht;
ook hier bedroeg de stijging ongeveer 70 pCt., om daarna
een reactie van ongeveer 30 pCt. aan te toonen. De overige
kunstzijdesoorten waren eveneens gevraagd, al zijn de voor-
deelige koersverschillen uit den aard der zaak geringer ge.
bleven. Van te andere ‘industrieele soorten waren van Ber-
kel’s Patent gezocht. Van Berkel’s Patent: 249%, 254
5
/8,
259%, 26534; Centrale Suiker Mij.: 90%, 8934, 8634′, 8534;
Hall. Kunstzijde md.: 212%, 230, 248%, 288, 256; Hol!,
Mij. t. h. maken van Werken in Gew. Beton: 211 (ex ‘div),
213, 226, 229, 231; Jurgens: 294%; Maeku’bee: 197%, 204,
208, 20534; Ned. Kunstzijdefabriek: 519,
523%,
527, 540,
534; Philips Gloeilampenfabr.: 70234. 677 (ex div.), 684,
710, 743, 742%; ZweedscheLucifer Mij.: 371, 37934,392,389.
De
rubbermarict
heeft een vaste stemming aan dan dag
gelegd, eensdeels in verband met het vooruitzicht op ver-
dcie verminderig van voorraden, anderdeels als gevolg van
optimistische verwachtingen,ten opzichte van een overeen-
komst tusschen de producenten en ‘de Amerikaansche een-
simienten. Anisterd. Rubber: 233%., 247%, 258%, 247%;
Dell Batavia: 16234, 1669/
4
, 173, 179%’, 175%; Hessa Rub-ber: 280, 297, 321, 332, 327; Indische Rubber: 239, 253, 265,
260; Kali Telepa.k: 247, 260, 274, 265; Kendeng Lemboe:
294, 299, 310, 325, 319 ; Ned.-Inc1. Rubber it Koffie : 278, 292,
297, 29434 ; R’d’nnr Tapaii.oeli: 113, 120%,
12
7%, 121 ;
Sór-
1):tclj;tcli: 189,
203%,
224%, 217 ; Sumatra. Cimoutehouc
-‘
. 170,
173, 180, 185, 18634 ; Sumatra Rubber: 194%, 200, 208, 213,
212 ; “dccl.’ Lid. Cultuur Oud. : 128, 13434, 140, 147%, 134%’;
lntei’ooiitiiiental Itubber : 13, 1
43
1
16
, 1434.
Tabalcsaaiideelen
bleken te zijli gevraagd, hoewel aanvcei –
kelijk eenig aanbod liestotid voor a,aiideelan I)el:i ]3atav.ia, O.ii-
nricldellijk na ‘het cldtaciheeren van dcii claim werden.. deze
;candeeleii lager ver’haiide!d, ‘iaarop eChter een herstel is iii-
getreden. i)a;ireiitcgen konden de overige soorten, zooals
i)ehi ittiatsolmci.ppij, Seiioimib’ah, Besoeki, en’z. ‘hun opgaande
richting, zij het iii’kal’m’tempo, onvei’zwakt volgen. Aronrls-
burg: 660, 655, 666, 672; Besoeki Tabak: 515, 524, 531
I)eli.Batavia,: 661, 566 (ex claim), 5743″ ;, 567%, 571%:; Dell
Mij.: 457, 464, 469, 47334, 476; Ngocpit: 367, 363, 365, 370;
Oostkust: 19934, 206, 211, 219
1
/
4
, 221%; ‘Seiiemnba,h: 505%, 510, 515%, 51434.
i)e
saik,em
–
markt mi’as
vast, doch zonder iiiarkatite vei’sch’i 1-
leii. Toor t:iiideeeii 1
–
Taiiclelsvereeiiiging ,,Anisterclani” iver-
den van verschillende zijden koopers opgemerkt, zoodat het verhies, dat enkele weken geledeti is ingetreden, vrijwel ge-
heel w’ercl ingehaald. Ciilt. Mij. der Vorstenlanden. : 180.
19034, 192, 190; llaii’delsi’er. Aansterclam: 752%, 772, 768%,
776, 771 ; Ja’asohe Cultuur Mij. : 428%, 438, 439% ; Kr,iaii
227 (ex cliv.), 230,
933,
334 ; Maran : 278, 283, 285; Mccl.-md. Suiker ‘Unie:
2
90%, 305%, 311%, 312%; Poerwoi-edjo.:
1.21i31,, 123
5
1o,
126, 12534; Sin.danghaoet: 465, 469, 470,
465; ‘Suiker Cultuur Mij.: 310 34, 315. 314% ; Tjcpper: 830,
833, 840; Tjcneug Lestatie:’ 229, 240,
234%’,
239; Tjoekir:
599 (ex div.), 593, 581; Wat. Poppoh: 817 (ex ‘,i’v.), 840, 845.
De afdeeting
‘voor
petroie’u.maandeelen i
was tamelijk rus-
tig, doch met een voortdurend goeden ondertoon voor iran-
deden Joninklijke. Deze is 01) den laatsten dag van de he-
i-ichitsweek sterker tot uiting gekomen. Een stijging van
eenigeti omvang heeft toen plaats gevonden ; naar ‘het scheen
was het vooral buitenlandsche belangstelling, welke een rol
heeft gespeeld. Dordtsche Petr. bad, Mij.: 355, 358, 356,
365; Ccc. ]:loll. Petr. Cy.: 212, 215, 220, 229, 240′; Kon.
Petr. Mij.: 386, 385%, 388%, 388; Periak Petroleuiri: 71%’,
70
1
/8,
72%, 71; :peuclaw’a:
2
3%, 2434;, 25, 24%; Marland Oii: 43e1, 4134,
4
2%.
De
.soheepvaartmnarkt
stond op den ‘ach’tergi’oincl; hier en
laai zijn enkele verbeteringen naar voren gekomen. Hol-
land-Amerika Lijn: S0
1
/8,
79%, SO; Java.Cb;ina-Jap:an Lijn:
1337/
s
, 135,
136%;
Kon. Mcd. Stoomb. Mij.:
91%,
89, 8834′,
88%; Mcd. Seheepv. Unie: 210%, 209%, 212%, 214%; Mie-
velt Goudriaan : 113 (ex div.), 115 34, 117; Stoomv. Mij.
Nederland: 196%, 197, 201%, 200%, –
Van
rnijnasnciceiemt is
eenige aandacht gevallen op aan-
deden Algemeene Exploratie Mij., in verband ‘met de gun-
stige pro:luetioberichten en op aandeelen Sal’ida, als gevolg
van het eindigen van het proces betreffende ‘de concessies
der onderneming. Al-. Exploratie Mij.: 101%, 100%, 98,
102% ;’:Billitoii ie Buhr,: 970, 975, 1000, 1020; Boeten Mijn-
bouw Mij.: 175%, 176, 177%, 178; Muller &
Go’s
Mijnbouw
Mij.: 9634, 95%, 95
1
/s; Iledjang Leborig: 122, 121, 12034
Salicla:
43%,
46%;, 4534, 5134,; Siogkep Tin Mij.: 408, 410,
420, 418, 422.
l3an/caandcelcn
w’areu over Jtt algemeen goed gevraagd.
A’msterc. iiank: 180%, 182, 185, 18634; Incasso Bank: 130, 125% (ex div.), :125%; Koloniale Bank: 271%, 268%’, 273,
270, 273; Ned.-In’ci. Ha,ntelsbank: 1S27/, 184%, 187, 186%;
Mccl. Handel Mij. C.
v.
