■ Astrid Pleijers (CBS)
Psychische arbeidsbelasting, waaronder emotionele belasting, hoge werkdruk en ongewenst gedrag, zoals pesten, geweld en seksuele intimidatie, krijgt veel maatschappelijke aandacht. Psychisch belastend werk kan leiden tot gezondheidsklachten, verzuim en voortijdige beëindiging van de beroepsloopbaan. Zo verzuimden werknemers met emotioneel veeleisend werk in 2019 bijna twee keer zo veel dagen door ziekte als werknemers met emotioneel minder veeleisend werk. Ook werknemers die extra hard moesten werken of de dupe waren van ongewenst gedrag verzuimden meer.
Werknemers met zorg- en welzijnsberoepen scoren naar verhouding hoog op zowel emotionele belasting, ongewenst gedrag als extra hard werken. Zo ervoeren ruim vier op de tien artsen in 2019 hun werk vaak of altijd als emotioneel veeleisend en hadden ze meer dan gemiddeld te maken met intimidatie, ongewenste seksuele aandacht en lichamelijk geweld door patiënten (extern ongewenst gedrag). Ook gaf bijna de helft van de artsen aan veelvuldig extra hard te moeten werken. Hetzelfde geldt voor gespecialiseerde verpleegkundigen. Van hen vond bijna de helft het werk emotioneel veeleisend, en moest eveneens bijna de helft vaak extra hard werken. Bovendien had deze beroepsgroep het hoogste percentage werknemers dat extern ongewenst gedrag ondervond (zeventig procent). Dat is ruim twee keer zo veel als gemiddeld voor alle beroepsgroepen. De zorgberoepen staan wat betreft psychische belasting dus vaak aan de top, al voor de coronacrisis.
Van politiepersoneel en brandweerlieden vond een relatief groot deel (bijna de helft) het werk emotioneel veeleisend. Bovendien hebben zij veelvuldig te maken met extern ongewenst gedrag en met intern ongewenst gedrag van collega’s. Docenten – vooral leerkrachten in het basisonderwijs – ervoeren een hoge emotionele betrokkenheid, en zij behoren tot de beroepsgroep met het hoogste aandeel werknemers die extra hard moesten werken. Andere beroepsgroepen vallen op, omdat ze relatief hoog scoren op één aspect van psychische belasting, zoals beveiligingspersoneel, procesoperators, buschauffeurs en trambestuurders en psychologen.