A.: 186%, 190, 191
1
/8,
190
1
/8;
R’darn-
sehe Bankverg.: 977/
s
,’ 98, 99, 99%.
De
Ânirikaamische markt is
bij kleine omzetten vast ge-
bleven, zoowel voor .i ndustr ieele als voor spoorwegaandee-
ten. Daarnaast. bestond goede vraag voor enkele andere bui-
teniandsche aandeelen, zooal s Separator, d’Ougrée Man –
haye, Oompagu’ic Commerciale et Industriele dci Litge, enz.
Americati Smelting & Ref. Cy.: 188%, 191%. 192%;, 192%;
A,naoenda Copper: 139%, 139, 142
1
/2,
143
1
/
,
; Studebaker:
65%, 66%, 67%, 68; U. S. Steel Corp.: 144%, 145%, 147;
Atchison Topeca: 196%, 193%; Baltimore & 01mb: 116, 118′;
Enie:-60, 59%, 60%,
60%;
New York Ontar’io & Western:
35111
1
37%, 36%,
35%;
Southern Paoifie: 125%;, 124%,
126%; Union Paeific: 198, 195%, 199; Wabash Railway:
83, 8534., 86
3
1
16
, 86%; Separa.tor: 170, 168, 173%, 189%
Comp. md. de L’idge: 1400, 1425, 1485, 1550, 1560; Ougrée
Mar.ihaye: 102
5
/8,
10234.
Theeaarideelen
‘hebben deze week van een gunstige stem-ming ‘blijk gegeven, ‘in er,bansl met een lichte vec-betering
van de statistische positie en ‘eenige stijging der theeprij-
zen. Amsterdam Thee: 113, 1l77/. 122,
120%;
Balapoe-
lang: 388, 410, 405; Goal;para: 559, 580, 586, 583; Pasir
Kananga: 237, 239 (ex div.); Nongga Landbouw Mij.:
348
1
/2,
364%, 364; Sednp: ‘570, 585, 599; Siadangarie: 220,
228%, 237, 236; Telega Patengar: 480, 485, 489%.
9 Mei 1928
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
409
GOEDERENHANDEL
GRANEN.
8 Mei 1928
Toen op 1 i @i ous vorige weekbericlit geschreven werd,
had.cIo.IL UIt.I de termijEwlarkt te Chicago de tarweprijzefl
juist i.ii de laatste dagen .UIL .Aij])l’il niet eelt fl.inkeii eind-
Spirt eeti zeer hoog peil berikt, doch daarna bleek, dat de
krachtitispanning te groot • was geweest en een hevige in-
zii.iki.tig heeft in de eerste digen vai.i ltei plaats gehal,
%’aa1.door te C1iicao reeds op 3 Mei de 1>riizeu ii
4
it 13 cent per bus’hel waren geWiald en de geheele ve.i4ioogieg van
cle laatste week van 1)ri1 Weder verdveien was. Hetelf(le
vond ook plaits te. Winnipeg, doch daar ‘aS de stijging minder groot geweest diii te Chicago
Cik
ook de reactie
vas er chis ]iinder hevig. Ook te Buenos A ir es en Rosario
daalde dc pr.ijen, naar althans te Bnenos .res bleef ven
de prijsstijgi ig der laatste (lagen van April nog een deel
over. Vooi’ den Eitropeesehen toeschouwer s’as de scherpe
prijsdaling te Chicago eelligsailis verrassend. Wel bail mee
eenige reactie verwacht,, wanneer (le berichten int de Ver-
eeniigde Staten omtrent dcii stand der wintertarwe niet
meer zoo onleilspellenci zouden zijn, en •dci,ar gewoonlijk op
verontrustende Amerikaansejie oogstbeiicliten verbetering
in de vooruitzichten pleegt te volgen, was ook ditmaal het
vertrouwen ‘in de zoo sterk gestegen prijzen geleidelijk min-
der geworden naarmate ‘cle prijsstijging langer duurde. Iii
cle berichten kwam echter geen verbetering. In cle gebieden
ten Oosten van den Mississippi staat liet er met de tarwe nog aFijd slecht voor en ofschoon in de meer Westelijke
staten over het algeiiieeii de stand der tarwe bevredigend
is cii ii t. Oki alionia zei Is zeer geroenici wordt, klaagt n en
toch ook iii enkele gedeelten van Kansas en Nebr.aska nog
steeds over weinig rooskleurige vooruitzichten. Ook cle pel
–
ticuliere ramingen van den gem:idclelclen stand der winter-
tiirive in de Vereeiiigcle Staten en van de opbrengst, welke
in het begin der maand gepubliceerd werden, weien niet
op een verbetering, liet winterverlies wordt geschat op niet
uiincler dan 2.6 pCt. cii liet gern.iddekle van eenige der
particuliere opbrengst-ram i itgni:t bedraagt slechts 472 nijl-
hoen
busliels,
terwijl de oogst van het vorige jaar 552 nijl-
lioen ‘bushels ‘heeft opgebracht. Met die nog altijd zeer oci-
gunstige vooruitzighten, zou men dus eigenlijk niet ecu zoo
terkc inzInking der prijzen aan dc termijnmarkt te Chicago
hebben verwacht, doch in Amerika zelf bad men op nog
ongunstiger cijfers. g4rekencl en ofsdhooit de nu geptibliccer-
de ramingen in Europa dcii indruk maken, dat zij cle nu-
gunstige berichten bevestigen, vormden zij ie Amerika juist
een aanleiding tot de belangrijke daling ‘der prijzen, welke
i.n de eerste dagen van Mei plaats vond. In Europa zijn
voor de meeste tcrwesoorteii de prijzen veel minder gedaald
dati te Chicago. De tarn’e uit de Vereenigde Staten wordt
toch reeds geru.imen tijd, afgezien van Du,ritrus, naccwelijks
naar Europa verli aaclell, terwijl Can acleesohi e, A ii:stral i sche
cii Argentijnsehe tarwe-soorten, welke in de Eurqpeesclte
bhoefte voorzien, lang iiiot zoo sterk gestegen waren als
de tarweprij’zen te Chicago, teuwiji voor die soorten, toen
do Europeesche vraag ook hij te lagere markten vrij goed
bleef, ook cle prijzen niet zoo sterk beh.oefden te talen. Ita-
lië eii Spanje bleven in flinke mate tarwe koopen en toen
de pi-jjzcn eenige vermindering hadden
ondergaan,
traden
ook Ftiigelaiul en Duitschlanl stes-ker als koo.pers op.
Slechts Durunis volgden tea volle .de prijsdaling, welke te
Chicago had plaats gevonden, en werden iii ruimere mate
naar Europa verhandeld dan •te voren, liet weder ii de
Vereenigde Staten éii Canada is uh gunstig voor den uit-
zaal
der zomertarive cii voor Canada wordt verwacht, dat
die grooter zal zijn dan in het vorige jaar. in Europa zal
zeker liet mooie weder iii sommige streken een verbetering
in dun stand van het wi.ntergraan met zidh brengen, doch
speciaal in DiLitschland
ci
–
.o.rclt naar regen verlangd en die
is tot nog toe uitgebleven en van verbetering is daar dcii
ook ioorloop.ig zeer weinig sprake. De voorjaars-lLitzaai
vindt overal echter ouder gunstige omstandigheden plaats.
Op 4 ‘Mei •is men iii Amerika weder van de flauwe stem-
ming bekomen cii op den 5eii was van le prijsdaling der
voorafgaande dagen weder een groot deel ingehaald. Vooral
Win.nipeg was wegens de voortgaande goede Europeesche
vraag zeer vast en sloot voor Mei
en
Juli •sl6cEts 2, voor
October 3% dollarcent per 60 lbs. lager dcci op 30 April. Op 7 Mei, na liet prijsherstel van den vorigeil marktclag,
n’as in Europa de koophtist weder geringer. Chicago kon
zijn iri,jslerstel nauwelijks handhaven en sloot S iil 10 cent
beneden het op. 30 April bereikte hoogste peil. Te Wiicuipeg
was op dien dig de muarktgesioten. Ook de Argentijuiselie
markten waren op 7 Mei iets gemakkelijker. Mei sloot aan
dd terniij’nmn.crk’tcu te Buenos Aires en Rosario slechts wei-
ing lager dan een week tevoren, doch voor Juni viel een
verlaing van 20 t 30. eeiitavos per 100 KG-. te oonstateeren.
Ook voor rogge zijn de prijs.schomme.hiaigen aan de
markt te Chicago deze week zeer groot geweest niet eerst
een sterke daling en later een herstel van den piijs. De
‘zaken, welke naar Polen tot stand komen, vallen in
om-
‘vaiig .iiiet mee, doch de vraag naar rogge i ii Eumpa blijft
toch Vrij goed vooitgaan en ‘de kleine versehepingeii, welke
‘deze week vooral uit Argentinië sterk zijn afgenomen, wor-
den hij voortduring gemakkelijk opgenomen. Op 7 Mei was
‘logge te Chicago weder zeer ivast, omdat men iii Amerika
gelooft
ccii
inkoopen vail .bnitenlandselie
roggc
in de naaste
‘toekomst door Polen en Rusland. De markt sloot voor Mei
27/
s
dollareeiit per 56 lbs. lager dcii op 30 April, doch. 64
hooger dce de flauwe markt van 3 Mei. Voor Juli was
liet slot 4 ceiit lager dan
01)
30 April cii 8% kooger dan
._op 3 Mei.
Voor mais blijven de prijzen zich met eenige moeite hand-
haven ei:i
01)
soiiiinige clageic der neek i’as maIs in Argeit-
tiuië flauw om zich echter later weder eenigsuins te her-
stellen III Europa is
.
, behalve ccii enkelen keer iii Euge-
land, de markt deze iveek eigenlijk op geen enkelen dag
levendig geweest en nog altijd is de vraag voor spoed.ige
Platnmas vrij onbevredigend. Wel i den laatsten tijd een
verbetering iiigetredeii sedert (le zeer stille wekeii ccii
,l)ril, maar cle zeer groote i’erstiliei.iigeii van maIs uit
ArgeiMtiiiië,, welke deze ii’eek iveder aanzienlijk grooter wa-
ren dcii in de vorige,. drukken de markt en leiden ertoa,
dat ‘de verbruikers zoo lang mogelijk met hun asnkoopeii
ii’ttchi ten – .
Op 2 Mei ii’as ‘in Engeland de vraag voor mais zeer leven-
d’ig cii er werden eenige ladingtcii Platamnais verhiantield,
waarvan enkele naar Italië en Spanje en ook in pas-cels
.ivas de omzet v.i-ij groot. Later echter is de onderiiemings-lust weder afgenomen.
A
ntwerpen lieef t deze week dagen
van vrij goedlen omzet, meegemaakt en daar te voorraden
in Antwerpen klei t zijn, kont en spoecl’ige partijen ook de
allerlaatste …..gen nog goede prijleu bedingen. Het slechtst
echter is liet vertrouwen in dcii malsprijs tegen:woor.ctig wel
in. Nederland, waartoe ook de onistandigiheid nieWerkt, da.t
in Dui’tsc-h.l antI the Ii a,ntle,l in voedergridnen tegenwoordig zeer
stil is. Voor Platamaïs op nflading gedurende den zomer
bestaat dan ook in ‘Neclerlant zeer weinig kooplust en her-
ha.aldehijk kwam liet deze week weder voor, dat Argentijn-
se-lie verschepers aan cle Nederla.cnlschme markt als koo’pers van mais op vern’ijmlende posities optraden, omdat tegehijker-
tijd te Hamburg en Engeland en gedeeltelijk ook te Ant-
werpen hic:ogere prijzen te krijgen wal-en. Speciaal in En-
geland namelijk ontmoetten de tegenwoordig voor Platamaïs
ter verschepiiig in de zomermaanden gevraagde prijzen
meer vertrouwen dan in Nederland en men ‘hecht daar meer
we ai’fe aan ht argnmn.eict, dat gedurende gerluinsen tijd
Argentinië liet eenige land zal zijn, dat Europa met-nca.ïs
zal moeten voorzien. Uit Roemenië namelijk vallen voor-loopig geen .verse.hepingen van leteekeucis te verwachten
en, wat er nog uit Roemeensehe havens vot’sclieept wordt
gaat voornamelijk naar Italië, waar men voor Roemeen-
sehie mais zeer hooge prijzen betaalt. Ook Zuid-Afrika zal
waarschijnlijk zeer weinig m als verschepen alvorens dc
iiieuwe.maïs ter markt komt. De vooruitzichten zijn
voor
u*tstekerctl
en er ie zelfs sprake van, .dat te opbrengst
nog g]-ooter zal worden dan de zeer groote oogst van 1926. De van officieele Nede.rlantlsdhe zijde vastgestelde belang-rijke vermindering vnu (leid Nederlantischen .varkensstapel
werkt er naast liet hooge prijsniveau toe mede, dat dc
onternen:c.i.icg’shist voor mais ter levering in de zon eencaan-
dcii tegenwoordig gering is, maar het schijnt, dat een kleine ‘ei’betering der vleeshprij.zeii weder tot de mogelijk’liedcci
gaat behoou’en. In Noord-Amerika ‘hebben ook voor maIs cle
prijzen deze week sterk gefluotueerd, doch veel groote ,he-
teekenis voor de Europeesche maï’smarkt ‘is dat niet, ccci ei’
uit Noord-Amerika voorloopig nauwelijks versehiepiumgen te
verwachten zijn. Chicago sloot op 7 Mei 2 t 3 dollarcent
pci’ 56 lbs. lager dan ecn week tevoren. Het weder is in
Amerika tamelijk gunstig voor het nieuwe gewas, vooi-joo-
ver de uitzani reeds heeft plaats gevonden en in verband
met liet groote winterverl’ies der wintertarwe wordt een
uitbreiding der niet maIs bezaaide oppervlakte verwaoht.
Gerst heeft deze week sterk meegedaan aan te flauwere
stemming voor graan ‘iii Noord-Amerika en aan te termiji-
markt te Wi.nnipeg hebben de prijzen aanvankelijk een ster-
ke verlaging ondergaan. Een uitbreiding der zaken in
Noord-Amerikaansche gei-st ‘ter verscheping in de laatste
maanden van ‘het jaai was van clie prijsverlaging het ge-
volg en ditmaal werden zulke zaken niet slechts naar
Duitseliland, doch ook in toenemende mate naar Nederland
gedaan. Op 5 Mei was echter gerst te W’i’nnipeg veel vaster,
.liejtgeen ‘voerloopig aan clie zaken ‘weder een einde maakte.
Spoedige gerst blijft vast en duur met ‘zeer beperkt aanbod.
Van den Donau zijn de afladingeit gering en zaken in Ree-
410
ECONOMISCH-STATISTISCHE BERICHTEN
9 Mei 1928
Noteeringen.
Chicago
Buenos Aires
Data
Tarwe
Maïs
1
Haver
Tarwe
Maïs
L/nzaad
Mei
‘
Mei
16011
4
108w
Mei Mei
Mei
Mei
5 Mei’28
6451
s
12,30
8,20
16,-
28Apr.’28
167
106s,
64
7
18
12.20
8.05
1590
5 Mei “27 .417/
b
98I
e
47i
12,50
6,20
1,45
5 Mei’26
159
70k’
401
13.25
6,80
15.25
5 151ei’25
161
108
43
,
1
9
15,20
9,90
21,80
20Juli’14
82
568/
8
364
9,40
5,38
13,70
Locoprijzen te Rotterdam/Amsterdam.
Soorten
7
Mei
30
April
1 .
9
Mei
1928
1928
1
1927
Tarwe (Hardwinter II)
.1
15,75
15,75
15,75
Rogge (No. 2 Western)
•1
15,95
15,55
13,60
Mais (La Plata)
………..
1
238,-
239,-
174,_
Gerst (No. 2 barley)
••
.2
262,-
264,-
256,-
Haver (Canada 3)……..
1
15,75 15,25 12,25
Lijnkoeken (Noord-Ameri-
ka van La Plata-zaad) ..
1
13,30 13,35 11,65
Lijnzaad (La Plata) …..
8
371,_
368,-
1
373,-
1)
per 100 KG.
2)
per 2000 KG.
8)
per 1960 KG.
AANVOEREN in tons van 1000 KG.
Rotterdam
Art
Ikelen
29
April15
Mei
Sedert
Overeenk.’
1928
1 Jan.
1928
tijdvak
1927
Amsterdam
Totaal
April15
Mei
Sedert
Overeenk.
1928
1927
1928
1Jan.
1928
tijdvak
1927
Tarwe……..
56.003
773.775
‘ 717.791,
Rogge ………..
7.965
70.531
95.307
Boekweit ……………….676
7.900
9.357
Maïs …………………2.996
– 350.429 ,
477.948
Gerst ……………….6.530
123.445 ‘
165.874
uver ……………..
..2.349
66.630
62.165
Lijnzaad ………..
‘8.083
81218
91.408
Lijnkoek
………….
1.819
80.616
66.658
Tarwemeel ………….300
41.009
42.622
Andere meelsoorten
315
5.038
0.669
meensche gerst komen s!echts zelden tot stand. Nederland
blijft echter geregeld Noorid-Amerikaansche gerst impor-toeren, welke hier, ondanks de hooge prijzen, vrij goedeR nf zet blijft vinden, terwijl in Engeland •in Perzische gerst
geregeld zaken worden gedaan.
Haver is deze week vast gebleven. Op enkele dagen niet
flauwe Amerikaansche markten is in verband niet de en-
gunstige vooruitzichten voor den ilieuwen haveroogst to
Winnipeg weder een prijsherstel gevolgd en de Noord-Aine-
rikaansche havorprijzen blijven zeer hoog. Gedurende de
flauwe dagen zijn naar het Eurpeesche vasteland en ook
naar Engeland zaken in Noord-Amerikaansehe haver ge-
daan, doch nog steeds is Plata-,haver de meest verhandelde
soort en daarin bleven de prijzen zich vrijwel op het peil
der vorige week handhaven. Eenige prijsverlaging vond
voor haver in Argentinië wel plaats, doch er is in spoedige
posities slechts zeer weinig P.latahaver naar Europa en-
cLerweg.
SUIKER.
De vershi1lende suikermarkteu waren de afgeloopcn
week nog kalm gestemd.
In A m e r ik a trokken prijzen op de termijnmarkt wat
aan en was het slot: Sp. C. 4.40; Mei 2.68; Juli 2.80; Oct.
2.94; Dec. 2.97; Mrt. 2.84.
De ontvangsten in de Atlantische havens der V.S. be-
droegen deze week 107.000 tons, de ve.rsmelti’ngen 58.000
tons tegen 69.030 tons in 1927 en de voorraden 517.000
tons ‘tegen 285.000 ‘tons.
Voor Cuba- en aedere koloniale suiker was de belang-
stelling zij.dens raffinadeurs nog uiterst gering en bewoog
de prijs voor prompte verschepi’ng zich om de 2% d.c./
c. & fr. Deze prijs bleek echter aantrekkelijk voor specu-
lanten.
De laatste C uh a-startistiek is als volgt:
11128
1927
1926
Tons
Tons
Tons
Cubaansche prod. tot 115
3.850.000 4.240.000 4.233.628
Consumptie …………….34.881
45.000
55.500
W8.ekoutv. afscheephavens .
130.091
78.369 145 760
Totaal sedert 111 ……….2.653.518 2.967.211 3.204.121
Wrkende fabrieken
32
42
124
Weekexport …………….109.768 98.298 86.535
Totale vxport sedertlfl ……1.324.049 1.517.587 1.751.976
Voorraad afscheepbavens .. 1.316.618 1.482.819 1.392.921
Voorraad Binnenland ……1.174 452 1.30i5.158 1.119.773
De Cubaansche Exportveree’niging ‘beschikte weder over
50.000 toaj.s der reserves (44.500 tons voor Europa ‘en 5500
ton’s voor Amerikaansche Raffinadeurs), zoodat de kwanti-tei’t der reserves ‘tot 100.0,00 tous gereduceerd ‘is.
F. 0. Licht. publiceerde eene nieuwe raming voor het
Europeesche bie’tareaal 1928129; welke niet 2.560.000 H.A.
ongeveer 17.000 H.A. l.ger gegrepen is ‘dan zijn eeiste ra-
fltlili’g
(ca. 1577.000 ‘.H.A.). Het zijn .vooral de ramingen
–
22.366,
‘
26.724
796.141 744.515
–
– .
–
70.531
95.307
–
–
67
7.900
9 424
1.243
77.819 82.120
428.248
560.068
–
3.240 2.899
128.685
168.733
–
–
1.436
66.630
63.601
2.563
148.411
‘
82.058
229.529
173.466
–
1.184
–
81.800
68.658
736
16.054
14.940
57.063 57.582
–
–
1
–
5.038
6.669
voor Spanje en Nederland, met resp..20.000 en 6000 H.A.
lager, welke tot dit verschil met zijn vorige rani.ing aan-
leiding ‘geven. De totale oppervlakte voor 1927128 was
volgens Licht ongeveer .2.496.000 H.A.
In Enge.! anl bleven .de prijzen op de termijmnarkt
ongeveer op hetzelfde niveau en sloot de markt op nage-
noeg dezelfde noteerin.gen als verleden week.
De Zichtbarek. voorraden zijn volgens C. Czarniko,v:
1928
1927
1926
Tons
Tons
Tons
Duitschland 1 April ……..89.O0O
877.000 926.000 Tsjechoslowakije 1 April ..
623.000 413.000 680.000
Frankrijk 1 April ……….409.000 393.000 330.000
Nederland ‘1 April ……….146.000
172.000
164.000
België 1 April…………..142.000
105.000
149.000
Polen 1 April …………..
200000
189.000
206.000
Engeland 1 April geïmpt. suiker 292.000 345.000 512.000
Engel. 1April Binnen!, suiker
28.000
21.000
2.000
Totaal Europa.. 2.729.000 2.515.000 2.969.000
V.S.Atlant.havene 2 Mei.. .. 517.000 285.000 310.000
Cuba 28 April ……….. … 1.326:000 1.463.000 1.452.000
Totaal ………………..4.572.000
‘4.263.000
4.731.000
Op Ja v a was de markt ‘kalm en brokkelcien ‘de prizen
voor tweedehands suiker in den ‘loop (Ier week een klei-
itighei’d af.
II
‘i e r te 1 au de ondergingen no’teeringen op de ter-
mijiunarkt deze week nagenoeg geen verandering en bleef
de waarde van Mei ongeveer
f
16%; . Aug.
f
17; Dec.
f
17% én Maart
f
17%. De omzet ledioeg 6650 ton’s’.
NOTEERINGEN.
Londen
t’Jew York
Amsterdam
WIiite Java’s
Cuba
S
960
Data
per
Tates
f.o.b. per
. 95
0
c.i.f.
Centri-
Augustus
Cubes
Nod Mei/Juni
Mei
jlga
S
basis 99°
7 Mei ’28
f
17
1
/16
301105
12/1034
13/114
4,52
30Apr.’28
,,
17i,
301105
1219
1211034
4,36
7 Mei ’27
,,
209/
16
3516
15/134
1417%
4,83
7 Mei ’26
‘,,
17t!,
331-
1513
1116
4,27
ruwsuiker basis 88°
4 Juli ‘141
f
11
13
1
32
181-
– –
3,26
basis 990
1)
Het verschil tusschen ruwsuiker 88
0
en
f
14
18
/88
11 kristsuik.990 is aan te nemen
opf3p. 100KG.
KATOEN.
I’.Irktbericht van de Heeren Sir Jacob Behrens & Sons.
Manchester, dd. 2 Mei 1 9S.
De Amerikaansehe ‘katoenmarkt ‘is gedurende cle afgeloe-
pen week veel vaster geweest. De ongunstige veersomsta,n-(Figheclen in de katoencent.rn,zijn volgens particuliere ‘be-
9 Mei 1928
ECONOMISCH-STATISTI
BERICHTEN
411
r1chten de oorzaak geweest, dat in sommige districten het
zaad niet wilde on.tkiemen. Dit was een gunstige gelegen-
heid voor speculanten, zoodat prijzen dan ook opgeschroefd
werden en Mid. .Anwrican spot in Livarpool gisteren ii ,96c1
noteerde. Er gaan geruchten, dat een groot gedeelte op
nieuw geplant zal moeten worden en dat de jongste weer-.
berichten voor dit doel niet zeer gunstig luiden. Egyptische
katoen is eveneens cluuider. Oogstcoudi.bies schijnen minder
gunstig te zijn en ofschoon ]e politieke vooruitaichten wat
beter zijn, was er gisteren een stijging van 70 punten in
Liverpool voor FOF Sakellari.dis. Het is te hopen, dat
r,00wel in Amerika als in Egypte, de oogsteoudities wat
gunstiger zullen worden, daar een goede oogst in dit sei-
zoen zeer gewenscht en ook noodzakelijk is.
In de Amerikaansehe garenm.arkt gaat bepaald weinig om.
Verkoopers van alle soorten, zoowel twist als •vef t, worden
gelwongen den ioop van het ruwe materiaal te volgen, do.h
daar staat tegenover, dat consumenten weinig neiging
400-
inn ‘dit eveneens te doen. Gisteren was het voor de meeste
spinners een slechte dag, daar cle omzet zich tot kleine hoe-
veelheden voor directe behoefte beperkte. Sleehts in enkele
gevallen vernamen wij, dat flinke hoeveelheden geboekt zijn.
Ook voor getwijn.cte garens bestaat weinig belangstelling.
De derde poging van werkgevers en weTknemer.s om
over de productiekosten te onderhandelen in de Amerikaan-
sche .afzleeling liep jl. Maandag op een mislukking uit, zon-
der dat men tot overeenstemming kon komen. De groote
fluctuaties in Egyptische katoen verlammen den handel en
zaken zijn iii n-lle soorten zeer beperkt. Een opleving van
de vraag is zeer wenschelijk, daar het aantal geboekte or-
deis steeds geringer ‘w’rdt en men over het algemeen nog
weinig vertrouwen heeft in ‘het ruwe materiaal, terwijl men
niet geneigd is ‘de stijging te wolgen.
De scherpe prijsstijging van liet ruwe materiaal heeft de
dookni•airkt geheel godéorganiseer{. Zoon-Is in dergelijke ge-
vallen dikwijls voorkonmm, is de vraag van Indië toegeno-
men, doch meer in den vorm van prijstesting, daar de prijs-
ideëen van koopers en verkoopers meer clan ooit uiteen-
loopen. Ditzelfde geldt ook voor de Straiits en de kleinere
markten,terwijI biedingen van Ch:ina over ‘het algemeen veel
te laag zijn en voor hoogere lim:ites moeten worden terug-
verwezen. Door de jongste prijsstijging honden koopers zich
nog meer afzijdig en terwijl het aaual prjsaanvragen hier-
door is toegenomen, is ‘het aantal geboekte orders ‘aanzien-
lijk verminderd.
Tiverpool noteeringen 25/4, 215. Oostersebe koersen
24/4, 1/5.
Liverpoo’lnoteeringefl
Oost.
koersen
24 Apr. 1 Mei
25 Apr. 2 Mei T.T.opBr.-Idiö
iis;
i
F.G.F. Sakellaridis2 1,30 21,40 T.T.op Hongkong 210
1
/
8
210
1
.
G.F. No.
1 Oomra 8,15 8,60 T.T. op Shanghai 217 2i7
KOFFIE.
De stenimiiig bleef ook in ‘de afgeloopen week onverali-
deed, doch was hij thet opmaken van dit bericht bepaald
vn-ster. De aanbiedingen van Brazilië ‘liepen, wat Rio be-
treft, ongeveer 216
4
31-
op en die van ‘San’tos
1f-
4 1/6.
Ncdlerlandsch-Tnd1ë was eveneens vn-ster gestemd, in de
eerste’ plaats voor Robusba W.I.B. faq., waarvan de prijs
ongeveer 1 ct. hooger liep, terwijl .00k ‘de waarde ‘iler onge-
wasschen Robusta-soorten iets Jmooger. kwam.
Aan cle. termijnmarkt hleven ‘de noteeringen van ‘het Ge-
niengd contract aanvankelijk onveranderd om daarna ge-
leidelijk % 4 1% ct. te stijgen.
in loco b!eef •de of ficieele no’teeri’ng ongewijzigd en cie af-
zt was voor de meeste soorten eer iets beter, zij het öok
nog iriet bevredigend.
.Een telegram
,
uit Brazilië dezer dagen ontvangen, be-
i’iehtte, dat de .dagelijksche aanvoeren in de haven van
Santos, welke vanaf 1 Maart waren vastgesteld op 35.000
halen, zouden worden verlaagd op 28.000 balen, te begin-
,nen op 7 ‘dezer. Het is wel opmerkelijk, dat deze vermin’de-
ring van 7000 balen per dag ‘nu reeds wordt toegepast,
niettegenstaaiule •de voorraad te Santos – al is deze dan
ook sedert 1. Maart met ruim 250.000 balen toegenomen –
op het oogenblik nog slechts 1.157.000 balen bedraagt en
dus nog altijd het indertijd als minimum vastgestelde cijfer
van 1.200.000 halen niet heeft ‘bereikt. Het is onder deze
omstaind.igheden niet mogelijk voor dezen maatregel een
andere beweegreden aan te nemen dan het verlangen van
Brazilië, om door het iets nauwer openstellen van de kraan der aanvoeren den voorraad te Santos wederom te doen af-
hemen en daardoor het aanbod van voor uitvoer bescink-
bare koff’ie ‘te beperken en op ‘die wijze de ‘prijzen verder
omhoog ‘te drijven. De kans, dat dit laatste gelukken zal, is niet geding, waar
do
consumptie in ‘de laatste weken aller-
‘wegen slechts in bescheiden mate gekocht heeft en dus on-
getwijfeld spoedig gedwongen zal zijn., haar voorraden aan
te vullen.
De dezer dagen verschenen Statistiek van •de Firma G.
Dunriug
&
Zoon te Rotterdam geeft aan, dat in
April de
aanvoer geweest is als volgt:
1928
1927
1926
balen
balen
balen
in Europa
.
…………
1.066.000
1.093.000
973.000
,, Ver. Staten v. Amerika
925.000
895.000
778.000
Totaal….
1.991.000
1.988.000 1.751.000
• De Aanvoeren in Europa en in Amerika tezamen gedu-
rende de eerste •vier»maanden vani ‘het jaar bedroegen
8.373.000 balen tegen 7.299.000 ‘balen i.n 1927 en 7.193.000
balen in 1926.
e Afleveringen in April waren:
1928
1927
1926
balen
balen
balen
in Europa …………982.000
955.000
960.000
Ver. Statenv.Amerika
906.000
853.000
827.000
Totaal….
1.888.000
1.808.000 1.787.000
De Afleveringen in Europa en in Amerika tezamen gedu-
rende cle eerste vier maanden •van ‘het jaar waren 7.883.000
balen, tegen 7.235.000 balen in 1927 en 7.409.000 balen in
1926.
Vanaf 1 Juli tot t Mei waren de Aanvoeren in Europa
en in Amerika tezamen dit seizoen 19.2e0.000 balen tegen
17.562.000 halen in 1926/27 en 17.413.000 balen iii 1925/26,
terwijl de Afleveringen bedroegen 18.884.000 balen tegen
17.244.000 halen in 1026127 en 17.506.000 balen in 1025126.
De zichtbare voorraad was op 1 Mei in Europa 2.014.000
balen tegen 1.930.000 balen op 1 April. In Amerika bedroeg hij 892.000 balen tegen 873.000 halen op 1 April. In Europa
en in Amerika tezamen was •de zichtbare voorraad dus op
1 dezer 2,906.000 balen tegen 2.803.000 balen op 1. April.
Hij bedroeg op 1 Mei 1927 – 2.539.000 balen en op 1 Mei
1926 — 2.308.000 balen.
• De zichtbare wcrel’dvooïraad was op 1 Mei 5.434.000
balen tegen 5.255.000 balen op 1 April en 4.537.000 balen
verleden jaar (in deze cijfers zijn niet begrepen de voor-
raden in het binneniancl van Sao Paulo, waarvan het cijfer
van 1 Mei nog niet bekend is, doch die op t April bedroegen
12.653.000 balen en op 1 Mei 1927 – 3.133.000 balen). De prijzen van gewoon goed beschreven Stiperior Santos
op pro’nupte versc-heping zijn thans ongeveer 103/- 4 1051-
per cwt. en van dito Pr.ime ongeveer 1061- 4 1081- terwijl
zij van Rio type New York 7 met beschrijving, prompte
verschepiug, bedragen 731-
4
74/-.
Van Robusta op af lading van Nederlandseh-Inclië ‘zijn
de prijzen ‘in de eerste hand op het oogenblik:
Palenibang Robusta, Mei-verschepiing; 37 ct., Benkoelen
Bobusta, Mei4verscheping, 38% ct., Mandheling Robusta,
Mei-verscheping 41
1
/
4
ct., W.I.B. f.a.q. Robusta, Mei-versche-
ping, 4634 ct., W.I.B. f.a.q. Robusta, Juni-verscheping,
46% ot., alles per
34
EG., cif, uitgeleverd gewicht, netto
contant.
De of ficieele ioeo-noteeringen bleven onveranderd 63 ct.
pel-
34
KG. voor Superior Santos en 47 ct. voor Robusta.
De noteeringen aan de Rotterdamsche termijnmarkt ev’a-
ren aan
do
oehtend-call als volgt:
—
Sap,tos.contract
basis Good
Gemengd contract
basis Santos Good
Mei
i
Sept.I
Dec.
1
Mrt.
11
Mei
1
sept.j
Dec.
1
Mrt.
8 Mei
5334
5234
514
–
42’1,
43
42
41
1
,,
5234
51
5034
–
42lj
42′,,
47/
40
24
April
51
50
–
–
4281
1
42
8
/s
414
4081
8
17
,,
51
50
–
–
4234
4234
40ij
40
De slot-noteeringen te New-York van het aldaar geldende
gemengd contract
(b4sis Rio No.
7) waren:
Mei
Sept.
1
Dec.
1
Maart
7 Mei
$
14.90
$
14,95
$
14,78
$
14,50
,,
14,50
,,
14,30
,,
14,08
,,
13,80
30
April
…….
23
,,
,,
14,41
,,
14,30
14,10
,,
13,87
16
,,
,,
14,67
,,
14,31
,,
14,08
,,
13,81
Rotterdam,
8 Mei 1928.
THEE.
De ‘thecinarkt had in cle afgeloopen week een vast aan-
zien. Em viel goede belangstelling op te merken voor vrijwel
alle soorten, waarvan ‘alleen ‘de meett ordinaire kwaliteiten
een uitzou’dering maakten.
Sh.
8h.
681
68
66
66
65
65
70
1
70
Sh.
77
75 74
82
Frs.
445 480
M k.
86
82
87
Sh.
61’_62
Sh
6-1
*
1007
124-195
128-129
Frs.
445
480
Mk.
86
’82
87,1
Sh.
0462
Sh.
l0ij-1Q8
16
130
Frs.
500
535
Mk.
88
86
93
‘Sli.
65-66
Sh.
92-92k
118
124-124k
412
ECONOMISCHSTATISTISCHE BERICHTEN
De prijsverbetering bedroeg van
X
tot
4
d., terwijl ei
goede vraag hestnd voor thee voor export-doeeinclen, die
dtn ook eveneens vast en hooger ‘varen.
Hier bleef nog belangstelling bestaau voor de opgehouden
partijen ex vorige veilingen, waarvan verschillende tot af-
doening konden geraken, tot volle prijzen der vorige
veiling.
‘
IJZER.
De vraag op de Cont’inentale staalmarkt isde laatste
waken weer ‘toegenomen en ‘iii verband hiermede zijn de
prijzen gestegen.
In Daitschiand verwacht men van de verhooging, welke
de koenprjzen met ingang ‘van t Mei j.l. ‘hebben onder-
gaan, invoo:l op.de prijzen van ijzer en staal ioo:lat de con-
sumpte in versterkte mate tot ‘dekking harer ‘behoefte
is
overgegaan.
Noteering in de week van
23129 Apr. 30 A.16 M. 28 Mei
1928
1928
1927
Ruwijzer.
f.o. t. fnrnace
Cleveland Foundry no.
Hematite East Coast
mixed numbers
Wagon départ Longwy
(Lot haringen)
h’Ioulage …………
Semi-phospboreuse
ab Werk Rheinl.-Westfalei
Giessereirohejsen no.
Haniatit………….
f.o.b. Antwerpen
Gieterij ruwijzer no. 3.
Waisproducten.
f.o. b. Antwerpen (vrjbl.
Stafijzer
Plaatijzer 5 mM…….
,,
3
……..
METALEN.,
Lor’o-Noteeririgen te Londen
KoperKoper
Data
Stan-
Electro-
•
Tin
daard
lyfisch Lood
Zink
7 Mei
1928
61.7/6
66.15
–
232.1716J
2Ö.7/6
26.716
‘O Apr. 1928..
61126
6(1.15/-
230.15L
205_
25.151-
23
,,
928..
61.101
66.151
232.126
20.15,-
26.51-
16
.,
1998
61 126
6tl51
2:11.10/-
20.-1-
25.716
9 Mei
1927..
55.78
61.15,_
299.216
25 12,6
29.12;6
20 Juli 1914.
61.-. 6
145.15;_
19.-!-
21.101
STEENKOLEN.
De gevreesde staking in Westfalen is uitgebleven, dank
zij een geforceerde l’oonsverhoogi.ng van S püt. aan de mijn-
werkers voor ve’ke izeer’ere uitgave ‘de mijnen van regee-
ringswege slechts een beperkte compensatie toegestaan
krijgen, zoodat de zelfkosten
Op
alle w’ijxe hooger gewor.:len
zijn dan v66r den tsten Mei het geval was. Het ooncurren-
tievermogen anderzijds van Duiitsche kolen is daardoor af-
genomen en het gevolg zal allicht zijn, dat de productie moet worden beperkt, waardoor de ‘zeifkesten opnieuw
stijgen.
In Eng&and zijn de prijzen door de moeilijkheden in Vestfalan i’aster geworden en liet zal ons niet verwon-
c’eren, wanneer cle l.age prijzen, die wij in het begin van dit
jaar hebben gezien, voorloop’ig niet meer bereikt worden.
De prijzen zijn als volgt: Nortliumberlarid Ongezeefde..
f
9,50
Durhirm Onezeefde …………10,50
Cardiff 213 Large, 113 Smalle .. ,, 12,25
Sclrotsche Gr’zeefde ……….,, 9,25
Yorkstrire Geivasschen Doubles ,, 11,75
Westfaalsche Vvtîörder ……,, 13,65 Vetstukken ……,, 14,90
Smeerioutjes ‘. .’. . ,, 14,40
Gasvlamförder ..,, 1:1,65.
Gietc,kes
……,, 1(1,75
Hollanclsche eierbriketten . .. . ,, 13.50
9 Mei 1928
alles per ton van 1000 KG., franco station Rotterdam/
Amsterdam.
Ongezeefde bunkerkolen f.o.b. Rotterdam/Amsterdam
f
10.75.
Markt vast.
8 Mei 1928.
VRACHTENMARKT
De Noorcl-Amerjkaansche graanvrachtenmark ‘bleef on-
veranderd. Ei’ ging in hoofdzaak iets om van de St. Lan’.
rence.. De ijsmoei.lijkheden op de meren maken het vroege
verschepen van graan nog steeds moeilijk. De vraobten bIo-
‘eIl onveranderd en een aantal mjd9en Mei booten werd
gedaan van Montreal op basis van 12 cents naar Antwer-
pen/Rotterdam, optie Ham:bu rgfBrerneii in eedige gevallen
tegen 13 cents. Een groote Juni boot heeft een halve cent
mcci’ ku uien bed.i’ngen.
De suikerm’arkt van West-Indië was ka’m. Er was hoofd-
zakelijk vraag naar tonnage van middelmatige grootte en groots .booten Een aantal 8000 tonners is bevracht van 3 havens Cuba naar de gebruikelijke UK/Continent havens
tegen 16/1%. Van San Domingo werd voor een ‘kleine boot
van 50 tons naar Buenos Aires $ 550 betaald.
De vrachten van La Plata bleven vast en de- markt
was cle afgeisopen week zeer levendig. Meer clan 40 booten wer-
den .bevrach’t sinds het vorige bericht. De vrachten varieer-
den van 2316 van boven La Plato havens ‘per Mei/Juni voor
boeten van handige grootte tot 22/6 voor groote booten.
Van Buenos Aires
air
Bahia Blanca werd sleohts een klein
aantal b’ooten bevracht tegen 2119 ‘tot 2216 naar Antwerpen/
Hamburg range, terwijl naar Italië 241- is gedaan en naar
de Adriatische Zee 24/9, basis één haven.
l)e chil’]sa’peter viachtenmarkt is nog stee:ls lusteloos.
Het vooruitzicht op een lading naar Alexanc&ië •is verval-
len, daar in deze order wordt voorzien door een varende
lading. Er is nu in het geheel geen vraag naar toniiage.
Ook vooi- ruimte met lijnbooten toonen. bevrachters weinig
‘interesse en de eeuige boekinge?i zijn kleiile partijen per.
Mei/Juni en Juni inaar Havre/Rotterciam range ‘tegen 20/-en per Juli naar U.K. tegen 251-.
De oostelijke af’:Ieel’ingen ‘bleven vast en bevrachters hebben
nog stee:ls te kampen met een tekort aan tonnage. Van
Saigon ‘is een 7200 tonner geda.an
naar Liverpool per Mei/
Juni voor een gemengde lading rijst cii rijstmeel tegen 2916
en 321-, Australië is veel kalmer geworden en er werd
sinds het vorige bericht ‘iriets bavraoht. Van Burmah is een 7800 tonner per Midden-Mei gedaan naar Triëst of
Fiume tegen 27/9. Een Mei lading is nu iian de markt naarr
Gdynia tegen 31/6.
Van dn Donau ging nog steeds niets om, terwijl van de
Zwarte Zee cle lage vracht van 1016 is geaccepteerd voor een
kleine boot naar het Continent m,et
,
r!e optie Scandinavië
tegen 121-.
De Middelian’dscbe Zee ‘is vast tegen nagenoeg oaveran-
derde vrachten. Voer erts werd o.m. betaald: Benisaf/Rot-
terdarn 4/3, Almeria PierfBarrow 6/6, Hornillo Bay/Glas-
goii 6/9, en voor fosfaat: Tunis/Rotterdam 6/9,. Bona[Dao.
zig 719.
De uitgaande kolenvrachtenarkt van E.nge’.and was
kalm. Van Wales werd om, betaald: Rouaan 3/3, Gonua
7/10%, Djibouti 12/6, Rio 9/-, Toronto 10/- en van de
Oostkust: Drontheim 6/4%, Helsi’ngfors 4/9, Hamburg 3/9,
u.tivei’pen 216, Venetië 919..
RIJNVAART.
Week van 30 April tlni. 5 M.i 1928.
De aanvoeren van zeezijde bleven stationnati’.. Tengevolge
van ‘cie
in
Duitschl’an’il uitgebroken staking van het scheeps-
en ‘sieepbooteuper.so’ii eel die zich gaandeweg uitbrei,cide,
‘werd de stemming ondei’ de schippers vast en terughoudend.
Hoewel cle vraa.g naar ruimte normaal was; liepen de vrach-
ten ‘in verband met den nieuw geschapen toestand geleide-
lijk op. De ertsvrach’ten naar de Ruhrhavens bedroegen van
f
& 30/040 tot rosp.
f
0,8010,90 met % en % lostijd, terwijl
voorts de conditie werd bedongen, dat indiende schepen door
staking niet ‘binnen den overeengekomen lostijdver.”en ge-
lost, een iiggekl zal worden betaald op basis van 2% h. 2%
cent per ton en per dag. Naar den Bovenrijn was niet veel vraag en werd hoofdsakeljk in ‘daghuur ‘bevracht op basis
van 2%
ii
2% cent per ton en per ‘dag. Het sleeploon werd
genoteerd volgens het 30 cent tarief. De waterstand bleef
gunstig.
In de Rulirhavens oudergiugen de vrachiten een ‘totale
wijziging. De verl ad’in,gen van expo rtkol en ‘worden zoovee,l
mogelijk teruggshouden ‘zoo-Jat de vraag naar ruimte min.
der w’erd. De Duitsche rijnvloot. wrd door de staking vrij-
wel uitgeschakeld, ‘waardoor uitsluitend vraag was naar
Holla:ndsche en Belgische schepen. De vracht voor exportko.
len liep op tot
M.
1,— exclusief en
M.
1,20 inclusief
sleepen naar Rotterdam.
Mei 128
413
DE. TWENTSCHE BANK
Amsterdam Rotterdam – ‘s-Gravellhage – Altuelo Dordrecht – Eilschede – ileilgelo
Oldeilzaal- Utreclit• Zaalldam – Zviollo
Maandstaat öp 30 April 1928
DEBET
Aandeelhouders nog te storten 90 pOt. op andeelen B,
waarvoor waarborg gedeponeérd …………
………..
f
823 500,- Deelneming in de firma
B. W. BLIJDENSTEIN & Co., te Londen
7.020.000,-
Deelneming in bevriende Bankinstellingen ….
f
9.409.050,01
waarvoor in geld gestort ………………………..
7.084.35 01
waarvoor effecten gedeponeerd ……………………
f
2.324.700,-
Effecten van Aandeelhouders
gedeponeerd bij bevriende instellingen …………….
3.000.000,-
ten éigen gebruike …………………………….,, 32.874.300,-
38.199.000,—
Kassa, Wissels en Coupons ………. . ………………..
..
30.003.915,85
Nederi. Schatkistbilletten en promessen
2.679.021,59
Saldo’s bij Bankiers
………………………………
23.540.962,60
Daggeldieeningen ……….. . ……………….. ……..
S
600000
Eigen Effecten en Syndicaten ……………. . …………..
15.334.129,23
Prolongatiën gegeven …….. .. ………………………
15.794.765,-
Voorschotten tegen Onderpand of Borgtocht en SaldiRek.-Ort. [119.857.161,83
Af: loopende Promessen
…………………………….
4.142.000,—
115;715.161,83
Voorschotten op Consignatiën …………………………
1.564.895,01
Gebouwen …
………………………………………
.,,
5.936.240,39
Totaal……
f
264.295.941,51
CREDIT
Kapitaal …………………………………………
f
36.000.000,-
Reservefonds …………………………………………
14.500.000,-
Aandeelhouders voor gedeponeerde Effecten als waarborg
voor 90 pOt
S
storting op aandeelen B ……… . …….. . ……….
f
823.500,-
in Leen-Depot ………………………….. ……..,, 37.375.500,-
Zieken- en Pensidenfonds …………………………..
Deposito’s ………………………………………….
Prolongatie-Deposito’s
……………………………..
Saldi Rekeningen-Courant …………………………..
f
76.227.606,71
in het Buitenland …………,,
4.658.117,60
Saldo te ontvangen en te leveren fondsen
38.199.000,-
3.190.031,93
58.619.020,12
5.354.300,-
80.885.724,31
50.166,43
Daggeldieeningen …………………………..
………
De Nederlandsche Bank ………….. ………………….
Te betalen Wissels ………………………………..
Geaccepteerd door derden……………………………
Diverse Bekeningen …………………………….. ……
2.000.000,-
5.378.981,18
14.583.114,30
3.493.196,19
1.584.407,05
Totaal ……
f
264.295.941,51
M1Î 1928
1SEJAARGANO No.:Cii&;
N.V. NationaaLBezit van Aandeelen
Nederlandsch-In’dische Gas-Mij.
gevestigd te ROTTERDAM.
MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL:
f
25.000— Prioriteits Aandeelen, geheel geplaatst en volgestort.
f 7.475.000.— Gewone Aandeelen, waarvan f 2.687.000.— geplaatst en volgestort.
N.V. Nederlandsch-Indische Gas-Maatschappij
gevestigd te ROTTERDAM.
Maatschappelijk Kapitaal f 20.000.000.-
waarvan geplaatst f 13.437.000.—
Uitgifte van f 2.150.000.- gewone aandeelen
aan toonder ad f1.000.- elk
in de N.V. Nationaal Bezit van Aandeelen NederlandschIndische Gas-Maatschappij
gevestigd te ROTTERDAM.
Ondergeteekenden berichten hiermede, dat de inschrijving op
nominaal f 2.150.000.-
aandeelen aan toonder in de N.V. Nationaal Bezit van Aandeelen Nederlandsch-
Indische Gas-Maatschappij, elk groot f
1000., ten volle deelend in de resultaten
over het boekjaar. 1928, uitsluitend voor houders van aandeelen No. 1 tot en met 43000
in de N.V. Nederlandsch-Indische Gas-Maatschappij, zal zijn opengesteld op
DINSDAG 15 MEI 1928
9
van des voormiddags 9 tot des namiddags 4 ure,
tot den koers van
200
pCt.,
te
AMSTERDAM,
ten kantore van
de NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPIJ;
te ROTTERDAM,
ten kantore van
het Agentschap der NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPIJ,
de Heeren R. MEES & ZOONEN;
te
‘s-GRAVENHAGE,
ten kantore van
het Agentschap der NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPIJ,
de Heeren R. MEES & ZOONEN, Bijkantoor ‘s Gravenhage.
In Nederlandsch-Indië zullen insch’iivingen worden aangenomen door de Factory der Neder-
landsche Handel-Maatschappij te Batavia en door hare kantoren te Soerabaja, Semarang, Medan
en Bandoeng, tot denzeifden koers in Nederlandsch Courant.
Aan inschrijvers wordt het
recht toegekend tot inruiling van aandeelen
N.V.
Nederland8ch-lndibche Gas-Maatschappij tegen gewone aandeelen in
de
N.V.
Nationaal Bezit van Aandeelen Nederiandsch-Indische Gas-Maatschappij op den
voet van nnminaal
f100).— N.V.
Nederlancisch-Indische Gas-Maatchappij tegen
nominaal
f 1250.— N.V.
Nationaal Bezit van
Aandeelen Nederlandsch-lrdische
Gas-Maatschappij,
als in het Prospectus d.d.
8
Mei
1928
nader omschreven.
Prospectussen en inschrijvingsbiljetten zijn bij de kantoren van inchrijving verkrijgbaar.
NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPIJ.
R. MEES
&
ZOONEN.
AMSTERDAM
-, 8 Mei 1928.
ROT i ERDAM
NIJGH & VAN DITMAR’S
BOEK- EN HANDELSDRUKKERIJ. ROTTERDAM